HUZURSUZ BEBEK

Yok bir şey….
Ne kadar
sürede
geleceğini
merak ettim !
HUZURSUZ BEBEK
Doç.Dr.Meda KONDOLOT
Erciyes Üniversitesi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD
Sosyal Pediatri Bölümü
Sunum planı
1
• Fizyolojik özellikler
2
• Yaklaşım / ayırıcı tanı
3
• Kısa ve uzun dönem sonuçları
4
• Öneriler
Tanım
•
•
•
•
•
•
Huzursuzluk-ağlama-aşırı ağlama
Huzursuz bebek kriter ? sıklık ?
Aşırı ağlama %10-30
Sık acil ve poliklinik başvurusu
Aileler için stres kaynağı
Bazen yönetimi zor bir süreç
Wake M. Pediatrics. 2006;117: 836–842.
Lucassen PL. Arch Dis Child 2001; 84: 398–403
Açlık ?
Bezi ıslak mı?
Hastalık ?
Ağrı ?
Menenjit ?
İKK ?
İYE ?
İnfantil kolik?
Ayrıca,
Refleks-içgüdüsel yanıt
Diurnal ritme geçiş
Sosyal ilişki sinyali
Nörogelişimsel
reorganizasyon
Çevresel faktörler
(anne, baba, ortam)
Bebeğin mizacı
İnfantil kolik
Organik sebepler < %5
Diğer
Nörogelişimsel reorganizasyon
İmmatür sinir sistemi
Uyaranlara aşırı duyarlılık
Uyarılma eşiğinin düşük olması
Sempatik sinir siteminin baskın olması
Ağlama nöbetini durdurmakta güçlük
Refleks içgüdüsel yanıt
Doğum
6.ay
http://www.brazelton-institute.com/intro.html
Brazelton TB. Infant Mental Health Journal 1990; 11: 349-356.
12.ay
Nörogelişimsel
Fizyolojik reorganizasyon
özellikler
Ağlamalar postnatal 4-6 hf pik yapar
Öğleden sonra-akşam sıktır
Ortalama 2 saat /gün
Doğum
6.ay
Kaley F, et al. Infant Behav Dev 2012 ;35:596-605
12.ay
Nörogelişimsel
Fizyolojik reorganizasyon
özellikler
Yaklaşık 2.ayda ağlama bağlanma davranışı
“Sosyal ilişki sinyali”
Ağlama-anne-kucaklanma-emme (tekrarlar)
Doğum
6.ay
12.ay
St James-Roberts, et al. J Child Psychol Psychiatry 1991;32:951-68.
Nörogelişimsel
Fizyolojik reorganizasyon
özellikler
Uyku-uyanıklık döngüsünden diurnal ritme
geçiş
Biyolojik saatin maturasyonu (melatonin !)
Bir nörodavranışsal gelişimden diğerine geçiş
3-4.aydan sonra azalır
Doğum
6.ay
12.ay
Kaley F, et al. Infant Behav Dev 2012 ;35:596-605
St James-Roberts, et al. J Child Psychol Psychiatry 1991;32(6):951-68.
Nörogelişimsel
Fizyolojik reorganizasyon
özellikler
6-7.aydan sonra bireyselleşme
“ayrılık kaygısı”
“yabancı kaygısı”
Anneden ayrı kalmamak için planlı
girişimler
4-12.aylarda süre yarıya iner
Doğum
6.ay
St James-Roberts, et al. J Child Psychol Psychiatry 1991;32(6):951-68.
12.ay
Nörogelişimsel
Fizyolojik reorganizasyon
özellikler
Bazı bebeklerde 1 yaşına doğru
gece ağlamaları artar
Doğum
6.ay
St James-Roberts, et al. J Child Psychol Psychiatry 1991;32(6):951-68.
12.ay
Nörogelişimsel
reorganizasyon
Çevresel faktörler
(anne, baba, ortam)
Bebeğin mizacı
İnfantil kolik
Organik sebepler < %5
Diğer
Bebeğin mizacı
• Zor mizaç; “huzursuz ve gergin bebekler”
• Yeni deneyimlere karşı olumsuz
ya da şiddetli tepki
• Zor mizaçlı bebeklerin annelerinde de yüksek
stres düzeyleri
Barr RG. Hum Nat 1990;1:355–389.
