Yüzey Temizliği
Transkript
Yüzey Temizliği
HASTANE TEMİZLİK HİZMETLERİ YÜZEY TEMİZLİĞİ ANKARA 2010 2 TEŞEKKÜR Modüllerin hazırlanma süresinde bizlerden desteklerini esirgemeyen ve eğitime her zaman gereken önemi veren; Hastanelerden temizlik hizmetlerinin ifasında yöntem, eğitim ve uygulamarı gözden geçirip, çalışanlarla yapmış olduğu yüz yüze görüşmelerden edindiği bilgileri derleyerek kitapların hazırlanmasına katkı sağlayan Serpil TEK’ e ; Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Öner ODABAŞ, Hastane Müdürü Nebi ŞAHİNLİ, Süpervisior Özlem BİDAV, Eğitim Hemşiresi Emine SARIKAMIŞ KALE, Kalite Hemşiresi Ganime Esra YÜZDEN, Keziban AVCI diğer yönetici ve eğitime katılan temizlik personeli; Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Murat BOZKURT, Başhekim Yrd. Yrd. Doç. Dr. Atilla ŞENAYLI, Personel Müdürü Muhammet Muhsin APAYDIN, Temizlik ve Hijyen Şefi Emrullah AYHAN, Temizlik ve Hijyen Şefi Müjdat AYHAN, Temizlik ve Hijyen Şefi Murat COŞMAAK, Temizlik ve Hijyen Şefi Sedat AYHAN, Bilgi işlem Müdürü Vedat YALÇİ; Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç.Dr. Nurullah ZENGİN, Başhemşire Elvan SALMAN, Müdür Yardımcısı Hatun TEMİRCİ AYHAN; Abdurrahman Yurtaslan Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon personelleri; Soner AŞÇI, Abdullah TAPLI, Murat KORKMAZ, Temizlik ve Hijyen Şefi Ümit ATMACA, Temizlik ve Hijyen Eğitim Şefi SEVİM KOÇ; Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Müdürü Halil YILDIRIM, Hastane Müdür Yardımcısı H.Hüseyin ECEVİT ve Temizlik Şefi Özden ARGÜN, Ankara İl Sağlık Müdürlüğü Eğitim Merkezi Müdürü Yücel ŞİRİN ve diğer çalışanlar; Sağlıklı Nesiller Derneği Halkla İlişkiler Sorumlusu Berna TUNA ve araştırmalarıyla katkı sağlayan Emel AYHAN’ a Verdiği emeklerden dolayı teşekkür ederim. Enginer BİRDAL 3 Sağlıklı Nesiller Derneği Tarafından geliştirilen ve Sağlık Bakanlığınca gözden geçirilen modüller; MYK’ na 10.02.2009 tarihinde yapılan Meslek Standardı hazırlama müracatıyla başlayan çalışmamızda DELPHİ (...Belli bir konuda birçok görüş ve düşünce tek bir görüşten daha anlamlıdır.), DACUM ( Bir işteki becerikli kişiler mesleklerini herkezden daha iyi tanımlar, işçiler gerekli bilgi ve beceriye sahiplerse işler doğru yapılır.) ve meslek analizi yöntemlerinin karma olarak kullanımı sonucunda hazırlanmıştır. Yataklı tedavi kurumlarında görev (Katem/ Hatem/ Gatem) alan/ alacak olan personele ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlilikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlilik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Hastanelerde ve Sağlık Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birimlerin görüş ve önerilerine sunulur. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlilik kazanmak isteyen bireyler modüllere SND’ nin internet sayfası üzerinden ulaşabilirler. Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz. 4 İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR GİRİŞ ÖĞRENME FAALİYETİ-1 CAM TEMİZLİĞİ Cam Temizliğinin Önemi Cam Silme Araçları ve Özellikleri Cam Silme Gereçleri ve Özellikleri Cam Silme İlacı Çerçeve Silme İlacı Çeşitleri Cam Silme Yöntemleri Cam Silme Yöntemlerinin Önemi Yüzeye Uygun Malzeme Hazırlama Eldiven Giyme Tekniğine Uygun Cam Silme Araç Gereçleri Tekniğine Uygun Toplama Ergonomi Kurallarına Uygun Çalışma Gerekli Önlemleri Alma ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖĞRENME FAALİYETİ-2 AYNA TEMİZLİĞİ Aynanın Tanımı Ayna Temizliğinin Önemi Ayna Temizliği Araç-Gereç Çeşitleri ve Özellikleri Cam Bezi Cam Silme İlacı Lastikli Cam Çekçek Peluş Çerçeve Temizleme Gereci ve Özellikleri Ayna Silme Kuralları Malzeme Hazırlama Eldiven Giyme Çerçevenin Tekniğine Uygun Silinmesi Aynanın Tekniğine Uygun Silinmesi Malzemelerin Tekniğine Uygun Toplanması UYGULAMA FAALİYETİ ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖĞRENME FAALİYETİ-3 TOZ ALMA MALZEMELERİ Toz Alma Araçları ve Özellikleri Bezler 6 7 9 9 9 9 10 10 10 11 11 11 11 12 12 12 13 14 16 16 16 16 16 16 16 16 16 17 17 17 17 17 17 17 18 19 21 21 21 21 İÇİNDEKİLER Fırçalar Kovalar Toz alma gereçleri Toz Alma Gereç Çeşitleri ve Özellikleri UYGULAMA FAALİYETİ ÖĞRENME FAALİYETİ-4 TOZ ALMA Tozun Tanımı Toz Almanın Önemi Toz Bezinin Katlanması Toz Bezini Tutma Tekniğine Uygun Toz Alma Yüzey Özelliğine Uygun Gerecin Hazırlanması Toz Bezinin Nemlendirilmesi Tekniği Doğru Uygulama Araçların Tekniğine Uygun Toplanması UYGULAMA FAALİYETİ ÖĞRENME FAALİYETİ-5 GENEL ALAN ZEMİN TEMİZLİĞİ Genel Alanlar Dikkat Edilmesi Gerekenler Asansör Temizliği Koridor ve Merdiven Temizliği İdari Birim Temizliği Depo Temizliği Arşiv Temizliği Toplantı Salonu Temizliği Bekleme Salonu Temizliği ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME CEVAP ANAHTARLARI KAYNAKÇA 5 21 21 21 21 24 26 26 26 26 26 26 27 27 27 27 28 29 31 31 31 31 31 32 33 33 33 33 33 34 36 37 39 6 AÇIKLAMALAR GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Küreselleşen dünyamızda sağlık sorunlarının artması ile birlikte sağlık sektörü, önemli bir gelişme içerisindedir. Sağlık sektöründe, hasta hizmetleri, hastanın memnuniyetinde en önemli etkenlerden biridir. Tedavi hizmetleri, hastanın mutlu ve huzurlu bir muayene geçirmesinde önemli bir yer tutmaktadır. Güzel düzenlenmiş odada, rahat yatakta hizmet alan hastalar, sıhhatlerine daha çabuk kavuşacaklardır. Bu sektörün başarısında, kaliteli hizmeti veren kalifiye elemanın önemi çok büyüktür. Değerli arkadaşım, bu mesleği seçerek hayatınızda isabetli bir kararı almış bulunuyorsunuz. Sağlık sektöründe, her geçen gün kalifiye eleman ihtiyacı artmaktadır. Sektörde çalışan elemanların kariyerleri yükseldikçe, gelir düzeyi de bir o kadar artmaktadır. Bu sektörde, bilgi beceri düzeyi yüksek, nitelikli elemanların iş bulamaması söz konusu değildir. Sağlık sektörüne hoş geldiniz, sizi meslektaşım olarak görmekten onur duyuyor ve başarılar diliyorum. 