eğitim durumuna göre cevap verenler

Transkript

ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ALGI ARAŞTIRMASI
BURSA ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ ARA RAPORU
Analitik
Teknik Araştırma ve Danışmanlık Ltd. Şti.
Cinnah Caddesi Alaçam Sokak No: 33/4 06540 A.Ayrancı/ANKARA
Tel: 0 (312) 468 40 07 (pbx)
Faks: 0 (312) 468 38 19
Web: www. analitikarastirma.com.tr
E-mail: [email protected]
ŞUBAT - 2014
İÇİNDEKİLER
Önsöz
Giriş
Yöntem
Anket soruları ve cevaplar
Anket cevaplarının eğitim, yaş ve gelir düzeyi açısından değerlendirilmesi
Anket sonuç raporu
Dünya ormancılığında algı yönetimi
Kaynakça
Sonuç ve öneriler
5
6
9
11
41
83
89
104
105
ÖNSÖZ
Dünya bilgi çağına girmiştir. Bilgi çağının temel dinamiği değişim, siyasal sistemi
demokrasidir. Demokrasilerde yönetimin öznesi halk, yani insandır. Çağımızda her hizmet insan
odaklıdır. Her şey insan için, insanın ihtiyacını karşılamaya odaklıdır. Ormancılık yönetimi de
teknikten insana doğru yönelmektedir.
Medya, toplum ve sivil örgütlerin yönetim üzerindeki etkileri gittikçe etkinleşmektedir.
Medya ve STÖ'ler siyasette, yönetimde ve halkın bilinçlendirilmesinde etkin bir konuma
gelmişlerdir, bu etkinlik her geçen gün artarak sürmektedir.
Ormancılık da her meslek gibi kamuoyunda tanındığı kadar güçlüdür, kamuoyunun
desteğini aldığı ölçüde politikalarını uygulama alanı bulabilir. Bu nedenledir ki, demokrasinin
gelişmesiyle doğru orantılı bir şekilde kamuoyu oluşturmada halkla iç içe olunmalı, medyanın ve
STÖ'lerin gücünden yararlanılmalıdır. Dünün teknik odaklı uygulamaları “toplum odaklı
ormancılık” a dönüşmelidir.
Ülkemizdeki temel dinamikler hızla değişmekte, sanayi toplumu değerleri, yerini bilgi
toplumunun dinamiklerine bırakmaktadır. Ormancılar bu dinamikleri ve değişimi takip etmeli,
buna göre gelecekteki politikalarını belirlemelidirler. İnsan odaklı ormancılık, insanların daha çok
faydalandığı bir orman yönetimi; ormanları insanın sağlığına ve mutluluğuna sunan bir politikadır.
Ormancılar söylemde, “ormanlar halkındır” veya “ormanlarımız gelecek kuşaklardan
alınmış emanettir” sözlerini sık sık tekrarlarlar. Ancak eylemde ormanları kimseye emanet
edemezler. Bunun nedeni ormanları koruma refleksidir. Ormancılar için ormanlar her şeydir.
Çağımızın değişen dinamikleri ormancıları söylem ve eylemde tutarlı olmaya zorlamaktadır.
Orman koruma, 20-30 yıl öncesine kadar büyük oranda kaçak kesimleri önleme
ağırlıklıydı. Günümüzde ise koruma, yoğunlaşan, sıkışan şehirlerde orman arazisini korumaya
yönelmiştir. Bu tür korumada polisiye tedbirler etkisizdir. Bu korumada toplum desteği, STÖ'ler
ve medya etkilidir. Ormancılar gelişen çağın ihtiyaçlarını da göz önüne alarak koruma politikalarını
gözden geçirmelidirler.
Ormancılıkta değişime ihtiyaç vardır. Geçmişin kalıplarını fırlatıp atılmalı, zihin haritası
çağın değerlerini esas alarak yeniden çizilmelidir. Toplum, STÖ'ler ve medya ile sıkı bir işbirliği
yapmaya ihtiyaç vardır. Bilgi çağında toplum, medya ve sivil örgütlerin gücünü yanımıza alarak,
insan odaklı çağdaş ormancılık politikaları uygulanmalıdır.
Orman teşkilatı içe kapanmışlığına son vermelidir. Bu noktada halkın orman ve ormancılık
algısını bilinmelidir. İnsan odaklı çalışma, “ormanlar insan içindir” söylemine uygun olmalıdır. Bu
söyleme uygun eylem, toplumun algısını ve ihtiyaçlarını esas alan orman yönetimini uygulamaya
koymaktır.
Ormancılar bilgi çağında teknik ormancılıkla, insan odaklı ormancılığı bir araya
getirmelidirler. Bunun için toplumun ormancılıkla ilgili algısı periyodik olarak ölçülmeli, gelecek
yılların orman yol haritası, toplumun isteklerine uygun çizilmelidir. Her şey geleceğe
odaklanmalıdır; “hatıraları hayallerinin önüne geçmiş kurumlar çürümeye mahkûmdur.”
Bütün bu işleri yapmak için orman teşkilatının yeni bir anlayışa kavuşmasına, halkla iç içe
olmasına ve zihniyet değişikliğine ihtiyaç vardır. 21. yy. değişenlerin fırsatlar yakalayacağı,
değişemeyenlerin ise hep ötelenen, çözülemeyen tehditlerle yaşayacağı bir asır olacaktır.
5
GİRİŞ
Etrafımızı saran çevre, dünyamız büyük bir değişim içindedir. Sanayi çağının teknolojisi
olan fabrika, “insan beyni”ne; bilim, bilişime; yönetim, yönetişime dönüşmüştür. Etrafımızı saran
ortam içerisinde insan bütün varlıkların odağını oluşturmuştur; “her şey insan için, her şey insana
göre” çağına girilmiştir.
Bu çağ bilgi çağıdır. Bu çağın temel dinamiği değişimdir. Etrafımızdaki her şey değişim
içindedir. Aile küçülmüş, insanlar ferdileşmiş, eğitim ömür boyu, teknoloji insan beyni olmuş,
demokrasi temsiliden katılımcılığa evirilmiştir. Mesleklerini bu değişime göre dönüştürmeyenler
gelecekte tehditlerle, dönüştürenler fırsatlarla yüzleşeceklerdir.
Dünyamızı saran değişim dalgası içerisinde ormancılık da büyük değişimlere gebedir.
Teknik ormancılık “toplum ormancılığı”na dönüşmektedir. Gelecekte sadece teknik ormancılık
uygulamaları yeterli olmayacaktır. Değişen çağın dinamikleri teknik ormancılığın yanında
toplumu, insanı esas alan, ona hizmet üreten bir orman yönetimini yürürlüğe koymayı
öngörmektedir.
ABD'de nüfusun %3'ü tarımda, %25'i sanayide, kalanı hizmet sektöründedir. ABD
yönetimi 20 yıl sonrası için sanayide %5 nüfusla, aynı miktar sanayi üretimine ulaşmayı
planlamıştır. Biz de ülkemizde teknik ormancılık uygulamalarını, hizmet satın alma ve yoğun
teknoloji ağırlıklı çalışarak daha az elemanla neticelendirebiliriz. Artan eleman ve zamanı toplum
ormancılığına yönlendirir; insanımızı ormanla daha çok buluşturabiliriz.
Ülke ormancılığı masaya yatırılmalı, bazı etkinlikler gözden geçirilmelidir. Mesela, orman
yangınları doğal afet olarak değerlendirildiğinde, konu İçişleri Bakanlığının görevi haline gelir. 13
Orman Bölge Müdürlüğünde çalışan binlerce personelin 6 ay süreyle sadece orman yangınlarıyla
uğraşması, eleman ve zaman kaybıdır. Çağımızda herkes işini yapmalıdır.
Hızlı nüfus artışı, sürekli gelişen teknoloji ve buna bağlı olarak insanların yaşam seviyesinin
giderek yükselmesi sonucunda ormanlardan yararlanma şekli giderek değişmiştir. Eskiden odun
üretimi amaçlı ormancılık çalışmaları yapılırken, günümüzde ormanların ekolojik ve çevresel
faydaları ön plana çıkmış; toprak koruma, su üretimi, yaban hayatı, rekreasyon, biyolojik çeşitlilik,
toplum sağlığı, iklim değişikliğini önleme gibi birçok fonksiyon göz önüne alınmış, toplumun
ormanların fonksiyonel çıktılarına gereksinimi artarak devam etmiştir.
İlim insanlarının Amazon Ormanları üzerine yaptıkları bir araştırmaya göre; orman çevresi
ülkelerinde su kaynakları, enerji, gıda emniyeti ve insan sağlığı birbiriyle ilişkili bir zincir
oluşturmaktaydı. Ormanların tahrip edilmesiyle bu zincir bozulmuş, hava kirliliği, kötü yönetim ve
hepsinin ötesinde dünyamızı alt üst eden iklim değişikliği ortaya çıkmıştır.
Japonya'da yüzyılı aşkın bir süredir “orman terapisi” yapılmakta insanlar ormanda
sağlıklarına kavuşturulmaktadır. Avrupa ve Kore'de ise orman okullarında öğrenciler eğitilmekte,
öğrencilerin sosyal gelişiminde ve kimlik kazanıp kendilerine güven sağlamalarında ormanlar
önem kazanmaktadır. Ormanlar insan için hayatın her alanında gittikçe belirleyici olmaktadır.
Bilgi çağı muhasebe sistemi henüz oluşmamıştır. İnsan beyninin teknoloji olmasıyla,
beyindeki bilgi ve projelerin değeri muhasebeye aktarılamamıştır. Aynı şekilde yukarıda işaret
ettiğimiz ormanların odun dışı sosyal, ekonomik, kültürel, çevresel ve yaşamsal fonksiyonları da
ekonomik değerlerle ifade edilememektedir. Gelecek araştırmaların en önemli konusu, her gün
yeni bir faydası ortaya çıkan orman fonksiyonlarının muhasebeleştirilmesidir.
6
Bilgi çağında değişen bir parametre de üretimdir. Sanayi çağında bir mal veya hizmet önce
üretilir, sonra müşteri aranır, pazarlanırdı. Çağımızda ise önce toplumun ihtiyacı araştırılarak,
ihtiyaca uygun mal veya hizmet üretilmektedir. Türkiye'de ilk olan araştırmamız da bu maksatla
yapılmakta, toplumun orman ve ormancılıkla ilgili algısı, beklentileri ülke çapında ölçülmektedir.
Elde edilecek neticeler sayısal olarak değerlendirilip sorunlar ortaya konduktan sonra,
bunlarla örtüşen çözümlere gidilecektir. Bu çözümler değişen dünyanın en az 20-30 yıl sonrasının
toplum ihtiyaçlarına uygun proje ve önerilerden oluşacaktır. Bu araştırma konusunda öznemiz
insan olup, teknikle çakışan konularda; teknikten insana doğrudur.
Günümüz ormancılığı; orman ekosisteminin verdikleriyle, toplumun ihtiyaçlarının orta
noktasını bulmaktır. Bu noktada veriler teknik, ihtiyaçlar toplumsaldır. Toplumun olaya bakışı ve
ihtiyaçlarının araştırılması bu bakımdan önem taşımaktadır. Araştırmamızın sonuç raporu OGM
çalışanları açısından; kendilerini toplum aynasında görme, mevcut durumu tespit, ortaya çıkacak
sorunlara dünya ormancılığındaki gelişmelere paralel çözümler önerme şeklinde olacaktır.
7
8
YÖNTEM
ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ALGI ARAŞTIRMASI
Orman Genel Müdürlüğü Koordinatörlüğünde 01/2014 tarihinde toplam 1311 kişi ile yüz
yüze görüşme yöntemiyle gerçekleştirilmiştir.
Araştırmanın amacı
Orman Genel Müdürlüğünü kamuoyunun genel beklenti ve algısının ölçümlenmesi,
beklentilerinin tespitidir.
Araştırmanın Evreni
Araştırmanın evreni Bursa Bölge Müdürlüğü'ne bağlı Bursa ve Yalova illeridir.
Adres çerçevesi ve örnekleme
Adres çerçevesi, (TÜİK) Türkiye İstatistik Enstitüsü'nün Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi
(ADNKS) sonuçları kullanılarak oluşturulmuş, ayrıca pilot çalışma esnasında görülen lüzum
üzerine, sivil toplum örgütleri ve OGM personeli ile odak grup toplantıları yapılmış, elde edilen
bilgiler de rapora dahil edilmiştir.
Örnekleme birimi
Hane halklarından tesadüfi yöntemlerle seçilmiş 18 ve daha yukarı yaştaki bireylerle yüz
yüze görüşülerek yapılmıştır. Ayrıca toplumun diğer kesimleri ile gerçekleştirilen görüşmelerden
elde edilen veriler ile sayısal bir tabana oturtulamayan veriler de raporlamaya dahil edilmiştir.
Ara çıktıları
Orman Genel Müdürlüğü'nün yaptığı hizmetlerin halka ulaşıp ulaşmadığının tespiti,
ulaşan hizmetlere bakış açılarının belirlenmesi, ileriye dönük yapılacak hizmetlerle ilgili halkın
bilgilendirilmesine yönelik tespitlerin yapılması ara çıktılar olacaktır.
9
ANKET SORULARI
ve
CEVAPLAR
ALGI ARAŞTIRMASI
12
SORU 1
Cinsiyet
Sayı
Yüzde
Erkek
759
57,9
Kadın
552
42,1
Toplam
1311
100
Araştırmaya katılanların %42,1'i kadın, %57,9'u erkektir.
13
SORU 2
En son bitirilen okul
Okula gitmedi
İlkokul
Lise
Üniversite
Toplam
Sayı
Yüzde
4
325
661
316
0,3
24,9
50,6
24,2
1306
100
Araştırmaya katılanların %24,9'u ilkokul, %50,6'sı lise, %24,2'si üniversite
mezunudur.
14
SORU 3
Yaş
Sayı
Yüzde
18 - 30
784
60,1
31 - 45
315
24,1
46 - 60
174
13,3
61 +
32
2,5
1305
100
Toplam
Araştırmaya katılanların %60,1''i 18-30, %24,1'i 31-45, %13,3'ü 46-60 ve %2,5'i 60
yaş ve üzeridir.
15
SORU 4
Gelir dağılımı
Sayı
Yüzde
500 - 1000 TL
380
29,6
1001 - 3000 TL
447
34,8
3001 - 5000 TL
46
3,6
5001 TL ve Yukarısı
15
1,2
396
30,8
1284
100
İşsiz
Toplam
Araştırmaya katılanların %29,6'sı 500-1000 TL, %34,8'i 1001-3000 TL gelir grubunda
gelire sahiptir. İşsiz olanların oranı %30,8'dir.
16
SORU 5
Aşağıda harf sembollerle belirtilen kurumlardan
hangilerini tanıyorsunuz?
Sayı
%
Sayı
%
Sayı
%
Sayı
%
Biliyor
457 37,5
895 70,1 395 32,5 399 32,9
Bilmiyor
761 62,5
381 29,9 820 67,5 813
67,1
Sayı
%
1263 97,0
39
3,0
Araştırmaya katılan deneklerin % 97 gibi bir oranda PTT'yi tanıyor olmaları
kurumun işlevlerine bakıldığında doğal karşılanmalıdır. Su ile sürekli içi çe yaşayan
vatandaşın, baraj çevrelerinde piknik yapmaları ve DSİ amblemine olan aşinalıkları
ilave edildiğinde % 70 gibi bir orana ulaşmasını sağlamıştır. Son yıllarda duble yollar,
üçüncü köprü gibi yapılan büyük yatırımlarla sürekli gündemi meşgul eden KGM
üçüncü olarak bilinmektedir(%37.5). OGM denekler tarafından dördüncü olarak
tanınan kurum olarak algılanmaktadır (%32,9). OGM'nin kamuoyu algısına yönelik
yaptığı icraatların tanıtımı ve duyurulması konusunda ciddi problemleri olduğu
görülmektedir.
17
SORU 6
Size göre Türkiye için en faydalı iş yapan
kuruluş aşağıdakilerden hangisidir?
Sayı %
Sayı %
Sayı %
Sayı
375 29,1
528 41,0
66
166 12,9
5,1
%
Sayı
%
152
11,8
Türkiye için en faydalı kuruluşun KGM olduğunu belirtenlerin oranı %41'dir. Orman
Genel Müdürlüğünün en faydalı kuruluş olduğunu belirtenlerin oranı ise sadece
%11,8'dir. Bu soruya verilen cevaplarla, 5. soruya verilen cevaplar
karşılaştırıldığında, toplumumuzun bilinç düzeyinin yüksekliği ortaya çıkar. Türkiye
için en faydalı iş yapan kuruluş KGM olarak algılanmaktadır, hâlbuki tanınırlık olarak
KGM 3. sırada bulunmaktaydı. Son zamanlarda yapılan bölünmüş yolların
gündemde fazlaca yer bulması, toplumun bunları bizzat görmesi karayollarının
faydalı iş yapma algısını güçlendirmiştir. DSİ'nin tanınırlığı yüksek olmasına rağmen,
faydalı iş yapan kuruluş algısı düşüktür, sonlardadır. 22 milyon hektar alanda
çalışarak en ağır işleri yapan OGM'nin tanınırlık ve faydalı iş yapma algısı yetersizdir.
Bu algının etkili bir algı yönetimi ile güçlendirilmesine, yapılanların topluma
gösterilmesine ihtiyaç vardır.
18
SORU 7
Orman Genel Müdürlüğü aşağıdaki işlerden
hangilerini yapar?
Ormanları tehlikelerden ve kaçakçılardan korur
Ağaçlandırma yapar, ormanları geliştirir
Orman yangınlarını söndürür
Piknik yerleri açar, halkın istifadesine sunar
Yakacak odun ve kereste üretir, ülkenin
odun ihtiyacını karşılar
Gecekonduculara arsa tahsis eder
Orman köylüsüne iş sahası açar
Turizm tesisleri için ormandan yer tahsis eder
Ormanda bina ve yollar yapar
Yanan orman alanlarını kullanıma açar
Sayı
Yüzde
1121
1080
774
635
85,5
82,4
59,0
48,4
390
82
903
1084
144
516
29,7
6,3
68,9
82,7
11,0
39,4
Orman Genel Müdürlüğü hangi işleri yapar sorusuna "ormanı tehlikelerden ve
kaçakçılardan korur cevabını verenlerin sayısı yüksektir. OGM'nin hangi işleri yaptığı
açısından verilen cevaplar, vatandaş açısından bilinçli bir netice oluşturmuştur.
Ormancılığın en önemli işleri; koruma, ağaçlama, orman köylüsüne iş sahsı açma,
orman yangınlarıyla mücadele ve piknik alanları açma doğru cevaplardır. Bu
konudaki toplum algısı doğrudur. Ancak cevapların içine yerleştirilen "yanan orman
alanlarını kullanıma açar" şıkkına yüksek sayılarda onay verilmesi üzerinde
düşünülmesi gereken ciddi bir konudur. OGM yanan alanlarla ilgili hassasiyetini
topluma duyurmalı, bu yanlış algıyı tamir etmelidir. Algı yönetimi yapılırken yanan
orman alanlarının derhal ağaçlandırıldığı, topluma çeşitli vesilelerle gösterilmeli
topluma her türlü iletişim aracı kullanılarak anlatılmalıdır.
19
SORU 8
Orman Genel Müdürlüğü
ormanların korunmasında; geliştirilmesinde
ve halkın hizmetine sunulmasında;
Sayı
Yüzde
Başarılıdır
1014
77,8
Başarısızdır
290
22,2
Orman Genel Müdürlüğü ormanların korunmasında, geliştirilmesinde ve halkın
hizmetine sunulmasında "başarılıdır" cevabını verenlerin oranı %77,8'dir. Bu sonuç
bir önceki sorunun cevaplarıyla karşılaştırıldığında, birbirini destekler niteliktedir.
Burada OGM genel olarak değerlendirilmiş, başarılı bulunmuştur. OGM genel
ormancılık hizmetlerinde başarılı, ancak yangın, arazi tahsis etme, 2B, madencilere
yer verme konularında meydana gelecek olumsuzluklardan toplum, ormancıları
sorumlu tutmaktadır.
20
SORU 9
Neden başarısızdır?
Sayı
Yüzde
Ormanlara bakılmıyor
34
14,3
Devamlı yangın çıkıyor
6
2,5
126
52,9
Yapılaşma sorunu
52
21,8
Diğer
20
8,4
238
100
Ağaçlandırma yok, ilgi gösterilmiyor
Toplam
OGM'yi "başarısız" bulan %22'2'lik grup içerisinde "ağaçlama yok, ilgi gösterilmiyor"
diyenlerin oranı %53 ile en büyük dilimi oluşturmaktadır. "Ormanlara bakılmadığı"nı
söyleyenlerin oranı %15, "devamlı yangın çıktığı"nı, söylenenlerin oranı ise %2,5'dir.
OGM, "ağaçlandırma yok, ilgi gösterilmiyor" diyen kesime, yaptığı yüz bin hektarları
bulan ağaçlandırma çalışmalarını anlatacak yeni yollar bulmalıdır.
21
SORU 10
Orman vasfını kaybetmiş orman alanlarının (2B)
orman dışına çıkarılarak, bu arazileri
kullananlara satılmasını nasıl
karşılıyorsunuz?
Yapılan doğrudur, onaylıyorum
Yapılan yanlıştır, onaylamıyorum
Sayı
Yüzde
351
950
27,0
73,0
Orman vasfını kaybetmiş orman alanlarının(2B) orman dışına çıkarılarak, bu arazileri
kullananlara açılmasını onaylayanların oranı %27'dir. Bursa halkı, orman vasfını
kaybetmiş alanların, kullanıcılarına açılmasına büyük oranda karşıdır. Bursa OBM
çevresinde, 2B alanlarının mevcut durumu ve kullananlara açılması konularında
ciddi bir algı yönetimi çalışması yapmak gerekmektedir. Aksi takdirde 2B meselesi
hem OBM, hem de OGM için bölgede olumsuz algı oluşturacak, yapılacak diğer algı
düzeltme faaliyetlerini de negatif anlamda etkileyecektir.
22
SORU 11