Bebeğin mizacı kolay mı zor mu?
Özellik
Kolay mizaç
Zor mizaç
Aktivite düzeyi
Düşük
Yüksek
Çelinebilirlik
Yüksek
Düşük
Duygusal yoğunluk (tepkilerin yoğunluğu)
Düşük
Yüksek
Düzen (uyku, yeme gibi)
Düzenli
Düzensiz
Duyu eşiği (ses, dokunma,tat gibi)
Yüksek
Düşük
Sosyalleşme düzeyi
İyi
Zayıf
Uyum sağlayabilme
Yüksek
Düşük
Sebat etme düzeyi (inatçılık)
Düşük
Yüksek
Duygu durum
Pozitif
Negatif
Bates JE, et al. Child Development 1979; 50: 794-803.
Bebeğin mizacı
• Zor mizaçlı bebekler ses, ışık, hareket ve
dokunmaya aşırı hassastır
• Her seferinde bir uyaran
• Her adımı sakince ve yavaş yapmak
• Diğer adıma geçmek için bebeğin rahatlamasını
beklemek
Nörogelişimsel
reorganizasyon
Çevresel faktörler
(anne, baba, ortam)
Bebeğin mizacı
İnfantil kolik
Organik sebepler < %5
Diğer
Çevresel faktörler
gürültü
ısı
bakıcı
giysi-bez
ışık
anne-baba
tutumları
Nöroaktif
steroidler
Stres
SSRI
Hamilelik
döneminde babada
depresif
semptomlar
Orhon FS. Acta Paediatr 2007;96:1777-83.
Brand S. Neuropsychobiology 2014;69:39–51.
van den Berg MP. Pediatrics. 2009;124:e96-103.
Hamilelik öncesi annede
anksiyete bozukluğu
Çocuklarında
aşırı ağlama
X 2,5
Hamilelik öncesi depresif semptomlarla ilişkili bulunmamış
Petzoldt J. Arch Dis Child 2014; 99: 800-6.
Güvenli bağlanma
Strese karşı tutarlı ve
sağlıklı tepki veren
ebeveyn
Tutarsız ve düzensiz
yanıtlar
Bebek kendi duygusal
organizasyonunu
düzenler
Bebek istenilen bağlanma
nesnesine ulaşmak için
ağlar
Güvenli bağlanma
• Bebeğin fizyolojik regülasyonu için kendini
güvende hissetmesi önemlidir
• Ailelerin bebeğin ipuçlarını;
doğru okuması
yorumlaması
tutarlı karşılık vermesi önemlidir
Kaley F. Infant Behav Dev 2012 ;35:596-605
Nörogelişimsel
reorganizasyon
Çevresel faktörler
(anne, baba, ortam)
Bebeğin mizacı
İnfantil kolik
Organik sebepler < %5
Diğer
Aşırı ağlama-infantil kolik
• ≥ 3 st /gün; ≥ 3 gün /hafta; en az 3 hafta
• Fizyolojik bir süreç mi?
• Etiyoloji ?
Dismotilite
Laktoz intoleransı
GÖR
Besin alerjileri
GİS florası
SSS immatüritesi
Serotonin-melatonin teorisi
Psikososyal faktörler
• Etkin tedavisi yoktur
Savino F. Acta Paediatr 2006; 96: 1259-1264.
Wessel MA, et al. Pediatrics 1954;14(5):421-33.
ORGANİK SEBEBLER
Sık karşılaşılan sebepler
Enfeksiyonlar (otitis media,
üriner sistem enfeksiyonu, menenjit gibi)
Gastroözofageal reflü
İnek sütü protein allerjisi
Konstipasyon, anal fissür
Kandida dermatiti
Pilor stenozu
Savino F, J Symptoms and Signs 2013;2:248-252.
Akhnikh S. Pediatr Ann 2014 ;43:e69-75.
Daha nadir sebepler
İnvajinasyon
İnkarsere herni
Disakkaridaz eksikliği
Kırık
Üreteropelvik
obstrüksiyon
Gözde yabancı cisim /
korneal abrazyon
Çocuk istismarı
Parmağa saç turnikesi
Aritmi
Kalp yetmezliği
Nörolojik anormallikler
Annenin kullandığı ilaçlar
Gözde yabancı cisim
Korneal abrazyon
Üriner obstruksiyon
Parmağa saç turnikesi
West sendromu
İnvajinasyon
İnkarsere herni
herpanjina
Çocuk İstismarı
Aritmi
Aort Koarktasyonu
Diğer
Aşı reaksiyonu
Diş çıkarma
Huzursuz bebeğe yaklaşım
ÖYKÜ
Emmeme
Kusma
İshal
Kanlı gayta
Ateş
Solunum sıkıntısı
Kilo alamama
Döküntü …gibi
AYIRICI TANI
Önce hayatı tehdit eden
olayları dışla
Çıplak
muayene
Akut dönemde sorunlar
•
•
•
•
•
•
•
•
Anne sütü yetersizliği sanılarak mama başlanması
Tamamlayıcı besinlere erken geçilmesi
Emzik kullanılması
Anne - babada depresyon / anksiyete
Sık sık hastane başvurusu
Gereksiz tetkik ve radyolojik görüntüleme
Alternatif tedavilere yönelim
Çocuk istismarı
Uzun dönem izlem sonuçları
•
•
•
•
•
tekrarlayan karın ağrısı
alerjik hastalıklar
saldırganlık
dikkat eksikliği
uyku bozuklukları
Savino F. Acta Paediatr 2005; 94 Suppl: 129–32.
Wolke D. Pediatrics 2002;109:1054-60.
Aileler ağlayan bebekleri nasıl sakinleştiriyor?
• Emzirme (%99)
• Kucakta taşıma (%97)
• Parmak emme (%75)
• Bitki çayı vermek –en sık rezene- (%65)
• Gece biberonla
beslemek (%42)
*Kültürler
arası farklılıklar
var
Sallama
(%42)
Arap• anneler
bitki
çaylarını ve yüzüstü yatış
Hindistan
ve Filipinli müzik
dinletmek
• Kundaklamak
(%20)
• Banyo (%17)
• Masaj (%17)
• Bebek arabasında gezdirmek (%10)
• Yüzüstü yatırma (%9)
• Emzik (%8)
• Diğer: ağrı kesici, müzik, sedatif, laksatif vb
Abdulrazzaq YM. Acta Pædiatrica 2009 ;98: 392–396.
Davranışsal yaklaşım
Aşırı ağlamaları olan bebekler 3 grup
• 1. gruba ayda yalnızca bir kez ev ziyareti,
• 2. gruba yalnızca düzenli ev ziyareti
(haftada bir kez bir saat 4 hafta) ,
• çalışma grubuna düzenli ev ziyareti
(haftada bir kez bir saat 4 hafta) ve belirli
prensiplere göre öneriler
Keefe MR. Nurs Res 2006; 55: 198-205.
Davranışsal yaklaşım
• Ebeveyn-bebek ilişkisinde düzelme
sağlanmış,
• 8. haftanın sonunda
• çalışma grubunda %83,
• 2. grupta % 68 iyileşme
*anne-babalık rollerine günde 1 saat ara
Keefe MR. Nurs Res 2006; 55: 198-205.
Öneriler
• YD döneminden itibaren sözlü ve yazılı
bilgilendirme
• anksiyete ve depresyonlu annelere dikkat
• aileleri yetkin duruma getirmek
• bebeğin ihtiyaçlarına uygun-zamanında ve
tutarlı karşılık = güvenli bağlanma
• bebeğin mizaç özelliklerini tanımalı
Simonnet H. Child Abuse Negl. 2014 Jul 17. [Epub ahead of print]
Hiscock H. Pediatrics 2014;133:e346-54.
National Center on Shaken Baby Syndrome
AAP ÖNERİLER
• Sallanan bir sandalyede ya da kollarınızda
sallama
• Çok sıkı olmayan kundaklama
• Şarkı söylemek ya da konuşmak
• Müzik dinletmek
• Ritmik sesler dinletmek
• Arabaya bindirmek (araç içinde emniyetini sağlayarak)
• Ilık banyo –masaj
http://www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/crying colic/Pages/Responding-to-YourBabys-Cries.aspx
TEŞEKKÜRLER….