7 8 ÖĞRENME FAALİYETİ-1 9 AMAÇ Uygun araç ve gereç sağlandığında hastane temizlik hizmetleri departmanında tekniğine uygun olarak cam silebileceksiniz ARAŞTIRMA Temizlik hizmetleri alanında cam temizliği konusunda yazılmış kitap ve dergileri araştırınız. Çevrenizdeki bir hastanenin temizlik görevlisi ile görüşerek cam silme konusunda bilgi alınız. İnternet ortamında cam silme araç ve gereçleri, özellikleri ve kullanım tekniklerini araştırınız. Toplanan dokümanları bir rapor haline getirerek (varsa fotoğraflarla 15 -20 dk.) sunum yapınız. CAM TEMİZLİĞİ Cam Temizliğinin Önemi Cam, hastanelerde çok görülen bir yüzey tipidir. Tozu ve kiri fazlasıyla belli eden bir özelliği vardır. Bu nedenle buradaki toz ve kirler insanların doğrudan dikkatini çeker. Tozlu yüzeyler hastaların temizlik ve hijyen konusunda rahatsız olmasına neden olur. Aynı zamanda hasta psikolojisinide olumsuz yönde etkileyebilir. Cam Silme Araçları ve Özellikleri Lastikli Cam Çekçek Geniş cam yüzeylerin kısa zamanda silinmesini sağlar. Yöntemine uygun olarak kullanıldığında iş gücünden tasarruf sağlanır. Bu aracın en önemli bölümü lastik ağzıdır. Lastik pürüzsüz ve temiz olmalıdır, aksi halde camlar silinirken iz bırakır. Kullanıldıktan sonra her seferinde lastik ağız kuru bez ile kurulanmalıdır. Pelüş Cam üzerindeki kaba kirleri almak ve yüzeyi deterjanlamak için kullanılır. Bol su emicidir. Kiri çabuk akıtması, kolay temizlenmesi sebebiyle sentetik pelüş tercih edilir. Teleskopik Sap Lastikli cam çekçek ve peluşun yüksek yerlerde kullanımını sağlayan iç içe geçmeli uzatılabilir saptır. Güderi Cam yüzeylerin, metal eşyaların temizlenmesinde ve parlatılmasında kullanılır. Camları son derece iyi parlatır. Gümüş eşyaların parlatılmasında da kullanılır. Yıkamaya elverişlidir. Yıkarken asla sıcak su kullanılmamalıdır. Kirlenen güderi ılık sabunlu suda çitilenmeden yıkanır ve kurutulur. Kurutulurken ateşten ve kızgın güneşten uzak tutulmalıdır. Eğer sertleşmişse iyice kuruduktan sonra ovuştu- 10 1 rulmalıdır. Kuruduktan sonra depolanmalıdır. de sağlar. Cam Bezi Sünger Tüm pencere, ayna ve diğer cam eşyaları kolayca temizlemede ve parlatmada kullanılır. Emiciliği yüksek olan, tüy bırakmayan özel bez, güderi gibi özellikle pencere, ayna ve diğer cam eşyaları temizlemede kullanılmaktadır. Yüksek ısıda ve çamaşır makinesinde yıkanabilen bu bez ilk kullanımdan önce bol su ile yıkanmalıdır. Ancak aşındırıcı temizlik maddeleriyle kullanılmamalıdır. Gözenekli ve yumuşak bir yapısı vardır. Kullanıldığı yüzeyin özelliklerine göre büyülükleri ve sertlikleri değişmektedir. Cam temizliği veya çerçevelerin temizlenmesinde kullanılır. Eldiven Cam Silme Gereçleri ve Özellikleri Personelin çalışırken, olabilecek iş kazalarından korunmak ve kullandığı temizlik kimyasallarından etkilenmemek amacıyla kullanmak zorunda olduğu plastik el koruma aracıdır. Kova Temizlikte en çok kullanılan araçlardandır. Kullanışlılığı, estetik oluşu, renkli ve hafif olması, kolay saklanması ve temizliği bakımından plastik kovalar tercih edilir. Cam Jileti Cam yüzeylerde oluşan inşaat sonrası kalıntıları ve boya artıkları vb. yerleri temizlemek amacı ile kullanılır. Normal jiletten daha geniştir, cam yüzeyleri temizlerken çizmez, cam silme aparatlarının takıldığı teleskopik sapa takılarak yüksek ve uzak yerdeki lekelerin kolayca temizlenmesini Elektrik Süpürgesi Kirli camların ve çerçevelerinin tozlarını almak için kullanılır. Daha fazla bilgi için “Zemin temizliği” modülüne bakınız. Cam Silme İlacı Piyasada satılan ve püskürtmeli bir kaba konulmuş özel temizlik ilacı kullanıldığı gibi, kendi yöntemlerimizle de cam silme ilacı yapabiliriz. Örnek; sirke, bulaşık deterjanları sulandırılarak cam temizliğinde kullanılabilir. Çerçeve Temizleme Çerçeveler yapıldıkları materyallerin özelliklerine göre uygun temizleyicilerle silinmelidir. Farklı temizleyicilerin kullanılması çerçevelerin deforme olmasına ve kullanılmaz hale gelmesine yol açar. Pirinç Çerçeveler Hafif nemli bezle silinir ve daha sonra kuru bezle kurulanır. Eğer parlatmak istiyorsak özel parlatıcı kimyasallarla belirli aralıklarla silerek çerçeveyi parlatırız. Günlük temizliğinde nemli bez kulla- 1 11 nımı yeterlidir. Cam Silme Yöntemleri Metal Çerçeveler Cam Silme Yöntemlerinin Önemi Hafif nemli bezle silinir ve daha sonra kuru bezle kurulanır. Eğer parlatmak istiyorsak özel parlatıcı kimyasallarla belirli aralıklara silerek bu çerçeveleri parlatırız. Hastanelerde