Slayt 1 - Doç.Dr.Mert AKBAŞ, FIPP

Boyun Ağrısı ve Tedavisi
Dr.Mert Akbaş, FIPP
1
Giriş
• Servikal omurga kafa tabanından
başlayan, torakal vertebrada (T1)
sonlanan 7 omurgadan oluşmaktadır.
• Yük kaldırmakla birlikte tüm omurganın en
korunmasız bölümüdür.
• Bu nedenle herkes belli dönemlerde boyun
ağrısı çekmiştir.
2
Giriş
• En sık neden yumuşak doku hasarı
enfeksiyon, tümörler
• Yansıyan ağrı;sırt,omuz, kol
problemlerinin yansıması
• Dejeneratif ve enflamatuar hastalıklar;
romatoid artrit, osteoartrit, disk dejenerasyonu,
dar kanal
• Boyun hasarı; travmalar, düşme
3
Giriş
• Günümüzde bazı araçların (daktilo,
bilgisayar, dokuma tezgahları..) boyun ve
omuz-kol ağrılarının artmasına ve
toplumun yaygın sorunlarından biri halini
almasına yol açmıştır
Bovim G, Schrader H, Sand T: Neck pain in general population. Spine 1994;
19: 1307-1309.
Calliet R: Neck and Arm Pain. Philadelphia: F. A.Davis Company. 1991
4
Anatomik Özellikler
• Sevikal bölge vertebral kolonun en geniş
çapta hareket yeteneğine sahip bölgesi
• 7 servikal omur, 5 intervertebral disk, 14
faset eklem ve çeşitli ligament ve kaslar bu
geniş hareket olanağı sağlanmaktadır.
Waldman SD: Physical diagnosis of pain: An atlas ofsigns
and symptoms. Philadelphia: Elsevier Saunders.
2006.
5
Anatomik Özellikler
• Üst segment (C1-C2) ve alt segment (C3C7)
• Fleksiyon, ekstansiyon, rotasyon ve
yanlara fleksiyon gibi servikal omur
hareketleri, farklı özelliklere sahip bu üst
ve alt segment omurları ile sağlanır.
7
Anatomik Özellikler
• Üst servikal segment;
• Atlantooksipital (kafa tabanına ait oksipital
bölge ve atlas) ile atlantoaksiyal (atlas ve
aksis) bölümlerden oluşmakta
8
Anatomik Özellikler
• Atlas(C1)
• çember özelliğinde ve gövdesi olmayan
vertebra
• Oksipital kemik ile birleşen atlasın
yanlarında iki adet konkav superior faset
eklem sagittal planda başın fleksiyon ve
ekstansiyon hareketini sağlar.
9
Anatomik Özellikler
• Aksis (C2)
• çiviye benzer çıkıntı(odontoid oluşum =
dens),küçük gövdeye sahip.
10
Anatomik Özellikler
• Atlantoaksiyal ve atlantooksipital eklem
arasında disk oluşumu yoktur.
12
Anatomik Özellikler
• Kafa tabanından, foramen magnum çevresinden başlayarak vertebraların spinöz
çıkıntılarını birleştiren ligamentum nuchae
boynun arkaya doğru hareketlerine
yardımcı olur ve C7 altında supraspinöz
ligament olarak devam eder
Calliet R: Neck and Arm Pain. Philadelphia: F. A.
Davis Company. 1991.
Waldman SD: Physical diagnosis of pain: An atlas of
signs and symptoms. Philadelphia: Elsevier Saunders.
2006.
13
Anatomik Özellikler
• Alt servikal segment;(C3-C7)
gövde, iki pedikül, iki lamina ve bir spinöz
çıkıntı bulunmakta
• C3 ve C6 arasında tüm tranvers
çıkıntılarda vertebral arter, ven ve
sempatik sinir veya pleksusu kapsayan
transvers foramen bulunmaktadır.
15
Anatomik Özellikler
• Boyun bölgesi kasları;
• Fleksör ; longus kapitis, rektus kapitis
anterior ve lateral ile hyoid ve suprahyoid
kaslar
• Ekstansör;kafa tabanı ile atlas arasında
uzanır; rektus kapitis minör ve majör ile
oblikus kapitus süperior ve inferior
16
Servikal sinirler ve ağrı
• Üst servikal sinirler (C1-C2 ve C3’ün dalı)
baş, yüz ve boyun bölgesini innerve eder.
