tl.057.01 trafolardan yağ numunesi alma

Transkript

TEST LABORATUVARI
Yağ Numunesi Alma Talimatları
KESİR MÜHENDİSLİK ELEKTRİK LTD ŞTİ.
Dok.No.
Yay. Tarihi
Rev. No.
Rev.Tarihi:
Sayfa No:
TL.057.01
08.01.2011
1/6
1. AMAÇ
Bu talimatın amacı; Transformatörler ve diğer elektriksel izolasyon yağlı aygıtlardan “Yağ
Numunesi (Örnek) Alma” sürecinde bu işlemin nasıl yapılacağına dair, iş akışının anlatılması,
numuneyi alacak olan laboratuvar personeli için uyulması gereken bir rehber, yeni başlayan
personel için bir eğitim aracı, (gerektiğinde) yasal otorite ve müşteriler için yazılı bir tanıtım
ve sunum oluşturmaktır.
2. İLGİLİ DOKÜMANLAR
ASTM-D923-97 Standardı
IEC 60567 Standardı
PR.830.01
Uygun Olmayan Ürün/Hizmet Prosedürü
FR.830.01
Uygun Olmayan Ürün/Hizmet Formu
FR.T23.07
Yağ Numune Alma Formu
3. KAPSAM
Yağ numunesi, örneği almaya yönelik yapılacak tüm iş ve işlem basamaklarıyla, bu işlemleri
nasıl yapılacağına dair ayrıntılar, kullanılacak alet ve yöntemlerin niteliğini niceliğini kapsar.
4. TANIMLAR
Numune: Bir maddeyi test veya analiz etmek üzere, o maddeden alınan ve o maddenin
özelliklerini üzerinde taşıyan yeterli miktardaki bölüme numune ya da örnek denir.
5. SORUMLULAR
•
•
•
Laboratuvar Müdürü
Laboratuvar Şefi
Numuneciler (Numuneyi alan/alacak personel)
6. UYGULAMA
6.1.
•
Numune Alımlarında Uyulması Zorunlu Çevre ve İş Güvenliği Kuralları:
Numune alımı için gidilen şantiyede işe başlamadan önce yapılan her türlü uyarı dikkate
alınmalıdır. Her iş yerinin kendine özgü belirlemiş olduğu, belki bize anlamsız ve gereksiz
gelebilecek güvenlik kuralları olabilir, bunlara itiraz etmeden harfiyen uyulmalıdır.
Hazırlayan:
Kontrol Eden/Onaylayan
Laboratuvar Şefi
© Bu Dokümanın Tüm Kesir Mühendislik’e aittir. Yazılı izin olmadan alıntı yapılamaz, kopya edilemez veya çoğaltılarak dağıtılamaz. Elektronik dokümanların
kullanıcı bilgisayarına kaydedilmiş veya ‘Kontrollü Kopya’ kaşesi taşımayan basılmış halleri ‘Kontrolsüz Kopya’ statüsündedir.
TEST LABORATUVARI
•
Dok.No.
Yay. Tarihi
Rev. No.
Rev.Tarihi:
Sayfa No:
TL.057.01
08.01.2011
2/6
Numune alımı esnasında yanımızda mutlaka firma yetkililerinden en az bir personelin
refakat etmesi istenmelidir.
•
Her şantiyede giyilmesi zorunlu olan baret, iş ayakkabısı, gözlük, iş önlüğü veya kıyafeti,
koruyucu gözlük ve yağ geçirmez eldiven giyilmelidir.
•
Numune alınacak trafo enerjili ise yaklaşma mesafesinin kilovolt başına 1cm olduğu
düşünülerek enerjili kısımlara yaklaşılmamalıdır. Trafo enerjili ise ne sebeple olursa olsun
trafonun üzerine çıkılmamalıdır. Trafo enerjisiz olsa bile, bizim kontrolümüz dışında
enerjilenip enerjilendirimeyeceğinin güvencesi mutlaka alınmalıdır.
•
Yağ alım işine başlamadan önce trafodan herhangi bir yağ kaçağı ya da anormal bir
durum olup olmadığı kontrol edilmelidir, varsa firma yetkililerine bildirilmelidir. Aksi halde
müşteri bundan bizi sorumlu tutabilir.
•
