Ailelere KBRN Eğitimi-Korunma Temizleme

KBRN Korunma ve Temizleme
HĠZMETE ÖZEL
1 / 72
Takdim Planı
 KBRN Koruyucu Giyecekler,
 KBRN Ferdi Ġlk Yardım Kitleri,
 KBRN Ferdi KeĢif ve Temizleme Malzemeleri,
 KBRN Temizlemesi,
 Tehlikeli Postaya Yapılacak ĠĢlemler,
 Tehlike Ġkaz ve Alarm ĠĢaretleri.
HĠZMETE ÖZEL
2 / 72
KBRN Koruyucu Giyecekler
KBRN
Koruyucu Maske
Gözleri ve yüzü örterek kullanıcıyı kimyasal ve biyolojik
harp maddeleri ile radyolojik alfa ve beta parçacıklarına
karĢı koruyan en önemli GGKD teçhizatıdır.

HĠZMETE ÖZEL
3 / 72
Standart KBRN Koruyucu Maske (SR10-ST)



Karbonmonoksit’e ve Amonyak buharlarına karĢı,
Havadaki oksijen oranının % 16’dan aĢağı seviyede
olduğu hallerde ( yangın söndürmede ) kullanılmaz.
Gazlara karĢı asgari fiziki koruma süresi;
Levizit-18 saat, Hardal-230 Dk.dır.

Takılan filtre cinsine göre personeli değiĢik sürelerle korur.
HĠZMETE ÖZEL
4 / 72
Standart Askeri Filtre Koruma Süresi (D-12)
KONSANTRASYON
(gr.dk./m3)
DAYANMA MÜDDETĠ
(Dk.)
Siyanojen klorür
5,0 ± 0,3
Hidrojen siyanür
1,2 ± 0,1
Sarin
2,4 ± 0,1
Fosgen
4,0 ± 0,2
80
90
33
100
150
GAZ TĠPĠ
Klorpikrin

HĠZMETE ÖZEL
1 ± 0,1
Test ġartları ;
AkıĢ hızı : 30 Lt. / Dk.
Rutubet : 11,6 ± 0,5 gr/m3
Sıcaklık : 18 ± 20 C
5 / 72
Askeri Filtrelerin ZEM’e KarĢı Etkinliği
HĠZMETE ÖZEL
6 / 72
Özel Maksatlı Maskeler
KaçıĢ maskesi 20 dk. süre ile
Personeli korur ve sıcak bölgeyi
terketmesine imkan tanır.
Siviller için en uygun KBRN
koruyucu malzemesidir.
HĠZMETE ÖZEL
7 / 72
Özel Maksatlı Maskeler
Havalandırma sistemli,
 Solunum kolaylığı sağlayan,
 Hasta,
 Yaralı,
 Çocuk,
 Solunum güçlüğü olanlar
tarafından kullanılan maskedir.

HĠZMETE ÖZEL
8 / 72
KBRN Koruyucu Elbiseler

Kimyasal Harp Maddeleri buharları ve sıvı damlacıklarına,
BHM’lerine ve toksinlerine, alfa ve beta partiküllerine karĢı
koruma sağlayan bir GGKD teçhizatıdır.
HĠZMETE ÖZEL
9 / 72
(A) Düzeyi Koruyucu Elbiseler

Sınırlı ömürlüdür,

Tekrar kullanılabilir,

Fiyatı:
1500 $ + solunum cihazı
Kimyasal/biyolojik kirlilik ortamlarında,
kirliliğin bilinmediği durumlarda keĢif, ani
müdahale ekipleri ve itfaiye personeli
tarafından kullanılır. Temiz hava tüplü
maske
(tercihen
kapalı
devre)
ile
kullanılması gerekmektedir.

HĠZMETE ÖZEL
10 / 72
(B) Düzeyi Koruyucu Elbiseler
A-Düzeyin gereklerini de büyük
ölçüde
karĢılamaktadır.
Entegre
eldiven ve botlarıyla tek parçalı
olan
giysi,
kullanıcıyı
tümüyle
izole eder.

Temiz hava tüplü
solunum
ekipmanı, elbise dıĢından giyilir.
Yüz açıklığı, baĢlıca gaz maskeleriyle
uyumludur.


