Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar

Cinsel Yolla Bulaşan İnfeksiyonlar
Doç. Dr. Kemal ÖZERKAN
CYBİ Nedir ?
• Heteroseksüel ya da homoseksüel olmak üzere
genital, genital-oral, oral-anal, genital-anal
yolla bulaşan tüm infeksiyonları içerir.
RESİM YOK…
CYBİ
•
•
•
•
•
•
•
Tüm dünyada önemli bir halk sağlığı sorunu…
Gelişmekte olan ülkeler > Gelişmiş ülkeler…
Hedef  Yayılımın önlenmesi
500 milyon yeni kişi/yıl (90m CT, 62m NG, 12m TP)
1/3’ü <25yaş
Edinilmiş STERİLİTE…
Komplikasyonların tedavisi güç ve pahalı…
CYBİ Genel Özellikler
• Her iki cinste cinsel yönden EN aktif oldukları
dönemde sık görülürler,
• SESSİZ seyrederler,
• Genelde aşıları YOK, immünite bırakmazlar,
• ‘Bana bişey olmaz!’ diyenlerde daha SIK,
• Akut hastalık dışında;
– İnfertilite, lohusalık humması, serviks kanseri,
fetus ve yenidoğan infeksiyonlarına zemin
hazırlar,
– HIV enfeksiyonunun geçişini artırırlar.
CYBİ Yüksek Risk Faktörleri
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Çok eşlilik,
Eşin birden fazla eşinin olması,
Hayat kadınları ve müşterileri,
Yakın zamanda cinsel eş değiştirmek,
CYBİ belirtisi olanla ilişkiyi sürdürmek,
Eşlerin de tedavi edilmesi gerektiğinin bilinmemesi,
Eğitim ve kondom kullanımının az olması,
Genç yaş, Kadın cinsiyet, Sünnetsiz olma,
Başka bir CYBİ varlığı…
CYB Mikroorganizmalar
Bakteriler
Virüsler
Mantarlar
Protozoonlar
Ektoparazitler
T.Pallidum
Herpes Simplex
C.Albicans
T.Vaginalis
P.Pubis
N.Gonorrhoeae
Hepatit B,C
E.Floccosum
E.Histolytica
S.Scrabei
C.Trachomatis
CMV
Microsporum
G.Lambdia
M.Hominis
HPV
Trichophyton
U.Urealyticum
Molloscum
Contagiosum
H.Ducrei
HIV I;II
C.Granulomatozis
BAKTERİLER
Etkenler
Neisseria gonorrhoeae
Gardnerella vaginalis
Treponema pallidum
Haemophilus ducreyi
Calymmatobacterium
granulomatis
Hastalık
Üretrit, servisit, epididimit,
konjoktivit, perihepatit, artrit,
dermatit, endokardit, menenjit
Bakteriyel vajinozis
Sifilis
Şankroid (yumuşak şankr)
Granuloma inguinale
Shigella, Campylobacter jejuni Enterit (eşcinsel erkeklerde)
Group B streptococcus
Neonatal sepsis
BAKTERİLER
Etkenler
C. Trachomatis
U. Urealyticum
Mycoplasma hominis
Hastalık
NGU, trahom, servisit, epididimit,
konjoktivit, LGV, pnömoni, Reiter S.
NGU
PID, postpartum ateş
MANTARLAR
Candida albicans, tornlopsis,
glabrata, E.floccosum,
Vajinit, balanit
Mikrosporium, Trikofiton
VİRAL
Etkenler
Hastalık
HSV
Genital herpes, proktit, neonatal
enfeksiyon
HAV
HBV, HCV
Hepatit (homoseksuel erkek)
Hepatit, PAN, HCC
CMV
Mononukleoz send., konjenital enf.
HPV
Condyloma acuminatum, karsinoma
Molluscum
contagiosum
HIV
Molluscum contagiosum
AIDS
PROTOZOONLAR
Etkenler
Hastalık
Trichomonas vaginalis
Vajinit, üretrit
Entamoeba histolytica
Enterit (homoseksüel erkek)
Giardia lamblia
Enterit (homoseksüel erkek)
EKTOPARAZİTLER
Etkenler
Hastalık
Pediculosis pubis
Sarcoptes scabiei
Pubis infestasyonu
Skabies
CYBİ Klinik Yansımaları
•
•
•
•
•
•
•
•
Akıntı
Kaşıntı
Ülser varlığı
Ülser hikayesi
Disparonia
Pollaküri
Disüri
Pelvik ağrı
• Fizik Muayene;
– AKINTI
– LEZYON
– ÜLSER
• 4 aşamada incelenir;
A.
B.
C.