Orman arazilerinin ağaçlık olmayan boş alanlarının özel
şahıslara tahsis edilerek, bunların özel
ağaçlama yapmalarını (ceviz, badem vs.)
onaylıyor musunuz?
Onaylıyorum
Onaylamıyorum
Sayı
Yüzde
1009
77,5
293
22,5
Orman arazilerinin ağaçlık olmayan boş alanlarının özel şahıslara tahsis edilerek,
bunların özel ağaçlama yapmalarını (ceviz, badem vs.) onaylayanların oranı
%77,5'tir. Boş orman alanlarının özel ağaçlandırma için tahsis edilmesi, toplumun
büyük kesimlerince onaylanmaktadır. Yüzde 80'e yakın oranda toplumumuzun bu
konuyu onaylaması, OGM'nin bu konudaki algı yönetimini başarıyla yaptığını
göstermektedir.
23
SORU 12
Neden onaylamıyorsunuz?
Sayı
Yüzde
Rant meselesi
58
59,2
Tekrar ağaçlandırma yapılmalı
30
30,6
Diğer
10
10,2
Toplam
98
100
Orman arazilerinin ağaçlık olmayan boş alanlarının özel şahıslara tahsis edilerek,
bunların özel ağaçlama yapmalarını (ceviz, badem vs.) onaylamayanlar %22,5'lik
küçük bir kitleyi oluşturmaktadır. Onaylamayan kitlenin %60'lık kısmı konuyu bir
rant meselesi olarak değerlendirmektedir. %30'luk kısmı ise bu alanlara yeniden
ağaçlandırma yapılmasını istemektedir. Bu konuda küçük bir kitlenin muhalefet
etmesi, OGM'nin algı yönetimindeki başarısına gölge düşürmez.
24
SORU 13
Ormanda piknik yaptınız mı, yaptıysanız
ne kadar sıklıkla piknik yapıyorsunuz?
Yapmadım
Haftada bir defa gidiyorum
Ayda bir defa gidiyorum
Yılda bir defa gidiyorum
Sayı
Yüzde
187
52
216
851
14,3
4,0
16,5
65,2
Ormanda piknik yapmadığını belirtenlerin oranı % 14,3'tür. Yılda bir defa piknik
yapanların oranı % 65,2 haftada bir defa yapanların oranı % 4, ayda bir defa piknik
yapanların oranı ise %16,5'dir."Ormanda piknik yaptınız mı?" sorusunda verilen
cevaplar ilginç bulunmuştur. Ormanda hiç piknik yapmayanların oranı %14 ve yılda
bir defa piknik yapanların %65'lik oranı birlikte düşünüldüğünde, halkın büyük bir
kısmı piknik alanlarından istifade edememektedir. OBM bu konuda yeni projeler
geliştirmeli, ormanda piknik yapmanın toplum sağlığı açısından faydaları
anlatılmalı, Sağlık Bakanlığı ile işbirliğine gidilmeli, halkımızın ormanla daha çok
buluşmasını sağlayacak yöntemler bulmalıdır.
25
SORU 14
Ormanda niçin daha sık piknik
yapmıyorsunuz?
Piknik yerleri yetersiz, çok kalabalık
Giriş paralı olduğu için gitmiyorum
Gidecek vasıtam olmadığından gidemiyorum
Vaktim olmadığından gidemiyorum
Sayı
Yüzde
220
68
178
785
17,6
5,4
14,2
62,7
Ormanda daha sık piknik yapamama nedeni olarak vakti olmadığını belirtenlerin
oranı %62,7'dir. Araç olmadığı için daha sık piknik yapamayanların oranı %14,2'dir.
Piknik yerlerini yetersiz ve kalabalık bulanların oranı da %17,6 ile dikkat çekici
büyüklüktedir. OBM bu oranı göz önünde bulundurarak piknik yerlerinin
düzenlenmesi ve işletilmesini yeniden ele almalıdır. Gidecek vasıtası olmadığı için
ormana ulaşamayan vatandaşlarımızla ilgili olarak belediye ve diğer kuruluşlarla
işbirliği yapılmalı, vatandaşların piknik yerlerinden faydalanmalarının önü
açılmalıdır.
26
SORU 15
Orman Genel Müdürlüğü veya Orman
İşletme Müdürlüğünde hiç işiniz oldu mu?
Evet
Hayır
Sayı
Yüzde
132
1174
10,1
89,9
Orman Genel Müdürlüğü veya Orman İşletme Müdürlüğüne herhangi bir iş için
gittiğini belirtenlerin oranı %10,1'dir. Diğer kurumlarla mukayese edildiğinde
OGM'nin toplumsal iş hacmi düşüktür. OGM daha ziyade şehir dışı alanlarda
çalıştığından kent merkezleriyle daha az ilgilidir.
27
SORU 16
Orman teşkilatında işinizle ne kadar ilgilenildi
ve size yeterli ilgi gösterildi mi?
İşim çabuk bitti ve bana yeteri ilgiyi gösterdiler
Çok uzun sürdü, gerekli ilgiyi göstermediler
Çok ilgisiz, tepeden bakan bir tutumla karşılaştım
Diğer
Sayı
Yüzde
71
19
19
18
55,9
15,0
15,0
14,2
Orman teşkilatına işi için gidenlerin %55,9'u "işim çabuk bitti ve bana yeterli ilgiliyi
gösterdiler" cevabını vermiştir. OBM'de işi olanların yarıdan fazlası kendilerine
gösterilen ilgi ve muameleden memnundur. Diğer taraftan, "çok uzun sürdü, gerekli
ilgiliyi göstermediler" ve "çok ilgisiz, tepeden bakan bir tutumla karşılaştım"
diyenler birlikte düşünüldüğünde yine %30'a ulaşan bir orana ulaşmaktadır. Bu
oranlar, orman teşkilatında işi olanlara daha fazla ihtimam gösterilmesi gerektiğine
işaret eder.
28
SORU 17
Ülkemizde ormanların mülkiyeti kime aittir?
Devlete
Hükümete
Orman Genel Müdürlüğüne
Şahıslara
Sayı
Yüzde
1002
42
219
37
77,1
3,2
16,8
2,8
Ülkemizde ormanların mülkiyetinin devlete ait oldugunu belirtenlerin oranı %77,
Orman Genel Müdürlüğüne ait olduğunu belirtenlerin oranı %17'dir. Burada
"Devlet" ve "OGM" algısı aynı kabul edildiğinde, %94 ile "ormanların devlete ait
olduğu" algısı yerleşmiştir.
29
SORU 18
Size göre ülkemizde ormanlar azalıyor mu,
çoğalıyor mu?
Azalıyor, gittikçe yok oluyor
Çoğalıyor, gittikçe artıyor
Aynı kalıyor, ne azalıyor ne çoğalıyor
İlgilenmiyorum
Sayı
Yüzde
949
112
143
104
72,6
8,6
10,9
8,0
Ülkemizde "ormanların gittikçe azaldığını ve yok olduğunu" belirtenlerin oranı
%72,6'dır. "Çoğaldığını" söyleyenlerin oranı ise sadece %9'dur. Ülkemiz ormanlarını
alan ve servet olarak artıran ender ülkelerden biridir. "Ormanların azaldığı" algısı,
OGM açısından üzerinde dikkatle durulması, düşünülmesi gereken bir durumdur. Bu
durumda resmi beyanatların ötesinde, ormancılık dışı toplum liderlerinin ve
STÖ'lerin gerçeği belirtmeleri toplum üzerinde daha etkili olabilir. Bu nedenle OGM,
STÖ ve toplum liderleriyle daha sıkı ilişki içinde olmalı, mesajlarını kendisi dışında bu
kurum ve kişilere verdirmelidir.
30
SORU 19
Sizce orman yangınlarının çıkış sebebi nedir?
Sayı
Yüzde
İnsanlar kasten ormanı yakıyor
İnsanların dikkatsizlikleri nedeniyle
kaza ile yangın çıkıyor
267
20,4
715
54,7
Bilinmeyen sebeplerden yangın çıkıyor
106
8,1
16
1,2
188
14,4
15
1,1
Anız yakma sebebiyle çıkıyor
Arazi açmak için yangın çıkarılıyor
Enerji hatlarının birbirine değmesinden
yangın çıkıyor
Orman yangınlarının "insanların dikkatsizliği nedeniyle" olduğunu söyleyenlerin
oranı %54,7'dir. "İnsanların kasten ormanları yaktığını" söyleyenlerin oranı
%20,4'dür. %20'lik kasten yakma seçeneği, %15'lik" arazi açmak için yangın
çıkarılıyor" seçeneğiyle birlikte düşünüldüğünde, %35'lik bir "kasıt" oranına
ulaşılmaktadır ki, bu oran son derece düşündürücüdür. Bu konuda da OGM'nin
vatandaşı doğru bilgilendirmede yeni yöntemler bulması gerekliliği ortaya
çıkmaktadır.
31
SORU 20
Yanan orman arazileri, yangın sonrasında
ne yapılıyor?
Yeniden ağaçlandırılarak ormana
kazandırılıyor
Bu araziler güçlü kişilere veriliyor
Olduğu gibi bırakılarak kaderine terk ediliyor
Fikrim yok
Sayı
Yüzde
514
268
161
361
39,4
20,6
12,3
27,7
Yanan orman arazilerinin, yangın sonrasında "yeniden ağaçlandırılarak ormana
kazandırıldığını" belirtenlerin oranı %39,4, bu konuda fikri olmayanların oranı
%27,7'dir. "Olduğu gibi bırakılarak kaderine terk ediliyor" diyenler ile "güçlü kişilere
veriliyor" diyenlerin %33'lük toplam oranı son derece yüksektir. Toplumun 3'te 1'i,
yanan alanların yeniden ağaçlandırıldığına inanmamaktadır. Yanan alanlarla ilgili
algı yanlışlığı/eksikliği üzerinde mutlaka çalışılmalı, yanan alanların bir
metrekaresinin bile hiç kimseye verilmediği, mutlaka ve derhal ağaçlandırıldığı
kamuoyuna etkin bir şekilde anlatılmalıdır. Bu algının düzeltilmesi, ormanı yakarak
arazi açabileceğini ya da arsa kazanabileceğini düşünen kötü niyetli kişilere karşı
caydırıcı bir etki de oluşturacaktır.
32
SORU 21
Orman yangınıyla karşılaştığınızda aşağıdaki
numaralardan hangisini çevirerek, yangından
Orman Genel Müdürlüğünü haberdar
edersiniz?
Alo 155
Alo 110
Alo 177
Alo 156
Sayı
Yüzde
34
374
815
76
2,6
28,8
62,7
5,9
Orman yangınıyla karşılaşıldığında "alo 177" numarasının aranması gerektiğini
belirtenlerin oranı %62,7'dir. "Alo 177" deneklerin büyük bir çoğunluğunca
bilinmekle beraber, OGM "alo 177"nin duyurulması konusunda daha fazla gayret
göstermelidir.
33
SORU 22
Orman yangınlarını söndürmede
en etkili kuruluş hangisidir?
Sayı
Çevre belediyeler
İtfaiye
Türk Silahlı Kuvvetleri ve Jandarma
32
382
813
78
Yüzde
2,5
29,3
62,3
6,0
“Orman yangınlarını söndürmede en etkili kuruluş hangisidir?” sorusuna “Orman Genel Müdürlüğü”
cevabı verenlerin oranı % 29'dur. Ancak, %62'lik bir oranda da, “itfaiye” cevabı verilmektedir. Burada,
halkımızın “yangını itfaiye söndürür” genel kanaatinin etkili olduğu görülmektedir. “Çevre belediyeler” ve
“Türk Silahlı Kuvvetleri ve Jandarma” seçeneklerinin düşük oranlarda kalması, halkımızın Orman Genel
Müdürlüğü Yangınla Mücadele birimlerini de “itfaiye” olarak değerlendirdiği ve ifade ettiğini
göstermektedir. Yine "Orman Genel Müdürlüğü hangi işleri yapar" sorusuna yüksek oranlı verilen "orman
yangınlarını söndürür" cevabı, OGM yangınla mücadele birimlerinin itfaiye olarak algılandığına işaret
etmektedir. Yaptığımız odak grup toplantılarında bir OGM personeli “biz canımızı dişimize takarak
yangınlarla mücadele ediyoruz, çevre belediyelerden 1-2 itfaiye aracı gelip yol kenarında duruyor, millet de
yangını onlar söndürdü sanıyor” ifadesini kullanmıştır. Bu personel, orman yangınlarıyla mücadele eden
kurumun OGM olduğunun halkımız tarafından bilinmediğini düşünmekte, doğrusunun halka anlatılması
gerektiğine inanmaktadır. OGM, orman yangınlarıyla mücadele birimlerinde çok karmaşık bir terminoloji
(örn. arazöz) kullanmaktadır. Bu terminoloji basitleştirilerek, “orman itfaiyesi” markası oluşturulmalıdır.
Bu sayede, OGM personeli ve halkımızdaki algı daha da netleşecektir.
34
SORU 23
Meşe, çam, göknar, kayın gibi
orman ağacı fidanlarını hangi kurum yetiştirir?
Ziraat İşleri Müdürlüğü
Karayolları Genel Müdürlüğü
Tema Vakfı
Sayı
Yüzde
343
660
23
267
26,5
51,0
1,8
20,6
Meşe, çam, göknar, kayın gibi orman ağacı fidanlarını yetiştiren kurumun OGM
olduğunu belirtenlerin oranı %51, Tema Vakfı olduğunu belirtenlerin oranı
%20,6'dır. Soruda özellikle "orman ağacı" belirtilmesine rağmen bu oranların
çıkması, OGM'nin bu konuda da algı yönetimini başaramadığını göstermektedir.
Yüzmilyonlarca fidan yetiştiren bir teşkilatın kendini anlatamaması, algı yönetimini
uygulamaya aktaramadığının delilidir. OGM bu konuda da toplum önderlerini,
STÖ'leri ve medyayı fidanlıklara taşımalı, yetiştirdiği fidanları onlar vasıtasıyla
topluma göstermelidir. İnsanımızın gördüğüne inandığı hiç bir zaman
unutulmamalıdır.
35
SORU 24
Topraklarımızı yağmur ve rüzgarın yok ettiği
erozyonu önleyici hizmetleri kim yapar?
Ziraat mühendisleri
Orman mühendisleri
Maden mühendisleri
Tema Vakfı gibi sivil toplum kuruluşları
Sayı
Yüzde
269
702
26
288
20,9
54,6
2,0
22,4
Topraklarımızı yağmur ve rüzgârın yok ettiği erozyonu önleyici hizmetleri orman
mühendislerinin yaptığını belirtenlerin oranı %55, ziraat mühendislerinin yaptığını
ifade edenlerin oranı %21'dir. Erozyon konusu toplumca bilinmektedir. OGM bu
konuda birçok çalışmaya imza atmıştır. Ancak burada da kendini anlatama problemi
ile karşı karşıyadır. Çakıt Projesi dünya çapında başarı kazanmış bir uygulamadır.
Ancak bu projeden haberdar olan çok az bir kitle vardır. Araştırmamızda deneklerin
%55'i erozyonu önleyici hizmeti yapan kuruluş olarak OGM'yi algılamışlardır. Ancak
Tema Vakfı ve ziraat mühendisleri birlikte düşünüldüğünde %43'lük bir orana
ulaşılmaktadır ki, bu yüksek oran erozyon konusunda OGM çalışmalarının vatandaşa
daha iyi anlatılması gerektiğini göstermektedir.
36
SORU 25
Milyonlarca ağaç dikerek, ormanlar kurarak,
ülkemizi yeşillendiren sizce hangi kurumdur?
Tema Vakfı
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü
Sayı
Yüzde
657
31
604
16
50,2
2,4
46,2
1,2
Milyonlarca ağaç dikerek, ormanlar kurarak, ülkemizi yeşillendiren kurumun Tema
Vakfı olduğunu ifade edenlerin oranı %50,2, OGM olduğunu belirtenlerin oranı
%37'dir. Ağaçlandırma konusu ele alındığında algı tamamen farklı istikamettedir.
Tema Vakfı hemen hemen hiç ağaçlama yapmadığı halde, en çok ağaçlama yapan
kurum olarak algılanmaktadır. Yüzbinlerce hektar ağaçlama yapan OGM ise Tema
Vakfının gerisinde kalmaktadır. Bu durum OGM çalışanlarının morallerini
bozmaktadır. İşte bu noktada algı yönetiminin önemi ortaya çıkmaktadır. OGM her
türlü aracı kullanarak algı yönetimini sağlamalıdır. Bu konuda değişik ülke orman
teşkilatlarının yaptıklarına bir göz atmakta yarar vardır. Diğer ülke uygulamalarından
ülkemizle çakışan şartlarda olanları ülkemizde de gerçekleştirebilir, onlardan
esinlenerek kendi özgün uygulamalarımızı geliştirebiliriz.
37
SORU 26
Ormanları ve ormanlardaki yaban hayatını
kim korur?
Polis
Jandarma
Orman muhafaza memuru
Belediye zabıtası
Sayı
Yüzde
31
2,4
192
14,7
1060
81,2
23
1,8
Ormanları ve ormanlardaki yaban hayatını "orman muhafaza memuru"nun
koruduğunu söyleyenlerin oranı %81'dir. Ormancı denildiğinde halkın algısında
orman muhafaza memuru vardır. Bu nedenle toplum orman muhafaza memuru ve
ormancıyı birleştirmektedir. "Ormanları ormancılar korur" algısı yüksek oranda
toplum bilincine yerleşmiştir.
38
SORU 27
Sizce ormanların yönetiminde
siyasi tercihler etkili oluyor mu?
Evet, siyasiler müdahale ediyor
Hayır, siyasiler karışmıyor
Siyasiler kısmen etkili
Fikrim yok
Sayı
437
189
241
441
Yüzde
33,4
14,4
18,4
33,7
Ormanların yönetiminde siyasi tercihlerin etkili olduğunu belirtenlerin oranı %33,
siyasilerin karışmadığını belirtenlerin oranı %14, bu konuda fikri olmayanların oranı
ise %33'dür. Toplum yarı yarıya siyasetin ormanların yönetiminde etkili olduğuna
inanmaktadır.
39
ANKET CEVAPLARININ
EĞİTİM, YAŞ ve GELİR DÜZEYİ
AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
ALGI ARAŞTIRMASI
Eğitim durumuna göre;
aşağıda harf sembollerle okuyacağım kurumlardan
hangilerini tanıyorsunuz?
İlkokul
Lise
Üniversite Okula gitmedi
Biliyor
Bilmiyor
22,4
77,6
38,9
61,1
49,7
50,3
25,0
75,0
Biliyor
Bilmiyor
57,8
42,2
69,5
30,5
84,3
15,7
50,0
50,0
Biliyor
Bilmiyor
19,1
80,9
31,1
68,9
48,2
51,8
25,0
75,0
Biliyor
Bilmiyor
31,1
68,9
36,9
63,1
47,5
52,5
25,0
75,0
Biliyor
Bilmiyor
96,3
3,8
97,0
3,0
98,1
1,9
75,0
25,0
OGM'nin bilinirlik oranı eğitim seviyesi yükseldikçe anlamlı oranda artmaktadır.
Halkla doğrudan ilişkileri nedeniyle PTT'nin tanınırlık oranın oldukça yüksek olması
normaldir.
43
Yaş durumuna göre; aşağıda harf sembollerle
okuyacağım kurumlardan hangilerini tanıyorsunuz?
18-30
31-45
46-60
61 +
Biliyor
Bilmiyor
37,7
62,3
38,1
61,9
37,9
62,1
28,6
71,4
Biliyor
Bilmiyor
69,3
30,7
71,5
28,5
70,8
29,2
70,0
30,0
Biliyor
Bilmiyor
28,9
71,1
35,4
64,6
42,8
57,2
35,7
64,3
Biliyor
Bilmiyor
34,7
65,3
37,8
62,2
51,1
48,9
40,6
59,4
Biliyor
Bilmiyor
97,3
2,7
98,1
1,9
93,0
7,0
100
-
Yaş gruplarına göre bakıldığında, PTT bütün yaş gruplarında yüksek oranda
bilinirken, OGM en fazla 46-60 yaş grubunda bilinmektedir. OGM tanıtım konusunda
hedef kitle olarak gençleri ele almalıdır.
44
Eğitim durumuna göre; Türkiye için en faydalı iş yapan
kuruluş aşağıdakilerden hangisidir?
İlkokul Lise Üniversite Okula gitmedi
Posta İşleri Genel Müdürlüğü
Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü
27,7
39,6
6,0
11,6
15,1
28,4
42,8
5,1
12,9
10,8
31,8
39,5
4,5
13,8
10,3
50,0
25,0
25,0
Orman Genel Müdürlüğü en faydalı işi yapan kuruluş algısı açısından lise ve
üniversite mezunlar içerisinde 4. sırada, ilkokul mezunları içerisinde ise 3. sırada
gelmektedir. Tüm eğitim gruplarında en faydalı işi yapan kuruluş olarak KGM öne
çıkmaktadır. KGM'nin yüksek çıkması, son yıllarda duble yollarla oldukça fazla
gündemde olmasına bağlanabilir.
45
Eğitim durumuna göre Orman Genel Müdürlüğü
ormanların korunmasında, geliştirilmesinde ve halkın
hizmetine sunulmasında;
Başarılıdır
Başarısızdır
İlkokul
Lise
Üniversite
82,0
18,0
78,8
21,2
70,5
29,5
Okula gitmedi
100
-
Eğitim seviyesi arttıkça Orman Genel Müdürlüğünü başarılı bulanların oranı
düşmekte, başarısız bulanların oranı yükselmektedir. Bu konuda da OGM'nin başta
eğitim düzeyi yüksek olanlar olmak üzere, toplumun her kesimine hitap edecek bir
algı yönetimine ihtiyacı olduğu aşikardır.
46
Eğitim durumuna göre orman vasfını kaybetmiş orman
alanlarının (2B) orman dışına çıkarılarak, bu arazileri
kullananlara satılmasını nasıl karşılıyorsunuz?
Yapılan yanlıştır, onaylamıyorum
25,7
74,3
27,4
72,6
27,5
72,5
25,0
75,0
Orman vasfını kaybetmiş orman alanlarının (2B) orman dışına çıkarılarak, bu
arazileri kullananlara satılmasına tüm eğitim gruplarındaki denekler 3/4'ü karşı,
1/4'ü taraftardır. 2B arazileri ile ilgili ciddi bir algı çalışmasına ihtiyaç vardır.
47
Gelir durumuna göre orman vasfını kaybetmiş
orman alanlarının (2B) orman dışına çıkarılarak,
bu arazileri kullananlara satılmasını nasıl karşılıyorsunuz?
500-1000TL 1001-3000TL 3001-5000TL 5001+TL İşsiz
Yapılan yanlıştır onaylamıyorum
32,5
67,5
25,2
74,8
19,6
80,4
50,0
50,0
24,6
75,4
Tüm gelir gruplarındaki kişiler orman vasfını kaybetmiş orman alanlarının (2B)