sıkça bulunan yüzeydir. Örneğin : Sehpa, kapı yüzeyler vb. Bu yüzeylerin aynı zamanda çabuk kirlenmesi ve kiri anında belli etmesi söz konusudur. Cam silme yöntemleri doğru uygulandığı zaman işlem daha kolay yapılır ve sonuç daha kaliteli olur. Ahşap Çerçeveler Ahşap çerçevelerin ılık suda ıslatılıp iyice sıkılan bir bezle tozu alınır. Eğer çok kirli ise nemli bezle kaba kiri alındıktan sonra özel cilalı ahşap yüzey temizleyici malzemelerle silinerek temizlenmelidir. Plastik Çerçeve Plastik çerçeveler deterjanlı suda ıslanmış ve iyice sıkılmış bir bezle silinir daha sonra duru su ile yıkanmış bezle durulanır ve kuru bezle kurulanır. Zor çıkan lekeler varsa krem mekanik ovucu ile temizlenir. Yüzeye Uygun Malzeme Hazırlama Cam yüzeylere uygun temizlik araç ve gereçleri temin edilmelidir: Kova Camlar için deterjan ve su (ılık) Peluş Lastikli cam çekçek Cam bezi Teleskopik sap 12 1 Emniyet kemeri Bu araç ve gereçleri personelin iş standartlarına uygun çalışabilmesi için kullanması gerekir. Cam silme işlemine başlamadan önce emniyet kemeri takılmalı ve gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır. Alınan önlemler çalışma anında olabilecek kazalara, mikroplara ve temizlik ilaçlarına karşı etkilidir. Temiz su ile durulanıp tüy bırakmayan bezle kurulanır. Kuru, yumuşak bez ya da güderi ile parlatılır. Cam önleri silinir. Silmeden önce elektrik süpürgesinin özel aparatı ile perdeler ve çerçeve etrafı iyice süpürülür. Dikey perde varsa, özel aparatı ile temizlenir. Tekniğine Uygun Cam Silme - Camların bezle silinmesi Üniforma giyilir. Gerekli güvenlik önlemleri alınır. Yapılacak işe uygun temizlik araç gereçleri hazırlanır. Tüyleri dökülmeyen, suyu iyi emen bez kullanılır. Kova yarıya kadar su ile doldurulur. Yarım kova suya temizlenecek yüzeyin kirliliğine göre uygun miktarda cam silme ilacı karıştırılır. Bez, bu su içinde ıslatılır, sıkılır. Bu bezle cam ve çerçevenin kaba kirleri alınır. Kullanılan bez ayrı bir yerde yıkanıp sonra tekrar kullanılır. Çerçeve silinir. Cam yukarıdan aşağıya doğru “ S “ çizerek temizlenir. - Cam silme aleti ile camların silinmesi Yüksek ve zor yetişilen geniş alanlı cam ve ayna yüzeyler cam silme aleti kullanılarak silinir. Bunun için: Çalışanın güvenliği açısından tabanı kaymayan ayakkabı giyilmelidir. Üniforma giyilir. Yapılacak işe uygun temizlik araç gereçleri hazırlanır. Yarım kova suya temizlenecek yüzeyin kirliliğine göre uygun miktarda miktarda cam silme ilacı karıştırılır. 1 Bezle cam ve çerçevenin kaba kirleri alınır. Kullanılan bez ayrı bir yerde yıkanıp sonra tekrar kullanılır. Çerçeve silinir. Teleskopik sapın peluş veya sünger kısmı bu suya batırılır. Fazla suyu alınarak sap kısmına takılır. Cam silme işlemine yüksekten başlanır. Kaba kirler yukarıdan aşağıya doğru çekilir. Aşağıya akan kirli suların, çerçeveyi kirletmemesine dikkat edilir. 13 hazır halde yerlerine kaldırmalıyız. Ergonomi Kurallarına Uygun Çalışma Yeri değiştirilecek eşyalar itilmemeli, kaldırılarak taşınmalıdır. Yüksek yerlere uzanılacağı zaman merdiven veya tabure kullanılmalıdır. Eşya elle taşınacaksa, taşınacak eşyanın önünde dizler bükülerek eğilmeli ve eşya avuç içi ile sıkıca kavranmalıdır. Kaba kirler alındıktan sonra, pelüş ve sünger yıkanarak işleme temiz su ile devam edilir. Sapı kurulayarak lastikli cam çekçek bölüm sapa takılır. Lastik, yukardan aşağı ya doğru “ S “ şeklinde çekilerek cam üzerindeki su alınır. Bu işlem yapılırken, lastik ağızla cam arasında boşluk bırakılmamalıdır. Her defasında lastik lastikli çekçeğin ağzı bezle silinmelidir. Lastiğin girmediği yer ve köşeler bez ya da güderi ile temizlenmelidir. Cam Temizliği Yaparken Alınması Gereken Önlemler -Personel cam yüzeyleri temizlerken eldiven takarak sağlığını tehlikelerden korumalıdır. -Çalışmaları sırasında ergonomi ve enfeksiyondan korunma kurallarına uyarak meslek hastalıklarından korunmalıdır. -Temizlik araç ve gereçlerini standartlara uygun kullanarak iş kazalarının olmasının önüne geçilmelidir. -Dış cephede ve yüksek yerlerde cam silerken emniyet kemeri takılmalıdır. Araç Gereçleri Tekniğe Uygun Toplama -Çatlak ve kırık camlarda çalışılırken dikkatli olunmalıdır. Cam silmede kullanılan araçları kullandıktan sonra günlük bakımlarını yaparak tekrar kullanıma -Tıbbi cihaz ve ekipmanların korunup kollanması gerekir. 14 BAŞLIK ÖLÇME ÖLÇMEVE VEDEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Ölçme Soruları (Çoktan Seçmeli Sorular) 1) Aşağıdakilerden hangisi cam yüzeyleri temizleme araçları arasında yer almaz? A) Kova B) Camlar için deterjan ve su C) Peluş D) Paspas 2) Cam yüzeyler temizlenirken aşağıdaki işlemlerden hangisi yanlıştır ? A) Yarım kova suya bir miktar çamaşır suyu ve deterjan konur. B) Aletin peluş veya sünger kısmı bu suya batırılır. Fazla suyu alınarak sap kısmına takılır. C) Cam silme işlemine aşağıdan başlanır. D) Kaba kirleri yukarıdan aşağıya doğru çekilir. 