D.
AKINTI (+), LEZYON (-)
LEZYON (+), ÜLSER (-)
LEZYON (+), ÜLSER (+)
SİSTEMİK
A. Akıntı (+) Lezyon (-)
1.
2.
3.
4.
Üretrit
Vaginit
Servisit
Salpenjit  PID  TOA
A.1 ÜRETRİT
• Pürülan üretral akıntı, disüri, vulvar irritasyon,
sık idrar, pyüri
– GU  Gonokokal Üretrit (%15-20)
• Akut, daha bol ve pürülan akıntı
– NGU  Nongonokoksik Üretrit (%80-85)
• Subakut, daha az ve berrak akıntı
• Sosyoekonomik düzey yüksek
• Birden fazla etken  CT (%25-60), UU(%20-40), TV, MH
Akıntı (+) Tanı Nedir ?
•
•
•
•
Hikaye
Fizik Muayene
Akıntının tipi, şekli, görünümü, kıvamı
Gram boyama;
– Lökosit ve gr(-) diplokoklar  N.Gonorrhea
– GONORRHEA  Çukulata agar, Thayer Martin besi
– CHLAMYDİA  Antijen arama, Doku kültürü
GONORE (Bel soğukluğu)
• Dünyadaki en yaygın CYBİ arasında yer alır (2004
yılında 113/100.000).
• Neisseria gonorrhoea (gr(-) diplokok, ink 2-5gün)
• Sadece insanlarda yaşar…
• %75 oranda 15-29 yaş.
• Çok yüksek derecede bulaşıcı
• Bir karşılaşmada %50 BULAŞIR…
• Kadında %50, erkekte %10 asemptomatik
GONORE
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Cinsel yol – ıslak yüzeylerle de…
Doğumda anneden  bebeğe geçebilir…
Üretra ve endoserviksin kolumnar epiteline (%80)…
Vulva ve vajina etkilenmez (çok katlı yassı…)
Rektum – Orofarenks – Konjonktiva
İnkübasyon 2 – 14 gün
%30 – 60 kadında SESSİZ…
En sık belirti  akıntı, dizüri, metroraji
Servisit + Üretrit = %70-90  GONORE
%10 -20’sinde PID
FITZ-HUGH-CURTIS Sendromu
En önemli komplikasyon  Tubal adezyon  İnf, EG, KPA
GONORE – Klinik
• Silendirik epitele yerleşir
• En sık endoserviks (%80)
üretra
Bartolin
Skene
• Akut bol pürülan kokusuz akıntı
• Pollaküri, disüri
• Vulva hiperemik
• Üretra ve Skene’den pürülan akıntı
• Bartolin gn’le tek taraflı tutulur
Gebelik – Yenidoğan
• Gebede spontan abortus,erken membran
rüptürü,prematür doğum,akut koriyoamniyonit,
• Yenidoğanda ophtalmia neonatarum ve farengeal
enfeksiyon ophtalmia neonatarum görülür.
• Doğumdan 2-3 gün sonra her iki gözde görülen ,
pürülan akıntıyla karakterizedir.
• Rutin olarak uygulanan, %1’lik gümüş nitrat, %0.5
eritromisin yada %1’lik tetrasiklin pomad etkili
profilaksi yöntemleridir…
Dissemine Gonokokal İnfeksiyon
• Akut artrit dermatit sendromu
• Hastaların %0.5-3’ünde gonokokal bakteriyeminin
sonucu olarak görülür.
• Kadınlarda 6 kat fazladır..
• Ekstremitelerde 30’dan az olmayacak makül, püstül,
peteşi, bül, ekimoz
• Ateş ,eklem ağrısı, gezici poliartrit, tenosinovit,
faranjit ve deri döküntüleri belirtileridir..
• Endokardit, Rektal kanama, Menenjit…
GONORE – Tanı
•
•
•
•
•
Erkek, üretra yayma %100
Kadın, serviks yayma %80
Gram veya metilen mavisi
Hasta başı ekim
Çukulata, Thayer-Martin 48 saat %80
GONORE – Tedavi
• Gonorenin birinci basamak tedavisi
verilmeden önce ülkedeki antibiyotik direnci
durumu bilinmelidir.
• Antibiyotik direncinin çeşitliliği nedeniyle tüm
dünya için geçerli olabilecek tedavi yöntemi
bulmak mümkün değildir.
• Hastalığın yayılımı ve tekrarlamasını önlemek
için tüm cinsel eşlere de tedavi verilmelidir.
