Geleceğin Gizleri: Kutsal Kitap`ın Daniel Bölümü
Transkript
Geleceğin Gizleri: Kutsal Kitap`ın Daniel Bölümü
GeleceğinGizleri CanNuroğlu TelifHakkı/CopyrightCanNuroğlu,2014 E-KitapHristiyanKitaplartarafındanyapıldı.Dahafazlaücretsizkitapindirmekiçin sitemizeziyaretedin. Türkiye'deKiliseAdresleri 2 İçindekiler ÖNSÖZ GİRİŞ DANİEL’İNKARARLILIĞI GİZLERİAÇANTANRI ATEŞTENGÖMLEK GÖKLERİNKRALI BABİL’İNSONU DANİELİLEASLANLAR DÖRTYARATIK KOÇİLETEKE GELECEĞİNTAKVİMİ BÜYÜKSAVAŞ GELECEĞİNGİDİŞATI DÜNYANINSONU KAYNAKÇA TÜRKÇE İNGİLİZCE 3 ÖNSÖZ Geleceğimeraketmeyenkimseyoktur.Sporskorlarıolsun,seçimsonuçlarıolsun, insanlargünlerininelerolacağınıtartışarakgeçirirdurur.Bazılarıözelliklekendi başlarınagelecekolaylarıbilmekiçincanatarlar.Hattagelecekleilgilibilgiedinmek içinfalcılara,büyücülerevetarotçularadabaşvuranlarvar. Peki,bunlargerçektengeleceğingizleriniaçıklayabiliyormu?Hayır!Onların söylediklerigenellikletahminitespitleredayanır.Bazılarınınyaptığıişleriseşeytani güçlerdenkaynaklanır.Geleceğitamolarakkestirmelerimümkündeğilamakısmen deolsacinlerinyardımıylagerçekleştirmeyeçalışabilirler.İştebuyüzdenTanrı bizlerebutiptehlikelietkileşimlerdenuzakkalmamızıbuyurur(Y.Tekrarı18:14). Ohaldegeleceğinasılbilebiliriz?AncakRabbunubizeaçıklayabilir.KutsalKitapşunu belirtirkigeleceğibilmekvebildirmekTanrı’yamahsusilahibirayrıcalıktır(Yeşaya 41:23,44:6-8,46:9-10).YanievreniyaratantekRab’denbaşkasıgeleceğibilemez.O haldegelecekleilgiliteksağlamkaynakTanrı’nınSözü’dür.HamdolsunkiRab,Kutsal Kitap’taseçtiğipeygamberleraracılığıylakendisinitanımamızgeleceğeemin adımlarlailerlememiziçingerekliherşeyibildirmişti(2.Petrus1:3-4). BuradaelealdığımızmetinTanrı’nınPeygamberDaniel’ebildirdiğiolağanüstüönbildirilerdenibarettir.Günümüzdenyaklaşık2,550seneönceyazılanDaniel kitabındaTanrıgeleceğingizleriniinanılmazisabetleaçıklar.Göreceğimizgibibunu kabataslak,tahminiveyabelirsizbirşekildedeğil,sondereceayrıntılıvebelirginbir biçimdeaktarır.BirkaçbölümdeDanielkendidönemindençoksonraortayaçıkacak dünyaimparatorluklarınısırayladizer(bölüm2ve7).Hattakimiayetlerde kendisindençoksonradanyaşayanBüyükİskenderveAntiokusEpifanesgibibazı büyükkrallarıaçıkvenetbirbiçimdetarifeder(11:3-4,21-35).AslındaKutsal Kitap’ınbirçokyerindekarşılaştığımızbu‘geleceğianlatma’özelliği,onunTanrı’nın eseriolduğuengüçlükanıtlarındanbiridir.Daniel’inisminitaşıyankitapdabu konudaEskiAntlaşma’nınençarpıcıörneklerindenbiridir.HattabazılarıDaniel’in kitabınıİncil’inVahiybölümünebenzeterekona‘EskiAntlaşma’nınVahyi’derler. Sadeceonikibölümdenoluşanbukitapçokgenişçaplıveuzunvadeliilahibir programaçıklar.Daniel’inBabil’deyaşadığıolaylardanbaşlayarakTanrı’nınmutlak Egemenliği'’nekadaruzanır.İmparatorluklargelirgeçeramaTanrı’nınTahtı sarsılmaz.AynızamandaDanielilerdekurulacakolanMesih’inKrallığınaodaklanır. Şimdilikİblis’inhâkimiyetindeolandünyamızfarklıkrallıklarlayönetiliyoramabir günTanrı’nınKralıİsaMesihtahtaçıkacakveonunegemenliğininsonuolmayacaktır. Daniel’inmesajıgayetaçıkvenet,egoistkrallarıntasarılarıveŞeytan’ıntümkötü amaçlarıbiryanaTanrıEgemendir. OkumaktaolduğunuzeserKutsalKitap’ınEskiAntlaşma’dakipeygamberbölümünde yeralanDaniel’inyazılarınıaktarmaklabirlikte,üzerindeyapılanaçıklamalardan ibarettir.AmacımızTanrı’nınkutsalsözlerineışıktutarakRab’binhepimizeiletmek istediğimesajıaydınlatmaktır.Daniel’den500senesonrayaşayanİsaMesih dünyanınsonunuaçıklarkenDaniel’inyazdıklarıiçin‘okuyananlasın’sözünükaydetti 4 (Matta24:15-16).GerçektengeleceğianlamakistiyorsakozamanRab’binSözünü ruhsalanlayışlaokumamızgerek.Değerliokuyucu,duamızşukibusatırlardaSevgili Tanrımızdünyaiçintasarladığımükemmelgeleceğisizeaçıklamaklabirliktesiziniçin özelplanınıdaaçıklasın. 5 GİRİŞ Danielismi‘Tanrıyargıcımdır’anlamınagelirveKutsalYazılardahep‘çoksevilen’biri olarakgeçer(Daniel9:23,10:11;Hezekiel14:14).Soylubirailedeyetiştiğisanılıyor amahenüzçokgençkenBabilKralıNebukadnessartarafındanmemleketi Yeruşalim’densürülüphayatınınçoğunu,yaklaşık75yıl,uzaklardayabancıkralların hizmetindegeçirdi.KarşılaştığıbüyükdenemelervesıkıntılararağmenhepRab’beve buyruklarınasadıkkalarakhemTanrı’nınhemdebüyükkrallarınbeğenisinikazandı. ÖzelliklegörümverüyayorumlamabilimindeRab’binlütfusayesindebüyükbilgeliğe sahipti.Mesih’tenyaklaşık600seneönceyaşamışDanielkendisindensonra gerçekleşecekpekçokolayinanılmazayrıntılarıylaaktardı.SürgünedilenYahudi halkıdaDaniel’denbüyükcesaretalaraksırasıgelincetopraklarınageridönüş yapabildi(Ezra1). Yıllarönce,KralDavutveoğluSüleyman’ındöneminde,İsrailulusualtınçağını yaşadı.Nevarkikısabirsüresonra(MÖ930)İsrailkuzeyvegüneyolarakikikrallığa ayrıldı.KuzeykrallıkTanrı’nınbütünuyarılarınarağmenhepputlarayöneldive200 senesonraAsurlulartarafındansürgünedildi.Yahudadiyebilenengüneykrallığının ömrübirazdahauzundu.HizkiyaveYoşiyagibiiyikrallarsayesindezamanzaman Tanrı’yadönüşyaptılaramaneticedeonlardaputperestlikyolunadüştüler.Tanrı YeşayaveYeremyagibipeygamberleraracılığıylaonlarısıkısıkıyauyardıysada, sonundaRab’denuzaklaştılar.605yılındaBabilKralıNebukadnessarKarkamış savaşındaMısırKralınıbozgunauğratarakdünyahakimiyetinisağladı.Firavun’u kovaladıktansonraYeruşalim’esaldırıpDanielgibisoylubirtakımYahudi’yi beraberindeBabil’egötürdü(2.Krallar24:1).İlerleyenyıllardaharaçödemeyikesen YahudaKralı’nınbaşkaldırmasıüzerineYeruşalim’eikidefadahasaldırdıveMÖ586 yılındaSüleyman’ıntapınağınıyıkarakkalanhalkınbüyükçoğunluğunuBabil’e sürgünetti.Yahudayaklaşık70yılkadarsürgündekaldı. İlksürgündalgasındagidenDanielilearkadaşlarıKral’ındevşirmeprogramınadahil edilereksonrasındaBabilKrallığı’nınhizmetinegirdiler.Bilgelikveanlayışta çağdaşlarındançoküstünolanDanielhayatıboyuncasaraydapekçokkralahizmet etti.BusüreçteRabDaniel’egelecekleilgilipekçoksırrı,rüyalarvegörümler aracılığıylaaktarır.BuşekildeTanrı,dünyakrallarınınbütünçabalarınarağmen,günü geldiğindekendiebediegemenliğinikuracağınıbelirtir.BundaYahudihalkından çıkacakolan‘Mesih’kilitbirroloynayacaktır(Daniel7:13,9:26-27). 6 Daniel’inkitabınıikişerideayırabiliriz.İlkaltıbölümüDaniel’inhayatınıtakip ederekyaşadığıönemliolaylarıaktarır.Yedincibölümündensonrakikısımbirönceki sürezarfındaDaniel’ingördüğüönemligörümleriaktarır.İlkkısımöncellikle Daniel’indiğeruluslariçinyazdıklarınıönümüzeserer.İkincikısımisedünya krallıklarıbağlamındaYahudihalkınıngeleceğiniönplanaçıkartır.Oradagelecekle ilgiliyazılanlarınbüyükbirbölümütıpatıpyerinegeldibileamaönemlibirkısmıhala gerçekleşmeyibekliyor.İştetambuyüzdenDaniel’inbinlerceseneönceyazdıklarını günümüzdekiolaylarlakarşılaştırarakanlamayaçalışmakçokamaçokönemlidir. ÇünküRab’binhiçbirsözüboşçıkmaz,hepsitektekyerinegelecektir. DANİEL’İNKARARLILIĞI Daniel1:1-21 1*YahudaKralıYehoyakim'inkrallığınınüçüncüyılındaBabilKralıNebukadnessar Yeruşalim'inüzerineyürüyüpkentikuşattı.2*Rab,YahudaKralıYehoyakim'ive 7 Tanrı'nınTapınağı'ndakibazıeşyalarıNebukadnessar'ınelineteslimetti. NebukadnessarbunlarıŞinarülkesinegötürüpkendiilahınıntapınağınınhazinesine yerleştirdi. 3-4Kralİsraillilerarasındankralsoyundangelmeyadasoylubazıgençlerinseçilip sarayagetirilmesiiçinsaraygörevlilerininyöneticisiAşpenaz'abuyrukverdi.Bu gençlerkusursuz,yakışıklı,herkonudabilge,bilgili,öğrenmeyeyetenekli,sarayda görevalmayauygunniteliktekişilerolmalıydı.AşpenazonlaraKildaniler'indilinive yazısınıöğretecekti.5Kralbugençleriçinkendisofrasındangündelikyiyecekve şarapayırdı.Üçyıleğitildiktensonragençlerkralınönüneçıkarılacaklardı.6Seçilen gençlerarasındaYahudalılar'danDaniel,Hananya,MişaelveAzaryadavardı.7Saray görevlilerininyöneticisionlarayeniadlarkoydu.Daniel'eBelteşassar,Hananya'ya Şadrak,Mişael'eMeşak,Azarya'yaAbed-Negoadınıverdi. 8Danieldinselaçıdankendinikirletmemekiçinkralınonlaraayırdığıyemeklerden yemeyideşaraptaniçmeyideistemedi.Buyoldankendinikirletmemekiçinsaray görevlilerininyöneticisinericadabulundu.9Tanrısaraygörevlileriyöneticisinin Daniel'esevgiyle,sevecenlikledavranmasınısağladı.10AdamDaniel'e,“Yiyecek içecekpayınızıayıranefendimizkraldankorkarım”dedi,“Eğeryüzünüzüyaşıtınız olanöbürgençlerinyüzündendahasolgungörürse,başımıtehlikeyesokmuş olursunuz.” 11-12Daniel,saraygörevlileriyöneticisininHananya,Mişael,Azaryavekendisinin başınakoyduğugözeticiyegidip,“Lütfenkullarınızaongünolanaktanıyın”dedi, “Buongüniçindebizeyemekiçinsebze,içmekiçindesuverilsin.13Sonra yüzlerimizikralınyemekleriniyiyenöbürgençlerinyüzleriylekıyaslayınve kullarınızagördüğünüzegöredavranın.”14Gözeticibuisteğikabulettiveonlaraon gündenemefırsatıverdi. 15Ongünsonradörtgençkralınyemekleriniyiyenöbürgençlerinhepsindendaha sağlıklı,dahaiyibeslenmişgörünüyordu.16Böylecegözeticiogündensonrakralın gençleriçinayırdığıyemekleşarabıkaldırdıveonlarasebzevermeyisürdürdü. 17Tanrıbudörtgenceherkonudabilgi,beceri,bilgelikverdi.Danielherçeşitgörümü vedüşüyorumlayabiliyordu. 18Kralınbelirlediğisüretamamlanınca,saraygörevlileriyöneticisigençleri Nebukadnessar'agötürdü.19Kralonlarlagörüştü;içlerindeDaniel,Hananya,Mişael, Azaryagibisiyoktu.Buyüzdenkralınhizmetineonlaratandı.20Kralbilgelikve anlayışlailgilikonulardaonlarısınadıvedörtgenciülkesindekibütünsihirbazlardan, falcılardanonkatüstünbuldu.21KralKoreş'inkrallığınınbirinciyılınadekDaniel saraydakaldı. 8 AÇIKLAMA:Birinsantarihinakışınıdeğiştirebilirmi?Elbette,ancakbudahagençken verdiğikararlarabağlıdır.Danielilearkadaşlarıhenüzçokgençkenmemleketlerini bırakıpBabil’esürgünedildiler.AslındahernekadarkiBabilKralıNebukadnessar YahudahalkınıelegeçirdiysedeesasındaonlarıteslimedenTanrı’ydı.ÇünküRab peygamberleriaracılığıylaonlarıçokkezuyardı,nevarkiYehoyakim’inyönetiminde dahadaRab’denuzaklaştılar.BöyleceRab’bindediğigibiMÖ605yılındailk sürgünlerBabil’egitti.DahasıTapınağınbazıkutsaleşyalarıdagötürüldü.Nitekim Rab’bingözündekutsalbiryaşantıkutsaleşyalardançokdahaönemlidir.Busırada gencecikDanielvearkadaşlarınınakıllarındangeçenendişelerivekorkularıtahmin edebiliyoruz.Babilgibiogününenmuhteşemmetropolünevarıncaneyapacaklardı? Danielgibiyetenekli,yakışıklıvebilgiligençleriçinKralıNebukadnessar’ıntasarladığı özelbirdevşirmeprogramıvardı.OnlaraBabil’indininivekültürünüaşılayarakkendi özdeğerlerindentümdensoyutlamakistiyordu.Böyleceonlarıkralınsarayına buyurupkendisofrasındanyemekveiçecekvererekzamanlaruhsalniteliklerini değiştirmeyivekendinetümdenbağlamayıamaçlıyordu.Enbaştaonlaraeskiisimleri yerineBabil’euygunisimlerverdi.‘TanrıYargıcımdır’anlamınagelenDaniel‘Bel korusun’anlamınagelenBelteşassaroldu.Benzerşekildearkadaşlarınındaisimleri değiştirildi.BöylecegerçekTanrıyerineBabil’inputlarınıananisimlerempoze etmeyeçalışıyordu.KralınsinsiamacınısezenDanielneyapmalıydıbudurumda? Danielvearkadaşlarıyemeklerkonusundaitirazetmeyekararverdiler.Sebebi şuydu:Babilkültüründepişirilenetleröncellikleputlarakurbanolaraksunulurduve sonrayenilirdi.DahasıetlerarasındaYahudileriçinmurdarolanetlerdevardı. KendinibuşekildekirletmekistemeyenDanielsaraygörevlileriyöneticisinefarklı yemekleriçinbaşvurdu.Yöneticizordurumdakalmakistemediğinibelirtmesi üzerindeDanielsertveöfkelibirprotestoyapmakyerinealçakgönüllübirşekildeçok akıllıcabirplanönerdi.Ongünlüğünesebzevesuvermesiniistedi.Ongününsonuna Yahudigençlerinindiğeryaşıtlarındandahasağlıklıgöründüklerinifarkedenyönetici onlarısarayınyemekleriniyemelerikonusundaartıkzorlamadı.Üçyıllıkeğitim sürecininsonucundaDaniel’learkadaşlarıKralNebukadnessar’ınönünegetirildi. Kralıonlarıbilgelikveanlayıştasınadıktansonraülkesindekibütünbilgelerindenon katdahaüstünolduklarınıfarkettivederhalkendihizmetinealdı.Görüyoruzki DanieldahaçokgençkengünahatavizvermeyipTanrı’yasadıkkalmayıseçmişti. Mezmur’daDavut’unyazdığıgibi:‘Gençinsanyolununasıltemiztutar?Seninsözünü tutmakla(Mezmur119:9).’Böylesisadıkvepakbirgençgünügeldiğindedünyayıda değiştirir. 