Destekleme Politikaları (Türkçe)

Türkiye’ye Yönelik Destek Politikaları
Aralık 2012
1. Desteğin Amacı
Asya, Ortadoğu ve Avrupa’nın kesişme noktasında yer alan Türkiye, jeopolitik açıdan
son derece önemli bir ülkedir. Dost ülke Türkiye, yoğun ve genç nüfusunu1 kullanarak,
geliştirdiği serbest piyasa ekonomisi ve dışarıya açık politikalarıyla ekonomik potansiyelini
yükseltmiş ve Japon firmalarının ilgisini üzerine toplamayı başarmıştır.
Bunun yanı sıra, son yıllarda sahip olduğu istikrarlı siyasi iradenin öncülüğünde,
komşu ülkelerde baş gösteren anlaşmazlıkların çözümlenmesi gibi konulara pozitif katılım
sağlamış ve ekonomik işbirliği ilişkilerini de destekleyen pozitif diplomasisi sayesinde, G-20
ülkeleri arasına katılarak, uluslararası toplumdaki varlığını “bölgesel güç”ten “dünyanın önde
gelen ülkelerinden biri”ne dönüştürmüştür.
Ekonomik gelişimine paralel olarak Türkiye, şehir içi ulaşım, içme suyu ve
kanalizasyon hizmetleri gibi şehircilik konularında iyileştirme çalışmaları ve enerji ve bölgesel
farklılıklar gibi konuları ele alarak, gelişmiş ülke olma yolunda gerekli olan yüksek ekonomik
katma değeri daha da arttırmaya çalışmıştır. Öte yandan, deprem ülkesi olan Türkiye, afet
önlemlerine yönelik politikalarını güçlendirme konusundaki çalışmalarını da titizlikle
sürdürmektedir.
Japon-Türk ilişkilerinin geleceğine baktığımızda, özgürlükler, insan hakları, demokrasi,
hukukun üstünlüğü, piyasa ekonomisi gibi evrensel değerlere sahip2 önemli bir ortak olarak
gördüğümüz Türkiye ile stratejik işbirliği ilişkilerimizi geliştirmenin önem arz ettiğini
görmekteyiz. Özellikle de, Türkiye’nin halen üzerinde çalıştığı konulara yönelik yardımlar
aracılığıyla, karşılıklı menfaatimize olan ekonomik ve ticari ilişkilerimizin geliştirilmesi son
derece önemlidir. Bunun yanı sıra, Türkiye’nin arttırmakta olduğu üçüncü ülkelere yönelik
yardımlarda ortak çalışmalar yürüterek kalkınma yardımları konusunda daha küresel bir
işbirliği ilişkisi kurmak da anlamlı olacaktır.
2. Temel Yardım Politikaları (Birincil Hedefler): Her iki ülkeye de katkı sağlayacak küresel
ortaklık ilişkilerinin güçlendirilmesi
Ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin geleceğine yönelik, sadece iki ülke arasında değil,
komşu ülkeler ve uluslararası toplum nezdinde de ortaklık ilişkilerinin güçlendirilmesi
hedeflenmektedir. Bu bağlamda somut bir adım olarak, Türkiye’nin gittikçe gelişen
ekonomisine yönelik katkıda bulunmak üzere, ülkelerimiz arasındaki ticari ve ekonomik
ilişkileri ilerletmek hedeflenilmektedir. Ayrıca, ülkelerimizin üçüncü ülkelere yönelik yardım
çalışmalarının desteklenmesiyle, kalkınma alanındaki küresel ortaklık ilişkileri de
geliştirilmelidir.
