Bel Fıtığı

Bel Fıtığı
Belimizde 5 adet omur kemiği vardır. Bu kemikler arasında da disk adı verilen kıkırdaklar
bulunur. Disk, özel bir bağ dokusu organıdır ve omurganın dayanıklılığına, hareketliliğine ve
zorlamalara karşı dirençli olmasına, omurgaya uygulanan şok şeklindeki darbelerin emilmesine
ve kuvvetin çevre dokulara dengeli bir şekilde dağılmasına hizmet eder.
Bel fıtığı, beldeki omur kemikleri arasında bulunan ve adeta bir amortisör gibi görev yapan bu
disklerin fıtıklaşması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Disklerin iç kısmında nükleus
pulpozus denen jöle kıvamında yumuşak bir bölüm, bunun dışında anulus fibrozus adı verilen
daha sert bir fibröz tabaka, omur kemiklerine bakan yüzlerde ise her iki tarafta son-plak olarak
adlandırılan kıkırdak yapılar vardır. Dıştaki tabakanın anatomik bütünlüğünün bozularak
içerideki yumuşak kısmın dışarıya doğru taşmasına fıtıklaşma denir. Fıtıklaşan yani dışarıya
doğru taşan disk, omurilik kanalı (spinal kanal) içinden veya kendisinin arka-yan tarafından
geçmekte olan sinirleri sıkıştırır ve hastalık böylelikle kendisini belli eder .
Ayrıca fıtıklaşmış diskten ortama salınan bazı kimyasal maddeler de sinir köklerini etkileyerek
ağrıya neden olurlar.
Teşhis
1/3
Bel Fıtığı
Bel ve bacak ağrısı ile seyreden hastalıklar çok çeşitlidir. Yani bel ve bacak ağrısı bulunan her
hastaya "Mutlaka bel fıtığıdır" peşin hükmü ile yaklaşmak doğru değildir. Bel fıtığını taklit eden
pek çok hastalık vardır. Basit bir spor yaralanmasından romatizmaya, enfeksiyon
hastalıklarından kansere ve bel kaymasına kadar birçok hastalık bel ve/veya bacak ağrısıyla
seyredebilir. Bu sebeple önce teşhisin ne olduğu net olarak ortaya konmalıdır. Çünkü tedavide
başarıya giden yol herşeyden önce doğru teşhisten geçer. Bunun için de ilgili uzman hekime
müracaat etmek gerekir. Hekim hastanın şikâyetlerini dinleyecek, muayenesini yapacak ve
hastalığıyla ilgili tüm tetkik ve tahlilleri isteyecektir.
Bel ağrısının araştırılmasında düz röntgen filmlerinin önemi günümüzde azalmıştır. Hastanın
radyasyona maruz kalmasına yol açan bu teknik ancak belirli durumlarda tercih edilmektedir.
Belden iğne yapılıp içeriye kontrast madde verildikten sonra film çekilmesi tekniği (myelografi)
de giderek daha az kullanılmaktadır. Çünkü günümüzde görüntüleme teknikleri çok ilerlemiş ve
artık hastanın belinden iğne yapılmasına gerek kalmayacak seviyeye gelmiştir. Aslında
noniyonik kontrast maddelerin kullanım alanına girmesi iğne tekniğinin yan etkilerini hayli
azaltmıştır. Fakat buna rağmen bizzat iğne tekniğinin kendi yan etkileri olabildiğinden dolayı
myelografiden mümkün mertebe uzak durmakta yarar vardır. Bunun yerine güçlü manyetik
rezonans cihazları tercih edilmelidir.
Bel fıtığının teşhis ve ayırıcı teşhisinde EMG dediğimiz tetkik yöntemi de yararlıdır. Çünkü bu
yöntem ile hastada bulunan bozuklukların sinir dokusuna mı, yoksa kas dokusuna mı ait olduğu
ortaya konabilmekte, diğer hastalıkların bel fıtığından ayırımı yapılabilmektedir. Bası altında
kalan sinirlerde hasar olup olmadığı, varsa hasarın derecesi hakkında da fikir vermektedir. Bazı
durumlarda bu teknik, cerrahın ameliyat kararını bile etkileyebilmektedir.
Bel ve/veya bacak ağrısı bulunan bir hastada bazen bilgisayarlı tomografi, genellikle de
manyetik rezonans gibi ileri tetkik yöntemlerine başvurulur.
Manyetik rezonans görüntüleme metodu teşhiste ve ayırıcı teşhiste büyük kolaylıklar sağlar.
Ayrıca hastanın x-ışını almaması ve çeşitli planlardaki üstün görüntüleme yeteneği; omurilik,
sinirler ve diğer yumuşak dokuları net bir şekilde görüntüleyebilmesi manyetik rezonansı giderek
daha da öne çıkarmaktadır.