orman dışına çıkarılarak, bu arazileri kullananlara satılmasına karşıdırlar.
48
Eğitim durumuna göre orman arazilerinin ağaçlık olmayan
boş alanlarının özel şahıslara tahsis edilerek, bunların
özel ağaçlama yapmalarını (ceviz, badem vs.) onaylıyor musunuz?
Onaylıyorum
Onaylamıyorum
İlkokul
Lise
79,2
20,8
77,3
22,7
75,6
24,4
100,0
-
Tüm eğitim düzeylerindeki bireyler, orman arazilerinin ağaçlık olmayan boş
alanlarının özel şahıslara tahsis edilerek, bunların özel ağaçlama yapmalarını (ceviz,
badem vs.) %80'e yakın oranlarda onaylamaktadır.
49
Gelir durumuna göre orman arazilerinin ağaçlık
olmayan boş alanlarının özel şahıslara tahsis edilerek,
bunların özel ağaçlama yapmalarını (ceviz, badem vs.)
onaylıyor musunuz?
500-1000 TL 1001-3000 TL 3001-5000 TL 5001+TL İşsiz
Onaylıyorum
Onaylamıyorum
79,6
20,4
73,6
26,4
65,2
34,8
78,6
21,4
81,0
19,0
Tüm gelir düzeylerindeki bireyler, orman arazilerinin ağaçlık olmayan boş
alanlarının özel şahıslara tahsis edilerek, bunların özel ağaçlama yapmalarını (ceviz,
badem vs.) yüksek oranlarla onaylamaktadır.
50
Eğitim durumuna göre; ormanda piknik yaptınız mı,
yaptıysanız ne kadar sıklıkla piknik yapıyorsunuz?
Yapmadım
İlkokul
Lise
22,8
4,6
17,8
54,8
11,2
5,0
17,0
66,7
12,1
1,3
14,3
72,3
25,0
75,0
Eğitim düzeyinin ormanda piknik yapma alışkanlığı ile doğrudan ilgili olduğu
tablodan anlaşılmaktadır. Anket çalışması yapılan deneklerin eğitim düzeyleri
yükseldikçe ormanda piknik yapma eğilimleri azalmaktadır.
51
Gelir durumuna göre; ormanda piknik yaptınız mı,
yaptıysanız ne kadar sıklıkla piknik yapıyorsunuz?
500-1000 TL 1001-3000 TL 3001-5000 TL 5001+TL İşsiz
Yapmadım
16,6
5,0
15,8
62,6
12,8
4,3
18,2
64,6
11,4
4,5
15,9
68,2
26,7
26,7
46,7
14,1
1,8
15,7
68,4
Ormanda piknik yapmayanlar ve yılda bir defa piknik yapanlar seçeneği birlikte
değerlendirildiğinde, tüm gelir gruplarında %75'leri aşan oranlarda ormanda piknik
yapılmadığı ortaya çıkmaktadır.
52
Ormanda piknik yaptınız mı, yaptıysanız ne kadar sıklıkla
piknik yapıyorsunuz ve ormanda niçin daha sık piknik
yapmıyorsunuz? sorularının çapraz sonuçları
Yapmadım Haftada bir defa Ayda bir defa Yılda bir defa
gidiyorum
gidiyorum
gidiyorum
Gidecek vasıtam olmadığından
gidemiyorum
25,0
4,2
32,6
9,3
17,4
9,7
15,3
4,3
14,3
56,5
9,3
48,8
15,0
58,0
14,4
66,0
Tablo, ormanda piknik yapmama nedeni olarak "vakit darlığı" seçeneğini açıkça
ortaya koymaktadır. OGM'nin "ormanlarda piknik yapmanın vakit kaybı olmadığı"
fikrini topluma yerleştirmesi gerekmektedir. Burada öne çıkarılması gereken olgu,
ormanların sağlayacağı sağlık ve rehabilite konusundaki yararları topluma daha net
anlatılmaktır.
53
Eğitim durumuna göre;
ormanda niçin daha sık piknik yapmıyorsunuz?
15,0
5,9
Gidecek vasıtam olmadığından gidemiyorum 16,0
63,1
17,9
6,1
14,1
61,9
19,7
3,7
12,7
63,9
25,0
75,0
Tüm eğitim gruplarında, vakit darlığı ormanda piknik yapmama nedeni olarak öne
çıkmaktadır. Eğitim düzeyi yükseldikçe piknik yerleri yetersiz ve kalabalık diyenlerin
oranı artmakta, eğitim düzeyi düştükçe aracı olmadığı için pikniğe gidemediğini ifade
edenlerin oranı yükselmektedir.
54
Gelir durumuna göre ormanda niçin daha sık piknik
yapmıyorsunuz? sorusunun çapraz sonuçları
500-1000TL 1001-3000TL 3001-5000TL 5001+TL İşsiz
Piknik yerleri yetersiz, çok
kalabalık
Giriş paralı olduğu için
gitmiyorum
Gidecek vasıtam olmadığından
gidemiyorum
Vaktim olmadığından
gidemiyorum
20,0
17,6
17,8
40,0
14,6
8,2
4,7
11,1
-
3,4
11,8
12,6
4,4
6,7
20,3
60,0
65,1
66,7
53,3
61,7
Tüm gelir gruplarında pikniğe gidememe nedeni olarak vakit darlığı öne çıkmaktadır.
Dikkate alınması gereken diğer bir seçenek de, piknik yerlerinin yetersiz ve kalabalık
olması seçeneğidir.
55
sorusuna; eğitim durumuna göre cevap verenler
Evet
Hayır
İlkokul
7,7
92,3
Lise
12,0
88,0
8,9
91,1
100,0
Orman Genel Müdürlüğü veya Orman Bölge Müdürlüğünde işi olanların eğitim
durumlarına göre dağılımlarına bakıldığında, kurumda en fazla işi olanların lise
mezunları olduğu görülmektedir.
56
sorusuna gelir durumuna göre cevap verenler
500-1000 TL
Evet
Hayır
7,4
92,6
1001-3000 TL
13,5
86,5
3001-5000 TL
26,7
73,3
5001+TL
13,3
86,7
İşsiz
6,8
93,2
Orman Genel Müdürlüğü veya Orman İşletme Müdürlüğünde işi olanlar 3001-5000
TL gelir grubunda yoğunlaşmaktadırlar.
57
ve size yeterli ilgi gösterildi mi? sorusuna eğitim
durumuna göre cevap verenler
İlkokul
İşim çabuk bitti ve bana yeteri ilgiyi gösterdiler
58,3
Çok uzun sürdü, gerekli ilgiyi göstermediler
8,3
Çok ilgisiz, tepeden bakan bir tutumla karşılaştım 12,5
20,8
Diğer
Lise
56,6
14,5
15,8
13,2
51,9
22,2
14,8
11,1
0,0
0,0
0,0
0,0
Ormanda teşkilatında işi olanlardan ilkokul mezunları, kendilerine gösterilen ilgiden
%60'a yakın oranda memnundurlar. Eğitim seviyesi arttıkça, memnuniyet
azalmaktadır ki bunun nedeni olarak beklenti farklılıkları da önemli rol
oynamaktadır. Ayrı bir araştırma konusu olmakla beraber bir beklenti araştırması
yapılarak eğitim düzeyine göre OGM'den beklentiler daha net ortaya çıkartılmalıdır.
58
ve size yeterli ilgi gösterildi mi? sorusuna
gelir durumuna göre cevap verenler
500-1000TL 1001-3000TL 3001-5000TL 5001+TL İşsiz
İşim çabuk bitti ve bana
yeterli ilgiyi gösterdiler
Çok uzun sürdü,
gerekli ilgiyi göstermediler
Çok ilgisiz, tepeden bakan
bir tutumla karşılaştım
Diğer
50,0
56,7
91,7
0,0
45,8
30,8
10,0
0,0
50,0
12,5
11,5
7,7
16,7
16,7
0,0
8,3
50,0
0,0
20,8
20,8
Orman teşkilatında işi olan tüm gelir grubundaki deneklerin yarısı işinin çabuk
bittiğini, kendilerine gerekli ilgilinin gösterildiğini ifade etmişlerdir. 3001-5000 gelir
grubundaki yüksek oran, denek sayısının azlığından kaynaklanmaktadır.
59
Ülkemizde ormanların mülkiyeti kime aittir?
sorusuna eğitim durumuna göre cevap verenler
Devlete
Hükümete
Orman Genel Müdürlüğüne
Şahıslara
İlkokul
Lise
73,4
3,8
19,7
3,1
74,8
3,5
17,9
3,8
85,4
2,2
11,8
0,6
100
-
Eğitim düzeyi arttıkça ormanların mülkiyetinin Devlete ait olduğu cevabını
verenlerin oranı yükselmekte, Hükümete ve Orman Genel Müdürlüğüne ait
olduğunu söyleyenlerin oranı azalmaktadır. Eğitim seviyesinin, Devlet, Hükümet ve
OGM algılarının ayrıştırılmasıyla doğrudan ilgili olduğu tablodan açıkça
anlaşılmaktadır.
60
çoğalıyor mu? sorusuna
75,8
70,8 72,1
50,0
7,6
9,5
7,4
Aynı kalıyor, ne azalıyor ne çoğalıyor 10,2 10,0
13,7
İlgilenmiyorum
2,9
8,3
11,7
50,0
Tüm eğitim gruplarındaki bireyler ormanların gittikçe azaldığını, yok olduğunu
belirtmişlerdir. Eğitim seviyesi yükseldikçe ormanlar azalıyor algısı artmaktadır. Bu
tabloda algı yönetimi konusunda OGM'nin daha fazla gayret sarf etmesi gerektiğini
ortaya koymaktadır.
61
çoğalıyor mu? sorusuna gelir durumuna göre
cevap verenler
500-1000TL 1001-3000TL 3001-5000TL 5001+TL İşsiz
Aynı kalıyor, ne azalıyor ne
çoğalıyor
İlgilenmiyorum
73,4
6,3
74,2
7,4
60,0
17,8
80,0
20,0
71,7
10,6
12,4
7,9
9,9
8,5
15,6
6,7
-
10,1
7,6
Tüm eğitim gruplarındaki bireyler ormanların gittikçe azaldığını, yok olduğunu
belirtmişlerdir.
62
sorusuna yaş durumuna göre cevap verenler
İnsanların dikkatsizlikleri
nedeniyle kaza ile yangın çıkıyor
yangın çıkıyor
18-30
31-45
46-60
61+
19,3
18,7
27,2
28,1
56,0
7,9
1,5
13,8
54,9
8,9
1,3
15,6
46,8
8,7
16,8
62,5
3,1
3,1
1,4
0,6
0,6
3,1
Bu tablo da diğer tablolarla örtüşmektedir. Burada da dikkatsizlik nedeniyle yangın
çıkıyor seçeneği tüm yaş gruplarında en yüksek orana sahiptir.
63
İlkokul
İnsanların dikkatsizlikleri nedeniyle
kaza ile yangın çıkıyor
yangın çıkıyor
Lise Üniversite Okula gitmedi
21,5
18,8
22,6
25,0
57,5
6,8
0,9
11,7
56,8
8,5
1,5
13,5
47,5
8,6
1,0
19,4
50,0
25,0
-
1,5
0,9
1,0
-
Tüm eğitim grupları bu soruya en yüksek oranda dikkatsizliğin sebep olduğunu
belirtmiştir. Arazi açmak için yangın çıkarıldığını söyleyenlerin oranı üniversite
mezunları arasında %20'ye çıkmaktadır.
64
500-1000TL 1001-3000TL 3001-5000TL 5001+TL İşsiz
İnsanların dikkatsizlikleri
nedeniyle kaza ile yangın çıkıyor
Bilinmeyen sebeplerden
yangın çıkıyor
Enerji hatlarının birbirine
değmesinden yangın çıkıyor
19,3
23,3
22,7
40,0
18,2
57,1
49,0
59,1
40,0
57,8
7,9
0,5
14,3
7,6
1,1
17,0
9,1
9,1
6,7
13,3
8,8
2,3
12,4
0,8
2,0
-
-
0,5
Bu tablo, tüm gelir gruplarındaki bireylerin orman yangınlarının çıkış sebebi olarak
"dikkatsizlik" seçeneğini en yüksek düzeyde algıladığını açıkça ortaya koymaktadır.
65
ne yapılıyor? sorusuna eğitim durumuna göre
cevap verenler
Yeniden ağaçlandırılarak ormana
kazandırılıyor
Bu araziler güçlü kişilere veriliyor
Olduğu gibi bırakılarak kaderine terk
ediliyor
Fikrim yok
İlkokul
Lise
35,9
16,1
41,1
20,8
39,3
24,6
25,0
25,0
11,5
36,5
12,4
25,6
13,1
23,0
50,0
Yanan orman arazilerinin güçlü kişilere verildiğini düşünenlerin oranı üniversite
mezunları arasında daha yüksektir. Diğer tablolarla birbirini destekler nitelikte olan
bu veri, yapılacak bir algı çalışmasında üniversite mezunlarına daha fazla dikkat
gösterilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.
66
ne yapılıyor? sorusuna gelir durumuna göre
cevap verenler
500-1000TL 1001-3000TL 3001-5000TL 5001+TL İşsiz
Yeniden ağaçlandırılarak
ormana kazandırılıyor
Bu araziler güçlü kişilere
veriliyor
Olduğu gibi bırakılarak
kaderine terk ediliyor
Fikrim yok
39,8
41,3
46,7
26,7
38,7
18,7
24,0
26,7
46,7
16,5
14,0
27,4
10,1
24,5
4,4
22,2
13,3
13,3
13,2
31,6
Bu tablo da diğer tabloları destekler niteliktedir. Yanan orman alanlarının "yeniden
ormana kazandırıldığı" seçeneği her gelir düzeyinde önemli oranda algılanmaktadır.
Deneklerin gelir düzeyi arttıkça, yanan orman alanlarının güçlü kişilere verildiği
algısı yaygındır. Ancak, yanan arazilerin güçlü kişilere verildiği ve olduğu gibi
kaderine terk edildiği seçenekleri birlikte değerlendirildiğinde %30'u aşan oranlar
söz konusudur. Deneklerin önemli bir kısmı da yanan orman alanları ile ilgili fikir
beyan etmemişlerdir. Rakamlar, bu konudaki algı yönetiminin hedef kitlesi olarak
daha yüksek gelirli deneklere doğru yapılmasını ortaya koymaktadır. İnsanların
yanan orman alanlarının yeniden ağaçlandırıldığı algısı üzerinde ciddiyetle
durulması gerektiğini ortaya koymaktadır.
67
Orman yangınıyla karşılaştığınızda aşağıdaki
numaralardan hangisini çevirerek, yangından
Orman Genel Müdürlüğünü haberdar edersiniz?
Alo 155
Alo 110
Alo 177
Alo 156
İlkokul
5,3
27,5
60,6
6,6
Lise
1,7
31,5
61,3
5,5
1,3
24,3
25,0
68,4
75,0
6,1
-
Tüm eğitim düzeylerinde ALO 177 orman yangın hattı eşit oranlarda ve yüksek
düzeyde bilinmektedir. OGM'nin bu konuda başarılı olduğu açık bir şekilde ortadadır.
68
Orman yangınlarını söndürmede en etkili kuruluş
hangisidir? sorusuna eğitim durumuna göre
cevap verenler
İlkokul Lise Üniversite
Çevre belediyeler
İtfaiye
2,8
27,9
63,8
5,6
2,1
30,8
62,1
5,0
2,5
27,7
61,5
8,3
Okula gitmedi
25,0
50,0
25,0
Tüm eğitim gruplarındaki bireyler, %60'lar seviyesinde "İtfaiye", %30'lar seviyesinde
"Orman Genel Müdürlüğü" cevabını vermektedirler. 22. soruya yapılan yorumla
paralel olarak burada da, deneklerin OGM ve itfaiye seçeneklerini birlikte algıladığı
düşünülmektedir.
69
Orman yangınlarını söndürmede en etkili kuruluş
hangisidir? sorusuna yaş durumuna göre cevap
verenler
Çevre belediyeler
İtfaiye
18-30
2,4
28,1
65,0
4,5
31-45
2,5
28,3
61,1
8,0
46-60
2,3
37,0
53,8
6,9
61+
3,1
25,0
53,1
18,8
Tüm yaş gruplarında itfaiye seçeneğinin yüksek oranda çıkması bu konuda bir algı
karışıklığının varlığına işaret etmektedir. OGM seçeneği en fazla 46-60 yaş grubunda
öne çıkmaktadır. Terminoloji farklılığı burada da kendini göstermektedir. OGM'nin
kendi terminolojisini kabul ettirmekte zorlandığı görülmekte (arazöz=itfaiye), ve
halkın terminolojisine dönme eğilimi göstermesi gerekmektedir.
70
Meşe, çam, göknar, kayın gibi orman ağacı
fidanlarını hangi kurum yetiştirir? sorusuna
yaş durumuna göre cevap verenler
Tema Vakfı
18-30
31-45
46-60
23,3
51,2
1,9
23,6
31,4
50,5
1,0
17,2
30,6
54,1
1,8
13,5
61+
34,4
40,6
3,1
21,9
Orman Genel Müdürlüğü'nün fidan yetiştirme konusundaki algısı tüm yaş
gruplarında yarı yarıyadır. Deneklere sunulan diğer seçeneklerden Ziraat İşleri
Müdürlüğü ve Tema Vakfı birlikte düşünüldüğünde, OGM algısına yakın 61 ve üstü
yaş grubunda OGM algısını geçen sonuçlara ulaşılması, OGM'nin yetiştirdiği
milyonlarca fidanın kamuoyuna yeterince anlatılamadığını ortaya koymaktadır.
71
İlkokul
Tema Vakfı
30,0
47,9
1,3
20,8
24,7
53,4
1,7
20,3
26,0
49,8
2,6
21,5
50,0
50,0
-
Bütün eğitim gruplarında Orman Genel Müdürlüğü seçeneği yarı yarıya belirtilmiştir.
Eğitim seviyesi ile OGM'nin fidan yetiştirme görevi arasında anlamlı bir ilişki yoktur.
72
500-1000TL 1001-3000TL 3001-5000TL 5001+TL İşsiz
Tema Vakfı
30,0
46,9
2,1
21,0
25,3
55,7
1,8
17,1
26,7
51,1
4,4
17,8
42,9
42,9
14,3
24,2
51,3
1,3
23,2
Tüm gelir gruplarında orman ağacı fidanlarını OGM'nin yetiştirdiği algısı yarı
yarıyadır. Tema Vakfı ve Ziraat İşleri Müdürlüğü de diğer yarıyı oluşturmaktadır.
Tablo genel sonuçları destekler niteliktedir. Diğer seçeneklerle kıyas kabul
etmeyecek oranda fidan yetiştirmesine rağmen, ortalama bir başarı algısına sahip
olan OGM, "fidan yetiştiren kurum" algısını yükseltecek çalışmalar yapmalıdır.
73
Orman mühendisleri
Maden mühendisleri
Tema vakfı gibi sivil toplum
kuruluşları
İlkokul
Lise
Üniversite
Okula gitmedi
19,4
53,3
1,9
22,8
56,6
2,3
18,5
52,5
1,6
33,3
-
25,4
18,2
27,4
66,7
Topraklarımızı erozyondan koruyan meslek olarak orman mühendisleri öne
çıkmakla birlikte, özellikle üniversite mezunları arasındaki Tema Vakfı algısının
yüksekliği dikkat çekicidir. Diğer tablolarla birlikte değerlendirildiğinde, OGM
algısının üniversite mezunları arasında daha kötü olduğu ortadadır. Tablodan da
anlaşılacağı gibi Tema Vakfı üniversite öğrencileri arasında oldukça popüler ve
tanınır bir kurum olarak öne çıkmaktadır.
74
500-1000 TL 1001-3000 TL 3001-5000 TL 5001+TL İşsiz
Orman mühendisleri
Maden mühendisleri
Tema vakfı gibi sivil
toplum kuruluşları
15,3
57,6
2,7
21,2
54,2
2,3
25,0
61,4
-
33,3
33,3
-
24,5
51,4
1,6
24,4
22,3
13,6
33,3
22,5
Tablo, vatandaşlarımızın genel OGM algısını teyid eder şekildedir. Tüm gelir
gruplarındaki deneklerin yarıdan fazlası, erozyonu önleyici hizmetleri orman
mühendislerinin yaptığını beyan etmişlerdir. Oran orta gelir grubunda yükselmekte,
üst gelir grubunda ise düşmektedir. Tema Vakfı ve Ziraat Mühendisleri seçenekleri
de tüm gelir gruplarında dikkate alınması gereken oranlarda çıkmaktadır.
75
Tema Vakfı
44,9
3,4
48,9
2,8
48,5
2,6
48,3
0,6
59,2
1,0
38,9
1,0
50,0
50,0
-
İlkokul mezunlarının % 48,9'u, lise mezunlarının %48,3'ü ülkemizde ormanları kuran
ve yeşillendiren kurumun OGM olduğunu söylerken, üniversite mezunlarının
%59,3'ü Tema Vakfı cevabını vermiştir. Tema Vakfı'nın bu algıyı özellikle yerleştirdiği,
internet sitesinden de net bir şekilde görülmektedir.
76
500-1000TL 1001-3000TL 3001-5000TL 5001+TL İşsiz
Tema Vakfı
Karayolları Genel Müd.
Orman Genel Müd.
Devlet Su İşleri Genel Müd.
52,0
2,6
44,1
1,3
50,4
2,5
46,0
1,1
42,2
8,9
48,9
-
53,3
6,7
40,0
-
47,7
1,0
49,7
1,5
Tema Vakfı neredeyse tüm gelir gruplarında OGM'nin önündedir. Milyonlarca ağaç
dikerek ülkemizi yeşillendiren kuruluş hangisidir sorusuna sadece 3001-5000 TL gelir
grubu Tema Vakfından daha fazla OGM cevabını vermiştir. Bu algı, OGM'nin temel
görevi ile ilgilidir ve mutlaka düzeltilmelidir.
77
Ormanları ve ormanlardaki yaban hayatını kim korur?
İlkokul
Polis
Jandarma
Belediye zabıtası
2,2
13,5
81,2
3,1
2,6
16,0
80,1
1,4
2,2
12,7
83,8
1,3
25,0
75,0
-
Ormanları ve yaban hayatını koruma konusundaki Orman Muhafaza Memuru
algısının tüm eğitim gruplarında yüksek oranda çıkması sevindiricidir.
78
Ormanları ve ormanlardaki yaban hayatını kim korur?
500-1000TL 1001-3000TL 3001-5000TL 5001+TL İşsiz
Polis
Jandarma
Belediye zabıtası
4,0
13,2
81,8
1,1
1,8
16,7
79,3
2,3
4,4
17,8
75,6
2,2
20,0
73,3
6,7
1,3
13,9
83,3
1,5
Tüm gelir gruplarında Orman Muhafaza Memuru seçeneği yüksektir.
79
Sizce ormanların yönetiminde siyasi tercihler
etkili oluyor mu? sorusuna
Fikrim yok
24,7
16,7
14,8
43,8
33,9
14,4
19,7
32,0
41,3
12,4
19,7
26,7
25,0
25,0
50,0
Eğitim seviyesi yükseldikçe siyasilerin orman yönetimine müdahale ettiği algısı
yükselmektedir.
80
Sizce ormanların yönetiminde
siyasi tercihler etkili oluyor mu? sorusuna
500-1000TL 1001-3000TL 3001-5000TL 5001+TL İşsiz
Fikrim yok
32,9
16,3
16,6
34,2
40,8
13,0
19,1
27,1
26,7
20,0
31,1
22,2
80,0
20,0
24,8
15,2
19,2
40,8
Tüm gelir gruplarında siyasilerin orman yönetimine karıştığı ve müdahale ettiği
algısı yüksektir.
81
ANKET SONUÇ
RAPORU
ALGI ARAŞTIRMASI
ANKET SONUÇ RAPORU
Yüz yüze yapılan anket sonuçları incelendiğinde aşağıdaki genel değerlendirmelere yer
verilmiştir. Şöyle ki;
Denekler tarafından verilen cevaplar açık bir şekilde, toplumun orman ve ormancılık
konusunda bilinçli olduğunu göstermektedir. Ormancıların yaptığı hizmetlerin neler olduğu, hangi