• Servikojenik baş ağrılarının bu bölgeden
kaynaklandığı savunulmuştur.
• C1 kökün sensoriyal dağılımı
bulunmamaktadır
Bovim G, Berg R, Gunnar Dale L: Cervicogenic he
adache: Anesthetic blockades of cervical nerves and
Romanoff ME, Gilbert RL, Warfield CA: Neck pain.
In: Jensen TS, Wilson PR, Rice ASC, editors. Chronic pain: Clinical management. London: Arnold.
2003: pp. 260-272facet joint (C2/C3). Pain, 1992; 49; 315320.
17
Servikal sinirler ve ağrı
• Oksipital major sinir (C2) baş ve yüz
ağrılarının önemli bir nedenidir
• Sinirin bası altında kalması,gerilmesi,
boyundan alın, yüze yayılan ağrılara
neden olur.
• C3 ve C4 boyun ve trapez kasını innerve
eder.
18
Boyun ağrısı nedenleri
• Servikal spondiloz ve servikal diskopati sık
• Yaşlanma, vücut kemik-eklemlerdeki fizyokimyasal değişiklikler, su ve elastikiyet
kaybı
• Diskler zaman içinde sertleşir çevre
dokulara, sinirlerin çıkışına ya da omuriliğe
baskı yapabilirler
19
Boyun ağrısı nedenleri
• Osteofit oluşumu sinirlerin çıkış
bölgelerini daraltıp, sinirleri baskı altına
alabilir
20
Boyun ağrısı nedenleri
•
•
•
•
•
•
•
Başı uzun zaman öne eğik tutmak.
Masa ve bilgisayar başında uzun zaman çalışmak.
Çok yüksek ya da çok düz yastık kullanmak.
Yüz üstü yatmak.
Yatarak okumak, yatarak televizyon seyretmek.
Boyuna yönelik ani hareketlere maruz kalmak.
Whiplash hasarı-vücudun ve boynun aniden hızla
ileri/geri gitmesi.
• Başın üzerinde ağırlık taşımak.
• Boyun kaslarında tutulmaya yol açacak olaylar.
21
Boyun ağrısı nedenleri
•
•
•
•
Whiplash hasarı (kamçı hasarı)
trafik kazalarında çok sık
hiperekstansiyon ve/veya hiperfleksiyon hasarı
Baş-boyunun normal hareketinin ötesinde ileri
ve/veya geri hareket eder.
• hareket kuvvetli olup, boyun bölgesindeki kaslar
ve ligamentler hasar görür.
• gerilme, sertleşme, kaslarda güçsüzlük şeklinde
yanıt verir.
22
Boyun ağrısı nedenleri
• Spinal stenoz;
• sinir köklerinin çıktığı foramenlerin,
omuriliğin, vücuda dağılan sinirlerin baskı
altında kalmasına yol açar.
• Boyun,omuz,kol ve el ağrısına yol açar.
• kasların yetersiz çalışması, uyuşukluk, kas
güçsüzlüğü belirli evrelerde eşlik eder.
23
Boyun ağrılı hastanın değerlendirilmesi ve
tanı
• Tanı altta yatan problemi çözmeye yönelik
en önemli ve ilk basamaktır.
• Anamnez,dikkatli fizik muayene ve ileri
tetkikler ile değerlendirmek gerekir.
24
Boyun ağrılı hastanın değerlendirilmesi ve
tanı
• Kas kasılmaları genellikle birkaç gün ile bir
iki hafta içinde kendiliğinden geçer.
• Ligamentleri ilgilendiren boyun ağrıları
birkaç ay içinde geçer.
• Diskleri ilgilendiren disk dejenerasyonu,
herniasyon gibi problemler 3-6 aydan önce
gerilemezler.
25
Boyun ağrılı hastanın değerlendirilmesi ve
tanı
• 6 aydan uzun süren, kronikleşen boyun
ağrıları dejeneratif bozuklukların
bulgusudur.
26
Boyun ağrılı hastanın değerlendirilmesi ve
tanı
• Aktivite ile artma, pozisyon değiştirmek,
dinlenmek ile azalması mekanik kaynaklı
boyun ağrısını düşündürür.