9 GİZLERİAÇANTANRI Daniel2:1-49 1KrallığınınikinciyılındaNebukadnessarbirdüşgördü.Ruhuüzüntüylesarsıldı, uykusukaçtı.2Düşününneolduğunusöylesinlerdiyesihirbazları,falcıları, büyücüleri,yıldızbilimcileriçağırttı.Hepsigelipkralınönündedurdular.3Kral,“Beni üzüntüylesarsanbirdüşgördüm.Neanlamageldiğiniöğrenmekistiyorum”dedi. 4YıldızbilimcilerAramice,“Eykral,sençokyaşa!”dediler,“Düşünübukullarına anlatki,neanlamageldiğinisöyleyelim.” 5Kral,“Gördüğümdüşüveneanlamageldiğinibanaaçıklamazsanız,kararımkesin, paramparçaedileceksiniz”diyekarşılıkverdi,“Evlerinizdeçöplüğeçevrilecek. 6Amadüşüveneanlamageldiğiniaçıklayabilirseniz,sizibüyükarmağanlarla ödüllendiriponurlandıracağım.Onuniçinbanadüşüveneanlamageldiğini açıklayın.” 7Onlaryine,“Eykral,düşübukullarınaanlatki,neanlamageldiğinisöyleyelim” dediler. 8Bununüzerinekral,“Kararımınkesinolduğunubildiğiniziçinzamankazanmak istediğinizianlıyorum”dedi,9“Amadüşünneolduğunubanaaçıklamazsanız,sizin içintekcezavardır.Durumundeğişeceğiniumarakbanayalanyanlışşeylersöylemek içinaranızdaanlaşmışsınız.Şimdibanadüşünneolduğunusöyleyinki,neanlama geldiğiniaçıklayabileceğinizianlayayım.” 10Yıldızbilimciler,“Yeryüzündeseninbuisteğiniyerinegetirecektekkişiyoktur” diyeyanıtladılar,“Kaldıki,büyük,güçlühiçbirkralbirsihirbazdan,falcıdanyada 10 yıldızbilimcidenböylebirşeyistememiştir.11Kralınisteğiniyerinegetirmekgüçtür. İnsanlararasındayaşamayanilahlardanbaşkakralabunuaçıklayabilecekkimse yoktur.” 12Bunaçoköfkelenenkral,Babil'dekibütünbilgelerinöldürülmesinibuyurdu. 13Böylecehepsininöldürülmesiiçinbuyrukçıktı.Daniel'learkadaşlarının öldürülmesiiçindeadamlargönderildi. 14DanielBabil'inbilgeleriniöldürmeyegidenkralınmuhafızbirliğikomutanı Aryok'labilgece,akıllıcakonuştu.15Aryok'a,“Kralınbuyruğunedenbudenlisert?” diyesordu.AryokdurumuDaniel'eanlattı.16BununüzerineDanielkralagidip düşününneanlamageldiğinisöyleyebilmesiiçinzamanistedi. 17SonraevinedönüpolupbitenleriarkadaşlarıHananya'ya,Mişael'e,Azarya'ya anlattı.18GöklerinTanrısı'nayakarmalarınıistedi;öyleki,Tanrıonlaralütfedipbu giziaçıklasınvekendisiylearkadaşlarıBabil'inöbürbilgeleriylebirlikte öldürülmesinler.19GecegizbirgörümdeDaniel'eaçıklandı.BununüzerineDaniel GöklerinTanrısı'nıövdü. 20Şöylededi:“Tanrı'nınadınaöncesizliktensonsuzluğadekövgülerolsun! BilgelikvegüçO'naözgüdür. 21O'durzamanlarıvemevsimlerideğiştiren. Krallarıtahttanindirir,tahtaçıkarır. Bilgelerebilgelik,anlayışlılarabilgiverir. 22Derinvegizlişeyleriortayaçıkarır, Karanlıktanelerolduğunubilir, Çevresiışıklakuşatılmıştır. 23EyatalarımınTanrısı, Sanaşükreder,seniöverim. Senki,banabilgelikvegüçverdin, Sendenistediklerimizibanabildirdin Vekralındüşünübizeaçıkladın.” 24Daniel,kralınBabil'inbilgeleriniöldürmeyeatadığıAryok'agiderek,“Babil'in bilgeleriniyoketme”dedi,“Benikralagötür,düşününneanlamageldiğini açıklayacağım.” 25Aryokonuhemenkralagötürdüve,“SürgündekiYahudalılararasındakralın düşünüyorumlayabilecekbirinibuldum”dedi. 26Kral,öbüradıBelteşassarolanDaniel'e,“Gördüğümdüşüveneanlamageldiğini banasöyleyebilirmisin?”diyesordu. 11 27Danielşöyleyanıtladı:“Kralınaçıklanmasınıistediğigizinebirbilge,nefalcı,ne desihirbazaçıklayabilir.28AmagöktegizleriaçıklayanbirTanrıvar.Gelecekteneler olacağınıKralNebukadnessar'aObildirmiştir.Yatağındayatarkengördüğündüşve görümlerşunlardır: 29“Sen,eykral,yatarkengelecekleilgilidüşünceleredaldın,gizleriaçandaneler olacağınısanabildirdi.30Banagelince,eykral,öbürinsanlardandahabilgeolduğum içindeğil,düşününneanlamageldiğinibilesin,aklındangeçenlerianlayasındiyebu gizbanaaçıklandı. 31“Eykral,düşündeönündeduranbüyükbirheykelgördün.Çokbüyükve olağanüstüparlaktı,görünüşüürkütücüydü.32Başısafaltından,göğsüylekolları gümüşten,karnıylakalçalarıtunçtan,33bacaklarıdemirden,ayaklarınınbirkesimi demirden,birkesimikildendi.34Senbakıyordunki,birtaşinsanelideğmedenkesilip heykelindemirden,kildenayaklarınaçarparakonlarıparamparçaetti.35Demir,kil, tunç,gümüş,altınaynıandaparçalandı;yazınharmanyerindekisamançöplerigibi oldular.Derkenbirrüzgarçıktı,hiçizbırakmadanhepsinialıpgötürdü.Heykele çarpantaşsabüyükbirdağoldu,bütündünyayıdoldurdu. 36“Gördüğündüşbuydu.Şimdideneanlamageldiğinisanaaçıklayalım.37Sen,ey kral,krallarınkralısın.GöklerinTanrısısanaegemenlik,güç,kudret,yücelikverdi. 38İnsanoğullarını,yabanılhayvanları,gökteuçankuşlarıseninelineteslimetti.Seni hepsineegemenkıldı.Altındanbaşsensin.39Sendensonrasendendahaaşağı durumdabaşkabirkrallıkçıkacak.Sonrabütündünyadaegemenliksürecektunçtan üçüncübirkrallıkçıkacak.40Dördüncükrallıkdemirgibigüçlüolacak.Çünküdemir herşeyikırıpezer.Demirgibitümünükırıpparçalayacak.41Ayaklarlaparmakların birkesimininçömlekçikilinden,birkesiminindemirdenolduğunugördün;yani bölünmüşbirkrallıkolacakbu.Öyleykenondademiringücüdebulunacak,çünkü demirikillekarışıkgördün.42Ayakparmaklarınınbirkesimidemirden,birkesimi kildenolduğugibi,krallığındabirbölümügüçlü,birbölümüzayıfolacak.43Demirin killekarışıkolduğunugördüğünegörehalklarevlilikbağıylabirbirleriyle karışacaklar,amademirinkillekarışmadığıgibionlardabirbirinebağlı kalmayacaklar. 44“BukrallardönemindeGöklerinTanrısıhiçyıkılmayacak,başkahalkıneline geçmeyecekbirkrallıkkuracak.Bukrallıköncekikrallıklarıezipyokedecek, kendisiysesonsuzadeksürecek.45İnsanelideğmedendağdankesilipgelentaşın demiri,tuncu,kili,gümüşü,altınıparçaladığınıgördün.UluTanrıbundansonraneler olacağınıkralaaçıklamıştır.Düşgerçek,yorumudagüvenilirdir.” 46BununüzerineKralNebukadnessarDaniel'inönündeyüzüstüyerekapandı.Onabir sunuvebuhursunulmasınıbuyurdu.47Daniel'e,“Madembugiziaçıklayabildin, TanrıngerçektentanrılarınTanrısı,krallarınEfendisi”dedi,“GizleriaçanO'dur.” 12 48SonraDaniel'iyüksekbirgörevegetirdi;onabirçokdeğerliarmağanverdi.Onu Babilİli'nevaliatadı,Babil'inbütünbilgelerininbaşkanıyaptı.49Daniel'inisteği üzerineŞadrak'ı,Meşak'ı,Abed-Nego'yudaBabilİli'ndeyüksekgörevlereatadı. Danielisesaraydakaldı. AÇIKLAMA:KralNebukadnessar’ıntahtagelişiyleBabilİmparatorluğugücün zirvesinevarmıştı.TambusıralardadaKralcanınıçoksıkanbirrüyagörür. Yıldızbilimcilerivebilgeleriçağırırverüyayıkendisineanlatmalarınıbuyurur.Fakat onlarçaresizkalıncahepsiniöldürmeyekararverir.BunuduyanDaniel’learkadaşları hemendizçöküpTanrı’yayakarmayabaşlarlar.Rabderüyayıvegizemliyorumunu Daniel’eaçıklar.OhemenKralınhuzurunaçıkıpgördüğürüyayıTanrı’nınhikmetive gücüyleaçıklayabileceğinisöyler.Daniel’dededahaönceYusuf’tagördüğümüzaynı alçakgönüllüyüreğigörebiliyoruz.Tekbaşınabirşeybilmediğiniveancakgizleriaçan göktekiTanrı’nınbilgeliğiyleyorumyapabileceğinibelirtereksözebaşlar. Rüyaşöyleydi:Kralbüyükbirheykelgördü.Başısafaltından,göğsüylekolları gümüşten,karnıylakalçalarıtunçtan,bacaklarıdemirden,ayaklarıisekillekarışık demirdendi.Sonrainsanelideğmedendağdankesilenbirtaşgelipheykelin ayaklarınaçarparakhepsiniyoketti.Heykelinyerindetaşbüyükbirdağoluptüm dünyayıdoldurdu.DüşünyorumunagelinceDanielheykeldegörünenfarklı metallerindünyanınfarklıimparatorluklarınısırasınagöretemsilettiğiniaçıklar. Heykelinaltınbaşını,karşısındakiKralNebukadnessarilebağdaştırıyor.Sonra heykelingümüşgöğsüylekollarının,Nebukadnessar’ınkrallığındansonraçıkacakbir krallıkolduğunubildiriyor;budaMÖ539yılındaBabil’ifethedecekMed-Persbirleşik krallığınısembolizeeder.Ardındantunçkarınlakalçaları,tümdünyaüzerinde egemenliksürecekbirkrallıkolarakyorumluyor;budaPerskralıDarius’uMÖ333 yılındabozgunauğratanBüyükİskenderveardındangelenGrekİmparatorluğu’dur. Sonrademirbacakları,tümdünyayıkırıpezendemirgibigüçlübirimparatorluk olarakyorumluyor;budamuhtemelen,Greklerdensonratümdünyahâkimiyetini devralanRomaİmparatorluğu’nusembolizeeder.Tümbunlargerçekteninanılmaz tariflerdir,çünküherbirayrıntıbirebirtarihtegerçekleşmiştir.OysakiDanieltüm bunlarıyüzlerceseneöncedenbildirdi. Amadahabitmedi,heykelinayaklarıdavar.Ayaklarlaparmaklarıdaçokgarip; “birkesimininçömlekçikilinden,birkesiminindemirden”olduğunuokuyoruz. Bununla,Roma’nınikincidevrimi,yoksaardındangelenbaşkabirimparatorlukmu kastediliyoracaba?Devamındakiayetlerdedahafazlaayrıntıyarastlıyoruz.İlkolarak bunun“bölünmüşbirkrallık”olacağınıokuyoruz(2:41).Bukrallığınbirkısmıdemir gibigüçlü,birdiğerkısmıkilgibizayıfolacaktır.Ayrıcaiçindeki“halklarevlilikbağıyla birbirleriylekarışacaklar”diyebelirtiliyor(2:43).Peki,heykelinayaklarıhangikrallığı sembolizeeder?AcabaMS1453yılındaKonstantinopolis’ifethederekDoğuRoma BizansİmparatorluğunasonverenOsmanlıİmparatorluğusözkonusuolabilirmi? 13 Sonolarakheykelinayaklarınınonparmağıdadikkatimiziçeker.BuradaDaniel ayrıntılarınagirmiyorama7.bölümdenbununsongünlerdeçıkacakMesihKarşıtı olduğuanlaşılıyor.Onparmak,MesihKarşıtı’nınsongünlerdekuracağıonkraldan oluşanbirleşmişbirkrallığısembolizeeder(Vahiy13ve17).Dünyanınbusonkrallığı neredençıkacağınailişkinpekçokyorumvar;KimisiAmerika’dankimisiAvrupa’dan kimisiOrtaDoğu’dander.Doğrusubukonudakihiçbiryorumdaçokısrarcıolamayız. Ancakbuayetlerdenşunetçıkarımdabulunabiliriz:MesihKarşıtı’nınbirleşmiş krallığı,eskidenvarolmuşve(veya)yenidencanlanacakbüyükbiregemenliğinin tabanındançıkacaktır. Rüyahenüzbitmişdeğildir;ensonundaheykelyıkılır,yaniinsanlarıngurur duyduğubüyükimparatorluklarısembolizeedenheykelyerlebiredilir.Peki,nasıl olacaktıbu?KutsalKitap“insanelideğmedendağdankesilipgelen”birtaştansöz eder(Dan2:45).Bu“insanelideğmeden”sözü,muhtemelenMesih’ikastediyor çünküannesierkeğevarmadanTanrı’nındoğrudanmüdahalesisonucundaİsa’ya hamilekaldı.Mesihikincigelişindeözellikleheykelinayaklarınıvuracakveheykeli ezecektir.Onunyerinebüyükbirdağyükselecek,budahiçyıkılmayacakvebaşkabir ulusunelinegeçmeyecek,sonsuzadeksürecekolanGöklerinTanrısı’nın Egemenliği’nitemsileder.Daniel7.bölümdekibağlantılıgörümdebenzerşekilde İnsanoğludiyetanıtılanbirigelipsonegemenliğesahipçıkar(Dan7:13-14).Anlaşılan şukidünyanınsonegemeniİsaMesih’inkendisiolacaktır.Rab’binNebukadnessar’a bildirdiğiveDanielaracılığıylaaçıkladığıburüyagerçekteninanılmaz!BabilKrallığı dönemindenbaşlayarakMesih’inhenüzgelecekteolanegemenliğekadartümdünya imparatorluklarınısırasınagöreolağanüstüayrıntılarlatarifediyor.Ancakgerçek Tanrıgeleceğingizlerinibukadarayrıntılıveisabetlibirşekildeaktarabilir. 14 15 ATEŞTENGÖMLEK Daniel3:1-30 1KralNebukadnessaraltınbirheykelyaptı;boyualtmış,enialtıarşındı.OnuBabil İli'nde,DuraOvası'nadikti.2Satrapları,kaymakamları,valileri,danışmanları, haznedarları,yargıçları,güvenlikgörevlileriniveillerinbütünöbüryüksek memurlarınıdiktiğiheykeliadamatörenineçağırttı.3Böylecesatraplar, kaymakamlar,valiler,danışmanlar,haznedarlar,yargıçlar,güvenlikgörevlilerive illerinbütünöbüryüksekmemurlarıKralNebukadnessar'ındiktiğiheykeliadama töreniiçintoplanarakheykelinönündedurdular.4Sonrahaberciyüksekseslebağırdı: “Eyhalklar,uluslar,herdildeninsanlar,sizeşöyleyapmanızbuyruluyor:5Boru,ney, lir,kanun,arp,davulveherçeşitçalgısesiniduyarduymazyerekapanıpKral Nebukadnessar'ındikmişolduğualtınheykeletapınacaksınız.6*Herkimyerekapanıp tapınmazsahemenkızgınfırınaatılacaktır.”7Buyüzdennezamanboru,ney,lir, kanun,arpveherçeşitçalgısesiduyulsa,bütünhalklar,uluslar,herdildeninsanlar yerekapanıpKralNebukadnessar'ındiktiğialtınheykeletapındılar. 8BununüzerinebazıKildanileryaklaşıpYahudiler'isuçladılar.9Kral Nebukadnessar'a,“Eykral,sençokyaşa!”dediler,10-11“Boru,ney,lir,kanun,arp, davulveherçeşitçalgısesiniduyanherkesyerekapanıpaltınheykeletapınacak;kim yerekapanıptapınmazsakızgınfırınaatılacakdiyebirbuyrukçıkardın,eykral. 12OysaBabilİli'ndeyüksekgörevlereatadığınŞadrak,Meşak,Abed-Negoadında bazıYahudilervar.Buadamlarsenisaymadılar,eykral.Seninilahlarınakulluk etmiyor,diktiğinaltınheykeletapınmıyorlar.” 13BüyüköfkeyekapılanNebukadnessar,Şadrak'ı,Meşak'ı,Abed-Nego'yuçağırttı.Bu kişilerkralınyanınagetirildiler.14Nebukadnessar,“EyŞadrak,Meşak,Abed-Nego, ilahlarımakulluketmediğiniz,diktiğimaltınheykeletapınmadığınızdoğrumu?”diye sordu,15“Şimdiboru,ney,lir,kanun,arp,davulveherçeşitçalgısesiniduyar duymazyerekapanıpyaptığımheykeletapınmayahazırsanızneiyi!Amaona tapınmazsanız,hemenkızgınfırınaatılacaksınız.Ozamanbakalımhangiilahsizi elimdenkurtaracak?” 