3) Dış cephe camlarını veya yüksek yerlerin camlarını silerken neden emniyet kemeri takılmalıdır? A) Personelin emniyetini sağlamak için B) Camları kirletmemek için C) Hastaları rahatsız etmemek için, D) Güzel göründüğü için 4) Cam silerken eldiveni neden takmak zorundayız? A) Elimizin ıslanmaması için B) Güzel görünmesi ve çatlamasını engellemek için C) Soğuktan korunmak için D) Çalışanın çalışma ortamındaki mikroplardan korunması için Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. BAŞLIK NOTLAR ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................................................... 15 16 ÖĞRENME BAŞLIK ÖĞRENMEFAALİYETİ-2 FAALİYETİ - 2 AMAÇ Uygun araç ve gereç sağlandığında aynayı hastane temizlik hizmetleri departmanında tekniğine uygun olarak ayna silebileceksiniz. ARAŞTIRMA Temizlik hizmetleri alanında ayna temizliği konusunda yazılmış kitap ve dergileri araştırınız. Çevrenizdeki bir hastanenin temizlik hizmetleri departmanı ile görüşüerek ayna silme konusunda bilgi alınız. Ayna silmek için gereken, araç ve gereçler, özellikleri ve kullanımı hakkında bilgi edininiz. İnternet ortamından cam ve ayna yüzeylerin temizliği konusunda bilgi taraması yapınız. Toplanan dokümanları bir rapor haline getirerek varsa resimler ile (15 -20 dk.) sunum yapınız. AYNA TEMİZLİĞİ Aynanın Tanımı Camın bir yüzeyinin simle kaplanarak görüntü ve ışık yansıtma özelliğinin sağlanması sonucunda elde edilen yüzey. Ayna Temizliğinin Önemi Ayna yüzeyler, cam yüzeylerde olduğu gibi günümüzde en çok kullanılan yüzeylerin başında gelir. Güzel görünüm sağlaması, dar mekanları daha geniş ve ferah göstermesi, ortamları daha aydınlık, şık göstererek ortamları otantik ve çağdaş dizayn etmesi ayna yüzeylerin sıkça kullanımını sağlamaktadır. Ayrıca, ayna yüzeyler görünüşleri itibariyle hastanelerde temizlik ve hijyenin sembolü konumuna gelmiştir. Yansıtma özelliğinden dolayı ayna yüzeyler insanların en çok dikkatini çeken yüzeyler olduğundan, daima temizlik, özen ve titizlik isteyen yüzeylerdir. Ayna Temizlik Araç-Gereç Çeşitleri ve Özellikleri Cam Bezi , Güderi, Cam Silme İlacı, Lastikli Cam Çekçek ve Pelüş Daha fazla bilgi için cam yüzeylerin temizliğine (öğrenme faaliyeti 1) ‘ e bakınız. 22 BAŞLIK 17 Malzemelerin Tekniğine Uygun Toplanması Ayna silmede kullanılan araçları kullandıktan sonra temizleyip tekrar kullanıma hazır halde yerlerine kaldırmalıyız. Çerçeve Temizleme Çerçeveler yapıldıkları materyallerin özelliklerine göre uygun temizleyicilerle silinmelidir. Daha fazla bilgi için cam yüzeylerin temizliğine (öğrenme faaliyeti 1) ‘ e bakınız. Ayna Silme Kuralları Malzeme Hazırlama Ayna yüzeyinin kirlilik çeşidine uygun kimyasallar ve temizlik malzemeleri çalışmaya başlamadan önce hazırlanır. Suya katmanız gereken kimyasal miktarını yüzeyin kirliliğine göre uygun ölçülerde kullanınız. Aynanın Tekniğine Uygun Silinmesi Yüzeye uygun hazırlanan kimyasallı su, bez veya peluşla ayna silinir. Kuru bez veya cam çekçekle kurulanır. Yüksek ve zor yetişilen geniş alanlı ayna yüzeyler (özellikle dış cephelerde), teleskopik cam silme aleti ile silinmelidir. Bunun için, cam yüzeylerin temizliğinde kullanılan araç ve gereçler kullanılır. Daha fazla bilgi için cam yüzeylerin temizliğine (öğrenme faaliyeti 1) ‘ e bakınız. 18 BAŞLIK UYGULAMA UYGULAMAFAALİYETİ FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Ayna silme ile ilgili yapmış olduğunuz çalışmayı değerlendirme ölçeğine göre değerlendiriniz. DEĞERLENDİRME Yaptığınız uygulamayı değerlendirme ölçeğine göre değerlendiriniz. Eksik olduğunuz konu ile ilgili çalışmayı tekrarlayınız. ÖLÇME BAŞLIK ÖLÇMEVE VEDEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki bilgileri okuyarak, doğru olanları (D) veya yanlış olanları (Y) olarak işaretleyiniz. S1. ( S2. ( S3. ( S4. ( ) Ahşap çerçeveler kuru bez ile temizlenir. ) Ayna yüzeyler yansıtma özelliğinden dolayı kiri göstermez. ) Ayna yüzeyler mekânları daha geniş göstermek amacıyla kullanılır. ) Ayna silme işlemine aşağıdan başlanır. Aşağıdaki bilgileri okuyarak,doğru olan seçeneği daire içine alınız. S5. Cam yüzeylerin temizliğinde neden lastik çek çek kullanırız? A) Görüntüsü güzel olduğu için B) Ekonomik olduğu için C) Teleskopik sap takıldığı için D) Cam yüzeyde su bırakmadığı için S6. Metal yüzeylerin temizliğinde neden Kaol kullanılır? A) Ömrünü uzatmak için B) Ekonomik olduğu için C) Yüzeyi parlattığı için D) Personel tercih ettiği için Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız 19 20 BAŞLIK NOTLAR ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................................................... ÖĞRENME ÖĞRENMEFAALİYETİ-3 FAALİYETİ -3 21 AMAÇ Uygun araç gereç sağlandığında hastane temizlik hizmetleri departmanında, donanımların yüzey özelliklerine uygun toz alma malzemelerini doğru olarak hazırlayabileceksiniz. ARAŞTIRMA Çeşitli kitap ve dergilerden hastane donanımları hakkında bilgi taraması yapınız. İnternet ortamında değişik hastanelerin oda donanımlarını inceleyiniz. Çevrenizdeki bir hastanenin kat görevlisi ile görüşerek toz alma konusunda bilgi alınız. Topladığınız bilgilerden 10 -15 dakikalık bir sunum hazırlayınız. TOZ ALMA MALZEMELERİ Toz Alma Araçları ve Özellikleri: (öğrenme faaliyeti 1) ‘ e bakınız. Bezler Toz Alma Gereçleri Toz bezi çok çeşitli kumaşlardan yapılır ve nemli ya da kuru olarak kullanılabilir. Toz bezinin tüy bırakmayan kumaşlardan seçilmesi gerekmektedir. Ayrıca her alanda kullanılan toz