Fiyatı:
HĠZMETE ÖZEL
600 $ + solunum cihazı
11 / 72
(C) Düzeyi Koruyucu Elbiseler
Geçirgen Elbise ;
 Sıvı veya gaz halindeki kimyasal harp
maddelerine maruz kalındığında en az 24
saat koruma özelliği vardır.
 Ambalajından çıkarıldıktan sonra
koruyuculuk özelliğini en az 30 gün süre
ile muhafaza eder.
Sıvı haldeki kimyasal harp maddeleri ile
temasta 24 saat sonra değiĢtirilmelidir

Fiyatı: 400 $ + solunum cihazı
HĠZMETE ÖZEL
12 / 72
(C) Düzeyi Koruyucu Elbiseler
Geçirgen Olmayan Elbise ;

Genellikle temizleme personelince kullanılır,

Üst düzeyde koruma sağlar,

Polietilen elyaftan üretilmiĢ olup hava
geçirgenliği yoktur,

OluĢturduğu yüksek ısı ve ter buharlarından
dolayı uzun süre giyilemez.
HĠZMETE ÖZEL
13 / 72
(C) Düzeyi Koruyucu Elbiseler
Tek Kullanımlık (Disposable)
Koruyucu Giysi

Kimyasal savaĢ maddelerine karĢı
uzun süreli koruma sağlar.
KBRN Temizlemesi uygulanmaz.
Acil Müdahele Ekipleri tarafından
kullanılır. ( 120 $ fiyatı)
Ġsrail’de her sivil tarafından
kullanımı öğrenilmektedir.
HĠZMETE ÖZEL
14 / 72
KBRN Koruyucu Bot Kılıfı
Bilinen tüm Kimyasal Harp Maddelerine,
mikroorganizmalara ve radyolojik toz parçacıklarına
karĢı ayakları 24 saat süreyle koruyan,
 Geçirgen olmayan butil kauçuktan imal edilmiĢ bir
KBRN koruyucu teçhizatıdır.

HĠZMETE ÖZEL
15 / 72
KBRN Koruyucu Eldiven




Geçirgen olmayan kauçuktan (butil) imal edilmiĢ,
Yapılacak iĢe uygun olarak farklı kalınlıklarda,
DıĢ eldiven ile teri emmesi için iç eldivenden
oluĢmuĢtur.
Delinip, yırtılıp ve aĢınmadıkça defalarca
temizlenerek kullanılabilir.
HĠZMETE ÖZEL
16 / 72
Otomatik Atropin Enjektörü



Muharebe ortamında yada terör eylemlerinde,
sinir gazlarının kullanımı sonucu oluĢan zehirlenmelerde,
panzehir olarak kullanılan, içinde atropin sülfat ve
obidoksim klorit bulunan ilk yardım kitidir.
Hakiki (sarı bant)
Her personelde 3 adet bulunur,
Sarı tapalı olanlar gerçek, kırmızı tapalı olanlar eğitim
maksatlı olarak kullanılır.
Eğitim Maksatlı (kırmızı bant)
HĠZMETE ÖZEL
17 / 72
Sinir Gazı Ön Tedavi Tableti
Tabletin Etkisi !
Sinir gazından etkilenen vücutta, ağrının/acının çok
yüksek seviyede hissedilmesini tetikleyen asetilkolin
hormonları çalıĢtırılır.
 Düzenli olarak alınan Pyridostigmin Bromidi tabletleri
ile; vücutta asetilkolin hormonlarının çalıĢmasını
durduran asetilkolinesteraz hormonlarının salgılanması,
dolayısıyla ağrı/acının dindirilmesi sağlanır.

HĠZMETE ÖZEL
18 / 72
Potasyum Ġyodin Tableti
Tableti Kim / Ne Maksatla Kullanır ?
Radyasyona iliĢkin bir yayılım öncesinde / anında /
sonrasında, radyasyon uzmanı sağlık birimlerince karar
verilip uzman denetiminde baĢlatılan, Potasyum Ġyodin
tabletleri alımıyla, vücuttaki tiroid bezlerinin “iyodin” ile
doldurulması sağlanır ve zararlı “radyoaktif iyodin”in
tiroid bezlerinde birikmesi/ vücuda zarar vermesi önlenir.
 Nükleer tesislerce ve sağlık teĢkillerince ikmal edilerek
zarar görmesi muhtemel bölgelerdeki çalıĢanlara /
yaĢayanlara dağıtılır. Radyasyon ortamında kullanılır.