• Ağrının gün içinde artması, dinlenme ile
geçmemesi, azalmaması,gece çoğalması
sistemik,metabolik, tümöral ya da
psikososyal nedenleri akla getirmelidir.
27
Boyun ağrılı hastanın değerlendirilmesi ve
tanı
• Lokalize boyun ağrıları kas ve
ligamentlerin geçici sprainlerini gösterir
• Faset eklemler veya diskopatilerden
kaynaklanan ağrılar daha çok yayılım
gösteren ağrılardır
• Kollara yayılan ağrılar ise sıkışan sinir
köklerinden kaynaklanır
28
Boyun ağrılı hastanın değerlendirilmesi ve
tanı
• Üst servikal sinirlerin hasarı,baskı altında
kalması baş-boyun bileşkesinde (C1-C2)
ağrı ve uyuşukluğa yol açabilir.
• ağrı boyunun üst bölgesine (C3) ve trapez
kasları bölgesine (C4) yayılabilir.
• C5 sinirinin baskı altında kalması;
omuzlarda, üst kolun dış kısmı,ön kolda
ağrıya yol açar.
29
Boyun ağrılı hastanın değerlendirilmesi ve
tanı
• C6 ; önkol-başparmak bazen işaret
parmağında bulgulara yol açar.
• C7 ; kolun arkası, işaret ve orta parmakta,
• C8 ;kolun iç yüzü, önkol ulnar bölge, yüzük
ve küçük parmakta bulgulara yol açar.
31
Boyun ağrılı hastanın değerlendirilmesi ve
tanı
• Alt servikal bölgede sinirlerden, disklerden,
ligament ve eklemlerden kaynaklanan
ağrılar omuzlar arasında,halk arasında
kulunç olarak bilinen bölgelerde belli eder.
32
Boyun ağrılı hastanın değerlendirilmesi ve
tanı
• Kas, ligament ve diskopatiden
kaynaklanan ağrı;erken dönemde ani ve
keskin nitelikte,sonrasında künt ağrı,
sızlama şeklinde
• Kemik ve eklemlerden kaynaklanan ise
daha derinde hissedilen, sinsi ağrıdır
33
Boyun ağrılı hastanın değerlendirilmesi ve
tanı
• Sinir köklerinin hasar görmesi ile elektrik
çarpması, uyuşma,karıncalanma, yanma,
batma şeklinde ağrı ortaya çıkabilir.
34
Direkt filmler:
• Ani başlayan ağrılarda,travma-düşme,
çarpma,trafik kazası gibi durumlarda
hemen çekilmelidir
35
Direkt filmler:
• Kırık, kemik yapı bozuklukları, lordoz
düzleşmesi, foramen daralmaları, osteofit
oluşumları, faset eklem patolojileri,
spondilotik değişiklikler gözlenebilir.
36
İleri değerlendirme yöntemleri
• Manyetik rezonans görüntüleme(MRG);
diskopati, eklem aralıklarının daralması,
mekanik kompresyonların görüntülenmesi
• Detaylı bilgi vermekle birlikte yalnız başına
tanı koydurucu özelliği yoktur.
37
İleri değerlendirme yöntemleri
• EMG (elektromiyografi):sinir
iletisi,radikülopati düzeyi, seviyesi,santral
ya da periferik yerleşimli ayırımının
değerlendirilmesinde
38
Tedavi
• Tedavide öncelikle konservatif yöntemler
uygulanır.
• Ciddi ilerleyen radikülopati, motor kayıp
bulunmayan durumlarda ilaç tedavisi, fizik
tedavi yöntemlerine öncelik tanınmalı
• Bu yöntemler ile ortaya çıkan enflamasyon
tedavi edilip, boyundaki baskı azaltılabilir 39
Tedavi
• İlaç tedavisi:
• Ağrının şiddetine uygun olarak NSAİ
(nonsteroid antienflamatuar ilaçlar)
uygulanır
• Ağrıyı ve neden olan problemin yarattığı
enflamasyonu azaltır.
40
Tedavi
• Servikal boyunluk
• Boyun hareketlerini kısıtlar, başın ağırlığını
boyundan kaldırır
• Yatak istirahati de benzer etkiler gösterir
• Uzun süren boyunluk kullanımı boyun
kaslarının zayıflamasına yol açacağından
önerilmez
41
Tedavi
• Fizik tedavi yöntemleri
• Mutlaka tedavinin bir parçası olmalıdır.
• kas gücünü ve hareket yeteneğini arttırıcı
egzersizler yalnız başına ya da girişimsel
yöntemlere ek olarak uygulanır.
42
Tedavi
• Tedavi 3 aşamada ele alınabilir.
1)Akut dönem
2)iyileşme dönemi
3)idame dönemi.
43
Tedavi
• Akut dönemde
• amaç enflamasyonun ve ağrının
azaltılmasıdır
• 4-6 hafta boyunca NSAİ’ler
uygulanır,şiddetli ağrılarda 1-3 gün yatak
istirahati, boyunluk ve opioid ilaçlar ile kısa
süreli tedavi uygulanabilir.
• 10 günü aşmamak koşuluyla boyunluk
kullanılabilir.
44
Tedavi
• Gün içinde boyunluk çıkartılmalı, hastanın
bu dönemlerde hafif boyun hareketleri
yapması önerilir
• Uzun dönem boyunluk kullanımı, kas
zaafiyeti, hareket kısıtlılığı, psikolojik
bağımlılığa yol açacağından semptomlar
bitince boyunluk çıkartılmalıdır
45
Tedavi
• Akut dönemde tedavi ile iyileşmeyen
hastalara fizik tedavi ve girişimsel algolojik
yöntemler önerilir.
• İleri aşamalarda cerrahi önerilir
46
Tedavi
• Tedaviye 2-4 günde yanıt vermediği
taktirde girişimsel yöntemler uygulanabilir.
• Girişimsel yöntemler ile kortikosteroidler
hedef dokuya, çok düşük dozda
uygulandığından sistemik uygulanıma
etkinlik ve yan etki azlığı nedeni ile
üstünlük gösterir
47
İnvaziv girişimler
• Servikal bölge anatomisine ait bilgilerin
artması,skopi ,radyofrekans cihazlarının
kullanımı ile tedavi seçeneklerinin
artmasına yol açmıştır.
48
Diagnostik Bloklar
• Tanıya yönelik olarak faset eklemlere,
sempatik gangliyonlara, çeşitli somatik
sinirlere geçici sinir blokları uygulanabilir
• Kalıcı blokların uygulanımı sadece
diagnostik blok sonrası pozitif yanıt
alındığında endikedir
• Uygulama radyoopak madde kullanılarak
skopi altında yapılmalıdır.
49
Diagnostik Bloklar
• Diskojenik ağrı veya spinal sinirlerin
patolojisine bağlı oluşan segmental ağrının
tedavisinde
• Servikal diskojenik ağrıdan
şüpheleniliyorsa,
• Selektif kök kılıfı injeksiyonları da tanıda
oldukça yararlıdır
50
Trigger Nokta enjeksiyonu
• Baş, boyun, omuz ve kol ağrılarının en
yaygın nedenlerinden biri kas yapılarından
kaynaklanan patolojilerdir.
51
Trigger Nokta enjeksiyonu
• Enjeksiyonlarda sadece iğnelemenin
yeterli olduğunu savunan araştırmacılar
olduğu gibi, serum fizyolojik, steroid,lokal
anestetikler ya da bu ilaçların
kombinasyonlarının kullanılmasını
önerenler de vardır
Travell JG, Simons DG. Myofascial pain and dysfunction.
Volume I. Williams &Wilkins. 1992.
52
Trigger Nokta enjeksiyonu
• Son yıllarda bu amaçla botilismus toksini
injeksiyonunun da önerildiği yayınlar
bulunmaktadır
Ho KY, Tan KH. Botulinum toxin A for myofascial
trigger point injection: A qualitative systematic
review. Eur J Pain 2007; 11: 519-527.
• Bu enjeksiyonlar ile kas spazmının
azalması sağlanarak hem hareket kısıtlılığı
ortadan kalkar hem de ağrı tedavi edilebilir
53
Trigger Nokta enjeksiyonu
• Girişim sırasında önce ağrılı bölge palpe
edilir.
• Trigger nokta bulunur ve parmaklar
arasında tespit edilir.
• Uygulanacak ajan 1-5 ml enjekte edilir .
• Sonrasında ağrı şikayetlerinin aniden
kesildiği gözlenir
54
Servikal Epidural enjeksiyonlar
• Disk hernisi ya da bulginginde
prostaglandin E, serotonin,histamin gibi
nosiseptif ajanlar salınır.
• Bu ajanlar ödem,enflamasyon ve sinir
kökü irritasyonuna yol açar
56
Servikal Epidural enjeksiyonlar
• Epidural steroid enjeksiyonu prostoglandin
E oluşumunu engelleyen fosfolipaz A2
inhibitörünün biyosentezini artırarak
enflamasyonu azaltıp yapışıklıkları çözer.
57
Servikal Epidural enjeksiyonlar
• Hasta ağrılı tarafı alta gelecek şekilde
lateral dekubitus pozisyonunda yatırılır.
• İşlem ameliyathanede steril koşullar
altında skopi yardımı ile uygulanmalı
• Direnç kaybı yöntemi ile peridural aralığa
girilir.
58
Servikal Epidural enjeksiyonlar
• Enjeksiyon öncesi radyoopak madde ile
Tuohy iğnesinin yerleşimi,epidural alan,
olası intratekal kaçışın gerçekleşmediği ve
yayılım dermatomu görüntülenmelidir.
59
Servikal Epidural enjeksiyonlar
• Epidural steroid enjeksiyonu disk
hernilerinde sinir kökü basısı ve
irritasyonlarında etkili olmaktadır
• Muayenede radiküler ağrı, dermatomal
hipoestezi, tutulu kas gruplarında
güçsüzlük ve derin tendon reflekslerinde
azalma saptanır.
Slipman CW, Lipetz JS, DePalma MJ, Jackson HB:Therapeutic selective nerve
root block in the nonsurgical treatment of traumatically induced cervical
spondylotic radicular pain. Am J Phys Med Rehabil2004; 83: 446-454.
Vallee JN, Feydy A, Carlier RY, Mutschler C, Mompoint
D, Vallee CA: Chronic cervical radiculopathy:lateral-approach periradicular
corticosteroid injection.Radiology 2001; 218: 886-892.
61
Servikal Epidural enjeksiyonlar
Epidural tüm girişimlerde kontrendikasyon;
• girişim bölgesinde enfeksiyon
• kanama diyatezi
kanama zamanı, pıhtılaşma zamanı,
protrombin zamanı(PT) ve aktive parsiyel
tromboplastin zamanı(aPTT) girişimden
önce mutlaka değerlendirilmelidir.
62
Servikal Epidural enjeksiyonlar
• Uygulamada en sık
metilprednizolon(Depo-Medrol) ve
triamsinolon(Kenacort-A) kullanılmaktadır.
63
Servikal Epidural enjeksiyonlar
• Enjeksiyon sonrası istirahat önerilen
hastalar 15 gün sonra değerlendirilir.
• Bu sürede belirgin bir düzelme oluşmuş
fakat düzelme ilerlemiyorsa enjeksiyonun
tekrarı önerilir.
64
Servikal Epidural enjeksiyonlar
• 3 kereden fazla enjeksiyon önerilmez.
• Yönteme ait komplikasyon olarak;
geçici hiperkortisizm
intraoküler hemoraji
epidural hematom,abse
• Ortalama % 1 olguda dura ponksiyonu
bildirilmiştir
Scanlon GC, Moeller-Bertram T, Romanowsky SM,Wallace MS. Cervical transforaminal epidural
steroid injections: more dangerous than we think?Spine 2007; 32: 1249-1256.
19. Derby R, Lee SH, Kim BJ, Chen Y, Seo KS.Complications following cervical epidural steroid
injections by expert interventionalists in 2003. PainPhysician 2004; 7: 445-449
65
Servikal epidural lizis
• İlk kez 1989’da Racz ve arkadaşları
tarafından tanımlanan yöntemin amacı
epidural alanda ağrıya yol açan adhezyon
oluşumlarının lizisini sağlamaktır
Racz GB, Holubec JT. Lysis of adhesions in the epidural
space. In: Racz GB (ed): Techniques of neurolysis.
Boston, Kluwer Academic Publishers. 1989: pp. 57-72
66
Servikal epidural lizis
• Epidural aralıkta sorunun bulunduğu
alanın epidurografi ile saptanıp skopi
kontrolü altında bu alana özel bir kateterin
yerleştirilmesi önemlidir
• böylece ilaçlar epidural aralıktaki patolojiye
en yakın noktadan enjekte edilerek daha
da etkili olacaktır.
67
Servikal epidural lizis
• Lateral dekubit pozisyonu verilip,spinöz
çıkıntılar görüntülenir.
• 16 veya 17G R-K iğnesi kullanılıp,girişim
direnç kaybı yöntemi ile gerçekleştirilir.
• iğnenin paramedyan yaklaşımla
ilerletilmesi önerilir. Üst servikalde en
uygun girişim yeri C7 - T1 veya T1- T2
aralığıdır.
68
Servikal epidural lizis
• Negatif aspirasyondan sonra 1-3 ml opak
maddenin dağılımı ve dolma defektleri
gözlenir
• Kateterin epidural aralıkta yerleşimi
tamamlanınca cilde tespitle girişim
tamamlanır
69
Servikal epidural lizis
• İşlem sonunda deposteroid, lokal anestetik
ve % 10 hipertonik serum kullanılır
• Uygulamadan hemen sonra test dozunu
takiben deposteroid injekte edilir.
• Daha sonra hastaya 3 gün süreyle önce
%0.25 bupivakain,30 dakika sonrada % 10
hipertonik serum infüze edilir.
70
Servikal epidural lizis
• Uygulamaya ait; enfeksiyon, kateterin yırtılması
veya kopması gibi komplikasyonların yanı sıra
girişim sırasında dura delinmesi, kök
hasarı,medulla spinalis hasarı
• Kullanılan ajanlara ait;Lokal anestetiklerin
intratekal injeksiyonuna bağlı yüksek spinal
blok,hipertonik serumun intratekal enjeksiyonu
ise beyin ödemi, medulla hasarı gibi çok ciddi
hatta fatal seyirli komplikasyonlara neden olabilir
Racz GB, Holubec JT. Lysis of adhesions in the epidural
space. In: Racz GB (ed): Techniques of neurolysis.
Boston, Kluwer Academic Publishers. 1989: pp. 57-72
71
Faset eklem enjeksiyonu-Faset Sinir
Denervasyonu
• Faset eklem sendromu sıklıkla diskopati
ile birlikte görülür
• Tanısı fizik muayenede faset eklemler
üzerine basmakla hassasiyet ve ağrı
ortaya çıkması ile konur.
73
Faset eklem enjeksiyonu-Faset Sinir
Denervasyonu
• Tanı faset eklem bloğu ile konur. Faset
eklem injeksiyonu en az iki seviyeden
yapılmalı
74
Faset eklem enjeksiyonu-Faset Sinir
Denervasyonu
• Skopide elektrotun yeri doğru olsa bile
stimülasyon kriterlerine uygunluk şartı
aranmalıdır.
• şüphe olduğunda RF lezyondan
kaçınmalıdır.
• iyileşme dönemi hızlı olup,7-20 gün içinde
ağrıda azalma başlar
75
Servikal disk girişimleri
• Ağrının servikal diskten kaynaklandığının
gösterilebilmesi ancak disk stimülasyonu
ve/veya analjezik diskografi mümkündür.
• Diskografi ile disk stimülasyonu
sağlanarak ağrılı düzey saptandıktan
sonra RF servikal disk girişimi
düşünülmelidir.
77
Servikal disk girişimleri
• en ciddi komplikasyon diskitistir.
• Sterilizasyon, profilaktik antibiyotik tedavisi
ve ösofagus hasarı oluşturmamak için sağ
yan teknikle girişimin gerçekleştirilmesi ile
risk en aza indirilir.
• Isı lezyonu sırasında radiküler bulgu
ortaya çıkarsa girişim derhal
sonlandırılmalıdır
78
Sempatik Ganglion Blokajı
• Omuz ve kola ait vazospastik hastalıklar
Arteriyel; Reynaud, skalenus antikus
sendromu
79
Sempatik Ganglion Blokajı
• postoperatif lenfödem ve donmalar,
posttravmatik distrofi (travmatik ödem,
travmatik kozalji ve fantom ağrısı) ve
herpes zosterin erken dönemi, üst
ekstremitenin hiperhidrozu sempatik blok
uygulamasının endike olduğu
hastalıklardır
80
Sempatik Ganglion Blokajı
• Stellar ganglion, inferior servikal ve T1
sempatik ganglionun tam veya parsiyel
füzyonundan meydana gelmektedir.
• Stellat ganglion 7. servikal vertebranın
transvers çıkıntısının tabanı ile 1.
kaburganın boynu arasında yer alır.
81
Sempatik Ganglion Blokajı
• Karotis kılıfının arkasında, longus kolli
kasının ventralinde bulunur.
• Subklavyan arter, inferior tiroid arter,
1. interkostal arterler ve rekürran laringeal
sinire komşu,solda plevranın iki cm
altındadır.
• C7, C8 servikal sinirler ve 1. torasik
sinirlere dal verir
83
Sempatik Ganglion Blokajı
• hasta sırtüstü yatırılıp,boyun ekstansiyona
alınır.
• Sol elin iki parmağı ile sternokleidomastoid
kas ve karotis kılıfı yana çekilir.
• Fossa jugularisin iki parmak laterali ve iki
parmak yukarısından iğne dik olarak
girilerek, iğne ucu mediale yönlendirilerek
vertebra gövdesine dokunana kadar
ilerletilir.
84
Sempatik Ganglion Blokajı
• İğne kemiğe dokununca 0.5 cm kadar geri
çekilerek test dozu 2 cc lokal anestezik
ajan verilir.
• bulantı, kusma, baş dönmesi olursa
aspirasyonda kan gelmese bile vertebral
artere girilmiş olabileceği düşünülmeli,blok
durdurulmalıdır
87
Sempatik Ganglion Blokajı
• Blok başarılı olduğunda
• Tutulan tarafta ptozis, pupilla konstriksiyonu
ve enoftalminin meydana geldiği Horner
sendromu
• göz yaşarması,kol ve yüzde anhidroz,
burun tıkanıklığı, kol ve yüzde sıcaklık
artması gibi değişiklikler görülür
88
Sempatik Ganglion Blokajı
• kalıcı blok için radyofrekans
termokoagulasyon tekniğiyle ısı lezyonu
uygulaması yapılır
90
Sempatik Ganglion Blokajı
• Komplikasyonlar;
Pnömotoraks
Subaraknoid enjeksiyon, rekürren sinir
paralizisi, brakial pleksus paralizisi
Kardiak akseleratör sinirlerin blokajı ile
vagal kardiak arrest
• çift taraflı uygulamaktan kaçınmak gerekir.
91
Spinal kord stimülasyonu(SKS)
• Ağrı çok sık ve şiddetli,diğer tedavi
yöntemlerine yeterli yanıt alınmamış
olmalıdır.
• Spinal kord lezyonu, fantom ağrısı,
periferik nöropati ve periferik vasküler
hastalık, radikülopati endikasyonlardır.
92
Spinal kord stimülasyonu(SKS)
• şiddetli kanser ağrılarında,vertebral
metastaz bulunması durumunda SKS
uygulanması önerilmez
• Skopi altında, pron pozisyonda veya yan
yatar pozisyonda yatırılan hasta steril
koşullarda girişim için hazırlanır
93
Spinal kord stimülasyonu(SKS)
• stimülasyon modları ile uyaran verilerek
hastanın ağrılı alanının en iyi kapsandığı
yerde elektrot tespit edilir.
• Bu şekilde yerleştirilen geçici elektrot ile
alınan yanıt yeterli olursa aynı teknikle
kalıcı sistem yerleştirilir
94
Spinal kord stimülasyonu(SKS)
• Araştırmacılara göre başarı oranı %48 ile
75 arasında değişmektedir
95
Sonuç
• Altta yatan neden ne olursa olsun, akut
dönem tedavi edildikten sonra, ağrı
tedavisi ve yaşam kalitesi sağlandıktan
sonra bu iyilik düzeyinin uzun süreli hatta
kalıcı olması sağlanmalıdır.
• Bu aşamada fizik tedavi ve rehabilitasyon
yöntemlerinin yeri çok önemlidir.
97