t rk ye`de ve avrupa`da prefabr ke beton b le enler le yapı ret m

Transkript

189
Türkiyede ve Avrupada Prefabrike Beton Bileþenler ile Yapý Üretiminde Gözlenen Deðiþimler
!!
"##$&%'(')+*,(*
-./
0.+1324+
4
++!!
TÜRKÝYE'DE VE AVRUPA'DA PREFABRÝKE BETON BÝLEÞENLER ÝLE
YAPI ÜRETÝMÝNDE GÖZLENEN DEÐÝÞÝMLER
Füsun DEMÝREL*
Gazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlýk Fakültesi, Mimarlýk Bölümü, Ankara, TÜRKÝYE
[email protected],
Ýsmail Aða GÖNÜL
Dicle Üniversitesi,Mühendislik Mimarlýk Fakültesi,Mimarlýk Bölümü,
Diyarbakýr, TÜRKÝYE, [email protected]
ÖZET
Bu çalýþmada, 1990'lý yýllarda Türkiye'de ve Avrupa'da prefabrike beton bileþenler
ile yapý üretiminde gözlenen deðiþimler incelenmiþtir. Bu çalýþmada Türkiye'de;
1994-2000 yýllarý arasýnda, üretilen üstyapý ürün türlerinde (duvar- döþeme
panelleri, kolonlar, kiriþler, çatý makaslarý vb.) deðiþiklik olmadýðý ve bu ürünlerin
daha çok özel sektör tarafýndan talep edildiði görülmüþtür. Yýllýk üstyapý bileþenleri
üretiminin ve prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin, toplam yapý üretimi
içindeki payýnýn 1994-1997 yýllarý arasýnda arttýðý, 1997-2000 yýllarý arasýnda ise
düþtüðü gözlemlenmiþtir. 1997-2000 yýllarý arasýnda, Türkiye'de pazar payýnda en
önemli düþüþlerin olduðu bölgenin Marmara Bölgesi olduðu saptanmýþtýr.
Avrupa'nýn deðiþik bölgelerinden yirmi iki ülkenin incelenmesi sonucunda ise,
bu ülkelerin kiþi baþýna düþen üstyapý bileþenleri üretim deðerlerinin ortalamasýnda
1990-1998 yýllarý arasýnda sürekli bir düþüþün olduðu görülmüþtür. Ayný düþüþ
prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin toplam yapý üretimi içindeki payýnda
ise görülmemiþtir.
Anahtar Kelimeler: Beton prefabrikasyon, prefabrike yapý istatistikleri,
prefabrikasyon sektörü
OBSERVED CHANGES ON BUILDING PRODUCTION BY
PREFABRICATED CONCRETE COMPONENTS : IN TURKEY AND
EUROPE
ABSTRACT
In this study, the changes in building production by prefabricated concrete
components in Turkey and Europe in the 1990s were examined. This study
reveals that there have not been any changes in the superstructure element
types (wall-floor panels, columns, beams, trusses, etc.) produced in Turkey
between 1994-2000 and these elements have been demanded especially by the
private sector. It has been observed that the annual shares of superstructure
190
G.Ü.-Fen Bil.Derg.,16(1):189-203,2003 / Füsun DEMÝREL, Ýsmail Aða GÖNÜL
components' production and building production with prefabricated concrete
elements in the total building production increased between 1994-1997 but
decreased between 1997-2000. The most significant decrease was recorded in
the Marmara region market share between 1997-2000 in Turkey. According to the
investigation among the twenty two countries in different regions in Europe,
the average superstructure components' production per person continuously
decreased between 1990-1998. However, a similar decrease in the building
production with the prefabricated concrete components in the total building
production has not been observed.
Keywords: Concrete prefabrication, precast building statistics, prefabrication sector
1.GÝRÝÞ
Beton prefabrikasyon sektörü ürünleri, dört ana grup altýnda sýnýflandýrýlabilirler. Bunlar; üstyapý
bileþenleri, altyapý bileþenleri, çevre düzenleme bileþenleri ve elektrifikasyondur. Bu dört ana grubun
alt ürünleri ise Þekil 1'de verilmiþtir.
5678:9:;<=:>?@:A@B:?@C:>
DEFEGHIJ+KJLHMLN+IHOMP+NQMIMRN
STU
VWI S WXJ+YPZV[\]LWQ^W
T J+FWLWGFWKJ
_:ELF+`IF+`&aMGWF+FWK
b:` S MK S W\]LWQ^WaMGWF+FWKJ
cRQ^EFWG\]LWQ^WIJ+KJLJ
cRQEFWG T FEIFMK
9?78:9:;<=:>?@:A@B:?@C:>
D]aKd:IJ+KJLFWKJ
_:WPEG S W T WPEGMKQ^W T EK`FMK
D:`P+`Q^WGYWeWFWQMGFMKN
fLN+I S WhgiEF T MKJ giWKWFWQ^MGFMKN
DMKMjgkEFFMKNWQGJ gkWP
T EK\dKFWKJ
DMKMjgkEF+FMKNIWGMKPMLFMKN
DMGMFN+elMKM:WFWQMGFMKN
_:WPEG:P+KM S WKR
=:
;+
6
5:
v @w:C:@yx:5:z@B:?@{3@
=>?@:A@B:?@C>
DWGP|3E T J+F giMFMKN
D:J+F+J+P+F+J T WPEG:aMKIWFWK
_:EK\dKFWK
}WR T MKJ giWKFWK+J
~ RP+J+GM\:\` S MKFMKN
_:MtOW\` S MKFMKN
XJ+P\J+KWIFWKJ
@?@m7C>n>m968o:B
pGWKrqsJGMIJ+FtMP+P+N\J+KWIFWKJ
cugi\N+GFMP+QM:\J+KWIFWKJ
VKMYE T J+GMRN T J+FWLWGFWKJ
Þekil 1. Beton prefabrikasyon sektörü ürünleri
Yapý üretiminde kullanýlan ürün grubu ise üstyapý bileþenleridir. Yapý üretiminde prefabrike beton
üstyapý bileþenlerinin kullanýlma oranlarý ülkeden ülkeye, hatta ayný ülkenin bölgelerine ve þehirlerine
göre farklýlýklar göstermektedir. Bu çalýþmanýn amacý ise; 90'lý yýllarda prefabrike beton bileþenler
ile yapý üretimini, üretici firmalar, ürün türleri, yýllýk bileþen üretimleri, pazar bölgeleri, toplam yapý
üretimi içindeki paylarý gibi deðiþik boyutlarýyla inceleyerek, 20. yy.'nýn son döneminde Türkiye'de
ve Avrupa'da yaþanan deðiþimleri belirlemektir. Dolayýsýyla, Türkiye'de ve Avrupa'da prefabrike
191
beton bileþenler ile yapý üretiminin hangi doðrultuda ilerlediðini görmek mümkün olabilecektir.
Bu çalýþmada; prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminde yaþanan deðiþimler Türkiye ve
Avrupa için ayrý ayrý incelenecektir. Avrupa'da yaþanan deðiþimler incelenirken karþýlaþtýrma
yapabilmek için Türkiye ile ilgili verilere de yer verilecektir.
2. TÜRKÝYE'DE PREFABRÝKE BETON BÝLEÞENLER ÝLE YAPI ÜRETÝMÝNDE
YAÞANAN DEÐÝÞÝMLER
Türkiye'de prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin toplam yapý üretimi içindeki payý dýþýnda
üretici firmalar, ürün türleri, yýllýk bileþen üretimleri ve pazar bölgeleri gibi konularla ilgili istatistik
bilgiler her yýl düzenli olarak Türkiye Prefabrik Birliði'nin Sektör Raporlarýnda (1) yer almaktadýr.
Birliðin tespitine göre, 2000 yýlýnda üretim yapan 103 firmanýn 30'u Türkiye Prefabrik Birliði (TPB)
üyesidir. Sektör raporlarýnda, 1994 yýlýna kadar sadece birliðe üye olan firmalarýn istatiksel bilgilerine
yer verilirken 1994 yýlýndan sonra birlik dýþýndaki firmalarýn da istatiksel bilgilerine yer verilmiþtir. Bu
nedenle, Türkiye'de prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminde yaþanan deðiþimleri tüm sektör
kapsamýnda inceleyebilmek sadece 1994 yýlýndan sonraki süreç için mümkün olabilmektedir. Bu
çalýþmada da, Türkiye için verilen bilgiler; 1994-2000 yýllarý arasýndaki süreci içine almaktadýr.
Türkiye'de üstyapý bileþeni üretiminin toplam prefabrike üretim içindeki payý, ülkenin genel
ekonomik durumuna baðlý olarak 1994 yýlýndan 2000 yýlýna kadar sürekli deðiþiklik göstermiþtir. Her
ürün tipi üretiminin toplam üretim içindeki paylarý Þekil 2'de verilmiþtir.
À ¿ª®+¨³&¤²¯¦+³&ÁÂ ±Ã¯½Ä¨¸§©«Å+ÆyÇ

k
k

k

¡¡
¡¡
¡¡
k

¡¡¢
¤¥¦r§©¨ª«¬ ®¯°¯±®¯²¤:²¯¦ ³
¶ ¯¸·i²¯:¹:º»¯±®¯³¯:¬ ®+¯ ¯±®+¯²¤²¯¦ ³

¡¡£

¡¡¡

´^®+¦r§µ¨ª«¬+®+¯°¯±®+¯²¤²¯¦++³:
¼®+¯½¦²+¾ ½¨¥¸§µ¿±^¤:²¯¦+³:
Þekil 2. Beton prefabrike ürün gruplarýnýn toplam beton prefabrike üretim içindeki paylarý (1)
Þekil 2'de görüldüðü gibi üstyapý bileþenlerinin toplam üretim içindeki payý 1994 yýlýnda % 45,7
iken, 1997 yýlýnda belirtilen süreçte en yüksek oran olan % 49,3'e çýkmýþtýr. 1997 yýlýnda üretilen
prefabrike bileþenlerin yaklaþýk yarýsýný, üstyapý bileþenlerinin oluþturduðu görülmektedir. 2000 yýlýnda
ise ekonomik durgunluðun sonucu olarak belirtilen süreçte en düþük oran olan % 30'a kadar
düþmüþtür. 2000 yýlýnda, çevre düzenleme bileþenleri % 32'lik üretim payý ile ilk kez üstyapý bileþenleri
oranýný geçmiþ, altyapý bileþenleri ise % 30'luk üretim payý ile üstyapý bileþenleri oranýný yakalamýþtýr.
2.1. Üretici Firmalar
Prefabrike beton bileþen üreten firmalarla ilgili veriler Çizelge 1'de verilmiþtir.
192
Çizelge 1. Üretici Firmalar Ýle Ýlgili Veriler ¹
ÑÒÓÔ ÕÖ&×Ø ÙÖÕ
ÚÕÛÜ ÝÜ
×Ø ÙÖÕÑßÙ+ß
àáâ Ôãä:ÕÖ:å
ÑçèyéÛ â ÝØ
×Ø ÙÖÕÚÕÛÜ+ÝÜ
Ñ â ÝØ+ÝÚÕÛÜ+ÝÜ+ê
ë ÝìØ íîÕÖê
éÙ â ì+Ø Ö
ä:ÕÓÕÝØ ì â Ô â ÙØ ê
ï ÈÐÐÐÖð+ã+ÛÜ+Ô ñ
ÈÉÉÊ
ÈÉÉË
ÈÉÉÌ
ÈÉÉÍ
ÈÉÉÎ
ÈÉÉÉ
ÏÐÐÐ
ÌÞ
ÌÊ
ÎÍ
ÈÐË
ÈÈÊ
ÈÐÉ
ÈÐÞ
ËÞãÈÐ
ËÎãÌ
ÍÍãÈÐ
ÉÎã Í
ÈÐÏãÈÏ
ÉÍãÈÏ
æ æ+æ
ÏÞ
Þ É
Ê:ÊÐÐ
ÏÞ
Þ É
ÊËÐÐ
ÏÍ
Þ É
ÊËÐÐ
Þ Ð
ÊÞ
Ì:ÐÈÈ
Þ Þ
ÊÊ
Ë:ÐÌÊ
Þ Ï
ÊÈ
ËÐÌÌ
ÞÐ
Þ É
Ê:ÊÊÌ
ÎÞÍæ+Ëò
ÎÞÍæ+Ëò
ÉÍÊæ+Ìò
ÈÐÏÌ
ÈÏÏÌ
ÈÊÉÎ
ÈËÐÐ
¹ Çizelgede verilen deðerler TPB Sektör Raporlarýndan (1) alýnmýþtýr.
² Verilen deðerler sadece TPB üyesi firmalara aittir.
³ TPB Sektör Raporlarýnda (1) belirtilen yýllardaki üretim ton/yýl olarak verilmiþtir. Yukarýdaki Çizelgede
belirtilen yýllar için verilen deðerler betonun yoðunluðunun 2400 kg/m³ olduðu varsayýlarak
hesaplanmýþ m³/yýl birimli deðerlerdir.
Çizelge 1'den izleneceði gibi, sektörde toplam firma sayýsý 1994 yýlýndan 1998 yýlýna kadar düzenli
olarak artmýþ, 1998 yýlýndan sonra düþüþe geçmiþtir. 1994 yýlýnda 63 olan toplam firma sayýsý, 1998
yýlýnda 114'e çýkarken, dört yýl gibi kýsa bir süre sonunda yaklaþýk iki katýna kadar çýkabilmiþtir. Daha
sonraki iki yýlda düþüþe geçen toplam firma sayýsý 2000 yýlýnda 103'e kadar düþmüþtür. Bir önceki
yýla göre en fazla artýþ 1996 ve 1997 yýllarýnda olmuþtur. Üretim yapan firmalarýn çoðunluðu baþta
Marmara Bölgesi olmak üzere Ýç Anadolu Bölgesi, Ege Bölgesi ve Akdeniz Bölgesi'nde
yoðunlaþmýþtýr. Doðu Anadolu Bölgesi, Güneydoðu Anadolu Bölgesi ve Karadeniz Bölgesi'nde ise
diðer bölgelere oranla daha az sayýda firma bulunmaktadýr. Bu firmalarýn büyük çoðunluðu ise özel
sektör firmalarýdýr. Firmalara ait tesis sayýsý, istihdam ve üretim kapasiteleri ile ilgili olarak sadece
TPB üyesi firmalarýn verilerine ulaþýlabilmiþtir. TPB üyesi firma sayýsý ve bu firmalara ait tesis
sayýlarý için de en görkemli yýl 1998 olurken, sonraki iki yýlda düþüþler yaþanmýþtýr. 2000 yýlý baþýnda
yürürlüðe giren ekonomik program dolayýsý ile bazý sektörlerde yýl içinde görülen canlanma prefabrike
beton sektörüne yansýmamýþ, bunun sonucu olarak istihdam sayýsýnda da azalmalar yaþanmýþtýr.
1999 ve 2000 yýllarýndaki düþüþlere raðmen firmalar üretim kapasitelerini 1996 yýlýndan itibaren
sürekli arttýrmýþlardýr.
2.2. Üretilen Üstyapý Bileþen Türleri
Bu çalýþmada; sektördeki tüm firmalarýn üstyapý ürün türlerini kapsayan bir bilgiye ne yazýk ki
ulaþýlamamýþtýr. Ancak, sadece birliðe üye olan firmalarýn üstyapý ürün türleri hakkýnda bilgi
alýnabilmiþtir. TPB'ne üye olan firmalarýn üstyapý bileþenleri ile ilgili üretimde birlik dýþýndaki firmalara
oranla çok daha fazla bir pazar payý olmasý nedeniyle ( örneðin 1999 yýlýnda % 43'lük üretim payýnýn
% 32'si, 2000 yýlýnda ise % 30'luk üretim payýnýn % 22'si TPB üyesi firmalara aittir ) sadece birliðe
üye olan firmalarýn üstyapý ürün türü bilgilerinin de sektörün geneli hakkýnda bir fikir verebileceði
düþünülmektedir. Çizelge 2'de üstyapý ürün türleri ve bu ürünleri üreten TBP üyesi firmalar ile ilgili
bilgiler verilmiþtir.
193
Çizelge 2. Üstyapý ürün türleri ve üretici firmalar ¹
*
ó
ö:ûó:ôó
öóôó
þ þ +,+ ,+- .
/ 01
. ýö+ .4ýö5 ,4
2 3
6 þ,7 7:ÿ44
8 7/5/49:,44
ÿ44
;<= 444
4 .5
þ 4
9: ,445,
û>
þ 4>0þ ó:ôõö÷ø÷ù÷ôú^û:üû:ô3ýöþÿ&ù
!
ý"#$
%
ý"#
&
ý"'
'
ý#(
)
ý##
ý#"
"( ( (
ý # ( + #
) "+ &
# ! +)
+ #
) "+ &
# ! +)
)) + ) + %
" +&
) + '
)& + "
"'+ &
' +%
) ) ! +!
" ) +
)! + !
)! + !
# +" %
(
" +'
" +'
" +'
" +'
) +%
) +%
'+ "
'+ "
) +' %
) +' %
) +' %
" %
% + '
) +'
% + '
) +'
" +&
'+ !
# +
& +
#+ ' %
& +" %
(
# #
& + & +" %
& + &
& +&
"(
"#+ #
¹ Çizelgede verilen deðerler TPB Sektör Raporlarýndan (1) alýnmýþtýr.
² Parantez içinde verilen deðerler o yýla ait toplam TPB üyesi firma sayýsýný göstermektedir.
Çizelge 2'de görüleceði gibi, Türkiye'deki üretici firmalarýn büyük çoðunluðu baþta "duvar ve
döþeme panelleri" olmak üzere "kolon, kiriþ, aþýk, çatý makasý vb." ile "çift ve tek (T) kiriþler" üretimi
üzerinde yoðunlaþmýþlardýr. Üretici firmalarýn yaklaþýk üçte bir "boþluklu panel" üretirken, yaklaþýk
beþte biri ise "asmolen bloklar" ve "prekast asmolen döþeme kiriþi" üretmektedirler. Türkiye'de
hücre elemanlarý üretimine olan ilgi ise yok denecek kadar azdýr. Üretici firmalarýn üstyapý ürünlerini
üretme oranlarý 1994-2000 yýllarý arasýnda büyük deðiþimlere uðramamýþtýr.
2.3. Yýllýk Üstyapý Bileþen Üretimleri
Beton prefabrikasyon sektöründeki firmalarýn yýllýk üstyapý bileþen üretimleri Þekil 3'de verilmiþtir.
IKJ LMN O
F @ @@@@@
C@@@@@
A @@@@@
D@@@@@
E@@@@@
?@@@@@
G@@@@@
H@@@@@
B@@@@@
F @@@@@
A AA>BBA
DBC>?BC
EAA>EF F
? @5ABC@
GG G?F @
HCC>@?D
BA @>GEH
@
F CCG
F CC?
F CCE
F CCD
FCCA
F CCC
B@ @@
PQ R
Þekil 3. Yýllýk Üstyapý Bileþen Üretimleri (1)
Yukarýdaki þekilden görüleceði gibi, yýllýk üstyapý bileþen üretimi 1997 yýlýna kadar artmýþ, daha
sonraki yýllarda ise sürekli düþmüþtür. 1994'te 280 463 m³ olan yýllýk üretim miktarý, 1997 yýlýnda 888
228 m³'e çýkarken üç yýl içinde yýllýk üretim miktarýnda üç katýndan daha fazla bir artýþ yaþanmýþtýr.
Bunun aksine, 1997'den sonra çok sert düþüþler yaþanmýþtýr. 2000 yýlýndaki üretim miktarý ise, 1995
yýlýndaki üretim miktarýnýn gerisinde kalmýþtýr.
194
2.4. Yýllýk Üstyapý Bileþen Üretimlerinin Sektör Bazýnda Daðýlýmlarý
Yýllýk üstyapý bileþen üretimlerinin sektör bazýnda daðýlýmlarý ile ilgili bilgiler Þekil 4'de verilmiþtir.
X
lzp{j 5
h |}q io ~ o mq upjn|k
b] ]] ] ] ]
V\
Z
Z
XX
a ]] ]] ]
\\
SZ
T
X
\[
UY
^ ]] ]] ]
Y
TV
\Z
YW
Z
\UX
T
W
SS
XS
bc c _
bcc d
b c c`
Z[\
Y[
VW
STV
S
Z
T
[
V\
VU\
\W
bc ca
r5s oi tou pvn
Z[
TUST
ZW
\
bc c e
fgh5i jkmlno pq k
V
VZ
U[
SS
T[
S
U
\
V
\
TU
XY
[ST
ZZ
V
]
VUV
\W
\Y
Z\
Y
SWX
XX
VU
\
W[
\
_]] ]] ]
WW
V[U
` ]] ]] ]
YXY
[Z[
b c c c
^ ] ]]
wjk>xtou pvny
Þekil 4. Yýllýk Üstyapý Bileþen Üretimlerinin Sektör Bazýnda Daðýlýmlarý (1)
Türkiye'de 1994-2000 yýllarý arasýnda toplam içindeki paylarýnda küçük deðiþimler olsa da üstyapý
bileþenlerini talep eden sektör ezici bir çoðunlukla özel sektör olmuþtur. 1994 yýlýnda üretilen üstyapý
bileþenlerinin %86,3'ü, 2000 yýlýnda ise %88,7'si özel sektöre sunulurken bu oran 1995 ve 1996
yýllarýnda yaklaþýk %95 seviyelerine kadar çýkmýþtýr. Belirlenen süreçte kamu sektörünün üstyapý
elemanlarýna ilgisi az olmuþ, toplam içindeki paylarý sadece 1994, 1997 ve 2000 yýllarýnda %10'u
aþabilmiþtir.
Talebin büyük çoðunluðunu özel sektörün teþkil etmesinden dolayý, özel sektörün üstyapý
bileþenlerine talepleri arttýkça yýllýk üretim de artmýþ, talep azaldýkça yýllýk üretim de azalmýþtýr. Þekil
4'de görüldüðü gibi, 1994-1997 yýllarý arasýnda özel sektör taleplerinin artmasý yýllýk üretimin artmasýna
neden olurken, 1997-2000 yýllarý arasýndaki talep azalmasý ise yýllýk üretimin azalmasýna neden olmuþtur.
2.5. Yýllýk Üstyapý Bileþen Üretimlerinin Pazar Bölgelerine Göre Daðýlýmlarý
Konu ile ilgili ancak 1997-2000 yýllarý arasýndaki bilgilere ulaþýlabilmesi nedeni ile Þekil 5'de dört
yýllýk analiz verilebilmiþtir.
ÊÉ
Ç È 5
Æ½
¹ » 5
¿Å Ä
Ã 5
Á
¿À¾ ÁÂ 55
¼½
¹ º» 5
·¸

µµ¶
5
® ¨«5ª¯

µµ

µµµ

5

¡¢
£¤5>¥5>¦ §¨©5ª «5 ¬
°±¯¨©5ª «5 ¬
°±¯¥5²³ °¢±¯¨«5 ª5 ¯
´¢ ª «5¬
Þekil 5. Yýllýk Üstyapý Bileþen Üretimlerinin Pazar Bölgelerine Göre Daðýlýmlarý (1)

Þekil 5'de görülebileceði gibi, Türkiye'de, 1997-2000 yýllarý arasýnda (toplam içindeki paylarýnda
büyük düþüþler olmasýna raðmen) üstyapý bileþenlerinin en fazla kullanýldýðý bölge Marmara Bölgesi
olmuþtur. 1997 yýlýnda üretilen üstyapý bileþenlerinin %55,8'i Marmara Bölgesi'nde kullanýlmýþken,
bu oran 2000 yýlýnda %38,3'e düþmüþtür. Marmara Bölgesi'ndeki bu büyük pazar kaybýnýn aksine
Ege ve Batý Akdeniz Bölgeleri'nin pazar payýnda artýþlar yaþanmýþtýr. Bu bölgelerde kullanýlan üstyapý
bileþenlerini miktarýnda azalma olmasýna raðmen 1997 yýlýnda %24,7 olan toplam içindeki paylarý
2000 yýlýnda %33'e çýkmýþtýr. Toplam içindeki paylarý en fazla artýþ gösteren bölge ise Ýç Anadolu
Bölgesi olmuþtur. 1997 yýlýnda %9,8 olan paylarý 2000 yýlýnda %21,4'e çýkmýþtýr. 1997-2000 yýllarý
arasýnda toplam içindeki paylarýnda bazý deðiþimler olsa da, belirtilen süreçte Doðu Akdeniz, Doðu
ve Güneydoðu Anadolu ve Karadeniz Bölgeleri'nin üstyapý bileþenlerine olan ilgileri yok denecek
kadar az olmuþtur.
1997-2000 yýllarý arasýnda yýllýk üstyapý bileþen üretimindeki büyük düþüþlerin en büyük nedeni
Marmara Bölgesi'ndeki büyük talep azalmasý olmuþtur. Þekil 5'de görüldüðü gibi, diðer bölgelerdeki
talep azalmalarý Marmara Bölgesi'ndeki kadar olmamýþ, 1997 yýlýnda %55,8'lik bir pazar payýna
sahip olan Marmara Bölgesi'ndeki sert düþüþler, yýllýk üretimde de sert düþüþler olmasýna neden
olmuþtur.
2.6. Prefabrike Beton Bileþenler Ýle Yapý Üretiminin Toplam Yapý Üretimi Ýçindeki Payý
Türkiye'de prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin toplam yapý üretimi içindeki payý
konusunda T.C. Devlet Ýstatistik Enstitüsü'nde her yýl üretilen yapýlarýn toplam alanlarý ile bu yapýlarýn
taþýyýcý sistemleri hakkýnda bilgiler sunulurken, taþýyýcý sistemi betonarme olan yapýlarýn ne kadarýnýn
prefabrike olduðu konusunda bir çalýþma yapýlmamýþtýr. Konuyla ilgili bilimsel istatistikler bulunmadýðý
için prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin toplam yapý üretimi içindeki payý konusunda ancak
tahmin yapýlabilecektir.
Türkiye'de yýllara göre prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin toplam yapý üretimi içindeki
payýnýn bulunmasý için kullanýlan yöntem Çizelge 4'de belirtilmiþtir.
Çizelge 3. Yýllýk yapý üretimi ¹
ËÍÌÏÎ>ÐÑ
ÙÔÓÖÜ
Ëàáâã
äæåçèéè
Ëàáâã5ê>ë ì ãíîí
ïðîñò
ù úúøû
ù úúü
ù úúý
ù úú
ù úú
ù úúú
ÿ
úüÏûþýú
úù>üøû
úúÿüøû
ù
ûûþý
ý
ÿøûþú
ÿù ÿþü
ÿ>ÿýù
ùüü ûþú
ÿÍýû
ÿúúú
ú
ÿýùÖû
>ý ÿü
ËÍÌÏÎ>Ð>Ñ¢ÒÔÓÕÓÖÎ>Ò>×>ËÍØ
Ù>×ÚÛÓÖÜ×>Ý
Ëàáâã
Ëàáâã
Ò>èóèáôåõí
Ò>èóèáôåõí
Ù>å ö5è÷åë èá
Ù>å ö5èê>ë ìãíîí
äøåçèéè
ïðîñò
ûÍüÿøû
úù
üùù
úÿøû ù
üüÿÿ
ù
ÿü>ýÿ
üúý
ù ÿüúù
ù
üøûþý
ù ÿÏûþÿý>úý
úÿ
ùù ûýúÿ
ûû
ù
øû>ûþú
ÑÞÌÏÚ5Ü×>ß
Ñà 5
ö ÷åî
Ñà ö5÷åî
Ù>å öè
Ù>å ö5è
ê>ë ì ãíîí
äæåçèéè
ïðîñò
úúúú
üøû ùù
úýýýù
Ôüúúý
ù
øûþý
û ùþýøûû
ù
ý ûý
ûþüù ýýüü
úùù ý
ûþÿù ýýøûþü
ý
ûþúúüÿ
ù ý
û ù û ù ÿüù ü
¹ Çizelgede verilen deðerler T.C. Devlet Ýstatistik Enstitüsü'nden (2) alýnmýþtýr.
Çizelge 4. Prefabrike Beton Bileþenler Ýle Yapý Üretiminin Toplam Yapý Üretimi Ýçindeki Payý
!#
EFF
G
EFFN
EFFK
EFF
M
EFFI
EFFF
HJJJ
"!#$%
'&()+*,&
-/.((01
2
'&()+*,&
-/.'((01
2
$3+0+4*56''-/7+(
8(2'-/7+(
8(27+(&+7+(!*56
$&(0+-+9-':;/9"< =
$&(0+-/9>-+?;/9>@+=
HIJGKL
FL
G>I
MM
GGGNE
J
EGIEMJJ
KIIKEE
HHFNL
MJ
IIIHHI
HFKJMKJ
MHFNHF
HGLEMKL
NJIHFJ
EKF
G>LJJ
LFFJN
M
ELLJ>E
FJ
'%
!#
$+%'A
;/9>@/=
LMJN
G"EE
L
LMNJFIFK
GE'MK
GGMM
G'NE
KKINN
G'HE
KKI
GN
LIGFFNLH
GE'G'E
HNE
N
"
>!#
$%'%
!#$%BC
'!>#';+D=
H
O+NH
L
O+FN
N
O+NJ
K
O+NK
N
O/MM
GO/GJ
L
O+HE
¹ Belirtilen deðerler Türkiye Prefabrik Birliði Sektör Raporlarýndan (1) alýnmýþtýr.
² 1 m² yapý üretiminde 0,3 m³ beton prefabrike üstyapý bileþeni kullanýldýðý varsayýlarak hesaplama yapýlmýþtýr(3).
³ Belirtilen deðerler T.C. Devlet Ýstatistik Enstitüsü'nden (2) alýnmýþtýr.
195
196
Þekil 2 ve Çizelge 4'ün incelenmesi ile görüleceði gibi, prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin
toplam yapý üretimi içindeki payý, prefabrike beton üstyapý bileþeni üretimi ile ayný doðrultuda bir
seyir izlemiþtir. 1994 - 1997 yýllarý arasýnda prefabrike beton üstyapý bileþeni üretimi artarken,
prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin toplam yapý üretimi içindeki payý da artmýþtýr. 1997 2000 yýllarý arasýnda ise prefabrike beton üstyapý bileþeni üretimi düþerken, prefabrike beton bileþenler
ile yapý üretiminin toplam yapý üretimi içindeki payý da düþmüþtür.
Çizelge 4'de görüldüðü gibi, prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin 1997 yýlýnda % 6,56
olan toplam yapý üretimi içindeki payý, 1994 - 2000 yýllarý arasýndaki en yüksek pay deðeri olmuþtur.
Bu da göstermektedir ki, 20. yy.'ýn son döneminde de, Türkiye'de prefabrike beton bileþenler ile
yapý üretimine olan ilgi çok alt düzeyde gerçekleþmiþtir.
3. AVRUPA'DA PREFABRÝKE BETON BÝLEÞENLER ÝLE YAPI ÜRETÝMÝNDE
YAÞANAN DEÐÝÞÝMLER
Bu bölümde; Avrupa'da prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminde yaþanan deðiþimler, 1990,
1995, 1997 ve 1998 yýllarýný içerecek þekilde, Þekil 6'da gösterilen yirmi iki ülke çerçevesinde
irdelenmiþtir. Avrupa ile karþýlaþtýrma yapabilmek için Türkiye ile ilgili verilere de yer verilmiþtir.
Þekil 6. Çalýþma çerçevesinde ele alýnan ülkeler
3.1. Yýllýk Üstyapý Bileþen Üretimleri
Birleþmiþ Milletler tarafýndan 2000 yýlýnda yayýmlanan "Housing and Building Statistics"(4)
bülteninde yer alan 1990, 1995, 1997 ve 1998 yýllarýna ait istatistiki verilerden yararlanýlarak Þekil
7'de bu çalýþmada seçilen Avrupa ülkelerinde yýllara göre kiþi baþýna düþen üretim deðerleri verilmiþtir.
Kullanýlan veriler ve hesap yöntemine iliþkin ayrýntýlar Çizelge Ek 1'de verilmiþtir.
1990 yýlýnda, Avrupa ülkelerinin kiþi baþýna düþen üretim deðerlerinin ortalamasý 0,164 m³/ kiþi
iken, bu rakam 1995 yýlýnda 0,063'e , 1997 yýlýnda 0,047'ye , 1998 yýlýnda da 0,046'ya düþmüþtür. En
sert düþüþ ise 1990 ile 1995 yýllarý arasýndaki süreçte yaþanmýþtýr. Bunun en büyük nedeni Rusya,
Ukrayna, Moldova, Lituanya, Letonya, Kazakistan, Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan gibi eski
Sovyetler Birliði'ne baðlý ülkeler ile diðer eski doðu bloðu ülkeleri olan Polonya, Romanya, Çek
Cumhuriyeti ve Macaristan gibi ülkelerdeki sert düþüþler olmuþtur. Eski Sovyetler Birliði'ne baðlý
ülkelerin 1990 yýlýnda Avrupa ortalamasýnýn çok üzerinde olan 0,228 m³/kiþi'lik ortalama deðeri 1995
yýlýnda 0,050'ye, diðer eski doðu bloku ülkelerinin 1990 yýlýnda 0,138 m³/ kiþi'lik ortalama deðeri 1995
yýlýnda 0,054'e düþerek Avrupa ortalamasýnýn altýnda kalmýþtýr. Eski Sovyetler Birliði'ne baðlý ülkelerin
ortalamasý 1997 ve 1998 yýllarýnda da düþerek Avrupa ortalamasýnýn çok daha altýna inerken, diðer
eski doðu bloku ülkelerinin ortalamasýnda ayný yýllarda artýþlar olmuþ ve Avrupa ortalamasýnýn
197
w
g
{
n{
|o
k
|l
s

W
hl

æÒ
ÅÒ
ÓÆ
åÂ
ÓÃ
Êä
¿Ã
á
+,
>?
,
#=
:
} ~
z

{

w{
w
}
}
¨²®
P
gh
lh
gt
f|l
~|
z k{
}q
l
lh
PR
jn h
/w |

l
h
no
fk
h
|
u ht
n gh
x
w lh
n l
PR
PQ
PQ
e{
j
d v{
S
UPU

gh
w lv
v
v
m |o
|k
P Q
UPQ
PQ
gh
l
TUT
PQ
VP
UPQ
PX
PQ
TR
SX
SYUPQ
WR
PQ
» ¼½
Á/Â¿
À
¾¿
Ã
Ã¿
Á½
|
xh
ww lh
v
jh
gh
gh
n{
lh
w vy
o
ef
}y
k
kyv
h
P
PQ
l
PQ
|
nj g
l
h
no f
oh
ky
ke
|l
VP
TP
PQ
h
no
fl
k
s
hl
e
Ç ¿È
¨©
Ã¿
¾Ë
½ÓÃ
ÕÓ
Ñ ÂÒ
ÔÈ
Î ÃÍ
ÖÍ
¾¿
Í
Ã¿
Ù
Ò¼
ÁØ
½Â
¿
×Ó
» ÒÍ
ÁÅ ¿
/Î ÛÓ
Ú
Ã
¿
ÅÆ
Ì ¿Ë
¨©
¨©
¨ ©
¨©
¨©
¾¿
Ã
Ä ÓÆ
ÓÂ
±¨±
«°®
«ª¬
®«¬
«¨
¨ ©
¾¿
Ã
¿
ÅÆ
ÏÎ ÍÐ
ÌÍ
½
É Ê ÂË
¿
«°¨
¨©
¨©
¿
Ã
¿
ÅÆ
¨
«¬¨
¨±¨
¨©
¨©
¿
ÅÆ
ÅÄÆ ¼
«¨
¨¬¨
¨©
¿¾Ã
¨ª
¨ª®
¨©
Å ¾¿
ÓÛ
Ï¿
ÎÎ Ã¿
ÝÍ
Ï
Î Ã¿
ÅÜ Ã
¨ª
¨©
Á¿
¾¿
ÅÒ
ß Ã¿
Î à ÍÐ
Â
Þ ÂÐÍ
ÓÃ
¿
¨©
¨¬
¾¿
¿
ÅÆ ½
Æ¿
Ý ÂÐá
¨¯¨
¨©
Ã
Â¼
Æ
¼½
ÔÐ
¨¯¨
¨©
¨©
Ã
¿
ÅÆ
Ó¾
ÁÅ
½Ã
Â
ãÊ
¿Ã
â¼
DFEGEGH
IKJGLNMGOQPSRFLNT?P?UP?VWPFXNYNZF GG[WVK\N]^G_`?_
ÿ
ÿ
ÿ
ÿ
e

¨©
¾¿
kl r
kl q
kl p
kl o
kl n
kl m
k
p hq
«

f
UU
h
no
wx vy
uv
r s kt
h
XR
W
UPQ
h
l
h
no
jf
nmo e
¨
¨©
3 =
=
v
l
UPQ
h
no
lh
j/kh
i
«
@+
gh
UPQ
VR
íîï+ðñ'òó
ï+ôòõ/òöò
÷+ø+ù
³´ ³º·öú+û/üý/þý
Å/Ç ä
8
hgl
X
VV
ZU
ê
ëëì
³´ º
³´/¹
³´ ¸
³´ ·
³´ ¶
³´/µ
³
Ú ä¿
'C :
BA
WX
PQ
d ef
è ç ¾á
+'
+/
+¡+¢
\] ^
ca£+¤/¥¦/§¦
PQ
gh
Îé
Å
S
T
n/p
ß
ZS
PQ
h
n

[X
\] c
\] b
\] a
\] `
\] _
\] ^
\
ÿ
!
"#
ÿ
ÿ
$
.,
,
* +
&
,!
-
ÿ
ÿ
2
' &
/&
,
1 ,
0
+&
' 4,
3
+
ÿ
ÿ
ÿ
ÿ
ÿ
ÿ
ÿ
ÿ
ÿÿ
(' &)
%&
$
ÿÿ
ÿ
ÿ
ÿ
ÿ
ÿ
ÿ
% $
ÿ
ÿ
(
'
5 ( '' 6&
ÿ
ÿ
ÿ
ÿ
,4
+
8 ' 9 &)
ÿ
7 )&
ÿ
ÿ
ÿ
-)
ÿ
ÿ
ÿ
ÿ
ÿ
,
6 ):
,
ÿ
<# ;
¡G¢F¢£
¤W¥F¦N§¨Q©SªF¦N«?©N¬N©N®©?¯?°±Fkl kGpGrKW²N³ ´GµN¶Nµ
ac
gab
ab
vw
s tu
jag
ad
y x wz
wv{
aja
ab
vw
}|~ t
{w
{w
ab
{w
}y ~ u
w
w
}~ u
z

w
aca
ab
{w
}~ u
z
{
aja
ab
ab
jah
a b
vw
{w
v

z
i
cg
| ~
{
ia
aj
a
ab
{

vw
vw
s
{w
ad
ab
y

t

a b
{w
} ~ uz
w
w
gdab
aef
ab
y} w

} vw
{
w
} {
w{
w

Þekil 7. Avrupa ülkelerinde yýllara göre kiþi baþýna düþen üretim deðerleri
acd
ab
yw
vw

}
{w

z

zw
{
cac
ab
vw
cah
{w
~
zt

tu
gag
ab
}~ u
~w
z
ab
{w
}~ u
{t
{w
y}
v
z
üzerinde bir üretim yaþanmýþtýr. Eski Sovyetler Birliði'ne baðlý ülkelerden sadece Rusya'nýn ve
Ukrayna'nýn kiþi baþýna üretim deðerleri önceki yýllara göre daha düþmesine raðmen, Avrupa
198
ortalamasýnýn üzerinde kalýrken, diðer eski doðu bloku ülkelerinden Polonya, Çek Cumhuriyeti ve
Macaristan'da 1995-1998 yýllarý arasýnda hem artýþ olmuþ, hem de Avrupa ortalamasýnýn üzerinde
kalýnmýþtýr. Özellikle, Polonya, 1997 ve 1998 yýllarýndaki kiþi baþýna düþen üretim deðerleri ile incelenen
yirmi iki ülkenin en iyi ikinci deðerlerine sahip ülkesi olmuþtur. Eski doðu bloku ülkelerinden sadece
Romanya'da sürekli bir düþüþ yaþanmýþtýr.
Belçika, Finlandiya, Hollanda, Norveç, Danimarka gibi Kuzey Avrupa ülkelerinin ortalamasý
bazý düþüþ ve yükseliþler göstermesine raðmen genelde ortalamalarý Avrupa ortalamasýnýn üzerinde
olmuþtur. Belçika'nýn, Finlandiya'nýn ve Danimarka'nýn kiþi baþýna düþen üretim deðerleri 1995 1998 yýllarý arasýnda artarken, özellikle Belçika 1997 ve 1998 yýllarýndaki üretim deðerleri ile incelenen
ülkeler arasýnda en iyi deðerlere sahip olan ülke olmuþtur. Hollanda'nýn 1990 yýlýnda 0,011 olan kiþi
baþýna üretim deðeri 1995 yýlýnda 0,183'e çýkarken belirtilen süreçte kiþi baþýna düþen üretim deðeri
yükselen tek ülke olmuþtur.
Avusturya, Slovenya, Hýrvatistan ve Yunanistan gibi Güney Avrupa ülkelerinin ortalamasýnda
ise; 1990 - 1998 yýllarý arasýnda çok küçük iniþ ve çýkýþlar yaþanmýþtýr. Bunun yaný sýra, bu ülkelerin
ortalamasý sürekli Avrupa ortalamasýnýn altýnda kalmýþtýr. Bu ülkelerden Avusturya ve Slovenya'nýn
kiþi baþýna düþen üretimleri sürekli düþerken, ortalamalarý sadece 1997 yýlýnda Avrupa ortalamasýnýn
üzerinde kalmýþtýr. Hýrvatistan'ýn ve Yunanistan'ýn kiþi baþýna düþen üretimleri ise, sürekli Avrupa
ortalamasýnýn altýnda gerçekleþmiþtir. Özellikle, Yunanistan'ýn kiþi baþýna düþen üretim deðerleri
Avrupa ortalamasýnýn çok altýndadýr.
Türkiye'nin kiþi baþýna düþen üretim deðerleri ise, en yüksek deðere sahip olunan 1997 yýlýnda
dahi, Avrupa ortalamasýnýn çok altýnda gerçekleþmiþtir.
3.2. Prefabrike Beton Bileþenler Ýle Yapý Üretiminin Toplam Yapý Üretimi Ýçindeki
Payý
Bu bölümde, ulaþýlabilen bilgiler ýþýðýnda (Çizelge Ek 1 ve 3), incelenen yirmi iki ülkeden sadece
sekizi için 1990, 1995, 1997 ve 1998 yýllarýna ait veriler kullanýlarak prefabrike beton bileþenlerle
yapý üretiminin toplam yapý üretimi içindeki payý; Bölüm 2.6'da uygulanan tahmin yöntemi kullanýlarak
belirlenmiþtir (Þekil 8).
Prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin toplam yapý üretimi içindeki payý; deðerleri verilen
ülkelerden Danimarka'da ve Norveç'de sürekli artýþ, Yunanistan'da sürekli düþüþ, diðer ülkelerde
ise iniþli çýkýþlý bir görünüm sergilemektedir. Bazý Avrupa ülkelerinde yýllýk üstyapý bileþenleri üretim
deðerlerinin düþmesine raðmen, ayný yýllarda prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin toplam
yapý üretimi içindeki payýnýn arttýðý gözlemlenmiþtir. Örneðin, Finlandiya'nýn, Hýrvatistan'ýn ve
Slovenya'nýn 1995 yýlýndaki yýllýk üstyapý bileþenleri üretim deðerleri; 1990 yýlýna oranla düþmüþken
(Çizelge Ek 3), prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin toplam yapý üretimi içindeki payý ayný
yýllarda artmýþtýr (Þekil 8). Bu durumda, o yýllarda, toplam yapý üretiminin, prefabrike beton bileþenler
ile yapý üretiminden daha kötü bir yýl geçirdiði sonucuna varýlabilir.
Prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin toplam yapý üretimi içindeki payýna bakýlýnca (Þekil
8), Yunanistan ve Türkiye dýþýndaki ülkelerde bu payýn %7,58 ile %50,17 arasýnda deðiþtiði
görülmektedir. Türkiye'nin 1997 yýlýnda en yüksek deðere ulaþtýðý %6,56'lýk deðeri dahi, Avrupa'da
irdelenen bu ülkelerin oldukça gerisindedir. Yunanistan ise, 1995 yýlýndaki %2,58 ve 1997 yýlýndaki
%2,30'luk deðerleri ile Türkiye'nin de gerisinde kalmýþtýr.
199
ò
ó
ÉGÃ
í
û ïüý ú ò ÷
ú ø í òò ÿ
ì õ
ø í þ ìí
÷í
òø ô íù û ïüý
·Â
»Á ¹
ÈFÃ
ÇGÃ
ÆGÃ
õ ö÷ ÿ ë ýï
ôí øï
öü
òóñ íì ò
îðï ò ÷÷
ë ìí òðõ ÿ
þ ìí
½¿
¼½ ¹ ¼¿ ¹
¾¿
»
¼½ ¹ À
·»
¼
ÅGÃ
·¸º¹
ÄFÃ
Ã
·½ ¹
À
À À
¼¼ ¹ Á¼ ¹
½» ·
Â ¹¿ ¹
»
¾½ ÀÂ¼ ¹
½
·¿ ¹ ½¾· ¹
½»
¼ ¹ ¼¸ ¹
¾½
¼· ½ ¹ ¼
¼ ¹¸ »
¸ ¿¼ ¹
· »
¸À ¿
¹¸
¾
»¾ ÂÂ
¹ ¹ »º¹
ÊWË ÌNÍÎNÏNÐNÑNÏ?Î?ÒSÓWÎ?ÒFÐÔWÎ?ÌNÕÎSÖQÐ ÒG×Î?ÒØFÐ ÙÚÎGÛSÜGÒÎNÒGÐNÑNÏ?Î?ÒÞÝ®ß?ÌNÍàFáãâäß?×NØGßFÍÎæåG×ßFÍàNÒçÙÚÎéèQêGÌNÕGÐ ÙÚà
Ä
GÃ
Ä
È
Ä
Ä
Þekil 8. Avrupa ülkelerinde prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin toplam yapý üretimi içindeki payý
4. SONUÇ
Türkiye'de 1994 - 1997 yýllarý arasýnda, yýllýk üstyapý bileþeni üretiminde ve prefabrike beton
bileþenler ile yapý üretiminin toplam yapý üretimi içindeki payýnda yaþanan artýþlar, 1997'den sonraki
süreçte yerini önemli düþüþlere býrakmýþtýr. Buna, taleplerin büyük çoðunluðunu oluþturan özel sektör
taleplerindeki azalma ile 1997 yýlýnda, pazarýn %55,8'ine sahip olan Marmara Bölgesi'ndeki büyük
talep azalmalarýnýn neden olduðu söylenebilir. Kamu sektörünün beton prefabrikasyona olan ilgisinin
yýllar boyunca çok düþük seviyelerde kalmasý ve Doðu Akdeniz Bölgesi, Doðu Anadolu Bölgesi ve
Güneydoðu Anadolu Bölgesi ile Karadeniz Bölgesi'ndeki ulaþým sorunlarý nedeniyle de bir türlü
gereken talebin yaratýlamayarak belli pazar bölgelerinde yoðunlaþmasý, prefabrike bileþenlerle yapý
üretiminin geliþimini önemli ölçüde engellemiþtir. Firmalarýn tesis ve üretim kapasitelerini sürekli
arttýrmalarýna ve hücre elemanlarý dýþýnda her türlü üstyapý bileþeni çeþitliliði sunmalarýna raðmen,
20. yy.'ýn son döneminde sýklýkla yaþanýlan ekonomik krizlerin etkileri ile de prefabrike beton bileþenler
ile yapý üretiminde beklenen geliþmeler saðlanamamýþtýr.
Avrupa'da ise, incelenen ülkeler kapsamýnda, özellikle 1990 yýlýnda oldukça yüksek kiþi baþýna
düþen üretim ortalamasýna sahip eski Sovyetler Birliði ülkelerinin sonraki yýllarda, Avrupa ortalamasýnýn
çok altýna düþen ortalamalarý dikkat çekmektedir. 1990 - 1995 yýllarý arasýnda, incelenen diðer eski
doðu bloku ülkeleri ile Kuzey Avrupa ve Güney Avrupa ülkelerinde de ortalamalarýn düþmesi, 1995
- 1998 yýllarý arasýnda mevcut ortalamalarýný sürekli arttýran tek ülke grubunun eski Sovyetler Birliði
dýþýndaki diðer eski doðu bloku ülkeleri olmasý, 1990 - 1998 yýllarý arasýnda incelenen tüm Avrupa
ülkelerinin kiþi baþýna düþen üretim ortalamalarýnýn sürekli düþüþler göstermesi, Avrupa'da da
prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin zayýfladýðýný göstermektedir. Bazý Avrupa ülkeleri için
1990 - 1998 yýllarý arasýnda prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin toplam yapý üretimi içindeki
payý incelenirken, Danimarka ve Norveç dýþýnda sürekli bir artýþ veya azalýþ olmadýðý, iniþli çýkýþlý bir
grafik sergilediði gözlemlenmiþtir.
KAYNAKLAR
1.Anon., Prefabrikasyon sektör raporlarý, Türkiye Prefabrik Birliði, Ankara (1991-2000).
2.Anon., Ýnþaat istatistikleri, T.C. Devlet Ýstatistik Enstitüsü, Ankara (1990-2000).
3.Tezcan, S., "Precast concrete industry in Turkey", 15. International Congress of the Precast Concrete
Industry Proceedings- Organized by BIBM, Paris, 59-67 (1996).
4.Anon., Bulletin of housing and building statistics for europe and North America, United Nations Economic
Commision for Europe, Geneva (2000).
5.Anon., Çeviri: Tokman, B., "Fransa'da prekast beton sanayii", Beton Prefabrikasyon, 41, 12-13 (1997).
6.Alcantara, P.P., "Trends of prefabrication in the Philippines", The 4. International Symposium on Noteworthy
200
Developments in Prestressing & Precasting, Singapore, 20-27 (1997).
7. Elliott, K.S., "The european research effect on the stability of precast concrete structures", The 4.
International Symposium on Noteworthy Developments in Prestressing & Precasting, Singapore , 6977 (1997).
8. Tezcan, S., "Türk prefabrikasyon sektörünün teknolojik açýdan 1991'deki durumu", Yapý, 125, 41-49 (1992).
9. Scott, N. L., "Precast prestressed concrete beyond year 2000 in the United States", Betonwerk + FertigteilTechnik, 7: 46-58 (1994).
10. Leong, T.W., "Precast concrete in private and public sector housing in Singapore", The 4. International
Symposium on Noteworthy Developments in Prestressing & Precasting, Singapore, 104-110 (1997).
EKLER
Geliþ Tarihi:10.05.2002
Kabul Tarihi:14.01.2003
Çizelge Ek 1. Avrupa ülkelerinde yýllara göre kiþi baþýna düþen üretim deðerleri
?@0A)BCD0E0F0GC
HIJE0F'J@0KG
HMB@0NBKOGC
PBQ'RD'SG
T)U @0IGFD'E0F0GC
VBS
W%J
A)X
J
@D'KBF0D
Z)GCD A8G@0SG
[%D CQ0GC\
D'KG
]^
@OD0E0F0GC
!"#%$'&)('*
+%,)-
455
6
455
<
455:
455
>
455
6
455
<
455:
455
>
455
6
455
<
455:
455
>
455
6
455
<
455:
455
>
455
6
455
<
455:
455
>
455
6
455
<
455:
455
>
455
6
455
<
455:
455
>
455
6
455
<
455:
455
>
455
6
455
<
455:
455
>
7%47849:
4<7%4:
4:)6
>
;
47)<
>
;
7966
6
6
7>6>
;
;
;
5<6
6
6
;
<<7%4:
<7%99
9:
546
6
6
7
:)6
6
6
<
66
6
6
L94
999:
4L7%L<6
6
4<:7)4
9:
49
6
7<>
;
5:)54:
5
L<
6
6
5
9L
<
6
465)49:
44
4:5%4:
7<
7)6
6
6
9
<L6
6
6
94
56
6
6
Y'Y Y
Y'Y Y
4967%4:
45>:<
6
446;;;
;
>
L<>
;
;
<
>6>
;
;
Y'Y Y
46
L
:6>
;
4
46
6
6
<6
66
Y'Y Y
;<7%666
6
;:9666
6
;:5666
6
;:5666
6
::;666
6
>6
<666
6
>6:%666
6
>6
>666
6
:84>666
6
:)9
>66
6
6
:)>7%666
6
:)54
666
6
55
9666
6
4
6)4766
66
4
6)4>
66
66
4
6L
6
66
66
7:>666
6
7)9:%666
6
7)<:%666
6
7)<
6666
6
4
6;
9
66
66
4
6;
;
66
66
4
6;
6
66
66
4
6L
5
66
66
<)4;666
6
<L
L666
6
<L
>666
6
<;
6666
6
7)5
5666
6
<)4
4
666
6
<)47%666
6
<)4<666
6
<79666
6
<7L666
6
<7L666
6
<7
7%666
6
%
. )
"!
$'&)(0/'1%2'32 *
6
=04
4:
6
='6
67
6
='6
6
<
6
='6
67
6
='6
9
6
6
='6
9
6
6
='675
6
='67
7
6
='6:9
6
='64L
6
='6
6
9
6
='6
6
9
6
='L
9
;
6
=04L
;
6
=04<
<
6
=04<:
6
='6
L
6
6
='6
L
6
6
='6
L4
6
='6
L7
6
=046
>
6
='67
7
6
='6
9
;
6
='6
9
6
Y Y'Y
Y Y'Y
6
='6
;
6
6
='6
;
>
6
='L
L4
6
=049
L
6
=04
4;
Y Y'Y
6
=04>
>
6
='6
6
L
6
='6
64
Y Y'Y
ij
klk
m0n0o0lk
rsltlu0m0n0o0lk
vlw
lx
m0n0o0lk
yz v{
jnl
z o0kl
z m'o'jlkl
'0lk
l
u0
%0kl
rs0
l
)lkl
x
ulkl
} 0 kl
~ u0x
m
_`
`
a
_`
`d
_`
`
e
_`
`
h
_`
`
a
_`
`d
_`
`
e
_`
`
h
_`
`
a
_`
`d
_`
`
e
_`
`
h
b'b'b
edf_e
h
cda
a
b'b'b
b'b'b
b'b'b
p
`
ah
p
p
da
f)_q
e
p)_c
qqqe
h
p_a
a
a
p_ea
a
a
c
fda
a
a
_a)_caa
a
a
_afdaa
a
a
_a)daaa
a
a
_a)dcaa
a
a
_ap
qaa
a
a
_ac
paa
a
a
_a)_
daa
a
a
_a)_
_aa
a
a
_qp
paa
a
a
_
dh
caa
a
a
_
dp
paa
a
a
_
da
eaa
a
a
i| z
y}~ i|% z {
{%
y { ~ 0r8
'0
y}
_`
`
a
_`
`d
e
`p`ha
a
a
c
hah
da
a
a
_f
e`_aa
a
a
_f
ee
e
aa
a
a
b b'b
ag a
a
e
ag a
a
h
b b'b
b b'b
b b'b
ag a
p
`
ag ada
ag'_`_
ag adp
ag a
c_
ag a_q
v
%
|0
y
{% y { ~ 0r
00'x
m00m'
ag'dp
e
ag'_`
a
_`
`
e
_`
`
h
_`
`
a
_`
`d
_`
`
e
_`
`
h
_`
`
a
_`
`d
_`
`
e
_`
`
h
_`
`
a
_`
`d
_`
`
e
_`
`
h
_`
`
a
_`
`d
_`
`
e
_`
`
h
_`
`
a
_`
`d
_`
`
e
_`
`
h
_`
`
a
_`
`d
_`
`
e
_`
`
h
_`
`
a
_qqfà
a
a
_
dcfha
a
a
`
ah
p
p
f
qa
a
a
p
qa
a
a
q
pa
a
a
_a_pe%da
b'b'b
b'b'b
b'b'b
_q
`)dh
p
ch
p
cahp
b'b'b
b'b'b
b'b'b
c
`
`)_q
e
p
f
e)da
a
b'b'b
qc
c
hppp
ph
p
cahp
fh
hdhpp
dp
`
fd
hp
h
a
`)_q
e
f
f_q
e
pdf_e
cdh
p
p
pp
c
paaa
_f
e)da
aa
a
a
_f
e)_a
aa
a
a
cq
e
aaaa
c)dc
aaaa
cf
e
aaaa
cfdaaaa
pe
c
aaaa
pe_aaaa
pe_aaaa
pe
a
aaaa
_f`daa
a
a
_
df
qaa
a
a
_
ddeaa
a
a
_
dqdaa
a
a
fc
f
aaaa
fp
q
aaaa
fp
`
aaaa
ff
c
aaaa
p
h)_caa
a
a
p
h)dàa
a
a
p
hqdaa
a
a
p
hq
eaa
a
a
fp
q
aaaa
fp
f
aaaa
fp_aaaa
fp
a
aaaa
c
pc_aa
a
a
ag'_
_p
ag'_a
f
ag a
p
f
ag a_h
ag a_
d
ag a
c
q
ag c
e
p
b b'b
b b'b
b b'b
ag a_
_
ag'_h
p
b b'b
b b'b
b b'b
ag a
q
`
ag a
e
`
b b'b
ag'_q
p
ag a
`
`
ag'_c
q
ag'_f
a
ag'_h
q
ag a_a
ag a
a
h
ag a
a
q
ag'_f
p
_`
`d
_`
`
e
_`
`
h
_`
`
a
_`
`d
_`
`
e
_`
`
h
_`
`
a
_`
`d
_`
`
e
_`
`
h
_`
`
a
f
c
fa
a
a
p
pda
a
a
_
dfa
a
a
c
pp%_aa
a
a
dq
p
aaaa
cfd
_aaa
cf
`
qaaa
_c
hp
p
p
_c
qcda
_c_q
q
e
h
hp
p
p
f
c
`p
qd
c
cq
haa
a
a
c
c)d
daa
a
a
c
c)daaa
a
a
d
_h
àa
a
a
d
_dpaa
a
a
dae
aaa
a
a
dap
aaa
a
a
ca
a
aa
aa
_`
`
aaaa
_`
`
aaaa
_`
h
aaaa
dqf
eaa
a
a
ag a_`
ag a_
d
ag a
a
e
ag f
f
`
ag'_a
`
ag a
f
h
ag ada
ag a
q
f
ag a
q
p
ag a
q_
ag a
fd
ag a
a
h
201
202
Çizelge Ek 2. Avrupa ülkelerinde yýllýk yapý üretimi
¡%¢£¤¥¦¥¡%¤§¨
©§ª¥0«%§¬
¡¢£
® «%¯
ÑÒ ÓÔÖÕ0× Ø0Ù'×0Õ0Ú
ÜÕ0ÚØ'ÝÕ0Ó0Þ
Õ
ß
Ø'Úà'ÕÚ
áØ âÖÕ
ãäÚ
Õ0ÚØ0Ù'×0Õ0Ú
åæÓÔÖçè
é)æà0áæêÔÖÕ
ëà'æêÔç0ÚâÖÕ
ìí
Ó'ÞØ âÖç
©¥0«
°±
²
³
´
µ¶·0¸'·
¹
°±
²
³
®º» ³'¼'½¼¾
¿'½À Á
£% ª«%§%
°±
²
³
¤·'Â0·
©µÃ
·
´
µ¶·0¸'·
¹
°±
²
³
¤%·0Â'·'±Ä
µÅ
¼
©µÃ
·
®%º
» ³'¼'½¼
¹
¿ ½À Á
£°Ã
Æ'µ½
©µÃ
·
´
µ¶·'¸0·
£%°Ã
Æ0µ½
©µÃ
·
®º» ³'¼'½¼
¿'½À Á
ÇÈÈÉ
Ç
Ê%ËÉÉ
ÇÊËÉÉÉÉ
ÌÉ
ÈÍ
Ë
ÌÌÉÉ
É
Ì
ÉËÈÍ
ÌÎ
ÊÌÉÉÉ
ÇÈÈÏ
ÍÎÉÉ
Í
ÎÉÉÉÉ
Ç%Í
ÐÏ
Ð
ÎÌÉÉ
É
ÈÇÐÏ
Ç%É
ÊÌÉÉÉ
ÇÈÈÍ
ÇÌÏÉÉ
ÇÌÏÉÉÉÉ
Ç%Í
ÈÌ
Ï
ÉÈÉÉ
É
ÇÎÌÈÌ
Ç%ÍÏÈÉÉÉ
ÇÈÈ
Ê
ÛÛÛ
ÛÛÛ
Û Û'Û
ÛÛÛ
ÛÛÛ
Û Û'Û
ÇÈÈÉ
ÌÊ%ÉÉÉ
ÌÊÉÉÉÉÉ
Ð
ÇÇÍ
Ç
ÛÛÛ
ÏÈÇÍ
Ç
Û Û'Û
ÇÈÈÏ
ÇÎÉÉÉ
ÇÎÉÉÉÉÉ
ÐÐÊÊÏ
ÎÉÍÎÉ
ÉÉ
Î
ÍÊÊÏ
ÏÎÍÎÉÉÉ
ÇÈÈÍ
ÇÍÉÉÉ
ÇÍÉÉÉÉÉ
ÎËÐÌ
Ê
ÏÐÏÏÉ
ÉÉ
Ë
ÐÐÌ
Ê
ÍÉÏÏÉÉÉ
ÇÈÈ
Ê
Ç
Ê%ÉÉÉ
ÇÊÉÉÉÉÉ
ÎÐË
ÇÍ
ÏÎÍÍÉ
ÉÉ
ËÇ%Ë
ÇÍ
ÍÌÍÍÉÉÉ
ÇÈÈÉ
Ë
ÏÉÉÉ
ËÏÉÉÉÉÉ
Ð
ÇË
ÊÇ
ËÐ
ÇÍÉ
ÉÉ
È
ËË
ÊÇ
ÇÌÊÇÍÉÉÉ
ÇÈÈÏ
Ì
ÏÉÉÉ
ÌÏÉÉÉÉÉ
Ì
ÊÍ
ÊË
ÌÈ
ÊÍÉ
ÉÉ
Ï
ÐÍ
ÊË
ÏÎ
ÊÍÉÉÉ
ÇÈÈÍ
Ì
ÍÉÉÉ
ÌÍÉÉÉÉÉ
Ì
ÊÎÏË
ÐÍÏ
Ê%É
ÉÉ
Ï
ÏÎÏË
ËÎÏ
ÊÉÉÉ
ÇÈÈ
Ê
Ð
ÉÉÉÉ
ÐÉÉÉÉÉÉ
Ì
ÊÐÏÎ
ÐÊÍÉÉ
ÉÉ
ÏÊ%ÐÏÎ
ËÊÍÉÉÉÉ
ÇÈÈÉ
ÇÌ
ÐÉÉÉ
ÇÌÐÉÉÉÉ
É
ÇÉÎÍË
ÎÐÌÍÉ
ÉÉ
ÇÐ
ÐÎÍË
ÇËËÌÍÉÉÉ
ÇÈÈÏ
ÍÇ%ÌÉÉ
ÍÇÌÉÉÉÉ
ËËÇÉ
ÌËÐ
Ç%É
ÉÉ
Í
ÍÊÇÉ
ÈÍÏ
ÇÉÉÉ
ÇÈÈÍ
ÊÈËÉÉ
ÊÈËÉÉÉÉ
ÍÎ
ÈÈ
ÐÉÉËÉ
ÉÉ
È
ÍÉÈÈ
Ç
Ç%ÈËËÉÉÉ
ÇÈÈ
Ê
È
ÍÎÉÉ
ÈÍÎÉÉÉÉ
Û Û'Û
ÛÛÛ
ÛÛÛ
Û Û'Û
ÇÈÈÉ
Ì
ÍÉÉÉ
ÌÍÉÉÉÉÉ
ÇÐÊÐÈ
ÌÈÐÉÉ
ÉÉ
Î
ÉÊÐÈ
ÏËÐÉÉÉÉ
ÇÈÈÏ
ÇÈÌÉÉ
ÇÈÌÉÉÉÉ
ÇÐÊÍÉ
ÌÏÐ
Ç%É
ÉÉ
Ð
ÐÉÍÉ
ÎÎÏ
ÇÉÉÉ
ÇÈÈÍ
Ç
Ê%ÍÉÉ
ÇÊÍÉÉÉÉ
ÇÏÇÌ
Ç
ÌÈÎÈÉ
ÉÉ
Ð
ÐÊÌ
Ç
ÎÊÇÈÉÉÉ
ÇÈÈ
Ê
Ì
ÉÍÉÉ
ÌÉÍÉÉÉÉ
ÇÏÎÈË
ÐÎÏÎÉ
ÉÉ
Ð
ËÇÈË
ÏÏÌÎÉÉÉ
ÇÈÈÉ
Ì
ÌÐÉÉ
ÌÌÐÉÉÉÉ
Û Û'Û
ÛÛÛ
ÛÛÛ
Û Û'Û
ÇÈÈÏ
ËÍÉÉ
Ë
ÍÉÉÉÉ
ÇÍ
Ç
Í
Ê%ÉÉÉ
ËÊÍ
Ç
ÍÎ
Ê%É
ÉÉ
ÇÈÈÍ
ÐÈÉÉ
Ð
ÈÉÉÉÉ
ÇÍÌ
ÊÍÉÉÉ
ÎÉÍÌ
ÎÍÍÉ
ÉÉ
ÇÈÈ
Ê
ÐÊÉÉ
ÐÊÉÉÉÉ
Ì
ÏË
ÇÐÉÉÉ
É
ÎÉÏË
Ï
ÇÉÉ
ÉÉ
ÇÈÈÉ
ÍÊÉÉ
ÍÊÉÉÉÉ
ÇÇ
ÊÇ
Ï
ÏÌÉÉ
É
ÊÈ
ÊÇ
Ç%ÐÐÌÉÉÉ
ÇÈÈÏ
ÏÍÉÉ
Ï
ÍÉÉÉÉ
ÇÈÊÊ
ÏÇÊ%ÉÉ
É
ÍË
ÊÊ
Ç%É
ÊÊÉÉÉ
ÇÈÈÍ
ËÇÉÉ
ËÇÉÉÉÉ
ÌÐ
ÏË
Í
ËÎÉÉ
É
ÊÎÏË
Ç%ÐÍÎÉÉÉ
ÇÈÈ
Ê
ÛÛÛ
ÛÛÛ
Û Û'Û
ÛÛÛ
ÛÛÛ
Û Û'Û
ÇÈÈÉ
ÊÈÌ
ÇÍ
ÌÏËÈÌÉÉ
Î
ÏÌ
ÍÌ
ÍÎÍÍË
ÌÏ
È
ÎÎ
ÊÈ
Ð
ÐÇËÈËÌÈ
ÇÈÈÏ
ÈÇ%ÏÎ
Ê
Ì
ÊÌË
ÊÊÇÐ
ÏÇ
ÇÐ
ÈÌÎ
Ç%ÉÊÐ
È
ËËË
Ç
Ð
ÍÏÉÈÊÈË
ÇÈÈÍ
ÇÉ
ÉÎÎË
ÐÌÊÉÍËÍ
Î
ÏÈ
ËÉ
ÇÌÐÏÈÇÊÇ
ÇÉ
ËÎÉË
Î
ÏÇËËÊÏÏ
ÇÈÈ
Ê
ÊËÍÍÉ
ÌÈÍÐÈÈÐ
È
ÏÉ
ÎË
ÇÌÎÌËÈÉË
ÈÇÊÇË
Î
ÌÇËËÊÎÏ
¹ Türkiye dýþýndaki ülkeler için belirtilen deðerler Birleþmiþ Milletler'in "Housing and Building Statistics" (4)
adlý bülteninden alýnmýþtýr. Türkiye için belirtilen deðerler ise T.C. Devlet Ýstatistik Enstitüsü'nden (2) alýnmýþtýr.
² Türkiye dýþýnda konut üretimi ile ilgili bilgiye ulaþýlamamýþtýr. Çizelge'de Türkiye dýþýndaki ülkeler için belirtilen
konut üretimi deðerleri her bir konutun 100 m² olduðu varsayýmýna dayanýlarak hesaplanmýþtýr. Türkiye için
belirtilen deðerler ise T.C. Devlet Ýstatistik Enstitüsü'nden (2) alýnmýþtýr.
203
Çizelge Ek 3. Avrupa ülkelerinde prefabrike beton bileþenler ile yapý üretiminin toplam yapý üretimi içindeki
payý
î%ï%ðñ
òóïô0õð)óð%ö÷ø
óôùðú
ð%øùð%ïsô0ù%ð)ûòî%ü
ý ïð%ö%ô0þ8ô
ý ùõð
ûü0ù
îÿ
ÿ
î%ÿ
ÿ
ó
ý ó óÿ
ô %û
ý ÿ
ó
ý ÿ
/ ÿ10 !2ÿ%
ñ%4 û
5%% øÿ106
þ74%80
9%80:
ö<
ÿ% ö÷îù%òþ
ûòîü
ý ïð%öô0þ8ô
î%ïð%ñòóïô0õð)óð%ö÷ø
óô0ùðú
ð%øùðï8ô0ù%ð)ûòî%ü
ý ïð%ö%ôþ8ô0øô0øsö÷îù%òþ
ûòîü ý ïð%öô0þ8ôô%ô0ø
!ð%õô
î%òûü "
#$%$%&
$%'$#'
(%)%*
(%$%&
)+,)
&%&%&
#(- #.
#$%$%.
$%).%&%&
(%&,(%(%(
#
&,)
&%&%&
),%- .%&
#$%$%'
$%*)%.%&
(%)%&,(%(
#
'%.%$
&%&%&
#%,%- )%+
#$%$,
#&%$2#*'
(%*%(,$%&
33 3
33 3
#$%$%&
333
33 3
33 3
33 3
#$%$%.
333
33 3
.+%'%+
&%&%&
33 3
#$%$%'
#*%&+%#%'
.%(%+
'%)%(
'&%.%.
&%&%&
'- .,
#$%$,
#$,
'.&
*%*%)
.%&%&
')%'%'
&%&%&
$-#&
#$%$%&
##&%(
(%(%(
(*%'%'
'%'%'
#)2,%#'&%&%&
),%- *%$
#$%$%.
,)%.2,((
)'%.%)
'%'%'
.+,'
&%&%&
.%&- #'
#$%$%'
.,&2,((
#
$%(%*#%#&
*+%.,&%&%&
)%$- $,
#$%$,
333
33 3
*2,'%&
&%&%&
33 3
#$%$%&
333
33 3
#**%)%'&%&%&
33 3
#$%$%.
'%.+#'
)%.#(%$%&
$'%.#&%&%&
)- .,
#$%$%'
,).%&%&
)%'%.
&%&%&
#%#
$%*%*&%&%&
)- (%&
#$%$,
333
33 3
33 3
33 3
#$%$%&
333
33 3
.*%(%&
&%&%&
33 3
#$%$%.
)%$%$2#*'
$%$%'
)%)%(
++%.#&%&%&
)%)- +%&
#$%$%'
(%+%'.&&
##.,(%(%(
+2,%#$
&%&%&
)%+- &%+
#$%$,
333
33 3
..%)%+
&%&%&
33 3
#$%$%&
,&%$2#*'
)*%'%$
)%)%(
33 3
33 3
#$%$%.
+%+2#*%'
#+%'
)%)%(
'%+,&%&%&
#$- *,
#$%$%'
(%.+#'
#%#%,&%.%'
+%'%'
&%&%&
)%+- '%.
#$%$,
)%.2,(%(
,*2#%#&
.#&
&%&%&
#*- ,%,
#$%$%&
#),
(((
+%)%'
'%'%'
#
(%(%)
&%&%&
(%)- #)
#$%$%.
#)%*).&
+%)%&,(%(
#
&,%,&%&%&
(,%- *,
#$%$%'
#)#
**'
+%&%.
.%.%'
#
(%'%+
&%&%&
)%$- .%)
#$%$,
,%,
(%(%(
)%$%+
+%+%(
33 3
33 3
#$%$%&
+%)%$(*.
#
+%(#)#'
(%(#*%$*%)%$;
+- (#
#$%$%.
+%+%+.%#%&
#
+,%#'%&%&
(%'
.%&%$2,$%*;
(- $%.
#$%$%'
,%,%,
)),
)$%*%&
'%*%&
+%.#*%*2,.%.;
*- .%*
#$%$,
'%)%$.)$
)+%(#'%*%(
+%)#*%*2,+%.;
.- '%'
¹ Türkiye dýþýndaki ülkeler için belirtilen deðerler Birleþmiþ Milletler'in "Housing and Building Statistics" (4)
adlý bülteninden alýnmýþtýr. Bu bültende bazý ülkelerin 'ton' birimli verilen yýllýk üstyapý bileþen üretimleri
betonun yoðunluðunun 2 400 kg/m³ olduðu varsayýlarak 'm³' birimli deðerlere çevrilmiþtir. Türkiye için belirtilen
deðerler ise Türkiye Prefabrik Birliði Sektör Raporlarýndan (1) alýnmýþtýr.
² 1 m² yapý üretiminde 0,3 m³ beton prefabrike üstyapý bileþeni kullanýldýðý varsayýlarak hesaplama yapýlmýþtýr
(3).
³ Belirtilen deðerler T.C. Devlet Ýstatistik Enstitüsü'nden (2) alýnmýþtýr.
Geliþ Tarihi: 10.05.2002
Kabul tarihi: 14.01.2003
204

t rk ye`de ve avrupa`da prefabr ke beton b le enler le yapı ret m

Transkript

Benzer belgeler

Gri toz yüzey sertleştirici üzerine TOZUMAZ

Titan Makina Sektörde Adından Söz Ettirmeye Devam Ediyor

gaz beton katkısı

Çimento ve Beton Dünyası

YMMO Basvuru Form

programlama ve c