HĠZMETE ÖZEL
19 / 72
Potasyum Ġyodin Tableti
Tabletlerin Doz Alımı Nasıl Olmalı ?
MĠKTAR
GRUP
18 YaĢından Büyüklere
12-18 YaĢ Grubundaki
68 Kg.’ dan Ağır Çocuklara
12-18 YaĢ Grubundaki
68 Kg.’ dan Hafif Çocuklara
1 Tablet
130 mg.
1 / 2 Tablet
65 mg.
1 Ay - 03 YaĢ Grubundaki Çocuklara
1 / 4 Tablet
32,5 mg.
1 Aylıktan Küçük Bebeklere
1 / 8 Tablet
16,25 mg.
03 - 12 YaĢ Grubundaki Çocuklara
 Tabletler mümkünse aç karnına alınmalıdır.
 Tabletler yutularak alınır,
 Bebeklere/ küçük çocuklara/ tablet yutamayanlara ise; toz haline getirilip süte,
bebek mamasına, suya, portakal suyuna, maden suyuna, çilek Ģurubuna
karıĢtırılarak verilir.
 Günde 1 dozdan yüksek miktarlarda alınmamalıdır.
 Bu tabletlerin maksimum toplam dozu 1 gramı geçmemelidir.
 Tabletler; 24 saat süreyle koruma sağlamakla birlikte, radyoaktiviteye maruz
kalınmadan 6 saat öncesinde alındığında maksimum korunma sağlar. 10 saatten
sonra alınması durumunda hiçbir etkisi olmaz.
HĠZMETE ÖZEL
20 / 72
T1 Ferdi Temizleme Tozu
Aluminyum
Silikat
 Ferdi cilt temizliğinde kullanılır,
 Ordu ilaç fabrikasında üretilmektedir .
 Kirliliği emer ve 24 saat içinde hapseder.
 1 dakika sıvı kirliliği emmesi için beklenir.
 Ağız, burun ve açık yaraya temas ettirilmez
HĠZMETE ÖZEL
21 / 72
KHM Tespit Kağıdı
M
8
M
9
 KHM tespit kağıdı yapıĢkan özellikte 25 yapraktır,
 Sıvı KHM’ni 3 farklı renk değiĢtirerek/ tek renk tespit eder,
 Çok güvenilir değildir, ortamdaki çeldiricilerden etkilenir,
 30 sn.’de / 20 sn.’de sonuç verir,
 M9 KHM Tespit kağıdının rulo tipi de mevcuttur.
HĠZMETE ÖZEL
22 / 72
Tehlikeli Postaya Yapılacak ĠĢlemler
Bildiğiniz gibi bazı önemli kiĢi
ve kurumlara zaman zaman
Ģüpheli
tehdit
mektupları
gelmektedir. Bunlardan birçoğu
boĢ zarf çıkarken, bazılarında
Ģarbon sporları görüntüsü verilen
tozlu materyaller bulunmaktadır.

HĠZMETE ÖZEL
23 / 72
Tehlikeli Postaya Yapılacak ĠĢlemler
Ancak postanın normal olduğu
yada bilinen bir kandırmacayla iliĢkili
olduğu
kesin
olarak
tespit
edilmedikçe, inandırıcı bir tehdidin
var
olduğu
düĢünülmelidir.
ġarbon bakterisi taĢıdığı tespit edilen
bu mektup, 2001 yılında Amerikalı bir
Senatörün ofisine, geldi.

HĠZMETE ÖZEL
24 / 72
Tehlikeli Postaya Yapılacak ĠĢlemler
Fazla sayıda yollanmıĢ olma,
Karakteristik
Özellikleri
Elle ve kötü yazılmıĢ tarzda yazı,
Hatalı unvanlar, Unvan var-isim yok,
Genel ifadelerin hatalı yazımı,
Ġade adresinin bulunmaması,
Görünür bozulmalar,
HĠZMETE ÖZEL
AĢırı ağırlık,
25 / 72
Tehlikeli Postaya Yapılacak ĠĢlemler
Karakteristik Özellikleri
Zarf üzerinde "KĠġĠYE ÖZEL" veya"GĠZLĠ" gibi kısıtlayıcı
ifadeler olması,
Pul üzerindeki damganın iade adresiyle alakasız Ģehir
ismi içeriyor olması,
izmit
istanbul
KĠġĠYE ÖZEL
Özel Dağıtım
HĠZMETE ÖZEL
GĠZLĠ
26 / 72
Tehlikeli Postaya Yapılacak ĠĢlemler
Karakteristik Özellikleri
Zarf
üstündeki
aĢırı
güvenlik
önlemi, (selobant, paket lastiği gibi ),


ġiĢkin veya düzgün olmayan zarflar,

Çıkıntı yapmıĢ alüminyum folyo tel,

Yağ lekeleri, uçuk renkler ve koku,
HĠZMETE ÖZEL
27 / 72
Tehlikeli Postaya Yapılacak ĠĢlemler
Mektup Bombası Nasıl
Patlar?

Zarf açılır ve içindekiler çıkartılır,

Kaplayan kağıt çıkartılır,

Karton açılır,
Sonrasını zaten hatırlayamazsınız!
HĠZMETE ÖZEL
28 / 72
Tehlikeli Postaya Yapılacak ĠĢlemler
Ġçinde Süpheli Toz/Madde Olan Zarf
Açılmadan Önce Yapılacak ĠĢlemler
Paniğe Kapılmayın
HĠZMETE ÖZEL

Ağız ve burunu kapatan toz
maskesi ve plastik eldiven kullanın.

Zarfı
sallamayın
ve
Ģüpheli
mektubun içeriğini dökmeyin.

Zarfı veya paketin içindeki içeriğin
sızıntısını engellemek için plastik
bir torbaya veya benzer bir kaba
koyun.
29 / 72
Tehlikeli Postaya Yapılacak ĠĢlemler
Toz yüzeye dökülmüĢse
temizlemeye çalıĢmayın.

Dökülen içeriği derhal elbise, gazete kağıdı veya
çöp bidonu gibi bir Ģeyle kapatın ve bunu açmayın.


Bedeninize dokunmayın, koklamayın, tatmayın.

Bölgedeki vantilatörleri/ havalandırmayı kapatın.

Kullandığınız eldivenleri tersyüz ederek çıkarınız.
HĠZMETE ÖZEL
30 / 72
Tehlikeli Postaya Yapılacak ĠĢlemler
Kurumunuzun böyle durumlar için
kabul edilen kurallarını tatbik edin.

Amirinizi, diğer çalıĢanları ve bina
güvenliğini durumdan haberdar edin.


Eğer evde/iĢ yerindeyseniz;
uzman ekiplerin gelmesi için
112 ve 155'i
veya bulunduğunuz ildeki Ġl Sivil
Savunma Müdürlüğünü arayın.
HĠZMETE ÖZEL
31 / 72
Tehlikeli Postaya Yapılacak ĠĢlemler
Pencereleri kapatarak,
oda dıĢına çıkın ve kapıyı
kapatın.

Mümkünse kapı altını
ıslak bir bezle kapatın ve
uzman
ekipler
gelene
kadar bir yere ayrılmayın.

Hiç kimsenin buraya
girmemesi için herkesi
uyarın ve bölgeyi boĢaltın.

HĠZMETE ÖZEL
32 / 72
Tehlikeli Postaya Yapılacak ĠĢlemler
Tozun veya Ģüpheli içeriğin yüzünüze
bulaĢmasını engellemek için, yakınınızda
lavabo varsa ellerinizi sabun ve suyla yıkayın.

HĠZMETE ÖZEL
33 / 72
Tehlikeli Postaya Yapılacak ĠĢlemler
ġüpheli mektup yada paket ilk fark edildiğinde
odada bulunan herkesin bir listesini yapın.

Bu listeyi hem bölgenizdeki KBRN ekipleri ile
sağlık yetkililerine, hem de soruĢturmayı
yönetecek olan güvenlik ekiplerine veriniz.

HĠZMETE ÖZEL
34 / 72
Kirlenmenin ġekli ve Kaynağı
Hangi Harp
Hangi Halde
Maddeleri
Bulunur
Kimyasal
KATI
Biyolojik
Radyolojik
Kimyasal
HĠZMETE ÖZEL
Hangi ġekilde Görülürler
DonmuĢ sis,
aerosol, Ġnce toz
veya pudra, serpinti
SIVI
Sis, buhar ve yağmur
damlacığı,
ġurup veya jöle
GAZ
Gaz bulutu
35 / 72
Kirlenme Tehlike Türleri
TaĢıma

Sıvı veya katı harp
maddeleriyle kirlenmiĢ
bir yüzeye temas eden her Ģey, kirliliği kapmaya
ve onu bir yüzeyden diğerine geçirmeye neden
olacaktır. Bu yüzden kirliliğin, temiz alanlara
taĢınmasına mani olunmalıdır.
HĠZMETE ÖZEL
36 / 72
Kirlenme Tehlike Türleri
Yayılma

Sıvı kimyasal harp maddeleriyle kaplı bir
yüzeye dokunmak, kirliliği aynı zemin üzerinde
yayabilir ve kirlenmiĢ
alanın ebadı büyür.
Bu da, temizlik için daha fazla ;
HĠZMETE ÖZEL

temizleyici malzeme,

emek,

zaman gerektirir.
37 / 72
Kirlenme Tehlike Türleri
Yayma
Kimyasal sıvı kirlenmesi,
süratle, gözenekli yüzeylerce
emilir. Kirlenen yüzey gaz
neĢretmeye baĢlar ; çevreye
yayılan gaz ya havaya karıĢır
yada dokunan her yüzeye
aktarılır.

HĠZMETE ÖZEL
38 / 72
Kirlenme Tehlike Türleri
Buhar Tehlikesi
Havadaki toz, aeresol veya
gerçek gazlar) nefes yolu ile
alınabilecek her türlü kirliliktir.


Genel olarak, açık arazide gazlar çabuk
dağılır ve temizlemeye gerek duyulmaz.

Ancak bazı harp maddesi buharları havadan
yere inerler ve yüzeyleri kaplarlar.
HĠZMETE ÖZEL
39 / 72
Kirlenme Tehlike Türleri
Radyasyon
Çoğunlukla serpinti olarak ortaya çıkan
radyoaktif toz ve kirlenmiĢ malzemeler ile
yayılır.

Temizlenmesi
yönünden
katı
halde
bulunuĢu göz önüne alınmalıdır .

HĠZMETE ÖZEL
40 / 72
Sabun ve Deterjanlar
•
•
•
Kullanım:
– KHM’nin ve BHM’nin temizlenmesi
için fazlaca sürtülerek temizleme
yapıldığında etkili olabilir.
Uygulama:
– 0.5 kg. sabun: 18 litre su.
Risk:
– Akan madde zehirlidir;
EtkisizleĢmez.
HĠZMETE ÖZEL
41 / 72
Ġyotlu Su Temizleme Tableti (Biyolojik)
Ġçme suyunu kaynatma imkanı olmadığı
zamanlarda matara baĢına iki adet iyotlu su
temizleme tableti atılır.
HĠZMETE ÖZEL
42 / 72
Dezenfektan Klor
Mutfak malzemeleri veya sebze, meyveler,
hazırlanan solüsyon içinde 30 dk. bekletilir ve bol
temiz su ile durulanır. Solüsyon bir defadan
fazla kullanılmaz.
HĠZMETE ÖZEL
43 / 72
Sodyum Hipoklorit (ÇamaĢır Suyu)
5 dk.
Yakıcı

V

bakteri sporları dahil
tüm BHM
Kimyasal temizlik için :
1 ölçü/10 ölçü su
5 dk. beklenir (insan)
Biyolojik temizlik için :
1 ölçü/5 ölçü su
10-15 dk. beklenir (malzeme)
HĠZMETE ÖZEL
44 / 72
Kalsiyum Hipoklorit (HTH) (Kireç Kaymağı)
15 dk.0/0 2
5 dk.0/0 5
Yakıcı

V

bakteri sporları dahil
tüm BHM
Paslandırıcıdır, buharı zehirlidir.
Elbiseyi tahrip eder, deriyi yakar.
Koruyucu elbise ve maske mutlaka
giyilmelidir.

HĠZMETE ÖZEL
45 / 72
Sodyum Karbonat
(Yıkama Sodası,Soda Külü,Soda Tuzu,
ÇamaĢır Sodası)
G (sinir) ve CN (göz yaĢı) gazlarına karĢı
etkilidir. G tipi harp maddesine karĢı çok çabuk
(5 dakikada) tesirini gösterir. VX için kullanılmaz
% 10 luk eriyik halinde kullanılır.
HĠZMETE ÖZEL
46 / 72
Aseton ve Eter
• Kullanım:
– Sinir ve yakıcı gazları
eritir ve akıtır.
• Uygulama:
– Olduğu gibi kullanılır.
• Riskler:
– EtkisizleĢmez.
BulaĢmıĢ akıntı kontrol
edilmelidir.
-Son derecede yanıcıdır.
HĠZMETE ÖZEL
47 / 72
Etilen Glikol
• Kullanım:
– KHM’ni eritip akıtır.
• Uygulama:
– Hazırlamak gerekmez.
• Risk:
– Akan su kontrol edilmelidir.
EtkisizleĢmez.
HĠZMETE ÖZEL
48 / 72
Amonyak
• Kullanım:
– G Tipi uçucu sinir gazları.
Uygulama
– Hiçbir hazırlık gerekmez.
• Risk:
– Solunum korunması gerekir.
HĠZMETE ÖZEL
49 / 72
Buhar ve Su
Nükleer
Kimyasal
Biyolojik
Kirliliği fiziksel olarak
kaldırmada etkilidir. Kirliliği
nötralize etmez.
HĠZMETE ÖZEL
50 / 72
Emici Maddeler
Kimyasal
Yüzeylerden kaba kirliliği fiziksel
olarak almak için kullanılır.
HĠZMETE ÖZEL
51 / 72
Cilt Temizliği
Kimyasal ve zehirli harp
maddeleri
çıplak
cilde
temas
ettiği
zaman,
1 dakika içinde temizleme
tekniklerine baĢlanır,
Özellikle sinir gazları cilt
tarafından süratle emilir ve
dakikalar
içinde
ölüm
gerçekleĢebilir.
HĠZMETE ÖZEL
52 / 72
Cilt Temizliği
KHM’ne maruz kalındığında :
Hemen veya en geç 15 dk.içinde temizleme
tozu veya ferdi temizleme kitleri kullanılır,
Cilt temizleme kiti yoksa, kirlenme, ciltten bir
kumaĢ parçasına emdirilebilir veya su ve
sabunla durulanarak temizlenebilir.
HĠZMETE ÖZEL
53 / 72
Cilt Temizliği
BHM’ne maruz kalındığında :
En iyi biyolojik savunma,
taarruza uğramadan önce,
tedbir almaktır.
AĢılar periyodik olarak
yapılmalı, sağlık önlemlerine
riayet edilmeli ve cilt üzerindeki
yaralar sarılı tutulmalıdır.
Su ve sabunla yıkamak, hemen
hemen
tüm
biyolojik
harp
maddelerini ciltten atar.
HĠZMETE ÖZEL
54 / 72
Cilt Temizliği
NRHM’ne maruz kalındığında :
Kirlenme bir bez ile silinir veya suyla ıslatılıp
silinir.
HĠZMETE ÖZEL
55 / 72
Gıdaların Temizlenmesi
Grup-I Sadece KHM buharlarına maruz
kalmıĢ
teneke
kutu
paketlenmiĢ, açılmamıĢ,
Grup-II
içinde
veya
Katı
KHM, biyolojik veya
radyoaktif serpinti ile kirlenmiĢ, paketi
açılmamıĢ,
Grup-III PaketlenmemiĢ veya zayıf
paketlenmiĢ ve sıvı veya buhar KBRN
kirliliğe maruz kalmıĢ,
Grup-IV Yiyecek zinciri sırasında
kirlenmiĢ gıdalar.
HĠZMETE ÖZEL
56 / 72
Gıdaların Temizlenmesi
Grup-I :
30 Dk. çamaĢır suyu
bileĢiği içine daldırılır.
(100 lt. suya 2 lt. çamaĢır
suyu).
Durulanır
ve
10 Dk. havalandırılır.
HĠZMETE ÖZEL
57 / 72
Gıdaların Temizlenmesi
Grup- II :
Ambalajın üzerindeki tozun kaldırılmasıyla
kolayca temizlenir. Su ve sabunla yıkanarak,
fırçalanarak veya ambalajı çıkarılarak yapılır. (N)
Ġki hafta bekletildikten sonra radyasyon yoksa
tüketilebilir. (N)
HĠZMETE ÖZEL
58 / 72
Gıdaların Temizlenmesi
Grup- III :
30 Dk. kaynayan sabunlu suya daldırıp
durulanarak, veya sıcak sabunlu su ile yıkayıp,
durulayıp, havalandırarak temizlenir. (K)
Su ve sabunla yıkanır, sonra
dezenfektan
bileĢik
içine
daldırılır. (Dezenfektan, klor, 1/3
bardak çamaĢır suyu 40 lt. su)
(B)
HĠZMETE ÖZEL
59 / 72
Gıdaların Temizlenmesi
Grup-III :
Yiyecek stoğu yeterli ise kirli
malzemeler imha edilir. Stok
azaldıysa, yüzeyde kirlenme
olan yiyecekler, kirlenme olan
yüzeyin kaldırılması ile veya
yıkanarak temizlenir. (N)
Patates, havuç, pancar, Ģalgam su altında
yıkanarak, ovuĢturularak arkasından kabukları
soyularak ve tekrar yıkanarak temizlenebilir. (N)
HĠZMETE ÖZEL
60 / 72
Gıdaların Temizlenmesi
Grup-III :
Salatalık, domates, kiraz, üzüm,
erik ve ince kabuklu kabak, su veya
deterjana batırılarak ve kuvvetlice
çalkalanıp
veya
fırçalanıp
durulanarak temizlenir. (N)
HĠZMETE ÖZEL
61 / 72
Gıdaların Temizlenmesi
Grup-III :
(B) ÇeĢitli piĢirme metotları
kullanılabilir. Basınçlı tip tencereler
kullanılır. Yiyecek kullanılamaz hale
getirilmeden ısıtılabildiği kadar
ısıtılmalıdır.
Patates gibi gıdalar ve sert kabuklu
meyve ve sebzeler yıkanıp, ovulduktan
sonra soyularak tekrar yıkanarak
temizlenebilir. (K)
HĠZMETE ÖZEL
62 / 72
Gıdaların Temizlenmesi
Grup-IV :
Temizlenmesi pratik değildir. Et
ve süt bu Ģekilde kirlenmeye en
çok
maruz
kalan
gıda
maddeleridir. (N)
Meyveler, sebzeler, kök bitkileri ve tahıllar
sindirildiği takdirde tehlikeli olabilecek miktarda
radyoaktivite içerebilirler. (N)
HĠZMETE ÖZEL
63 / 72
Gıdaların Temizlenmesi
Grup-IV :
Radyoaktif madde yiyen
tavuklar kirlenmiĢ yumurta
yumurtlayabilirler.
Radyoaktivitenin
yoğunlaĢır.
Sarısı
ve
çoğunluğu
kabukta
beyazı
verecek
zarar
miktarda radyasyona sahip değildir ve yenebilir.
Vücuttaki radyoaktif yük fazla ise tavuklar
yumurtlayamaz. (N)
HĠZMETE ÖZEL
64 / 72
Tehlike Ġkaz ve Alarm ĠĢaretleri
SARI ĠKAZ (ALARM)
Hava saldırısı ihtimali var olduğunu iĢaret eden sarı ikaz,
3 dakika süren düz siren sesi ile duyurulur.
Bu ikazı duyunca; bina içindeki doğal gaz, hava gazı,
elektrik, su ana anahtarlarını kapatınız. Yanan ocak, soba
gibi Ģeyleri söndürünüz, kapı ve pencereleri kapatıp,
perdeleri çekiniz, daha önceden sığınak yerinde
hazırlanmamıĢsa gerekli malzmeleri sığınağa taĢıyınız.
DıĢarıda bulunuyorsanız; ikaz haberini duyunca hemen
sığınabileceğiniz bir sığınak veya sağlam bir bodrum,
duvar dibi veya bir çukura yaklaĢınız. Hemen gidilmesi
mümkün ise evinize veya iĢ yerinize gidiniz.
HĠZMETE ÖZEL
65 / 72
Tehlike Ġkaz ve Alarm ĠĢaretleri
SIĞINAK MALZEMELERĠ :
Varsa maske ve filtre,
Ġlkyardım çantası (gazlı bez,
steril pansuman, hazır
pansuman, flaster ve lüzumlu
sürekli alınan ilaçlar),
Pilli /transistorlü radyo,
El feneri, gemici feneri,
Gaz ocağı,
Mevsime göre giyecekler,
Tabak, bardak, çatal, kaĢık,
Ġçme ve kullanma suyu,
Paketli gıdalar.
HĠZMETE ÖZEL
66 / 72
Tehlike Ġkaz ve Alarm ĠĢaretleri
KIRMIZI ĠKAZ (ALARM)
Hava saldırısı tehlikesi olduğunu iĢaret eden kırmızı ikaz,
3 dakika süren yükselip alçalan dalgalı siren sesi ile
duyurulur.
Bu ikazı duyunca; Sarı ikaz sırasında eksik kalanları
tamamlayınız, gerekli olan malzemeleri de yanınıza alarak
hemen sığınak yerine gidiniz. Tehlike geçti ikazı verilinceye
kadar sakin bir Ģekilde burada bekleyiniz.
Bina dıĢında bulunuyorsanız; hemen en yakın bir sığınak
veya sağlam bodrum, duvar dibi veya çukur bir yere
sığınarak saklanınız. Tehlike geçti ikazına kadar sükunetle
bekleyiniz.
HĠZMETE ÖZEL
67 / 72
Tehlike Ġkaz ve Alarm ĠĢaretleri
RADYOAKTĠF SERPĠNTĠ ĠKAZI (ALARMI)
Radyoktif Serpinti tehlikesini iĢaret eden kırmızı ikaz,
3 dakika süren kesik kesik siren sesi ile duyurulur.
Bu ikazla hemen, yukarıda olduğu gibi gereken malzeme ve
yiyecek maddeleri ile birlikte sığınak veya sığınma yerlerine
gidiniz. Yapılacak uyarılara hazırlıklı bulunuz.
HĠZMETE ÖZEL
68 / 72
Tehlike Ġkaz ve Alarm ĠĢaretleri
KĠMYASAL SAVAġ MADDELERĠ TEHLĠKESĠ ĠKAZI (ALARMI)
Saldırının ikazı radyoaktif serpintide olduğu gibi; 3 dakika
süreli kesik kesik siren sesi ile radyo/TV’den verilir.
Bu ikazı duyunca,bulunduğunuz binada sığınak veya
sığınma yeriniz yoksa; iç kısımlarda penceresi az ve
korunmaya elveriĢli bir bölümü sığınma yeri olarak
seçiniz.
Ġçeriye gaz sızmasını önlemek için kapı ve pencere gibi
yerlerin çevresi ve aralıklarını bant macun veya çamaĢır
suyuna batırılmıĢ bezlerle kapatınız.
Ağız ve burunu ıslatılmıĢ bez arasına konulmuĢ ıslak
pamukla maskeleyiniz.
Ġlk yardım malzemeleri, depolanmıĢ su ve temiz bezleri
alarak sığınakta tehlike geçti haberine dek bekleyiniz.
HĠZMETE ÖZEL
69 / 72
Tehlike Ġkaz ve Alarm ĠĢaretleri
KĠMYASAL SAVAġ MADDELERĠ TEHLĠKESĠ ĠKAZI (ALARMI)
Saldırının ikazı radyoaktif serpintide olduğu gibi; 3 dakika
süreli kesik kesik siren sesi ile radyo/Tv’den verilir.
Açık alanda iseniz; en yakın kapalı yere giriniz, yalnız kapalı
yere girmeden önce, elbiselerinize gaz bulaĢmıĢ
olabileceğinden,
elbiselerinizi
yıkayınız/değiĢtiriniz,
mümkünse naylon torbaya koyunuz. Cildinizi de bol su ile
yıkayınız. Su yoksa; temiz bir bezle bulaĢan yeri sürtmeden
emdirilerek temizleyiniz. Kimyasal gaza maruz kalmıĢ kiĢide
nefes alma zorluğu, baĢ dönmesi, kusma, kızarıklık ve
gözlerde yanma, ĢiĢme görüldüğünde, yine bol su ile bu
bölgeleri yıkayınız. KiĢiyi sıcak tutunuz, fazla hareket
etmeyiniz. En kısa zamanda tedavi merkezine ulaĢmaya
çalıĢınız. KirlenmiĢ araç ve gereçlerinizi deterjanlı su veya
çamaĢır suyu ile temizleyerek gerekirse kullanınız.
HĠZMETE ÖZEL
70 / 72
Tehlike Ġkaz ve Alarm ĠĢaretleri
BEYAZ ĠKAZ ( TEHLĠKE GEÇTĠ )
Tehlike geçti iĢareti, radyo, televizyon, hoparlör, megafon
gibi araçlarla duyurulur.
Bu haberi duyunca sığındığınız yerden çıkarak normal
yerlerinize dönünüz, yardıma muhtaç olanlar varsa
yardım ediniz.
Bu Ġkaz ve Alarm iĢaretlerini tanımak, tanıtmak ve
alınacak tedbirleri bilmek, olağanüstü hal ve savaĢ
durumundan en az zararla çıkmamızı sağlayacaktır.
HĠZMETE ÖZEL
71 / 72