kurumun daha çok tanındığı, kurumların tanınması ile faydalı hizmet yapmasının farkının ayırdına
varıldığı anket cevaplarından anlaşılmaktadır. Denekler çok tanınan kurumlarla, başarılı hizmet
yapan kurumları bilinçli bir şekilde ayırt etmekte, doğru algılamaktadırlar. Konuya OGM açısından
bakıldığında, kendini anlatamayan, yaptıklarını topluma ulaştıramayan bir kurum hüviyeti
taşımaktadır.
Toplum genel ormancılık hizmetlerinin yapılmasında OGM'yi %78 oranında başarılı
bulmaktadır. Ancak ormancılıkta özele inildikçe orman yangınları, ağaçlama ve 2B sorunun çözüm
şekli konusunda toplumda bilgi eksikliğinden kaynaklanan olumsuz algı bulunmaktadır.
2B konusunda Bursa halkında negatif bir algı oluşmuştur, toplum 2B alanlarının satışı
şeklinde bir çözüme %73 oranında karşı çıkmaktadır. Hâlbuki 2B alanlarına sahip olanlar şimdiye
kadar bedelsiz olarak kullanmaktaydılar. Devlet bu alanları satışa sunarak toplum yararına gelir
elde etmektedir. 2B alanlarına sahip olanların da oldukça makul tutulan fiyatlara itiraz etmesi göz
önüne alındığında yapılan işin doğru olduğu anlaşılmaktadır. Ancak bu durum OGM tarafından
halka anlatılamamış, halk yeterince bilgilendirilememiştir. Bunun neticesi olarak halkta yanlış algı
oluşmuş, “acaba birilerine peşkeş mi çekiliyor” şüphesi doğmuştur.
Boş orman alanlarının özel sektörce ağaçlandırılması konusunda toplum çoğunluğu bilinçli
bir şekilde (%77,5) ile OGM'nin uygulamalarını onaylamaktadır. Bu soruya verilen cevapların bu
yükseklikte onaylanması toplumun konuya bilinçli bir şekilde yaklaştığını göstermektedir. Bir
taraftan basında yıllardır tartışılan ve halkta negatif imaj yaratılan 2B çözümüne halkın karşı olması,
diğer yönden boş orman alanlarının ağaçlama amaçlı özel şahıslara verilmesinin büyük bir
çoğunlukla onaylanması algı yönetiminin önemini ortaya koymaktadır.
Piknik yapamayan veya yılda bir kere piknik yapanların oranı %80'e yakındır. Bu durumda
toplumun büyük bir kısmı ormanlardan, orman içi dinlenme yerlerinden yeterince istifade
edememektedir. Piknik yapamayanlara, niçin piknik yapamadıkları sorulduğunda, %63 oranında
piknik yapmak için vakitlerinin olmadığını ifade etmişlerdir. Deneklerin %14'ü vasıtaları olmadığı
için, %5'i piknik alanları paralı olduğu için, %18'i piknik yerlerini yetersiz ve kalabalık buldukları için
ormanda piknik yapmamakta-yapamamaktadırlar. Toplumun başta toplum sağlığı olmak üzere
ormanlardan faydalanmasını temin etmek devletin görevidir. Bu nedenle OBM, İl Sağlık
Müdürlüğü ve Belediyelerle işbirliği yaparak insanlara orman içi dinlenme yerlerine taşımalıdır.
Bursa'da 2,5 milyonun üzerinde insan yaşamaktadır. Toplumun %80'lik bir kısmı piknik
alanlarından çeşitli nedenlerle istifade edememektedir. Orman içi alanlarda insanların çeşitli
aktivitelerde bulunması toplum sağlığı açısından tartışılmaz bir iyileştirme neticesi sağlamaktadır.
Bu nedenle Sağlık İl Müdürlüğü ve Belediye, ormancılarla yakın ilişki içinde bulunmak
durumundadır. Bursa OBM, ormanları yeniden planlandırmalı, idare amaçları halkın ihtiyaçlarına
göre yeniden belirlenmelidir.
85
Bursa halkının %10'u orman idaresi ile iş ilişkisi içinde olmuştur. Bu da göstermektedir ki,
Bursa OBM'de ormanla işi olanların oranı oldukça düşüktür. Bursa Orman İdaresinde işi olan ve
OBM çalışanlarıyla ilişkiye giren vatandaşlardan %60'ı bu ilişkiden memnun olmuş, işi başarılı bir
şekilde takip edilmiştir. Geriye kalan gruptan %30'luk bir toplum kesimi ise verilen hizmetten
memnun olmamışlar, kendilerine iyi muamele yapılmadığı, işlerinin samimiyetle takip edilmediği
kanaatine varmışlardır.
Ormanların kime ait olduğu konusunda devlet vurgusunun %94'ü bulması, “Alo yangın
177”yi %62'lik bir oranla bilmeleri deneklerin bu konudaki bilinç düzeylerini ortaya koymaktadır.
İyi anlatılan ve topluma indirgenen hususlar toplumca bilinmektedir. Ormanların kime ait olduğu
algısının %3,2 ile Hükümete ait çıkması bir yönüyle siyasi olarak değerlendirilirse de, diğer yönüyle
toplumun devletle hükümet arasındaki farkı ayırt edememesiyle ilgilidir.
Ormanlarımız alan ve hacim olarak devamlı bir artışın içindedir. Bu konu ülke
ormancılarının gururla her yerde konuştuğu, herkese anlattığı bir başarıdır. Ancak konuyu
vatandaşın algısı açısından incelediğimizde, vatandaşlara sorduğumuzda %73'lük bir toplum
kesimi, ormanların azaldığı algısına sahiptir. Ormanlarımızın arttığı algısına sahip toplum kesimi
sadece %8'6'dır. Burada gerçek bir negatif algı yönetimi vardır. Bu negatif algının en önemli nedeni
orman yangınlarıdır.
Yaz mevsimi geldiğinde siyaset tatile girdiğinden, orman yangınları medyanın değişmez
gündemini oluşturmaktadır. “Ciğerlerimiz yanıyor!”, “ormanlarımız yok oluyor!”, “her yer ateş
içinde!” gibi manşetler gazetelerde her gün yer almaktadır. Ormanların bu şekilde yok olduğunu
zanneden vatandaşlarımız ormanların yanarak yok olduğu algısına sahip olmaktadırlar. Diğer
yandan Türkiye Akdeniz ülkeleri içinde en başarılı orman yangınlarıyla mücadele programı
yürütmesine rağmen, bu konuda da kendini ifade edememektedir.
Bu tür yanlış algıların giderilmesi için yeni bilgi ve beceriye ihtiyaç duyulmaktadır. Değişen
toplum yapısı iyi analiz edilerek değerlendirilmeli, ormancılık anlayışında aynı paralelde bir yapı
geliştirilmelidir. Bu algı ormancılar açısından toplumu dinlemek ve anlamak için çaba harcanması
gerektiğini göstermektedir.
Ormanlarımızın artmasına rağmen toplumumuzda azalıyor algısının oluşması, bu konuda
OGM algı yönetiminin başarısızlığını ortaya koymaktadır. Dünya ülkeleri ormancıları bu tür
noksanlıkları önlemek için ciddi anlamda algı yönetimi kurmuşlar, vatandaşlarına doğruları
anlatarak onların desteklerini kazanmaya çalışmışlardır.
“Yanan orman arazileri yangın sonrası ne yapılıyor?” sorusuna verilen cevaplar dikkat
çekicidir. Yüzde 40'lık bir kesim “yeniden ağaçlandırılıyor” derken, %20,6'lık bir toplum kesimi “bu
arazilerin güçlü kişilere verildiği” algısına sahiptir. Hiçbir alanın orman yangını sonrası verilmeyip
tamamen ağaçlandırıldığı gerçeğine karşılık, %20,6'lık bir yanlış algının ortaya çıkması büyük
öneme sahiptir. Bu konunun dikkatle incelenmesi gerekmektedir. Bu algının nedenlerini
tartışarak, çözüm yoluna gidilmesi en doğru yoldur. Bursa OBM orman yangınları sonrası iletişimi
daha iyi kurmalı, yangın alanlarında yapılan çalışmaları STÖ'lere ve basına göstermeli, onları bizzat
bu alanlara götürmelidir. Daha önce yanmış alanların nasıl ağaçlandırıldığını bizzat basına
göstermeli, onları doğru bilgilendirmelidir.
86
“Orman yangınlarını söndürmede en etkili kuruluş hangisidir?” sorusuna “Orman Genel
Müdürlüğü” cevabı verenlerin oranı yüzde 29,3'dür. Ancak, yüzde 62,3'lük bir oranda da, “itfaiye”
cevabı verilmektedir. Burada, halkımızın “yangını itfaiye söndürür” genel kanaatinin etkili olduğu
düşünülmektedir. “Çevre belediyeler” ve “Türk Silahlı Kuvvetleri ve Jandarma” seçeneklerinin
düşük oranlarda kalması, halkımızın, Orman Genel Müdürlüğü Yangınla Mücadele birimlerini de
“itfaiye” olarak değerlendirdiği ve ifade ettiğini akla getirmektedir. Yine "Orman Genel Müdürlüğü
hangi işleri yapar" sorusuna yüksek oranlı verilen "orman yangınlarını söndürür" cevabı, OGM
yangınla mücadele birimlerinin itfaiye olarak algılandığına işaret etmektedir. Yaptığımız odak grup
toplantılarında bir OGM personeli “Biz canımızı dişimiz takarak yangınlarla mücadele ediyoruz,
çevre belediyelerden 1-2 itfaiye aracı gelip yol kenarında duruyor, millet de yangını onlar
söndürdü sanıyor.” ifadesini kullanmıştır. Bu personel, orman yangınlarıyla mücadele eden
kurumun OGM olduğunun halkımız tarafından bilinmediğini düşünmekte, doğrusunun halka
anlatılması gerektiğine inanmaktadır. OGM, orman yangınlarıyla mücadele birimlerinde çok
karmaşık bir terminoloji kullanmaktadır. Bu terminoloji basitleştirilerek, “orman itfaiyesi” markası
oluşturulmalıdır. Yangınla mücadele birimlerinin bütün ekipman (uçak, helikopter, arazöz, dozer,
telsiz, kürek, vs.) ve personeli, (bölge müdürü, şef, mühendis, işçi) “orman itfaiyesi” markasını
üzerinde taşımalıdır. Bu sayede, OGM personeli ve halkımızdaki algı karışıklığının önüne
geçilebilecektir.
“Orman fidanlarını hangi kurum yetiştirir?”, “erozyonu kim önler?” denildiğinde birinci
çıkan kuruluş OGM olmaktadır. Ancak “milyonlarca ağaç dikerek, ormanlar kurarak, ülkemizi
yeşillendiren hangi kuruluştur?” sorusuna verilen cevaplarda %50,2 TEMA Vakfı, %46,2 OGM
algısı oluşmaktadır. Bu durum açıkça göstermektedir ki, bir işi yapmak kadar, algıyı yönetmek de
büyük öneme sahiptir.
87
DÜNYA
ORMANCILIĞINDA
ALGI YÖNETİMİ
ALGI ARAŞTIRMASI
90
TOPLUM ORMANCILIĞININ DÜNYANIN ÇEŞİTLİ ÜLKELERİNDEKİ UYGULAMALARI
Bütün dünyada ormancılar algı yönetimi açısından başarısızdırlar. Bu eksiklikleri
tamamlamak için dünyanın çeşitli ülkelerinde çeşitli uygulamalar yapılmaktadır. Her ne kadar her
ülkenin ormancılık şartları farklılık gösterse de bazı konularda çakışan noktaları ortaya koymak
mümkündür. Bu nedenle dünyada ormancılık algı yönetimiyle ilgili bazı örnekler çok kısa ve öz
olarak değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmenin, ormancılığımızla diğer ülke ormancılığının
mukayesesi açısından olumlu neticeler vermesi beklenmektedir.
1-FRANSA'DA GÖNÜLLÜ İTFAİYECİLİK (1)
Fransa'da orman yangınlarını söndürmekle görevli kuruluş İçişleri Bakanlığıdır. Savunma
Bakanlığı da gözetleme için personel temini ve jandarma birlikleriyle orman yangınlarını
söndürme hizmetlerine destek vermektedir.
Fransa'da yangın söndürme hizmetlerini itfaiye teşkilatı sürdürmektedir. İtfaiye teşkilatı
ülkenin yoğunlukla kırsal kesimlerinde olmak üzere ülke çapında örgütlenmiştir. İtfaiye
teşkilatının %80'ni gönüllü itfaiye erlerinden oluşur. Rakamlarla vermek gerekirse, ülke çapında
244.000 itfaiyecinin 205.000'i gönüllü itfaiyecidir. Gönüllü itfaiyeciler ciddi bir eğitime tabi
tutulduğundan profesyonel olanlarla eşdeğer hizmet görürler.
Dünya çapında olaya bakıldığında aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi dünya ülkelerinde
gönüllü itfaiyecilik oldukça yaygındır. Bilhassa kırsal kesimde ve köylerde profesyonel itfaiyeciler
gelinceye kadar yangına müdahale edilmekte, yangının büyümesi önlenmektedir.
ÜLKELER
GÖNÜLLÜ İTFAİYECİ SAYISI
PROFESYONEL İTFAİYECİ SAYISI
Avusturya
273.670
11.330
Almanya
1.139.400
70.870
İspanya
10.420
2.560
ABD
804.200
278.300
Lüksemburg
6.000
215
Fransa
205.000
39.000
*Yenitürk, N. Ünlü, A. Tarı, E. İlki, A. Türk itfaiye Teşkilatının Yeniden Yapılandırılması için bir
model önerisi, İTÜ, AYM. 2002
Fransa'da orman yangınlarına müdahale için orman yangın komiteleri kurulmuştur. Bu
komitelerin sorumlulukları valilik genelgesiyle tanımlanmış, belediye meclis kararıyla
onaylanmıştır. Ana konuları orman yangınlarının önlenmesi, halkın bilinçlendirilmesi ve yangına
ilk müdahale olan, resmi birimlere tamamlayıcı olarak faaliyet gösteren yerel fahri
örgütlenmelerdir. Üyelerinin hepsi gönüllü olarak sorumluluklarını yerine getirirler.
Orman yangın komite üyelerine belediyeler tarafından telsiz, büro, yangın söndürme
malzemeleri ve 600 litreye kadar kapasiteli hafif arazözler verilmektedir. Almanya'da itfaiye
teşkilatı araçlarını gençleştirirken eskilerini gönüllü itfaiye komitelerine vermektedir. Bu araçlarla
91
ilgili her türlü bakım ve tasarruf belediyelere aittir. Gönüllülerin eğitimi, uzmanlık alanlarına göre,
başta itfaiye ve orman idaresi olmak üzere bakanlık birimleri, jandarma, Kızılhaç ve valilik
tarafından verilmektedir. Gönüllü itfaiyecilere maaş ödenmemekte, masrafları karşılanmaktadır.
Ülkelere göre çeşitli uygulamalar görülmekte; tedavi masrafları karşılanmakta, genel veya çağrı
başına ücret, kaza tazminatları veya emekli ikramiyeleri verilmektedir.
Komite üyelerinin temel görevi; ihbar etme, bilgilendirme ve hafif müdahaledir. Yangının
ilk evresi geniş bitkisel alana henüz yayılmadığı andır. Bu evre hafif arazözlerle etkili müdahalenin
yapılabileceği zaman birimidir. Bu evrede gönüllüler itfaiye birimleri gelinceye kadar yangının
büyümemesi için ellerindeki bütün imkânları kullanırlar. ABD'nin gönüllü itfaiyecilik uygulaması
ile her yıl 37,2 Milyar Dolar tasarruf ettiği söylenmiştir.
2-KORE'DE 21. YY. ORMANCILIK POLİTİKALARI (2)
İyileşen hayat standartları sebebiyle boş zaman aktiviteleri için talep ve çeşitli ormancılık
hizmetlerine olan ilgi, şimdiki refah arayışı trendi içinde artıyor. Bu yüzden, orman parkları
oluşturmaya odaklanan mevcut politikadan, ormanları daha yoğun kullanmaya yönelik
etkinlikler, şifa ve eğitim programları gibi çeşitli hizmetlerle bağlantılı olarak ormancılık çevresel
hizmetlerinin (forest enviromental services) sağlanmasını hedefleyen bir politikanın
benimsenmesi öngörülmüştür.
Ormanlardaki terapi alanları genişletilmelidir: Kısa dönemli ziyaretler, uzun dönemli
konaklamalar ve çok işlevli ortamda boş zaman aktiviteleri. Ayrıca ormanların terapi
fonksiyonlarının azamileştirilmesi için programlar geliştirilmesi gereklidir. Rekreasyonel dağ
sporlarına olan talep çeşitlenmiştir ve kullanıcı sayısında önemli bir artış olduğundan dolayı,
rekreasyonel dağ sporları altyapısının genişletilmesi ve iyileştirilmesi gerekmektedir.
Ormancılık politikalarının öncelikleriyle ilişkili olarak; “orman ekosisteminin korunması”
(%32,3) birinci, “rekreasyon ve orman terapisi” (%19,9) ikinci, “kent ormanları” (%16,2) üçüncü
gelmektedir. Sonuçlar ormancılık çevresel hizmetlerine olan ilgiyi ortaya çıkarmıştır.
Güney Kore'de 957 okul ormanı vardır; 47 ilköğretim okulu, 24 ortaokul, 15 yüksekokul ve
engelli öğrenciler için 2 özel okulu kapsayan 88 okul ormanı 2011 yılında yeni inşa edilmiştir.
Okul ormanları özellikle okulda öğrencilerin olumsuz davranışlarını hafifleterek sevecen
(humane) bir eğitim mekânı sağlamaktadır. Ayrıca okul ormanları şehir alanlarının çevre
sağlığının arttırılmasına katkıda bulunmaktadır.
92
Orman Çevresel Hizmetleri için Politikalar ve Sorunlar
Orman çevresel hizmetlerinin tanınması bağlamında, kamu farkındalık anketi
sonuçlarından görülmüştür ki, insanlar ormanları sadece rekreasyon aktiviteleri için bir alan
olarak görmemekte, spor, eğitim ve orman terapisi gibi pek çok hizmeti sağlayan boş zamanlarını
geçirecek bir kompleks olarak görmektedirler. Sonuç olarak, ormanlar ve sağladığı hizmetler için
talep önemli ölçüde artmıştır.
Ormanın çevresel hizmetlerine olan talebin çeşitlenmesi ile ormanları ziyaret eden
katılımcıların yaş profilleri çocuktan yaşlılara değişim göstermektedir. Bu yüzden, orman çevresel
hizmetlerinin hedefinin, bir orman deneme sahasını, orman terapisi ve eğitim gibi insanlara
çeşitli hizmetler sağlayacak bir komplekse dönüştürülmesi gerekmektedir. Buna ilaveten
ormanlar, çocuklar, gençler, yaşlılar, engelliler ve hastaların taleplerini karşılamak gayesiyle
uzmanlaşmış hizmetler sağlamalıdırlar.
Gençliğin Orman Eğitiminin Güçlendirilmesi
Gençlik orman eğitim programlarını etkinleştirmek için, federal ve yerel yönetimler
ormanların yöneticileri ile istişare ederek orman eğitim alanlarını genişletmektedirler. Gençlik
orman eğitim programlarının artırılmasına ilaveten, sistemli eğitim programları geliştirilmesine
ve ormanlar konusunda uzman öğretmenlerin yetiştirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.
Gençlerin duygusal sağlığı üzerinde ormanların olumlu etkilerine odaklanacak gençlik
orman eğitim programları geliştirilmelidir. Orman katılım ve eğitimi için hükümet, pek çok okul
ormanları inşa etmeli ve okul sonrası programlar gibi gençler için çeşitli eğitim programları
geliştirmelidir.
Sistemli Program Geliştirilmesi ve Orman Terapi Alanlarının Yaygınlaştırılması
Orman alanları üç şekilde kullanarak genişletilmelidir: kısa süreli ziyaretler, orta ve uzun
dönem konaklamalar ve çok amaçlı bir ortamda boş zaman etkinlikleri. Şehre yakın oturanların
kısa süreli ziyaretinde ormanlar, yürüyüş parkuru ve rekreasyon alanı olarak kullanılır. Kısa süreli
ziyaretlerde bulunulan ormanlar kentsel alanların yakınında bulunduklarından, bu ormanların
kent ormanları ile bağlantılı olmaları gerekir.
Hükümet mevcut orman köyleri arasında seçim yaparak insan sağlığı için uygun orman
alanlarını iyileştirip geliştirmekte ve orman terapi programına uygun orman alanlarına
odaklanmaktadır. Orman tedavi imkânları ve konaklama sağlayan çok amaçlı komplekslere sahip
ormanlar, hem kısa vadeli hem de uzun vadeli ziyaretçiler için kullanılabilir.
Ormanlarda sağlıklı ve hasta kişiler için orman terapi programları geliştirilmesi, orman
terapi programlarına katılan sayısını arttırmada yardımcı olur. Yaşlılık (geriatrik) ve strese bağlı