16Şadrak,Meşak,Abed-Nego,“Bukonudakendimizisavunmagereğini duymuyoruz”diyekarşılıkverdiler,17“Kızgınfırınaatılsakbile,eykral,kendisine kullukettiğimizTanrıbizikızgınfırındankurtarabilir;seninelindendebizi kurtaracaktır.18Amabizikurtarmasabilebilki,eykral,ilahlarınakulluketmeyiz, diktiğinaltınheykeletapınmayız.” 19NebukadnessarŞadrak,Meşak,Abed-Nego'yaçoköfkelendi;onlarakarşıtutumu değişti.Fırınınherzamankindenyedikatdahaçokısıtılmasınıbuyurdu.20Sonra ordusundakibazıgüçlüaskerlereŞadrak'ı,Meşak'ı,Abed-Nego'yubağlayıpkızgın 16 fırınaatmalarınıbuyurdu.21Böylecebukişiler,şalvarları,kaftanları,sarıklarıveöbür giysileriylebirliktebağlanıpkızgınfırınaatıldılar.22Kralınbuyruğuçoksıkı,fırında çokısıtılmışolduğundan,Şadrak'ı,Meşak'ı,Abed-Nego'yugötürenadamlarıateşin alevleriyakıpöldürdü.23Üçadamsa–Şadrak,Meşak,Abed-Nego–bağlıolarak kızgınfırınadüştüler. 24OzamanKralNebukadnessarşaşkınlıkiçindebirdenayağakalktı.Danışmanlarına, “Bizateşiniçinebağlıüçkişiatmadıkmı?”diyesordu. Danışmanlar,“Kuşkusuz,eykral”diyekarşılıkverdiler. 25Kral,“Bendörtkişigörüyorum”dedi,“Ateşiniçindeyürüyorlar,bağlarından çözülmüş,hiçbirzararauğramamışlar.Dördüncününgörünümüdebirilahivarlığa benziyor.” 26Sonrakızgınfırınınkapısınayaklaşarak,“EyYüceTanrı'nınkullarıŞadrak,Meşak, Abed-Nego,dışarıçıkıpburayagelin!”diyeseslendi. BununüzerineŞadrak,Meşak,Abed-Negoateşiniçindençıktılar.27Satraplar, kaymakamlar,valiler,kralındanışmanlarıonlarınçevresindetoplandılar.Adamların bedenlerindeateşinhiçbiretkisiolmadığınıgördüler.Başlarındakiteksaçyanmamış, giysilerideğişmemiş,ateşinkokusuüzerlerinesinmemişti. 28BununüzerineNebukadnessar,“Şadrak,MeşakveAbed-Nego'nunTanrısı'na övgülerolsun!”dedi,“Meleğinigönderipkendisinegüvenenkullarınıkurtardı.Onlar buyruğumakarşıgeldiler,kendiTanrıları'ndanbaşkabirilahakullukedip tapınmamakiçincanlarınıtehlikeyeattılar.29İştebuyuruyorum:Hangihalktan, ulustanyadadildenolursaolsun,Şadrak,MeşakveAbed-Nego'nunTanrısı'ndan saygısızcasözedenherkesparamparçaedilecek,evleriçöplüğeçevrilecek.Çünkü böylekurtarabilenbaşkabirtanrıyoktur.” 30SonraŞadrak'ı,Meşak'ı,Abed-Nego'yuBabilİli'ndedahayüksekgörevlereatadı. AÇIKLAMA:‘Dindezorlamayok’derleramagerçekteöyledeğil.Eskidenberigüç sahibiolanlarbaşkalarınıdinlerinezorladaolsaboyuneğdirmekiçinhepuğraşırlar. Pekibudurumdaimanlıneyapmalı?BubölümdeDaniel’inüçarkadaşıharikabir örneksergiliyorlar.BiröncekibölümderüyasındaaltınbaşlıheykeligörenKral Nebukadnessarbudefabenzeriniyapmayakalkar.Boyubeşkatlıbirbinakadarolan heykel,büyükolasılıklaKralınsuratınıtaşıyordu.Devasaheykeligenişbirovaya diktiktensonraNebukadnessarherkesiçağırıpkocaputunönündeeğilmesini buyurur.Kralınorkestrasımüziğiçalmasıüzerinememurlarvedünyanınher yanındantoplananinsanlarheykeletapınmayabaşlar.NevarkiüçYahudigençsap gibiortadadimdikdurarakputunönüneeğilmeyireddediyorlar.Çokdikkatçeken gençlerderhalKralınhuzurunagetirilirler. KralNebukadnessaronlarıbirsüretehditettiktensonraheykelinetapmakiçin onlarabirşansdahatanır.AncakDaniel’inüçarkadaşı,Şadrak,MeşakveAbed17 Nego,Kralahiçbeklemediğibircevapverirler.Enbaştabukonudakendilerini savunmagereğiniduymadıklarınıbelirtirlerçünküyanlışbirşeyyapmadıklarını biliyorlar.İkincisiTanrı’nınonlarıhertürlübeladankurtarabileceğineinandıklarını belirtirler.YaniKralınvereceğiherhangibircezadançokesasTanrı’dankorktuklarını vurguluyorlar.AynızamandaTanrıonlarıkurtarmayıuygungörmezsedeyine heykeletaparakkendilerinikirletmeyeceklerinisöylerler.Böylesibircesaretle karşılaşmayaalışkınolmayanKralNebukadnessaröyleöfkeleniyorkiyüzüşekilden şeklegirerveatılacaklarıfırınınyedikatdahaısıtılmasınıbuyurur.BöyleceDaniel’in üçarkadaşıfırıniçineatılıyor. YanmalarınıgörmekiçinsabırsızlananKralbirandafırınıniçineattığıüçgencinzarar görmedenalevleriniçindeserbestdolaştıklarınıfarkeder.Dahasıonlarlabirlikte ‘ilahivarlığa’benzettiğidördüncübirşahsınbulunduğunudagörür.ÜçYahudigence seslenipdışarıbuyurduktansonrabaşlarındakiteksaçyanmamış,giysileri değişmemişveateşinkokusubileüzerlerinesinmediğinitespitederler.Hayretler içindekalanKralvegörevlilerionlarınTanrı’sıgerçekolduğunuitirafetmekzorunda kalıyor. Pekifırınıniçindeyanlarındabulunan‘ilahivarlık’kimdi?AslındaYahudi gençleryıllaröncePeygamberYeşaya’nınyazdığışusözlerinieminimaklarına getirmişler:‘Korkma,çünküsenikurtardım,seniadınlaçağırdım,senbenimsin... Ateşiniçindeyürürkenyanmayacaksın,alevlerseniyakmayacak,çünküseninTanrın, İsrail’inKutsalı,senikurtaranRABbenim(Yeşaya43:2-3).EskiAntlaşmanınbirçok yerindegördüğümüzgibiyanlarınayetişenvarlığınMesih’inkendisiolduğusonucuna varabiliyoruz.(bkz.Yaratılış18:1,22:11,M.Çıkış3:2,Hakimler13:3-23)Yaniİsa Mesihinsanolarakdoğmadanöncevardıdemek(Yuhanna8:58).Birsorudahavar: BusıradaDanielneredeydi?AslındacevabınıbilmiyoruzamaDaniel’inarkadaşları yalnızkalmalarınarağmenTanrı’yaolanimanlarındanödünvermediler.Buradaçok büyükbirdersvarbizimiçin.Bazen‘Büyüklerimindediklerineuymamlazım’yada ‘Bununyanlışolduğunubiliyorumamayapmakzorundayım’gibiifadelerkullanırız. Aslındaöyledeğildir,bunlarsadecebahane.ÖzellikleTanrı’yaolaninancımızdan dolayıdaradüştüğümüzdeveyalnızkaldığımızdaTanrı’nınhemenyanıbaşımızda olduğunubilmeliyiz.EryadageçRabkendinibizegösterecektiryeterkikendisine sadıkolalım.Oyüzdenİncil’insözettiği‘ateştengömleği’giymektençekinmeyelim çünküesasbutürdurumlarlaRab’binyüzünügörmeşansımızdoğuyor(1.Petrus 4:12). 18 GÖKLERİNKRALI Daniel4:1-37 1KralNebukadnessardünyadakibütünhalklara,uluslaraveherdildeninsanlaraşu bildiriyigönderdi: “Esenliğinizbololsun!2YüceTanrı'nınbenimiçingerçekleştirdiğibelirtilerive şaşılasıişlerisizebildirmeyiuygungördüm. 3“Belirtilerinebüyük! Şaşılasıişlerineyüce! Krallığıebedikrallıktır, Egemenliğikuşaklarboyusürecek. 4“Ben,Nebukadnessar,evimdehuzur,sarayımdagönençiçindeydim.5Benikorkutan birdüşgördüm.Yatağımdayatarkendüşüncelerimlegörümlerimbeniürküttü. 6DüşünneanlamageldiğiniaçıklamalarıiçinBabil'inbütünbilgelerininyanıma getirilmesinibuyurdum.7Sihirbazlar,yıldızbilimciler,falcılaryanımagelince, gördüğümdüşüonlaraanlattımsadaneanlamageldiğiniaçıklayamadılar.8Sonunda ilahımınadındangelenBelteşassaradıylaçağrılanvekendisindekutsalilahlarınruhu bulunanDanielyanımageldi.Gördüğümdüşüonaanlattım. 9“Onaşöylededim:EysihirbazlarınbaşkanıBelteşassar,sendekutsalilahlarınruhu olduğunu,hergiziaçıklayabileceğinibiliyorum.İştegördüğümdüş:Neanlama geldiğinibanaaçıkla.10Yatarkengördüğümgörümlerşunlar:Dünyanınortasındaçok yüksekbirağaçgördüm.11Ağaçbüyüdü,güçlendi,boyugöklereerişti.Dünyanın dörtbucağındangörülüyordu.12Yapraklarıgüzeldi,herkeseyetecekkadarbol meyvesivardı.Yabanılhayvanlargölgesindebarınıyor,gökteuçankuşlardallarına tünüyordu.Hercanlıondanbesleniyordu. 19 13“Yatağımdayatarkengördüğümgörümlerdegökteninenbirgözcü,kutsalbir varlıkgördüm.14Yükseksesle,‘Ağacıvedallarınıkesin,yapraklarınıyolun, meyvesiniatın’diyebağırdı,‘Altındabarınanhayvanlarladallarınatüneyenkuşlar kaçsın.15Amaköklerinbulunduğukütüğüdemirle,tunçla*çevreleyipyerde,otların içindebırakın. “‘Göğünçiyiyleıslansın,hayvanlarlabirlikteyerdekiotlardanpayalsın.16Ondaki insanyüreğideğiştirilsin,yerinehayvanyüreğiverilsin.Üzerindenyedivakitgeçsin. 17Buyargıyıgözcüler,kararıkutsallarverdi.Öyleki,hercanlıYüceOlan'ıninsan krallıklarıüzerindeegemenliksürdüğünüveonlarıdilediğikişiye,enhorgörülen birinebileverebileceğinibilsin.’ 18“İştebenKralNebukadnessar'ıngördüğüdüş!Şimdi,eyBelteşassar,bununne anlamageldiğinisöyle.Çünkükrallığımdakibilgelerinhiçbiribudüşünneanlama geldiğinibanaaçıklayamadı.Amasenaçıklayabilirsin,çünkükutsalilahlarınruhu varsende.” 19OzamanöbüradıBelteşassarolanDanielbirsüreşaşkınşaşkındurdu,düşünceleri onuürküttü.Bununüzerinekral,“EyBelteşassar,budüşdeyorumudaseni ürkütmesin”dedi. Belteşassar,“Eyefendim,keşkebudüşsendennefretedenlerin,yorumuda düşmanlarınınbaşınagelseydi!”diyekarşılıkverdi,20“Büyüyen,güçlenen,boyu göklereerişen,dünyadakiherkesçegörülebilenbirağaçgördün.21Yapraklarıgüzeldi, meyvesiherkeseyetecekkadarboldu.Yabanılhayvanlaraltındabarınır,gökteuçan kuşlardallarınatünerdi.22Eykral,oağaçsensin!Senbüyüdün,güçlendin. Büyüklüğüngiderekgöklereerişti,egemenliğindünyanındörtbucağınayayıldı. 23“Sen,eykral,birgözcünün,kutsalbirvarlığıngöktenindiğinigördün.‘Ağacı kesipyokedin,amaköklerinbulunduğukütüğüdemirle,tunçla*çevreleyipyerde, otlarıniçindebırakın.Göğünçiyiyleıslansın;üzerindenyedivakitgeçinceyedek yabanılhayvanlarlabirliktepayalsın’diyordu. 24“Eyefendimkral,düşünanlamıveYüceOlan'ınseninbaşınagetireceğiyargı şudur:25İnsanlararasındankovulacak,yabanılhayvanlarlayaşayacaksın;öküzgibi otlabeslenecek,göğünçiyiyleıslanacaksın.YüceOlan'ıninsankrallıklarıüzerinde egemenliksürdüğünüvekrallığıdilediğikişiyeverdiğinianlayıncayadekyedivakit geçecek.26Köklerinbulunduğukütüğünbırakılmasıiçinbuyrukverildi.Bunun anlamışu:Sengöklerinegemenliksürdüğünüanlayıncakrallığınsanageriverilecek. 27Buyüzden,eykral,öğüdümübenimse:Doğruolanıyaparakgünahından, düşkünlereiyilikedereksuçlarındanvazgeç.Olurya,gönencinuzunsürer.” 28BunlarınhepsiKralNebukadnessar'ınbaşınageldi.29OnikiaysonrakralBabil Sarayı'nındamındageziniyordu.30Kral,“İşteonurumveyüceliğimiçinüstün gücümlekrallığımınbaşkentiolarakkurduğumbüyükBabil!”dedi.31Dahasözünü bitirmedengöktenbirsesduyuldu:“EyKralNebukadnessar,krallıksendenalındı. 20 32İnsanlararasındankovulacak,yabanılhayvanlarlayaşayacaksın.Öküzgibiotla besleneceksin.YüceOlan'ıninsankrallıklarıüzerindeegemenliksürdüğünüve krallığıdilediğikişiyeverdiğinianlayıncayadekyedivakitgeçecek.” 33Nebukadnessar'ailişkinbusözhemenyerinegeldi.İnsanlararasındankovuldu. Öküzgibiotlabeslendi.Bedenigöğünçiyiyleıslandı.Saçıkartaltüyü,tırnaklarıkuş pençesigibiuzadı. 34BelirlenensüreninsonundabenNebukadnessargözlerimigöğekaldırdımve kendimegeldim.YüceOlan'ıövdüm.SonsuzadekDiriOlan'ıonurlandırıpyücelttim. O'nunegemenliğiebediegemenliktir, Krallığıkuşaklarboyusürecek. 35Dünyadayaşayanlarbirhiçsayılır. Ogöktekigüçlerededünyadayaşayanlarada Dilediğiniyapar. O'nunelinidurduracak, O'na,“Neyapıyorsun?”diyecekkimseyoktur. 36Oandaaklımbaşımageldi.Krallığımınyüceliğiiçinonurumvegörkemimbana geriverildi.Danışmanlarımlasoyluadamlarımbeniaradılar.Krallığımakavuştum, banadahabüyükyücelikverildi.37BenNebukadnessarGöklerinKralı'naşükrederim. O'nuöver,yüceltirim.Çünkübütünyaptıklarıgerçek,yollarıdoğrudur;kendini beğenmişlerialçaltmayagücüyeter. AÇIKLAMA:DünyayıbuhalegetireninsanlarınTanrı’yıyoksayarakegoistbirşekilde kendikrallıklarınıkurmaisteklerihiçbitmemiştir.Nebukadnessar’dançokönce NemrutadındabirbaşkaBabilKralıbüyükbirkuledikerekTanrı’yameydanokudu (Yaratılış11).OzamanTanrıinsanlarındillerinikarıştırarakonlarıdünyanındört bucağınadağıttı.BubölümdeNebukadnessar’ındiklenmesindensonraTanrı’nınonu nasılalçalttığınıgörüyoruz.ZamanındaNebukadnessardünyanıngelmişgeçmişen devasavehaşmetlibaşkentiniinşaetti.Babil’inçiftesuru27kmuzunluğundaydı. Onlarcasüslüburçvesekizmuhteşemkapısıvardı.Fıratnehrişehrinortasından geçiyordu.Babil’in53pagantapınağıvarmış,enbüyüğüdeMardukilahınayapılan ‘Esagila’ismindekikocazigurattı.ŞehrinenmeşhuryapısıiseKralındağlardangelen Medlikraliçesineyaptığıkocaasmabahçeleriydi.Nebukadnessardoğalolarak43 yıllıkkrallığındayarattığıbuncaeserlebüyükgururduyuyordu.Nevarkibuonun yıkımınadanedenoldu. BusıradaBabilKralınınikincibirdüşüsözkonusudur.Göklereerişendevasabir ağaçvekocamandallarındahertürlühayvanınbarındığınıgörür.Hercanlıondan beslenir.FakatdahasonraGöklerinEgemenliğiağacıdevirmeyekararverir.Yinede kütüğübağlayıpotlarıniçindebırakır.DüşüneanlamvermekiçinNebukadnessar 21 Daniel’ebaşvurur.OdaağacınBabilKrallığınıtemsilettiğinitespiteder.Daniel, Nebukadnessar’ınkrallığınıalabildiğinebüyütmesiardındankorkunçbirgurura kapıldığınısöyler.AyrıcakibrindenvazgeçmezseyakındaTanrı’nıngazabına uğrayacağınıbelirtir.