Yağ alım vanasının açılması ve numune alımı esnasında herhangi bir yağ sızıntısı olması
ihtimaline karşı numunenin alındığı vananın altına uygun ölçüde bir kap ve/veya yağ emici
ped konulur. Gerekiyorsa naylon branda da serilebilir.
•
Yağ bulaşmış her türlü kap ve emici pedler diğer atıklardan ayrı depolanır. Eğer
müşterinin buna yönelik herhangi bir depolama alanı yoksa atık yağlar ve kontamine
atıklar numunelerle beraber şirkete getirilir ve atık imha prosedürüne uygun olarak
depolanırlar.
•
Şantiyede iş esnasında kesinlikle sigara içilmemeli, sigara içmek ve dinlenmek için özel
olarak belirlenmiş yerler kullanılmalıdır.
•
Şalt sahasında ve işin yapımı esnasında cep telefonuyla konuşulmamalıdır.
•
Gittiğimiz yerde misafir olduğumuzu ve müşteriye karşı çalışmakta olduğumuz firmayı
temsil ettiğimizi düşünerek çalışanlarına karşı ve kendi personelimize karşı tutum ve
davranışlarımızda ölçülü olmalı ve işimizi sessizlik içerisinde büyük bir ciddiyetle
yapmalıyız.
6.2.
Genel Bilgiler Ve Numune Almaya Hazırlık:
Örnekler testi yapılacak maddenin tamamını temsil ettiği için gerekli özen gösterilmelidir.
Örnekleme alımı sırasında yapılacak küçük bir hata bile, ölçüm sonuçlarına büyük oranda etki
ederek hatalı kararlar alınmasına neden olabilir.
Hazırlayan:
Laboratuvar Şefi
TEST LABORATUVARI
Dok.No.
Yay. Tarihi
Rev. No.
Rev.Tarihi:
Sayfa No:
TL.057.01
08.01.2011
3/6
Trafo ve diğer donanımdan yağ ve gaz örnekleri almak için özel yapılmış aygıtlar, aparatlar
kullanılır.
Yağ örneğinin alınması için; ASTM D-923 ve IEC-60567 ve ilgili diğer standartlar
verilmiştir. Bu standarda göre numune almaktayız.
•
Yağda çözünmüş gaz analizleri için örnek alınmasında;
IEC-60567 ve ASTM D-923 standartlarında bu işlemlerin detayları anlatılmıştır.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Yağ örneği mutlaka deneyimli personel tarafından alınmalıdır. Örnek alacak kişinin;
kuralları ve yalıtım yağının kirlenmeye karşı çok hassas madde olduğunu bilmesi gerekir.
Örnek alma sırasında kullanılan tüm malzeme; temiz, kuru ve standartlara uygun olmalı
yalnızca yalıtım yağı için ayrılmalıdır.
Alkol, su, motor yağı ve diğer yabancı madde bulaşmış şişeler; yağ örneğinin bozulmasına
neden olacaktır. Böyle maddeler; özellikle güç faktörü, parlama noktası ve su miktarını
önemli ölçüde etkiler. Örneğin; birkaç ppm düzeyindeki motor yağı, şişedeki yağın güç
faktörünü tamamen bozmaya yetecektir.
Renkli cam, paslanmaz çelik ve alüminyum şişeler, en uygun örnekleme kaplarıdır. Şişe
kapakları; cam, alüminyum veya yağdan etkilenmeyen plastik maddeden yapılmış
olmalıdır. Kâğıt, tahta veya normal plastik ve lastikten yapılmış kapaklar, yağların
özelliklerini bozabilir.
Renksiz cam şişeler kullanılırsa; üzeri ışık geçirmeyen bir örtüyle örtülür veya kapalı
kutulara yerleştirilir. Yalıtım yağı, ultraviole ışınlarına karşı çok duyarlıdır ve 5 dk. ‘dan
fazla güneş ışığında beklemesi sakıncalıdır. Eğer uzun süre bekletilirse özellikleri bozulur;
renk koyulaşır, güç faktörü yükselir ve iç yüzey gerilimi düşer.
Yağ numunesi alınırken bulunduğu ortamın nem oranı %75’in altında olmalıdır.
Kötü hava koşullarında zorunlu olmadıkça yağ örneği alınmaz. Eğer yağmurlu, karlı veya
rüzgârlı havada almak gerekirse; tüm önlemler kesinlikle alınmalıdır. Olumsuz hava
koşulları, yağ örneğine hiçbir şekilde etki etmemelidir. Yağmur veya kar sularının etkilerini
önlemek için kapalı bir ortam oluşturulur ve işlemler en kısa sürede tamamlanır.
Yağ testleri için alt vanadan, yağda çözünmüş gaz analizleri için üst vanadan
ve serbest gaz analizi için bucholz rölesinden örnek alınması daha uygun olur.
Gaz analizi için alınan yağların en geç 3 gün içinde test edilmesi gerekmektedir.
Atık yağların çevreye dağılmasını ve toprağı kirletmesini önlemek için atık yağ kabı ve yağ
emdirme pedleri kullanılmalıdır.
Biriken yağlar ve yağlı pedler-bezler eğer müşterinin atık yağ depolama bölümü var ise
oraya teslim edilir veya boşaltılır. Yoksa daha sonra gerekli işlemler yapılana kadar
“Kontamine atık” deposunda-varilinde saklamak üzere numunelerle birlikte alınır.
6.3. Yağ Numunesi (örneği) Alma İşlemi:
6.3.1. Numune alınacak yerin özelliğine ve işin gerekliliklerine uygun; yağ geçirmez
eldiven, iş gözlüğü, baret, iş ayakkabısı ve gerekiyorsa emniyet kemeri v.b. iş güvenlik
malzemeleri giyilir.
Hazırlayan:
Laboratuvar Şefi
TEST LABORATUVARI
Dok.No.
Yay. Tarihi
Rev. No.
Rev.Tarihi:
Sayfa No:
TL.057.01
08.01.2011
4/6
6.3.2. Yağ numune alım formu üzerinde gerekli bilgiler doldurulur. Bu sayede hangi
aygıttın hangi bölgesinden hangi zaman ve şartlarda numune alındığı hakkında bilgiler
eksiksiz olarak yazılmış olur.
6.3.3. Örnek alma vanası ve ekipman iyice temizlenir. Sonra vanaya uygun
adaptörler takılır ve uçuna yağdan etkilenmeyen kısa ve sızdırmaz bir hortum bağlanır.
6.3.4. Küçük trafolardan 1-2 litre, büyük trafolardan 2-3 litre yağ atık kabına
akıtılarak, borularda biriken durgun yağ boşaltılır. Bu işlem çok önemlidir. Eğer durgun
yağ dışarı atılmazsa, alınan örnek trafo veya depodaki gerçek yağı temsil etmez.
6.3.5. Örnek alma şişesine bir miktar yağ konur ve kapağı kapatılır. Şişe çalkalanıp
kirlenen yağ atık yağ toplama kabına boşaltılır. Bu işlem en az üç kez tekrarlanarak
şişe iyice temizlenir.
6.3.6. Örnek alma vanasına bağlanan hortumun diğer ucu, şişenin alt kısmına kadar
uzatılır. Yağın içine hava kabarcıkları girmesini önlemek için, örnek alma vanası
yavaşça açılmalı ve şişenin alt kısmından başlanarak dolum yapılmalıdır. Bu iş için özel
tarlanmış kapaklar kullanılabilir. Bu kapağın bir ucundan şişenin dibine kadar inen
hortum vardır. yağ numunesi şişeye dolup kendi hacmi kadar taşıncaya kadar
boşaltılır, dışarı tahliye edilir. bu durumda şişenin içinde kalan yağ, gerçeğe en yakın
değerdedir.
6.3.7. Sonra vana kapatılır ve hortum çıkarılır. Şişe hafifçe eğilerek 2-3 cm
genleşme hacmi kalacak şekilde biraz yağ dökülür. Eğer bu boşluk bırakılmazsa,
sıcaklığın etkisiyle yağ genleşerek cam şişeleri kırabilir.
6.3.8. Örnek alma işlemi bittikten sonra, şişelere hava girmeyecek şekilde kapakları
iyice kapatılır ve çevresi temizlenir.
6.3.9. Şişe üzerinde yazılı olan numara ve trafo-aygıt bilgileri yağ numune alma
formuna kaydedilir.
6.3.10. Taşıma ve bekleme sırasında ısı, ışık v.b. dış etkilerden korumak için, yağ
şişeleri ışık geçirmeyen, şişelerin kırılmasına karşı dayanıklı özel yapılmış sağlam bir
kutuya yerleştirilir.
6.4.
•
•
•
Yağda Çözünmüş Gaz Analizi İçin Numune(örnek) Alma İşlemi:
Ne kadar yağ numunesi alınacağı, yağın miktarı ve hangi malzemelerle alınacağı
(şırınga &kavanoz) yapılacak olan testin özelliğine göre değişir.
Buna göre;
Standart gaz analizi için en az 2x 1000 ml kavanoza yağ ve 1x100 ml şırıngaya numune
alınır.
Eğer azot(N2) ve oksijen(O2) gazı test edilecekse bunun için ayrıca en az 1 şırınga
daha yağ numunesi alınır.
Hazırlayan:
Laboratuvar Şefi
TEST LABORATUVARI
•
•
Dok.No.
Yay. Tarihi
Rev. No.
Rev.Tarihi:
Sayfa No:
TL.057.01
08.01.2011
5/6
Korozif sülfür testi yapılacaksa en az 1000 ml daha yağ numunesi alınır.
Alınacak yağ miktarları yapılacak teste göre yukarıdaki miktarlardan az olmamak üzere
müşterinin isteğine göre değişebilir. Örneğin müşteri trafonun farklı bölgelerinden yağ
alınıp her biri için ayrı ayrı rapor isteyebilir veya trafonun arızası hakkında ayrıntılı
araştırma yapılması v.b. durumlarda farklı noktalardan yağ numuneleri alınabilir.
Numune alınma işlemi aşağıdaki şekilde gerçekleştirilir:
6.4.1. Numune alınacak yerin özelliğine ve işin gerekliliklerine uygun; yağ geçirmez
eldiven, iş gözlüğü, baret, iş ayakkabısı ve gerekiyorsa emniyet kemeri v.b. iş
güvenlik malzemeleri giyilir.
6.4.2. Yağ numune alım formu üzerinde gerekli bilgiler doldurulur. Bu sayede hangi
aygıttın hangi bölgesinden hangi zaman ve şartlarda numune alındığı hakkında
bilgiler eksiksiz olarak yazılmış olur.
6.4.3. Örnek alma vanası ve ekipman iyice temizlenir. Sonra vanaya uygun
adaptörler takılır ve uçuna yağdan etkilenmeyen kısa ve sızdırmaz bir hortum
bağlanır.
6.4.4. Küçük trafolardan 1-2 litre, büyük trafolardan 2-3 litre yağ atık kabına
akıtılarak, borularda biriken durgun yağ boşaltılır. Bu işlem şırınganın ucunda bulunan
hortum takılı vaziyette iken 3 yollu vana yardımıyla ya da hortumun ucu şırıngaya
takılmadan da yapılabilir. Bu işlem çok önemlidir, Eğer durgun yağ dışarı atılmazsa,
alınan örnek trafo veya depodaki gerçek yağı temsil etmez.
6.4.5. Örnek alma şırıngasına 3 defa yağ doldurulup boşaltılır; bu işlem yapılırken
şırınga ucuna takılı olan 3 yollu vanadan yararlanılır; yeteri kadar yağ doldurulduktan
sonra yağın geliş yönündeki yol kapatılır ve şırınga içindeki yağ, tahliye çıkışından
dışarıya atık bidonuna boşaltılır. Şişe çalkalanıp kirlenen yağ atık yağ toplama kabına
boşaltılır. Bu işlem en az üç kez tekrarlanarak şırınga iyice temizlenir.
6.4.6. Yeteri kadar yağ boşaltıldıktan ve numune şırıngası temizlendikten sonra,
şırınga içerisine gerekli miktarda yağ-gaz numunesi kendi doğal akışkanlık basıncıyla
doldurulur. ve ağzı kapatılır.
 Eğer yağ basıncı kendiliğinden şırınga içine numuneyi doldurmaya yeterli değilse, bu
durumda şırınga ile yağ vakumlanabilir. Yağ vakumlama sırasında dışarıdan hava girip
girmediği kontrol edilmelidir. Eğer hava kabarcıkları oluşuyorsa numune hava alıyor
demektir.
 Alınacak yağ-gaz numunesi miktarı testin yapılacağı cihaza ve test türüne göre
değişir. ancak içi dışı tamamı camdan yapılmış 50-100 CC lik şırıngalarda maksimum
yazılı hacmin 10mm kadar fazlasına yağ doldurulur ve ucundaki hortum çıkarıldıktan
sonra bu fazlalığın yarısı(5mm) kadarı şişe dik vaziyete getirilerek dışarı boşaltılır. Bu
esnada şişe içinde oluşması muhtemel pozitif basınç ve hava kabarcıkları varsa dışarı
atılmış olur. Şırınganın ağzındaki 3 yollu vananın kapalı kısmı şırıngayı gösterecek
şekilde kapatılır. Aynı işlemler her türlü şırınga için geçerlidir. Ancak, geri boşaltılan
yağ miktarından sonra kalan numune test için yeterli miktarda olmalıdır.
6.4.7. Taşıma ve bekleme sırasında ısı, ışık v.b. dış etkilerden korumak için, yağ
şişeleri ışık geçirmeyen, şırıngaların kırılmasına karşı dayanıklı özel yapılmış sağlam
Hazırlayan:
Laboratuvar Şefi
TEST LABORATUVARI
Dok.No.
Yay. Tarihi
Rev. No.
Rev.Tarihi:
Sayfa No:
TL.057.01
08.01.2011
6/6
bir kutuya yerleştirilir. Yerleştirme esnasında şırıngaların pistonlarına +/- (ileri-geri)
yönde herhangi bir kuvvet uygulanmamasına dikkat edilmelidir. Aksi halde şırıngalar
hava alabilir, ya da içlerindeki yağ dışarı sızabilir veya şırınga kırılabilir.
6.5. Numune Alma Formunun Doldurulması:
Her numune alımında numune ve müşteri-tesis ve ortam hava koşulları v.b. bilgilerin
mutlaka yazılması gereklidir. Bunun için “Numune Alma Formu” hazırlanmıştır.
Bu form da aşağıdaki bilgiler yer almaktadır:
Müşteri adı adresi(şantiye ismi)
Tesisi adı
Trafo Adı,
Trafo Seri numarası
Trafo Tipi
Trafo İmalatçısı
İmalat Yılı
Primer / Sekonder Gerilimi
Trafo gücü,
Üretici firma
Kademe şekli ve markası
Trafoda bulunan yağ miktarı
Ortam sıcaklığı
Yağ sıcaklığı
Numunenin alındığı tarih
Numunecinin adı soyadı
Numune kabı (şırınga ve/veya kavanoz) numarası
Trafonun İşletme Hikâyesi (varsa, geçirdiği arıza ve onarımlar v.b.)
NOT: Numune alınan trafo ve müşteri bilgileri daha önceki yıllarda yazılmış ve
kaydedilmiş ise tekrar aynı bilgileri yazmaya gerek yoktur. Sadece müşteri ve trafo
ismini ve diğer değişkenleri gerekli ise yağ sıcaklığı v.b. yazmak yeterlidir.
Hazırlayan:
Laboratuvar Şefi

tl.057.01 trafolardan yağ numunesi alma

Transkript

Benzer belgeler

Taşınabilir Yağ Delinme Test Cihazı › KOLAY

Technical Messenger

Pdf Broşür gör / indir

www.thalia.com.tr

Online Broşür

Tavsiye edilen tedavi Termal olarak güçlendirilmiş

quakercut® xp serisi yenilenebilir kaynaklardan ekstra