1
2
Toplam Nüfus: 74.270.000, Yaş Ortalaması: 29.7 (2011 yılı sonu itibariyle açıklanan rakamlardır- TÜİK)
6 Haziran 2008 tarihli Japonya-Türkiye ortak deklarasyonundan alınmıştır.
3. Önemli Noktalar (İkincil Hedefler)
(1) Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınmanın Desteklenmesi
Türkiye’nin, Cumhuriyet’in yüzüncü kuruluş yılı olan 2023’e kadar dünyanın
ilk 10 ekonomisinden birisi olarak “ileri demokrasi ülkesi” olma hedefini de göz önünde
bulundurarak, istikrarlı, dengeli ve sürdürülebilir ekonomik kalkınmasına 3 yönelik
desteğin sağlanması planlanmaktadır. Özellikle, Japonya ve Türkiye’nin karşılıklı yararına
olan ekonomik ve ticari alandaki işbirliği ilişkilerinin arttırılması ve şehir yaşamında
iyileştirme ve çevre sorunlarının hafifletilmesine yönelik altyapı çalışmaları ve afet
zararlarının azaltılması politikaları gibi konularda destekte bulunulması öngörülmektedir.
(2) Kalkınma Ortaklığına Yönelik İşbirliğinin Güçlendirilmesi
Türkiye Orta Doğu, Afrika ve Orta Asya bölgelerinde aktif bir şekilde yürüttüğü
ticari ve ekonomik faaliyetlerinin yanı sıra, bu ülkelere yönelik devlet kalkınma yardımını
da arttırmaya devam etmektedir4. Bölge ülkelerinin istikrar ve kalkınmasında Türkiye ile
olan ortaklık ilişkilerinin güçlendirilmesi hedeflenmektedir.
Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ve Türk İşbirliği ve Koordinasyon
Ajansı (TİKA) arasında imzalanan ortak işbirliğine yönelik Mutabakat Zaptı (Ocak 2012)
çerçevesinde Türkiye’nin donör ülke olması konusunda desteklenmesi ve üçüncü ülkelere
yönelik işbirliği yapılması planlanmaktadır.
4. Not5
Resmi Kalkınma Yardımına (ODA) uygun ülkeler kategorisinden başarıyla mezun
olan Türkiye ile bundan sonra da ülkelerimizin yararına olacak şekilde işbirliğimizi
güçlendirmek için elimizden gelen çabayı göstermeyi, buna paralel olarak ülkelerimizin özel
sektördeki işbirliğini de geliştirmeyi hedeflemekteyiz.
6
Dünya Bankası (IBRD) ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) gibi diğer
donörler, Türkiye’ye yönelik kredi işbirliğini devam ettirmeyi planlamakta, bilgi alışverişi vb.
yollarla işbirliklerini yürütmektedir.
EK: Ülke Destek Politikaları
3
Türkiye’nin 2011 yılı Gayrisafi Yurtiçi Hasılası $777,300 milyar olarak açıklanmıştır (Dünyada 18. Sıraya denk
gelir, kişi başına düşen GSYH $10.444’dır)
4
Türkiye’nin 2010 yılında gerçekleştirdiği devlet kalkınma yardımı ($967 milyon) 2001 yılında gerçekleştirilen
oranın yaklaşık 15 katıdır. Afganistan, Filistin, Somali gibi çevre ülkelere yardım gerçekleştirilmiştir.
5
Geçmişte gerçekleştirilen resmi kalkınma yardımlarının ülkelere göre dağılımı verilerine (Türkiye 2009)
aşağıdaki linkten ulaşılabilir:
http://www.mofa.go.jp/mofaj/gaiko/oda/shiryo/hyouka/kunibetu/gai/turkey/kn08_01_index.html
6
Orta-yüksek gelişmişliğin üzerinde gelir seviyesine sahip gelişen ülkeler ile kişi başına düşen brüt milli
geliri 2010 yılı’nda $6,825 olup kalkınma yardımı alan ülkeler listesine girmiş ve 2012 yılında geliri bu
rakamın üzerine (Türkiye için bu oran $9500’dır) çıkmış ülkeler kastedilmektedir.
