Bana Kardeş Geliyor - Neslin Değişen Sesi Anaokulu

REHBERLİK SERVİSİ BÜLTENİ
OCAK 2014
Bana Kardeş Geliyor !
Anne babalar da en az çocuklar kadar aileye yeni katılacak bir bebeğin haberini aldığında duygusal
karmaşalar yaşarlar. Düzenin değişmesi, iş yükünün artması, istenilen ilginin istenildiği kadar
sağlanamaması, uykusuzluk ve yorgunluk ebeveynlerde bir takım duygusal değişimlere yol açar.
Doğal olarak bu değişimden çocuklar da farklı şekillerde etkilenirler. Diğer bir yandan çocuklarının
aileye katılacak bebeğe nasıl tepkiler vereceği konusunda merak hatta endişe yaşarlar. Çocuklar
genellikle iki tür tepki verirler. Kıskançlık sebebiyle ya tamamen içlerine kapanırlar ve sessizleşirler
ya da hırçın ve saldırgan olurlar. Her iki durumda da bu belirtileri ortadan kaldırmak yerine onlarla
baş etmeyi öğretmenizde fayda vardır. Böyle bir durum söz konusu olduğunda dikkat edilmesi
gereken birkaç anahtar noktayı biliyor olmak bizlere kolaylık sağlar.
Çocuklar kardeşin gelişini nasıl algılıyor?
Bebeğe karşı hem kızgınlık, aile karşı ise ilgi bölünmesinden dolayı kırgınlık duyarlar. Uzun bir
süre (özellikle küçük yaşta olan çocuklar) bebeğin eve geçici bir misafir olarak geldiğini düşünüp,
kısa bir zaman sonra geri gideceğine inanırlar. Gerçekle yüzleşip minik misafirin kalıcı olduğunu
anlamaya başlayınca da hayal kırıklığı ile karışık çeşitli olumsuz duygular geliştirebilirler. Bu
sürede yaptığı resimlerde ya da oynadığı oyunlarda oyuncakları konuştururken kardeşini “yok
etmeye” yönelik bazı ipuçlarına rastlayabilirsiniz. Bunlar beklediğimiz tepkiler olduğundan panik
yapmanıza gerek yoktur.
Büyük çocuk kaybettiği ilgiyi geri kazanmak için neler yapabilir?
Psikolojide “regresyon” dediğimiz yani gerileme olarak adlandırdığımız bir süreci yaşayabilir.
Regresyon, çocuğun kazandığı becerilerini bırakıp, bir önceki gelişim basamağına geri dönmesidir.
Örneğin tuvalet eğitimini tamamlamış olan bir çocukta, alt ıslatmalar görülmeye başlanabilir. Ya da
hiç yapmadığı parmak emme davranışı ortaya çıkar. Biberon kullanma, bebeksi konuşma, tuvaletini
uzun süre tutma gibi bir çok değişikliği daha da sıralayabiliriz. Diğer bir yandan da “okula gitmek
istemiyorum” cümlelerini duymaya başlayabilirsiniz ki bu taviz vermemeniz gereken önemli bir
süreçtir. Çünkü çocuğunuz annem evde bebekle baş başa kalacak ben ise okulda olacağım. Terk
edilen “benim” duygusunu yaşar. Böyle bir durumda o okuldan eve dönene kadar eğlenceli bir şey
yapmayacağınızı ve onu bekliyor olduğunuzu zaten bebeğin de bütün gün sadece yemek yediğini ve
uyuduğunu söyleyebilirsiniz.
Anne baba bu süreçte nasıl davranmalı?
Ebeveynlerin bu süreçte dikkat etmeleri gereken en önemli nokta, çocuklarına “biz seni hala eskisi
gibi seviyoruz ve hep seveceğiz” mesajını sık sık veriyor olmalıdır. Çünkü çocuklar hem gelecek
olan sevgiden yoksun kalmaktan hem de günlük rutinlerinin aksamasından endişe duyarlar. Bunun
yanı sıra, bebek geldikten sonra bir takım işlerde çocuktan destek istemek, ona da sorumluluk
vermek kendisini önemli ve işe yarar hissetmesini sağlar. Bu sebeple “Bana kıyafetleri katlamamda
yardımcı olur musun?” şeklinde isteklerde bulunmanız faydalı olacaktır. Böylelikle kendine
güveninin de artmasına katkı sağlamış olursunuz. Buna ek olarak mutlaka kıyaslama yapmaktan ve
örnek göstermekten kaçının. “Bak o ne kadar uslu beni hiç üzmüyor” şeklinde konuşmalardan
özellikle uzak durun
Kardeşin büyük çocuk üzerindeki olumlu etkileri nelerdir?
Gelen kardeşin, büyük olan çocuğun bir takım gelişimsel alanlarındaki ilerlemesine katkısı olur.
Öncelikle çocuğun ilgisi artar ve korumacılık duygusunu geliştirir. Paylaşmayı öğrenir. Ailesine
yardım etmeyi öğrenir. Kardeş varlığı evdeki oyuncak ve kitap sayısının artışına sebep olur.
Çevresel uyaranlar zenginleşir ve kardeşlerin beraber oynamaları duygusal ve bilişsel gelişim
açısından son derece desteklenmiş olur.
Ne zaman yardım almalısınız?
Çocuğunuza kardeş geleceği haberini nasıl vereceğiniz konusunda endişeleriniz varsa ya da
çocuğunuz için olması gereken ideal ortamı hazırlamanıza rağmen kardeş geldikten sonra, okul ve
okul dışındaki yaşantısını uzun süreli olarak olumsuz etkileyen bir durum söz konusu ise bir
uzmandan profesyonel destek almanızda fayda vardır. Böyle durumlarda oyun terapistleri ile
çalışmak bastırılmış duyguları dışa vurmaya, o duygularla baş etmeye ve aile içi ilişkileri
dengelemeye yardımcı olur.
Güzel bir kış olmasını dilerim,
Uzm. Psk. Seren Cananoğlu
Neslin Değişen Sesi Anaokulu
Rehberlik Birimi
**İletişim Yayınlarından Tülin Kozikoğlu'nun “Bu Ne Tatlı Şey Böyle” isimli hikaye kitabını
tavsiye edebiliriz. Keyifli okumalar.