2/3
Bel Fıtığı
Ancak
gözönüne
kemik
alınarak
dokusuyla
bazı
durumlarda
ilgili
patolojilerde
her
iki
bilgisayarlı
teşhis
metodu
tomografinin
beraberce
daha
kullanılabilir.
iyi
görüntü
sağladığı
Manyetik
değerlendirilmesi
Sıklıkla
tamamen
rastladığımız
rezonansın
değişik
büyük
bir
yöne
hafif
bu
bir
kadar
doğru
disk
tecrübe
yararlı
bombeleşmesi
gidebilecektir.
ister.
bir
yöntem
Yanlış
bel
yorumlar,
olmasına
fıtığı
olarak
yanlış
karşılık
yorumlanırsa,
tedavi
elde
şekillerine
edilen
tedavinin
görüntülerin
yol
açar.
şekli
Özellikle
yorumlanması
beraberce
sonra
vermek
aralarında
tedaviye
bazen
ameliyat
kılı
uyum
kırk
tecrübe
yanıltıcı
geçilecektir.
aranmalıdır.
sonrası
yararcasına
gerektirir.
olabilir.
dönemde
Manyetik
Uyum
Elde
hassas
Muayene
yoksa
edilen
gerçekleştirilen
rezonans
bir
tarzda
bu
görüntüler
bulguları
durum
tetkikinde
değerlendirilecek
çekimlerden
ile
izah
mutlaka
tetkiklerden
edilmelidir.
bel
fıtığı
klinik
elde
görüldü
ve
elde
bulgularla
net
edilen
edilen
bir
diye
görüntülerin
teşhise
desteklenmeli,
neticeler
ameliyat
vardıktan
kararı
Bazen
için
kemik
bel
sintigrafisi
fıtığı
ile
hayati
gerekebilir.
önem
arzeden
diğer
birtakım
hastalıkların
ayırıcı
teşhisini
yapabilmek
Tedavi
Belnet
ile
hastalar
ayrılabilirler.
antienflamatuar
tedavi
dönemde
fıtığı
olarak
metodları
cihetine
cerrahi
rahatsızlığı
egzersiz
Bel
tesbit
gidilebilir.
müdahale
ilaçlar
fıtığı
uygulanır.
verilebilir.
edildikten
bulunan
gelişiminin
verilir.
Yine
gerekenler
Bu
Gerekiyorsa
bir
Sert
sonra
ciltten
safhada
kişide
erken
yatak
tedaviye
(perkütan)
ve
hastalığın
dönemlerinde
hastaya
istirahati
cerrahi
psikoterapi
geçilir.
birtakım
bütün
müdahale
tavsiye
safhası
Bundan
konservatif
yapılabilir.
dünyada
farklı
edilir.
iyi
gerekmeyenler
bir
sonra,
girişimlerde
Fizik
muayene
ağrı
tedavi
pratik
kesici,
tedavi
adı
ve
olması
bulunulabilir.
diye
yapılabilir.
adale
verilen
ileri
iki
tetkik
açısından,
gevşetici
büyük
cerrahi
Lazer
metodları
Uygun
gruba
dışı
veile
Bel
cerrahisi),
psikolog,
branşlardaki
fıtığı
hemşire
tedavisini
nöroloji,
uzman
ve
anestezi,
bir
doktorların
fizyoterapistler
ekip
işi
fizik
olarak
görüşlerine
tedavi
bu
görmekte
ekibin
ve
rehabilitasyon
de
içinde
müracaat
yarar
yer
vardır.
almalıdır.
edilmelidir.
uzmanı
Nöroşirürji
doktorlar
Gerektiğinde
(beyin-omurilik-sinir
ile
diyetisyen,
diğer
bazı
cihaz
ekibin
ile
bel
elinde
çekme)
bir
fizik
dahil
tedavi
lüzumlu
ünitesi
bütün
araç
bu
ünitede
gereçler
traksiyon
hazır
bulunmalıdır.
(programlanabilir
hafızalı
otomatik
Bu
metodlarla
ilerlemiş
nöroşirürji
zaman
rezonans
prensipler
ameliyat
ve
görüntüleme
camiası
tedavi
yapılan
ışığında
kararı
edilebilir.
nezdinde
muayenede
modern
metodu
Prensip
genel
Bu
imkânlar
büyük
bazı
kararı
kabul
olarak
şartlar
oranda
verirken
kullanılarak
görmüş
cerrahi
teşekkül
yardımcı
cerraha
ve
müdahale
hastaların
klasik
etmiş
olur.
bilgisayarlı
kitaplara
ise
son
[ki
büyük
çaredir.
bu
tomografi
kadar
şartlar
bir
kısmı
Ancak
geçmiş
uluslararası
veya
ameliyat
hastalık
kriterlerdir]
manyetik
harici
o
3/3