(EK) Ülke Destek Politikaları
Türkiye Cumhuriyeti'ne Yönelik Kalkınma Planı
Temel Politikalar
Her iki ülkenin de yararına olacak küresel bir ortaklığın oluşturulması yönünde ilişkilerimizin güçlendirilmesi　（Birincil
Hedefler）
Önemli Konular 1
（İkincil
Hedefler）
Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınmanın Desteklenmesi
Mevcut Durum ve Konular
Türkiye ekonomisi 2010 yılı nda %9, 2011'de ise %8.5 büyümüş ve 2011 yıl ında $10.444'a tırmanan kişi ba şına düşen GSYH ile etkileyici
bir performans sergilemiştir. Ekonomik büyümeye paralel olarak şehirlere yönelen nüfus ani bir şekilde yoğunlaşmış, şehiriçi trafik, iç
me suyu ve kanalizasyon çalışmaları gibi şehirlerdeki yaşam koşullarının iyileştirilmesi çalışmaları önem kazanmıştır. Sıkıntı arz eden
enerji tedariği, enerji verimlili ğ inin art ır ılmas ı ve yenilenebilir enerji kaynakları nı n te şviki ile ç evresel etkilerin azaltı lması
konular ı da ö nemli maddeler olarak kar ş ı m ı za ç ı kmaktad ı r. Orta gelir seviyesinden y ü ksek gelir seviyesine ge ç i ş i yakalamak i ç in,
ekonomik katma de ğerin art ırılması gerekmektedir. Yoğun ve genç iş gü cü ne sahip olan T ürkiye'de ekonominin geli şimine paralel olarak
kalifiye işgücünü n art ırılması gerekmekte, özellikle sanayi dünyasının ihtiyaçlarını karşılayacak insan kaynaklarının yetiştirilmesi
aciliyet arz etmektedir. Ayr ı ca sanayinin ilerlemesi i çin gereken ileri teknolojinin de kullan ı lması şartt ır. Bunun yan ı s ıra, AB ü
lkeleri ile güçlü bağları olan ve sanayileşme konusunda son derece gelişmiş İstanbul, İzmir gibi büyük şehirleri içeren bat ı bölgeleri
ile ekonomik aç ıdan geri kalm ış do ğu bölgeleri arasında b üyük ekonomik farkl ılıklar bulunmaktadır. Daha fazla gelişmeye imkan yaratan
bu durumu bölgesel kalk ınma konusunu altında ele alarak, dengeli bir ekonomik gelişim için gerekli olan b ölgeler arası ndaki ekonomik
farklılıkların giderilmesine katkıda bulunmak da önem arz etmektedir.
Kalkınma Konularına Yönelik Japonya'nın Politikaları
İstikrarlı, dengeli ve sürdürülebilir ekonomik kalkınma için, iki ülke arasındaki
ekonomik ve ticari işbirliği ilişkilerinin geliştirilmesi ve her iki ülkenin milli
menfaatleri göz önünde bulundurularak, şehir koşullarının iyileştirilmesi ve ç
evresel sorunların hafifletilmesine yardımcı olacak altyapı çalışmalarına yönelik
yardımların gerçekleştirilmesi öngörülmektedir.
