Kavimler Göçü Avrupa`yı Nasıl Etkiledi _pdf

1
E T KİNLİK
KAVİMLER GÖÇÜ AVRUPA’YI NASIL ETKİLEDİ?
K a yn a k 1 :
K a yn a k 2 :
Fr
an
kla
r
Va
nd
Batı
Roma
İmparatorluğu
Katalon
451
(Katalon
Savaşı)
la
r
Roma
İmparatorluğu’na
yapılan istilalar
r
Hunların
başkenti
r
Os
tro
go
tla
r
Viz
igo
tla
Edirne
Konstantinopolis
r
Roma
ks
on
lar
Doğu
Roma
İmparatorluğu
r
dalla
a. Angllar,
Saksonlar
b. Franklar
c. Gotlar
d. Vizigotlar
e. Ostrogotlar
f. Hunlar
g. Vandallar
Kartaca
D İ L A R A
Van
Kavimler Göçü denilen bu göç, istila ve yerleşme hareketi, 5. yüzyılın başından itibaren
“Barbar” krallıkları denilen devletlerin kurulmasına yol açtı: Vizigot, Ostrogot, Frank, Burgond, Vandal krallıkları vb.
K a yn a k 3 :
Kavimler Göçü
sonrası, Avrupa’da
“Barbar” Krallıklar
Kelt Bölgesi
Saksonlar
Londra
Jütler
Köln
Saksonlar
Paris
Al
Burgonya
Krallığı
Sueviler
Toulouse
Lizbon
Toledo
Slavlar
m
an
lar
Lombardlar
ar
Frank
Krallığı
Vizigot
Krallığı
Danlar
alıl
Atlas
Okyanusu
Jütler
Angllar
giy
DKIH II-uygarliklar tarihi.indd 66
Kuzey
Denizi
rin
66
Piktler
İskoçlar
Tü
U Y G A R L I K L A R
T A R İ H İ - I I
Kavimler Göçü Nedir?
Hunların baskısıyla 375 yılına doğru Got
krallığının çökmesi, Avrupa’nın güney ve batısına doğru dalga dalga yayılan istila hareketlerine yol açtı. İlk gelen Vizigotlar, Akitanya ve İspanya’ya yerleşti. İkinci dalga olan Vandallar,
Süevler ve Burgondlar, Ren Irmağı’nı aşarak
güneye ilerlediler. Üçüncü dalga sonunda Ostrogotlar İtalya’ya, Anglosaksonlar İngiltere’ye
yerleştiler. Dördüncü aşamada Lombardlar bütün İtalya’yı ele geçirdi. İspanya’yı baştan başa
geçen Vandallar Kuzey Afrika’ya inerek burada
bir krallık kurdular. Franklar ise 4. yüzyıldan
itibaren Roma topraklarına sızmışlardı.
Os
Hunla
al
tla
r
on
Go
lar
tla
ks
r
go
Sa
tle
tro
A
l
ng
Jü
lar
Sa
K A H Y A O Ğ L U
Kavimler Göçü, MS 100-500
Avarlar
Kepidler
Ostrogot
Krallığı
Slavlar
Nimes
Karadeniz
Ravenna
Roma
Korsika
Sardinya
Vandal
Krallığı
Konstantinopolis
Taronto
Bizans İmparatorluğu
Hatay
Sicilya
Kıbrıs
Akde
niz
03.11.2014 13:05:26
K a yn a k 4 :
K a yn a k 6 :
O
E
F
:
I
S
A
P
U
R
A V
Ğ
O
R T
Ama Germen nüfusunun az veya çok oluşuna göre zamanla birtakım bölgesel farklılıklar
ortaya çıktı. Örneğin Galya, İspanya ve İtalya’nın güneyinde hâlâ Roma uygarlığı egemendi. Yalnız İngiltere bütünüyle Germenleşti.
Ren Irmağı’nın doğu kıyısı ise, Hıristiyan misyonerler gelene kadar yerel özelliklerini korudu. 8. yüzyılda Avrupa artık üç dil ailesine
bölünmüştü: Germen, Roman ve Latin dilleri.
A
Kavimlerin Kaynaşması
“Barbarlar” ele geçirdikleri topraklardaki
Roma izlerini silmeye çalışmadılar. Aslında
isteselerdi bile birçok bölgede bunu yapamazlardı. Çünkü eski Roma topraklarındaki nüfusları Romalılaşmış kavimlere oranla çok
azdı. Dolayısıyla bu kavimler, boyundurukları
altına aldıkları halklarla uyum sağlamak, onlarla kaynaşmak zorundaydı. Nitekim devlet
yönetiminde Roma’nın uygulamalarını, maliye
sistemini ve Latinceyi korudular. Romalı senatör ailelerinin yeni kuşakları bütün sivil ve
askeri görevleri tekellerine alarak Germen soylularıyla kaynaştı.