hastalıklara yakalanmaya elverişli kent sakinleri ve işçiler sorun kaynağıdırlar ve bu nedenle, bu
kişilerin sağlık şartlarının iyileştirilmesi için iyileştirme ve rekreasyon programları geliştirilmesi
93
önemlidir. Alerjik, astım vb. hastalıklar, duygusal bozukluklar, kanser, vb. gibi çevresel hastalıklar
için alternatif tıbbi tedavi olarak orman terapi programları, bu hastalıkların iyileştirilmesinde
etkili olabilir. Orman terapi programının gayesi, dağ köylerindeki çeşitli tesisler, yerel gıda ve
turistik mekanların ihtiyaç sahibi insanlar için birleştirildiği bir entegre hizmet programı
sağlanmasıdır.
Bileşik Ormancılık Çevresel Hizmetlerinin Desteklenmesi için Stratejiler
Ormancılık çevresel hizmetlerinin desteklenmesi için aşağıda yer alan bazı anahtar
stratejiler şunlardır:
1. Orman terapisi, eğitim, katılım ve dağ sporlarını kapsayan ormancılık çevresel
hizmetlerine olan talep çeşitlendiği için Kore Ormancılık Birimi'nin bu hizmetleri
mekânsal olarak birleştirmesi gerekmektedir. Mevcut orman hizmet programları, her
program farklı bir yerde olduğundan dolayı, diğer programlardan kopuktur. Mekânsal
olarak birleştirilmiş orman hizmet programları, bir orman hizmet programını diğer
programlarla birleştirerek orman hizmet programlarının etkinliğini ve kalitesini
arttırabilir. Örneğin, rekreasyon ormanlarındaki orman terapi programları dağ
köylerindeki katılımcı programlarla entegre edilebilir veya okul ormanları ve kent
ormanları aynı yerdeki gençliğin orman eğitimi için birleştirilebilir.
2. Gençler, yaşlılar, özürlüler ve hastalar için, ormancılık çevresel hizmetleri, her bir gruba
uygun hizmeti verebilecek şekilde uzmanlaştırılmalıdır. Bunun için, iyi eğitilmiş
öğretmenler, uzmanlar ve sistemik eğitim programlarına ihtiyaç bulunmaktadır.
3. Orman terapisi hizmet kalitesini artırmak için, bir kamu belgelendirme sisteminin
kurulması gerekmektedir.
4. Etkin bir şekilde çeşitli paydaşların görüşlerini entegre etmek için bölgesel bir yönetişim
sistemi kurulmalıdır. Bölgesel orman kaynakları, orman terapisi ve katılımcı dağ köyü
programları için kullanıldığında yerel bir ortak yönetim sistemi işletilebilir. Yerel halkın
gönüllü olarak orman çevre hizmetlerinin yönetimine katılımının teşvik edilmesiyle, bu
kaynaklar ekonomik ve sosyal açıdan etkin bir şekilde yönetilebilir.
3-DANİMARKA'DA ORMAN OKULLARI
“Çocukların araştırması için bir konu gündemi veya problemle başlayan” diğer açık hava
eğitimleriyle karşılaştırıldığında orman okulları genellikle “çocuğun ilgisine göre yönlendirilir”
(çocuk tarafından başlatılan öğrenme). Ana sınıfı yaşındaki çocuklarda orman okullarının ana
amacı, tüm duyulara hitap ederek merakı ve araştırmayı teşvik etmeyi, doğal çevrede çocukları
yetkili kılmayı ve mekânsal farkındalık ve motor becerileri teşvik etmeyi kapsar.
Özgürlük ve mesuliyet bileşimi, güven sorunu yaşayan veya davranışları sorunlu çocuklar
için özellikle yararlıdır. Çocuk başına düşen yetişkin sayısının yüksek olmasıyla, çocuklar, ağaca
çıkmak ve ateş yakmak gibi genellikle yasaklanan faaliyetleri güvenli bir şekilde tecrübe
94
edebilirler. Program, çocukların güven ve özgürlük içerisinde büyümelerini ve yeteneklerini
arttırmalarını sağlar.
Danimarka'da orman anaokullarına katılan çocuklar, okullarına güçlü sosyal becerilerle,
etkin bir şekilde grup çalışması yeteneklerini geliştirmiş olarak ve genel olarak kendi yetenekleri
çerçevesinde öz saygı ve güvenlerini kazanmış olarak dönmektedirler. (3)
4-İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE CARBON YUTAKLARI
Uluslararası Ormancılık Günü
BM Genel Kurulu'nun 28/11/2012 tarihli kararıyla oluşturulmuş ve ilk defa 21 Mart 2013
tarihinde düzenlenmiştir. Her yıl 21 Mart'ta gerçekleştirilecek etkinliğin; ormanlara ve iklim
değişikliğine ilgileri olan insanların, gelecekteki iklim değişikliğini hafifletme ve uyum sağlama
stratejilerine, ormanların etkin kullanımını sağlamada görüşlerini paylaşmaları ve bir arada
çalışmaları için dünyanın öncü küresel platformlarından birisi olması hedeflenmektedir. (4)
Kent Ormanları Tesisi
Dünya nüfusunun yaklaşık 3,5 milyarlık kısmının kentlerde yaşadığı belirtilmektedir. Şehir
ormanları hava kirliliğini azaltma, çok yüksek ve düşük sıcaklıkları ılımanlaştırma, estetik
görünüm oluşturma gibi hizmetler sunmaktadır. CO2 ile ilişkili olarak kentler ve civarlarındaki
ağaç ve ormanlar iki yönlü bir rol oynamaktadır. Öncelikle diğer ormanları da karbon depolar.
İkinci ve daha önemli olanı ise kent ağaç ve ormanların mikro iklimi düzenlemeleridir. Bu şekilde
aşırı sıcaklıkları ılımanlaştırmak suretiyle ısınma ve serinleme amaçlı enerji kullanımının
azalmasına yardımcı olurlar.
Biokütle İçinde Bağlanan Karbonun Atmosfere Geri Dönüşünün Geciktirilmesi
Ormanlar bağladıkları karbonu bazen yüzlerce yıl bünyesinde tutma özelliklerinden ötürü
diğer ekosistemlerden üstündür. Şöyle ki, tarım alanlarında bağlanan karbon fotosentezi yapan
bitkinin türüne göre üretim döneminin sonunda ya doğrudan çürüyerek, ya da insan ve hayvanlar
tarafından tüketilerek, çok kısa bir zaman (bazen 3 aylık bir mevsim, bazen 1 yıl) sonra tekrar
doğaya dönmektedir. Aynı süreler mera bitkileri tarafından bağlanan karbon içinde geçerlidir. En
fazla bir yıl içinde CO2 halinde tekrar atmosfere dönmektedirler. Ormanlarda bağlanan karbonun
CO2 halinde doğaya dönmesi ise termik santrallere yakıt sağlayan enerji ormanlarında bile en az
yüz yıldır. Bu süreler odun ürünün kullanım yerine ve üretim süresine bağlı olarak 3-4 yüzyıla
kadar uzayabilmektedir.
Öneriler
Küresel iklim değişimi kısaca; son 15 yıl içinde atmosferin doğal yapısında fosil yakıt
tüketimi ormansızlaşmayı doğurmaktadır. Ormansızlaşma ve arazi kullanım değişikliği ile insan
etkisiyle oluşan karmaşık süreç sonucu atmosferdeki CO2 düzeyinin yükselmesiyle iklimde ortaya
95
çıkan değişimlerdir. Bu nedenle küresel ısınmayı önlemenin ya da en azından geciktirmenin tek
yolu atmosferden emilen CO2 miktarını giderek arttırmamızdır. Ormanlar hem diğer
ekosistemlere oranla daha fazla CO2 tüketmeleri ve hem de bağladıkları karbonu çok uzun süre
bünyelerinde tutmalarından ötürü, bu sorunu önlemede en etkili araç olarak görülmektedir.
1234-
Ormanları bu amaç doğrultusunda işletmek için öngörülen en önemli uygulamalar:
Orman alanlarını genişletmek,
Çok yaşlı ormanları süratle gençleştirerek biokütle üretim performanslarını arttırmak,
Yeni kurulan ormanlarda hızla gelişen ve üretim kapasitesi yüksek olan ağaç türlerini
kullanmak,
Orman kuruluşlarını olabildiğince değişik ve yaşlı ve düşey kapalı hale getirip buna uygun
amenajman metotları ile işleterek, orman ekosistemlerinde belirli bir karbon miktarını
sürekli muhafaza etmek şeklinde belirlenebilir.(5)
CO2 emisyonların azaltılmasında önemli bir rol oynayan ormanlar doğal nedenlerden çok
insan etmeni yüzünden tahrip olmaktadır. Bu bozulmayı ortadan kaldırabilmek için orman
alanlarında yaşayan insanların etkin katılımını sağlayacak bütüncül projeler uygulanmalıdır. Bu
çerçevede doğal kaynak tahribatı ile birlikte ormansızlaşmanın oluşturabileceği zararlar
konusunda halk bilinçlendirilmelidir. Sivil toplum örgütleri desteklenmeli ve onlara
ormansızlaşmanın getireceği sonuçlar hakkında gerekli bilgilendirme yapılmalıdır.
Atmosferik CO2 birikimin azaltılmasına önemli oranda katkı sağlayan orman alanlarının
arttırılması için gerekli ve yeterli düzeyde finansman kaynağı oluşturulması gereklidir.
Klasik anlamda enerji ormanlarında üretilen odunlar çoğunlukla ısınma ve pişirmede
kullanılmaktadır. Hâlbuki Finlandiya, İsveç, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada gibi bazı
ülkelerdeki uygulamalar, elde edilen odunun tesislerde yakılarak elektrik ve ısı enerjisine
dönüştürülmesi şeklindedir.(6)
5-ORMANCILAR ÇALIŞMALARINI VE SORUNLARINI ANLATAMIYOR
UNFF ilk toplantısını 2002 yılında New York'ta yaparken bütün orman bakanlarını da
toplantıya davet etmiştir. İki hafta süren müzakereler esnasında, beklenen gelişimin
sağlanamamasının en önemli nedenlerinden biri “ormancılığın ve ormancıların derdini iyi
anlatamamış olması” olarak özetlenmiştir.
Gerçekten de gelişmiş ülkelerde toplumun ormancılık konusundaki algısı değişmemiş,
ormancılar ağaç kesip satan tacirler olarak değerlendirilirken, çevreci sivil toplum örgütleri
ormancılığı suçlamaya, sanayi, enerji gibi hâkim sektörlerde, ormancılığı kalkınma önünde bir
engel olarak görmeye devam etmişlerdir. Gelişmekte olan ülkelerde de zaten kurumsal ve
finansal olarak çok zayıf durumda olan ormancılık kuruluşları aynı nedenlerden dolayı bir türlü
yeterli kapasiteye ulaşamamışlardır. (7)
96
Ormancılık Daha İyi Anlatılmalı
Avrupa'da ormancılık iletişimi için 2011 yılında bir Strateji belgesi geliştirmiştir. Bu
belgenin girişinde, konuların küçük bir orman topluluğu dışında iyi anlaşılmamış olduğu, realite ile
halkın algısı arasında çok büyük bir boşluk olduğu vurgulanmaktadır. Bu algının düzeltilmesi için
çok çalışmak gerektiği ve bunun küresel, bölgesel, ulusal ve yerel düzeylerde yapılması gerektiği
belirtilmiştir.
12-
12345-
Belgede önemli 2 stratejik iletişim amacı belirlenmiştir, bunlar:
Hedef grupların ormanların yeryüzü için hayati bir öneme sahip olduğu ve sürdürülebilir
bir şekilde yönetilmesi gerektiği konusundaki algısının arttırılması.
Sürdürülebilir bir şekilde yönetilen ormanların oksijen sağladığı, karbon depoladığı,
biyolojik çeşitliliği koruduğu, odun, şişe mantarı ve diğer pek çok ürün sağladığı, istihdam
sağladığı, doğal güzellik oluşturduğu, rekreasyon hizmetleri verdiğini ve diğer pek çok mal
ve hizmet sunduğu.(7)
Mesajlarda dikkat edilmesi gereken önemli hususlar şu şekilde sıralanmıştır:
Ulaşılabilir olmalıyız.
Propaganda mahiyetindeki söylem ve yayınlardan kaçınmalıyız; samimi olmalıyız.
Söylem ve mesajlarımızı somut delillerle güçlendirmeliyiz, mümkünse bu mesajları
tanınan bilim adamları veya akademik kişilerle iletmeliyiz.
Elimizde iyi bir hikâyemiz olmalı, hikâyeleri ve mesajları lokalize etmeliyiz, yerel ve basit
örnekler vermeliyiz.
İletişim için profesyonel bir ekip oluşturmalıyız, modern iletişim araç ve teknolojilerini
kullanmalıyız ve yanlış algılara karşı savunma yapmak için her zaman hazırlıklı olmalıyız.(7)
Dünyada Ülke Bazında Yapılan Bazı Çalışmalara Örnekler
İngiltere
İngiltere'de Ormancılık Komisyonu (Forestry Commission) pek çok alanda toplumun
algısını ve davranış modellerini ortaya koyan sistematik çalışmalara imza atmıştır. 2003 yılında
uygulamaya başladığı “Active England” projesi, konuya daha sistemli yaklaşımın bir örneğidir.
Proje, İngiliz halkının spor ve fiziksel aktivitesini arttırmayı amaçlamıştır. Böylece İngiltere'nin Spor
Toto teşkilatına benzeyen “Sport England” kuruluşundan da 95 Milyon Pound katkı sağlanmıştır.
Beş ayrı ormanda uygulamaya konmuş olan Proje, hedef grup olarak spor yapma
imkânından en az faydalanan kesimleri seçmiştir, bunlar: Kadınlar, siyahlar, azınlık etnik gruplar,
16 yaş altı, 45 yaş üstü, engelliler ve düşük gelirli gruplardı. Projenin uygulandığı ormanlarda
maliyeti yüksek olmayan tesisler yapıldı. (Koşu ve bisiklet yolları, tırmanma duvarları, oyun
alanları, dinlenme yerleri ve ziyaretçi merkezi) Etkinliklerde, katılanlarla yakından ilgilenecek genç
ve sempatik elemanlar görevlendirildi, anketler yapıldı, halkın talepleri not edildi ve bütün bunlar
yapılırken arka planda da ormancılığın ve Ormancılık Komisyonunun tanıtımı yapıldı.
97
Kısa bir süre sonra projenin olumlu sonuçları alınmaya başlandı, halkın sosyalleşmesi,
spor yapması, sağlığının yanı sıra orman idaresi ile daha iyi ilişkilerin kurulduğu, ormancılık
konularına ilginin arttığı ve daha sonra spor yapma amacıyla gelen katılımcıların proje
faaliyetlerinde gönüllü olarak çalışmaya başladığı not edildi. Bu projede de altı çizilmesi gereken
husus, projenin münhasıran orman idaresini tanıtma amacıyla değil, farklı bir gayeyle
tasarlanmış olduğudur.(8)
Yine Liverpool'da 2011 yılında Bağımsız Ormancılık Paneli oluşmuş, (sivil oluşum), başına
Liverpool Bishopu (papaz) James Jones geçmiştir. Oldukça ilgi çeken Panel, ormanların
faydalarını ve toplum hayatına olumlu katkılarını her boyuttan ele almış ve ciddi bir orman sevgisi
oluşturmuştur. Panel sonuçlarının yayınlandığı Raporun ön sözünü Bishop yazmış ve Raporun bir
bölümünü bütün bu faydaların sağlanmasında orman idaresinin rolüne ayrılmıştır. (D-The Role of
Our Public Forestry Organizations).
Bu bölüm mealen “Ancak bütün bunların gerçekleşmesi için Orman İdaresinin
kılavuzluğuna ve yönlendirmesine ihtiyaç vardır, orman idaresi yeterli uzman elemanlara
sahiptir, bugüne kadar bu işi oldukça iyi yönetmiştir, ormandan ormancılar olmadan gerektiği
gibi faydalanamazsınız, bu iş uzmanlık gerektirir.” gibi mesajlar verilmekte ve Orman İdaresi bir
güven kuruluşu olarak akıllara yerleştirilmektedir. (9)
İspanya
İspanya'nın Valencia bölgesinde Valencia Üniversitesi, Finlandiya Üniversitesi ve
RECOFT'un ortaklaşa yaptıkları bir araştırma çalışması ile ormancılıkta uygulanan politikalara
ilişkin halkın görüşleri ortaya konmaya çalışılmıştır.
Çalışmadan yapılan bir takım alıntılar aşağıdadır:
“200'li yıllarda orman ve ormancılık sektörüne ilişkin olarak, kendi görüşleri, davranışları,
değerleri ve menfaatleriyle yeni paydaşlar ortaya çıkmıştır. Bu post-materyalizmin bir yansıması
olarak; ormanlarla ekonomi ağırlıklı ilişkiden, ekolojik, sosyal ve kültürel ve aynı zamanda
ekonomik ilişkiye geçişin yer aldığı yeni bir toplumsal kalkınma modelidir.
Bu değişim doğal olarak hükümet kuruluşlarına, paydaşların değerlerini ve menfaatlerini
dengelemek açısından ek bir yük getirmektedir. Eski bir FAO Genel Müdürünün dediği gibi
'ormancılık ağaçları değil toplumu yönetme sanatı olmuştur'. Bunlar dikkate alındığında doğal
kaynakların yönetişimi için toplumun görüşleri ve algısı tespit etmeye yönelik araştırmalar
yapmak en öncelikli konu haline gelmiştir. Toplumun algısını, görüşünü davranış modellerini
ortaya koymak için tesis edilen iletişim iki yönlüdür (Bottom-Up, Top-Down). (10)
98
Amerika Birleşik Devletleri
Eğlence ve spor amaçlı açık hava faaliyetleri (rekreasyon) ve daha da fazlası. Bu faaliyetler
fiziksel mücadele sağlar, ömür boyu sürecek becerilerin geliştirilmesini gerektirir ve doğal hayatın
mucizesini ve huşusunu uyandırır. Bu nedenle rekreasyon; bireylerin fiziksel, akılsal ve ruhsal
sağlıklarına önemli katkıda bulunur, aileler ve arkadaşlar arasında bağ kurar, tarihi, kültürel
mirasla gurur duyma duygusunu aşılar ve topluluklar, bölgeler ve ulus için ekonomik yararlar
sağlar. Aslında, açık hava faaliyetleri Amerikan kültürünün önemli bir parçası haline gelmiştir. Aynı
şekilde Erkek ve Kız Çocuklar Kulüpleri ve Milli Park İzci Hizmet Ağı, gençlerin açık hava ile bağlarını
güçlendirmek için tasarlanan program ve organizasyonların parçası haline getirmek için, gençleri
üye yapmaktadır. (11)
Haydi Açık Havaya Ulusal günü
İnsanları bilgisayarlarından uzaklaştırmak ve açık havayla beraber olmaya teşvik eden ülke
çapında bir çaba olarak Orman Hizmeti ve Amerikan Rekreasyon Koalisyonu, 2. Yıllık Ulusal Haydi
Açık Havaya Gününü başlatmaktadır. Federal düzeyde, federe düzeyde ve yerel düzeyde ajanslarla
ve pek çok kilit düzeyde hayranla işbirliği içerisinde bu etkinlikler ulusal ormanlara olan ilginin
artması için esin kaynağı olmayı amaçlamaktadır.(12)
Internet'in ortaya çıkması ve bunun sonucunda iletişim maliyetlerinin düşmesi ile toplum
algısının değişmesi yönünde sadece orman idareleri değil sivil toplum örgütleri çok sayıda
program uygulamaya başladılar. Örneğin Amerika ve Kanada'da bölge şefine muadil olan “forest
rangers” halk tarafından fazla yetenek, bilgi gerektirmeyen basit bir iş olarak algılanmaktaydı.
Bunun üzerine gerek USDA (Birleşik Devletler Orman Servisi) gerekse meslek örgütleri orman şefi
olabilmek için gerekli şartların ağırlığını, şeflerin sorumluluklarını ve önemini vurgulayan web
sayfaları hazırladılar, Wikipedi gibi arama motorlarının vazgeçilmez sitelerinde oldukça detaylı bir
şekilde bu şeflerin tanıtımını yaptılar ve halkın algısı değişmeye başladı.
Bu örnekte altı çizilmesi gereken önemli nokta ise, bu ve benzeri tanıtımlar yapıldığı zaman
“propaganda yapılıyormuş” izlenimi vermekten özenle kaçınılmasıdır. Verdiğimiz örnekte orman
şefinin tanıtımı, amacı belli olmayan sıradan bir reklam şeklinde değil, başka bir daha samimi ve
güvenli bir ortamda, orman idaresinin profilini yükselten, algısına olumlu katkı yapan çalışmalar
yapılmıştır.
Amerika'da halkın traşlama kesimlere karşı olan negatif tavrına karşı, önemli sivil toplum
örgütlerinden biri olan Amerikalı Ormancılar Topluluğu (Society of American Foresters) bir konsey