2007 yılı CDC önerilerine göre tedavi
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Amoksisilin 2 gr+Probenesid 1 gr, oral, tek doz
Ampisilin 2-3 gr+Probenesid 1 gr, oral, tek doz
Azitromisin 2 gr, oral, tek doz
Sefiksim 400 mgr, oral, tek doz
Sefotaksim 500 mgr, IM, tek doz
Sefoksitin 2 gr, IM+Probenesid 1 gr, oral, tek doz
Sefpodoksim 400 mgr, oral, tek doz
Seftriakson 125-250 mgr, IM, tek doz (gebeler)
Siprofloksazin 500 mgr, oral, tek doz
Levofloksazin 250 mgr, oral, tek doz
Ofloksazin 400 mgr, oral, tek doz
Spektinomisin 2 gr, IM, tek doz
GONORE – Tedavi
•
•
•
•
Seftriakson tek doz 250 mg im.
Penisilin Prokain 4,8 milyon Ü im.
Ampisilin 2gr. 6 saat sonra 2gr.
Amoksisilin 2gr. 6 saat sonra 2gr.
KLAMİDYA
• Etken: Chlamydia trachomatis
• A.B.D’de en sık görülen cinsel yolla bulaşan bakteriyal
infeksiyon
• En sık 15-29 yaşlarda
• WHO: her yıl 90 milyon yeni klamidyal infeksiyon
• Genital klamidyal infeksiyonların oranı
– Sağlıklı kadınlarda:%0-26
– CYBİ kliniklerine başvuran kadınlarda:%50
– Salpenjitli kadınlarda:%70’lere ulaşmaktadır.
KLAMİDYA
• 3 ana grup
– LGV (L1 –L2 –L3 )
– Trahoma (A, B, Ba, C)
– Genital Sistem Enf. (D-K, 8 tip)
• Zorunlu hücre içi gram (-) bakteri
• Cinsel ilişki ile insandan insana
• Doğum sırasında anneden bebeğe (konjunktivit, otit,
bronşit, pnömoni)
• Tuvalet, sauna, havuz gibi ortak kullanım alanlarından
bulaşmaz.
KLAMİDYA – Klinik
• Çoğunlukla asemptomatik
– Klamidyal infeksiyonu olan kadınların yaklaşık %70’i ve erkeklerin
%25’inde klinik belirti yoktur.
• Subakut daha az, berrak akıntı  mukopürülan servisit
• Disüri
• Asendan enfeksiyon
Endometrit
Salpenjit
İnfertilite
Ektopik gebelik
-Bir salpenjit atağı %10 infertilite
-İki salpenjit atağı %20 infertilite
-Üç salpenjit atağı %50 infertilite
KLAMİDYA – Tanı
• Hücre kültürleri ile izolasyon
• Elementer cisimcikler, spesifik monoklonal
antikorlar
• Klamidya antijenlerinin gösterilmesi
• Spesifik Klamidya DNA veya Ribozomal RNA
sekuanslarının moleküler problarla
gösterilmesi PCR
KLAMİDYA – Tedavi
•
•
•
•
Doksisiklin 2x100mg/gün 10 gün
Tetrasiklin 4x500mg/gün 10 gün
Eritromisin 2x300mg/gün 10 gün
Azitromisin tek doz tedavi
Eş tedavisi verilmelidir.
Üretral akıntı
Gram boyama
Lökosit (+)
G(-) diplokok (+)
Lökosit (+)
G (-) diplokok (-)
Tedavi
GU + NGU
Lökosit (-)
G(-) diplokok (-)
Semptom (+)
Tedavi
NGU
Tedavi
NGU
Gonokok için
kültür
Sistit, prostatit araştır
Ampirik tedavi sonrası şikayetler
geçmedi veya tekrarladı ise;
• Partnerde infeksiyon
• İlaca dirençli etken
• T. vaginalis, HSV veya mantar infeksiyonu
gibi daha az görülen etkenler
• Prostatit
A.2 VAGİNİT
•
Vajinal akıntı, vulvar, perineal irritasyon
•
Etkenler: C.albicans (süt kesiği akıntı)
T.vaginalis (sarı-yeşil pis kokulu akıntı)
Bakteriyel vajinozis (BV) (gri renkli kötü kokulu)
•
Tanı: Mikroskopik inceleme
•
Tedavi;
*Candida azol bileşikleri
*Trikomonas ve G. vaginalis metronidazol
*Eşlerin de tedavisi gerekli
A.3 SERVİSİT
• Pürülan vaginal akıntı
– Chlamydia trachomatis
– Neisseria gonorhea
– HSV de diğer bir servisit etkenidir
A.4 SALPENJİT
• Serviks ağzında pürülan akıntı, alt kadran
ağrısı, adneksial-servikal hassasiyet
• PID
• TOA
• Zemin hazırlar…
Pelvik İnflamatuar Hastalık
•
•
•
•
•
•
Pelvik agri
Servikal hareketlerde ve adnekslerde hasasiyet
Ates
Mukopurulan akinti
Uriner semptomlar
Semptomlar atipik olabilir.
Pelvik İnflamatuar Hastalık – Tanı
•
•
•
•
•
•
•
Endometrial biopsi – endometrit
CRP
Sedimentasyon
Lokositoz
Klamidya – gonore (+)
US da abse
Laparoskopi??
PİH – Tedavi
• Ayaktan
– Sefoksitin 2 gm IM veya Seftriakson 250 mg+Doksisiklin 200mg/gun 14 gun
– Oflaksozin 400 mg gunde 2 kez 14 gun+Klindamisin 450 po 4 kez veya
Metronidazol 500 mg po 2 kez
• Yatarak
– Sefalosporin + Doksisiklin
– Klindamisin + Aminoglikozid
10 gun
Genital Mikoplazmalar
• Mycoplasma hominis (salpenjit, pelvik apse,
abortus, düşük doğum ağırlıklı bebek, preterm
doğum)
• Mycoplasma genitalium (en sık boğazda bulunur,
non-gonokoksik üretrit,PID yapabilir)
• Ureaplasma urealyticum (üreaz enzimi sayesinde
üreyi hidroliz ederek mikoplazmalardan ayrılır.
Belirtisiz infeksiyon, üretrit, PID, koryoamniyonit,
preterm doğum, spontan aborta sebep olabilir)
• Duvarsız bakteriler oldukları için penisilin türü
antibiyotiklere karşı doğal dirençlidirler.
GM – Tanı – Tedavi
• Genital mikoplazmalarda tanı genellikle genital sekresyonlardan
etkenin izolasyonu ve kandaki antikor düzeyinin saptanması ile
yapılabilir.
• ELISA genital mikoplazmaların tanısında önemli bir yere sahiptir.
• PCR genital sekresyonlarda ürogenital mikoplazmaların ve
üreaplazmaların erken tanısı için kullanılır.
• Mycoplasma hominis
– Tetrasiklin (%20-40 direnç)
– Klindamisin
– Makrolidlere dirençlidir.
• Ureaplazma
– Eritromisin
– Tetrasiklin (%10-15 direnç)
– Kinolonlar
B. Lezyon (+) Ülser (-)
1. Molluscum contagiosum
2. Condyloma accuminata
3. Pedikülozis
4. Scabies
5. Tinea cruris
B.1 Molluscum contagiosum
•
•
•
•
•
•
Molluscipoxvirüs (DNA virüsü)
Çocuklar ve genç yetişkinler
Ayak tabanı ve avuçlar HARİÇ
2-5 mm çapında çoğul ve özgün nodüller
Asemptomatiktir (bazen ağrılı, kaşıntılı)
Lezyonların tepesinde küçük bir açıklık vardır ve
buradan beyaz bir öz görülebilir.
• %10 molluskum dermatiti denilen lezyon
etrafında enflamatuar reaksiyon vardır.
Tanı – Tedavi
• Klinik görünüme göre yapılır.
• Kesinleştirmek için biyopsi yapılarak
molluskum cisimleri gösterilebilir
• Genellikle birkaç ay içerisinde kendiliğinden
iyileşirler..
• Keskin bir küret ile kürete etme ve lezyonun
içeriğini çıkararak zemini gümüş nitrat veya
fenolle temizlemek uygulanabilir..
• Sıvı azotla kriyoterapi yapılabilir..
B.2 Condyloma accuminata (HPV)
• Papovaviridae ailesine ait yaklaşık 75 farklı
serotipi olan DNA virüsüdür..
• Hücrelerin prolifere olmasını sağlarlar..
• En çok tip 6,11,16,18 ve 31 izole edilir..
• HPV 16 ve 18 serviks kanserinin etyolojisinde rol
alır..
• Condyloma acuminatum, eksternal genitallerde
ve perianal bölgede oluşur ,hemen hepsinden tip
6 ve 11 sorumludur..
• Genellikle birden fazla bölge tutulur..
Makro kondiloma aküminata
• Siğil şeklinde, deriden kabarık
• Birden fazla
• Çoğunlukla komissura posterior ve anüs
etrafında
• Tip 6 ve 11
Mikro kondiloma aküminata
• Kanser açısından daha tehlikeli
• CIN ve Cx Ca ilişkisi
• Tip 16-18-31-33-35
Kondiloma aküminata tanı
• Klinik bulgu
• Smear
• Punch bx (Koilositoz)
– Histolojik olarak koilositler görülür.
– Hibridizasyon ve PCR yöntemi ile HPV DNA’nın
saptanması duyarlı yöntemlerdir.
– Serolojik testler bulunmamakta ve kültürü
yapılamamaktadır..
Kondiloma aküminata tedavi
• Genellikle kendiliğinden iyileşmektedir..
• İyileşmeyen olgularda;
1)Kriyoterapi,
2)Yakıcı Ajanlar (Podofilin,TCA)
3)DNA sentez inhibitörleri (5-FU)
4)Cerrahi müdahaleler
(Eksizyon, elektrokoter, lazer)
B.3 Pedikülosis pubis
B.4 Scabies
B.5 Tinea cruris
Etken: Trikofiton, Epidermofiton
C. Lezyon (+) Ülser (+)
1. Sifilis
2. Şankroid
3. HSV
4. Granuloma inguinale
5. LGV
C.1 Sifilis (Frengi))
•
•
•
•
•
•
•
•
Syphilis sive morbus gallicus, Fracastoro 1530
Ciltte ve mukozalarda lezyonlar
Tüm iç organlar – sistemik – kronik
Diğer CYBİ’ların bulaşmasını kolaylaştırır
HIV infeksiyonu olanlarda daha sık ve atipik
Erken dönemde yüksek derecede bulaşıcı
Geç dönemde ciddi ve kalıcı komplikasyonlar
KVS, SSS tutulumu ve hastalıklı bebek doğumu
Antibiyotiklerle etkili şekilde tedavi
Sifilis
• Etken: Treponema pallidum
• İnce, uzun, hareketli, spiral görünümde
• Karanlık saha mikroskobunda kendine özgü
hareketleriyle tanınır.
• Elektron mikroskopta bir dış zar, protoplazmik
silindir ve aksiyel filamentlerden oluştuğu
görülür.
• Lipitten zengin, proteinden fakir
• Besi yerinde üremez, tavşan testi 36 st, PCR
Bulaş – Patogenez
• Minor travma alanları, zedelenmiş epitel ve
mukozalardan geçiş gösterir.
• Özellikle erken dönemde bulaşıcı olan lezyonlarla
temas ile insandan insana, plasenta yoluyla anneden
fetüse
• Ortalama inkübasyon 9-90 gün (21)
• Obliteratif endarterit  Şankr
• Klinik  hücresel ve humoral yanıta bağlı
Sifilis Klinik
Hastaların;
• 1/3’ünde  hastada inf sonlanır, güçlü reaks,
antikor yok,
• 1/3’ünde  normal immün yanıt, klinik belirti
yok, sadece seropozitif latent sifiliz,
• 1/3’ünde  zayıf immün yanıt, güçlü antikor
yapımı, geç dönem sifiliz ve organ tutulumu,
ciddi komplikasyonlar
Klinik Belirtiler
ERKEN SİFİLİZ
Primer Sifiliz
Ağrısız, taban sertliği olan şankr
Bölgesel LAP
Sekonder Sifiliz
Ateş, halsizlik, boğaz ağrısı, artralji, LAP
Makülopapüler raş, kondiloma lata
Ağız ve genital bölgede snail track (salyangoz izi şeklinde
ülserler)
LATENT SİFİLİZ
Deri lezyonları tedavisiz 3-12 haftada kaybolur, latent
dönem başlar, 2 yıldan az süreli veya uzun süreli olabilir
TERSİYER SİFİLİZ
Geç benign sifiliz
Gomlar
Kardiyovasküler sifiliz
Aortit, aortik regürjitasyon
Nörosifiliz
Meningovasküler tutulum
Generalize paralizi ve tabes dorsalis
Primer sifilis
• Şankr ortaya çıkışından yaklaşık 10 gün sonra
genital lezyonlarda bilateral, sert, hareketli ve
ağrısız LAP olur. Şankr 4-6 haftada iz
bırakmadan kaybolur.
• Aksi kanıtlanana kadar genital bölge
ülserlerinin tümü sifilis şankrı olarak kabul
edilmelidir.
Şankr ayırıcı tanısı
•
•
•
•
•
•
•
•
Şankroid
HSV
LGV
Granuloma inguinale
Tüberküloz
Scabies
Behçet ülseri
İlaç erupsiyonları
Sekonder sifilis
• Şankr kaybolduktan sonra genellikle infeksiyonun
9. haftasında sekonder sifilis tablosu başlar.
• Genel bir septisemi sonrası spiroketler tüm vücuda,
organ ve dokulara yayılır.
• ÜSYE benzeri bulgular, ateş, halsizlik, yaygın LAP, deri
döküntüleri olur.
– Bilinç bulanıklığı, gece gelen oksipital bölgeyi tutan baş
ağrıları, uzun kemik ağrıları gibi sistemik semptomlar
olabilir.
– Nadiren sifilitik menenjit, üveit, periostit, hepatit ve
glomerulonefrit olabilir
Sekonder Sifilis
• 1 hafta- 6 ay (∼ 6 hafta)
• Gövde - kollar
pembe ROZEOL,
makül, papül
• Genital bölgede KONDİLOMA LATA
• Bol spiroket
Bulaşıcılığı çok yüksek
• %25 hastada hafif geçer
Rozeol
Kızamık, kızamıkçık ile karışır
Papül
Skabies, psöriazis ile karışır
SPONTAN İYİLEŞİR
Sekonder sifiliz- papuloskuamöz raş
Sekonder sifiliz- papulopüstüler raş
Sekonder sifiliz
Latent sifilis
• Deri lezyonları kaybolduktan sonra hastalık
sessiz ve latent bir devreye girer ancak
serolojik testler pozitiftir.
• Erken dönemde cilt lezyonlarıyla giden
relapslar olsa da 6 aydan sonra nüks görülmez.
Tersiyer Sifilis
• Uygun ve yeterli tedavi edilmemiş olguların 1/3’ünde,
ortalama 3-5 yıl içinde tersiyer sifiliz gelişmektedir.
• Bu dönemde bulaşıcı olmayan hastalık ciddi organ
tutulumları ve komplikasyonlara neden olur.
• Benign Gumma
– Nörosifilis;
tabes dorsalis, yaygın paralizi,
meningovasküler tutulum
– Kardiosifilis; Aort anevrizması (çıkan)
Konjenital sifilis
• T.pallidum’un intrauterin hayatta plasenta
yoluyla anneden fetüse geçmesiyle ortaya
çıkar.
• Hastalığın 4-5. ayda olur.
• Hastalığın evresi tedavi görüp görmediğine
bağlıdır.
• Tedavi edilmeyen olguların %25’inde gebelik
sırasında fetüs ölür.
Konjenital sifilis
ERKEN ( Syphilis congenita praecox):
Sifilitik kadından doğan çocukta, doğumdan
itibaren belirti varsa
GEÇ ( Syphilis congenita tarda):
Sfilitik kadından doğan çocuk başta sağlıklı
olup, 2 yaşından sonra bulgu veriyorsa.
Konjenital sifilis
• Erken doğumsal sifiliz
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Papüler cilt lezyonları
Subepidermal büller
Semer burun
Burun septumunda
perforasyon
LAP
Ağrılı eklemhareketleri
Anemi, Trombositopeni
Hepatosplenomegali
Hepatit
• Geç doğumsal sifiliz
–
–
–
–
Hutchinson dişleri
İnterstisyel keratit
Sensörinöral sağırlık
Büyük eklemlerde efüzyonlu
artrit
– Osteoperiostit
– Osteokondrit
– Osteomyelit
Doğumsal sifiliz – muköz plaklar
Doğumsal sifiliz – Hutchinson dişleri
Tanı
•
Doku veya doku sıvısında spiroketlerin
gösterilmesi
1. Karanlık saha mikroskopisi(duyarlılık %75, ikinci evre
sifiliz lezyonları açısından en önemli test)
2. DİF(direkt immünfloresan)
•
Serolojik testler
1. Non-treponemal (VDRL-RPR)
2. Treponemal(FTA-ABS, MHA-TP, TPHA, Captia EİA)
Non-Treponemal Testler
• Nonspesifiktir. Bir çok nedenle (+) sonuç
verebilmektedir.
• Şankr çıkışından 15 gün sonra (+) olur. 15 güne
kadar yapılan testler (-) çıkabilir.Buna ‘
Seronegatif dönem’ denir.
VDRL ( Veneral Disease Research Laboratories)
RPR ( Rapid Plasma Reagin)
PCT ( Plazmakrit)
RST ( Reagin Screen Test)
Treponemal Testler
• Treponema palliduma karşı doğrudan
yönlenen antikorlar gösterilir, 4-5 hft sonra (+)
• T.pallidum’a spesifik testlerdir.
• Şankr oluşumundan 2-3 gün sonra (+) olur ve
ömür boyu (+) kalır.
TPI (Treponema pallidum immobilizasyon)
FTA-ABS(Fluorescent Treponemal Antibody-Abs test)
TPHA (Treponema pallidum Hemagglutination Assay)
Tedavi
• Erken sifiliz (primer veya sekonder ve 2 yıldan az süreli erken latent sifiliz)
– Benzatin Penisilin G, 2.4 milyon U, IM, haftada bir kez, toplam doz 4.8 milyon U
– Prokain Penisilin G, 800000 U, IM, günde bir kez, toplam doz 9.6 milyon U
– Eritromisin/Tetrasiklin, 2 gr/gün, oral, toplam doz 30 gr(penisilin kontrendike ise)
• Geç sifiliz (tersiyer / iki yılı aşkın latent sifiliz / nörosifiliz / kardiyovasküler
sifiliz olguları)
– Benzatin Penisilin G, 2.4 milyon U, IM, haftada bir kez, toplam doz 7.2 milyon U
– Prokain Penisilin G, 800000 U, IM, günde bir kez, toplam doz 12 milyon U
– Eritromisin/Tetrasiklin, 2 gr/gün, oral, toplam doz 60 gr(penisilin kontrendike ise)
• Erken konjenital sifiliz olguları
– Prokain Penisilin G, 50000 U/kg, IM, günde bir kez, 10 gün
– Eritromisin 2 gr/gün, oral, toplam doz 60 gr(penisilin kontrendike ise)
Takip
• Penisilin tedavisi bittikten sonra 3.6.12. aylar
test tekrarlanır.
• Her 3 kontrolde de (-) ise hastalık tedavi
edilmiş sayılır.
• Diğer antibiyotikler kullanılmışsa 3.6.12.24.
aylarda testler tekrarlanır…
Jarisch-Herxheimer Reaksiyonu
• Sifilisde antibiyotikten 1-2 saat sonra ortaya çıkan ani
ateş yükselmesi, taşikardi, myalji, titreme,
hiperventilasyon, hafif hipotansiyon ve yüz
kızarması şeklinde kendini gösterir.
• Bakterial endotoksin gibi davranan treponemal
lipopolisakkarid salınımı sonucu geliştiği
düşünülmektedir.
• 12-24 saat süren bu reaksiyon hastalar tedaviye
alınmadan önce kendilerine anlatılmalıdır.
• Tedavide Aspirin (6 X 500mg.) kullanılır.
C.2 Şankroid (Ulcus Molle)
• Yumuşak Şankr da denir…
• Etken Haemophilus ducrei
• Gr(-) her iki ucu koyu, ortası açık renk boyanan
mekik şeklinde hareketsiz bir basildir.
• Tropikal bölge – sosyoekonomik düzey düşük
• Bulaş deri bütünlüğü bozuk mukozadan cinsel
temasla olur
• Kadın = Erkek
Şankroid Klinik
• İnkübasyon 2 – 7 gün
• Papül
48 saat içinde püstül
ülser
• Kenarları düzensiz, sınırları yüksek, tabanı
kırmızı, yumuşak, ağrılı,
• Otoinokülasyona bağlı multiple sayıda
• Unilateral LAM
• LAM %50 süpürasyon gelişir ve bir araya
gelerek abse şeklini alırlar (Bubo)…
Şankroid Tanı
• En iyi tanı yöntemi etkeni göstermektir.
• SF ile temizlenmiş ülserin kenarının altından
kazınan yada bubodan aspire edilerek
hazırlanan direkt yaymalarda, birbirine paralel
olarak duran ve balık sürüsü görünümündeki
kısa çomakçıklardan ibaret olan Haemophilus
ducrei saptanabilir.
• Serolojik testler yapılabilir.
Şankroid Tedavi
• Sulfanomidler, TMP/SMX
– Bactrim 160/800 mg 2x1/7gün
• Eritromisin
– 2gr/gün 7gün
• 3.kuşak Sefalosporinler
– Seftriakson 250mg/i.m tek doz
C.3 HSV – (Herpes Simpleks)
•
•
•
•
•
Vulva ülserlerinin en sık nedeni
DNA virüsü
Duyu sinir gang latent enfeksiyon (sakral)
Tip I ve Tip II
Tip I Herpes labialis
Herpes genitalis
%70-80Tip II
%20-30Tip I
HSV Klinik
•
•
•
•
•
Enkübasyon 3-7 gün
Vezikül
püstül
ülser AĞRI
Disüri
Bilateral lenfadenopati
Ateş, halsizlik, kanama, idrar retansiyonu,
disparonia
• Yenidoğanda şiddetli ensefalit ve mental
bozukluk yapma eğilimindedir…
HSV Tanı
•
•
•
•
Klinik bulgular
Virüs izolasyonu (Atipik lezyonlar)
Smear-intrasellular inkluzyonlar
Hızlı tanı yöntemleri;
– ELISA,
– Lateks aglutinasyon,
– İmmünohistokimyasal boyama,
– PCR
HSV Tedavi
• Spontan iyileşir
• Lokal tedavi ???
-virüs içeren hücrelere geçmez
-semptomları hafifletmez
-iyileşme sürecini kısaltmaz
-tekrarı önlemez
*Sadece hiperemi aşamasında etkili
Antibakteriyel krem
Antifungal krem
Steroid krem
Analjezik kremler EVET
HSV Tedavi
• Lokal kuru sıcak
• Sistematik tedavi
– Asiklovir 5x200mg süre kısalır (10 gün)
– 2x200mg 1 yıl  Karaciğer ?
– Rekürren herpeste Asiklovirin yararı sınırlıdır..
– Ancak uzun süreli tedavide rekürren enfeksiyon
sıklığını azalttığı bulunmuştur..
– Dirençli olgularda ,Famsiklovir ve Vidarabin
kullanılabilir..
HSV Komplikasyon
• Servikal kanser riski
• Sistemik yayılım
• Yenidoğanda enfeksiyon
C.4 Granüloma inguinale
(Dononaniozis)
• Granüloma inguinale; ağrısız, progresif,
ülseratif, kronik granülomatöz bir deri
hastalığıdır.
• Etken Calymmatobacterium granulomatis
• Mikroaerofilik, hareketsiz, kapsüllü, Gram (-)
bir bakteridir.
Granuloma İnguinale Klinik
•
•
•
•
•
•
•
Enkübasyon ?
1 gün – 5 ay ?
Küçük, papüler subkutan nodul
Ülser; kenarları düzensiz
Skleroz
Başvuru skleroz nedeniyle olur
Üretra – vagen – anus
stenoz
4 klinik form  nodüler, ülserovejetan,
hipertrofik ve sikatrisyel.
Granuloma İnguinale Tanı
• Lezyondan örnek; Wright Makrofaj içinde
Giemsa Donovani cisimcikleri
• Kültürede üreme Ø
• Ayırıcı tanı;
– Vulva ca
– LGV
– Yumuşak Şankr
– Sifilis
Granuloma İnguinale Tedavi
•
•
•
•
•
Günde 2 kez sabunlu suyla yıkama
Tetrasiklin
4x500 mg/gün 3 hafta
Kloramfenikol 3x500 mg/gün 3 hafta
Gentamisin
2x40 mg/gün 3 hafta
Ampisilin
4x500 mg/gün 3 hafta
C.5 Lenfogranuloma Venerium
•
•
•
•
Etken; Klamidya trakomatis L1 L2 L3
Enkübasyon; 3-21 gün
Ağrısız papül-vezikül
Primer lezyondan haftalar sonra
LENFADENİT (İnguinal, perirektal)
BUBON
Deriye drenaj
• Lenfatik obstrüksiyon
ÖDEM
• Genelde fibrozis ile iyileşir…
LGV Klinik
• Primer Dönem
– 3-30 gün – papül – daha sonra papülo-vezikül veya
papülo-püstüle
• Sekonder Dönem
– 1-6 hafta –lenf yolları –hassas ve ağrılı periadenit –
paketler – flüktüasyon (Bubon)
• Tersiyer Dönem
– 5-10 yıl – Elefantiyazis genitalium – anorektal
semptom kompleksi
LGV Tanı
• Etkenin izolasyonu altın standarttır.
• Örnek alınırken epitel hücreleri alınmalıdır.
• Giemsa ve immünofloresan ile boyanıp
inklüzyon cisimleri aranır.
• Antijen saptanmasına yönelik=> Floresan
mikroskopi,ELİSA,PCR  FREI Testi
• Nükleik asid amplifikasyon testleri(NAAT) son
yıllarda kullanılmaya başlanmıştır.
LGV Tedavi
•
•
•
•
•
Tetrasiklin 4x500 mg 10 gün
Doksisiklin 2x100 mg 7 gün
(3-6 Hafta)
Gonore+klamidya  Azitromisin
Gebe  Eritromisin 2gr/gün 14 gün
LGV  Tetrasiklin,Eritromisin ve Rifampisin
her dönemde etkili antibiyotiklerdir..
Lezyon (+) Ülser (+) Ayırıcı Tanı
• Sifilis
– Tek, temiz tabanlı, tabanı sert, ağrısız ülser (şankr)
• Şankroid
– Ağrılı, tabanı nekrotik ama sert değil
• HSV
– Grup, ağrılı yüzeyel veziküller, bilateral LAM
• Granuloma inguinale
– Ağrısız, yavaş ilerleyen destrüktif ülser
• Lenfogranuloma venerum
– Ağrısız papül ülser + bölgesel lenfadenopati
D. SİSTEMİK
• Hepatit B
• Hepatit C
• AIDS