bezlerinin ayrı renkte seçilmesi gerekmektedir. Bu şekilde daha kolay ayırt edilebilecektir. Toz Alma Gerecinin Önemi Başarılı toz alma işi için yüzeye uygun gereç kullanılmalıdır. Yanlış kullanılan gereçler yüzeyin bozulmasına neden olur. Toz bezleri kullanıldıktan sonra kullanıldığı ortama uygun temizlik maddesiyle yıkanmalıdır. Temizlik yapılan alan içinde silkelenmemelidir. Fırçalar Kullanılacak yüzeye göre biçimleri farklılık gösterir. Doğal lifler (kıl,ot) hiçbir zaman kılları üzerinde dayalı durumda bırakılmamalıdır aksi taktirde kullanım ömrü kısalır. Kıl fırçaları, kendinden daha sert bir fırça ile veya metal bir tarakla fırçalanarak kılları (üzerindeki tüy, kırpıntı, iplik, saç, toz gibi maddeler) temizlenmelidir. Kova Daha fazla bilgi için cam yüzeylerin temizliğine Toz Alma Gereç Çeşitleri ve Özellikleri Ahşap Yüzeyler İçin Bu yüzeyler için kullanılan kimyasal temizlik maddeleri vardır. Günlük toz almalarda toz bezi hazırlanan kimyasal karışımlı su ile nemlendiri- 22 3 3 lerek ahşap yüzeyin tozu alınır, kurulama yapılarak işlem bitirilir. Cam Yüzeyler İçin Özel hazırlanmış kimyasal karışımlı su hazırlanır. Elektrikli Eşyalar İçin Televizyon, bilgisayar, telefon, lamba vb. Çeşitli sprey, cam temizleyici, özel temizlik maddeleri ve su kullanılır. Metal Yüzeyler İçin Hastanelerde çok farklı yüzeylerde kullanılan metaller, pirinç, bakır, kromajlı demir, aliminyum olabilir. Metal temizliğinde, çeşitli deterjanlar ve parlatıcı kimyasallar kullanılır. Metal yüzeylerin parlatılması sırasında yüzeylerin kuru ve temiz olmasına dikkat edilir. Plastik Yüzeyler İçin Nemli bir bez ile yüzey silinir. Kolay çizildiği için sert temizlik aracı kullanılmamalıdır. Asitli ve eritici kimyasallar (tiner, tuz ruhu, benzin) bu tür yüzey temizliğinde kullanılmamalıdır. Mermer Yüzeyler İçin Kolay temizlenebilen, güzel bir görünüme sahip bir yüzeydir. Mermer temizliğinde tuz ruhu, sirke gibi asidik özellikli maddeler kullanılmamalıdır. Çünkü asitler mermerin yapısını bozar. Nemli bezle günlük tozlar alınır, lekeler asit içermeyen temizlik maddeleri ile çıkarılır. 3BAŞLIK 23 TEMİZLİKTE KULLANILAN KOVA VE BEZ RENKLERİ Bölüm Tuvalet hariç bütün ıslak alanlar Kova Rengi Sarı Bez Rengi Sarı Bütün kuru alanlar (kapı, pencere, mobilya, ayna, vb.) Mavi Mavi Tuvaletler ve laboratuar alanları Kırmızı Kırmızı Buzdolabı, yemek masası ve telefon Beyaz Beyaz TEMİZLİKTE KULLANILAN ELDİVEN TÜRÜ VE RENKLERİ Alan Eldiven Türü Renk Temizlik Plastik Kırmızı Evsel Nitelikli Atık Toplama Plastik Sarı veya mavi Tıbbi Atık Toplama Kumaş üzerine kauçuk kaplı Turuncu 24 UYGULAMA UYGULAMA FAALİYETİ FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ BAŞLIK NOTLAR ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................................................... 25 26 ÖĞRENME BAŞLIK ÖĞRENMEFAALİYETİ-4 FAALİYETİ -4 AMAÇ Bu modülü başarıyla tamamladığınızda ve uygun ortam sağlandığında tekniğine uygun olarak toz alabileceksiniz. ARAŞTIRMA Toz alma konusunu hastanede çalışan bir personelle görüşme yaparak öğreniniz. Temizlik firmalarından (hastane ve diğer kurum temizliği yapan) toz alma konusundaki uygulamalara ilişkin bilgi alınız. Yaşadığınız çevrede bir hastanenin temizlik personeliyle görüşerek hassas yüzeylerin tozunu alma konusunda onların uygulamalarını öğreniniz. Topladığınız bilgileri bir rapor haline getirerek, bir sunu yapınız. TOZ ALMA Tozun Tanımı Gözle fark edilmeyecek kadar küçük madde parçalarıdır. Her türlü mikroorganizmayı üzerinde taşıyabilen bu maddeler havada serbestçe dolaşabilir. Rüzgarsız ve hareketsiz ortamlarda bulunduğu ortamın yüzeyini bir örtü gibi kaplar. lanır sonra uzunlamasına ikiye katlanır ve aynı şekilde bir daha katlanır. Bazı hastaneler toz bezinin bohça şeklinde katlanmasını tercih etmektedirler. Toz Almanın Önemi Toz alma işlemi iyi uygulanmadığı takdirde, görünümü bozar, mobilyaların kısa sürede bozulmalarını sağlar. Yüzeylerde kir oluşmasına neden olur. Mikroorganizmaların oluşmasına ortam hazırlayarak insanların sağlığının tehlikeye girmesine neden olur. Toz Bezinin Katlanması Bezin katlanması, her tarafının etkin bir şekilde kullanılması için çok önemlidir. Bezin katlarını kirlendikçe değiştirerek toz alma zamandan ve enerjiden tasarruf sağlar. Dikdörtgen şeklinde bir bez alınır, enine ikiye kat- Toz Bezini Tutma Bezin avucunuza iyice oturmasını sağlayın. Bazı hastanelerde, bohça şeklinde katlanan toz bezlerinin katlı kısmı avuç içine gelecek şekilde tutulmalıdır. Tekniğine Uygun Toz Alma Toz alırken dikkat edilecek noktalar: Toz bezi, su tutan, tüy bırakmayan kumaşlardan olmalıdır. Toz bezi standart katlandığında avuç içini doldu- BAŞLIK 4 4 27 Yüzey Özelliğine Uygun Gerecin Hazırlanması Hassas yüzeylerin tozu alınırken; eldiven, kuru bez, fırça, elektrik süpürgesi gibi araçlar kullanılır. Nemli toz almak için kova, su, genel temizlik maddesi, nemli bez, kuru bez gerekmektedir. DİKKAT! Bezi hemen sıkmayın. İçinde cam parçaları, iğne gibi size zarar verecek parçalar olabilir. Toz Bezinin Nemlendirilmesi Kova içinde hazırlanan, uygun ölçüde genel temizlik maddesi katılmış su ile yıkanarak iyice sıkılmalıdır. Tekniği Doğru Uygulama Kuru Toz Alma racak kadar olmalıdır, fazla büyük veya çok küçük bezler çalışanın işverimini düşürür. Dikkatli çalışılması gereken yüzeylerde uygulanan bir tekniktir. Kuru toz almak için elektrikli süpürge, kuru toz bezi, fırça kullanılabilir. Genellikle bozulabilecek tablolar, hassas biblolar, kitaplık, ahşap yüzeyler, metal yüzeyler ve elektrikli aletlerde tercih edilir. Toz bezi bohça ya da diğer şekilde katlanmalı. Nemli Toz Alma Yüzeyin cinsine uygun toz alma tekniklerine başvurulmalıdır. Etki analizi yapılmış olmalıdır. 