proje sahibinin adı

Transkript

proje sahibinin adı

BURSA İLİ, KARACABEY İLÇESİ
ŞAHMELEK KÖYÜ, ÇAMURLU TEPE VE
KARAYAPRAK TEPESİ MEVKİİ
GALATA WİND ENERJİ LTD. ŞTİ.
ŞAHRES (27 MW) RÜZGAR ENERJİ
SANTRALİ
PROJE TANITIM DOSYASI
ŞUBAT-2010
BURSA
ŞAHRES 27 MW RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ (RES) TESİSİ
1.PROJENİN ÖZELLİKLERİ
GALATA WİND ENERJİ LTD. ŞTİ. tarafından Bursa ili, Karacabey İlçesi,
Şahmelek Köyü sınırları içerisinde Çamurlu Tepe ve Karayaprak Tepesi Mevkiinde,
Bandırma H20-a2, H20-a3, H20-b1, H20-b4 paftaları üzerinde toplam 232,94 ha’lık alanda
3MW’lık 9 adet türbin olmak üzere 27 MW’lık Rüzgar Enerji Santrali Tesisi kurulması
planlanmaktadır. Proje yerinin bölge içindeki konumunu gösterir yer bulduru haritası ekte
verilmektedir (Bkz.Ek.1).
Planlanan ŞAHRES 27 MW Rüzgar Enerji Santrali (RES) Tesisi Projesi kapsamında 31
adet türbin, trafo merkezi ve idari bina tesis edilmesi planlanmaktadır. Ancak bu türbinlerin 22
adedi, trafo merkezi ve idari bina Balıkesir sınırları içerisinde yer almakta olup bu türbinler
için ÇED Gerekli Değildir belgesi alınmıştır(Bkz. EK-11). Bursa sınırları içerisinde kalan 9 adet
türbin için söz konusu rapor hazırlanmıştır. Tesis edilecek türbinlere en yakın yerleşim yeri
tesisin güneyinde ve en yakın türbine 2000m mesafede yer alan 104 kişi nüfuslu Şahmelek
Köyü’dür. Proje nedeniyle en yakın yerleşim yerlerinde herhangi bir olumsuz etki olmaması
beklenmektedir.
Firma 10/04/2008 tarih ve EÜ/1565-7/1139 sayılı "Üretim Lisası" ile Enerji Piyasası
Düzenleme Kurulu" ndan 10/04/2008 tarihinden itibaren 49 yıl süreyle, üretim faaliyeti
göstermek üzere, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca Enerji
Piyasasi Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca Enerji Piyasasi Duzenleme Kurulu'nun
10/04/2008 tarihli ve 1565-7 sayılı kararı ile "Üretim Lisansı" verilmistir(Bkz.Ek-9).
İşletilmesi planlanan santral ile ilgili 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği EkII’liste “Seçme, Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi” 29. Madde (10 MW üzeri
rüzgar enerji santralleri) kapsamında değerlendirilerek proje tanıtım dosyası hazırlanmıştır.
Rüzgar Türbinlerinde üretilecek enerjinin, Ulusal Elektrik Sistemine bağlanması
planlanmaktadır. Enerji İletim Hattı bu rapor kapsamında değerlendirilmeye alınmamış
olup, söz konusu Enerji İletim Hattı Projesi 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı “Çevresel
Etki Değerlendirilmesi Yönetmeliği “ kapsamında ayrıca değerlendirilecektir.
Kurulacak olan santral parkı her biri 3MW kurulu gücünde toplamda 31 adet türbin,
trafo merkezi ve idari binadan oluşmaktadır. Ancak bu türbinlerin 22 adedi, trafo merkezi
ve idari bina Balıkesir İli sınırları içerisinde yer almaktadır. 22 adet türbin, trafo merkezi
ve idari bina için 21.03.2008 tarihinde Balıkesir İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından
ÇED Gerekli Değildir Belgesi verilmiştir (Bkz. EK-11). Planlanan projenin toplam kurulu
gücü 93MW olup bu enerjinin 27MW’lık kısmı 3MW’lık 9 adet türbinle Bursa İli
Karacabey İlçesi sınırlarında üretilmesi planlanmaktadır. Proje kapsamında kullanılacak
türbinlerin teknik özellikleri Tablo 1.13'te, rüzgar türbinlerinin gösterildiği vaziyet planı
ise ekte verilmektedir(Bkz.Ek-3).
Rüzgar türbinleri, rüzgardaki kinetik enerjiyi önce mekanik enerjiye daha sonrada
elektrik enerjisine dönüştüren sistemlerdir. Bir rüzgar türbini genel olarak kule, jeneratör,
hız dönüştürücüleri (dişli kutusu), elektrik-elektronik elemanlar ve pervaneden oluşur.
Rüzgar-elektrik sistemlerinde rüzgardan alınabilen güçten elektriksel güç çıkışına kadar
olan tüm dönüşüm verimi %25-35 aralığındadır.
Rüzgar Enerjisi Santralinin temel özellikleri aşağıda sıralanmıştır:
·
·
·
·
·
·
·
·
·
Modern rüzgar türbinleri 2- 3 kanatlıdır.
Kanat çapları ortalama 40 m´dir.
Belli bir zaman aralığında rüzgar hızı sabit değildir. Ancak, şebekeye enerji
rüzgar jeneratörü ve kanat özellikleri ile yaklaşık olarak sabit verilir.
En ekonomik rüzgar santrali 100MW civarında kapasiteye sahip olur.
Enerji üretimi rüzgar hızının küpü ve kanatların süpürme alanı ile
orantılıdır.
Çoğu türbin ömrü en az 20 yıldır.
Her bir türbin bilgisayar sistemi ile kontrol edilebilir.
Türbin güçleri birkaç kW´dan birkaç MW ‘a kadar değişebilir.
Rüzgar türbinler karaya kurulduğu gibi denizlere de kurulabilmektedir.
Şekil 1.1 Rüzgar Enerji Santrali Tesisi(Konumu yüksek-engebeli olan yerde)
Şekil 1.2 Rüzgar Enerji Santrali Tesisi (Konumu düz olan yerde)
1
Dünya enerji rezervi, tükenme yılı olarak rüzgar ile birlikte Tablo 1.1’de verilmiştir.
Tablo 1.1 Dünya Enerji Rezervi Tükenme Yılı
ENERJİ KAYNAĞI
TÜKENME
YILI
NÜKLEER ENERJİ 200
200
KÖMÜR
65
GAZ
40
PETROL
SONSUZ
RÜZGAR
Türkiye rüzgar enerjisi alanında önemli bir potansiyele sahiptir.
Büyüyen elektrik ihtiyacının karşılanmasında rüzgar enerjisinin önemli bir rolü
bulunmaktadır. Sonuç olarak kurulacak sistemin (Rüzgar Enerji Santrali) yıllık enerji
üretiminin ortalama 400.000.000 kWh/yıl olması öngörülmektedir. Söz konusu projenin
gerçekleşmesi ile üretilecek enerji; ulusal enerjiye katkı sağlayacağından, sanayinin
gelişmesine, bölge içinde ekonomik hayatın canlanmasına ve gelişmesine katkıda
bulunacaktır.
Rüzgar Enerjisinin elektrik enerjisine dönüşümünün birçok avantajı vardır. Bu
avantajların en önemlileri şunlardır:
1)
Jeneratör çok geniş bir alan üzerinde yüksek verimlilik, güvenilir ve çok az bakım
ihtiyacı ile tasarımlanabilir.
2)
Üretilen enerji kullanım noktasına, diğer kaynaklara göre daha yüksek verimle ve
daha düşük maliyetle iletilebilir.
3)
Elektrik enerjisi diğer formlara daha kolay getirilebilir, modüle edilebilir veya
çevrilebilir.
(kaynak:http://gezgin /konular.asp?ad_id=34&ad_category_id=&search=&)
Rüzgar Enerji Santrallerinin Üstünlükleri ve Sakıncaları
Rüzgar türbinlerinin çevreye olan olumlu etkilerinin başında fosil yakıtlarının
kullanımını azaltması ve yanma sonucu oluşan kirletici maddelerin (zararlı gazlar, havada
uçan küller) emisyonunu meydana getirmez. Rüzgar türbinleri karbon oksitler, sülfür ve
nitrojen gibi zararlı gazları yaymamaktadır. Dolayısıyla sera etkisine neden olmamaktadır.
Amerikan Rüzgar Enerjisi Birliği (AWEA) verilerine göre hazırlanan var olan enerji
kaynakları için hazırlanan ABD’deki emisyon miktarları aşağıda sunulmuştur.
Tablo 1.2 ve 1.3 de görüleceği gibi rüzgar türbinlerinin bu tür gaz emisyonları
bulunmamaktadır.
2
Tablo 1.2 Karbon Dioksit(CO 2) Emisyonu (Küresel ısınmada, sera etkisi yaratan başlıca unsur)
YAKIT
Kömür
Doğal Gaz
Petrol
ABD Ort.
Rüzgar
SALINAN CO2 /
KWH
( PAUND )
2.13
1.03
1.56
1.52
0
1997 ÜRETİMİ
KWH
( MİLYON )
1,804
283.6
77.8
3,494
3.5
TOPLAMCO2 EMİSYONU
( MİLYON PAUND )
3,842
292
121
5,312
0
Tablo 1.3 Sülfür Dioksit (SO2) Emisyonu ( Asit yağmurlarını doğuran başlıca unsur)
SALINAN SO2/
KWH
( PAUND )
0.0134
1997 ÜRETİM
KWH
(MİLYON)
1,804
0.000007
283.6
2
0.0112
77.8
871
ABD Ort.
0.0080
3.494
27,952
Rüzgar
0
3.5
0
YAKIT
Kömür
Doğal
Gaz
Petrol
TOPLAMSO2 EMİSYONU
(MİLYON PAUND)
24,173
Tablo 1.4 Nitrojen Oksit (NOX) Emisyonu (Asit yağmurlarını doğuran diğer bir unsur ve dumanlı sisin
temel maddesi)
YAKIT
SALINAN
NOX/KWH
1997ÜRETİMİ
KWH
TOPLAM
NOXEMİSYONU
Kömür
Doğal Gaz
0.0076
0.0018
1,804
283.6
13,710
510
Petrol
0.0021
77.8
163
ABD Ort.
0.0049
3.494
17,120
Rüzgar
0
3.5
0
Türkiye’nin 2000 yılı kurulu rüzgar enerjisi gücü 18,9 MW’ tır. Bu değer, çalışmakta
olan üç rüzgar enerjisi projesine aittir. ETKB’ nin verilerine göre rüzgar enerjisinin toplam
kapasite içindeki payı Tablo.1.5’den de görüldüğü üzere 2000 yılında 0,07’dir. Yine
ETKB’nin tahminlerine göre, rüzgar enerjisi üretim kapasitesinin kurulu güç kapasitesi
içindeki payı 2010’da % 3,6’ya, 2020’de ise % 4,3’e yükselecektir. Türkiye'nin bugünkü
teknik koşullarda toplam teknik potansiyelinin 88.000 MW, ekonomik potansiyelinin ise
10.000 MW dolayında olduğu hesaplanmaktadır. Bu değerler, Türkiye'nin bir an önce
kullanması gereken çok büyük bir rüzgar enerjisi potansiyeli olduğunu göstermektedir.
3
Tablo1.5 ETKB’nin Öngördüğü Kurulu Güç Kapasitesi İçinde Rüzgar Enerjisi Üretim Kapasitesinin Payı
YILLAR
2000
2010
2020
TOPLAM
KURULU
GÜÇ(MW)
27.264
58.651
116.240
RÜZGAR ENERJİSİNİN
PAYI(%)
0,07
3,6
4,3
Kaynak: ETKB, 2000
Yıllara göre dünyadaki 5 yıllık elektrik gücü, enerjinin yıllık büyüme oranı ve
rüzgar enerjisinin payı Tablo 1.6’da verilmiştir.
Tablo 1.6 Dünyada Kurulu Elektrik Gücü ve Rüzgar Elektrik Payı
YIL
1997
1998
1999
2000
2001
2002
TÜM
TOPLAM
ELEKTRİK ELEKTRİK
KAPASİTESİ
ENERJİ
GW
TWH
3,221
13,949
3,298
14,340
3,377
14,741
3,458
15,153
3,540
15,577
3,625
15,951
Ortalama Büyüme
BÜYÜME
%
2.8
2.8
2.8
2.8
2.8
2.8
2.8
RÜZGAR
RÜZGAR BÜYÜME
ELEKTRİK ENERJİSİ
%
KAPASİTESİ
GW
7.64
15.39
25.8
10.15
21.25
38.1
13.93
28.18
32.6
18.43
37.30
32.0
24.93
50.27
34.8
31.14
62.77
28
Ortalama Büyüme
31.8
Yukarıda verilen tablo ve grafiklerden de görüldüğü üzere Fransa’daki rüzgar enerjisinin gelişimine
bakıldığında ülkemizde de rüzgar enerjisinin gelişeceği tahmin edilmektedir.
Rüzgar Enerji Santrallerinin diğer kaynaklara göre üstünlükleri ve sakıncalarından
aşağıda bahsedilmiştir.
Üstünlükleri
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
Atmosferi kirletici etkiye sahip gazların salınmaması.
Temiz bir enerji kaynağı olması
Kaynağının tükenmemesi (güneş, dünya ve atmosfer olduğu sürece ).
Rüzgar tesislerinin kurulumu ve işletilmesinin diğer tesislere göre daha kolay
olması.
Enerji üretim maliyetlerinin düşük olması .
Güvenirliğinin artması
Bölgesel olması ve dolayısıyla kişilerin kendi elektriğini üretebilmesi
Sonlu fosil kaynakların kullanımını azalması ve mevcut enerji üretim
kaynaklarına destek olunması
Türbinlerin oturduğu alanın küçük olması ve türbinler arası alanların
kullanımına imkan vermesi
Rüzgar gücünün elektriğe verimli dönüşümünün sağlanması
Ömrü dolan türbinlerin sökülüp kaldırılmasının kolay olması ve arazi yönünden
tekrar kullanılabilmesi
4
·
·
Rüzgar türbinlerinin bakımlarının kolay olması
Türbinlerin 200 m ötesinde motor kanatlarının gürültüsü tamamen ağaç ve çalı
yapraklarının yaptığı gürültü tarafından maskelenmesi
· Bir yerde 1000 KW ‘lık modern bir rüzgar türbini, diğer elektrik üreten
kaynaklardan, ekseriya kömür yakan güç santrallerinden atmosfere verilen
karbondioksit miktarının yılda 2.000 ton kadarını azaltıyor olması
· Rüzgar Enerjisi en ucuz yenilenebilir enerji kaynağı olması
· Rüzgar türbinleri sadece rüzgar estiği zaman enerji üretmesi ve enerji üretimi
rüzgarın her hamlesi ile değişmesi
· Aerodinamik, yapısal dinamik ve mikro-meteorolojideki teknolojik gelişmeler
rüzgar türbin motoru alanında her m2 için yıllık enerji üretiminde % 5’lik bir
artış sağlamıştır. Yeni teknoloji yeni rüzgar türbinlerinde sürekli olarak
uygulanmaktadır
· Rüzgar enerjisinin çevreye zararlı emisyonlar gibi herhangi bir atık
bırakmaması.
Sonuç olarak rüzgar enerji santralleri, asit yağmurlarına ve atmosferik ısınmaya yol
açmayan, CO2 emisyonu olmayan, oksijeni tüketmeyen, radyoaktif etkisi olmayan, doğal
bitki örtüsü ve insan sağlığına etkisi olmayan sağlıklı bir enerji üretim kaynağıdır.
Sakıncaları
·
·
·
·
·
·
Rüzgarın sürekliliğinin olmadığı yerlerde enerji üretim değerinin sabit
olmaması
Gürültü kirliliği oluşturması
Fosil ve nükleer yakıtlardan elde edilen enerjiye oranla enerji üretiminin düşük
olması
Görüntü kirliliği
Kuşlara
Radyo-TV sinyallerine zarar vermesi şeklinde sıralanabilir.
Rüzgar türbinlerinde iki çeşit gürültü oluşmaktadır. Mekanik gürültü, dişli kutusu,
generatör ve yedek motorların yarattığı gürültüdür. Mekanik gürültü, akustik kılıfların ve
özel dişlilerin kullanılması ve dönen parçaların ses emici malzemeyle kaplanması ile
giderilebilmektedir. Aerodinamik gürültü ise, hava içinde dönen kanatların hızına bağlı
olarak artar.
Rüzgar türbinlerinin kuş yaşantısına olumsuz etkileri vardır. Kuşların kule veya
kanatlara çarparak ölme ve yaralanması veya türbinlerin yuvalama ve göç yollarına zarar
vermesi bu etkiler arasındadır. Fakat rüzgar türbinleri nedeniyle kuş ölümü seyrektir. Kuş
ölümlerini azaltmak için alınabilecek önlemler alınacaktır.
Ayrıca kuş göç yolları ile ilgili ÇED işlemlerinin tamamlanmasının ardından sahada
faaliyete geçmeden Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nden görüş yazısı
alınacaktır.
Rüzgar türbinlerine uçakların çarpmaması için uyarı lambaları konulacaktır.
5
Rüzgar türbünlerinin radyo ve televizyon alıcılarında parazit oluşturması gibi bir
olumsuz etkisi bulunmaktadır. Fakat bu etki 2-3 km’ lik alanla sınırlı kalmaktadır ve
türbün yerleşimi bu tür olgulara dikkat edilerek yapılırsa, olumsuz etkiler azaltılabilir veya
ortadan kaldırılabilir(KAYNAK: http://www.melikedemir.com/cd.htm).
Meteorolojik ve Topografik açıdan rüzgarın olabileceği yerler aşağıda
sıralanmıştır:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Basınç Gradyanının yüksek olduğu yöreler
Yağışların sürekli esen rüzgara paralel olduğu vadiler
Yüksek, engebesiz tepe ve platolar
Yüksek basınç gradyanlı düzlükler ve sürekli rüzgar olan az eğimli vadiler
Güçlü jeostrofik rüzgar alanlarının etkisinde kalan tepe ve zirveler
Jeostrofik rüzgar ve termal gradyan alanına sahip kıyı şeritleri
ATMOSFERİK KOŞULLAR:
Bursa İli’nin Genel İklimi:
Tablo 1.7 Bursa İli Aylara Göre Sıcaklık Değişimleri
Aylar
Ortalama
sıcaklık(C)
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
7,10
7,20
9,60
11,60
19,50
24,40
25,50
26,10
20,90
16,40
9,60
5,20
Ortalama
yüksek
sıcaklık(C)
11
11,5
14,1
18,1
27
31,1
32,2
32,7
27,5
21,8
14,1
8,7
Sıcaklık(C)
Aylara Göre Ortalama Sıcaklık Grafiği
30,00
25,00
20,00
15,00
10,00
5,00
0,00
Aylar
Şekil 1.3 Aylara Göre Ortalama Sıcaklık Grafiği
6
Ortalama düşük
sıcaklık(C)
1,9
3,6
5,5
5,3
13,1
17,4
18,5
19,5
14,8
11,8
6
2,4
aralık
kasım
ekim
eylül
ağustos
temmuz
haziran
mayıs
nisan
mart
şubat
35
30
25
20
15
10
5
0
ocak
Sıcaklık(C)
Aylara Göre Ortalama Yüksek Sıcaklık Grafiği
Aylar
Şekil 1.4 Aylara Göre Ortalama Yüksek Sıcaklık Grafiği
aralık
kasım
ekim
eylül
ağustos
temmuz
haziran
mayıs
nisan
mart
şubat
25
20
15
10
5
0
ocak
Sıcaklık(C)
Aylara Göre Ortalama Düşük Sıcaklık Grafiği
Aylar
Şekil 1.4 Aylara Göre Ortalama Düşük Sıcaklık Grafiği
YAĞIŞ
Tablo 1.8. Bursa İli Ortalama Toplam Yağış Durumu
Aylar
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Ortalama
toplam yağış
miktarı(mm)
69,7
88,6
76
86,9
41
27
20,5
21,1
50,4
82,8
76,6
87,8
Günlük en çok
yağış
miktarı(mm)
45,8
44,8
41,4
55
32,3
47,2
44,6
24,4
79,4
68,9
32
44,5
7
Ortalama kar
yağışlı
günler sayısı
4
4,6
3,3
0,6
0
0
0
0
0
0
0,7
2,7
Yağış Miktarı(mm)
Aylara Göre Ortalama Yağış Grafiği(mm)
100
80
60
40
20
0
Aylar
Şekil 1.5 Aylara Göre Ortalama Yağış Miktarı Grafiği
Yağış Miktarı(mm)
Aylara Göre Günlük En Çok Yağış Miktarı
Grafiği(mm)
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Aylar
Şekil 1.6 Aylara Göre Günlük En Çok Yağış Miktarı
Kar Yağışlı Günler Sayısı
Aylara Göre Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı
5
4
3
2
1
0
Aylar
Şekil 1.7 Aylara Göre Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı
8
NEM
Tablo 1.9 Ortalama Bağıl Nem Durumu
Aylar
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
2008Yılı
86
79
69
67
71
-
Aylar
2008Yılı
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
-
im
lü
l
ek
ey
ha
zi
te ra n
m
m
uz
oc
m
ar
ni t
sa
n
100
80
60
40
20
0
ak
Bağıl Nem(%)
Aylara Göre Ortalama Bağıl Nem(%)
Aylar
Şekil 1.8 Aylara Göre Ortalama Bağıl Nem Grafiği
RÜZGAR
Tablo 1.10 Aylık Ortalama Rüzgar Hızı, En Hızlı Rüzgar hızı Ve Yönü, Ortalama Fırtınalı Gün Sayısı, Ortalama
Kuvvetli Rüzgarlı Gün Sayısı Tablosu
Aylar
Ortalama
Rüzgar Hızı
(m/s)
En Hızlı Rüzgar
Ortalama
Fırtınalı Gün
Sayısı
Ortalama
Kuvvetli Rüzgarlı
Gün Sayısı
-
1,8
4,0
2,0
7,8
Yönü Hızı (m/s)
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
YILLIK
1,7
1,9
1,9
1,7
1,8
1,9
2,2
2,1
1,9
1,7
1,6
1,8
1,8
SE
SE
NE
SE
NE
NE
NE
NE
NE
NE
SE
SE
NE
5
5
7
5
5
5
5
6
6
6
5
7
7
9
Şekil 1.9 Aylara Göre Ortalama Rüzgar Hızı Grafiği
Şekil 1.10 En Hızlı Rüzgarın Hızı ve Yönü
Rüzgarın Esme Sayıları Toplamına Göre Diyagramı
N
NW
6000
5000
NE
4000
3000
2000
1000
0
W
E
SW
SE
S
Şekil 1.11 Esme Sayıları Toplamına Göre Rüzgar Gülü (Diyagramı)
10
a) Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak
Personel Sayısı
GALATA WİND LTD. ŞTİ. tarafından Marmara Bölgesinde, Bursa ili, Karacabey
İlçesi, Şahmelek Köyü sınırlarında Çamurlu Tepe ve Karayaprak Tepesi Mevkiinde,
3MW’lık 9 adet türbinle toplam kurulu gücü 27 MW olan Rüzgar Enerji Santrali Tesisi
kurulması planlanmaktadır.
Proje yerinin ülke ve bölge içindeki konumunu gösterir yer bulduru haritası ekte
verilmektedir (Bkz.Ek.1). Ayrıca İl Özel İdaresinden alınan proje alanın Çevre Düzeni
Planındaki yerinin belirtildiği görüş yazısı ekte verilmiştir (Bkz.Ek.12.4.).