A Ç
Savaşçı Göçebeler
5. yüzyılda Galya’yı baştan başa geçen barbarlar, her yeri yakıp yıkarak hiç silinmeyecek
izler bırakan etkili savaşçılardı. İlerlemelerine
son verdikleri noktalarda kalıcı veya zaman
içinde yok olan krallıklar kurdular. Devletlerini örgütlerken önlerindeki Roma örneğinden
yararlandılar, hatta zırh ve eflatun pelerin gibi
bazı iktidar simgelerini Roma’dan miras aldılar.
Yalnız Frank kralı, mızrağı ve ortadan ayrılmış
uzun saçlarıyla Germenlerin iktidar simgelerini
de koruyordu (bkz. Kaynak 7).
D
A
K a yn a k 5 :
Sonunda Germenlerden Odoacer, son imparator Romulus Augustus’u devirdi. Böylece Batı
Roma İmparatorluğu tarihe karıştı (476). Bu tarih İlkçağ’ın sonu, Ortaçağ’ın başlangıcı olarak
kabul edilir. Kimi tarihçiler ise İlkçağ’ı Kavimler
Göçü’yle bitirir (375).
Z M
III. Valentinianus döneminde (425-455) Afrika
topraklarının Vandalların eline geçmesiyle İta-
lya kuşatma altına girdi. Yönetime egemen olan
Romalı komutan Aetius’un bazı askeri başarıları
olsa da durumu tersine çevirmeye yetmedi. Aetius’tan sonraki imparatorlar, Germen kabile şeflerinin kuklası olarak hüküm sürdüler.
L İ
Batı Roma’nın Çöküşü
Devlet işlerini komutanlara bırakmak zorunda
kalan son imparatorlardan Honorius’un hükümdarlık döneminde (393-423), Batı Roma’nın Doğu
Roma’yla bağı giderek koptu, imparatorluk Doğu
ve Batı olarak ikiye ayrıldı (395). Batı Roma, çok
geçmeden Barbar akınlarıyla toprak yitirmeye
başladı. Galya, İspanya, Britanya birbiri ardına
Roma denetiminden çıktı.
67
DKIH II-uygarliklar tarihi.indd 67
03.11.2014 13:05:28
K a yn a k 7 :
U Y G A R L I K L A R
T A R İ H İ - I I
D İ L A R A
K A H Y A O Ğ L U
Frank Kralı I.
Childeric’in
mührü (yaklaşık 457-481)
68
K a yn a k 8 :
“Barbarlar” Önce Hristiyan Sonra
da Katolik Oluyor…
Germen kralları, kilisenin en tehlikeli mezhep sapkınlığı olarak gördüğü Ariusçuluğu benimsemiş, yalnız Frank Kralı Clovis pagan olarak kalmıştı. Ariusçulara göre İsa, tanrısal bir
varlık değil, bir insandı. Burgond prensesiyle evlenen Clovis, karısının da etkisiyle Katolik Hıristiyanlığı kabul ederek vaftiz oldu (488 veya 499)
ve sapkın olarak gördüğü Vizigotlara karşı savaştı. Savaş dönüşü Orleans kentinde bir konsil
topladı. Amaç, kilisenin birliğini sağlamak, Ariusçuluğu ortadan kaldırmak, Roma hukukunu,
Hıristiyan dininin yasalarını hayata geçirmekti.
Ayrıca halkına Germen özelliklerini unutturmamak için, 65 maddelik Sal Yasası’nı yürürlüğe
koydu. Paris’i başkent yaptı. Böylelikle Clovis,
“barbar” krallıkların en büyüğünü kurmuş ve
Katolik Fransa’ya doğru evrilecek süreci başlatmış oldu.
Büyük çatışmalardan sonra Vizigotlar, Burgondlar ve Lombardlar Katolik mezhebini benimsediler. Katolik Kilisesi’nin piskoposları,
katedral ve manastırlarda okullar kurdular.
Buralarda Latin kültürüne dayalı dini eğitim
veriliyordu. Din adamlarını ve bütün Katolikleri
bağlayan yasalar çıkardılar. Manastır hayatı ve
keşişler ilk kez Mısır’da ortaya çıktı, oradan Avrupa yayıldı. Benedikten Manastırları aracılığıyla zaman içinde Kuzey Avrupa da Hıristiyanlaştı.