Öylekiinsanlararasındankovuluphayvanlararasında yaşayacaktır.Daniel’inöğüdünüduymasınarağmenbirsüresonraNebukadnessar muazzamsarayınınterasındadolaşırkenkendiyaptıklarıylaövünmeyebaşlar.Birden göktengelenbirses:‘EyKral,krallıksendenalındı.İnsanlararasındankovulacak, yabanılhayvanlarlayaşayacaksın.Öküzgibiotlabesleneceksin.YüceOlan’ıninsan krallıklarınıüzerindeegemenliksürdüğünüanlayıncayadekyedivakitgeçecek.’Bu şekildebüyükNebukadnessarbirdendelirmeyebaşlarveboantropidenilenbir hastalığayakalanır.Yanikendiniöküzsanarakotyiyerekortalıktageziniyordu.Fakat yediyılınsonundagözlerinigöğekaldırarakYüceOlan’ıövmeyebaşladığındaaklı başınadöner.Rabdeonaegemenliğiniyenidenbağışlar. AslındaburadakaydageçenyazıNebukadnessar’ıntövbemektubudur. Yukarıdakiolayıyaşadıktansonrakendisibütünbunlarıkağıdadöktü.Butövbesine kadarköklüvekalıcıolduğunubilemeyizamadersinialdığıkesindir.BuolaydaRab dünyanıntümkrallıklarıüzerindeegemenolduğunuvurguluyor.Birinsanıyada ulusuyüceltenyadaalçaltankendisidir.Amanezamankibirkralyadauluskendini diğerherkestençokyücegörmeyebaşlarsaozamanRabmüdahaleeder.Sonuçta mutlakyetkiveegemenlikTanrı’yaözgüdür.İncil’deyazdığıgibi‘Rabkibirlilere karşıdıramaalçakgönüllülerelütfeder(Yakup4:6).’Tanrızamanında Nebukadnessar’ıterbiyeettiğigibigururakapılanheryetkiliyideyargılayacaktır.O yüzdenkonumumuzneolursaolsun,esasındaTanrı’nıngerçekveyegâneegemen olduğunuunutmayıpönündealçakgönüllübirşekildeeğilmeyibilelim.Çünkübirtek O’nunadıyüceltilmeyelayıktır. BABİL’İNSONU Daniel5:1-31 22 1KralBelşassarsoyluadamlarındanbinkişiyebüyükbirşölenverdi,onlarlaşarap içti.2Şarabınıkeyifleiçerken,atasıNebukadnessar'ınYeruşalim'dekitapınaktan çıkarıpgetirdiğialtınvegümüşkaplarıngetirilmesinibuyurdu.Öyleki,kendisi, karıları,cariyeleri,soyluadamlarıonlarlaiçsinler.3BöyleceTanrı'nınYeruşalim'deki tapınağındanalınanaltınkaplargetirildi;kral,karıları,cariyeleri,soyluadamları onlarlaiçtiler.4Şaraplarınıiçerkenaltından,gümüşten,tunçtan,demirden,ağaçtan, taştanilahlarıövdüler. 5Ansızınbirinsanelininparmaklarıbelirdi,kandilliğinyanındakisarayduvarının sıvasıüzerineyazmayabaşladı.Kralyazaneligördü,6aklındangeçenleronuürküttü, benzisoldu;eliayağıtutmazoldu,dizlerininbağıçözüldü. 7YükseksesleBabil'inbilgelerini–falcılarlayıldızbilimcileri–çağırttı.Onlara,“Bu yazıyıkimokuyupneanlamageldiğinibanaaçıklarsa,kendisinemorgiysigiydirilip boynunaaltınzincirtakılacakveülkedeüçüncüönderolacak”dedi. 8Kralınbütünbilgelerigeldiysedeyazıyıkimseokuyamadı,neanlamageldiğinide açıklayamadı.9BuyüzdenKralBelşassardahadakorktu,benzibüsbütünsoldu. Soyluadamlarıysaşaşkındı. 10Krallasoylularınsesleriniduyankraliçeşölensalonunageldi.“Çokyaşa,eykral!” dedi,“Aklındangeçenlerseniürkütmesin,benzinsolmasın!11Ülkendekendisinde kutsalilahlarınruhubulunanbirivar.AtanKralNebukadnessar'ındöneminde kavrayışa,sağduyuya,ilahlaraözgübilgeliğesahipolmaklatanınırdı.AtanKral Nebukadnessaronusihirbazların,yıldızbilimcilerin,falcılarınbaşkanlığınaatadı. 12KralınBelteşassardiyeçağırdığıDanielolağanüstübirruha,bilgiye,sağduyuya sahiptir.Üstelikdüşleriyorumlama,bilmeceleriçözme,gizemleriaçıklamayeteneği devardır.Daniel'içağırt,yazınınneanlamageldiğiniosanasöyleyecektir.” 13BöyleceDaniel'ikralınönünegetirdiler.Kral,“KralatamınYahuda'dangetirdiği, YahudasürgünlerindenDanielsenmisin?”diyesordu,14“Sendeilahlarınruhu bulunduğunu,kavrayış,sağduyuveolağanüstübilgelikledonanmışolduğunu duydum.15Buyazıyıokuyupneanlamageldiğinisöylemeleriiçinbilgelerlefalcıları çağırttım.Amaneanlamageldiğiniaçıklayamadılar.16Seninyorumyapabildiğini, gizemleriaçıklayabildiğiniduydum.Buyazıyıokur,neanlamageldiğini açıklayabilirsen,sanamorgiysigiydirilipboynunaaltınzincirtakılacak;ülkede üçüncüönderolacaksın.” 17Daniel,“Armağanlarınseninolsun,ödüllerinidebirbaşkasınaver”diyekarşılık verdi,“Amabenyinedeyazıyıokuyupneanlamageldiğinisanaaçıklayacağım. 18“Eykral,YüceTanrıatanNebukadnessar'akrallığı,büyüklüğü,yüceliği,görkemi verdi.19Tanrı'nınsağladığıbüyüklükyüzündenbütünhalklar,uluslar,herdilden insanondankorkuptitredi.Dilediğiniöldürür,dilediğiniyaşatırdı;dilediğiniyüceltir, dilediğinialçaltırdı.20Nevarki,gururakapılıpsaygısızlıktadirenincekrallık 23 tahtındanindirildi,yüceliğikendisindenalındı.21İnsanlararasındankovulduveona hayvanyüreğiverildi.YüceTanrı'nıninsanlarınkrallığıüzerindeegemenlik sürdüğünü,onudilediğikişiyeverdiğinianlayıncayadekyabaneşekleriarasında yaşadı,öküzgibiotlabeslendi,bedenigöğünçiyiyleıslandı. 22“Amaeysen,onuntorunuBelşassar,bunlarınhepsinibildiğinhalde alçakgönüllülüğübenimsemedin.23BununyerinegöğünRabbi'nekarşıkendini yükselttin.O'nuntapınağındanaldıklarıkaplarısanagetirdiler.Sen,karıların, cariyelerin,soyluadamlarınonlarlaşarapiçtiniz.Görmeyen,duymayan,anlamayan altından,gümüşten,tunçtan,demirden,ağaçtan,taştanilahlarıövdün.Soluğunu elindetutan,bütünyollarınıgözetenTanrı'yıiseyüceltmedin.24BuyüzdenTanrıo yazıyıyazaneligönderdi. 25“Yazılanyazışudur: MENE,MENE,TEKELvePARSİN. 26“Busözcüklerinanlamışudur: MENE:Tanrıseninkrallığınıngünlerinisaydıveonasonverdi. 27TEKEL:Terazidetartıldınveeksikbulundun. 28PERES:KrallığınikiyebölünerekMedler'lePersler'everildi.” 29Belşassar'ınbuyruğuüzerineDaniel'emorgiysigiydirilipboynunaaltınzincir takıldıveülkedeüçüncüönderilanedildi. 30KildanKralıBelşassarogeceöldürüldü.31AltmışikiyaşındaolanMedliDarius krallığıelinegeçirdi. AÇIKLAMA:İnsanlarınkurduğuhertüregemenlikenindesonundayıkılır.Tanrı’yı sevenlerisehiçyıkılmaz.YıllarönceDanielbugerçeğiNebukadnessar’açoknetbir şekildeiletti.NevarkitorunuKralBelşassarTanrı’nınuyarılarınahiçaldırışetmedi. DanieliseilkBabil’egidişindenneredeyse70yılgeçmesinerağmenTanrı’yaolan sadakatindenhiçödünvermedi.BüyükKralNebukadnessarMÖ563yılındaöldüve oğluEvilMerodaktahtaçıktı.İkiyılsonrabirkomutanıyenikralıkatlediptahtaçıktı. BirkaçsenesonraNebonidusadındabirbaşkakomutandarbeyapıptahtaoturdu. BusıradaMed-PersKrallığıgittikçebüyüyorduveBabilİmparatorluğunun kenarlarınasaldırmayabaşladı.SavaşaçıkanNebonidusukalaoğluBelşassar’ı Babil’dekralatayıpgider.FakatBabilordusubozgunauğrar.Bubölümaçıldığında Med-PersordularıBabil’ikuşatmışdurumundaamabaşkentingücünegüvenen Belşassarhiçaldırmayıpgörevlileriiçindevasabirşölenverir.Dahasıyıllarönce Yeruşalim’dekiTanrıTapınağındangetirilenaltınvegümüşkaplarıgetirterekpagan ilahlarınıövmeyebaşlar.Tarih:11Ekim,MÖ539. Birdenbirinsanelininparmaklarıbelirirvesarayduvarınınsıvasıüzerindeyazmaya başlar.Ortalıkbuzkesilir,Kraldakorkudantitremeyebaşlar.Yazışöyle:MENEMENE 24 TEKELUPARSIN.Kralhemenbilgeleriniçağırıramayazıyıokuyabilselerdeyorumunu yapamıyorlar.HerkesdahabüyükpaniğekapılırtakiKral’ınannesisalonagirip Daniel’içağırmasınısöyler.BelşassarDaniel’itanımıyorduamabüyükolasılıkla Nebukadnessar’ınkızıolanKraliçeDaniel’inyıllaröncesergilediğiolağanüstübilgeliği hiçunutmadı.BöyleceartıkyaşlanmışDaniel’iKralınhuzurunagetirirler.Kral ‘YahudasürgünlerindenDanielsenmisin?’diyerekonubaştaküçümser.Sonrayazıyı okumayabaşarırsaülkedeonuüçüncüönderyapacağınısöyler.Danielisetüm vaatlerinielintersiyleiterveKral’ısergilediğiukalalığındandolayıazarlamayabaşlar. OnaatasıNebukadnessar’ınbaşınagelenlerihatırlatır.FakatsonundaBelşassar’a ‘bunlarınhepsininbildiğinhaldealçakgönüllüğübenimsemedin’der.GerçekTanrı’ya tapınmakyerineonunkutsaleşyalarıylaalayederekputlarayöneldiğiiçinbüyük yıkımauğrayacağınıbelirtir.SonraduvardakiyazıyadönünceTanrı’nınKral’asonbir mesajgönderdiğinisöyleyerekyazınınanlamınıaçıklamayabaşlar. Mene–Sayılan–yanikrallığıngünlerisayıldıvesonaerdi. Tekel–Tartılan–krallığınruhsalniteliğitartıldıveeksikbulundu. Parsın–Bölündü–krallığıMedlervePerslerarasındabölünecek. SalondakikimsebilmiyorduamatamosıradaMed-PersordularıBabil’egirmişşehri fethetmişti.AynenogeceBelşassaröldürüldüvebüyükBabildüştü.Pekinasıloldu? KralBelşassarrahatınabakarkenMed-PersordularışehrinortasındangeçenFırat nehrininsularınıbaşkayöneçevirereksukapaklarınınaltındansüzülüpşehri kolaylıklaelegeçirdiler.İlginçolanşukiyıllaröncesindeRabBabil’intambuşekilde fethedileceğinibildirdibile(Yeremya51:36-40)Aynızamandaburadakimanzara dünyanınşimdikiruhsalhalinibirebirresmediyor.KutsalKitapdünyanınsonunu Babil’inyıkılışınabenzetir(Vahiy17-18)HerkeskeyfinebakarkenveTanrı’nınkutsal değerleriyleeğlenirkenbirdenbüyükbiryıkımüzerlerineinecek.Şimdiden Beşassar’dagördüğümüzaynıukalalığıinsanlarheryerdesergilemektedir.Artık Daniel’lerinortayaçıkıpTanrıadınakonuşmalarınınvaktigeldi. 25 DANİELİLEASLANLAR Daniel6:1-28 26 1Dariusbütünülkeyiyönetecekyüzyirmisatrapatamayıuygungördü.2Bunların başınadabiriDanielolmaküzereüçbakanatadı.Kralazarargelmemesiiçin bakanlarsatraplardanhesapsoracaklardı.3Kendisindebulunanolağanüstüruh sayesindeDanielöbürbakanlarlasatraplardanüstünolduğundan,kralonubütün ülkeninbaşınaatamayıtasarlıyordu.4Bununüzerineöbürbakanlarlasatraplar Daniel'iülkeyönetimikonusundasuçlamakiçinfırsatkollamayabaşladılar.Ancakne suçlanacakbiryanını,nedebiryanlışınıbuldular.ÇünküDanielgüvenilirbiriydi. Kendisindehiçbireksiklikyadayanlışlıkbulamadılar.5Sonunda,“Daniel'i Tanrısı'nınYasası'ylailgilibirkonudasuçlayamazsak,birsuçlamanedeni bulamayacağız”dediler. 6Bununüzerinebakanlarlasatraplarhepbirliktekralagidip,“EyKralDarius,çok yaşa!”dediler,7“Ülkeninbütünbakanları,kaymakamları,satrapları,danışmanları, valileriolarakkralınzorlubiryasaçıkarmasıüzerindeanlaştık.Eykral,kimotuzgün içindesendenbaşkabirinsanayadailahaduaederse,aslançukurunaatılsın.8Şimdi, eykral,yasağıkoy;Medler'lePersler'indeğişmezyasasıuyarıncayazıyıimzalaki değiştirilemesin.”9BöyleceKralDariusyasağıiçerenyasayıimzaladı. 10Danielyasanınimzalandığınıöğreninceevinegitti.YukarıodasınınYeruşalim yönünebakanpencereleriaçıktı.Dahaönceyaptığıgibihergünüçkezdizçöküpdua etti,Tanrısı'naövgülersundu.11Onatuzakkuranadamlarhepbirlikteoraya gittiklerinde,onuTanrısı'naduaedipyalvarırkengördüler.12Bununüzerinekrala gidipçıkardığıyasaylailgilişunlarısöylediler:“Eykral,kimotuzgüniçindesenden başkabirinsanayadailahaduaederse,aslançukurunaatılsındiyeyasaimzalamadın mı?” Kral,“Medler'lePersler'indeğişmezyasasıuyarıncaçıkardığımyasageçerlidir”diye karşılıkverdi. 13Bununüzerine,“Eykral,YahudasürgünlerindenolanDanielsenideimzaladığın yasayıdasaymıyor;gündeüçkezduaediyor”dediler.14Bunuduyankralçoküzüldü, Daniel'ikurtarmayıkafasınakoydu.Onukurtarmakiçingüneşbatıncayadekuğraştı. 15Ozamanadamlartopluhaldekralagidip,“Eykral,Medler'lePersler'inyasası uyarınca,kralınkoyduğuyasanınyadayasağındeğiştirilemeyeceğinibilmelisin” dediler. 16BununüzerinekralDaniel'igetiripaslançukurunaatmalarınıbuyurdu.Daniel'ede, “KendisinesüreklikullukettiğinTanrınsenikurtarsın!”dedi. 17Birtaşgetiripçukurunağzınakoydular.Daniel'leilgilihiçbirşeydeğiştirilmesin diyekralhemkendimühüryüzüğüyle,hemsoylularınmühüryüzükleriyletaşı mühürledi.18Sonrasarayınadöndü;geceyiyemekyemeden,eğlenmedengeçirdi; uykusukaçtı. 27 19Şafaksökerkenkalkıpaceleaslançukurunagitti.20Çukurayaklaşıncaüzgünbir sesle,“EyyaşayanTanrı'nınkuluDaniel,kendisinesüreklikullukettiğinTanrınseni aslanlardankurtarabildimi?”diyehaykırdı. 21Daniel,“Eykral,sençokyaşa!”diyeyanıtladı,22“Tanrımmeleğinigönderip aslanlarınağzınıkapadı.Beniincitmediler.ÇünküTanrı'nınönündesuçsuz bulundum.Sanakarşıda,eykral,hiçbiryanlışlıkyapmadım.” 23Kralbunaçoksevindi,Daniel'içukurdançıkarmalarınıbuyurdu.Danielçukurdan çıkarıldı.Bedenindehiçbiryaraizibulunmadı.ÇünküTanrısı'nagüvenmişti. 24Kralınbuyruğuuyarınca,Daniel'ihaksızyeresuçlayanadamları,karılarıyla, çocuklarıylabirliktegetiripaslançukurunaattılar.Dahaçukurundibinevarmadan aslanlaronlarıkapıpkemiklerinikırdılar. 25KralDariusdünyadayaşayanbütünhalklara,uluslaraveherdildeninsanlaraşöyle yazdı: “Esenliğinizbololsun! 