rusya federasyonu medikal sektörü

Transkript

T.C. BAŞBAKANLIK Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi RUSYA FEDERASYONU MEDİKAL SEKTÖRÜ Hazırlayan Yusuf TÜRKOĞLU Araştırma ve Geliştirme Başkanlığı Sanayi Dairesi Şubat 2009
1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ………………………………………………………………........................................ BÖLÜM I 1. RUSYA FEDERASYONU GENEL EKONOMİK DURUM…….................................... 1.1. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER………………………........................ 1.2. DIŞ TİCARET……………………………………………………........................ 1.2.1. İhracat………………………………………………………………........ 1.2.2. İthalat…………………………………………………………………..... 1.3. TÜRKİYERUSYA FEDERASYONU DIŞ TİCARETİ………........................ 1.3.1. Türkiye’nin Rusya Federasyonu’na İhracatı……………………………. 1.3.1.1. Tarım ve Gıda Sanayi Ürünleri İhracatı……………................. 1.3.1.2. Sanayi Ürünleri İhracatı………………………………………. 1.3.2. Türkiye’nin Rusya Federasyonu’ndan İthalatı………………................... BÖLÜM II 2. RUSYA FEDERASYONU MEDİKAL SEKTÖRÜ…………….................................... 2.1. TEMEL SAĞLIK GÖSTERGELERİ…………………………….................. 2.2. RUSYA FEDERASYONU MEDİKAL PAZARI.............................................. 2.3. RUSYA MEDİKAL SEKTÖRÜ İTHALATI.................................................... 2.4. TÜRKİYERUSYA FEDERASYONU MEDİKAL SEKTÖRÜ DIŞ TİCARETİ.................................................................................................................. 2.5. PAZARA GİRİŞ.........................................................……………..................... 2.6. RUSYA FEDERASYONU PAZARINDAKİ SATIŞ VE DAĞITIM KANALLARININ KURULMASI...............…………........................................... 2.6.1. Temsilci 2.6.2. Acenta veya Distribütör 2.6.3. Şube ve Ofis 2.6.3.1. Ofis Kurulması............................................................
2 2.7. MEDİKAL SEKTÖRÜNDE REKABET VE PAZARDAKİ FIRSATLAR.. 2.8. RUSYA FEDERASYONU MEDİKAL SEKTÖRÜ TİCARİ DÜZENLEMELER VE STANDARTLAR...…………………………...................... 2.8.1. İthalat Tarifeleri ve Vergiler.................................................................. 2.8.2. Gümrük İthalat Süreci........................................................................... 2.8.3. Rusya Federasyonu’na Medikal Ürünleri İhracatında Gerekli Belgeler ve Standartlar................................................................................................. 2.8.3.1. Medikal Ürünlerine Özel Belgeler....................................... 2.8.3.2. GOST Standartları Hakkında Genel Bilgiler........................ 2.8.3.3. İthalat Sürecindeki Diğer Gerekli Genel Belgeler............... 2.8.4. Ambalaj ve Etiketleme.......................................................................... 2.9. MEDİKAL ÜRÜNLERİN KAYIT AŞAMALARI............................................... 2.10. PAZARLAMA VE TANITIM…………………………………......................... 2.10.1. Fuarlar…………………………………………………………………. 2.10.2. Dergiler ..............……………………………………………………… 2.10.3. Ödeme Şekli ve Bankacılık......……………………………………….. 2.10.4. İşadamlarına Seyahat ile İlgili Öneriler................................................. BÖLÜM III 3. GENEL DEĞERLENDİRME………………………………………………………….. BÖLÜM IV 4. EKLER................................................................................................................................... Ek1: Yararlı Web Adresleri......................................................................................... Ek2: Görüşme Yapılan Kuruluş ve Firmalar................................................................ Ek3: Rusya Federasyonu’nda Medikal Ürünleri Ticareti Yapan Bazı Firmaların Adresleri........................................................................................................................ Ek4: GOSTR Uygunluk Belgesi Düzenlemek için Akredite Edilen Firmalar........... KAYNAKLAR..........................................................................................................................
3 ÖNSÖZ İGEME 2008 Yılı Faaliyet Programı çerçevesinde, 0812 Aralık 2008 tarihlerinde Merkezimiz tarafından Milli Katılım Organizasyonu gerçekleştirilen ZDRAVOOKHRANENIYE 2008Uluslararası Sağlık, Medikal Ekipman ve İlaç Fuarı ile eş zamanlı olarak Rusya Federasyonu’nda bir yerinde pazar araştırması yapılmıştır. Bu çalışma, sağlık sektörünün alt sektörü olarak kabul edilen tıbbi cihaz, ekipman, cerrahi aletler, kullan at ürünleri ihtiva eden medikal ürünleri kapsamaktadır. Rusya Federasyonu genel ekonomisi içinde medikal sektörü hızlı büyüyen ve gelişen sektörlerden birisidir. Son yıllarda artan doğalgaz ve petrol fiyatları Rusya’nın makro ekonomisine önemli katkılar yapmış ve diğer sektörlerle beraber medikal sektöründe de önemli gelişmeler sağlanmıştır. Medikal sektörünün her yıl ortalama yüzde 20–30 büyüdüğü tahmin edilmektedir. 2007 yılında sektör yaklaşık 3.7 milyar dolar ithalat gerçekleştirmiştir. Sektörün ithalatı 2007 yılında bir önceki yıla göre yüzde 65 artmıştır. Önümüzdeki yıllarda sektör ithalatının büyüme eğiliminin artarak süreceği beklenmektedir. Sektörün iç üretim kapasite ve birikiminin yetersiz olması sebebiyle ithal medikal ürünlerine olan talep artmaya devam etmektedir. Ülkemizin Rusya Federasyonu’na olan medikal ürünleri ihracatı çok büyük olmamakla birlikte son yıllarda önemli oranda artış göstermesinin yanı sıra pazardaki söz konusu ürünlere olan talebin artması, pazar payımızı daha da artırabileceğimizi göstermektedir. Bu araştırma, Rusya medikal pazarına firmalarımızın ihracat yapabilmeleri ve bu pazardan daha fazla pay almalarına katkıda bulunmak amacıyla hazırlanmıştır. Söz konusu çalışma için önce detaylı bir masa başı çalışması yapılmış, Rusya Federasyonu’na medikal ürünler ihracatı yapan/yapmayı planlayan firmalarımızla çeşitli görüşmeler yapılmıştır. Milli Katılım Organizasyonu Merkezimiz tarafından yapılan ZDRAVOOKHRANENIYE 2008Uluslararası Sağlık, Medikal Ekipman ve İlaç Fuarı esnasında Moskova’da ilgili kuruluş ve firmalarla görüşmeler yapılmış, fuara katılan Türk firmaları ziyaret edilmiş, fuardaki yerli ve yabancı firmalar/ürünleri incelenmiştir. Bu şekilde medikal ürünleri pazarının mevcut durumu, büyüklüğü, rakipler, rekabet ortamı, eğilimler, beklentiler, potansiyel taşıyan medikal ürünleri ve pazara giriş koşulları gibi hususlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Rusya Federasyonu ziyaretinden sonra hazırlanan bu araştırma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Rusya Federasyonu’nun genel ekonomik durumu ve dış ticareti incelenmiştir. İkinci bölümde Rusya Federasyonu medikal sektörünün durumu, ticareti, rakipler, rekabet ortamı, mevzuatı, standartlar, eğilimler, beklentiler, ithalat, ithalat mevzuatı, ürünlerin kayıt edilmesi, GostR belgesi, satış ve dağıtım kanallarının kurulması, pazara giriş stratejisi ve tanıtıma yönelik çeşitli bilgilere yer verilmiştir. Araştırmanın üçüncü bölümünde genel bir değerlendirme yapılmıştır. Dördüncü bölümde ise yararlı web adreslerine, görüşme yapılan kuruluş ve firma adreslerine ve GostR belgesi veren onaylanmış kuruluşların listesine yer verilmiştir. Çalışmanın tüm ilgililere faydalı olması dileğiyle saygılarımızı sunarız. İGEMEİhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
4 BÖLÜM I RUSYA FEDERASYONU GENEL EKONOMİK DURUMU
5 1. RUSYA FEDERASYONU GENEL EKONOMİK DURUM 1.1. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER Temel Sosyal ve Ekonomik Göster geler (2007) Yüzölçümü Nüfus Resmi Dili Para Birimi Döviz Kuru (Ruble:US$, ortalama) GSYIH (milyar $) GSYIH/Kişi ($) GSYIH Büyüme Hızı (% ) Enflasyon (% , ortalama) Dış Borç (milyar $) İhracat (milyar $) İthalat (milyar $) Dış Ticaret Hacmi (milyar $) Doğal Kaynaklar Başlıca Tarım Ürünleri Başlıca Sanayi Ürünleri Başlıca İhraç Ürünleri Başlıca İthal Ürünleri 17,075,400 km2 142 Milyon (2007 yılı sonu) Rusça Ruble 33.4 1778 12579 8.1 9 343.4 355.2 223.1 578.3 Petrol, doğal gaz, kömür ve çok sayıda stratejik minerali kapsayan bir doğal kaynak rezervi bulunmaktadır. Tahıl, şeker pancarı, ayçiçeği tohumu, sebze ve meyveler, kırmızı et, süt Kömür, petrol, doğal gaz, kimyasallar ve metaller, her tür makine üretimi, gemi inşa sanayi, kara ve demiryolu taşımacılığı ekipmanları, iletişim ekipmanları, tarım makineleri, traktörler ve inşaat ekipmanları, elektrik enerjisi üretimi, tıbbi ve bilimsel araçlar, dayanıklı tüketim malları, tekstil, gıda sanayi ürünleri Petrol ve doğal gaz, ağaç ve ahşap ürünler, metaller, kimyasallar Makineler, kimyasallar, tarım ve gıda sanayi ürünleri, metaller Kaynak: Economic Intelligence Unit, imf, http://www.gks.ru/bgd/regl/b08_12/IssWWW.exe/stg/d02/2602.htm ‘den derlenmiştir. Rusya Federasyonu, 2007 yılı itibariyle 142 milyonluk nüfusu ve 578 milyar dolarlık dış ticaret hacmi ve 1.7 trilyon doları aşan GSYH’siyle dünyanın en büyük sekizinci ekonomisi olmuştur. Özellikle petrol ve doğal gaz gibi kaynaklar açısından zengin olan ülke, bu ürünlerin ihracatıyla önemli bir gelir elde etmektedir.
6 20002007 yılları arasında ülkede önemli yapısal reformlar gerçekleştirilmiş ve halkın gelir düzeyini ve girişimciliği artırmaya yönelik uygulamalar getirilmiştir. Bunun sonucunda ülkede, ticaret, tüketim ve üretim artmaya başlamıştır. Rusya Federasyonu merkezi planlamaya dayalı yapısı ve zengin doğal kaynaklarının etkisiyle, sanayinin ağır sanayi olarak yoğunlaştığı bir ülke olmuştur. Rusya Federasyonu’nda sanayi üretiminin %35’i petrol, gaz ve metalürjiye dayalı sanayilerdir. Ülkede yüksek teknolojiye dayalı ürünler ile tüketim malzemeleri üretimi, tüm ekonomi içinde küçük bir paya sahiptir. Tekstil gibi hafif sanayiler de küçük boyuttadır. Ülkedeki işletmelerin büyük çoğunluğu büyük ölçekli işletmeler olduğundan ülkedeki KOBİ’ler, geçiş süreci ekonomisine sahip pek çok ülkede olduğu gibi henüz zayıf durumdadır. Rusya Federasyonu’nda GSYIH içinde KOBİ’lerin payı %1015 civarındadır. Büyük ölçekli firmalar, yüksek seyreden petrol ve metal fiyatları sonucunda elde ettikleri karlarla pek çok üretim tesisini satın almışlardır. İmalat sanayi Moskova, St. Petersburg, Yekaterinburg ve Nizhhny Novogrod’da yoğunlaşmıştır. Bu merkezlerde geçiş süreci başarıyla yaşanmış ve hatta sanayide çeşitlilik sağlanmıştır. Sovyet rejimi döneminde Tomsk ve Novosibirirsk de birer sanayi merkezi olmuştur. Fakat Sibirya ve ülkenin doğu kısmı sanayileşememiş olup hala geleneksel olarak hammadde sağlayan merkezler olmaya devam etmektedir. Amerika’da başlayan finansal krizden en çok etkilenen ülkelerden birisi olan Rusya’da ekonomik faaliyetlerin azaldığı açıklanmaktadır. Özellikle ülkede çok sayıda iş üstlenen Türk müteahhitlik sektörünün, Rus pazarındaki yavaşlama, alım gücünün azalması, ekonomide durgunluk gibi sebeplerle bazı yatırımları ertelenmekte veya yavaşlamaktadır. Krizden ağır etkilenen Rusya’da diğer sektörlerde çeşitli sıkıntılar yaşanmaktadır. Tarım ve sanayi sektörlerinde yukarıda ifade edilen nedenlerden ötürü talep daralması yaşanmakta, siparişlerin miktarı azalmakta ve ertelemeler yapılabilinmektedir. Herşeye rağmen, krizin etkilerinin 2009 yılı sonlarından itibaren azalmaya başlayacağı, ertelenen taleplerin yeniden canlanacağı ve bunun da girişimci firmalarımıza önemli fırsatlar sunacağı beklenmektedir. Gelirlerin yarıdan fazlasını petrol ve doğalgaz ihracatından sağlayan Rusya, petrol fiyatlarında yaşanan hızlı düşüşten olumsuz etkilenmektedir. Ekonomik krizin etkisiyle enerji talebindeki azalma Rusya ekonomisini etkilemekte ve Merkez Bankası rezervlerinde son dönemde önemli kayıplara sebebiyet vermektedir. Ayrıca, dolar ve avro karşısında ruble değer kaybı yaşamaktadır. 1.2. DIŞ TİCARET Rusya Federasyonu’nun dış ticaret hacmi 2000 yılında 150 milyar dolardan 2006 yılında 468 milyar dolara, 2007 yılında ise 578 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Rusya Federasyonu dış ticaret fazlası vermekte olan bir ülkedir. Rusya Federasyonu’nun ihracatı 2000 yılında 105 milyar dolardan, 2006 yılında 304 milyar dolara, 2007’de ise 355 milyar dolara ulaşmıştır. İthalat ise 2000 yılında 45 milyar dolardan 2006’da 164 milyar dolara, 2007’de ise 223 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
7 Rusya Federasyonu Dış Ticaret Değer leri (Milyar ABD Doları) Yıllar 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 İhr acat İthalat 82.4 105 101.9 107.3 135.9 183.2 243.8 303.9 355.2 62.6 44.9 53.8 61 76.1 97.4 125.4 164.7 223.1 Denge 19.8 60.1 48.1 46.3 59.8 85.8 118.4 139.2 132.1 Hacim 145 149.9 155.6 168.3 212 280.6 369.2 468.6 578.2 Kaynak: Russia Federal State Statistics Service 1.2.1. İhracat 2000 yılında Rusya Federasyonu’nun ihracatı 105 milyar dolardan, 2007’de üç buçuk kat artışla 355 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Rusya Federasyonu’nun ihracatı 2007 yılında bir önceki yıla göre %17 oranında artış göstermiştir. 2007 yılı verilerine göre Rusya Federasyonu, ihracat yapan ülkeler içinde 12. sırada yer almıştır. Rusya Federasyonu’nun ihracatında en önemli paya sahip başlıca ürünler aşağıda yer almaktadır; Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar ve Müstahsalları (Petrol, doğal gaz vs.) Demir ve Çelik Ağaç ve Ağaçtan Mamul Eşya; Odun Kömürü Nikel ve Nikelden Eşya Alüminyum ve Alüminyum Eşya Nükleer Reaktörler; Kazan; Makine ve Cihazlar, Aletler, Parçalar Gübreler Bakır ve Bakırdan Eşya Hububat Organik Kimyasal Müstahsallar İnciler, Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri, Madeni Paralar Motorlu Kara Taşıtları, Traktör, Bisiklet, Motosiklet vb. Elektrikli Makine ve Cihazlar, Aksam ve Parçaları İnorganik Kimyasal Müstahsallar, Organik, İnorganik Bileşikler Demir ve Çelikten Eşya Kauçuk ve Kauçuktan Eşya Rusya Federasyonu mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahsalları, nikel ve nikelden eşya ve gübre ihracatında dünya sıralamasında birinci durumdadır. Rusya Federasyonu’nun ihracatında en önemli paya sahip ülkeler; Hollanda, İtalya, Almanya, Türkiye, Ukrayna, Çin, İsviçre, Polonya, Kazakistan, İngiltere ve Finlandiya’dır. Türkiye Rusya’nın ihracatında dördüncü önemli pazar durumundadır.
8 1.2.2. İthalat Rusya Federasyonu’nun ithalatı 2000 yılında 45 milyar dolardan 2006 yılında yaklaşık 165 milyar dolara, 2007 yılında ise 223 milyar dolara yükselmiştir. Rusya’nın ithalatı son 7 yılda 5 kat artmıştır. 2007 yılında ithalat artış oranı bir önceki yıla göre %35 olan ülkede ithalattaki artış oranının ihracattaki artış oranından daha yüksek olduğu görülmektedir. İthal edilen başlıca ürünler aşağıda yer almaktadır; Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Motorlu Kara Taşıtları, Traktör, Bisiklet, Motosiklet ve diğerleri Nükleer Reaktörler, Kazan, Makine ve Cihazlar, Aletler, Parçaları Elektrikli Makine ve Cihazlar, Aksam ve Parçaları Plastik ve Plastikten Mamul Eşya Eczacılık Ürünleri Optik, Fotoğraf, Sinema, Ölçü, Kontrol, Ayar Cihazları, Tıbbi Aletler. Demir ve Çelik Demir ve Çelikten Eşya Etler ve Yenilen Sakatat Yenilen Meyveler, Kabuklu Yemişler, Turunçgil ve Kavun Kabuğu Kağıt ve Karton; Kağıt Hamurundan Kağıt ve Kartondan Eşya Rusya’nın ithalat yaptığı başlıca ülkeler; Almanya, Çin, Ukrayna, Japonya ve A.B.D.’dir. Türkiye, Rusya’nın ithalat yaptığı ülkeler arasında 13. sıradadır. 1. 3. TÜRKİYERUSYA FEDERASYONU DIŞ TİCARETİ Türkiye ile Rusya Federasyonu arasındaki dış ticaret hacmi yıllara göre büyük bir gelişme göstermiştir. Son 10 yılın dış ticaret verilerine bakıldığında, Türkiye’nin Rusya Federasyonu’na ihracatının bu süre içinde 5 katına, ithalatının ise yaklaşık 14 katına çıktığı görülmektedir. 2008 yılı itibariyle Türkiye Rusya Federasyonu dış ticaret hacmi 37.7 milyar doları aşmıştır. Diğer taraftan, Rusya Federasyonu ile ticaretimizde 24.8 milyar dolarlık dış ticaret açığımız bulunmaktadır. Tür kiyeRusya Feder asyonu Dış Ticaret Değer leri (1000 ABD Doları) Yıllar 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 İhr acat 2.056.542 1.347.533 586.589 643.903 924.107 1.172.039 1.367.591 1.859.187 2.377.050 3.237.611 4.727.197 6.481.663 İthalat 2.174.258 2.154.994 2.371.856 3.886.583 3.435.673 3.891.722 5.451.316 9.033.138 12.905.620 17.806.239 23.506.019 31.317.596 Denge 117.716 807.461 1.785.267 3.242.680 2.511.566 2.719.683 4.083.725 7.173.951 10.528.570 14.568.628 18.778.822 24.835.933 Hacim 4.230.800 3.502.527 2.958.445 4.530.486 4.359.780 5.063.761 6.818.907 10.892.325 15.282.670 21.043.850 28.233.216 37.799.259
9 Kaynak: DTM (Dış Ticaret Müsteşarlığı) 1.3.1. Türkiye’nin Rusya Federasyonu’na İhracatı Rusya Federasyonu’na toplam ihracatımız 2006 yılında 3.2 milyar dolar, 2007 yılında 4.7 milyar dolar, 2008 yılında ise 6.4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Rusya Federasyonu’na ihracatımızda 2008 yılında bir önceki yıla göre % 36 oranında artış olmuştur. Rusya Federasyonu’na ihracatımız, fasıllar bazında aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Tür kiye’nin Rusya Feder asyonu’na İhr aç ettiği Başlıca Ür ünler ( İhraç değeri 100 bin ABD Doları üzerinde olan ürünler) GTİP No. Ür ün Gr uplar ı 2006 2007 2008 85 TOPLAM Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosiklet ve diğer Nükleer reaktörler,kazan; makina ve cihazlar, aletler, parçaları Yenilen meyvalar, kabuklu yemişler, turunçgil ve kavun kabuğu Elektrikli makina ve cihazlar, aksam ve parçaları 25 07 Tuz,kükürt,toprak ve taşlar, alçılar ve çimento Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular 26.933.630 114.820.966 99.474.919 207.907.130 353.266.733 289.781.252 39 60 Plastik ve plastikten mamul eşya Örme eşya 167.206.930 101.545.514 227.030.705 170.699.964 288.827.946 277.652.956 73 54 Demir veya çelikten eşya Dokumaya elverişli suni ve sentetik lifler 119.073.781 146.503.465 161.409.098 179.415.656 232.407.507 210.535.217 26 58 Metal cevherleri, cüruf ve kül Özel dokunmuş mensucat, dantela, duvar halıları, işlemeler İnciler, kıymetli taş ve metal mamulleri, madeni paralar Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahsalları, mumlar Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları 18.992.134 113.976.140 68.543.977 148.438.900 156.039.149 147.688.190 53.144.029 162.178.774 146.025.355 3.247.376 71.662.088 125.679.402 96.658.960 120.757.363 121.281.376 42.651.558 68.731.155 106.098.832 67.214.300 80.020.790 92.721.189 56.177.542 72.559.709 76.014.121 51.397.370 40.108.699 30.576.946 34.083.612 48.475.503 59.250.285 55.418.570 47.394.678 65.508.189 63.603.366 63.524.814 61.184.817 55 43 Mobilyalar, aydınlatma, reklam lambaları, prefabrik yapılar Sabunlar,yüzey aktif organik maddeler, yıkama yağlama madde. Mensucattan mamul diğer eşya, kullanılmış eşya, paçavralar Örme giyim eşyası ve aksesuarları Aluminyum ve aluminyum eşya Adi metallerden çeşitli eşya Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddeden yer kaplamaları Sentetik ve suni devamsız lifler Postlar, kürkler, taklit kürkler ve mamulleri 48.102.779 58.929.993 49.988.527 69.526.059 58.462.942 56.924.901 40 Kauçuk ve kauçuktan eşya 19.330.700 32.722.528 52.079.901
87 84 08 71 27 62 94 34 63 61 76 83 57 3.237.611.322 4.726.853.152 6.481.662.921 589.201.520 730.771.072 1.381.129.985 248.209.291 361.714.999 460.893.044 262.603.125 381.109.556 430.718.308 200.135.807 263.169.161 384.408.413 10 72 Demir ve çelik 60.645.668 178.973.668 37.386.286 48 Kağıt ve karton; kağıt hamurundan kağıt ve kartondan eşya Pamuk Ayakkabılar, getrler, tozluklar vb eşya ve aksamı Uçucu yağlar, rezinoitler, parfümeri, kozmetikler vb Deri eşya, saraciye eşyası, seyahat eşyası, bağırsaktan eşya Cam ve cam eşya 14.366.891 26.097.131 51.121.087 26.400.211 16.908.001 36.686.857 45.986.530 32.044.908 51.797.650 50.212.463 49.354.453 46.168.597 34.843.272 44.136.426 43.992.081 23.969.895 31.009.727 43.226.548 Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış mensucat, bunlardan teknik eşya Yenilen çeşitli gıda müstahzarları Sebze, meyva, bitki parçaları, sert kabuklu yemiş konserveleri Debagat ve boyacılıkta kullanılan hülasa, boya, macun, sakızlar Taş,alçı, çimento, amyant, mika vb maddelerden eşya Ağaç ve ağaçtan mamul eşya; odun kömürü 26.183.889 31.484.038 38.998.251 15.287.414 21.045.252 27.340.751 30.663.816 33.987.855 33.637.821 24.581.716 29.581.136 31.323.179 13.153.952 17.568.437 27.339.967 16.408.318 15.672.360 25.668.100 13.598.338 22.840.283 23.754.333 24 69 İnorganik kimyasal müstahsallar, organik, inorganik bileşikler Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler Seramik mamulleri 35.215.018 11.142.092 24.376.394 12.193.693 19.798.207 18.585.823 38 98 Muhtelif kimyasal maddeler Harp silahları 8.913.936 9.726.497 13.279.981 9.668.692 18.561.680 17.701.627 74 90 7.048.743 7.075.001 11.403.958 11.743.694 15.664.767 14.762.505 8.164.891 11.828.145 9.882.777 10.030.345 12.380.173 11.823.828 7.952.707 7.421.118 11.407.576 41 96 Bakır ve bakırdan eşya Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol,ayar cihazları, tıbbi alet. Şeker ve şeker mamulleri Yağlı tohum ve meyvalar,sanayi bitkileri, saman, hayvan yemi Vatka, keçe, dokunmamış mensucat,özel iplik, sicim ve mamulleri Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler Çeşitli eşya 12.393.095 5.782.117 13.931.596 7.593.519 11.214.690 10.127.654 51 18 Yün,kıl,at kılı;bunların iplik ve dokumaları Kakao ve kakao müstahzarları 7.280.551 13.718.284 8.338.174 18.019.874 9.456.465 8.033.568 95 Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, aksam ve parçaları Eczacılık ürünleri Adi metallerden aletler, bıçakçı eşyası, sofra takımları Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve aksesuarları Organik kimyasal müstahsallar Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke Albüminoid maddeler, tutkallar, enzimler vb Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların müstahsalları 2.404.038 3.412.975 6.707.554 5.643.496 3.856.163 2.792.848 5.577.058 6.061.537 5.300.270 997.355 2.311.889 5.247.693 2.091.974 632.649 4.556.924 3.763.478 5.202.370 775.812 4.137.575 5.051.745 5.008.006 4.983.098 4.729.881 4.346.589
52 64 33 42 70 59 21 20 32 68 44 28 17 12 56 30 82 93 29 22 35 15 11 06 49 78 13 Canlı bitkiler ve çiçekçilik müstahsalları Basılı kitap, gazete, resim vb baskı sanayi mamulu,el yazmaları Esasını hububat, un, nişasta, süt teşkil eden müstahzarlar Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni Çinko ve çinkodan eşya Dokumaya elverişli bitkisel lifler, kağıt ipeği ve dokumaları Başlıklar ve aksamı Gemiler, suda yüzen taşıt ve araçlar Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar, diğer omurgasızlar Kurşun ve kurşundan eşya Laklar, sakızlar, bitkisel özsu ve hülasalar 09 91 Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat Saatler ve bunların aksam ve parçaları 343.758 188.084 709.725 250.249 558.494 270.469 66 50 Şemsiye, baston, kamçı, kırbaç ve bunların aksamı İpek 299.552 76.056 105.482 117.240 189.538 143.306 19 11 79 53 65 89 03 3.157.559 1.415.136 3.464.315 2.030.001 3.927.816 3.323.756 2.806.705 3.387.585 2.908.324 1.548.258 1.881.708 2.038.799 76.063 1.182.048 100.354 628.348 1.318.795 1.276.686 309.571 879.697 0 568.699 914.227 551.724 1.177.230 1.094.122 922.826 18.262 0 329.742 702.208 901.570 596.664 Kaynak: DTM (Dış Ticaret Müsteşarlığı) 1.3.1.1. Tarım ve Gıda Sanayi Ürünleri İhracatı 2008’de Rusya Federasyonu’na tarım ve gıda sanayi ürünleri ihracatımız 816 milyon dolar olup 2007’de bu rakam 725 milyon dolar gerçekleşmiştir. İhracatta en önemli ürün grupları; Ø Ø Ø Ø Yenilen Meyvalar, Kabuklu Yemişler, Turunçgiller (431 milyon dolar) Fındık (kabuksuz) (37 milyon dolar) Portakal (taze/kurutulmuş) (31 milyon dolar) Mandarin, Klemantin, Viking vb. (Taze/Kurutulmuş) (79 milyon dolar) Ø Ø Ø Ø Yenilen Sebzeler ve Bazı Kök Yumrular (290 milyon dolar) Domates (Taze/Soğutulmuş)(247 milyon dolar) Soğan ve salotlar (Taze/Soğutulmuş) (10 milyon dolar) Hıyarlar ve kornişonlar (Taze/Soğutulmuş) (25 milyon dolar) Ø Sebze Meyve Konserveleri (34 milyon dolar) Ø Domates (11 milyon dolar) Ø Meyveler sert kabuklu meyve ve yenilen diğer bitki parçaları konserveleri (18 milyon dolar) Ø Meyve suları (0.8 milyon dolar) Ø Yenilen Çeşitli Gıda Müstahzar ları (34 milyon dolar) Ø Canlı mayalar (14 milyon dolar) Ø Diğer gıda müstahzarları (20 milyon dolar) Ø Tütün (20 milyon dolar) Ø Kakao ve Kakao Müstahzar larıdır (8 milyon dolar)
12 Ø Diğer çikolata, kakao içeren gıda müstahzarları (6 milyon dolar) Ø Kakao yağı (2 milyon dolar) 1.3.1.2. Sanayi Ürünler i İhracatı Rusya Federasyonu’na sanayi ürünleri ihracatımız 2007 yılında 4 milyar dolardan 2008 yılında 5.6 milyar doları aşmıştır. İhraç edilen başlıca ürünler: Ø Ø Ø Ø Ø Otomotiv ve Yan Sanayi ürünleri (1.381 milyon dolar) Binek otomobiller ve diğer motorlu taşıtlar (799 milyon dolar) Esas taşımaya mahsus motorlu taşıtlar (277 milyon dolar) Motorlu taşıtların aksam ve parçaları (160 milyon dolar) Her türlü taşıtlar için römorklar ve bunların aksam parçaları (30 milyon dolar) Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Tekstil ve Konfeksiyon (1.088 milyon dolar) Örme eşya (277 milyon dolar) Suni ve sentetik lifler (210 milyon dolar) Özel dokunmuş mensucat (148 milyon dolar) Mensucattan hazır eşya (76 milyon dolar) Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları (121 milyon dolar) Örme giyim ve aksesuarları (65 milyon dolar) Halılar, diğer yer kaplamaları (61 milyon dolar) Pamuk, pamuk ipliği, pamuklu mensucat (50 milyon dolar) Ø Nükleer Reaktörler, Kazan, Makine ve Cihazlar, Aletler, Parçaları (461 milyon dolar) Ø Buzdolapları, dondurucular, diğer soğutucu dondurucu cihazlar (44 milyon dolar) Ø Hava veya vakum pompaları, kömpresörler, fanlar (33 milyon dolar) Ø Kıvılcım ateşlemeli içten yanmalı doğrusal veya döner pistonlu motorlar (17 milyon dolar) Ø Kaldırma, elleçleme, yükleme veya boşaltma işlerine mahsus diğer makine ve cihazlar (13 milyon dolar) Ø Klima cihazları (11 milyon dolar) Ø Sıvılar için pompalar (10 milyon dolar) Ø Ø Ø Ø Ø Elektrikli Makinalar (384 milyon dolar) Elektrik transformatörleri, statik konvertörler ve endüktörler (42 milyon dolar) Elektrik akümülatörleri (39 milyon dolar) Monitörler ve projektörler, televizyon alıcı cihazları (21 milyon dolar) Elektrik lazer veya başka bir ışık yoluyla lehim kaynak yapmaya mahsus makine ve cihazlar (14 milyon dolar) Ø Elektrik enerjisi üretim grupları ve rotatif elektrik konvertörleri (12 milyon dolar) Ø Tuz,kükürt,toprak ve taşlar, alçılar ve çimento (353 milyon dolar) Ø Portland çimentosu, şaplı çimento, cüruf çimentosu, süper sülfat çimentosu ve benzeri su altında sertleşen çimentolar (307 milyon dolar) Ø Alçı taşı, anhidrit, alçılar (16 milyon dolar) Ø Mineral maddeler (11 milyon dolar) Ø Plastik ve Plastikten Mamul Eşya (289 milyon dolar)
13 Ø Plastikten borular, hortumlar ve bağlantı elemanları (143 milyon dolar) Ø Plastikten diğer plakalar, levhalar, filmler, folye ve şeritler (38 milyon dolar) Ø Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus malzemeler; plastikden tıpalar, kapaklar, kapsüller (15 milyon dolar) Ø Plastikten sofra eşyası, mutfak eşyası, diğer ev eşyası ve sağlık veya tuvalet eşyası (7 milyon dolar) Ø Plastikten inşaat malzemeleri (5 milyon dolar) Ø Ø Ø Ø Demir ve Çelikten Eşya (232 milyon dolar) Demir/Çelikten inşaat ve inşaat aksamı (114 milyon dolar) Demir veya çelikten sobalar, mutfak soba ve ocakları (15 milyon dolar) Demir veya çelikten sofra, mutfak veya diğer ev işlerinde kullanılan eşya ve aksamı (11 milyon dolar) Ø Metal cevher leri, cüruf ve kül (156 milyon dolar) Ø Mücevherat (146 milyon dolar) Ø Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahsalları, mumlar (125 milyon dolar) Ø Mobilyalar, aydınlatma, reklam lambaları, prefabrik yapılar (106 milyon dolar) Rusya Federasyonu’na ihracatımızda tüketim ürünlerinin payının yüksek olduğu görülmektedir. 1.3.2. Türkiye’nin Rusya Federasyonu’ndan İthalatı Türkiye’nin Rusya Federasyonu’ndan ithalatı 2006 yılında 17.8 milyar dolar, 2007’de 23.5 milyar dolar, 2008’de ise 31.3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2008’de bir önceki yıla göre gerçekleşen artış oranı %33 olmuştur. Tür kiye’nin Rusya Feder asyonu’ndan İthal Ettiği Başlıca Ür ünler ( İthal değeri 100 bin ABD Doları üzerinde olan ürünler) GTİP No. Ür ün Gr uplar ı 72 TOPLAM Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahsalları, mumlar Demir ve çelik 76 10 27 2006 2007 2008 17.806.238.758 23.508.494.288 31.317.595.649 12.627.556.462 17.083.114.001 22.669.380.286 2.914.592.230 3.301.193.810 4.912.925.822 Aluminyum ve aluminyum eşya Hububat 743.542.778 13.310.369 1.071.004.982 264.059.071 1.093.501.104 592.150.700 29 31 Organik kimyasal müstahsallar Gübreler 178.399.298 174.331.361 287.589.243 150.955.277 356.973.710 274.995.030 74 48 Bakır ve bakırdan eşya Kağıt ve karton; kağıt hamurundan kağıt ve kartondan eşya Ağaç ve ağaçtan mamul eşya;odun kömürü İnorganik kimyasal müstahsallar, organik, inorganik bileşikler Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların müstahsalları 179.886.859 154.169.175 275.402.255 163.253.539 266.428.699 187.712.480 188.390.946 100.680.231 179.365.080 104.154.707 150.345.165 139.490.936 53.270.275 26.692.001 117.705.112
44 28 15 14 40 39 Kauçuk ve kauçuktan eşya Plastik ve plastikten mamul eşya 27.911.133 39.168.842 38.860.854 64.840.565 73.151.397 69.650.014 23 25.050.972 52.166.729 55.255.568 15.475.470 52.996.338 21.023.911 32.638.266 72.444.146 21.335.057 49.643.772 47.585.115 31.745.321 82 Gıda sanayii kalıntı ve döküntüleri, hazır hayvan gıdaları Kurşun ve kurşundan eşya Demir veya çelikten eşya Odun hamuru; lifli selülozik maddelerin hamurları,hurdalar Adi metallerden aletler, bıçakçı eşyası, sofra takımları 18.047.481 14.952.909 21.489.463 75 79 Nikel ve nikelden eşya Çinko ve çinkodan eşya 14.290.468 26.097.751 25.410.248 30.574.733 20.362.946 19.867.604 85 38 Elektrikli makina ve cihazlar, aksam ve parçaları Muhtelif kimyasal maddeler 8.556.275 8.723.521 15.832.433 20.671.392 17.296.274 15.680.329 17 26 55 24 34 Şeker ve şeker mamulleri Metal cevherleri, cüruf ve kül Sentetik ve suni devamsız lifler Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler Sabunlar, yüzey aktif organik maddeler, yıkama yağlama madde. Nükleer reaktörler, kazan; makina ve cihazlar, aletler, parçaları Dokumaya elverişli bitkisel lifler, kağıt ipeği ve dokumaları Yağlı tohum ve meyvalar, sanayi bitkileri, saman, hayvan yemi Tuz, kükürt, toprak ve taşlar, alçılar ve çimento Diğer adi metaller, sermetler, bunlardan eşya İnciler,kıymetli taş ve metal mamulleri, madeni paralar Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosiklet ve diğer Cam ve cam eşya Dokumaya elverişli suni ve sentetik lifler 2.745.686 48.238.385 31.799.526 5.101.597 7.779.213 8.007.038 10.339.460 33.260.228 3.830.304 7.234.754 14.660.954 13.630.128 12.010.425 10.039.891 8.236.586 14.237.233 11.865.166 8.058.081 23.949.634 15.823.897 7.422.838 16.438.635 9.024.262 7.401.784 7.567.270 1.557.682 20.278.794 1.369.724 11.217.959 1.337.784 668.913 67.602.697 2.419.485 4.897.117 7.196.801 6.822.889 6.713.800 5.908.571 5.051.392 8.488.915 1.901.290 8.748.261 1.456.521 4.735.106 2.536.619 Vatka, keçe, dokunmamış mensucat, özel iplik, sicim ve mamulleri Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar cihazları, tıbbi alet. Uçucu yağlar, rezinoitler, parfümeri, kozmetikler vb Debagat ve boyacılıkta kullanılan hülasa, boya, macun, sakızlar Mobilyalar, aydınlatma, reklam lambaları, prefabrik yapılar Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve aksesuarları Gemiler, suda yüzen taşıt ve araçlar Taş, alçı, çimento, amyant, mika vb maddelerden eşya Postlar, kürkler, taklit kürkler ve mamulleri Basılı kitap, gazete, resim vb baskı sanayi mamulu, el 27.411 503.939 1.302.821 619.315 845.030 622.821 798.159 1.139.236 1.062.785 1.219.037 1.015.986 824.084 565.429 910.281 802.174 966.992 945.818 793.619 247.364 4.494.802 1.094.820 866.853 722.752 694.042 144.478 2.054.489 2.302.467 240.383 10.860.820 2.677.987 502.484 328.818 593.870 528.433 478.740 339.640
78 73 47 84 53 12 25 81 71 22 87 70 54 56 41 90 33 32 94 07 93 89 68 43 49 15 08 57 62 83 yazmaları Yenilen meyvalar, kabuklu yemişler, turunçgil ve kavun kabuğu Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddeden yer kaplamaları Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları Adi metallerden çeşitli eşya 222.543 671.562 329.841 252.192 107.404 271.437 487.850 196.100 255.623 110.781 212.951 122.237 Kaynak: DTM (Dış Ticaret Müsteşarlığı) İthalatı gerçekleştirilen başlıca ürünler aşağıda verilmektedir; Ø Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar ve Müstahsalları, Mumlar (22.6 milyar dolar) Ø Doğal gaz (Gaz halinde) (11 milyar dolar) Ø Ham petrol (Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) (10.2 milyar dolar) Ø Ø Ø Ø Demir ve Çelik (4.9 milyar dolar) Demir ve alaşımsız çelikten yarı mamüller (1.7 milyar dolar) Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde ürünleri (1.5 milyar dolar) Dökme demir (194 milyon dolar) Ø Alüminyum ve Alüminyum Eşya (1.1 milyar dolar) Ø İşlenmemiş alüminyum (734 milyon dolar) Ø Hububat (592 milyon dolar) Ø Buğdaylar ve mahlut (Diğer) (401 milyon dolar) Ø Organik Kimyasal Müstahzarlar (357 milyon dolar) Ø Metanol (Metil Alkol) (132 milyon dolar) Bu verilerde de görüldüğü gibi Rusya Federasyonu’ndan oldukça yüksek miktarlarda petrol ve doğal gaz gibi mineral yakıtlar ve yarı mamul metal ve kimyasallar ithal edilmektedir. Demir çelik sektörü ile alüminyum ve alüminyum eşya sektörleri de yüksek oranda ithalat yaptığımız sektörlerin başında gelmektedir.
16 BÖLÜM II RUSYA FEDERASYONU MEDİKAL SEKTÖRÜ
17 2. RUSYA FEDERASYONU MEDİKAL SEKTÖRÜ Bu çalışmada medikal sektörünün dış ticaret verileri, Armonize Sistem Nomenklatörü esas alınarak oluşturulan aşağıdaki kapsamda değerlendirilmiştir. GTİP No. 3005 3006 3407 370210 401410 401511 630790 7017 841920 8713 9012 9018 9019 9020 9021 9022 9402 Ürün Adı Tıpta, cerrahide, dişçilikte kullanılan gaz bezleri, bandajlar vb. maddeler Cerrahide kullanılan steril malzemeler Dişçilikte kullanılan alçı esaslı müstahzarlar X ışınları için filmler Prezervatifler Cerrahide kullanılan eldivenler Tıbbi maskeler Camdan laboratuvar ve eczane eşyası ile sağlığı koruyucu eşyalar Tıbbi, cerrahi veya laboratuar sterilizatörleri Engelliler için tekerlekli koltuklar ve diğer taşıtlar Mikroskoplar (optikler hariç) Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet cihazlar (sintigrafi cihazları, diğer elektromedikal cihazlar ve göz testine mahsus cihazlar dahil) Mekanoterapi cihazları; masaj cihazları, psikotekni cihazlar, ozonoterapi, oksijenoterapi, aeroterapi, suni teneffüs veya diğer terapik teneffüs cihazları Diğer teneffüs cihazları ve gaz maskeleri Ortopedik cihazlar Xışınlı, alfa, beta veya gama ışınlı cihazlar Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar (ameliyat masaları, muayene masaları, kliniklerde kullanılmaya mahsus mekanik tertibatlı karyolalar, dişçi koltukları) 2.1. TEMEL SAĞLIK GÖSTERGELERİ Rusya Federasyonu sağlık sektörü ülkenin yeni ulusal öncelikli projelerinden birisidir. Çok hızlı büyüyen ve gelişen sağlık sektörü gelecek vadeden sektörlerin başında gelmektedir. Yaklaşık olarak 142 milyonluk nüfusun beşte birinin kaliteli sağlık hizmetine eriştiği tahmin edilmektedir. Rusya’da federal, bölgesel ve az sayıda olan özel hastanelerin bir çoğunda halen eski medikal ürün ve malzemeler kullanılmakta ve bunların tamamının yeni ürünlerle değişmesi gerekmektedir. Yüksek teknoloji konusunda üretim becerilerinin yetersiz olduğu sektörde bu tür medikal ürün ihtiyacı ithalat yoluyla karşılanmaktadır. Rusya Federasyonu Sağlık Göstergeleri 1992 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Doktor Sayısı (000) 637 654 680 678 682 686 688 690 702 10 000 Kişiye Düşen Doktor Sayısı 42.9 44.4 46.8 46.9 47.4 48.0 48.4 48.8 49.4 Sağlık Personeli Sayısı (000) 1709 1629 1564 1544 1557 1552 1546 1530 1545 10 000 Kişiye Düşen Sağlık Personeli 115 111 108 107 108 109 109 108 109
18 Sayısı Hastane Sayısı (000) 12.6 12.1 10.7 10.6 10.3 10.1 9.8 9.5 7.5 Yatak Sayısı (000) 1940 1851 1672 1653 1620 1597 1601 1575 1554 10 000 Kişiye Düşen Yatak Sayısı 131 126 115 114 113 112 113 111 109 Poliklinik (000) 20.7 21.1 21.3 21.3 21.4 21.5 22.1 21.8 18.8 Polikliniklerin Kapasitesi (Mesai Saatinde Hasta Ziyaret Sayısı) (000) 3321 3458 3534 3548 3565 3558 3578 3638 3646 10 000 Kişinin Ziyaret Sayısı 224 235 243 245 248 249 251 257 256 Diğer Klinik Sayısı (Annelik Danışma Ofisleri, Çocuk Poliklinikleri, Özel Klinikler, vb) (000) 14.1 15.6 16.0 15.9 15.3 15.3 15.2 15.0 13.5 Hamile ve Doğum Sonrası Hanımlar 113 105 91 88 86 85 84 82 83 İçin Yatak Sayısı (000) Kadın Doğum İle İlgili Klinik Sayısı (000) 46.8 45.8 44.6 44.3 43.9 43.6 43.2 43.1 42.3 Kaynak: Russia Federal State Statistics Service Rusya Federasyonu’nda 700 binin üzerinde doktor, 1.5 milyondan fazla sağlık personeli, 7500 hastane, yaklaşık 32 bin poliklinik, 1.6 milyon civarında ise yatak sayısı bulunmaktadır. Hastane ve polikliniklerin büyük çoğunluğu federal, bölgesel veya yerel hükümetlere aittir. Bunların dışında, Ulaştırma Bakanlığı, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı ile Savunma Bakanlığına ait çok sayıda sağlık kuruluşu bulunmaktadır. 2.2. RUSYA MEDİKAL PAZARI Rusya Federasyonu GSMH’nin sadece %4’ünü (gelişmiş ülkelerde bu oran yüzde 911 arasında) sağlık sektörüne ayırmakta olup medikal sektörüne ayrılan pay ise daha düşük oranlarda telaffuz edilmektedir. Ülkenin medikal pazarının 2005 yılında yaklaşık 1.9 milyar dolardan, 2006 yılında 3.1 milyar dolara, 2007 yılında ise 5.1 milyar dolarlık pazar büyüklüğüne ulaştığı tahmin edilmektedir. Pazarın son yıllarda büyümesinin yüzde ellilerin üzerinde olduğu görülmektedir. Sektör talebinin % 30’ı yerel üretim tarafından %70’ı ise ithalat ile karşılandığı tahmin edilmektedir. Rusya anayasasının 41. maddesinde bütün sağlık hizmetlerinin tüm vatandaşlara ücretsiz olarak verilmesi hükmü yer almasına rağmen, sağlık sisteminde önemli sorunlar yaşanmaktadır. Sağlık sisteminde iki büyük sağlık fonu kaynağı bulunmaktadır. Bunlardan birincisi zorunlu sigorta fonu ki bu toplam fonun yüzde 30’unu oluşturmaktadır. Diğeri ise toplam fonun yüzde 70’ini oluşturan ve federal ve bölgesel fonlar tarafından desteklenen zorunlu sigorta fonları olup bu fonlar tüm sağlık harcamalarını kapsamamaktadır. Tüm sağlık harcamalarının yüzde 20’lik kısmı ise vatandaşlar tarafından karşılanmaktadır. Özel sağlık sigortalarının ise toplam özel sağlık harcamalarının üçte birini karşıladığı açıklanmaktadır. Rusya hükümetinin uzun dönem reform planlarında, zorunlu sağlık sigortasının zorunlu sağlık fonunun ana kaynağı olarak düzenlenmesi ve sağlık sektöründeki şeffaflık ve sistemin daha iyi kontrol altına alınabilmesine yönelik çalışmaları sürmektedir. Sağlık sigortası reformu çalışmalarında üzerinde çalışılan en önemli öneri, hükümet, sağlık çalışanları ve halkın da desteklediği devletin bütün vatandaşlara hizmet alımını garanti
19 edeceği temel bir sağlık hizmet paketinin geliştirilmesi ve bunun maliyetinin herkes tarafından eşit karşılanması esasına dayanmaktadır. Söz konusu paketin finansmanının çalışan kesimin vergileri yoluyla, düşük gelirliler ile emeklilerin finansmanının ise devlet fonlarından karşılanması planlanmaktadır. Tasarlanan yeni sisteme göre toplanan fonlar kamu ve özel sigorta şirketlerine kanalize edilerek, sigorta şirketlerinin sağlık sisteminin temel lokomotifi olmaları düşünülmektedir. Sigorta şirketleri hem sistem içerisinde fonların transferini kontrol edecek hem de vatandaşlara çeşitli sağlık hizmetlerinin sunumunda hastane ve klinik seçiminden sorumlu olacaklardır. Sonuç olarak, hasta hangi sağlık hizmetini nereden alacağının kararını kendisi takdir edecektir. Yeni sistem, sigorta şirketleri arasında rekabeti artıracağı gibi iyi hizmet sağlama anlayışı çerçevesinde hastane ve klinikler ile sigorta şirketleri arasında yakın bir işbirliğini olanaklı kılacağı beklenmektedir. Diğer taraftan, sigorta şirketleri ek ücretler karşılığında ek sağlık hizmetleri sunumu yoluna da gidebilecektir. Rusya Federasyonu’nda yaklaşık son yirmi yıldır özel sağlık hizmetlerine olan talepte çok büyük artış gözlenmiştir. Sağlık hizmeti arzında yeni ve büyük özel kliniklerin açılmaya başlamasıyla talep kısmen karşılanmaya çalışılsa da özel hastane ve özel klinik sayı ve potansiyelinin halen talebe yetişmesinin mümkün olmadığı belirtilmektedir. Özel sağlık hizmetleri pazarının 6.5 milyar dolar olduğu tahmin edilmekte olup bunun da Rusya’daki toplam sağlık harcamalarının beşte birine tekabül ettiği açıklanmaktadır. Özel sağlık hizmetleri pazarının her yıl yaklaşık yüzde 20 oranında büyüdüğü tahmin edilmektedir. Sağlık hizmetlerinin sunumunu yapan özel klinikler çoğunlukla diş, oftalmoloji, kozmetoloji, üroloji, jinekoloji ve psikoterapi konularında hizmet vermektedir. Özel klinikler Rusya’da Moskova, St.Petersburg dışında bölgesel olarak, Ural, Volga, Sibirya, Uzak Doğu bölgelerinde hizmet sunmaktadırlar. Kardiyoloji, onkoloji, ortopedi, nefroloji ve organ nakli gibi hizmetler kamu klinikleri tarafından verilmektedir. Moskova’da söz konusu hizmetlerin çoğunu sunan büyük bir kaç adet özel klinik bulunmaktadır (Meditsina, Endosurgery Merkezi, Lithotripsi, Family Doctor Kliniği gibi.) Rusya’da hastane ve kliniklerde kullanılan medikal ekipmanların hemen hemen tamamı eskidir ve bunların yenilenmesi gerekmektedir. Üretimde yüksek teknoloji ürünleri üretilememekte, büyük arge çalışmalarından, yeni teknolojilerden ve otomasyondan yoksun çalışılmaktadır. Modern bilgisayarlı teşhis ekipmanları, bilgisayar ve xray tomografileri, angiografi sistemleri, resuscitation (canlandırma) ve fonksiyonel teşhis ekipmanları, implant ve protez, mikroanaliz uzmanlığı için robotik klinik laboratuar sistemleri, telemedicine kompleksleri, hastane ekipmanları, ameliyathane ekipmanları, yapay böbrek kompleks bileşenleri (oksijeneratörler ve diyaliz sistemleri), hastane yataklarının yanı sıra teknolojik ev bakım ekipmanları, tek kullanımlık ürünler dahil tıbbi malzemeler, IV solüsyonlar gibi bir çok ürün ithal edilmektedir. Rusya’nın 1998 yılında yaşadığı ekonomik krizden sonra ithal edilen ürünlerin fiyatlarındaki yüksek artışlar yerli üreticilerin satış paylarında önemli artışlar meydana getirmiştir. Bu durum medikal ekipman üretim becerilerinin de gelişmesine kısmen katkı sağlamıştır. Elektrokardiograf, hasta monitörleri, XRay cihazları, florografi cihazları, anestezi, sterilizasyon, akciğer ile ilgili cihazlar, ultrason okuyucuları, endoskopi ve labaroskopi için ekipman ve cihazlar, elektro cerrahi aletleri gibi tıbbi ekipmanların üretiminde de önemli gelişmeler sağlanmıştır. Ülkenin en güçlü olduğu üretim alt sektörü acil servis araçlarıdır. Ayrıca, operasyon (ameliyat) aydınlatma sistemleri, cerrahide kullanılan ekipmanlar, ev
20 sağlık bakım ürünleri, ortopedik cihazlar, oftalmolik ürünler, test kitleri, polimerik ve cam tıbbi ürünler, tek kullanımlık şırıngalar, IV solüsyonları ve setleri ve diğer tek kullanımlık ürünler ülkenin üretimini yaptığı diğer ürünlerdir. Rusya Federasyonu’nda medikal ekipman üretimi lisansına sahip yaklaşık 1500 işletme mevcuttur. Medikal ekipman üretimi konusunda uzmanlaşmış 32 firma mevcuttur ve bunlar pazarın % 42’sini oluşturmaktadır. Savunma sanayi ile ilgili faaliyet gösteren 220 fabrika toplam üretimin % 12’sini karşılamaktadır. Yaklaşık 800 küçük ve orta ölçekli işletme toplam yerli üretimin % 30’unu gerçekleştirmektedir. Toplam üretimin % 3’ü ise Atom Enerjisi Federal Ajansı tarafından üretilmektedir. Yüksek teknolojiye sahip tıbbi ekipman önemli savunma işletmeleri tarafından üretilmekte ve geliştirilmektedir. Bu kuruluşlar geleneksel yüksek teknolojiye sahiptirler. 2.3. RUSYA MEDİKAL SEKTÖRÜ İTHALATI Rusya medikal sektörü ithalatta gelecek vadeden sektörlerden birisidir. Toplam pazarın yaklaşık üçte ikilik kısmı ithalat ile karşılamaktadır. 2007 yılında toplam 3.7 milyar dolarlık medikal ithalatı gerçekleştirmiştir. Rusya Federasyonu’nun sektördeki en büyük ortağı Almanya’dır. Diğer bir deyişle, Rusya medikal sektörü ithalatın büyük kısmını Almanya’dan gerçekleştirmektedir. Sektör toplam ithalatının yaklaşık dörtte birini Almanya’dan tedarik etmektedir. Almanya’dan sonra ikinci önemli tedarikçi ülke ABD’dir. Diğer önemli tedarikçi ülkeler ise Japonya , İtalya, Çin ve Fransa’dır. Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet cihazlar, Xışınlı, alfa, beta veya gama ışınlı cihazlar, steril cihazlar, ortopedik cihazlar, mekanoterapi cihazları, masaj cihazları, psikoteknik cihazlar, ozonoterapi, oksijenoterapi, aeroterapi, suni teneffüs veya diğer terapik teneffüs cihazları, ultrasonik tetkik cihazları, kateterler ve kanüller, diğer elektro teşhis cihazları, şırıngalar, suni eklemler, dişçi tornaları, dişçiliğe mahsus diğer alet ve cihazlar, cerrahide kullanılan mobilyalar ve işitme cihazları ithal edilen başlıca ürünlerdir. Rusya Federasyonu Medikal Sektörü İthalatı–2007 (Değer: 1000 ABD Doları) GTİP Ür ünler 2007 2006 2005 3005 Tıpta, cerrahide, dişçilikte kullanılan gaz bezleri, bandajlar vb. maddeler 24.236 15.468 10.070 3006 Cerrahide kullanılan steril malzemeler 238.266 172.165 109.663 3407 Dişçilikte 10.743 7.803 6.098 2003 2007 Yılında 2007 İthalat Yapılan Yıllar ı Başlıca % Pazar lar , % Pay Artış 39 Almanya (24), Çin (19), Fransa (10), İtalya (9), Ukrayna (9), Türkiye (4) 29 Almanya (28), Macaristan (25), ABD (10) Fransa (9), İrlanda (8) 24 Almanya (31),
21 kullanılan alçı esaslı müstahzarlar 370210 X ışınları için filmler 2.424 3.071 3.381 12 401410 Prezervatifler 18.917 15.960 11.626 18 401511 Cerrahide kullanılan Eldivenler 22.345 10.748 6.394 48 630790 Tıbbi maskeler 41.339 25.454 15.499 43 7017 Camdan laboratuvar ve eczane eşyası ile sağlığı koruyucu eşyalar Tıbbi, cerrahi veya laboratuar sterilizatörleri 7.014 5.321 2.646 33 60.841 30.634 14.248 38 841920 8713 Engelliler için tekerlekli koltuklar ve diğer taşıtlar 17.685 11.107 10.032 39 9012 Mikroskoplar (optikler hariç), 56.630 29.776 11.577 58 9018 Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet cihazlar (sintigrafi cihazları, diğer elektromedikal cihazlar ve göz testine mahsus 704.696 32 1.714.773 1.068.234 İsviçre (20), İtalya (18), Çek Cumh. (8), Ukrayna (6) ABD (47), Belçika (28), Almanya (21), Çek Cumh. (3) Tayland (27), İngiltere (20), İspanya (12), Almanya (12), Çin (10) Almanya (42), Malezya (32), Sri Lanka (9), Avusturya (6), Çin (5) Çin (29), Romanya (13), İngiltere (11), ABD (8), Almanya (7), Türkiye (2) Çin (42), Ukrayna (20), Çek Cumh. (10), Almanya (10), ABD (7), Avusturya (14), İsviçre (13), Almanya (11), İsrail (10), ABD (8) Çin (47), Almanya (28), Belçika (12), Hollanda (9), ABD (2) Almanya (34), ABD (23), Japonya (21), Çek Cumh. (8), Hollanda (5) Almanya (25), Japonya (19), ABD (18), Çin (6), İsrail (4)
22 9019 9020 cihazlar dahil) Mekanoterapi cihazları; masaj cihazları, psikotekni cihazlar, ozonoterapi, oksijenoterapi, aeroterapi, suni teneffüs veya diğer terapik teneffüs cihazları Diğer teneffüs cihazları ve gaz maskeleri 253.286 160.759 89.539 24 Almanya (36), Çin (15), ABD (11), Kore Cum. (8), İtalya (5) 6.902 5.443 4.617 35 ABD (29), Ukrayna (19), Almanya (13), Fransa (7), Macaristan (7), ABD (33), Almanya (16), İsviçre (8), İngiltere (6), Danimarka (5), Almanya (30), İtalya (18), Japonya (14), ABD (14), Fransa (6) Finlandiya (22), Almanya (21), İtalya (15), Çin (10), ABD (6), Türkiye (1) 9021 Ortopedik cihazlar 253.343 150.018 95.084 56 9022 Xışınlı, alfa, beta veya gama ışınlı cihazlar 842.381 521.972 245.216 37 9402 Tıpta, cerrahide, diş 61.925 36.755 hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar (ameliyat masaları, muayene masaları, kliniklerde kullanılmaya mahsus mekanik tertibatlı karyolalar, dişçi koltukları) TOPLAM 3.633.050 2.197.794 28.088 32 1.326.595 34 Almanya (27), ABD (17), J aponya (13), İtalya (5), Çin (5) Kaynak: International Trade Center Interactive Trademap 2.4. TÜRKİYERUSYA FEDERASYONU MEDİKAL SEKTÖRÜ DIŞ TİCARETİ TürkiyeRusya Federasyonu medikal sektörü dış ticaret hacmi sürekli bir artış göstermektedir. 2005 yılında 2.7 milyon dolar olan hacim, 2008 yılında yaklaşık üç kat artışla 8.2 milyon dolar seviyesini aşmıştır.
23 Türkiye’nin Rusya’ya olan ihracatı son yıllarda artış eğilimini sürdürmektedir. 2005 yılında 2.2 milyon dolar olan ihracat, 2008 yılında 7.8 milyon doları aşmıştır. 2008 yılında ihracatımız bir önceki yıla göre yüzde 57 artış göstermiştir. Rusya Federasyonu’na ihraç ettiğimiz başlıca ürünler; tıbbi maskeler, tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet cihazlar, gaz bezleri, bandajlar, tek kullanımlık sarf malzemeleri, hastane mobilyaları, dişçi koltukları bunlardan bazılarıdır. Türkiye’nin 2007 yılında Rusya Federasyonu medikal ithalatı içindeki payı yaklaşık % 0.01’dir. Tür kiye’ninRusya Federasyonu’na Medikal Sektörü İhracatı (ABD Doları) GTİP 3005 3006 3407 370210 401410 401511 630790 7017 841920 8713 9012 9018 Ür ünler Tıpta, cerrahide, dişçilikte kullanılan gaz bezleri, bandajlar vb. maddeler Cerrahide kullanılan steril malzemeler Dişçilikte kullanılan alçı esaslı müstahzarlar X ışınları için filmler Prezervatifler Cerrahide kullanılan Eldivenler Tıbbi maskeler 2005 498.618 2006 686.105 2007 887.733 2008 2.785.253 260 45.079 262.539 78.123 238.580 649.397 661.176 819.176 Camdan laboratuvar ve eczane eşyası ile sağlığı koruyucu eşyalar Tıbbi, cerrahi veya laboratuar sterilizatörleri Engelliler için tekerlekli koltuklar ve diğer taşıtlar Mikroskoplar (optikler hariç), Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet cihazlar (sintigrafi cihazları, diğer elektromedikal 2.200 1.200 342.533 438 498.208 8.280 368.328 1.564 676.271 1.276.151 2.114.856 1.922 21.346 9.374 1.490 2.840 232 938.432 1.514.274
24 cihazlar ve göz testine mahsus cihazlar dahil) 9019 Mekanoterapi 65.890 206.016 cihazları; masaj cihazları, psikotekni cihazlar, ozonoterapi, oksijenoterapi, aeroterapi, suni teneffüs veya diğer terapik teneffüs cihazları 9020 Diğer teneffüs 22.415 cihazları ve gaz maskeleri 9021 Ortopedik cihazlar 17.876 22.990 9022 Xışınlı, alfa, beta 143 veya gama ışınlı cihazlar 9402 Tıpta, cerrahide, diş 538.632 1.942.142 hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar (ameliyat masaları, muayene masaları, kliniklerde kullanılmaya mahsus mekanik tertibatlı karyolalar, dişçi koltukları) TOPLAM 2.204.578 4.620.307 Kaynak: DTM 127.335 86.900 603 7.279 95.729 4.540 730.779 443.717 5.002.893 7.877.186 Ülkemizin Rusya’dan medikal ithalatı yıllar itibariyle düşüş göstermektedir. 2005 yılında 473 bin dolar olan ithalat, 2008 yılında 280 bin dolar seviyesine inmiştir. Sektörün Rusya’dan ithalatında tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet cihazlar önemli pay tutmaktadır. Tür kiye’nin Rusya Federasyonu’ndan Medikal Sektörü İthalatı–20052008 (ABD Doları) GTİP 3005 3006 Ür ünler Tıpta, cerrahide, dişçilikte kullanılan gaz bezleri, bandajlar vb. maddeler Cerrahide kullanılan steril malzemeler 2005 2006 252 2007 2008 230 505
25 3407 370210 401410 401511 630790 7017 841920 8713 9012 9018 9019 9020 9021 9022 9402 Dişçilikte kullanılan alçı esaslı müstahzarlar X ışınları için filmler Prezervatifler Cerrahide kullanılan Eldivenler Tıbbi maskeler Camdan laboratuvar ve eczane eşyası ile sağlığı koruyucu eşyalar Tıbbi, cerrahi veya laboratuar sterilizatörleri Engelliler için tekerlekli koltuklar ve diğer taşıtlar Mikroskoplar (optikler hariç), Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet cihazlar (sintigrafi cihazları, diğer elektromedikal cihazlar ve göz testine mahsus cihazlar dahil) Mekanoterapi cihazları; masaj cihazları, psikotekni cihazlar, ozonoterapi, oksijenoterapi, aeroterapi, suni teneffüs veya diğer terapik teneffüs cihazları Diğer teneffüs cihazları ve gaz maskeleri Ortopedik cihazlar Xışınlı, alfa, beta veya gama ışınlı cihazlar Tıpta, cerrahide, diş 5.208 1.331 54.537 965 183.438 280 10.580 219.200 9.858 6.139 485.459 193.415 253.384 3.915 18.301 22.620 5.319 1.594 588 732 4.286
26 hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar (ameliyat masaları, muayene masaları, kliniklerde kullanılmaya mahsus mekanik tertibatlı karyolalar, dişçi koltukları) TOPLAM Kaynak: DTM 473.243 501.527 224.261 283.105 İki ülke arasında medikal sektörü dış ticaret dengesinin ülkemiz lehine olduğu görülmektedir. Dengenin son yıllarda artarak devam ettiği ve 2005 yılında 1.7 milyon dolardan, 2008 yılında 7.5 milyon doları aştığı gözlemlenmektedir. Tür kiyeRusya Feder asyonu Medikal Sektörü Dış Ticareti, (Değer: ABD Doları) Yıllar 2005 2006 2007 2008 Kaynak: DTM İhracat 2.204.578 4.620.307 5.002.893 7.877.186 İthalat 473.243 501.527 224.261 283.105 Denge 1.731.335 4.118.780 4.778.632 7.594.081 Hacim 2.677.821 5.121.834 5.227.154 8.160.291 Rusya’nın medikal ithalatı 2005 yılında 1.3 milyar dolardan 2007 yılında 3.7 milyar dolara yaklaşmış olup medikal ürün grupları bazında ithalatta çok önemli artışlar yaşanmıştır. Ülkemizin aldığı pay çok küçük oranlara tekabül etse de hızla büyüyen Rusya medikal ithalatından daha yüksek pay alabilmeleri için firmalarımızın pazarlama ve sertifikasyon ile ilgili çalışmalarını bir an önce tamamlamalarını zorunlu kılmaktadır. Özellikle hastane mobilyaları, dişçi koltukları, cerrahi alet ve cihazlar, tıbbi maskeler, ortopedik cihazlar, sterilizatörler gibi ürünlerde önemli ithalat artışlarının meydana geldiği Rusya medikal sektörünün firmalarımıza önemli fırsatlar sunduğu düşünülmektedir. 2.5. PAZARA GİRİŞ Zengin doğal kaynakları, önemli insan kaynağı, gelişen ekonomisi ve 142 milyonluk tüketicisi ile Rusya büyük potansiyeli ile ülkeleri ve firmaları cezbetmektedir. Pazara giriş ve bu pazarda tutunabilme bir takım zorluklar getirse de pazara giriş stratejisinin iyi uygulanması bir takım zorlukların bertaraf edilmesini kolaylaştıracak ve bu karlı pazardan yeni fırsatlar çıkarılmasını olanaklı hale getirecektir. Pazara giriş stratejisinin birinci aşaması doğal olarak oldukça detaylı bir pazar araştırması yapılması gerekliliğidir. Pazarın daha iyi öğrenilmesi, ürünlerle ilgili bilgilerin toplanması, alıcıların kimler olduğu, dağıtım, satış kanallarının kurulması, pazarlama ve tanıtımın nasıl yapılacağı, ürünlerle ilgili en önemli konuların başında gelen ve gostr, hijyen belgesi ve sağlık bakanlığına kayıt işlemlerinin nasıl ve kimler aracılığı ile yapılacağı, 7 ayrı eyalette pazara giriş noktalarının ve dağıtımın hangi merkezler üzerinden yapılması gerektiği,
27 ödemelerin mevcut şartlarda nasıl yapıldığı ve satış sonrası hizmetlerin ve iyi ilişkilerin sürekliliğinin kurulması detaylı bir pazar araştırmasının temel başlıklarını oluşturmaktadır. Ürünlerin satışı ile ilgili olarak yerel bir ofisin kurulması gerekliliği veya bir temsilci üzerinden satış gerçekleştirilmesi ya da pazardaki mevcut temsilcilikler aracılığı ile satış kanallarının kurulması konusunun planlanması ve bunun bütçesinin ortaya konulması ki burada firmanın büyüklüğünün ve ürünlerinin özellikleri de önem arz etmektedir. Rusya pazarından olumlu sonuçlar alabilmek için zamanlamanın iyi yapılması ve işlerin belli dönemlere bölünerek sürdürülmesi gerekmektedir. Diğer bir deyişle, kısa, orta ve uzun dönemde satış, pazarlama ve tanıtım süreçlerinin önceden belirlenmiş olması önemlidir. Pazardaki diğer yabancı firmaların pazara giriş stratejisi ile ilgili iyi yöntemlerinin tespit edilerek kullanılması, olumsuz olabilecek adımlardan kaçınılması, sivil toplum örgütlerinden (Rusya FederasyonuTürkiye İş ve Dostluk Derneği (www.rutid.org.tr) gibi) ve onların tecrübelerinden ve bilgilerinden istifade edilmesi faydalı olacaktır. Firmanın finansal durumu yukarıdaki süreçlerin her aşamasında önem arz etmektedir. Bu bağlamda, firmalarımıza yönelik olarak uygulanan bir takım devlet teşviklerinden (İhracata yönelik devlet yardımları, Eximbank kredileri, Dir/Hir gibi) faydalanılması finansal anlamda önünüze çıkabilecek bir takım engelleri elimine etmenize yardımcı olacaktır. Ürünlerin tanıtımının yapılması, genellikle eyalet merkezlerindeki büyük şehirlerde bulunan medikal pazarındaki firma, hastane, klinik ya da diğer deyişle alıcıların belli sıklıkla ziyaret edilmesi, ihalelerin takibi gibi konular stratejinin önemli parçalarından birini oluşturmaktadır. Unutulmamalı ki pazarda başarılı olmanın ön koşulu iyi bir pazara giriş stratejisinden geçmektedir. Strateji bir anlamda pazara girişteki yol haritası olarak da değerlendirilebilir. 2.6. RUSYA FEDERASYONU KANALLARININ KURULMASI PAZARINDAKİ SATIŞ VE DAĞITIM Dünyanın en büyük topraklarına sahip Rusya’da 11 zaman dilimi bulunmaktadır. Bu yüzden firmalar genellikle bölgesel bazda pazara girme eğilimi göstermektedir. Moskova ve St.Petersburg’un geleneksel iş merkezleri olması, organize dağıtım kanallarının kurulu olması ve nüfusları dolayısıyla pazara girişte başlangıç noktaları olarak değerlendirilse de bazı firmalar pazara Ural Bölgesi, Sibirya, Volga Bölgesi, Rusya’nın Uzak Doğusu gibi bölgelerden girmektedirler. Rusya pazarında başarılı olmanın en önemli koşulu, satış hedefleri ve iyi bir temsilciden geçmektedir. Genelde alıcılar fiyata duyarlı olsalarda kaliteli ürünlere daha yüksek fiyat verme eğilimi göstermektedirler. 2.6.1. Temsilci Firmalarımız tarafından pazara girişte kullanılan yöntemlerden birisidir. Temsilci Rusçası iyi olan ve Rusya’yı iyi bilen birisinin olması gerekmektedir. Bu orada yaşayan bir Türk olabileceği gibi, Türkiye’de eğitim görmüş Rus ve Turki Cumhuriyetlerden kişiler de olabilmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, temsilcinin Rusçasının iyi olması, pazarı ve sektörü bilmesi ve sektörde genellikle alım yapan alıcılarla iyi ve sürekli ilişki kurabilecek vasıfları taşıyan birisinin olmasıdır. Ayrıca, temsilcinin firma adına pazarla ilgili
28 araştırmaları yapabilecek, ihaleleri takip edebilecek, karar vericilerle doğrudan ve/veya dolaylı temas kurabilecek, ürünlerin teknik servisi ile ilgili konularda hizmet sağlama konularını çözebilecek nitelikleri taşıması önemlidir. Temsilcilerin faaliyetlerini yürütebilmeleri için ise daimi temsilcilik kurulması gerekmektedir. Daimi temsilcilik kurulması için gerekli evraklar; ü Türk şirketinin tüzüğü ü Sanayi ve ticaret odasına kayıtlı olduğuna dair yazı ü Banka referans mektubu ü Rusya’da daimi temsilcilik kurması kararı (Yönetim Kurulu Kararı) (Bu kararda temsilciliğin müdürü olarak atanacak kişinin adı, soyadı, ve pasaport numarası belirtilmeli, aynı zamanda bu kişinin adına düzenlenecek vekaletname olmalı, vekaletnamede özellikle bu kişinin Rusya’da hesap açma konusunda yetkili olduğu ve her türlü imza hakkına sahip olduğu belirtilmelidir.) ü Türk şirketinin vergi dairesine kayıtlı olduğuna dair bir yazı (bu yazıda vergi sicil numarası yer almalı) ü Temsilci ofisin kuruluşunu takip edecek Rus vatandaş adına sınırlı vekaletname ü Devlete yatırılacak temsilci ofisin akreditasyon ücreti Yukarıdaki evrakların tamamının Türkçe hazırlanıp yeminli tercüme ofisinde Rusça’ya tercüme edilmeli ve noter tasdikinden sonra Rus konsolosluğundan apostil alınmalıdır. 2.6.2. Distribütör Pazara girişte en çok kullanılan yöntemlerden bir tanesi ürünün satışı ile ilgili olarak distribütör kullanmaktır. Ulusal, bölgesel veya yerel distribütör kullanımı sık rastlanan bir durumdur. Rus distribütörler genellikle ürünün tedarik edilmesini, hastane, kliniklere satışını ve lojistik desteğini (gümrük, depo, envanter yönetimi gibi) sağlamaktadırlar. Rusya’daki distribütörler genellikle tek bir firmanın ve/veya ürünün dağıtımını yapmadıkları, diğer bir deyişle bir çok satıcının distribütörlüğünü aynı zamanda yapmaya çalıştıkları için tek bir firmanın ürünlerinin tanıtım kampanyası ve pazarlaması konusunda çekingen davranabilmektedirler. Fakat bazı durumlarda satıcının büyük tanıtım, pazarlama desteği sağlaması durumunda bu konuda faaliyet gösterebilmektedirler. Disribütörler genellikle ciro ve/veya satış üzerinden belli kar marjları ile çalışmaktadırlar. 2.6.3. Şube ve Ofis Şube ve ofis, ürün satışı önemli miktarlara ulaştığında düşünülmektedir. Medikal ürünler için yüksek miktarlarda satışlar için önemlidir. Firmalar bazı durumlarda distribütörle beraber kendi ofislerini açabilmektedirler. Bunun en önemli avantajı ihalelerin takibi, ürünlerinin tanıtım ve dağıtımı ile ilgili doğrudan faaliyette bulunabilmeleridir. Rusya kanunlarına göre şube veya ofisler doğrudan ticari aktivitelerde bulunamadıkları için söz konusu ofisler, distribütör ve/veya acentalarının ticari faaliyetlerini denetlemek için
29 kurulmaktadır. Bu, dağıtım kanallarını daha iyi kontrol imkanı verdiği gibi risklerin azaltılmasını da sağlamaktadır. Rusya pazarında satış ve dağıtım kanallarının kurulmasından önce pazarın mutlaka en az bir kere ziyaret edilmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir. Ürünlerin satışı ve dağıtımı için temsilci seçimi veya özel temsilcilik konusunda dikkatli olunması, bunun güvenilir kişi ve/veya firmalara verilmesi önem arz etmektedir. Firmaların ürünleri ile ilgili markalarının tescil edilmesi ve bunun temsilcinin inisiyatifine bırakılmaması tavsiye edilmektedir. Ayrıca, ürün bilgilerinin Rusça olarak hazırlanması ve pazarlama ve tanıtım faaliyetlerinin de doğal olarak Rusça yapılması gerekmektedir. 2.6.3.1. Ofis Kurulması Rusya’da kayıt olmadan herhangi bir iş yapmak yasal değildir. Ofis açmak için kayıt olunma zorunluluğu ise ilgili kanunlarda belirtilmiştir. Rusya’da iş yapabilmek için Rus kanunlarında bir şirketin ofisi veya şubesi açılabilir, özel firma olarak kendini kayıt ettirebilir, yada firma kurabilir (Limited, A.Ş, Komandit). Rusya’da yabancı firmalar kurdukları şirketin tamamına sahip olabilirler . Rusya’da şubeler firmanın ürünleri ile ilgili pazarlık etme, pazarlama ve birtakım faaliyetlerde bulunabilmesine rağmen, bağımsız yasal varlıklar olarak değerlendirilmemektedir. Ayrıca, Rusya’daki operasyonlarından kar elde etmeleri ve ticari faaliyet sürdürmelerine izin verilmemektedir. Bu yüzden, ofisler veya şubeler genellikle ticari fırsatların değerlendirilmesi, takip edilmesi için kurulmaktadır. Şubelerin mutlaka Rusya Adalet Bakanlığı’nın bir birimi olan ticari kayıt bölümüne (State Registration Chamber) kendilerini kayıt ettirmeleri gerekmektedir. Kayıt ile ilgili daha geniş bilgiler www.palata.ru adresinde verilmektedir. 2.7. MEDİKAL SEKTÖRÜNDE REKABET VE PAZARDAKİ FIRSATLAR Rusya Federasyonu medikal sektöründe rekabet, özellikle son yıllarda ülkenin ekonomik düzeyindeki iyileşme ve halkın satın alma gücündeki düzelmeyle paralel arttığı görülmektedir. Sektörde çok sayıda firma faaliyet göstermekte ve pazara çok çeşitli medikal ürünler sunulmaktadır. Firmalar son dönemde özellikle yeni ve teknolojik ürünlere daha yüksek talep göstermektedirler. Manuel, elektrikli hastane mobilyaları, yeni teknolojik üroloji aletleri, hali hazırda kullanılan cerrahi alet ve cihazların daha gelişmiş versiyonlarının yanı sıra geleneksel olarak kullandıkları basit ürünlerin yeni versiyonları pazarda rekabeti etkilemektedir. Rekabet ortamı, Amerikan menşeli finansal krizin etkisiyle Rusya ekonomisini de olumsuz etkilemekte, ancak sektörün talebi artarak devam etmektedir. Medikal sektörünün, krizden diğer sanayi sektörlerine göre daha az etkilendiği Rus yetkililerce deklare edilmektedir. Konunun uzmanları Rusya Federasyonu’nun genel ekonomisindeki olumsuz etkinin 2009’un ikinci yarısı itibariyle pozitif yönde yükselişe geçeceği, bununda tüm sektörleri olumlu etkileyeceğini ifade etmektedir. Ekonomideki olumlu gelişmeler ise hali hazırda tüm alet ekipmanın yenilenmesi zorunluluğu bulunan Rusya’da, medikal pazarının daha da büyüyerek rekabetin artmasına sebep olacaktır. Sektörde yeni ürün, malzeme ve ekipmana her zaman yoğun talep olacağı ifade edilmektedir.
30 Sektörde en aktif ülke Almanya’dır. Almanlar, Zdravookhraneniye fuarının pazarlamasını Ruslarla birlikte yapmakta ve fuarın 2. holünü tamamen Alman firmalara satmaktadır. Almanların pazarda önemli bir ağırlığı gözlenmektedir. Almanlar medikal ürün tedarikinde ilk sırada gelmekte ve pazardan yaklaşık yüzde 27 pay almaktadır. Amerika yüzde 17 pazar payı ile ikinci, Japonya yüzde 13 ile üçüncü, İtalya yüzde 5 ve Çin yüzde 5 pazar payı ile dördüncü sırada yer almaktadır. Firmalarımız, kaliteli ve fiyatları uygun olan ürünleri pazara sunurak rekabet edebilir. 1998 Rusya ekonomik krizinden sonra sektörün genel eğilimi, ithal edilen ürünlerin iç pazardaki üretimle ikame edilmesi şeklinde olmuştur. Ancak, genel itibariyle yerli üretimin iç talebi karşılayamaması, yerli üretimin yüksek teknolojik medikal alet cihazlar üretme kapasitesinin sınırlı olması ve de sektörün hızlı büyümesi dışa bağımlılığı ve rekabeti artırmaktadır. Rusya’da üretilen medikal aletler ve cihazların yüzde 90’ı federal lisans sahibi 660 firma tarafından üretilmektedir. Bunlara savunma sanayine medikal alet ve cihaz üretimi yapan 220 firma dahildir. Rusya Sağlık Bakanlığı 20 bin ürünü tedavilerde kullanımı için onaylamış olmasına rağmen bunların yalnızca 12 bin adedi Rusya’da üretilebilmektedir. Son birkaç yılda Rus medikal alet ve cihaz üreticileri elektrokardiograf cihazları, hasta monitörleri, xray ve fluografi cihazları, anestezi, sterilizatör ve akciğer (pulmonari) aletleri, ultrasyon tarayıcılar, endoskopi, laparoskopi ve elektro cerrahi alet ve cihazları üretimi konusunda ilerleme göstermişlerdir. Ayrıca, ambulans, ameliyat lambaları, cerrahi aletler, ilk yardım çantaları, ortopedi aletleri, oftalmik ürünler, test kitleri, cam medikal ürünler, tek kullanımlık şırıngalar, IV setleri ve diğer tek kullanımlık ürünler konusunda Rus üreticilerin özellikle son iki yılda iç piyasada başarı kazandıkları görülmektedir. İç piyasada üretilen ürünler ithal edilenlere göre 23 kat daha pahalı olmasına rağmen yerli üretim gelişmiş ülkelere göre çok düşük düzeyde kalmakta, sektörün talebini karşılayamamaktadır. Bu yüzden medikal sektörünün büyük arge, yenilikçi teknolojiler ve otomasyon yatırımı gerektiren alt sektörlerde ülke ithalata bağımlı pozisyonunu sürdürmekte ve sürdüreceği beklenmektedir. Bundan dolayı aşağıdaki ürünler pazarda en çok rağbet görebilecek medikal ürünler olarak değerlendirilebilir; ü ü ü ü ü ü ü ü ü ü ü Modern bilgisayarlı teşhis cihazları Bilgisayarlı xray tomografileri ve anjiyo sistemleri Kalp masajlı, fonksiyonel teşhis cihazları İmplantlar ve protezler Cerrahi ve endoskobik malzemeler, ışıklı cerrah başlıkları Mikro analiz yapabilecek robotik klinik laboratuar sistemleri Telemedicine Hastane malzeme ve donanımları Ameliyathane malzemeleri Yapay böbrek parçaları Hastane yatakları Ülkemiz medikal sektörünün büyük arge, yenilikçi teknolojiler ve otomasyon yatırımı gerektiren alt sektörlerde durumunun zayıf olduğu düşünülürse, özellikle, implantlar ve protezler, cerrahi ve endoskobik malzemeler, ışıklı cerrah başlıkları, hastane malzeme ve
31 donanımları, ameliyathane malzemeleri, hastane yatakları gibi ürünlerde daha iyi rekabet edebileceğimiz ve pazar payımızı artırabileceğimiz düşünülmektedir. 2005 yılında Rusya, sağlık sektörünü, konut, eğitim ve tarım ile beraber dört ulusal öncelik projesinden biri olarak açıklamış, bunların uygulanmasını olanaklı kılacak kanuni düzenlemeler yapmıştır. Sağlık sisteminin devlet tarafından güvence altına alınması, zorunlu sağlık sigortası, gibi konularla ilgili zorunluluk getirilmiş ve 20072009 yılları için sağlık öncelik projesi kapsamında federal bütçeden 14 milyar dolar tahsis edildiği belirtilmiştir. Medikal sektörüne doğrudan etki yapacak üç alan önem arz etmektedir. Bunlar; ü Federal hastane ve kliniklerin yeni teşhis cihazları ve malzemeleri ile yenilenmesi ü 15 büyük hastane inşası ü Yüksek teknolojik medikal alet ve cihazların daha iyi hale getirilmesi, özellikle organ nakli, açık kalp ameliyatları, sinir cerrahisi, endokrinoloji hastalıkları alanlarıdır. Şu an itibariyle yüksek teknolojik medikal alet ve cihazlar toplam ihtiyacın yüzde 1525’ini karşılayabilmektedir. Federal fonlardan artan oranlarda söz konusu alanlara harcama yapılmasına rağmen halen yetersiz kaldığı görülmektedir. Medikal alet ve cihazların ana alıcı ve kullanıcıları hastane ve kliniklerdir. Bunların finansmanı, özel kliniklerin hariç, devlet tarafından yapılmaktadır. Son yıllarda özel kliniklerin sayısında önemli artışlar olmuştur. Büyük şehirlerde kurulan özel klinikler medikal ürün alımlarını kendileri yapmaktadır. Hastane ve kliniklere kullanılan alet ve cihazların çoğunun yenilenmesi gerekliliği pazarda önemli fırsatları beraberinde getirmektedir. Medikal alet ve cihazların alımının tamamına yakını yerel, bölgesel ve federal yönetimler tarafından yapılmaktadır. Hastaneler doğrudan medikal ürün ithalatı yapmamaktadır. Medikal ürün ithalatı genellikle distribütörler veya temsilciler tarafından yapılmaktadır. Sektörde ürünlerle ilgili uygun tanıtım ve pazarlama yöntemlerinin kullanılması, sektörün önemli ticari fuarlara katılım sağlanması, sektörle ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen seminer, konferans ve diğer etkinliklere iştirak edilmesi, sektörle ilgili basın yayın organlarına ve dergilere ilanlar verilmesi, sektör temsilcileri ve alıcıları ile iyi iletişim kurulması önem arz etmektedir. Rusya Federasyonu’nda fiyatı 7000 $’dan (200 000 ruble) daha düşük olan medikal ekipmanı hastaneler doğrudan ihalesiz alabilmektedirler. Pahalı ekipmanların alımı ihale yoluyla yapılabilmektedir. Çok pahalı ve önemli (her firma tarafından üretilemeyen) medikal ekipman, Sağlık Bakanlığının önerisiyle ihalesiz alınabilmektedir. İhaleler yerel sağlık otoriteleri tarafından düzenlenmektedir. İhale listeleri Competitive Bids Magazine’de ( www.bob.ru) yayımlanmaktadır. 2.8. RUSYA FEDERASYONU MEDİKAL SEKTÖRÜ TİCARİ DÜZENLEMELER VE STANDARTLAR 2.8.1. İthalat Tarifeleri ve Vergiler
32 Rusya Federasyonu medikal ürünleri ithalatında yasal hiç bir engel mevcut değildir. Ancak, tarifelerin dışında, tarife dışı engeller olarak; ayrımcı ve yasaklayıcı bir takım ücretler, lisanslama, kayıt, sertifikasyon gibi düzenlemeler ithalatı zorlayıcı engeller olarak karşımıza çıkmaktadır. İthal edilen tüm medikal ürünler, GOST standartlarına göre belgelendirilmek zorundadır. Diğer bir deyişle, GOST belgesine sahip olmayan hiçbir medikal ürün ülkeye giriş yapamamaktadır. Mevcut yasalara göre, Rusya Federasyonu’nda giren hemen hemen tüm ürünlerin belgelendirilmesi zorunludur. Medikal ürünlerde KDV yüzde 10’dur. Medikal Sektörü Ürünleri İthalatında Uygulanan Gümrük Vergileri GTİP No. Ür ün Adı 3005 Tıpta, cerrahide, dişçilikte kullanılan gaz bezleri, bandajlar vb. maddeler 3006 Cerrahide kullanılan steril malzemeler 3407 Dişçilikte kullanılan alçı esaslı müstahzarlar Uygulanan Gümr ük Ver giler i (% ) 10 510 5 370210 X ışınları için filmler 5 401410 Prezervatifler 10 401511 Cerrahide kullanılan Eldivenler 15 630790 Tıbbi maskeler 20 7017 10 Camdan laboratuvar ve eczane eşyası ile sağlığı koruyucu eşyalar 841920 Tıbbi, cerrahi veya laboratuar sterilizatörleri 0 Rusya Federasyonu Tarafından İstenen Ekstra Belgeler Kayıt Belgesi, Veteriner İthalat İzni Sertifikası, Uygunluk Belgesi (GOST), Hijyen Sertifikası, Veteriner Sınır Kontrol Belgesi, Hayvansal Ürünler için Sağlık Sertifikası Kayıt Belgesi, İlaçlar için İthalat Lisansı, Veteriner İlaçları İthalat Lisansı, İlaç ve Eczacılık Parçaları İthalat Onayı, Veteriner İlaçları İthalat Onayı, Veteriner İthalat İzni, Uygunluk Belgesi (GOST), Veteriner Sınır Kontrol Belgesi, Hayvansal Ürünler için Sağlık Sertifikası Uygunluk Belgesi (GOST), Hijyen Sertifikası Uygunluk Belgesi (GOST), Hijyen Sertifikası Uygunluk Belgesi (GOST), Hijyen Sertifikası Uygunluk Belgesi (GOST), Yangın Güvenliği Sertifikası, Hijyen Sertifikası Uygunluk Belgesi (GOST) Ozon Tabakasına Zararlı Maddeler için İthalat Belgesi, Ozon Tabakasına Zararlı Maddeler için İthalat Onayı, Uygunluk Belgesi (GOST), Yangın Güvenliği Sertifikası, Hijyen Sertifikası
33 8713 9012 9018 9019 Engelliler için tekerlekli koltuklar ve diğer taşıtlar Mikroskoplar (optikler hariç), Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet cihazlar (sintigrafi cihazları, diğer elektromedikal cihazlar ve göz testine mahsus cihazlar dahil) Mekanoterapi cihazları; masaj cihazları, psikotekni cihazlar, ozonoterapi, oksijenoterapi, aeroterapi, suni teneffüs veya diğer terapik teneffüs cihazları 0 Uygunluk Belgesi (GOST) 0 015 010 9020 Diğer teneffüs cihazları ve gaz maskeleri 0 9021 Ortopedik cihazlar 5 9022 Xışınlı, alfa, beta veya gama ışınlı cihazlar 05 9402 Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar (ameliyat masaları, muayene masaları, kliniklerde kullanılmaya mahsus mekanik tertibatlı karyolalar, dişçi koltukları) 520 Kayıt Belgesi, Uygunluk Belgesi (GOST), Hijyen Sertifikası Kayıt Belgesi, Gizli Bilgi Taşıyan Özel Teknolojik Malzemeler için İthalat Belgesi, Uygunluk Belgesi (GOST), Hijyen Sertifikası Kayıt Belgesi, Uygunluk Belgesi (GOST), Hijyen Sertifikası Kayıt Belgesi, Uygunluk Belgesi (GOST), Hijyen Sertifikası Kayıt Belgesi, Gizli Bilgi Taşıyan Özel Teknolojik Malzemeler için İthalat Belgesi, Radyoaktif Materyal İçeren Medikal Ürünler için İthalat Belgesi, Radyoaktif Materyal İçeren Medikal Ürünler için İthalat Onayı, Uygunluk Belgesi (GOST), Yangın Güvenliği Sertifikası,Hijyen Sertifikası Uygunluk Belgesi (GOST), Kaynak: Pazara Giriş Veritabanı, www://mkaccdb.eu.int Yukarıdaki tabloda gösterilen gümrük vergisi oranları örnek olarak verilmiştir. Gümrük oranları ve ilgili bilgileri daha detaylı görebilmek için Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın web sitesinden (www.dtm.gov.tr) ulaşabileceğiniz AB Pazara Giriş Veritabanından ( http://mkaccdb.eu.int) yararlanabilirsiniz. 2.8.2. İthalat Gümrük Sür eci Rusya federal yasalarına göre ülkede ticari faaliyet yürütebilmenin temel şartı yerel ve bölgesel otoritelere kayıt zorunluluğudur. Medikal ürünlerin Rusya pazarına girmeden önce mutlaka Rusya Sağlık ve Sosyal Kalkınma Bakanlığına kayıt edilmesi gerekmektedir.
34 Rusya, eşyanın geçici olarak ithalat ve ihracatını sağlayan gümrük belgeleri olan ATA karnesi, uluslararası karayolu taşımacılığının daha güvenli, taşıyıcı firmanın daha az işlem yaparak uluslararası ticareti gerçekleştirmelerini sağlayan TIR karnesi gibi uluslararası anlaşmalara taraftır. Avrasya Ekonomik Topluluğu (Eurasia Economic CommunityEEAC) üyeleri (Belarus, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan, Kazakistan ve Rusya Federasyonu) arasında 10 haneli armonize sistem kodlarına göre gümrüksüz ticaret yapılmaktadır. 1 Ocak 2004 tarihinde yürürlüğe giren Gümrük Kanununa göre, ithalat gümrük süreci serbest dolaşım, transit, gümrüklerde depolama, dahilde işleme, gümrük kontrolü altında işlem yapma, geçici kabul şekillerine göre farklılaşmaktadır. Rusya gümrük süreci ile ilgili detaylı bilgilere http://www.customs.ru/tk_en/ linkinden erişilebilir. 2.8.3. Rusya Federasyonu’na Medikal Ürünleri İhracatında Gerekli Belgeler 2.8.3.1. Medikal Ürünlerine Özel Belgeler Kayıt Belgesi (Registration of Medical Devices): Medikal ürünlerin Sağlık ve Sosyal Kalkınma Bakanlığına kaydedildiğini gösteren belgedir. Gümrük işlemleri ve pazara girişte gümrük idarelerine ibrazı zorunludur. Bu belgenin edinilmesi 4 aylık bir süreyi bulabilmektedir ve 1500 ruble işlem ücreti bulunmaktadır. Her bir ürünün işleminde ayrı ücret alınmaktadır. Hijyen Sertifikası (Hygiene Sertificate): Medikal ürünlerin hijyen standartlarına uygunluğunu gösteren belgedir. Gümrük işlemleri ve pazara girişte gümrük idarelerine ibrazı zorunludur. Rusça hazırlanması gerekmektedir. Bu belgenin edinilmesi ve işlem ücreti ürüne göre değişmektedir. Geçerlilik süresi beş yıldır. Veteriner İthalat İzni Sertifikası (Veterinary Import Per mit): Veteriner kontrolüne tabi ürünlerin ithalatına izin veren belgedir. Gümrük işlemlerinde gümrük idarelerine ibrazı zorunludur. Bu belgenin edinilmesi 1 aylık bir süreyi bulabilmektedir ve işlem ücreti ürüne göre değişmektedir. Veteriner Sınır Kontrol Belgesi (Veterinary Border Inspection): Gümrüklerde zorunlu veteriner kontrolüne tabi ürünlerin ithalatına izin veren belgedir. Gümrük işlemlerinde ve pazara girişte gümrük idarelerine ibrazı zorunludur. Bu belgenin edinilmesi ve işlem ücreti ürüne göre değişmektedir. Hayvansal Ürünler için Veteriner Sağlık Sertifikası (Veterinary Health Certificate for Animal Products): Rusya’ya ithal edilecek hayvansal ürünün bulaşıcı bir hastalık içermediğini gösteren belgedir. Malın kaynağı olan ülkenin yetkilileri tarafından hazırlanır. Orijinal olarak sunulmalıdır. Herhangi bir dilde hazırlanabilir ancak altında İngilizce ve Rusça açıklamaları bulunmalıdır. Veteriner ithal izni ithalatçı tarafından hazırlanır. İlaçlar için İthalat Lisansı (Import Licence for Medicines): İlaç ithalatına yetkili olunduğunu onaylayan belgedir. Gümrük işlemlerinde gümrük idarelerine ibrazı zorunludur. Başvuru formu Rusça hazırlanmalıdır. Bu belgenin edinilmesi 1 aylık bir süreyi
35 bulabilmektedir ve işlem ücreti 300 ruble başvurunun incelenmesi, 1000 ruble lisans için alınmaktadır. Belgenin geçerlilik süresi en çok 12 aydır. Veteriner İlaçları için İthalat Lisansı (Import Licence for Veterinary Medicines): Veteriner ilaçları ithalatına yetkili olunduğunu onaylayan belgedir. Gümrük işlemlerinde gümrük idarelerine ibrazı zorunludur. Başvuru formu Rusça hazırlanmalıdır. Bu belgenin edinilmesi 1 aylık bir süreyi bulabilmektedir ve başvurunun incelenmesi için işlem ücreti 300 ruble, lisans için 1000 ruble alınmaktadır. Belgenin geçerlilik süresi en çok 12 aydır. İlaç ve Eczacılık Malzemeleri için İthalat Onayı (Import Approval for Medicines and Pharmaceutical Substances): İlaç ve eczacılık malzemeleri ithalatını onaylayan belgedir. Gümrük işlemlerinde gümrük idarelerine ibrazı zorunludur. Başvuru formu Rusça hazırlanmalıdır. Bu belgenin edinilmesi 15 günlük bir süreyi bulabilmektedir ve işlem ücreti ürünün değerinin %0,05’idir. Belgenin geçerlilik süresi ilaçlar için ithalat lisansına göre değişmektedir. Yangın Güvenliği Sertifikası (Certificate of Fire Safety): Rusya’da uygulanan yangın güvenlik standartlarına uygunluğu gösteren belgedir. Gümrük işlemlerinde gümrük idarelerine ibrazı zorunludur. Başvuru formu Rusça hazırlanmalıdır. Bu belgenin edinilmesi 15 günlük bir süreyi bulabilmektedir ve işlem ücreti 15003000 USD olabilmektedir. Belgenin geçerlilik süresi üç yılı aşamamaktadır. Ozon Tabakasına Zarar lı Maddeler için İthalat Lisansı (Import Licence for Ozone Depleting Substances): Ozon tabakasına zararlı maddeler içeren ürünlerin ithalatına yetki verildiğini onaylayan belgedir. Gümrük işlemlerinde gümrük idarelerine ibrazı zorunludur. Başvuru formu Rusça hazırlanmalıdır. Bu belgenin edinilmesi 1 aylık bir süreyi bulabilmektedir ve işlem ücreti 300 ruble başvurunun incelenmesi, 1000 ruble lisans için alınmaktadır. Belgenin geçerlilik süresi en çok 12 aydır. Ozon Tabakasına Zarar lı Maddeler için İthalat Onayı (Import Approval for Ozone Depleting Substances): Ozon tabakasına zararlı maddeler içeren ürünlerin ithalatını onaylayan belgedir. Gümrük işlemlerinde gümrük idarelerine ibrazı zorunludur. Başvuru formu Rusça hazırlanmalıdır. Bu belgenin edinilmesi 1 aylık bir süreyi bulabilmektedir ve işlem ücreti zorunlu değildir. Belgenin geçerlilik süresi ozon tabakasına zararlı maddeler için ithalat lisansı ile ilgili süreye bağlıdır. Gizli Bilgi Taşıyan Özel Teknolojik Malzemeler için İthalat Lisansı (Import Licence for Special Technological Equipment Intended for Secret Information Interception): Gizli bilgi taşıyan özel teknolojik malzemelerin ithalatına yetki verildiğini onaylayan belgedir. Gümrük işlemlerinde gümrük idarelerine ibrazı zorunludur. Başvuru formu Rusça hazırlanmalıdır. Bu belgenin edinilmesi 1 aylık bir süreyi bulabilmektedir ve işlem ücreti 300 ruble başvurunun incelenmesi, 1000 ruble lisans için alınmaktadır. Belgenin geçerlilik süresi en çok 12 aydır. Radyoaktif Materyal İçeren Medikal Ürünler için İthalat Lisansı (Import Licence for Radioactive Material Contained in Medical Devices): Radyoaktif materyal içeren ürünlerin ithalatına yetki verildiğini onaylayan belgedir. Gümrük işlemlerinde gümrük idarelerine ibrazı zorunludur. Başvuru formu Rusça hazırlanmalıdır. Bu belgenin edinilmesi 1 aylık bir süreyi bulabilmektedir ve işlem ücreti 300 ruble başvurunun incelenmesi, 1000 ruble lisans için alınmaktadır. Belgenin geçerlilik süresi en çok 12 aydır.
36 Standartlara Uygunluk Belgesi (Certificate of Conformity) : Ürünün GOST standartlarına uygunluğunu gösteren belgedir. Belge Rusya Federal Teknik Ajansı tarafından hazırlanır. Sertifikanın hazırlanması için ihracatçı, ithalatçı ya da üreticinin, ajansta belirtilen uluslararası ya da yerli bir akreditasyon kurumuna başvurması gerekmektedir. 2.8.3.2. GOST Standartları Hakkında Genel Bilgiler Gost, Rusya Federasyonu Standardizasyon ve Ölçüm kurumudur. Rusya Federasyonu'nda halen geçerli olan Kalite Belgesidir (diğer adıyla GOSTR olarak da anılır). Bizde nasıl TSE standartları şu anda tüm firmalar için gerekli ve rekabet açısından yerine getirilmesi gereken bir görev durumundaysa, Rusya'da üretim yapan veya Rusya'ya ihracat yapan herhangi bir üreticinin de yerine getirmesi gereken bir zorunluluktur. GOST Belgesi hem sisteme, hem firmanın ürünlerine yönelik bir belgedir. Diğer bir deyişle, bu belgenin alınması için ürünlerin incelenmesi gerekir. Bu inceleme yetkili Test Merkezlerinde yapılırsa geçerli olmaktadır. Bu yetki GOSSTANDART ( Rusya Federasyonu Devlet Standartları ) tarafından akredite edilmiş (yetkilendirilmiş resmi veya özel sertifika kuruluşlarına aittir. Bir sertifikanın bu kuruluş tarafından verilebilmesi için ilgili ürünler ve firmanın incelenmesi, Rus normlarına uygunluğunun araştırılması gerekir. Bu kuruluşlar, sertifika verebilme lisanslarının devamı açısından yasal işlem yapmakla mükelleftirler ve GOSSTANDART tarafından sürekli denetlenmektedirler. Çoğu Moskova'da faaliyet gösteren bu kuruluşlar değişik konularda uzman bulundurarak sadece yetki alanlarına giren konularda sertifika verebilirler. Yani her kuruluş her sertifikayı verme yetkisine haiz değildir. Sözgelimi, gıda konusunda yetkili olan bir merkez ilgili konuda uzmanı ve onaylanmış yetki alanı yoksa tekstil ürünleri için sertifika veremez. Bunun için bu konuda uzmanlaşmış ve eksper bulunduran, laboratuar imkanı olan başka bir kuruluşa gitmek gerekir. Rusya dışında Almanya, Singapur, Çekoslovakya, Güney Kore, Moldova, İsviçre, Estonya, Macaristan, Beyaz Rusya 'da yetkili sertifika organları vardır. Rusya Federasyonu’nda GOSTR düzenlemesi konusunda ayrıntılı bilgi GOSSTANDART’ın (RF Standardizayon, Metroloji ve Sertifikasyon Devlet Komitesi) http://www.gost.ru/wps/portal/pages.Certifiers İngilizce) ve VNIS’in (Gosstandart Sertifikasyon Araştırma Enstitüsü) www.vnis.ru web sayfalarından temin edilebilir. GOSTR Uygunluk Belgesi GOSSTANDART’ın Rusya’da akredite ettiği firmalardan alınabileceği gibi, Türkiye’den de bazı firmaların aracılığı ile temin edilmesi mümkündür. Ayrıca TSE ve GOSSTANDART arasında yapılan bir anlaşma çerçevesinde TSE tarafından verilen uygunluk sertifikası Rusya Federasyonu tarafından kabul görmektedir. Ticaret Müşavirliğimize aracılık yaptığını bildiren firmalara ait iletişim bilgileri Ek4’de verilmektedir. Pazarın özelliklerinden biri de ISO 9000 Serisi Kalite Sistemlerinin pek kabul görmemesi ve Rusya'nın kendi Kalite Sertifikasına ( GOSTR ) önem verilmesidir. Pazarda temel olarak, sertifika ihtiyacı gümrüklerde ve iç piyasada ortaya çıkmaktadır: 2.8.3.3. İthalat Sürecindeki Diğer Gerekli Genel Belgeler
37 Gümrük beyannamesi: Belgenin orijinali malların geçici bir depoya yerleştirilmesinden itibaren en geç 14 gün içerisinde Rusça doldurularak sunulmalıdır. İçerisinde 83 adet doldurulacak yer vardır. Gümrük değeri beyannamesi: Malın değeri 5.000 amerikan dolarından fazla ise malı gümrükten çekmek için hazırlanır. Sevkiyatın gümrük değerinin belirlenmesini sağlayan belgedir. Rusça doldurulur ve iki nüsha halinde hazırlanır. Profor ma fatura: Satıcının alıcıya gönderdiği, satacağı malın ismi, özelliği, miktarı, fiyatı, teslim ve ödeme şekli, sevkıyatın durumunu içeren bir tekliftir. Proforma fatura hiçbir mali yükümlülük yaratmamaktadır. Alıcı bu teklif üzerine siparişi verir ve ödeme şekline göre harekete geçerse o zaman, satış artık kesinleşmiş, fatura da kesin satış faturası veya ticari fatura diye adlandırdığımız faturaya dönmüş olacaktır. Proforma fatura kelimesinin mutlaka bulunması gerekmektedir. Orjinal ticari fatura: Satış işleminin gerçekleşmesinden sonra düzenlenen bir faturadır. Orijinal fatura satış sözleşmesini belgeleyen veya satış sözleşmesinin var olduğunu kesinleştiren bir belgedir. İthalat veya ihracatta, gümrük işlemlerinin yapılması ve vergilerin hesaplanması için orjinal fatura gerekmektedir. Herhangi bir dilde hazırlanabilir ancak gümrükten çekmek için Rusçaya tercümesi de gerekmektedir. İki nüsha halinde olmalıdır, ancak bazı durumlarda fazladan gerekebildiği için ithalatçının isteğine göre daha fazla da hazırlanabilir. İhracatçılar Rus gümrüğünün her bir paketin net ağırlığını içeren bilgiyi isteyebileceğini unutmamalıdır. Ayrıca, karşılıksız gönderilen mallarda da proforma fatura düzenlenerek üzerine “only for customs clearance’’ malı alabilmek içindir ibaresi belirtilmelidir. Ticari Faturada Bulunması Gerekli Bilgiler : Alıcı ve satıcının unvan ve adresleri Tanzim tarihi, Malların cinsi/tanımı Malların miktarı Malların ağırlığı ve ambalaj numaraları, Yükleme limanı Varış boşaltma yeri Malların birim fiyatı ve toplam bedeli Teslim şekli ve ödeme şartları, Taşıt aracının türüne bağlı olarak plaka no/vagon no/Gemi adı/uçuş no (biliniyorsa) Navlun ve sigorta ile ilgili bilgiler (Alıcı tarafından istenirse) Sipariş veya anlaşma sayısı, Malın menşei Koli Ambalaj Listesi (Packing List): Paketler içindeki malların cinsini ve adedini belirtmek için satıcı tarafından düzenlenir. Diğer bir ifade ile kolinin içinde bulunan ambalaj ve mal muhteviyatını belirten listelerdir. Yabancı gümrüklerde malın gümrük makamları tarafından örnekleme yöntemi ile kontrol edilmesini sağlamaktadır. Ayrıca alıcılar ihracatçı tarafından kendilerine gönderilecek ambalaj listesine göre malları çeşitli perakende veya toptan satış yerlerine gönderebilmektedir. Ambalaj listeleri alıcının kendi iç dağıtımında bu açıdan
38 yardımcı olmaktadır. Eğer ticari fatura bu listede belirtilecek olan her başlığı içeriyorsa hazırlamaya gerek yoktur. Rusçaya çevirisi hazır tutulmalıdır. Uçak konşimentosu: Nakliyeci ya da acente tarafından hazırlanmalıdır. Özel bir form gerekmez, genellikle İngilizce hazırlanır, belgenin şekil ve içerik olarak kullanılan standart belgeler gibi olması yeterlidir. Konşimento (Bill of Lading): Konşimento emtiayı temsil eden kıymetli evraktır. Malların sevkini yapan nakliyat firması tarafından düzenlenir. Sevki tevsik eden en önemli belgedir. Tren, uçak veya gemi ile yapılan taşımacılıkta kullanılan ve malın taşımak üzere teslim alındığını ve varış noktasında konşimento sahibine teslim edileceğini gösteren belgedir. Nakliye senedi (Waybill): Uluslararası karayolu taşımacılığında düzenlenir. Genellikle çok dilli bir form şeklindedir. Belgenin şekil ve içerik olarak kullanılan standart belgeler gibi olması yeterlidir. İçerisinde maddelerin İngilizcesinin de bulunması gerekebilir. Menşe Şahadetnamesi (Certificate of Origin): İhracata konu olan malların üretim yerini gösteren belgedir. İhracatçı ve onun temsilcisi tarafından hazırlanarak bağlı bulunulan oda tarafından tasdik edilmesi gerekmektedir. Gümrük vergilerinin belirlenmesinde kullanılmaktadır. Menşeinin belirlenip, belgelendirilmesinde kullanılan menşe şahadetnamesi düzenlenmesi zorunlu belgelerden olmayıp, ithalatçı firmanın isteği doğrultusunda hazırlanır. Menşe şahadetnameleri, gümrük beyannameleri ekinde gümrük idarelerine ibraz edilir. 2.8.4. Ambalaj ve Etiketleme Genel olarak, etikette malın adı, menşei, net ağırlığı, malın içeriği, üretim yılı, raf ömrü, besin değeri, kullanım koşulları gibi bilgilerin Rusça olarak yer alması gerekmektedir. Söz konusu etikete sahip olmayan malların satışı mümkün değildir. Anılan şartlar her bir mal için GOST’dan temin edilebilmektedir. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Malın ismi ve çeşidi, Üretilen ülke ve üretici firma (firmanın ismi Latin Alfabesi ile yazılabilir), Ürünün miktarı ve birimi, Malın terkibine giren ana ve katkı maddeleri, Besin değeri (kalori/ çocuk, medikal ve diyet gıdalarında vitamin değeri), Muhafaza şartları (muhafaza süreleri sınırlı olan veya özel muhafaza şartları gerektiren gıdalar için), 7. Kullanım süresi (son kullanma tarihi veya üretim tarihi ile muhafaza süresi), 8. Hazırlama şartları (yan mamuller ve çocuk maması için), 9. Kullanım tavsiyesi (biyolojik aktivitesi olan gıda katkıları için), 10. Kullanım şartları (bazı hastalıklar ve endikasyonlar için). 2.9. MEDİKAL ÜRÜNLERİN KAYIT AŞAMALARI Son yıllardaki olumlu gelişmelere rağmen, Rusya’da medikal ürünlerin kayıt süreci halen şeffaflık ve netlik yönünden bir takım eksiklikleri taşımaktadır. Rusya, medikal ürünlerin onaylanması sürecinin ana unsurunu, ürünün test edilmesine dayandırmaktadır. Fabrika denetimi, kalite sistemleri, piyasa gözetimi gibi diğer ürün güvenlik güvencesi son zamanlarda gelişmeye başlamıştır. Rusya, FDA (Federal Drug Administration) ve CE
39 (Avrupa Normlarına Uygunluk) belgesine sahip medikal ürünleri dahi testlere tabi tutmakta bu da pazara yüksek teknoloji ürünlerin girmesini geciktirmektedir. Ayrıca, lisan ve kültürel problemler, medikal ürünlerin kayıt aşamasında yasal tavsiye, danışmanlık veya deneyimli distribütörden yardım almayan yabancı firmalara önemli engel teşkil etmektedir. Roszdravnadzor (The Federal Service for Control over Health and Social Development) medikal ürünlerin kayıtından sorumlu ana kamu kurumudur. Kurumun web sitesi Rusça olup ingilizce versiyonu bulunmamakla birlikte google language tools’dan sitenin çevirisinden kayıtla ilgili bölüm ile ilgili bilgilere ulaşılabilinmektedir. (http://www.roszdravnadzor.ru/registration/zarub/contact/zarub_contact.html) Kurumdan telefonda bilgi ve/veya danışmanlık almak mümkün olmamakta, kurum uzmanları şirket temsilcisini yüz yüze görüşmeye davet etmektedirler. Toplantı lisanının Rusça olduğu unutulmamalıdır. Medikal ürünlerin kaydına müracat edebilmek için örneğin, Türk şirketin Rusya’da faaliyette bulunan şirketi, distribütör veya yetkili acenta yada bir danışmanlık şirketi olmak gerekmektedir. Bu yüzden firmalarımıza kayıt için güvenilir ortak veya danışmanlık firmaları ile görüşerek kayıt işlemlerini yürütmeleri tavsiye edilmektedir. Ayrıca, kayıtla ilgili yararlı bilgilere www.pharminform.ru linki ingilizce versiyonundan erişilebilir. Kayıt aşamasını özetlemek gerekirse; birinci aşamada, yetkili şirket temsilcileri Roszdravnadzor kurum uzmanları ile bir araya gelir ve kayıt için ilgili evraklar sunulur, kurum bu evrakları inceler ve kayıt için evrakların kabulü için karar verir. İkinci aşamada, kurum bu evrakları daha detaylı inceleyerek ürünün hangi teknik ve/veya klinik testlere tabi tutulacağı kararını verir. Üçüncü aşamada, ürün örnekleri testler için laboratuar, klinik veya özel merkezlere gönderilir. Bazı durumlarda firma bu testleri evrakları sunmadan önce yaptırabilir. Dördüncü ve son aşamada ise test sonuçları kuruma gönderilir, kurum son incelemeyi yapar ve başarılı test sonuçları onaylanarak kayıt sertifikası tamamlanır. Yabancı şirketin yetkili temsilcisi kayıt sürecinin başlatılması için aşağıdaki evrakları sunması gerekmektedir. 1. Üretici niyet mektubu: Ürünlerinin kaydı için müracat başvurusunu içeren, üreticinin kendi lisanında hazırlanmış ve Rusça tercümesi ile birlikte sunulmuş olması gerekmektedir. 2. Bir medikal ürünün kayıt veya yeniden kaydı için başvurusu: Başvuru firmanın antetli kağıdı ile yapılmak zorundadır. Başvuru ürünle ilgili bütün aksam, parça ve tanımlamaları içermelidir. Ayrıca, başvuru ya Rusça yada Rusça tercümesi ile birlikte sunulmalıdır. 3. Yetkili temsilciye kayıt işlemi yapması için vekalet: Üretici firma, noter tastikli vekaletini yetkili temsilciye verdiğini belgelendirmelidir. Bu belge Rusçaya tercüme edilerek Rus Konsolosluklarından apostil onayı almalıdır. Vekalette üreticinin medikal ürünün kayıt işlemlerinin, imza yetkisinin ve kayıt sertifikasının alınabilmesinin üretici tarafından tevdi edildiğinin ifade edilmesi gerekmektedir. 4. Medikal ürünle ilgili referans materyal: Ürünün başvuru alanı ve amacının en detaylı tanımını içermelidir. Ürün yeni ise, tedavi ve çalışma sistemi ürüne eklenmelidir. Ayrıca, ürünün ne zaman geliştirildiği, üretimine başlandığı ve dünyada başka hangi ülkelere sunulduğunu içeren bilgiler sunulmalıdır. Belge, ya Rusça yada Rusça tercümesi ile birlikte sunulmalıdır.
40 5. Ürünle ilgili 130x180 milimetreden küçük olmayan bir resim: Ürünün görünüm ve parçalarını gösteren resim eklenmelidir. 6. Yabancı lisanda hazırlanmış olanların da kabul edildiği tanıtıcı materyaller. 7. Ürünün üretildiği ve/veya üçüncü ülkelerde yapılan kayıt belgeleri: Patent, ticaret sanayi odaları veya kamu kurum/kuruluşları tarafından verilen benzer belgeler. Buradaki belgelerden üretim lisans belgesi bu kapsamda değildir. 8. Ürünün üretildiği ülkede varsa ölçme cihazı ile ilgili belgeler. 9. Ulusal ve Uluslararası uygunluk belgeleri: ISO, CE, FDA gibi belgeler bu belgeler noter tasdikli ve apostil onaylı sunulmalıdır. 10. Üreticinin faaliyetleri ile ilgili Rusça el kitabı ve fiyat listesi: 7,8,9,10’daki belgeler orjinal, noter tasdikli ve apostil onaylı olmalıdır. Kayıt sertifikasının süresi medikal cihazlar, aletler, araçlar ve mobilyalar için 10 yıl olup bazı kullan at ürünler için bu süre 5 yıldır. Kayıt sertifikasının süresi bittiğinde, üreticinin adı değiştiğinde, ürünün ismi değiştiğinde yada üreticinin kayıtlı ürününün ismi değiştiğinde kayıt belgesinin yenilenmesi gerekmektedir. Kayıt süreci oldukça karışık, gri alanları fazla ve ticari engel olarak tanımlanabilecek bir durum arz etmektedir. Bununla beraber görüşme yaptığımız firmaların tecrübelerinden yola çıkarak, Roszdravnadzor (The Federal Service for Control over Health and Social Development) ile iyi ilişkilerle kayıt veya yeniden kayıt aşamasında bu sorunları aşmak mümkün gözükmektedir. Bu yüzden Rusya’da temsilcileri olmayan firmalarımızın pazara girmeden ve ürünlerinin kayıtlarını yaptırmadan önce danışmandan veya yetkili distribütörden yardım almaları büyük önem arz etmektedir. Medikal ürünlerin kayıt süreci 46 ay, hatta bazı durumlarda 1 yıllık bir süreyi bulmaktadır. Maliyeti konusunda ise resmi bir fiyat listesi bulunmamaktadır. Ancak, firmalar kayıt için 3 10 bin dolarlık bir maliyet olduğunu ve bununda doğal olarak ürünün özelliğine göre (kullan at, yüksek teknoloji gerektiren, vs..) değiştiğini belirtmektedirler. Bazı durumlarda bu maliyet distribütör tarafından üstlenilmektedir. Fakat, kaydın sadece üretici firma adına yapılması ve üreticinin sertifikanın sahibi olması önerilmektedir. Çünkü bu durum ürünün kayıt süresi bitmeden olası bir distribütör değişiminde üretici firmaya esneklik kazandırmaktadır. Kayıt sertifikası Rusya pazarına girme, medikal ürünlerin ithalatı ve serbest dolaşımına yetki veren ilk ve en önemli belgedir. Bununla beraber, GOSTR ve Sıhhi Epidemik (Hijyen) belgesi medikal ürünlerin kayıtlarından sonra alınması gereken belgelerdir. Bu üç belge Rusya pazarına girerken edinilmesi gereken belgelerdir. GOSTR belgesi Goststandart (Federal Agency for Technical Regulations and Metrology) kurumu tarafından akredite edilen merkezler tarafından bir yıllık veya üç yıllık (GOST uzmanları üreticiyi kendi üretim tesislerinde incelenmesi durumunda) verilmektedir. Hijyen belgesi Rospotrebnadzor (Federal Service for Control over Consumer Rights and WellBeing of the Population) kurumu tarafından bir yıllık (kayıttan önce alınırsa) veya beş yıllık (kayıttan sonra alınırsa) bir süre için verilmektedir. GOSTR ve hijyen belgesi genellikle maliyetleri üstlenen distribütör adına düzenlenmektedir. Söz konusu belgelerin alımı zaman alıcı ve karışıktır. Bu yüzden bu belgeleri distribütörler veya danışmanlar aracılığı ile alınması önerilmektedir.
41 2.10. PAZARLAMA VE TANITIM Bütün sektörlerde olduğu gibi pazara girişte pazarlama çok önemli bir araç olmaktadır. Etkin pazarlama, ürünümüzün doğru kanallara ulaştırılmasında çok olumlu sonuçlar verebilmektedir. Medikal ürünler bu açıdan ayrıca önemlidir. Ürünlerin alıcıları doğrudan tüketiciler olmadığı için pazarlama araçları seçilirken özel dikkat gerekmektedir. Ürünlerin alıcıları genellikle hastaneler ve klinikler ile bunların karar vericileri olarak kamu görevlileri, doktorlar, özel klinikleri işleten firma sahipleri ve ortakları olduğu için pazarlama ve tanıtımın doğrudan bu kesimin üzerine yoğunlaşması zorunludur. Bu yüzden, sektörde ilgili fuarlara katılmak, eğitim, seminer, konferansları takip etmek, mümkünse katılım sağlamak, sektörel magazin ve dergileri takip etmek, sektörün nabzını tutmak, söz konusu sektör dergilerine reklam vermek, fuarlarla sınırlı olmayıp doğrudan firmalarla temasa geçmek, fuar öncesi ve sonrası firma ziyaretleri yapmak, yeni ürün ve hizmetlerin tanıtımını yapmak, son yılların en etkin iletişim, satış ve pazarlama araçlarından birisi olan firma web sitelerini en etkin şekilde kullanmak, firmaların ve ürünlerin tanıtımının web siteleri aracılığı ile sürekli yapıldığını unutmamak pazarlama ve tanıtım faaliyetlerinin önemli adımlarını oluşturmaktadır. 2.10.1. Fuarlar Fuarlar yeni pazarlara girişte kullanılan en etkin yöntemlerden birisidir. Pazarda müşteri bulmak ve müşterilerle kalıcı ilişkiler kurmak isteyen firmalarımızın mutlaka sektörel fuarlara katılmaları gerekmektedir. Dünyadaki tüm fuarlara sektör, ülke ve konu olarak www.expodatabese.com ve www.auma.de sitelerinden erişilebilir. Diğer taraftan, Rusya Federasyonu’nda düzenlenen fuarlara www.exponet.ru/index.en.html web sayfasından ulaşılabilir. Moskova’da her yıl düzenlenen “Public Health Care” (Zdravokhraneniye) fuarı medikal sektörünün en önemli fuarıdır. 812 Aralık 2008 tarihleri arasında Türkiye’nin milli düzeyde iştiraki Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği (OAİB) ve Merkezimiz ortak organizasyonunda gerçekleştirilmiş fuarın 2008 yılında 18.’si düzenlenmiştir. Zdravookhraneniye 2008 Fuarı, Rusya Federasyonu’nun ve Doğu Avrupa’nın en büyük ve en önemli medikal fuarı olma özelliğini taşımaktadır. Zdravookhraneniye, 1974 yılından itibaren düzenlenmekte olup Expocentre’ın öncelik sırasında ilk sıralarda yer almaktadır. Fuar, “RUEF –Russian Union of Exhibitions and Fairs” ve “UFI Union des Foires Internationales” üyesidir. Zdravookhraneniye, Russian Chamber of Commerce ve Moscow Government himayesinde ve the Russian Ministry of Health Care & Social Development, the Russian Ministry of Industry and Trade, the Russian Academy of Medical Sciences adlı kuruluşların destek ve yardımlarıyla düzenlenmiştir. Zdravookhraneniye, aynı zamanda Rusya’da yürürlükte olan “Tıbbi Hizmetlerin Geliştirilmesi Programı”nın bir parçası olarak düzenlenmektedir. 2006 yılından itibaren Zdravookhraneniye, “Rusya Sağlık Haftası” çerçevesinde düzenlenmeye başlamış ve bu da fuara ülke çapında bir proje konumunu kazandırmıştır. Fuarın artan dinamiği, bu sektördeki yerli ve yabancı firmalar arasındaki yükselen prestiji, anlam ve önemini teyid etmektedir. İnfo standında görev yaptığımız bu fuar bilgi alışverişi ve iş bağlantıları açısından son derece etkin bir zemin oluşturmaktadır. Fuara medikal alet ve cihazlar, kullan at sağlık ürünleri, hastane mobilyaları, laboratuar ekipman ve malzemeleri, güzellik ve sağlık ürünleri, kozmetik ürünleri gibi birçok malzeme ve ekipman sergilenmiştir. 2008 yılında fuara; ABD, Almanya, Arjantin, Avusturya, Avustralya, Belarus, Belçika, Brezilya, Çek Cumhuriyeti, Çin, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hindistan, Hollanda, İngiltere , İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, Japonya, Kanada,
42 Katar, Kazakistan, Kırgızistan, Kore, Letonya, Litvanya, Lübnan, Lüksemburg, Macaristan, Meksika, Norveç, Polonya, Rusya, Slovakya, Tayvan, Türkiye, Ukrayna olmak üzere 40 ülkeden 1.060 firma iştirak etmiştir. Fuarda; Almanya, Çek Cumhuriyeti, Çin, Finlandiya, Fransa, İspanya, Kore ve Türkiye milli düzeyde temsil edilmiştir. Ülkemizin yanı sıra Çek Cumhuriyeti de bu yıl ilk kez milli düzeyde katılmış bulunmaktadır. Ülkemizden 15 milli katılım organizasyonu ile 2 bireysel toplam 17 firma fuara katılmıştır. Fuar 2009 yılında 711 Aralık tarihleri arasında gerçekleştirilecektir. Fuarla ilgili daha geniş bilgiyi www.igeme.gov.tr ve http://www.exponet.ru/exhibitions/by id/zdravmo/zdravmo2009/index.en.html adresinden edinilebilir. 0812 Aralık 2008 tarihlerinde Moskova’da düzenlenen “Public Health Care” (Zdravokraneniye) fuarı çerçevesinde “Rusya Yerinde Medikal Sektör Pazar Araştırması” kapsamında çeşitli firma ve sektör kuruluşları ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Diğer önemli fuarlar ise; MED SİB (Sibirya sağlık fuarı) 1922 Mayıs 2009, Novosibirsk’de gerçekleştirilecektir. Hospital 2009 0709 Ekim 2009, St.Petersburg gerçekleştirilecektir. Volgazdravexpo 2009 1416 Ekim 2009, Kazan’da gerçekleştirilecektir. 2.10.2. Dergiler Sektördeki en önemli tanıtım araçlarından biride sektöre yönelik hazırlanan dergilerdir. Firmaların bu dergilere tanıtım amacıyla verebilecekleri tam sayfa reklam fiyatları derginin tirajına göre değişmektedir. Örneğin 5.000 tirajlı, renkli bir derginin tam sayfa reklam fiyatı 10001500 dolar arasında değişmektedir. Sektördeki başlıca dergi aşağıda verilmektedir. Interphar mmedica: En önemli sektörel magazin dergisidir. Düzenli olarak ilgili kamu kurumlarına, hastanelere, üniversitelerin ilgili bölümlerine, özel kliniklere gönderilmektedir. Medikal sektörü ile ilgili bilgilerin bulunabileceği ve sektör firmalarının reklam verebileceği sektörel bir magazindir. Rusya Federasyonu ve MedicaDüsseldorf fuarında dağıtımı yapılmaktadır. Tirajı 5.000’dir. www.soveropress.ru 2.10.3. Ödeme Şekli ve Bankacılık Ziraat Bankası, Yapı Kredi Bankası, Garanti Bankası, Credit Europe Bank (eski adı Finansbank) ve Dexia (eski adı Denizbank) gibi bankaların Rusya’da şubeleri bulunmaktadır. Rusya’da genel itibariyle ödemeler peşin yapılmakta olup, karşılıklı güven, alıcı satıcıların birbirleriyle ilişkileri gibi bir takım unsurlar ödeme koşullarını esnettiği görülmektedir. Son yıllarda bankacılık sisteminde görülen gelişmeler neticesinde akreditif kullanılmaya başlanmıştır. Yapılan görüşmelerde, sektörde genellikle ön ödemeli, geri kalanı ise mal tesliminden sonra olan vadeli ödemeler yapıldığına ilişkin bilgi edinilmiştir. Ancak pazar koşulları henüz çok iyi oluşmadığından ülke içinde yapılacak birçok faaliyet için ithalatçı firma, ihracatçı firmadan mali destek veya katkı payı isteyebilmektedir. ABD krizinin etkisiyle Rusya’da görülen bazı firma iflasları ödeme konusunun önemini artırdığı
43 gözlenmekte ve bazen hiç beklenmeyen firmaların dahi iflasa sürüklenebileceği görülebilmektedir. Bu yüzden, sözleşmelerde ödeme konusunun mutlaka kaide altına alınması ve açık net anlaşılır bir şekilde ifade edilmesinde fayda görülmektedir. Ödemeler konusunda diğer önemli bir husus Rusya’yla ticarette ruble kullanımıyle ilgili olarak Rusya ile ticarette rublenin geçerli para olarak kabul edilmesi için ihracatçıların başlattığı girişimdir. İhracatçılarımızın alacaklarının tahsilinde yaşanan sorunların çözümüne katkı yapacağı düşünülen Rubleyle ticaretin başlatılması ve ihracatçının tahsil ettiği rublenin, Enerji Bakanlığı’nın Rusya’ya gaz ve petrol ödemelerinde kullanılabilmesi için çalışmalar yapılmaktadır. Bu yöntemin uygulanabilmesi için, konunun Rusya tarafından benimsemesi ve konvertibl olmayan paraların alım satımını yasaklayan, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı kararın değiştirilmesi gerekiyor. Bu uygulamanın Türkiye’nin Rusya’ya ihracatına olumlu katkı sağlayabileceği tahmin edilmektedir. 2.10.4. İşadamlarına Seyahat ile İlgili Öneriler Rus iş insanları ilk toplantıda farklı gelebilir. Genellikle ciddi, çok fazla tebessüm etmeyen ve doğrudan iş görüşmesine geçmek isteyen bir yapıları bulunmaktadır. Toplantı için randevu alımı pek kolay olmamakta olup randevusuz toplantı imkanı bulunmamaktadır. Bu bir kuraldır. Randevu alımı bazen günler haftalar sürebilir. İlk bağlantı kurulduktan sonra biraz sabırlı olmak gerekir. Randevu alımından sonra sebepsiz iptal çok hoş karşılanmamaktadır. Moskova’da trafik sorunundan dolayı bazen toplantıları metroya yakın yerlerde yapabilmektedirler. Avrupa’da rastlanan öğlen yemekli toplantı genellikle talep edilmemelidir. Moskova’da günün her saatinde trafik sıkışıklığı yaşanabilmektedir. Randevulara zamanında gidilebilmesi için zamanında yola çıkılması önemlidir. Trafik nedeniyle randevuya yetişilememesi Moskova’da sık rastlanabilecek bir durumdur. Böyle bir durumda karşı tarafa haber verilmesi iyi olacaktır. Ayrıca, sokak tabelalarının sadece Kiril alfabesinde yazılmış olması da adres bulma konusunda sıkıntı yaratmaktadır. Bu nedenle özellikle ilk defa Moskova’ya giden firmalarımıza bu konuda sıkıntı çekmemek için kendilerine yardımcı olacak bir rehber tutmaları tavsiye edilir. Genel olarak Ruslar görüşmelerini kendi lisanlarında yapmayı tercih etmektedirler. Ülkede İngilizce yaygın olarak konuşulmadığından, iş görüşmelerine bir tercüman ile gidilmesi son derece önemlidir. Rusça bilinmediği durumlarda tercümana, görüşmeye gitmeden önce yapılacak görüşmenin muhteviyatı hakkında bilgi verilmesinde yarar görülmektedir. Kartvizit değişimi yapılmaktadır. Bu yüzden görüşmelere firmanın Türkçe/İngilizce varsa Türkçe/Rusça kartvizit götürülmelidir. Rusya Federasyonu’na vize alınmasında, vize alındıktan sonra ülkeye giriş esnasında da çeşitli sıkıntılar yaşanmaktadır. Vize alımında sorun yaşanabileceği düşünülerek vize işlemi son dakikaya bırakılmamalı, mutlaka seyahat tarihinden makul bir süre önce başvuru yapılmalıdır. Başvuru esnasında da mutlaka gerekli olan belgeler ve yöntem ilgili makamlardan öğrenilmelidir. Moskova’da otel ücretleri yüksek, otel kalitesi düşük ve otellerde yer bulunması konusunda da sıkıntı yaşanabilmektedir. Otel rezervasyonu için bazı oteller ön ödeme talebinde bulunabilmekte ve otele yerleşme esnasında da konaklama bedelinin peşin ödenmesini
44 isteyebilmektedirler. Rezervasyonun önceden yapılması ve otelin isteklerinin öğrenilmesi konaklama esnasında bir sıkıntı yaşanmaması açısından önemlidir. Moskova bir çok döviz bürosu bulunmaktadır. Bu nedenle döviz bozdurulmasında sıkıntı yaşanmamaktadır. Şehrin farklı bölgelerindeki hatta aynı cadde üzerindeki döviz bürolarında farklı fiyatlar uygulanabilmektedir. Döviz bozdururken fiyatının önceden öğrenilmesinde fayda bulunmaktadır. Ayrıca, birçok döviz bürosu damgalı ve/veya eski dövizleri kabul etmemekte veya çok düşük fiyatla bozmaktadırlar. Ayrıca, Rusya’da ruble dışında başka bir parayla alışveriş yapmanın olanaklı olmadığı unutulmamalıdır. Rusya Federasyonu’na giriş yapan ve 3 günden fazla konaklayacak olan yabancılar otellerinde veya otelde kalmıyorlar ise bulundukları yerin yetkili makamına kayıtlarını yaptırmak durumundadırlar. Otel dışında kayıt için ücret talep edilebilmektedir. Ülkeden çıkışta sorun yaşanmaması için bu konuya dikkat edilmesi gerekmektedir. Moskova’da cep telefonu, internet kullanımı açısından bir sıkıntı yaşanmamaktadır. Kredi kartlarının küçük alışverişlerde kullanılmaması önerilmektedir. DHL, Federal Express, Pony Express, TNT, UPS gibi firmaların Rusya’da ofisleri bulunmakta ve taşıyıcı hizmetler sunmaktadır. Firmalar sabah 9 akşam 6 arasında çalışmakta ancak alışveriş merkezleri sabah 10 akşam 8 hatta 9’a kadar açıktır. Rusya Federasyonu Resmi Tatil Günleri 1 12 Ocak Yeni Yıl 7 Ocak Ortodoks Noeli 23 Şubat Askerler Günü 8 Mart Uluslarası Kadınlar Günü 1 Mayıs Emek ve İlkbahar Bayramı 9 Mayıs Zafer Bayramı 12 Haziran Bağımsızlık Günü 4 Kasım Milli Uzlaşma Günü 12 Aralık Anayasa Bayramı 1 Bayram günü Cumartesi veya Pazar gününe rastladığı takdirde müteakip çalışma günü /günleri tatil olarak ilan edilir
45 BÖLÜM III GENEL DEĞERLENDİRME
46 3. GENEL DEĞERLENDİRME Rusya Federasyonu, 142 milyonluk nüfusu ve 1.7 trilyon dolar GSYİH’si ile dünyanın en büyük on ekonomisinden biridir. Son yıllarda çok hızlı bir gelişme kaydeden Rusya, ülkemizin en büyük ticaret ortağı durumuna gelmiş ve önemli pazarlarından biri olmuştur. Ülkenin dış ticaret rakamları büyümesini sürdürmektedir. 2007 yılında ülkenin ihracatı 355 milyar dolar, ithalatı ise 223 milyar dolar olmuş ve dış ticaret hacmi 578 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Son yıllarda her yıl ortalama yüzde 30’nin üzerinde büyüyen medikal sektörü önemli bir pazar olup pazar hacmi 2007 yılında 5 milyar doları geçmiştir. Sektörün büyüme eğiliminin önümüzdeki yıllarda süreceği tahmin edilmektedir. Sektörün iç üretim kapasite ve birikiminin yetersiz olması sebebiyle ithal medikal ürünlerine olan talep artmaktadır. Ülkemizin Rusya Federasyonu’na olan medikal ürünleri ihracatı 2008 yılında 8 milyon dolar civarında olup bunun oldukça az olduğu ve pazar payımızın daha da artırılabileceği düşünülmektedir. Rusya’da federal, bölgesel ve özel hastanelerin çoğunda halen eski medikal ürün ve malzemeler kullanılmakta ve bunların hemen tamamının yeni ürünlerle değişmesi gerekmektedir. Yüksek teknoloji konusunda üretim becerilerinin yetersiz olduğu sektörde medikal ürünler ithalat yoluyla karşılanmakta, diğer taraftan özel sağlık hizmetlerine olan talep sürekli artmaktadır. Pazarda rekabet artmakta, yeni ürün ve hizmetlere talep yükselmektedir. Alım gücünün ve ekonomik büyümenin iyileşmesi sonucunda yeni ve modern sağlık hizmetlerinin gelişmesi ve giderek büyümesi beklenmektedir. Sağlık sektörünün hükümetin temel öncelik alanlarından biri olması ve önümüzdeki yıllarda iki haneli büyüme sürecinin devam edeceği beklentisi Rusya’yı medikal sektörü firmalarımızca ihmal edilmemesi gereken bir pazar haline getirmektedir. 2007 yılında toplam 3.7 milyar dolarlık medikal ithalatı gerçekleştiren Rusya Federasyonu medikal sektörü ithalatının yaklaşık dörtte birini Almanya’dan gerçekleştirmektedir. Almanya ile beraber ABD, Japonya , İtalya, Fransa, Ukrayna, Çin pazardaki firmalarımızın rekabet etmesi gereken ülkelerdir. Ülkemizin Rusya’nın toplam medikal ithalatındaki payı binde 2 civarındadır. Pazarın büyüklüğü, kapasitesi ve büyüme oranları dikkate alındığında bu oranın oldukça düşük olduğu mütalaa edilmektedir. Rusya Federasyonu’nun 3.7 milyar dolarlık medikal ürünleri ithalatının % 47’sini tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet cihazlar (sintigrafi cihazları, diğer elektromedikal cihazlar ve göz testine mahsus cihazlar dahil), % 23’ünü Xışınlı, alfa, beta veya gama ışınlı cihazlar, % 7’sini ortopedik cihazlar, % 7’sini mekanoterapi cihazları; masaj cihazları, psikotekni cihazlar, ozonoterapi, oksijenoterapi, aeroterapi, suni teneffüs veya diğer terapik teneffüs cihazları, % 7’sini cerrahide kullanılan steril malzemeler ve %2’sinin de tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar (ameliyat masaları, muayene masaları, kliniklerde kullanılmaya mahsus mekanik tertibatlı karyolalar, dişçi koltukları) oluşturmaktadır. Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet cihazlar, Xışınlı, alfa, beta veya gama ışınlı cihazlar, steril cihazlar, ortopedik cihazlar, mekanoterapi cihazları, masaj cihazları, psikoteknik cihazlar, ozonoterapi, oksijenoterapi, aeroterapi, suni teneffüs veya diğer terapik teneffüs cihazları, ultrasonik tetkik cihazları, kateterler ve kanüller, diğer elektro
47 teşhis cihazları, şırıngalar, suni eklemler, dişçi tornaları, dişçiliğe mahsus diğer alet ve cihazlar, cerrahide kullanılan mobilyalar ve işitme cihazları ithal edilen başlıca ürünler olup, firmalarımızın özellikle yukarıdaki söz konusu ürün gamında yenilikler sunması, hali hazırda krizin etkisiyle siparişlerin uzak pazarlardan ülkemize kayabileceği beklentisinden hareketle pazara yönelik faaliyetlerini başlatması/artırması gerekmektedir. Pazarın araştırılması, daha iyi öğrenilmesi, ürünlerle ilgili bilgilerin toplanması, alıcıların kimler olduğu, dağıtım, satış kanallarının kurulması, pazarlama ve tanıtımın nasıl yapılacağı, ürünlerle ilgili en önemli konuların başında gelen ve gostr, hijyen belgesi ve sağlık bakanlığına kayıt işlemlerinin nasıl ve kimler aracılığı ile yapılacağı, 7 ayrı eyalette pazara giriş noktalarının ve dağıtımın hangi merkezler üzerinden yapılması gerektiği, ödemelerin mevcut şartlarda nasıl yapıldığı ve satış sonrası hizmetlerin ve iyi ilişkilerin sürekliliğinin kurulması detaylı bir pazar araştırmasının ve planlı bir pazara giriş stratejisinin detaylandırılması pazarda başarıyı artıracak en önemli etkenlerin başında geldiği unutulmamalıdır. Rusya Federasyonu’nun ithal ettiği medikal ürünlerine bakıldığında söz konusu ürünlerin ülkemizin ihraç ürünleri olduğu, ancak, pazar payımızın çok düşük olduğu görülmektedir. Pazarın henüz doyuma ulaşmadığı Rusya medikal pazarında payımızı artırma imkanı mevcuttur. Pazarda tüm medikal ürünlerine olan talebin artacağı özellikle yüksek teknoloji ihtiva eden ürünlere olan talep artışının daha yüksek olacağı tahmin edilmektedir. Esasında, pazarda kalite algısında iyi bir yer edinen özellikle Almanya, ABD, Japonya, Fransa gibi ülkelerin fiyat yönünden ülkemizle rekabet şanslarının az olduğu düşünülmekte, kaliteli ve dünya standartlarında üretim yapan firmalarımızın Rus alıcıların algılarına yönelik yapacakları pazarlama ve tanıtıcı faaliyetlerin rekabet şansımızı yükselteceği düşünülmektedir. Rus hükümetinin 20072009 yılları arasında 15 yeni hastane yatırımı, bütün eyalet ve yerel hastanelerin medikal ekipmanlarının yenilenmesi ve yüksek teknolojik ürünlere olan ilgileri ve ülkenin ekonomisindeki iyileşmeler firmalarımıza önemli fırsatlar sunmaktadır. Diğer önemli bir fırsat ise ülkede özel kliniklere olan talep ve sayıları sürekli artan özel klinik yatırımlarının dikkate alınarak rakiplerden önce gerekli girişim ve bağlantıların yapılmaya başlanmasıdır. Firmalarımızın pazarda yer almaları ve/veya pazar paylarını artırabilmeleri için; ü Medikal sektörünün gelişimini sürdürdüğü göz önüne alınarak pazara girmek isteyen firmaların doğru stratejiler oluşturulması gerekmektedir. ü Detaylı bir pazar araştırması yapılması, doğru alıcılarla temasa geçilmesi, pazarlama ve tanıtım faaliyetlerinin planlanması, ü Alıcılar genellikle, kamu temsilcileri, doktorlar, özel klinik yöneticileri ile distribütör ve/veya ithalatçılar olduğundan hareketle bunların istek ve ihtiyaçlarının tam olarak belirlenmesi, hangi ürünlere talep gösterdiklerinin irdelenmesi, ü Ülkede ithalatta ortaya çıkabilecek tarife dışı engelleri önleyebilmek için prosedürlerin ve uygulamaların tam olarak bilinmesi, bunların yerine getirilmesi ve buna göre hareket edilmesi,
48 ü Alıcılarla doğrudan temas kurmak oldukça önemli olduğu için Rusya’da alıcılarla sürekli temas kurabilecek, gerekli bilgileri toplayabilecek, ihaleleri takip edebilecek, alıcıları belli aralıklarla ziyaret edebilecek temsilcisinin bulunmasında fayda görülmektedir, ü Pazarda alıcılarla sürekli temas halinde bulunan distribütörlerin mevcut bilgilerinden mümkün olması halinde azami faydalanılması, iyi bir distribütör/temsilci bulunması, ü Pazarda finansal krizin etkilerinin sürdüğü, bu yüzden ödemeler konusunda sıkıntı yaşamamak için, sözleşme konusunun önemle üzerinde durulması, esnek bir fiyat ödeme politikasının benimsenmesi, ü Rusya pazarına medikal ürün ihracatında ürünlerin kayıt ettirilmesi, gost belgesi ile hijyen sertifikasının alınmasının zorunluluğu unutulmamalı, ü Pazarda tanıtıma özellikle sektörel yayınlara ilgi gösterilmekte olup doğru iletişim araçları kullanılarak gerekli tanıtımın yapılması ve sektörle ilgili fuarlara katılım sağlanması, ü Pazarda Rusça bilmeden ve/veya konuya hakim bir tercüman olmadan operasyonel, yönetsel ve diğer faaliyetlerin yapılmasının olanaklı olmadığı, ü Rusya’da kaliteli ve yeni ürünlere her zaman daha yüksek fiyat ödeme yapılabilmesi sebebiyle yeni ürün üretim ve pazarlama becerilerinin geliştirilmesi, ü İyi ve uzun süreli ilişkilerin her zaman faydalı olduğu, bu yüzden ülkede düzenlenen seminer, toplantı, konferans gibi aktivitelere katılım sağlamanın faydalar sağladığı, ü Merkezimiz tarafından organize edilen “Public Health” (Zdravookhraneniye) fuarının artan dinamiği, bu sektördeki yerli ve yabancı firmalar arasındaki yükselen prestiji, fuarın anlam ve önemini teyid etmektedir. Fuar bilgi alışverişi ve iş bağlantıları açısından son derece etkin bir zemin oluşturduğu ve katılımın önemli iş fırsatları sağlayabileceği düşünülmektedir. Ayrıca firmalarımızın uluslararası pazarlama faaliyetleri için “İhracata Yönelik Devlet Yardımları” kapsamında yer alan Yurtdışı Fuar Katılımlarının Desteklenmesi, Yurtdışında Ofis ve Mağaza Açma, İşletme ve Marka Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi, Pazar Araştırması ve Pazarlama Desteği, ArGe Yardımı, Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi, Eğitim ve Danışmanlık Yardımı ve Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi ve Turquality Desteği’nden etkin bir şekilde yararlanmak için çaba sarf etmelerinde yarar olacaktır. Bu destekler ile ilgili detaylı bilgilere Dış Ticaret Müsteşarlığımızın (www.dtm.gov.tr) web sitesinden ulaşılabilir.
49 BÖLÜM IV EKLER
50 4. EKLER Ek1: Yarar lı Web Adresleri § T.C. Moskova Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği (http://www. musavirlikler.gov.tr) (http://www. dtmos.ru) § DTMAB Pazara Giriş Veri Tabanı (http://mkaccdb.eu.int/mkaccdb2/indexPubli.htm) § International Trade Center (ITC) TradeMap (http://www.trademap.net) § Business Information Service for the Newly Independent (http://www.bisnis.doc.gov) § Expocentr (www.expocentr.ru) § Dünya Ticaret Merkezi ( http://www.wtcmoscow.ru/eng/about/about.aspx). § Russian Federation Chamber of Commerce and Industry (http://eng.tpprf.ru) § Ministry for Economic Development and Trade of the Russian Federation ( http://www.economy.gov.ru) § Ministry of Health (http://www.government.ru/institutions/ministries/details.html?he_id=143) § Russian Customs (Searchable Duty Rate Database) ( http://www.customs.ru/en/legislation/tariff/) § Zorunlu sertifikasyona tabi ürünler için (http://www.rusimpex.ru/Content/Custom/Sertif/tamtarif.php3 ) § Federal State Statistics ServiceRosstate (http://www.gks.ru) § GOSTR Uygunluk Belgesi düzenlemek için akredite edilen firmalar için (http://www.gost.ru/wps/portal/pages.Certifiers)
51 Ek2: Görüşme Yapılan Kuruluş ve Fir malar T.C. MOSKOVA BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ 7.Rostovskiy per D.12 Moskova, 11921 Rusya Federasyonu Tel: +7 495 2462989 / 2463989 Fax: +7 495 2464989 Web:www.musavirlikler.gov.tr / www. dtmos.ru Email:[email protected] RUSYA FEDERASYONU SAĞLIK VE SOSYAL KALKINMA DAİRESİ 119992, Ulitsa Malaya Pirogovskaya Moscow, Russia Tel: +7 499 2464409 Email: [email protected] İlgili: Sergiyenko Valeriy Ivanoviç RUSYA FEDERASYONU İLE TÜRKİYE İŞ VE DOSTLUK DERNEĞİRUTID 115184, Bolshoi Ovchinnikovsky Per., 16 Moskova, Russia Tel: +7 499 9290416 Fax: +7 499 9290473 Email: [email protected] Web: www.rutid.org İlgili: Muharrem Kaçmaz VNIIIMT (GOST Sertifikası veren kurum) Tel: +7 903 5655829 Cep +7 906 3071466 Email: [email protected] Web: www.vniiimt.org İlgili: Andrey Anatoleviç GOSTCERT (GOST Sertifika fir ması) 125040 Moskova, Begovaya Alleya D3 Tel +7 495 7834217 Fax: +7 9456485 Email: [email protected] Web: www.gostcert.ru İlgili: Natalia Treşkova VALERO GROUP (Medikal İthalatçısı/Distribütörü) 450024, Centralnaya Street, Ap. 20/1 Ufa City, Russia Tel: +7 347 2219311 Fax: +7 347 2219317 Cep: +7 917 4399366 Email: [email protected] Web: www.valero.ru İlgili: Adgamov Linaris Adgamovich MEDLN CAPITAL LTD. (Medikal İthalatçısı/Distribütörü) 6/216, Noovoposelkovaya Street, 125363, Moskova Russia
52 Tel: +7 495 5809126 Fax: +7 495 5809127 Cep: +7 903 1595039 Email: [email protected] Web: www.medincapital.ru İlgili: Natalia Loseva MEDİCAL EQUIPMENT (Medikal İthalatçısı/Distribütörü) 656066, Barnaul City, St. Sevastopolskaya, 21 Russia Tel: +7 385 2470107 Fax: +7 385 2461166 Cep: +7 913 2148346 Email: [email protected] İlgili: Vadim Balasov TRİMM (Medikal fir ması) 107113, Moskova, Lobachika, 15 Tel: +7 495 2287799 Email: [email protected] Web: www.trimm.ru İlgili: Sergey Mulukin EURASIA DENTAL (Medikal İthalatçısı) Moscow, Russia Tel: +7 495 7856403 Fax: +7 495 7856403 Cep: +7 903 6107972 Email: [email protected] İlgili: Andrew Aidov ASMO LTD. (Medikal Lojistik) 143966, Ashhabadskaya Street, Reutov, Moscow Russia Tel: +7 485 7239145 Fax: +7 485 7239145 Email: [email protected] Web: www.asmoltd.com İlgili: Vadim Barkov CONTINENT LTD. (Medikal İthalatçısı) Moscow, Russia Tel: +7 926 5974217 Email: [email protected] İlgili: Eduard Naugolinkh YUNONA (Medikal firması) Lyudnikova, 13, 210023 Vitebsk, Belarus Tel: + 375 2122432 Fax: + 375 2122487 Cep: + 375 29 6262790 Email: [email protected]
53 Web: www.simurg.by İlgili: Andrey Bogomolov AHO (Medikal fir ması) Tel: +7 925 7406693 Email: [email protected] İlgili: Mirzeyev Rafael TECAN (Medikal fir ması) 121108, St. Ivan Franco, 4, K15, Moscow Russia Tel: +7 495 3803665 Fax: +7 499 1447694 Email: [email protected] Web: www.tecan.ru İlgili: Prokofev Vladimir
54 Ek3: Rusya Federasyonu’nda Medikal Ürünleri Ticareti Yapan Bazı Fir maların Adresleri Aksimed 125493, Avantgarde 3, Office 5P Moscow, Russia Tel/Fax : +7 (495) 6459680 Email: [email protected] Web: http://www.aksimed.ru Ürünler: Medical information systems El Tayde Technician Ltd. 123610, Krasnopresnenskaya Naberezhnaya 12, 6 Entrance, Office 932 Moscow Tel: +7 (495) 2582170 Fax: +7 (495) 2582171 Email: [email protected] Web: www.altaide.ru Ürünler: Apparatus for infusion therapy, surgery and intensive care Analytica Moscow, Travel Serebryakova, 2, Building 1, Floor 2. POB 93, Moscow 129343, Russia Tel: +7 (495) 7481168 Fax: +7 (495) 7370365 Email: [email protected] Web: www.analytica.ru Ürünler: Equipment, reagents, kits and control of materials, as well as other products for the clinical and biochemical, koagulologicheskih, haematological, immunochemical (immunosorbent analysis, immunoblot, immunofluorescence, flow cytometry) studies, rapid analysis of urine, analysis of blood gases and electrolytes, definition miokardialnyh markers as well as test kits for bespribornoy rapid diagnosis; consultation on equipping clinical diagnostic laboratories, research and Internal quality control, based on its own training center and at retreats held training laboratories with delivered products; guarantee and maintenance of equipment; certified manufacturers engineers service department to repair, as well as produce the entire range of prevention, setting up and initial launch in the hightech laboratory equipment (koagulometry, hematological, biochemical, and other ionoselektivnye analyzers); prompt delivery of goods from a warehouse in Moscow Antamed Pr. Marshala Dzukova 2, Moscow, Russia Tel: +7 (095) 1918279 Fax: +7 (095) 1913517 Email: [email protected] Web: www.antamed.ru Ürünler: Professional equipment and apparatus for cosmetology Comesa Russia, 121059, Moscow, St. Europe, 2, Hotel RadisonSlavyanskaya, South Wing Tel: +7 (495) 9418662 Fax: +7 (495) 9418663
55 Email: [email protected] Web: www.comesa.ru Ürünler: Equipment for monitoring and gemofiltratsii central hemodynamics, breathing leykotsitarnye and infusion filters, ultrasound equipment, rentgenodiagnosticheskie complex analog and digital image processing, angiograficheskie system, design and installation of the operating units and radioactive waste from the distribution system "clean air" CPE Lim Ltd. P.O 24, 603155, Nizhny Novgorod, Russia Tel: +7 (831) 2203140 Fax: +7 (831) 2203140 Email: [email protected] Web: www.sandy.ru Yetkili: Kiriyenko Liudmila Nikolayevna Yetkili Tel: Ürünler: Titanium implants and instruments for osteosynthesis Dr. Weigert Service, Llc. 109044, Moscow, Sarinsky Travel, 13, Building 28 Tel: +7 (495) 7717537 Fax: +7 (495) 6769180 Email: [email protected] Web: http://www. drweigert.ru Ürünler: Dishwashers, butylomoechnye machines, cip, lubrication system of transport belts, hlordioksidnye installation EFA 198510, St. Petersburg, Pedrotvorets, University Avenue, 2/18 Tel: +7 (812) 4287000 Web: www.efa.ru Ürünler: Videotechnika, apparatus, optics, laparoscopy, artroskopiya, rinoskopiya, koagulyatory Electron Co 198188, St. Petersburg, P.O Box 12 Tel: +7 (812) 3250202 Fax: +7 (812) 3250444 Email: [email protected] Web: www.elektron.ru Ürünler: Digital devices for screening and diagnosis of diseases of the chest, digital xray apparatus for polipozitsionnom tripod, rentgenograficheskie diagnostic aids, coplexess rentgenograficheskie teleupravlyaemye Factormed Technika Moscow, Russia Tel: +7 (495) 7862668 Fax: +7 (495) 7862668 Email: info@factormt.ru Web: www.factormt.ru
56 Ürünler: Universal apparatus capable of implementing various types of respiratory support for the patient from the forced ventilation system to support selfbreathing Galachem, Llc. St. 2nd Zvenigorodskaya 12, Moscow Tel: +7 (495) 2533733 Email: [email protected] Web: www.galachem.ru Ürünler: Chemical reagents, laboratory equipment, analytical instruments. Kront 141400, Khimki, st. Spartakovskaya, 9, pom. 1, Moscow, RF, 125190 Tel: +7 (495) 5004884 Fax: +7 (495) 5738711 Email: [email protected] Web: www.kront.com Ürünler: Ultravioletobluchateli microbicides for the disinfection of air in the presence of people, installations for the production of sodium hypochlorite disinfection solution, installations for the disinfection and sterilization of flexible endoscopes, containers for disinfection and sterilization of medical instruments, stacking containers for the transport tubes and bottles, set the distribution of medicles. Lamsystems Cc. 456300, Chelyabinsk Region, Miass, Turgoyak Road 2/4, POB 442, Russia Tel/Fax: +7 (3513) 544500, 544744 Email: [email protected] Web: www.lamsystems.ru Ürünler: Laboratory equipment, laminar air flow cabinet, biosafety cabinet, pcr cabinet, fume hoods Lytech Moscow street. Low Pirogovskaya, 1, p.3 Building Research Institute of Physical and Chemical Medicine, Fourth Floor Tel/Fax: +7 (495) 5891403 Web: www.lytech.ru Ürünler: Set of reagents for pcr, reagent kits, laboratory equipment, laboratory plastics, consumables. M.P.A Medical Partners 123007, Moscow, Russia, 3rd Backbone St., 30, M. Polezhaevskaya Tel/Fax: +7 (495) 9213088 Email: [email protected] Web: www.mpamed.ru Ürünler: Medical furniture, surgical sutures, instruments and consumables. Med Continent Nizhny Novgorod, St. Berezovskaya, village, 87b Tel: +7 (831) 2705155 Email: info@medcontinent.ru Web: www.medcontinent.ru
57 Ürünler: Medical instruments, medical kits Medical Technology Group, Ltd. 195009, St.Petersburg, St. Komsomol, Russia, 13, in LTL “AC” 1 Floor Tel/Fax: +7 (812) 3311499, 9259260 Email: [email protected] Web: www.medtg.ru Ürünler: Laboratory equipment, diagnostic equipment, the equipment for anesthesia and ventilator, endoscopic equipment, sterilization equipment, ophthalmic equipment, physiotherapy equipment, vacuum systems fence biomaterials greiner bioone, reagents and supplies, strips for urine analyticon, operating and inspection tables. Medicom MTD Ltd. Petrovskaya St. 99, Taganrog, Russia, 347900 Tel: +7 (8634) 626242 Fax: +7 (8634) 615405 Email: office@medicommtd.com Web: www.medicommtd.com Ürünler: Electroencephalograph recorder, eeg videomonitoring, telemetry eeg, neuromonitoring, ambulatory eeg monitoring. Mediks 107076, Moscow, Russia Tel: +7 (495) 6452066 Fax: +7 (495) 6452066 Email: [email protected] Web: www.mediks.ru Ürünler: Hospital supplies, disinfection, sterilization, cosmetics, bandages materials, gloves, supplies general, functional diagnosis. Mega Optim Ltd. Moscow, Russia Tel: +7 (495) 7777000 Web: www.megaoptim.ru Ürünler: Stick support, crutches support, wheelchair, accessories for sanitary rooms, items for bathrooms, devices against slepping. Megi 450024, Ufa, Glazovsky, 1/1 Tel: +7 (347) 2922600 Fax: +7 (347) 2271945 Email: [email protected] Web: www.megi.ru Ürünler: Medical and laboratory furniture, beds metal health, medical tables, gynecological chairs. Monitor Ltd. 344068, Russia, RostovonDon, St. Krasnokursantsky, 104A Tel: +7 (863) 2310401 Fax: +7 (863) 2436377
58 Email: sales@monitorltd.ru Web: www.monitorltd.ru Ürünler: Resuscitation and anesthesiology monitor, functional diagnosis and cardiology kardiografy, functional diagnosis and pulmonology spirometers. Nelian 109548, Moscow, Metro Printers, 5 mp, St. Guryanov, 4, Bldg 1 Tel: +7 (495) 5182541 Email: [email protected] Web: www.melian.ru Ürünler: A hardwaresoftware package dianel test for the wealth and selection of rehabilitation programs developed on the basis of the latest scientific achivements. Post Modern Technology 127055, Moscow,. Novoslobodskaya, D.73, P.1, 5th Floor Tel: +7 (495) 7806051 Email: [email protected] Web: www.pmtech.ru Ürünler: Automation of the institutions of health and the developer original software, medical information systemMedialog. Promedtech Moscow, Krasnopresnenskaya Embankment, 12 (Business Complex World Trade Center), Entrance 6, Suite 1347 Tel: +7 (495) 2582085 Fax: +7 (495) 9670344 Web: www.promedtech.ru Ürünler: Dental equipment, supplies, tools, patologoanatomischeskoe equipment, incinerator, synthetic gypsum, surgical equipment, shockwave therapy, laser systems, xray equipment, laboratory eqipment, endoscopic equipment, narcosis breathing equipment, functional bed. Rbmed Moscow, Scientific Proezd, 12, of. 25 Tel: +7 (495) 6410472 Email: [email protected] Web: www.rbmed.com Ürünler: Ultrasound machines, computer tomography, angiography and mri tomographs, ultrasonic sensors, xray tubes. Renex 630063, Novosibirsk, PO Box:129, Str. Decembrists 269 Tel/Fax: +7 (383) 2622506 Email: [email protected] Web: www.renex.ru Ürünler: Medical radiology, apparatus for a mobile xray, personal protection from xray, x ray film. Sana Ltd. Orel, Russia Tel: +7 (4862) 724108
59 Email: [email protected] Web: www.apsana.ru Ürünler: Bandages, plaster, gauze, medical gloves, system solution for transfusion, disposables syringes. Simas Moscow, Warsaw highway, D.125 P1 Tel: +7 (495) 9802937 Email: [email protected] Web: www.simas.ru Ürünler: Laboratory equipment. Sintez SPB Enterprise 199178, St.Petersburg, Nab. R. Smolenka, Russia 57 Tel/Fax: +7 (812) 4562296 Web: www.alcotest.ru Ürünler: Alkometry. SBM Russia, St.Petersburg, St. Vatutin, 19, OOO “GMS” Tel/Fax: +7 (812) 4481397 Email: info@sbmlab.ru Web: www.sbmlab.ru Ürünler: Laboratory equipment; bath water, bani sand combined, baths ultrasound, shakers, dispersants, incubators, rotary evaporators, climatic chamber, mills, agitators, pump, compressors, thermostats, drying cabinets, tripods, electric stoves, laboratory furniture, metal furniture, technical furniture, analytical equipment; moisture analyzers, libra laboratory, dosimetry system, calorimeter, oksimetry, conductivity, microscopes, equipment for the analysis of petroleum products, phmeters, ionomery, spectrometers, fluorimetry, fotokolorimetry, chromatographs. Tekamed Velozavodskaya St. 4, Suite 201 Moscow 115280 Tel: +7 (495) 7556859 Fax: +7 (495) 7558990 Web: www.tekamed.ru Ürünler: Diagnostic equipment, operating tables, neonatology, narcosis breathing apparatus. Zdrawmedtechk 109012, Moscow, B. Cherkassky Per. D.13/14, Building 4 ABC Tel: +7 (495) 7295809 Fax: +7 (495) 6288169 Email: tu@zmtk.ru Web: www.zmtk.ru Ürünler: Sets of surgical disposable clothes, one midwifery kits for gynecological operations and inspections, special onetime transaction sets of clothes and linen for childbirth, Caesarean section, AKSH support infrared, miniinvazivnoy surgery, angiography, AIX, flebektomii, appendoktomii, disposable caps, masks, gowns, pajamas, bahily, sheets of various sizes, weights and colors.
60 Ek4: GOSTR Uygunluk Belgesi Düzenlemek için Akr edite Edilen Firmalar TSESOJ UZTEST METROLOJ İ VE KALİBRASYON MERKEZİ Tel (90 352) 321 1748 Faks (90 352) 321 1919 Web:www.tsesjt.com Email: tsesjt@tsesjt.com BUREAU VERİTAŞ GÖZETİM HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. Tel (90 216) 518 4050 pbx Faks (90 216) 518 3900 Web: www.bureauveritas.com.tr Email: [email protected] M E T S E L Certification(GostR) Hygienic Report Of Products & Logistics Tel: (+7).926.2031403 Tel\Fax: (+7).495.5075802 Email: [email protected] web: www.metsel.ru EMARKETÇİ DANIŞMANLIK LTD. Tel (90212) 221 9104 Faks (90212) 220 69 38 Web: www.emarketci.com Email: posta@emarketci.com Moskova Şubesi Tel (7 495) 748 69 01 pbx Faks (7 495) 748 69 02 MADKİM Tel (90 216) 368 2327, 368 0416, 368 1962 Faks (90 216) 368 0729 Web: www.madkim.com Email: [email protected] SEBİL DANIŞMA MERKEZİ Tel (90 312) 240 9270 Faks (90 312) 240 9709 Email: info@sebil.com Web: www.sebil.com ANO AKADEMMASH GOSSTANDART Akredite No: POCC RU:0001.11 Ai 50 Kurum Adı ANO AKADEMMASH Tel (+7 495) 782 1708 Faks (+7 495) 782 1708 Web: www.serconsrus.com Email: [email protected]
61 KAYNAKLAR 1. Business Information Service for the Newly Independent (http://www.bisnis.com) 2. DTMAB Pazara Giriş Veri Tabanı (http://mkaccdb.eu.int/mkaccdb2/indexPubli.htm) 3. DTMBilgi İşlem Merkezi Verileri 4. Dünya Ticaret Merkezi ( http://www.wtcmoscow.ru/eng/about/about.aspx). 5. Expocentr (www.expocentr.ru) 6. Federal State Statistics ServiceRosstate (http://www.gks.ru/bgd/regl/b08_12/IssWWW.exe/stg/d01/0901.htm) 7. Global Market Information Database (www.gmid.euromonitor.com) 8. International Trade Center (ITC) TradeMapThe Database on Product Trade Flows (http://www.trademap.net) 9. İGEMEBağımsız Devletler Topluluğu Sağlık Sektörü Pazar Araştırması2007 10. İGEMERusya Federasyonu Hedef Pazar Araştırması, 2004 11. Pazarda yapılan firma görüşmeleri 12. Russian Customs (http://www.customs.ru/en/legislation/tariff/) 13. Russian Federation Chamber of Commerce and Industry (http://eng.tpprf.ru) 14. T.C. Moskova Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği (http://www.dtmos.ru) 15. The Economist Intelligence Unit Country Reports (http://www.eiu.com) 16. USRussia Business Council (https://www.usrbc.org/resources/Russianeconomicindicators/)
62

rusya federasyonu medikal sektörü

Transkript

Benzer belgeler

Kasım 2012

Tam Metin - Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Samsung`un hedefi: “3 yıl içinde be

Rusya Federasyonu Doğal Taş Sektörü

Nisan 2013

Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi

rusya federasyonu hükümeti ile türkiye cumhuriyeti

RUSYA FEDERASYONU

rusya federasyonu

rusya federasyonu

medikal - EDAK ECZA KOOP.