kararı alarak traşlama kesimin bir silvikültürel uygulama olduğunu, uygun yerlerde ve uygun
şartlarda yapılmasının ormana tehdit oluşturmadığını aksine belli yerlerde isabetli bir uygulama
olduğunu kabul etmiş ve bu kararını halkın anlayacağı bir dilde izah ederek bildiri şeklinde
yayınlamıştır. Böylece halkın yanlış algıdan kaynaklanan olumsuz tutumu saygın bir sivil toplum
örgütü aracılığı ile iyileştirilmeye çalışılmıştır.(13)
99
Kosta Rika
İklim Değişikliği Sözleşmesini uygulama konusunda iddialı bir ülke olan Kosta Rika, halkın
iklim değişikliğine bakışı, bilgisi ve desteği konusunda yapmış olduğu detaylı bir araştırmada
önemli bulgulara ulaşmıştır. Öncelikle halk, İklim Değişikliğinin en önemli nedeni olarak
“ormansızlaşmayı” görmektedir. Bu çalışmada bilgi konusunda hükümete güven duyulmadığı,
halkın daha çok televizyon, radyo ve gazetelerden bilgilendiği ortaya çıkmıştır. Ayrıca aynı
mesajın farklı kişiler tarafından verildiğinde farklı reaksiyonların oluştuğu gözlemlenmiştir.
Japonya
Japonya'da orman idaresi “insanlar için ormanlar” temel prensibini öne çıkaran bir
anlayış ile faaliyetlerini icra etmektedir. Bu slogan sürekli ön planda tutulmaktadır. Ormancılık
plan ve programlarında ana amaç ormanların toplumun değişen taleplerini karşılamak olmuştur.
Bu hedef doğrultusunda öncelikle ormanlar insanlara açılmıştır. Bu çerçevede; “öğrenciler için
orman”, “gönüllü kuruluşlar için orman”, “firmalar için orman”, “ağaç kültürü için orman”
adları altında programlar uygulanmıştır.
Ayrıca çok geniş bir spektrumda organizasyonları bir araya getiren ve işbirliğini sağlayan
model projeler geliştirilmektedir. Bu çalışmalar sonucunda, sadece toplum ve bireyler değil,
firmalar ve diğer kuruluşlar da orman ve ormancılığı ekonomik, endüstriyel veya kültürel
açılardan gönüllü olarak desteklemektedir. Gönüllü ormancılık faaliyetlerine katılmak isteyen
firma sayısı 2011 yılında 3152'yi bulmuştur. Pek çok özel firma kendi bünyesinde oluşturduğu
sosyal sorumluluk programları ile ormanların yönetimi ve muhafazası çalışmalarına önemli katkı
sağlamaktadır.(14)
2005 ve 2006 yılında Japon Ormancı Li, orta yaşlı- Tokyolu işadamlarından oluşan bir
gurubu ormana getirdi. Üç gün boyunca sabah ve öğleden sonra gezi yaptırdı. Sonunda kan
testleri NK(natürel killer) hücrelerinin %40 arttığını gösterdi. Bir ay sonra NK (doğal öldürücü)
hücreleri başlangıçtan %15 daha yükseldi. Buna karşılık kentsel yürüyüş gezileri sırasında yaptığı
araştırmalarda NK düzeyleri değişmedi.
Çoğumuz, üç günümüzü ormanda yürüyüşe harcamayız. Li parkta bir günlük gezinin aynı
etkiyi yaratıp yaratmayacağını merak etti. Bu, daha sonra en az 7 gün boyunca, NK hücreleri ve
anti- kanser protein hücrelerinin artmasını sağladı.(15)
Avrupa
Ewald Rametsteiner ve Florian Kraxner'in 2003 yılında yaptığı araştırma çalışması
Avrupalıların kendi ormanları ve sürdürülebilir orman yönetimi hakkında ne düşündüğünü
ortaya koymuştur. Bu yayının girişinde bir cümle dikkat çekmektedir “Fact is fact, but the
perception is reality” yani “gerçek gerçektir, algı ise realite”. Rapor, son yıllarda Dünya'da
100
yaşanan gelişmelerin insanların ormanlar hakkındaki görüşünü nasıl etkilediğini detaylı bir
şekilde ortaya koymaktadır. Rapordan konumuzla ilgili bazı pasajlar şöyledir:
Avrupalıların yarısından çoğu “orman” denince aklınıza ne geliyor sorusuna tanıdık
cevaplar vermiştir: “Temiz hava”, ”yeşil”, ”sessizlik”, ”huzur”, “mutluluk” ve “ağaç.” Buna karşılık
“ormancılık” deyince çoğunlukla negatif cevaplar alınmıştır. “Ormanlar hakkında ne kadar
bilgilisiniz?” sorusuna verilen cevaplar insanların ormanları çok iyi bildiklerini zannettiklerini
ortaya koymaktadır. Ülkeler arasında farklılıklar olmasına rağmen “sürdürülebilirlik” kavramının
çoğunlukla bilinmediği ortaya çıkmıştır. Yaşlılar sürdürülebilir orman yönetiminin ülkelerinde
uygulandığını düşünürken, gençler ve kadınlar ağırlıklı olarak buna inanmadıklarını ifade
etmişlerdir.
Doğu Avrupa ormancılığının daha iyi olduğuna dair akademik deliller olmasına rağmen,
Batı Avrupalılar, Doğu Avrupa ormancılığının çok kötü olduğuna, hatta ormansızlaşmanın had
safhada olduğu tropik ülkelerdekinden daha kötü yönetildiğine inanmaktadırlar. Sonuç olarak
genelde Avrupalılar ormanlarının azaldığına, üretim faaliyetlerinin ormanlarını tahrip ettiğine,
biyolojik çeşitliliğin tahrip edildiğine inanmaktadır.
Rapor bu yanlış algıların giderilmesi için yeni bilgi ve becerilere ihtiyaç olduğunu, değişen
toplum yapısının iyi analiz edilmesi gerektiğini ve her şeyden önce toplumu dinlemek ve anlamak
için çaba harcanması gerektiğini söylemektedir.
European Cooperatıon and Networkıngın Forest Communıcatıon
“Ormancılık iletişiminde Avrupa'da İşbirliği Ağı” projesi EFI (Avrupa Ormancılık Araştırma
Enstitüsü) ve Finlandiya Ormancılar Birliği ile birlikte yapılan bir çalışmadır. Dört ülkede
uygulanmıştır, (Avusturya, Finlandiya, Letonya, Britanya) proje ormancılıkta hükümet kuruluşları,
özel orman sahipleri, orman endüstrisi, üniversiteler ve diğer örgütler arasında bilgi akışı ve
iletişim konusunu ele almıştır.
Avusturya
Adı Orman Pedagogları (WALDPÄDAGOGIK) olan programın amaçları şu şekilde sıralanmıştır:
1. Çocuklarda pozitif bir orman algısı oluşturmak,
2. Çocuklarla uzun vadeli bir pozitif ilişki kurmak,
3. Çocuklara ormanla ve ormancılarla ilgili unutmayacakları özgün bir deneyimi yaşatmak.
Hedef grup 9-12 yaş ve isteğe bağlı olarak kreşlerde anaokullarındaki çocuklardır. Uygulama
aracı, orman gezileri, okullarda verilen özel eğitimler ve hedef 3600 ilkokula en az bir kere
ulaşmaktır. Şu ana kadar %60 başarıldı. Sertifikalı eğitim programları organize edildi, şu ana kadar
101
1200 kişiye sertifika verildi. “Orman Pedagogları Birliği” kuruldu, böylece çocukların kendi
deneyimlerini paylaşacağı ve fikirlerini ifade edecekleri bir forum oluşturuldu.
Bilinç düzeyini yükseltmek ve katılımı cazip hale getirmek için bilgi materyali hazırlandı ve
dağıtıldı. Uygulama sonunda elde edilen deneyimler programın çok başarılı olduğunu
göstermektedir. Turlara katılan çocuklar oyun havasında ormanları tanımakta ve bu onlar için
unutamayacakları bir macera deneyimi olmaktadır. Aynı zamanda ormanlar hakkında bilgi sahibi
olarak oldukça olumlu izlenimler elde etmektedirler.
Bu program geçici değil sürekli bir program olarak uygulanmaya devam edilmektedir.
Program dolaylı olarak – çocukları hedef aldığı halde – ebeveynler, yetişkinler ve öğretmenler
üzerinde de çok olumlu iz bırakmış, kurumun imajı yükselmiştir.
Bulgaristan
Vitosha Milli Parkı'na Ziyaretçi Merkezi kurulmuştur. Be Merkezde Bulgaristan korunan
alanları hakkında bilgi verilmekte, ziyaretçilere park gezdirilmektedir. Ayda 300 kişinin ziyareti
sağlanmıştır. Ziyaretler çeşitli etkinliklerle zenginleştirilmekte, katılımcılara, dergi, broşür, cd,
şapka, harita ve benzeri şeyler dağıtılmaktadır. Bu uygulamanın başarılı olması için tanıtımın
önemli olduğu vurgulanmaktadır.
Orman Sahipleri Konfederasyonu
Her yıl 2000 Noel ağacı dağıtılmaktadır. Fidanlar özenle ve şık bir şekilde
ambalajlanmakta, fidanın yanında bir ağacın nasıl dikileceği, yetiştirileceğine ilişkin bilgi not,
odundan nasıl faydalanılacağını belirten yayınlar ve orman teşkilatının tanıtımı yapılmaktadır.
Deneyim olarak “bazen küçük şeyler, önemli” mesajı iletir.
Avrupa Kâğıt Endüstrileri Konfederasyonu
Sürekli bir yayın ile kâğıt endüstrisinin ağaçları öldürdüğü, ormanları tahrip ettiği algısını
değiştirmeye çalışmaktadır.
Çek Cumhuriyeti
Avusturya'da uygulanan programın biraz daha değişik versiyonunu uygulanıyor. Farklı olarak
katılımcılardan para alınmıyor. Bir orman dergisinde sadece bu faaliyetleri anlatan düzenli bir köşe
yazısı var. (Ormanlar ve Halk) Ayrıca bir web sitesi kuruldu.
Estonya
Her yıl ormancılık haftası boyunca çok sayıda etkinlik düzenleniyor. Seminerler, odunun
değişik kullanımlarını gösteren videolar, ağaç kesme yarışması, orman konulu kitap dağıtımları,
ekskürsiyonlar, fotoğraf yarışmaları, orman bilgi yarışmaları.
102
Letonya
Estonya'ya benzer şekilde ormancılık haftalarında etkinlikler yapılıyor. Stiker, poster
dağıtılıyor. Televizyon klipleri, radyo programları hazırlanıyor. Açık hava etkinlikleri düzenleniyor.
Slovakya
Her yıl ormancılık haftasında Slovakya'nın 27 şehrinde büyük etkinlikler yapılıyor. Katılımcı
sayısı 100.000'i buluyor. Yaklaşık 100.000 kopya basılı materyal dağıtılıyor. Yaklaşık 100 basın bildirisi
yayınlanıyor. Etkinliklere bakanlar gibi tanınmış kişiler katılıyor. Büyük meydanlarda konserler
veriliyor, oyunlar oynanıyor, yarışmalar yapılıyor, ağaç dikimleri ile mini arboretumlar tesis ediliyor,
çocuklarla ormanlarda mıntıka temizliği yapılıyor, sergiler açılıyor, hastanelerdeki kanserli çocuklar
ziyaret ediliyor, kan bağışları tertip ediliyor. Ana mesaj “Ormancılar ormanlarımızla ilgileniyor,
bakımlarının ve muhafaza edilmelerinin sorumluluğunu üstleniyorlar, ormanlar emin ellerde“.
Yıllık maliyet 180.000 Euro civarındadır.
6- YENİ ZELANDA'DA ORMAN İDARESİNİN KAPATILIŞI
Yeni Zelanda Ormancılık Enstitüsü Başkanı Andrew McEwen, 2010 yılında İskoçya'da yapılan
Ormancılık Konferansında yaptığı konuşmada şu bilgileri vermiştir. “Yeni Zelanda'da 1919 yılında
kurulmuş olan Orman Teşkilatının 1987 yılında lağvedilmiştir. Bu beklenmeyen bir olaydır. Orman
teşkilatının kapatılmasıyla birlikte devlet, ormancılığın çok küçük bir kısmını kontrol edebilmiş, pek
çok ormancılık işlevi değişik kurumlar arasında paylaşılmış, üretim işleri özelleştirilmiş, ormancıların
pek çoğu ya kendi bir iş kurmuş veya ufak tefek firmalarda iş bulmuştur.”
Orman teşkilatının kapatılmasının temel nedeni; toplumun artık kendi doğal ormanlarında
odun üretimi yapılmasını ve bu ormanları ağaçlandırma ile getirilen suni ormanlarla değiştirilmesini
istememesi olarak göstermektedir. Özellikle orman üretiminin gözle görülebilen doğaya açık
faaliyetler olması, üretim yapılmış alanların peyzajı bozması, derelerde oluşan sedimentler, doğal
afetler sonucu altyapılarda hasar oluşması toplumun kafasında olumsuz bir ormancılık algısı
yaratmıştır. Buna iklim değişikliği olgusu ile artan bilinç, yağmur ormanlarında yaşanan tahribatın
oluşturduğu görüntüler de eklenince, toplum ormancılık hakkında olumsuz bir izlenim edinmiştir.
Çok daha vahim sonuçlar doğuran diğer arazi kullanımları gözle görülemediğinden bu kadar
tepki doğurmamıştır. Durum bu şekilde değişirken, ormancıların ormanları en iyi kendilerinin
yöneteceğini düşündükleri, toplumdaki sosyal değişimi görmedikleri, anlamadıkları vurgulanmakta
ve bu çatışmayı ormancıların kaybettiği belirtilmektedir.
Şimdi artık ormanların “çevre dostu yenilenebilir” bir ürün ürettiği, bu ürünlerin yenilenebilir
olmayan çimento, çelik, alüminyum, petrol, plastik, kömürden daha çok tercih edilmesi gerektiği
mesajını topluma vermekte zorlanıyoruz, çünkü işin sonu ağaç kesmeye dayanıyor ve bunu hâlâ izah
edemiyoruz. Sertifikasyon çabaları da sonuç vermiyor, bu çalışmalarla belki orman idare kalitesini
arttırıyoruz ama doğan ek maliyetleri karşılayacak bir talep oluşturamıyoruz. Bu durum, toplumun
ormanlar ve ormancılık hakkındaki algısı değişmeden düzelmeyecektir. (16)
103
KAYNAKÇA
1. Baechler, N.C.,2009. Orman yangınları ile mücadelede halk katılımı: Fransa'daki orman
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
yangını katılımı uygulaması, 1. Orman yangınları ile mücadele sempozyumu, Ocak 2009,
Antalya .
Ormancılıkta sektörel planlamanın 50. Yılı uluslararası sempozyumu bildirileri, 2013
Antalya, polıcydırectıon for forest envıronmental servıcesı n korea Yohan Lee, Sunjin
Ahnand Hyundeok Seok Korea Rural EconomicInstitute 117-3 Hoegi-Ro, DongdaemunGu, Seoul, 130-710, Korea
http://en.wikipedia.org/wiki/Forest_schools
http://en.wikipedia.org/wiki/International_Day_of_Forests
Küresel ısınmanın önlenmesinde ormanların rolü ve önemi bildirisi, arş. Gör. Hayati Zengin
ve ark., Türk ormancılığında uluslararası süreçte acil eyleme dönüştürülmesi gereken
konular sempozyumu, Aralık 2005, Antalya.
Ormanların karbon döngüsü ve çölleşmeyle mücadeleye katkısının irdelenmesi bildirisi,
Melahat Şahin, Türk ormancılığında uluslararası süreçte acil eyleme dönüştürülmesi
gereken konular sempozyumu, Aralık 2005, Antalya.
Ministerial Declaration, UNFF, A/CONF.199/PC/8, 2002
Active England, UK Forestry Comission, 2009
Independent Panel on Forestry, Liverpool, 2012
Publicperception on forestryissues in theRegion of Valencia, M. Fabra-Crespo1,B. MolaYudego, D. Gritten, E. Rojas-Briales, ETS,Unv.of.Finland,RECOFTC,2012
Amerikan seçmenlerinin ormancılığa bakışını tespit etmeyi amaçlayan çalışmalardan biri,
Devlet Ormancıları Ulusal Birliği NASF'ın bir şirkete yaptırmış olduğu araştırma
raporundan alınmıştır.
http://www.fs.fed.us/sustainableoperations/youth.shtml
12.
13. http://www.fs.fed.us/recreation/
14. Forestresourcesuse, attitude, and perception of local residents to wards community
based forest management, CynthiaLalaina Ratsimbazafy,Kazuhiro Harada and Mitsuru
Yamamura,2012
15. http://www.treehugger.com/economics/japans-forest-therapy-program-taps-healingpowers-forests.html
16. http://www.cfc2010.org/papers/session9/mcewan-s9.pdf 18.th Commowealth Forestry
Conference
104
SONUÇ
ve
ÖNERİLER
ALGI ARAŞTIRMASI
104
SONUÇ ve ÖNERİLER
Araştırmamızda yüz yüze anket metodu, çeşitli kesimlerle odak grup toplantıları, STÖ'ler
ile görüş alışverişi, çeşitli dünya ülke uygulamaları taraması ve araştırma ekibi beyin fırtınası
sonucuna bağlı olarak aşağıdaki görüş ve öneriler sunulmuştur.
TEKNİK ORMANCILIKTAN TOPLUM ORMANCILIĞINA
Hızlı nüfus artışı, sürekli gelişen teknoloji ve buna bağlı olarak insanların yaşam
seviyesinin giderek yükselmesi sonucunda ormanlardan yararlanmanın şekli giderek değişmiştir.
Başlangıçta sadece odun üretimi amaçlı ormancılık çalışmaları yapılırken, günümüzde
ormanların ekolojik ve çevresel faydaları ön plana çıkmıştır. Toprak koruma, su üretimi, yaban
hayatı, rekreasyon, biyolojik çeşitlilik, toplum sağlığı, iklim koruma gibi birçok fonksiyon göz
önüne alınmış, insan odaklı ormancılık, toplum ormancılığı ortaya çıkmıştır.
Günümüzde ormancılık yönetimi, nüfusun çok büyük kısmının kentlere, büyük şehirlere
kayması, çevre bilincinin yükselmesi, şehirlilerin ormanlardan beklentilerinin kırsal kesimle
kıyaslandığında çok farklılıklar göstermesi sonucu hızlı bir değişim sürecine girmiştir.
Bursa büyük bir sanayi şehridir. Ağır çalışma şartlarında iş yapan işçilerin bedenen ve
zihnen dinlenmeye ihtiyaçları bulunmaktadır. Toplum sağlığının güçlendirilmesi açısından bu tür
dinlenmeler ancak ormanlarda yapılabilir. Bu nedenle insanlar sağlık meseleleri ile ilgilenmekte,
ormanları toplum sağlığı açısından değerlendirmekte, ormanlara toplum sağlığını koruyan doğal
servetler olarak bakmaktadırlar. Bazen birkaç ağacın kesilmesi bütün bir şehri, milyonlarca insanı
ayağa kaldırabilmektedir.
Bütün bu değişimler ve duyarlılıklar göz önüne alındığında, ormancıların Bursa gibi büyük
şehirlere ve turizm bölgelerindeki ormanlara farklı bir gözle bakmaları, farklı bir yönetim tarzı
geliştirmelerini zorunlu kılmaktadır. Artık, bu ormanların klasik modellerle planlanamayacağı,
korunamayacağı, özetle, geçmişten beri gelen mevcut ormancılık yönetiminin yeterli
olamayacağı aşikârdır.
Türkiye'nin kırsal kesimlerinde hızlı göç dolayısıyla kaçakçılık, açmacılık, kaçak odun
tüketimi vb. zararlar hızla azalır, koruma problemleri gittikçe ortadan kalkarken, Bursa OBM'de
orman ağaçlarını değil ama orman alanlarını korumak çok daha zor olmaktadır, olacaktır. Yoğun
şehir nüfusunun barındığı evler orman hudutlarına dayanmış durumdadır. Mevcut muhafaza
memurluğuna dayalı koruma sistemi ile buralarda başarılı olmak mümkün görülmemektedir.
Tüm bu ormanlar yeni bir anlayışla, belli bir süreç içerisinde planlanmalı ve yönetilmelidir.
Bu konuda geç kalınmamalıdır. Bursa OBM sosyal ormancılık, model ormancılık, odun dışı orman
ürünleri üretimi ve orman halk ilişkileri açısından son derece başarılı bir orman bölgemizdir.
Buradaki ormancılık birikimlerinin diğer bölgelerde de yaygınlaştırılması ormancılığımız
açısından yararlı neticeler verecektir.
YALOVA MODEL ORMANI YAYGINLAŞTIRILMALIDIR
Model ormanlar önemli özelliklere sahip geniş alanların uzun vadeli sürdürülebilirliği ile
yerel toplumların sosyal, çevresel ve ekonomik ihtiyaçlarını kombine eden, alan ve ekosistem
yönetimine esnek bir yaklaşımı esas almaktadır. Dizayn açısından, model ormanlar paydaşlar,
sektörler, değerler ve alandaki çıkarlar ile bağlantı kuran geniş tabanlı girişimlerdir.