Kurulacak olan santral parkı her biri 3MW kurulu gücünde toplamda 31 adet türbin,
trafo merkezi ve idari binadan oluşmaktadır. Ancak bu türbinlerin 22 adedi, trafo merkezi
ve idari bina Balıkesir İli sınırları içerisinde yer almaktadır. 22 adet türbin, trafo merkezi
ve idari bina için 21.03.2008 tarihinde Balıkesir İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından
ÇED Gerekli Değildir Belgesi verilmiştir(Bkz. EK-11). Planlanan projenin toplam kurulu
gücü 93MW olup bu enerjinin 27MW’lık kısmı 3MW’lık 9 adet türbinle Bursa İli
Karacabey İlçesi sınırlarında üretilmesi planlanmaktadır. Rüzgar türbinlerinden elde
edilecek elektrik enerjisi, her bir ünite için tesis edilecek olan transformatörler vasıtası ile
orta gerilime dönüştürülecektir.
v İş Akım Şeması
Faaliyet alanında ilk olarak yapılması planlanan işlem arazinin hazırlanması
işlemidir. Bu aşamada rüzgar türbinlerinin konumlanacağı alanlar uygun boyutlarda
kazılacaktır. Arazinin hazırlanması sırasında çıkacak bitkisel toprak ve hafriyat malzemesi;
arazi tesviyesi ve peyzaj düzenleme çalışmalarında kullanılacağından hafriyat artığı
malzeme oluşmayacağı düşünülmektedir. Proje kapsamında 18.03.2004 tarih ve 25406
sayılı “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine
uyulacaktır.
Arazinin hazırlanması ve türbin yerlerinin kazılması işlemlerinden sonra tesisin
işletme aşamasında kullanılmak üzere tesisi yönetmek için bir kontrol binası, tesis için
gerekli enerjiyi aktarmak amacıyla bir trafo merkezi ve 9 adet türbinin yerleştirilmesi
işlemleri gerçekleştirilecektir.
Her bir türbinin inşası ayrı ayrı inşa edilecek olup işlemler sırasında türbin yanında
çalışmalar konteynır bulunacaktır. İnşaat bittikten sonra konteynır kaldırılacaktır.
Türbinler yerleştirildikten sonra yeraltı kablolama işlemi yapılacaktır. Kablolama
işlemi güvenliği arttırmak amacıyla yeraltından yapılacaktır. Türbinler arası iletim için
döşenecek kablolalar 34,5 KVa gücünde olacak olup faaliyet alanı içerisindeki
topografyaya uygun şekilde açılacak yol güzergahı boyunca döşenecektir. Yeraltından
geçecek olan kablolar yalıtımlı olup min. 80 cm. derinliğinden döşenecektir.
11
Rüzgar Enerji Santrali inşasının son aşamasında Ulusal Elektrik Sistemine bağlantı
yapılacaktır. Üretilen enerji gerekli kontroller yapıldıktan sonra bölgenin enerji ihtiyacını
karşılamak amacıyla ulusal sisteme aktarılacaktır. Projeye ait iş akım şeması Şekil 1.12’de
verilmiştir (Bkz.Ek.2.).
Arazinin Hazırlanması, Türbin Yerlerinin
Kazılması,
Türbin Yerleştirilmesi
Yer altı kablolamalarının yapılması
Ulusal Elektrik Sistemine bağlantı
Şekil 1.12 İş Akım Şeması
Kapladığı Alan
Proje kapsamında toplamda 31 adet türbin, trafo merkezi ve idari bina inşa edilmesi
planlanmaktadır. Ancak bu türbinlerin 22 adedi, trafo merkezi ve idari bina Balıkesir İli,
Bandırma İlçesi sınırlarında, 9 adedi ise Bursa İli, Karacabey İlçesi sınırları içerisinde
konumlandırılacaktır. Balıkesir İli, Bandırma İlçesi sınırlarında inşası planlanan türbinler,
trafo merkezi ve idari bina için Balıkesir İl Çevre ve Orman Müdürlüğünden 21.03.2008
tarihinde ÇED Gerekli Değildir Belgesi alınmıştır(Bkz. EK-11). Bu sebeple bu rapor
kapsamında 93MW’lık enerjinin 27MW’lık kısmının üretileceği Bursa İli, Karacabey
İlçesi sınırları içerisinde inşa edilecek 9 adet türbin için gerekli hesaplamalar yapılmıştır.
Her türbin için boyutları 15x15 m (225m2) ve derinliği yaklaşık 1,8m olan çukurlar
açılacaktır. Bu kapsamda türbin yerleşimleri için kullanılacak alan; yaklaşık olarak 2025
m2 olacaktır. Proje için toplam 232,94 hektarlık bir alan ön izin alanı olarak belirlenmiştir.
12
Ø Kapasitesi:
Kurulu gücü toplam 27 MW olacak Rüzgar Enerji Santrali Tesisinde 3,0MW
gücünde 9 adet 46 Vestas tipi V90/3,0MW tipi türbin kullanılacaktır. Yıllık ortalama
400.000.000 kWh/yıl enerji üretilmesi öngörülmektedir.
Ø Teknolojisi:
Rüzgar türbinleri diğer türbinler gibi lineer olarak hareket eden akışkanın (hava)
hareketini rotasyonel (tekrarlanan döngü) harekete dönüştürürler. Yani rüzgarın kinetik
enerjisini rotasyonel mekanik enerjiye çevirirler. Elde edilen bu mekanik enerji türbin
içindeki alternatör vasıtası ile elektrik enerjisine çevrilir. Bir rüzgar santralinde bütün
türbinlerin ürettiği enerji tek bir noktaya iletilir (şalt tesisi)oradan da gerilimi ayarlanarak
şebekeye verilir.
Rüzgar enerjisi en ucuz yenilenebilir enerji kaynaklarından bir tanesidir. Rüzgar
enerjisinin kaynağı güneştir. Güneşin, yer yüzeyini ve atmosferi farklı derecede
ısıtmasından rüzgar adı verilen hava akımı oluşur. Dünya yüzeyine ulaşan güneş
enerjisinin yalnızca küçük bir bölümü rüzgar enerjisine çevrilir.
Şekil 1.13 Rüzgar Enerji Santrali Tesisi Şematik çizimi(Kaynak: http://www.bilgiustam.com/rüzgar-enerji)
Rüzgar enerjisinin özellikleri genel olarak aşağıda verilmektedir;
13
1) Atmosferde bol ve serbest olarak bulunur.
2) Yenilenebilir ve temiz bir enerji kaynağıdır.
3) Enerjisi hızının küpü ile orantılıdır.
4) Yoğunluğu düşüktür.
5) Enerjisinin depolanması, başka bir enerjiye çevrilmesi ile mümkündür. Çevre kirliliği
yaratmaz.
Rüzgâr türbinleri, rüzgârdaki kinetik enerjiyi önce mekanik enerjiye daha sonra da elektrik
enerjisine dönüştüren sistemlerdir. Bu nedenle rüzgardan elektrik üretimi rüzgar enerjisi
uygulamalarının temel yöntemlerinden biridir. Bir rüzgâr türbini genel olarak kule,
jeneratör, hız dönüştürücüleri (dişli kutusu), elektrik-elektronik elemanlar ve pervaneden
oluşur. Rüzgârın kinetik enerjisi mekanik enerjiye çevrilir.
Bu tür sistemde kullanılan kontrol cihazı bir ya da daha fazla noktada rüzgar hızı ve
yönü, mil hızları ve torkları (döndürme momenti ), çıkış gücü ve jeneratör sıcaklığını
algılayarak kanat açısı kontrolü, yön kontrolü (sadece yatay eksenli makinelerde ) yapmak
ve rüzgar enerji girişi ile elektrik çıkışını eşlemek amacıyla jeneratör kontrolü için uygun
sinyalleri üretir. Ayrıca kuvvetli rüzgar, sonucunda oluşan aşırı koşullardan, elektriksel
arızalardan, jenaratör aşırı yüklenmesi gibi koşullardan sistemi korur.
Rüzgar elektrik sistemlerinde rüzgardan alınabilen güçten elektriksel güç çıkışına
kadar olan tüm dönüşüm verimi %25–35 aralığındadır. Elektrik enerjisi elde etmek için
kullanılan rüzgar türbinleri, bir, iki veya üç kanadı olan yüksek hızda çalışan makinelerdir.
Yüksek hızda çalışma nedenleri;
a)
Eşit çaptaki yüksek hızlı bir rüzgar türbini düşük hızlı türbinden daha hafif,
dolayısıyla daha ucuzdur.
b)
Dönme hızları yüksek olduğu için gerekli çevrim oranı daha düşüktür. Bu nedenle
dişli kutusu daha hafiftir.
c)
Elektrik jeneratörlerinin çalışmaya geçmesi için gerekli başlangıç torku küçüktür.
Hızlı bir rüzgar rotorunun başlatma torku çok küçük de olsa, jeneratörü kolaylıkla harekete geçirir.
Dolayısıyla yüksek hızlı rüzgar türbinleri bu kullanım için son derece uygundur.
14
Üretilen Enerjinin Hesaplanması
Bir rüzgar türbininin ürettiği enerjinin hesaplanabilmesi için rüzgarın hızına ve
pervane çapına ihtiyaç vardır. Çoğunlukla büyük rüzgar türbinleri saniyede 15 m hızla
dönmektedir. Üretilen enerjinin artması için pervane çapının artması gerekmektedir. Bu da
rüzgar türbininin yüksekliğinin artması anlamına gelir. Bu sayede daha fazla rüzgar alıp
daha hızlı bir dönme hareketi sağlanır. Söz konusu tesisle kullanılacak olan rüzgar
türbinlerinin elde edeceği enerji Tablo 1.11’de verilen aralıklardaki değerlerle aynı
olacaktır.
Tablo 1.11 Pervane Çapına Göre Üretilen Güç Miktarları
PERVANE ÇAPI MAKSİMUM ÜRETİLEN GÜÇ MİKTARLARI
Pervane Çapı (metre)
Üretilecek Güç (kW)
10
25
17
100
27
225
40
500
44
600
48
750
54
1000
64
1500
72
2000
80
2500
Kaynak: Danish Wind Industry Association American Wind Energy Association
Genellikle rüzgar türbinleri saatte 33mil hızla döndüklerinden tam kapasite olarak
çalışmaktadırlar. Saatte 45 mil (20m/s) hızına çıktıklarında ise otomatik olarak sistem
durmaktadır. Türbinin fazla hızlanması halinde sistemi durduracak bir çok kontrol
bulunmaktadır. En genel sistem fren sistemidir. Pervane 45mil/saate ulaştığında dönme
işlemini durdurur.
Rüzgar Enerjisi Kaynakları ve Ekonomisi
Tipik büyük bir rüzgar türbini yıllık 5.2 milyon KWh elektrik enerjisi üretir.
Yaklasık 600 hanenin elektrik ihtiyacını karşılayabilir. Günümüzde kömür ve nükleer
santralleri rüzgar santrallerinden daha ucuza enerji üretebilmektedirler. Ancak rüzgar
enerjisi "Temiz" ve "Yenilenebilir” özelliktedir. Atmosfere zararlı karbon dikosit ve
nitrojen gazları salınımı yoktur ve rüzgarın bitmesi gibi bir durum söz konusu değildir.
Rüzgar enerjisi her ülkede üretilebilir. Başka ülkelerden enerji transfer etmeye gerek
duyulmamaktadır. Ayrıca rüzgar santralleri uzak bölgelere inşaa edilip, üretilen enerjinin
merkezi yerlere iletilmesi daha kolaydır.
15
Projenin Fayda-Maliyet Analizi
Fayda/maliyet orani (F/M) bir projenin ekonomik olarak uygulanabilir olup
olmadığının göstergesidir. Bu oranın birden büyük olması projenin yararlı olduğunu
göstermektedir. F/M oranının hesaplanması projenin bugünkü, gelecekteki veya yıllık
değeri esas alınarak yapılmaktadır.
Yapılması planlanan ŞAHRES projesi için hesaplanan gelir/gider oranı 1, 896
olmaktadır. F/M oranının hesaplanmasında dikkate alınan Yıllık Fayda ve Yıllık Giderler
ile ilgili detaylı açıklamalar aşağıda verilmiştir.
Yıllık Giderler
Proje kapsamında hesaplanacak olan yıllık giderler, tesisin ülke ekonomisi açısından
fayda-gider analizlerinin yapılmasında kullanılacaktır. Bu nedenle yıllık giderler enerji
yatırımları için kabul edilen genel esaslara göre hesaplanacaktır.
Yıllık giderler "Faiz+Amortisman" ile 'İşletme+Bakım Giderleri'nin toplamından
oluşmaktadır.
Söz konusu proje ile ilgili giderler, Yatirim Giderleri (Amortisman), İnşaat
Maliyeti, Türbin Maliyetleri, Elektrik Malzemeleri, Nakliye ve Kurulum Giderleri, Diğer
Giderler, Proje Giderleri, Etüd ve Proje Giderleri, Kamulaştırma Giderleri, Finansman
Giderleri, Sigorta Primi, Faiz ve Diğer Giderler ve İşletme ve Bakım Giderleri" nden
oluşmaktadır.
Bu giderlerin toplam maliyeti yaklaşık 66.500.000 YTL’dir.
Ø Rüzgar Türbini İç Yapısı :
Söz konusu proje kapsamında kullanılacak türbinler V90-3.0MW gücünde türbinler
olup, pervane çapı 90 m. olarak düzenlenmiştir. Optitip™ve Optispeed™ özelliği
sayesinde rüzgar hızı dalgalanmalarındaki enerjiden faydalanmaya ve çok yüksek rüzgar
hızlarında sabit enerji üretimine olanak sağlar. Aynı zamanda bu özellikleri sayesinde
türbin gürültü emisyonu da minimum düzeye indirilir.
1.Motor- Makine Yeri (Nacelle):
Motor yeri, rüzgar türbininin dişli kutusu ve elektrik jeneratörü dahil kilit parçalarını
içerir. Kaplaması fiber glastan yapılmış olup, üst kısımda çatıya açılan bir çıkışı
bulunmaktadır. Buradan çatıya ve rüzgar sensörlerine ulaşılabilmektedir.
Ø Makine Temeli (Bedplate):
Motor - Makine yeri bölümünün ön kısmı enerji üretim ekipmanlarının temel
yapısıdır. Buradan pervanedeki güç (dönme ve diğer güçleri) eğim mekanizmasından (yaw
sistem) kuleye iletilir. Dökme çelikten imal edilmiş olup, çelik ve kirişten oluşmaktadır.
Motor - Makine yeri (Nacelle) kaplaması bu çeliğe bağlıdır. Çelik kısım ana dişli ve
16
jeneratör için temel oluşturmaktadır. Alt kısım ise eğim mekanizmasına, vine kirişleri ise
üst çeliğe bağlıdır.
1600 kg'lık servis vinci Nacelle bağlantılı olup, tek sistem çelik halatlıdır. Vine, vites
kutusu ve jeneratör gibi ağır parçaları yukarı - aşağı çıkarılıp, indirilebilmesi için kullanımı
sırasında Güvenli Çalışma Yükünün (GÇY) değerinden fazla ise 12000 kg. seviyesine
kadar güçlendirilebilir.
Ø Düşük Hız Mili (Low Speed Shaft)
Rüzgar türbininin düşük hız mili, pervane göbeğini dişli kutusuna bağlar. Modern bir
600 kW rüzgar türbininde dişli nispeten yavaş, dakikada 19-30 devir hızı ile döner. Bu mil
aerodinamik frenlerin çalışması için hidrolik sisteme ait borular içerir.
Ø Eğim Mekanizması ( yaw system ):
Eğim mekanizması sürtünme esaslı düz yatak sistemine göre yapılmıştır. Motor fren
mekanizmalı elektriksel eğim dişlisi Nacell(motor-makine yeri)’in kule üzerinde
dönmesine imkan verir. Bu mekanizma türbin nacellden güçlerin kuleye transfer
edilmesini sağlar.
V90 türbinler OptitipTM adı verilen mikro işlemcili eğim/açı kontrol mekanizması ile
desteklenmiştir. Kanatlar, mevcut rüzgar durumuna göre en verimli açıda otomatilk olarak
ayarlanmaktadır. Gerekli eğim değişimleri de her bir kanattaki hidrolik silindirler ile
ayarlanmaktadır. Kanatlar 950 açıya kadar dönebilmektedir.
Ø Fren Sistemi:
Türbin kanatları tam durdurma şeklinde frenlenebilir. Ayrıca eğim silindirleri de
devreye girerek fren güvenliği arttırılır. Bunun yanı sıra ana dişli yüksek hız şaftına
bağlantılı hidrolik disk kampanaları da mevcuttur.
Disk fren sistemi 3 hidrolik kampanadan oluşmuştur ve acil durum/bakım freni
olarak kullanılır. Bu sistem türbin içinde bulunan acil durum (durdurma) düğmesine
basılarak aktive edilir.
Ø Jeneratör:
Elektrik jeneratörü, asenkron 4 milli sargılı kasnak tip jeneratördür ve su
soğutmalıdır.
Trafo:
Güç arttırıcı trafo nacell (motor-makine yeri)de arka tarafta ayrı bir bölmededir.
Trafo rüzgar türbini için özel olarak dizayn edilmiş 3-fazlı dökme reçineli kuru tip
trafodur. Trafo sarmalları yüksek voltaj tarafında delta bağlantılı, düşük gerilim tarafında
ise yıldız bağlantılıdır. Trafo bölmesi ark sensörleri ile donatılmıştır.
17
Ø Soğutma ve Havalandırma Ünitesi:
Soğutma ünitesi, elektrik jeneratörünü ve dişli kutusundaki yağı soğutmak için
kullanılan bir soğutma ünitesi içerir.
Motor-makine yeri iç sıcaklığı belirli bir eşik değeri aştığı anda havalandırma
vanaları açılarak soğutma ünitesi devreye girer. Fan motoru çalışarak iç sıcaklığı azaltır.
Dişli yağlama ünitesi jeneratör soğutma suvu ile, Optispeed™ ünitesi ayrı ayrı hava
giriş sistemi ve su/hava soğutma sistemi ile soğutulur. Su soğutucular diğer ekipmanlarla
etkileşim içerisinde bulunmaması amacıyla termal olarak izole edilmişlerdir. Trafo
soğutulması işleminde ayrı bir fan kullanılır. Motor makine yerinin üst-arka kısmında ayrı
bir bölmede ISI eşanjör sistemi yer almaktadır.
2. Pervane /Kasnak (V90)
Pervane kanatları, rüzgarın yakalanarak rüzgar gücünün pervane göbeğine
aktarılması işlemini sağlar. 600 kW gücünde modern bir rüzgar türbininde her bir pervane
kanadı 20 metre kadar uzunluktadır ve tasarım aşamasında uçak kanadı model olarak
alınır.
Ø Göbek (Hub) :
Direkt olarak vites kutusunun üstüne monte edilmiştir. Bu sayede rüzgar
türbinlerinde geleneksel olarak kullanılan ve rüzgar gücünün vites/dişli kutusu üzerinde
jeneratöre ileten ana şaft kullanılmamaktadır.
Ø Hidrolik Sistem:
Hidrolik sistem göbek içerisindeki eğim/açı mekanizması için hidrolik güç üretir.
Herhangi bir sızma veya bozulma durumunda yedek akümülatör sistemi kanatların
açılandırılması için yeterli gücü üretir ve türbini durdurur. Göbek içerisindeki toplama
sistemi yağ sızması ve etrafa dağılmasını önler.
Ø Kanatlar:
Pervaneler fiberglas ve epoksi ile güçlendirilmiş karbon fiberinden yapılmıştır. Her kanat
ana desteğe bağlanmış iki adet kanat kabuğundan oluşur. Kanatlar, optimum enerji üretimini
minimum gürültü yapacak en hafif malzemeden tasarlanarak yapılmıştır.
3. Elektronik Kontrol Ünitesi:
Elektronik kontrol ünitesi, rüzgar türbinin durumunu sürekli izleyen ve eğim
mekanizmasını kontrol eden bir bilgisayar içerir. Bir arıza halinde (örneğin, dişli kutusu
veya jeneratörün fazla ısınması ) rüzgar türbinini otomatik olarak durdurur ve telefon
modem hattı vasıtasıyla türbin operatörünü bilgisayarına uyarı verir.
18
4. İzleme Ünitesi:
Ø Sensörler (Algılayıcılar) : Türbin enerji üretimi ve kontrol datası aşağıda
listelenen sensörlerden sağlanır.
· Hava durumu
· Ekipman durumu
seviyesi,
· Kasnak hareketleri
· Yapısal
· Güç bağlantısı
: Rüzgar yönü, rüzgar hızı ve sıcaklık,
: Sıcaklıklar, yağ seviyesi ve basıncı, soğutma suyu
: Hız ve eğim/açı dedektörleri,
: Titreşimler, yıldırım dedektörleri,
: Aktif güç, reaktif güç voltaj, akım, frekans.
Ø Sensör Özellikleri:
·
Ultrasonik Rüzgar Sensörü:
Rüzgar ölçümlerinin güvenirliğini ve hassasiyetini arttırmak için Nacell(MotorMakine yeri) iki adet yedekli ultrasonik rüzgar sensörü (Algılayıcı) bulunmaktadır. Rüzgar
yönü ve rüzgar hızı ölçen bu sensörler kendi kendini test edebilmektedir. Eğer sinyal hatalı
ise türbin güvenli duruma geçmektedir. Soğuk ve buzlu havalarda performansı
arttırabilmek için sensörlerde ısıtma elemanı bulunmaktadır. Sensörler Nacell (motormakine yeri)’ın üstünde yerleştirilmiştir ve yıldırıma karşı korunaklıdır.
·
Duman Dedektörler:
Kule ve Nacelle’de optik duman algılayıcıları vardır. Duman algılanırsa uzaktan
kumanda sistemi ile alarm gönderilmekte ve ana şalter aktive edilmektedir. Bu algılayıcılar
kendi kendine kontrollüdür. Algılayıcılar bozulursa kontrol sistemine uyarı
göndermektedir.
· Yıldırım Dedektörleri:
Yıldırım dedektörleri her kanatta mevcuttur.
· Ark Koruması:
Trafolar ve alçak gerilim santrali ark koruma sistemi ile korunmaktadır. Herhangi bir
şekilde ark oluşursa, sistem derhal ana kesicileri açar.
5. Yıldırımdan Korunma :
Söz konusu proje kapsamında kullanılacak 46 Vestas V90/3,0MW tipi türbinler,
yıldırım çarpmalarına karşı korunaklıdır. 46 Vestas V90/3,0MW rüzgar türbinleri,
kanatlardan başlayarak temellere kadar olan tüm bölümleri koruyan, 46 Vestas
V90/3,0MW Yıldırımdan Korunma Sistemi ile donatılmıştır.
Yıldırım koruma sistemleri iç ve dış koruma sistemi olarak ikiye ayrılabilir. Dış
koruma sistemi hava ucu, aşağı iletici ve toprak ucu sistemlerinde oluşmakta, bunun
yanında iç koruma ise eşpotansiyel bağı ve yüksek gerilim koruyucusu olarak düşünülür.
19
Bu sistem yıldırım akımının kanatlardan, nacelle (motor-makineyeri)’den ve kuleden hiçbir
ekipman veya sisteme zarar vermeden geçmesini sağlamaktadır. Ayrıca Nacelle’nin
içindeki kontrol ünitesi ve mikro işlemci efektif bir kalkan sistemi ile korumaya alınmıştır.
Yıldırımdan korunma sistemi “Rüzgar Türbinlerinin Yıldırımdan Korunmasına” uygun
olarak dizayn edilmiştir. Yıldırım dedektörleri her kanadın üzerine yerleştirilmiştir. Bu
dedektörlerden alınan data, siteme işlenir ve sistem operatörünün hangi kanada yıldırım düştüğü,
şiddetinin ne olduğu ve saat bilgilerine ulaşmasına sağlar. Bu tür bilgiler türbinde oluşabilecek
muhtemel hasarların, kontrol gerekip gerekmeyeceğinin bilgisini uzaktan algılanması açısından
çok faydalıdır.