26KrallığımdayaşayanherkesinDaniel'inTanrısı'ndankorkuptitremesini buyuruyorum. OyaşayanTanrı'dır, Sonsuzadekvarolacak. Krallığıyıkılmayacak, Egemenliğisonbulmayacak. 27Okurtarır,Oyaşatır, Göktedeyerdede Belirtiler,şaşılasıişleryapar. Daniel'iaslanlarınpençesindenkurtaranO'dur.” 28BöyleceDarius'unvePersliKoreş'inkrallığıdönemindeDaniel'inişleriiyigitti. AÇIKLAMA:HerkesDaniel’deki‘olağanüstüruh’ufarkediyordu.Olağanüstü bilgeliğininyanındainanılmazbircesaretedesahipti.Babil’indüşmesiardından Daniel’inşöhretiniduyanyeniBabilKralıDariusonuhemenhizmetinealdı.Tarihten Med-PersİmparatorluğunungenelKralıBüyükKoreş’inolduğunubiliyoruz.Peki buradaadıgeçen‘MedliDarius’kimdir?ObüyükolasılıklaKoreş’inamcasıve kayınbabasıolanKuaxaresidi.DariusismiiseKralaverilenbirunvandı.BöyleceKoreş İmparatorluğuneskibaşkentiolanPersepolis’teKralikenamcasıKuaxaresBabil’de Kraldı(Daniel6:28).BusıradaDariusBabil’denaldıklarıkocaimparatorluğu düzenlemekamacıyla120satrapyanibölgeselvaliatamayıuygungörür.Bunların başındadaDanielbaştaolmaküzereüçbakanatamayakararverir.Nevarkidiğer bakanlarYahudiolanDaniel’içokkıskanırvekuyusunukazmakiçinuğraşmaya 28 başlarlar.Ancakçalışmaetiğindeyadakarakterindebirenufakbirkusurbulamayan bakanlarTanrı’yaolansadakatinikendisinekarşıkullanmayakalkarlarçünküDaniel hergünüçdefaduaederdi. BakanlarKralayenibiryasateklifisunarlar:‘EyKral,kimotuzgüniçindesenden başkabirinsanayadailahaduaederse,aslançukurunaatılsın.’Darius’ungururunu okşayanteklifhoşunagider,nitekimyenişehrikendinebağlamasıiçinyararlıolabilir oyüzdenpeksonuçlarınıdüşünmedenimzasınıatar.BakanlardahemenDaniel’i yakalamakiçinonugözlemlemeyebaşlarlar.Danieldefermanıduyarduymazher zamankigibiüstodasınaçekilirveaçıkpencerekarşısındaTanrı’yaduaetmeye devameder.BunugörenBakanlaronuhemenKral’aşikayetederler.Buradane büyükbirhatayaptığınıanlayanKralbukezçoksevdiğiDaniel’ikurtarmakiçin uğraşmayabaşlar.NevarkiPersyasalarınındeğişmesimümkündeğilveDaniel tutuklanıpaslançukurunagetirilir.KralsonolarakDaniel’e,‘Kendisinesüreklikulluk ettiğinTanrınsenikurtarsın!’derveDanielçukuraatılır.Sonraçukurunüstüne büyükbirtaşyuvarlanır. Geceboyuncauyuyamayankralsabahısabırsızlıklabekler.Şafaksökerkenaceleyle aslançukurunakoşarveDaniel’eseslenir.Birdençukuruniçinden‘EyKral,sençok yaşa!Tanrımmeleğinigönderipaslanlarınağzınıkapadı.Beniincitmediler,Çünkü Tanrı’nınönündesuçsuzbulundum’diyecevapgelir.BöyleceDanielyukarıalınırve onukıskananBakanlarçukuraatılır.SonraDariusDaniel’inTanrısınıövmeyebaşlar. Amahikayebukadardeğil.Danielneiçinduaediyordu?Danielpeygamber Yeremya’nınyazılarındanhalkının70yıllığınasürgünegönderildiğinibiliyordu.Bu sürenintamamlandığınıgörenDanielTanrı’nınonlarıbağışlayıptopraklarınageri göndersindiyeduaetmişti(Daniel9)Fakatduasınınkarşılığıolarakaslançukuruna atıldı.Herşeyaltüstoldusanki.HalbukiRabDaniel’ingösterdiğisadakatleKralın yüreğinedokunmuştuvederhalYahudilerinülkelerinegerigönderilmeleriiçinyeni birfermançıkardı(Ezra.1:1-3).BöyleceDaniel’inbaşınagelenlerduasınayanıtoldu. Buhikayeninilginçbiryanıdahavar.AslındabuolaydaDanielbirebirMesih’in yıllarsonrayaşayacaklarınıresmediyor. İkisikıskançlıkyüzündentutuklanıyor.Fakatesashiçbirsuçlarıyoktu.Ancak Tanrı’yaolansadakatleriyüzündencezalandırılıyor. İkisiölümeteslimediliyorvemezarlarımühürleniyor. Fakatölümikisinedeişlemiyorveölümdendönüyorlar. Sonradüşmanlarıcezalandırılıyor. Önönemlisideçektikleriçilesonucundahalklarınıkurtarmayabaşarıyorlar. Tanrı’nınplanınaaklımızermez.Bazensıkıntılaragöğüsgermemizgerekiyorki Tanrı’nınplanıgerçekleşsin.Pavlus’unyazdığıgibi:‘Mesihİsa’yaaitolupTanrıyoluna yaraşır 29 biryaşamsürmekisteyenlerinhepsizulümgörecek(2.Timoteos3:12).’Oyüzden Petrus’undabahsettiğiateştengömleğigiymektençekinmemeliyiz(1.Petrus4:12). EğersadıkkalırsakTanrıbizikurtarmaklakalmayıpsayemizdedahapekçokkişiyide kurtarabilir. DÖRTYARATIK Daniel7:1-28 1BabilKralıBelşassar'ınkrallığınınbirinciyılında,Danielyatağındayatarkenbirdüş vegörümlergördü.Sonradüşününözetiniyazdı;2*şöylededi: “Gecebirgörümdegöğündörtrüzgarınınbüyükdenizesaldırdığınıgördüm. 3*Denizdenbirbirindenfarklıdörtbüyükyaratıkçıktı. 4*“Birinciyaratıkaslanabenziyordu,kartalkanatlarıvardı.Benbakarkenkanatları koparıldı,yaratıkyerdenkaldırıldı,insangibiayaklarıüzerinedurduruldu.Onabir insanyüreğiverildi. 5“İkinciyaratıkayıyabenziyordu.Biryanıüzerindedoğrulmuştu.Ağzında,dişleri arasındaüçkaburgakemiğivardı.Ona,‘Haydikalk,yiyebildiğinkadaretye!’ dediler. 30 6“Sonrabaktım,parsabenzerbirbaşkayaratıkgördüm.Sırtındadörtkuşkanadı vardı.Buyaratığındörtbaşıvardıveonaegemenlikverilmişti. 7*“Bundansonrakigecegörümlerimdekorkunç,ürkütücü,çokgüçlüdördüncübir yaratıkgördüm.Büyükdemirdişlerivardı;yiyipparçalıyor,artakalanıayakları altındaçiğniyordu.Kendisindenöncekiyaratıklarabenzemiyordu.Onboynuzuvardı. 8*“Bengözümüdikmişboynuzlarabakarken,onlarınarasındandahaküçükbaşkabir boynuzçıktı.İlkboynuzlardanüçüonunönündesöküldü.Buboynuzuninsangözü gibigözleri,böbürlenenbirağzıvardı. 9“Benbakarken Tahtlarkuruldu, EskidenberivarOlanyerineoturdu. Giysilerikargibibeyaz, Başındakisaçlaryüngibiapaktı. Tahtıalevalev, Tekerleklerikızgınateşgibiydi. 10**Önündenateştenbirırmakçıkıpakıyordu. Binlercebinler O'nahizmetediyordu; Onbinlerceonbinler Önündeduruyordu. Mahkemekuruldu, Kitaplaraçıldı. 11“Boynuzunsöylediğiövüngensözleriduyuncabaktım,yaratıkgözümünönünde öldürüldü,bedenikızgınateşeatıldı,yokoldu.12Öbüryaratıklaragelince,egemenlik onlardanalınmış,ancakbelirlibirsüreiçinyaşamalarınaizinverilmişti. 13*“Gecegörümlerimdeinsanoğlunabenzerbiriningöğünbulutlarıylageldiğini gördüm.EskidenberivarOlan'ınyanınadoğruilerledi,O'nunönünegetirildi.14*Ona egemenlik,yücelikvekrallıkverildi.Bütünhalklar,uluslarveherdildeninsanona tapındı.Egemenliğihiçbitmeyeceksonsuzbiregemenlik,krallığıhiçyıkılmayacak birkrallıktır.” 15“BenDaniel'egelince,ruhumüzüntüylesarsıldı,gördüğümgörümlerbeniürküttü. 16Oradaduranlardanbirineyaklaştım,bütünbunlarıngerçekanlamınıaçıklamasını istedim. “Odabanabunlarınneanlamageldiğiniaçıkladı:17‘Budörtbüyükyaratık yeryüzündeortayaçıkacakdörtkraldır.18*AmaYücelerYücesi'ninkutsallarıkrallığı alacak,sonsuzadekellerindetutacaklar.Evet,sonsuzlaradek.’ 31 19“Bundansonraöbürlerindenfarklı,çokkorkunç,demirdendişleri,tunçtan* tırnaklarıolan,yiyipparçalayan,artakalanıayaklarıaltındaçiğneyendördüncü yaratığınneanlamageldiğiniöğrenmekistedim.20Bununyanısırabaşındakion boynuzdansonraçıkanöbürboynuzunneolduğunudaöğrenmekistedim.Bu boynuzunönündenüçboynuzdüşmüştü,sankiötekilerdendahairiceydi.Gözlerive böbürlenenbirağzıvardı.21*Benbaktığımsıradabuboynuzkutsallarlasavaşıyorve onlarıyeniyordu.22*EskidenberivarOlan–YücelerYücesi–gelipkutsallarının lehineyargıverenedekbuböylesürdü.Kutsallarınkrallığıalmazamanıgelmişti. 23“Banaşuaçıklamayıyaptı:‘Dördüncüyaratıkyeryüzündeortayaçıkacakdördüncü krallıktır.Bütünöbürkrallıklardanfarklıolacak,bütündünyayıyiyipbitirecek, çiğneyipparçalayacak.24*Onboynuzbukrallıktançıkacakonkraldır.Bunlardan sonraöncekilerdenfarklıbirbaşkakralortayaçıkıpüçkralıtahtlarındanindirecek. 25*YücelerYücesi'nikötüleyensözlersöyleyecek,O'nunkutsallarınabaskıyapacak. Belirlenenzamanları,yasalarıdeğiştirmeyiamaçlayacak.Kutsallarüçbuçukyıliçin elineteslimedilecekler. 26“‘Amamahkemekurulacak,onunegemenliğinesonverilecek,büsbütünyok edilecek.27**Göklerinaltındakikrallıklaraözgükrallık,egemenlikvebüyüklük kutsallara,YücelerYücesi'ninhalkınaverilecek.Buhalkınkrallığısonsuzadek sürecek,bütünuluslaronakullukedipsözünüdinleyecek.’ 28“İşteolayıngelişimiburadabitiyor.BenDaniel'egelince,düşüncelerimbeniçok ürküttü,benzimsoldu.Amabuolayıiçimdesakladım.” AÇIKLAMA:BubölümdeDaniel’ingörümlerdegördüğüdörtkorkunçyaratıkdaha önceikincibölümdegördüğümüzheykelderesmedilendünyaimparatorluklarınıbir başkaaçıdangösterir.İkincibölümdeKralNebukadnessar’ıngörkemlibirheykel olarakgördüğüdünyakrallıklarınınyedincibölümdeTanrı’nınbakışaçısındanvahşi hayvanlarolarakgösterilmeleridikkatimiziçekiyor.Busondereceürkütücügörümde sırayladörtyaratıkçıkıyor:KanatlıAslan,KocaAyı,Dört-başlıParsveKorkunçbir Canavar.Sonyaratıkta10boynuzvebunlarıniçindenhepsinebaskınçıkanküçükbir boynuzdahagörülüyor.Amagörümhenüzbitmiyor.Bununardındantahtlar kuruluyorveTanrı’nınkendisitümbunlarıyargılamaküzereyerineoturuyor.Böylece böbürlenenküçükboynuzcezalandırılıyorveateşeatılıyor.Bundansonrada İnsanoğlunabenzerbirigöğünbulutlarıylageliyorvedünyanınegemenliğionateslim ediliyor. DoğalolarakDanielşaşırıpkalırvemeleklerebuolupbitenlerinanlamınısorar. Kendisineyapılanaçıklamaşöyledir:Melekbudörtyaratığınhükümsürecekdört kralveyakrallıkolduğunuaçıklar.BuradasıralanancanavarlarDaniel2’detarif edilenheykellebirebiruyuşuyor.YaniAslaneşittirBabil,AyıeşittirMed-Pers,Pars eşittirGrekİmparatorluğu.Ancakensonçıkancanavarınkimitemsilettiğinitespit etmekbirazdahazor.Kutsalmetinbusonkrallığısonderecegüçlüveürkütücü 32 olaraknitelendirir.ÇoğuyorumcubukorkunçcanavarınGrek’tensonragelenRoma İmparatorluğu’nutemsilettiğinivarsayar.Bumümkündür,amaDaniel7’dekimetne dikkatlebaktığımızda,canavarıtarifedenparagrafbusözlebaşlar:“Bundansonraki gecegörümlerimde…”Demekkicanavardansözedilenkısımbiröncekigörümün devamıdeğildi,başkabirgündeyenibirgörümleverilmişti.Ohaldedahaönce sıralananegemenliklerdizisinindevamıolmasıdaşartdeğildir.Soncanavarın başından10boynuzunçıkmasıdailginçtir.İlerleyenayetlerdenbununMesih Karşıtı’nınsonayaklaşıncatoplayacağıbirkoalisyonolduğunubiliyoruz.Dahası buradatarifedilencanavarportresiyıllarsonraİncil’inVahiy13ve17bölümlerinde ayrıntılıbirşekilderesmedilencanavarauyuyor.OradanbusonkrallığınŞeytanın kuracağısonbüyükimparatorlukolarakgeçer. Danielözellikledördüncücanavarınbaşındançıkanboynuzlarımerakediyorve bununaçıklamasınıricaediyor.Buboynuzuninsangibigözleriveböbürlenenbirağzı var.Ayrıcadiğerlerdendahairiveönündenüçboynuzkopupdüşüyor.Onun kutsallarakarşısavaştığıvebirsüreliğineyendiğidebelirtiliyor.Fakatensonunda Rabkutsallarınlehineyargıyıveriyorvedünyakrallığıkutsallarateslimediliyor.Peki, buküçükboynuzkimdir?Devamındakiayetlerdemelekşöylebiraçıklamayapar:10 boynuzsoncanavardansonraortayaçıkacak10kraldır.Ensonçıkanküçük boynuzisearalarındançıkıpçokfarklıolanveüçtanesinidevireceksonbirkraldır.Bu kralözellikleTanrı’yıkötüleyecekvekutsallarınazulmedecektir.Ayrıca“belirlenmen zamanlarıveyasalarıdeğiştirmeyiamaçlayacak”tır.Kutsallardaonunelineüçbuçuk yılteslimedilecektir.Anlaşılanşukibuboynuzbelirlibirinsanıtasvirediyor.Buda, sonyaklaştığındaortayaçıkacakçokgüçlüvesondereceküstahbirdünyalideridir. Busonkral,10kraldanoluşanbirbirlikkurulduktansonraaralarındanyükselecektir. İlginçtirkisonkralınkutsallaraüçbuçukyılboyuncazulmetmesi,Vahiy13:5’teki canavariçinsöylenensözebirebiruymaktadır.Gördüğümüzgibitümbuparçalar birbiriylebütünleşmektedir.Yanibusonkral,KutsalKitap’ınbaşkabirçokayettede tarifettiğiMesihKarşıtı’dır. AncaksonsözŞeytanadeğilİsaMesih’eaittir.MesihKarşıtı’nınTanrı’nınhalkına uğratacağıbüyükzulümdensonrabulutlarüzerine‘İnsanoğlu’denenbiribelirir.Bu daİsa’nındasözünüettiğigörkemlidönüşünüresmeder.(bkz.Matta26:64)Mesih geldiğindedüşmanlarınıyargılayarakkutsallarınasahipçıkacaktır(Zekeriya14,Vahiy 19).Sonradünyanınsonegemenliğinikendisikuracakve1000yılboyunca yeryüzündebizzathükümsürecektir(Vahiy20).Böyleceinsanlarıngururduyduğu tümegemenliklersonaerecekvedünyatarihiTanrı’nınİsaMesih’lekurduğu egemenliklekapanacaktır. 33 KOÇİLETEKE Daniel8:1-27 1KralBelşassar'ınkrallığınınüçüncüyılında,benDanieldahaöncegördüğüm görümdenbaşkabirgörümgördüm.2GörümdekendimiElamİli'ndekiSus Kalesi'nde,UlayKanalı'nınyanındagördüm.3Gözlerimikaldırıpbakıncakanal kıyısındaduranbirkoçgördüm;ikiuzunboynuzuvardı.Boynuzlardandahageç çıkanıöbüründendahauzundu.4Koçunbatıya,kuzeye,güneyedoğruboynuzattığını gördüm.Hiçbirhayvanonakarşıkoyamıyor,kimseonunelindenkurtaramıyordu. Koçdilediğigibidavrandıvegitgidegüçlendi. 5Benbuolayıdüşünürken,batıdanansızıngözleriarasındaçarpıcıbirboynuzuolan birtekegeldi.Yerebasmadanbütündünyayıaştı.6Güçveöfkeyle,kanalınyanında durduğunugördüğümikiboynuzlukoçadoğrukoştu.7Öfkeylesaldırdığını,koça vurupboynuzlarınıkırdığınıgördüm.Koçuntekeyekarşıduracakgücüyoktu;teke koçuyerevurupçiğnedi.Koçuonunelindenkurtaracakkimseyoktu.8Tekeçok güçlendi,amaengüçlüolduğusıradabüyükboynuzukırıldı.Kırılanboynuzun yerine,göğündörtrüzgarınadoğruçarpıcıdörtboynuzçıktı. 9Buboynuzlarınbirindenbaşkabirküçükboynuzçıktı;güneye,doğuyaveGüzel Ülke'yedoğruyayılarakçokgüçlendi.10*Göklerinordusunaerişinceyedekbüyüdü. Göktekiordudanveyıldızlardanbazılarınıyeryüzünedüşürdü,ayaklarıaltınaalıp çiğnedi.11KendisiniGökOrdusu'nunÖnderikadaryükseltti.Tanrı'yasunulangünlük sunukaldırıldı,O'nuntapınağıyıkıldı.12Başkaldırıyüzündengünlüksunuyakarşı çıkıldı.Gerçekayakaltındaçiğnendi.Küçükboynuzyaptığıherşeydebaşarılıoldu. 34 13Sonrakutsalbirvarlığınkonuştuğunuduydum.Başkakutsalbirvarlıkona,“Bu görümde–günlüksunuyla,yıkımgetirenbaşkaldırıyla,kutsalyerinveordununayak altındaçiğnenmesiyleilgiligörümde–olanlarnezamanadeksürecek?”diyesordu. 14Kutsalvarlıkbana,“2300akşam,sabaholacak,sonrakutsalyeryenidendüzene konulacak”dedi. 15BenDaniel,gördüğümgörümünneanlamageldiğiniçözmeyeçalışırken,insana benzerbirikarşımdadurdu.16*BirinsansesininUlayKanalı'ndan,“EyCebrail, görümünneanlamageldiğinişunaaçıkla”diyeseslendiğiniduydum.17Cebrail durduğumyereyaklaşıncakorkudanyereyığıldım.Bana,“Eyinsanoğlu!”dedi,“Bu görümünsonlailgiliolduğunuanla.” 18Obenimlekonuşurken,yüzükoyunyereuzanmış,derinbiruykuyadalmışım. Dokunupbeniayağakaldırdı. 19Bana,“DahasonraTanrı'nınöfkesisonaerdiğindenelerolacağınısana söyleyeceğim”dedi,“Çünkügörümsonunbelirlenenzamanıylailgilidir.20Gördüğün ikiboynuzlukoçMedvePerskrallarınısimgeler.21TekeGrekKralı'dır;gözleri arasındakibüyükboynuzbirincikraldır.22Kırılanboynuzunyerineçıkandört boynuz,ulusundançıkacakdörtkrallığısimgeliyor.Amailkkralkadargüçlü olmayacaklar. 23“Budörtkrallığınsonuyaklaşıpyapılankötülüklerdoruğavarınca,sertyüzlüve aldatmadaustabirkralortayaçıkacak.24Kendisindengelmeyenbüyükbirgüce kavuşacak.Şaşırtıcıyıkımlaryapacak,elattığıheriştebaşarılıolacak.Güçlülerive kutsalhalkıyokedecek.25Yapacağıişlerialdatarakbaşaracak,kendisiniyükseltecek. Güvenlikteolanbirçoklarınıyokedecek,ÖnderlerÖnderi'nekarşıduracak.Ama kendisiinsanelideğmedenyokedilecek. 26“Akşamvesabahlailgilisanabildirilengörümgerçektir.Amasengörümügizlitut. Çünküuzakbirgelecekleilgilidir.” 27BenDanielgünlercebitkinvehastakaldım.Sonrakalkıpkralınişleriniyapmayı sürdürdüm.Buanlaşılmasıgüçgörümdenötürüşaşkındım. AÇIKLAMA:İkiyılsonraDanielbirgörümdahagörür.BundaözellikleMed-Pers İmparatorluğuileGrekKralıarasındayaşananbüyüksavaşsözkonusudur.İkirakip imparatorlukkavgaedenhayvanlarabenzetilir.Yaniinsanlarındestanlarıyla övdükleribüyükkrallıklarvesavaşlardemekkiTanrı’nıngözündebirbiriniparçalayan hayvanlardanfarksızdır.İncil’indediğigibi‘İnsanlarıngururlandıklarınevarsa Tanrı’yaiğrençgelir(Luka16:15).’Enbaştasağasolasaldıranvegittikçegüçleneniki boynuzlubirkoçgörünür.Ardındanbatıdaninanılmazhızlagelentekboynuzlubir tekebelirir.Koçlakavgayatutuşurveikiboynuzukırarakonuyereçalıpayakaltında çiğner.Budefatekealabildiğinegüçleniramagücünündoruknoktasındabüyük 35 boynuzukırılırveyerinedörtboynuzçıkar.Dahasonraküçükbirboyunuzdahaçıkar. Budagüneye,doğuyaveözellikle‘GüzelÜlke’denilenYeruşalim’esaldırır.Tanrı’ya meydanokuyanbuboynuzYahudilerinkutsaldeğerleriniayakaltınaalır.Busaldırı toplam2300günsürer.Pekitümbumecazisembollerneyitemsilediyor? BaştasöylediğimizgibiikiboynuzlukoçMed-Persİmparatorluğunusembolizeeder. MÖ333yılındaBüyükİskender’leGrekordularıBatı’dansonsüratlegelipMed-Pers Krallığınıdarmadağınederler.İştetekeninbüyükboynuzuİskender’itemsileder. AmakendisidahaotuzüçyaşındaykenölürveyenikurulanGrekİmparatorluğukısa birsürededörtgeneraliarasındaparçalanırvedörtkrallığabölünür.Bunlardanbiri OrtaDoğu’dahakimiyetinikurarveSelefkilerhanedanınayolaçar.Antakya’yıkuran veNemrutDağındakiheykelleriyapanbukrallardır.Daniel’ingörümünde‘küçük boynuz’diyetasviredilenkralbusoydangelir,ismiIV.AntiokusEpifanes.Babası BüyükAntiakusMısır’ıyenilgiyeuğrattıvekrallığınıRoma’yadoğrugenişletti.MÖ 190yılındaMagnesyasavaşındaRomakarşısındayenikdüştüvegeriçekildi.Sonra oğluIV.Seleukuskısabirsüreancakdevamettiamasonundasuikastyoluyla öldürüldüvekardeşiIV.Antiokustahtageçti.Sonderecegururluvegaddar IV.Antiokuskendine‘görünenTanrı’anlamınagelen‘Epifanes’lakabınıyakıştırdı. DahasonraözellikleYeruşalim’ekarşısaldırırvebaşkâhinkonumunukullanarak GrekkültürünüYahudihalkınaempozeetmeyeçalışır.SonraAralık16,167yılında Yahudidinitöreleriniyasaklayaraktapınağakendiheykelinikurarvekutsalsunak üzerinedomuzkurbanlarınınsunulmasınıemreder.BuaradaMakabilerin önderliğindeYahudilerbaşkaldırırveDaniel’inbelirttiğigibiyaklaşık2300günsonra Tapınağıgerialıpdinselaçıdanarıtmayıbaşarırlar.Yahudilerdahabugünedekbu kurtuluşuHanukaBayramındakutlarlar. Bupeygamberliksözününisabetigerçektenşaşırtıcıdır.DahaMed-Pers İmparatorluğunugörmeyenDaniel,ondansonrakiGrekİmparatorluğuveözellikle halkınasaldıranbelirginbirkralınayrıntılarınıbilesağlar.İnsanınbunutahmin etmesiimkansız,ancakTanrıgeleceğibukadarisabetliveayrıntılıbirşekilde sergileyebilir.Amaburadaönemlibirolaydahavar.Birçokpeygamberliksözünde ‘çiftegerçekleşme’dediğimizolaygörülür.Yanigelecekleilgilibirpeygamberliksözü sadecebirolayıdeğilbirbirinebenzervebağlantılıikiolayıaynıandatarifedebilir (bkz.Matta24).BuradatarifedilenküçükboynuzhemIV.AntiokusEpifaneshemde songünlerdeortayaçıkacakMesihKarşıtı’nıtemsileder(Daniel7:8,11:36-45). ÇünküMesihKarşıtıdaYeruşalim’esaldırıpTanrı’nınTapınağınıkirletecektir.Sonuç olarakşunuanlamalıyızkiŞeytangeçmişteneyaptıysayineyapacaktıramabunların hiçbiriTanrı’nıngözündenkaçmazveebediplanınıdeğiştiremez. 36 GELECEĞİNTAKVİMİ Daniel9:1-27 1-2*MedliAhaşveroşoğluDariusKildanKralıoldu.Krallığınınbirinciyılındaben Daniel,RAB'binPeygamberYeremya'yabildirdiğisayının–Yeruşalim'inıssız kalacağıyıllarınsayısının–yetmişolduğunuKutsalYazılar'dananladım. 3BununüzerineyüzümüRabTanrı'yaçevirdim.Duayla,yakarışla,oruçlaO'na yalvardım;çulkuşanıpküldeoturdum.4RABTanrım'aduaedipgünahlarımızıitiraf ettim.Şöylededim: “YaRab,kendisinisevenlerle,buyruklarınauyanlarlayaptığıantlaşmayabağlıkalan yücevegörkemliTanrı!5Buyruklarından,ilkelerindenayrılıpgünah,suçişledik, kötülükyaptık,başkaldırdık.6Seninadınakrallarımıza,önderlerimize,atalarımıza, ülkedekibütünhalkaseslenenkullarınpeygamberleridinlemedik. 7“Senadaletlisin,yaRab!Sadakatsizliğimizyüzündenbiziuzakyakınülkelere sürdün.OralardayaşayanbizYahudiler,Yeruşalimhalkı,İsraillilerbugünutanç içindeyiz.8Evet,yaRAB,bizler,krallarımız,önderlerimiz,atalarımızsanakarşı işlediğimizgünahyüzündenutançiçindeyiz.9Sanakarşıgeldiğimizhalde,sen acıyan,bağışlayanTanrımızRab'sin.10TanrımızRAB'binsözünekulakvermedik, 37 kullarıpeygamberleraracılığıylabizeverdiğiyasalarauymadık.11Bütünİsrailhalkı yasanıçiğnedi,sırtınısanadönüpsenidinlemekistemedi. “BuyüzdenTanrıkuluMusa'nınYasası'ndayazılanlanetbaşımızayağdı,içilenant yerinegeldi.Çünküsanakarşıgünahişledik.12Üzerimizebüyükyıkımgetirerek bizimvebiziyönetenönderlerimiziçinsöylediğinsözleriyerinegetirdin. Yeruşalim'inbaşınagelen,göğünaltındakibaşkahiçbirkentinbaşınagelmemiştir. 13Musa'nınYasası'ndayazıldığıgibi,bütünbuyıkımlarbaşımızageldi.Bunakarşın, eyTanrımızRAB,suçumuzdandönüpseningerçeklerineyönelereklütfunu dilemedik.14RABüzerimizeyıkımgöndermektencaymadı.ÇünküTanrımızRAB yaptığıherşeydeadildir.BizseO'nunsözünekulakvermedik. 15“EyTanrımızRab,senhalkınıMısır'dangüçlüelinleçıkardınvebugünolduğugibi ünkazandın.Bizsegünahişledik,kötülükyaptık.16YaRab,doğruişlerinuyarınca kentinYeruşalim'den,kutsaldağındanöfkeni,kızgınlığınıkaldırmanıdilerim. GünahlarımızveatalarımızınsuçlarıyüzündenYeruşalimdehalkında çevremizdekilerintümünealaykonusuoldu. 17“Şimdi,eyTanrımız,kulununduasını,yakarışınıişit.Adınuğruna,yaRab,yüzünü virantapınağınaçevir.18EyTanrım,kulakverveişit!Gözleriniaç,seninolanviran kentigör.Doğruluğumuzdandeğil,seninbüyükmerhametindenötürüdilekte bulunuyoruz.19YaRab,dinle!YaRab,bağışla!İşitvedavran,yaRab!EyTanrım, adınınhatırıiçingecikme!Çünkükentvehalksenindir.” 20Bendahakonuşupduaederken,günahımıvehalkımİsrail'ingünahınıaçıkçakabul edipTanrım'ınkutsaldağıiçinTanrımRAB'bedilektebulunurken,21*dahadua ediyorken,öncedengörümdegördüğümadam–Cebrail–akşamsunususaatindehızla uçarakyanımageldi.22“Daniel,sanaanlayışvermekiçingeldim”diyeaçıkladı, 23“SenTanrı'yayalvarmayabaşlarbaşlamaz,duanyanıtlandı;bunubildirmeye geldim.Çünküsençoksevilenbirisin.Bunedenlesözünanlamınıkavravegörümü anla: 24“Başkaldırıyıortadankaldırmak,günahasonvermek,suçubağışlatmak,sonsuza dekkalıcıdoğruluğusağlamak,görümvepeygamberliğimühürlemek,EnKutsal'ı meshetmekiçinseninhalkınavekutsalkentineyetmişhaftakadarzaman saptanmıştır. 25“Şunubilveanla:Yeruşalim'iyenidenkurmakiçinbuyruğunverilmesinden, meshedilmişolanönderingelişinedekyedihaftageçecek.Altmışikihaftaiçinde Yeruşalimyenidensokaklarla,hendeklerlekurulacak.Ancakbusıkıntılızamanlarda olacak.26Bualtmışikihaftasonundameshedilmişolanöldürülecekveonu destekleyenolmayacak.Gelecekönderinhalkı,kentivekutsalyeriyerlebiredecek. Sonutufanlaolacak:Savaşsonadeksürecek.Yıkımlarındaolacağıkararlaştırıldı. 27*Gelecekönderbirçoklarıylabirhaftalıksağlambirantlaşmayapacak.Haftanın yarısıgeçince,kurbanıdasunuyudakaldıracak.Kararlaştırılanyıkımbaşına 38 gelinceyedekyokediciöndertapınağınüstbölümüneyıkıcıiğrençşeyler yerleştirecek.” AÇIKLAMA:Herkesgeleceğibilmekister.AncakİsaMesihBabaTanrı’danbaşka kimseninbunubilemeyeceğiniçoknetbirşekildebelirtmiştir(Matta24:36).Yinede dünyanınsonuileilgilinetbirtarihsaptanmasımümkündeğilsede,nasılbirsüreç izleyeceğiKutsalKitap’taadımadımyazılıdır.Danielkitabınındokuzuncubölümde belkidepeygamberlikkonusundaenşaşırtıcıörneğerastlarız.Bubölümdegeçen peygamberliksözüokadarisabetliveolağanüstübirtasarıgösterirkiinsanıhayrete düşürür.KısacasıRab,Daniel’inhalkıolanYahudileringeleceğiyleilgilisonderecenet veayrıntılıbirtakvimçıkartır.BusıradaDanielpeygamberYeremya’nınkitabını okurkenyaşadıklarısürgünün70yılsüreceğinifarkederoyüzdenderhalTanrı’nın önündedizçöküphalkıYahudilerinadınagünahlarınbağışlanmasıiçinduaetmeye başlar.TövbeduasındaDanielinanılmazbiralçakgönüllülüksergilerçünkükendisi İsrail’insürgünedilişinesebepolangünahlarıbizzatişlemediğihaldekendinihalkı yerinekoyarakTanrı’nınmerhametinesığınır.DuasırasındamelekCebrailkendisine görünüp‘Duanyanıtlandıçünküsençoksevilenbirisin’der.DahasıDaniel’le‘anlayış’ vermekiçingönderildiğinibelirtir.BölümünkalanayetlerindeCebrailDaniel’inhalkı Yahudileringeleceğiniolağanüstübirşekildeözetler. YirmidördüncüayetteRab,İsrailhalkıveözellikleYeruşalimiçin70haftalıkbirsüreç saptadığınıbelirtir.Şimdişunuanlamalıyızkiburadahaftadiyegeçenkelime, bildiğimizyedigünlüksürecideğil,genelolarakherhangibiryedilikanlamındadır. Örneğin,bizlerdeaynışekilde‘düzine’dediğimizdebu12yumurtaveya12günde olabilir.İbranicedekihaftakelimesideyedidenoluşanherhangibirşeyanlamında kullanılır.Buradamuhtemelenyıldemektir,çünkübölümünbaşındanberi70yılsöz konusudur(9:1-2).BuradaiseRab,İsrailileolanplanının70X7hafta(yıl)süreceğini belirtir,böylecetoplam490yılsözkonusudur.BusürecinsonucundaRab’binİsrail içintasarladığıamaçlarıyerinegelmişolacaktır.Tanrıbuamaçlarınışöylesıralar: 1. Başkaldırıyıortadankaldırmak 2. Günahasonvermek 3. Suçubağışlatmak 4. Sonsuzadekkalıcıdoğruluğusağlamak 5. Görümvepeygamberliğimühürlemek 6. EnKutsal'ı(Tapınak)meshetmek YukarıdasıralananamaçlarMesih’inilkgelişindekısmengerçekleştiysede,ancakİsa Mesihdönüpyeryüzündekikrallığınakavuştuğundatamtamınayerinegelecektir. Özelliklebunlarıİsrailiçinyazdığınıunutmamalıyız.Bugünİsrailtoplumuhalen Mesih’ebaşkaldırmışdurumdadır.AncakikincigelişindeYahudilertövbeedipİsa’yı 39 MesihveRabolarakkabuledecekler.(bkz.Zekeriya12:10;Romalılar11:25-26)Bu halde,buradaverilentakviminMesih’inikincigelişindesonuçlanacağınıanlayabiliriz. Devamındakiayetlerdebu70haftalıksürecinüçayrıdönemebölündüğünü görüyoruz:7hafta+62hafta+1hafta.Yılolarakbudemek:49yıl+434yıl+7yıl, toplam490yıl.Yirmibeşinciayetilk49yılınbaşlangıcınıvesonunusaptar.Başlangıç noktasıbüyükolasılıklaTanrı’nınMÖ587yılındaYeremyaaracılığıylaverdiğikurtuluş fermanınıkastediyor(Yeremya30-32).Bitişnoktasıolaraksözünüettiği ‘meshedilmiş’önderiseYeşaya’nınyıllarönceadınızikrettiği‘Koreş’inMÖ538 yılındakigelişiolmalı(Yeşaya45:1).Altmışikihaftalıksürecinyani434yılınbaşlangıç noktasınagelinceYeruşalim’inyenidenkurulduğudönemiişaretler.Buda Nehemya’nınönderliğindeMÖ440yılındagerçekleşti.Busürecinsonudayaklaşık MÖ5-6yılınadenkgelir.Butarihnedenönemli?ÇünküİsaMesihotarihtedoğdu! AyetindevamındagelenMesih’inöldürüleceğinideokuyoruz.ArdındanKutsal TapınağındayıkılacağınıdaokuyoruzkibuRomalıGeneralTitus’undönemindeMS 70yılındagerçekleşti.Burayakadarilk483yıllıksürecinherbirayrıntısımükemmel birşekildetarihtegerçekleşti.Kalanbirhafta,yani7yılneolacak? Sonyediyılsongünlerdegerçekleşecekolankısımdır.Yirmiyedinciayette gelecekbüyükbirönderinuluslarlayediyıllıkbirantlaşmayapacağınıokuyoruz.Bu Daniel’indahaöncesözünüettiğiveKutsalKitap’ınbirçokyerindegeçenMesih Karşıtı’dır(Daniel7:8,1.Yuhanna2:18,Vahiy13).Herkesebarışmüjdelediktensonra yediyılıntamortasındaYeruşalim’intapınağıüzerineyürüyüpkurbansunularını kaldıracaktır.MesihdeonunTapınaktayapacağı‘yıkıcıiğrenç’eylemlerinden bahsetti(Matta24:15).ElçiPavlusgelecekbuönderinTapınaktakendinibirilah olarakgöstereceğinidesöyler(2.Selanikliler2).KalanüçbuçukyıldaTanrı’nın halkınazulmedecek(Vahiy12:6,14).AmasonundagerçekMesihyeryüzüne dönecek.Tümdüşmanlarınıcezalandırdıktansonrapeygamberliğinbaşındaki amaçlarıuyarıncaİsaMesihyeryüzündekutsalbiregemenlikkuracaktır(Zekeriya14, Vahiy20:1-6).AncakozamanTanrı’nınİsrailhalkıiçintasarısıhedefineulaşmış olacaktır.AmagördüğümüzgibiDaniel’inbakışaçısındanhenüzolmamışbütünbu olaylarınbüyükbirkısmınıngerçekleştiğinegöredemekkikalankısmıdamutlaka yerinegelecektir. 40 BÜYÜKSAVAŞ Daniel10:1-21 1PersKralıKoreş'inkrallığınınüçüncüyılındaBelteşassardiyeçağrılanDaniel'ebir gizaçıklandı.Büyükbirsavaşlailgiliolanbugizgerçekti.Danielgörümdekendisine açıklanangizianladı.2OsıradabenDanielüçhaftadıryastutuyordum.3Üçhafta dolanadekağzımanegüzelbiryiyecekyadaetkoydum,neşarapiçtim,nedeyağ süründüm. 4Birinciayınyirmidördüncügünü,BüyükIrmak'ın,yaniDicle'ninkıyısındayken, 5*gözlerimikaldırıpbakıncaketengiysigiyinmiş,belineUfazaltınındankemer kuşanmışbiradamgördüm.6Bedenisarıyakutgibiydi.Yüzüşimşekgibiparlıyordu. Gözlerialevlimeşalelerebenziyordu.Kollarıylabacaklarıcilalıtunçgibiparlıyor, sesibüyükbirkalabalığınçıkardığıgürültüyüandırıyordu. 7GörümüyalnızbenDanielgördüm.Yanımdakilergörmediler,amadehşetedüşerek gizlenmekiçinkaçtılar.8Böylecebenyalnızkaldım.Bubüyükgörümüseyrederken gücümtükendi,benzimbüsbütünsoldu,kendimitoparlayamadım.9Sonraadamın sesiniduyuncayüzüstüyeredüşüpderinbiruykuyadaldım. 10Derkenbireldokundu,titredim;benidizlerimleelleriminüzerinekaldırdı.11Bana, “EyDaniel,senkiçoksevilenbirisin!”dedi,“Ayağakalkvesöyleyeceklerimeiyi kulakver.Çünküsanagönderildim.”Obunlarısöylersöylemeztitreyerekayağa kalktım. 12“Korkma,eyDaniel!”diyedevametti,“AnlayışaerişmeyevekendiniTanrın'ın önündealçaltmayakararverdiğingünduanişitildi.İştebuyüzdengeldim.13*Pers krallığınınönderiyirmibirgünbanakarşıdurdu.SonrabaşönderlerdenMikailbana yardımageldi,çünküorada,Perskrallarınınyanındaalıkonulmuştum.14Songünlerde 41 halkınınbaşınanelergeleceğinisanaaçıklamakiçingeldimşimdi,çünkübugörüm gelecekleilgilidir.” 15Obunlarısöyleyince,suskunsuskunyerebaktım.16Derkeninsanoğlunabenzeyen biridudaklarımadokundu.Bendeağzımıaçıpkonuşmayabaşladım.Karşımda durana,“Eyefendim,bugörümyüzündenacıçekiyorum,kendimi toparlayamıyorum”dedim,17“Benkulunnasılseninlekonuşayım?Gücümtükendi, soluğumkesildi.” 18İnsanabenzeyenvarlıkyinedokunupbenigüçlendirdi.19“Eyçoksevilenadam, korkma!”dedi,“Esenlikolsunsana!Güçlüol!Evet,güçlüol!” Obenimlekonuşuncagüçlendim.“Konuşmanısürdür,efendim,çünkübanagüç verdin”dedim. 20Bununüzerine,“Sananedengeldiğimibiliyormusun?”dedi,“Çokyakındadönüp Persönderiylesavaşacağım.BengidinceGrekönderigelecek.21AmaönceGerçek Kitap'taneleryazıldığınısanabildireceğim.OnlarakarşıönderinizMikaildışında banayardımedenkimseyok. AÇIKLAMA:KitabınsonüçbölümüDaniel’in‘büyükbirsavaşla’ilgiligördüğüson görümdür.YılMÖ536’dır;PersKralıBüyükKoreş’in3.yılıdır.Sözkonususavaşson günlerdegerçekleşecekolanArmagedonSavaşıdır(Vahiy16:16).Aynızamandadaha şimdidenmeleklerlecinlerarasındayaşanankozmiksavaştır.BuaraDanielyas tutuyordu;Nedenacaba?BundanikiyılönceKoreş’infermanıylabirçokYahudi Yeruşalim’edöndülerfakatRab’binTapınağınırestoreetmeyebaşladılarsada korkudandevamınıgetiremediler.BuyüzdenDanielçoküzgündür.Ayrıcaogünlerde FısıhBayramınınkutlamasıgerekamatapınakhalaharaphaldeydi.Busıradayaslıve oruçluDanielDicleIrmağı’nınyanındaykensonderecegörkemlibirvarlıkla karşılaşıyor.İlginçtirkibuvarlığınnitelikleriniVahiy1’degörünenvarlıkla kıyasladığımızdatıpatıpaynıkişiolduğuanlaşılıyor.Yaniİncil’insonundaYuhanna’ya görünengörkemliMesih,650seneönceDaniel’edegöründü.Mesih’inbüyük görkemikarşısındadiğerherkeskaçarkenYuhannagibiDanieldeyereyıkılıp baygınlıkgeçiriyor.İlkdefaDanielbudenlietkilenipfenalaşıyor.TanrıOğluMesih’in huzurundaolduğundanolsagerek.(bkz.Yeşaya6,Hezekiel1) Sonrabirmelek‘EyDanielsenkiçoksevilenbirisin’diyerekonuayağa kaldırıyorveiyidinlemesinitelkinediyor.Ardından‘Korkma,anlayışaerişmeyeve kendiniTanrın’ınönündealçaltmayakararverdiğingünduanişitildi’der.Dokuzuncu bölümdegördüğümüzgibiDanielhalkınınkurtuluşuiçinyıllardıradanmışbirşekilde duaediyordu.BununlayetinmeyipTanrı’nınamaçlarınıanlamakiçinkendini alçaltmayakararverdiveRabonuduydu.İşteetkiliduanınsırrıbunlardadır:Sadakat, DayanmagücüveAlçakgönüllülük.Bizlergenellikleminikdualarlageçinmeyerazıyız amaDanielTanrı’nınhikmetineveyüreğineerişenedekmücadeleverir.Daniel’in büyüksabrısonucundaburadaRabruhalemininperdesiniyarıpöbürtaraftaolup 42 bitenlerigörmesinisağlar.Öncellikleduasınıncevaplanmasınınnedengeciktiğini anlatır.Meleklerinkötüruhlarla(cinlerle)nasılsavaştığınıanlatır.Burada‘Pers KrallığınınÖnderi’dediğibirinsandeğil,Persİmparatorluğuüzerindeyetkilikötüruh sözkonusu.Yanisiyasidünyanınperdearkasındacinlerinneoyunlarçevirdiğini bundanazçoktahminedebiliriz.Hiçbirşeygöründüğügibideğil. BuaraDanielhalakendinitoparlayamıyor.AncakRabağzınadokununca kendinegeliyor.Rab’binsözlerindenyenigüçbuluyor.Melekyineşukozmikruhsal savaşadeğiniyor.PersÖnderiyle(kötüruh)savaştıktansonraGrekÖnderida gelecek,der.Birsonrakibölümlerde‘GerçekKitap’tayazılanlarıaktarır,ancakburaya kadaranlatılanlargöründüğündençokdahakarmaşıkbirdünyadayaşadığımızı göstermekiçinyetiyor.Etrafımızdakocamankozmikbirsavaşsürüyorama çoğumuzunbundanhaberibileyoktur.Asırlardırdevamedenruhlarınsavaşı özellikledevletleriniçsiyasetlerindeçoketkindir.Amakorkmamızahiçgerekyoktur çünküherşeyRab’binelindedir.SonundaŞeytanıbilekendikutsalplanını gerçekleştirmekiçinkullanacaktır.Yinedegözlerimiziaçıpetrafımızdaolupbiten olaylarınarkasındakiŞeytanındüzenlerinifarkedebilmekiçinduaetmeliyiz (2.Korintililer2:11)ElçiPavlus’unönerdiğigibi,‘olağaninsanlargibiyaşıyorsak da...insansalsilahlarladeğil,kaleleriyıkantanrısalgücesahipsilahlarla’mücadele vermeliyiz(bkz2.Korintliler10:3-5).İştebumücadelesopavetüfekledeğilduave oruçlakazanır.OyüzdenEfesliler6.bölümdegeçenruhsalsilahlarıhergün kuşanmalıyız.YüceKomutanımızMesih’inşimdidenbubüyüksavaşınzaferinielde ettiğinibiliyorsakdainsanlarıkurtarmakiçinDanielgibigünbegündizçöküpbize düşeniyapmalıyız.Rabböylesiadanmışkutsalsavaşçılararıyor(2.Timoteos2:2-3). 43 GELECEĞİNGİDİŞATI Daniel11:1-45 1“MedliDarius'unkrallığınınbirinciyılındaMikail'idestekleyipkorumakiçinonun yanındadurdum.” 2“Şimdisanagerçeğibildireceğim:Perskrallığındaüçkraldahaortayaçıkacak.Ama dördüncükralöbürüçündendahazenginolacak.Zenginliğisayesindeeldeedeceği güçleherkesiGrekülkesinekarşıkışkırtacak.3Sonragüçlübirkralçıkacak.Büyük yetkiylekrallıkedecekvedilediğigibidavranacak.4Nevarki,ogücünün doruğundayken,krallığıdarmadağınedilecek,göğündörtrüzgarıgibidörtparçaya bölünecek.Krallıkonunsoyundangelenleregeçmeyecek,yerinegeçenlerinhiçbiri onungibiegemenliksürmeyecek.Krallığıyıkılıpbaşkalarınaverilecek. 5“GüneyKralıgüçlenecek.Ancakkomutanlarındanbiriondandahaçokgüçlenecek vekrallığıbüyükolacak.6Birkaçyılsonrabuikisiuzlaşacak.GüneyKralıyapılan uzlaşmayıonaylamakiçinkızınıKuzeyKralı'naeşolarakverecek.Amakızgücünü koruyamayacak.Kralınömrüdegücüdeuzunsürmeyecek.Buaradakızlababasıda, onaeşlikedenlerleonudestekleyendeeleverilecek. 7“Babasınınyerinekızınailesindenbiriortayaçıkacak.KuzeyKralı'nınordusuna saldırıpkalesinialacak.Onlarlasavaşıpyenecek.8Onlarınilahlarını,dökmeputlarını, 44 değerlialtınvegümüşkaplarınıalıpMısır'agötürecek.KuzeyKralı'nıbirkaçyılrahat bırakacak.9SonraKuzeyKralıgidipGüneyKralı'nınülkesinesaldıracak,ardından kendiülkesinedönecek.10KuzeyKralı'nınoğullarısavaşahazırlanarakçokbüyükbir ordutoplayacaklar.Orduselgibitaşacak,önünegelenialıpgötürecek,gelipGüney Kralı'nınkalesinedayanacak. 11“GüneyKralıöfkeyleçıkıpKuzeyKralı'nakarşısavaşacak.KuzeyKralıbüyükbir ordutopladığıhalde,buorduGüneyKralı'nınelineteslimedilecek.12Bubüyükordu yenilgiyeuğrayıncaGüneyKralıgururakapılacak.Onbinlerceinsanıöldürecek,ama zaferiuzunsürmeyecek.13ÇünküKuzeyKralıöncekindendahabüyükbirordu toplayacakvebirkaçyılsonrabüyük,iyidonatılmışbirorduylaülkeyedoğru ilerleyecek. 14“BusıradabirçoklarıGüneyKralı'nakarşıçıkacak.Seninhalkındanbazızorbalar da,görümyerinegelsindiyeayaklanacak,amayenilgiyeuğrayacaklar.15Sonra KuzeyKralıgeliptoprakyığaraktepecikleryapacakvesurlukentielegeçirecek. GüneyKralı'nıngüçleribunakarşıduramayacak.Enseçmeaskerlerininbilekarşı durmayagüçleriyetmeyecek.16KentesaldıranKuzeyKralıdilediğigibidavranacak, kimseonakarşıduramayacak.GüzelÜlke'yiyönetecek,yıkıpyoketmeyetkisionun elindeolacak.17KrallığınınbütüngücünütoplayıpGüneyKralı'nınüzerineyürümeyi amaçlayacakveGüneyKralı'ylabirantlaşmayapacak.Ülkesiniyerlebiretmekiçin kızınıeşolarakonaverecek.Amatasarısıbaşarılıolmayacak,onayarar sağlamayacak.18Bundansonradenizkıyısındakibölgelereyönelecek,birçoklarınıele geçirecek.Nevarki,birkomutanonunsaygısızlıklarınısonaerdirecek, saygısızlığınınkarşılığınıverecek.19BununüzerineKuzeyKralıkendiülkesinin kalelerineyönelecek,amatökezleyipdüşecek.Birdahadaortayaçıkmayacak. 20“Yerinegeçenkral,krallığınınyüceliğiiçinzorlavergitoplayacakbirini gönderecek.Amabirkaçgüniçindeöfkesizvesavaşsızyokedilecek. 21“Yerinekrallıklaonurlandırılmamışdeğersizbirigeçecek.Halkgüvenlik içindeyken,kurduğudüzenlersayesindegelipkrallığıelegeçirecek.22Çokgüçlü ordularısüpürüpyokedecek;antlaşmaönderideyokedilecek.23Onunlaantlaşma yaptıktansonrahileyebaşvuracak.Azsayıdainsanlagittikçegüçlenecek. 24Beklenmedikbirandailinzenginbölgelerinesaldırıpbabalarının,atalarının yapmadığışeyleriyapacak.Adamlarınayağmaveçapulmalı,servetlerdağıtacak. Kaleleresaldırmakiçindüzenlerkuracak,amabuuzunsürmeyecek. 25“GücünüvecesaretinitoplayarakbüyükbirorduylaGüneyKralı'nakarşıçıkacak. GüneyKralıdabüyükveçokgüçlübirorduylasavaşacak.Nevarki,kurulan düzenleryüzündenonakarşıduramayacak.26SofrasındanyiyenlerGüneyKralı'nı yıkmayaçalışacaklar;ordusudağılacak,birçoklarıvurulupöldürülecek.27Herikikral dakötülüktasarlayacak.Aynımasadaoturupbirbirlerineyalansöyleyecekler.Ancak bubiryararsağlamayacak.