YIL 3 SAYI 3 MART 2006

YIL 3 SAYI 3 MART 2006
KÝÞÝSEL ATALETÝ YENMEK
ÝÞLETMECÝLÝKTE EÐÝLÝMLER
ÝKNA ETME SANATI
ÖÐRENMENÝN ÖNEMÝ
ETKÝLÝ ÝNSANLARIN 7 PRENSÝBÝ
KÝÞÝLERÝN POPÜLER YÖNLERÝ
GÜLERYÜZLE HAYIR DÝYEBÝLME SANATI
POZÝTÝF YAÞAMA 10 ADIM
KARAR VERME YETENEÐÝNÝZÝ GELÝÞTÝRME
ZAMAN YÖNETÝMÝ
LÝDER VE YÖNETÝCÝNÝN ÖZELLÝKLERÝ
ÝNSANDA BÝYOLOJÝK SAAT
BAÞKANDAN
Mustafa NURDOÐAN
Federal Þirketler Grubu
Yönetim Kurulu Baþkaný
Deðerli FEDERAL Dostlarý;
Zaman hýzla akýp gidiyor. Ýlk sayýmýzý çýkarmamýzýn ardýndan
1,5 yýl geçti ve þu an 3. sayýmýzla karþýnýzdayýz. Maalesef
giden zamaný geriye getiremiyoruz. Fakat; ne kadar çok
anýlan, ne kadar çok hatýrlanan ve iz býrakan þey varsa
geçmiþ bir o kadar daha önem kazanýyor. Ýlk iki sayýmýz çok
ses getirdi. Bu ses sizin sesiniz, sizin soluðunuzdu.
Okuyucularýmýzýn olumlu tepkileri sayesinde azmimiz daha
da artarak yepyeni bir sayý çýkarttýk. Bu sayýmýzý hazýrlarken;
titiz çalýþmalarýmýza ýþýk tutan siz deðerli okuyucularýmýza
manevi desteklerinizden ötürü teþekkürü bir borç biliyoruz.
Bu süre zarfýnda; geçen sayýmýzda fabrika binasýnýn bittiðinden
bahsettiðimiz Federal Simon Elektromekanik A.Þ. yaklaþýk
300 kiþiye iþ olanaðý saðlamanýn gururuyla faaliyetlerine
baþladý. Zengin model seçenekleriyle daha ilk aylardan ilgi
odaðý olmayý baþardý. Federal Elektrik olarak Dikey Sigortalý
Yük Ayýrýcý ve özellikle kompanzasyon devrelerine büyük
avantaj saðlayacak olan Tristör Anahtarlamalý Kontaktör
imalatý ile ürün gamýmýzý geniþlettik.
Ayrýca, önceki sayýmýzda deðindiðimiz 6 yaþ öncesi eðitim
ile ilgili ciddi atýlýmlar yapýldý. Yapýlan çalýþmalar neticesinde
özellikle Sakarya’ da %50-60 oranýnda baþarýyý yakaladýk.
Milli Eðitim Bakanlýðý ezberci sistemden muhakeme edici
sisteme geçti. Geliþmeler hem sevindirici hem de gurur
verici. Bu konudaki faaliyetlerimize devam ederek þu an
%11’ lerde olan 0-6 yaþ eðitim oranýmýzý yükseltmek için
elimizden geleni yapacaðýz.
Hz. Mevlana’ nýn güzel bir sözü var: “ Bir mum diðer bir
mumu tutuþturmakla ýþýðýndan hiçbir þey kaybetmez”.Bilgi
paylaþýlýyorsa güzeldir ve deðerlidir. Bilgi, paylaþan kiþiye
hiçbir þey kaybettirmez, aksine kazandýrýr, o kiþiyi yüceltir.
Federal Grup olarak 15 yýllýk geçmiþimizde 16 þirket kurduk
ve Türkiye’ nin yaný sýra 4 kýtada 45’ ten fazla ülkeye ihracat
yapar duruma geldik. Bu baþarýya ulaþmamýz tesadüf ya da
þansla deðil, çalýþmak, azim, bilgi ve eðitimle mümkün
olmuþtur. Eðitim ve bilgi baþarýya ulaþmada önemli iki
unsurdur. Bu güne kadar eleman alýmlarýmýzda “iþe uygun
yapýda adam” prensibiyle hareket ettik. Mevcut personelimizi
de hem kendileri hem de firma açýsýndan maksimum verim
alýnabilecek bölümlerde ve iþlerde deðerlendirdik. Eðitimi
hep ön planda tutarak; bilgilerimizi, birikimlerimizi
çalýþanlarýmýzla paylaþtýk. Bilgimiz paylaþtýkça çoðaldý ve
bu günlere ulaþmamýzda büyük yararlar saðladý.
Þimdi ýþýðýmýzý sizlere de ulaþtýrmak istiyoruz. Bu yüzden
bu sayýmýzda aðýrlýðý kiþisel geliþime ayýrdýk. Amacýmýz iþ
hayatýnýn ve günlük hayatýn görülmeyen ya da görülüp fark
edilemeyen yönlerini yansýtmak, içinizde olup da ortaya
çýkaramadýðýnýz yönlerinizi göstermek ve bu vesileyle
özgüveninizi artýrmak. Ne kadar baþarýlý olabiliriz bilmiyorum
ama büyük faydalar saðlayacaðý muhakkaktýr. Örneðin; iþ
yaþamýndaki en büyük sorunlardan birisi olan “hayýr
diyememe”, bunun ve diðer olumsuzluklarýn getirdiði “zaman
yönetimi” sýkýntýsý, “ikna etme kabiliyeti” eksikliðinin
doðurduðu özgüven eksikliði ve “pozitif yaþam” gibi bilgiler
oldukça ilginizi çekecek, kendinizden ve çevrenizden bir
þeyler bulacaksýnýz.
Iþýðýmýz ýþýðýnýz olsun. Yaþama sevinci ve umudunuzu
kaybetmeden geçirebileceðiniz bir 2006’ nýn sizlere, ülkemize
ve tüm dünyaya huzur, mutluluk ve barýþ getirmesini dilerim.
Saygýlarýmla...
FEDERAL BÜLTEN
1
EDÝTÖR
EDÝTÖRDEN
ÝÇÝNDEKÝLER
Ebru TOPLU
Deðerli Okuyucularýmýz,
Üçüncü sayýmýzla yine birlikteyiz. Sizin ilginiz ve
desteðiniz sürdükçe daha nice sayýlar çýkarmayý
planlýyoruz. Ýlk iki sayýmýza gösterdiðiniz ilgi bu
sayýmýzý hazýrlamamýzda en büyük motive kaynaðý
oldu ve içimizde sizlere hep daha fazlasýný verme
arzusunu doðurdu. Týpký Dr. Charles C. Lever’in
aþaðýdaki þiiri gibi.Tüm okurlarýmýza yaþama
sevincinizin hiç bitmeyeceði yeni bir yýl diler, 2006’
nýn siz ve sevdiklerinize saðlýk, mutluluk, huzur
ve baþarý getirmesini temenni ederim.
Saygýlarýmla...
Daha Fazlasýný Yapacaðým.
Ait olmaktan daha fazlasýný yapacaðým,
Katýlacaðým...
Ýlgilenmekten daha fazlasýný yapacaðým,
Yardýmcý olacaðým.
Ýnanmaktan daha fazlasýný yapacaðým,
Anlayýþlý olacaðým...
Hayal kurmaktan daha fazlasýný yapacaðým,
Çalýþacaðým...
Öðretmekten daha fazlasýný yapacaðým,
Ýlham vereceðim...
Kazanmaktan daha fazlasýný yapacaðým
Kazandýracaðým...
Vermekten daha fazlasýný yapacaðým,
Hizmet edeceðim...
Yaþamaktan daha fazlasýný yapacaðým,
Büyüyeceðim...
Arkadaþlýktan daha fazlasýný yapacaðým,
Dost olacaðým...
Denemekten daha fazlasýný yapacaðým,
Baþaracaðým...
Sorumlu Yazý Ýþleri Müdürü
Ýrfan NURDOÐAN
Genel Yayýn Yönetmeni
Ebru TOPLU
FEDERAL BÜLTEN
Baþkandan
Editör ve Ýçindekiler
Federal Elektrik Seminerleri Devam Ediyor
Baþak Traktör Pazar Payýný Arttýrdý
Türkiye’nin Yeni Anahtarý Federal SÝMON
Federal Ýnþaat Sektöründe de Baþarýyý Yakaladý
Federal Suudi Arabistan’da Yine Kalitesini Ýspatladý
Doðalgaz Sayacý Testlerden Baþarýyla Geçti
Federal’den Yeni Bir Yatýrým Süs Bitkileri
EDAÞ ile Röportaj
Kiþisel Ataleti Yenmek
Öðrenmenin Önemi
Ýþletmecilikte Eðilimler
Ýkna Etme Sanatý
Ege Prestij Röportaj
Lider ve Yöneticinin Özellikleri
Kompakt Tip devre Kesiciler Reklam
Etkili Ýnsanlarýn 7 Prensibi
Federal Simon Reklam
Kiþilerin Popüler Yönleri
Zafer Elektrik Röportaj
Güleryüzle Hayýr Diyebilme Sanatý
Pozitif Yaþama 10 Adým
Karar Verme Yeteneðinizi Geliþtirme
Federal Mermer Reklam
Has Sentetik Röportaj
Zaman Yönetimi
Ýnsanda Biyolojik Saat
Mizah - Bunlarý Biliyormuydunuz?
Baský
Dostlar Matbaa
Grafik Tasarým
Murat ÝNAN
Hakký ERSÝN
e-mail: [email protected]
2
1
2
3
4
5
6
6
6
7
8
10
12
13
14
16
18
19
20
22
23
24
26
30
32
33
34
36
38
40
Yazýþma Adresi
Federal Elektrik 1. OSB
1. Yol No.25
Hanlý / ADAPAZARI
Ýrtibat Tel
0.264 291 45 00
web: www.federal.com.tr
HABERLER
Federal Elektrik
Seminerleri
Devam Ediyor
Federal Elektrik; 2005’ in ilk yarýsýnda
olduðu gibi, ikinci yarýsýnda da ülkemizin
çeþitli illerinde düzenledikleri seminerler
sayesinde müþterileri ile buluþmaya
devam ediyor.
Lider firmamýz düzenlenen seminerlerde, katýlýmcýlarýn iþ
dünyasýnda yaþadýklarý sýkýntýlara çözümler önermekte,
mevcut olan ürünleri tanýtmakta, izleyicilerinden gelen ürün
taleplerini deðerlendirmekte ve yeni pazara sürülecek olan
ürünler hakkýnda tüketiciyi bilgilendirmektedir. Uzman
personeli sayesinde, katýlýmcýlar her türlü sorularýna yanýt
bulmakta ve Federal’ in baþarýsýný ayakta alkýþlamaktadýrlar.
Seminerler katýlýmcýlar tarafýndan çok faydalý bulunarak,
sürekliliði talep edilmektedir.
Türkiye’ nin her yerinden gelen seminer taleplerini hýzlý bir
þekilde sonuçlandýrmaya çalýþan uzman personelimiz,
katýlýmýn yoðunluðundan ve ilgisinden son derece memnun.
Seminer aralarýnda verilen kokteyllerde, misafirleri ile
yakýndan ilgilenerek, seminer konularý hakkýnda fikir
alýþveriþinde bulunuyorlar.
Ayrýca, seminerlerde katýlýmcýlara Federal’ in, nasýl daha
fazla güvenli, nasýl daha fazla performans, nasýl daha fazla
kalite getirdiðini gösterme fýrsatý da bulmuþ oluyorlar.
Federal Elektrik 6 aylýk bu dönemde; Adana, Mersin,
Ýskenderun ,Ankara, Konya, Kayseri, Uþak, Antalya, Denizli,
Ýzmir, Bursa, Kocaeli, Sakarya, Sivas, Erzurum, Erzincan,
Malatya, Kahramanmaraþ, Gaziantep gibi illerde seminerler
vermiþtir. Firma yetkilileri, kendileri ile baðlantý kurulduðu
taktirde, istenilen illerde seminer verebileceklerini dile
getiriyorlar.
FEDERAL BÜLTEN
3
HABERLER
Baþak Traktör
Pazar Payýný
Arttýrdý
H. Ömer SOYDAN
Satýþ Pazarlama Direktörü
2003 yýlýnýn sonlarýna doðru satýn alýnan Baþak Traktör
2005 yýlýnda büyük ilerlemeler kat etmiþtir.
2005’ te traktör pazarýnýn küçülmesini saðlayan unsurlar
oluþmasýna raðmen, Baþak Traktör bunlardan
etkilenmeyerek yoluna devam etmiþtir. Traktör pazarýna 8
yeni rakip girmiþ, çiftçinin ürettiði mahsulün fiyatlarý düþmüþ,
ana girdilerin fiyatlarý artmýþ ve bunun neticesinde de çiftçinin
alým gücü %29 azalmýþtýr. Küçülen pazarda büyüyen firma
olan Baþak Traktör satýþlarýný belirgin ölçüde arttýrmýþ ve
pazar payýný arttýrmýþtýr.
Baþak Traktör’ün tercih edilme nedenleri arasýnda; yakýt
tüketiminin düþük olmasý, bakým kolaylýðý, yaygýn servis aðý,
bol ve ucuz yedek parça temini gibi nedenler yer almaktadýr.
Ayrýca 2005 yýlýnda Baþak 2073 A Çift Çeker ve Bahçe Tipi
Baþak 2050 (Yaðlý Disk Fren, Hidrolik Direksiyon) traktörleri
ile ürün çeþidini pazarda 4’ e çýkarmýþtýr. Ürün çeþidini
arttýrmanýn yaný sýra bayilerinin sayýsýný da 50’ den 67’ ye
yükseltmiþtir.
4
FEDERAL BÜLTEN
Sadece ürünlerde yapýlan yeniliklerle yetinmeyip, fabrika
organizasyonunda da yenilikler yapýlmýþtýr. Satýþ Pazarlama
Direktörlüðü bünyesinde yeni bir satýþ pazarlama
organizasyonu oluþturulmuþ ve bu yeni ekip 2005 yýlýnýn
ikinci yarýsýnda baþarýlara imza atmaya baþlamýþtýr. Yeni
ürünlerimizi çiftçilerimize tanýtabilmek için Bursa, Çorlu,
Konya ve Ankara fuarlarýna katýlým saðlanmýþtýr.
Görüldüðü üzere henüz 2004 yýlýnda faaliyete geçen ve
üretime baþlayan Baþak Traktör için 2005 yýlý yeniliklerin ve
baþarýlarýn yýlý olmuþtur.
Satýþ ve Pazarlama Direktörü H. Ömer SOYDAN
amaçlarýnýn, bu zorlu pazarda, öncelikle çiftçilerin tercihlerini
ve kurumsallaþmayý ön planda tutarak, 2006 yýlýnda daha
büyük hedefleri gerçekleþtirmek olduðunu dile getirmiþtir.
HABERLER
TÜRKÝYE’NÝN YENÝ ANAHTARI
Federal Simon
Federal Elektrik A.Þ. ile Ýspanyol Simon Holding’in ortak
giriþimi ile kurulan Federal Simon Elektromekanik San. ve
Tic A.Þ. 2005 yýlýnda Anahtar - Priz pazarýna sunduðu Seri
34 ve Seri 82 ile pek çok yeniliði tüketiciyle tanýþtýrdý.
“Türkiye’nin Yeni Anahtarý” sloganýyla yola çýkan ve
Türkiye’de üretilen ilk seri olan Seri 34 Serisinde 38 çeþit
ürün, beyaz ve krem renklerden oluþan STANDART
RENKLER serisi yanýnda metalik gümüþ,metalik þampanya,
metalik grafit ve metalik mavi renklerden oluþan METALÝK
RENKLER serisi olarak pazara sunuldu. AHÞAP
GÖRÜNÜMLÜ seri ise 2006 yýlýnda piyasaya sunulacaktýr.
Tüketici ihtiyaçlarý tespit edilerek tasarlanmasý sayesinde
34 serisi anahtarlarda sadece önden kapak çýkartýlarak
montaj kolaylýðý saðlamaktadýr. Anahtar gruplarý vidasýz
kolay ve hýzlý baðlantýlý tasarýmý ile kablo baðlantýsýnda zaman
tasarrufu saðlamaktadýr. Patentli týrnak tutma sistemi ile
lastiklerin zaman içinde bozulma problemleri önlenmektedir.
Çoklu çerçeveler de 2’li den 6’lýya kadar mevcut olup
çerçevelerin eðimli tasarýmý sayesinde düzgün olmayan
duvarlarda bile köþelerde açýklýk kalmamaktadýr. Ayný
zamanda çoklu çerçeve yatay veya dikey olarak da
kullanýlabilmektedir. Tüm priz serilerinde çocuk korumalý
çeþitleri mevcuttur. Ayrýca 12 ayrý kordon rengi ile standart
renkli ürünlerde zevkinize göre kombinasyonlar
yaratýlabilmektedir.
ve Beyaz seri olmak beþ alt seriden oluþmaktadýr.
Seri 82’nin sunduðu diðer yenilikçi çözümlerden bazýlarý ise;
otel, restoran, hastane, okul, çocuk odalarý gibi ýþýklý iþaret
gerektiren alanlarda kullanýlabilen özel filtreli ýþýklý anahtarlar,
merdiven, garaj, koridor gibi az ýþýklý yada karanlýk yer ve
giriþlerde anahtar yerinin kolayca bulunmasýný saðlayan
ýþýklý çerçeveler, toplantý salonlarý, bürolar, muayenehaneler
gibi giriþ ve çýkýþlarýn düzenlenmesinin gerekli olduðu
yerlerde kullanýlabilen tek tuþla kýrmýzý ve yeþil ýþýk verebilen
dur-geç anahtarlar sayýlabilir.
Federal Simon ; kýsa sürede 14 ilde 21 bayilik tesis etmiþ
ve ürünlerimiz raflardaki yerini almýþtýr. Bayilik çalýþmalarýmýz
tüm hýzýyla devam etmektedir. Toplu konut idaresi ve özel
projelerde de FEDERAL SÝMON markalý ürünler rekabetçi
yapýsý ve kalite seviyesi ile gücünü göstermiþtir.
2006 yýlýnda da Federal Simon; üstün ürün kalitesi ve ürün
çeþitliliði ile çalýþanlarý ve bayilerinden aldýðý kuvvetle
hedeflerini yakalayacak ve ‘’ YURT ÝÇÝ VE YURT DIÞI
PAZARLARDA ANAHTAR VE PRÝZ SEKTÖRÜNDE ÝLK
AKLA GELEN MARKA OLMAK’’ yolunda hýzla ilerleyecektir.
Seri 82 ise modern ve estetik görünüþü, yeni yüzey dokularý,
sadece iki parçadan oluþan yapýsýnýn saðladýðý kolay montaj
ve kullanýmý yanýnda 42 adet renk kombinasyonuyla çok
geniþ bir ürün yelpazesine sahiptir. Seri 82; Alüminyum
metal serisi, Metal þampanya seri, Grafit serisi, Fildiþi serisi
S E R I
82
Iþýklý Anahtarlar
Dur - Geç Anahtarlar
Iþýklý Çerçeveler
Doðal ýþýklý
alanlarda
Odanýn ýþýðý açýk olduðunda
Geç pozisyonda
Dur pozisyonda
Karanlýkta
Odanýn ýþýðý kapalý olduðunda
FEDERAL BÜLTEN
5
HABERLER
FEDERAL ÝNÞAAT SEKTÖRÜNDE DE BAÞARIYI YAKALADI.
Federal Group, Adapazarý’ nýn en nezih bölgesinde 22
dönümlük arazi üzerinde son derece lüks villalar inþa etti.
Sitede 42 adet villa bulunmakta olup, hepsinin satýþý
gerçekleþmiþtir. Federal Akasya Evleri ismi ile lanse edilen
villalar için talepler hala devam etmektedir.
Akasya, yapraklarý gece eðilerek, gündüz göðe doðru
açýlan, deðiþik hava iklim koþullarýna karþý çok dayanýklý,
gerek yaðýþtan gerekse kuraklýktan pek az etkilenen, odunu
çürümeyen her iklimde yeþil olan bir aðaç türüdür. Akasya
ismi, Federal ile baðdaþtýrýldýðýndan dolayý seçilmiþtir.
Federal’ de Akasya aðacý gibi, hiçbir olumsuz koþuldan
etkilenmeden yoluna hýzla devam etmektedir. Farklý birçok
sektöre adým atmasýna raðmen baþarýyý her koþulda
yakalamýþtýr.
1998 yýlýnda yaþamýþ olduðumuz depremi unutmayarak,
hiçbir malzemeden kaçýnýlmadan inþa edilen villalar dubleks
þeklinde olup, güzelliði ile çok konuþulmaktadýr.
En kýsa sürede bitecek olan çevre düzenlemesi ile de
Adapazarý’ nda en güzel bahçe unvanýnýn alacaðý ve daha
çok konuþulacaðý da bir gerçektir.
FEDERAL ELEKTRÝK
DOÐALGAZ SAYACI
SUUDÝ ARABÝSTAN’DA
TESTLERDEN
YÝNE KALÝTESÝNÝ ÝSPATLADI BAÞARIYLA GEÇTÝ.
Geçtiðimiz aylarda Suudi Arabistan’ ýn resmi elektrik
kurumu olan SEC-CRB ( Saudi Electricity Company – Central
Regional Branch) tarafýndan açýlan 170.000 adet þalter ve
35.000 adet Akým Trafosu ihalesini Federal Elektrik aldý.
2003 yýlýnda da ayný kuruluþun yapmýþ olduðu 160.000 adet
þalter ihalesini de Federal Elektrik kazanmýþ idi. 2003 yýlýnda
kazanýlan bu ihale sonucunda sevk edilen malzemelerimizde
hiçbir sýkýntý yaþanmamasý, ikinci ihalede bize iyi bir referans
teþkil etmiþtir.
Yapýlan bu ihaleye, ürünlerinin kalitesi ve teknik deðerleri
SEC yetkilileri tarafýndan onaylanan firmalar katýlabiliyorlar.
Ýlk aþamada ihaleye giren firmalarda teknik yeterlilik
aranmaktadýr. Teknik yeterliliði geçen FEDERAL, ABB, LG,
CUTLER HAMMER gibi markalar ihaleye katýlmaya hak
kazanmýþtýr. Yapýlan deðerlendirmeler sonucunda ihale
Federal’ e verilmiþtir. Kazandýðýmýz ihale ile Türkiye’ nin
teknik ürünlerdeki imajý, üst seviyelere bir kez daha çýkarýlmýþ
olup, ihaleyi kazanmanýn sevinci bir yana, ülkemize döviz
girdisi saðlayacak olmamýzýn gururunu ayrýca taþýmaktayýz.
Bizler yurtdýþýnda kazanýlan bu baþarýlarý sadece Federal
Elektrik’ in deðil, Türk mühendisi ve Türk iþçisinin baþarýsý
olarak görüyoruz.
Federal Elektrik, yeni ürünü olan Doðalgaz sayacýnýn
satýþý için gerekli olan 71 / 318 / AT Tip Onay Belgesini alma
hakkýný elde etmiþtir. Doðalgaz Sayacý, Sanayi Bakanlýðýnýn
TSE'den görevlendirdiði elemanlarýn gözetiminde yapýlan
testlerin tamamýndan baþarý ile geçmiþtir. Piyasaya 2006
yýlýnýn ikinci yarýsýndan itibaren sunulacaktýr.
Türkiye’ de Doðalgaz sayacý üreticiliði yapan iki firma
bulunmaktadýr. Þu anda artan talepler kapasite yetersizliði
nedeniyle karþýlanamýyor. Federal tüm talepleri karþýlayacak
bir kapasite ile piyasaya ürününü sunacak ve isminden yine
çok söz ettirecektir. Yurtdýþýnda da bu yeni ürünle baþarýlar
elde edecek ve büyük bir onurla ülkemizi temsil edeceðiz.
TS 5910 EN 1359’a uygun
FN G4
6
FEDERAL BÜLTEN
HABER
FEDERAL’DEN
YENÝ BÝR YATIRIM
FEDERAL SÜS BÝTKÝLERÝ
Federal Group; Elektrik, Mermer ve
Otomotiv sektöründeki yatýrýmlarýndan
sonra süs bitkiciliði sektöründe de yeni
bir yatýrým yaptý.
Yurtdýþýnda son 5 yýlýn tercih edilen sektörlerinden biri olan
dýþ mekan süs bitkiciliði için, uygun iklim ve toprak koþullarý
göz önüne alýnarak Sakarya ili seçilmiþtir. Ýlk etapta 200
dönümlük alan üzerine kurulu tesiste 25 çeþit aðaç
yetiþtirilmekte olup önümüzdeki aylarda arazinin 400 dönüme
çýkarýlmasý planlanmaktadýr. En büyük süs bitkisi üreticisi
olan 16 milyon nüfuslu Hollanda Süs Bitkiciliði yatýrýmýndan
55 milyar dolar ciro yapmýþtýr. Hollanda’da 3 yýl içerisinde
büyüyen bir bitki bizim topraklarýmýzda 1 yýlda büyüyor. Bu
avantajý iyi kullandýðýmýz takdirde, bu sektörde dünyanýn en
büyüklerinden olmamýz kaçýnýlmazdýr.
AB uyum yasalarýna göre artýk belediyeler çevre ve peyzaj
düzenlemesine uymak zorundalar. Bu yüzden önümüzdeki
yýllarda yüksek miktarda dýþ mekan süs bitkisi ihtiyacý
doðacaktýr. Türkiye’ de bu sektörün çok zayýf olmasýndan
dolayý bu iþler için Ýtalya, Hollanda ve Belçika gibi ülkelerden
ithal etmek zorunda kalacaðýz. Yani paramýzý maalesef yine
yabancý ülkelere göndermiþ olacaðýz. Yaptýðýmýz ve
yapacaðýmýz faaliyetlerle ülkemize ve ülkemiz ekonomisine
büyük yararlar saðlayarak, ithalata gidecek olan milyonlarca
dolarýn ülkemizde kalmasýný saðlayacaðýz. Ayrýca biz artýk
yurtdýþýna satýþ yaparak ülkemizin geliþmesini saðlayýp,
dünyaya bu sektörde de iddialý olduðumuzu göstereceðiz.
Ýrtibat:
Seyit Aliler mevkii Baþak Traktör arkasý
Adapazarý / SAKARYA
Tel
: 0264 291 45 00 (Pbx)
Faks
: 0264 275 41 81
e-mail : [email protected]
www.federalfidancilik.com
FEDERAL BÜLTEN
7
RÖPORTAJ
Sn. Ömer Faruk GÜLTEKÝN ile kýsa bir söyleþi
EDAÞ
Sn. Ömer Faruk GÜLTEKÝN
Kimdir?