Trafo(Trasformatör):
Trafolar belli bir gerilimdeki elektrik akımının gerilim değerini değiştirmeye yarayan
elemanlardır.
Çalışacak Personel Sayısı: İnşaat aşamasında yaklaşık 15 kişi çalışması
planlanmaktadır. İşletme aşamasında ise 2’si teknik olmak üzere toplam 7 kişi çalışması
planlanmaktadır.
Faaliyetin Ömrü: Tesislerin tamamlanma süresi yaklaşık 14 aydır. Ekipmanın
ömrü yaklaşık 20 yıl, projenin ömrü, santral tamamlandıktan sonra 49 yıl olarak
öngörülmektedir.
Proje kapsamında kullanılması planlanan türbin tipi olan 46 Vestas tipi V90/3,0MW
MW rüzgar türbini özellikleri Tablo 1.12‘ de verilmiştir.
Tablo 1.12 46 Vestas V90/3,0MW Türbinlerinin Teknik Özellikleri
TÜRBİN
Türbin Tipi
Değişen hızda tek pervane düzeni
Nominal Üretim
3000KW
PERVANE (ROTOR )
Pervane Çapı
90 m
Merkez Yüksekliği
80m
Pervane Alanı
6362 m2
Dönme Hızı
16.1rpm
Dönme Yönü
Saat Yönü
Pervane Tipi
Aktif pervane düzeni ile rüzgara karşı
Yönelme
Rüzgara Karşı
KANATLAR ( BLADES )
Kanat Sayısı
3
Kanat Uzunluğu
44 m
20
Dış Kaplama
DU + FFA − W3
Pervane Kanadı Malzemesi
Epoksi ile desteklenmiş cam elyaf ve karbon elyaf
Kanat bağlantısı
Çelik
VİTES KUTUSU (GEARBOX )
Vites Kutusu Tipi
1 helezonlu kademe+2 planet kademe
Tip no
EF901
Uzunluk
2100mm
Çapı
2600mm
Maksimum ağırlık
23000kg
JENERATÖR(GENERATOR)
Jeneratör Tipi
İkiz Beslemeli Asenkron Jeneratör
Jeneratör Gücü
3.0 MW
Voltaj
1000 VAC
Frekans
50 Hz
YILDIRIM DEDEKTÖRÜ
Sinyal
Optik analog
TRAFO
Gücü
3140kVA
Yüksek voltaj
10-33,0kV
Düşük voltaj
1000V
Uzunluğu
2340mm
Genişliği
1090mm
Yüksekliği
2150mm
Maksimum ağırlık
8000kg
Proje kapsamında 9 adet türbin Bursa İli, Karacabey İlçesi sınırları içerisinde
konumlandırılması planlanmaktadır. 27MW’lık enerjinin üretileceği 9 adet türbinin
konumlandırılacağı koordinat özeti verilmiştir.
21
Tablo.1.13 Proje Kapsamında Yer alacak Türbinlerin Koordinat Özeti
Nokta No
UTM (ED-50) 6° lik Koordinatlar
Y
T1
T2
T3
T4
T5
BALIKESİR (ÇED ALINAN ALAN)
T6
T7
T8
T9
T10
T11
T12
T13
T14
T15
T16
T17
T18
T19
T20
T21
T22
BURSA (ÇED TALEP
EDİLEN ALAN)
T23
T24
T25
T26
T27
T28
T29
T30
T31
601 576.40
601 822.42
602 075.58
602 310.51
602 562.38
602 826.84
602 864.62
603 171.89
603 403.61
603 413.61
603 408.65
603 678.14
603 768.82
603 912.38
603 967.79
604 121.43
604 249.88
604 254.92
604 491.67
604 544.56
604 635.24
604 720.87
604 962.66
605 212.01
605 394.69
605 428.21
605 600.95
605 683.45
605 863.92
605 910.33
606 103.70
X
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
470 337.10
470 306.37
470 271.92
470 289.05
470 304.16
468 314.42
470 273.93
470 251.27
469 165.72
470 087.55
468 304.34
470 034.66
468 825.71
470 014.51
468 256.49
469 966.66
469 823.09
468 604.06
469 523.37
468 777.85
469 120.39
469 677.01
469 800.43
469 848.29
469 951.53
467 569.27
467 700.76
470 049.51
467 793.58
470 168.10
467 778.11
22
Coğrafi Koordinatlar
(WGS-84)
K
D
40.375752
40.375445
40.375104
40.375229
40.375335
40.357380
40.375025
40.374783
40.364977
40.373279
40.357217
40.372769
40.361869
40.372559
40.356717
40.372102
40.370792
40.359812
40.368063
40.361341
40.364415
40.369418
40.370499
40.370898
40.371805
40.350344
40.351506
40.372651
40.352309
40.373691
40.352139
28.196053
28.198946
28.201922
28.204691
28.207660
28.210454
28.211215
28.214830
28.217383
28.217650
28.217303
28.220757
28.221628
28.223512
28.223878
28.225966
28.227455
28.227316
28.230254
28.230754
28.231878
28.232978
28.235846
28.238790
28.240958
28.240959
28.243015
28.244375
28.246126
28.247066
28.248946
Tablo.1.14 RES Projesi ÇED Alanı Köşe Koordinatları
Nokta
No
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
UTM (ED-50) 6° lik
Koordinatlar
Y
X
604 704.19
4 470 088.43
604 847.31
4 470 030.47
604 939.54
4 470 081.95
605 557.46
4 470 212.54
605 654.85
4 470 264.32
605 949.45
4 470 756.25
606 296.91
4 470 548.17
606 089.37
4 470 201.62
606 144.51
4 470 031.43
606 174.70
4 467 464.24
606 003.87
4 467 464.05
605 659.56
4 467 621.74
605 429.32
4 467 428.50
605 295.62
4 467 491.42
605 333.17
4 467 696.28
605 556.89
4 467 913.75
606 015.35
4 468 119.93
606 019.00
4 469 689.30
605 876.18
4 469 895.36
605 228.64
4 468 921.94
604 643.45
4 468 517.46
604 396.81
4 467 828.64
603 626.22
4 467 930.96
603 660.00
4 467 980.00
603 691.00
4 468 025.00
603 774.00
4 468 112.50
603 847.50
4 468 172.50
603 975.00
4 468 200.00
604 025.00
4 468 215.00
604 072.50
4 468 237.50
604 112.50
4 468 262.50
604 147.50
4 468 305.00
604 177.50
4 468 346.00
(WGS-84)
K
D
40.373125
28.232849
40.372585
28.234525
40.373037
28.235620
40.374136
28.242918
40.374590
28.244074
40.378983
28.247625
40.377065
28.251682
40.373970
28.249181
40.372430
28.249802
40.349303
28.249730
40.349323
28.247719
40.350787
28.243692
40.349076
28.240949
40.349659
28.239386
40.351500
28.239861
40.353430
28.242531
40.355229
28.247963
40.369364
28.248267
40.371238
28.246619
40.362553
28.238833
40.358983
28.231876
40.352810
28.228859
40.353827
28.219804
40.354265
28.220209
40.354666
28.220582
40.355444
28.221573
40.355975
28.222448
40.356207
28.223954
40.356336
28.224545
40.356533
28.225108
40.356753
28.225583
40.357131
28.226002
40.357497
28.226362
Nokta
No
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
UTM (ED-50) 6° lik
Koordinatlar
Y
X
604 221.00
4 468 365.00
604 249.00
4 468 382.50
604 281.00
4 468 450.00
604 367.50
4 468 457.50
604 465.00
4 468 475.00
604 494.00
4 468 492.50
604 500.00
4 468 516.00
604 512.50
4 468 595.00
604 520.00
4 468 632.50
604 535.00
4 468 672.50
604 585.00
4 468 752.50
604 617.50
4 468 800.00
604 660.00
4 468 900.00
604 717.50
4 468 695.00
604 745.00
4 469 006.00
604 755.00
4 469 055.00
604 765.00
4 469 087.50
604 795.00
4 469 115.00
604 875.00
4 469 125.00
604 925.00
4 469 220.00
604 960.00
4 469 262.50
604 992.50
4 469 327.50
605 025.00
4 469 422.50
605 065.00
4 469 480.00
605 082.50
4 469 520.00
605 087.50
4 469 570.00
605 116.00
4 469 592.50
605 100.00
4 469 627.50
605 090.00
4 469 642.50
604 970.00
4 469 775.00
604 772.50
4 469 930.00
604 735.00
4 469 995.00
(WGS-84)
K
D
40.357663
28.226877
40.357817
28.227210
40.358421
28.227597
40.358478
28.228617
40.358623
28.229768
40.358777
28.230112
40.358988
28.230187
40.359698
28.230347
40.360035
28.230441
40.360393
28.230624
40.361107
28.231226
40.361531
28.231617
40.362427
28.232134
40.360573
28.232777
40.363371
28.233152
40.363811
28.233278
40.364102
28.233401
40.364346
28.233759
40.364426
28.234702
40.365276
28.235307
40.365654
28.235726
40.366235
28.236119
40.367087
28.236517
40.367600
28.236998
40.367958
28.237211
40.368408
28.237278
40.368607
28.237617
40.368924
28.237434
40.369060
28.237319
40.370269
28.235928
40.371690
28.233627
40.372280
28.233196
Proje yeri ve yakın yerleşim yerlerini gösterir 1/25.000 ölçekli vaziyet planı ekte
verilmektedir (Bkz.Ek–3). RES’in kurulması planlanan proje sahasının tamamı ormanlık
bir yapıya sahiptir. Söz konusu projede orman alanları için kamulaştırma söz konusu
olmayıp, 6831 sayılı Orman kanununu gereğince gerekli izinler alınacaktır. Proje
kapsamında orman arazisinde yapılacak çalışmalar için Orman İşletme Müdürlüğü
tarafından 6831 Sayılı Orman Kanununun ilgili maddesi gereğince projeye izin
verilmesinde sakınca olmadığına karar verilmiştir. Konu ile ilgili Orman İşletme
Müdürlüğü’nün yazısı ekte verilmektedir (Bkz. EK-12.1).
b) Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji
Türü vb. )
Proje kapsamında 9 adet türbin Bursa İli, Karacabey İlçesi sınırları içerisinde
konumlandırılması planlanmaktadır. Her türbin için boyutları 15x15 m (225m2) ve
derinliği yaklaşık 1,8m olan çukurlar açılacaktır. Bu kapsamda türbin yerleşimleri için
kullanılacak alan; yaklaşık olarak 2025 m2 olacaktır.
23
Arazi Kullanımı:
Proje kapsamında 9 adet türbin konumlandırılması planlanmakta olup, her türbin için
boyutları 15x15 m (225m2) ve derinliği yaklaşık 1,8m olan çukurlar açılacaktır. Bu
kapsamda türbin yerleşimleri için kullanılacak toplam alan; 2025m2 olacaktır. Türbinlerin
yerleştirilmesinden kaynaklı yaklaşık 3645m3 ’lük hafriyat oluşumu beklenmektedir.
ŞAHRES 27 MW Rüzgar Enerji Santrali (RES) Tesisi projesi için orman ön izin alanı
toplam 232,94 hektardır. Faaliyet alanını gösteren Arazi Kullanım Kabiliyet Haritası ekte
verilmiştir (Bkz.Ek.4.).
Ayrıca faaliyet sahasında 100x100m2 lik alan kontrol binası ve Trafo merkezi için
ayrılacaktır. Ancak bu birimler Balıkesir İli’nde yer alacak olup bu birimler için Balıkesir
İl Çevre ve Orman Müdürlüğünden gerekli izin alınmıştır (Bkz. EK-11).
Proje kapsamında toplam 3645 m3 ' lük hafriyat oluşması beklenmektedir. Proje
kapsamında; arazi hazırlığı ve inşaat işlemleri sırasında oluşacak hafriyat saha düzenleme
çalışmaları için kullanılacaktır.
Proje alanı ile ilgili Tarım İl Müdürlüğü,İl Kültür Turizm Müdürlüğü ve Karayolları
14. bölge Müdürlüğünden de görüş yazıları alınmış olup dosya ekinde sunulmuştur.
(Bkz.Ek.12.3,12.5,12.6).
Su Kullanımı:
Tesis için gerekli olan içme ve kullanma suyu, piyasadan hijyenik kaplarda ve
şişelerde satın alınması yoluyla karşılanacaktır.
Projenin; inşaat aşamasında tamamı personel ihtiyaçları için olmak üzere toplam su
ihtiyacı yaklaşık 2,25m3/gün, işletme aşamasında ise yaklaşık 1m3/gün su kullanımı söz
konusudur.
Enerji Kullanımı: proje kapsamında rüzgar enerjisi kullanılacaktır. Rüzgar
yenilenebilir enerji kaynağıdır.
24
c) Atık Üretimi Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz Vb.) Ve Atıkların Kimyasal Fiziksel Ve
Biyolojik Özellikleri
SIVI ATIKLAR
İnşaat ve İşletme aşamasında evsel atıksu miktarı: Proje alanında inşaat
aşamasında oluşacak toplam evsel atıksu miktarı 2,25m3/gün ‘dür. İşletme aşamasında ise
1m3/gün evsel atıksu miktarı oluşacaktır. Proje kapsamında endüstriyel atıksu
oluşmayacaktır. Tesisin işletme ve inşaat aşamasında gerekli olacak içme ve kullanma
suyu; piyasadan kaplarda ve şişelerde satın alınması yoluyla karşılanacaktır.
A.)
İnşaat Aşaması
Planlanan faaliyetin inşaat aşamasında çalışanların içme ve kullanma suyu
ihtiyacının karşılanması içn 2,25 m3/gün, çalışma alanlarında toz oluşumunun
engellenmesi amacı ile 3m3/gün olmak üzere günlük toplam 5,25 m3 su tüketimi olacaktır.
Toz engellenmesi için kullanılacak suyun büyük kısmı toprak tarafından emilecek kalan
kısmı da mevsimsel etkilere bağlı olarak buharlaşacaktır. Personel ihtiyaçları için gerekli
olan 2,25m3/gün suyun tamamının atık su olarak geri döneceği kabulü ile 2,25m3/gün evsel
nitelikli atıksu oluşacaktır.
Tesisin inşaat aşamasında çalışacak personel için gerekli olacak içme ve kullanma
suyu; piyasadan hijyenik kaplarda ve şişelerde satın alınması yoluyla karşılanacaktır.
Kişi başına gerekli su miktarı 150 lt/gün alınırsa; (Kaynak: Su Temini ve Atıksu
Uzaklaştırılması Uygulamaları İTÜ - 1998, Prof. Dr.Dinçer TOPACIK, Prof. Dr. Veysel EROĞLU)
Tablo1.15 İnşaat Aşamasında Kullanılan Su Sarfiyatı
Rüzgar santralleri
İnşaat Aşaması
Çalışacak işçi sayısı
= 15 kişi
Kullanılacak su miktarı
= 150 lt/kişi-gün = 0,15 m3/kişi-gün
Toplam su ihtiyacı
= 0,15 m3/kişi-gün x 15 kişi = 2,25m3 /gün
Proje kapsamında inşaat aşamasında oluşacak toplam evsel nitelikli atık su miktarı
2,25m3/gün olacaktır. Tipik bir arıtılmamış evsel nitelikli atıksu içerisinde bulunan
kirleticiler ve ortalama konsantrasyonları Tablo 1.16’da verilmektedir.
Tablo 1.16 Evsel Nitelikli Atık Sularda Kirleticiler Ve Ortalama Konsantrasyonları
PARAMETRE
pH
AKM
BOİ5
KOİ
Toplam Azot
Toplam Fosfor
KONSANTRASYON
6–9
200(mg/lt)
200(mg/lt)
500(mg/lt)
40(mg/lt)
10(mg/lt)
Kaynak: Benefield, L. And Randall, C. 1980
25
Yukarıdaki tabloya göre RES projesinin inşaat aşamasından oluşacak evsel nitelikli
atık su içerisindeki kirletici yükleri;
Tablo1.17 Şahres 27 MW Rüzgar Enerji Santrali (RES) Tesisi Projesinin İnşaat Aşamasında Oluşacak
Evsel Nitelikli Atıksu içerisindeki kirletici yükler
(2,25 M3/GÜN X 200 MG/LT /1000)
AKM
0,45KG/GÜN
BOİ5
0,45kg/gün
(2,25 m3/gün x 200 mg/lt /1000)
KOİ
1,125kg/gün
(2,25 m3/gün x 500 mg/lt /1000)
Toplam Azot
0,09kg/gün
Toplam Fosfor
0.02kg/gün
(2,25 m3/gün x 40 mg/lt /1000)
( 2,25 m3/gün x 10 mg/lt /1000)
İnşaat aşamasında oluşacak evsel nitelikli atıksular; 19.03.1971 tarih ve 13783 Sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan
Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik” hükümleri gereğine uyularak yapılacak
olan sızdırmasız fosseptikte toplanacaktır. Sızdırmasız Fosseptik planı ekte verilmektedir
(Bkz. Ek–8) Fosseptikte biriken atık sular vidanjör ile çekilecek ve en yakın kanalizasyon
sistemine verilerek bertaraf edilecektir.
Proje kapsamında 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
B.)
İşletme Aşaması
Proje kapsamında işletme aşamasında çalışacak olan personel sayısı yaklaşık 7
kişidir. Kişi başına gerekli su miktarı 150 lt/gün alınırsa; (Kaynak: Su Temini ve Atıksu
Uzaklaştırılması Uygulamaları İTÜ - 1998, Prof. Dr.Dinçer TOPACIK, Prof. Dr. Veysel
EROĞLU)
Tablo 1.18 İşletme aşamasındaki su sarfiyatı
İşletme Aşaması
RES
Çalışacak işçi sayısı
= 7kişi
Kullanılacak su miktarı
= 150 lt/kişi-gün = 0,15 m3/kişi-gün
Toplam su ihtiyacı
= 0,15 m3/kişi-gün x 7kişi =1,05m3/gün@1 m3/gün
Tesisin işletme aşamasında gerekli olacak içme ve kullanma suyu; piyasadan
hijyenik kaplarda ve şişelerde satın alınması yoluyla karşılanacaktır. Kullanılan suyun
tamamının atık su alarak geri döneceği kabul edilirse, proje alanında oluşacak toplam evsel
nitelikli atık su miktarının Rüzgar Enerji Santralleri için toplam 1 m3/gün olduğu görülür.
Proje kapsamında 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
26
Tipik bir arıtılmamış evsel nitelikli atıksu içerisinde bulunan kirleticiler ve ortalama
konsantrasyonları Tablo 1.19’da verilmektedir.
Tablo 1.19 (Tablo1.180‘e göre) evsel nitelikli atıksu içerisindeki kirletici yükleri(kg/gün)
AKM
BOİ5
KOİ
Toplam Azot
Toplam Fosfor
(1m3/günx200mg/lt /1000)
(1m3/günx200mg/lt /1000)
(1m3/günx500mg/lt /1000)
(1m3/günx 40mg/lt /1000)
(1m3/günx 10 mg/lt /1000)
0,2KG/gün
0,2kg/gün
0,5kg/gün
0,04kg/gün
0,01kg/gün
İşletme aşamasında oluşacak evsel nitelikli atıksular; 19.03.1971 tarih ve 13783
Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Lağım Mecrası İnşası Mümkün
Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik” hükümleri gereğine uyularak
yapılacak olan sızdırmasız fosseptikte toplanacaktır. Sızdırmasız Fosseptik planı ekte
verilmektedir (Bkz.Ek–8) Fosseptikte biriken atık sular vidanjör ile çekilecek ve en yakın
kanalizasyon sistemine verilerek bertaraf edilecektir.
KATI ATIKLAR
A.) İnşaat Aşaması
Projenin inşaat aşamasında oluşacak olan atıklar; yapılacak kazı ve inşaat
işlemlerinden kaynaklanacak katı atıklardan oluşacaktır. Bu atıklardan geri kazanımı
mümkün olan demir, çelik, metal ve benzeri malzemeler diğer atıklardan ayrı biriktirilecek
ve satılmak sureti ile değerlendirilecektir. Geri kazanımı mümkün olmayan atıklar
(ambalaj atıkları, yemek v.b organik atıklar v.b) ise Karacabey Belediyesi deponi sahasına
götürülmesi suretiyle bertarafı sağlanacaktır.
Proje kapsamında arazinin hazırlanması ve inşaat aşamasında çalışacak olan personel
sayısı yaklaşık 15 kişi olacaktır. Personelden meydana gelecek evsel nitelikli katı atık
miktarı, günlük kişi başına üretilen evsel nitelikli katı atık miktarı 1.34kg değeri
kullanılarak (www.cevreorman.gov.tr) şu şekilde hesaplanmaktadır.
Evsel nitelikli katı atık miktarı; 15kişi x1,34kg/kişi-gün= 20,1kg/gün
Proje kapsamında; inşaat aşamasında oluşacak evsel nitelikli katı atık miktarı toplam
20,1kg/gün olarak hesaplanmış olup, bu atıklarla ilgili 14.03.1991 Tarih ve 20814 Sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan “Katı Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği”ne uyulacaktır. “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”nin 8.Maddesine uygun
olarak bu atıklar, çevreye zarar vermeden bertarafını ve değerlendirilmesini kolaylaştırmak,
çevre kirliliğini önlemek ve ekonomiye katkıda bulunmak amacıyla ayrı ayrı toplanarak
biriktirilecek ve gerekli tedbirler alınacaktır. “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”nin katı
atıkların toplanması ve taşınması ile ilgili dördüncü bölümü 18. Maddesi’nde belirtilen
esaslara uyularak katı atıklar çevrenin olumsuz yönde etkilenmesine sebep olacak yerlere
dökülmeyecek, ağzı kapalı standart çöp kaplarında muhafaza edilerek toplanacaktır. “Katı
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” nin 20. Maddesine uygun olarak, görünüş, koku, toz,
sızdırma ve benzeri faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde gerekli ekipmanlarla
Karacabey Belediyesi deponi sahasına götürülmesi suretiyle bertarafı sağlanacaktır.
27
Arazinin hazırlanması sırasında çıkacak bitkisel toprak ve hafriyat malzemesi; arazi
tesviyesi ve peyzaj düzenleme çalışmalarında kullanılacağından hafriyat artığı malzeme
oluşmayacaktır. Proje kapsamında 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı “Hafriyat Toprağı,
İnşaat ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
İnşaat Aşamasında Atık Yağ Oluşumu :
Kullanılacak iş makinelerinin bakım ve onarımları ile yakıt ikmalleri ve yağ
değişimleri ruhsatlı akaryakıt ikmal istasyonlarında yapılacağından faaliyet alanında buna
bağlı tehlikeli atık oluşmayacaktır. Proje çalışmalarında 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı
Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”
ile 12 Ağustos 1996 tarih ve 2440–5249 sayılı ve 21 Kasım 1997 tarih ve 4473–7756 sayılı
“Petrol Atıkları ve Atık Yağ Genelgeleri” ile 21.01.2004 tarih ve 25353 sayılı Resmi
Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”
hükümlerine riayet edilecektir.
B.)
İşletme Aşaması
Katı Atık-Tehlikeli Atık Oluşumu:
İşletme sırasında tesiste oluşan katı atıkları, evsel nitelikli katı atıklar, yeniden
değerlendirilebilir katı atıklar (metal malzeme vb) ve tehlikeli atıklar olmak üzere 3 ana
başlık altında inceleyebiliriz.
1. Evsel Katı Atıklar: Tesiste oluşan evsel nitelikli katı atıklar, tesiste çalışan toplam
7 kişinin günlük ihtiyaçlarından oluşmaktadır.