Çünküsonyinedebelirlenenzamandagelecek.28Kuzey 45 Kralıbüyükbirservetleülkesinedönecek,amaamacıkutsalantlaşmayakarşıgelmek olacak.Dilediğiniyaptıktansonraülkesinedönecek. 29“BelirlenenzamandadönüpyineGüney'esaldıracak.Ancakbukezsonuç öncekindenfarklıolacak.30OnakarşıkoymakiçinKittim'dengelengemiler cesaretinikıracak.Geridönecekveöfkeylekutsalantlaşmayakarşıçıkacak,kutsal antlaşmayıbırakanlarıyinekayıracak. 31*“Askerlerigidiptapınaklakaleyikirletecek,günlüksunularıkaldırıpyıkıcıiğrenç şeyikoyacaklar.32KuzeyKralıantlaşmayıbozanlarıyaltaklanarakayartacak,ama Tanrısı'nıtanıyanhalkvargücüyleonakarşıduracak. 33“Halkınarasındakibilgekişilerbirçoklarınıeğitecekler.Amabirsürebukişilerya kılıçlaöldürülecek,yakılacak,tutsakedilecekyadamallarındanedilecekler. 34Yenilgiyeuğrayıncabirazyardımgörecekler.İçtenliktenuzakbirçokkişionlardan yanageçecek.35Bilgelerdenkimisitökezleyecek;öyleki,songelinceyedekarınıp temizlenebilsin,lekesizdurumagelebilsinler.Çünküsonyinedebelirlenenzamanda gelecek. 36**“Kraldilediğigibidavranacak.Kendinibütüntanrılardandahabüyük,dahayüce gösterecek,tanrılarınTanrısı'nakarşıduyulmamışsözlersöyleyecek.Tanrı'nınöfkesi tamamlanıncayadekbaşarılıolacak.Çünkütasarlanan,yerinegelecektir.37Kral hiçbirtanrıya,atalarınınilahlarınadakadınlarınbağlandığınadailgigöstermeyecek. Kendisinihepsindenüstüngörecek.38Builahlarınyerine,kalelerilahınıyüceltecek. Atalarınıntanımadığıbuilahaaltın,gümüş,değerlitaşlar,pahalıarmağanlarsunup onuonurlandıracak.39Buyabancıilahınyardımıylaengüçlükaleleresaldıracak;onu kabuledenlerialabildiğineonurlandıracak,onlarıbirçoklarınınbaşınaönder atayacak,ülkeyiödülolarakonlararasındabölüştürecek. 40“Songelince,GüneyKralıKuzeyKralı'ylasavaşatutuşacak.KuzeyKralısavaş arabalarıyla,atlılarla,birçokgemilerlesaldıracak.Herşeyisüpürüpgötürenselgibi taşarakbirçokülkedengeçecek.41GüzelÜlke'yedegirecek,birçokülkeyenilgiye uğrayacak.AncakEdom,MoavveAmmonönderlerionunelindenkurtulacak. 42Öbürülkeleredesaldıracak.Mısırbileelindenkurtulmayacak.43Altınvegümüş hazinelerine,Mısır'ınbütündeğerlieşyalarınaelkoyacak.Luvlular'laKûşlularonun ardıncayürüyecekler.44Nevarki,doğudanvekuzeydengelenhaberleronu ürkütecek.Birçoklarınıyıkıpyoketmekiçinbüyüköfkeyleyolaçıkacak.45Denizle güzelkutsaldağarasındasarayçadırlarınıkuracak.Yinedeyaşamısonbulacakve onayardımedenolmayacak.” AÇIKLAMA:Gelecekleilgilibukadarayrıntılıbilgisağlayanbubölümüneşibenzeri yoktur.İlk39ayet,Daniel’inbunlarıyazdığıMÖ536yılındanAntiokusEpifanes’e kadaryaklaşık375yıllıkbirsüreciinanılmazdetayileöncedenkaydeder.Daniel’in duaetmesisonucundayanınagelenmeleğingelecekleilgilinefeskesen 46 açıklamasınınbaşlarında,kısabirsüresonratahtaçıkandörtPerskralındansöz ediyor(11:2).SonrasındaiseBüyükİskender’infethiveardındandördeayrılanGrek İmparatorluğusözkonusudur(11:3-4).Bölümündevamı,GrekgeneraliPtolemi’nin Mısır’dakurduğukrallıkileGrekgeneraliSelefki’ninTürkiye,Suriye,Irak,İranve Afganistan’akadaruzanantopraklardakurduğukrallığınarasındageçenvebirçok nesleuzananmücadeleyişaşırtıcıayrıntılarlatarifeder(11:5-20).Böylecebölgedeiki büyükgüçoluşur:KuzeydekikrallıkyaniSelefkilervegüneydekikrallıkyani Ptolemiler.İsrailulusudaikigücünarasındakaldığıiçintopgibiikisiarasındagidip gelir. Dahasonrakutsalmetin,kuzeydekikrallıktaortayaçıkanveözellikleİsrail üzerindebüyükbaskıyapanbirkralaodaklanır(11:21-35).İsmiAntiokusEpifanes’tir. Metninkendisineodaklamasınınsebebidebukralınözellikleİsrail’eveRab’bin Tapınağınakarşıkurduğudüzenlerdir.DahaöncebelirttiğimizgibiRab’binsözü genellikleİsrail’ingeleceğineodaklanır.Tanrı’nınsongünlerleilgilisöylediklerini anlamakistiyorsakİsrail’ingözüylebakmamızgerekir,çünkügelecektekiolaylar çoğunluklaTanrı’nınhalkıolanİsrail’leilgiliolarakgelişecektir.Bölümünbukısmında kuzeykralıAntiokus’unİsrail’eyaşattığısıkıntılarıokuyoruz.ÖzellikleTapınakta yaptığı‘yıkıcıiğrenç’şeylerdikkatimiziçeker(11:31).Bu,Daniel8’degeçenküçük boynuzunyaptıklarınıveMesihKarşıtınındasongünlerdeyapacaklarınıanımsatır (Daniel9:27,Matta24:15).Antiokus’ungaddarlığınıayrıntılıbirşekildeanlattıktan sonraşusözleriekler:“Çünküsonyinedebelirlenenzamandagelecek”(11:35).Bu çokönemlibiripucudur,çünkübirsonrakiparagraftabirandatarihteçokdaha ileriyegidilir,yanisongünlere.BuradafarklıamanispetenAntiokus’abenzerbiri anlatılmayabaşlanır. Otuzaltıncıayettenitibaren“dilediğigibidavranan”kuzeykralı,dünyanın sonundaortayaçıkmasıbeklenenbüyükdünyalideriveTanrıdüşmanıMesih Karşıtı’dır.O,birçokaçıdanAntiokus’abenzeyerek,özellikleYahudihalkınakurnaz birnefretleyaklaşacaktır.BölümünkalanayetleriMesihKarşıtıkarakterihakkında pekçokönemliipucusağlar:KendiniyüceltipTanrı’yakarşıgelecektir.Kurduğu entrikalardabiryerekadarbaşarılıolacaktır.Atalarınındinindenvekadınlardanuzak duracaktır.Kendisi‘kalelerilahı’diyeadlandırılanyenibirtanrıyakullukederekpek çokgüçlüyeresaldıracaktır.Kırkıncıayetledevamedenbölümde,MesihKarşıtı’nın özellikleMısır’akarşıvereceğimücadeleönplanaçıkar.Kuzeykralıgüneykralı üzerineyürürkenaradakibirçokülkeyiyenilgiyeuğratıyorveGüzelÜlkedenen İsrail’intopraklarındandageçiyor.BuaradaözellikleLuvlulardan(Libyalılar)ve Kûşlulardan(Etiyopyalılar,SudanlılarveyaSomaliler)destekalmasıdikkatçekiyor. (bkz.Hezekiel38:5)Mısır’ıbozgunauğratıpyağmalarken,birdendoğudanve kuzeydenduyduğuhaberleronuendişelendirir.Böylecegeldiğiyoldangeridönüyor ve‘denizlegüzelkutsaldağ’arasındaçadırlarınıkuruyor.Peki,orasıneresidir?Güzel kutsaldağ,muhtemelenYeruşalim’iveTanrı’nıntapınağınıtemsileder.Deniz Daniel’ingünündeAkdeniz’di.Tarifedilenyerİsrail’intopraklarıdır.MesihKarşıtıson savaşınıbutopraklardayaşayacaktır.BusavaşındiğerismideArmagedon(Vahiy 47 16:16).Ancakistediğigibigeçmeyecektir,çünküRab’binhalkınasaldırdığısırada kendisiyokedilecekvekimseonadestekçıkmayacaktır. Bubölümden,tarihinkısmendeolsatekrarlanacağınıgörüyoruz.İkibinsene önceAntiokus’unyaptığıgibi,MesihKarşıtı’nınTanrı’nınhalkınasaldıracağını okuyoruz.EskidenSelefki’inKrallığı’nınolduğubölgedeyaniOrtaDoğu’nunkuzey kısmındaörgütlenipgüneyedoğruilerleyerekbirçokülkeylesavaşacağını öğreniyoruz.Kendisi,diğerayetlerdebelirtildiğigibi,sonderecekarizmatik,gaddar vegururlubirönderolacaktır.OrtaDoğu’nunbirçokülkesiyleişbirliğiyapıpkendine güçlübirzeminhazırlayacaktır.AmanezamankiRab’binhalkınakarışırsa,ozaman sonugelecektir. DÜNYANINSONU Daniel12:1-13 1**“OzamanseninhalkınıkoruyanbüyükönderMikailgörünecek.Ulusun oluşumundanberihiçgörülmemişbirsıkıntıdönemiolacak.Budönemdehalkın–adı kitaptayazılıolanlar–kurtulacak.2*Yeryüzütoprağındauyuyanlarınbirçoğu uyanacak:Kimisisonsuzyaşama,kimisiutancavesonsuziğrençliğegönderilecek. 3Bilgelergökkubbegibi,birçoklarınıdoğruluğadöndürenleryıldızlargibisonsuza 48 dekparlayacaklar.4*Amasen,eyDaniel,songelinceyedekbusözlerisakla,kitabı mühürle.Bilgileriartsındiyebirçoklarıorayaburayagidecek.” 5BenDanielbaktım,biriırmağınbukıyısında,öbürüöbürkıyısındaduranbaşkaiki varlıkgördüm.6İçlerindenbiri,ırmağınsularıüzerindeduranketengiysiliadama, “Buşaşırtıcıolaylarınsonbulmasınekadarzamanalacak?”diyesordu. 7**Irmağınsularıüzerindeduranketengiysiliadamınsağvesolelinigöğekaldırarak sonsuzadekDiriOlan'ınadıylaantiçip,“Üçbuçukyılalacak”dediğiniduydum, “Kutsalhalkıngücütümüylekırılınca,bütünbuolaylarsonbulacak.” 8Adamınsöyledikleriniduydumsadaanlamadım.Bununiçin,“Eyefendim,bunların sonuneolacak?”diyesordum. 9Şöyleyanıtladı:“Sengit,Daniel.Busözlersongelinceyedeksaklanıp mühürlenecek.10*Birçoklarıkendileriniarıtıptemizlenecek,lekesizdurumagelecek, amakötülerkötülüketmeyisürdürecek.Kötülerinhiçbirianlamayacak,bilgeler anlayacak. 11*“Günlüksunununkaldırılıpyıkıcıiğrençşeyinkonduğuzamandanbaşlayarak1 290güngeçecek.12Bekleyip1335güneulaşananemutlu! 13“Sanagelince,eyDaniel,songelinceyedekyolunadevamet.Rahatınakavuşacak vegünlerinsonundaödülünüalmakiçinuyanacaksın.” AÇIKLAMA:OnuncubölümdenberiDanielilahivarlıklardanhalkınıngeleceğiyleilgili inanılmazbilgilerediniyor.Anlattıklarınınbirkısmıtarihtegerçekleştibileamason kısmıhenüzgelecekte‘mühürlü’duruyor.Onbirincibölümünsonundaözellikleİsrail halkınıyoketmeyihedefleyenveTanrı’yanefretkusansondünyalideriolanMesih Karşıtınıgördük.SonayaklaşıncamelekYahudilerinhiçgörülmemişçokbüyükbir sıkıntıdönemindengeçeceklerinisöyler.Mesihdebukorkunçdönemedeğindi (Matta24:21).AmabusıradaİsrailulusununmeleğiMikailonlarınadınaŞeytan’la savaşacaktır(Vahiy12:7-8).MesihKarşıtıtümordularınıYeruşalim’inbaşınayıksada sonandaİsaMesihyeryüzünedönerekhalkınıkurtaracaktır(Zekeriya14).Böylece İsrailyokolmaeşiğindendönecek.Ayrıcaosıradaİsraillilerzamanındaİsa’yıçarmıha gerereknekadarbüyükbirhatayaptıklarınıanlayıpbüyükbirferyatlatövbeedecek veTanrı’nınlütfunasığınacaklar.BöyleceYahudilersonandakurtulacaktır(Romalılar 11:26).YinebusıradaMesihkendisineimanedenherkesiölümdendiriltipsonsuz yaşamakavuşturacaktır.ÇünküMesih’in1000yılboyuncayeryüzündekrallık sürmesigerek(Vahiy20:4-5).Ancakbubinyılınsonundaimanetmeyenlerdediriltip yargılanmaküzereMesih’inönüneçıkartılacaktır.İsaMesih’inkitabındaadı geçmeyenherkessonsuzazabateslimedilecektir(Vahiy20:11-15).Kendisineimanla bağlanandiğerherkesiseTanrı’nınmeskeninde‘yıldızlargibisonsuzadek parlayacaklar.’ 49 BunlarıduyanDanielözelliklehalkınınbaşınagelecekkorkunçdönemianlamakta güçlükçekiyor.Busıradailahibirvarlıkbuzorlusürecinüçbuçukyılsürmesi gerektiğinibelirtir.BuDaniel9’dagördüğümüzsonyediliğinikincikısmıveVahiy’de deçokkeretekrarlananrakamlaaynıdır(Vahiy12:6,14,13:5).MesihKarşıtıuluslarla yediyıllıkbirantlaşmayapacakamabudöneminikinciyarısındaözellikleYahudi halkınıezipyoketmekiçinuğraşacaktır.Yahudilerinumutlarınıntamtükendiğive gücükırıldığıandabuıstırapsonbulacaktır.Danielyinedeanlamayaçalışıyorveher şeyinnasılsonuçlanacağınımerakediyor.OnunlakonuşanRabisebunlarıanlamanın onuaştığınıbelirterekgünügeldiğindekendiniarıtanvebunuanlayabilmebilgeliğine sahipolaninsanlarınortayaçıkacağınıvaateder(Vahiy14:4).Amasonbiripucu dahaverir.Sonüçbuçukyılınsonunakadarhayattakalanve1335’incigününedek dayanananemutluder.Neden?ÇünküozamanİsaMesih’ingörkemliKrallığı kurulacaktır!AmasonundaRabDaniel’edönerek,endişelenmemesinisöyler.Günü geldiğindeödülünüalmaküzere‘uyanacaksın’der.Yanisırasıgelincediğerbütün kutsallarlabirlikteDanieldeMesih’inKrallığındayerinialmakiçindirilecek. Daniel’inbusonbölümündeçokönemlibirkaçdersçıkartabiliriz.Birincisi,tarih Tanrı’nınelindediroyüzdenneolursaolsunkaygıyakapılmayagerekyok.Rab,‘Sakin olun,bilinkiTanrıBenim’der(Mezmur46).İkincisi,sonayaklaştıkçadünyaişlerinin birhaylikarışıpkaosasürükleneceğinibekleyebiliriz.DünyadevletlerininMesih’in çocuklarınıavlayacağıgünügöreceğiz.HattabunuAllahadınayapsalarhiç şaşırmayın(Yuhanna16:4).Pekibizlerneyapmalıyız?Rab’binDaniel’esöylediğigibi bizlerkendimizihertürgünahtanarıtıplekesizdurumagetirmeyeçalışmalıyız. Dahasıbirçoklarınıdoğruluğadöndürerekbudünyanınenkaranlıkçağındayıldızlar gibiparlamayıamaçedinmeliyiz(Filipililer2:14).SonolarakDaniel’esöylendiğigibi Tanrı’nınsözünüinceleyerekvekendimizipakkılarakdünyanınsonundaçıkması beklenen‘bilgeler’denbiriolmayıhedefleyelim.Kendicanımıziçinhiç meraklanmayagerekyokçünküölsekdegünügeldiğindebizlerde‘uyanacağız.’ 50 KAYNAKÇA TÜRKÇE 1. GeorgeBristow,SürgünveÖtesi,BabylonKitaplığı,2004. 2. HakanKonur,Daniel:Tanrı’nınMutlakYetkisi,GerçeğeDoğru Kitapları,2013. 3. WilliamMacDonald,KutsalKitapYorumu:EskiAntlaşmaSerisi,Cilt 2,YeniYaşamYayınları,2004. İNGİLİZCE 1. JohnWoolvard,Daniel:ThekeytoPropheticRevelation,Moody,1989. 2. ThomasConstableOnlineCommentary: http://www.soniclight.com/constable/notes/pdf/daniel.pdf 51 BuKitapbeğendinizmi? Dahafazlaücretsize-KitaplarHristiyanKitaplar.com'danindirebilirsiniz. CanNuroğluyazarolarakbeğendinizmi?Yazarıntümkitaplarşuradan indirebilirsiniz. Türkiye'deKiliseAdresleri 52