1. Yanlış ve doğru duruş | Toz bezinin yıkanıp sıkılması Toz almaya odanın giriş kapısına en yakın yerden başlanmalıdır. Toz alma, yukardan aşağıya doğru olmalıdır. Dıştan içe doğru olmalıdır. Yüzey şekline uygun hareketlerle toz alınmalı, dairesel hareketlerden kaçınılmalıdır. Nemli bezle toz alıyorsak bez sık sık yıkanarak temizlenmelidir. Islak bezle silinen yüzeyler hemen kurulanmalıdır. Enfeksiyon ve bulaşıcı hastalık göz ardı edilmemelidir. Nemden etkilenmeyen yüzeyler için tercih edilen bir tekniktir. Toz almadan önce çalışanın toz alma faaliyeti için ihtiyaç duyacağı araç ve gereçleri eksiksiz hazırlaması gerekmektedir. Islak ve kuru toz bezleri, kova ve içinde uygun temizlik maddesi konulmuş su, püskürtmeli kaplar, eldiven hazır edilmelidir. Toz bezinin bir tanesi deterjanlı suda yıkanıp, sıkılıp, tekniğine uygun olarak katlanmalıdır. Yüzeyin şekline uygun hareketle, toz alma kurallarına uyarak toz alınmalıdır. Silinecek yüzey geniş ve yatay ise tozu alınırken 28 BAŞLIK 4 4 2. Araçların tekniğine uygun toplanıp yerleştirilmesi silinecek alan bölümlere ayrılarak S şeklinde hareketler ile silinmelidir. Silinecek yüzey dik ve dar ise aşağıdan yukarı silinmelidir. Silinecek yüzey yatay ve dar ise sağdan sola doğru toz alınmalıdır. Elektrikli Araçların Tozunu Alma Elektrikli araçların tozunu almadan önce fişleri kontrol edilerek fiş prizden çekilmelidir. Odalarda meydana gelen iş kazalarının büyük bir kısmı elektrik çarpması şeklindedir. Tıbbi cihazların tozları alınırken dikkat edilmelidir. Hasta cihaza bağlı ise gerekli tedbirler alındıktan sonra tozu alınmalıdır. Toz alma işlemi, kuru bez, fırça veya hafif nemli bez ile yapılır. Eğer temizlenmesi istenen elektrikli araç plastik kaplama ise bunların renkleri solduğunda özel sprey cilaları ile parlatılırlar. Cam yüzeyleri var (televizyon, bilgisayar ekranı gibi) ise hafif nemli bez ile silinerek tozu alındıktan sonra kuru bezle kurulanarak işlem tamamlanır. Araçların Tekniğine Uygun Toplanması Toz alma işlemi bittiğinde kullandığımız tüm temizlik araç ve gereçlerimiz, temizlik yapılan alandan eksiksiz olarak toplanmalıdır. Toplanan temizlik araç ve gereçleri ertesi gün kullanılacak şekilde hazırlanarak kat ofislerindeki yerlerine kaldırılmalıdır. BAŞLIK UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Nemli toz alma ile ilgili çalışmanızı değerlendirme ölçeğine göre değerlendiriniz. Değerlendirme sonucuna göre eksik olduğunuz konuda faaliyeti tekrar ediniz. 29 30 BAŞLIK NOTLAR ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................................................... BAŞLIK ÖĞRENME FAALİYETİ - 5 31 AMAÇ Bu modülü başarıyla tamamladığınızda ve uygun ortam sağlandığında tekniğine uygun olarak genel alanların yüzeylerinin temizliğini kurallarına uygun olarak alabileceksiniz. ARAŞTIRMA Genel alanların yüzeylerinintemizliği konusunu hastanede çalışan bir personelle görüşme yaparak öğreniniz. Temizlik firmalarından (hastane ve diğer kurum temizliği yapan) bu konudaki uygulamalara ilişkin bilgi alınız. Yaşadığınız çevrede bir hastanenin gatem şefi ile görüşerek genel alanların yüzeylerinin tozunu alma konusunda onların uygulamalarını öğreniniz. Topladığınız bilgileri bir rapor haline getirerek, bir sunu yapınız. GENEL ALAN YÜZEY TEMİZLİĞİ Genel Alanlar Bu alanlar asansörler, merdivenler korkulukları, koridorlar, idari birimler, toplantı salonu, duvarlar, tavanlar,depolar vb. Dikkat Edilmesi Gerekenler Uygulama öncesinde kullanılacak tüm malzemelerin eksiksiz olduğundan emin olunmalıdır. Temizlik arabasının, temiz su kovasına su ve uygun ölçekte kimyasal ürün konulur. Temizliğin etkili olabilmesi için kullanılacak suyun sıcak olması gerekir. Genel alan olarak ifade ettiğimiz alanlar yoğun olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle çalışmaya başlamadan önce önlemler alınması gerekir. Temizliğe başlamadan önce çalışma alanına uyarı levhaları konulmalıdır. Asansör Temizliği Hastane içerisinde bulunan katlar arası iniş çıkışı sağlayan asansörler farklı tiplerde olabilir. Asan sör çeşitleri : personel, hasta, ameliyathane, tıbbi atık, servis asansörü vb. Asansör yüzeyleri cam, ayna, paslanmaz çelik, pirinç, plastik gibi malzemelerden yapılmıştır. Tavan kısmında havalandırma, aydınlatma sistem- 32 BAŞLIK 5 leri bulunur. Korkuluklar: Merdiven ve koridorlarda düşme teh- Temizliğe önce tavandan başlanmalıdır. Tavanın günlük tozu alınır, hafta sonları tavanda bulunan bu ünitelerin temizliği ve bakımı yapılır. likelerine karşı yapılmış tutunma setleridir. Pirinç, paslanmaz çelik gibi değişik malzemelerden yapılırlar. Kullanım yoğunluğuna göre sık aralıklarla uygun