Kişi başına oluşan katı atık miktarı 1,34 kg/kişi.gün (www.cedgm.gov.tr) alındığında
tesiste;
K:Nxk
N : Nüfus, k : kişi başına oluşan katı atık miktarı
Kpersonel = 1,34 kg/kişi.gün x 7 kişi = 9,38 kg/gün evsel nitelikli katı atık
oluşmaktadır.
İşletme aşamasında oluşacak evsel nitelikli katı atık miktarı toplam 9,38 kg/gün’dür.
Oluşacak evsel nitelikli katı atıklar, 14.03.1991 Tarih ve 20814 Sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nin 8.
maddesi’ne uygun olarak, çevreye zarar vermeden bertarafını ve değerlendirilmesini
kolaylaştırmak, çevre kirliliğini önlemek ve ekonomiye katkıda bulunmak amacıyla ayrı
ayrı toplanarak biriktirilecek, bunlarla ilgili tedbirler alınacaktır.
Aynı yönetmeliğin katı atıkların toplanması ve taşınması ile ilgili 4. bölümde yer
alan 18. Maddesinde belirtilen esaslara uyularak katı atıkların çevrenin olumsuz yönde
etkilenmesine sebep olacak yerlere dökülmeyecek, ağzı kapalı standart çöp kaplarında
muhafaza edilerek toplanacaktır. Aynı yönetmeliğin 20. Maddesine uygun olarak, görünüş,
koku, toz, sızdırma ve benzeri faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde gerekli
ekipmanlarla Karacabey Belediyesi deponi sahasına götürülmesi suretiyle bertarafı
sağlanacaktır.
28
2. Geri Dönüşümlü Katı Atıklar: Rüzgar Enerji santralinin işletilmesi aşamasında
işletmede yer alacak personelden kaynaklı (kağıt, karton vs.) geri dönüşümlü katı atıkların,
tesis içerisinde uygun depolama kaplarında depolanacak, piyasaya veya lisanslı geri
dönüşüm tesislerine iletilerek bertafafı sağlanacaktır.
3. Tehlikeli Atıklar:
Tesiste kontamine kap olarak kullanılmış kimyasal kabı oluşmaktadır. Bu kaplar
14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ne uygun olarak bertaraf edilmektedir.
Kontamine Üstübüler; Tesiste bakım, temizlik vb. işlemler sonucu oluşan kontamine
üstübü vb. atıkların diğer atıklardan ayrı toplanarak atık sahasında geçici depolandıktan
sonra 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren
“Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ne uygun olarak bertaraf edilmesi için lisanslı
tesislere iletilerek bertarafı sağlanacaktır.
Atık Yağlar; Rüzgar türbinlerinin bakımı yılda bir defa yapılacaktır. Her bir türbin
bakımından yaklaşık 300lt atık yağ oluşması beklenmektedir. Oluşacak bu atık yağların
analizleri yaptırılarak geri kazanımı yapılacak veya 21.01.2004 tarih ve 25353 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğine uygun
olarak bertaraf edilecektir.
Atık Pil ve Akümülatörler; Tesisten oluşan atık pil ve akümülatörler 31.08.2004
tarih ve 25559 nolu Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Atık Pil ve
Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği”’ne ve 03.03.2005 tarih ve 25744 sayılı “Atık Pil
ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği”’nde değişiklik yapılmasına dair yönetmeliğe
uygun olarak diğer atıklardan ayrı toplanacak ve lisanslı bertaraf veya geri dönüşüm
tesislerine gönderilerek bertarafı sağlanacaktır.
Ambalaj Atıkları: İşletme esnasında oluşan karton, poşet vs. atıklar 24.06.2007 tarih
ve 26562 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak yürürlüğe giren “Ambalaj Atıklarının
Kontrolü Yönetmeliği”ne uygun olarak lisanslı geri dönüşüm tesislerine iletilerek bertarafı
sağlanacaktır.
Tıbbi Atıklar; Proje sahasında revir yoktur. Bu kapsamda tıbbı atık oluşmayacaktır.
Herhangi bir problem olması halinde en yakın sağlık kuruluşuyla irtibata geçilecektir.
Proje kapsamında 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”
Ömrünü Tamamlamış Lastikler; Ayrıca işletme süresince 25.11.2006 tarih ve
26357 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Ömrünü Tamamlamış
Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği”ne uygun olarak çalışılacaktır.
Faaliyet ömrünü tamamladıktan sonra tekrar kullanılmayacak durumda olan her türlü
metal parça (jeneratör, kule vb.) sahadan kaldırılacak olup metal hurdası olarak
değerlendirilmek üzere ilgili sanayi tesislerine aktarılacaktır. Günün teknolojik koşullarına
göre tekrar kullanılabilecek parçalar değerlendirilebilecekleri proje sahalarında
kullanılmak üzere mevcut proje sahasından kaldırılacaktır. Metal olmayan (kanat vb. )
parçaların tamamı uygun şekilde bertaraf edilmek üzere işlenecekleri tesislere gönderilecek
ve proje sahasında bırakılmayacaktır.
29
EMİSYON
A.) İnşaat Aşaması
Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek çalışacak
işçilerin ısınması için elektrik enerjisinden faydalanılacaktır.
Faaliyet sahasında iş makinelerinin çalışması sonucu emisyon oluşumu söz konusu
olacaktır. Oluşacak olan emisyon çok küçük olduğundan mevcut hava kalitesine yoğun
olumsuz bir etkisi olmayacaktır. Proje çalışmalarında kullanılacak iş makinelerinin yakıt
ikmalleri ve yağ değişimleri sahada yapılmayacak olup, yakın çevredeki ruhsatlı akaryakıt
istasyonlarında yaptırılacaktır.
Proje kapsamında 08/07/2005 tarih ve 25869 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren “ Trafikte Seyreden Motorlu Kara Taşıtlarından Kaynaklanan Egzoz Gazı
Emisyonlarının Kontrolüne Dair Yönetmelik “ hükümlerine uyulacaktır.
Bu konuda araçların yakıt sistemleri sürekli kontrol edilecek, Çevre ve Orman
Bakanlığı tarafından yayımlanan 31.12.2003 tarih ve 2003/9 sayılı “Motorlu Taşıt Egzoz
Gazları“Hakkındaki Genelge hükümlerine uyulacaktır.
Proje kapsamında 08/07/2005 tarih ve 25869 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren “ Trafikte Seyreden Motorlu Kara Taşıtlarından Kaynaklanan Egzoz Gazı
Emisyonlarının Kontrolüne Dair Yönetmelik “ hükümlerine uyulacaktır
Kazı Aşamasında Oluşacak Toz Miktarı:
Proje kapsamında toz oluşumu inşaat aşamasında meydana gelecektir. Bu aşamada
toz oluşumuna neden oluşacak işlemler; sadece direklerin yerleştirilmesi, çukurların
kazılması ve arazi düzenlemesi çalışmalarıdır. Bunun dışında toz yayıcı işlem söz konusu
olmayacaktır. Toz oluşmasına karşı alınacak önlem su ile nemlendirme yapılarak
sağlanacaktır.
İşletme aşamasında toz oluşmayacaktır.
Rüzgar Türbinleri İçin Oluşacak Hafriyat Miktarı
Her türbin için boyutları 15x15 m ve derinliği yaklaşık 1,8m olan çukurlar
açılacaktır.
Bir türbin için oluşacak hafriyat miktarı: 15mx15mx1,8m=405m3
Türbin Sayısı x Hafriyat Miktar=Toplam Hafriyat
9 x 405 = 3645m3
Tablo1.20 Proje Kapsamında Oluşacak Toplam Hafriyat Miktarları
Üniteler
Ebatlar(m)
Hafriyat Miktarı (m3)
Rüzgar Türbinleri
(15x15x1,8)×9
3645m3
3645
TOPLAM
30
Proje kapsamında toplam 3645 m3 ’lük hafriyat oluşması beklenmektedir. Oluşacak
bu hafriyat saha tesviyesi ve peyzaj düzenlemesi çalışmalarında kullanılacaktır.
olmayacaktır.
*Hafriyattan oluşacak toz emisyonu:
Yapılacak hafriyat miktarı
Toprağın yoğunluğu
Toplam hafriyat
: 3645m3
: 1,6 ton/ m3
: 5832ton
Proje kapsamında çalışmaların ilk aşamasında ve ilk 3 ay, ayda 26 gün ve günde 10
saat süre ile arazi tesviye ve hafriyat çalışmaları yapılacaktır.
Projenin arazi tesviye çalışmaları zamanlaması: 3ay, ayda 26 gün ve günde 10 saat
Buna göre oluşacak toz miktarı:
Toplam Hafriyat Miktarı
Aylık Hafriyat Miktarı
Günlük Hafriyat Miktarı
Saatlik Hafriyat Miktarı
Aylık harfiyat miktarı
= 5832ton/ay
:
Günlük Hafriyat Miktarı = 1944ton/ay
Saatlik Hafriyat Miktarı =74,7 ton/sa
:5832 ton/ay
: 1944ton/ay
: 74,7ton/ay
: 7,4ton/saat
3ay
:
:
26 gün
10saat
= 1944 ton/ay
= 74,7 ton/gün
= 7,4ton/sa
Toz emisyonları oluşumlarının hesaplanmasında kullanılacak toz emisyon faktörleri
Çevre Orman Bakanlığı web sitesinden alınmıştır.
Taşıma (yollardan kalkan tozlar) = 0,7kg/km-araç
Malzemenin yüklenmesi
= 0,01 kg/ton
Malzemenin boşaltılması
= 0,01 kg/ton
Toz Emisyonu Hesaplamaları:
è Malzemenin yüklenmesinden kaynaklanacak toz miktarı:
7,4ton /saat x 0,01kg/ton = 0,074 kg/saat
è Malzemenin taşınması sırasında meydana gelecek toz miktarı:
31
Taşıma mesafesi gidiş geliş yaklaşık 1 km olacaktır. Taşıma işlemi stabilize yolda
yapılacaktır. Bir kamyonun bir seferde 17ton malzeme taşıdığı kabul edildiğinde; bir
kamyon 1 günde ortalama (74,7 ton/gün/17ton/1sefer @ 5 sefer) 5sefer yapacaktır.
Taşımadan oluşan toz emisyon faktörü 0.7 kg/km-sefer'dir. Buna göre taşımadan
kaynaklanacak toz miktarı;
Toz Emisyonu = 0,7 kg/km-sefer x 5 sefer/10 saat x 1km=0,35 kg/saat
è Malzemenin boşaltılmasından kaynaklanacak toz miktarı:
7,4ton /saat x 0,01kg/ton = 0,074kg/saat
è Bu durumda oluşacak tozun kütlesel debi değeri:
Toplam Toz Kütlesi=Yük.toz miktarı+Taşın.toz miktarı+Boşat.toz miktarı
Q= Q1+Q2 +Q3= 0,074kg/saat+0,35kg/saat+0,074 kg/sa = 0,498 kg/saat <1 kg/saat
İnşa çalışmaları sırasında yapılacak işlemler esnasında 0,498kg/saat toz meydana
gelecektir. Bu toplam toz debisi, 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”
hükümlerinde verilen sınır değerlerin altında kalmaktadır.
Yukarıda önlemsiz durumda oluşacak toz miktarı hesaplanmış olup, sahada
yapılacak çalışmalarda çalışma alanında ve iş makinesi hareket alanlarında spreyleme
sulama ile nemlendirme yapılacağından oluşacak toz miktarı hesaplanan değerin çok
altında olacaktır.
B.)
İşletme Aşaması
Projenin işletme aşamasında da çalışacak işçilerin ısınması için elektrik enerjisinden
faydalanılacaktır.
Projenin işletme aşamasında herhangi bir emisyon meydana gelmeyecektir.
Ayrıca çalışmalar esnasında; 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”
hükümlerine riayet edilecektir
32
GÜRÜLTÜ
A.)
İNŞAAT AŞAMASINDA
Tesisin inşaatı sırasında iş makinelerinin haricinde gürültü yapan başka bir ekipman
bulunmayacaktır. Makinelerin çalışması sürekli değil, kısa süreler halinde olacaktır. Proje
kapsamında arazinin hazırlanmasından başlayarak tesisin faaliyete açılmasına dek yapılan
işlerde birçok alet ve makine kullanılacaktır.
Şantiye alanı gürültüleri göz önüne alındığında, 07/03/2008 tarihinde Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliği’nin “23-(1). Maddesi, a bendi, 5 nolu tablosunda belirlenmiş olan
şantiye alanı için çevresel gürültü sınır değerleri aşılmayacak, aştığı durumlarda çalışma
saatleri azaltılacaktır. Makinelerin çalışması sürekli değil, kısa süreler halinde olacaktır.
Şantiye alanları için belirlenen çevresel gürültü sınır değerleri Tablo 1.21’de verilmiştir.
Tablo 1.21 Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri
FAALİYET TÜRÜ
( YAPIM, YIKIM,
ONARIM )
Bina
L GÜNDÜZ ( DBA)
70
Yol
75
Diğer Kaynaklar
70
Kaynak: 07/03/2008 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün
Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği
İş ekipmanı ve iş ekipmanı kaynaklı gürültüler için ise söz konusu yönetmelikte yer
alan tüm değerler limit olarak gözetilmiştir. Bunun için de kullanılacak olan makinelerin
yeni ve nitelikli en son teknoloji ürünü olmaları sağlanacaktır. Proje kapsamında
kullanılacak ekipmanların ses düzeyleri için, Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından
Oluşturulan Çevredeki Gürültü İle İlgili Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğe ve
Çevredeki Gürültü Emisyonu ile İlgili Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
Proje alanında meydana gelebilecek gürültü konusunda 07/03/2008 tarihinde Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliği’ ndeki” hükümlere uyulacaktır.
Proje inşasında gürültü kaynakları için belirlenen gürültü seviyeleri Tablo 1.22’de
verilmiştir.
33
Tablo 1.22 Projenin İnşaat Aşamasında Kullanılacak Gürültü Kaynakları İçin Belirlenen Gürültü
Seviyeleri
GÜRÜLTÜ KAYNAĞI
ADEDİ
Greyder
Silindir
Damperli Kamyon
Riperli Dozer
Yükleyici
1
1
2
2
1
GÜRÜLTÜ SEVİYESİ (LW
(DBA))
101
110
101
110
105
Her bir gürültü kaynağına ait ses gücü düzeyinin 500–4000 Hz arasındaki 4 oktav
bandına dağılımı, her bir oktav bandındaki ses gücü düzeyi hesap edilerek Tablo 1.23’de
gösterilmektedir.
Lw(i) = 10* log (10(Lw/10) / 4)
Lw= Kaynağın ses gücü düzeyi (dB)
Tablo.1.23 İnşaat Aşamasında Kullanılacak Gürültü Kaynaklarının Ses Gücü Düzeylerinin Oktav
Bantlarına Dağılımı
GÜRÜLTÜ
KAYNAKLARI
Greyder
Silindir
Damperli
Kamyon
Riperli Dozer
Yükleyici
TOPLAM
101
110
101
SES GÜCÜ DÜZEYİ (DB)
500 Hz
1000 Hz
95
95
104
104
95
95
2000 Hz
95
104
95
4000 Hz
95
104
95
110
105
104
99
104
99
104
99
104
99
Toplam ses gücü düzeylerinin 4 oktav banda da eşit olarak dağıldığı
varsayılmaktadır.
Lp =(Lw + 10* log Q / 4* ∏* r2 )
Lpi =Kaynakların r mesafedeki serbest alanda gürültü basınç düzeyleri(dB)
Lw = Kaynağın ses gücü düzeyi (dB)
Q = Yönelme katsayısı (2 alınmıştır)
r = Kaynaktan olan uzaklık (metre)
Tablo.1.24 İnşaat sırasında kullanılacak her bir gürültü kaynağının mesafeye bağlı Ses Basınç Düzeyleri
Gürültü
Kaynağı
Mesafe (m)
Greyder
10
50
100
250
500
1000
1500
10
Silindir
Ses Basınç Düzeyi (dB)
500 Hz 1000 Hz
2000 Hz
4000 Hz
67,02
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
23,50
76,02
67,02
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
23,50
76,02
67,02
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
23,50
76,02
34
67,02
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
23,50
76,02
Damperli
Kamyon
Riperli Dozer
Yükleyici
50
100
250
500
1000
1500
10
50
100
250
500
1000
1500
62,04
56,02
48,06
42,04
36,02
32,50
67,02
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
23,50
62,04
56,02
48,06
42,04
36,02
32,50
67,02
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
23,50
62,04
56,02
48,06
42,04
36,02
32,50
67,02
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
23,50
62,04
56,02
48,06
42,04
36,02
32,50
67,02
53,04
47,02
39,06
33,04
27,02
23,50
10
50
100
250
500
1000
1500
10
50
100
250
500
1000
1500
76,02
62,04
56,02
48,06
42,04
36,02
32,50
71,02
57,04
51,02
43,06
37,04
31,02
27,50
76,02
62,04
56,02
48,06
42,04
36,02
32,50
71,02
57,04
51,02
43,06
37,04
31,02
27,50
76,02
62,04
56,02
48,06
42,04
36,02
32,50
71,02
57,04
51,02
43,06
37,04
31,02
27,50
76,02
62,04
56,02
48,06
42,04
36,02
32,50
71,02
57,04
51,02
43,06
37,04
31,02
27,50
İnşaat aşamasında kullanılacak olan ses düzeyleri için Tablo 1.25’te verilen düzeltme
faktörleri kullanılarak hesaplanmıştır.
Tablo 1.25 Frekanslara Göre Düzeltme Faktörleri
MERKEZ FREKANS DÜZELTME
(HZ)
FAKTÖRÜ
500
-3.2
1000
0
2000
1.2
4000
1
Yukarıdaki tabloda verilen düzeltme faktörlerine göre yapılan hesaplama sonucunda
her bir gürültü kaynağının 4 oktav bandındaki ses düzeyleri Tablo.1.26 ‘da verilmiştir.
35
Tablo 1.26 İnşaat Aşamasında Kullanılacak Gürültü Kaynaklarının Düzeltilmiş Ses Basınç Düzeyleri
Gürültü
kaynağı
Mesafe (m)
Greyder
10
50
100
250
500
1000
1500
10
50
100
250
500
1000
1500
10
50
100
250
500
1000
1500
Ses Basınç Düzeyi dB
500 Hz 1000
2000
4000
Hz
Hz
Hz
63,82
67,02 68,22
68,02
49,84
53,04 54,24
54,04
43,82
47,02 48,22
48,02
35,86
39,06 40,26
40,06
29,84
33,04 34,24
34,04
23,82
27,02 28,22
28,02
20,30
23,50 24,70
24,50
72,82
76,02 77,22
77,02
58,84
62,04 63,24
63,04
52,82
56,02 57,22
57,02
44,86
48,06 49,26
49,06
38,84
42,04 43,24
43,04
32,82
36,02 37,22
37,02
29,30
32,50 33,70
33,50
63,82
67,02 68,22
68,02
49,84
53,04 54,24
54,04
43,82
47,02 48,22
48,02
35,86
39,06 40,26
40,06
29,84
33,04 34,24
34,04
23,82
27,02 28,22
28,02
20,30
23,50 24,70
24,50
10
50
100
250
500
1000
1500
10
50
100
250
500
1000
1500
72,82
58,84
52,82
44,86
38,84
32,82
29,30
67,82
53,84
47,82
39,86
33,84
27,82
24,30
Silindir
Damperli
Kamyon
Riperli Dozer
Yükleyici
36
76,02
62,04
56,02
48,06
42,04
36,02
32,50
71,02
57,04
51,02
43,06
37,04
31,02
27,50
77,22
63,24
57,22
49,26
43,24
37,22
33,70
72,22
58,24
52,22
44,26
38,24
32,22
28,70
77,02
63,04
57,02
49,06
43,04
37,02
33,50
72,02
58,04
52,02
44,06
38,04
32,02
28,50
Belirli mesafelerde atmosferin absorbe ettiği basınç düzeyleri hesaplama sonuçları
dB olarak aşağıda verilmektedir;
Aatm (Atmosferik Yutuş)= 7.4 *10-8 (f2 *r / f ) dB
f= gürültü kaynağının frekansı (yada söz konusu frekans bandının merkez frekansı)
(Hz)(2500 alınmıştır)
r=Kaynaktan olan uzaklık (m)
f = Havanın bağıl nemi (%) (%64 olarak alınmıştır)
Tablo 1.27 Mesafeye Bağlı Olarak Hesaplanan Atmosferik Yutuş Değerleri
Frekans (Hz)
500
500
500
500
500
500
500
1000
1000
1000
1000
1000
1000
1000
2000
2000
2000
2000
2000
2000
2000
4000
4000
4000
4000
4000
4000
4000
Mesafe (m)
10
50
100
250
500
1000
1500
10
50
100
250
500
1000
1500
10
50
100
250
500
1000
1500
10
50
100
250
500
1000
1500
Atmosferik Yutuş
0,003
0,014
0,029
0,072
0,145
0,289
0,434
0,012
0,058
0,116
0,289
0,578
1,156
1,734
0,046
0,231
0,463
1,156
2,313
4,625
6,938
0,185
0,925
1,850
4,625
9,250
18,500
27,750
37
Atmosferik yutuş değerlerinin düşülmesinden sonra her bir gürültü kaynağının 4
oktav bandındaki net ses düzeyi aşağıdaki formüle göre hesaplanarak Tablo 1.28’de
verilmiştir.
İlk 100 metrede
LP @ LPort
100 metrede sonra
LP = LPort - AAt m
LT = Toplam ses düzeyi (dBA)
LT = 10log∑10Li/10
Tablo 1.28 İnşaat Aşamasında Kullanılacak Gürültü Kaynaklarının Net Ses Düzeyleri
Gürültü
kaynağı
Greyder
Silindir
Damperli
Kamyon
Riperli Dozer
Mesafe
(m)
10
50
100
250
500
1000
1500
10
50
100
250
500
1000
1500
10
50
100
250
500
1000
1500
10
50
100
250
500
1000
1500
10
50
100
Ses Basınç Düzeyi dB
500
1000
2000
Hz
Hz
Hz
63,82 67,01
68,17
49,83 52,98
54,01
43,79 46,90
47,76
35,79 38,77
39,11
29,70 32,46
31,93
23,53 25,86
23,60
19,86 21,76
17,76
72,81 76,01
77,17
58,78 61,98
63,01
52,70 55,90
56,76
44,57 47,77
48,11
38,26 41,46
40,93
31,66 34,86
32,60
27,56 30,76
26,76
63,82
49,83
43,79
35,79
29,70
23,53
19,86
72,82
58,83
52,79
44,79
38,70
32,53
28,86
67,82
53,83
47,79
67,01
52,98
46,90
38,77
32,46
25,86
21,76
76,01
61,98
55,90
47,77
41,46
34,86
30,76
71,01
56,98
50,90
38
68,17
54,01
47,76
39,11
31,93
23,60
17,76
77,17
63,01
56,76
48,11
40,93
32,60
26,76
72,17
58,01
51,76
4000 Hz
Toplam Ses Düzeyi
(dBA)
67,84
53,12
46,17
35,44
24,79
9,52
-3,25
76,84
62,12
55,17
44,44
33,79
18,52
5,75
73,026
58,759
52,407
43,611
36,586
29,290
24,875
82,025
67,754
61,395
52,576
45,501
38,076
33,505
67,84
53,12
46,17
35,44
24,79
9,52
-3,25
76,84
62,12
55,17
44,44
33,79
18,52
5,75
71,84
57,12
50,17
73,518
59,282
52,967
44,275
37,395
30,313
26,066
82,518
68,282
61,967
53,275
46,395
39,313
35,066
77,026
62,759
56,407
250
500
1000
1500
Yükleyici
39,79
33,70
27,53
23,86
42,77
36,46
29,86
25,76
43,11
35,93
27,60
21,76
39,44
28,79
13,52
0,75
47,611
40,586
33,290
28,875
Burada en kötü ihtimal olan tüm makinelerin aynı anda çalıştıkları varsayılarak
oluşacak olan eşdeğer gürültü düzeyleri hesaplanarak Tablo 1.29’da verilmiştir.
Lgündüz = Leq
Leq = 10 log∑10LT/10
Tablo 1.29 İnşaat Aşamasında Kullanılacak Gürültü Kaynaklarının Mesafeye Göre Net Ses Düzeyleri
Mesafe (m)
10
50
100
250
500
1000
1500
Lgündüz (dBA)
86,34
72,09
65,75
57,00
50,02
42,79
38,41
Lgündüz(dB)
Lgündüz (dB)- M e safe (m)
Mesafe(m)
Şekil 14. Gürültü Seviyesinin Mesafeye Göre Dağılımı Grafiği
Hesaplamalarda da görüleceği gibi faaliyet alanında iş makinelerinden oluşacak
gürültü düzeyleri, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nin
23-(1). Maddesi, a bendi, 5 nolu tablosunda belirlenmiş olan şantiye alanı için çevresel
gürültü sınır değerleri aşmamaktadır. Hesaplamalar en kötü ihtimal olan iş makinelerinin
hepsinin aynı anda çalıştığı kabulü ile yapılmış olup söz konusu iş makinelerinin hepsi
aynı anda çalışmayacaktır. İnşaat faaliyetleri sırasında, sahaya en yakın konuta ve diğer
alıcı kaynaklara gelecek gürültünün, yönetmelikte belirtilen sınırların altında kalması
beklenmektedir.
Ayrıca sanayi tesislerinde gürültü konusunda 4857 sayılı İş Kanunu ve bu kanuna
bağlı olarak çıkartılmış olan” İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile ilgili Tüzük ve Yönetmeliği”
hükümlerine uyulacaktır.
39
Bunun dışında 07/03/2008 tarih ve 26809 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği”ndeki
esaslara uyulacaktır.
Rüzgar Santrali Kontrol Binası şalt merkezine bağlanması planlanmakta olup, 27
(T27) nolu türbine en yakın yerleşim yeri güney istikametinde yaklaşık 2000m mesafede
104 kişi nüfuslu Şahmelek köyü bulunmaktadır. Bu uzaklıkta meydana gelecek gürültü
düzeyi Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nin 23. Maddesi,
a bendi, 5 nolu tablosunda belirlenmiş olan Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır
Değerleri’ni aşmamaktadır(Bkz. Tablo.22).
B.) İŞLETME AŞAMASINDA:
Tesisin işletme aşamasında rüzgar türbinlerinden kaynaklı gürültüler oluşacaktır.
Oluşacak bu gürültü seviyesi; en yeni türbin teknolojisinin kullanılması ile en aza
indirilmeye çalışılacaktır. Yeni tasarımlar ve tesisin en yakın yerleşim birimlerine
(gürültüye maruz kalacak birimler) olan uzaklığı dikkate alınırsa oluşacak gürültü miktarı
son derece azdır.
Çalışır durumdaki bir rüzgar santralinde yapılan ölçümlere göre farklı kaynaklardan
oluşan gürültü seviyeleri aşağıda verilmiştir.
Tablo 1.30 Rüzgar Santrallerinde Yapılan Ölçümlere Göre Oluşan Gürültü Kaynakları
20 dB(A)
30 dB(A)
40 dB(A)
50 dB(A)
60 dB(A)
80 dB(A)
140 dB(A)
Ağaçlardan gelen ses
Fısıltı
Rüzgar türbini
Mutedil konuşma
Ofis sesi
Trafik gürültüsü
Uçak gürültüsü (25 m de)
Kaynak: www.yesilcevre.net
Tablo 1.31 Endüstriyel Tesisleri İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri
ALANLAR
Endüstriyel
alanlar
(sanayi
bölgeleri)
Endüstriyel ve yerleşimin birlikte
olduğu alanlar (ağırlıklı endüstriyel)
Endüstriyel ve yerleşimin birlikte
olduğu alanlar (ağırlıklı yerleşim)
Kırsal alanlar ve yerleşim alanları
LGÜNDÜ Z (DBA)
70
LGECE (DBA)
60
68
58
65
55
60
50
Kaynak:07/03/2008 Tarihinde Resmi Gazete’de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi
Ve Yönetimi Yönetmeliği
Tablo 1.32’den de görüldüğü üzere işletme aşamasında rüzgar enerji santralinden
oluşacak gürültü 07/03/2008 tarih ve 26809 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe
giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği”nin EK-7’sinde
İzne Tabi Tesisler Liste-B’de yer almaktadır. belirlenen endüstriyel tesisleri için belirlenen
sınır değerleri aşmamaktadır. İşletme aşamasında 07/03/2008 tarih ve 26809 sayılı Resmi
40
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliği”ndeki hükümlere riayet edilecektir.
Rüzgar türbinlerinden çıkan gürültüler mekanik ve aerodinamik gürültü olarak
değerlendirilebilir. Mekanik gürültü; dişli kutusu, jeneratör, ve yedek motorların
oluşturduğu gürültüdür. Mekanik gürültü, akustik kılıfların kullanılması, özel dişlilerin
kullanılması ve dönen parçaların ses emici malzeme ile kaplanması gibi birçok teknik
kullanılarak azaltılabilir. Metal parçalar, vites kutusunda, şaftta ve jeneratör içinde
birbiriyle sürtünmeden ve etkileşiminden dolayı ses yapabilir. 1980’li yıllarda bu ses
düzeyi önemli seviyelerde bulunmakta iken, araştırma, geliştirme ve teknolojik ilerleme
nedeniyle bugün sorun olmaktan çıkmış durumdadır. Aerodinamik gürültü, hava içinde
hareket eden kanatların hızına bağlı olarak artar. Aerodinamik gürültü makinenin kanatları
üzerinden hava geçerken oluşur.
Gürültü etkisi, topografik ve ikamet edilen bölgelerin yanındaki yerlere göre rüzgar
türbinlerinin dikkatli yerleştirilmesiyle kolayca azaltılabilir.
Proje kapsamında 31 adet RES türbini konumlandırılması planlanmaktadır. Ancak bu
türbinlerden 9 adedi Bursa ili, Karacabey İlçesi, Şahmelek Köyünde konumlandırılması
planlanmıştır. Faaliyet alanına en yakın yerleşim yeri olarak; 27 numaralı türbinin yaklaşık
2000 metre kadar güneyinde 104 nüfusu bulunan Şahmelek Köyü bulunmaktadır. Proje
kapsamındaki türbinlerin işlendiği, türbin koordinatlarını gösterir 1/25.000 ölçekli vaziyet
planı ekte verilmiştir (Bkz. Ek-3) .
d) Kullanılan Teknoloji Ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski
Tesisin inşaatı sırasında iş makinelerinin kullanılmasından ve türbinlerin inşası
sırasında yapılacak inşaat çalışmaları sırasında olası iş kazası v.b yaralanma olayları söz
konusu olabilecektir. Ayrıca, Tesisin inşaatı sırasında 4857 sayılı İş Kanunu ve bu kanuna
bağlı olarak çıkartılmış olan “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile ilgili Tüzük ve Yönetmeliği“
hükümlerine uyulacak olup, olası tüm kaza ve risklerin en aza indirilmesi için personele
gerekli eğitim verilecektir.
Tesisin işletme aşamasında da işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından olası risk ve iş
kazalarının önlenmesine yönelik olmak üzere 4857 sayılı İş Kanunu ve bu kanuna bağlı
olarak çıkartılmış olan “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile ilgili Tüzük ve Yönetmeliği“
hükümlerine uyulacak ve periyodik eğitimler düzenlenecektir.
Rüzgar türbinlerinin işletiminin kuşlara olumsuz etkisi bulunmaktadır. Bu zararlar
kule veya kanatlarla çarpışma sonucu kuşların ölmesi, türbinler çevresindeki kuş dinlenme
veya beslenme yerlerinin bozulması ve oluşabilecek elektro manyetik etkilerden dolayı kuş
göç yollarının değişmesi olarak sıralanabilir. Kuşların rüzgar türbinlerinden en az şekilde
etkilenmesi için pervaneler turuncu renge boyanacak ve türbinlerin etrafı tel örgü ile
çevrilecektir. Ayrıca uçaklar için türbin tepelerine uyarı lambaları konulacaktır.
alınacaktır. Ancak Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ile ilgili Doğa Koruma Milli Parklar
Genel Müdürlüğü’nden olumlu görüş alınmış olup görüşte belirtilen Çevre ve Orman
41
Bakanlığı’na verilen Beyoğlu 7. Noterliğinde düzenlenmiş 08.02.2010 tarih ve 6034 nolu
Taahhütname hükümlerine uyulacaktır.
Türbinlerin haberleşmede parazit oluşturması yer yer olabilmektedir. Ancak, rüzgar
türbini teknolojisinde gelinen bugünkü nokta bu olumsuzluklar minimuma indirmiştir.
(Kaynak: www.youthforhab.org.tr/tr/yayinlar/enerji/ruzgar/cevresel.html).
Rüzgar Türbini elektromanyetik etki alanı ise çok zayıftır ve türbinin dış
cephesinde hemen hemen sonlanır, bu da yer seviyesinden 40-50 m. yukarıda kalır. Bu
nedenle Rüzgar türbinlerinin elektromanyetik etkisi önemli düzeyde değildir.
(Kaynak:www.cres.gr/kape/publications/papers/dimosieyseis/CRESTRANSWINDENVIRONMENT.doc)
Manyetik alan hareketli ve elektrik yüklü zerrelerin, güç etkisinde kaldığı boşluk
olup, atomların içindeki elektronların çekirdek etrafında ve kendi etraflarında dönmeleri
sonucu oluşur. Manyetik alan doğrudan gözle görülemeyen veya kolayca hissedilemeyen
fakat sonuçları görülebilen veya hissedilebilen bir olgudur. Günümüzde teknolojinin
gelişmesi ile birlikte cihazlar kanalı ile ölçümü de mümkün hale gelmiştir.
Tüm maddelerin canlı veya cansız zayıf ya da güçlü manyetik alanları vardır. Her
madde gibi insanın da bir manyetik alanı bulunmaktadır. İnsanlar kendi manyetik alanları
yanında yaşadıkları çevrenin de manyetik alanları etkisindedir.
Elektrik enerjisi, üretildiği yerden uzak mesafelere yüksek gerilim hatları ile taşınır,
sonra da daha düşük gerilimli hatlarla evlere ve iş yerlerine dağıtılır. Bu hatlar 50 Hertz
(Hz) frekansında alternatif akım taşırlar. Tüm enerji nakil ve dağıtım hatları, evlerdeki
tesisat ve elektrikli aygıtlar, içlerinden geçen bu 50 Hz akımdan dolayı aynı frekansta
elektrik ve manyetik alanlar yaratırlar. Bazı elektrikli aygıtlar 50 Hz’nin katları veya daha
genel olarak 0-10 kilo Hertz (kHz) frekanslarında alanlar da oluştururlar.
Elektrik enerjisi ileten ya da enerji ile çalışan her türlü araç ve gereç, çalışma
durumunda çevresinde bir elektromanyetik alan oluşturmaktadır. Elektrik enerjisinin
yaygın kullanımı nedeni ile bütün insanlar bu alanlara belli oranda maruz kalırlar.
Elektromanyetik ışınım yayan sistem ve aletlerden bazıları çeşitli ev aletleri, TV,
bilgisayar, tıbbi cihazlar, uydu iletişim sistemleri, GSM haberleşme sistemi vb. dir.
International Radiation Protection Association-International Nonionizing Radiation
Committee (IRPA/INIRC) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Çevre Sağlığı Bölümü’nün
işbirliği ve United Nation Environment Programme (UNEP)’in desteği ile 50/60 Hz’lik
elektrik ve manyetik alanlar için belirlenen sınır değerler Tablo 1.32’de verilmiştir.
Tablo 1.32 (50/60 Hz) Elektromanyetik Alana Maruz Kalma Süreleri (IRPA/INIRC,1990)
MARUZ
KALMA
KOŞULARI
Çalışanlar
-Tam mesai günü
-Kısa sürede*
-Uzuvlar (kol ve bacak gibi
vücuda eklemle bağlı)
Halk
-24 saat/gün
-Günde birkaç saat
ELEKTRİK
ALANI (KV/M)
MANYETİK ALAN
(GAUSS)
10
30
-
5
50
250
50
10
42
1.0
10.0
*10-30 kV/m düzeyindeki elektrik alanları için, alan şiddeti (kV/m) x maruz kalma süresi (saat), tüm mesai günü için 80
değerini aşmamalıdır. Vücudun tamamının günde 2 saat maruz kaldığı manyetik alan şiddeti 50 G’i geçmemelidir.
Son yıllarda elektrik dağıtımı ve iletimine bağlı elektrik ve manyetik alanlara maruz
kalmanın biyolojik etkileri hakkında kaygılar ortaya çıkmıştır. 1989 yılında ABD, Elektrik
ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü (IEEE) tarafından yayınlanan bir durum raporunda
“Güç Frekansında oluşan alanlara maruz kalmanın sağlığa zarar verici olarak
nitelendirmesi için yeterli bilimsel kanıt olmadığı” ve “bu alanlara maruz kalma ile ilgili
güvenilir limitler oluşturmak için daha fazla araştırma yapmaya gerek olduğu yönünde
genel bir uzlaşı olduğu” belirtilmektedir.
IEEE İnsan ve Radyasyon Komitesi’nin (Committiee on Man Radiation-COMAR)
araştırmalarına göre, 24 saatte, ortalama 1 μT (10mG)’den az manyetik alana maruz kalma
durumunda sağlık problemlerinin ortaya çıkması beklenmedik bir durumdur. Güvenilir
laboratuar verileri ve kanıtları, bu seviyeden 100 ile 10000 kat yüksek seviyede manyetik
alanın, kemik ve ya doku iyileşmesi etkisi gibi olumlu sağlık etkilerini içeren biyolojik
etkiye sahip olduğunu göstermektedir
Çok düşük frekans (ELF) kaynaklı manyetik alanların hücre, doku ya da laboratuar
hayvanları ile etkileşimi tam olarak anlaşılamadığından, zarar görmemiş hayvanlar ve
insanlar üzerindeki, varsa sağlık etkileri tahmin edilememekte ya da anlaşılamamaktadır
Bu mertebedeki zayıf alanların etkileri ile ilgili çalışma sonuçlarını teyit etmek ve ya
reddetmek; bu etkilerin gerçek sağlık etkileri ile bağlantılarını ve mekanizmalarını
belirlemek için daha fazla araştırma gerekmektedir.
COMAR çalışmalarında, zayıf güçlü frekanslı manyetik alanlar ve kanser arasında
bir bağın var olduğu sonucunu desteklemek için verilerin yetersiz olduğu belirtilmektedir.
COMAR tarafından değerlendirilen en güncel çalışmalar ve National Research CouncilNational Academy of Sciences (NRC/NAS) ve National Institute of Environmental Health
Sciences (NIEHS) tarafından değerlendirilen çalışmalar, nüfusun büyük çoğunluğu
arasında kaygılanma için çok az sebep olduğunu göstermektedir.
Güç frekans alanlarının mümkün olabilecek biyolojik etkileri hakkında çok sayıda
açık bilimsel sorular güncelliğini korumaktadır.
Rapor edilen biyolojik etkilerin çoğu çok az anlaşılmıştır. Bu etkilerin çoğunluğu,
insan sağlığı ve emniyeti ile açık bağlantıya sahip değildir ve çoğu yüksek düzeyde maruz
kalma sonucu ortaya çıkan etkileri içermektedir. Bundan dolayı, ortam seviyelerinde
çevresel etkilere maruz kalma limitleri ya da standartları geliştirmek için temel
oluşturamamaktadır. COMAR hala cevaplanmamış olan soruların en önemlilerini
belirlemenin ve bunları çözmenin bilimsel fon kuruluşları için çok önemli olduğuna
inanmaktadır. Çeşitli laboratuarlarda hala açıklama ve/veya doğrulama ihtiyacındaki
etkiler:
·Düşük yoğunluklu manyetik alanların rapor edilen etkilerini ortaya koyan
hücre çalışmaları
43
·Mesleki ortamlarda göreceli olarak ELF alanlarının sağlık etkilerini
destekleyen epidemiyolojik sonuçlar
·Zaman-ortalama büyüklük altındaki şok ve sinir uyarım eşiğindeki manyetik
alanların tedavi edici etkilerini içermektedir.
Deneysel sonuçların tekrarlanabilmesi birbirini desteklemesi, makul biyolojik
mekanizmalara ulaşan mantıklı bir model göstermeleri ve insan sağlığı açısından açık
sonuçlara sahip olması, emniyet standartlarına uygunluğu açısından özellikle önemlidir.
COMAR, 1997 NRC raporunun basılmasından itibaren, bu çalışmanın ana sonucunu
değiştiren hiçbir inandırıcı delilin ortaya çıkmadığı sonucuna da varılmıştır. Bilimsel
deliller, normal mesken ortamları ya da çalışma ortamlarında (Amerikan nüfusunun
%99,5’den fazlasının maruz kaldığı ortalama 1 μT’nin altında 24 saat) karşılaşılan
seviyelerdeki güç-frekans alanlarına maruz kalmadan dolayı diğer sağlık tehlikeleri ya da
kanserin varlığını desteklememektedir.
X-ışınları, ultraviyole ışınlar, görülebilen ışınlar, kızılötesi ışınlar, mikrodalgalar,
radyo dalgaları ve manyetik alanlar, elektromanyetik spektrumun parçalarıdır.
Elektromanyetik parçalar frekans ve dalga boyaları ile tanımlanır. Ultraviyole ve X ışınları
(100 nanometreden daha az)’ının çok yüksek frekanslarda olduğunda, elektromanyetik
parçalar (fotonlar) kimyasal bağları kırabilecek enerjiye sahip olurlar. Bu bağların
kırılması iyonlaşma diye tanımlanır. Alçak frekanslarda ise foton enerjisi daha düşüktür.
Buna ise iyonlaşamayan elektromanyetik spektrum parçaları denir. İyonlaşamayan
elektromanyetik (EMA) enerji kimyasal bağları kıramaz.
İyonlaşabilen elektromanyetik radyasyonlar, hücrenin genetik materyali olan
DNA’yı parçalayabilecek yeterlikte enerji taşımaktadırlar. DNA’nın zarar görmesi ise
hücreleri öldürmektir. Sonuçta doku zarar görür. DNA’da çok az bir zedelenme kansere
yol açabilecek kalıcı bazı değişikliklere sebep olur. Eğer bu değişiklikler yeniden üreyen
hücrelerde olursa mutasyona sebep olur.
Elekromanyetik alanlar (EMF, Elektromenyetik Field) terimi; mikrodalgalar dahil
olmak üzere 0 Hz ile 300 GHz arasında frekansa sahip statik alanları, dalga boyu çok uzun
(ELF, Extremely Low Frequency-Aşırı Derecede Düşük Frekans) alanlar ve Radyo
frekansı (RF, Radiofrequency) alanlarını kapsar.
Ayrıca planlanan faaliyet ile ilgili Sağlık İl Müdürlüğü’nden ve TEİAŞ Bölge
Müdürlüğünden görüş yazıları alınmış olup ekte sunulmuştur (Bkz.Ek.12.7,12.8).
1. Düşük Frekanslı (0 Hz-10 kHz) elektromanyetik ışınımların insan sağlığına
etkileri:
Düşük frekans alanları insan bedeni üzerinde saç telinin havalanması gibi yüzeysel
etkilere neden olmaktadır. Elektromanyetik ışınımın zararlı etkisinden korunmak için daha
az maruz kalmaya yönelik kısıtlamalar verilmektedir. Bu kısıtlamalar vücutta ışınım
sonucu oluşan akım yoğunluğu ve özgül soğurulma oranı gibi biyolojik açıdan anlamı olan
büyüklük cinsinden verilmektedir. Bu büyüklükler doğrudan ölçülemediklerinden bunlar
44
yerine dış elektrik ve manyetik alan güç yoğunluğu ölçülür. Bu konudaki standartlar
mesleki ve genel halk sağlığı olmak üzere iki grupta verilmiştir.
2. Yüksek Frekanslı (10 kHz-300 GHz) elektromanyetik ışınımların insan
sağlığına etkileri:
İnsan vücudu yüksek frekans alanlarına duyarlıdır. Vücut tarafından yutulan enerji
ısıya dönüşür. Yüksek frekans alan tüm vücut veya belli bir bölgede ısı oluşur. Isı içerde
oluştuğu için ısı algılayıcı olan derimiz tarafından algılanmaz. Bu yüzden vücut sıcaklığı
kontrol sistemi etkilenir. Bu etki frekansa bağımlıdır.
Bu zararlı etkileri azaltmak için elektromanyetik ışımasının belirli bir değerde
olmasını öngören standartlar geliştirilmiştir. Elektromanyetik ışıma canlıya ulaştığında, bu
canlı tarafından soğurulmaktadır.
Özgül Soğurulma Hızı SAR (Specific Absorption Rate):
Özgül Soğurma Hızı SAR, elektromanyetik enerjinin vücut dokuları tarafından
soğurulma hızıdır. Bugüne kadar yapılan araştırmalar, insan vücudunun bir derecelik
sıcaklık artışını düzenleyemediğini ve sorunlar yarattığını göstermektedir. İnsan
vücudunda bir derecelik sıcaklık artışı için bir kg doku başına 4 W güç soğurulması
gerekmektedir. İnsanların genel yaşam alanlarında bu değerin 50’de biri olan 0,08 W/kg
SAR sınırı olarak kabul edilmiştir. Özgül Soğurma Hızının doğrudan ölçülmesi hemen
hemen olanaksızdır. Bundan dolayı sınır değerlerin belirlenmesinde kolay ölçülebilen
ve/veya gözlenebilen parametrelerdir.
Yangın çıkması Durumunda Alınacak Önlemler:
Planlanan faaliyet sahasının tamamının ormanlık alan olması nedeniyle yangın
çıkması ihtimali yüksek olduğundan gereken tedbirler alınacaktır. Türbinlerin her
kanadında yıldırım dedektörü mevcuttur. Ayrıca türbinlerin fazla hızlanması halinde
sistemi durduracak bir çok kontrol bulunmaktadır. En genel sistem fren sistemidir. Pervane
45mil/saate ulaştığında dönme işlemini durdurur.
Faaliyet sahasında, çıkabilecek herhangi bir yangına karşı yeterli sayıda yangın
söndürme ekipmanı (kazma,kürek,balta,su kovası vb.)bulundurulacak olup 4857 sayılı İş
Kanunu ve bu kanuna bağlı olarak çıkartılmış olan “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile ilgili
Tüzük
ve
Yönetmeliği“
hükümlerine
uyulacak
ve
periyodik
eğitimler
düzenlenecektir.Yangın çıkması durumunda olabilecek etkiler ve yapılacak görevler için
tesis personeli eğitilecektir.
Yangın olasılığı durumunda diğer yakın kuruluşlara haber verilecektir. Yangının fark
edilmesi ve alarm verilmesini takiben, belirli lokasyonlarda hazır bulundurulan yangın ile
mücadele kaynaklarından yaralanarak sorunun derhal ortadan kaldırılmasına çalışılacak ve
aşağıdaki hususlar yerine getirilecektir.
Ø Yangın fark edildiğinde öncelikle çevredekilere ve daha sonra da ilgililere
haber verilecektir.
Ø En yakın güvenlik ve itfaiye birimlerine haber verilecektir
45
Ø Acil müdahale ekibi ile ilgili tarafından çevre güvenliği sağlanacaktır
Ø Söndürme ekipleri derhal yangına müdahale edecektir
Ø Yangından “can kurtarmak” yapılacak ilk iş olacaktır. Bu gibi durumlarda,
kişilerin kendisinin ve başkalarının hayatını lüzumsuz hareketlerle tehlikeye
atması önlenecektir
Ø Yangın, en yakındaki uygun söndürücü cihazlar yardımı ile söndürülmeye
çalışılacaktır
Ø Dumanın yakıcı ve boğucu etkisine karşı ağız ve burunlar ıslak bez ile
kapatılacaktır
Ø Yangın söndürülürken lüzumsuz tahribatlara, kırma ve yıkmalara neden
olunmayacaktır
Ø Yeterli sayıda eleman ve köpüklü yangın söndürücüleri her an kullanılacak
şekilde hazır olacaktır
Ø Yangın söndürmede görevli acil müdahale ekipleri, yeterli itfaiye ile irtibatlı
olacaktır
Ø Yangın yerine ambulans gidebilmesi için sağlık kuruluşlarına haber
verilecektir
Ø Olası bir yangın tehlikesine karşı aşağıda belirtilen yangınla mücadele
sistemleri hazır bulundurulacak ve kullanılacaktır
Ø Gaz Tüpleri (Püskürtme yapılarak kullanılacak söndürme gazları)
Ø Duman Dedektörü (duman çıkşında, kontrol paneline otomatik olarak iletim
yapacak şekilde )
Ø Alev Dedektörü (Alev halinde, kontrol paneline otomatik olarak ileti yapacak
şekilde )
Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanacak Kaza Riski” kısmına ait
Rüzgar Enerji Santrallerine ait Acil Durum Müdahale Planı ekte verilmiştir(Bkz. EK-10)
Türkiye’deki Durum:
Ülkemizde elektrik genel olarak iki çeşit hatla taşınmaktadır. Yüksek gerilim hattı
(Türkiye’de 380 kV ve 154 kV); üretim merkezlerindeki elektrik enerjisini tüketim
merkezlerindeki ana trafo merkezlerine taşırlar. Dağıtım hatları ise; trafo merkezlerindeki
elektrik enerjisini daha düşük gerilimli trafolara ve/veya evlere ve iş yerlerine ulaştırırlar.
Ülkemiz enterkonnekte sistemi 50 Hz frekansında alternatif akımla işetilmektedir.
(Kaynak: cevreorman.gov.tr)
İletim ve dağıtım hatları ve bu hatlar üzerindeki trafo merkezleri de çevrelerinde
elektromanyetik alanlar oluştururlar. Ülkemizde enerji iletim hatlarından kaynaklı elektrik
ve manyetik alanlara ilişkin özel bir standart bulunmamaktadır.
Diğer taraftan yüksek gerilim hatlarına güvenli yaklaşımın sağlanabilmesi için 30
Kasım 2000 tarih ve 24246 Sayılı Resmi Gazatede yayımlanarak yürürlüğe giren “Elektrik
Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’nde emniyetli yaklaşım mesafeleri tanımlanmıştır.
Bu yönetmeliğin 44. maddesinde yer alan yatay ve düşey mesafeler baz alınmak kaydı ile
hattın tesisine izin verilir. Ülkemizde Türk Standartları Enstitüsü tarafında Elektrik İletim
hatlarını (EİH)’da içine alan bir standart yayımlanmıştır. Belirlenen bu standartlara
uyulacaktır.
46
Tablo 1.33 TS ENV 50166-1/Nisan 1996 İnsanların Elektromanyetik Alanlara Maruz Kalması-Düşük Frekanslar
(0-10 kHz) Genel Halk Sağlığı İçin Elektrik ev Manyetik Alanlarla İlgili Referans Seviyeleri
ELEKTRİKALANI
(KV/M)
FREKANS
(F.HZ)
0-0.1
0.1-60
60-1500
14
10
0-0.1
0.1-1.15
1500-10.000
600/f
1.15-1500
0.4
1500-10.000
FREKANS (F.HZ)
MANYETİK ALAN
0.04 T
0.028 T
32/f mT (0.64 mT 50
Hz’de
0.021 mT
f: frekans
T:Tesla
Kol ve bacaklar için daha yüksek değerlere müsaade edilir.
0-0.1 Hz için
:100 mT
0.1-7.1 Hz için :71 mT
7.1-1500 Hz için
:500/f mT
1500-10.000 Hz için :0.33 mT
e) Projenin Olası Çevresel Etkilerine Karşı Alınacak Tedbirler
Rüzgar enerjisi temiz bir enerji kaynağıdır. Bugün dünyanın en önemli çevre sorunu
atmosferdeki CO2 emisyonu artışından ve sera etkisinden kaynaklanan küresel ısınmadır.
Rüzgar santralleri CO2 emisyonu oluşturmaz. Rüzgar enerjisi ile elektrik üretimi metodu,
çevre dostu, asit yağmurlarına ve atmosferik ısınmaya yol açmayan, fosil yakıt tasarrufu
sağlayan, radyoaktif etkisi olmayan bir yöntemdir. Rüzgar santrallerinin çevreye olabilecek
en önemli olumsuz etkileri görsel ve estetik olarak kişileri rahatsız etmesi ve gürültü
yapmasıdır. Ancak, rüzgar türbini teknolojisinde gelinen bugünkü nokta tüm bu olumsuz
etkileri son derece azaltmış veya ortadan kaldırmıştır. Tesis bünyesinde kullanılacak
türbinler seçilirken bu olumsuz etkileri en aza indirecek özellikte türbinler kullanılacaktır.
Türbinlerin estetik olması açısından boru biçimindeki kule tipi seçilecek ve teknolojik
açıdan en az gürültü meydana getiren türbin çeşidi kullanılacaktır.
e) Projenin Olası Çevresel Etkilerine Karşı Alınacak Tedbirler
Acil bir durumla karşılaşıldığında uygulanacak acil eylem planı ekte verilmiştir
(Bkz. Ek-10).
e.1. Hava Kirliliği ve Çevre Üzerine Etkileri, Alınacak Tedbirler
olmayacaktır. Toz oluşmasına karşı alınacak önlem su ile nemlendirme yapılarak
sağlanacaktır. Faaliyet niteliği bakımından işletme aşamasında hava kirliliği üzerinde
olumsuz bir etki beklenmemektedir. Projenin işletme aşamasında çalışacak işçilerin
ısınması için de elektrik enerjisinden faydalanılacaktır.
47
Faaliyet süresi boyunca 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü
Yönetmeliği”ne uygun olarak çalışılacaktır.
e.2.Su Kirliliği ve Çevre Üzerine Etkileri, Alınacak Tedbirler
İnşaat ve İşletme aşamasında evsel atıksu miktarı: Proje alanında inşaat
aşamasında oluşacak toplam evsel atıksu miktarı 2,25m3/gün ‘dür. İşletme aşamasında ise
1m3/gün evsel atıksu miktarı oluşacaktır. Proje kapsamında endüstriyel atıksu
oluşmayacaktır. Tesisin işletme ve inşaat aşamasında gerekli olacak içme ve kullanma
suyu; piyasadan kaplarda ve şişelerde satın alınması yoluyla karşılanacaktır.
Faaliyetin inşaatı ve işletmesi sırasında oluşacak atıksular; 19.03.1971 Tarih ve
13783 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Lağım Mecrası İnşası
Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik” hükümleri gereğine
uyularak yapılacak olan sızdırmasız fosseptikte toplanacaktır. Fosseptik planı ekte
verilmektedir (Bkz.Ek–8). Fosseptikte biriken atık sular vidanjör ile çekilecek ve en yakın
kanalizasyon sistemine verilerek bertaraf edilecektir.
İnşaat ve işletme süresi boyunca 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanan “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği”, 13.02.2008 tarih ve 26 786 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik” ne ve 26.11.2005 tarih ve 26005 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Tehlikeli
Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği”ne uygun
olarak çalışılacaktır.
e.3.Katı Atık/Tehlikeli Atık Oluşumu ve Çevre Üzerine Etkileri, Alınacak Tedbirler
İşletme sırasında tesiste oluşan katı atıkları, evsel nitelikli katı atıklar, yeniden
değerlendirilebilir katı atıklar (ambalaj malzemeleri vb) ve tehlikeli atıklar olmak üzere 3
ana başlık altında inceleyebiliriz.
e.3.1. Evsel Katı Atıklar:
İnşaat ve İşletme aşamasında oluşacak katı atık miktarı: Projenin inşaat
aşamasında oluşacak olan katı atıklar; personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atık ve
yapılacak kazı ve inşaat işlemlerinden kaynaklanacak katı atıklardan oluşacaktır. Bu
atıklardan geri kazanımı mümkün olan demir, çelik, metal ve benzeri malzemeler diğer
atıklardan ayrı biriktirilecek ve satılmak sureti ile değerlendirilecektir. İşletme aşamasında
ise sadece personelden kaynaklı katı atık oluşumu söz konusudur. Geri kazanımı mümkün
olmayan atıklar ise Karacabey Belediyesi deponi sahasına götürülmesi suretiyle bertarafı
sağlanacaktır.
Proje kapsamında arazinin hazırlanması ve inşaat aşamasında 20,1 kg/gün, işletme
aşamasında ise 9,38 kg/gün olacaktır. Personelden meydana gelecek evsel nitelikli katı atık
miktarı, günlük kişi başına üretilen evsel nitelikli katı atık miktarı 1.34kg değeri
kullanılarak (www.cevreorman.gov.tr) hesaplanmıştır.
48
Proje kapsamında oluşacak atıklarla ilgili 14.03.1991 Tarih ve 20814 Sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne
uyulacaktır. “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”nin 8.Maddesine uygun olarak bu atıklar,
çevreye zarar vermeden bertarafını ve değerlendirilmesini kolaylaştırmak, çevre kirliliğini
önlemek ve ekonomiye katkıda bulunmak amacıyla ayrı ayrı toplanarak biriktirilecek ve
gerekli tedbirler alınacaktır. “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”nin katı atıkların
toplanması ve taşınması ile ilgili dördüncü bölümü 18. Maddesi’nde belirtilen esaslara
uyularak katı atıklar çevrenin olumsuz yönde etkilenmesine sebep olacak yerlere
dökülmeyecek, ağzı kapalı standart çöp kaplarında muhafaza edilerek toplanacaktır. “Katı
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” nin 20. Maddesine uygun olarak, görünüş, koku, toz,
sızdırma ve benzeri faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde gerekli ekipmanlarla
Karacabey Belediyesi deponi sahasına götürülmesi suretiyle bertarafı sağlanacaktır.
oluşmayacaktır. Proje kapsamında 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı “Hafriyat Toprağı,
İnşaat ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
e.3.2. Geri Dönüşümlü Katı Atıklar:
Rüzgar Enerji santralinin inşaatı ve işletilmesi aşamasında çalışacak personelden
kaynaklı (kağıt, karton vs.) geri dönüşümlü katı atıkların, tesis içerisinde uygun depolama
kaplarında depolanacak, piyasaya veya lisanslı geri dönüşüm tesislerine iletilerek bertafafı
sağlanacaktır
e.3.3. Tehlikeli Atıklar:
Tesiste kontamine kap olarak kullanılmış kimyasal kabı oluşacaktır. Bu kaplar
14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ne uygun olarak bertaraf edilecektir.
Kontamine Üstübüler; Tesiste bakım, temizlik vb. işlemler sonucu oluşan kontamine
üstübü vb. atıkların diğer atıklardan ayrı toplanarak atık sahasında geçici depolandıktan
sonra 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren
“Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ne uygun olarak bertaraf edilmesi için lisanslı
tesislere iletilerek bertarafı sağlanacaktır.
Atık Yağlar; Rüzgar türbinlerinin bakımı yılda bir defa yapılacaktır. Her bir türbin
bakımından yaklaşık 300lt atık yağ oluşması beklenmektedir. Oluşacak bu atık yağların
analizleri yaptırılarak geri kazanımı yapılacak veya 21.01.2004 tarih ve 25353 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğine uygun
olarak bertaraf edilecektir.
Atık Pil ve Akümülatörler; Tesisten oluşacak atık pil ve akümülatörler 31.08.2004
tarih ve 25559 nolu Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Atık Pil ve
Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği”’ne ve 03.03.2005 tarih ve 25744 sayılı “Atık Pil
ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği”’nde değişiklik yapılmasına dair yönetmeliğe
uygun olarak diğer atıklardan ayrı toplanacak ve lisanslı bertaraf veya geri dönüşüm
tesislerine gönderilerek bertarafı sağlanacaktır.
49
Tıbbi Atıklar; Proje sahasında revir yoktur. Bu kapsamda tıbbı atık oluşmayacaktır.
Herhangi bir problem olması halinde en yakın sağlık kuruluşuyla irtibata geçilecektir.
Proje kapsamında 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”
Ömrünü Tamamlamış Lastikler; Ayrıca işletme süresince 25.11.2006 tarih ve
26357 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Ömrünü Tamamlamış
Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği”ne uygun olarak çalışılacaktır.
Faaliyet ömrünü tamamladıktan sonra tekrar kullanılmayacak durumda olan her türlü
metal parça (jeneratör, kule vb.) sahadan kaldırılacak olup metal hurdası olarak
göre tekrar kullanılabilecek parçalar değerlendirilebilecekleri proje sahalarında
kullanılmak üzere mevcut proje sahasından kaldırılacaktır. Metal olmayan (kanat vb.)
parçaların tamamı uygun şekilde bertaraf edilmek üzere işlenecekleri tesislere gönderilecek
ve proje sahasında bırakılmayacaktır.
e.3.4 Gürültü Oluşumu
Bölüm 1.c’de hesaplanmış olan inşaat aşamasındaki gürültü değerlerinden de
görüleceği gibi faaliyet alanında iş makinelerinden oluşacak gürültü düzeyleri, Çevresel
Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nin 23-(1). Maddesi, a bendi, 5
nolu tablosunda belirlenmiş olan şantiye alanı için çevresel gürültü sınır değerleri
aşmamaktadır.
Tesisin işletme aşamasında da rüzgar türbinlerinden kaynaklı gürültüler oluşacaktır.
Oluşacak bu gürültü seviyesi; en yeni türbin teknolojisinin kullanılması ile en aza
indirilmeye çalışılacaktır. Yeni tasarımlar ve tesisin en yakın yerleşim birimlerine
(gürültüye maruz kalacak birimler) olan uzaklığı dikkate alınırsa oluşacak gürültü miktarı
son derece azdır.
Ayrıca sanayi tesislerinde gürültü konusunda 4857 sayılı İş Kanunu ve bu kanuna
bağlı olarak çıkartılmış olan” İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile ilgili Tüzük ve Yönetmeliği”
hükümlerine uyulacaktır.
Bunun dışında 07/03/2008 tarih ve 26809 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği”ndeki
esaslara uyulacaktır.
50
2. PROJENİN YERİ
Projeden Etkilenmesi Muhtemel Alanın Hassasiyeti Değerlendirilirken Aşağıda
Verilen Hususlar Göz Önünde Bulundurulmalıdır.
a) Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi (Tarım Alanı, Orman Alanı, Planlı Alan, Su
Yüzeyi vb.)
GALATA WİND ENERJİ LTD. ŞTİ. tarafından Bursa ili, Karacabey İlçesi,
3MW’lık 9 adet türbin olmak üzere 27 MW’lık Rüzgar Enerji Santrali kurulması
planlanmaktadır.
Karacabey ilçesinde kurulacak olan santral parkının kurulu gücü 27MW olup, 9 adet
türbinden oluşmaktadır. Karacabey Marmara Bölgesinin güney Marmara bölümünde olup,
doğusunda Mudanya İlçesi ve Bursa İli, batısında Bandırma ve Susurluk İlçeleri,
güneyinde Mustafakemalpaşa İlçesi, kuzeyinde Marmara Denizi yer almaktadır. Karacabey
ilçesinin nüfusu 76887 kişidir. Rüzgar türbinlerinden elde edilecek elektrik enerjisi, her bir
ünite için tesis edilecek olan transformatörler vasıtası ile orta gerilime dönüştürülecektir.
Projeye en yakın yerleşim yeri yaklaşık 2000m mesafede bulunan 104kişi nüfuslu
Şahmelek Köyü’dür. Bu mesafede faaliyetten kaynaklı etkiler tesirini yitireceği için
herhangi bir olumsuz etki oluşması beklenmemektedir.
Türbinlerin yerleştirileceği yerler;
T26-T27-T29-T31 türbinleri: Çamurlu Tepe Mevkiinde sıralanmışlardır.
T23-T24-T25-T28-T30 türbinleri: Karayaprak Tepesi Mevkiinde sıralamışlardır.
Proje alanına en yakın yerleşim yeri yaklaşık 2000m mesafede bulunan 104 kişi
nüfuslu Şahmelek Köyü olup en yakın konut yaklaşık 2000m mesafede bulunmaktadır.
Şahmelek Köyünün 2000 yılı nüfusu 104 kişi olup ekonomisi tarım ve hayvancılığa
dayanmaktadır. Bursa İline 93 km, Karacabey İlçesine 29km uzaklıktadır.
Tarım Alanı
Planlanan proje alanı tamamen ormanlık alandan oluşmakta olup 5403 Sayılı Toprak
Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununa göre yapılacak bir işlem bulunmadığı Tarım İl
Müdürlüğü görüşünde belirtilmiştir (Bkz. EK-12.3). Faaliyet alanını gösterir Arazi
kullanım kabiliyet haritası ekte verilmiştir (Bkz.Ek.4.).
Orman Alanı
Planlanan proje sahası tamamen ormanlık alan içerisinde yer almaktadır. Konu ile
ilgili olarak 6831 Sayılı Orman Kanununun ilgili maddesi gereğince izin verilmesinin
51
ormancılık açısından sakıncalı olmadığına dair Orman İşletme Müdürlüğünün yazısı ekte
verilmiştir (Bkz. EK-12.1)
Planlı Alan
Proje alanı içinde planlı bir alan bulunmamaktadır.
Su Yüzeyi
Faaliyet alanı yakın çevresinde herhangi bir göl bulunmamaktadır. Bölgenin en
önemli sulak alanları olan Uluabat Gölü faaliyet alanının yaklaşık 22 km.
güneydoğusunda, Manyas Gölü ise yaklaşık 25 km. güneybatısında bulunmaktadır.
Faaliyet alanının yaklaşık 10 km güney ve güney batısında sulama amaçlı yapılmış
Keşnik ve Dağkadı Göletleri bulunmaktadır. Ayrıca faaliyet alanının yaklaşık 10 km.
doğusunda Bayramdere göleti inşa halindedir.
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü I. Bölge Müdürlüğü’nün 23.10.2008 Tarih ve
10362 Sayı’lı Görüşünde belirtildiği üzere tesis kurulmak istenen sahanın herhangi bir
proje kapsamında kalmadığı ve projenin tesis edilmesinde bir sakınca olmadığı
belirtilmektedir(Bkz. EK-12.2)
Proje alanını ve yakın yerleşim yerlerini gösterir 1/25 000 ölçekli, türbinlerin
işlendiği, türbin koordinatlarını gösterir vaziyet planı Ek-3’te, bölgenin jeolojisi ve jeoloji
haritası (Bkz.Ek–6), bölgenin depremselliği ve depremsellik haritası (Bkz.Ek–7), yer
bulduru haritası (Bkz.Ek–1) ekte verilmektedir.
RES’in kurulması planlanan proje sahasının tamamı ormanlık bir yapıya sahiptir.
Proje kapsamında orman arazisinde yapılacak çalışmalar için Orman İşletme Müdürlüğü
tarafından 6831 Sayılı Orman Kanununun ilgili maddesi gereğince projeye izin
verilmesinde sakınca olmadığına karar verilmiştir. Konu ile ilgili Orman İşletme
Müdürlüğü’nün yazısı ekte verilmektedir(Bkz. EK-12.1).
52
b) EK-5’deki Duyarlı Yöreler Listesi Dikkate Alınarak; Sulak Alanlar, Kıyı
Kesimleri, Dağlık ve Ormanlık Alanlar, Tarım Alanları, Milli Parklar, Özel Koruma
Alanları, Nüfusça Yoğun Alanlar, Tarihsel, Kültürel, Arkeolojik ve Benzeri Önemli
Olan Alanlar, Erozyon Ve Ağaçlandırma Alanları İle 167 Sayılı Yeraltı Suları
Hakkında Kanun Gereğince Korunması Gereken Akiferler
Faaliyet Sahalarının Etki Alanındaki Ekosistemler ve Ekosistemlerdeki Türler
Galata Wind Enerji Ltd. Şti. tarafından işletilecek tesis ve yakın çevresi flora ve
fauna yönünden ayrı ayrı incelenecek olursa;
FLORA
Faaliyet sahası Bursa ili, Karacabey İlçesi, Şahmelek Köyü sınırları içerisinde
Çamurlu Tepe ve Karayaprak Tepesi Mevkiinde yer almaktadır. Planlanmakta olan tesis
bitki coğrafyası bakımından Akdeniz ve Karadeniz bölgeleri fitocoğrafyalarının geçiş
zonunda yer almaktadır. Bu durumun doğal sonucu olarak bölgede iklim özellikleri ve
bitki örtüsü açısından her iki bölgenin özellikleri bir arada bulunmaktadır.
İşletilmesi planlanan tesisin 22 km. güney doğusunda yeralan Uluabat Gölü
çevresinde bulunan floristik türlerin habitat haritası aşağıdaki gibidir.
53
Sözkonusu proje alanında yapılan arazi çalışmalarında, tespit edilen verilere göre,
Karacabey ilçesi, maki ve pseudomaki alanına girmektedir. Bu nedenle sahada, sekonder
kaynaklı elemanlar sıkça görülmektedir.
Çalışma alanı dahilindeki bitki türlerinin belirlenmesi amacı ile, arazi çalışmaları
yapılmış ve edinilen bilgiler literatür verileri ile desteklenmiştir. Her türün karşısına
mahalli adı, familyası, habitatı, sahasındaki mevcut nisbi bolluk derecesi yazılmıştır.
Proje alanında yapılan floristik çalışmalar, tesis sahasına her yönden yaklaşık 300 m.
mesafeyi kapsayan arazi üzerinde yapılmıştır.
Yapılan literatür çalışmaları sonucunda proje alanında ve çevresinde bulunan ve
habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel fauna türlerinden; iki yaşamlı türler,
Sürüngen türleri, Kuş türleri, Memeli türleri listesi hazırlanmıştır. Hazırlanan listeler;
IUCN (ERL) kategorileri, Prof. Dr. Ali DEMİRSOY’a göre Red Data Book kategorileri,
Bern Sözleşmesi Ek-2 (kesin olarak koruma altına alınan fauna türleri) ve Ek-3 (korunan
fauna türleri) göre irdelenmiştir. Ek-2 ve Ek-3 de yer almayan fauna türleri için (-) işareti
kullanılmıştır.
Ayrıca kuş ve memeli türleri için T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Milli Parklar ve
Av-Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü’nün “2008-2009 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu
Kararları” Ek-1 (Belli zamanlarda avlanmasına izin verilen türleri), Ek-2 (koruma altına
alınmış türleri), Ek-3 (her zaman avlanabilen türler) ve Ek-4 (koruma altına alınan
kaplumbağalar, yılanlar ve kertenkeleler) göre irdelenmiştir.
DEMİRSOY, A., (1996)’a göre Red Data Book Kategorileri:
E= Tehlikede (endangered) : İlgili taksonun (tür ya da alttür) soyu tükenme tehlikesi
ile karsı karsıya; soyun tükenmesine neden olan etkenler sürmektedir.
Ex= Soyu tükenmiş (extinct) : Takson doğada yok olmuştur veya yinelenebilecek
sayının altına düşmüştür. Ancak koruma altında soyunu devam ettirmektedir.
I= Bilinmiyor (in determinate) : Taksonun durumu bilinmiyor.
K= Yetersiz bilinenler (insufficient) : Bilgi yetersizliğinden ötürü taksonun durumu
belirsiz
Nt= (not threatened) : Henüz Takson tehlikede değil
O= Takson tehlike dışı (out of daner) : Daha önce tehlike altında iken, alınan koruma
önlemleri ile kurtarılmış.
R=Nadir (Rare) : Küçük popülasyonlar halinde bulunan, su an tehlikede olmayan,
ancak gerekli koruma önlemleri alınmazsa “V” kategorisine girmeye aday taksondur.
V=Zarar görebilir (vulnerable) : Soyu hızla tükenen ve önlem alınmaz ise yakın
gelecekte yok olma riski yüksek taksonlar.
IUCN Risk Sınıfları:
IUCN (Uluslar arası Dünya Doğayı Koruma Birliği) tarafından en son yayınlanan
“Red list” kategorilerdir. Avrupa ülkelerinde IUCN risk sınıflarına göre flora ve fauna
türlerinin sınıflandırılması 1970 ‘li yıllardan itibaren başlamıştır.
EW=Vahşi hayatta nesli tükenmiş CR=Ciddi tehlike altında EN=Tehlike altında
54
VU=Hassas LR=Düşük risk
LR(cd)=Korumaya bağlı
LR(nt)=Yakın tehdit altında LR(Ic)=En az endişe verici
Endemizm: Endemizm genel tanımı, sadece belirli bir coğrafi bölge sınırları
içerisinde yayılım gösteren ve dünyada herhangi başka bir yerde görülmeyen türleri
kapsıyor olması şekilde tanımlanır. Endemizm iki farklı şekilde ortaya çıkmaktadır.
Birincisi eskiden çok geniş yayılım alanına sahip olan türlerin zaman içerisinde
sınırlı coğrafi bölgelere kısılması veya indirgenmesi ile ortaya çıkan “Konservatif
Endemizm”, ikincisi ise bastan beri zaten sınırlı bir alanda yayılım gösteren bir türün veya
türlerin, zaman içerisinde yayılım alanlarını genişletilme sansının olmayışı ile ortaya çıkan
“Progresif Endemizm” dir.
Proje bölgesindeki flora listesi hazırlanırken, endemik bitki türleri için Ekim, T. ve
Arkadaşları (2000) tarafından hazırlanan “Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı” adlı yayında
kullanılan IUCN Red Data Book kategorilerine göre ve Bern sözleşmesine göre
irdelenmiştir. Bern sözleşmesine göre Ek-1 de yer alan türler koruma altına alınan türlerdir.
Tehlike sınıfları aşağıda açıklanmıştır.
Tehlike Sınıfları
-EX: Tükenmiş
-EW: Doğada tükenmiş
-CR: Çok tehlikede
-EN: Tehlikede
-VU: Zarar görebilir
-DD: Veri yetersiz
-NE: Değerlendirilmeyen
-LR: Az tehdit altında; gelecekte durumlarına göre tehdit açısından sıralanabilecek 3 alt
kategori vardır.
1) cd-Convervation dependent (koruma önlemi gerektiren) : 5 yıl içinde yukarıdaki
kategoriye girebilir.
2) nt-Near threatened (tehdit altına girebilir) : bir önceki kategoriye konmayan ancak VU
kategorisine kanmaya yakın aday olan bitki türleridir.
3) lc-Least Concern (En az endişe verici) herhangi bir koruma gerektirmeyen ve tehdit
altında olmayan türlerdir.
Faaliyet alanında bulunan ve çevrede bulunan türlerin listeleri aşağıdaki gibidir.
Tablolarda görüldüğü gibi familya, türler, Türkçe isimleri, yöresel ismi, fitocoğrafik bölge,
habitat nisbi bolluğu, endemizm, tehlike sınıfı gibi bölümler açıklanmıştır.
55
Tablo 2.1 Faaliyet Alanı Ve Çevresinde Bulunan Flora Türleri
FAMİLYA
Pinaceae
Pinaceae
Pinaceae
Juglandacea
e
Salicaceae
Fagaceae
Salicaceae
Oleaceae
Salicaceae
Cupressacea
e
Cupressacea
e
Cupressecea
e
Ericaceae
Fageceae
Çam
Çam
FİTOCOĞR
AFİG
BÖLGE
Akdeniz ele.
Akdeniz ele.
NİSBİ
BOLLUK
1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5
x
x
x
x
ENDEMİZ
M
L B Y
-
Sarı çam
Çam
Akdeniz ele.
x
x
-
-
-
O
Adi ceviz
Koz
Akdeniz ele.
x
-
-
-
O
Ak kavak
Kavak
Akdeniz ele.
x
-
-
-
O
Kayın
Bağnaz
Akdeniz ele.
x
-
-
-
O
Kara kavak
Kavak
Akdeniz ele.
x
-
-
-
O
Diş budak
Demircik
Akdeniz ele.
x
x
-
-
-
O
Titrek kavak
Dağ kavağı
Akdeniz ele.
x
x
-
-
-
O
Ardıç
Ardıç
Akdeniz ele.
x
x
-
-
-
O
Katran ardıcı
Ardıç
Akdeniz ele.
x
x
-
-
-
O
Sabin ardıcı
Ardıç
Akdeniz ele.
x
-
-
-
O
Koca yemiş
Sandal ağ
Akdeniz ele.
x
-
-
-
O
Kermes
meşesi
Kızıl meşe
Akdeniz ele.
x
-
-
-
O
TÜRLER
TÜRKÇE
İSİM
YÖRESEL
İSİM
Pinus brutia
Pinus nigra
Pinus
slyvestris
Juglans
regiia
Populus
alba
Fagus
orientalis
Populus
nigra
Fraxinus
exelsa
Populus
tremula
Juniperus
axicedrus
Janiperus
oxycedrus
Jeniperus
sabina
Arbutus
andrachne
Quercus
cocciferea
Kızıl çam
Kara çam
58
HABİTAT
x
x
x
x
x
x
x
TEHLİKE
SINIFI
O
O
Fageceae
Quercus ilex Pırnal meşesi
Quercus
Fageceae
Saçlı meşe
cerris
Paliurus
Rhamnaceae
Kara çalı
spina
Arbutus
Ericaceae
Dağ yemişi
unedo
Umbelliferac Chenopodiu
Kazayağı
ea
m spp.
Meşe
Akdeniz ele.
x
Türk meşesi
Akdeniz ele.
x
Çalı
Akdeniz ele.
x
Davulga
Akdeniz ele.
x
Deli
maydanoz
Akdeniz ele.
x
x
x
x
x
x
-
-
-
O
-
-
-
O
-
-
-
O
-
-
-
O
-
-
-
O
FAMİLYA
Urticaceae
Rubiaceae
Berberidacea
e
Fabeceae
Rosaceae
Rosaceae
Poaceae
TÜRLER
Urtica
diokca
Galium
paschane
Epimedium
pubigerum
Medicago
sativa
Phyrus
communis
Clatagus
monagina
Avema
NİSBİ
BOLLUK
1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5
TÜRKÇE
İSİM
YÖRESEL
İSİM
FİTOCOĞR
AFİG
BÖLGE
Acı ısırgan
Isırgan
Akdeniz ele.
x
x
Yoğurt otu
-
Akdeniz ele.
x
x
Rizodumsu
otu
-
Akdeniz ele.
x
Teknecik
Çevrince
Akdeniz ele.
Ahlat
Alıç
Yulaf
Yaban
armudu
Geyik
dikeni
Yulaf
Akdeniz ele.
Akdeniz ele.
İran-tur.ele.
59
HABİTAT
x
-
-
O
x
-
-
-
O
x
x
-
-
-
O
x
x
-
-
-
O
x
-
-
-
O
-
-
-
O
-
-
-
O
x
x
TEHLİKE
SINIFI
-
x
x
ENDEMİZ
M
L B Y
x
x
satica
Rosa spp.
Cistus
Cistaceae
creticus
Cistus
Cistaceae
laurifolius
Erica
Ericaceae
mediteranni
a
Erica
Ericaceae
manipuliflor
a
Hypolepidac
Pteridium
eae
aquilinum
Berberıdacea
Berberis
e
crataegina
Boraginacea
Alkanna
e
tinctoria
Boraginacea
Anchusa
e
azurea
Boraginacea
Onosma
e
aucheranum
Rosaceae
Rosaceae
Rubus spp
Gül
Gül
Akdeniz ele
Pamuk otu
Karağan
Akdeniz ele.
x
x
Pamuk otu
İldan
Akdeniz ele.
x
x
Funda
Süpürge otu
Akdeniz ele.
x
x
Funda
Piren
Akdeniz ele.
Eğrelti
Kızıl ot
Akdeniz ele.
Kadın
tuzluğu
Karamuk
Akdeniz ele.
Havacıva
Tüylü boya
Akdeniz ele.
Sığır dili
Ispıt
Akdeniz ele.
Emzik otu
Emcek
Akdeniz ele.
Böğürtlen
Böğürtlen
Akdeniz ele.
60
x
x
x
-
-
-
O
-
-
-
O
x
-
-
-
O
x
-
-
-
O
-
-
-
O
-
-
-
O
-
-
-
O
x
-
-
-
O
x
-
-
-
O
-
-
-
O
-
-
-
O
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
FAMİLYA
Labiatae
Labiatae
Labiatae
Legumınosae
Legumınosae
Legumınosae
Legumınosae
TÜR
Salvia
glutinosa
Thymbra
spicata
Lamium
amplexicaule
Astragalus
microcephalus
Melilotus alba
Trifolium
arvense
Trigonella
spicata
Malvaceae
Alcea pallida
Malvaceae
Malva neglecta
Papaveraceae
Plantaginaceae
Ranunculaceae
Resedaceae
Fumaria
officinalis
Plantago
lanceolata
Ranunculas
arvensis
Reseda lutea
HABİTAT
4 5 6
TÜRKÇE
İSİM
YÖRESEL
İSİM
FİTOCOĞRAFİG
BÖLGE
Ada çayı
Dağ çayı
İran-tur.ele.
x
Karabaş
Kekik
Kara kekik
İran-tur.ele.
Ballıbaba
Keçiboynuzu
İran-tur.ele.
Boz geven
Geven
İran-tur.ele.
Kokulu
yonca
Eşek yoncası
İran-tur.ele.
Kuş elması
Yonca
Boy otu
Hatmi
Küçük
ebegümeci
Hakiki
şahtere
Bağa
Düğün
çiçeği
Sarı
muhabbet
çiçeği
1
2
3
7
NİSBİ BOLLUK
1 2 3 4 5
ENDEMİZM
L
B
Y
TEHLİKE
SINIFI
x
-
-
-
O
x
x
-
-
-
O
x
x
-
-
-
O
x
x
-
-
-
O
x
x
x
-
-
-
O
İran-tur.ele.
x
x
x
-
-
-
O
-
İran-tur.ele.
x
x
-
-
-
O
Silindir
çiçeği
İran-tur.ele.
x
-
-
-
O
Ebegümeci
İran-tur.ele.
x
-
-
-
O
Şahtere
Akdeniz ele.
x
-
-
-
O
Yılan otu
Akdeniz ele.
x
-
-
-
O
Basur otu
Akdeniz ele.
x
x
-
-
-
O
Kuzu otu
Akdeniz ele.
x
-
-
-
O
x
x
8
x
x
61
x
x
x
x
Habitat sınıfları: 1: Orman, 2: Maki, 3: Frigana (Çoğu dikenli, alçak boylu ve yastık
oluşturan bitkiler) 4: Kültür alanları 5: Kum,çayır, 6: Nemli çayır, bataklık ve sulak alan 7:
Yol kenarı,8: Kayalık
Nisbi Bolluk Sınıfları: 1:Çok Nadir 2: Nadir 3:Orta Dereceli Bol 4:Bol 5:Çok Bol
Yöresel isim: Türk Dil Kurumu Yayını “Türkçe Bitki Adları Sözlüğü” Prof. Dr. Turhan
BAYTOP referans alınmıştır.
Endemizm: L: Lokalendemik ,B: Bölgesel endemik, Y: Yaygın endemik
Yukarıdaki tabloda verilen türler geniş yayılıma sahip türlerdir ve yapılan literatür
incelemeleri sonucu bunlar arasında endemik türe rastlanmamıştır.
Etüt sahasında görülen bu türler çok geniş yayılıma sahip olmakla birlikte yukarıda
tablo halinde verilen türler arasında endemik türlere rastlanmamıştır. Bu türlerden endemik ve
egzotik bitki türlerini tespit etmek için; Davis’in “Flora of Turkey and East Agean Islands”
(1965-1988) adlı eserine ve Prof. Dr. Tuna EKİM’in “Türkiye’nin Tehlike Altındaki Nadir ve
Endemik Bitki Türleri” adlı kitabına başvurulmuştur.
Ayrıca, kesin koruma altına alınan flora türlerini belirlemek için Türk Çevre
Mevzuatı’nda yer alan “Bern Sözleşmesi”, diğer adıyla “Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşam
Ortamlarını Koruma Sözleşmesi” Ek-1 incelenmiş ve sözkonusu flora türlerinden herhangi
birine rastlanmamıştır.
Tablodan da anlaşılacağı gibi faaliyet sahası ve civarında, nesli tehlike altında olan,
korunmaya muhtaç veya endemik bir türe rastlanmamış olup, sahada bulunan türler, geniş
yayılıma sahip türlerdir. Mevcut türlerden endemik ve egzotik bitki türlerini tespit etmek için
Davis’in “Flora of Turkey and East Agean Islands” (1965-1988) adlı eserine başvurulmuştur.
Ayrıca kesin koruma altına alınan flora türlerini belirlemek için “Türk Çevre
Mevzuatı”nda yer alan “Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşam Ortalamalarını Koruma
Sözleşmesi”, diğer adıyla “Bern Sözleşmesi” Ek-1 incelenmiş ve sözkonusu flora türlerinden
herhangi birine rastlanmamıştır.
FAUNA
Proje alanı Akdeniz vejetasyonuna sahip olup, mevcut fauna türleri, iklim, habitat ve
floraya uygun türlerdir. Çalışma alanının faunası, arazi çalışmaları ile literatür verileri ve yöre
halkının gözlemlerine bağlı olarak çıkartılmıştır. Literatür olarak Ali Demirsoy’un “Genel ve
Türkiye Zoocoğrafyası” adlı eserinden yararlanılmıştır. Ayrıca, olası bir hatayı önlemek
amacı ile bölgenin biyotop özellikleri de dikkate alınarak çalışma alanı sınırları dahilinde
bulunması muhtemel türler de listeye dahil edilmiştir.
CLASSİS: INSECTA (Böcekler)
· Dociostaurus maraccanus (Adi çekirge)
· Coccinella septempunctata (Uğurböceği)
· Mantis religiosa (Peygamber devesi)
· Gryllus compestris (Kırcırcırı)
63
CLASSİS: OSTEİCHTHYES (Kemikli Balıklar)
·
·
·
·
·
Capoeta tinca (Karabalık)
Cyprinus carpio (Sazan)
Leuciscus cephalus (Tatlı su kefali)
Neogobius melanostomus (Kum Kayabalığı)
Platichthys fleusus (Dere pisisi)
CLASSİS: AMPHİBİA (Kurbağalar)
·
·
·
Bufo viridis (Gece kurbağası)
Hyla arborea (Ağaç kurbağası)
Rana ridibunda (Ova Kurbağası)
CLASSİS: REPTİLİA (Sürüngenler)
·
·
·
·
·
·
·
·
·
Testudo graeca (Adi tosbağa)
Emys orbicularis (Benekli kaplumbağa)
Lacerta viridis (Yeşil kertenkele)
Lacerta saxicola (Kaya kertenkelesi)
Cyrtodactylus kostchyi (İnce parmaklı keler)
Eirenis modestus (Uysal yılan)
Typhlops vermicularis (Kör yılanı)
Natrix natrix (Su yılanı)
Coluber jugularis (Kara yılan)
CLASSİS: AVES (Kuşlar)
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
Ciconia ciconia (Akleylek)-Y, G
Columba livia (Kaya güvencini)-Y
Sturnus vujgris (Sığırcırk)-Y
Larus argentatus (Gümüş martı)-Y
Lacustella luscinioides (Dere bülbülü)-G
Otus scops (Cücebaykuş)-Y
Alauda arvensis (Tarla kuşu)-G
Merops apiaster (Arı kuşu)-G
Hirundo rustica (Kır kırlangıcı)-Y
Corvus monedula (Cüce karga)-Y
Passer domesticus (Ev serçesi)-Y
- Y: yerli
- G: Göçmen kuşlar
Y: CLASSİS: MAMMALİA (Memeliler)
· Erinaceus concolar (Kirpi)
· Talpa levantis (Köstebek)
64
Yukarıda belirtilen türler literatürde yer almasına rağmen arazi çalışmaları sırasında pek
çoğuna rastlanmamıştır. Tespit edilen ve yukarıda listelenen bu türler Türkiye’de geniş
yayılışa sahip türlerdir.
Bölgenin faunasını oluşturan bu türlerden koruma altına alınan türleri belirlemek amacı
ile “Türk Çevre Mevzuatı”nda yer alan “Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşam Ortamlarını
Koruma Sözleşmesi”, diğer adıyla “Bern Sözleşmesi” Ek-II ve Ek-III incelenmiş, ancak
faaliyetin yapılacağı bölge içinde korunan veya kesin koruma altına alınan herhangi bir fauna
türüne rastlanmamıştır.
b) Ek-V’deki Duyarlı Yöreler Listesi Dikkate Alınarak (sulak alanlar, kıyı kesimleri,
dağlık ve ormanlık alanlar, tarım alanları, milli parklar, özel koruma alanları, nüfusça yoğun
alanlar, tarihsel, kültürel, arkeolojik, vb. önemi olan alanlar, erozyon alanları, heyelan
alanları, ağaçlandırılmış alanlar, potansiyel erozyon ve ağaçlandırma alanları ile 167 sayılı
Yer Altı Suları Hakkında Kanun gereğince korunması gereken akiferler) Doğal Çevrenin
Değerlendirilmesi
Faaliyet alanı Bursa ili, Karacabey İlçesi, Şahmelek Köyü sınırları içerisinde, Çamurlu
Tepe ve Karayaprak Tepesi Mevkiinde yer almaktadır. Bu bölümde faaliyet alanı, nüfusça
yoğun, en yakın yerleşim yerleri ile çevresinde yer alan doğal çevre dikkate alınarak
incelenmiştir.
Raporda faaliyet alanı ve yakın çevresinin flora ve fauna yapısı detaylıca incelenmiş
olup, bölgede “Bern Sözleşmesi” uyarınca kesin koruma altına alınan, endemik veya egzotik
herhangi bir türe rastlanmamıştır.
Faaliyet sırasında işletme nedeniyle oluşacak atıkların cins ve özellikleri ve bu atıkların
en yakın yerleşim birimine olan etkileri raporun ilgili bölümlerinde irdelenmiştir. Faaliyet
nedeniyle nüfusça yoğun alanların ve diğer yerleşim birimlerinin olumsuz yönde
etkilenmeleri beklenmemektedir. Ayrıca proje sahası ve etki alanında çığ, heyelan, kaya
düşmesi, v.b. tehlikelerin oluşması sözkonusu değildir.
Faaliyet alanı sınırları içerisinde ve yakın çevresinde kayıt altına alınmış herhangi bir
peyzaj değeri yüksek yer ve rekreasyon alanı ya da benzersiz özellikteki jeolojik ve
jeomorfolojik oluşumların olduğu alanlar bulunmamaktadır.
Ayrıca faaliyet alanının yakın çevresinde askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve
kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu kararı
ile “Sınırlandırılmış Alanlar” bulunmamaktadır.
Faaliyet sırasında işletme nedeniyle oluşacak atıkların cins ve özellikleri ve bu atıkların
en yakın yerleşim birimlerine olumsuz bir etkinin olmayacağı kanısına varılmıştır. Ayrıca
faaliyet alanı ve etki alanında nüfus yoğunluklu alan (okul, hastane, yurt, kreş, otel, vb. hassas
yerleşimler) bulunmamaktadır.
65
Ayrıca faaliyet alanının yakın çevresinde milli park, tabiat parkı, sulak alan, tabiat anıtı,
tabiat koruma alanı, yaban hayatı koruma alanları, yaban hayvanı yetiştirme alanları, kültür
varlıkları, tabiat varlıkları, sit ve koruma alanları,
Boğaziçi Kanununa göre koruma altına alınan alanlar, biogenetik rezerv alanları,
biyosfer rezervleri, özel çevre koruma bölgeleri, özel koruma alanları, içme ve kullanma su
kaynakları ile ilgili koruma alanları, turizm bölgeleri ve koruma altına alınmış diğer alanlar
gibi özellikler taşıyan alanlar bulunmamaktadır.
Ayrıca faaliyet alanları ve yakın çevresinde
1) Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar
a) 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’nun 2 nci maddesinde
tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat
Parkları", "Tabiat Anıtları" bulunmamaktadır. İşletilmesi planlanan tesisin yakın çevresinde
"Tabiat Koruma Alanları" olarak Uluabat Gölü (Apolyont Gölü) bulunmaktadır. Sözkonusu
hassas bölge faaliyet alanına yaklaşık 22 km. güney doğusunda olmasından dolayı herhangi
bir şekilde olumsuz etkisi olmayacağı düşünülmektedir.
b) 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Çevre ve Orman
Bakanlığı’nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme
Alanları", ile ilgili proje sahası Karacabey Karadağ Ovakorusu Yaban Hayatı Geliştirme
Sahasında kalmaktadır. Bu bağlamda rapor ekinde sunulan Doğa Koruma Milli Parklar
Genel Müdürlüğü’nden olumlu görüş alınmış olup görüşte belirtilen Çevre ve Orman
Bakanlığı’na verilen Beyoğlu 7. Noterliğinde düzenlenmiş 08.02.2010 tarih ve 6034 nolu
Taahhütname hükümlerine uyulacaktır (Bkz.Ek.12.10.).
c) 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun
3 üncü maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt
bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" olarak
tanımlanan ve aynı kanun ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve
Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna
Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili
yapılan alanlar bulunmamaktadır.
ç) 22/3/1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri
İstihsal ve Üreme Sahaları olarak: Gemlik ve Mudanya İlçelerinde bulunan istihsal
sahalarının sınırları belirlenmiştir. Belirlenen sahaların faaliyet alanına uzaklığı 40 km.
olmasından dolayı herhangi bir etkisi olmayacağı düşünülmektedir.
d) 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği
Kontrol Yönetmeliği’nin 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar
bulunmamaktadır.
e) 2/11/1986 tarihli ve 19269 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hava Kalitesinin
Korunması Yönetmeliği’nin 49 uncu maddesinde tanımlanan "Hassas Kirlenme Bölgeleri"
bulunmamaktadır.
f) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 9 uncu maddesi uyarınca
Bakanlar Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen
alanlar bulunmamaktadır.
66
g) 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’na göre koruma altına alınan
alanlar bulunmamaktadır.
ğ) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman alanı sayılan yerler
bulunmakta olup gerekli izinler alınmıştır. Konu ile ilgili Orman İşletme Müdürlüğü’nün
yazısı ekte verilmektedir(Bkz. EK-12.1).
h) 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar
bulunmamaktadır.
ı) 26/1/1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması
Hakkında Kanunda belirtilen alanlar bulunmamaktadır.
i) 25/2/1998
bulunmamaktadır.
tarihli
ve
4342
sayılı
Mera
Kanununda
belirtilen
alanlar
j) 17/5/2005 tarihli ve 25818 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’nde belirtilen alanlar olarak: İşletilmesi planlanan
tesisin 22 km. güney doğusunda Uluabat Gölü (Apolyont Gölü) bulunmaktadır. Planlanan
tesis koruma alanına olan uzaklığından dolayı herhangi bir olumsuz etkisi olmayacağı
düşünülmektedir.
2. Ülkemizin taraf olduğu uluslar arası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli alanlar
a) 20/2/1984 tarihli ve 18318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN Sözleşmesi)
uyarınca koruma altına alınmış alanlardan "Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları"nda
belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, "Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları"
bulunmamaktadır.
b) 12/6/1981 tarih ve 17368 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca
korumaya alınan alanlar bulunmamaktadır.
ı) 23/10/1988 tarihli ve 19968 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Akdeniz’de
Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma Alanı"
olarak belirlenmiş alanlar,
ıı) 13/9/1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler
Çevre Programı tarafından yayımlanmış olan "Akdeniz’de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal
Tarihi Sit" listesinde yer alan alanlar bulunmamaktadır.
ııı) Cenova Deklerasyonu’nun 17. maddesinde yer alan "Akdeniz’e Has Nesli
Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar
bulunmamaktadır.
c) 14/2/1983 tarihli ve 17959 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi"nin 1. ve 2. maddeleri gereğince
67
Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal Miras" statüsü
verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar bulunmamaktadır.
ç) 17/5/1994 tarihli ve 21937 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların
Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar
olarak: İşletilmesi planlanan alanın 22 km. güney doğusunda Uluabat Gölü (Apolyont Gölü)
bulunmaktadır. Söz konusu tesis koruma alanına olan uzaklığından dolayı herhangi bir
olumsuz etkisi olmayacağı düşünülmektedir.
d) 27/7/2003 tarihli ve 25181 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Avrupa Peyzaj Sözleşmesi uyarınca koruma altına alınmış alanlar bulunmamaktadır.
3. Korunması gereken alanlar
a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit
edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik rezerv
alanları, jeotermal alanlar ve benzeri) bulunmamaktadır.
b) Tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, sulanan, sulanması mümkün ve arazi
kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, yağışa bağlı tarımda kullanılan I. ve II.
sınıf ile, özel mahsul plantasyon alanları bulunmamaktadır. Konu ile ilgili olarak Tarım İl
Müdürlüğünün görüşü ekte verilmiştir(Bkz. EK-12.3).
c) Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya akıntılı,
tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi geçmeyen
derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem
taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden
itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alanda kalan yerler bulunmamaktadır.
İşletilecek olan tesise en yakın sulak alan olarak planlanan tesisin 22 km. güney doğusunda
Uluabat Gölü (Apolyont Gölü) bulunmaktadır. Planlanan tesis koruma alanına olan
uzaklığından dolayı herhangi bir olumsuz etkisi olmayacağı düşünülmektedir.
ç) Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları bulunmamaktadır.
d) Bilimsel araştırmalar için önem arz eden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya
düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer
rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve
jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar bulunmamaktadır.
68
3.PROJENİN VE YERİN ALTERNATİFLERİ (Proje Teknolojisinin Ve Proje
Alanının Seçilme Nedenleri )
Günümüzde elektrik üretiminde ağırlıklı olarak fosil yakıtların kullanılıyor olması ve bu
yakıtların gerek tükenebilir konumda bulunması, gerekse çevreye verdikleri zararlar
nedeniyle alternatif bir enerji kaynağının kullanılması zorunluluğunu ortaya koymuştur.
Rüzgar türbinleri CO2 emisyonu azaltılmasında son derece önemlidir.
Ülke olarak; sanayileşme ve ekonomik kalkınma ile birlikte yeni ve alternatif enerji
kaynaklarının kullanımının yaygınlaşması hem nispeten çevre kirliliği hem de ekonomik
gereklilik ve dışarıya bağlı enerji üretim metotlarının ağırlığının azaltılması hususlarını
beraberinde getirmektedir. Bu kapsamda alternatif ve temiz enerji üretim yöntemlerinden
RES (Rüzgar Enerji Santralleri) de ön plana çıkmaktadır. Enerji üretiminin doğal kaynaklarla
üstelik doğal kaynak israfına yol açmadan karşılanabildiği RES tesisleri son yıllarda
ülkemizde hızla yaygınlaşma belirtileri göstermektedir.
Galata Wind Enerji Ltd. Şti. ülkemizin içinde bulunduğu elektrik enerjisi
darboğazının aşılmasında “Yenilenebilir Enerji Kaynakları” içerisinde en önemlilerinden
rüzgar enerjisi ile elektrik üretimi teknolojisinin ülkemizdeki uygulamalarının
yaygınlaştırılması amacındadır. Bu kapsamda faaliyet sahibi; proje alanını; ülkenin artan
elektrik enerjisi ihtiyacına, rüzgar enerjisi ile katkı sağlayacak potansiyele sahip olarak
değerlendirmiştir.
Kurulması planlanan ŞAHRES 27 MW Rüzgar Enerji Santrali Tesisinin; türbin tipi ve
kapasite seçiminde; aşağıda belirtilen özellikler dikkate alınmıştır.
Rüzgar karakteristikleri,
·
Türbin karakteristikleri ve performansı,
·
Türbinlerin ekonomik ömürleri ve garantileri,
·
Denenmiş ve çalışır durumda olan türbin ve performansları,
·
Enterkonnekte sisteme bağlantı özellikleri,
·
Fiyat ve performans,
·
Minimum çevre etkisi,
·
Ekonomik ömür ve bakım kolaylığı
·
Teknoloji
Ayrıca proje sahası için İl Özel İdaresinden, türbinlerin kurulacağı alanda yapılan
inceleme neticesinde maden ruhsat sahası, kiraya verilen su kaynağı ve jeotermal kaynak
arama veya işletme ruhsatlı saha bulunmadığını belirtilen görüş yazısı alınmış olup ekte
verilmiştir. Konu ile ilgili bunun dışında söz konusu proje alanında proje alanında bugüne
kadar belirlenmiş radyoaktif hammadde, kömür rezervi ve jeotermal kaynak bulunmadığına
dair Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünden yazı alınmıştır (Bkz.Ek.12.9.).
69
SONUÇLAR
GALATA WIND ENERJİ LTD. ŞTİ. tarafından, Bursa ili, Karacabey İlçesi,
27 MW’lık Rüzgar Enerji Santrali Tesisi kurulması planlanmaktadır.
Proje kapsamında toplamda 31 adet türbin, trafo merkezi ve idari bina inşa edilmesi
planlanmaktadır. Ancak bu türbinlerin 22 adedi, trafo merkezi ve idari bina Balıkesir İli,
Bandırma İlçesi sınırlarında, 9 adedi ise Bursa İli, Karacabey İlçesi sınırları içerisinde
konumlandırılacaktır. Balıkesir İli, Bandırma İlçesi sınırlarında inşası planlanan türbinler,
trafo merkezi ve idari bina için Balıkesir İl Çevre ve Orman Müdürlüğünden 21.03.2008
tarihinde ÇED Gerekli Değildir Belgesi alınmıştır(Bkz. EK-11). Bu sebeple bu rapor
kapsamında 93MW’lık enerjinin 27MW’lık kısmının üretileceği Bursa İli, Karacabey İlçesi
sınırları içerisinde inşa edilecek 9 adet türbin için gerekli hesaplamalar yapılmıştır.
Faliyet alanına en yakın yerleşim yeri; 27 numaralı türbinin yaklaşık 2000 metre
güneyinde 104 kişi nüfuslu Şahmelek Köyüdür. Proje yerinin ülke ve bölge içindeki
konumunu gösterir yer bulduru haritası ekte verilmektedir (Bkz.Ek-1). Proje kapsamındaki
türbinlerin işlendiği, türbin koordinatlarını gösterir 1/25.000 ölçekli vaziyet planı ekte
verilmiştir (Bkz. Ek-3.)
Türbinler yerleştirildikten sonra yeraltı kablolama işlemi yapılacaktır. Kablolama işlemi
güvenliği arttırmak amacıyla yeraltından yapılacaktır. Türbinler arası iletim için döşenecek
kablolalar 34,5 KVa gücünde olacak olup faaliyet alanı içerisindeki topografyaya uygun
şekilde açılacak yol güzergahı boyunca döşenecektir. Yeraltından geçecek olan kablolar
yalıtımlı olup min. 80 cm. derinliğinden döşenecektir.
Rüzgar Türbinlerinde üretilecek enerjinin Ulusal Elektrik Sistemine bağlanması
planlanmaktadır. Enerji İletim Hattı bu rapor kapsamında değerlendirilmeye alınmamış olup,
söz konusu Enerji İletim Hattı Projesi 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı “Çevresel Etki
Değerlendirilmesi Yönetmeliği “ kapsamında ayrıca değerlendirilecektir.
RES’in kurulacağı sahalar Bursa İlinin Karacabey İlçesi sınırları içerisinde kalmaktadır.
Proje yeri ve yakın yerleşim yerlerini gösterir 1/25.000 ölçekli vaziyet planı ekte
verilmektedir (Bkz.Ek–3).
RES’in kurulması planlanan proje sahasının tamamı ormanlık bir yapıya sahiptir. Proje
kapsamında orman arazisinde yapılacak çalışmalar için Orman İşletme Müdürlüğü tarafından
6831 Sayılı Orman Kanununun ilgili maddesi gereğince projeye izin verilmesinde sakınca
olmadığına karar verilmiştir. Konu ile ilgili Orman İşletme Müdürlüğü’nün yazısı ekte
verilmektedir(Bkz. EK-12.1).
Tesislerin tamamlanma süresi yaklaşık 14 aydır. Projenin ömrü, santral tamamlandıktan
sonra 49 yıldır. Proje kapsamında inşaat aşamasında 15 kişi, işletme aşamasında 7 kişi
çalışacaktır. Proje kapsamında inşaat aşamasında çalışacak olan personel yakın yerleşim
birimlerinden temin edilecek olup; bu personelin her türlü ihtiyaçları proje alanı içinde
70
bulundurulacak prefabrik yapıdan karşılanacaktır. Proje kapsamında gerekli olan içme ve
kullanma suyu, piyasadan hijyenik kaplarda ve şişelerde satın alınması yoluyla
karşılanacaktır. Faaliyet ömrünü tamamladıktan sonra tekrar kullanılmayacak durumda olan
her türlü metal parça (jeneratör, kule vb.) sahadan kaldırılacak olup metal hurdası olarak
göre tekrar kullanılabilecek parçalar değerlendirilebilecekleri proje sahalarında kullanılmak
üzere mevcut proje sahasından kaldırılacaktır. Metal olmayan (kanat vb. ) parçaların tamamı
uygun şekilde bertaraf edilmek üzere işlenecekleri tesislere gönderilecek ve proje sahasında
bırakılmayacaktır.
İnşaat aşamasında oluşacak evsel nitelikli atıksular; 19.03.1971 tarih ve 13783 Sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan
Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik” hükümleri gereğine uyularak yapılacak olan
sızdırmasız fosseptikte toplanacaktır. Sızdırmasız Fosseptik planı ekte verilmektedir
(Bkz.Ek–8) Fosseptikte biriken atık sular vidanjör ile çekilecek ve en yakın kanalizasyon
sistemine verilerek bertaraf edilecektir.
Proje kapsamında; inşaat aşamasında oluşacak evsel nitelikli katı atıklarla ilgili
14.03.1991 Tarih ve 20814 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan “Katı
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne uyulacaktır. “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”nin
20. Maddesine uygun olarak, görünüş, koku, toz, sızdırma ve benzeri faktörler yönünden
çevreyi kirletmeyecek şekilde gerekli ekipmanlarla Karacabey Belediyesi deponi sahasına
götürülmesi suretiyle bertarafı sağlanacaktır.
Tesisin işletme aşamasında rüzgar türbinlerinden kaynaklı gürültüler oluşacaktır.
Oluşacak bu gürültü seviyesi; en yeni türbin teknolojisinin kullanılması ile en aza indirilmeye
çalışılacaktır. Yeni tasarımlar ve tesisin en yakın yerleşim birimlerine (gürültüye maruz
kalacak birimler) olan uzaklığı dikkate alınırsa oluşacak gürültü miktarı son derece azdır.
oluşmayacaktır. Proje kapsamında 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı “Hafriyat Toprağı, İnşaat
ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
İnşa çalışmaları sırasında yapılacak işlemler sırasında 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü
Yönetmeliği” hükümlerine riayet edilecektir.
Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete geçmesine dek çalışacak
işçilerin ısınması için elektrik enerjisinden faydalanılacaktır.
Proje alanında hali hazırda yapılan arazi gözlemlerine göre herhangi bir kültür varlığı
görülmemekle beraber, yapılacak inşa çalışmaları sırasında herhangi bir kültür varlığına
rastlanılması durumunda inşa çalışmaları durdurularak, müze müdürlüğüne kültür
müdürlüğüne ve ilgili kurumlara haber verilerek çalışmalar ilgili kurum talimatları
doğrultusunda sürdürülecektir.
RES’in kurulması planlanan proje sahasının tamamı ormanlık bir yapıya sahiptir. Proje
kapsamında orman arazisinde yapılacak çalışmalar için Orman İşletme Müdürlüğü tarafından
71
6831 Sayılı Orman Kanununun ilgili maddesi gereğince projeye izin verilmesinde sakınca
olmadığına karar verilmiştir. Konu ile ilgili Orman İşletme Müdürlüğü’nün yazısı ekte
verilmektedir (Bkz. EK-12.1).
Rapora konu olan proje ile ilgili olarak rapor ekinde sunulan, Orman İşletme
Müdürlüğü, DSİ Genel Müdürlüğü, İl Tarım Müdürlüğü, İl Özel İdare İmar ve Yapı İşleri
Daire Başkanlığı, İl Kültür Turizm Müdürlüğü, Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü, İl Sağlık
Müdürlüğü, TEİAŞ Bölge Müdürlüğü, MTA ve İl Özel İdaresi ve ayrıca Doğa Koruma ve
Milli Parklar Şube Müdürlüğü’nden alınan görüş yazılarında belirtilen tüm hükümlere
uyulacaktır.
alınacaktır.
Proje kapsamında;
v 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”
v 07/03/2008 tarih ve 26809 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği”,
v 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Su
Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği”,
“Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”,
v 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren “
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”,
v 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren “
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”,
v 10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ”
İşyeri Açma ve Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik”
“Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği” ,
v 4857 sayılı İş Kanunu ve bu kanuna bağlı olarak çıkartılmış olan İşçi Sağlığı ve İş
Güvenliği ile ilgili Tüzük ve Yönetmeliği”
v 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkların
Kontrolü Yönetmeliği”
v 21.01.2004 tarih ve 25353 sayılı Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”
72
v 25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü
Yönetmeliği”
v 24.06.2007 tarih ve 26562 sayılı “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği”
v 08/07/2005 tarih ve 25869 sayılı “Trafikte Seyreden Motorlu Kara Taşıtlarından
Kaynaklanan Egzoz Gazı Emisyonlarının Kontrolüne Dair Yönetmelik “
ile 2872 Sayılı Çevre Kanunu ve 5491 sayılı Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun ve bu kanuna istinaden çıkarılan yönetmeliklerle ilgili meri mevzuat hükümlerine
riayet edilecektir.
73
KAYNAKLAR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
23
24
25
26
27
28
Çevre Bakanlığı, 17.07.2008: Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, Ankara
Çevre Bakanlığı, Temmuz 2006, “Endüstri Tesislerinden Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü
Yönetmeliği”
Çevre Bakanlığı, Mart 2008 “ Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi Ve Denetimi
Yönetmeliği”
Çevre Bakanlığı, Aralık 2004 “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği”,
Çevre Bakanlığı, Mart 1991, “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”
4857 Sayılı İş Kanunu Ve Bu Kanuna Bağlı Olarak Çıkartılmış Olan “ İşçi Sağlığı Ve İş
Güvenliği İle İlgili Tüzük Ve Yönetmeliği “
17.08.1987 Tarih Ve 1634 Sayılı Ve 31.08.1989 Tarih Ve 4343 Sayılı Genelge Ve 02.09.1997
Tarih Ve 23098 Sayılı Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmelik
Doç. Dr. Müezzinoğlu A., Hava Kirliliğinin Ve Kontrolünün Esasları,1987
Epa (U.S. Envıronmental Protectıon Agency), 1988,Supplement B To, Compılatıon Of Aır
Pollutant Emıısıon Factors, Volume I, Statıonary Poınt And Area Sources, Usa,
Karpuzcu, M. 1991:Çevre Kirlenmesi Ve Kontrolü, İstanbul
T.C. Bayındırlık Ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi
Başkanlığı, 1996; Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası, Ankara
Tçv, Haziran 1992: Türk Çevre Mevzuatı, Önder Matbaa, Ankara.
Tübives Türkiye Bitkileri Veri Sistemi
Ekim,T. Koyuncu, M.Vural, M.Duman, H.Aytaç, Z. Adıgüzel Türkiye Bitkileri Kırmızı
Kitabı
Davis.P.H, Flora Of Turkey And The East Aegean Islands, Vol.1-10,Edinburg(1965-1988)
Bern, Avrupa Yaban Hayatı Ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi(1984)
Iucn Red List Categories,Iucn Species Surrival Commision, 40 Th Meeting Of The Iucn
Council, Gland, Switzerland (1994)
Baytop, T.,Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Ankara (1997)
Demirsoy A. “Genel Zoocoğrafya Ve Türkiye Zoocoğrafyası”, Ankara (2002)Demirsoy A.
“Yaşamın Temel Kuralları-Omurgalılar/Amniyota (Sürüngenler, Kuşlar Ve Memeliler) CiltIıı/Kısım-Iı”, Ankara (2003)
Su Temini Ve Atıksu Uzaklaştırılması Uygulamaları İtü - 1998, Prof. Dr.Dinçer Topacık,
Prof. Dr. Veysel Eroğlu)
www.yesilcevre.net
www.mta.gov.tr
www.kgm.gov.tr
www.yerelnet.org.tr
www.eie.gov.tr
www.ruzgarenerjisibirligi.org.tr
http://www.bilgiustam.com/rüzgar-enerji
www.cedgm.gov.tr
www.youthforhab.org.tr/tr/yayinlar/enerji/ruzgar/cevresel.html)
www.cres.gr/kape/publications/papers/dimosieyseis/CRESTRANSWINDENVIRONME
NT.doc)
74
EKLER
EK–1 Yer Bulduru Haritası
EK–2 İş Akım Şeması
EK–3 1/25 000 Ölçekli Vaziyet Planı
EK–4 Arazi Kullanım Kabiliyet Haritası
EK–5 Meteorolojik Veriler
EK–6 1/25 000 Ölçekli Jeoloji Haritası
EK-6.1 Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler ve Doğal Afet Durumu
EK–7 Deprem Haritası
EK–8 Fosseptik Planı
EK–9 Üretim Lisansı
EK–10 Acil Müdahale Planı
EK–11 ÇED Gerekli Değildir Belgesi Balıkesir
EK-12 Kurum Görüşleri
EK-12.1 Orman İşletme Müdürlüğü Görüşü
EK-12.2 DSİ Genel Müdürlüğü Görüşü
EK-12.3 İl Tarım Müdürlüğü
EK-12.4 İl Özel İdare İmar ve Yapı İşleri Daire Başkanlığı Görüşü
EK-12.5 İl Kültür Turizm Müdürlüğü Görüşü
EK-12.6 Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü Görüşü
EK-12.7 İl Sağlık Müdürlüğü Görüşü
EK-12.8 TEİAŞ Bölge Müdürlüğü Görüşü
EK-12.9 MTA ve İl Özel İdaresinden alınan Görüş
EK-12.10 Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü Görüşü ve taahhütname
75
PROJE TANITIM DOSYASINI HAZIRLAYANLARIN TANITIMI
ÖZGEÇMİŞ
Adı Soyadı
: Mihrimah (MOLLAOĞLU) KOCABIYIK
Doğum Yeri / Tarihi : İstanbul-1974
Mesleği
: Çevre Mühendisi
Eğitim Durumu
: U.Ü. Müh. Mim. Fak. Çevre Mühendisliği Bölümü
Oda Sicil No
: 1 781
Yabancı Dil
: İngilizce
Mesleki Tecrübesi :-Bursa Çevre İl Müdürlüğü (1997-Eylül 1999)
-Çevre Mühendislik İnş. San. Tic. Ltd. Şti. (Ekim 1999-Aralık 1999)
-EKOÇED Çevre Danış. ve Müh. Hizm. Ltd. Şti.(14.12.1999-günümüze)
ÖZGEÇMİŞ
Adı, Soyadı
: Hüseyin CEYHAN
Doğum yeri ve tarihi
: Adıyaman-1954
Mesleği
: İşletme
Oda Sicil No
:Eğitim Durumu
: Ankara İktisadi Ticari İlimler Akademisi İşletme Fakültesi
Mesleki Tecrübe
: -Akdoğan Mensucat Koll. Şti. Personel Muh. Müd.(1974-1978
-Sorkuysan Elektronik Bakır San. Tic. A.Ş Muh. Sor.(1978-1982)
-Ülker Büsküvi Fab.Ankara Gen.Müdr.Yard. (1982-1982)
-Petlas San.A.Ş Satınalma Müd. (1987-1989)
-Bingo Deterjanları Genel Müdür (1989-1991)
-İstanbul Belediye Petrolleri Genel Müdür (1991-1992)
-Gökkuşağı Sprey ve Kozmetik A.Ş Genel Müdür (1992-1994)
-Ukrayna-Türkiye Türk Cumhuriyetleri Ticari Yönetim (1994-1998)
-Sarayörme Konfeksiyon San.Tic.A.Ş Genel Müd.Yrd. (1998-2001)
-EKOÇED Çev. Dan. Ltd. Şti. ( Haziran 2001-günümüze)
ÖZGEÇMİŞ
Adı, Soyadı
: Ahmet ÇETİN
Doğum yeri / tarihi : Kırcaali - 1949
Mesleği
: Jeoloji Yüksek Mühendisi
Oda Sicil No
: 115
Eğitim Durumu
: İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi
Mesleki Tecrübe
: - MTA Genel Müdürlüğü,(1973-2000),
-Çevsan Ltd. Şti., (2000- 2002)
-EKOÇED Çev. Dan. ve Müh. Hizm. Ltd. Şti. (2002-günümüze)
76
ÖZGEÇMİŞ
Adı, Soyadı
: Abdurrahim ARSLAN
Doğum yeri ve tarihi
: Ankara-1980
Mesleği
: Maliyeci
Oda Sicil No
:Eğitim Durumu :Uludağ Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fak. Maliye Lisans
Mesleki Tecrübe
:- EKOÇED Çev. Dan. Ltd. Şti. ( 2005-günümüze)
ÖZGEÇMİŞ
Adı Soyadı
: Mehmet Akif DİNÇER
Doğum Yeri / Tarihi : Kayseri - 1960
Mesleği
: Elektrik Mühendisi
Eğitim Durumu
: Yıldız Teknik Üniversitesi, Elektrik Mühendisliği Bölümü 1981
Oda Sicil No
: 14068
Yabancı Dil
: İngilizce
Mesleki Tecrübesi : 1983 - 1990 AR İNŞAAT A.Ş. ( Elektrik Altyapı Hizmetleri
1990- 2007 AKTAŞ ELEKTRİK A.Ş.( Elektrik Dağıtım ve Ticaret )
2007-GALATA WIND ENERJİ LTD.(Yenilenebilir Enerji Yatırımları )
ÖZGEÇMİŞ
Adı, Soyadı
Doğum Yeri ve tarihi
Mesleği
Oda Sicil No
Eğitğm Durumu
Mesleki Tecrübe
: Engin KILIÇ
: Bursa-1982
: Biyolog
::Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fak. Biyoloji Bölümü
: EKOÇED Çev. Dan. Ltd. Şti. (2007-Günümüze)
77

proje sahibinin adı

Transkript

Benzer belgeler

Whisper 200

Rüzgar hızı kontrolü

Midilli, Sisam Doğusundan mı Batısından mı? Tekneyle güneye

Northel Enerji Panel Sunumu, Ahmet Cem YALÇIN

Slayt 1 - WordPress.com

Rüzgarın Yönü ve Hızı