Türkiye ormancılığında son yıllarda sürdürülebilir orman yönetimi kriter ve
göstergelerinin oluşturulması yönünde yapılan çalışmalar ve elde edilen sonuçlar model orman
107
kavramı ile büyük oranda örtüşmektedir. Uluslararası model orman ağının bu anlamda getirdiği
en önemli yenilik katılımcılığın yasal bir kuruluşun oluşturulması ile organize edilmesi ve
kurumsallaştırılması olarak ifade edilebilmektedir. Bu anlamda oluşturulan yasal kuruluşun sivil
toplum niteliğinde olması geniş bir yelpazede katılımı sağlayabilmektedir. Oluşturulan yasal
kuruluşun bir stratejik planının bulunması sistemli bir çalışmayı beraberinde getirmektedir.
Bursa Orman Bölge Müdürlüğü olarak, 2013 yılında İnegöl, Yalova ve Keles Ormanlarını
(FSC) Orman Yönetim Konseyi'nin denetimine açarak, belirlenen standartlara uygun orman
yönetimi (Sertifikasyon) sürecini başlatmıştır. Bu denetlemelerde; doğaya uygun, sosyal çevreyle
barışık, planlı ve sürdürülebilir bir orman yönetiminin uygulanması ve orman işçiliğinde, işçi
sağlığı ve iş güvenliği kurallarına uyulması, iki ana başlık olarak ön plana çıkmaktadır. Bu başarılı
sertifikasyon hizmeti algı yönetimi açısından değerlendirilmeli; basın toplantıları, broşür, afiş,
konferans ve diğer etkinliklerle halka duyurulması sağlanmalıdır. Orman işletmeciliği konusunda
halkın güveni kazanılmalıdır.
Katılımcı bir mantıkla yönetilen model ormanlar, algı yönetiminin güçlendirilmesi
açısından son derece önemli işleve sahiptir. Bursa OBM diğer bölgelerde olduğu gibi kendini ifade
edememektedir. Bursa OBM'de yapılanlar ormancılık açısından büyük başarılara imza atmakla
eşdeğerdir. Ancak bu kadar başarılı halkla ilişkiler yürütülen bir Bölge Müdürlüğünde bile halkın
“ormanlar gittikçe azalıyor”, “Türkiye'yi TEMA yeşillendiriyor” algısına sahip olması bir şeylerin,
algı yönetiminin yetersizliğinin göstergesidir.
BURSA BÜYÜK BİR SANAYİ ŞEHRİDİR, ALGI YÖNETİMİ BUNA GÖRE DÜZENLENMELİDİR
Bursa denildiğinde ilk akla gelen, milyonlarca insanın yaşadığı bir büyükşehirdir. Bu
durumda ormancılıkla ilgili algı yönetiminin hedef kitlesi, öncelikle Bursa halkı olmalıdır. OBM
Bursa'da yapacağı ormancılık etkinliklerinde halkla daha yoğun işbirliği yapmalıdır; toplumda
çeşitli hedef grupları tespit edilmeli bu gruplara yönelik organizasyon yapılmalıdır. Organize
gruplar harekete geçirilerek ormancılık algısını artıracak eylemlere gidilmelidir.“Orman bir
ağaçtan çok daha fazla şey ifade eder, sadece, herkese bunu daha anlatmadık!” Anlatmak için
çalışılmalı, projeler sonrası algı yönetimine önem verilmelidir. Kendimizi ve yaptıklarımızı halka
mutlaka anlatmalı, halkımızın desteğini kazanmalıyız.
Bursa şehrinin ihtiyaçları bir bütün halinde düşünüldüğünde OBM, şimdiden amenajman
planlamasını, silvikültür yöntemlerini, koruma sistemini, hülasa tüm ormancılık yönetimini Bursa
halkının ihtiyaçlarına göre, onların duyarlılıklarını göz önünde bulunduracak şekilde, insan odaklı
olarak tanzim etmelidir. Yani OBM, dağda dağ ormancılığı, şehirlerde şehir(kent) ormancılığı
yapmalıdır. Ancak, ifade etmek gerekir ki, bugün uygulanan şekilde şehirlilere tahsis edilmek
suretiyle hizmete sunulan özel bir kent ormancılığının ötesinde tüm orman alanlarında(şehir
çevresindeki) planlaması, korunması, silvikültürü ile ele alınmalı yeni bir anlayışla insan odaklı
olarak yönetilmelidir.
Bunun içinde en başta, şehir ormancılığı yönetimi kapsamına girecek tüm Bursa ormanları
belirlenmelidir. Şehir içleri, şehir çevrelerindeki ormanlar (insanların görüp faydalanmak
isteyeceği sınıra kadar) turizm bölgelerindeki, yol çevrelerindeki (yoldan bakıldığında görülme
mesafesindeki) tüm ormanlar tespit edilmelidir. Tüm bu ormanlar yeni bir anlayışla, belli bir süreç
içerisinde planlanmalı ve yönetilmelidir. Bu konuda geç kalınmamalıdır. Geç kalındığı takdirde
ormancılar, gelecekte büyük sivil toplum hareketleri ile karşı karşıya kalabilirler.
108
Ormancılar orman koruma mantığını yeniden değerlendirmelidir. Eskiden ormanın ağacı
ve kerestesi korunurdu, şimdi orman sahası koruma ihtiyacı içindedir. Yoğun şehirleşme sonucu,
ormanların etrafı gecekondu ve evlerle sarılmış durumdadır. Kamu kurumları, madenciler,
turizmciler vd. gözleri orman alanlarındadır. Bu alanlar muhafaza memuru ile korunamaz.
Başarılı bir koruma için, ormancılar halkı kendi saflarına almalıdırlar. Halk orman ve ormancılar
için ne kadar pozitif düşünürse ormancıların işi o kadar kolaylaşır. Bu noktadan sonra yapılanlar
kadar, yapılanların anlatılması önem kazanmaktadır. Ormancılar toplumda örgütlenmeye
gitmelidirler.
Orman Gönüllüleri Kurulmalı
Bursa'da yoğun bir öğrenci kitlesi bulunmaktadır. Bursa OBM, öğrenciler arasında
özellikle üniversite öğrencileri arasında “orman gönüllüleri” örgütlenmesinde teşvik edici olmalı,
bu konuda rektörler ve okul yöneticileri ile işbirliği içinde çalışmalıdır. Orman gönüllüleri örgütü
ile ilişkileri sürdürülebilir şekilde devam ettirmelidir. Kurulacak orman gönüllüleri örgütü
periyodik yayın çıkararak halka ulaşmalı, ormancılık konularında çeşitli etkinliklerde
bulunmalıdır. Bu örgüt mensubu gençlere eğitimle birlikte kart, sertifika verilerek
onurlandırılmalıdır. Tatillerde ormanlarda kamp ve tatil yapmaları sağlanmalı, doğayı ve ormanı
kendi bakış açılarından arkadaşlarına anlatmalıdırlar. Böylece orman gönüllülerine saygınlık
kazandırılmalı, sayılarının artırılması sağlanmalıdır.
Bursa aynı zamanda işçilerin, sendikaların ve işverenlerin yoğun olduğu büyük bir sanayi
şehrimizdir. Bu gruplar arasında da “orman gönüllüleri” organize edilerek, öğrencilerle bir panel
altında toplanmalıdırlar. “Orman gönüllüleri paneli” yapacağı etkinlikler için işverenlerden
“sosyal sorumluluk” projesi adı altında ekonomik destek almalı, ormanı ve ormancılığı halka
anlatmalıdır.
İzmir merkezli kurulan Ege Orman Vakfı başarılı ağaçlandırma, sosyal sorumluluk
projeleri, toplumu ormancılık konusunda bilinçlendirme vd. konularında başarılı hizmetler yapan
bir STÖ' dür. Aynı şekilde Bursa merkezli “Marmara Orman Vakfı” kuruluşu yapılabilir. Bu konuda
OBM destekleyici olarak orman ve ormancılıkla ilgili söylenmesi gerekenleri bu vakıf aracılığıyla
halka duyurabilir.
Dünya Ormancılık Günü Kutlamaları Çeşitlendirilmeli
OBM, 21 Mart Dünya Ormancılık Günü etkinliklerinin ağırlık noktasını okullara ve
üniversiteye taşımalıdır. Öğrenciler arasında sanatsal etkinlikler temalı yarışmalar açılmalıdır.
Tiyatro, resim, hikâye, roman vd. yarışmalar yaparak ormancılık ve ormancılar endirekt yoldan
gündemde tutulmalı, yapılan çalışmalar bu yolla halka anlatabilmelidir. Bu etkinliklerde başarılı
olanlar ödüllendirilmeli, ödüller OGEM-VAK, STÖ'ler ve işverenlerden karşılanabilmelidir. Konu
işverenlere iyi anlatıldığında onlardan sosyal sorumluluk projesi olarak katkı sağlamak kolaylaşır.
Bursa OBM bu konuda oldukça etkin çalışmaktadır. Ancak çalışmaların halka duyurulmasında
basın ve STÖ' lerle daha yakın işbirliği içinde olunmalıdır.
Bilindiği gibi bu tür kutlamalar profesyonellerin işidir. Konusu iletişim olanlarla bir arada
çalışma gereği bulunmaktadır. Algı yönetiminin başarılı bir şekilde götürülmesi profesyonelce
kutlama ve etkinlik yapılmasına bağlıdır. Bu nedenle Bursa OBM bu konuda profesyonel tanıtım
şirketlerinden hizmet satın almalı, kutlamaları onların yönetiminde uygulamaya koymalıdır.
109
Dünya Ormancılık Günü Etkinlikleri Halka İndirgenmeli
Bursa OBM, 21 Mart Dünya Ormancılık Günü ve Dünya İklim Değişikliği kutlamalarını
ormancıların dışına taşırarak, değişik grupların yer aldığı kitlelere ve STÖ'lere kutlatmalıdır.
Ormancılık haftasında sempozyumlar düzenleyerek halkın katılımı sağlanmalıdır. Bu
sempozyumların düzenleyicileri ve bildiri sağlayıcıları mutlaka ormancılık dışında gruplardan ve
STÖ'lerden oluşmalı, buralarda resmi protokol uygulamaktan kaçınılmalıdır.
Kutlamalar esnasında klasik ağaç dikme etkinliği yerine, kitleleri ormana çekecek
etkinlikler yapılmalıdır. İnsanlar ormandaki çalışmaları ve güzellikleri mutlaka görmelidirler. Bursa
Orman Bölge Müdürünün aday mühendislere yaptığı konuşmada söylediği; ”Duyduğunu
unutursun, gördüğünü hatırlarsın, yaptığını bilirsin” ifadesi anlatılanları özetleyen, tam da
burada uygulanması gereken özdeyiştir. Şimdiye kadar hep ağaç dikme etkinlikleri yapılmış
olmasında rağmen, “Milyonlarca ağaç dikerek, ormanlar kurarak, ülkemizi yeşillendiren sizce
hangi kurumdur?” sorusunda verilen cevaplarda; %50 TEMA Vakfı, %46 OGM çıkmaktadır.
Yapılması gereken ağaç dikme etkinliği yerine, toplumdan her çeşit kitleyi geniş ağaçlandırma
alanlarına götürerek, yapılan ağaçlamaları bizzat göstermektir.
Bir ormancılık sivil toplum kuruluşu Dünya Uluslararası Ormancılık günü konusunda
aşağıdaki ifadeleri kullanmıştır, “Dünya Uluslararası Ormancılık günü ve benzeri programlardan
yeteri kadar faydalanamıyor. Programlar resmi bir havada daha çok resmi kurum personelinin
katılımıyla gerçekleşiyor.”
OGM VE OBM ALGI YÖNETİMİ AÇISINDAN, YAPTIKLARI İŞLERİ VE SÜREÇLERİ GÖZDEN
GEÇİRMELİ
OGM ormanlarla ilgili birçok işi bir arada yapmaktadır. Günümüzde ormancılık teknik
ormancılığından toplum ormancılığına geçiş halindedir. Orman teşkilatı aynı kadro ve imkânlarla
teknik hizmetlere ilaveten toplumsal istekleri de yerine getirmekle karşı karşıyadır. Bu durumda
ormancılar yaptıkları işleri yeniden değerlendirmeye tabi tutmalı; tartışmaya açmalıdırlar.
Orman yangınları doğal afettir. Doğal afetlere müdahale İçişleri Bakanlığı ile yerel
yönetimlerin görevidir. OGM teşkilatının %60'ı, zamanlarının %50'sini orman yangınları ile
mücadeleye ayırmaktadırlar. OGM yangınlar için harcadığı yüksek maliyetin yanında,
elemanlarının ormancılık hizmetlerine zaman ayıramaması daha ağır bir maliyet oluşturmaktadır.
Birçok gelişmiş ülkede gönüllü itfaiyecilik uygulanmaktadır. Bursa'da orman ve çevreye
duyarlık gelişmiş, halk bu konularda yeterli bilince ulaşmıştır. Bursa'da gönüllü itfaiye örgütü
kurmak için yeteri kadar gönüllü bulmak zor olmayacaktır. Bilhassa kırsal kesimlerde gönüllü
itfaiyeciler bir takım teknik araçlarla desteklenirse, orman yangınına daha kısa sürede müdahale
etmeleri sağlanır.
Bölge Müdürü Coşkun; “yangın çıktığında, ne kadar erken müdahale edersek söndürmek
o kadar kolay, büyürse o kadar zor. Bu su tankerlerini almaktaki gayemiz söndürme ekipleri
gelinceye kadar o köydeki vatandaşlarımız kullanarak müdahale etsinler. Şimdiye kadar 52 tane
dağıttık, 13 tane de şimdi dağıtıyoruz. Dağıtmaya da devam edeceğiz.” ifadesiyle Bursa OGM'
gönüllü itfaiyeciliğin altyapısını başarılı bir şekilde kurmuştur. Bu tür etkinlikler OGM'nin diğer
bölgelerinde de uygulamaya konulmalıdır.
Bursa OGM kırsal kesimde gönüllülerden oluşan itfaiye örgütünü daha da geliştirerek,
belediyelerin orman yangınlarında daha aktif olmalarını sağlamalıdır. Böylece OGM personeli
üzerindeki orman yangın hizmetlerinin yükünü azaltmalıdır. Zamanla da orman yangınları
110
konusunda İçişleri Bakanlığının daha aktif olarak devreye girmesini sağlamalı, OGM toplum
ormancılığı yapmak için daha çok eleman ve zaman kazanmalıdır.
Orman yangınları için yangın bütçesi; yangın öncesi yapılacaklar, yangın esnasında
yapılacaklar, yangın sonrası yapılacaklar olarak üç eşit kısma ayrılmalıdır. Mesela, geçen yıl İzmir
Karşıyaka'da günde ortalama 5.000 ziyaretçisi olan bir hipermarkette yangın fotoğraf sergisi
açılması yangın algı yönetimi açısından son derece başarılı bir hizmettir. Aynı uygulamayı
Bursa'da da yapmak mümkündür. Yangın öncesi yapılacak etkinlikler, algı yönetimi açısından
pozitif neticeler verecektir.
Aynı şekilde ormancılar siteleri ve otelleri ziyaret ederek onları yangın konusunda
bilgilendirmeli ve buralarda gönüllü itfaiyeci organizasyonu kurarak, eğitim vermeli insanları
sosyal sorumluluk projelerine yönlendirmelidir. Bu tür etkinlikler çeşitlendirilebilir,
çeşitlendirilmelidir. Yangın konusu topluma yaygınlaştırılarak onların dikkatlerinin çekilmesi ve
farkındalık yaratılması önemli algı yönetimidir.
OGM algı yönetiminde zaman ve eleman kazanmak için hizmet satın almaya yönelmeli
OGM hizmet üretmek yerine, hizmet satın alma yoluna gitmelidir. Yapılacak işleri ihale
ederek özel ormancılık şirketlerine yaptırmalıdır. Bursa OBM yönetimi işleri planlayan, ihale
eden, kontrol eden bir yapıya kavuşmalıdır. Bu yolla açığa çıkacak eleman işgücüyle toplum
ormancılığına yönelmelidir. Toplum ormancılığı için devamlı çalışacak bir eleman organizasyonu
yapılmalı, en azından bir bölge müdür muavini bu çalışmaları organize etmelidir.
ORKÖY algı yönetimindeki önemi ve yaptığı hizmetler açısından yeniden
değerlendirilmeli
Bir FAO müdürü ormancılıktaki değişimi, “ormancılık, ağaçları değil, toplumu yönetme
sanatı olmuştur” şeklinde ifade etmektedir. Aynı şekilde günümüzde orman koruma, ağaç
korumadan saha korumasına dönüşmüştür. Bu nedenle ORKÖY orman köylerinde odun israfını
önlemek için çatı kredisi, mantolama kredisi, güneş enerjisi gibi odun tüketimini azaltmaya
yönelik projelerden vazgeçmelidir. Şu anda bütün büyük şehirler doğalgaz kullanmaktadır ve
odun tüketimi en düşük düzeydedir.
Ülkemiz teknik ormancılıktan toplum ormancılığına geçerken ORKÖY buna uyum
sağlamalı, şehirli çalışan insanın ihtiyacı olan köy ve orman turizmini geliştirici bir eylem içinde
olmalıdır. Milyonlarca insanın çalıştığı bir büyük şehirde insanların ormanda dinlenmeleri ve
zihinlerini boşaltmaları bir ihtiyaçtır. Bu açıdan Bursa yakınlarındaki orman köylerinde köy ve
orman turizmi geliştirilir; ORKÖY bunu destekleyebilir. Köy-orman turizmi gerek dinlenme
gerekse organik gıda açısından son derece önemlidir; toplum bu hizmete ihtiyaç duymaktadır.
Bursa gibi büyük bir metropolün bu konuya ihtiyaç duyması Bursa açısından bir başka avantajdır.
Ormana dayalı turizm, odun dışı orman ürünleri konusu gelecekte gündem oluşturacak iki önemli
konudur.
Bursa'da doğal güzellikleri ile öne çıkan birçok dağ, yayla ve göl çevresi bulunmaktadır.
Özellikle hafta sonları dağcılık, doğa yürüyüş, fotoğraf kulüp ve dernekleri ile birlikte birçok
etkinlik organize edilebilir. Geçen yıl 21 Mart Dünya Ormancılık Gününde Bölge Müdürlüğünce
organize edilen doğa yürüyüşünde olduğu gibi. Ancak bu tür organizasyonlar devamlılık
göstermeli, bu konuda halkla daha yakın ilişki içinde olunmalıdır. Ormana dayalı turizme uygun
köylerde, köylülere turizm kredisi verilerek, köy-orman projesi uygulanabilir. Bu yolla ormanlar
değerlendirilir, köylüler para kazanır, halk da ormanda dinlenir.
111
Bursa Uludağ eteklerinde amatör dağcılığa uygun yerlerde dağ sporu alanları tesis
edilerek halkın hizmetine sunulabilir. Dağ sporlarının amatör düzeyde yapıldığı yerler olarak tescil
edilebilir. Buralarda da doğa yürüyüşleri, bisiklet turları, ata binme, dağa tırmanma vd. sporlar
organize edilerek halkın ormanda kafasını boşaltmaya olan ihtiyacı giderilirken köylülerimiz de
pansiyonculuk ve organik gıda üretimi ile gelir elde eder. Bu konuda (BEBKA) Bursa Eskişehir
Bilecik Kalkınma Ajansı, Bursa İl Özel İdaresi vd. kurumlarla işbirliğine gidilerek daha iyi netice
alınabilir.
İstanbul Şile Ormanic Projesi (http://www.sileormanic.com/tr/proje_amaci.html) Şile
Belediyesi, Şile Orman İşletme Müdürlüğü ve İstanbul Kalkınma Ajansı işbirliğiyle kurulmuş
orman köylerini kalkındırma projesidir. Genel Amaç; Yerel halk, kamu kurumları ve sivil toplum
örgütleri işbirliği ile İstanbul kent merkezini besleyen en önemli ekolojik koridorlardan biri olan
Şile ormanları ve Ömerli- Darlık su havzası alanlarında kırsal nüfusa gelir kaynakları sağlayacak
alternatif, eko yenilikçi, çevre dostu, etkin ve katma değeri yüksek ekonomik faaliyetler ile
İstanbul genelindeki karbon salınımının ve hava kirliliğinin azaltılarak, bölgedeki çevre sorunları
ile mücadele etmek, mevcut doğal kaynakların daha etkin kullanımını sağlamak ve İstanbul'un
çevresel sürdürülebilirliğine ve küresel rekabet edebilirliğine katkı sağlamaktır.
Odun dışı orman ürünlerinin internet yoluyla pazarlanmasından, üretimini ve eğitimini
öngören bir kalkınma projesidir. Proje incelendiğinde, Bursa'da başarılı bir şekilde yürütülen gelir
getirici ağaçlama ürünlerinin pazarlanması açısından güzel bir örnek oluşturmaktadır. İstanbulŞile'de orman turizm konusunda da başarılı projeler uygulanmış, uygulamaya konulan
projelerden en önemli biri de, İstanbul'un Alternatif Turizm Destinasyonu: Şile'dir.
OGM toplumsal algısının yetersiz olduğu bir durumda, OGM amblemi yerine “ORKÖY
kredisi” tabelası kullanılması yerine OGM'de ısrarcı olmak algı yönetimi açısından faydalı
görülmektedir. Faydalı ormancılık hizmeti yapan “ORKÖY', yapılanmasından hizmet dağınıklığının
azaltılması(birçok konuda kredi yerine, belli başlı birkaç alanda kredi) özellikle pansiyonculuk