1958 yýlýnda Amasya’da doðdu. Ýlk ve orta
öðrenimini Amasya’da tamamladý. Hacettepe
Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik
Mühendisliði Bölümünden 1982 yýlýnda mezun
oldu. Çalýþma hayatýnda sýrasýyla; Sümerbank
Genel Müdürlüðü’nde mühendis, TEK Merzifon
Ýþletme Þefi, TEK Samsun Tesis Baþmühendisi,
TEDAÞ Amasya Tesis Müdürü, TEDAÞ Iðdýr
Müessese Müdürü, TEDAÞ Daire Baþkanlýðý,
TREDAÞ Yönetim Kurulu Baþkan Vekilliði,
TEDAÞ Genel Müdür Yardýmcýlýðý görevlerinde
bulundu. Halen Baþkent E.D.A.Þ. Genel Müdürü
ve Yeþilýrmak E.D.A.Þ. Yönetim Kurulu Baþkaný
olarak görev yapmaktadýr.
Ayrýca TEDAÞ Spor Kulübü Baþkaný, Müdafaa
Sporlarý Federasyonunda Yönetim Kurulu Üyesi
olarak görev yapmaktadýr.
8
FEDERAL BÜLTEN
F.E.: Baþkent EDAޒ ýn kýsa bir tanýtýmýný ve 2005 yýlý
deðerlendirmesini yapabilir misiniz?
ÖFG: Genel Müdürlüðümüze baðlanan Zonguldak, Çankýrý,
Bartýn, Kastamonu ve Ereðli illeri ile birlikte Ankara ve
Kýrýkkale ili dahil 7 il, 81 adet ilçe, 115 adet belde, 3.320 adet
köy ve 5.839 adet köy baðlýsýný kapsayan bir Þirket olarak
toplam 2.750.000 aboneye, 3.190 personel ile hizmet
götürmekteyiz. Satýn alýnan enerji 8,5 milyar kwh satýlan
enerji 7,5 milyar kwh’dýr.
Son yapýlan revizelerden sonra 81 milyon YTL yatýrým
ödeneðinin yýl sonu itibariyle % 96’sýný gerçekleþtirmiþ
olacaðýz.
2004 yýlýnda Ankara için sadece 9 milyon YTL harcanmýþken,
2005 yýlýnda bu rakam 56 milyon YTL’ ye ulaþmýþtýr. Elektriðin
sürekliliði ve kalitesi için yapýlan önemli yatýrýmlardan birisi
olan mevcut havai hatlarýn yeraltýna alýnmasý için bu güne
kadar yaklaþýk 3300 km kablo kanalý yapýlmýþtýr. Bu miktarýn
%10’una tekabül eden 340 kilometrelik kýsmý 2005 yýlýnda
tesis edilmiþtir.
Yine 2005 yýlýnda Ankara’ya 3600 adet aydýnlatma direði
dikilmiþtir. Baþkentimize yakýþýr bir görünüm elde etmek
ve Ankara’mýzý daha aydýnlýk bir þehir yapmak için konu ile
ilgili ihalelerimiz devam etmektedir. 2006 yýlý sonunda, ( 2005
ve 2006 toplam ) 20.000 adet aydýnlatma direðine ulaþacaðýz.
Ayrýca Ankara genelindeki aydýnlatma direklerinin bakým
ve onarýmý için de ihalelerimiz tamamlandý. Yaklaþýk 12 araç
ve 64 kiþiden oluþan ekipler, bu çalýþmalarý
gerçekleþtirecekler. Tüm bunlar aydýnlatma kalitesinin
yükselmesi için yapýlan faydalý çalýþmalardýr.
F.E.: Baþkent EDAޒ ýn 2006 yýlý hedefleri nelerdir?
ÖFG: Öncelikle 2005 yýlýnda baþlayan yükseliþ ivmesini
devam ettirmek istiyoruz. Yaklaþýk 39 milyon YTL civarýnda
RÖPORTAJ
ihalelerimiz yapýldý. Kýsa sürede sözleþmeleri imzalanarak,
iþlere baþlanacak. 18 Ocak’ ta 2 grup ihalemiz daha olacak.
Daðýtým merkezleri için bakým onarým ihaleleri yapýlacak.
Çankýrý, Bartýn ve Ankara’ da bakým onarým ihaleleri yapýldý.
Tabi tüm bunlarýn yaný sýra yaþadýðýmýz bazý zorluklarda
olmuyor deðil. Mesela, 2005 yýlýnda özelleþtirme kapsamýna
girince, kurumumuzdan emekli olan çok arkadaþýmýz oldu.
Tabi bu iþler ekip iþi. Bizde elimizdeki mevcut personeli en
ideal biçimde deðerlendirerek, yolumuza en iyi þekilde
devam ediyoruz.
F.E.: Baþkent EDAÞ olarak kayýp kaçak oranlarýnýn
azaltýlmasý için neler yapýyorsunuz?
ÖFG: Ankara’ da kayýp kaçak oraný 2002 yýlýnda %18,10 iken,
2005 yýlý sonu itibariyle bu rakamýn 7 vilayet toplamýnda
ortalama %12 civarýnda çýkacaðýný tahmin ediyoruz.
Baþkent EDAÞ olarak kaçak oranlarýnýn düþürülmesi için
mobil ekipler kurduk. Ayrý bir Müdürlük çatýsý altýnda çalýþan
bu ekiplerimizin bütün iþi, kaçakla mücadele. Gerektiðinde
yüksek tüketimi olan bölgelerde kontrollerini sýklaþtýran
ekiplerimiz caydýrýcý olabiliyor.
Bu konuda da en büyük sýkýntýmýz, elemanlarýmýzýn kaçak
ile ilgili adli vakalarda Mahkemelerde ifadelerine ihtiyaç
duyulmasý. Bu da bizim için önemli zaman kayýplarýna yol
açabiliyor.
F.E.: Havai hatlarýn yeraltýna alýnmasý projesi ile ilgili
geliþmeler nelerdir?
ÖFG: Ankara bu konuda biraz ihmal edilmiþ. Çevremizde
pek çok paslý direk mevcut. Baþkent EDAÞ olarak çok hýzlý
proje üretmeye baþladýk. 2004 yýlýndan devam edip gelen
iþlerimizi bitirdik. Bu anlamda 2005 yýlýnda ihalesini yapýp,
2006 ve 2007 de bitireceðimiz projelerimiz var.
Bu konuda biraz da Büyükþehir Belediyesi ile uyum gerekiyor.
Geçen hafta Enerji Bakanýmýzýn da katýlýmý ile gerçekleþen
toplantý da olumlu geçti.
Artýk modern bir þehir olan baþkentimiz Ankara’ da, havai
hatlarýn yer altýna alýnmasýný en kýsa sürede tamamlamamýz
gerekiyor.
F.E.: Gerek yeni yatýrýmlarýnýzda, gerekse iþletmelerin
ihtiyaçlarýnýn alýmýnda ( malzeme ihalelerinde ) kaliteli
malzeme alýmý konusunda nelere dikkat ediyorsunuz?
ÖFG: Üzülerek belirtmeliyim ki yýllardýr tartýþmasý devam
eden “Tedarikçi Firma” meselesini çözüme kavuþturamadýk.
Bu mesele belki bizleri oldukça rahatlatacak bir uygulama
olacaktý. Ancak Kamu Ýhale Kurumu bu uygulamayý her
seferinde geri çevirdi. Biz de kurum olarak Kamu Ýhale
Yasasý çerçevesinde hareket etmek zorunda olduðumuzdan,
bir noktada týkanmýþ olduk.
Elbette ki kaliteli malzeme son derece önemli. Sattýðýmýz
enerjinin kaliteli ve kesintisiz olmasý hepimizin öncelikli
isteðidir.
Son dönemlerde yaptýðýmýz bazý malzeme alýmý ihalelerinde
teklif edilen birkaç markanýn ürününü elemek durumunda
kaldýk. Çünkü arkadaþlarýmýzdan öncelikli talebimiz, alýnacak
malzemenin standardýnda yer alan testlerin en azýndan
kritik olanlarýnýn uygulanmasýdýr. Ek olarak Tedaþ Malzeme
Yönetimi Dairesi Baþkanlýðýnýn, pek çok ürün için hazýrlamýþ
olduðu “Teknik Þartnameler” mevcut. Alýnacak ürünlerin,
ilgili þartnamelerinde yer alan teknik deðerleri saðlamasýnýn
da kontrolünü mutlaka yapýyoruz.
F.E.: Özellikle düþük kaliteli Uzakdoðu ürünlerinin
referanslarýna baktýðýmýzda Tedaþ Ýþletmelerinin aðýrlýklý
olduðunu görüyoruz. Sizce bunun sebepleri neler olabilir?
ÖFG:Yerleþik ve teknik elemaný yeterli olan iþletmeleri, bu
tür referans listelerinde görmeniz pek mümkün deðildir.
Ancak Güneydoðu Anadolu ve Doðu Anadolu bölgelerindeki
bazý iþletmelerde yeterli teknik eleman olmadýðýndan, bazý
atlamalar olabilir. Biraz evvel bahsettiðimiz þartname ve
test kriterlerini uygulayabilecek teknik eleman yetersizliði,
bu sonuçlarý ortaya çýkartabilir. Ancak kesinlikle kötü niyetin
olmadýðýný da eklememiz gerekiyor.
Biz Baþkent EDAÞ olarak, geçenlerde bir Uzakdoðu ürünü
ile ilgili yaþadýðýmýz sýkýntýyý, yazý ile Tedaþ Malzeme Yönetimi
Dairesine bildirdik. Ýç yazýþma ile bu durumun tüm Müessese
ve Baðlý Ortaklýklara duyurulmasýný saðladýk.
Bir diðer husus da, biliyorsunuz 20 ayrý þirket olarak bölündük.
Büyük çaplý malzeme alýmlarýmýzý toptan yapacaðýmýz için,
kabul ve deneylere bu bölgelerden katýlacak
arkadaþlarýmýzýn, bilgi ve tecrübe edinmesi de söz konusu
olacaktýr.
F.E.: Federal Elektrik’e bakýþ açýnýz nedir?
ÖFG: Türkiye’ de %100 yerli sermayeye sahip çok az firma
var. Federal’ de bunlardan birisi. Tedaþ’ a girdiðim günden
beri tanýdýðým Federal’i, özellikle son 10 yýldýr Malzeme ile
uðraþtýðým için daha da yakýndan tanýyorum. Federal gibi
yerli firmalar sayesinde hem kaliteli hem de uygun fiyatlý
malzeme kullanma þansýmýz oluyor.
Bu güne kadar ürünlerinde hemen hemen hiç problem
yaþamadým diyebileceðim Federal, oluþan sýkýntýlarý da
ürününün arkasýnda durarak en kýsa sürede çözüme
kavuþturmuþtur. Hem Tedaþ hem de ülke ekonomisine
büyük katkýlarý olduðuna inandýðým Federal, takdire þayan
bir firmamýzdýr.
F.E.: 2005 yýlý içinde Baþkent EDAÞ bünyesindeki
iþletmelerde çalýþan ve göreve yeni baþlayan elemanlardan
oluþan bir gruba, Federal Elektrik Sakarya Tesislerinde
teknik eðitim amaçlý bir çalýþma düzenlemiþtik. Buna
benzer veya daha farklý eðitim faaliyetleriniz nelerdir?
ÖFG: Yaklaþýk 2 aydýr bu görevdeyim. Eðitim ile ilgili faaliyetleri
gözden geçirdiðimde, Milli Prodüktivite Merkezi ile “Süreç
Yönetimi” çalýþmasý yapýldýðýný gördüm. Yaptýðým incelemeler
neticesinde, Tedaþ bünyesinde, eðitim konusunda en iyi
þirketlerden birisi Baþkent EDAÞ.
Hem eðitim verilen eleman sayýsý açýsýndan, hem de
düzenlenen eðitim faaliyetlerinin sayýsý açýsýndan hep ilk
sýralardayýz. Bizim sloganýmýz “Öðrenmenin yaþý yoktur”
Göreve yeni baþlayan arkadaþlarýmýzýn eðitimine aðýrlýk ve
önem verdiðimiz gibi, emekliliði yaklaþan arkadaþlarýmýza
da eðitim vermeye devam ediyoruz. 2006 yýlýnda da eðitim
faaliyetlerimize devam edeceðiz.
F.E.: Sn. Gültekin, bu yoðun programýnýz içerisinde hem
bize zaman ayýrdýðýnýz, hem de verdiðiniz deðerli
cevaplarýnýz için çok teþekkür ederiz.
ÖFG: Ben de size hem iþ hayatýnýzda hem de yayýn hayatýnýzda
baþarýlar diliyorum.
FEDERAL BÜLTEN
9
EÐÝTÝM
Kiþisel Ataleti
Yenmek
Hedefinize ulaþabilmek için neler yapmanýz gerektiðini
biliyorsunuz. Bu yapmanýz gerekenleri niçin yapmanýz
gerektiðini de biliyorsunuz. Nereden baþlayabileceðinizi
ve iþleri nasýl yapabileceðinizi de biliyorsunuz. Yapmamakla
neler kaybettiðinizi, yaparsanýz neler kazanacaðýnýzý da
biliyorsunuz. Ama yine de yapmýyorsunuz. Hiç düþündünüz
mü sizi durduran ne?
Kýsa boylu ve zayýf bir genç, yanýnda duran uzun boylu
ve iri yapýlý kuzenine dönerek “Ben senin yerinde olsam,
dünya aðýr sýklet boks þampiyonu olurdum.” dedi. Bunu
duyan kuzeni dönerek þu cevabý verdi: “Seni dünya hafif
sýklet boks þampiyonu olmaktan alýkoyan ne?”
Hepimizin, fýkradaki genç gibi, kendi þartlarýmýzda elimizden
gelenin en iyisini yapmak yerine, “baþkalarýnýn yerinde
olsaydýk” neler yapacaðýmýza odaklandýðýmýz zamanlar
olmuþtur. Bizi böyle düþünmeye yönlendiren nedir?
Baþarmak istediðiniz bir hedefi düþünün. Bu hedef ayda
3 kitap okumak, sigarayý býrakmak, aylýk faaliyetlerinizi
raporlamak ya da üniversite sýnavýný kazanmak olabilir.
Hedefinize ulaþabilmek için neler yapmanýz gerektiðini
biliyorsunuz. Bu yapmanýz gerekenleri niçin yapmanýz
gerektiðini de biliyorsunuz. Ýsterseniz nereden
baþlayabileceðinizi ve iþleri nasýl yapabileceðinizi de
biliyorsunuz. Yapmamakla neler kaybettiðinizi, yaparsanýz
neler kazanacaðýnýzý da biliyorsunuz. O iþi yapmayý
istediðinizi de düþünüyorsunuz. Ama yine de yapmýyorsunuz.
Bir türlü ilk adýmý atamýyor, eyleme geçemiyorsunuz. Ya
da eyleme geçtikten sonra
yarý yoldan vazgeçiyorsunuz.
Hiç düþündünüz mü; sizi
durduran ne?
Sizi durduran faktör
“atalet”tir.
Atalet fizik biliminde
“eylemsizlik hali”, kiþisel
geliþim terminolojisinde
“amaca yönelik eyleme
geçmeme” demektir.
Onlarca kiþisel geliþim kitabý
okuduðu halde, o kitaplarda
anlatýlanlarý uygulamayanlarýn sorunu atalet içerisinde
olmalarýdýr. Yýllardýr baþarýlý olmak için hayaller kuran,
hedefler koyan, planlar yapan; ama bir türlü ilk adýmý
atamayan kiþilerin sorunu da atalet halinde yaþýyor
olmalarýdýr.
10
FEDERAL BÜLTEN
“Ataletli” insanlarý nereden tanýyabilirsiniz?
Atalet halinde yaþayan kiþiler genellikle yavaþ hareket
ederler. Tembellik, yýlgýnlýk, yeis, miskinlik, üzerine ölü
topraðý serpilmiþ gibi hareket etmek, yumurta kapýya
gelmeden harekete geçmemek, bezginlik, zevksizlik
karakteristik özellikleridir. Görevlerini yaparken sýk sýk
iþleri erteler, mazeret beyan ederler. Hayata bakýþlarý
sitemkâr, umursamaz, reaktif, kötümser, eleþtirel ve
kaygýlýdýr. Bu nedenle de yaþama sevinçleri ve hayat
enerjileri çok düþüktür. Onlarý çaðýrdýðýnýzda genelde
baþlarýný kaldýrmadan kaþlarýný kaldýrarak size bakarlar!
Türkiye’de en yaygýn kiþisel atalet örnekleri nelerdir?
Yaptýðýmýz bir ankette katýlýmcýlara “Yapmamanýz gerektiði
halde yaptýðýnýz ya da yapmanýz gerektiði
halde yapmadýðýnýz 3 þeyi
yazar mýsýnýz?” diye
sorulmuþ. En çok gelen
10 cevap þunlarmýþ:
Yabancý dil öðrenmemek,
kitap okumamak,
sigarayý býrakmamak,
düzenli spor yapmamak,
ailesine ve çocuklarýna
yeterince zaman
ayýrmamak, deprem
önlemleri almamak, TV’yi
aþýrý düzeyde seyretmek, tasarruf yapmamak veya çok
israf yapmak, fazla kilolardan kurtulmamak, yaptýðý günlük
veya yýllýk planlara uymamak.
Ýnsanlar neden eyleme geçemezler? Neden atalet halinde
yaþarlar? Bu sorunun cevabý kiþilere göre deðiþmektedir.
Bununla birlikte temel nedenler þunlardýr: Hedef yokluðu,
iç disiplin (irade) zayýflýðý, kýsa vadeli düþünmek ya da uzaðý
görememek, alýnganlýk ve pasif direnç duygusu içerisinde
yaþamak, motivasyon yetersizliði, negatif kurum
kültürü, konformist ve hedonist bir dünya görüþüne
sahip olmak, baþarýsýzlýk korkusu, standart ve
kriter algýsýnýn olmamasý, öðrenilmiþ çaresizlik
duygusu, hedefin gerektirdiði asgari yeterliliklere
sahip olmamak, zaman kullanma bilincinin
olmamasý, objektif bir performans deðerlendirme
sisteminin olmamasý, yanlýþ yorumlanmýþ
kadercilik anlayýþý, açýk deðil imalý iletiþim kültürüne
sahip olmak, sert gerçeklerle yüzleþme cesaretine
sahip olmadýðý için bu tür verileri görmezden
gelmek vb.
Atalet halinde yaþayan kiþiler ikiye ayrýlýr:
1. Ýç disiplini ve motivasyonu zayýf olduðu için hedeflerinin
gereklerini ya da görev tanýmlarýnda yazanlarý yapmak için
harekete geçemeyenler.
2. Aþýrý iþ yükü altýnda boðuþmaktan önemli iþlere öncelik
veremeyenler. Bu kiþilerin sorunu kiþisel organizasyon
EÐÝTÝM
sistemlerinin yetersiz olmasýdýr.
Ýlk grup tembel ve iradesiz, ikinci grup gayretli ama
metotsuzdur. Ataletin sonuçlarýný yaþama açýsýndan iki
grup eþit durumdadýr.
Ýnsanlar ataletten neden kurtulamýyor?
Birinci neden; kiþilerin atalet halinde yaþadýklarýnýn farkýnda
olmamalarýdýr.
Ýkinci neden; kiþilerin ataletin nedenini kendi içlerinde
deðil dýþlarýnda arama eðilimine sahip olmasýdýr.
Üçüncü neden; ataleti yenmek için de ataletten kurtulmuþ
olmanýn gerekmesidir.
Ataletin oluþumu iki aþamada gerçekleþir.
Birinci aþama; çevredeki deðiþiklikleri görmemek ya da
yapmasý gerekenleri görememek (körlük).
Ýkinci aþama; yapmasý gerekenleri gördüðü halde hiçbir
þey yapmamak, ihmal etmek, üþenmek, ertelemek ve
eyleme geçmemektir.
Ataleti ve kanseri tehlikeli yapan, kademeli þekilde
oluþmalarýdýr.
Þok deðiþimlere karþý kiþiler, kurumlar ya da toplumlar
reflekslerini kullanarak harekete geçebilirler. Oysa
kademeli oluþan deðiþimleri
bünye tam algýlayamaz. Bu
durumun tipik örneði meþhur
“suyu ýsýnan kurbaða”
deneyidir. Bir kurbaða sýcak
suya direkt atýlýr. Yaþadýðý
“þok deðiþim”in etkisiyle kurbaða zýplayarak atýldýðý
kaptan çýkar. Ýkinci denemede kurbaðamýz bu defa içinde
oda sýcaklýðýnda su bulunan bir kaba konur. Kap bir
ýsýtýcýnýn üzerine konur ve kurbaðanýn suyu ýsýnmaya
baþlar! Su ýsýndýkça kurbaða gevþemeye, rehavete ve
atalete düþmeye baþlar. Suyun sýcaklýðý “yakýcý” seviyeye
ulaþtýðýnda kurbaða zýplayýp kaptan dýþarý çýkmaya çalýþýr;
ama artýk bacak reflekslerinin “çalýþmadýðýný” görür.
Ataletin insaný etki altýna alma þekli de yaklaþýk olarak
böyledir.
Ýnsanlarýn hayat karþýsýndaki “duruþlarý” da kurbaðanýnki
ile pek çok noktada benzerlik gösterir. Pek çok kiþi, ya hiç
eyleme geçmez ya da artýk eyleme geçmenin dahi sorunu
çözemeyeceði noktada bir þeyler yapmaya baþlar. Ýnsanlarý
eyleme geçme þekillerine göre 4 gruba ayýrabiliriz:
1. Bilen ve yapanlar (profesyonelce baþaranlar)
2. Bilen ama yapmayanlar (ataletliler)
3. Yapan ama bilmeyenler (amatörler)
4. Yapmayan ve bilmeyenler (baþarýsýz kiþiler)
Eðer 1. grupta yer almak istiyorsanýz aþaðýdaki “ipuçlarýný”
izleyebilirsiniz.
1. Ataletten kurtulmanýn ilk adýmý atalet halinde yaþadýðýný
fark etmektir. Bu kadar yoðun ve yaygýn olarak atalet
içerisinde yaþadýðýmýz halde atalet algýlamamýzýn olmamasý
ataletlerimize kalýcýlýk kazandýrmaktadýr.
2. Prof. Dr. Ali Fuat Baþgil’in deyiþiyle “Üþenmeyin,
ertelemeyin, vazgeçmeyin.” Atalete düþmek istiyorsanýz
önce hedefler belirleyip planlar yapýn, sonra da üþenin,
erteleyin, vazgeçin!
3. Umutlarýnýzý yüksek, sabit giderlerinizi düþük tutun.
Atalete düþmek istiyorsanýz umutlarýnýzý düþük, sabit
giderlerinizi yüksek tutun!
4. Geniþ düþünün, dar baþlayýn, çabuk bitirin. Atalete
düþmek istiyorsanýz “dar düþün, geniþ baþla, geç bitir”
tarzýnda çalýþýn!
5. Her alanda bir þeyler öðrenin, bir alandaki her þeyi
öðrenin. Atalete düþmek istiyorsanýz her alanda yüzeysel
bir þeyler öðrenin.
6. Panonuza þu soruyu yazýn: Bugün yapmadýklarýmýn
gelecekteki sonuçlarý neler olacak?
7. Hayatta baþýnýza gelen olaylardan daha çok, o olaylara
verdiðiniz anlamlarýn sizi atalete düþürdüðünü unutmayýn.
Önemli olan size neler olduðundan daha çok, sizin nasýl
biri olduðunuzdur.
8. Eyleme geçmek için mükemmel hale gelmeyi
beklemeyin. Özellikle küçük iþlerde kervaný yolda düzeltecek
þekilde hareket edin.
Bildiðini bilenin arkasýndan gidiniz.
Bildiðini bilmeyeni uyandýrýnýz.
Bilmediðini bilene öðretiniz.
Bilmediðini bilmeyenden kaçýnýz.
Konfüçyüs
Baþladýðýn Ýþi Bitir
Yükselme arzusu içinde olan bir genç, otomobil
dünyasýnýn en önde gelen ismi Henry Ford’ un
bilgilerinden faydalanabilmek amacýyla sordu:
“ Hayatýmýn baþarýlý geçmesi için ne
yapmalýyým?”
Henry Ford, kýsa ve net olarak þöyle cevap verdi:
“ Baþladýðýn iþi bitir...”
Kaynak:
Kiþisel Ataleti Yenmek / Mümin Sekman / Alfa Yayýnlarý
FEDERAL BÜLTEN
11
EÐÝTÝM
Öðrenmenin Önemi
Bilimsel çalýþmalara göre insanlar öðrendiklerinin %80’ ini
24 saat içinde unutmaktadýrlar. Bize öðretilenler,
unutulduktan sonra aklýmýzda kalan þeyler’ dir. Öðrenmede
üç adým bulunmaktadýr.
1. Okumak: Sayfa üzerindeki kelime ve rakam karakterlerinin
göz tarafýndan tespit edilerek beyne gönderilmesidir.
2. Kavramak: Okunan kelime ve rakam karakterlerinin
þifrelerinin çözülerek anlamlarýnýn anlaþýlmasýdýr.
3. Bellek: Okunup anlaþýlan bilgi belleðe kaydedilmek üzere
gönderilince üç iþleme tabi tutulur. Bunlar kayýt, depolama
ve hatýrlamadýr.
Gündelik ve sýradan bir hayat yaþamak sonradan öðrenilir.
Bunun tersini yaparak, liderliði de öðreneceðinizi bilmeniz
önemlidir.
Bir þey öðrenmek için en iyi zaman uykudan uyanma
sonrasýdýr, yani sabahlarýdýr. Bundan
yola çýkarak aþaðýdaki gibi stratejiler
geliþtirebiliriz.
- Satýcýysanýz randevuyu sabahýn
erken saatlerine alýn, alýcýysanýz öðlen
saatlerine randevu verin.
- Okumak ve öðrenmek, ya da ders
çalýþmak için sabah masanýn baþýnda
olun.
- Hayatýnýzý etkilemesini istediðiniz
fikirler içeren kitaplarý sabah “ aç
beyninize” okuyun.
- Sabah uyandýðýnýzda iç
konuþmalarýnýzý iyimser yapýn,
gününüzde pozitif olmaya baþlar.
Dünyayý deðiþtirmek istiyorsan, önce dünyaný
deðiþtir. Önce bilgiyi öðren sonra bilgileri, önce düþünmeyi
öðren sonra düþünceleri, önce öðrenmeyi öðren sonra
öðrenilmesi gerekenleri, önce kendini taný sonra
baþkalarýný, varlýklý olmadan önce var olmaya çalýþ, birinin
adamý deðil, biri ol; bir þekilde görünmeye deðil, o þekilde
olmaya çalýþ; bir yol açmaya çalýþmadan önce bir yol
bulmaya çalýþ; önce yaþama sanatýný öðren sonra diðer
sanatlarý...
Deha: %1 ilham, %99’da terdir
Edison
Öðrendiklerimiz aklýn fabrikalarýnda iþlenerek fikirlere,
projelere, sistemlere dönüþtürülür. Ne kadar çok bildiðiniz
deðil, bildiklerinizin ne iþe yaradýðý ve nasýl sahip olduðunuz
önemlidir. Sahip olunan bilginin ortalama %85’ i görsel
yoldan alýnýr. Dersler için deðil, “ hayat için” öðrenin. Yapýlan
araþtýrmalara göre üniversite mezunu bir kiþi mezun olduktan
sonra bildiklerinin % 10’ unu 1 yýl içerisinde unutmaktadýr.
Sizlere önerimiz en kýsa zamanda düþünme tekniklerini ve
bilgiyi kullanma sanatýný öðrenin beyninizi bilgiyi taþýmak
için deðil, iþlemek için kullanýn. Artýk ne kadar bildiðini bilen
ve “ neleri bilmesi gerektiðini belirleyebilen” kiþilere ihtiyaç
vardýr. Genel bilgi-kültür (Yatay bilgilenme) ve uzmanlýk
(dikey bilgilenme) beraberce kullanýlmalýdýr.
12
FEDERAL BÜLTEN
Hayatýnýza sahip çýkmak, azimli, gayretli, kararlý bir insan
olmak istiyorsanýz yapmanýz gereken þey temel hayat
amaçlarýnýzý belirlemektir. Hayattayken istediklerinizi
belirlemek, misyonunuzu tanýmlamak ve tüm bunlarý yazýlý,
açýk, kesin bir þekilde formülleþtirmek hemen o gün içinde
sizi deðiþtirmeye baþlayacaktýr. Bir çok büyük hayali olan
insan gündelik faaliyetleri ile amaçlarý arasýndaki
uyumsuzluktan baþarýsýz olmaktadýr. Baþarýya götüren en
önemli þey amaçlara götüren yönde ve yolda, her gün bir
adým atmak, yürümektir. Amaçlarýmýz yapmamýz gerekenleri
gösterir, kiþiliðimiz ise yaptýklarýmýzý belirler. Amaçlarýmýza
ulaþmak için çektiðimiz acýlar en soylu duyulardýr. Gerçek
þu ki insanlýk eðlenerek deðil acý çekerek ve ter dökerek
ilerlemiþtir. Her gün mönünüze kitap okumak, spor yapmak,
düþünmek, öðrenmek, yazmak gibi geliþtirilen faaliyetler
ilave ederseniz, hemen etkisini bir yýl
içerisinde görmeye baþlarsýnýz.
Amaç - hedef, hýrsýn ve motivasyonun
kaynaðýdýr. Tembel insan yoktur.
Sadece kendisine esin kaynaðý
oluþturacak kadar güçlü amaçlarý
olmayan insanlar vardýr. Amaçlý insan
hep amacýna ulaþmanýn arzusu ve
heyecaný ile yaþar.
- Amaç davranýþlara yön verir.
- Amaç beyin içindeki güçleri de
uyandýrýr. Beyin, belirli dar bir
amaca odaklandýðý zaman
konsantrasyon enerjisi ile o amacý
gerçekleþtirmektedir.
- Ýdealist bir amacý olan ve amacý için
her gün bir þeyler yapan, sanki o amacýný gerçekleþtirmenin
teminatýna sahipmiþ gibi davranan kiþidir.
Gerçekte her þey insan içindir ve insan kendini üst deðerlere
adamalýdýr. Ancak insan, bir amaç olmakla beraber, bazý
amaçlar için de araç olabilmektedir. Ýnsanlarýn çoðu
kendilerini teslim edebilecekleri üst deðerler aramaktadýr.
Ýþte hayat amaçlarýnýzý kendiniz için üst deðerler arasýna
sokabilirseniz, kendiniz için en iyi yatýrýmý yapmýþsýnýz
demektir. Ne yapabilecekseniz ya da yapabileceðinizi hayal
ediyorsanýz, ona hemen baþlayýn.
Eskiler erdemin ýþýðýyla ortalýðý aydýnlatmasý
için önce devlet iþlerini yoluna koyarlardý.
Devlet iþlerini yoluna koyabilmek için önce ev
iþlerini yoluna koyarlardý.
Ev iþlerini yoluna koyabilmek için önce
kendilerine çekidüzen verirlerdi.
Kendilerine çekidüzen verebilmek için önce
düþüncelerini yoluna koyarlardý.
Düþüncelerini yoluna koyabilmek içinse önce
bilgi eksikliðini giderirlerdi.
Konfüçyüs
Kaynak:
Ya Bir Yol Bul, Ya Bir Yol Aç, Ya da Yoldan Çekil,
Mümin Sekman / Alfa Yayýnlarý
EÐÝTÝM
Ýþletmecilikte
Eðilimler
Çalýþtýðým þirketin endüstri iliþkilerini
koordine etme görevi verilirken yönetici
konumundaki insan, "...bu görevi alanlarýn þirketteki ömrü
kýsa oluyormuþ. Bakalým sen ne kadar dayanacaksýn?"
demiþti...
Görevin bana veriliþinin ardýnda iyi niyet olmadýðýný düþündüm.
Ne yapmak gerektiðine iliþkin bir araþtýrma yapmaya karar
verdim. Konuya doðrudan ya da dolaylý bulaþmýþ insanlarýn
hepsiyle görüþtüm, böyle bir görevi yürütmenin hangi tuzaklarý
olabileceðini saptadým.
Þirketin deðiþik kademelerinde görev almýþ, o zaman emekli
olan bir eski yönetici bana inanýlmaz bilgiler verdi. O bilgileri
bir kere de Çanakkale'de otelde rastladýðýmýzda üst düzey
iki yöneticimizin bulunduðu ortamda yineledi.
Þirket içinde, dýþýndan derlediðim bilgiler ile kendi
birikimlerimin ayrýntýlý analizini yaptým. Sonra oturup kendime
onbir maddelik bir anayasa yazdým. Bunlar:
1- Ateþteki kestaneleri asla elinle çekmeyeceksin. Yetkili
olanlarýn sorumluluk almalarýný saðlayacaksýn. Ellerini taþýn
altýna sokmalarý için yýlmadan mücadele edeceksin.
2- Kararýn verildiði odakta yer alan, geliþmeleri o odakta
yüz yüze anlatabilen birisinin "baþ" olmasýný saðlayacaksýn;
asla "baþ olma" sevdasýna kapýlmayacaksýn.
3- Üzerine düþen sorumluluðu, baþkalarýný "mayýn eþeði"
durumuna düþürecek bir anlayýþla yapmayacaksýn. En
tehlikeli yol, kollektif bir iþi bireysel plana indirgemektir.
Yapýlan her iþ, kurum içindir; bireylerin geçici, kurumlarýn
kalýcý olduðunu akýldan hiç çýkarmayacaksýn.
4- Yapýlan her toplantýnýn mutlaka "tutanak özetini"
hazýrlatacaksýn; sözlü anlatýmdaki gevþek zihin gücünün,
"...öyle dememiþtim..." kaypaklýðýna fýrsat vermeyeceksin.
5- Kurum için yaptýðýn bir iþte olayýn muhataplarý ile asla
"teke tek" görüþme yapmayacaksýn; yapmak zorunda
kalýrsan da, bir tutanak özeti hazýrlayýp, sorumlu olan herkesle
paylaþacaksýn.
6- "Son karar" senin dýþýnda veriliyorsa; muhataplarýnla
görüþürken asla kesin ifadeler kullanmayacaksýn.
7- Her türlü geliþmeyi bir rapor, not ya da günlük bilgi
biçiminde yazýlý hale getirecek, böylece hem kendin için
"fren koyma" ilkesini iþletecek, hem de katýlýmcýlarýn
"...biliyordum... öyle dememiþtim" gibi davranýþlarýna
davranýþlarýna fýrsat vermeyeceksin.
8- Çalýþtýðýn kurumdaki insanlarýn en az senin kadar
kurumun çýkarlarýný düþündüðünü kavrayacak; çok kritik
olmamak koþuluyla bütün bilgileri paylaþacaksýn. Ýnsanlarýn,
"...ben bilmiyordum...duymadým...görmedim..." gibi bahaneler
üretmesi için açýk kapý býrakmayacaksýn.
9- Ýlgilerle toplantýlar yaparak "ortak akýl" üretilmesine bir
gölge sadakatýyla uyacaksýn. Ýnsanlarda "...bizim fikrimiz
sorulmuyor" düþüncesinin uyanmasýný engelleyeceksin.
10- Sonuçlarý deðerlendirip, yazýlý hale getireceksin. Ama
olgulardan çok, eðilimlerle ilgileneceksin. Sonuçlara bakarak
deðerlendirme yapmayacak, iç dinamikleri analiz ederek
bir yargýya ulaþacaksýn.
11- "Mezarlýklar vazgeçilmez adamlarla doludur" sözünü
akýldan hiç çýkarmayacaksýn...
Bu anayasanýn uygulamasýný ne kadar gerçekleþtirebildim
sorusuna bütün içtenliðimle þu mesajý vermek istiyorum:
Ne zaman kendime bir anayasa yazmýþsam, o zaman
hatalarým çok daha az olmuþ. Ne zaman aklýma çok
güvenmiþsem; o zaman da çok yanýlmýþým.
Þimdi hayatta güzel bir bitiriþ yapmak için kendimize anayasa
hazýrlamanýn tam zamaný. En deðerli varlýðýmýz olan hayatýn
her saniyesinin yanýtýný verebilme gücünü kendimizde
görebilmektir esas olan...
"Bulanmadan, donmadan akmak ne hoþ"
Mevlana
Dünya Gazetesi Online Rüþtü Bozkurt
25/04/2005
FEDERAL BÜLTEN
13
EÐÝTÝM
Ýkna Etme Sanatý
Ýkna etme, yüzyýllardýr yaþantýmýzda olan bir kavramdýr.
Politik yaþamda, dinsel alanda, mal ve hizmet pazarlamasýnda
görülmektedir. Yönetsel becerilerin bir çoðu doðuþtan
verilmiþ olunup sonradan geliþtirilen, bir kýsmý da zamanla
ve eðitimle kazanýlan yeteneklerdir. Ýkna etme kabiliyeti
(düþündüðünü, bildiðini ve inandýðýný baþkalarýna etkili bir
þekilde anlatabilme) kiþinin doðuþtan sahip olduðu
yeteneklerin sonradan eðitim, görgü ve tecrübe ile kazanýlan
bilgilerle geliþtirilmesi sonucunda belirlenir. Bir kiþinin
karþýsýndakileri ikna etme þansý basit bazý kurallara uymak
þartý ile büyük bir ölçüde artabilir. Her þeyden önce pek
yaygýn olarak iþlenen birkaç hatadan mutlak suretle
kaçýnýlmalýdýr. Yaygýn olarak görülen üç hata;
1- Konunun verilerini iyice öðrenmeden ve tam deðerlendirme yapmadan tartýþmaya girmek.
2- Konuþmada ikna edilecek kiþilerde direnç oluþturacak
gereksiz cümleler kullanmak ve konuyu amacýndan
saptýrarak kiþilere yönelmek.
3- Herkes tarafýndan itirazsýz kabul edilen objektif ölçülerden
yararlanýlmamak.
Bu hatalar, eðitim ve kiþinin her tecrübe sonunda yapýlan
deðerlendirmelerle kendini disiplin altýna almaya çalýþmasý
ile azalabilir.
Sistematik açýdan ikna prosesinde 4 ana eleman vardýr.
1- Ýkna etmeye çalýþan kiþi
2- Ýkna edilecek kiþi
3- Ýkna edenin fikirleri
4- Ýkna edilenin fikirleri
14
FEDERAL BÜLTEN
Prosesin amacý ikna edilecek kiþinin bir konu hakkýnda
sahip olduðu fikirleri yenileri ile deðiþtirmek þeklinde
tanýmlanabilir. Bir kiþiye yeni fikirleri benimsetmenin þartý,
gerçekleri objektif ölçüde kullanarak rasyonel ve mantýki
biçimde anlatmaktýr. Ancak bu yeterli olmayabilir. Konuþma
yapýsýnýn son þekli, iskeleti teþkil eden rakamlar ve ölçülere
ek bazý bilgiler yardýmý ile verilmelidir. Bu bilgilerin baþýnda
ikna edilecek kiþinin, baþka fikirlere karþý gösterdiði tepki
tipinin bilinmesi gerekir. Ýnsanlarý tepki tiplerine göre
sýnýflandýrýlabilir ve bu tepkilere karþý uygulanacak taktikler
belirlenebilir. Ancak, kesin bir yargýymýþ gibi düþünmek
hatalý olur. Ýnsanlarýn çevrelerine karþý tutumlarý ve olaylara
bakýþ açýlarý karakter özelliðinin belirlediði davranýþlarý
gösterir.
Ýkna prosesinin baþarýlý olmasýnda dikkat edilecek
noktalarý þöyle sýralayabiliriz:
- Mesajýn karþý taraftan tam olarak alýnmasýný saðlamak.
Diðer bir deyiþle söylenenlerin tamamý dinleyen tarafýndan
duyulmalýdýr. Dinleyenin dikkatini ana konu üzerinde tutmak
gerekir.
- Ýkna edilecek kiþinin konuyu bilmemesi halinde ayný anda
da, öðretme söz konusudur. Bu taktirde kýsa zamanda
öðretme konusunda taktikler geliþtirmeli, dinleyeni sýkmamalý
ve fazla zamanýný almamalýdýr.
- Anlatýlanlar konuyu tam olarak kapsamalýdýr.
Benimsetilmek istenenleri açýk-seçik ortaya koyacak
gerçekler ve inandýrýcý delillerin tamamý belirlenmelidir. Can
alýcý noktalarýný örnekleme yaparak ve konuþmanýn genelini
EÐÝTÝM
de birkaç kere tekrarlamak yerinde olur.
- Anlatým esnasýnda, mesajýn tutarlý elemanlardan
oluþmasýna dikkat edilmelidir. Açýk seçik olmasýna raðmen
yoðun dikkati gerektiren bir çok mesajý peþ peþe sýralamak
dinleyicinin dikkatini (ilgisini) daðýtabilir. Bunun aksi de, yani
araya bir takým lüzumsuz sözlerin sýkýþtýrýlmasý da ayný
sonucu doðurur.
Ýkna prosesi daha çok ikna edenin yer aldýðý karþýlýklý bir
konuþmadýr. Günlük hayatta bu tür konuþmalarda düþülen
hatalara sýkça þahit oluyoruz.
Ýkna eden açýsýndan önem taþýyan hatalar þunlardýr:
1- Konuþmaya aðýrlýk vermek düþüncesi ile uzun ve yabancý
kelimelerin yer aldýðý cümleler kullanmak.
2- Tartýþmaya girmek ve tartýþmayý uzatmak.
3- Konu ile ilgili olmayan noktalara deðinmek
4- Ýnandýrýcý olmak endiþesi ile gereðinden fazla bilgi vermek.
5- Konuþmayý fazla rakamlara boðmak.
Bazý basit kurallara uymak ve biraz dikkat harcamakla
yukarýdaki hatalara düþmekten kaçýnýlabilir.
Örneðin;
- Basit ve kýsa cümleler kullanmak.
- Günlük hayattaki konuþma þeklinin dýþýna çýkmamak,
- Lüzumsuz açýklamalara girmemek,
- Rahat bir tempo ile konuþmak,
- Monotonluktan kaçýnmak,
- Karþý tarafý mahcup etmekten veya bir cevap vermeye
zorlamaktan kaçýnmak,
- Açýkça etkili olmak isteyen bir ses tonu ile konuþmamak,
- Nasihat verir gibi bir tavýr takýnmamak,
- Karþýsýndakine düþünme ve soru sorma fýrsatý býrakmak
gibi noktalara dikkat ederek, konuþma hatalarýnda büyük
ölçüde kaçýnmak mümkündür.
TÝP
Olumlu
Çekingen
Sessiz
Kendini Önemseyen
Maliyet Önemseyen / Ucuzcu
Tartýþmacý
Ýkna prosesinin baþarýlý sonuçlanmasý, etkili konuþma
kurallarýnýn yaný sýra, ikna konusuna ve karþý tarafýn düþünme
ve kiþiliðine iliþkin bazý noktalarýn göz önüne alýnmasý ile
gerçekleþebilir.
Ýkna edenin bu konuda uymasý gereken kurallarý þöyle
sýralayabiliriz:
1- Konuþmanýzý karþý tarafýn konu hakkýndaki fikirlerini ve
eðilimlerini öðrendikten sonra hazýrlayýn.
2- Konuþmaya dinleyicinin ilgisini çekecek ve dikkatini
çekecek konularla girin.
3- Kabul ettirmek istediðimiz fikirlerin ikna edilenin
menfaatleri doðrultusunda olduðunu belirtin veya hissettirin.
4- Fikirlerinizi gerçek olaylara ve mantýða dayandýrýn.
5- Mümkün olan her yerde basit matematiksel hesaplara
baþvurun.
6- Konuþmanýzda, hiç olmazsa sonuç kýsmýnda, kâr, maliyet,
tasarruf edilen zaman, iþ gücü v.s. ye dayanan rakamlarý
mutlaka kullanýn.
7- Diðer alternatiflerden üstün olan yönünüzü can alýcý
þekilde dile getirin.
“Birini ikna etmek için fikrinizi TEVAZU ve
HASSASÝYETLE ifade edin. Bu arada kendi kendinize
düþünün ve iddianýzýn, konunun size göründüðü açýdan
saðladýðýnýz verilerle oluþtuðunu hatýrlayýn.
Yanýlabileceðiniz ihtimalinin az da olsa daima mevcut
olduðunu peþinen kabullenin. Aþýrý derecede POZÝTÝF
ve ETKÝLÝ olmaya çalýþmakla karþýnýzda fikrinizi kabul
edecek bir kiþi yerine amansýz bir muhalif bulacaðýnýzý
unutmayýn”.
Benjamin Franklin
KARAKTER ÖZELLÝÐÝ
Mantýða ve gerçeðe uyan her teklifi
kabul eder.
Hata yapmaktan çekinir. Güç karar
verir. Sorumluluk alamaz.
Derin düþünmeyi seven birisidir.
Eksik bulmak için ayrýntýlarý dinler veya
konu hakkýnda bilgisi yetersizdir.
Kendisinin ve fikirlerinin üstün ve
önemli olduðunun bilinmesini isterler.
Hangisi olursa olsun, ucuz olsun yeter
eðilimindedir.
Daima zýt fikri savunmayý, eksik
aramayý, tartýþmayý sever. Kazanma
arzusu yüksektir. Farklý beklentileri
olabilir.
“Denemekten daha fazlasýný yapacaðým,
baþaracaðým...
Dr. Charles C. Lever
UYGULANABÝLECEK TAKTÝK
Konuya derhal girin. Yalýn ifadeler
kullanýn.
Düþünmesi için yeterli zaman verin. Üstüne
gitmeyin. Sabýrlý olun. Uzaktan yönlendirici
ifadeler kullanýn.
Konuþturun. Sorular sorun.
Saygýlý olun. Zararsýz ve ölçülü kompliman
yapýn.
Teklifinizi kâr, maliyet gibi rakamlarla
sonuçlandýrýn.
Tartýþmaya girmeyin. Teklifiniz ve onun
menfaatleri arasýndaki iliþkiler üzerine
durun.
Kaynak
1- Ýþletme / Bülent Kobu
2- Ýkna Etme Sanatý / Jesse S. Nirenberg
3- Ýkna Etme ve Uzlaþma Sanatý / Reha Oðuz Türkkan
FEDERAL BÜLTEN
15
RÖPORTAJ
Sn. Asuman HAPÇI ile kýsa bir söyleþi
EGE PRESTÝJ
Sn. Asuman HAPÇI
Kimdir?
1957 Ýzmir’de doðdu, Ankara Devlet Müh.
Mim. Akademisi Elektrik Mühendisliði
Bölümü’nden 1980 yýlýnda mezun oldu ve
ayný yýl Libya’ya giderek 2 yýl Elektrik
Mühendisi olarak çalýþtý. 1990 yýlýna kadar
serbest olarak mesleðine devam etti. 1991
yýlýnda Ankara B.Þehir Belediyesi’nde
Baþkanlýk Danýþman’ý olarak çalýþmaya
baþladý. 1995 yýlýnda Bayýndýrlýk Bakanlýðý
Yapý Ýþleri Genel Müd.’de Elektrik Mühendisi
olarak çalýþtý.
1996 sonunda Bakanlýktan istifa ederek Ege
Prestij Ltd. Þti. firmasýný kurdu. Ege Prestij
firmasýnýn kurucu ortaðý ve müdürü olarak
çalýþmaya devam ediyor. 2002 yýlýnda, Ýzmir
Tedaþ Müessese Müdürlüðü’nden emekli
olan Sn. Necmi Demirci ayný yýl Ege Prestij’e
ortak olarak katýldý.
16
FEDERAL BÜLTEN
Sn. Necmi DEMÝRCÝ
F.E. : Ege Prestijin kurulum aþamalarýndan biraz bahseder
misiniz ?
A.H.: Firmamýz 2 gruptan oluþmaktadýr. Ýlk grubu
mühendislik ve müteahhitlik hizmetleri, diðer grubu da
ticaret ile uðraþmaktadýr. Firmamýz son 3 yýldýr ticaret
üzerine yoðunlaþtý. Þu an özellikle Orta Gerilim malzemeleri,
özellikle de Trafo merkezlerinin ihtiyaçlarýný karþýlayacak
her türlü malzemenin temini konusunda uzmanlaþtýk. Trafo
merkezlerinin yapým ve oluþumunda ne gerekiyorsa birinci
elden tedarik eden bir firma konumuna geldik.
F.E. : Ege Prestijin bu ana çizgisinin yanýnda baþka
hedefleri de var mý ?
A.H.: Firmamýz OG ve AG elektrik malzeme ticaretinde
gelenekçi bir anlayýþtan uzaktýr. Bu nedenle günümüzün
geliþen teknolojisine ayak uydurmak ve mühendislik bilgi
birikimi gerektiren alanlarda, daha fazla ihtisaslaþma
konusunda çaba sarf edecektir. Biz Ege Prestij olarak sadece
Ege Bölgesi þirketi olmak konusunda kendimizi
sýnýrlamýyoruz. Bölge dýþýnda da faaliyetlerimiz var. Biz bir
Türkiye Firmasý olmayý hedefliyoruz. Mühendislik firmasý
yönümüzü biraz daha öne çýkartma kararýndayýz. Biz esnaf
olma iddiasýnda deðil, Mühendislik Firmasý olma iddiasýndayýz.
Bu hedefimiz de seçiciliðimizi gündeme getiriyor. Ticaret
boyutumuzdaki ürünlerin, genelde mühendislik bilgisini de
içine katarak kaliteyi ve enerjinin doðru ve güvenli kullanýmýný
saðlayýcý nitelikte ürünler olmasýna dikkat ediyoruz.
F.E. : Elektrik Sektörünü nasýl deðerlendiriyorsunuz ? Þu
anda sektör sizce ne durumda ?
RÖPORTAJ
A.H.: Sektör hýzlý bir deðiþim yaþýyor. Kamu sektöründe
Tedaþ önde geliyor. O bir deðiþim içinde ve buna paralel
olarak sektördeki ticaret gruplarýnýn da yeniden bir
yapýlanmaya girmesi gerektiðine inanýyorum. Çünkü Tedaþ’ýn
satýþ süreci tamamlandýðýnda hazýrlýksýz yakalanmamamýz
gerekiyor. Ayný zamanda ülkemiz bir sanayileþme süreci
içerisinde bulunuyor. Doðal olarak enerjinin önemi daha da
artýyor. Gerek yeniden enerji temini,üretimi ve daðýtýmý;
gerekse mevcut tesislerin, özellikle þehir þebekelerinin
yeniden yapýlanmaya gitmesi, bunlara yönelik Tedaþ’ýn ihale
çalýþmalarý gibi nedenlerle sektörümüzün 2006-2007
döneminde hareketli günler geçireceði düþüncesindeyim.
F.E. : Alternatif enerji kaynaklarý hakkýndaki görüþlerinizi
öðrenebilir miyiz ?
A.H.: Rüzgar enerjisi ülkemizde yeterince deðerlendirilmiyor.
Ancak bu konuda bazý yatýrýmcý kuruluþlarýn ciddi çalýþmalarý
var. Buna yönelik Ýzmir’de olsun, Ege sahillerinde olsun
ciddi bir rüzgar enerji potansiyeli var. Rüzgar enerjisinden
faydalanmak hususunda devletin de var olan çabalarýný
hýzlandýrmasý gerekiyor. Yatýrýmcý olarak bu durumu biz de
destekliyoruz.
F.E. : Sizce Federal Elektrik nasýl bir firma ?
A.H.: Baþlangýç noktasýndan bu güne kadar uzun bir mesafe
kat etti ve þu anda olgunluk dönemini yaþýyor. Kendini sürekli
geliþtiriyor ve daha da ileri noktalara taþýyor. Federal’in bu
çabasýný takdir ediyor ve devamýný diliyorum. Federal, dýþ
ticaretinde de baþarýsýný kanýtlamýþ bir firma. Artýk
uluslararasý platformda ciddi anlamda yer almayan firmalarýn
ulusal bazda ticaret yaparak bir yere varmasý globalleþmeden
dolayý söz konusu deðil. Ülkemizde Dünya markasý olan çok
az sayýda firma bulunmaktadýr. Federal’in uluslararasý bir
marka olduðunu görmek beni mutlu ediyor.
F.E. : Ege Bölgesi’nin ticaret ve taahhüt anlamýnda yapýsýný
deðerlendirir misiniz ?
A.H.: Bizim bölgemiz, Marmara Bölgesi’ne ve Ankara‘ya
göre yatýrým kýtlýðý yaþýyor. Devletin de yatýrýmlarýnda Ege’yi
ihmal ettiðini düþünüyorum. Bunun sýkýntýsýný Egeli ticaret
erbabý yaþýyor. Aslýnda Ege Bölgesi bence Türkiye’nin yüz
aký olan, en güzel bölgesi. Devletin bu nedenle bölgeye
katkýsý ve desteði olmalý. Bunun yanýnda gerek yerli gerek
ise yabancý yatýrýmcý ve sermaye gruplarýnýn bölgeye özellikle
önem vermesi gerektiðine inanýyorum. Tabii ki siyasilerinde
bölgeye katkýsý olmalý. Ege Bölgesi ticaret gruplarý olarak
bazý sýkýntýlar yaþýyoruz.
F.E. : Ne gibi sýkýntýlar yaþýyorsunuz ?
A.H.: Pazar payý küçük olduðu için rekabet daha da artýyor.
Talep oluþumu az. Dýþ bölgelerden de ticarete müdahale
olabiliyor.
A.H.: Enerji sektöründe uygulama yapan kiþiler veya
firmalarýn, genelde eðitim ve bilgi düzeyi yetersiz. Sermaye
birikimleri son derece zayýf olmasýna raðmen, uygulama ve
ticaret ile ilgili her türlü iþi yapabiliyorlar. Doðal olarak haksýz
rekabet ortamý oluþuyor. Türkiye’de neredeyse herkes
elektrik malzemesi ticareti yapabilir, herkes elektrik uygulama
iþleri yapabilir pozisyonda. Bu konuda yasalarda son derece
yetersiz. Enerji sektöründe ticaret ve uygulama hizmet
standartlarýnýn ve kalitenin arttýrýlmasý gerekiyor. Bu konuda
devletin yapmasý gereken yasal bir takým düzenlemeler
var. Mühendisler Odasý, Ticaret Odasý ve Sanayi Odasý gibi
kitle örgütlerinin de bu konuya duyarlýlýk göstermesi gerekiyor.
Eðitim düzeyini ve ürün kalitesini Avrupa standartlarýna
çýkartabilirsek, sektörümüzde çalýþmak daha güzel ve
heyecanlý olacaktýr. Müþteri ve tüketici bilinci düþük olduðu
için mal kalitesinin paraya göre önemi ikinci derecede oluyor.
Oysa bu iþle ilgilenenlerin, öncelikle malzeme kalitesini ve
güvenilirliðini deðerlendirmesi gerekir. Ayrýca bu iþin ticaretini
yapanlar da her ürünü sýrf para kazanma uðruna
satmamalýlar. Ülkemizde var olan sýkýntýlardan biri, bu
bilincin oluþmamasýdýr. Ticaretin de genelde çok küçük
ölçekli olmasý ülke sorunlarýndan biri. Bu durum sýk sýk
ödemelerde sýkýntý doðuruyor. En büyük sýkýntýlardan biri
de tahsilat sorunudur.
F.E. : Ekonominin geleceðini nasýl görüyorsunuz ?
A.H.: Önümüzdeki yýllarda büyüme süreci devam
edeceðinden, kentleþme ve sanayileþmede yoðun deðiþimler
olacaðýndan enerji sektöründe de çok ciddi bir büyüme
süreci yaþanacaðýný düþünüyorum.
F.E. : Federal bu süreçte sizce ne yapmalý?
A.H.: Federal gibi yerli üretici firmalarýn, rekabetçi fiyat ve
kaliteli ürün sürecini devam ettirerek pazar paylarýný ciddi
anlamda büyütmeleri gerekiyor. Federal’de önümüzdeki
yýllarda bu büyüme sürecinden en iyi þekilde faydalanacaktýr.
Koþullarý þu an mevcuttur. Oluþabilecek her türlü
dalgalanmadan kötü etkilenmeyeceðine ve kalitesini
sürdüreceðine inanýyorum.
F.E. : Hýzlý bir tempoda çalýþtýðýnýzý biliyoruz,iþlerden
sosyal hayatýnýza zaman ayýrabiliyor musunuz?
A.H.: Fýrsat buldukça sinemaya gitmeyi tercih ediyorum.
Temiz havada yürüyüþ yapmayý seviyorum. Hafta sonlarý
uygun bir ortamda ailemle birlikte yemeðe çýkýyoruz.
F.E. : Bize vakit ayýrdýðýnýz için teþekkür ediyoruz.
A.H.: Bana bu fýrsatý verdiðiniz için teþekkür eder,
baþarýlarýnýzýn devamýný dilerim.
F.E. : Müþterilerinizle, satýþta karþýlaþtýðýnýz problemler
var mý ?
FEDERAL BÜLTEN
17
EÐÝTÝM
Lider ve Yöneticinin Özellikleri
YÖNETÝCÝ : Baþkalarý tarafýndan o pozisyona getirilmiþ,
baþkalarý adýna çalýþan, önceden belirlenmiþ hedeflere
ulaþmak için çaba gösteren, iþleri planlayan, uygulatan
ve denetleyen kiþidir. Ödül ve cezaya dayalý yasal gücü
vardýr.
LÝDER : Bir grup insaný belirli amaçlar etrafýnda toplayabilen,
bu amaçlar için onlarý etkileme, harekete geçirme yetenek
ve bilgilerine sahip kiþidir. Kýsacasý lider; baþkalarýný
etkileyebilen, nereye, nasýl gidileceðini gösteren, hedef ve
misyon koyan, yani yol gösteren bir kiþidir.
Ýnsanlar yönetilmek istemezler; kendini yönetmeyi
bilen bir yönetici tarafýndan yönlendirilmek isterler.
Lideri aslan olan koyunlar,
lideri koyun olan aslanlarý her zaman yer.
Lider ile yönetici birbiri ile ayný gibi gözükse de birbirinden farklýdýr. Biri doðuþtan gelir, diðeri ise sonradan
kazanýlýr. Lider ve yöneticinin tanýmlarýný yaptýktan sonra aradaki farklarý aþaðýdaki tabloda daha net görebiliriz.
YÖNETÝCÝ
Yönetir.
Yeniliklere uyum saðlar.
Ýþi doðru yapar.
Baþarýlarý kendine mal eder.
Bilgiyi saklar.
Ýdare eder.
Devam ettirir.
Sistem ve yapýyla ilgilenir.
Kontrole dayanýr.
Kýsa vadeli planlar yapar.
Asla riske girmez.
Baþkalarý tarafýndan yönetime getirilir.
Biçimsel olaný temsil eder.
Hatasýný kabul etmez, hata yapaný da affetmez.
Örgütün üst basamaðýnda bulunur.
Kendisinden baþkasýný düþünmez.
Sevincinde neþesinden, kederinde gazabýndan yanýna
yaklaþýlmaz.
Konuþmaya bayýlýr.
Kendisine ulaþmak zordur.
Hiç kimseye güveni yoktur.
Onunla çalýþmak eziyettir.
Sözünü tutmaz.
Ýliþkilerinde soðuk ve riyakardýr.
Elemanlarýnda korku uyandýrýr.
“Ben” der.
Kimin hatalý olduðunu gösterir.
Ýþin nasýl yaptýrýlacaðýný bilir.
Baþkalarý/ amirleri tarafýndan belirlenen hedeflere
yönelir; ufka yürür.
Baþkalarýnýn vizyonunu benimser.
Çalýþanlarýna haydi baþla! der.
Kuralcýdýr.
Çalýþanlarý yönetir.
18
Gücü makamýndan alýr.
Örgüt tarafýndan koyulan hedeflere ulaþmak için
çaba harcarlar.
Kendisine saygý gösterilmesini ister
Kendisini, çalýþanlarý veya kurumu geliþtirme
konusunda özel bir çabasý yoktur.
FEDERAL BÜLTEN
LÝDER
Yönlendiricidir.
Sürekli yenilik arar.
Doðru iþi yapar.
“Lideri ekibi baþarýya ulaþtýrýr”a inanýr ve ekibini baþarýya
götürür.
Bilgiyi yayar.
Buluþ yapar.
Geliþtirir.
Sistem, yapý ve insanla ilgilenir.
Güvene dayanýr.
Uzun vadeli planlar yapar.
Tedbirini alarak riske girer.
Ýçinde bulunduðu grup tarafýndan seçilir.
Doðal olaný temsil eder.
Hatasýný itiraf eder, iþ icabý hata yapaný da affeder.
Örgütün her basamaðýnda bulunur.
Baþarýsýzlýkta suçu kendinde bulur, ekibini korur.
Sevincini ve kederini personeliyle paylaþýr.
Dinlemesini bilir.
Personeline zaman ayýrýr.
Ýnsanlara güvenir, ancak tedbirini de alýr.
Onunla çalýþmak zevktir.
Sözünün eridir.
Ýliþkilerinde sýcak ve samimidir.
Elemanlarýnda saygý uyandýrýr.
“Biz” der.
Neyin hatalý olduðunu gösterir.
Ýþin nasýl yapýlacaðýný bilir.
Kendisinden beklenen hedeflerin yaný sýra, gerektiðinde
yeni hedefler belirler; yeni ufuklar açar.
Kendisi vizyon geliþtirir.
Çalýþanlarýna haydi baþlayalým! der.
Gerektiðinde kurallara uyar, ancak yaratýcýdýr da.
Çalýþanlarla birlikte örgütü yönetir; çalýþanlara
koçluk/rehberlik/katalizörlük eder.
Gücü kiþilik özelliklerinden ve kiþisel iliþkilerinden alýr.
Belli hedefler koyarak, takýmý oraya yönlendirir.
Saygýyý yaratýr.
Sürekli geliþmekten ve geliþtirmekten yanadýr.
EÐÝTÝM
Etkili Ýnsanlarýn 7 Prensibi
Etkililik ve verimlilik, özellikle iþ dünyasý literatüründe sýkça
kullanýlan iki kavramdýr. Etkililik, arzu edilen belli bir
neticeye ulaþma kabiliyeti, verimlilik ise bir þeyin
yapýlmasýndaki etkililik derecesidir.
Etkili Ýnsanlarýn Yedi Alýþkanlýðý adlý
kitabýn yazarý Stephen R. Covey,
verimlilikten çok, etkililiðe dikkat
çekmektedir, zira insanlarýn
hayatlarýnda belirli gayeler taþýmalarý
ve bütün faaliyetlerinde bu gayeleri göz
önünde bulundurmalarý gerektiðini
düþünmektedir.
Etkililikten mahrum bir verimlilik, yanlýþ hedefe tam isabet
demektir. Verimlilikten mahrum bir etkililik ise; önceden
tespit edilen hedefe tam anlamýyla ulaþamamaya sebep
olabilir.
Etkililik (hatta hayatta kalabilme) sadece ne kadar gayret
sarf ettiðimize deðil, doðru konu üzerinde gayret sarf
edip etmediðimize baðlýdýr.
Stephen R. Covey
Doðru konu üzerinde yoðunlaþmayý açýklamak için "misyon"
kavramýndan istifade edebiliriz. "Misyon", iþ dünyasýnda,
uzun vadeli strateji, bir þirketin ulaþmaya çalýþtýðý noktalar
anlamýnda kullanýlýr. Þirketler gibi fertler de belli bir misyon
taþýmalýdýr. Kriterler, bu uzun vadeli ve kalýcý kurallara göre
belirlenir. Meselâ, ABD Anayasasý 200 yýldýr temel ilkeler
açýsýndan deðiþmemiþtir. Ýnsanlarýn etkili olabilmesi için,
deðiþmeyen bir "öz"e ihtiyaçlarý vardýr. Sabit bir hedefi
vurmak, hareketli bir hedefi vurmaktan daha
kolaydýr.
Etkili insanlarýn yedi prensip þu þekildedir:
1. Müsbet hareket et.
2. Akýbeti düþün.
3. Öncelikleri tespit et.
4. Hayatý cidal (savaþ, çekiþme) olarak
görme.
5. Önce anla, sonra anlaþýlmayý bekle.
6. Ekip dayanýþmasý içinde ol.
7. Kendini yenile.
Ýlk üç prensip Covey tarafýndan "Þahsi Zafer" olarak
adlandýrýlýr.
Birinci Prensip: Olumlu düþünmek ve hareket etmek, etkili
bir insanýn temel karakteridir. Müspet (olumlu) hareket
eden insanlar, etraflýca düþünülmüþ ve benliðe mal edilmiþ
belli tercihler ve ilkelere göre icraatta bulunurlar. Tepkici
insanlar ise; içten, manevî ve kalýcý hakikatler ýþýðýnda deðil,
dýþtan, bayaðý, maddî ve gelip geçici þartlara göre hareket
20
FEDERAL BÜLTEN
ederler. Olumlu düþünen insanlar, istikrarlý paradigmalarýna
göre belirli bir inisiyatif taþýrlar ve buna göre düþünceden
aksiyona geçerler. Müsbet (olumlu)düþünüp
hareket etmek için insanýn belli bir þeyi
hedef edinmesi ve bunu baþarmak için
mevcut gücünü bu yolda sarf etmesi, yani
varlýðýný davasýna adamasý gereklidir.
Olumlu insanlarýn baþka bir özelliði de,
enerji ve sermayelerini birþeyler
yapabilecekleri yani tesirde
bulunabilecekleri daire içinde sarf etmeleridir.
Tepkici insanlar ise; emeklerini, kontrol
edemedikleri þeyler üzerinde heba ederler. O hâlde
müsbet hareket etmenin nispeti, tesirde bulunabileceðimiz
kendi dairemizde ne kadar gayret sarf ettiðimize baðlýdýr.
Ýnsanoðlunun deðeri bir kesirle ifade edilecek olursa;
Payý, gerçek kiþiliðini gösterir.
Paydasý, kendisini ne zannettiðini
Payda büyüdükçe kesrin deðeri küçülür.
Tolstoy
Ýkinci prensip: Akýbeti yani sonucunu düþünmektir. Ýnsan
ölümü düþünmeli, dünyanýn fâni olduðunu unutmamalýdýr.
Yoksa hayat boyu meþguliyetler içinde, oradan oraya
koþturabilir, ama hedefine ulaþamaz.
Akýbeti düþünmek, insanýn bugün yaptýðý iþlerde, hayatýnýn
bir gün sona ereceðini hesaba katarak kriterlerini
belirlemesidir. "Nereye gidiyorum?" sorusuna tatmin edici
bir cevap bulabilen, þu anda nerede olduðunu daha iyi tespit
edebilir ve daima doðru yolda
ilerlemeye çalýþýr.
Covey, daha sonra insanlarýn hedef
hâline getirdikleri unsurlarý tahlil eder.
Para, eþ, aile, iþ, zevk, arkadaþ vs.
Hayatýmýza mana katmak, etkili
yaþamak, asli bir paradigmaya
ulaþmak için zaman üstü ve
deðiþmeyen prensipler bulmamýz
gerektiðine dikkat çeker. Bu deðiþimi
gerçekleþtirmek için tavsiye ettiði þey
ise, cenaze merasimimizi hayal
etmemizdir.
Üçüncü prensip: önceliklere riayet etmektir. Son yýllardaki
zaman yönetimi tekniklerinin de vurguladýðý gibi, önceliklerin
organize ve icra edilmesi, gerek fertlerin gerekse kurumlarýn
etkililiði açýsýndan çok önemlidir. Olumlu hareket eden
insanlar, acil olmasa bile önemli olan faaliyetler üzerinde
yoðunlaþýrlar. Zaten etkili yönetimin özü de budur. Tepkici
insanlar ise, enerjilerini krizler, bitmeyen problemler ve kýsa
vadeli projeler üzerinde harcayýp tüketirler.
EÐÝTÝM
Bundan sonraki üç prensip "Ekip Zaferi" olarak
isimlendirilmektedir. Þahsi zaferler elde eden insanlar,
baðýmsýzlýklarýný kazanýrlar. Dördüncü, beþinci ve altýncý
prensipler, baðýmlýlýktan kurtulan bu insanlarý birbirine
baðýmlý hâle getirir, böylelikle grup veya kurum üyeleri
arasýnda iþbirliði, ekip çalýþmasý, saðlýklý iletiþim ve kolektif
þuur oluþur. Covey, bu noktada “Hissi Banka Hesabý" þeklinde
bir benzetme kullanýr. Bu hesap, iliþkilerdeki samimiyet ve
güven miktarýna göre deðiþir. Anlayýþlý olma, sözünde durma,
iç-dýþ bütünlüðü ve çekiþtirmekten kaçýnma bu hesaba
yatýrýlan "depozitlerden bir kýsmýdýr.
Dördüncü prensip: kazan/kazan mantýðýyla hareket eden
insanlarýn, ümitli ve azimli bir þekilde, daima dayanýþma ve
iþbirliði içinde olacaklarýna dikkat çeker. Kazan kaybet
düþüncesiyle hareket eden insanlar için ise, hayat bir savaþtan
ibarettir. Dünya onlar için rakiplerin alt edildiði bir arenadýr.
Yeryüzündeki nimetlerin herkese yeteceðini düþünen insanlar
kazan/kazan zihniyetini taþýrlar. Kýtlýk içinde yaþadýðýmýzý
düþünen ve mevcut tek pastayý paylaþma mücadelesiyle
herkesi rakip olarak görenler ise kazan/kaybet zihniyetine
sahip kiþilerdir. Netice itibariyle galip olanlar, hep kazan/kazan
mantýðýyla hareket edenlerdir.
Parasýný kaybeden insan çok þey kaybetmiþtir.
Dostunu kaybeden insan daha çok þey kaybetmiþtir.
Ýnancýný kaybeden insan herþeyini kaybetmiþtir.
E. Roosevelt
Beþinci prensip: "önce anla, sonra anlaþýlmayý bekle"
þeklindedir. Yazara göre, bu kiþiler arasýndaki iletiþim ve
etkileþim için en önemli prensiptir. Bir insan kendi fikirlerini
ne kadar net, detaylý ve anlaþýlýr bir þekilde aktarabilirse, bu
fikirlerin kabul edilme ihtimali ve etkileþimin etkililiði de o
kadar artmaktadýr.
YANLIÞ ANLAMA ÝHTÝMALLERÝ
Düþündüðünüz,
Söylemek istediðiniz,
Söylediðinizi sandýðýnýz,
Söylediðiniz,
Karþýnýzdakinin duymak istediði,
Duyduðu,
Anlamak istediði,
Anladýðý arasýnda farklar vardýr.
Dolayýsýyla insanlarýn birbirlerini yanlýþ anlamalarý
için
en az sekiz ihtimal vardýr.
Sylviane Herpin
Altýncý prensip: Ekip dayanýþmasý içinde olmaktýr. Kainatta
her þey birbiriyle iliþki halindedir. Ýnsanî iliþkilerde de
farklýlýklara dayalý, kusurlarý görmeyen ve zayýflýklarý telafi
edici bir dayanýþma sergilenirse, samimiyet nispetinin
artmasýyla birlikte ortaya çýkan ve geliþen kutsi bir güç
sayesinde ortak problemler çok daha etkili bir biçimde analiz
edilip çözülecektir. Japonlarýn iþ dünyasýndaki baþarýlarýnýn
arkasýnda bu güç yatmaktadýr.
Yedinci prensip: Kendini yenilemedir. Kendini yenilemek
dört boyutta gerçekleþebilir:
1. Fizikî (egzersizler, dengeli beslenme, stresten uzak durma)
2. Ruhî (deðerlerin belirlenmesi, belli bir hedefe kilitlenme,
azim ve tefekkür [düþünce])
3. Zihnî (okuma, tahayyül [hayalde etme], planlama, yazma)
4. Sosyal/hissi (hizmet, empati ve sinerji, yani baþkalarýnýn
hislerini anlama ve dayanýþma)
Ýnanmaktan daha fazlasýný istiyorsan, anlayýþlý ol.
Hayal kurmaktan daha fazlasýný istiyorsan, adým at.
Kazanmaktan daha fazlasýný istiyorsan, kazandýr.
Arkadaþlýktan daha ötesini istiyorsan, dost ve sýrdaþ ol.
Denemekten daha fazlasýný yapmak istiyorsan, daha
fazla dene.
Anonim
Saðduyu ve vicdandan kaynaklanan bütün bu prensiplerden
sonra þu gerçeði de vurgulamak gerekir. En etkili insan,
kamil insandýr. Zira onun hedefi, gelip geçici, pörsüyen
menfaatler ve baþarýlar deðil, O' nun kutsi dergahýnda
göreceði muameledir. Böyle bir hedefe ulaþmaya can atan
bir insanýn semeresiz reaksiyonlarla hayat sermayesini heba
edeceði, fâniliðin cazibesine kapýlacaðý, önceliklerin sýrasýný
þaþýracaðý, anlamsýz bir mücadele içinde çýrpýnacaðý,
dinlemesini bilmeyip fikirlerini empoze edeceði, "yalnýz
kahraman" olma hayaliyle ekibin bereketinden mahrum
kalacaðý, deðiþim ve dönüþümlerin birbirini kovaladýðý sürat
çaðýnda demode olacaðý düþünülemez.
Yukarýdaki prensiplere uyup "etkili" bir ömür geçirdikten
sonra bile iflas bayraðýný çekip baþka bir hayata yelken
açanlarýn hâli ise gerçekten içler acýsýdýr.
7 Alýþkanlýðýn Kapsadýðý Ýlkeler ve Paradigmalar
Alýþkanlýklar
(Müsbet Hareket Et)
Proaktif Ol
(Akibeti Düþün)
Sonucu Düþünerek
Ýþe Baþla
Öncelikleri Tespit et
(Hayatý Cidal Olarak
Görme) “KazanKazan” Diye Düþün
Önce Anla, Sonra
Anlaþýlmayý Bekle
(Ekip Dayanýþmasý
Ýçinde Ol)
Sinerji Yarat
(Kendini Yenile)
Baltayý Bile
Paradigma
Ýlke
Sorumluluk/Ýnisiyatif Kiþinin Kendi Kaderini
Belirlemesi
Vizyon/Deðerler
Ýki Kez Yaratmak/Odak
Dürüstlük /
Öncelik / Eylem
Uygulamaya koyma
Karþýlýklý Saygý/Yarar Bolluk
Karþýlýklý Anlayýþ
Anlayýþ Göstermek
Cesaret
Yaratýcý Ýþbirliði
Farklýlýklara Deðer
Vermek
Yenilenme
Bütün Ýnsan
Kaynak:
"The 7 Habits of Highly Effective People: Restroring the Character of Ethic", Stephen
R. Covey. A Fireside Book. Simon & Schuster Inc., 1989.
FEDERAL BÜLTEN
21
KÝÞÝLERÝN POPÜLER YÖNLERÝ
Bilinen özellikleri
Strese tepkileri
Eþ tercihi
Lider olarak
Geliþme ortamý
Ýþteki deðerli
yanlarý
Hoþlanmadýðý
insan tipi
Hoþlandýðý
insan tipi
Korktuðu þeyler
Bunalýma
girdiði zaman
En zayýf yönleri
En güçlü yönleri
Duygusal
ihtiyaçlarý
Ýstekleri
Sorumluluk alma duygusu vardýr. Neyin iyi
sonuç vereceðini hemen sezebilir.
Baþaracaðýna samimiyetle inanýr, ama daha
pasif insanlarý da bunaltabilir.
Sessizce itaat eden, otoritesine karþý
gelmeyen; ama asla yeterince baþarýlý
olmayan ya da kendi projeleri için heyecan
duymayan barýþçýl soðukkanlýlar.
Kontrolü sýkýlaþtýrýr, daha çok çalýþýr,
uygulamaya yönelir ve suçluyu baþýndan
savar.
Tez canlý tutum, kontrolü çabuk yakalama,
özgüven, hiç durmama ve gücünü kullanma.
Herkesin kendisi gibi üretmesini beklemez
ise; baþkalarýnýn karar vermesine imkân
tanýr, otoriteyi daðýtýr, daha sabýrlý olur.
Herhangi bir þeyde kontrolü kaçýrmak,
meselâ bir iþi kaybetmek, terfi edilmemek,
ciddî þekilde hasta olmak, âsî çocuða ya da
kendisini desteklemeyen eþe sahip olmak.
Destekleyici ve boyun eðen, olaylarý kendi
bakýþ açýsýyla gören, hemen iþbirliði yapan
ve puaný baþkalarýnýn almasýna izin veren.
Tembel ve çalýþmakla ilgilenmeyen,
otoritesine karþý gelen, baðýmsýz davranan
ya da sadýk olmayan.
Herkesten daha kýsa zamanda daha çok þey
baþarabilirler. Genellikle haklýdýr ama
probleme yol açabilir.
Çok zorba ve tahakkümcü davranýþlarý vardýr.
Duyarsýz ve sabýrsýzdýrlar. Görevleri
devretmeye ve baþkalarýna güvenmeye
isteksizdirler.
Hayatý kontrolü altýnda tutamaz ve insanlar
iþleri onun gibi yapamazlar.
Ýtaat duygusu, baþarýsý için takdir görme ve
yeteneklerine güven.
Her þeyin sorumluluðunu alabilirler, çabuk
ve doðru yargýda bulunma yeteneðine
sahiptirler.
GÜÇLÜ KOLERÝK
Kontrol altýna almaktýr.
Sakin yaklaþým, rahat duruþ, mümkün olan
her an oturma ya da uzanma.
Ýþbirliði yapar, sakinleþtirici etkisi vardýr.
Huzuru saðlar, çekiþen kiþiler arasýnda
arabuluculuk yapar ve problemleri objektif
olarak çözer.
Hedef belirleyip kendisini motive eder. Daha
fazlasýný yapmayý ve beklenenden çabuk
davranmayý arzular. Baþkalarýnýn
problemlerini hallettiði gibi kendi
problemleriyle de yüzleþebilir.
Sakin ve kendisine hakimdir. Anî karar
vermez. Herkes tarafýndan sevilir ve
zararsýzdýr. Problem çýkarmaz, fakat sýk sýk
yeni parlak fikirlerle de ortaya çýkmaz.
Güçlü yönlerine ve kararlýlýðýna saygý duyduðu
için güçlü koleriklere hayrandýr, fakat barýþçýl
soðukkanlý oraya buraya çekiþtirilip küçük
görülmekten yorgun düþer.
Kaçar, televizyon seyreder, yemek yer, hayata
uyum saðlayamaz.
Onun için karar verecek, güçlü yönlerini kabul
edecek, ihmal etmeyecek ve saygý gösterecek
insanlar.
Fazla hýrslý, çok gürültücü ve ondan çok þey
bekleyen insanlar.
Hayat tezatlarla dolu olur. Þahsî olarak göðüs germek zorunda kalýp kimseden yardým
almak istemez.
Büyük bir þahsî problemle uðraþmak,
sorumluluk taþýmak, büyük deðiþiklikler
yapmak zorunda kalmak.
Kararsýzdýr, heyecaný ve enerjisi yetersizdir.
Kendince görünen kusurlarý yoktur. Gizli bir
demirden iradeye sahiptir.
BARIÞÇIL SOÐUKKANLI
Hiç çatýþma yaþamamak, huzuru korumak
için her fedakârlýða katlanmaktýr.
Saygý duyusu, deðer verildiðini hissetme,
anlayýþ, duygusal destek.
Dengeli, hatta düzenlidir. Ýnce bir espri
duygusu vardýr ve kiþiliðinden genelde
hoþlanýr.
Dinleyen, gülen, öven ve onaylayan.
Tenkit eden, esprilerine cevap vermeyen,
kendisinin þirin olduðunu düþünmeyen.
Ciddî, entelektüel, derin ve akýllýca sohbet
edebilen.
Zekâsý düþük, unutkan, geciken, düzensiz,
yapay, kaçamak cevap veren ve ne yapacaðý
sezilemeyen.
Ayrýntý duygusu, analiz tutkusu, sabýrlý olma,
yüksek standartta performans, acý çekenlere
karþý þefkat gösterme.
Düzenli olur, çok konuþmaz. Saate bakmayý
öðrenirse geliþir.
Baþkalarýný heyecanlandýrýr, ikna eder. Ýlham
kaynaðý olur, cezbeder ve eðlendirir, fakat
unutkandýr ve sabýrlý olamaz.
Duyarlý ve ciddî mükemmeliyetçi
melankoliklere yakýndýr; ancak kendisine
yetersiz ve aptal muamelesi yapýlmasýndan
çabuk sýkýlýr.
Sahneyi terk etme, alýþveriþe çýkma, eðlenceli bir grup bulma, bahaneler üretme ve
baþkalarýný suçlama.
Devamlý konuþma, yüksek ses, parlak gözler,
hareketli eller, renkli ifadeler, heyecan ve
kolay kaynaþma yeteneði.
Baþkalarýnýn mükemmeliyetçi olmasýnda ýsrar
etmezse hayatý çok ciddiye almaz.
Ýyi organizasyon yapar. Ýnsanlarýn duygularýna
karþý duyarlýdýr. Kâþifliði vardýr. Kaliteli
performans ister.
Kiþilikleri ve sosyal becerileri için popüler
optimistlere yakýndýr ama kýsa zamanda onlarý
susturup programa baðlar ve karþýlýk
alamadýðý zaman bunalýma girer.
Kabuðuna çekilir, bir kitaba dalar, bunalýma
girer, vazgeçer ve problemlerini herkese
anlatýr.
Ciddî, hassas, terbiyeli tutum, kendisini
küçümseyen yorumlar, titiz ve bakýmlý görünüþ.
Renkli kâþifliði, iyimserliði, rahatlatýcý olmasý,
baþkalarýný neþelendirip eðlendirmesi.
Sevilmemek, sýkýlmak, saate baðlý olarak
yaþamak ya da harcadýðý paranýn kaydýný
tutmak.
Bilgisi olsun olmasýn, her yerde her zaman
her þey hakkýnda konuþabilir. Coþkulu bir
kiþiliðe, iyimserliðe, espri duygusuna, hikâye
anlatma yeteneðine sahiptir. Ýnsanlardan
hoþlanýr.
Düzensizdir, ayrýntýlarý ya da isimleri
hatýrlayamaz, abartýr, hiçbir þey hakkýnda
ciddî deðildir. Ýþlerin yapýlmasýnda
baþkalarýna güvenir, kolay aldanýr ve saftýr.
Hayat eðlenceli deðildir ve hiç kimse onu
sevmiyordur.
POPÜLER OPTÝMÝST
Eðlenmek, gününü gün edip zor iþleri
baþkalarýna yaptýrmaktýr.
Ýlgi, þefkat, onay ve kabul görmek
Gerçek duygularýný kimsenin anlamamasýndan
yakýnmak, hatalar yapmak ve standartlarýndan
taviz vermek zorunda kalmak.
Kolaylýkla bunalýma girer, hazýrlýk için çok
zaman harcar, ayrýntýlara odaklanýr.
Olumsuzluklarý hatýrlar ve baþkalarýna
þüpheyle yaklaþýr.
Hayat düzensizdir, standartlarýný tutturamaz.
Hiç kimse ona aldýrýþ etmiyor olarak görür.
Denge duyusu, mekân, sessizlik, hassasiyet
ve destek.
Plânlama yeteneði vardýr. Uzun vadeli hedefler
belirler. Yüksek standart ve ideallere sahiptir.
Ýyi analiz yapar.
MÜKEMMELÝYETÇÝ MELANKOLÝK
Düzgün, eksiksiz, hemen baþlamalýyýmdýr.
Ýletiþimde yapýlan en büyük hatalardan biri, insanlardaki farklý zekâ ve kiþilik motiflerinin dikkate alýnmamasý ve herkesi kendimiz gibi görmemizdir. Bir düþünün, kendinizi, arkadaþlarýnýzý, eþinizi, çocuðunuzu ve iþ
arkadaþlarýnýzý ne kadar tanýyorsunuz? Ýnsanlar, çok farklý kiþilik özellikleriyle doðarlar. Bu kiþilik özelliklerinin güçlü ve zayýf yanlarý vardýr. Kiþiler kendi kiþilik özelliklerini bilirlerse, sivri yönlerini törpüleyip zayýf yanlarýný
güçlendirerek mükemmel insan olma yoluna girebilirler.
ÝÞTE SÝZE BELLÝ BAÞLI K ÝÞÝLÝK TÝPLERÝNÝN ÖZELLÝKLERÝ:
EÐÝTÝM
FEDERAL BÜLTEN
23
RÖPORTAJ
Sn. Ramazan KARAKOÇ ile kýsa bir söyleþi
ZAFER ELEKTRÝK
Sn. Ramazan KARAKOÇ
Kimdir?
1957 Diyarbakýr’da doðdu. Ýlk ve orta
öðrenimini Diyarbakýr da tamamladýktan
sonra 1972 yýlýnda Ýstanbul’a geldi. Eðitimine
devam ederken 1977 yýlýnda, elektrik
sektörüne ilk adýmýný Zafer Elektrik firmasýný
kurarak attý.
F.E. Zafer Elektrik, piyasada saygýnlýðý olan bir firma. Bize
Zafer Elektrik‘in baþarý hikayesini özetleyebilir misiniz?
R.K.1977 yýlýnda kendi çabalarýmla kurduðum bir firma.
Zafer Elektrik ilk olarak Refik Saydam da açýlan ofis ile
elektrik sektörüne giriþ yaptý. 1977’den bugüne kadar sektöre
hizmet eden, müþterilerine ve üreticilerine verdiði sözü
daima yerine getiren, kendi ilkeleri ve doðrularý ile ayakta
kalmaya çalýþan bir firmadýr. En önemli ilkesi dürüstlüktür.
F.E. Federal”in bayilik çalýþma þartlarý hakkýndaki
düþünceleriniz nelerdir?
R.K. Þu an aktif olarak bayiliðini yaptýðýmýz tek firma
FEDERAL olup, çalýþma þartlarýnýn istikrarý, teknik avantajlarý
ve üstünlükleri, uyguladýðý fiyat ve satýþ politikasý ile piyasada
kabul görmüþtür. Dolayýsý ile, pazar payýnýn özel sektör
yatýrýmlarý da dahil olmak üzere gün geçtikçe yükseldiðini
gözlemliyoruz.
F.E. Sizce sektörün belli baþlý sorunlarý ve çözüm
önerileriniz nelerdir?
24
FEDERAL BÜLTEN
R.K. Sektörde yaþanan en önemli sýkýntýlarýn baþýnda mali
sýkýntýlar gelmektedir. Haksýz rekabet beraberinde bir çok
sýkýntýyý da getirmektedir. Rekabet; kalite ve hizmet ile deðil,
kalitesizlik, vade, iskonto,sahtekârlýklar ve ayak oyunlarý ile
yapýlmaktadýr. Burada görev üreticilere düþmektedir.
Sermayesiz ve teminat vermeyen kiþilere malzeme
vermeyerek, haksýz rekabetin önüne geçmeliler. Ayrýca
piyasada bayilik þartlarýnýn disiplin altýna alýnmasý
gerekmektedir. Her firma kendi bayii yapýsýný, hem üretim
miktarýný göz önüne alarak ve hem de bölgesel ihtiyaçlara
göre düzenlemelidir. Ayrýca ithalat ve üretim ciddi bir þekilde
denetlenmelidir. Mali kuruluþlar faturasýz satýþlarý
denetlemeli; TSE, sahte ve kalitesiz ürünleri piyasadan
toplamalý, ülkeye giriþini engellemek için gerekli tedbirleri
almalýdýr. Bu iki husus, haksýz rekabetin en önemli çözüm
noktalarý olacaktýr. Tabii üreticilerde kendi açýlarýndan
denetim yapmalýdýrlar.
F.E. Ýthal malzemeler hakkýnda ki düþünceleriniz nelerdir?
R.K. T.S.E ve Sanayi Bakanlýðý gibi önemli kurumlarýn
görevlerini hakkýyla yerine getirmesi gerekmektedir. Ýthal
malzemelerin ülkemize giriþi kontrol dahilinde olmalý,
standardlara uygun olup olmadýklarý tespit edilmeli,
standardlara uygun olmayan ürünlerin ülkemize giriþi
engellenmelidir. Bu sayede haksýz rekabet kýsmen azalýr.
Üreticiler ve tüketiciler adýna hareket eden teknik kiþiler
mutlaka bilinçli olmalýdýrlar. Malzemelerde mutlaka hem
teknik kriterler göz önüne alýnmalý ve hem de týpký batý da
olduðu gibi biz de önce kendi ülkemizde üretilen mallara
öncelik vermeli ve yerli sermayemizi ön planda tutmalýyýz.
Ülke genelinde kalitesiz ithalatýn önünü kesmek , elektrik
sektörü olarak dýþ ticaret açýðýnýn kapanmasýnda üzerimize
düþen görevi yerine getirmek zorundayýz. Maalesef, bu gün
armatürden þalta, þalttan röleye, röleden ampule kadar
RÖPORTAJ
hemen her konuda kalitesiz ürün ithalatý söz konusudur ve
hiçbir ciddi önlem alýnmamakta, hiçbir ciddi yaptýrým
uygulanmamaktadýr.
Zafer Elektrik aðýrlýklý olarak, Doðu ve Güneydoðu Bölgesine
malzeme satýþý yapmaktadýr. O bölgelerde ucuz ve uzun
vadeli ürünler tercih edilmekte olup, bu durum bizi oldukça
zorlamaktadýr. Buna baðlý olarak; TOKÝ gibi belli standartlarý
ön planda tutan kuruluþlarýn çoðalmasý ile kalitesiz ürünlere
yönelim azalacaktýr. En büyük temennimiz seçiciliðin ön
planda tutulduðu bu tür projelerin çoðalmasý yönündedir.
F.E. Sektördeki Sivil Toplum Örgütleri ile sorunlarýnýza
çözüm bulabiliyor musunuz?
R.K. Bugüne kadar hiçbir þekilde bu kurumlardan bir yetkili
ile görüþmem olmamýþtýr. Gördüðüm kadarýyla piyasayla
ve bizlerle baðlarý kopuk durumdalar. Oysa ki; bizim için
önem arz eden bu tür kurumlarýn bir bilgi aðý kurarak; sektör
ile ilgili haberlerden, piyasada duyulan, görülen bir takým
sýkýntýlardan, ticari ahlaksýzlýklardan bizleri haberdar etmesi
gerekmektedir.
F.E. Zaman zaman piyasada maddi manevi kayýplarýn
yaþandýðýný duyuyoruz. Bunlarýn olmamasý için ne gibi
önlemler alýnabilir?
R.K. Sektörde en çok zararý bizim gibi satýcý kimliði ön planda
olan firmalar görmektedir. Malzeme satýþý yaptýðýnýz her
firmayý tanýma þansýnýz yok. Dolayýsý ile çoðu zaman firmayý
deðil, kiþiyi dikkate alýp satýþ yapmak zorunda kalýyorsunuz.
Bu nedenle de bir çok kez ödemesini almadan malzeme
satýþý yapabiliyorsunuz. Bunu önlemenin yolu ise; bankalarýn
çek vereceði firmayý ve o kiþiyi çok iyi araþtýrýp, denetleyip
ondan sonra finansal anlamda bir kimlik vermeleridir. Bizler
ise son derece seçici davranmak durumundayýz.
Üretici firmalarýn, piyasa tabiriyle batak veren kuruluþlarý
afiþe etmesini isterim . Mesela, Federal bizi zaman zaman
bazý dolandýrýcýlýk olaylarýna karþý uyarmaktadýr. Ama nedir,
kendi bildiði iþlerde uyarmaktadýr, bunu neden bir kablo
üreticisi yada bir trafo üreticisi de yapmasýn? Riskleri kontrol
altýna neden almayalým? Bankalardan her zaman yeterli
referans alýnamamaktadýr. Ancak piyasada her an temsilcileri
olan ve anýnda hadiseleri gören, mantýk çerçevesinde satýþ
yapan üreticilerin görüþleri bence çok daha sýhhatlidir.
F.E. Zafer Elektrik‘in gelecek ile ilgili projeleri nelerdir?
R.K. En kýsa zamanda Federal Þalt Center açmayý
düþünmekteyiz. Ayrýca inþaat sektörüne yönelik
çalýþmalarýmýz devam etmektedir.
F.E. Federalin bayilerine ticari anlamda bakýþýný nasýl
deðerlendiriyorsunuz
R.K. Birçok firmanýn bayiliklerini yapan bir firma olarak
þunu söyleyebilirim ki; FEDERAL’in bayilerine ticari anlamda
tutumu oldukça ilgili ve esnek. Üretici-bayi iliþkisini çok iyi
bir çizgide, belirli prensipler dahilinde ve mutlaka eþit þartlar
altýnda yürütüyor. Bu açýdan son derece rahatým ve kendimi
güvende hissediyorum.
beþ senelik þartlar iþe baþladýðýmýz dönemlerde olsaydý, bu
sektöre girmezdim. Daha farklý bir sektörde, üretici olarak
iþ hayatýna atýlmak isterdim. Kesinlikle satýcý kimliði ile iþ
hayatýna atýlmak istemezdim.
F.E. FEDERAL GROUP bünyesin de yer alan FEDERAL
SÝMON firmasý hakkýnda ne düþünüyorsunuz?
R.K. Kalitesi ve fiyatý bakýmýndan piyasanýn kabul edeceði
þekilde üretim yapýldýðýný biliyorum. En önemlisi daha önce
þaltta olduðu gibi anahtar piyasasýnýn da belirleyicisi olacaðýna
ve hem kalite hem de satýþ þartlarý olarak piyasada düzenleyici
olacaðýna eminim. Ben þu an için Federal-Simon’un önünde
en büyük handikap olarak piyasada faturasýz satýlan ürünleri
görüyorum. Ayrýca Federal-Simon çok yeni bir firma olmasýna
karþýn Federal bünyesinde olmasý ve satýþ þartlarýnýn iyi
oluþturulmasý durumunda pazarda çok kýsa bir sürede çok
iyi bir yere geleceðini düþünmekteyim. En büyük avantajý,
Federal’in daha önceden piyasada edindiði yerdir.
F.E. Uzun bir süredir FEDERAL’in bayisisiniz. FEDERAL
ile ilgili görüþlerinizi alabilir miyiz?
R.K. Yakýn bir tarihe kadar Türkiye’de üretim pek aktif deðildi.
Üretici firma deyince Avrupa menþeli bir kaç firma akla
geliyordu. Federal’in bu sektöre girmesi ile bu Avrupa
menþeli firmalar ile kýyasýya bir rekabet baþladý. Federal’den
önceki ve sonraki fiyat artýþlarýna bakarsanýz, Türkiye’nin
þalt konusunda nasýl suiistimal edildiðini ve Federal’in
Türkiye’ye katkýsýný çok daha iyi anlarsýnýz. Federal ürün
yelpazesi, kalitesi, fiyatý, çalýþanlarý, çalýþma þartlarý, hizmet
anlayýþý ve satýþ sonrasý hizmeti ile pazarda ki etkisi oldukça
yüksek olan bir firmadýr. Ülke ekonomisine çok þeyler
kazandýrdýðýný ve kazandýracaðýný düþünüyorum. Geleceði
olan bir firma. En önemli olan hususlardan bir tanesi de
Türkiye’ye çok ciddi döviz kazandýrmasýdýr. Yabancý ülkelerin
kendilerine mal olmuþ markalarý vardýr, FEDERAL de
Türkiye’ye kendi sektöründe mal olmuþ bir markadýr.
Gördüðüm kadarý ile yatýrým yaptýklarý diðer alanlarda da
son derece ciddi baþarýlar elde etmektedirler. Ben yakýn bir
gelecekte hem sektörümüzde; hem de farklý konularda da
ciddi yatýrýmlar yapacaðýnýzý duyuyor ve hissediyorum .
Þimdi ben sorayým : “Doðru mu” ?
F.E. Bazý yeni yatýrým planlarýmýz olduðu doðru . Bunlarý
en kýsa sürede hayata geçirmeye çalýþacaðýz . Bizim için
önemli olan, Türkiye yi sanayi ürünlerinde dýþa
baðýmlýlýktan kurtarmak, istihdam yaratmak ve ihracatý
arttýrmaktýr .
Ramazan bey bu görüþme için çok teþekkür eder,
baþarýlarýnýzýn devamýný, temennilerinizin gerçekleþmesini
dileriz.
R.K. Ben de teþekkür ediyor, sizlere yolunuz deðil, hep
birlikte yolumuz açýk olsun diyorum.
F.E. Ýþ hayatýna yeni baþlamýþ olsaydýnýz bu sektörde
çalýþmak istermiydiniz?
R.K. Bugünkü þartlar altýnda bu sektöre girmezdim. Yanlýþ
anlaþýlmasýn bakýn, üstüne basa basa tekrar ediyorum, biz
bu durumumuza bu sektör ile geldik. Ancak bu son dört,
FEDERAL BÜLTEN
25
EÐÝTÝM
Güler Yüzle, Hayýr Diyebilme Sanatý
Ýþyerlerinde yaþanan sýkýntýlarýn baþýnda hayýr diyememe
gelmektedir. Bir kiþinin “ hayýr” demeyi öðrenmesi zaman
kazandýrýcý yöntemlerden birisidir. Hayýr demeyi öðrenmek
kiþinin kendi iþine yaramayacak iþlerden kurtulmasýna ve
kendisine daha fazla zaman ayýrmasýna yarayacaktýr. Onu
en uygun zamanda kullanma alýþkanlýðý kazanmak
gerekmektedir. Bunun içinde kendi sýnýrlarýmýzý açýk ve net
bir þekilde tanýmlamalý ve ayný zamanda karþýmýzdaki
insanlarýn sýnýrlarýna saygý göstermeliyiz.
“Kendilerine tam anlamýyla güvenen kiþiler, hayýr
sözcüðünü kolayca söyleyebilen kiþilerdir.”
Yaþamýmýzda, neyin bizim sorumluluðumuzda olduðunu ve
neyin olmadýðýný ayýrt etmemize yardýmcý olacak zihinsel,
fiziksel, duygusal ve ruhsal sýnýrlar belirlememiz gerekir.
Depresyon, yoðun endiþe, yeme bozukluklarý, baðýmlýlýklar,
tepki bozukluklarý, suçluluk sorunlarý, panik, evlilik ve iliþki
mücadeleleri gibi pek çok klinik psikolojik belirtinin kökeninde
sýnýrlar konusundaki çeliþkiler yatmaktadýr.
Sýnýrlarý yetersiz kiþiler denetime, baskýya, taleplere ve bazen
de diðerlerinin gerçek gereksinimlerine hayýr demede
zorlanýr. Eðer birisine hayýr derlerse, o kiþiyle iliþkilerini
tehlikeye atacaklarýndan korkar, böylelikle pasifçe uyum
gösterir, ancak içten içe öfke duyarlar. Bazen bir kiþi sizi bir
þey yapmaya zorlar; bazen de baský, “ ne yapmanýz” gerektiði
konusu kendi içinizden gelir. Eðer iç veya dýþ baskýya hayýr
diyemiyorsanýz, kendi üzerinizde denetiminizi yitirmiþsinizdir.
Hayýr diyememenin veya sýnýrlarýnýzý aþmanýzýn diðer bir
nedeni ise, yaþamdaki en temel gereksinimiz olan iliþkilerdir.
Ýnsanlar iliþkiler edinebilmek için çok acý çeker, çoðu
suiistimale katlanýr. Eðer sýnýrlar oluþtururlarsa yaþamlarýnda
sevgi kalmamasýndan korkarlar.
Ana babalar çocuklara sýnýrlar belirlemenin veya hayýr
demenin kötü olduðunu öðretirken, bir yandan da onlara
diðerlerinin kendilerine istediklerini yapabileceðini de
öðretmektedirler. Çocuklarýný, içinde pek çok kötülüðün
bulunduðu bir dünyaya korumasýz bir biçimde
göndermektedirler. Bu þekilde bir dünyada kendilerini
güvende hissetmek için çocuklar, þunlarý söyleyebilme
gücüne sahip olmalýdýr.
“Hayýr, ayný fikirde deðilim, olmaz, yapmayacaðým,
þunu kes, bu yanlýþ, bu kötü”
Bir çocuðun hayýr deme yetisini bloke etmek, o çocuðu ömür
boyu özürlü birisi haline getirmektir. Özürlü yetiþkinler,
sýnýrlar konusunda ilk yaralarýný almaktadýrlar. Kötü þeylere
“ evet” demektedirler.
Sýnýr sorunu, kiþilerin hayýr kaslarýný felç eder. Hayýr diyerek
kendilerini korumalarý gerektiðinde bu sözcük boðazlarýna
takýlýr. Bu olay birkaç nedenden dolayý meydana gelir.
- Diðer kiþilerin duygularýný incitme, gücendirme korkusu
- Sosyal iliþkilerden haz duyma isteði
- Terk edilme ve ayrýlma korkusu
26
FEDERAL BÜLTEN
- Bir baþkasýna tamamen baðýmlý olma isteði
- Kendini kabul ettirme ve kendini gösterme isteði
- Bir baþkasýnýn öfkesinden korkma
- Cezalandýrýlma korkusu
- Mahcup duruma düþürülme korkusu
- Kötü veya bencil bulunma korkusu
- Manevi yaþamýnýn saðlýklý olmamasý korkusu
- Kiþinin fazla katý, eleþtirel vicdaný
Bu son þýk, gerçekte suçluluk olarak bilinir. Fazla katý
eleþtirisel vicdaný olanlar, gerçekte suçlu olmadýklarý
hususlarda kendilerini suçlu görürler.
Bir de iyiye hayýr deme vardýr. Bu sýnýr sorununa “ uzak
durma” denir. Bazý kiþiler hem uysal hem de uzak duran
kiþilerdir. “Birisi benimle dört saat çalýþmak istediðinde,
hayýr diyemiyorum. Benim on dakika için birisine ihtiyacým
olduðunda, bunu talep edemiyorum.” diyen bir kiþi, kötüye
“evet” demekte (uysal) ve iyiye “hayýr” demektedir. (uzak
durucu)
Sýnýrlar kalýtýmsal deðildir. Onlarý inþa etmek gerekir.
Gerçekleri söyleyen, sorumluluk sahibi, baðýmsýz ve sevgi
dolu insanlar olmak için sýnýrlamalarý, çocukluðumuzdan
baþlayarak öðrenmemiz gerekir. En önemli aþamalarý
karakterimizin oluþmakta olduðu ilk yýllarýmýza rastlar.
Dürüst olalým. Hiçbirimiz, bize hayýr denmesinden
hoþlanmayýz. Bir baþkasýndan destek, yakýnlýk veya
baðýþlanma talep ettiðimizde, bu isteðimizin geri çevrildiðini
kabullenmek zordur. Yine de saðlam iliþkiler ve olgunlaþmýþ
karakterler uygun hayýrlar üzerine inþa edilir.
Hayýr diyememenin baþlýca nedenleri
1- Sevgiyi kaybetme veya terk edilme korkusu:
Evet diyen ve sonra evet dediði için rahatsýz
olan insanlar, birisinin sevgisini kaybetmekten
korkarlar. Bu mazlumluðun baskýn eðilimidir.
Sevgi görmek için verir, bunu alamayýnca da
kendilerini terk edilmiþ hissederler.
2- Baþkasýnýn öfkesinden korkmak: Eski
yaralanmýþlýklar ve zayýf sýnýrlar yüzünden
bazý insanlar, hiç kimsenin kendilerine
kýzmasýna tahammül edemez.
3- Yalnýzlýk korkusu: Bazý insanlar,
kazanacaklarýný ve yalnýzlýklarýnýn sona ereceðini düþünerek
baþkalarýna boðun eðerler.
4- Ýçimizdeki “iyi insaný” kaybetme korkusu: Onlar her
zaman sevmenin evet demek anlamýna geldiðini düþünürler.
5- Suçluluk: Ýçlerindeki suçluluðu yenebilmek ve
kendileri hakkýnda iyi þeyler hissedebilmek için
yeteri kadar iyilik yapmaya çalýþýrlar. Hayýr
dediklerinde kendilerini kötü hissederler. Bu
nedenle sürekli olarak, bir iyilik duygusu
edinmeye çalýþýrlar.
EÐÝTÝM
6- Geri Ödeme: Pek çok kiþi, aldýklarý þeylere eklenmiþ bir
de suçluluk mesajý bulur. Örneðin ana
babalarý þöyle þeyler söylemektedirler. “ Ben
hiç senin kadar iyisine sahip olmadým.” Bu
gibi ifadeler kendilerine verilenlerin tümünü
ödemede kendilerini yükümlülük altýnda
hissetmelerine neden olur.
7- Onaylanma: Pek çok kiþi kendisini hala çocukmuþ ve
ana babasýnýn onayýný beklermiþ gibi hisseder. Bu nedenle
de birisi onlardan bir þey istediðinde, onu yerine getirmeleri
ve böylelikle bu sembolik ebeveyni “ mutlu etmeleri” gerekir.
8- Diðerlerinin kayýplarýyla kendini gereðinden fazla
özdeþleþtirme: Pek çok kez insanlar, kendi düþ kýrýklýklarý
ve kayýplarýyla zamanýnda yeteri kadar ilgilenmemiþtir. Bu
nedenle de bir baþkasýný hayýr’ la yoksun býraktýklarýnda,
onun üzüntüsünü sonuna kadar hissederler. Birisini bu
denli incitmeye tahammülleri olmadýðýndan boyun eðerler.
Sýnýrlarýmýza saygý gösteremeyenler bize, hayýr’ ýmýzý
sevmediklerini söylemektedirler. Sadece bizim evet’ imizi,
itaatimizi sevmektedirler. Destekleyici iyi bir iliþki, ilgili tüm
taraflarýn hayýr’ larýný deðerli bulur. Hayýr’ ýmýzý onurlandýracak
ve ondan dolayý sizi sevecek kiþilerle bu hususta çalýþmaya
baþlayýn.
Hayýr’ ýmýz evet’ imiz kadar özgür
hale gelmelidir. Bir talep karþýsýnda
evet deme özgürlüðümüz hayýr
deme özgürlüðümüz kadar
olduðunda, sýnýrlarýmýzýn
olgunlaþmasý yolunda iyi bir
yerdesiniz demektir. Çeliþkiler
yoktur, art düþünceler yoktur,
iki kelimeden birini kullanma
tereddüdü yoktur.
Sýnýrlarýn yokluðu iþyerinde de sorunlara yol açar. Eðer
kiþiler kendi iþleri ile ilgili sorumluluklarý üstlenip bariz
sýnýrlamalar belirlese, sorunlarýn pek çoðu ortada olmazdý.
Eðer bir baþkasýnýn sorunluluklarýný yükleniyor ve bundan
hoþnutsuzluk duyarsanýz, kendi duygularýnýzýn
sorumluluðunu üstlenmeli ve mutsuzluðunuzun sebebinin
birlikte çalýþtýðýnýz kiþinin deðil, kendi kabahatiniz olduðunu
fark etmelisiniz. Önce kendiniz için sorumluluk üstlenmeli,
ondan sonra birlikte çalýþtýðýnýz kiþiye karþý sorumlulukla
davranmalýsýnýz. Karþýnýzdaki kiþi sizden sorumluluðunuzda
olmayan bir þey yapmanýzý istediðinde hayýr diyerek bunu
kabul etmeyin. Eðer hayýr dediðiniz için size kýzarsa sýnýrlarýnýz
konusunda katý olun ve onun öfkesine hak verin. Siz de
öfkelenmeyin. Kendi duygusal uzaklýðýnýzý koruyarak, “ Bu
sizi sinirlendiriyorsa, üzgünüm. Ancak bu iþ benim
sorumluluðumda deðil. Umarým hallolur” deyin. Tartýþma
uzayabilir. Onun iþini onun yerine neden yapamayacaðýnýzý
izah etme tuzaðýna düþmeyin. Sorumluluðunuzda olmayan
bir þeyi neden yapmadýðýnýz konusunda hiç kimseye açýklama
yapmak zorunda deðilsiniz.
Sorumluluklarýný yerine getirmeyen kiþilerle çalýþan ve fazla
sorumluluk üstlenen pek çok kiþi, onlarýn davranýþlarýnýn
cezasýný çekmektedir. Sürekli onlarýn kusurlarýný örtmekle
veya onlarý kefaletle tahliye ettirmekle, ne iþlerinden ne de
kiþilerle iliþkilerinden memnuniyet duyarlar.
Ancak bazen bir iþ arkadaþýnýn gerçekten yardýma
ihtiyacý olabilir. Sorumluluk sahibi bir iþ
arkadaþýna yardým etmek veya bir
meslektaþa ayrýcalýklar saðlamak ve bu
kiþinin bu ayrýcalýklarý düzelme yolunda
kullanmasý, elbette doðrudur. Bu; sevgidir
ve iyi þirketler sevgiyle çalýþýr. Tabi ki bazý
durumlarda boþluklarý doldurmalý, iþlerde yardýmlaþmalýyýz.
Ancak birimiz diðerinden yararlanmaya baþlarsa, bunu
kesmemiz gerekir. Ýyilik etmek ve feragat etmek, uygar
yaþantýnýn bir bölümüdür. Müsamaha etmek deðildir.
Aradaki farký, verdiklerinizin diðer kiþiyi daha iyiye mi, yoksa
kötüye mi götürdüðüne bakarak anlamayý öðrenin.
Bazý iþverenlerin kötü planlamalarý yüzünden çalýþanlar,
sürekli mesaiye kalmak zorunda kalabilirler. Çalýþanlarý
onlarýn kötü planlamalarýnýn sorumluluðunu üstlenir ve
onlara karþý asla sýnýrlamalar belirlemez. Pek çok çalýþan
sýnýrlar belirlemekten çekinir; zira ya iþe ihtiyaçlarý vardýr
veya onaylanmamaktan korkarlar. Her görevin açýk iþ ve
nitelik tanýmý bulunmalýdýr.
Eðer iþe ihtiyacýnýz olduðu veya iþten çýkarýlmaktan
korktuðunuz için bir sürü fazladan iþ yapar durumdaysanýz,
bir sorununuz var demektir.
Kendi sorumluluðunuzu üstlenmeli ve durumunuzu
deðiþtirecek adýmlar atmalýsýnýz. Ýþte size, uygulamak
isteyebileceðiniz birkaç öneri:
1. Ýþinizde sýnýrlar belirleyin. Ne kadar fazla mesai yapmak
istediðinize karar verin. Mevsimsel sýkýþýklýklar sýrasýnda
sizden bir miktar fazla mesai beklenebilir.
2. Ýþ tanýmýnýzý yeniden gözden geçirin.
3. Bir ay içinde tamamlamanýz gereken iþlerin bir listesini
yapýn. Bu listenin bir kopyasýný alarak her bir madde için
kendi önceliðinizi belirleyin. Bu nüsha üzerinde sizin iþ
tarifinize uymayan görevleri belirtin.
4. Fazla iþ yükünüzü görüþmek üzere amirinizle bir görüþme
ayarlayýn. Gelecek ay tamamlamanýz gerekecek iþlerin
listesini birlikte gözden geçirerek, amirinizden bu görevleri
önem sýrasýna dizmesini isteyin.
Her ne yaparsanýz, unutmayýn ki fazla iþ yükü sizin
sorumluluðunuz ve sorununuzdur. Eðer iþiniz sizi çýldýrtýyorsa,
istismar edici bir durumun kurbaný olmayý bir kenara
býrakarak, bazý sýnýrlamalar belirlemeye baþlayýn.
SINIR BELÝRLEME YÖNTEMLERÝ
a. Gerçek ihtiyacýnýzý belirleyin. Denetimsiz davranýþý ele
almadan önce, altýnda yatan gereksinimi belirlemeniz
gerekir.
b. Baþarýsýzlýða uðramanýza izin verin. Öðrenmek için pratik
yapmaya devam etmeliyiz. Baþarýsýzlýða uðramamaya
çalýþmak yerine onu kucaklamalýyýz. Yaþamýný
baþarýsýzlýktan uzak durmaya çalýþarak harcayanlar,
olgunluktan da kaçmýþ olur.
FEDERAL BÜLTEN
27
EÐÝTÝM
c. Diðerlerinden gelen hak verici destekleri dinleyin. Bazen
sýnýrlardan yoksun olmanýzýn önem verdiðiniz kiþilerin
yaþamlarýna ne ölçüde zarar verdiðini tam olarak
anlamayabilirsiniz. Sýnýrlardan yoksun olmamýzýn onlarý
nasýl etkilediðini söylediklerinde, korkuyla deðil, sevgiyle
güdülenmiþ oluruz.
d. Sonuçlarý birer öðretmen gibi algýlayarak, hoþ karþýlayýn.
Önce davranýþýmýzýn ne kadar tahribat vereceði hususunda
baþkalarý ile yüzleþmeliyiz. Eðer onlarý dikkate almazsak
sonuca katlanmalý ve kimseyi suçlamamalýyýz.
e. Kendinizi sevecen ve destekleyici kiþilerle çevreleyin.
Karþýlaþtýðýnýz engeller, tek baþýna baþa çýkamayacaðýnýz
kadar zorludur. Sevecen ve destekleyici, ancak sizi
kurtarmayacak kiþilere ihtiyaç duyarsýnýz.
ÝÞYERÝNDE HAYIR DEMENÝZ GEREKEN ÝNSANLAR ve
ÖRNEKLEMELER
Bir iþ ortamýnda hayýr demeniz gereken insanlarý birkaç
gruba ayýrabiliriz. Müdürünüz, müdürünüzün müdürü,
iþ arkadaþlarýnýz, öbür departmandakiler, herhangi
biri. Bu beþ sýnýf insandan her biriyle uðraþýrken
tepkiniz de farklý olmak durumundadýr.
Müdürünüze veya onun müdürüne
hayýr deme þekliniz, size en yakýn
takým arkadaþlarýnýza hayýr
deme þeklinizden epey farklýdýr.
Baþka bir departmandan birine
hayýr deyiþ tarzýnýz, dýþarýdan bir
müþteriye hayýr deyiþ tarzýnýzla çok
farklý olacaktýr. Ancak üzerinize iþ
yýkmaya çalýþan kaytarýcýlara hayýr
deme þekliniz çok kararlý ve hatta
biraz da eleþtirici olabilir.
Müdürünüze Hayýr Demek:
Þöyle bir durum tasarlayýn:
Müdürünüz Cuma öðleden sonraya kadar
tamamlanmasýný istediði beþinci görevi de
verdi. Dört görevi yapabileceðinizi biliyorsunuz.
Ne söylersiniz?
1. Vücut dilinizi kullanýn. Önce baþarmanýz gereken görevi
düþünün. Bunu yaparken de parmaklarýnýzla sayýn. Düþünüyor
görünmeniz önemlidir. Baþýnýzý bir yana eðin.
2. Þu soruyu sorun. Bu dört görevi tamamlayabileceðimi
biliyorum. Hangisini Pazartesi’ ye kadar býrakmam en iyi olur?
Bu soru öncelik belirleme fýrsatý verecektir.
Müdürünüzün müdürüne Hayýr Demek: Bazen
müdürünüzün müdürü, müdürünüzü atlar ve size bir iþ verir.
Bu size önemli bir görevmiþ gibi gelebilir. Fakat müdürünüze
de yetiþtirmeniz gereken iþler var. Ýþleri önem sýrasýna koyarak
müdürünüzün müdürüne öncelikleri sýralamamýz için üçümüz
konuþabilir miyiz? deyin. Bundan memnun kalacaktýr.
Hiyerarþinin iþlemesi ve bütün organizasyon için gerekli
görevlerin yerine getirilmesini temin etmek onlarýn faydasýnadýr.
Ýþ Arkadaþlarýnýza Hayýr Demek: Gün içinde yapacaðýnýz
iþiniz açýsýndan mutlaka kilit görevleri liste haline getirin.
28
FEDERAL BÜLTEN
Baþkalarýna yardým edeyim diye bu görevleri kesinlikle
ertelemeyin. Görevleri bitirdikten sonra kalan zamanýnýzda
arkadaþlarýnýza yardým edebilirsiniz. Ýþ arkadaþýnýza hayýr
demenin çok zor olduðunu düþünüyor ve onu kýracaðýnýzdan
endiþe ediyorsunuz. Bunu yapmayýn. Ýþte size kullanmak
isteyebileceðiniz birkaç cümle:
- Bu konuyu pek iyi bilmiyorum. Bunu benden daha iyi
yapabilecek birine ihtiyacýnýz var.
- Keþke dün sorsaydýn. Baþka bir iþe kendimi vermiþ
durumdayým.
- Þu anda ......’ nin acil bir iþini yapmaktayým.
- Tabi ki o iþi senin için yaparým. Peki karþýlýðýnda sen bana
bu iþi yapar mýsýn?
- Þu anda vaktim yok. Gelecek hafta olu mu?
Öbür Departmanlara Hayýr Demek: Öbür departmanlar
sizin müþteriniz olacaktýr. Müþterilere hayýr deme tarzýnýz,
olumluyu vurgulamak olumsuzu da küçültmektir. Örneðin;
Perþembeye kadar bir þeyi yapmanýzý isterlerse ama
siz gelecek Pazartesi yapabileceðinize inanýyorsanýz,
þöyle baþlayabilirsiniz: “ Peki, ben bunu sizin için
Pazartesi öðleden sonraya hallederim.” Bu
cümleyle olumluyu vurgulamýþ
oldunuz.
yanlýþ departmaný aramýþ. Þöyle bir
þey söyleyebilirsiniz:
- Bu iþi sizin için halledebilecek kiþiyi
bulayým.
- Sizi ilgili kiþiye baðlayayým.
- Mesajýnýzý alayým, sizi arattýrayým.
Bütün bu öneriler özünde olumsuzdur.
Olumlu bir tarzla ifade ediliyor ki,
kendilerine yardým edildiðini sanýyorlar.
Kaytarýcýlara Hayýr Demek: Her þeye evet
diyorsanýz, kaytarýcýlarýn aðýna düþtünüz
demektir. Kaytarýcý kiþi, size gelir ve bu
iþi nasýl yapýldýðýný sorar, siz izah etseniz
bile anlamamýþ ya da endiþeli görünür.
Tekrar anlatýrsýnýz, tekrar ayný tepki. En
sonunda “ Peki bu seferlik senin için bunu ben yapayým”
dersiniz. Yapmak istemedikleri bir iþi havale etmiþ halde,
suratlarýnda bir sýrýtmayla ( sizin görmeyeceðiniz þekilde),
size teþekkür ederek yanýnýzdan ayrýlýrlar.
Eðer sizde bu durumdaysanýz kaytarýcýlarýn aðýna düþtüyseniz
yapmanýz gerekenler:
Bu iþin nasýl yapýlacaðý ile ilgili biri size geldiðinde, en iyi
yaklaþým, “ bu iþin nasýl halledileceðini düþünüyorsunuz?”
diye sormaktýr. Ona þimdi gidip, takip edilebilecek üç öneri
ile geri gelmesini isteyin. Geri geldiðinde bu önerilerden en
iyi görüneni seçmesini isteyin. Biliyorum, bu biraz zaman
almýþtýr, ama görevin sizin üzerinize yýkýlmamasýný ve görevi
halletme konusunda güvensizliði olan kiþinin de onu en iyi
nasýl halledeceðini öðrenmesini ve size bir daha gelirken iki
kere düþünmesini saðlamýþ olursunuz.
Genel Olarak Hayýr Demek: Unutmayýn, hayýr demek bir
hayat tarzýdýr. Sonucunda daha az yaparýz, ama iyisini yaparýz.
EÐÝTÝM
Tereddüt etmeyin, ne yapabileceðinizi izah edin. Devamlý
olarak yardýmlarýnýzý isterlerse red cevabý verin. Özürler
dilemeyin, ama cevabýnýzý kýsa ve dolaysýz tutun. Vücut
dilinizle de kesin hayýr deyin. Sesinizin vurgusuna dikkat
edin, baþýnýzý hayýr anlamýnda sallayýn ve kaygýlý görünün.
“ fakat fazla zorlarsan belki her þeye raðmen yaparým”
anlamýna gelecek þekilde tereddütlü ‘hayýr’ demeyin. “
Bilmiyorum, bir düþüneyim” gibi havada ifadeler
karþýnýzdakine ümit verir.
Sýnýrlarýnýzý belirlemezseniz hayýr demeyi öðrenemeyecek,
hayýr demeyi öðrenmezseniz de size saygý gösterilmeyecek,
deðer verilmeyecek, görev listenizin de sonu olmayacaktýr.
Belki bütün iþleri halledemeyecek, sonunda da memnun
etmeyi düþündüðünüz insanlarý kýzdýracaksýnýz.
Sýnýr belirleyememenin geçmiþe dayanan bazý nedenleri
vardýr:
- Eðitim Eksikliði: Bazýlarý büyürken sýnýrlamalarý kabul
etmeyi, davranýþlarýnýn sonuçlarýný ödemeyi veya mutluluðu
ertelemeyi asla öðrenmemiþtir.
- Ýliþkiden korkma: Ýnsanlar gerçekten sevilmeyi istemekte,
ancak denetimsiz davranýþlarý (aþýrý yeme, aþýrý çalýþma)
baþkalarýný onlardan uzak tutmaktadýr. Bazýlarý deðerlerini
köþeye sýkýþtýrmada vücut dilini kullanýr.
- Karþýlanmamýþ duygusal açlýklar: Eðer sevgiye aç kalmýþsak, yeme, çalýþma ve para harcama gibi baþka yerlerde
arar hale geliriz.
- Yasalara tabi olmak: Yasal çevrede yetiþtirilmiþ bir çok
kiþi, kendileri hakkýnda karar vermelerine izin verilmeyerek
büyütülmüþtür. Kendi kararlarýný vermeye çalýþtýklarýnda
suçluluk duyarlar. Bu suçluluk onlarý, zarar verici yollarla
baþ kaldýrmaya iter. Yeme baðýmlýlýklarý ve zorlayýcý para
harcama, genelde katý kurallara karþý bir tepkidir.
- Duygusal incinmiþlikleri örtme: Bu kiþiler çocukken
ihmal veya istismar edilmiþtir; acýlarýný aþýrý yeme, fazla
içme veya çok çalýþma ile gizlerler. Sevilmeme, istenmeme
ve terk edilmiþliklerinin verdiði gerçek acýdan kendilerini
kurtarmak için, madde baðýmlýlýðýna gidebilirler.
Sýnýr sorununu bir kez belirledikten ve onu sahiplendikten
sonra, bu hususta bir þey yapabilirsiniz.
Ýþte size, kendinize sýnýrlar belirlemede çalýþabileceðiniz
birkaç yöntem.
a. Gerçek ihtiyacýnýzý belirleyin. Denetimsiz davranýþý ele
almadan önce, altýnda yatan gereksinimi belirlemeniz gerekir.
Örneðin dürtülerle yemek yiyenler, yemenin romantik
yakýnlýktan uzak durmak için bir yol olduðunu keþfedebilir.
Bu çeþit duygusal olarak yüklü durumlarla yüz yüze kalma
korkusu, onlarýn yiyecekleri bir sýnýr olarak kullanmalarýna
yol açabilir.
b. Baþarýsýzlýða uðramanýza izin verin. Gerçek
gereksiniminizin adýný koymak, denetimsiz davranýþýnýzýn
muhakkak kaybolacaðý anlamýna gelmez. Pek çok kiþi özel
bir sýnýr sorununun altýndaki gerçeði ortaya çýkardýktan
sonra da sorunun tekrar kendini göstermesi karþýsýnda
hayal kýrýklýðýna uðrar. Öðrenmek için pratik yapmaya devam
etmeliyiz. Baþarýsýzlýða uðramamaya çalýþmak yerine onu
kucaklamalýyýz. Yaþamýný baþarýsýzlýktan uzak durmaya
çalýþarak harcayanlar, olgunluktan da kaçmýþ olur.
c. Diðerlerinden gelen hak verici destekleri dinleyin. Kendinize
karþý sýnýrlar belirlemede baþarýsýz oldukça, size bunu
nazikçe anlatacak baþka kimselere ihtiyaç duyacaksýnýz.
Bazen sýnýrlardan yoksun olmanýzýn önem verdiðiniz kiþilerin
yaþamlarýna ne ölçüde zarar verdiðini tam olarak
anlamayabilirsiniz. Baþka insanlar, bakýþ açýsý ve destek
saðlayabilirler. Sýnýrlardan yoksun olmamýzýn onlarý nasýl
etkilediðini söylediklerinde, korkuyla deðil, sevgiyle
güdülenmiþ oluruz.
d. Sonuçlarý birer öðretmen gibi algýlayarak, hoþ karþýlayýn.
Ekme ve biçmeyi anlamak önemlidir. Sorumlu olmadýðýmýz
kayýplardan zarar gördüðümüzü öðretir. Aþýrý para harcayan,
iflasa gidebilir. Sürekli geç kalan kiþi, uçaðý ve önemli toplantýyý
kaçýrýr, arkadaþlýklar kaybeder. Önce davranýþýmýzýn ne
kadar tahribat vereceði hususunda baþkalarý ile yüzleþmeliyiz.
Eðer onlarý dikkate almazsak sonuca katlanmalý ve kimseyi
suçlamamalýyýz.
e. Kendinizi sevecen ve destekleyici kiþilerle çevreleyin.
Karþýlaþtýðýnýz engeller, tek baþýna baþa çýkamayacaðýnýz
kadar zorludur. Sevecen ve destekleyici, ancak sizi
kurtarmayacak kiþilere ihtiyaç duyarsýnýz. Siz gerçek
gereksinimlerle uðraþtýkça, baþarýsýz oldukça, baþkalarýnýn
size hak vermesiyle güç kazandýkça, sonuçlardan zarar
gördükçe ve yeniden eski halinize döndükçe, her seferinde
daha güçlü dahili sýnýrlar inþa edersiniz. Hedefinizi ve doðru
kiþilerle birlikteliðinizi deðiþtirmedikçe, yaþam boyu
karakterinizin gerçekten bir parçasý haline gelebilecek bir
kendini kýsýtlama duygusu inþa etmiþ olursunuz.
Sýnýrlar belirlemek, olgunlaþmanýn büyük bölümüdür.
Sýnýrlara sahip olmadan, gerçekten sevemeyiz. Aksi halde,
mecburiyetle veya suçlulukla severiz. Sýnýrlar olmadan iþte
de gerçekten verimli olamayýz. Baþkalarýnýn programlarýný
yetiþtirmek için o kadar meþgul oluruz ki, çifte zihinli olur,
kolayca sarsýlýrýz.
Sýnýrlar oluþturmak ve onlarý korumak büyük uðraþ, disiplin
ve hepsinden önemlisi, arzu gerektirir. Ýnsanlarýn duyduðu
üzüntüye hak verip, kendinizi onlarýn yerine koyun; ancak
bunun onlarýn derdi olduðunu belli edin. Sýnýrlar oluþturmaya
baþladýðýnýzýn ilk göstergelerinden biri, yaþamýnýzda belirgin
olan veya olmayan ihlallere gücenmek, öfke veya kýzgýnlýk
duymaktýr. Örneðin, bir arkadaþýnýz sürekli sizinle ilgili (baþka
kimselerin kaldýramadýðý) þakalar yapýyor, fakat siz hiç tepki
göstermiyorsunuz. O yüzden de arkadaþýnýz bunun dozunu
sürekli olarak arttýrýyor. Kendinize sýnýrlar belirlediðinizde,
eðer arkadaþýnýz ayný þakalarý tekrar yaptýðýnda tepki
gösteriyorsanýz doðru yolda ilerliyorsunuz demektir.
"Nereye gittiðini bilmeyen kiþi asla uzaða gidemez"
Goethe
Kaynak: Sýnýrlar / Dr. Henry Cloud / Dr. John Townsend / Sistem Yayýncýlýk
FEDERAL BÜLTEN
29
EÐÝTÝM
Pozitif Yaþama 10 Adým
Ýnsanlar sürekli bir koþuþturma ve sorunlar ile karþý
karþýya kalmaktadýr. Bu sorunlar hem iþ hem de özel
hayatýmýzý etkileyerek kiþiliðimizi de deðiþtirmektedir. Bu
sorunlarýn üstesinden gelmek, hayata daha pozitif bakmak
için aþaðýdaki 10 aþamayý dikkatle okumanýzý tavsiye
ediyoruz.
1. KÝÞÝSEL SORUMLULUK ÜSTLENÝN: Kiþisel sorumluluk
kavramý, akýl saðlýðýnýn çok önemli bir parçasýdýr.
Düþünceleriniz, duygularýnýz, kararlarýnýz, hareketleriniz
ve bu hareketlerinizin olasý sonuçlarýndan siz
sorumlusunuz ve bu sorumluluðu üstünüze almanýz
gerekir. Kiþisel sorumluluk üstlenmezseniz,
deðiþtirebileceðiniz bir þeyi deðiþtirmek için uðraþmaz;
bunun yerine, düþünme, hissetme, hareket etme biçiminiz
ve aldýðýnýz kararlar için baþka insanlarý ya da yaþamdaki
olaylarý suçlamaya eðilim gösterirsiniz. Bu da zihinsel
saðlýðýn kötülüðünün iþaretidir. Kiþisel sorumluluk almayý
reddetmek, kendi hayatýnýzýn denetimini ele almayý da
reddetmek demektir. Böylece baþkalarýndan sizi
kurtarmalarýný bekler ve onlara aþýrý muhtaç hale gelirsiniz.
Düþünceleriniz, duygularýnýz ve hareketlerinizin
sorumluluðunu almak, kendi sonunu hazýrlayan duygu
ve davranýþlarla baðlantýlý olan, saðlýksýz düþünme
biçiminizi deðiþtirmek için sizi yüreklendirecektir. Size ait
olan kuþku götürmeyen sorumluluðu üstlenirseniz diðer
aþamalardan yararlanmayý baþarabilirsiniz.
2. EMÝR VERÝCÝ OLMAYAN ESNEK BÝR FELSEFE
BENÝMSEYÝN: Zihinsel açýdan saðlýklý olmak istiyorsanýz,
böyle olmanýzý saðlayacak bir dizi inanç ve tavýr geliþtirmeniz
önemlidir. Biz bu bir dizi inanç ve tavrý, felsefe olarak
adlandýrýyoruz. Zihinsel olarak saðlýklý bir felsefenin en
önemli özelliði esnekliðidir. Esnek, emir verici olmayan
tercihlerinizle kaldýðýnýz sürece, istediðinizi elde etmeseniz
de duygusal olarak saðlýklý olursunuz. Ýsteklerinizi kesin
zorunluluklara, gerekliliklere dönüþtürdüðünüzde
duygusal rahatsýzlýk oluþur ve olumsuz biçimde hareket
edersiniz. Endiþeliyken olumlu biçimde hareket etmeniz
olasý deðildir. Zihinsel yönden saðlýklý olmak istiyorsanýz,
isteklerinizi tanýmanýz, onlara ulaþmak için çabalamanýz
ve bu isteklerinizin peþindeyken size engel olan
durumlardan kurtulmak için problemleri çözmeniz
önemlidir. Üstelik bu istekleri, katý, esnek olmayan, emir
ve zorunluluklara dönüþtürmekten kaçýnýrsanýz, zihinsel
yönden saðlýklý kalýrsýnýz. Ancak eðer bunda ýsrar ederseniz,
her zaman kötü akýl saðlýðýnýn insafýna kalýrsýnýz.
3. GERÇEÐÝ KABULLENÝN: Zihinsel açýdan saðlýklý olmaya
çalýþýrken, gerçeðe karþý kabullenici bir tutum geliþtirmeniz
çok önemlidir. Ýnsan olmak çok sayýda isteðe sahip olmanýz
anlamýna gelir. Arzularýnýzdan bazýlarý hafif, bazýlarý ýlýmlý
ve bazýlarý da güçlü olur. Pratik olarak, isteðiniz ne kadar
güçlenirse, bunun gerçekleþmesi engellendiði zaman
yaþayacaðýnýz olumsuz duygular da o kadar fazla olur.
Baðlý kalabileceðiniz ve sizi duygusal rahatsýzlýða götüren,
baþka bir kabule yanaþmayan tavýr, haklý olma isteðidir.
Diðer insanlarla ayný fikirde olmayabilirsiniz ve bunu
kabullenmeniz gerekmektedir. Bunu kabullenmemek
fanatizmin ve terörizmin kökündedir. Gerçeði
kabullenmeniz için ütopyacý olmayan bir görüþ edinmeniz
gerekmektedir. Böylelikle hem gerçeðin olumlu yönleri
üzerinde yoðunlaþýp bu yönleri en yüksek dereceye
30
FEDERAL BÜLTEN
çýkarmaya çalýþýr, hem de gerçeðin olumsuz yönlerini
tanýyýp bunlarý en aza indirgemeyi denersiniz.
4. YENÝLGÝYE KATLANMA FELSEFESÝ GELÝÞTÝRÝN: Birey
olarak kýsa ve uzun dönemli ilgilerinizle iliþkili kararlar
vermek durumunda kalýrsýnýz. Kýsa dönemli ilgileriniz,
uzun dönemli ilgileriniz ile çeliþtiðinde sorunlar baþlar.
Bu durumda yenilgiye tahammülü az bir felsefeye göre
hareket etmemeniz gerekmektedir. Eðer yenilgiye
tahammülünüz azsa;
- Sýk sýk iþlerinizi ertelersiniz.
- Disiplinsiz bir yaþam sürdürürsünüz.
- Azimli davranmayý baþaramazsýnýz.
- Yaþamdaki kavgalardan sakýnmak için çaba harcarsanýz,
kolay yolu seçersiniz.
Bu özellikler siz de varsa büyük ihtimalle “rahatlýk tuzaðýna”
yakalanmýþsýnýz demektir. Bu da yenilgiye tahammülünüz
olmayan bir felsefeyi benimsediðiniz anlamýna gelir.
Rahatlýk Tuzaðýna yakalanan insanlar; yenilgiye
uðramamalýyým, þu anda rahat olmalýyým, olumsuz
duygular yaþamamalýyým, iyi hisler duymalýyým tavrýný
taþýrlar ve böylelikle iþlerini ertelerler. Bunun olmamasý
için yenilgiye katlanma düzeyinizi yükseltmeniz
gerekmektedir. Bu felsefeyi geliþtirmenizin en önemli
yaný, yenilgiye katlanamama felsefesinden meydana gelen
fikirlere ve rahatlýk tuzaðýna yakalanan kiþilerin tavýrlarýna
karþý savaþ açmanýzdýr. Yenilmemeniz düþüncesine
meydan okurken, yenilginin istenmeyen bir þey olduðu,
fakat daha anlamlý amaçlara ulaþacaksanýz buna
dayanmak gerektiði düþüncesine göre hareket etmelisiniz.
5. KENDÝNÝZE KARÞI SAÐLIKLI BÝR TAVIR GELÝÞTÝRÝN:
Kendinize saðlýklý bir tavýr oluþturmanýz için aþaðýdaki
maddeleri uygulamanýz gerekmektedir.
- Kendini Kabul Etme: Kendinizi karmaþýk, iyi, kötü ve
nötr niteliklere sahip, hata yapabilen bir insan olarak kabul
etmeniz gerekir. Böyle yapmak, iyi niteliklerinizi en üst
düzeye çýkarmaya, olumsuz niteliklerinizi ise en aza
indirgemeye çabalamanýza yardýmcý olur.
- Kendinizi Yüceltin: Ýnsan olmanýn bir parçasý da eþsiz
bir birey olduðunuzu kabul etmeyi gerektirir. Sizinki gibi
bir özellikler, yetenekler, güçler ve zayýflýklar bileþimine
sahip biri, bir daha asla varolmayacaktýr. Eþsiz bir birey
olduðunuzun sayýsýz yönünü dikkate alýn ve kendi kiþiliðinizi
yüceltin. Kendinizi tanýyýn ve mutlu olabileceðiniz dallara
yönelin.
- Kiþisel Çýkarlarýn Açýklýða Kavuþturulduðu Bir Felsefe
Geliþtirin: Bunu geliþtirmek için kendi çýkarlarýnýzý
belirleyin ve gözetin. Bunu yaparken de baþkalarýyla iliþki
kurduðunuzda, onlara verdiðiniz sözlere saygý
göstermenizin ve onlarýn çýkarlarýný da aklýnýzda
bulundurmanýzýn önemini kavrayýn. Açýklýða kavuþturulmuþ
kiþisel çýkarlarýnýzýn özünde esneklik olmalýdýr. Tüm
sorumluluklarýnýzý, etkinliklerinizi dikkate alýn ve bu
alanlarýn her birine zaman ayýrmak için plan yapýn.
- Kendinize Karþý Yükümlülüklerinize Saygý Gösterin:
Etkinliklerinize öncelik tanýyýn. Daha az önceliði olan
maddelerin asla yapýlmayabileceðini kabul edin. Kendinizi
deðer verdiðiniz etkinliklere adamakta kararlý olun ve bu
yükümlülüklere saygý gösterin.
- Bedeninize ve Sýhhatinize Karþý Saðlýklý Bir Tavýr
Geliþtirin: Fiziksel saðlýðýnýza dikkat etmenizin önemini
EÐÝTÝM
ve bunu yapmazsanýz, akýl saðlýðýnýzýn da zarar
görebileceðini unutmayýn.
- Kendinize Bakmayý Öðrenin: Kendinize sevdiðiniz birine
davrandýðýnýz gibi davranýn. Baþkalarýyla yapabileceðiniz
ya da baþkalarýnýn sizin için yapabileceði eðitici
etkinlikleri bulun ve bunlarý düzgün bir temele oturtun.
- Standartlarýnýza, Deðerlerinize ve Etiðinize Uyarak
Yaþamaya Çalýþýn: En mutlu insanlar, standartlarý,
deðerleri ve etikleriyle makul bir uyum içinde yaþayanlardýr.
- Ýçten Olmaya Çalýþýn: Kendinize ve baþkalarýna karþý
içten olun. Kendileriyle barýþýk insanlar, zayýf yanlarý
bulunduðunu kabul eder, bunu rahat fakat kararlý bir
þekilde beyan ederler. Fakat kendileriyle kavgalý insanlar,
eksiklerini ve zaaflarýný yadsýr, baþkalarýna yansýtýr ya da
umutsuzca bunlarý deðiþtirmeye çalýþýrlar. Duygularýnýzý
dürüstçe, fakat özen ve incelikle iletmelisiniz.
6. SAÐLIKLI OLUMSUZ DUYGULARI YAÞAMAKTAN
KAÇINMAYIN: Yaþamýnýzda olumsuz bir durumla
karþýlaþtýðýnýzda, kaygýlý, üzgün, kýzgýn, piþman ya da hayal
kýrýklýðýna uðramýþ olmanýz saðlýklýdýr. Bu duygularý
deðiþtirmeye çalýþmayýn. Bunlarý yaþamaktan kaçýnmayýn,
çünkü bunlar sizin durumla yapýcý biçimde uðraþmanýza
ve eðer yaþamýnýzdaki olumsuz olaylarý gerçekten
deðiþtiremiyorsanýz, saðlýklý bir ayarlama yapmanýza
yardýmcý olacaktýr. Yine de telaþ, bunalým, öfke, suçluluk,
kýrgýnlýk ya da kendine acýma duyarsanýz, böyle duygularý
destekleyen mantýksýz tavýrlarý arayýp onlara savaþ açýn,
onlarý deðiþtirin ve yerlerine saðlýklý olumsuz duygular
yaþamak için çabalayýn.
7. ELEÞTRÝSEL VE YARATICI DÜÞÜNÜN: Eleþtirisel ve
yaratýcý düþünen insanlar, kendilerine söylenen þeyleri,
kendileri üzerinde iyice düþünmeden kabul etmezler.
Anlatýlanlarý dikkatle dinler, karþýlarýndakinin gerekçelerini
göz önünde tutar ve kendi yargýlarýný oluþtururlar. Eleþtirisel
düþünme yeteneði olmasý için bilimsel düþünmek gerekir.
Bilimsel düþündüðünüzde, daha sonra onu destekleyecek
ya da yalanlayacak kanýtlar arayarak sýnayacaðýnýz bir
hipotez geliþtirirsiniz. Ayrýca, size kendiniz, baþkalarý ve
dünya hakkýnda fazlaca olumsuz þeyler öðretilmesi
sonucunda siz de bunlara inanýyorsanýz kendinize zarar
verirsiniz. Bunu engellemek için iyi bir deðerlendirme
yapmalýsýnýz. Çarpýk düþüncelerinizi en aza indirmelisiniz.
Akýl saðlýðýnýza zarar veren en önemli düþünce
çarpýklýklarý þu þekildedir:
- Siyah beyaz düþünme biçimi: Hayatýmýzda gri renginde
olduðunu unutmamalýyýz.
- Hiçbir haklý nedene dayanmayan sonuçlara varmak:
bir olaydan sonuç çýkarýrken mutlaka bir dayanaðý olmasý
gerekmektedir.
- Olumsuz üzerinde yoðunlaþýp, olumluyu yetersiz
kýlmak: Yaptýðýnýz iþi bir bütün olarak ele alýp, olumlu ve
olumsuz taraflarýný adilce analiz etmelisiniz. Aksi taktirde
ilerlemeniz zor olacaktýr.
- Duygusal ve biliþsel muhakeme: Duygu ve düþünceleriniz gerçeðe iliþkin doðru ifadeler olsa bile, eleþtirisel
olarak iyice düþünerek varsaymak gerekir.
- Kiþiselleþtirme: Baþkalarýnýn sorumlu olduðu olaylardan
sizin sorumlu olduðunuzu düþünürsünüz ve suçluluk
duyarsýnýz. Olay sonucunda sizin etkilerinizi iyi analiz edip,
ona göre sorumluluk duymalýsýnýz.
8. SÝZÝ VAZGEÇÝLMEZ BÝÇÝMDE ÇEKEN ÝLGÝ ALANLARI
GELÝÞTÝRÝN: Bütün insanlar gibi siz de, vazgeçilmez
derecede çekici, sizin için anlamlý bir merakýnýzla
uðraþýrken mutlu olursunuz. Öncelikle sizin için neyin
anlamlý olduðunu keþfedin ve önem verdiðiniz insanlarýn
ilgilerine engel olmadýðý ve baþkalarýna zarar vermeyeceði
sürece, ne kadar özgün olsalar da, diðer insanlara ne
kadar saçma görünseler de bu ilgileri sürdürün. Kendinizi
adayýn, fakat esir olmayýn.
9. BAÞKALARI ÝLE ÝLÝÞKÝLERÝNÝZÝ GELÝÞTÝRÝN: Zihinsel
yönden saðlýklý olmak istiyorsanýz, baþka insanlarla
iliþkilerinizi geliþtirmeniz önemlidir. Diðer insanlara karþý
kabullenme felsefesi geliþtirin. Onlarýn da iyi, kötü ve
nötrün karmaþýk bir bileþimi olduklarýný unutmayýn. Onlarýn
da hata yapabilen insanlar olduklarýný, kendi sorunlarý ve
insanca kusurlarý olduðunu düþünerek onlara güven
duymayý deneyin. Özenle iletiþim kurun. Olumlu ve olumsuz
duygularýnýzý iletin. Olumlu duygularýnýza daha çok önem
verin. Verdiðiniz sözlere saygý gösterin ve mutlaka yerine
getirin. Sadece bireysel deðil, toplumsal ilgiler geliþtirin
ve bunu birlikte uygulayýn. Eðer iyi iliþkiler kurarsanýz
birbirinize baðýmlý hale gelirsiniz ve zihinsel yönden saðlýklý
iletiþim kurarsýnýz.
10. KÝÞÝSEL DEÐÝÞÝME ÝLÝÞKÝN GERÇEKÇÝ BÝR GÖRÜÞ
GELÝÞTÝRÝN: Akýl saðlýðýný güçlendirmenin önemli bir
yönü, kiþisel deðiþime iliþkin gerçekçi bir görüþ
benimsemektir. Gerçekçi bir deðiþim programýna giriþmek
istiyorsanýz, aþaðýdaki aþamalarý geçmeniz gerekmektedir.
1. Bir sorununuz olduðunu itiraf edin ve kendinizi
sorununuzla birlikte kabul edin: bir sorunu deðiþtirmek,
eðer onu itiraf etmeye hazýr deðilseniz zordur.
2. Kesin olun: Belirsiz sorunlarýn üstesinden gelmek
zordur.
3. Rahatsýzlýk hissinizi tanýmlayýn: Telaþ, bunalým, acý,
suçluluk, öfke, kendini acýma gibi olumsuz duygularý
mutlaka tanýmlayýn.
4. Durumun sizi en çok rahatsýz eden yönünü tanýmlayýn
ve çarpýklýklarý düzeltin: Sizi en çok üzen þeyin üzerinde
yoðunlaþýrsanýz, çözüm bulmanýz daha kolay hale gelir.
5. Mantýksýz inançlarýnýzý tanýmlayýn: Bir durumun
sonuçlarýnýn dünyanýn sonu olacaðýný, yenilgiye kesinlikle
dayanamayacaðýný, baþkalarýný ya da kendini sürekli
eleþtirme gibi düþünceler taþýyýp taþýmadýðýnýza bakýn ve
bunlarý tanýmlayýn.
6. Mantýksýz inançlarýnýza savaþ açýn: Ýnancýn gerçeðe ne
kadar uygun olduðuyla iliþkili sorular sorun, mantýksal
bir cevap bulun, bu düþüncelerin sonuçlarý size ne
kaybettireceðini belirleyerek bunlarla savaþýn.
7. Mantýklý inançlarýnýzý saðlamlaþtýrma egzersizi yapýn:
Sýk sýk, güçlü bir biçimde ve kendinizi tamamen buna
adayarak, mantýklý inançlara göre hareket etme
alýþtýrmalarý yapmak inançlarýnýzý güçlendirecektir.
8. Diðer ilgili durumlara da yayýn: Bir yerde karþýlaþtýðýmýz
bir soruna bulduðumuz cevabý veya davranýþý, baþka
yerlerde de uygulayýn.
9. Kazançlarýnýzý koruyun: Edindiðiniz davranýþlarý sýklýkla
yaparsanýz, onlarý kazanmýþ olursunuz. Bu kazançlarýnýzý
mutlaka koruyun.
FEDERAL BÜLTEN
31
EÐÝTÝM
Karar Verme
Yeteneðinizi
Geliþtirme
Bir çok insan karar vermeyi zor bulur. Bilgisizlikten
kaynaklanan karar verme zorluklarýný, kararsýzlýk yüzünden
ortaya çýkanlardan ayýrmak önemlidir. Kararsýzlýk þu
noktalara inandýðýnýzda ortaya çýkar.
1- “Doðru kararý vereceðimden emin olmalýyým.” Doðru
kararý önceden bilmeniz olanaksýzdýr. Tüm yapabileceðiniz,
gerekli bilgiyi elde edip karar vermek ve sonra bunun doðru
mu yanlýþ mý çýktýðýný deðerlendirmektir.
2- “Karar verirken rahat olmalýyým.” Birçok karar, hem
avantajlarý, hem de dezavantajlarý olan alternatifler arasýnda
seçim yapmayý gerektirir. Aslýnda bir karar vermek sürekli
olarak, yeðlediðiniz kararýn bazý avantajlarýndan
vazgeçtiðiniz için, biraz rahatsýzlýða katlanmanýzý gerektirir.
3- “Doðru kararý vermeliyim, yoksa bu benim aptal ve
yetersiz olduðumu kanýtlar.” Yanlýþ olduðu ortaya çýkan
bir karar verseniz bile, bu nadiren, yetersiz biri olduðunuzun
kanýtýdýr. Bu, karar vermek için yeterince zaman
harcamadýðýnýzýn ya da yeterince bilgi edinmediðinizin
kanýtýdýr.
Bir kez bu tür kendi sonunu hazýrlayan tavýrlarý tanýmlayýp
sorgulayarak deðiþtirdiniz mi, etkili kararlar vermenize
yardýmcý olmak için tasarlanan yarar-zarar analiz iþlemini
kullanma durumuna gelirsiniz.
Yarar-zarar analizini yaparken atmanýz gereken 6 adým
vardýr.
1- Aralarýnda seçim yapmanýz gereken iki seçeneði (A+B)
açýkça tanýmlayýn.
2- Seçeneklerden birini alýn (A) ve bunu seçmenin, hem
kýsa hem de uzun vadeli, hem sizin hem de baþkalarý için,
üstünlük ve yararlarý üzerinde yoðunlaþýn.
32
FEDERAL BÜLTEN
Mal kaybeden, bir þey kaybetmiþtir.
Onurunu kaybeden birçok þey kaybetmiþtir.
Fakat cesaretini kaybeden herþeyini kaybetmiþtir.
Geothe
3- Bu seçeneði tercih etmenin, yine kýsa ve uzun vadede,
hem sizin hem de baþkalarý için, dezavantajlarýný ve
bedellerini yazýn.
4- Avantaj / Dezavantaj analizini diðer seçenek (B) için de
yenileyin.
5- Bir saat kadar uzaklaþýn, kafanýzý toplayýn ve tekrar
yazdýðýnýz yanýtlarý okuyun. Kendinize þu soruyu sorun:
Her þeyi hesaba katarak, her þeye dikkat ederek, A’ yý mý,
yoksa B’yi mi seçmek daha iyi?
6- Daha fazla düþünmeden kararýnýzý verin. Onu yerine
getirmeyi üstlenin ve yerine getirin. Yanlýþ bir karar verseniz
bile, çoðu kez uzun vadede, ertelemeler yaptýðýnýzda,
bahaneler uydurduðunuzda, karar vermeye karþý tereddüt
dolu bir yaklaþýmý sürdürdüðünüzde olacaðýnýzdan daha
mutlu olacaksýnýz.
Sorunu Bul
Deðerlendir!
Sorunu tanýma
(tetkik)
Sorun
çözülmemiþse;
yeniden
En uygun olan
Çözümü Seç
Sonucu
Yorumla
Sorun
çözülmüþse
Çözüm Üret
Uygula
Yeni sorunlara
Yönel!
Kaynak: Pozitif Yaþama On Adým / Dr. Windy Dryden / Rota Yayýnlarý
FEDERAL MERMER
“Türkiye’den Dünya’ya”
LOTUS BEIGE
LOTUS CREAM
LOTUS ROSALIA
TETIS BROWN
TRAVERTINE
Merkez
Fabrika
Tel
Faks
: 1. Org. San. Bölg. 1. Yol No:25/203 Hanlý Beldesi Adapazarý
: Gölpazarý Yolu 1. Km. Vezirhan Bilecik
: 0 228 233 18 66 - 67 - 69 - 70 (Pbx)
: 0 228 233 18 68
web: www.federal.com.tr e-mail: [email protected]
SULTAN ONIX
RÖPORTAJ
Sn. Ali ÖZMERMER ile kýsa bir söyleþi
HAS
F.E.: Has Sentetik’in Kuruluþ aþamasýndan biraz
bahsedermisiniz?
Sn. Ali ÖZMERMER
kimdir?
1958 yýlýnda Gazinatep’te doðdu. Ýlk ve orta
öðrenimini Gaziantep’te tamamladý. Fýrýn iþçisi
olarak çalýþmýþ bir babanýn çocuðudur.
Gaziantep’te 1969 yýlýnda babalarýnýn açtýðý pide
fýrýný ile iþ hayatýna baþlayan Ali Özmermer,
babasýnýn ölümünden sonra, abisi Mustafa
Özmermer ile birlikte ekmek fabrikasý kurdu.
Daha sonra ki yýllarda un fabrikasýna uzanan
çalýþma hayatý, 2005 yýlýnda kurulan Has Sentetik
Çuval ve Tekstil Sanayi fabrikasý ile devam
etmektedir.
A.Ö.: Un fabrikasýndan dolayý, elimizde bir müþteri
portföyümüz vardý. Bu önemli bir etkendi, ayrýca sahip
olduðumuz birikimleri bankalarda deðerlendirmek yerine
bu ülkenin deðerlerine bizde bir þeyler katmak istedik.
Bunu da üretimle, çevremizdeki insanlara iþ imkaný
saðlayarak ve ihracatla ülkemize döviz kazandýrarak
yapabileceðimizi düþündük.
F.E.: Neden Federal Elektrik Ürünlerini tercih
ediyorsunuz?
A.Ö.: Yerli üretici olmanýz bizim için en önemli tercih sebebidir.
A.G. panomuzda kullanacaðýmýz bütün ürün yelpazesinin
sizde bulunmasý ve bize göstermiþ olduðunuz yakýnlýkta
ayrýca bizleri etkiledi. Tabi izlemiþ olduðunuz fiyat politikasýyla
da kurulum aþamasýnda olan bizlere çok yardýmcý olmuþtur.
F.E.: Fabrikanýzda üretmiþ olduðunuz ürünleri yalnýzca
iç piyasaya mý veriyorsunuz? Ýhracatta yapýyormusunuz?
A.Ö.: Türkiyenin dört bir köþesine satýþ yapýyoruz. Ayrýca
ihracat olarak þimdilik sadece Irak’a satýþýmýz var. Yurtdýþý
satýþlarýmýzý arttýrmak için bazý ülkelerle görüþmeler
yapýyoruz.
F.E.: Çuval sektöründeki Türk Üreticileri iç piyasa
taleplerini karþýlayabiliyor mu?
34
FEDERAL BÜLTEN
RÖPORTAJ
A.Ö.: Ülkemizdeki üretim talebin 3 katý kadar. Ama þunu
belirtmek isterim ki; kalite baz alýndýðýnda bu rakam oldukça
düþük. Standardlarda üretim yapmayan firmalar dönemsel
olarak kapanma sürecine girecektir. Ama kaliteyi hedef alan
ve gerekli Ar-Ge çalýþmasý yapan firmalarda, bu söz konusu
olmayacaktýr. Bu yüzden Ar-Ge çalýþmalarýmýza çok deðer
veriyoruz. Ayrýca her geçen gün daha modern cihazlar alarak
fabrikamýzý yeniliyor ve büyütüyoruz.
olmasýda bize avantajlar saðlýyor. Hiçbir alt yapý
problemimizde yok. Dezavantajlarýmýza gelince teþvik
kapsamýndaki iller mallarý bizden daha ucuza
maletmektedirler. Bu da bizim onlarýn verdiði fiyatýn üzerinde
olmamýza sebep oluyor.
F.E.:Sizde yerli bir üretici olarak, yerli üretimin Türkiye
ve yurt dýþýndadaki yerini ve yurt dýþýndan yerli üretimimizin
nasýl göründüðünden bahsedermisiniz?
A.Ö.: Tabi arzu ettiðimiz düzeyde deðil, ancak önümüzdeki
zamanlarda çok daha iyi olacaðýný düþünüyorum.
A.Ö.: Kendi sektörümüzü baz alarak söylemek istiyorum;
iç piyasada aðýrlýklý olarak kaliteli ürün dönemi baþlamýþtýr.
Çin üretimine raðmen, Avrupa’dan bizim kaliteli üretimimize
talep var. Bu da bizim gibi kaliteyi ön planda tutan üreticileri
yüreklendiriyor. Ancak dönem dönem hammaddedeki ani
iniþ çýkýþlar ihracatýmýzý etkiliyor. Sektörümüzde Avrupalý
üreticiler, Türk üreticiler kalitesinde mal üretememektedir.
Bu bizim için iyi bir fýrsat olarak deðerlendirebilecekken,
üreticilerimizin %20’si ihracat kalitesinde üretim
yapabilmektedir.
F.E.: Has sentetik olarak hedefleriniz nelerdir? Türk
ekonomisinin geleceðini nasýl görüyorsunuz?
A.Ö.: 2006 yýlý içerisinde Avrupa ülkelerinin birçoðuyla ihracat
hedeflemekteyiz. Gerekli alt yapýlarý hazýrlayarak, Ar-Ge
çalýþmalarýmýzý da bu doðrultuda yönlendirdik. Üretim
kapasitesi olarakta bunlarý karþýlayabilecek güçteyiz.
Hammaddemiz petrokimya olduðu için global problemlerden
etkileniyoruz. Ekonomimizin her geçen gün daha iyiye gittiðini
söyleyebilirim. Dýþ yatýrýmcýlarýnda ülkemizi tercih etmeleri
bunu göstermektedir.
F.E.: Genç giriþimci arkadaþlarýmýza ne gibi tavsiyelerde
bulunursunuz?
A.Ö.: Üniversite mezunu olmak gerekiyor. Tabi artýk bu da
yetmiyor ve bununla birlikte en az 2 yabancý dil öðrenmeleri,
sevk ve idare konularýný da bilmeleri gerekmektedir. Biz
üreticiler ihracat hacmimizi arttýrmak isterken böyle yetiþmiþ
gençlere çok ihtiyacýmýz var. Kendi tecrübeme dayanarak
þunu da belirtmek isterim; okurken piyasanýn içinde olsunlar.
Tüccar mantýðýný genç yaþta öðrensinler. Kendilerine uzun
vadeli hedefler koysunlar ve diplomanýn yeterli olmayacaðýný,
baþarýnýn zamanla geleceðini akýllarýndan hiç çýkartmasýnlar.
F.E.: Þehrinizde Üniversite-Sanayi iþbirliði istenilen
düzeyde mi?
F.E.: Gaziantep Organize Sanayi’nin bu kadar hýzlý
büyümesinin nedenleri nedir?
A.Ö.: Gaziantep insaný müteþebbüstür. Çok iyi çalýþan sanayi
ve ticaret odamýz var. Yetkililer özveriyle çalýþýyorlar ve bizim
daha iyi þeyler yapabilmemiz için gereken bütün zemini
hazýrlýyorlar. Biz Gaziantepliler,memleketimize yatýrým
yaparýz, memleketimizi kalkýndýrmaya çalýþýrýz. Yan
sanayimizinde bu kadar güçlü olmasýnýn ardýnda bu
düþünceler yatar. Büyümemizde sýnýr þehri olmamýz ve ipek
yolunun üzerinde olmamýzýnda etkileri vardýr. Gaziantep çok
eski bir þehirdir ve bunun çevre ülkelerde þehrimizin
tanýnmasýnda büyük katkýsý vardýr. Tarihten gelen ticari
iliþkilerdir bunlar. Ama firmalarýmýz hep aile þirketleridir.
Ortaklýklar kurarak çok daha iyi yerlere gelebilecekken bu
konuda baþarýlý olduðumuzu söyleyemem. Bunu yapabilmiþ
olsaydýk Türkiye’nin önde gelen bir çok firmalarý þimdi
Gaziantep’te olurdu.
F.E.: Ýþ dýþýnda neler yaparsýnýz?
A.Ö.: Doða ile iç içe olduðum bir bað evim var. Hafta sonlarý
çocuklarým ve eþimle orada vakit geçirmeyi seviyorum.
Ekonomi ve sektör dergilerini takip ediyorum. Ýþ
yoðunluðundan dolayý istediðimiz bir çok þeyide yapamýyorum.
F.E.: Bize zaman ayýrdýðýnýz için çok teþekkür ederiz.
A.Ö.: Ben de bana verdiðiniz bu fýrsat için çok teþekkür
ederim.
F.E.: Gaziantep’te sanayici olmanýn getirdiði avantaj ve
dezavantajlar nelerdir?
A.Ö.: Büyük bir sanayi þehri olduðu için yetiþmiþ eleman
bulabilme þansýmýz var, tabi yetiþtirebilecek elemanlar içinde
aynýsýný söyleyebilirim. Mersin ve Ýskenderun limanýna yakýn
FEDERAL BÜLTEN
35
EÐÝTÝM
Zaman Yönetimi
ZAMAN YÖNETÝMÝ NEDÝR VE NEDEN GEREKLÝDÝR?
Zaman yönetimi; zamanýmýzý, amaçlarýmýzý,
sorumluluklarýmýzý, zevklerimizi ve sosyal yaþamýmýzýn
içerdiði etkinliklerimizi bir arada yürütebilecek bir biçimde
planlanmasý anlamýna gelmektedir.
Hepimiz geleceðimize yön verebilmek ve hayatta baþarýlý
olabilmek için hedefler belirliyor ve bu doðrultuda çeþitli
sorumluluklar alýyoruz. Yapmamýz gereken görevlerimiz
var.
Yakýnlarýmýza, arkadaþlarýmýza zaman ayýrmak ve
hoþlandýðýmýz iþleri yapmak, hobilerimizle ilgilenmek gibi
gereksinimlerimiz de var. Ancak hemen hepimiz bu iþler
için bir türlü vakit bulamamaktan yakýnýyoruz. Gerçekten
de bütün bunlar için zamanýmýz yok mu?
Zaman su gibi akýp gidiyor. Dur deme imkanýmýz yok. O
zaman bunu neden en iyi þekilde deðerlendirmiyoruz?
BÝR DAKÝKA'nýn kýymetini anlayabilmek için,
treni henüz kaçýrmýþ bir kiþiye sorun.
BÝR SANÝYE'nin kýymetini anlayabilmek için,
bir kazayý kýl payý atlatmýþ bir kiþiye sorun.
BÝR MÝLÝSANÝYE'nin kýymetini anlayabilmek için,
Olimpiyatlarda gümüþ madalya kazanan kiþiye sorun.
Üç yüz yýl önce saat bilinmiyordu. Akrep ve yelkovanýn
yorulmaz yolculuklarý eþlik etmiyordu hayatýmýza.
Ýþçilerin vardiyalarý saatle sýnýrlanmamýþtý. Okullarda derslerin
süreleri söz konusu deðildi Binaltýyüzlerde... Nihayet...
Christian Huygens adlý matematik bilgini bir Hollandalý,
pandüllü saati icat etti ve zaman girdi hayatýmýza.1850'lerde
de insanlar kollarýna takmaya baþladýlar saati. Zamaný
yanlarýnda taþýmaktý bunun anlamý. Zamandan kaçamamaktý.
ZAMAN YÖNETÝMÝ KARÞISINDAKÝ ENGELLER
1- MÜKEMMELÝYETÇÝLÝK
2- ERTELEME
3- KENDÝNE AÞIRI GÜVEN
4- KENDÝNE GÜVENSÝZLÝK
5- HAYIR DÝYEMEME
6- HAFÝFE ALMA
1-Mükemmeliyetçilik: Hepimiz yaptýðýmýz iþin iyi olmasýný
isteriz. Ne var ki bazen iþler istenildiði gibi gitmeyebilir.
Bazen de yapýlan iþler konusunda insan üstü bir potansiyel
beklenebilir. Böylece de iyi yapabileceði iþleri, "mükemmeli
baþarmak" adýna ya yapabileceðinden daha kötü yapar ya
da hiç yapamaz.
Zaman yönetiminde de "mükemmel" bir zaman planlayýcýsý
olmak gibi bir hedefe sahip olmak, kýsa bir süre sonra düþ
kýrýklýðý yaþamak ve vazgeçmekle eþanlamlýdýr.
Hedefleri belirlerken esnek olmak ve olasý aksilikleri göz
önünde bulundurmak önemlidir.
2-Erteleme: Erteleme davranýþý, zamaný planlama ve baþarý
karþýsýndaki en büyük engellerden biridir. Bir konu sizin için
önemliyse ve siz konunun peþinden gitmiyorsanýz
erteliyorsunuz demektir.
Ýþlerin ertelenmesi, daha önemli olan diðer iþlerimizin de
ertelenmesine yol açar.
Ayný þekilde, önemli iþlerin ertelenip durmasý da günlük
36
FEDERAL BÜLTEN
EÐÝTÝM
iþlerimizin büyük ölçüde aksamasýna neden olur. Bu kýsýr
döngü böylece uzayýp gider ve günün birinde içinden çýkýlmaz
hale gelebilir.
Erteleme, kiþinin karar verip de harekete geçememesidir.
Bazen kararlar da ertelenebilir, bu da bir tür ertelemedir.
Bu alýþkanlýktan vazgeçebilmek için ilk yapýlacak þey, bir
"ertelenen iþler listesi" hazýrlamaktýr. Böyle bir listeyi bazý
ana baþlýklar altýnda alt bölümlere ayýrmak daha etkili bir
yoldur.
Ertelenen Ýþler:
Sosyal Ýþler: E-mail atma, arkadaþa doðum günü hediyesi
alma vb..
Para Konularý: Ödemeleri dengeleme, taksitleri yatýrma vb.
Boþ Vakit: Sinemaya gitme, spor yapma, düzenli egzersize
baþl ama vb..
Ev Ýþleri: Günlük temizlik, odanýn toplanmasý, yemek yapma
vb.
Saðlýk: Doktordan randevu alma vb..
Bireysel Bakým: Yeni giyecekler alma, saç kesimi, bireysel
temizlik ve bakým vb.
3-Kendine Aþýrý Güven: Hayatta kendine güvenmek iyi ve
yararlý bir özelliktir, ancak fazlasý BOÞ VERDÝMCÝLÝÐE yol
açar. Yapmamýz gereken tüm iþleri bir kenara not etmeden
hatýrlamamýz ve bu iþleri son dakika da harekete geçerek
tamamlamamýz imkansýzdýr.
Bu nedenle "ben bunlarýn hepsini aklýmda tutabilirim" ya
da "herkes bu iþi 3 saatte bitiriyor ama ben nasýl olsa bu iþi
1 saatte bitiririm" tarzý düþünceler bizi düzensizliðe ve
baþarýsýzlýða götürür.
4-Kendine Güvensizlik ve Yüksek Kaygý: Zaman zaman
performansýmýzdan þüphe edebiliriz ya da yaptýðýmýz iþlerin
yeterliliðinden emin olmayabiliriz.
Ancak bu durum çok ve yoðun duygularla yaþanýyorsa bizim
için engelleyici bir etken durumuna gelmiþ demektir.
"Bu iþi nasýl olsa baþaramam, öyleyse hiç denememeliyim"
tarzýnda düþünceler kendine güvensizlik belirtisidir. Buna
benzer düþünceler, yüksek kaygýya da neden olur ve kaygý
da bizim için bir engel oluþturmaya baþlar.
5-Hayýr Diyememe: Zaman yönetimi, zaman zaman
çevremize "hayýr" dememizi gerektirecek bir aktivitedir.
Önemli bir iþ üzerinde çalýþýrken telefon eden bir
arkadaþýmýzýn "1-2 saat sana uðrayacaðým" demesi üzerine,
istemeye istemeye onu misafir etmemiz bizi daha sonra
iþyerinde zor durumda býrakacaktýr.
Bu tür durumlarda çevremize "hayýr" diyemiyorsak, birçok
iþimiz bu yüzden aksýyor demektir. Bu durumda öncelikle
"hayýr" demenin bizim için ne anlama geldiðini incelemeli,
"hayýr" dediðimizde ne olacaðýndan korktuðumuzu bulmalýyýz.
Biraz üzerinde durduðumuzda bu korkumuzun hiç de
gerçekçi olmadýðýný görebiliriz.
6-Hafife Alma: Bazen bazý iþlerin kendiliðinden olacaðýna
ya da bazý özelliklerin herkeste bulunduðuna iliþkin bir
yanýlgýya düþeriz.
Örneðin "dinlemeyi öðrenmek" gereksizdir, çünkü zaten
biliyoruzdur. Birileri gelip nasýl olsa bizimle arkadaþ olacaktýr
ya da er geç bu iþten de alnýmýzýn akýyla çýkacaðýzdýr.
Bu tür hafife almalar, çoðu kez sosyal ve akademik alanda
baþarýyý olumsuz yönde etkileyen problemlere neden olur,
bize büyük düþ kýrýklýklarý yaþatýr.
"Günlük yaþamýmda neleri hafife alýyor olabilirim?" gibi bir
soruya verilecek cevap, bu konudaki farkýndalýðýmýzý artýracak
ve bizi "hafife alma" tuzaðýndan koruyacaktýr.
ZAMAN YÖNETÝMÝ TEKNÝKLERÝ
I. Amaç Belirleme
Baþarmak istediðimiz tüm iþlerde olduðu gibi, zaman
yönetimi konusunda da öncelikle BELÝRGÝN BÝR AMACIMIZIN
olmasý gerekir. Bizler, zamanýmýzý nasýl deðerlendireceðimiz
konusunda sayýsýz seçeneðe sahibizdir.
Bu nedenle de zamanýmýzýn büyük bölümü, ne yapacaðýmýza
karar vermeye çalýþmakla geçer. Ýþte bu noktada belirsiz
amaçlar, zaman yönetiminin baþ düþmaný olan erteleme
davranýþýna yol açar.
II. Uzun Vadeli Takvim Belirleme
Belirlediðimiz amaçlar doðrultusunda yapmamýz gereken
iþlerin tamamlanma tarihlerini belirlemek, zamaný planlama
konusunda önemli bir adýmdýr.
Bunun için bir adet yýllýk ajanda edinmek ve amaçladýðýmýz
iþlerin bitiþ tarihlerini bu ajandaya kaydetmek, atacaðýmýz
ilk somut adýmdýr.
III. Haftalýk Plan Yapmak
Amaçlar belirlendikten ve gerekli tarihler yýllýk ajanda da
iþaretlendikten sonra gelinen aþama "haftalýk plan"
yapmaktýr. Bunun için her hafta düzenli olarak çizelge
hazýrlamak en etkili yöntemdir. Bu iþe giriþmeden önce, BÝR
HAFTA BOYUNCA planlanmamýþ yaþantýmýzýn bir listesini
yapmak gerekir.
Bu aþama tamamlandýktan sonra iþe belirlediðimiz kýsa
vadeli amaçlarý, haftalýk plansýz yaþamýmýzda vakit ayýrdýðýmýz
iþleri ve zevk aldýðýmýz etkinlikleri bir kaðýda yazarak devam
edebiliriz.
Bunu yaptýktan sonra listedeki iþleri A, B ve C olarak
sýnýflandýralým. A, olmazsa olmaz; B, olmalý; C, olursa iyi
olur türünden iþleri ifade etsinler.
Eðer A kategorisinde yer alan iþlerin sayýsý çok fazla ise,
bunlarýn bir kýsmýný B kategorisine kaydýrmak, saðlýklý bir
plan yapma açýsýndan önemlidir.
Zamaný gelmiþ bir fikir kadar güçlü hiçbir þey yoktur.
Victor Hugo
UNUTMAYALIM
“Zamansýzlýktan þikayet edenlerin çoðu zamanýný iyi
kullanmasýný bilmeyenlerdir.”
HATIRLAYIN VE DENGELEYÝN
Ýþ, Uyku, Aile ve sosyal hayat, Dinlenme ve hobiler, çalýþmalar,
SÝZDEN ADÝLANE TAKSÝM BEKLÝYOR. Evet, artýk zaman
yönetimi konusunda bilgi sahibisiniz. Gerisi sizin çabanýza
ve sabrýnýza kalýyor.!!!
Ýnsan hayatýnýn dörtte üçünü yapamayacaðý þeyleri
istemekle geçirir.
ÇÝÇERO
FEDERAL BÜLTEN
37
EÐÝTÝM
Ýnsanda Biyolojik Saat
Uzun bir yolculuða çýkan kiþi çok iyi bilir. Saatlerin kaymasý
doðal vücut ritmini altüst eder. Gündüzleri insan kendini
yorgun hisseder, baþ aðrýsýndan ve dikkat zayýflýðýndan
þikayetçi olur. Ruh hali iniþ çýkýþlar gösterir. Bu durumda
insan yatma vaktini dört gözle bekler.
Bunun nedeni þudur: Her insanda biyolojik bir saat vardýr.
Týpký vücut ýsýsý, tansiyon, kalp frekansý, hormon miktarý gibi.
Bu saat, vücut fonksiyonlarýmýzý idare eder. Gündüzleri aktif
olmamýza, geceleri de uyumamýza yardýmcý olur. Biyolojik
saatin 24 saatlik periyodu sýrasýnda üretilip ayrýþtýrýlan
proteinler rol oynuyor.
Örneðin, acýya duyarlýlýk sabah saatlerinde yüksektir. Gün
ilerledikçe acýya duyarlýlýk azalýr. Kalp krizine yakalanma
riski en çok sabahýn ilerleyen saatlerine rastlanýr. Biyolojik
ritmler, aylara ve mevsimlere de yayýlabilir. Bir çok hayvan
türü yýlýn belli mevsimlerinde göç eder ve yalnýzca yýlýn belli
zamanlarýnda çiftleþir. Baðýþýklýk sistemimizin de günlük
bir ritmi var. Örneðin bakteriyel bir enfeksiyona yakalandýðýmýz
zaman ateþimiz genellikle öðleye doðru yükselir. Virüse
baðlý hastalýklardaysa akþama doðu ateþ yükselmesi olur.
Sabahýn erken saatlerindeki diþ aðrýlarý, öðleden sonraya
göre dört kat daha güçlü oluyor.
Beden sýcaklýðýmýzda da biyolojik saatte göre deðiþiklik
göstermektedir. Gün içinde biyolojik saatimiz hangi vücut
sýcaklýðýný gerektiriyorsa zamanýn akýþýný da ona göre
algýlýyoruz. Vücut sýcaklýðýmýzýn yüksek olduðu zamanlarda
zaman daha yavaþ geçiyor. Hasta yataðýnda ateþler içinde
yatan birine birkaç dakika bile uzun gelebilir. Oysa serin bir
kýr gezisinde, zamanýn farkýna bile varmadan nasýl ilerlediðine
tanýk olur insan.
Kýsacasý gün 24 saattir ve biz 24 kez deðiþiriz.
Bunun saðlýðýnýz ve kendinizi tümüyle iyi hissetmeniz
açýsýndan anlamý nedir? Biyologlar, doktorlar ve
farmakologlar bu olaðanüstü duruma kronobiyoloji adýný
veriyorlar.
Öyleyse þimdi bir gün içinde vücut fonksiyonlarýmýzýn nasýl
deðiþtiðini görelim.
06.00: Kortizon salgýlanmasýyla organizma uyanýr. Bu
uyanma vücut için kendini yavaþ yavaþ kalkmaya hazýrlama
iþaretidir. Metabolizma hareketlenir ve o günün iþleri için
enerji ve protein hizmete hazýr olur.
07.00: Vücut hala zayýf bir safhadadýr. Bu nedenle bu saatte
spor yapmaktan kaçýnýn. Çünkü kalbe ve dolaþýma gereksiz
yere yüklenilmiþ olur. Spor yerine güzel bir kahvaltý edin,
çünkü sindirim organlarý bu saatte iyi çalýþýr: Karbonhidratlar
bizim için yararlý olacak enerjiye çevrilir (geceleri ise yaða).
08.00: Bu saatte bezler fazla miktarda hormon salgýlarlar.
Romatizmasý olanlar uzuvlarýndaki aðrýyý gün boyu daha
kuvvetli hissederler. Sigara tiryakileri için de durum farklý
deðildir. Kahvaltý sigarasý damarlarý her zamankinden daha
fazla daraltýr ve zararlýdýr. Nikotinin insan saðlýðýna en fazla
zarar verdiði saattir.
09.00: Vücudun dinç, kuvvetli olduðu saattir. Herhangi bir
38
FEDERAL BÜLTEN
hastalýk için iðne olacaksanýz, bu en doðru zamandýr. Ýðnenin
ateþ ve þiþme gibi yan etkileri ender olarak görülür.
Vücudumuz röntgen ýþýnlarýna karþý daha dirençlidir. Röntgen
çekimi için en uygun zamandýr.
10.00: Organizma þimdi faaliyete, harekete hazýr durumdadýr.
Fazla enerjiktir, vücut en yüksek ýsýsýna ulaþmýþtýr,
verimliliðimiz en üst düzeydedir. Kýsa süre belleði iyi
durumdadýr. Ýnsan yaratýcý ve dinamik olur. Fakat dikkat
edilecek nokta þudur: Saat 10:00-12:00 arasý enfarktüs
olaylarýna sýk rastlanýr.
11.00 : Vücudumuzun tam formunda olduðu bir saattir. Kalp
ve dolaþým o kadar zinde durumdadýr ki, yapýlan
muayenelerde kalpteki bir bozukluk gözden kaçabilir. Verimli
olmaya programlanmýþýzdýr. Sanki savaþa hazýr durumda
gibiyizdir. Hazýr cevabýzdýr ve özellikle hesap iþleri, matematik
ödevleri rahat ve iyi bir þekilde hiç zorlanmadan yapýlabilir.
12.00: Vücudun dinlenmeye ihtiyacý vardýr. Dikkat azalýr ve
uyku basar. Midedeki asit miktarý fazlalaþýr (hatta bir þey
yemesek bile), beyindeki kan azalýr, çünkü kan sindirim
organlarýný desteklemesi için mide tarafýndan kullanýlýr.
Öðle uykusu uyuyabilen kiþide istatistiklere göre enfarktüse
% 30 oranýnda az rastlanýr.
13.00: Vücut formdan bir hayli düþmüþtür. Verimlilik gün
ortalamasýnýn % 20 aþaðýsýndadýr. Bütün organlar en alt
düzeyde çalýþýr. Sadece safra, öðle yemeðini hazmettirmek
için faaliyettedir.
14.00: Kendimizi bitkin hissederiz, çünkü tansiyon ve hormon
düzeyi düþmüþtür. Diþ hekiminden korkan kiþi doktordan
bu saatte randevu almalýdýr. Çünkü bu saatte acýyý daha az
hissederiz. Lokal anestezi uzun süre devam eder (30 dakika).
Sabahlarý bu süre 12 dakika, akþamlarý ise 19 dakikadýr.
EÐÝTÝM
15.00: Yeni iþlere hazýr olun. Enerjimiz geri gelmiþtir,
belleðimiz tam formundadýr. Ýkinci kez verimliliðe yaklaþýrýz,
gerçi bu verimlilik sabahkinden azdýr.
16.00: Spor faaliyetleri için en iyi saattir. Tansiyon ve dolaþým
çok iyi durumdadýr. Antrenmanlar için de en iyi zamandýr.
Asit önleyici ilaçlarýn etkisi bu saatte çok iyidir.
17.00: Organlarýn faaliyeti üst düzeydedir. Kuvvetimiz artar,
oksijenin harcanmasý fazlalaþýr. Böbrekler ve mesane
özellikle çok çalýþýr. Týrnaklarýn ve saçýn en çabuk uzadýðý
zamandýr. Fakat mide ülseri olan hastalar için durum kritiktir.
Öðleden sonra geç saatlerde ve akþamýn ilk saatlerinde
midedeki asit miktarý fazlalaþýr. Saat 17'ye doðru mide
kanamasýndan dolayý hastanelere gelenlerin sayýsý artar.
18.00: Akþam yemeði için iyi bir saattir: Pankreas bu saatte
özellikle aktiftir. Karaciðer bile alkole karþý her zamankinden
daha hoþgörülü ve dayanýklý sayýlabilir.
19.00: Tansiyon ve nabýz genelde bu saatte tembelleþir. Bu
nedenle; tansiyonu düþüren ilaçlar konusunda dikkatli
olmalýsýnýz. Bu ilaçlar tehlikeli olabilirler. Sinir sistemi
üzerinde etkili olan ilaçlarýn tesir derecesi de bu saatte
oldukça fazladýr.
20.00: Karaciðerdeki yað düzeyi düþer ve harcanmýþ kan
kalbe tekrar her zamankinden daha fazla akar. Alerjisi
olanlar ve astýmlýlar ilaçlarýný bu saatte almalýdýrlar. Etkisi
hemen görülür. Antibiyotikler de az dozda alýnsa bile, etkileri
en üst düzeyde olur.
21.00: Sindirim organlarýnýn günlük görevi sona ermiþtir.
Davetleri sevenler dikkatli olmalýdýrlar. Yenen her þey midede
sabaha kadar hazmedilmeden kalýr. Ve bu durum tehlikelidir.
Kalan yemekler baðýrsak sahasýndaki mukozaya hücum
eder. O yüzden bu saatte özellikle kilolu olanlar yemek
konusunda dikkatli davranmalýdýrlar.
22.00: Bu saatte vücudumuzun polisi akyuvarlar özellikle
aktiftir. Sayýsý azaltýlmasý gereken ilaçlar için bu çok elveriþli
bir saattir. Bu ilaçlar yanlýþ zamanda alýndýðý takdirde
enfeksiyon tehlikesi fazlalaþýr. Sigara içenler de son
sigaralarýný içmelidirler, çünkü bu saatten sonra vücut nikotin
gibi zehirleri daha zor atar.
23.00: Organizma gün boyunca aktif bir þekilde faaliyet
gösteren stres hormonu salgýlamasýný durdurur. Bu saatte
sakinleþiriz, rahatlarýz, gevþeriz. Tam dinlenme saatidir.
Metabolizmanýn faaliyeti en alt düzeydedir. Tansiyon, kalbin
frekansý ve vücudun ýsýsý düþer. Gebelerde doðum sancýlarý
çoðu zaman bu saatte olur. Çünkü sancýya neden olan
hormonlarýn salgýlanmasý üst düzeydedir.
24.00: Uyuduðumuz sýrada deri hücreleri durmadan çalýþýr.
Gündüzde olduðundan daha sýk bölünürler. Ýlk rüya safhasý
bu saatte baþlar ve ilk yarým saat içinde rüya görmeye
baþlarýz.
01.00: Verimliliðimiz en alt düzeydedir. Bu saatte hala
çalýþanlar hata yaparlar, dikkat son derece azalýr. Çünkü
vücut kendini uyumaya programlamýþtýr. Kýsa sürede en
derin uykuya dalýnýr.
02.00: Araba sürenler bu saatte dikkatli olun. Yolda olanlar
arabayý çok dikkatli sürmelidirler. Çünkü görme zayýflar,
görünenlere karþý tepki yavaþlar. Bu nedenle trafik kazalarý
da bu saatte olur. Vücudumuz soðuða karþý aþýrý derecede
hassastýr. Çabuk üþürüz. Fakat derimiz acýya karþý fazla
hassas deðildir.
03.00: Bedensel ve ruhsal olarak karanlýk bir safhadýr bu.
Melatonin hormonunun salgýlanmasý bizi tembelleþtirir ve
oldukça kararsýz yapar. Ýntihar edenlerin sayýsý fazlalaþýr.
04.00: Stres hormonundan enerji kazanýrýz. Enfarktüs
krizleri saat dört ile altý arasýnda özellikle fazladýr. Çünkü
tansiyon oldukça fazla yükselir, kalp damarlarý çabuk gerilir.
Hamile kadýnlar için de deðiþik bir durumdur bu. Çünkü
yapýlan araþtýrmalara göre bebekler daha çok saat dört ile
beþ arasý dünyaya gelir.
05.00: Bu saatte vücuttaki erkeklik hormonu çok fazla
salgýlanýr. Stres hormonunun konsantrasyonu bizi faaliyete
geçirmiþtir. Bu hormon gündüz deðerinin tam altý katýna
çýkar. Yani hormon salgýlamasý en üst düzeye çýkmaya
hazýrlanmaktadýr. Vücudumuz harekete geçer, kaybolan
enerji yeniden geri gelir. Artýk yeni bir güne baþlamak için
Ýnsan vücudundaki 24 saatlik biyolojik periyot, kortizon ve adrenalin
hormonu konsantrasyonuna baðlý olarak; nabýz sayýsý, kan basýncý ve
vücut ýsýsý gibi fizyolojik faaliyetlerin grafiði.
vücudumuz hazýrdýr.
Kaynaklar:
1. Barinaga, M., The Clock Plot Thickens, Science, 16.4.1999, 421-424
2. Caldwell, M., Mind Over Time, Discovery, 7/1999, 52-59
3. Nazlýlkul, H., et al: Tamamlayýcý Týp- Akupunktur , Nobel Týp 2002 Ýstanbul
FEDERAL BÜLTEN
39
MÝZAH
Temel’ in gözüyle yabancý dil.
Temel’ le Dursun Sultanahmet’te gezinirlerken bir
turist kendilerine adres sorar. Turist
Ýngilizce, Almanca ve Fransýzca
sorar, ama bizimkiler anlamaz.
Temel der ki: “ ula Dursun, bir
yabancý dil öðrenemedik gitti!”
Dursun cevap verir: “ Ula neye
yarayacak ki? Bak adam üç dil biliyor,
yine derdini anlatamýyor!”
Bunlarý Biliyor
muydunuz?
Ýnþaat Ustasýnýn Hikayesi
Yaþlý bir inþaat ustasýnýn emeklilik çaðý gelmiþti. Ýþveren
müteahhidine, çalýþtýðý konut yapý iþinden ayrýlmak, eþi ve
büyüyen ailesi ile birlikte daha büyük bir yaþam sürmek
tasarýsýndan söz etti. Çekle aldýðý ücretini elbette özleyecekti.
Emekli olmak ihtiyacýndaydý ne var ki.
Müteahhit ustanýn ayrýlmasýna üzüldü. Ve ondan, kendine
son bir iyilik olarak, bir ev daha yapmasýný rica etti.
Ýnþaat ustasý kabul etti ve iþe giriþti. Gönlünün iþte olmadýðýný
görmek pek kolaydý. Baþtan savma bir iþçilik yaptý ve kalitesiz
malzeme kullandý. Kendini adamýþ olduðu mesleðine böyle
son vermek ne talihsizlikti!...
Ýþini bitirdiðinde, iþveren evi gözden geçirmek için geldi. Dýþ
kapýnýn anahtarýný inþaat ustasýna uzattý.
“ Bu ev senin” dedi, “Sana benden hediye”.
Ýnþaat ustasý þoka girdi. Ne kadar utanmýþtý! Keþke yaptýðý
evin kendi evi olduðunu bilseydi! O zaman onu böyle yapar
mýydý!
Bizim için de bu böyledir. Gün ve gün kendi hayatýmýzý kurarýz.
Çoðu zamanda, yaptýðýmýz iþe elimizden gelenden daha
azýný koyarýz. Sonra da þoka girerek, kendi kurduðumuz
evde yaþayacaðýmýzý anlarýz. Eðer tekrar yapabilsek, çok
daha farklý yaparýz. Ne var ki geriye dönemeyiz.
Ýnþaat ustasý sizsiniz. Her gün bir çivi çakar, bir tahta koyar
ya da bir duvar dikersiniz. Hayat bir kendin yap tasarýmýdýr.
Bugün yaptýðýnýz davranýþ ve seçimler, yarýn yaþayacaðýnýz
evi kurar. Öyle ise onu akýllýca kurun.
Yarým kilo bal yapabilmek
için arýlar iki milyondan
fazla çiçekten bitki özü
toplamak zorundadýrlar.
Bir kilo
limonda bir
kilo çilekten
daha fazla
þeker
vardýr.
Bukalemunlarýn
dilleri
vücutlarýndan
iki kat daha
uzundur.
Kýta isimlerinin
hepsi ayný harfle
baþlayýp ayný harfle
biter.
40
FEDERAL BÜLTEN
3 fazlý sistemlerde gerilim, akým, güç, enerji tüketim
bilgilerinin toplam ve her faz ayrý ayrý hesaplanmasý
ürün ekranýnda ve bilgisayar ekranýnda izleme özelliði.
3 tuþlu kolay kullaným.
Çok düþük gerilim ölçümlerini hassas yapabilme (300
Volt skala 10 volt)
Standart RS232 baðlantýsý ve opsiyonel optik izolasyonlu
RS485 network opsiyonu.
X/5 akým trafosu kullanýmýna uygun 5 amper veya direkt
200 amper (opsiyonel) akým giriþ seçenekleri.
3 adet programlanabilir röle çýktýsý.
Alarm durumlarýnda tehlike veya arýzanýn þekline göre
yanýp sönen arka beyaz aydýnlatma.
Fiber optik baðlantý (20 km’ye kadar direkt bilgi aktarýmýna
uygun optik alýcý-verici)
Enerji kesilmelerine karþý enerji sayaçlarýnýn hafýzaya
alýnmasýný saðlayan yazýlým ve donaným.(Enerji opsiyonu)
8-16-20 kademeye kadar kompanzasyon özelliði.
GPRS ve Ýnternet üzerinden verimi aktarýmý yapýlarak
çok uzak noktadan izleme olanaðý.
1, 5, 10, 20 ve 200 kullanýcýya kadar uzaktan izleme
için gerekli yazýlým ve donaným . (Tekli kullaným için ürün
deðerlerinin ekranda izlenmesini saðlayan yazýlým
programý ücretsiz olarak verilmektedir.)
“Türkiye’den Dünya’ya”
FEDERAL ELEKTRÝK
Yat›r›m ve Ticaret A.Þ.
FEDERAL PAZARLAMA
ve Ticaret A.Þ.
FEDERAL DIÞ TÝCARET
A.Þ.
FEDERAL MAKÝNA
San. Tic. ve Paz. A.Þ.
FEDERAL MERMER
Tic. ve San. Ltd. Þti.
FEDERAL SÝMON
Pazarlama ve Ticaret A.Þ.
FEDERAL SÝMON
Elektromekanik San. ve Tic. A.Þ.
FEDERAL ELECTRIC
Trading LTD. UK.
FEDERAL ELECTRIC
EGYPT
FEDERAL MARBLE
INC. USA.
ADELSAN
Ltd. Þti.
BAÞAK TRAKTÖR
ݝ ve Tar›m Mak. San. ve Tic. A.Þ.
FEDERAL SÜS BÝTKÝLERÝ
Fidancýlýk San. ve Tic. Ltd. Þti.
www.federal.com.tr