kimyasallarla temizlenip parlatılmadır. Yan yüzeylerin temizliği gerekli önlemler alındıktan sonra uygun solüsyonla kurallarına uygun olarak sık sık yapılır. Yüzeylerde oluşan el izleri, yağ gibi lekeler uygun kir ve yağ çözücülerle temizlenir. Günlük temizliği yüzeye uygun temizleyicilerle silinerek yapılır. Periyodik olarak özel kir ve yağ çözücülerle temizlenir. Gün içerisinde üç defa yapılan temizlik yoğunluğa ve kirlenmeye bağlı olarak diğer zamanlarda da yapılır. Temizlik işlemi gece görevlileri tarafından ayrıntılı olarak yapılır ve dezenfekte edilir. Kapılar: Yangın çıkış kapısı, tesisat kapakları, po- Servis asansörünün temizliği de temiz çamaşırlar da burada taşınacağı için sık sık kontrol edilmelidir. Koridorlarda bulunan oda kapıları oda görevlileri tarafından temizlenir. Koridor ve Merdiven Temizliği Duvarlar: Boyalı duvarlarda temizlik boyanın türü- Hastane içerisinde bulunan tüm alanların birbirine geçişini sağlar. Diğer alanlar ne kadar iyi temizlenirse temizlensin diğer koridorların kirli olması bu alanlarında kirlenmesine ve hastanede bulunanların rahatsız olmasına neden olur. Su bazlı boyalar: Yıkanabilir ve ıslak bezle silinebilir. liklinik kapıları gibi çeşitleri vardır. Günlük yüzeye uygun temizleyici ile silinir. Periyodik olarak leke çıkarma işlemi yapılır. ne göre yapılır. On beş günde bir uygun olan yüzeyler yıkanır, ahşap yüzey cilalanır. Yağlı boyalar: Dayanıklı bir kaplama maddesidir. Yıkanabilir ve ıslak silinebilir. Seramik duvarlar: Dayanıklı kaplama türlerindendir. Yıkanabilir ve kuvvetli alkali içeren deterjanlar ile temizlenir. Ahşap (Lamri) Duvarlar : Sudan ve nemden kolay etkilenirler. Sadece kuru tozu alınır. Plastik boyalı duvarların silimi : Su ile silinebilir. Donanımlar Tablolar: Genel alanlarda dekorasyon ve bilgilen- dirme amaçlı çok sık kullanılmaktadır. Günlük nemli bezle tozları alınır. Tabloların çerçeve özelliğine göre periyodik bakımı yapılır. Metal çerçeveler özelliğine uygun kimyasallarla on beş günde bir parlatılır, ahşap olanlar ise cilalanır. Perdeler ve Oturma Grupları: Dekorasyonu tamamlayan önemli donanımlardır. Koltukların yüzeyine göre vakumlama ya da silme işlemi günlük olarak yapılır. Lekeler varsa çıkarılır. Periyodik olarak özel makine ve ilaçlarla yıkama yapılmalıdır. Perdelerde hasar kontrolü yapılır varsa giderilir. Aralıklı olarak kumaş özelliğine uygun yıkama yapılır. Aydınlatma ve havalandırma Sistemleri: Günlük nemli bezle kurallarına uygun olarak tozu alınır. Periyodik olarakta teknik servis ile birlikte özel bakım yapılır. BAŞLIK 5 Koridor ve merdivenlerde bulunan donanımlar, sorumlu kat şefi, kat görevlisi ve teknik servis tarafından günlük kontrol edilmelidir. Işıklı yönlendirme levhaları, yangın çıkış kapıları, aydınlatma sistemleri, havalandırma sistemleri gibi sistemler günlük kontrol edilmelidir. Koltuk, perde, tablo gibi donanımlar sık sık kontrol edilerek genel düzeni sağlanmalıdır. İdari Birim Temizliği Bu alanlarda genelde idari çalışmalar yürütülür. Bu alanlar gündüz çalışma alanları olduğu için temizliği gece görevlileri tarafından yapılır. 33 Çamaşır depoları günlük diğer depolar periyodik olarak yüzeye uygun temizlenir. Arşiv Temizliği Hastane evraklarının bulunduğu bölümdür. Bu bölüm hata kabul edilemeyecek bir bölümdür. Buradaki evraklara gelebilecek her türlü zarar hem hasta hemde hastane için telafi edilemeyebilir. Arşiv bölümü uygun temizleyicilerle haftasonu nöbetçi memur ya da süpervizior kontrolünde yapılır. Ayrıca on beş gün ara ile ilaçlama yapılır. Yüzeyler günlük temizleyicilerle kurallara uygun olarak temizlenir. - Çöp kovaları boşaltılır ve temizlenir. - Oda havalandırılır. - Masanın yüzey özelliğine uygun madde ile tozu alınır ve üzerinde bulunan eşyalar tozu alındıktan sonra aynı yerine bırakılır. - Sehpalar, koltuk, sandalye, dolap, raflar, resim, panoların uygun malzeme ile tozları alınır. - Bilgisayar ve donanımları, aydınlatma sistemleri, prizlerin tozları elektrikli araçların temizliği ile ilgili kurallara dikkat edilerek temizlenir. - Duvarlarda leke varsa uygun kimyasalla çıkarılır. - Camlarda leke varsa temizlenir. - Klima, havalandırma ünitesinin tozu alınır. - Çiçek var ise bakımı yapılır. Periyodik temizlikte ilave olarak uygun kimyasallarla ayrıntılı tavan temizliğide yapılmalıdır. Depo Temizliği Hastane için gerekli araç gereçlerin konulduğu bölümdür. Depo çeşitleri: malzeme, çamaşır, makine araç gereç , yatak vb. Toplantı Salonu Temizliği Toplantı, seminer ve konferanslar için hazırlanmış özel amaçlı salonlardır. Temizliği idari birim temizliği gibi yapılmaktadır. Kullanıma açık olduğu zamanlarda kuralarına uygun temizlik ve leke kontrolü yapılır. Periyodik olarak uygun kimyasallarla makinalarla yıkanır. 