Yardım Miktar
ı
Uygulama Süreleri
İşbirliği Programının
Adı
Programın Anahatları
Proje Adı
konusuna katkıda bulunulması
Sanayi alanında i
Sanayi dünyasının ihtiyaçlarına yö
şgücü yetiş
nelik insan kaynaklarının yetiş
tirilmesine yö
tirilmesine destek olunması
nelik programlar
Notlar
2016
（100 milyon
JPY）
948.00
Ankara Su Temin Projesi
Kredi
268.00
Kredi
42.00
Kredi
128.00
Teknik İşbirliği
2.50
Kredi
293.67
Türkiye Pik Talebinin Karşılanması için Optimal Güç Üretimi Projesi Fizibilite Çalışması
nın Desteklenmesi
Özel Uzman
Ayarlanabilir türbin teknolojisi ve uygulaması
Eğitim
Genç Liderler Programı (Ekonomi Yönetimi ve Sanayi Teşviği)
Eğitim
KOBİ Danışmanlık Sistemi çalışmaso
Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı Kapasite Geliştirme Projesi
Kalkınma Programı
Kıdemli Gönüllü
Teknik İşbirliği
Kalkınma alanında geri kalan Tü
nelik yardım
2015
Kredi
İnsangücü yetiştirilmesine yönelik kıdemli gönüllü programı (6 adet)
Bölgesel kalkınma rkiye'nin Doğu bölgelerinin (Gü
neydoğu Anadolu, Doğu ve Kuzeydoğu
alanındaki
Anadolu bölgeleri) kalkınmasına yö
programlar
2014
İstanbul İçme Suyu Temin Projesi
Bozüyük-Mekece Karayolu İyileştirme Projesi
Enerji verimliliğinin artırılması,
2013
1,408,100
İstanbul'da Tarihi Alana Yönelik Trafik Talep Yönetimi Projesi
Çevresel
enerji tasarrufu, yenilenebilir
sorunlara ilişkin enerji gibi konuların teşviği yoluyla
sıkıntı
arz eden enerji tedariği
programlar
2012
Kredi
Belediye Kanalizasyon ve Atık Su Projesi
İş ve Yatırım
Ortamının İyileş
tirilmesi
2011
yılı ö
ncesi
Boğaz Tüp Geçiş Projesi - Marmaray
Şehirlerde trafik sorununun azaltı
Kalkınma Konuları Çevre alanındaki lması, içme suyu ve kanalizasyon
Çoruh Havzası Rehabilitasyon Projesi
altyapılarının düzenlenmesi
programlar
１－１
yoluyla mevcut koşulların iyileş
（Üçüncül
tirilmesi
Hedefler
Hedefler）
Uygulama Planı
Tarımsal Kalkınmaya Yönelik Kıdemli Gönüllü Programı (1 adet)
Kıdemli Gönüllü
Bölgesel Farklılıkların Giderilmesine Yönelik Yerel Projelere Hibe Yardımı Program
ı (3 adet)
Hibe Programı
Mevcut Durum ve Konular
Türkiye coğrafi olarak platoların kesişim noktası ve deprem ülkesidir. özellikle Doğu-Batı ekseninde bulunan Kuzey Anadolu fay hattının
batıya kayması nedeniyle, önümüzdeki 30 yıl içerisinde Türkiye'nin en büyük şehri ve ekonominin kalbi olan İstanbul'da büyük bir deprem
olma olasılığı yüksektir. Türk Hükümeti halkın can ve mal güvenliğini sağlamak ve ekonomik faaliyetlere yönelik potansiyel etkiyi
minimuma indirmek için, başta deprem olmak üzere her türlü afete yönelik politikalara önem vererek, yönetim yapısının güçlendirilmesi
başta olmak üzere, ana yol ağlarının depreme dayanıklı hale getirilmesi ve afet zararlarının azaltılmasına yönelik bilincin artırılması
gibi pek çok çalışma yürütmektedir.
Kalkınma Konularına Yönelik Japonya'nın Politikaları
Japonya gibi Türkiye'nin de, dünyanın önde gelen deprem ülkelerinden biri olması ve afet
konusundaki geçmiş işbirliği çalışmalarımızın verimliliği göz önünde bulundurularak, Türkiye'nin
afet konusundaki çabaları desteklenecektir. Her iki ülkenin de menfaatine olacak karşılıklı
ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi açısından da, diğer donörlere kıyasla deneyimi ve
teknolojik kapasitesi öne çıkan Japonya ile işbirliğine gidilmesi faydalı olacaktır.
Yardım Miktar
ı
Uygulama Süreleri
Kalkınma Konuları
1-2 (Üçüncül
Hedefler)
İşbirliği Programının
Adı
Programın Anahatları
Afet Zararlarının
Azaltılmasına Yö
Afet zararlarının azaltılmasında y
nelik
önetimsel işlevselliğin güç
Politikalarda
Afet Zararaların
lendirilmesi, halkın bilinç
Kapasite Artırımı Azaltılmasına Yö
lendirilmesi, bilimsel çalışma
nelik
kapasitesinin artırılması,
Politikalarda
afetlere dayanıklı şehirlerin oluş
Kapasite Artırımı turulması gibi konulardaki yardı
Programı
mlar aracılığıyla afet zararlarını
Proje Adı
Uygulama Planı
2011
yılı ö
ncesi
2012
2013
2014
2015
2016
Notlar
（100 milyon
JPY）
2.30
Okul Tabanlı Afet Eğitim Projesi
Teknik İşbirliği
Sismik Gözlem Kapasitesinin Güçlendirilmesi Projesi
Teknik İşbirliği
Afet Riskleri Yönetimi Temel Politikalarına Destek Projesi
Teknik İşbirliği
3.11
Kredi
120.22
İstanbul'daki Geniş Açıklıklı Köprülerin Sismik Güçlendirme Projesi
n azaltılması hedeflenmektedir.
Marmara Bölgesinde Deprem ve Tsunami Afet Zarar Azaltma ve Afet Eğitim
Projesi
Önemli Konular２
（İkincil
Hedefler）
Teknik İşbirliği
Kalkınma Ortaklığı oluşturulmasına yönelik işbirliğinin güçlendirilmesi
Mevcut Durum ve Konular
Türkiye 1992 yılında Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı'nın (TİKA) kurulmasıyla Orta Asya ülkeleri, Balkanlar, Orta Doğu
ve Karadeniz ülkeleri gibi çevre ülkelere yönelik yardım ve ilişkilerin güçlendirilmesi konusunda pozitif politikalara imza
atmıştır. 2001 yılında $64 milyon olan devlet kalkınma yardımı, 2010 yılında $967 milyona ulaşmış ve Türkiye hızla donör ü
lke olma yolunda ilerlemiştir. 2012 yılının Ocak ayında JICA ve TİKA arasında işbirliği mutabakat zaptı imzalanmıştır.
Kalkınma Konularına Yönelik Japonya'nın Politikaları
Türkiye'nin komşusu olan ülkelerdeki ihtiyaçları karşılamak üzere, Japonya'nın şimdiye kadar Tü
rkiye'ye yönelik işbirliği çalışmalarından da verimli bir şekilde faydalanarak üçgen işbirliği
gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. JICA ve TİKA arasında imzalanan işbirliği mutabakat zaptı çer
çevesinde de, Türkiye'nin donör ülke olarak proje gerçekleştirme altyapısının güçlendirilmesi
hedeflenmektedir.
Yardım Miktar
ı
Uygulama Süreleri
İşbirliği Programının
Adı
Programın Anahatları
Proje Adı
Afgan Ulusal Polisinin Eğitilmesi Yardımı kapsamında Judo Uzmanlarının Gö
nderilmesi
Kalkınma Konuları
（Üçüncül
Hedefler）
Endüstri ve Otomasyon Teknolojilerinin Orta Asya ve Orta Doğu Ülkelerinde Yaygı
nlaştırılması
Kalkınma ortaklığ
ı İlişkilerinin g
üçlendirilmesi
Sanayide Enerji Verimliliği ve Yönetimi
Üçlü işbirliği
programı
Üçüncü ülkelerin incelenmesi vb. y
öntemlerle Türkiye ile çevre ü
JICA-BSEC（Karadeniz Ekonomik İşbirliği）"Enerji Tasarrufunun Teşviği Çalıştayı"
lkelerde üçlü işbirliği gerçekleş
tirilmesi
Plan
Özel Uzman
Teknik İşbirliği
Eğitim
Eğitim
Sürdürülebilir Su Ürünleri Geliştirme Üçüncü Ülke Eğitim Programı
Eğitim
Irak'a Yönelik Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Alanında Kapasite Geliş
tirme
Eğitim
2011
yılı ö
ncesi
2012
2013
2014
2015
2016
Not
（100 milyon
JPY）