K a yn a k 9 :
“Barbarlar”
Eski Yunanlılar Helen olmayan bütün halkalara “Barbaros” derdi. Bu kelime başlangıçta Romalıları da kapsardı. Roma döneminde Romalılar
da Roma-Yunan etkisi dışındaki halklara “barbar”
demeye başladı.
Avrupa’nın bildiği en önemli ve etkili diğer
“barbar” halk İskitlerdir. Herodot, yazığı tarih
kitabında bu halkla ilgili çok önemli bilgiler vermiştir.
Arkeolojik bulgular Avrupalı “barbar” halkların MÖ 1000 yıllarında tarih sahnesine çıktığını
göstermektedir. Bunlardan Keltler, Germenler
ve İskitler, Antik Çağ yazarları tarafından en fazla dile getirilenlerdir. Keltler uzunca bir dönem
Avrupa siyasi hayatını ve kültürünü etkilemiş
çeşitli kabilelerden oluşan bir topluluktu. Ama hiç
Romalıları en fazla uğraştıran, yıkılmasında
da fiili olarak rol oynayanlar ise Germenlerdir.
Kavimler Göçü sırasında Germenlerle birlikte ismi
duyulan diğer “barbar” halk Hunlardır. Hunların
Çin tarihinde Hiung-nu olarak geçen kavmin,
Batıya göç eden kolu olduğu genel olarak kabul
gören bir iddiadır.
DKIH II-uygarliklar tarihi.indd 68
bir zaman bir imparatorluk veya konfederasyon
olarak ortaya çıkmamışlardır.
03.11.2014 13:05:30
ÇALIŞMA SORULARI
1. Kaynak 1’deki haritada adı geçen kavimler, göçlerine nereden başlamış, nerelerden
geçerek en son nerede göçlerine son vermişlerdir? Bu çalışma için günümüze
ait siyasi ve coğrafi haritalar kullanarak Kaynak 1’le karşılaştırma yapmanız
gerekecektir.
Kavimler
Göçe Başladıkları Yer
Geçtikleri Yerler
Göçün Bittiği yer
I
R
A
O
5. “Kavimler Göçü”nün tanımını yazacaksınız. Bunun için önce aşağıdaki tabloyu doldurun sonra
da tanımınızı kendi cümlelerinizle yazın. Yanıtlar için, yukarıdaki metinler dışında araştırma
yapmanız gerekmektedir.
R T
A Ç
4. Yukarıdaki kaynaklar arasında birinci elden kaynak var mı? Hangisi? Neden onu seçtiniz?
Açıklayınız. Bu sorunu yanıtını sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.
Ğ
A V
3. Kaynak 3’teki haritada Hunlar görünmüyor. Onların başına ne gelmiş olabilir? Araştırarak
bulduğunuz sonuçları yazın.
U
P
A
S
2. Kaynak 3’teki haritayı inceleyin. Hangi kavimler göçlerini, istilalarını sonlandırdıkları noktada
krallık kurmayı başarmışlar? Bunları adları nedir? Yazınız.
:
F
E
Anglosaksonlar
O
D
Vandallar
L İ
Franklar
A
Ostrogotlar
Z M
Vizigotlar
69
DKIH II-uygarliklar tarihi.indd 69
03.11.2014 13:05:31
a. Kavimler Göçü İçin Analiz Çizelgesi
Temel Nedenler
K A H Y A O Ğ L U
Temel Sonuçlar
Yer
Zaman
D İ L A R A
İsimler
U Y G A R L I K L A R
T A R İ H İ - I I
b. Tanımım:
6. Birçok tarihçi Kavimler Göçü’nün dönüm noktası bir olay olduğunu belirtir. Bu sizce doğru bir
düşünce midir? Görüşlerinizi kanıt kullanarak açıklayınız. Kanıtlarınızı hangi kaynaklardan
(buradaki ve başka kaynaklar) aldığınızı parantez içinde göstermeyi unutmayın.
7. Şu iki konuyu araştırın ve bulduklarınızı kısaca aşağıya not alın: a. Günümüzde Avrupa’da
kullanılan Germen, Roman ve Latin dilleri hangileridir? b. Ariusçuluk nedir?
70
KAYNAK
“Kavimler Göçü ve Barbar Krallıklar,” Théma Larousse, Milliyet Yayınları, 1994
DKIH II-uygarliklar tarihi.indd 70
03.11.2014 13:05:31