34 BAŞLIK 5 Bekleme Salonu Temizliği Hastanenin bütün birimlerinde bulunan, hastaların ilk olarak işlemlerini yaptırdıkları alanlardır. Hastalar ilk izlenimlerini bekleme salonunda alır. Bu alanın temizliği gatem personeli tarafından yapılmaktadır. Gün içerisinde yoğunluğa göre yapılan bu temizlik işlemi gece görevlileri tarafından ayrıntılı olarak yapılır ve dezenfekte edilir. Bekleme salonunun periyodik temizliği diğer alanlarla aynıdır. BAŞLIK ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki bilgileri okuyarak, doğru olanları (D) veya yanlış olanları (Y) olarak işaretleyiniz. S1. ( ) Asansörün periyodik temizliği (tavan donanımı, havalandırma) haftalık olarak teknik servis ile yapılır. S2. ( ) Elektrikli araçların tozu alınmaz. S3. ( ) İdari birimler temizlenirken küçük notlar atılmamalıdır. S4. ( ) Kimyasal temizleyiciler kullanılırken maske gerekli değildir. S5. ( ) Koridor donanımları gün içerisinde düzenli olarak kontrol edilmelidir. S6. ( ) Çamaşır depoları haftalık temizlenir. Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız 35 36 BAŞLIK NOTLAR ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................................................... MODÜL DEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Yüzey temizliği modülü, faaliyetleri ve araştırma çalışmaları sonunda kazandığınız bilgilerin ölçülmesi ve değerlendirilmesi için öğretmeniniz size ölçme aracı uygulayacaktır. Bu değerlendirme sonucuna göre bir sonraki faaliyeti uygulamaya geçebilirsiniz. Yüzey temizliği modülünü bitirme değerlendirmesi için öğretmeninizle iletişim kurunuz. 37 38 CEVAPANAHTARI ANAHTARI BAŞLIK CEVAP ÖĞRENME FAALİYETİ-1 CEVAP ANAHTARI ÖĞRENME FAALİYETİ-2 CEVAP ANAHTARI ÖĞRENME FAALİYETİ-3 CEVAP ANAHTARI ÖĞRENME FAALİYETİ-4 CEVAP ANAHTARI CEVAP ANAHTARI BAŞLIK ÖĞRENME FAALİYETİ-5 CEVAP ANAHTARI Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız konularla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız. 39 40 KAYNAKÇA 1. Tıp Terimleri Sözlüğü, Dil Tarih Kurumu 2. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Komitesi Atık Yönetimi Eğitim Dökümanları ve sunumu. 2008 3. www.ataturkhastanesi.gov.tr/Bilgilendirme/Talimat2008.pdf 4. 5. Ulusal Sterilizasyon, Dezenfeksiyon Kongresi. 4-8 Nisan 2007 5. DAS Uygulamalarının bugünü, yarını. William A. Rutala University of North Carolina Health Care System. 6. DAS Uygulamalarında Kalite. Klaus Hahnen . 4-8 Nisan 2007 7. Sterilizasyon Uygulamaları Win Renders. Kongre Sunumu 8. Sağlık Kuruluşlarında Atık Yönetimi. Prof. Dr. Mustafa Öztürk. 2007 Kongre Notları 9. Yoğun Bakım Havalandırmaları ve İzalasyon Ünitelerinde Havalandırma. Yar. Doç. Dr. Ertan TEKSÖZ. Gata Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Servisi. 2007 10 . Hastanelerde Kritik ve Kritik olmayan Alanlarda Tem. ve Dezenfsyn. Uyg. Dilek ZENCİROĞLU Amerikan Hast. Eğt Hemşiresi. 2007 11. Çevre, Araç, Alet Temizlik ve Dezenfeksiyonu. Doç. Dr. Ayşegül ZENCİROĞLU. 2007 kongre notları. 12. SATUREL İsmail, Yayınlanmamış Öğretmen Ders Notları, (Meslek Dersleri Öğretmeni) 13. www.das.org.tr/dosya/kongre/kong2003/11.htm 14. Yrd. Doç. Dr. Nadir ÇELİKÖZ*. Selçuk Üniversitesi 15. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Enfeksiyon Kontrol Komitesi – Tehlikeli Madde Yönetimi Dökümanları. 2007 16. Hastane İnfeksiyonları Dergisi 2006; 10: Ek.2 17. http://med.karaelmas.edu.tr/hastane/images/stories/temas.doc 18. http://bilkent.edu.tr/sağlıklıyasamonerileri.htm 19. http://hastane.erciyes.edu.tr 20. www.guncel.tgv.org.tr Dr.Gülnur TARHAN Laboratuvar Temizliği 21. www.trabzonghh.gov.tr/kullanıcı_dosyalari/File/Enfeksiyon/personel%20eğitim%2008.ppt 22. Temizlik Hizmetleri, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 1887, AÖF Yayın No: 992, Eskişehir, 18/02/2009 23. DİNÇ Nejla, Yayımlanmamış Ders Notları ,Antalya 2006. 24. İNAL, Serap ,Nilüfer MUMCULAR, Kat Hizmetleri, Yorum Matbaası Ankara,1996. 25.SÖNMEZ Ayşe, Kat Hizmetleri Teknikleri ve Uygulaması 1, Devlet Kitapları Müdürlüğü, İstanbul, 2005, 26. Temizlik İşlt., Güncellenmiş 3. Baskı (E. Yıldız ile beraber) (1. Baskı, 2004, 2. Baskı 2007), Detay Yayıncılık, Ankara, 05/11/2008 27. Editör, Hijyen ve Sanitasyon, (Yazar: Dönüş Çiçek)Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 1888, AÖF Yayın No: 993, Eskişehir., 15/02/2009 28. KOZAK, Meryem Akoğlan, Otel İşletmelerinde Kat Hizmetleri Yönetimi. Detay Yayıncılık, Ankara 2005. 29. OTED, Housekeeping, İstanbul 2003. 30. SEYMEN Oya Aytemiz, Melike GÜL (KARAGÖZ) Konaklama İşletmelerinde Çağdaş Kat Hiz. Yön., Detay Yayıncılık, Ankara, 2004. 31. DÖNMEZ Arzu, Emel DÖNMEZ, Nurdan GÜLAP, Hatun ÖZDEMİR, Zinnet POSTA, Ebru TÜTEN, (OTED Eğitim komitesi), Konaklama İşletmeleri Yataklı Tedavi Kurumları İş ve Alış Veriş Merkezleri Temizlik İşletmelerinde Housekeeping, istanbul 2003. 32. SEZGİN Orhan Mesut, Uyg. ve Açıklamalı Konaklama İşletmelerinde Kat Hizmetleri Yönetimi, Gazi Kitap evi Ankara, 2000. 33. NAZİK Halim, DEMİREL Hüsne, DEMİRCİ Aybala, ŞİRVAN BORAN Nağme Kat Hizmetleri ll, Turan Ofset, İstanbul, 2002. 34. Dr. M. Osman Kurtkan KAPICIOĞLU. Selçuk Üniversitesi 35. Enginer BİRDAL . Sağlık Bakanlığı 36. Yrd. Doç. Dr. Yavuz ERİŞEN. Selçuk Üniversitesi 37. Dr. M. Osman Kurtkan KAPICIOĞLU. Selçuk Üniversitesi 38. Arş.Gör. Neslihan DURMUŞOĞLU SALTALI . Selçuk Üniversitesi 39. Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi. 40. Ankara Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi. 41. Ankara Dışkapı Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştıma Hastanesi. 42. Ankara Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi.