Bülten 45 - Hindistan Gezi Rehberi

www.hindistangezi.com
sitesi bülteni
Bu bülten, periyodik bir yay›n de¤ildir.
Sadece Hindistangezi.com sitesi üyelerine e-mail ile ücretsiz gönderilir
S ay› :
45
Mart 2010
Haz›rlayan
Zafer Bozkaya
•
Bu say›ya katk›da bulunanlar
‹smail Geçmen
Değerli üyemiz
Handistan konusunda faaliyetler giderek artıyor.
Halime Taştan arkadaşımız, Ankarada iki önemli toplantı organize etti.
6 Mart tarihinde Bollywood Karaoke Days toplantısında katılımcılar Karaoke
desteğiyle Bollywood şarkıları söylediler. Bu toplantının fotoğrafları :
http://www.facebook.com/album.php?aid=193114&id=752067385
21 Mart tarihinde Desi Nights toplantısı ile Bollywood gecesi düzenledi. Toplantıya
katılanlar arasında sarisini giyip gelen Türk katılımcılar dikkati çekecek kadar çoktu. Bu
toplantının fotoğrafları :
Zafer Bozkaya
http://www.facebook.com/album.php?aid=197594&id=752067385
Selam ve sevgiler
Ekfli S ö z l ü k’te http://sozluk.sourtimes.org “H i n d i s t a n” maddesinde yaz›lanlar. (Yorumlar sahibine aittir.)
➛ Rusya d›fl›nda her yere saç›lm›fl halk›yla ve iflsizlerinin hiç bir
fley olam›yoruz bari bilgisayar mühendisi olal›m dediklerini düflündüren ülke.
(cymsin)
****
➛ K›fl aylar›nda hava s›cakl›¤› on derecenin alt›na düflünce her
gün, hayat›n› sokaklarda geçiren onlarca insan›n hayata veda etti¤i ülke.
(lost in the sky)
****
➛ Tanr›lar›n insanlar›n ilgisine ve çoklu¤una muhtaç oldu¤u ülke.
Belki de bu yüzdendir insanlar›n yüzündeki huzurlu ifade.
(mahasamatman)
****
➛ Resmî dilinde ad› Bharat olan ülke. Dilimizdeki baharat ismi bu
kökenden gelmektedir. Ayr›ca 1947'de ‹ngiliz sömürgecili¤ine
karfl› ba¤›ms›zl›¤›n› ilân etmesine ra¤men baz› ‹ngiliz taktikleriyle Bangladefl, Hindistan, Pakistan ve Sri Lanka olmak üzere dörde bölünen ülkedir.
(aurora of asiaminor)
****
➛ Yurdumuzda son birkaç y›ld›r trendy olmufl parmakaras› terliklerin anavatan›...
(jools and jops)
➛ Yeni bir kurba¤a türünün keflfedildi¤i yer. Bu, öylesine bir tür ki
bilim dünyas›nda "bomba haber" niteli¤inde: yepyeni bir taksonomik familya : Nasikabatrachus Sahyadrensis, zengin biyolojik
çeflitlili¤e sahip bu bölgede bulunan 115 dolay›nda yeni kurba¤a
türünden biri.
(don’t know who i’m)
****
➛ B.ka bulanmadan sokaklar›nda dolaflman›n özel bir ustal›k gerektirdi¤i, Bombay’›n ad›n› Mumbai, Madras'›nkini Chennai olarak de¤ifltiren, kafalar›n› sa¤dan sola sallayarak tamam anlam›nda kullananlar›n, her iflin rüflvetle halledilebildi¤i, s›k› pazarl›¤›n
flart oldu¤u, insanlar›n gitmek için bir de üste para verdi¤i ülke.
(firedragon)
****
➛ Mümkün mertebe trafi¤inden uzak kal›nmas› elden geldi¤ince
demiryollar›n›n kullan›lmas› veyahut flehir içindeyseniz rickshaw'lar›n tercih edilmesi gereken ülke...
(jools and jops)
****
➛ S›rf biliflim konusunda y›lda 6 milyar dolar ihracat yapan ülke.
(prothedop)
****
1
Sadece
H ‹ N D ‹ S T A N ’ dolur
a böyle fleyler
Hindistan’da Görsel Efekt üretimi
Tar›m iflçileri Assam eyaletinde fleker kam›fllar› ile
Tafleronculuk,
H i n d i s t a n’d a
özellikle filmlerin
özel
efektlerini
yapmakta kullan›lan bir tür
evde çal›flma
sistemidir.
Hindistan’›n
ekonomik geliflimi özellikle ABD’nin ekonomik sorunlarla karfl›laflt›¤› döneme denk
geldi. Bu geliflimin sonucunda Holywood’dan iki önemli görsel efekt flirketi yak›n zamanda Mumbai’de flube açt›. Birisi “Yüzüklerin Efendisi” filminin efektlerini yapan Geon ve öteki ise “Titanic” ve “Roma” filmlerini
yapan EyeQuebe firmas›. Hindistan’da gerçeklefltirilecek bir Özel Efekt
projesi ABD’dekinden % 40 daha ucuza mal oluyor. 21 Haziran 2009
Hindistan,
dünyan›n
ikinci büyük fleker
üreticisidir.
Ülkede 45
milyon fleker kam›fl›
y e t i fl t i r i c i s i
vard›r ve bu tar›m üretiminin büyük ço¤unlu¤u fleker sanayiine çal›fl›r.
Hindistan’da bulunan 571 fleker fabrikas›nda 2005 y›l›nda 19.2 milyon
ton fleker üretilmifltir. 24 Haziran 2009
Uzun saçl› bir sadhu
Sadhu (Bir ermifl), Assam’da
uzun saç›n› sergiliyor. Saç›n
uzunlu¤u 4.7
metre. Guinness Rekorlar
kitab›na göre
dünyan›n en
uzun saçl› erke¤i Çin’de yafl›yor ve 5.63 metre. 22 Haziran 2009
Puri’de Arabalar Festivali
Lord Jagannath’›n üç dev arabas›, Orissa eyaletindeki Puri kentinde
“Jai Jagannath” yakar›fllar› ile çekilerek götürülüyor. Bu arabalar›n biri
Jagannath
Efendiye,
ötekiler ise
Jagannath’›n abisi Balabhandra ile
k›z kardefli
Devi Subhadra’ya adanm›flt›r. Arabalar hareket etmeden önce Puri’nin Gajapati
Maharajas› Sri Dibyasingha Deb, Efendi Jagannath’›n enkarnasyonu
olarak ilan edilmifl, süslenmifl bir taht›revan ile saray›ndan bölgeye getirilmifltir. Yan›nda “Cherra Pahanra” denilen kutsal bir ritüel ile tafl›nan
alt›n bir süpürge vard›r. Bu törenlerde 13.7 metre yüksekli¤inde ve 16
tekerlekli “Nandigosh” isimli ahflap araç Lord Jagannath’›n, 13.4 metre
yüksekli¤inde ve 14 tekerlekli “Taladhwaja”, Balabhandra’n›n ve 13.1
metre yüksekli¤inde ve 12 tekerlekli araç olan “Darpadalan”, k›z kardefl
Subhadra’n›nd›r. Bu araçlar› çekmek için milyonlarca mürid ve bir çok
turist bölgeye ak›n etmifltir. 25 Haziran 2009
Muson döneminde çocuklar
Muson ya¤murlar› Mumbaiye
geldi, ama henuz kuzey Hindistana ulaflmad›. Mumbai’deki
bu çocuklar ya¤mur
tanr›s›n›
uyarmak için yere yatm›fllar. Bu dönemdeki s›cak hava dalgas› nedeniyle birçok eyalette 24 kadar kifli s›caktan öldü. Bunun tersine muson ya¤murlar›n›n
olumsuz etkisiyle tar›m alanlar› da zarar gördü. 28 Haziran 2009
Michael Jackson’›n kumdan heykeli
Orissa eyaletinin
Puri kentinde
uluslararas› ödül
sahibi kum heykeller heykeltrafl›
Sudarshan Patnaik’in yapt›¤›
Michael Jackson
heykeli.
29 Haziran 2009
Mumbaide yeni köprü hizmete girdi
Mumbaide uzun
zamand›r aç›lmas›
beklenen Bandra
- Worli deniz köprüsü hizmete girdi. Bu köprü ile
birlikte kentin kuzeyi ile güneyi
aras›ndaki trafi¤i
yüzde 50 oran›nda rahatlatmas› bekleniyor. 8 fleritli bu köprü 4.8 km. uzunlu¤unda ve
340 milyon dolara mal oldu. 30 Haziran 2009
2
Bir düş
ülkesi
‹SMA‹L GEÇMEN’in H‹ND‹STAN GEZ‹ ANILARI - 18
16 Mart 2006, Rishikesh 11.Gün
[email protected]
44. bültenden devam...
“Babaji”, can›m babac›m, sevgili babam demek. Bir zamanlar Yeni Delhi’de oldukça varl›kl›, evli barkl›, çoluk çocuk sahibi ünlü bir avukatken... bir gün her ne olduysa her
fleyini, tüm mal varl›¤›n›, kar›s›n›, çocuklar›n› b›rak›p Ganj
k›y›s›nda orman içindeki bu çad›ra yerleflmifl Babaji. Y›llard›r
etraf›na toplad›¤› müritleriyle son derece mütevaz› bir çad›rda yafl›yor. Yani tam da kitaptaki gibi, “Ferrarisini Satan
Bilge” lan bu !
Çad›r›n›n önünde 8-10 müridi etraf›n› çevirmifl. K›sa, küt
saçl› genç bir bat›l› turist k›zla konuflurken yaklafl›yoruz yan›na. K›zca¤›z ressam olmal›, Babaji’nin kara kalem resimlerini çiziyor ka¤›tlara. fiöyle bir bak›yorum, gerçekten çok
güzel fleyler. Buyur ediyor ve yer aç›yorlar Zafer’le bana.
Müritlerin Babaji’ye gösterdi¤i sayg› ortama mistik bir hava
yay›yor. Sayg›yla biz de di¤erleri gibi ba¤dafl kurup oturuyoruz gösterilen yere. Çad›r›n hemen önünde büyükçe bir
atefl, ateflin üstünde bir tencere kayn›yor. Küçük bir kapta
hemencecik sütlü çaylar›m›z yap›l›p ikram ediliyor.
Dikkatle inceliyorum Babaji’yi. En fazla 45’inde gösteriyor, 54 yafl›ndaym›fl. Güleç yüzlü ve sevimli biri. Aln›n› çevreleyen gökkufla¤› renkli örtü, uzun saçlar›n› tutan saç band› ifllevini görüyor. Elleri, kollar›, boynu, bin bir renkli tafllar,
Site üyelerimizden ‹smail Rag›p Geçmen’in boncuklarla süslü. Parmaklar›nda kocaman ama zarif tafll›
Hindistan gezilerini anlatan kitab›n› hala
yüzükler var. ‹ngilizce’yi su gibi biliyor Babaji, davet üzeriokumad›n›z m›? Bültenimizde bu kitaptan
ne ‹srail’e ve Kanada’ya gitmifl gezmeye ama çok s›k›lm›fl
baz› bölümleri yay›nlayaca¤›z. Bu bölümleri oralarda. Hemen kaç›p gelmifl buraya. Müritlerinin sönmeokudukça kitab› sevece¤inize ve tümünü
sine izin vermeden tazeledi¤i marihuanas›n› içiyor hiç ara
okumak isteyece¤ine eminiz.
vermeden. ‹tiraf etmek laz›m, çok karizmatik ve yak›fl›kl› biri bu Babaji. Etkileyici oldu¤u, Kanadal› oldu¤unu ö¤rendi¤imiz flu afetin adama bak›fllar›ndan belli. Adi
herif.
Saçlar›n› önce fark etmemifltim, k›z sorunca fark ediyorum, eliyle tutup di¤er tarafa at›yor gülerek Babaji. 12 y›ld›r hiç kestirmemifl, 1 metre rahat var. Art›k kütük gibi olmufl y›kanmaya y›kanmaya. Y›kanmak gereksiz ve önemsiz bir detay zaten.
Yeni bir ot sar›l›yor Babaji’ye taze taze, yak›yor Baba aflkla, derin derin çekiyor içine, 5-6 sigaradan ç›kabilecek duman› savuruyor havaya. Nas›l bu kadar duman
Babaji’nin karizmas› tam.
olabildi¤ine flafl›yorum. ‹yice tutufltuktan sonra bu kez bize
uzat›yor çubu¤unu. Almamak çok ay›p, müritler almam› iflaret
ediyor. Hayda, ne halt edece¤im flimdi? K›sa bir tereddüt yafl›yorum önce, sonra al›p a¤z›ma yaklaflt›r›yorum, otlar›n dumanla birlikte a¤za gelmesini engelleyen pis bir bez, çubu¤un
a¤z›n› örtüyor, bezi görmemek için bafl›m› çevirip tütünü çekiyorum usulen. Akl›mca içime çekmeyece¤im, püf püf yap›p
s›ram› savaca¤›m ama bir türlü duman gelmiyor. Bir daha… I››h.. duman yok, söndü mü yoksa meret? Mürit elemanlar koyuveriyor kahkahay›. Acemiyiz tamam anlad›k. Ama ben mut-
3
luyum acemilikten, size ne abi ? Yandaki Kanadal› f›st›¤a uzat›yorum çubu¤u, al›flkanl›kla al›p deli gibi çekiyor. Bir vapur bacas› gibi sal›veriyor duman›. Nas›l yap›yorsun be? Vay adi haspa!
Soru sormak adettenmifl a¤›r abiye, “özledi¤in herhangi bir fley var m›
d›flar›daki dünyadan” diyor biri. Hiç yokmufl. “Peki çocuklar›n?” 2 tane varm›fl, özleyince geliyorlarm›fl.
Peki diyorum s›ram gelince, “Cevab›n› bilmedi¤in bir soru var m› Babaji?” Cevab› oldukça flafl›rt›c› oluyor :
“Hay›r, ama sorusunu bulamad›¤›m cevaplar›m var”. Hep birlikte gülüflüyoruz. Ne yalan söyleyeyim, hakkaten taflflakl› cevap! Sonuna gelen otunu yeniden tazeliyorlar. Gözü dönmüfl herifin, bu kadar çok içilir mi yahu?
Art›k ayr›lma vaktidir. Zafer, 500 rupi b›rakal›m m› diyor ba¤›fl olarak.
Verelim tabi, flan›m›z yürüsün yahu, Türk’üz biz, ne olacak ? Buralarda, bu
kültürde yard›m almak, dilenmek ay›p de¤il. Uzat›yor Zafer, Babaji ikiletmeden al›yor paray›, oturdu¤u peykenin alt›na zulal›yor hemencecik, buraya bir tap›nak yapt›rmay› düflünüyormufl. Yalan, ota gidecek para, bilmiyoruz sanki. Ya tamam›yla uçmufl, erenlere kar›flm›fl, ya da acayip yetenekli bir üç ka¤›tç› bu abi.
Asl›nda kalkas›m›z yok pek, ortam gayet dokunakl› ve enteresan, Ganj’›n üstüne akflam çöker iken,
biz sadece suyun fl›r›lt›s›, üstat Babaji’nin flen kahkahalar› ve karizmatik duruflu, içti¤i otun dumanlar›yla
sersemlemifl haldeyiz, b›raksalar uzan›verece¤im fliltelerin üstüne, sabaha kadar m›fl›l m›fl›l uyuyaca¤›m.
Velakin ‘aarti’ töreni çok renkli geçer imifl buran›n, ufac›k yafltaki rahip adaylar› yürütmekteymifl töreni.
Helal olsun her fleye ra¤men, etkilenmifl bir ruh haliyle ayr›l›yoruz oradan, Törenin son 10 dakikas›na
yetiflebiliyoruz. Yine de ortam muhteflem. Nehir kenar›nda kurulu bir platformun üstünde, fiiva’n›n dev
heykelinin gölgesinde, alt›ndan Ganj’›n akt›¤› yükseltide,
Haridvar’daki Shiva heykeli
turuncu entarileriyle 6-7 yafllar›ndaki çocuklar ilahilerle
Ganj’› kutsuyorlar. Himalayalar, Ganj ve flu ilahiler ne
kadar etkileyici. Anlatmas› ve tarifi zor bir sahne. Güneflin
batmas›, akflam›n bafllamas›yla bafllayan alacakaranl›kta,
içinde mumlar›n yand›¤›, rengarenk k›r çiçekleriyle sar›,
beyaz, k›rm›z›, mor karanfiller, papatyalar, erguvanlarla
süslenmifl dilek çiçekleri, inananlar taraf›ndan dualar
eflli¤inde Ganj’a b›rak›l›yor. Binlerce ›fl›k, binlerce
ateflböce¤i Ganj’›n üzerinde ak›p gidiyor. Öylesine güzel
ki, foto¤raf bile çekemiyor, izlemekten kendimi bir türlü
alam›yorum.
Karanl›¤›n bafllamas›yla Hindu’lar yavafl yavafl da¤›l›yor.
Rishikesh’te akflam, Tanr› fiiva’n›n ellerinin aras›ndan üzerimize çöküyor.
Odalar›m›za dönüyoruz. Banyoda s›cak su var! Uzun zaman sonra ilk kez s›cak suyla banyo
yapabiliyorum. Aman aman bu ne aflk›n mutlulukmufl böyle ! Gerçi kova marifetiyle oluyor bu ama
olsun bu bile müthifl bir keyif. Suyun bedenimin her santimetrekaresine temas etmesine izin veriyorum.
Acele etmeksizin yap›lan bir ayin bu. Ürpertici bir kaynaflma. Nice sonra yata¤›ma uzan›p gözlerimi
kapat›yorum. Of aman bu ne güzel bir fleydir yarabbi! ‹liklerime kadar yay›l›yor dinginlik. Ifl›¤› kapatmak
için gözlerimi aç›yorum. Hay Allah! Karfl›mdaki duvarda
Ganj k›y›s›na hoflgeldiniz...
yemyeflil gözleriyle irice bir kertenkele. O bana bak›yor
ben ona. E flimdi oldu mu? De si.tir git pis hayvan!
Elimdeki defterle kovalamaya çal›fl›yorum, olmuyor
yast›¤› f›rlat›yorum, bana m›s›n demiyor Allah›n belas›.
Ben, kafas›n› nas›l olur da kopar›r›m planlar› yaparken
birden f›rrt diye kaç›yor. Nereye gitti lan bu? Oraya
bak›yorum yok, buraya bak›yorum yok. Girdi bir yere
eflflo¤lueflflek.
“Gece üstümde gezinecek bu kodumun hayvan›”
korkular›yla oldukça tedirgin ama derin bir uykuya
dal›yorum.
Rüya bile görmüyorum.
Ganj zemzemcisi
Devam edecek...
4
H ‹ N D 11
Falih R›fk› Atay
FAL‹H RIFKI ATAY 1894'te ‹stanbul'da do¤du. Darülfünun (‹stanbul Üniversitesi) Edebiyat Fakültesi'ni bitirdi. 1911'de "Tecelli" dergisinde ilk fliirleri, Servet-i Fünun dergisinde ilk denemeleri
yay›nland›. 1913'te Tanin gazetesinin baflyazar› oldu. ‹stanbul mektuplar›, röportajlar, köfle yaz›lar› yazd›. 1913-1914'te Bahriye ve Dahiliye kalemlerinde çal›flt›. 1'inci Dünya Savafl›'nda yedeksubay olarak Suriye'de bulundu.
1918'de birkaç arkadafl›yla birlikte Akflam gazetesini kurdu. Gazetenin Kurtulufl Savafl›'n› desteklemesi nedeniyle divan-› harpte yarg›lan›p tutukland›.
1922'den sonra Bolu ve Ankara milletvekili olarak Meclis'e girdi. Atatürk'e yak›n kifliler aras›nda
yer ald›. CHP’nin yay›n organ› olan Hakimiyet-i Milliye gazetesinde, ard›ndan Ulus'ta yay›nlanan köfle yaz›lar›nda, Osmanl› Devleti'nden Cumhuriyet'e geçiflin yaratt›¤› sorunlar üzerinde
durdu. Yap›lan reformlar› ve Bat›l›laflma çal›flmalar›n› savundu.
Gezi yaz›lar›yla Cumhuriyet döneminin ilk örneklerini verdi. 1950'de Demokrat Parti iktidar›ndan sonra 1952'de ‹stanbul'da "Dünya" gazetesini kurdu. Yaflam›n›n sonuna kadar bu gazetede baflyaz›lar ve röportajlar yazd›.
20 Mart 1971'de ‹stanbul'da yaflam›n› yitirdi.
Yazar 1943 y›l›nda yapt›¤› Hindistan gezisini 1946 y›l›nda yay›nlad›¤› H‹ND isimli kitab›yla anlatt›. O dönemlerin Hindistan›n› okurken flimdiki Hindistan›n tarihi ve flimdiki durumu hakk›nda bilgi sahibi oluyoruz. Günümüzden 60 y›ldan daha uzun süre önce yaz›lm›fl olmas›na ra¤men halen kulland›¤›m›z Türkçeye çok yak›n bir dil kullanmas› ilginç olmufltur. Metin içinde yer alan parantez içindeki ve italik yaz›lar,
aç›klama amac›yla taraf›mdan yaz›lm›flt›r ve as›l metinde yoktur. Bu kitap, ülkemizde yay›nlanan ilk gezi
kitaplar›ndan biri olmufltur. Bültenlerimizde yazar›n bu kitab›ndan seçme bölümleri size iletece¤iz.
EKBER’‹N TÜRBES‹NDE
fiimdi türbesini ziyarete gitti¤imiz ‹mparator
Ekber, ki fiah-› Cihan’›n büyük babas›d›r, onun
yüksek kafas›nda da Taht-› Tavus’tan daha zengin,
kan› kadar asîl bir hayal do¤du: “Sulh-i Kül” (Tam
Bar›fl)
Ekber, flöhretçe Babür hanedan›n›n Kanunîsidir. Hind tarihinde Ashoka yaln›z Hindûlar›n büyü¤üdür, Ekber ise Müslüman, Hindu ve
Mecusi (Zerdüflt), bütün Hindlilerin büyü¤üdür.
ri geliyor. “Kabrimde hiç süs istemem!” demiflti.
Vasiyeti yer alt›nda tutuldu ise de, o¤lu, bu türbenin babas›na lây›k olmas› için, üstüne katlar ç›kt›
ve en üst kat›n mermer zemini üzerine iflleme ikinci bir sanduka koydu. Bu sandukan›n baflucundaki
tafl sütunun oyu¤u içinde, rivayete göre, Kûh-i Nur
(ünlü bir elmas) dururmufl. Bu üst kat, âdetâ, bir ‹stanbul saray›ndan kopar›l›p da buraya konmufl bir
mermer avludur. Ekber’in türbesinin girifl yeri, Tac
Ça¤›m›z düflünürlerinden biri, “Ekber,
‹mparatorlar aras›nda büyüktür, fakat
flahsiyeti, hükümdarl›¤›n› da afl›yor!” der.
Ekber’in türbesinde bir dehlizden geçerek, karanl›k bir kubbe, ve bir Hind ifllemesi fenerin serpik ›fl›¤› alt›nda, onun
sade tafl sandukas› önünde duruyoruz.
K›lavuzlar›m›zdan biri, görünmez kubbenin yank› kuvvetini anlatmak için
“Hey...” diyor. H›zl› ses, sonra, kubbe karanl›¤› içine gömülüp sönerek, Ekberin
devrinden gibi, uzak, derin ve bo¤uk ge-
Sikandra Fort - Ekber’in kabri
5
Yeni payitaht›n susuzluktan boflal›p y›k›lmaya
b›rak›ld›¤› söylenmektedir.
Ekber’in askerlikte, politikada ve idarede yapt›klar›n› yapmak, bir padiflah ad›n› flanland›rmaya
kafi idi. Fakat, Ekber, insanlar› ve vicdanlar› içinde
bar›flt›rma¤a, kar›fl›k, rahats›z ve ›st›rapl› Hind’e
“Sulh-i Kül” (Tam Bar›fl) vermeye çal›flt›.
Ekber’in kabri halen çok sade ve gösteriflsizdir
Mahal gibi, alt›n kaplama idi. Kargaflal›klarda Rajput çeteleri ve Hindûlar bunlar› soyup ya¤ma etmifller.
Ekber’in bütün çocuklar› ufak yaflta ölmüfllerdi.
Sikri’deki fieyh Selim’in kerametine s›¤›nd› ve, rivayete göre, onun duas› ile, Jaipur Rajas›’n›n k›z›
olan Hindû kar›s›ndan bir erkek çocu¤u do¤du.
O¤luna fleyhin ad›n› verdi ve payitaht› Agra’dan
Sikri’ye tafl›mak için, orada, yeni saray ve an›tlar›n›n temellerini att›. Fetih-Pur Sikri’deki Türk eserleri bütün dünyada tan›nm›flt›r.
‹stedi¤i fley, bütün dinleri uzlaflt›ran bir tarikat›n mürflidi olmaktan ibaret de¤ildi. Hind havas›nda nefes alan felsefe rüyalar›na dalar, gönül flüphesi duyar, nihayet, ya Buda gibi, yaban ormanlar›n›n yaln›zl›¤› içinde, yahut, kendi vicdan›n›n tereddütler gurbeti içinde hakikat› aramaya ç›kar.
Resimi, musikiyi, mimariyi, fliiri ve tefekkürü seven
Ekber, bilerek inanmak ve sevdirerek inanmak
kayg›s›nda idi : “Hikmet sözleri o kadar cazibelidir
ki insan› herfleyden al›koyar. Kendimi onlar› iflit mekten zorla menediyorum ki devlet iflleri için ge reken vakit kaybolmaya!” Baflka bir yerde flöyle diyor : “E¤erçi bunca iklimleri fethettim ve cihangir lik için herfleyi haz›rlad›m. Fakat hakiki büyüklük,
Allah r›zas›n› kazanmakt›r. Yüre¤im ne saltanat
flan› ile, ne de cihangirlikle kan›yor: me¤er ki ermifl
biri imdada yetifle ve gönlümü kederden kurtara!”
Hind birli¤ini din üstüne kurmak ‹mparator Ashokan›n
da ideali idi. Kabir ve Nanak gibi ink›lapEkber’in bu yeni payitaht›, Agra’dan 34 kilometre uzakl›ktad›r. Ekber, ilk saray temellerini ç›lar da bu u¤urda u¤raflt›lar. Bunlar da kast müs1569’da, Sikri yak›n›ndaki tepe üstünde att›. Agra tebitli¤ine karfl› savaflmak, dinleri ve itikatlar› Alve Delhi mimari gelene¤i bozulmamakla beraber, lahl›k birli¤i fikri içinde yo¤urmak, insanlar
bu yap›larda Hind ilham› fazla yer alm›flt›r. Fetih- aras›ndaki ayr›l›klar›n ve anlaflmazl›klar›n manas›z
Pur an›tlar›n›n hepsine birden, Dr. Vincent Smith, oldu¤unu isbat etmek için ömür tükettiler. Ekber,
“Tafltan Bir Romans” der. “Baflka devirde ve baflka birlefltiricilikte k›l›ç de¤il, inand›rma silah›n›
flartlar içinde ne yap›labilir, hatta ne de tasarlana - kullanan ‹mparator Ashokan›n fikrinde idi : “Zorla
al›nan vicdanlardan dine hay›r gelmez.”
bilir.”
Cami-Mescid ve Bülend Dervaza
bafll›calar›d›r. Baz› sanat tarihçilerinin fikrine göre Bülend Dervaza, bütün Hindistan’›n en mükemmel mimari eseri say›labilir. Tamamiyle
kendine has bir üslup gösteren camiin minberinde Ekber, meflhur hutbesini okudu.
Sikandra türbesi, Asya türbeleri
aras›nda eflsizdir: yerden yukar›ya
do¤ru dört taraças› var. As›l plan›na
göre bir kat daha eklenecek ve
onun üstüne, ilk defa, alt›n kapl› bir
kubbe konacakm›fl. O vakit, bütün
dünya türbelerinin birincisi, yaln›z
Tac Mahal’in ikincisi olacakm›fl.
Devam edecek...
Bülend Derwaza’n›n avlu yönünden görünüflü.
6