ozct savls1

Mart - Nisan 201.4 YrI10 Sal'r
57 Fivat25 TL.
ISSN 1300-41'74
-DJ
oo
1 n
r\
1
'
rnLlslKtsl
ntrl<
..
savls1
ozct
bilim
1
J
adamlarr, mti zikologl ar,
be stek
drlaq giiftek drla4 hAn-end.l:t
sazendeler ve uzrrtanlardan
157
makale, inceleme ve ara$tlffila
rrinr
rURr ltrsncisi vri riltt,ix / TtjRK Mtistr'lsi t<il'tixnim /
nuNvlst vs, a,tustKi / TURKr,{uslrisi,qi-ir'Il,r-'lni I sF.LQUKl-u vii
( )SM AN t.t rt'nS rtUSt t<jSi / Cl-llI t'R iyu'riN,lt[':Zi t - t)l.rvRlVi /
iuir< ivrfsrriSi Nr\ZARiynTI / TURK Ti\SAWUF trittstrisi /
t
u0slt:tsi / rrlnx ,tsrsni uustt<isi/ runr
ldsir<isixDE ITASII- vrr icR,t / TURK n'ttisttcisi QAi.clIr.ARI /
Itustrlsix,ts rURr nuruiltoi\Rl-:\R.I I MUZiKOI-oGLAR,
BESTEKARL,IR, icnAclLAR / ist-rn't vn .i\{uslKt / rtinx
ltUzirrnn rpi cr,r.rixtlci / rllnr uusit"tsi vri lnEsiYAT 1
runr< uuslr<i si, TOprJh,r vn rur ;ruR / TURK turuSmiSi Ecirtrti
/ TURK l,ttistt<ist \rll N1F,DYA / TURK ;{LISIKISININ BAZI
runr
I"{ALK
/ TL'Rr{ UUSrr<isi s()I-IBIjTL!,Ri / pan,tni / igN,i
sis,r z AnDi'l.l<AtliR i vr':Rnci / rrni / isnt tit- l)l'.Dl-ll.i'r'.\l)l /
raxrnuiRcli;lu / H. SADHDDIN ARtjL / x'i;\HMUT RAGIP
soRLrNr_ARr
cezitvtiunl / I'Ii\cI Anir snv/ MLTALI-IM isr'ntl, Ll+5Kt-try-i
Ztils,ti DLiDll / RALIp YI,KTA BriY / SLIPF{I Y:7.G1 / AI1MFll)
u,A.risocru /;\LAIIDDiN Y./WA$QA / NrrvZ.'\D '\tLr / CINU{:IiN
TANRIKORT]R / SUL]],\.IVIT\N I1RGUNF,R / SADETTI).] I{,\YNAI{ /
ItuxinNuRETTIN sHLQtiK
ERTA$
/ YI].M,\l
/
OMHRTL'GRtit-
OZTUNi\
ix'rxr"r:R7 Nri$HT
/ tr'Tlll{ RtiHI
LTNGOR
,($
R:. ,.',,::.., t
tnt Tir/r4c
StratcJllr Ara,;rtrnta ,illcr*ezt tare,frnt/zn
J'arLnlannta*tadtt:
lilllJ
"||J||ll|!ffililliltillil
E Reyban Alancy Butgadstan-Deriffmao ve Makedonya-vranofEa
GdEmen
IGdnlanndan Teqpit Edilen fiamc*r/ ZgZ
Trirk Dtinyasr Geleneksel Mfrdk KrilttirtiLnde Ortak }zellili-leil
307
Ozkut Qobano{lu Tiirk Dtinyasrnda Mtizikle itStCf
yollan/
Sorunlar ve eoztim
jl2
Metin ozarclan TriLrk Dtinyasr Mtizi$fuaErrmalan ozetne/
ng
Dimitri Gagauz Batr Klasik MtizisArmoni Sisteminde yemkaglat/
324
Nogon $unarou G*dak Miizigi Fenomeni ve
eagdaE Tiyatro Sanatr uzerindeki
Etlsst/ 329
$abin Gullryn
Tiirk Mfrsrkisi
Ahd.ri
u"e6,
Etem Rahi
ilk Bilinen Halk ozammrz Dede Korkut ve En Eski M0sikt
Alimimiz Ttirkistanh Tiirjl F tu6,b1/ 33 4
ibrab;n Hakh ,4yd.rn BriyiiL Ttirk Dtigrintir Farabi g7L-g:iil)/ :l5g
AhnetHakh Turabi ibn StnA veMuziV 370
Nuri Qzcan Ttirk Mffsd<lsininAbide
$ahsiyetlerindenAbdtill< 6dtr-iMe$g/ 3g9
Recep Uslu Mtizik Gorisyeni AbdiiLlkadir Meragi
veMenglzadeler Kronol ojisi/ )g5
Recep Uslu Trirk Klasik Musildsi'nin En Biiytik
Bestekdn Buhurizade W 41g
BrilentAksoy H*g ltr?/ 429
Nuri Ozcan Tiirk M0sil<tsininAbide
$ahsiyetlerinden Hamamlzade ismail Dede
Efendi/ 4i3
Eugenia Popescu-lud.etz trGntemiroglu-prens Mnzisyen/
43g
Selguklu ve Osmanh Ttirk Mffsrktsi
Recep
rJsh
Mustafa cahit
SelEuklu
Mtizik veLitentiiru/ 446
Atasoy Ktiltiir
ve Medeniyet AErsrndan ornn"nlrlu, Donemindeki
Ttirk Musil<ist/ 462
Ruhi
.
'4yangil )il/II. Yrizyrlda Ttirk Mtsrkisi/ 46g
Ralf Martin Jager Ktilttirlerfuasmda Mtizik: xvl. yiizyddanXvltr. ytiz,,ftn
Sonuna
Kadar Olan Donemde Mrizikteki Asimilasyon ve lGbullenme
Hak6nda
,
DtiSiiurceler/ 481
Balmt
Aksoy osmanh
Recep
usla
Drinyasrnda
Di'l
Musikt-Dindrgr Musikt iugkiler/ +rs
Aydmh $emseddin R0mrve Bilinmeyen Eserindenx/ yi:zyi,da
Osmanllar'da ve Orta Asya'da M0sklginasl at/ 5Og
,
Karabasano{h osmanh Doneminde Hail< Mtizigi Orneklerine
Bir Balss/ 516
$. $ebuarBesiro{lu Osmanh M0srklsi veKa&n/ 52I
songtil
Bcilent
Aksoy
Senib
AhmdQek
Gaky
lQmnahnao{h
Osmanh Musikl Gelenelind eKa&n/ 51i0
Osmanh Minyattirlerin de Mnzil</ 544
fu:J.ayglan/
TanzimatDonemi'nde Miizik, Donem padigahlan ve
Miizik
555
)
Ttirk Dunyasr Geleneksel
Muzik Krilturunde
Ortak Ozellikler
$ahim Gulhyevo
Ti.irk halklanmn ktiltrirel mirasrrun
kOkenleri onlann ttiremesi ve tarihsel gerEeklikle baglam. Onlar ik zamanlar aym
topraklarda birlikte ya$amr$ aym dilin ttirlti
lehEelerinde konugmuglar, aym Gok Tannya
ibadet krlmrglar, aqya1amave dini torenleri
kullanmrglardr. Ttirk halklanrun aralanndaki ekonomik ve ktilttirel temaslar onlar tiirlti
topraklarda yerlegmiq ve devlet olugturmug
olduklan zamanlarda bile kesintiye u$ramrg
degildir. Bunda sadece ekonomik ve ticari
defil, aynca btiyok ktilttirel ve tarihi oneme
sahip olan Eski ipek Yolu olumlu rol oynarru$flr. Bu yolda kervanlar sadece mal de$I,
manevi degerler de yiiklenmig idi. Bunlar
arasrnda halklann ktilttirel hayauile ilgili olan
maddi ve maddi olmayandegerleq mrizik sanatma dahil olan delerler de var idi. Ttirk
drinyasrrun zengtrnve gegitli geleneksel mtizik
ktilttirtinde ortak ozelliklerin varhg bununla
iliEkilidir ve onlar Mtizikal Ttirkoloiinin ko_
nusudur.
Bilimsel bir disiplin olarak Miizikal
Ttirkoloji Sovyetler Birligi,nde ideolojik di_
rektifler sebepli yaygnlagmadr. Apr z^manda Sadece Kazal<rstan'da de$il, Orta Asyafda
ilk kez Mtizikal Trirkoloji hakkrnda aErkEa
konugan ve mtizikbilim ve uygulama iEin
onun sorunlanru giindeme getirenlerden biri
Kurmangazr Kazak Milli Konservatuan profesorti Bolat lGrakulov oldu . O bu konuda
kendi dtigrincelerini ve fikirlerini bundan
otuzyl cince "Miizik Ttirkolojisinin Sorunla_
rt" adh makalede yazmrs idi. Ayrca Sovyetler
BirliEi'nin dagrlmasrndan sonraki ilk vrllarda
Almatr'da yaplan "Ttirk halklann mizigi,,
adlr Uluslararasr Sempozyumun or ganizat6r-
lerinden ve esinlendiricilerinden birisi olmug-
tu. Dtinya Eaprnda yirni tiLlkeden Eok sayrda
bilim adamrmn katrldrgr bu forumda iazr
TtirkEe konugan halklann geleneksel mtizikleri hakkrnd a yayrtlanan raporlar ile birlikte,
ortak Ttirk etnomrizikoloji konulanyla ilgi
li birEok rapor da yayrnlandr. B. IGrakuliv
sempozyum aEilrgrnda Mtizik Ttirkolojisinin
Ea$dag problernleri hakl<rnda bag raporu sunmugru.
IGzakistanh ara$trrmacr profesor Asiya
Muhambetova'ntn "Batr Kazal<tstan ktiy ve
Orta Asya makam ktiLlttirlerde eskikttirk subsffafln sorunlan" adh miikemmel makalesi
Ttirk halklanmn geleneksel mtizik ktlLlttirlerini kargrlagtrmah olarak incelenmesinde ornek olarak bir aragtirmadt Bunda yazar eskittirk diinya gonigtintin etkisiyle olugan' ortak
temel ilkelere ve stireElere dikkat
Eekiyor. A.
Muhambetova'mn "TannLk takvim G6e-ebe
uygarhgrn temelidir" adh bagka bir makalesinde Orta Asya goEebelerinin 12 FlLk dongti
takviminin onlann manevi ktiltrirtintin trirlti
goniniiglerinin ve forrnlarlrun, halk ve a$zdan agrza gegmi$ profesyonel mriziginin olu$um ve geligimindeki rohi ve onemi aqklanr.
Diger Ttirk halklan ktilttirrinii anlamak icin
de geEerli olabilecek bu makale daha sonra
A. Muhambetovanm doktora tezinin teorik
ve metodolojik temeli olarak kullamldr.
N
El
Mtizik ba!7anulan ilgfu ban konulan
IGzak ara$flrmacr Saule Otegalieva,nm eser() hof. Dt, Tlirkmnistan ae Ktzakxan.
'g
.P
.H
zF]
lerinde de gorebiliriz. Onun yazdtg. "Orta
Asya kordofonlan" adh kitabrn ilk boltimtinde Orta Asya'daki birgok Ttirk hallanda yaygrn olarak kullarulan telli Ealgrlar haklanda
kapsamh bir Eahgma yaprlmrg. Krrgrzistanh
Profesor KamEibek Dtigaliev ise uluslararasr
bilimsel seminerlerin birinde sundu$u raporunda Tiirk halklanmn mtizifi ve onun meto-
doloji ile lgL,ban sorunlan hakkrnda yaptrgr
Eahgmalan ofr.ay a koymu gtur.
Azerbaycanlt araqtrmaq Profesor
Rena Memmedova'run da esas ara$trma
konulanndan biri Trirk halklan geleneksel
mrizi$indeki genellikler sorunudur. Onun
fikrine gore Mrizikal Ttirkoloji, tipolojik kar$ila$trmaL analiz surecinde Ttirk halklanrun
muzik gen ha'u'uzunu bulmak iEin guElii bir
aragtn Yazartn da belirttigi gtrbi, Azerbaycan
muzikolojisinde en btiytik sorun bu ulusal
miizik kiilttirunrin Turk koklerini incelemek
j'g
sorunudur. Vurgulamak lanmdr ki, TtirkEe
konugan halklann mrdztkal iligkilerini saptamak ve bu iligkilerin genetik temelini aErkla,mak sadece Ttirk muzik sisteminin btittinlti$i.i ve saglamhfrm ortaya koyop saglamlagtrlmak delil, onun bireysel bilegenlerini de tam
olarak nitelemek igin firsat veriyor.
Mrizikal Turkoloji sorunlanyla Tiirk bi
lim adamlan da ilgileniyorlar. Bunlardan biri
Profesor Feza Thnsu. Bu sorun iizerine eserlerinde Turk halklanmn geleneksel miiziginin
ayrrntrh bir aErklamasrnl yaplyor. O ilging ve
umut verici olan Ttirk halklaflmn geleneksel
miizik srruflandrnlmasrru teklif ediyor. Co!rafi konumuna gore beq ana gruba ayrryor:
Batr, Giirrey, Ofia,Ktzey ve DoSu.
:
-"
g
$
2
H
$imdi Orta Aryu , Kafkasya , Turkiye ,
Volga bolgesi , Sibirya ,UzakDogu ve dtinyarun diler bolgelerinde yag yanTrirk halklann
her birinin miizik ktiLlttirlerinin incelenmesi
ileri duzeyde yaprlmrqur. Ozellikle Ozbekistan,KazaT<tstan,.Azerbaycan, Tiirkiye,Tataristan , Bagkurdistan , Trva ve digerleri Gok ryl
irdelenmigtir. Ancak , ne yazkki , Tiirk halk-
lanrun geleneksel mtizik ktilttirtintin genel
sorunlan haklanda eserler gok az yazrlmrgur.
Tiirk halklaflrun mi.izik ktilturtintin
guntimrizde incelenmesinin srmrh kalmasriln en onemli sebepleri gunlardr, Sor,yetler
Birli[i Eokrigrinden sonra bizim ara$tmactlar, Ba$rmsrzhk havasrndan boguldular, kendi ulusal evlerinin kapnm kapatfilar ve orada
gizlendiler ulusal ktiltrirun dar konulanyla
ilgfi Eah$tilar. Bu sr degil EoSu durumda,
onlann her biri kendi kdttiriinu (ve sadece
ktilttir deSil), eski, onemli ve ortalama komsu
kulttirlerden ytiLksek gostermeye Eahqtrlar. B a zlan bunu iktidarlanru memnun etmek iEin,
dilerleri de kendi inanElan uSruna yaptlar.
Ben once sadece TriLrkmen geleneksel
mi.izilini araqtrmakla meggul oluyordum.
2002 ytlnda Tiirkmenist an' dan Kazal<rstan' a
tagrndrktan sonra) benKazak, sonra bolgemizin diger TriLrk halklanmn geleneksel miizi[i
ve onlann ara$trmastyla ilgilenmeye bagladrm.
Bu
Eahgma bana
asil halklann mtizik
topraklan komgu ve
ktilturnnt
kargrlagtrrmah
o$renmekten bagka bana kendi TiiLrkmen geleneksel mtiziSi ile ilgfi Eok daha iyi ve daha
derin bir anlayrg kazandrdr. Ben inaruyorum
ki, aynr sonuE kendi geleneksel mnzigini yakrn diler halklann mi.izik sanatlanyla karqrlagtnmah inceleme yapacak olan aragtrrmacrlann hepsini bekliyor.
Ttirk halklanrun geleneksel miizigindeki ortak ozelliklerin tarihsel koklerini gostermek iEin ben burada kendi gozlemlerimdenbazr ornekler sunmak istiyorum.
L. "Kitabr Dedem Korkut" adh kahramanlrk destanmda o$uzlann epik eserlerini
icra edenlerin ozan oldulunr biz bliyoruz.
Burada bag ozan-ristat roltinde Korkut hareket ediyor. OzanLk sanatlnt destamn bagka
birEok kahramam da biliyor. Bu ozanh[rn
halk iEinde genig bir yaygn oldugunu ve
O$uz toplumunun manevi hayatrndaki ozel
roli.inii gosterir.
Onlardan miras olan ozanhk sanailru
bugrin Trirkmen baggrlan, OrU.t
tutiif*i,
Karakalpak baksilan, Trirk ve
A"*riirun
agrklan, Kazak ve Karakalprk
.rruulur,,'Uygur desranEilan ve digerlerl
devam ettirivor_
-'lirEot
lar.
sebepten oniur, ,u"urrnau
.Bu
ortak nokta mevcuttur. Orne$in,
.pit .r.rt..
icra edildigi zaman
Eahnan a"tu, G.irt _..r_
ler, Ozbekler, trGrakalpuftunl, ,),
['jUT-u
jTfH:t Azeriler), dombrra (C^i^i^i,^ Or_
bekler), komuz (I(rrgrzlar) gibi
mrizik aletl._
rin ozdeg olmasr da Trirk halLlunmn
sanatmm kokenlerinin ozdegliginin "r^*
bir eostergesi olabilir. Hepsinin kokieri
orrn ko'puzuna dayantyot.
genE ozanlan
likl_eri gostermigtim. Metinde
epik
setmigtim..
O orneklerden bohimler sunuyorum:
Tcirkrnenge :
Senin ashfl agaEdandr.
AgaE diydim, govnii6(e) alma,
Senin ?islin agagdandrr.
AgaE dedim, bikef oldun,
Bu
Hurmadakr afagdandrr.
TrirkEe: Ot benim san tanburam,
da -bata) ile tamamlamvor.
Senin aslm a$aEtandr.
BirEok destano hayrr duasmr
Korkut, Babagammat, Athyt uyjyn
uykusungiUi
mitolojik rjstatlardan u"yu bryuz,ut
un ,irf,
--*
kutsal adamlardanaldrgrru r,;it.A.r.
'-t"
3. Trirk halklanmn desrancila' ozanlardan sadece bir epik g"l.""gi
t.!il ,;;;;^
"Kitabt Dedem Korkuti a* iig.t
.-ptkl;"
tik mitlerden ve efsanelerden b';, f;dr"
;d-'
Gel, dutanm, sozleEeli
Azerbal,canga; Sazm, gdl, mdnimld
damg,
elitim her zamanusranln
Era$a verd-igi hayrr
duasr (trirkmenlerde - putu, ukputu,
gi"u&ur_
ul*qlu'd,, u.
benzer_
.;;;;i.r"
edildi$i zaman gahnan dutar, saz,
ru_br'rru,
dombrra gibi ortak mrizik al;derinderl;h_
y.tisti.r*t
:gir,-,
rurk halklannda daima var olmuqtur.
.
da
bir trirktinrin medni ornelinde tu*
frJf.fr_
nrun geleneksel mtizik kriltrinindeki
Behigt gtiller agaEdandr.
Zengin epik gelenekleri nesilden
nesile geEerek gelmiqtir.,,usta_Erak,,
(,,ciEret_
mqn-dErenci") sistemi hep rol ol,rru*g,r.l
Bu
si;t5mi/;
4. GeEen yrl Ankara,da yaprlan Trirk
Drinyasr Mrizlk Sempozyumunda
br rapor
yaprru$um. Orada ozanltk
sanattyla baglantilr
f*;"J";
309
AlaE dersem gonrillenme,
lirmrzr giil alaEtandr.
5' Ben her zaman ttirkrilerin ve
ezgilerin bilinmeyen isimlerinin grkrgr
ile ballantrh
konularla iigilenirim. n, t.i.aki
.rfl.ra"n
biri ,,Teqnit,iJir. e" ezgiylet.irkmeniaggilu_
n metinleri birbirinden farkh birEok
trirkriyri
sciylerler. Turkm
gkr-,,r#,,-i.'i1ff#r
"Koruh"), "gasenem-Ganp"iGarib
^cc;r1i{, s;;";
of,i"
illgkll.ni'ir. Bazt baggtJar ise bu is_
'Aqrk Garib";, 'AsL-Ker"-",
"Suyutlr_H;;_ min arap yuzmutnd,utinsriz harf olan
ta" ("Emrah- Selvi) eibi yeni a.r*nr"r,
r."r- den rir.iy.'r.riir"-asr demek) gerdigini tugdid
iddia
mak iEin
*
*
'
_
kullanmrqlafor.
r]sgen
:X::f;:
ederler.
Qogu zarnano destanlarda mrizikli bo_
lu{q icra edildigi zaman kuilrn,tuo.lnil..
tarkfidr. Ancak bu destanlarda
sadece t._
tinde deEil,
ezgilerde de benzerlikl., oldunu_
nu gorebiliriz. Buna ornek olarak
Tiirkm-en
bafgrlanmn repertuannduki,,tr(ryum
dongrisel ezgilefi ve karakalp*
^i-'^al,
t"nutrrrrrm
repertuarlndupi,,Nah$', adh dongtisel
gostemek uygun olur.
v.
ezgileri
Azerbaycan agiq sanatr rizerine yapian
aragtrmarla tamgtr$rmrz zaman
orada ,,teq_
nit" kelimesine benzeyen,,tecnis,,
kavramr ile
kargriaqtrk. Bu kavram giirsel
yapryr;r;r.
O
O Azerbaycan aqiq ,rrrutrrrdu yuygrn
N
N\
aeyeme adr verilen mrizik_qiir yanqmalar_
"l*U
da l<ullamlrr. Onun trirhi trirleri;
;r;;,
:t
dodakdeymez tecnis (dudak
F
sessiz t*;.Eeklegtirmemektedir) vardr. n.rntu., o!i*_ -z
dikten sonra hirkmen bagqrlar Garadeli ile
Hesenaly ansrnda bir yanqma hakkrnda lasa
bir hikaye hatrladrm. Bu yangmada garkr soylenmesi srasmda Garadeli dig ve dudaklan
arasmdaki bogluga dort igne yerlegtirir ve bir
garl<r seslendirir. Aym, ancak farkh metinle
Hesenaly nin da bir ttirkti soylemesi lanmdr.
Ancak, o yapamadt, sadece alnmkanla dol_
durdu. Boylece, do da kd ey m a t e c n is hal<lsnda
bilgi edinmem ve hatrladr[rm hikaye bana
,,Ggnit"
admm,,tecnis,' kavrammdan tiiremis
olabileceSini drigrindurdri.
Qagdag doneme ait Mtizikal Ttirko_
lojik sorunlar devletin maddi ve teknik des_
te$iyle onun orgtitlenme esaslru meydana
getirme yoluyla Eozi.ilebilir. Bu fikiri Alma_
tr'dalp94 yrlnda gerEekleqen "Turk halklann
Miizigi" sempoz',umunda profesor Fayzulla
Karomath
aErkEa
ifade etmigti. Katilrmcrlann
dikkatini Trirk halklanmn mi.izikal mirasmr
incelemenin onemli konulanna ve bu sanatr
31'0
geligtirmenin Ea$dag zaman stireElerine
Ee_
kerken, o Uluslararasr Mtizikal - Turkological
Birlili olugturmak sorununu da giinoeme ge_
tirmig oldu.
Sempozyumun kaparug oturumunda
Mrizikal Trirkoloji sahasmda trim cok vonhi
Eahgmalan koordine edebilecek
rasr
bir
bir uluslaraorganizasyon olugturmak icin karar
kabul edildi. Sempozyumrrn ,rdrndan, Ka_
zal<rstan'da boyle bir orgtittirr kurulmas ve
kayrt yaprlmasr iEin profesor Bolat Karakulov briytik Eahgmalar yapml$tl. Ancak, Kazak
hiiktimetinin Eegitli bahanelerle olugturdugu
engeller sebebiyle bu Eabalar ryr bir girigim
olarak kaldr.
g
il
H
B
E
F
Mrizikal Trirkolo;i sahasmda olan trim
ara$trma ve pratik Eahgmalan koordine ede_
bilecek merkez yantmakttim TtiLrk iilkelerin
ortak vazifesidir ve tabii ki, onlann hepsi bu
onemli fikiri gerEeklegtirmeye mecburdur.
Ancak, Sovyet sonrasl donemde OrtaAsya'da
ekonomik aErdan en mrireffeh millet olarak
sadece- Kazal<rsta.nbu sahada
ban
gahgmalar
yapmak istiyor. Ornefin, Astana,da 2010 yr-
Lnda TtirkAkademisi agil&. Onun Ttirkoloji
sahasmda diler tiLlkelerden bilim adamlanmn
katrlmasryla uluslararasr aragtrmalar yapmak,
Tiirk dilleri,
edebiyat, tarih, sanat, &orro_
mi, felsefe, ktiLltrir, siyaset sahasnda tek bir
uluslararasr veri tabam olugturmak gibi farkh
projeleri var. Duydum kt,201.I-2013 yinda
iddia edilen bu projelerin iEinde Ttirk iralkla_
nmn mtizik sanail uzerine ortaklaga monog_
Kim
bu projede yer alacakve ne zamanbiz onun
neticesini gorebiliriz, bu belli de!il. Bu igte
benim iyimser de$il, en kottimser beklentile_
rim var. Tannm benim yamldr$mr gostersin!
nfi ( 3 cilt olarak ) yazmakplanlanmrq.
Benim kesin inancrma gore, kendi
ktiltrirti gerEekten olrenmek iEin onun ka_
rakteristik ozelliklerini Eahgmak yeterli de_
gildir. Onu komgu ve asli halklann kriLltiirti
ile bidegtirip ortak ozelliklerini de olrenmek
gerekir. Bundan baqka, komqu ve asli halkla_
nn mtizigi folklorunu iyi bilrnek bize sadece
ortak uluslatarasr olaylan belirlemek de$il,
kendi geleneksel miizik tarihinin kayrp say_
falanm yeniden tarumlamak igin de
olabilir.
yurdr-.,
Bu durumda ktiEuk de olsa olumlu bir
siireE oldugu sevindiricidir. Buna clrnekler;
Ttirkiye'de,Azerbaycan,da,Kazal<rstan,dave
Trirk dtinyasrmn diler rilkelerinde dtizenle_
nen Ti.irk halklanmn geleneksel mi.iziSi hak_
krnda uluslararasr konferanslar, r..p*yu-_
lar. En onemlisi, bize Ttirk dtinyasrmn iarih_
sel ve genetik koklerinin ortak ozelliklerini
ve
burada var olan asrlan agan ktiltrirel iliskileri
belirlenmesiyle ilgili ontirntizde duran i arffe
leri aErkEa dtiqtindtirmektedir.
_
Evet, biz sadece son zamanlarda asli
ve komqu halklann ya$aml, hayatr,kaderi, ta_
rihi ile ilgfi kendi manevi geEmigimizi ciddi
anlamaya bagladrk. Burada, ne yazrk ki, bir
Ttirkmen atasozunri dolru kabul edip ha_
reket etmek zotundayrz. T.irkmen.e iovle
sdylenir: "HiEden gig yaggr" ,,HiEbirz i^un
olmayaca$rna geE olsun" yani. Bu atasozikabul ederek soylemek lazrm ki: ,,Oyle olsun,'l
Kaynaklar
1 Dyugaliyev K. Problemr izucheniya muzrki
nrdrskih narodov: zadaEi i metodologiya l/ Traditcion-
r-cr muzka:
istoriya, problemr sohnaneniya
ll*eriah mejdunarodnogo
fck,2m4. -5. L6-2L,
i tazviiya.
nauEnogo seminara,
-
Biq-
2 Eldarova E. Iskusswo aErgov Azetbaycana.
B*u"
-
1984;
I
lGrakulov
B.
Problemruye voprosl
mrlzkal'noy tyurkologii // Vestnik AN KazSSR, 1979,
No 9. - 5.28-11.
4 Karakulov B. O
perspektivah razvitiya
m,'zlal'noy tnrrkologii /l Muzka tyurkskogo mira.
Materiah Pervogo Mejdunarodnogo simpoziuma. - AlmAtJ.,2009.
-s.225-231.
5 Karomatov F. Muzkal'noe nasledye tyurkskih narodov v nashi dn // Muzka tyurkskogo mita.
8 Mammedov T. Azerbaycan xalq-professional
musiqisi: aglq senoti. - Bals, 2002.
9 Muhambetova A.
Problemr dtevnetyurks-
kogo substrata v kul'turah zapadno-kazahstanskogo
kyuya i sredneaziatskogo makoma /l Amanov B., Muhambetova A. Kazahskaya traditcionnaya muzrka i )O(
vek.
-
Almau, 2002.
10 Muhambetova A.Tengrianskiy kalendar'
kak osnova koEevoy tcivilizatcii // Amanov B., Muhambetova A.Kazahskaya traditcionnaya muaka i )O( vek.
-Aknat,2002.
11 Muhambetova
i traditcionnaya
A. I. Tengrianskiy kalendar'
kul'tura kazahov. Awo-
muz:Ir.al'naya
ref. diss... dok. isk.
- ThEkent, 2005.
L2 Pagayev S. Azerbaycan
drcilrgr.
-
folkloru ve apg yara-
Balfl, 1989.
Al-
13 Tansu[ F. Novryvzglyad na muzrku tyrkskik
narodov Evrazii. - istanbul, 2008.
6 triobotarian N. Tebriz agrkLk gelenefi ve agrk
edebiyan, I cilt. - Adana, 2008.
14 Uspenskiy V, Belyayev V Tirrkmenskaya
muztka lOw. red. $.Gulhyev. Red. predisl. i komment.
E.Alekseyeva. - Almatr, 2003. - S. 4I9.
trlateriah Pervogo mejdunarodnogo simpoziuma.
matr, 2009. - S. 215-225.
-
7 Mamedova R. Muzrkal'naya tpukologiya.
Baku,2002.
-
15 Utegalieva S. Hordoforu Tsentral'noy Azii.
-Almatr.2006.
311
N
r
E]
}4
2
EI