kredisi vermelidir. Mekânsal olarak dağılmamalı, belli köylere veya bölgelere odaklanmalıdır. Bu
açıdan OGM algı yönetimiyle uyumlu bir yapı içinde olmalıdır.
OGM VE OBM TOPLUMA HİZMETLERİNİ ANLATACAK ÖRGÜTLENMEYE GİTMELİ
Ormancıların en büyük sorunu, insanüstü gayretlerle çalışmalarına rağmen kendilerini ve
hizmetlerini topluma anlatamamalarıdır. Bu nedenle örgütlenmelere önem verilmeli bu konuda
sürdürülebilir bir aktivite içinde olunmalıdır. Bursa OBM başarılı hizmetler yapmasına rağmen
toplum algısını değiştirme yönünde yeterince başarılı olamamıştır. Mesela, “bir yılda bin köye
ziyaret projesi” paydaşlar açısından son derecede başarılı, büyük emek ve enerji isteyen bir
projedir. Ancak bu projeden Bursa şehir merkezinde yaşayan milyonlar habersizdir. Bu tür
projelerin topluma duyurulması ve bir şekilde toplumla ilişkilendirilmesi algı yönetimi açısından,
projenin ikinci safhası ortaya konmalıdır.
Ormancılar geniş alanlarda ve halkın güzünden uzak yerlerde çalıştıklarından yapılan
işlerden toplum haberdar olmamaktadır. “Ormancılar ormanlarda hangi faaliyetleri yapıyorlar,”
bu konuda da halkın bilgilendirilmesini önemsemek gerekmektedir. “Etanın, artımın,
aralamanın” ne olduğu halka anlatılmalıdır. Mesela, “ormanlarımızın yılda 40 milyon m³ artım
yaptığı, ormancıların bunun 20 milyon m³'ünü kestiği, kalan 20 milyon m³'ün ormanlarda artıma
bırakıldığı, ormanlarımızdaki ağaç servetinin her yıl artarak devam ettiği” şeklinde bir izah
ormancılara saygınlık kazandırır; halkın güvenini sağlar. Aksi durumda Avrupa'da olduğu gibi
112
“ormancılar ormanları kesip satıyorlar” algısı oluşabilir. STÖ'ler “ormanlar tahrip ediliyor”
algısına sahip olurlarsa, ormanlarda nöbet tutmaya ve ormancılara ağaç kestirmemeye başlarlar.
Bu konuda bilgilendirme faaliyetleri aralıksız sürdürülmelidir. Bu yapılmadığında halkımızda
oluşacak negatif algı yapılacak işleri zorlaştırır.
Gönüllü Orman Müfettişliği Kurulmalı
Fahri trafik müfettişliğinde olduğu gibi “gönüllü orman müfettişliği” organizasyonu
kurulmalıdır. Bu müfettişler belirli bir eğitimden geçirildikten sonra, orman teşkilatıyla iç içe
çalışmalıdır. Ormanları daha sık ziyaret ederek gördükleri yanlışlıkları ve eksiklikleri orman
teşkilatına ve basına bildirmelidirler. Ormancılar, halkın duyması ve bilmesi gereken hususları
gönüllü müfettişler aracılığıyla duyurmalıdır. Bu kişilere ormanlara giriş çıkışlarda ve orada
yapılacak etkinliklerde ayrıcalık sağlanmalıdır. Bu tür kuruluşlar, teşkilat-ormancılık-vatandaş
arasında köprü oluşturulabilmelidir.
OBM Basın ve STÖ'lerle Daha Yakın İlişki İçinde Olmalı
Bursa OBM yerel tabanda sivil toplum örgütleriyle ve basınla daha sıkı ilişki içinde
olmalıdır. Basın ve STÖ'lerle sürdürülebilir bir şekilde bir arada olmalıdır. OGM mensupları,
ormancılık hizmetlerinin her hektarı için bir basın veya STÖ mensubunu ormana götürmelidir.
Bizzat ormandaki hizmetlerini göstermeli, yapılan hizmetleri onların ağzından halka duyurmaya
çalışmalıdır. Bursa OBM'de bir bölge müdür muavini bu işler için tam zamanlı görevlendirilmelidir.
Basın mensuplarına ve STÖ'lere orman ile ilgili sorunları yerinde göstermek üzere sık sık gezili
dinlendirici toplantılar yapılmalıdır.
Eskişehir OBM'nde yapılan odak grup toplantısında bir orman mühendisi;“Eskişehir
Çevre Derneği bize '10 cm çapındaki küçük fidanları bile kesiyorsunuz, sizde hiç vicdan yok mu?'
diyordu. Onları ormana götürüp yaptığımız işi gösterdik. 10 cm çapındaki fidanları neden
kestiğimizi anlattık. Doğrusunu anlayınca tepki azaldı.” demiştir.
Bursa OBM, web Sayfasını Toplum Ormancılığına Dönük Yeniden Yapılandırmalı
OBM resmi web sayfasını gözden geçirmelidir. Web sayfası halka açık olarak yeniden
tanzim edilmelidir. Bursa Orman Bölge Müdürlüğü web sitesine giren bir vatandaş, ormanla ilgili
merak ettiklerini orada bulabilmelidir. Mesela, fidanın nasıl dikileceğini ve nelere dikkat
edeceğini burada bulabilmelidir. Hangi piknik alanına gidebileceğini ve bu mesire yerlerinin
özelliklerini burada görebilmelidir. Ormanda yürümenin sağlık açısından ne gibi iyileştirme
sağlayacağı bilgileri, iklim değişikliği ve orman ilişkisi vd. birçok etkinlik ve bilgileri burada
bulabilmelidir. Böylece web sayfası ile resmi ormancılıktan toplum ormancılığına geçiş yapılmış
olmalıdır.
Ankara'da OGM Eğitim Dairesi personeli Kamuran Özsoy tarafından yapılan bir kamuoyu
yoklamasında; deneklere sorulan, “orman kullanımı konusunda öğrenmeye ilgi duyuyor
musunuz?” sorusuna deneklerin %93'ü ilgi duyduklarını belirtmişlerdir. Aynı şekilde “iklim
değişikliği konusunda öğrenme ilgisi duyuyor musunuz?” sorusuna deneklerin %96'sı ilgi
duyduklarını bildirmişlerdir.
Bursa Orman Müzesi daha etkin kullanılabilir. 2012 yılında Bursa ve Amasya Ormancılık
Müzelerini toplam 16.550 kişi ziyaret etmiştir. Ormancılık Müzeleri ormancıların en iyi ifade
edildikleri yerlerdir. Bu nedenle ziyaretçilerin yüz binlerle ifade edilmeleri gerekir. Bursa OBM, bu
konuda STÖ'lerle işbirliği içinde okullarda ve diğer toplum kesimlerinde yapılacak geniş bir
kampanya ile ziyaretçi sayısını artırarak, OGM algısına pozitif katkı yapabilir.
113
Sosyal Medya Daha Etkin Kullanılmalı
Sosyal medya günümüzde çok aktüeldir. Genç kuşaklar daha yoğun olmak üzere toplumla
birliktelik kurmak, haberleşmek ve sohbet etmek eylemlerini sosyal medya üzerinden
yapmaktadır. Toplumun yoğun olarak yer aldığı sosyal medyada OBM de yer almalıdır. Mesela,
facebook'da “ormanı keşfet” kampanyalı bir sayfa oluşturulabilir. Twitter'da “orman tweetleri”
ailelere, gençlere doğayı kendi çevrelerinde nasıl tecrübe edebileceklerini göstermek ve yer
seçme konusunda bilgi sağlamak için kullanılabilir. OBM merkezinden organize edilerek 5-9 yaş
arası çocuklar aileleri ile birlikte ormana götürülerek orada doğa konusunu görerek öğrenebilirler.
Bu organizasyonlar sosyal medyadan yapılabilir.
OBM'nde Bir Sosyal Medya Uzmanı İstihdam Edilmeli
Facebook ve twitter'ı daha etkin kullanmak için Bursa OBM'de bir sosyal medya uzmanı
istihdam edilmelidir. Bu eleman, orman gönüllüleri ve diğer yandaş topluluklarla işbirliği halinde
sosyal medyada ormancılık konusunu etkin bir şekilde çalıştırmalıdır. Sosyal medyayı etkin
kullanmanın, halkla bütünleşmenin en etkili yollarından biri olduğu bilinci içinde gereken
yapılmalıdır.
ORMAN İÇİ DİNLENME YERLERİ ALGI YÖNETİMİ AÇISINDAN YENİDEN DÜZENLENMELİ
Bursa orman içi dinlenme alanları açısından oldukça zengin bir Bölge Müdürlüğüdür.
Bursa'da bir çok mesire yeri ve 2 adet Kent (şehir) ormanı bulunmaktadır. Mesire yeri ve kent
ormanlarından 2012 yılında 300 binin üzerinde vatandaşımız dinlenme, eğlenme ve spor
ihtiyaçlarını karşılamıştır. Ancak Bursa'nın 2,5 milyonun üzerinde bir nüfusu olduğu, bu nüfusun
yüzde 70'in üzerinde bir kesiminin hemen hemen hiç pikniğe gitmediği göz önüne alındığında, var
olan piknik alanlarının yetersizliği ortaya çıkar. Bursa OBM, Bursa ormanlarını toplum ormancılığı
istikametinde yeniden planlamalıdır. Daha çok kent ormanı, piknik alanı, orman içi dinlenme yeri
yapılmalıdır.
Bursa OGM, STÖ'ler ve belediyeler vasıtasıyla halkın piknik alanlarına götürülmesini,
orman köylüleri aracılığıyla da, gelenlerin yiyecek ve yatacak ihtiyaçlarının karşılanmasını
organize edilebilir. Oylat Kamp Alanı Mesire Yeri, Mezitboğazı, Gümüştepe, Yeniköy, Yeniköy
Kamp Alanı Mesire Yeri, Kocayayla, Nilüfer Atatürk Ormanı, Suuçtu Mesire Yeri vd. daha bir çok
piknik alanının yapılanması gözden geçirilmeli, daha geniş halk kitlelerine hitap edecek hale
getirilmelidir. Buralarda yapılacaklara ORKÖY desteği artırılmalıdır. Ayrıca buralara OGM algı
yönetimi açısından yeni bir bakış açısı getirilmelidir.
Orman içi dinlenme yerleri ormancılıkla toplumun buluşma yerleridir. Ormancılar
kendilerini en iyi şekilde bu mekânlarda ifade edebilir. Halkın dinlenme alanlarına nasıl
gideceğinden, burada bulunmakla hangi faydaları elde edeceğine kadar birçok bilgi çeşitli
metotlarla halka aktarılmalıdır. Buralarda yoğun bir şekilde OGM tabelaları kullanılarak,
ormanların çeşitli faydaları anlatılmalıdır. Böylelikle orman ve ormancılık algısını geliştirmelidir.
Orman İçi dinlenme Yerlerinde Çocuklar ve Ailelere Ulaşılmalı
Orman hizmetleri, öğrencilere, ailelere ve öğretmenlere doğal kaynaklar ve çevreyle ilgili
olarak gençlik odaklı bilgi ve kaynaklar sağlar. Çocuklarla doğa ve açık hava arasında bağ kurmayı
sağlar. Bursa OBM, daha çok çocuğu eğlenerek, daha sağlıklı olarak ve doğa hakkında daha çok
öğrenerek açık havaya gitmeye teşvik etmelidir. Kamu alanlarının değeri hakkında farkındalık
yaratılarak, doğal kaynaklar ve çevre alanlarında bilinç oluşturmak yavaş yavaş çocuklara
aşılanmalıdır. Böylece çocuklar mutlu olacak, bu durumu gören aileler de durumdan memnun
olarak ormancılarla daha yakın ilişki içine gireceklerdir. Ailelerle ilişki kurmanın en kolay yolu
çocuklardan geçer.
114
Orman İçi Dinlenme Alanlarında Spor Etkinlikleri Artırılmalı
Orman içi dinlenme alanlarında spor yolları yapılmalı, halkın buralara taşınması
sağlanmalıdır. Bu konuda belediyeler, Sağlık Bakanlığı ve sivil toplum örgütleriyle işbirliği
içerisinde olmalıdır. Buralarda spor yapmakla ülkemizin toplum sağlığına etkileri ilmi olarak
ortaya konmalıdır.
İngiltere'de yapılan bir araştırmada; “İngiliz Toplumunun tamamı ormana ulaşma
imkânına sahip olsaydı, İngiliz Sağlık Bakanlığı yılda 2,1 milyar Pound daha az sağlık harcaması
yapacaktı” denilmektedir.
Mesela, yakın ormanlarda dağ bisikleti parkurları tespit edilerek, bisiklet kulüpleri ormana
çekilebilir. Bursa'ya yakın ormanlar hem bisiklet sporu için, hem ormancı-halk bütünleşmesi için
kullanılabilir. Bisiklet Federasyonu ile işbirliği içinde proje geliştirilebilir.
Ormancılıkla İlgili Tavsiye ve Yasak Mesajları Sevilen Bir Hayvanla Verilmeli
ABD Ormancılık örgütü “Smokey” ismini verdiği bir ayıyı ormancılığın sembolü haline
getirmiştir. Adresi smokeybear.com olan web sayfası, her yaştan insana hitabeden bir içeriğe
kavuşturulmuştur. Orman yangınından korunmak için kuralları Smokey koymakta, konu daha
sempatik bir şekilde çözümlenmektedir. “Burada ateş yakılmaz” yerine “Smokey burada ateş
yakmanızı istemiyor” daha sempatik ve etkin bir mesajdır. Ormancılığın her aktivitesi Smokey ile
bütünleşmiştir, ormanda davranışla ilgili kuralları ormancılar değil Smokey koymaktadır.
Sincap Amblemi Daha Çok Kullanılarak Ön Plana Çıkarılmalı
Ülkemizde de aynı mantıkla 1996 yılında sevimli bir hayvan olan “sincap” ön plana
çıkarılmış; ancak konuya gereken önem sürdürülebilir bir şekilde verilememiştir. Sincap çocuk
dergisi başta olmak üzere bilhassa piknik alanlarında sevimli bir hayvan olan sincap yoğun olarak
OGM ile birlikte kullanıldığında daha iyi netice almak mümkündür. Mesela, “twitter'in ilk tweet
sincabını takip edin” ile işe başlanır, sincap figürü facebook ve twitterda etkin olarak kullanılabilir.
Ormancılıkla ilgili merak edilen her konuda sincap.com sitesi açılabilir. Bu sitede her yaştan insana
hitap edecek içerik ortaya konabilir.
ORMAN VE ORMANCILIKLA İLGİLİ ÇALIŞMALAR HEDEF GRUPLARCA TOPLUMA
ULAŞTIRILMALI
Ormancılar geniş alanlarda ve sütre gerisinde çalıştıklarından, kendilerini ifade etmekte
zorlanmaktadırlar. Bazı meslek grup ve örgütleri toplumla daha çok iletişim içindedirler. Bu
meslek gruplarıyla yakın ilişki kurarak, ormancıları ve ormancılığı topluma anlattırma yolları
açılmalıdır. Ancak ilgili meslek gruplarının ormana götürülmesi sürdürülebilir olmalı birkaç defa ile
yetinilmemelidir.
Din Adamları Ormana Götürülmeli
Ormancıların en yakın işbirliği kurması gereken bir meslek grubu da din görevlileridir.
Şimdiye kadar ilişkiler söz temelinde sürdürülmüştür. Din adamlarının vaaz ve sohbetlerinde
ağaçlama ve orman yangınlarından bahsetmeleri yeterli sayılmıştır. Hâlbuki başta İl Müftüsü
olmak üzere din adamı grupları ormanlara götürülerek yapılan hizmetler anlatılmalıdır. Din
adamlarının gördüklerini anlatmaları, toplumda daha büyük etki yaratacaktır. Çünkü insanımız
duyduğundan çok, gördüğüne inanır. Din adamlarından orman gönüllüleri grupları kurulabilir. Bu
konuda çeşitli etkinlikler yapılabilir. Mesela, Bursa OBM'ce her hafta organize edilen “fikir
bahçesinde” bir din alimine “İslâm'a göre orman ve su” konferansı verdirilmesi bu açıdan çok
faydalıdır.
115
Öğretmenler ormana götürülmeli
Toplumda en etkili meslek gruplarından biri de öğretmenlerdir. Öğretmeler e ormana
götürülmeli, bu konuda Milli Eğitim İl Müdürlüğü ile yakın ilişki içinde çalışılmalıdır. Öğretmenler
gördüklerini anlatmak yoluyla ormancıların yaptığı hizmetlerin topluma duyurulmasında ve
anlatılmasında faydalı olurlar. Öğretmenler gönüllü ormancılar için elverişli bir kitledir. Bu
kitleden mutlaka yararlanılmalıdır. Öncelikle yapılması gereken iş öğretmenleri ormancılık
konusunda örgütlemektir. Ancak bu etkinlikler sürdürülebilir şekilde yapılmalıdır. Mesela,
“okullar hayat olsun” projesi gelecek odaklı bir projedir. OBM bu projede daha etkin yer alarak
öğretmenlerle daha yakın iletişim içinde olabilir.
ORMANCI ALGISI DEĞİŞTİRİLMELİ
Ormancı denildiğinde halk algısı orman muhafaza memurudur. Geçmişin orman ağaçlarını
koruma refleksinin temsilcisi olan orman muhafaza memuru devrini kapatmak üzeredir. Resmi
üniformalı, elinde silahı ile bir güvenlikçi görüntüsü, günümüz algısına uygun değildir. Bu nedenle
“ormancı” algısını yenilemeye ihtiyaç vardır. Yangın, damga ve üretim hizmetlerinde “bölge şefi”
olmak fedakârlık isteyen bir meslektir. Bölge şefinin yaptığı olağanüstü hizmetlerle ilgili bir hikâye,
bir filim yapmaya ihtiyaç vardır. Orman yangınını söndürmek için hayatını ortaya koymuş onlarca
orman mühendisi görev şehidi vardır. Bunlardan bir tanesinin hikayesi senaryolaştırılarak film
veya klip haline getirilmesi algı açısından büyük önemi haizdir. Böyle bir filmle “kahraman orman
mühendisi” figürü ortaya konulabilir. Böylece ormancı algısı orman mühendisine
yönlendirilmelidir. Ancak bu yolla gerçek ormancı algısı ortaya konmuş olacaktır.
Ormancı algısının yenilenmesi için sanattan yararlanılmalı
Algının düzeltilmesine yardımcı olması için roman, hikâye veya sinemadan yararlanılabilir.
Bu konuda bir senaryo yarışması açılabilir ve sponsorluk için bir kuruluştan yararlanılabilir. Çeşitli
yöntemler kullanılarak roman yazdırılır, ana karakteri ormancı olan bir eser oluşturulabilir, dizisi
veya filmi çekilebilir. Bu konuda sponsor olacak bir çok büyük firma bulunabilir. Bursa orman ve
ormancılık bilinci gelişmiş illerimizdendir. İş adamlarından sanat olayları için sosyal sorumluluk
projeleri desteği sağlamak için çalışılmalıdır. Sosyal sorumluluk projeleri günümüzde kamuoyu
oluşturmada çok önem kazanmıştır. Birçok firma bu sahada konu bulamamaktadır. Bu firmalara
hazır bir planla gidildiğinde başarılı neticeler almak mümkündür.
Günümüzde toplumda yaygın olarak kullanılmaya başlanan akıllı telefonlardan veya
tabletlerden birçok uygulama (oyun, resim, film, video, bilgi vd.) indirilmektedir. Ormanlara ve
ormancılığa yönelik uygulamaların akıllı telefonlarda, tabletlerde kullanılmasını sağlamalıdır.
Özellikle genç nesiller bu konularda oldukça isteklidirler. Burada yapılması gereken bol miktarda
materyal üretilmesidir.
Yukarıda sıralanan öneriler bir bütün halinde görülmeli ve sürdürülebilir şekilde
uygulanmalıdır. Bunların neticesinde elde edilecek sonuç; “ormanları ormancılara bırakalım,
onlar en güzelini yapar!” algısının kamuoyunda yerleşmesi ve ormancılık hizmetlerinde
toplumun ormancılara desteğinin sağlanmasıdır. Ormancılar her konuda açık şeffaf ve
bilgilendirici olmalıdırlar. Mesela, halkımız orman, koru, park arasındaki ayrıntıları
bilmemektedir. Mesela, bir orman ile park arasındaki fark kamuoyuna anlatmalı, orman tarifini
halkın belleğine yerleştirmelidir.
Bursa ormanları çevresinde bulunan yaşlı ağaçlar “bir hikâyesi olan ağaç” şeklinde halka
açılabilir. Bunlar değerlendirildiği zaman algı yönetiminde ileri aşamalara ulaşılmış olur.
Ormanlarla ilgili çevresel, ekonomik ve sosyal öncelikleri dengelemek için toplum, hükümet
kuruluşları, sanayi, akademik çevreler ve çevreci hareket arasında uzlaşı ve işbirliğinin
kaçınılmazlığını şimdiden görmeli, buna göre geleceğe hazırlanmalıdır.
116
114

eğitim durumuna göre cevap verenler

Transkript

Benzer belgeler

İndir

indir

Orman koruma, karantina, korunan alanlar ve yaban hayatı

Canilik mi fedakârlık mı?

Editörden İçindekiler

Özgeçmiş - 6. Bölge Müdürlüğü

Slayt 1 - Bursa Orman Bölge Müdürlüğü

12.02.2016 tarih 461 nolu Toplu Yönetim Kurulu

Ekolojiye Giriş, Biyosfer

GenelBilgi - Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü