DVD sürücülerini araştırın

Transkript

DVD sürücülerini araştırın
13.3 Dizüstü bilgisayar bileşenlerini seçme
13.3.4 Ek RAM seçme
RAM (Rastgele Erişimli Bellek) eklemek, dizüstü bilgisayarın daha iyi
başarım göstermesini sağlayabilir. Ek RAM, işletim sisteminin, sabit disk
takas dosyasını kullanarak veri okuyup yazma sayısını azaltarak süreci
hızlandırır. Doğrudan RAM'den veri okuma ve yazma, takas dosyaları
kullanmaya göre daha hızlı bir yoldur. Ayrıca RAM, işletim sisteminin birden
fazla uygulamayı daha etkili bir şekilde çalıştırmasına yardımcı olur.
Dizüstü bilgisayarlarda grafik işleme işlemi, genellikle CPU tarafından
gerçekleştirilir ve CPU görüntülemek üzere kodunu çözerken videoyu
depolamak için fazladan RAM gerektirir. Video paylaşımı ve video
düzenleme gibi yeni uygulamalar, dizüstü bilgisayarından daha fazla
başarım beklemektedir. Genişleme RAM'i takmak dizüstü bilgisayar
başarımının yükselmesine yardımcı olabilir.
Dizüstü bilgisayarın markası ve modeli, gereken RAM yongasının türünü
belirler. Dizüstü bilgisayarla fiziksel olarak uyumlu olan doğru bellek
türünün seçilmesi önemlidir. Çoğu masaüstü bilgisayar, Çift Hat İçi Bellek
Modülü (DIMM) yuvasına oturan bellekler kullanır. Çoğu dizüstü bilgisayar,
Küçük Hat Dışı DIMM (SODIMM) denilen daha küçük bir profil belleği
yongası kullanır. SODIMM'ler DIMM'lere göre daha küçüktür; bu nedenle
dizüstü bilgisayarlarda, yazıcılarda ve alan tasarrufunun istendiği diğer
aygıtlarda kullanılmak için idealdir. Bellek değiştirirken veya eklerken,
dizüstü bilgisayarda bellek eklemek için uygun yuvaların olup olmadığını ve
Şekil 1'de gösterildiği gibi dizüstü bilgisayarın eklenen bellek miktarını ve
türünü destekleyip desteklemediğini belirleyin.
Ek RAM satın alıp takmadan önce biçim katsayısı özellikleri için dizüstü
bilgisayar belgelerine veya üreticinin web sitesine bakın. RAM'in dizüstü
bilgisayarın neresine takılacağını öğrenmek için belgeleri kullanın. Çoğu
dizüstü bilgisayarda RAM, Şekil 2'de gösterildiği gibi kasanın alt tarafında
bulunan bir kapağın arkasındaki yuvalara yerleştirilir. Ancak bazı dizüstü
bilgisayarlarda RAM yuvalarına erişmek için klavyenin sökülmesi gerekir.
DİKKAT: RAM'i takmadan önce, bellek modüllerini takarken oluşabilecek
ESD (Elektrostatik Boşalma) ile ilgili hasarların önüne geçmek çin pili çıkarın
ve bilgisayarın elektrik çıkışı bağlantısını kesin.
O anda takılı olan RAM miktarını doğrulamak için POST (Açılış Sınaması)
ekranını, BIOS'u (Temel Giriş/Çıkış Sistemi) veya Sistem Özellikleri
penceresini kontrol edin. Şekil 3'te RAM miktarının Sistem Özellikleri
penceresinin neresinde bulunduğu gösterilmektedir.
Başlat > Denetim Masası > Sistem > Genel Sekmesi
Çalışma Sayfası
Dizüstü bilgisayar RAM'i
Dizüstü bilgisayar genişleme belleğini araştırın
13.4 Dizüstü bilgisayarlara yönelik koruyucu bakım kurallarını ve
yöntemlerini tanımlama
Dizüstü bilgisayarların düzgün bir şekilde çalışmayı sürdürmesi için,
koruyucu bakım düzenli aralıklarla uygulanacak şekilde programlanmalıdır.
Dizüstü bilgisayarlar taşınabilir olduğundan, zararlı maddelere ve koşullara
maruz kalmaları masaüstü bilgisayarlara göre daha olası bir durumdur:
•
•
•
•
•
•
Kir ve toz
Sıvı dökülmesi
Aşınma ve yıpranma
Sıvı damlaması
Aşırı sıcak veya soğuk
Aşırı nem
Veri dosyalarının ve klasörlerinin düzgün yönetimi, veri bütünlüğünü
sağlayabilir.
Bu bölümü tamamladıktan sonra, şunları yapabileceksiniz:
•
•
Dizüstü bilgisayarlara yönelik bakımın nasıl programlanacağını ve
gerçekleştirileceğini açıklama.
Masaüstü bilgisayarlar ile dizüstü bilgisayarlar arasında nasıl veri
sürüm denetimi yapılacağını açıklama.
13.4 Dizüstü bilgisayarlara yönelik koruyucu bakım
kurallarını ve yöntemlerini tanımlama
13.4.1 Dizüstü bilgisayarlara yönelik bakımın nasıl
programlanacağını ve gerçekleştirileceğini tanımlama
Düzgün bakım, dizüstü bilgisayar bileşenlerinin daha etkili çalışmasına
yardımcı olur ve cihazın ömrünü uzatır.
Etkili bir koruyucu bakım programında rutin bir bakım programı
bulunmalıdır. Çoğu kuruluşun hazır bir koruyucu bakım programı
vardır. Yoksa, yeni bir program oluşturmak için yöneticiyle işbirliği
yapın. En etkili koruyucu bakım programları aylık olarak bir dizi rutin
işlemin gerçekleştirilmesini gerekli kılar, ancak yine de bakımın
kullanıma bağlı olarak gerçekleştirilmesine izin verir.
Dizüstü bilgisayara yönelik koruyucu bakım programı kuruluşun
kendisine özgü uygulamaları içerebilir, ancak şu standart yordamları
da içermelidir:
•
•
•
Temizlik
Sabit disk bakımı
Yazılım güncellemeleri
Dizüstü bilgisayarı temiz tutmak için sorun çıktığında değil, sorun
çıkmadan önce harekete geçin. Sıvıları dizüstü bilgisayardan uzak
tutun. Dizüstü bilgisayarınızda çalışırken yemek yemeyin ve
kullanımda değilken dizüstü bilgisayarı kapatın. Dizüstü bilgisayarı
temizlerken asla amonyak içeren güçlü temizleyiciler veya solüsyonlar
kullanmayın. Şekil 1'de gösterildiği gibi dizüstü bilgisayar temizliği için
aşındırıcı olmayan malzemeler önerilmektedir:
•
•
•
•
Sıkıştırılmış hava
Yumuşak temizleme solüsyonu
Kulak temizleme çubukları
Yumuşak, artık bırakmayan temizlik bezi
DİKKAT: Temizlemeden önce, dizüstü bilgisayarın tüm güç
kaynaklarıyla bağlantısını kesin.
Rutin bakım, aşağıdaki dizüstü bilgisayar bileşenlerinin aylık
temizliğini kapsar:
•
•
•
•
•
Dış kasa
Soğutma delikleri
Giriş/Çıkış bağlantı noktaları
Ekran
Klavye
NOT: Herhangi bir zamanda dizüstü bilgisayarın temizlenmesi
gerektiği kolayca anlaşılıyorsa, derhal temizleyin. Bir sonraki
programlanmış bakımı beklemeyin.
İşletim sisteminin de bakımı yapılmalıdır. Dosyalar açıldıkça,
kaydedildikçe ve silindikçe sabit disk düzensiz bir hal alabilir. İşletim
sistemi, parçalanmış dosyalar arasında arama yapıyorsa bilgisayar
yavaşlayabilir. Ancak Windows XP'de sabit diski temizlemenize
yardımcı olacak iki program vardır:
•
•
Disk Temizleme
Disk Birleştiricisi
Disk Temizleme programını çalıştırmak için [Şekil 2]:
1.
2.
3.
4.
Temizlemek istediğiniz sabit diski seçin.
Sağ tıklayın ve Özellikler'i seçin.
Genel sekmesinde Disk Temizleme'ye tıklayın.
Bir dizi onay kutusu, silinebilecek dosyaları görüntüler. Silmek
istediğiniz dosyalara yönelik kutuları seçin ve Tamam'a
tıklayın.
Disk Birleştiricisi programını çalıştırmak için [Şekil 3]:
1. Temizlemek istediğiniz sabit diski seçin.
2. Sağ tıklayın ve Özellikler'i seçin.
3. Araçlar sekmesinde Şimdi Birleştir'e tıklayın. Birleştirme
işlemini tamamlamak için gereken süre, sabit diskin ne kadar
parçalanmış olduğuna bağlı olarak değişir.
NOT: Disk Birleştiricisi'ni çalıştırmadan önce arkaplanda çalışmakta
olan tüm programları kapatmanız gerekebilir.
13.4.2 Masaüstü bilgisayarlar ile dizüstü bilgisayarlar arasında
nasıl veri sürüm denetimi yapılacağını açıklama
Veri dosyalarının ve klasörlerinin düzgün biçimde yönetilmesi önemlidir.
Veriler düzenli olursa, yedeklemelerin yanı sıra geri yükleme ve kurtarma
yordamları da daha başarılı olur.
Windows XP'de, bazen masaüstünde simge olarak mevcut olan 'Belgelerim'
adlı varsayılan bir konum bulunur. Dosya yapısı oluşturmak ve dosya
saklamak için Belgelerim'i kullanabilirsiniz.
Dizüstü bilgisayardaki dosyaları masaüstü bilgisayara taşırken, her iki
konumda da benzer bir klasör yapısı oluşturarak işe başlayın. Dosyalar bir
ağ üzerinden, optik diskle veya taşınabilir bir sürücüyle aktarılabilir.
Bir bilgisayardan kopyalanan verilerin yanlışlıkla diğer bilgisayardaki
verilerin üzerine yazılmaması için dikkatli olmalısınız. Bir dosyayı hedef
klasöre kopyalarken Şekil 1'de gösterildiği gibi “Dosya Değişimini Onayla”
iletisiyle karşılaşabilirsiniz. Bu ileti, orijinal dosyayı aktarılan dosyayla
değiştirmek isteyip istemediğinizi seçene kadar Windows XP'nin kopyalama
işlemini durdurduğu anlamına gelir. Emin değilseniz, “Hayır”ı seçin. Hangi
dosyayı saklayacağınızı belirlemek için tarihleri ve dosya boyutlarını
karşılaştırın. Ayrıca içeriklerini incelemek için dosyaları açabilirsiniz.
NOT: Hiçbir işletim sistemi, aynı klasörde aynı ada sahip dosyaların var
olmasına izin vermez.
DİKKAT: Amacınız yalnızca “kopyalamak” olduğunda bir dosyayı yanlışlıkla
orijinal konumundan “kesmemeye” özen gösterin.
13.5 Bir dizüstü bilgisayardaki sorunların nasıl giderileceğini
açıklama
Sorun giderme süreci, dizüstü bilgisayar veya çevresel aygıtlarla ilgili
sorunları çözmenize yardımcı olur. Bu sorunlar, sürücü güncellemesi gibi
basit sorunlar ile CPU takma gibi daha karmaşık sorunlar arasında çeşitlilik
gösterebilir. Sorunları tanılayıp gidermenize yardımcı olması için sorun
giderme adımlarını kılavuz olarak kullanın.
•
•
•
Sorun giderme sürecini gözden geçirme.
Yaygın sorunları ve çözümleri tanımlama.
Sorun giderme becerilerini kullanma.
açıklama
13.5.1 Sorun giderme sürecini gözden geçirme
Bilgisayar teknisyenleri, dizüstü bilgisayarı onarmak için sorunu çözümleyip
hatanın nedenini belirleyebilmelidir. Bu işlem sorun giderme olarak
adlandırılır.
Sorun giderme sürecindeki ilk adım, müşteriden veri toplamaktır. Şekil 1 ve
2'de, müşteriye sorulacak açık uçlu ve kapalı uçlu sorular listelenmektedir.
Müşteriyle konuştuktan sonra, bilinen bariz sorunların olup olmadığını
soruşturmanız gerekir. Şekil 3'te dizüstü bilgisayarlarla ilgili sorunlar
listelenmiştir.
Bilinen bariz sorunları değerlendirdikten sonra pratik çözümleri deneyin.
Şekil 4'te dizüstü bilgisayar sorunlarına yönelik birkaç pratik çözüm
listelenmiştir.
Pratik çözümler sorunu çözmenize yardımcı olmadıysa, bilgisayardan veri
toplamanın zamanı gelmiş demektir. Şekil 5'te, dizüstü bilgisayardan
sorunla ilgili bilgi toplamanın farklı yolları gösterilmektedir.
Bu noktada sorunu değerlendirmek, olası çözümleri araştırmak ve
uygulamak için yeterli bilgiye sahip olacaksınız. Şekil 6'da olası çözümlere
yönelik kaynaklar gösterilmektedir.
Sorunu çözdükten sonra, müşteriyle bağlantı kurup iş emrini kapatırsınız.
Şekil 7'de, bu adımın tamamlanması için gerekli olan görevlerin bir listesi
bulunmaktadır.
açıklama
13.5.2 Yaygın sorunları ve çözümleri tanımlama
Dizüstü bilgisayar sorunları, donanımla, yazılımla, ağlarla veya bunlar
arasındaki herhangi bir birleşimle ilgili olabilir. Bazı dizüstü bilgisayar
sorunlarını diğerlerinden daha sık çözersiniz. Şekil 1'de yaygın dizüstü
bilgisayar sorunları ve çözümleriyle ilgili bir grafik bulunmaktadır.
13.5 Bir dizüstü bilgisayardaki sorunların nasıl
giderileceğini açıklama
13.5.3 Sorun giderme becerilerini kullanma
Sorun giderme sürecini anladığınıza göre, artık dinleme ve tanılama
becerilerinizi kullanmanızın zamanı gelmiş demektir.
Bu çalışma sayfası, müşteriden gelecek bilgileri doğrulamak üzere
kullanacağınız iletişim becerilerinizi geliştirmek için tasarlanmıştır.
Çalışma Sayfası
İş emri bilgilerini doğrulama
Birinci seviye teknisyenin topladığı bilgileri doğrulayın
13.6 Özet
Bu bölümde dizüstü bilgisayar ve taşınabilir cihazların bileşenleri
açıklanmıştır. Aşağıda bu bölümde ele alınan bazı önemli noktalar
bulunmaktadır:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Bluetooth, bağlı cep telefonları, yazıcılar ve dizüstü bilgisayarlar için
küçük bir kablosuz PAN (Kişisel Alan Ağı) oluşturur.
Bir IR (kızılötesi) ağı, özellikle giriş aygıtlarını ve mobil cihazları
denetlemek üzere kullanılan kısa mesafeli ağlar yaratmak için
kızılötesi ışınlardan faydalanır.
Hücresel WAN (Geniş Alan Ağı), ses ve veri iletişimleri için cep
telefonunuzu ve dizüstü bilgisayarınızı kullanmanıza olanak verir.
En yaygın kablosuz teknoloji Wi-Fi'dır. Her biri farklı hız ve bant
genişliği derecelerine sahip olan dört büyük Wi-Fi dağıtımı vardır:
IEEE (Elektrik Elektronik Mühendisleri Enstitüsü) 802.11 a, b, g ve n.
Uydu ağları modemlerden daha hızlıdır, ancak DSL (Sayısal Abone
Hattı) ve kablolu ağlardan daha yavaştır. Uydu ağları öncelikle uzak
konumlarda kullanılır.
CRU (Müşteri Tarafından Değiştirilebilir Birim), kullanıcının teknik
eğitim almadan kolaylıkla takabileceği bir bileşendir.
FRU (Sökülebilir Birim), eğitimli bir bakım teknisyeninin uzak bir
konumda takabileceği bir bileşendir.
Çoğu onarım, müşterilerin bulunduğu yerlerde veya yerel onarım
merkezlerinde yapılabilir. Ancak dizüstü bilgisayarın onarım için
doğrudan üreticiye gönderilmesi gerektiği durumlar da vardır.
Profesyonel teknisyenler, cihazlarını en iyi başarım düzeylerinde
tutmak için koruyucu bakım programlarını izler.
Dizüstü bilgisayarlar kirlenme ve hasar bakımından daha hassastır.
Bakımı iyi yapılan bir dizüstü bilgisayarın onarım maliyetleri düşük
olur.
Yerleştirme istasyonu, masaüstü bilgisayarlarda bulunan çevresel
aygıtlara benzer çevresel aygıtların kolaylıkla dizüstü bilgisayara
bağlanmasını sağlar. Kullanıcının daha fazla giriş/çıkış bağlantı
noktasına ihtiyacı varsa, dizüstü bilgisayara bir bağlantı noktası
çoğaltıcısı eklenebilir.
Dizüstü bilgisayar sorunlarını giderme sürecindeki adımları çok iyi
bilmek, birçok teknisyen tarafından kariyerinin kilometre taşı olarak
değerlendirilir.
•
İyi eğitimli bir teknisyen, müşterilerle iyi iletişim kurabilme
becerilerine sahip olmalıdır.
GELİŞMİŞ YAZICILAR VE TARAYICILAR
14.0 Giriş
Bu bölümde yazıcı ve tarayıcıların işlevleri ele alınmaktadır. Yerel
yapılandırmalarda ve ağ yapılandırmalarında bu aygıtlarının bakımlarının,
montajlarının ve onarımlarının nasıl yapıldığını öğreneceksiniz. Bu bölümde
ayrıca güvenlik tehlikeleri, yapılandırma yordamları, koruyucu bakım ve
yazıcı ile tarayıcı paylaşımı da ele alınmaktadır.
•
•
•
•
•
•
Yazıcılar ve tarayıcılarla ilgili potansiyel tehlikeleri ve güvenlik
yordamlarını tanımlama.
Yerel bir yazıcı ve tarayıcı kurma ve yapılandırma.
Ağda yazıcının ve tarayıcının nasıl paylaşılacağını tanımlama.
Yazıcıları ve tarayıcıları yükseltme ve yapılandırma.
Yazıcı ve tarayıcı için koruyucu bakım tekniklerini tanımlama.
Yazıcı ve tarayıcı sorunlarını giderme.
14.1 Yazıcılar ve tarayıcılarla ilgili potansiyel tehlikeleri ve
güvenlik yordamlarını tanımlama
Herhangi bir bilgisayar üzerinde çalışırken her zaman güvenlik yordamlarını
izlemelisiniz. Yazıcı ve tarayıcılarla çalışırken de izlemeniz gereken kimi
kurallar vardır. Bu kurallar sizi ve ekipmanınızı güvende tutar.
Güvenlikle ilgili birinci kural, büyük ekipman parçalarının taşınmasıyla
ilgilidir. Ekipmanı kaldırırken sırtınızdan değil, her zaman bacak ve
dizlerinizden güç alın. Uygun kıyafetleri ve ayakkabıları giyin. Bilgisayar
ekipmanının bakımını yaparken düşme ihtimali olan gevşek takılar takmayın
veya çok bol kıyafetler giymeyin.
AC prizine bağlanan yazıcılar, tarayıcılar ve çok işlevli aygıtlar kullanım
sırasında ısınabilir. Ekipmana bakım uygulamayı düşünüyorsanız, ekipmanı
kapatmalı ve dahili bileşenler üzerinde herhangi bir onarım
gerçekleştirmeden önce ekipmanın soğumasını beklemelisiniz. Nokta
vuruşlu yazıcılardaki yazıcı kafaları kullanım sırasında çok ısınabilir. Lazer
yazıcıdaki eritici (fuser) tertibatı da ısınabilir.
Bazı yazıcılar ise, güç kaynağından çıkarıldıktan sonra bile çok miktarda
voltaj barındırır. Özellikle de korona kablosunun veya aktarım silindiri
takımının onarımı gerçekleştirilecekse, yalnızca kalifiye teknisyenler lazer
yazıcılar üzerindeki bu gelişmiş onarımları gerçekleştirmelidir. Bu alanlar,
yazıcı kapatıldıktan sonra bile yüksek voltaj barındırabilir. Bu alanların
aygıtın içinde nerede bulunduğunu bildiğinizden emin olmak için bakım
kılavuzlarını kontrol edin veya üreticiyle iletişim kurun.
Yazıcı ve tarayıcılar pahalı olabilir. Yazıcıların bakımını doğru biçimde
yapmazsanız veya yanlış tarafı takarsanız, yazıcılarda onarılamayacak
hasarlar bırakırsınız.
14.2 Yerel bir yazıcı ve tarayıcı kurma ve yapılandırma
Yerel aygıt doğrudan bilgisayara bağlanan bir aygıttır. Yazıcı veya tarayıcı
gibi yerel bir aygıtı takmadan önce, tüm ambalaj malzemesini
çıkardığınızdan emin olun. Gönderim sırasında parçaların kayıp yer
değiştirmesini önlemek üzere kullanılan her şeyi çıkarın. Garanti onarımları
için ekipmanı üreticiye iade etme ihtimalinize karşı orijinal ambalaj
malzemelerini saklayın.
•
•
•
•
Aygıtı yerel bir bağlantı noktasına bağlama.
Sürücü ile yazılımı yükleme ve yapılandırma.
Seçenekleri ve varsayılan ayarları yapılandırma.
İşlevselliği doğrulama.
14.2.1 Aygıtı yerel bir bağlantı noktasına bağlama
Üreticisine bağlı olarak yerel yazıcılar seri, paralel, USB (Evrensel Seri
Veriyolu), FireWire veya SCSI (Küçük Bilgisayar Sistemi Arayüzü) bağlantı
noktaları ve kabloları aracılığıyla bilgisayarlarla iletişim kurabilir. Bu bağlantı
noktalarının özelliklerini incelemek için Şekil 1'deki düğmelere tıklayın. Bu
aygıtları bağlamak için Bluetooth ve kızılötesi bağlantı gibi kablosuz
teknolojiler de kullanılabilir.
Yazıcıyı bağlamak için uygun kabloyu, yazıcının arkasındaki iletişim bağlantı
noktasına takın. Kablonun diğer ucunu, bilgisayarın arkasındaki ilgili
bağlantı noktasına takın.
Veri kablosunu düzgün bir şekilde bağladıktan sonra, güç kablosunu
yazıcıya takın. Güç kablosunun diğer ucunu elektrik prizine takın. Aygıtı
açtığınızda, bilgisayar yüklenecek doğru aygıt sürücüsünü belirlemeye
çalışır.
İPUCU: Yazıcı veya tarayıcı satın aldığınızda her zaman ambalajı kontrol
edin. Çoğu üretici, yazıcıyla birlikte kablo vermeyerek üretim maliyetlerini
düşük tutar. Kablo satın almanız gerekirse, doğru kablo tipini satın
aldığınızdan emin olun.
14.2.2 Sürücü ile yazılımı yükleme ve yapılandırma
Yazıcı sürücüleri, bilgisayarların ve yazıcıların birbirleriyle iletişim kurmasına
olanak veren yazılım programlarıdır. Yapılandırma yazılımı, kullanıcıların
yazıcı seçeneklerini ayarlamasına ve değiştirmesine olanak veren bir arayüz
sağlar. Her yazıcı modelinin kendi sürücüsü ve yapılandırma yazılımı vardır.
Bilgisayara yeni bir yazıcı aygıtı bağladığınızda Windows XP, Tak ve Çalıştır
(PnP) yardımcı programını kullanarak varsayılan bir sürücü bulup
yüklemeye çalışır. Windows bilgisayarda gerekli sürücüyü bulamazsa,
bunun için İnternet'e bağlanmayı dener. Yazıcı üreticileri, yazıcının
başarımını iyileştirmek, yeni ve gelişmiş yazıcı seçenekleri eklemek ve genel
uyumluluk sorunlarına karşılık vermek için sık sık sürücüleri günceller.
Yazıcı Sürücüsü Yükleme
Yazıcı sürücüsü yükleme ve güncelleme işlemi genellikle aşağıdaki beş
adımı içerir:
1. Yüklü yazıcı sürücüsünün güncel sürümünü belirleme. İşlevselliği
arttırmak için daha yeni bir sürüm seçmeye dikkat etme.
2. Sürücünün en güncel sürümünü bulmak için İnternet'i araştırma.
3. Sürücüyü indirme. Web sitesindeki talimatları izleme.
4. Sürücüyü yükleme. Etkinleştirildiği zaman, çoğu sürücü yükleme
programı yeni sürücüyü otomatik olarak yükler.
5. Sürücüyü sınama. Sürücüyü sınamak için Başlat > Ayarlar > Yazıcı
ve Fakslar'ı seçin. Yazıcıya sağ tıklayın ve Özellikler'i seçin. Ardından
Sınama Sayfası Yazdır'ı seçin. Yazıcı çalışmazsa, bilgisayarı yeniden
başlatın ve daha sonra yeniden deneyin.
Yazdırılan sınama sayfasındaki metni okuyabilmeniz gerekir. Metin
okunamaz durumdaysa sorun, bozuk bir sürücü programından veya yanlış
sayfa tanımlama dilinin kullanılmasından kaynaklanıyor olabilir.
Sayfa Tanımlama Dili (PDL)
Sayfa tanımlama dili (PDL), bir belgenin görünümünü yazıcının
anlayabileceği bir dilde tanımlayan kod tipidir. Bir sayfanın PDL'sinde,
metin, grafik ve biçimlendirme bilgileri yer alır. Yazılım uygulamaları,
yazıcıya Ne Görürsen Onu Alırsın (WYSIWYG) görüntüleri göndermek için
PDL'leri kullanır. Yazıcı, bilgisayar ekranında görüntülenen her şeyin
yazdırabilmesini sağlamak için PDL dosyasını çevirir. PDL'ler, bir defada çok
büyük miktarda veri göndererek yazdırma sürecini hızlandırır. Ayrıca,
bilgisayarın yazı tiplerini de yönetir.
Yaygın olarak kullanılan üç PDL vardır:
•
•
•
Yazıcı Komut Dili (PCL) – Hewlett-Packard, eski mürekkep
püskürtmeli yazıcılarla iletişim kurulmasını sağlamak için PCL'yi
geliştirmiştir. PCL, artık neredeyse tüm yazıcı tipleri için endüstri
standardı haline gelmiştir.
PostScript (PS) – Adobe Systems, yazı tiplerinin veya metin
türlerinin gerek ekranda, gerek kağıt üzerinde aynı özellikleri
paylaşmasını sağlamak için PS'yi geliştirmiştir.
Grafik Aygıtı Arayüzü (GDI) – GDI, grafiksel görüntülerin çıkış
aygıtlarına nasıl iletileceğinin yönetilmesi için kullanılan bir Windows
bileşenidir. GDI, aktaracağı görüntüleri yazıcı yerine bilgisayarı
kullanan bir biteşleme dönüştürür.
14.2.3 Seçenekleri ve varsayılan ayarları yapılandırma
Kullanıcı tarafından yapılandırılabilen yaygın yazıcı seçenekleri arasında
ortam denetimi ve yazıcı çıkışı yer almaktadır.
Yazıcının ortamları yönetme şeklini belirleyen ortam denetimi seçenekleri
şunlardır:
•
•
•
•
Giriş kağıt tepsisi seçimi
Çıkış yolu seçimi
Ortamın boyutu ve yönü
Kağıt ağırlığı seçimi
Mürekkebin veya tonerin ortama nasıl aktarılacağını yöneten yazıcı çıkışı
seçenekleriyse şunlardır:
•
•
Renk yönetimi
Yazdırma hızı
Bazı yazıcılarda, kullanıcıların seçenek belirlemesine olanak veren kontrol
düğmeleri bulunur. Bazı yazıcılar da, yazıcı sürücüsü seçeneklerini kullanır.
Seçenek belirlemenin iki yöntemi vardır: geneli ilgilendiren ve belge başına
uygulanan yöntemler.
Geneli İlgilendiren Yöntemler
Geneli ilgilendiren bir yöntem, tüm belgeleri etkileyecek biçimde ayarlanmış
yazıcı seçeneklerini ifade eder. Her belge yazdırıldığında, belge başına
belirlenen seçimler geçersiz kılmadığı sürece geneli ilgilendiren seçenekler
kullanılır.
Genel bir yazıcının yapılandırmasını değiştirmek için Başlat > Denetim
Masası > Yazıcı ve Fakslar'ı seçin ve yazıcıya sağ tıklayın. Aşağıdaki
örneklerde, yazıcı seçeneklerini nasıl yönetebileceğiniz gösterilmektedir.
Varsayılan bir yazıcı atamak için Başlat > Denetim Masası > Yazıcı ve
Fakslar'ı seçin. Yazıcıya sağ tıklayın ve Şekil 1'de gösterildiği gibi
Varsayılan Yazıcı Olarak Ata'yı seçin.
NOT: Yüklü olan sürücüye bağlı olarak, menüde Varsayılan Yazıcı Olarak
Ata seçeneği görüntülenmeyebilir. Böyle bir durumda, Belge Durumu
penceresini açmak için yazıcıya çift tıklayın ve Yazıcı > Varsayılan Yazıcı
Olarak Ata'yı seçin.
Yazdırma işlemini yalnızca siyah ve beyaz renkleriyle sınırlandırmak için
Başlat > Denetim Masası > Yazıcı ve Fakslar'ı seçin. Yazıcıya sağ
tıklayın ve Yazdırma Tercihleri'ni seçin. Renk sekmesini seçin. Şekil 2'de
gösterildiği gibi, Gri Tonlu Yazdır'ı işaretleyin ve Yalnızca Siyah
Yazdırma Kartuşu seçenek düğmesini seçin. Tamam'a tıklayın.
Belge Başına Uygulanan Yöntemler
Mektuplar, elektronik tablolar ve dijital görüntüler, özel yazıcı ayarları
gerektirebilen belge türlerinden bazılarıdır. Belge yazdırma ayarlarını
değiştirerek yazıcıya gönderilen her belgenin ayarlarını değiştirebilirsiniz.
Yazıcı ayarlarını değiştirmek için, belgeyi açık tutun ve Dosya > Sayfa
Yapısı'nı seçin. Şekil 3'te gösterildiği gibi varsayılan ayarlar görüntülenir.
Varsayılan ayarları değiştirmeden, yazdırmakta olduğunuz belgenin
renklerini, baskı kalitesini, kağıt yönünü, kenar boşluğu boyutunu
değiştirebilirsiniz.
Tarayıcıyı Ayarlama
Bir aygıtın ayarlanması, sürücü yüklendikten sonra gerçekleştirilen ilk
görevlerden biridir. Bu yordamı gerçekleştirmek için aygıtla birlikte gelen
yazılımı kullanın. Varsayılan ayarlar, daha sonra müşteri gereksinimlerini
karşılayacak biçimde değiştirilebilir.
Tarayıcı ayarları arasında, rengi ayarlamak için sensörün konumlandırılması
ve IT8 hedefinin kullanılması yer alabilir. IT8 hedefi, belirli aygıtlar için
profil oluşturmak üzere kullanılan bir renk ayarı tablosudur. Yazıcı hedefi
karşılaştırma amacıyla çoğaltırken, tarayıcı ise hedefi karşılaştırma amacıyla
çözümler.
Ayarı yapmak için aygıtın yazdırılmış çıktısını IT8 hedefiyle karşılaştırın.
Yazıcı renk ayarlarını eşleşecek biçimde ayarlayın. Bir sonraki görüntü
yazdırışınızda veya tarayışınızda, renk hedef kadar doğru olacaktır.
Yazıcıyı Ayarlama
Yazıcıyı ayarlama işlemi, yazıcı sürücüsü yazılımı kullanılarak gerçekleştirilir.
Bu işlem, yazıcı kafalarının hizalandığından ve özel kağıt üzerine baskı
yapabileceğinden emin olunmasını sağlar. Mürekkep püskürtmeli yazıcı
kafaları genellikle mürekkep kartuşuna yerleştirilir, bu da kartuşu her
değiştirdiğinizde yazıcıyı yeniden kalibre etmeniz gerekebileceği anlamına
gelir.
14.2.4 İşlevselliği doğrulama
Aygıtın tüm işlevleri başarıyla sınanmadan hiçbir aygıtın yüklenmesi
tamamlanmış olmaz. Bunun için aşağıdaki özel görevlerin yerine getirilmesi
gerekiyor:
•
•
•
•
•
•
•
Kağıt tasarrufu için çift taraflı belgeler yazdırma
Özel kağıt boyutları için farklı türde kağıt tepsileri kullanma
Belgelerin taslak kopyalarını yazdırmak amacıyla baskının siyahbeyaz veya gri tonlamalı yapılmasını sağlamak için renkli yazıcının
ayarlarını değiştirme
Mürekkep tasarrufu için taslak kipinde yazdırma
Bir görüntünün daha rahat görüntülenmesini sağlamak için
tarayıcının tarama çözünürlüğünü değiştirme
Kaydedilen belgelerin taranmış görüntülerini düzenleme
Optik karakter tanıma (OCR) uygulaması kullanma
NOT: Elektronik kullanım kılavuzları ve destek web siteleri, kağıt
sıkışmalarının nasıl giderileceğini, mürekkep kartuşlarının ve tüm kağıt
tepsisi modellerinin nasıl takılacağını açıklar.
Yazıcı Sınaması
Sınama sayfası yazdırmanın birkaç farklı yolu vardır:
•
•
•
•
Yazıcıdaki Sınama Sayfası Yazdır seçeneğini kullanın
Windows'taki Sınama Sayfası Yazdır seçeneğini kullanın
Herhangi bir uygulamadaki yazdırma işlevini kullanın
Komut satırını kullanarak dosyayı doğrudan paralel bağlantı noktası
yazıcısına gönderin.
Bir yazıcıyı sınamak için öncelikle yazıcıdan, ardından bilgisayar özellikleri
işlevinden veya herhangi bir uygulamadan sınama sayfası yazdırın. Bu,
yazıcının düzgün biçimde çalıştığından, sürücü yazılımının yüklenmiş ve
çalışır durumda olduğundan ve yazıcı ile bilgisayarın iletişim kurduğundan
emin olunmasını sağlar.
Tarayıcı Sınaması
Belgeyi tarayarak tarayıcıyı sınayın. Otomatik tarama için aygıttaki
düğmeleri kullanın. Daha sonra tarayıcı yazılımından taramaları başlatın ve
yazılımın otomatik tarama işlemini başlattığından emin olun. Taranan
görüntü ekrandaki görüntüyle aynıysa, yüklemeyi başarıyla
tamamlamışsınız demektir.
Çok işlevli bir aygıt için, tüm işlevleri sınamanız gerekir:
•
•
•
•
Faks – Çalıştığı bilinen başka bir faks makinesine faks gönderin
Fotokopi – Belgenin bir kopyasını oluşturun
Tarama – Bir belgeyi tarayın
Yazdırma – Bir belgeyi yazdırın
Laboratuvar Çalışması
Çok İşlevli Aygıt Kurulumu
Çok işlevli bir aygıtı kurun
14.3 Ağda yazıcının ve tarayıcının nasıl paylaşılacağını
tanımlama
Ağların geliştirilmesinin birincil nedenlerinden biri de, bilgisayar kullanıcı
gruplarının çevresel aygıtları paylaşmasına olanak sağlamaktır. Paylaşılan
en yayın aygıt yazıcıdır. Bir kullanıcı grubunun tek bir yazıcıyı paylaşması,
her bilgisayar için ayrı ayrı yazıcı satın almaktan çok daha düşük
maliyetlidir.
Bu yazıcıların yerleşik ağ arayüzleri olmadığından, düşük maliyetli yazıcılar
ağ bağlantısı için genellikle ayrı bir yazıcı sunucusuna ihtiyaç duyar.
Yazıcıya bağlı bilgisayar, yazıcı sunucusu olarak hizmet verebilir. Çoğu
kişisel bilgisayar işletim sisteminin yerleşik yazıcı paylaşma yeteneği vardır.
Yazıcı paylaşma yazılımının yüklendiği doğrularsınız, ardından sunucunun
hangi yazıcıyı paylaşacağını bilmesi gerekir. Yazıcılar klasöründe,
paylaşılacak yazıcıya sağ tıklayın, Özellikler'i seçin ve Paylaşım sekmesine
tıklayın. Bu yazıcıyı paylaş seçeneğini belirleyin ve yazıcıya bir ad atayın.
•
•
Yazıcı sunucularının türlerini tanımlama.
Bilgisayara ağ yazıcı yazılımının ve sürücülerinin nasıl yükleneceğini
tanımlama.
tanımlama
14.3.1 Yazıcı sunucularının türlerini tanımlama
Yazıcı sunucuları, birden çok bilgisayar kullanıcısının tek bir yazıcıya
erişmesine olanak verir. Yazıcı sunucusunun üç işlevi vardır. Birinci işlevi,
yazıcı kaynaklarına istemci erişimi sağlamaktır. İkinci işlevi, yazıcı aygıtı
hazır olana kadar yazdırma işlerini kuyrukta bekleterek ve ardından
yazdırma bilgilerini bekletme veya yazıcıya göndererek yazdırma işlerini
yönetmektir. Üçüncü işlevi de kullanıcılara geribildirim sağlamaktır. Bu
geribildirim, yazdırma işinin tamamlandığına dair bildirimlerin veya
birşeylerin yolunda gitmediğini gösteren hata iletilerinin gönderilmesini
kapsar.
Bir teknisyen olarak, müşterinizin ihtiyaçlarına en uygun olan yazıcı
sunucusu türünü seçmelisiniz. Üç adet yazıcı sunucusu türü vardır:
•
•
•
Ağ yazıcı sunucusu aygıtları
Adanmış PC yazıcı sunucuları
Bilgisayarlar tarafından paylaşılan yazıcılar
Ağ Yazıcı Sunucusu Aygıtları
Ağ yazıcı sunucusu aygıtları, bir ağda bulunan birçok kullanıcının tek bir
yazıcıya erişmesine olanak verir. Ağ yazıcı sunucusu aygıtı, kablolu veya
kablosuz bağlantılar aracılığıyla ağ üzerinden yazdırma işlemlerini
yönetebilir. Şekil 1'de kablolu bir yazıcı sunucusu gösterilmektedir.
Kullanmaya karar vermeden önce adanmış PC yazıcı sunucusunun
avantajlarını ve dezavantajlarını değerlendirmelisiniz:
•
•
Ağ yazıcı sunucusu kullanmanın avantajlarından biri, sunucunun
bilgisayarlardan gelen yazdırma işlerini kabul etmesi ve daha sonra
bilgisayar kaynaklarını diğer görevler için serbest bırakmasıdır.
Kullanıcının bilgisayarından paylaşılan bir yazıcının aksine yazıcı
sunucusu, her zaman kullanıcıların kullanımına açık olur.
Ağ yazıcı sunucusunun dezavantajı ise çok işlevli bir aygıtın tüm
işlevlerini kullanamayabilme ihtimalinin olmasıdır.
Adanmış PC Yazıcı Sunucuları
Adanmış PC yazıcı sunucusu, istemci yazdırma işlerinin en verimli biçimde
yönetilmesi için adanmış bir bilgisayardır. Birden çok istemciden gelen
istekleri yönettiğinden, yazıcı sunucusu genellikle ağdaki en güçlü
bilgisayarlardan biridir. Adanmış PC yazıcı sunucuları bir defada birden fazla
yazıcıyı yönetebilir. Yazıcı sunucusunun, yazdırma istemcilerinin isteklerini
karşılamak için kullanılabilir kaynaklara sahip olması gerekir:
•
•
•
Güçlü işlemci – PC yazıcı sunucusu yazdırma bilgilerini yönetmek ve
yönlendirmek için işlemcisini kullandığından bu işlemcinin gelen tüm
istekleri yönetmek için yeterince hızlı olması gerekir.
Yeterli sabit disk alanı – PC yazıcı sunucusu, istemcilerden gelen
yazdırma işlerini alır, bunları yazdırma kuyruğuna yerleştirir ve
uygun bir zamanda yazıcıya gönderir. İşlem tamamlanana kadar bu
işleri bekletmek için bilgisayarda yeterince depolama alanının
bulunması gerekir.
Yeterli bellek – Sunucu işlemcisi ve RAM (Rastgele Erişimli Bellek),
yazıcıya yazdırma işi göndermekten sorumludur. Sunucu belleği
yazdırma işleminin tamamını kabul edebilecek kadar büyük değilse,
sabit diskin işi göndermesi gerekir ve bu işlem çok daha yavaş olur.
Bilgisayar Tarafından Paylaşılan Yazıcılar
Kullanıcının bilgisayarına bir yazıcı bağlıysa, kullanıcı o yazıcıyı ağdaki diğer
kullanıcılarla da paylaşabilir. Windows XP, bu işlemi hızlı ve kolay hale
getirmiştir. Bu uygulama bir ev ağında, kullanıcıların kablosuz dizüstü
bilgisayar kullanarak evin herhangi bir noktasından belge yazdırabileceği
anlamına gelir. Bir küçük ofis ağında yazıcı paylaşımı, tek bir yazıcının
birçok kullanıcıya hizmet verebilmesi anlamına gelir.
Tek bir bilgisayara bağlı olan yazıcıyı paylaşmanın dezavantajları da vardır.
Yazıcıyı paylaşan bilgisayar, yazıcıya gelen yazdırma işlerini yönetmek için
kendi kaynaklarını kullanır. Aynı anda hem bir kullanıcı ağ üzerinden
yazdırma işi gönderiyor, hem de masaüstü bilgisayar kullanıcısı çalışıyorsa,
masaüstü bilgisayar kullanıcısı başarım düşüklüğüyle karşılaşabilir. Ayrıca
kullanıcı, paylaşılan bir yazıcının bulunduğu bilgisayarı yeniden başlatır veya
kapatırsa, yeniden açılana kadar yazıcı kullanılamaz.
tanımlama
14.3.2 Bilgisayara ağ yazıcı yazılımının ve sürücülerinin nasıl
yükleneceğini tanımlama
Windows XP, bilgisayar kullanıcılarının yazıcılarını ağdaki diğer kullanıcılarla
paylaşmasına olanak verir. Bu işlem için izlenecek iki adım vardır:
1. Yazıcıya bağlı olan bilgisayarı, yazıcıyı diğer ağ kullanıcılarıyla
paylaşacak biçimde yapılandırın.
2. Bir kullanıcının bilgisayarını, paylaşılan yazıcıyı tanıyacak ve yazdırma
işlemlerini ona gönderecek şekilde yapılandırın.
Yazıcının bağlı olduğu bilgisayarı diğer ağ kullanıcılarının yazdırma işlerini
kabul edecek şekilde yapılandırmak için aşağıdaki adımları izleyin:
1. Başlat > Denetim Masası > Yazıcılar ve Diğer Donanım >
Yazıcı ve Fakslar'ı seçin.
2. Paylaşmak istediğiniz yazıcıyı seçin.
3. Solda Yazıcı Görevleri kutusu görüntülenir. Bu yazıcıyı
paylaştır'ı seçin.
4. O yazıcıya yönelik Yazıcı Özellikleri iletişim kutusu görüntülenir.
Paylaşım sekmesini seçin. Bu yazıcıyı paylaştır'ı seçin ve
istediğiniz paylaşım adını girin. Bu ad, diğer kullanıcılara görünecek
olan addır.
5. Paylaşım işleminin başarılı olduğunu doğrulayın. Yazıcı ve Fakslar
klasörüne geri döndüğünüzde yazıcı simgesinin altında Şekil 1'de
gösterildiği gibi bir el işaretinin olduğunu göreceksiniz. Bu, artık
yazıcının paylaşılan bir kaynak olduğunu gösterir.
Paylaşılan yazıcıya bağlanabilen diğer kullanıcıların bilgisayarlarında, gerekli
sürücüler yüklenmemiş olabilir. Bu kullanıcılar, paylaşılan yazıcıyı barındıran
bilgisayarın işletim sisteminden farklı işletim sistemleri de kullanıyor olabilir.
Windows XP, söz konusu kullanıcılar için doğru sürücüleri otomatik olarak
indirebilir. Diğer kullanıcıların kullanmakta olabileceği işletim sistemlerini
seçmek için Ek Sürücüler düğmesine tıklayın. Tamam'a tıklayarak iletişim
kutusunu kapattığınızda Windows XP bu ek sürücüleri edinip
edinmeyeceğinizi sorar. Diğer tüm kullanıcıların bilgisayarları da Windows
XP çalıştırıyorsa, Ek Sürücüler düğmesine tıklamanıza gerek yoktur.
Diğer Kullanıcıları Bağlama
Ağdaki diğer kullanıcılar aşağıdaki adımları izleyerek artık bu yazıcıya
bağlanabilir:
1. Başlat > Denetim Masası > Yazıcılar ve Diğer Donanım >
Yazıcı Ekle'yi seçin.
2. Yazıcı Ekleme sihirbazı görüntülenir. İleri'ye tıklayın.
3. Şekil 2'de gösterildiği gibi Ağ yazıcısı veya başka bilgisayara
bağlı bir yazıcı seçeneğini belirleyin. İleri'ye tıklayın.
4. Yazıcının adını yazın veya İleri düğmesini kullanarak ağa göz atın.
Paylaşılan yazıcılar listesi görüntülenir.
5. Yazıcıyı seçildikten sonra, sanal bir yazıcı bağlantı noktası oluşturulur
ve Yazıcı Ekle penceresinde görüntülenir. Gerekli yazıcı sürücüleri,
yazıcı sunucusundan indirilir ve bilgisayara yüklenir. Sihirbaz
yükleme işlemini tamamlar.
Yazıcı Paylaşma
Bir yazıcıyı ağ üzerinden paylaşın
14.4 Yazıcıları ve tarayıcıları yükseltme ve yapılandırma
Bazı yazıcılar, donanım eklenerek daha hızlı yazdıracak ve daha fazla
yazdırma işini destekleyecek biçimde genişletilebilir. Bu donanımlar
arasında, ek kağıt tepsileri, kağıt besleyicileri, ağ kartları ve genişleme
belleği yer alabilir.
Tarayıcılar da müşteri ihtiyaçlarını daha da iyi karşılayabilecek şekilde
yapılandırılabilir. Tarayıcıyı en iyi duruma getirmek üzere
gerçekleştirilebilecek işlemlere, renk düzeltme ve yeniden boyutlandırma
örnek verilebilir. Bu görevler varsayılan ayarlarla gerçekleştirilemez.
•
•
Yazıcı yükseltmelerini tanımlama.
Tarayıcıyı en iyi duruma getirme sürecini tanımlama.
14.4.1 Yazıcı yükseltmelerini tanımlama
Yazıcı belleğinin yükseltilmesi, yazdırma hızını artırır ve karmaşık yazdırma
işlerinin gerçekleştirilebilmesine olanak verir. Şu anda kullanılan tüm
yazıcılar, az miktarda da olsa mutlaka bir RAM'e (Rastgele Erişimli Bellek)
sahiptir. Yazıcı ne kadar fazla belleğe sahip olursa o kadar verimli çalışır.
Eklenen bellek, işlerin tampon belleğe alınması, sayfa oluşturma, gelişmiş
fotoğraf baskısı ve gelişmiş grafik özellikleri sunma gibi görevlerin
gerçekleştirilmesine yardımcı olur.
Yazdırma işlerinin tampon belleğe alınması, yazdırma işlerinin dahili yazıcı
belleğine alınması demektir. Tampon belleğe alma işlemi, bilgisayarın,
yazıcının yaptığı işin tamamlamasını beklemek yerine diğer işlere devam
edebilmesine olanak verir. Tampon belleğe alma işlemi, lazer yazıcıların ve
çizicilerin yanı sıra gelişmiş mürekkep püskürtmeli ve nokta vuruşlu
yazıcılarda da yaygın bir özelliktir.
Yazıcılar fabrikadan genellikle metin içeren işleri yapabilecek yeterlilikte
belleğe sahip olarak gelir. Ancak yazıcı belleği daha iş başlamadan işin
tamamını saklayabilecek kapasiteye sahip olursa, grafik ve özellikle de
fotoğraf içeren yazdırma işleri daha verimli gerçekleştirilir. Yazıcı "belleğinin
yetersiz" olduğunu veya "belleğe aşırı yüklenildiğini" belirten hatalar
alırsanız, daha fazla belleğe ihtiyaç duyabilirsiniz.
Yazıcı Belleği Takma
Ek yazıcı belleği takmanın birinci adımı, yazıcı kılavuzunu okuyarak
aşağıdakileri belirlemektir:
•
•
Bellek tipi – Fiziksel bellek tipi, hızı ve kapasitesi; bazıları standart
tipte bellek kullanırken bazıları da özel veya üretici firmaya özgü
belleklerin kullanımını gerektirir
Bellek sayısı ve kullanılabilirliği – Kullanılan bellek yükseltme
yuvalarının sayısı ve kaç tanesinin kullanılabilir durumda olduğu.
Bunun için yazıcıdaki bir bölmenin açılarak RAM'in kontrol edilmesi
gerekebilir.
Yazıcı üreticileri, bellek yükseltme için aşağıdaki görevleri de içeren
yordamlar belirlemişlerdir:
•
•
•
•
Bellek alanına erişmek için kapakları çıkarma
Bellek takma veya çıkarma
Yeni belleği tanıması için yazıcıyı başlatma
Gerekirse güncellenmiş sürücüleri yükleme
Ek Yazıcı Yükseltmeleri
Ek yazıcı yükseltmelerinden bazıları şunlardır:
•
•
•
•
•
Çift taraflı yazdırma işlemi için iki yönlü yazdırma
Daha fazla kağıt için fazladan tepsi
Farklı ortamlara yönelik özel tepsi tipleri
Kablolu veya kablosuz ağa erişim için ağ kartları
İşlevsellik katmak veya hataları gidermek için bellenim yükseltmeleri
Bileşen eklerken veya yükseltirken yazıcıyla birlikte verilen talimatları
izleyin. Yükseltmeleri yüklerken herhangi bir sorun yaşarsanız daha fazla
bilgi edinmek için üreticiyle veya yetkili bir bakım teknisyeniyle iletişim
kurun. Üreticinin belirlediği tüm güvenlik yordamlarını izleyin.
14.4.2 Tarayıcıyı en iyi duruma getirme sürecini tanımlama
Tarayıcılar, varsayılan ayarlarında herhangi bir değişiklik yapılmadan
düzgün biçimde çalışır. Ancak kullanıcı gereksinimlerine bağlı olarak belge
veya görüntü taramalarını iyileştirebilecek özellikler mevcuttur. En yaygın
tarayıcı seçenekleri arasında şunlar bulunur:
•
•
•
•
•
•
•
Yeniden boyutlandırma
Keskinleştirme
Parlatma veya koyulaştırma
Renk düzeltme
Çözünürlük değişiklikleri
Çıkış dosyası biçimi
Renk çevrimi
Tarama çözünürlüğü, çıkış dosyasının boyutunu etkiler. Görüntünün son
kullanım amacı gereken çözünürlüğü belirler. Görüntü bir web yayınında
kullanılacaksa, düşük çözünürlük ve küçük dosya boyutu yeterli olur. Bu,
tarayıcıların görüntüyü hızlıca yükleyebilmesini olası kılar. Orta çözünürlüklü
görüntüler genellikle lazer baskılarda kullanılır. Görüntü kalitesinin çok
önemli olduğu ticari baskılarda kullanılabilecek en iyi ayar yüksek
çözünürlüktür. Düşük çözünürlük küçük dosya boyutu demekken, yüksek
çözünürlük ise büyük dosya boyutu demektir. Şekil 1'de çözünürlük ve çıkış
tipiyle ilgili ayarlar gösterilmektedir.
Şekil 2'de gösterildiği gibi tarayıcılar, taranan çıktı için farklı dosya biçimleri
seçmenize olanak sağlayabilir.
Tarayıcı, müşterinin ihtiyaç duyduğu dosya biçiminde çıktı üretmezse, var
olan biçim daha sonra yazılım araçları kullanılarak istenilen biçime
dönüştürülebilir. Aygıt ayarlarını değiştirdikten sonra, birkaç örnek çıktı
alarak değişiklikleri sınamalısınız.
Tarayıcının En İyi Duruma Getirilmesi
Tarayıcıdaki çözünürlük ayarını değiştirme
14.5 Yazıcı ve tarayıcı için koruyucu bakım tekniklerini
tanımlama
Koruyucu bakım, aksama süresini azaltır ve bileşenlerin hizmet ömrünü
arttırır. Yazıcı ve tarayıcıların düzgün biçimde çalışmayı sürdürebilmesi için
bu aygıtlara bakım uygulamalısınız. İyi bir bakım programı, baskı ve tarama
kalitesinin iyi olmasını sağlar. Yazıcı veya tarayıcı kullanım kılavuzunda,
ekipmanın bakımının nasıl yapılacağı ve nasıl temizleneceğine yönelik
bilgiler bulunmaktadır.
•
•
•
•
Satıcı talimatlarına göre programlanmış bakımı belirleme.
Yazıcılar ve tarayıcılar için uygun bir ortam tanımlama.
Temizleme yöntemlerini tanımlama.
Mürekkep kartuşu ve toner kapasitesinin nasıl kontrol edileceğini
açıklama.
tanımlama
14.5.1 Satıcı talimatlarına göre programlanmış bakımı belirleme
Her yeni ekipmanla birlikte gelen bilgi kılavuzlarını okuyun. Önerilen bakım
talimatlarını izleyin. Ayrıca üretici tarafından listelenen sarf malzemelerini
kullanın. Daha ucuz sarf malzemeleri maliyeti düşürür, ancak kötü
sonuçlara, ekipmanın hasarlanmasına veya garantinin geçersiz kılınmasına
neden olabilir.
Bakım tamamlandığında, bir sonraki bakım işleminin doğru zamanda
gerçekleştirilmesini sağlamak için sayaçları sıfırlayın. Birçok yazıcı tipinde,
sayfa sayısı LCD ekrandan veya ana kapağın içinde bulunan bir sayaçtan
görüntülenir.
Çoğu üretici, yazıcıları için bakım setleri satmaktadır. Şekil 1'de örnek bir
bakım seti gösterilmektedir. Sette, her teknisyenin izleyebileceği talimatlar
bulunur. Lazer yazıcılara yönelik setlerde, sık sık kırılan veya aşınan
parçaların yedekleri bulunabilir:
•
•
•
•
Eritici (fuser) tertibatı
Aktarma silindirleri
Ayırma pedleri
Toplama silindirleri
Her parça takışınızda veya toner ve kartuş değiştirişinizde, tüm dahili
bileşenleri gözünüzle inceleyin:
•
•
•
Kağıt ve toz kalıntılarını temizleyin
Varsa mürekkep sızıntılarını temizleyin
Yıpranmış dişlilerin, çatlamış plastik yüzeylerin veya kırık parçaların
olup olmadığını inceleyin
Yazıcı ekipmanı bakımının nasıl yapılacağını bilmeyen kullanıcılar, üretici
sertifikalı bir teknisyen çağırmalıdır.
Çalışma Sayfası
Sertifikalı Yazıcı Teknisyeni
Yazıcı bakım teknisyeninin duyabileceği gereksinimleri araştırın
tanımlama
14.5.2 Yazıcılar ve tarayıcılar için uygun bir ortam tanımlama
Diğer tüm elektrikli cihazlar gibi, yazıcı ve tarayıcılar da sıcaklıktan, nemden
ve elektriksel girişimden etkilenir. Örneğin lazer yazıcılar ısınır. Aşırı ısınma
durumunu önlemek için lazer yazıcıları iyi havalandırılan alanlarda tutun.
Mümkünse tüm yazıcıları, tarayıcıları ve sarf malzemelerini tozsuz, serin ve
kuru bir yerde saklayın. Bu, cihazların uzun süre düzgün biçimde
çalışmasını sağlar.
Kağıtları ve toner kartuşlarını orijinal paketlerinde, serin ve kuru bir yerde
saklayın. Yüksek nemlilik seviyesi, kağıdın havadaki nemi emmesine neden
olur. Bu da tonerin kağıda düzgün biçimde aktarılmasını zorlaştırır. Kağıt ve
yazıcı tozluysa, tozu temizlemek için sıkıştırılmış hava kullanabilirsiniz.
tanımlama
14.5.3 Temizleme yöntemlerini tanımlama
Yazıcı ve tarayıcıları temizlerken her zaman üreticinin talimatlarını dikkate
alın. Üreticinin web sitesindeki veya kullanım kılavuzundaki bilgilerde,
uygun temizleme yöntemleri açıklanmaktadır.
DİKKAT: Yüksek voltaj tehlikesini önlemek için, temizlik öncesinde tarayıcı
ve yazıcıların fişlerini çıkarmayı unutmayın.
Yazıcı Bakımı
Bakım gerçekleştirmeden önce yazıcıyı kapattığınızdan veya fişini
çıkardığınızdan emin olun. Aygıtın dış yüzeyindeki kirleri, kağıt tozlarını ve
mürekkep sızıntılarını silmek için nemli bir bez kullanın.
Kartuşlar değiştirilince, mürekkep püskürtmeli yazıcıdaki yazıcı kafaları da
değiştirilir. Ancak bazen yazıcı kafaları tıkanır ve bu parçaların temizlenmesi
gerekir. Yazıcı kafalarını temizlemek için üretici tarafından sağlanan ürünü
kullanın. Yazıcı kafalarını temizledikten sonra sınamanız gerekir. Sınama
sonrasında temiz ve düzgün bir baskı elde edinceye kadar bu süreci
yineleyin.
Yazıcılarda birçok hareketli parça bulunur. Zamanla bu parçalar toz, kir ve
benzeri kalıntıları toplamaya başlar. Düzenli aralıklarla temizlenmezse yazıcı
düzgün çalışmayabilir veya çalışmayı tamamen durdurabilir. Nokta vuruşlu
yazıcılarla çalışırken, silindir yüzeylerini nemli bir bezle temizleyin.
Mürekkep püskürtmeli yazıcılarda kağıt işleme mekanizmasını nemli bir
bezle temizleyin.
DİKKAT: Temizleme sırasında lazer yazıcının tamburuna dokunmayın.
Tamburun yüzeyine zarar verebilirsiniz.
Tozlu bir alanda olmadığı veya çok eskimediği sürece lazer yazıcılar
genellikle fazla bakım gerektirmez. Lazer yazıcıyı temizlerken, toner
kalıntılarını temizlemek için özel olarak tasarlanmış bir elektrik süpürgesi
kullanın. Şekil 1'de, elektronik ekipmanlarla birlikte kullanılmak üzere
tasarlanmış bir elektrik süpürgesi gösterilmektedir. Standart bir elektrik
süpürgesi küçük toner kalıntılarını çekemez ve hatta etrafa saçabilir.
Yalnızca HEPA filtreleme sistemine sahip olan bir elektrik süpürgesi
kullanın. HEPA filtreleme sistemi, filtrelerdeki mikroskobik kalıntıları
yakalar.
Yazıcı için doğru kağıt tipinin seçilmesi, yazıcının uzun ömürlü olmasına ve
daha verimli yazdırma işleri yürütmesine yardımcı olur. Birkaç farklı kağıt
tipi vardır. Her kağıt tipinin üzerinde birlikte kullanılması tasarlanan yazıcı
tipi etiketle açıkça belirtilmiştir. Yazıcının üreticisi de kullanılabilecek en
uygun kağıt tipini önerebilir. Yazıcı kullanım kılavuzunu kontrol edin.
Üretici tarafından önerilen mürekkep markaları ve tipleri hakkındaki bilgiler
de kullanım kılavuzunda bulunmaktadır. Yanlış mürekkep tipinin
kullanılması, yazıcının çalışmamasına neden olabilir veya baskı kalitesini
düşürebilir. Mürekkep sızıntılarını önlemek için, mürekkep kartuşlarını
yeniden doldurmayın.
Tarayıcı Bakımı
Taranan görüntülerde kir, parmak izi ve diğer lekelerin görünmesini
önlemek için tarayıcıları düzenli aralıklarla temizlemelisiniz. Düz yataklı
tarayıcılarda, tarayıcı kullanımda değilken kapağını kapalı tutun. Bu, toz
birikimini ve kazara oluşabilecek parmak izi lekelerini önler. Camı kirlenirse,
üreticinin temizleme önerileri için kullanım kılavuzuna bakın. Kılavuzda
herhangi bir öneri bulunmuyorsa, camın çizilmemesi için cam silici ve
yumuşak bez kullanın. Yüksek çözünürlüklü taramalarda küçük çizikler bile
görünür. Çiziklerde kir birikirse, çizikler daha da görünür hale gelir.
Camın iç kısmı kirlenirse, aygıtı nasıl açacağınıza veya camı tarayıcıdan
nasıl çıkaracağınıza yönelik talimatlar için kılavuza bakın. Mümkünse, camın
her iki tarafını da tamamen temizleyin ve camı doğru bir şekilde tarayıcıya
yerleştirin.
tanımlama
14.5.4 Mürekkep kartuşu ve toner kapasitesini kontrol etme
işlemini açıklama
Mürekkep püskürtmeli yazıcıdan boş sayfalar çıkarsa, mürekkep kartuşları
boş olabilir. Öte yandan lazer yazıcıdan boş sayfa çıkmaz, ancak yazıcı
düşük kaliteli çıktılar vermeye başlar. Çoğu mürekkep püskürtmeli yazıcı,
Şekil 1'de gösterildiği gibi, her kartuştaki mürekkep seviyesinin
görülebilmesine olanak verir. Bazı yazıcılarda da mürekkep azaldığında
kullanıcıyı uyaran LCD (Sıvı Kristal Ekran) ileti ekranları veya LED (Işık
Yayan Diyot) ışıkları bulunur.
Mürekkep seviyelerini kontrol etme yöntemlerinden biri de, kaç adet
sayfanın yazdırıldığını belirlemek üzere yazıcının içindeki veya yazıcı
yazılımındaki sayfa sayacına bakmaktır. Daha sonra kartuş etiket bilgilerine
bakarsınız. Etikette kartuşun kaç sayfa yazdırabileceği gösterilmiştir.
Böylece kaç sayfa daha yazdırabileceğinizi kolaylıkla tahmin edebilirsiniz.
Bu yöntemin her zaman doğru sonuçlar vermesi için, kartuşu her
değiştirdiğinizde sayacı sıfırlamayı unutmamanız gerekir. Ayrıca bazı çıktılar
diğerlerinden daha fazla mürekkep kullanır. Örneğin bir mektup, herhangi
bir fotoğrafa göre daha az mürekkep tüketir.
Yazıcının kullandığı mürekkep veya toner miktarını azaltmak için yazıcı
yazılımındaki ilgili ayarları düzenleyebilirsiniz. Bu ayara "toner tasarrufu"
veya "taslak kalitesi" denebilir. Söz konusu ayar, lazer ve mürekkep
püskürtmeli ürünlerin baskı kalitesini düşürür ve mürekkep püskürtmeli
yazıcının belge yazdırma süresini azaltır.
14.6 Yazıcı ve tarayıcı sorunlarını giderme
Yazıcı ve tarayıcı sorunlarıyla ilgilenen bir teknisyen, sorunun aygıtın
kendisinde mi, kablo bağlantısında mı, yoksa bağlı olduğu bilgisayarda mı
olduğunu belirleyebilmelidir. Sorunu doğru bir şekilde tanımlamak,
onarımla gidermek ve belgelemek için bu bölümde belirtilen adımları
izleyin.
•
•
•
Yazıcı ve tarayıcı sorunları, donanım, yazılım ve bağlantı ile ilgili
durumlardan kaynaklanabilir. Bilgisayar teknisyenleri, yazıcı ve tarayıcıları
onarmak için sorunu çözümleyip hatanın nedenini belirleyebilmelidir.
soruşturmanız gerekir. Şekil 3'te yazıcı ve tarayıcılarla ilgili sorunlar
listelenmiştir.
Şekil 4'te yazıcı ve tarayıcı sorunlarına yönelik birkaç pratik çözüm
listelenmiştir.
toplamanın zamanı gelmiş demektir. Şekil 5'te, yazıcı ve tarayıcı sorunuyla
ilgili bilgi toplamanın farklı yolları gösterilmektedir.
bulunmaktadır.
Yazıcı ve tarayıcı sorunları, donanımla, yazılımla, ağlarla veya bunlar
arasındaki herhangi bir birleşimle ilgili olabilir. Bazı sorunları diğerlerinden
daha sık çözersiniz. Şekil 1'de yaygın sorunlar ve çözümleriyle ilgili bir
grafik bulunmaktadır.
Birinci laboratuvar çalışması, yazıcılarla ilgili becerilerinizi geliştirmek
üzere tasarlanmıştır. Bir yazıcı sorununu çözecek ve onaracaksınız.
İkinci laboratuvar çalışması, yazıcılarla ilgili iletişim ve sorun
giderme becerilerinizi geliştirmek üzere tasarlanmıştır. Bu
laboratuvar çalışmasında şu adımları gerçekleştireceksiniz:
•
•
•
İş emrini kabul etme
Sorunu deneyip çözümlemek için müşteriden çeşitli adımları
gerçekleştirmesini isteme
Sorunu ve çözümünü belgeleme
Yazıcı Sorununu Giderme
Bir yazıcı sorununu giderin
Uzak Teknisyen
Bir yazıcı sorununun nasıl giderileceği konusunda müşteriye
bilgi verin
14.7 Özet
Bu bölümde, yazıcılar ve tarayıcılar hakkındaki bilgiler gözden geçirildi ve
ele alındı. Yazıcılar ve tarayıcılarla ilgili potansiyel tehlikeler ve güvenlik
yordamları tartışıldı. Koruyucu bakım yöntemlerini öğrendiniz, yazıcıyı veya
tarayıcıyı hem yerel olarak hem de ağ üzerinde kurdunuz, yapılandırdınız ve
yükselttiniz. Aşağıda bu bölümde ele alınan diğer bazı önemli noktalar
bulunmaktadır:
•
•
•
•
•
•
Yazıcı ve tarayıcılar üzerinde çalışırken her zaman güvenlik
yordamlarını izleyin. Yazıcıların içinde yüksek voltaj içeren veya
kullanıldığında çok ısınan birçok parça vardır.
Yazıcıyı veya tarayıcıyı kurmak için aygıt kullanım kılavuzunu ve
yazılımını kullanın. Kurulumdan sonra, sorunları gidermek ve
işlevselliği arttırmak için sürücüleri ve bellenimi güncelleyin.
Yazıcı ve tarayıcıları ağ üzerinde paylaştırmak için Windows
arayüzünü kullanın.
Yazıcı ve tarayıcılarını ihtiyaçları doğrultusunda yükseltmenin ve
yapılandırmanın onlar için ne kadar yararlı olacağını belirlemek için
müşterilere danışın.
Yazıcıları, tarayıcıları ve sarf malzemelerini temiz ve nemden uzak
tutun. Bozulmaları ve aksama süresini önlemek için sarf
malzemelerini orijinal paketlerinde saklayın. Aygıtları düzenli
aralıklarla temizlemek ve kontrol etmek için bir bakım programı
geliştirin.
Bir sorunu gidermek için belirli bir adım dizisini izleyin. Uygulanacak
eylemi belirlemeden önce basit görevleri gerçekleştirerek işe
başlayın. Sorun çözemeyeceğiniz kadar zorsa, kalifiye veya sertifikalı
bir yazıcı teknisyeni çağırın.
GELİŞMİŞ AĞLAR
15.0 Giriş
Bu bölümde, ağ tasarımı, ağ bileşeni yükseltmeleri ve e-posta sunucusu
kurulumları da dahil gelişmiş ağ iletişimi konuları ele alınmaktadır. Bunun
yanı sıra, güvenlik, ağ bileşenleri ve koruyucu bakım gibi temel ağ iletişimi
konuları da işlenmektedir.
Müşterilerinizin ve ağ kullanıcılarının beklentilerini ve ihtiyaçlarını
karşılamak için ağ iletişimi teknolojilerine aşina olmanız gerekir. Ağ
tasarımına ve bazı bileşenlerin ağdaki veri akışını neden etkilediğine dair
temel bilgileri biliyor olmalısınız. Gelişmiş ağ sorunlarını giderme konusu da
bu bölümde ele alınmaktadır.
•
•
•
•
•
•
•
•
Potansiyel tehlikeleri tanımlama ve ağlarla ilgili uygun güvenlik
yordamlarını uygulama.
Müşterinin ihtiyaçlarına dayalı bir ağ tasarlama.
Müşterinizin ağı için bileşenleri belirleme.
Müşterinin ağını uygulama.
Müşterinin ağını yükseltme.
Tek bir posta sunucusunun yükleme, yapılandırma ve yönetim
sürecini tanımlama.
Ağlara yönelik koruyucu bakım yordamlarını tanımlama.
Ağ sorunlarını giderme.
15.1 Potansiyel tehlikeleri tanımlama ve ağlarla ilgili uygun
güvenlik yordamlarını uygulama
İster bakır ister fiber optik kablo olsun, ağ kablolarının döşenmesi tehlikeli
bir iştir. Kabloların çoğunlukla engellerin ve beklenmeyen veya zehirli
maddelerin bulunduğu tavan ve duvar içlerinden geçirilmesi gerekir. Sizi bu
malzemelerden koruyacak kıyafetleri giymeniz gerekir. Örneğin, uzun
pantolon, uzun kollu gömlek, ayağınızı iyice kapatan dayanıklı ayakkabılar
giyin ve eldiven takın. Daha da önemlisi güvenlik gözlüğü takın. Tavan
bölgesine girmeden önce, mümkünse bina yöneticisine veya binadan
sorumlu herhangi bir kişiye bilmeniz gereken tehlikeli maddelerin veya
engellerin olup olmadığını sorun.
Merdiven kullanırken olası güvenlik tehlikelerine karşı hazırlıklı olun:
•
•
•
•
•
Merdivenin üzerindeki etiketleri okuyun ve yazılı güvenlik
talimatlarını izleyin.
Asla merdivenin en üst basamağında durmayın. Kolaylıkla dengenizi
kaybedip düşebilirsiniz.
Alandaki insanların sizin orada çalıştığınızı bildiklerinden emin olun.
Alanı uyarı bantlarıyla veya emniyet konileriyle çevirin.
Merdiveni duvara dayadıysanız, merdiven üzerinde yazılı talimatları
izleyin ve merdivenin sabit durması için başka bir kişiden sizin için
merdiveni tutmasını isteyin.
Bakır ve fiber optik kabloları döşemek için gerekli araçların kullanımı
tehlikeli olabilir. Kablolarla çalışırken her zaman ilgili kurallara uyulması
gerekir:
•
•
•
•
Kullandığınız araçların çalışır durumda olduğundan emin olun.
İşinizi dikkatli yapın ve acele etmeyin. Bir yerinizi kesmemeye veya
birilerini tehlikeye sokmamaya dikkat edin.
Herhangi bir kabloyu keserken, soyarken veya kablonun uçlarını
birbirine bağlarken her zaman güvenlik gözlüğü takın. Küçük
parçalar gözlerinizi yaralayabilir.
Her zaman eldiven takmaya özen gösterin ve tüm atıkları düzgün
biçimde imha ettiğinizden emin olun.
Sorunları çözmeye çalışırken sağduyunuzu kullanın. Yardıma ihtiyacınız
olursa başkalarından yardım isteyin.
•
•
Fiber optik güvenliğini açıklama.
Kabloları, kablo keskilerini ve kablo kesme güvenliği ile ilgili
tehlikeleri açıklama.
15.1.1 Fiber optik güvenliğini açıklama
Fiber optikler iletişim için faydalıdır, ancak bazı tehlikeler barındırır:
•
•
•
Tehlikeli kimyasallar
Göremeyeceğiniz ve gözlerinizi yakabilecek ışık
Cam kırıkları oluşturan keskin kenarlı aletler
Fiber optik kablolarla çalışılırken belirli tipte aletler ve kimyasallar kullanılır.
Bu malzemeler güvenli bir şekilde kullanılmalıdır.
Kimyasallar
Fiber optiklerle birlikte kullanılan çözücüler ve yapışkanlar tehlikelidir.
Bunları kullanırken son derece dikkatli olmanız gerekir. Talimatları okuyun
ve dikkatle izleyin. Ayrıca, acil durumdaki bir kişiye ne yapılacağını
bilebilmek için kimyasallarla birlikte verilen MSDS'yi (Malzeme Güvenliği
Veri Sayfaları) okuyun.
Aletler
Herhangi bir aletle çalışırken her zaman güvenliğe öncelik verilmelidir.
Güvenlikten konusunda verilen herhangi bir taviz, ciddi yaralanmalarla veya
ölümle sonuçlanabilir. Fiber optiklerle çalışırken kullanılan aletlerin camı
çizmek üzere kullanılan sivri kesme yüzeyleri vardır. Diğer aletler,
bağlayıcıları kablolara bağlamak için yüksek basınçla kabloları deler. Bu
aletler dağılıp havaya fırlayabilen cam kırıkları oluşturabilir. Bu parçaların
teninize, ağzınıza veya gözlerinize girmesini engelleyin.
Zararlı Işık
Gözlerinizi, fiber optik tellerde bulunabilecek zararlı ışıklardan koruyun. Bu
ışıklar, insanların göremediği bir renge sahiptir. Siz daha hissedemeden
gözlerinize zarar verebilir. Fiber optik kabloyu ve bağlayıcıları incelemek için
bir büyüteç kullandığınızda, fiberden çıkan ışık gözünüze gelebilir. Fiberle
çalışırken, ışık kaynağının bağlantısını kestiğinizden emin olun. Özel
detektörler, fiberde enerjinin olup olmadığını size gösterebilir.
Cam Kırıkları
Fiber optik kablo tellerini kesip parçalara ayırma işlemi, gözlerinize veya
teninize girerek aşırı derecede tahrişe neden olabilecek küçük cam veya
plastik parçalar oluşturabilir. Şeffaf ve küçük olduğu için fiberlerin teninizde
görünmesi oldukça zordur. Fiber optik kablolarla çalışırken koyu renkli bir
altlık kullanılmalıdır, böylece küçük cam veya plastik parçalar görülebilir.
Altlık, kimyasal sıçramalarına da dayanaklı olmalıdır.
Çalışma alanını temiz ve düzenli tutmalısınız. Fiber optik parçaları asla
parmaklarınızla tutmayın. Küçük parçaları bant kullanarak alın ve düzgün
biçimde imha edin. Fiber parçalarını saklamak için, kapaklı plastik şişe gibi
tek kullanımlık bir kap kullanın. Kabı çöpe atmadan önce kapağını sıkıca
kapatın.
DİKKAT: Fiber optik kabloyu kesme, soyma veya kablonun uçlarını birbirine
bağlama girişiminde bulunmadan önce bunun için gerekli eğitimi alın. Siz
yeterince beceri sahibi oluncaya kadar deneyimli bir teknisyen sizi
denetlemelidir.
15.1.2 Kabloları, kablo keskilerini ve kablo kesme güvenliği ile
ilgili tehlikeleri açıklama
Her seviyedeki teknisyenler, ağ kablosu veya ekipmanlarıyla çalışmaya
başlamadan önce olası tehlikelerin farkında olmalılardır.
DİKKAT: Kabloyu kullanırken her zaman gözünüze güvenlik gözlüğü takın.
Hiçbir kablonun ucuna çıplak teninizle dokunmayın.
Bakır Kablo Tehlikeleri
Bakır kabloların kullanımı da tehlikeli olabilir. Bakır kabloyu kestiğinizde
küçük bakır teller cildinizi delebilir veya kesebilir. Kablolar kesildikten sonra
ortaya çıkan küçük parçalar genellikle havaya fırlar. Herhangi bir kabloyu
keserken güvenlik gözlüğünü takmayı asla unutmayın.
Bakır kabloları onarmak veya sonlandırmak için kullanılan kesme veya
kıvırma aletleri düzgün kullanılmadığı takdirde tehlikeli olabilir. Aletle
birlikte verilen belgeleri okuyun. Aleti öncelikle atık kablo üzerinde
kullanmayı deneyin ve gerekirse deneyimli birisinden yardım isteyin.
Bakır kablonun elektriği ilettiğini unutmayın. Ekipman arızası, statik enerji
veya şimşek, bağlı olmayan bir kabloya bile enerji verebilir. Bu konuda
şüpheniz olursa, kabloya dokunmadan önce basit bir voltaj detektörüyle
kabloyu test edin.
15.2 Müşterinin ihtiyaçlarına dayalı bir ağ tasarlama
Bir ağ en iyi işlerliği, müşterinin ihtiyaçlarını karşılayacak biçimde
tasarlandığında gösterir. Ağ oluştururken ortamın analiz edilmesi ve ağ
iletişimi seçeneklerinin kavranması gerekir. Müşteriyle ve projede yer alan
diğer kişilerle görüşmelisiniz. Ağda kullanılacak donanım ve yazılım
hakkında genel bir fikir edinmek önemlidir. Şirketin ve ağın gelecekte
beklediği büyüme hakkında da sorular sormalısınız.
•
•
Bir topoloji belirleme.
Protokolleri ve ağ uygulamalarını belirleme.
15.2.1 Bir topoloji belirleme
Ağ topolojisini düzgün biçimde belirleyebilmek için müşteri ihtiyaçlarının
kavranması ve yeni ağın genel düzeninin belirlenmesi gerekir. Müşteriyle
görüşülmesi gereken önemli konular şunlardır:
•
•
•
Kablolu ve kablosuz bağlantı türleri
Genişleyebilirlik
Kullanıcıların sayısı ve konumu
Kullanıcı sayısı ve gelecekteki tahmini büyüme miktarı, ağın başlangıçta
kullanılacak fiziksel ve mantıksal topolojisini belirler. Müşterinizin
ihtiyaçlarını kaydetmek için bir denetim listesi oluşturmalısınız.
Projenin ilk aşamalarında yerinde inceleme adı verilen bir inceleme
yapılmalıdır. Yerinde inceleme, veri akışı ve protokol niteliğindeki temel bir
mantıksal topolojinin belirlenmesine yardımcı olan fiziksel bina
incelemesidir. Kullanıcı sayısı ve gelecekteki tahmini büyüme miktarı, ağın
başlangıçta kullanılacak fiziksel ve mantıksal topolojisini belirler. Aşağıdaki
etmenleri dikkate almalısınız:
•
•
•
Kullanıcılara ait uç istasyon bilgisayarlarının nerede olacağı.
Anahtar ve yönlendirici gibi ağ cihazlarının nerede bulunacağı.
Sunucuların nerede bulunacağı. Sunucular, ağ cihazlarıyla aynı
odada veya başka bir konumda olabilir. Bu karar, genellikle boş
alan, güç, güvenlik ve havalandırma konularına da bağlıdır.
Ekipman ve kabloların fiziksel düzenini belirlemek için yerleştirme planından
veya ayrıntılı bir taslaktan yararlanılabilir. Şekil 1'de ağ topolojileri arasında
yapılan bir karşılaştırma gösterilmektedir. Yerleştirme planı veya ayrıntılı bir
taslak mevcut değilse, sunucu odası, yazıcılar, uç istasyonlar ve kablo
yolunun konumları da dahil ağ cihazlarının nerede bulunacağını gösteren
bir çizim yapmalısınız. Bu çizim, düzene ilişkin son kararları verirken
yaptığınız görüşmelerde size yardımcı olur.
15.2.2 Protokolleri ve ağ uygulamalarını belirleme
Bir ağ tasarımında, kullanılacak protokolleri belirlemeniz gerekir. Bazı
protokoller üretici firmaya özgü olup yalnızca belirli ekipmanlarda çalışırken
bazı protokoller de açık standartlara sahip olup çeşitli ekipmanlarda çalışır.
Şekil 1'de çeşitli ağ protokolleriyle ilgili ayrıntılar gösterilmektedir.
Protokol seçerken aşağıdaki noktaları dikkate alın:
•
•
•
•
Her cihazın İnternet'e bağlanması için TCP/IP (İletim Denetim
Protokolü/İnternet Protokolü) protokol ailesinin kullanılması gerekir.
Bu durum, TCP/IP protokolünü ağ iletişiminde tercih edilen bir
protokol haline getirmektedir.
NetBEUI, düşük güvenlikli ağlarda kullanışlı olan küçük ve hızlı bir
protokoldür. İnternet'e bağlı olmayan küçük bir ağda iyi başarım
gösterir. Kurulumu kolaydır ve herhangi bir yapılandırma
gerektirmez. Ancak NetBEUI büyük bir ağda gereksiz trafiğe neden
olabileceğinden gelecekte bir ağ büyümesi olacaksa iyi bir tercih
değildir.
IPX/SPX, daha eski Novell Netware modellerine ait bir protokoldür.
İnternet'in büyümesi nedeniyle yeni Novell Netware modelleri
IPX/SPX yerine TCP/IP'yi kullanmaktadır.
Apple Macintosh ağları, özellikle de İnternet'le olmak üzere diğer
TCP/IP ağlarıyla bağlantı kurmak için AppleTalk protokolünü terk
edip TCP/IP protokol ailesini kullanmaya başlamıştır.
TCP/IP protokol yığını etkinleştirildiğinde, Şekil 2'de gösterildiği gibi diğer
protokoller belirli bağlantı noktalarında kulanılabilir duruma gelir.
Çalışma Sayfası
Protokoller
Farklı ağ yapılandırmalarında kullanmak için uygun protokolü
tanımlayın
15.3 Müşterinizin ağı için bileşenleri belirleme
Tercih edilen ağ topolojisi, ağı oluşturmak için gerekli olacak cihaz tiplerini,
kabloları ve ağ arayüzlerini belirler. Ayrıca bir İnternet hizmeti sağlayıcısına
harici bir bağlantı da kurulmalıdır. Ağ oluşturma adımlardan biri, kullanıcı
cihazlarıyla birlikte çalışacak uygun ağ bileşenlerini ve ağ kablolarını
belirlemektir.
•
•
•
•
Kablo türlerini seçme.
ISP (İnternet Hizmeti Sağlayıcısı) bağlantı türünü seçme.
Ağ kartlarını seçme.
Ağ cihazını seçme.
15.3.1 Kablo türlerini seçme
Ağa bağlanacak kullanıcılar ve hizmetler için en avantajlı ve uygun maliyetli
olan kablo tipini seçin.
Kablo Tipleri
Kullanılacak ağ kablosunun tipini ağın boyutu belirler. Bugünkü ağların
çoğu kablo olarak bir veya daha fazla tipte büklümlü çift bakır kablo
kullanır:
•
•
•
•
Kategori
Kategori
Kategori
Kategori
5
5e
6
6A
Kategori 5 ve Kategori 5e kabloları görünüş olarak aynıdır, ancak Kategori
5e kablosu daha yüksek veri aktarım hızlarına olanaklı kılmak için daha
yüksek bir standartla üretilir. Kategori 6 kablosu, Kategori 5e'den de
yüksek standartlarla üretilir. Kategori 6 kablosunun ortasında, kablo
içindeki çiftleri ayırmak için bir ayırıcı bulunur.
Ağda kullanılan en yaygın kablo tipi Kategori 5e'dir. Kategori 5e, 100 m'ye
(330 fit) kadar Hızlı Ethernet için uygundur. Gelecekteki ek bant genişliği
gereksinimleri için hazır olabilmek adına bazı işletmeler ve evler Cat6 kablo
tipini kullanmayı seçmiştir. Video, video konferansı ve oyun gibi
uygulamalar büyük miktarda bant genişliği kullanır.
Bugünlerde kullanılan en yaygın büklümlü çift kablo tipi Kategori 6A'dır.
Kategori 6A kablosu 10 Gbps hızda Ethernet sinyallerini taşır. IEEE (Elektrik
Elektronik Mühendisleri Enstitüsü) 802.3an-2006 standardında tanımlandığı
gibi, büklümlü çift kablo üzerinden 10 Gb'lık Ethernet'in kısaltması
10GBase-T şeklindedir. Yüksek bant genişliğine sahip ağlara ihtiyaç duyan
müşteriler, Gigabit Ethernet'i veya 10 Gb Ethernet'i destekleyebilen
kablolardan büyük faydalar sağlayabilir.
Yeni veya yenilenmiş ofis binalarında, her ofisi Ana Dağıtım Tesisi (MDF)
adında merkezi bir noktaya bağlayan UTP (Korumasız Dolanmış Çift Tel)
kablo tipi kullanılır. Veri amacıyla kullanılan UTP kablosunun mesafe
sınırlaması 100 m'dir (330 fit). Bu mesafe sınırlamasından daha uzaktaki ağ
cihazlarının bağlantıyı MDF'ye (Ana Dağıtım Merkezi) kadar genişletebilmesi
için bir yineleyici veya dağıtıcı gerekir.
Maliyet
Ağ tasarımı sırasında maliyet göz önünde tutulan önemli bir noktadır.
Kabloların döşenmesi masraflıdır, ancak bir defalık masraftan sonra kablolu
bir ağın bakımı normalde çok daha uygun maliyetlidir. Kablolu bir ağda
bulunan cihazların çoğu kablosuz bir ağda bulunan cihazlardan çok daha
uygun maliyetlidir.
Güvenlik
Kablolu ağ genellikle kablosuz ağdan daha güvenlidir. Kablolu ağdaki
kablolar genellikle duvarların ve tavanın içine döşenir, bu nedenle kolaylıkla
erişilemeyecek durumdadır. Kablosuz ağın dinlenmesi çok daha kolay olur.
Alıcısı olan herkes sinyalleri kullanabilir. Kablosuz bir ağı kablolu ağ kadar
güvenli hale getirmek için şifrelemenin kullanılması gerekir.
Geleceğe Yönelik Tasarım
Birçok kuruluş, ağlarının gelecekte kullanılacak ağ hızlarını kaldırabilmesini
güvenceye almak için en üst düzey kabloları kullanır. Böylece kuruluşlar
ileride kabloların yeniden döşenmesinin getireceği masraflardan kaçmış
olurlar. Müşterinizle birlikte üst seviye bir kablo tipinin döşenmesinin
getireceği maliyetin gerekli olup olmadığına karar vermelisiniz.
Kablosuz
Kablo döşemesi yapılamayan yerlerde kablosuz bağlantı çözümü
kullanılabilir. Yerel bina kurallarının yapısal değişikliğe izin vermediği eski
ve tarihi bir binayı düşünün. Böyle bir durumda kablo döşemek mümkün
değildir, bu nedenle yararlanılabilecek tek çözüm kablosuz bağlantıdır.
15.3.2 ISP (İnternet Hizmeti Sağlayıcısı) bağlantı türünü seçme
Seçtiğiniz ISP'nin (İnternet hizmeti sağlayıcısı) sunulan ağ hizmeti üzerinde
belirgin bir etkisi olabilir. Telefon şirketine bağlanan bazı özel tedarikçiler
izin verilenden daha fazla bağlantı satıp müşterilere sunulan genel hizmet
hızını yavaşlatır.
İnternet bağlantısı için dikkate alınması gereken üç ana nokta vardır:
•
•
•
Hız
Güvenilirlik
Kullanılabilirlik
POTS
Eski tip telefon sistemi (POTS) bağlantısı son derece yavaştır, ancak telefon
bulunan her yerde kullanılabilir. Modem, veri iletip almak için telefon hattını
kullanır.
ISDN
Tümleşik Hizmetler Sayısal Ağı (ISDN), çevirmeli bağlantıya göre daha hızlı
bağlantı süreleri ve daha yüksek hızlar sunar ve birden çok cihazın tek bir
telefon hattını paylaşmasına olanak verir. ISDN, POTS (Eski Tip Telefon
Hizmeti) hatlarını kullandığı için oldukça güvenilirdir. Telefon şirketinin
sayısal sinyalleşmeyi desteklediği çoğu yerde ISDN kullanılabilir.
DSL
Sayısal Abone Hattı (DSL), tıpkı ISDN gibi birden çok cihazın tek bir telefon
hattını paylaşmasına olanak verir. DSL hızları genellikle ISDN'den daha
yüksektir. DSL, yüksek bant genişliği gerektiren uygulamaların
kullanılmasına ve birden çok kullanıcının aynı İnternet bağlantısını
paylaşmasına olanak verir. Çoğu zaman evinizde veya işletmenizde bulunan
bakır kablolar DSL iletişimi için gerekli olan sinyalleri taşıyabilir.
DSL teknolojisine yönelik sınırlamalar vardır. DSl hizmeti her yerde
kullanılamaz ve kurulum noktası telefon sağlayıcısının merkezi ofisine (CO)
yakınlaştıkça DSL daha iyi ve daha hızlı çalışır. Ayrıca DSL'in, İnternet
üzerinden veri alırken sunduğu hız gönderirken sağladığı hızdan daha
yüksektir. Bazı durumlarda telefon sinyallerini taşımak üzere kullanılan hatlar teknik olarak DSL sinyallerini taşıyabilecek nitelikte olmaz.
Kablo Bağlantısı
Kablolu İnternet bağlantısı telefon hatlarını kullanmaz. Kablo bağlantısı, öncelikle kablolu televizyon sinyallerinin taşınması için tasarlanmış olan eşeksenli
kablo hatlarını kullanır. DSL gibi kablo bağlantısı da yüksek hızlı ve "her zaman işler durumda" olan bir bağlantı türü sunar. Bunun anlamı, bağlantı
kullanılmadığında bile İnternet bağlantısının mevcut olması demektir. Çoğu kablolu bağlantı şirketleri telefon hizmeti de sunar.
Kablolu televizyon birçok eve ulaşabildiğinden DSL hizmeti alamayan kişiler için iyi bir alternatiftir. Teorik olarak kablo bağlantısının bant genişliği
DSL'den daha yüksektir, ancak bu bağlantı türü, kablolu bağlantı sağlayıcısının sınırlamalarından etkilenebilir. Kablolu televizyonu olan birçok ev, yüksek
hızlı İnternet seçeneğine sahip olur.
Uydu Bağlantısı
Kırsal kesimde yaşayan insanlar için geniş bant uydu İnternet bağlantıları, her zaman işler durumda olan yüksek hızlı bir bağlantı sağlar. Uyduya sinyal
iletmek ve uydudan sinyal almak için bir uydu çanağı kullanılır, daha sonra uydu da bu sinyalleri bir hizmet sağlayıcısına aktarır.
Uydu bağlantısının kurulumu ve aylık hizmet ücretleri, DSL ve kablolu bağlantı abonelerinin ödediği ücretlerden çok daha yüksektir. Şiddetli rüzgarlar,
bağlantıyı yavaşlatarak veya tamamen keserek kullanıcı ile uydu veya uydu ile sağlayıcı arasındaki bağlantı kalitesini düşürebilir. Bu gibi çoğu durumda
hizmet sağlayıcısı destek amacıyla çevirmeli bağlantı sağlar.
Kablosuz Bağlantı
Birçok kablosuz İnternet hizmeti türü vardır. Cep telefonu hizmeti sunan şirketler İnternet hizmeti de sunabilir. Bilgisayarı İnternet'e bağlamak için
PCMCIA (Uluslararası Kişisel Bilgisayar Bellek Kartı Kurumu) ve PCI (Çevresel Bileşen Arabağlantısı) kartları kullanılır. Bu hizmet her yerde kullanılamaz.
Hizmet sağlayıcıları, sınırlı alanlarda bulunan mikrodalga teknolojisini kullanarak kablosuz İnternet hizmeti sunabilir. Sinyaller doğrudan binanın veya
apartmanın çatısındaki antene iletilir.
ISP seçmeden önce ISP'lerin sunduğu bağlantı tiplerini araştırın. Bölgenizde kullanılabilen hizmetleri kontrol edin. Hizmet sözleşmesi imzalamadan önce
bağlantıların hızlarını, güvenilirliğini ve maliyetlerini karşılaştırın.
Çalışma Sayfası
ISP Bağlantıları
Verilen bir senaryo için en uygun ISP'yi tanımlayın.
15.3.3 Ağ kartlarını seçme
Ağdaki her cihaz için ağ arayüzü gerekir. Birçok ağ arayüzü tipi vardır:
•
•
•
Masaüstü bilgisayarlara yönelik çoğu ağ arayüzü, ya anakartla
tümleşiktir ya da genişleme yuvasına yerleştirilen bir genişleme
kartıdır.
Çoğu dizüstü bilgisayar ağ arayüzleri ya anakartla tümleşiktir ya da
bir PC Kartına veya ExpressBus genişleme yuvasına yerleştirilir.
USB (Evrensel Seri Veriyolu) ağ bağdaştırıcıları, boştaki herhangi bir
USB bağlantı noktasına takılır ve hem dizüstü hem de masaüstü
bilgisayarlarla birlikte kullanılabilir.
NIC (Ağ Arayüzü Kartı) satın almadan önce kartın sunduğu hızı, biçim
katsayısını ve özellikleri araştırmalısınız. Bilgisayara bağlanacak dağıtıcının
veya anahtarın hızını ve özelliklerini kontrol edin.
Ethernet NIC'leri geçmişle bağdaşır niteliktedir:
•
•
10/100 Mbps'lik bir NIC'niz ve yalnızca 10 Mbps'de çalışan bir
dağıtıcınız varsa NIC, 10 Mbps'de çalışır.
10/100/1000 Mbps'lik bir NIC'niz ve yalnızca 100 Mbps'de çalışan bir
anahtarınız varsa NIC, 100 Mbps'de çalışır.
Ancak gigabit'lik anahtarınız varsa, hızların uyumlu olmasını sağlamak için
büyük olasılıkla bir gigabit NIC satın almanız gerekebilir. Gelecekte ağınızı
Gigabit Ethernet'e yükseltme planlarınız varsa, bu hızı destekleyebilen
NIC'ler satın aldığınızdan emin olun. Fiyatlar çok fazla değişiklik
gösterebilir, bu nedenle müşterinizin ihtiyaçlarına uyan NIC'ler seçin.
Kablosuz NIC'ler birçok farklı özelliğe ve biçime sahiptir. Aşağıdaki
örneklerde tanımlandığı gibi, kablosuz NIC'leri mevcut kablosuz ağın türüne
dayanarak seçmelisiniz:
•
•
802.11g ağlarda 802.11b NIC'ler kullanılabilir.
802.11n ağlarda 802.11b ve 802.11g NIC'ler kullanılabilir.
•
802.11a, yalnızca 802.11a'yı destekleyen bir ağda kullanılabilir.
Müşterilerinizin ihtiyaçlarına uyan kablosuz bağlantı kartlarını seçin.
Uyumluluğu ve kullanılabilirliği sağlamak için hangi kablosuz ekipmanın
kullanıldığını ve ağda neyin kullanılacağını bilmelisiniz.
15.3.4 Ağ cihazını seçme
Ağ üzerindeki bileşenleri birbirine bağlamak için birkaç farklı türde cihaz
kullanılabilir. Müşterinizin ihtiyaçlarını karşılayacak ağ cihazlarını seçin.
Dağıtıcılar
Ağın bir kesiminde birden çok cihaz arasında veri paylaşmak için dağıtıcı
kullanılır. Dağıtıcı, ağın diğer kesimlerine bağlanan bir anahtar veya
yönlendirici gibi başka bir ağ iletişim cihazına bağlanabilir. Ağın
ulaşabileceği maksimum hızı, dağıtıcının hızı belirler.
Dağıtıcılar, anahtarların verimliliği ve düşük maliyetinden ötürü artık
daha az kullanılmaktadır. Dağıtıcılar ağ trafiğini kesimlemez, bu nedenle
herhangi bir cihazın kullandığı bant genişliğini azaltır. Ayrıca dağıtıcılar
verileri filtreleyemediğinden, kendisine bağlı tüm cihazlar arasında sürekli
olarak gereksiz trafik akışı olur.
Dağıtıcının bir avantajı, üzerinden geçen verileri yeniden oluşturmasıdır.
Bu bir anlamda dağıtıcının, yineleyici olarak da işlev gösterebilmesi
demektir. Sinyal darbelerinin yeniden oluşturulması işlemi uzun
mesafenin etkilerini giderdiğinden dağıtıcı, bir ağın kapsama alanını
genişletebilir.
Anahtarlar
Modern ağlarda anahtarlar, dağıtıcıların yerini alıp merkezi bağlantı
noktası haline gelmiştir. Dağıtıcı gibi, anahtarın hızı da ağın maksimum
hızını belirler. Ancak anahtarlar yalnızca ağ trafiğinin gönderildiği cihaza
veri göndererek ağ trafiğini filtreler ve kesimler. Bu da ağdaki her cihaz
için cihaza özel daha yüksek bant genişliği sağlar.
Anahtarlarda bir anahtarlama tablosu kullanılır. Anahtarlama tablosu,
ağdaki tüm MAC (Ortam Erişim Denetimi) adreslerinin listesini ve belirli
bir MAC adresine sahip bir cihaza erişmek için kullanılabilen anahtar
bağlantı noktalarının listesini içerir. Anahtarlama tablosu, gelen
çerçevenin kaynak MAC adresini ve çerçevenin vardığı bağlantı noktasını
inceleyerek MAC adreslerini kaydeder. Daha sonra anahtar, MAC
adreslerini çıkış bağlantı noktalarıyla eşleyen bir anahtarlama tablosu
oluşturur. Belirli bir MAC adresini hedef alan bir çerçeve ulaştığında
anahtar, MAC adresine ulaşmak için hangi bağlantı noktasının
kullanılacağını belirlemek üzere anahtarlama tablosunu kullanır. Çerçeve,
bağlantı noktasından hedefe iletilir. Yalnızca tek bir bağlantı noktasından
hedefe çerçeve gönderildiğinde diğer bağlantı noktaları ve tüm ağdaki
bant genişliği etkilenmez.
Yönlendiriciler
Yönlendiriciler ağları birbirine bağlar. Kurumsal bir ağda bir yönlendirici
bağlantı noktası WAN (Geniş Alan Ağı) bağlantısına bağlanırken, diğer
bağlantı noktaları da kurumsal LAN'lara (Yerel Ağ) bağlanır. Yönlendirici,
LAN için ağ geçidi veya dışarıya açılan bir yol olur. Bir ev ağında
yönlendirici, evdeki bilgisayarları ve ağ cihazlarını İnternet'e bağlar. Bu
durumda yönlendirici, ev için ağ geçidi niteliğinde olur. Şekil 1'de
gösterildiği gibi kablosuz yönlendirici, güvenlik duvarı olarak işlev
gösterir ve kablosuz bağlantı sağlar. Ev yönlendiricisi birden fazla hizmet
sağlarsa, çok işlevli cihaz olarak da adlandırılabilir.
ISP (İnternet Hizmeti Sağlayıcısı) Ekipmanı
Bir ISP'ye abone olurken, size en uygun cihazı seçebilmek için ne tür
ekipmanların bulunduğunu öğrenmeniz gerekir. Çoğu ISP, kurulum
sırasında satın alınan ekipmana indirim uygular.
Bazı ISP'ler ekipmanı aylık olarak kiraya verebilir. Bu seçenek daha
caziptir, çünkü arıza, değişiklik veya teknoloji yükseltmesi durumunda
ISP, ekipman için destek sağlar. Belirli bir süre sonra ekipmanın
başlangıçtaki fiyatı, ekipman kirasının toplam maliyetinden daha düşük
olacağından ev kullanıcıları, ekipmanı satın almayı seçebilir.
Aktivite
Ağ Cihazları
Şekil 2'deki ağ cihazı aktivitesini tamamlayın
15.4 Müşterinin ağını uygulama
Bir ağın kurulması ve uygulanması karmaşık bir görev olabilir. Küçük bir ev
ağının kurulumu bile zor ve zaman alıcı olabilir. Ancak dikkatli bir planlama,
kolay ve hızlı bir kurulumun gerçekleştirilmesini sağlar.
Kurulum sırasında mevcut ağda belirli bir aksama süresi yaşanabilir.
Örneğin binada yapılan değişiklikler ve ağ kablolarının döşenmesi
aksamalara neden olabilir. Tüm cihazlar kurulup, yapılandırılıp test
edilinceye kadar proje tamamlanmış sayılmaz.
•
•
Müşterinin ağını kurma ve sınama.
Müşterinin İnternet ve ağ kaynaklarını yapılandırma.
15.4.1 Müşterinin ağını kurma ve sınama
Tüm ağ cihazlarının konumunu belirledikten sonra, ağ kablolarını
bağlamaya hazırsınız demektir. Bazı yeni veya yenilenmiş binalarda, daha
sonra, tamamlanmış duvarlara kablo döşeme sorunuyla karşılaşmamak için
ağ kabloları duvarların içine döşenebilir. Önceden döşenmiş bir kablo
sistemi yoksa, döşemeli veya döşetmelisiniz.
Ağ Kurulumu Adımları
Kabloları kendiniz döşeyeceksiniz, hazırlık sırasında bir miktar vakit
harcayabilirsiniz. Kurulum sırasında tüm gerekli malzemeler ve kablo
döşeme planı yanınızda hazır olmalıdır.
Ağ oluşturma sürecinin adımları anahatlarıyla şöyledir:
1. Kabloları tavana veya duvarların arkasına döşemek için kablo çekme
işlemi gerçekleştirirsiniz. Bir kişi kabloyu çekerken diğeri kabloları
duvarın içine doğru yönlendirir. Her kablonun ucunu
etiketlediğinizden emin olun. Zaten kullanılan etiketleme düzenini
veya TIA/EIA 606-A'da tanımlanan talimatları izleyin.
2. Kabloların her iki ucu da sonlandırıldıktan sonra, kısa devre veya
girişim olmadığından emin olmak için kabloları test etmelisiniz.
3. Ağ arayüz kartlarının, masaüstü bilgisayarlara, dizüstü bilgisayarlara
ve ağ yazıcılarına düzgün biçimde takıldığından emin olun. Ağ
arayüzleri takıldıktan sonra, tüm cihazlardaki istemci yazılımını ve IP
(İnternet Protokolü) adresi bilgilerini yapılandırın.
4. Anahtarları ve yönlendiricileri güvenli ve merkezi bir konuma
yerleştirin. LAN (Yerel Ağ) bağlantılarının tümü bu bölgede sona
erer. Ev ağında bu aygıtları ayrı konumlara yüklemeniz gerekebilir
veya yalnızca bir aygıtınız olabilir.
5. Her ağ cihazına duvar bağlantısı yoluyla bir Ethernet ara kablosu
bağlayın. Tüm ağ arayüz kartlarında bağlantı ışığının olup olmadığını
kontrol edin. Ev ağında, bir cihaza bağlanan her ağ cihazı bağlantı
noktasına ait ışığın yandığından emin olun.
6. Tüm cihazlar bağlı ve tüm bağlantı ışıkları çalışır durumda
olduğunda, ağ bağlantısını sınamanız gerekir. Her iş istasyonundaki
IP yapılandırmasını görüntülemek için ipconfig /all komutunu
kullanın. Temel bağlantı durumunu sınamak için ping komutunu
kullanın. Varsayılan ağ geçidi ve uzak bilgisayarlar da dahil olmak
üzere, ağdaki diğer bilgisayarlara ping atabilmelisiniz. Temel
bağlantının var olduğunu onayladıktan sonra, e-posta ve İnternet
tarayıcısı gibi ağ uygulamalarını yapılandırıp sınamalısınız.
15.4.2 Müşterinin İnternet ve ağ kaynaklarını yapılandırma
Ağ kurulduktan ve sınandıktan sonra, Microsoft Internet Explorer (IE) gibi
bir web tarayıcısını yapılandırmanız gerekir. Şekil 1'de gösterildiği gibi
İnternet Özellikleri iletişim kutusunda tarayıcı ayarlarını yapılandırabilir ve
bakım görevleri gerçekleştirebilirsiniz.
Geçici İnternet Dosyaları
Windows XP gibi bir işletim sistemi yüklendiğinde, IE de varsayılan olarak
yüklenir. IE sayesinde, bir web sitesini her ziyaret ettiğinizde
bilgisayarınızdaki Geçici İnternet Dosyaları klasörüne birçok dosya indirilir.
Bu dosyaların çoğu, web sitesinin büyük başlık çubuklarını ve diğer
bileşenlerini temsil eden görüntü dosyalarıdır.
Geçici İnternet dosyaları bilgisayarınızda saklanır, böylece daha önce
ziyaret ettiğiniz bir web sitesini yeniden ziyaret ettiğinizde, tarayıcı söz
konusu içeriği daha hızlı yükleyebilir. Ziyaret ettiğiniz web sitesi sayısına
bağlı olarak, Geçici İnternet Dosyaları klasörü hızla dolabilir. Bu acil bir
sorun olmasa da, ara sıra dosyaları silmeli veya temizlemelisiniz. Bu işlemin
gerçekleştirilmesi, özellikle çevrimiçi bankacılık işlemleri yaptıktan veya
Web tarayıcısına başka kişisel bilgiler girdikten sonra önemlidir.
Varsayılan Tarayıcı
Windows'un varsayılan olarak hangi tarayıcıyı kullanacağını
belirleyebilirsiniz. Başlat > Çalıştır'ı seçin, bir web sitesi adresi girin ve
Tamam'a tıklayın. Web sitesi, o anda varsayılan olarak ayarlanmış
tarayıcıda açılır.
IE'nin varsayılan tarayıcınız olmasını isterseniz, önce IE'yi açın. Araç
çubuğunda Araçlar > İnternet Seçenekleri…'ni seçin. Programlar
sekmesinde, IE'nin varsayılan tarayıcınız olup olmadığını kontrol edebilir ve
isterseniz IE'yi varsayılan tarayıcı olarak seçebilirsiniz.
Dosya Paylaşımı
Kullanıcılar ağ üzerinden kaynak paylaşabilir. Şekil 2'de gösterildiği gibi, tek
bir dosyayı, belirli dosyaları veya bir diskin tamamını paylaşabilirsiniz.
Bir dosyayı paylaşmak için öncelikle bir klasöre kopyalamalısınız. Klasöre
sağ tıklayın ve Paylaşım ve Güvenlik'i seçin. Daha sonra Bu klasörü
paylaştır'ı seçin. Kimlerin klasöre erişiminin olduğunu ve kimlerin klasördeki
nesneler üzerinde hangi izinlere sahip olduğunu tanımlayabilirsiniz. Şekil
3'te, paylaşılan bir klasörün izinler penceresi gösterilmektedir.
İzinler, bir kullanıcının dosya veya klasörlere sahip olduğu erişimin türünü
tanımlar:
•
•
•
Oku – Kullanıcının dosya ve alt klasör adlarını görüntülemesine, alt
klasörlerde gezinmesine, dosyalardaki verileri görüntülemesine ve
program dosyalarını çalıştırmasına olanak verir.
Değiştir – Oku izinlerinin tümüne olanak verir, ancak buna ek olarak
kullanıcının dosya ve alt klasör eklemesine, dosyalardaki verileri
değiştirmesine ve alt klasör ve dosyaları silmesine olanak verir.
Tam Denetim – Değiştir ve Oku izinlerinin tümüne olanak verir.
Dosya veya klasör NTFS (Yeni Teknoloji Dosya Sistemi)
bölümündeyse Tam Denetim, dosya veya klasördeki izinleri
değiştirmenize ve dosya veya klasörün sahibi olmanıza olanak verir.
Windows XP Professional, en fazla 10 adet eşzamanlı dosya paylaşım
bağlantısıyla sınırlıdır.
Yazıcı Paylaşımı
Bir yazıcıyı paylaşmak için Başlat > Denetim Masası > Yazıcı ve Fakslar'ı
seçin. Yazıcı simgesine sağ tıklayın ve Paylaşım'ı seçin. Bu yazıcıyı
paylaştır'a tıklayın ve ardından Tamam'a tıklayın. Yazıcı artık diğer
bilgisayarların erişimine açık durumdadır.
Başka bir bilgisayar tarafından paylaşılan bir yazıcıya erişmek için Başlat >
Denetim Masası > Yazıcı ve Fakslar'ı seçin. Dosya > Yazıcı Ekle'ye tıklayın.
Paylaşılan ağ yazıcısını bulmak ve yüklemek için Yazıcı Ekleme sihirbazını
kullanın.
Tarayıcı Yapılandırması
Bir İnternet tarayıcısını yapılandırın
Ağ Kaynak Paylaşımı
Bir ağ klasörünü ve yazıcıyı paylaşın ve yapılandırın
15.5 Müşterinin ağını yükseltme
Müşteri, ağındaki hızın artmasını ve ağa yeni işlevlerin eklenmesini
istediğinde bileşenleri yükseltebilmeli, kurabilmeli ve yapılandırabilmelisiniz.
Müşterinin kablosuz olarak veya daha hızlı bir şekilde iletişim kurabilmesi
için kablosuz erişim noktaları, kablosuz ağ kartları gibi cihazlar ve daha hızlı
ağ cihazları ve kablolar ağa eklenebilir.
Müşteriniz ek bilgisayarlar veya kablosuz bağlantı işlevleri ekliyorsa,
müşterinizin ihtiyaçlarını temel alarak ekipman önerebilmelisiniz.
Önerdiğiniz ekipman var olan ekipman ve kablolarla birlikte uyumlu biçimde
çalışmalı veya var olan altyapı yükseltilmelidir.
•
•
•
Kablosuz NIC’yi takma ve yapılandırma.
Kablosuz yönlendiricileri kurma ve yapılandırma.
Bağlantıyı sınama.
15.5.1 Kablosuz NIC’yi takma ve yapılandırma
Kablosuz ağa bağlanabilmesi için bilgisayarınızda kablosuz ağ arayüzü
bulunmalıdır. Kablosuz ağ arayüzü; bilgisayar, yazıcı veya kablosuz erişim
noktaları gibi diğer kablosuz cihazlarla iletişim kurmak için kullanılır.
Bir kablosuz bağdaştırıcısı satın almadan önce, bu bileşenin ağda bulunan
diğer kablosuz cihazlarla uyumlu olduğundan emin olmalısınız. Ayrıca
kablosuz bağdaştırıcısının masaüstü veya dizüstü bilgisayara uygun biçim
katsayısına sahip olduğunu doğrulayın. Kablosuz USB bağdaştırıcısı, açık bir
USB (Evrensel Seri Veriyolu) bağlantı noktasına sahip herhangi bir
masaüstü veya dizüstü bilgisayarla kullanılabilir.
Masaüstü bilgisayara kablosuz NIC takmak için kasa kapağını çıkarmalısınız.
Kablosuz NIC'yi boştaki bir PCI (Çevresel Bileşen Arabağlantısı) yuvasına
veya PCI express yuvasına takın. Bazı kablosuz NIC'lerde kartın arkasına
bağlanan bir anten bulunur. Bazı antenler kabloyla bağlanır, böylece anten
kötü bağlantıya yol açabilecek nesnelerden uzağa taşınabilir.
Kablosuz bağdaştırıcısı takıldıktan sonra, izlenmesi gereken birkaç
yapılandırma adımı vardır. Bunlar arasında aygıt sürücülerinin
yapılandırılması ve ağ adresi bilgilerinin girilmesi yer alır. Bu işlem
tamamlanınca bilgisayarın kablosuz LAN'ı algılayıp bağlanabilmesi gerekir.
Kablosuz ağ bağdaştırıcıları, kablosuz ağa bağlanmak için bir sihirbaz
kullanabilir. Bu durumda, bağlantı kurabilmek için bağdaştırıcıyla birlikte
verilen CD'yi takmalı ve ilgili talimatları yerine getirmelisiniz.
Kablosuz NIC Takma
Kablosuz NIC takın
15.5.2 Kablosuz yönlendiricileri takma ve yapılandırma
Kablosuz ağ kurarken, erişim noktalarını nereye yerleştireceğinize karar
vermeniz ve ardından da bu cihazları yapılandırmanız gerekir. Aşağıdaki
adımlar, bir erişim noktasının kurulumunu tanımlamaktadır:
1. Erişim noktasının kapsama yeteneğinin en geniş olduğu noktaları
bulmak için bir yerleştirme planından yararlanın. Kablosuz erişim
noktası için en uygun yer, kablosuz cihazlar ve erişim noktası
arasında görüş alanının olduğu alanın merkezi kısmıdır.
2. Erişim noktasını var olan ağa bağlayın. Linksys WRT300N
yönlendiricinin arkasında beş bağlantı noktası vardır. DSL (Sayısal
Abone Hattı) veya kablo modemini "İnternet" etiketli bağlantı
noktasına bağlayın. İnternet ile diğer bağlı bilgisayarlar arasında
iletişim olduğunda bu cihazın anahtarlama mantığı, tüm paketleri bu
bağlantı noktası aracılığıyla iletir. Yapılandırma web sayfalarına
erişmek için tek bir bilgisayarı kalan bağlantı noktalarından herhangi
birine bağlayın.
3. Geniş bant modemi açın ve güç kablosunu yönlendiriciye takın.
Modem ISP ile (İnternet Hizmeti Sağlayıcısı) bağlantı kurma işlemini
tamamladığında yönlendirici, İnternet'e erişim kazanmak için gerekli
ISP'den ağ bilgilerini almak üzere otomatik olarak modemle iletişim
kurar: IP adresi, alt ağ maskesi ve DNS (Etki Alanı Adlandırma
Sistemi) sunucu adresleri.
4. Yönlendirici modemle iletişim kurduğunda, yönlendiriciyi ağdaki
cihazlarla iletişim kuracak şekilde yapılandırmalısınız. Yönlendiriciye
bağlı bilgisayarı açın. Bir web tarayıcısı açın. Adres alanına
192.168.1.1 yazın. Bu adres, yönlendirici yapılandırması ve yönetimi
için varsayılan adrestir.
5. Bir güvenlik penceresi, yönlendirici yapılandırma ekranlarına
erişmeniz için kimlik doğrulaması yapmanızı ister. Kullanıcı adı alanı
boş bırakılmalıdır. Varsayılan parola olarak admin girin. Oturum
açıldığında birinci kurulum ekranı açılır.
6. Kuruluma devam edin. Kurulum ekranında, alt sekmeleri olan
sekmeler bulunur. Herhangi bir değişiklik yaptıktan sonra, her
ekranın alt kısmında bulunan Ayarları Kaydet'e (Save Settings)
tıklamalısınız.
300N yönlendiricinin yapılandırma ekranlarını kullanırken, bir sekme
hakkındaki ek bilgileri görmek için yardım sekmesine tıklayabilirsiniz.
Yardım ekranında gösterilen bilgilerden daha fazla bilgi edinmek için
kullanım kılavuzuna başvurun.
Kablosuz Yönlendirici Takma
Kablosuz yönlendirici takın
15.5.3 Bağlantıyı sınama
Windows bağlı olduğunuzu gösterse bile, kablosuz bağlantınızın düzgün
çalışıp çalışmadığını anlamanız zor olabilir. Kablosuz erişim noktasına veya
ev ağ geçidine bağlanmış olduğunuz halde İnternet'e
bağlanamayabilirsiniz. İnternet bağlantısını sınamanın en kolay yolu, bir
web tarayıcısı açmak ve İnternet'in var olup olmadığına bakmaktır.
Kablosuz bağlantı sorunlarını gidermek için Windows GUI'sini (Grafiksel
Kullanıcı Arayüzü) veya CLI'yı (Komut Satırı Arayüzü) kullanabilirsiniz.
Ağ Bağlantıları
Windows XP GUI'sini kullanarak kablosuz bağlantıyı doğrulamak için, Şekil
1'de gösterildiği gibi Başlat > Denetim Masası > Ağ Bağlantıları'nı seçin.
Kablosuz ağ bağlantısının durumunu görüntülemek için üzerine çift
tıklayın.
Şekil 2'de gösterilen Bağlantı Durumu ekranında, gönderilmiş ve alınmış
paketlerin sayısı görüntülenir. Paketler, bilgisayar ile ağ cihazı arasındaki
iletişimi gösterir. Pencerede, bağlantı hızının ve süresinin yanı sıra
bilgisayarın bağlı olup olmadığı gösterilir.
Şekil 3'te gösterildiği gibi Adres Türü'nü görüntülemek için, Bağlantı
Durumu ekranında Destek sekmesini seçin. Bağlantı Durumu bilgileri,
manuel atanan statik adresi veya DHCP (Dinamik Konak Bilgisayar
Yapılandırma Protokolü) sunucusu tarafından atanan dinamik adresi içerir.
Alt ağ maskesi ve varsayılan ağ geçidi de listelenir. MAC (Ortam Erişim
Denetimi) adresine ve IP adresi hakkındaki diğer bilgilere erişmek için
Ayrıntılar...'a tıklayın . Bağlantı düzgün çalışmıyorsa, bağlantı bilgilerini
sıfırlamak için Onar'a tıklayın ve yeni bir bağlantı kurmayı deneyin.
Ipconfig
ipconfig komutu, bağlantının geçerli bir IP adresi olduğunu doğrulamak
için kullanılan komut satırı aracıdır. Pencerede, ağ bağlantılarına yönelik
temel IP adresi bilgileri görüntülenir. Belirli görevleri gerçekleştirmek için,
Şekil 4'te gösterildiği gibi ipconfig komutuna anahtarlar ekleyin.
Ping
Ping, cihazlar arasındaki bağlantıyı sınamak için kullanılan bir CLI (Komut
Satırı Arayüzü) aracıdır. Bilgisayarınıza ping atarak kendi bağlantınızı
sınayabilirsiniz. Bilgisayarınızı sınamak için NIC'nize (Ağ Arayüz Kartı) ping
atın. Başlat > Çalıştır > cmd'yi seçin. Komut istemine ping localhost yazın.
Bu komut, bağdaştırıcınızın düzgün çalışıp çalışmadığını öğrenmenizi
sağlar.
WAN (Yerel Alan Ağı) bağlantınızın düzgün çalışıp çalışmadığını kontrol
etmek için varsayılan ağ geçidinize ping atın. ipconfig komutunu
kullanarak varsayılan ağ geçidinin adresini bulabilirsiniz.
İnternet bağlantısını ve DNS'yi (Etki Alanı Adlandırma Sistemi) sınamak
için, bilinen bir web sitesine ping atın. Başlat > Çalıştır > cmd'yi seçin.
Komut istemine ping hedef adi yazın.
ping komutunun yanıtı, etki alanının IP adresi çözümlemesini görüntüler.
Yanıt, ping'den gelen yanıtları gösterir veya bir sorundan ötürü isteğin
zaman aşımına uğradığını gösterir.
Tracert
Tracert, paketlerin bilgisayarınızdan hedef adrese doğru takip ettiği rotayı
izleyen bir CLI (Komut Satırı Arayüzü) aracıdır. Başlat > Çalıştır > cmd'yi
seçin. Komut istemine tracert yazın.
Tracert sonucunu gösteren penceredeki ilk liste, varsayılan ağ geçidinizdir.
Bundan sonraki her liste, paketlerin hedefe ulaşmak üzere seyahat ettikleri
yönlendiricidir. Tracert, paketlerin nerede durduğunu göstererek sorunun
oluştuğu yeri belirtir. Varsayılan ağ geçidinden sonra sorunları gösteren
listeler varsa bu, sorunların ISP (İnternet Hizmeti Sağlayıcısı), İnternet
veya hedef sunucu ile ilgili olduğu anlamına gelebilir.
Kablosuz NIC Bağlantısı Sınaması
Kablosuz NIC bağlantısını sınayın
15.6 Tek bir posta sunucusunun yükleme, yapılandırma ve
yönetim sürecini tanımlama
E-posta sistemi, kullanıcıların cihazlarında e-posta istemcisi yazılımını;
bir veya daha fazla e-posta sunucusunda da e-posta sunucusu
yazılımını kullanır. İstemciler, aşağıdaki iki protokolden birini kullanarak
e-posta sunucusundan e-posta okur:
•
•
Postane Protokolü (POP)
İnternet İleti Erişim Protokolü (IMAP)
İstemciler bir e-posta sunucusuna e-posta gönderir ve e-posta
sunucuları da Basit Posta Aktarım Protokolü'nü (SMTP) kullanarak bu
e-postayı birbirlerine iletir.
Doğru "gelen posta" biçimini alması için bir istemci bilgisayarın nasıl
yapılandırılacağını bilmeniz ve posta sunucusu kurma sürecini
anlamanız gerekir. E-posta istemcisi yazılımının yapılandırılması, Şekil
1'de gösterildiği gibi bağlantı sihirbazları kullanılarak yapılabilir. Her eposta protokolünün sunduğu avantajlar ve dezavantajlar Şekil 2'de
gösterilmektedir.
SMTP
SMTP, bir e-posta istemcisinden e-posta sunucusuna veya bir e-posta
sunucusundan başka bir e-posta sunucusuna e-posta gönderir.
SMTP'nin üç özelliği vardır:
•
•
•
•
Basit, metin tabanlı protokol
Bağlantı noktası 25 kullanılarak TCP (İletim Denetim Protokolü)
üzerinden gönderilir
E-posta göndermek için kullanılmalıdır
Alıcılar tanımlanıp doğrulandıktan sonra ileti gönderilir
POP
Postane Protokolü (POP), e-posta istemcisi tarafından e-posta
sunucusundan e-posta indirmek üzere kullanılır. En güncel POP
sürümü POP3'tür. POP3 genellikle bağlantı noktası 110'u kullanır.
POP3, çevirmeli bağlantı gibi kesintili bağlantıları olan son kullanıcıları
destekler. POP3 kullanıcısı bağlanıp sunucudan e-posta indirebilir, eposta silebilir ve daha sonra bağlantıyı kesebilir.
IMAP
İnternet İleti Erişim Protokolü (IMAP), POP3'e benzer, ancak farklı ek
özelliklere sahiptir. POP3 gibi IMAP de e-posta istemcisi kullanarak eposta sunucusundan e-posta indirmenize olanak verir. Aradaki fark
IMAP'nin kullanıcıların ağ e-posta sunucusunda e-postalarını
düzenlemesine olanak vermesidir. IMAP POP3'ten daha hızlıdır ve
sunucuda daha fazla disk alanının ve daha fazla CPU (Merkezi İşlem
Birimi) kaynağının bulunmasını gerektirir. En güncel IMAP sürümü
IMAP4'tür. IMAP4 daha çok üniversite kampüsü gibi büyük ağlarda
kullanılır. IMAP genellikle bağlantı noktası 143'ü kullanır.
E-posta Sunucusu
E-posta sunucusu, e-posta istemcileri adına e-posta gönderip alabilen
bir bilgisayardır. Yaygın e-posta sunucularından bazıları şunlardır:
•
•
•
Microsoft Exchange
Sendmail
Eudora Internet Mail Server (EIMS)
Şekil 3'te gösterildiği gibi, e-posta sunucusu kurarken genellikle size
yol gösterecek sihirbazlar ve araçlar bulunmaktadır. Microsoft
Exchange gibi bir e-posta sunucusu yüklemek ve kurmak için, öncelikle
ağda tüm uygun niteliklerin bulunduğundan ve ağın düzgün biçimde
yapılandırıldığından emin olmalısınız. Exchange'in yüklenip düzgün
biçimde çalışabilmesi için, active directory sunucularının, genel katalog
sunucularının ve etki alanı adı sunucularının (DNS) tümünün
kullanılabilir olması ve düzgün biçimde çalışması gerekir. Active
directory sunucusu, şirket ağı üzerinden merkezi yönetime olanak
veren bir veritabanının bulunduğu bilgisayardır. Genel katalog
sunucusu da şirket ağındaki her etki alanı hakkında bilgi içeren merkezi
bir depodur.
Exchange, her bilgisayarın en az Windows 2000 çalıştırdığı bir etki
alanına kurulmalıdır. Bu, özgün kip olarak bilinir. Windows NT etki
alanı denetleyicileri özgün ortamda işlev gösteremez.
Active Directory veritabanı, şema adı verilen bir yöntem kullanılarak
düzenlenir. Windows 2003 çalıştıran bir sunucu, Schema Master (Şema
Yöneticisi) olarak atanır. Bu sunucu, Active Directory kullanıcı
veritabanının düzenlenişini değiştirebilen tek sunucudur. Ağ
yöneticisinin Active Directory yapısını değiştirmesi gerektiğinde, söz
konusu değişiklik Schema Master üzerinde yapılır. Active Directory
daha sonra kimlik doğrulama sunucularının geri kalanına otomatik
olarak güncellemeyi kopyalar.
E-posta Sunucusu Yükleme
Exchange'i yüklemeden önce ortamı sınamanız gerekir. Yüklemenin
ağınızın günlük çalışmasını etkilememesi için, gerekli hizmetleri kurun
ve Exchange'i ana ağdan uzakta bulunan adanmış sunuculara yükleyin.
Düzgün çalıştığından emin oluncaya kadar Exchange yüklemesini
üretim ağınızdan ayrı tutmaya devam edin.
Exchange'i yüklemeden önce, uygun ekipmanları ve bilgileri hazırlayın:
•
•
•
•
•
•
•
•
Tamamen işlevsel ve güvenilir DNS dağıtımı
Active Directory etki alanı
En az bir adet Genel Katalog
Windows 2000 veya daha yüksek özgün etki alanı işlevselliği
Exchange sunucusu yazılımı
Windows sunucusu destek araçları
Schema Master sunucusu
Yüksek hızlı İnternet bağlantısı
Ağınız olması gereken tüm niteliklere sahip olduğunda posta
sunucusunu yüklemek için hazırsınız demektir. Exchange sunucusunun
yüklemesini başlatmadan önce Windows Bileşenlerini Ekle/Kaldır
sihirbazını kullanarak Internet Information Services'ı (IIS) (İnternet
Bilgi Hizmetleri) eklemeniz gerekir. IIS, web sitesi hizmetleri
oluşturmak ve yönetmek için kullanılan programları içeren bir
sunucudur. IIS yüklendikten sonra Exchange yüklenebilir. Yükleme
CD'sini yerleştirin ve New Exchange yükleme sihirbazını başlatın.
Yükleme sihirbazı, Exchange'in yüklenmeye hazır olduğunu onaylamak
için size birkaç adım uygulatır. Sihirbaz, IIS'nin yüklendiğinden, etki
alanı sunucularının düzgün çalıştığından ve Windows destek araçlarının
yüklendiğinden emin olmak için kontroller yapar. Kurulum programı,
yükleme ortamıyla ilgili her türlü sorunu size bildirir. Sorunları
giderdikten sonra kurulum programını yeniden başlatın.
Exchange yüklendikten sonra, Şekil 4'te gösterildiği gibi Exchange'e
yönelik Microsoft Yönetim Konsolu eklentisi, tek bir konumdan birçok
ayara erişebilmenizi sağlar. Sunucunun düzgün biçimde çalışabilmesi
için tüm güncellemeleri yüklediğinizden emin olun. Exchange
dağıtımını denetleyen Exchange Sistem Yöneticisi, sunucunun sağladığı
seçenekleri yönetmek üzere kullanılabilir.
Bir kullanıcının posta kutusunu yapılandırmak için Active Directory
Kullanıcıları ve Bilgisayarları (ADUC) konsolunu kullanın. Bu işlem,
kullanıcıyı "posta kutusuna sahip" hale getirmek şeklinde de bilinir.
Yeni bir kullanıcı oluşturmak için ADUC'yi açın. Şekil 5'te gösterildiği
gibi, etki alanı güvenlik ilkesine göre kullanıcı adı ve parola bilgilerini
doldurun. Kullanıcının posta kutusu, kullanıcı ilk e-postayı aldığında
exchange sunucusu tarafından oluşturulur.
Exchange kurulumu, ağdaki sunucuların, hizmetlerin ve teknolojilerin
kullanılabilir durumda olduğunu ve düzgün biçimde çalıştığını güvence
altına almayı da içeren dikkatli bir planlama gerektirir. Bazı durumlarda
yükleme sırasında hata ortaya çıkarsa işletim sistemini yeniden
yüklemeniz ve Exchange yüklemesini baştan başlatmanız gerekebilir.
NOT:Bir e-posta sunucusu yüklemesini planlamadan önce, ağ iletişimi
profesyonellerine, deneyimli Windows ağ iletişimi uzmanlarına veya
deneyimli e-posta teknisyenlerine danışın.
15.7 Ağlara yönelik koruyucu bakım yordamlarını tanımlama
Koruyucu bakım, ağdaki bilgisayarlar için olduğu kadar ağ için de önemlidir.
Temiz ve çalışır durumda olduğundan emin olmak için kabloları, ağ
cihazlarını, sunucuları ve bilgisayarları kontrol etmelisiniz. Düzenli aralıklarla
programlı bakım ve temizlik uygulamak için bir plan geliştirmeniz gerekir.
Bu plan, ağ aksama süresini ve ekipman arızalarını önlemenize yardımcı
olacaktır.
Düzenli aralıklarla gerçekleştirilen programlı bakım programının bir parçası
olarak tüm kablolarda kırıkların olup olmadığını inceleyin. Tüm kabloların
düzgün biçimde etiketlendiğinden ve sökülen etiketlerin olmadığından emin
olun. Yıpranmış veya okunması güç etiketleri değiştirin. Kablo desteklerinin
düzgün biçimde takıldığından ve hiçbir bağlantı noktasının
gevşemediğinden emin olun. Kablolar hasar görüp yıpranabilir. Ağ
başarımının yüksek tutmak için kabloların iyi durumda olması gerekir.
Bir teknisyen olarak ekipmanın arızalandığını, hasar gördüğünü veya
anormal sesler çıkardığını fark edebilirsiniz. Gereksiz ağ aksama sürelerinin
önüne geçmek için ağ yöneticisini her konuda bilgilendirin.
İş istasyonları ve yazıcılarda bulunan kablolar dikkatle kontrol edilmelidir.
Masaların altında bulunan kablolar sık sık yer değiştirir, sağa sola savrulur
ve bükülebilir. Bu durum, bant genişliğinin veya bağlantının kaybolmasına
yol açabilir. Ağ kullanıcılarının eğitimi konusunda da vaktinden önce
harekete geçmelisiniz. Ağ kullanıcılarına kabloları düzgün biçimde nasıl
bağlayıp çıkaracaklarını ve gerekirse yerlerini nasıl değiştireceklerini
gösterin.
15.8 Ağ sorunlarını giderme
Bir ağ sorununu gidermeye başlamak için öncelikle sorunun kaynağını
bulmaya çalışmalısınız. Bir grup kullanıcının mı yoksa tek bir kullanıcının bu
sorunla karşılaştığını öğrenin. Sorunla karşılaşan bir kullanıcı varsa, sorun
giderme işlemine bu kişinin bilgisayarıyla başlayın.
•
•
•
Ağ sorunları, donanım, yazılım ve bağlantı ile ilgili durumlardan
kaynaklanabilir. Bilgisayar teknisyenleri, ağdaki sorunu gidermek için söz
konusu sorunu çözümleyip hatanın nedenini belirleyebilmelidir. Bu işlem
sorun giderme olarak adlandırılır.
Sorun giderme sürecindeki ilk adım, müşteriden veri toplamaktır. Şekil 1
ve 2'de, müşteriye sorulacak açık uçlu ve kapalı uçlu sorular
listelenmektedir.
soruşturmanız gerekir. Şekil 3'te ağlarla ilgili sorunlar listelenmiştir.
Şekil 4'te ağ sorunlarına yönelik birkaç pratik çözüm listelenmiştir.
toplamanın zamanı gelmiş demektir. Şekil 5'te, ağ sorunuyla ilgili bilgi
toplamanın farklı yolları gösterilmektedir.
bulunmaktadır.
Ağ sorunları, donanımla, yazılımla, ağlarla veya bunlar arasındaki herhangi
bir birleşimle ilgili olabilir. Bazı sorunları diğerlerinden daha sık çözersiniz.
Şekil 1'de yaygın ağ sorunları ve çözümleriyle ilgili bir grafik bulunmaktadır.
Birinci laboratuvar çalışması, ağlarla ilgili becerilerinizi geliştirmek
üzere tasarlanmıştır. Ağa bağlanamayan bir bilgisayarın sorununu
giderecek ve onaracaksınız.
İkinci laboratuvar çalışması, iletişim ve sorun giderme becerilerinizi
geliştirmek üzere tasarlanmıştır. Bu laboratuvar çalışmasında şu
adımları gerçekleştireceksiniz:
•
•
•
Ağ Sorunu
Bir ağ sorununu giderin
Uzak Teknisyen Ağ Sorunu
Bir ağ sorununun nasıl giderileceği konusunda müşteriye bilgi
verin
15.9 Özet
Gelişmiş ağlar bölümünde, ağları ve ağ bileşenlerini planlama, kullanma ve
yükseltme konuları ele alındı. Aşağıda bu bölümle ilgili hatırlanması
gereken bazı önemli noktalar bulunmaktadır:
•
•
•
•
•
•
•
•
Ağ ortamları, cihazları ve iletim araçlarıyla ilişkili birçok güvenlik
tehlikesi bulunmaktadır. Her zaman uygun güvenlik yordamlarını
dikkate almalısınız.
Ağlar, müşterinizin ihtiyaçlarına göre tasarlanmalıdır. Müşterilerinizin
ihtiyaçlarını ve hedeflerini karşılayacak tasarım kararları alın.
Müşterilerinizin ihtiyaçlarına dayalı bir ağ kurmak için gereken
hizmetleri ve özellikleri sunan ağ bileşenlerini seçin.
İhtiyaç duyulan ağı sağlamak için gerekli hizmetlere ve ekipmanlara
dayalı ağ kurulumları planlayın.
Bir ağın yükseltilmesi, ek ekipman, gelişmiş ekipman veya kablo
gerektirebilir. Yükseltme uygulamasının, gelecekte ağın
kullanılabilirliğini ne derece arttıracağını konuşun.
Ağın dağıtımını gerçekleştirmeden önce bir e-posta yüklemesi
planlayın. E-posta sunucusu kurulumunun ve yapılandırmasının
sorunsuz biçimde ilerlediğinden emin olmak için bir uzmana danışın.
Katı bir koruyucu bakım politikası geliştirip uygulayarak olası ağ
sorunlarının önüne geçin.
Gelişmiş ağ sorunlarını gidermek için mantıksal bir yöntem izleyin.
GELİŞMİŞ GÜVENLİK
16.0 Giriş
Bu bölümde, bilgisayarların ve bilgisayarların içinde bulunan verilerin
güvenliğini tehdit eden saldırı türleri incelenmektedir. Bir kuruluştaki
verilerin ve bilgisayar ekipmanlarının güvenliğinden sorumlu olan kişi
teknisyendir. Bu bölümde, olası en iyi korumayı sağlayabilmek için
müşterilerle birlikte nasıl çalışabileceğiniz açıklanmaktadır.
Bilgisayarları ve ağ ekipmanını hedef alan riskler hem içerideki, hem de
dışarıdaki kaynaklardan gelebilir. Bu riskler arasında hırsızlık veya ekipman
hasarı gibi fiziksel tehditler ve veri kaybı veya bozulması gibi veri tehditleri
yer alır.
•
•
•
•
•
Müşteri ihtiyaçları doğrultusunda güvenlik gereksinimlerinin
anahatlarını belirleme.
Müşteri ihtiyaçları doğrultusunda güvenlik bileşenlerini seçme.
Müşterinin güvenlik planını uygulama.
Güvenlik konusunda koruyucu bakım gerçekleştirme.
Güvenlik sorunlarını giderme.
16.1 Müşteri ihtiyaçları doğrultusunda güvenlik
gereksinimlerinin anahatlarını belirleme
Kuruluşlar, veri kaybına veya yazılım ve ekipman hasarına karşı en iyi ve en
uygun maliyetli güvenlik korumasını uygulamaya çabalamalıdır. Ağ
teknisyenleri ve kuruluşun yöneticileri, veri ve ekipmanların tüm güvenlik
tehditlerine karşı korunmasını sağlamak için bir güvenlik ilkesi geliştirmek
üzere birlikte çalışmalıdır. Güvenlik ilkesi, gerekli güvenlik düzeyi ve bu
güvenliğin nasıl sağlanacağı konusunda kapsamlı bir bildirim içerir.
Bir müşteri veya kuruluş için güvenlik ilkesi geliştirmek durumunda
kalabilirsiniz. Güvenlik ilkesi oluştururken, güvenlik etmenlerini belirlemek
için aşağıdaki soruları sormalısınız:
•
•
•
Bilgisayar evde mi, yoksa şirkette mi bulunuyor?
Şirket bilgisayarlarıyla karşılaştırıldığında ev bilgisayarları genellikle
kablosuz saldırılara karşı daha korumasızdır. Erişim ayrıcalıklarını
kötü amaçlar için kullanan kullanıcılardan ötürü şirket bilgisayarları
daha büyük ağ saldırısı tehdidiyle karşı karşıyadır.
Sürekli İnternet erişimi var mı?
Bilgisayar ne kadar uzun süre İnternet'te olursa, diğer virüslü
bilgisayarların saldırısına uğrama ihtimali de o kadar yüksek olur.
İnternet erişimi olan bir bilgisayar, güvenlik duvarı ve antivirüs
çözümlerine sahip olmalıdır.
Bilgisayar dizüstü mü?
Dizüstü bilgisayarlarda fiziksel güvenlik sorunu da vardır. Kablo
kilitleri gibi, dizüstü bilgisayarları güvence altına almaya yarayan
önlemler bulunmaktadır.
•
•
•
Yerel bir güvenlik ilkesinin anahatlarını belirleme.
Güvenlik donanımının ne zaman ve nasıl kullanılacağını açıklama.
Güvenlik uygulaması yazılımının ne zaman ve nasıl kullanılacağını
açıklama.
16.1.1 Yerel bir güvenlik ilkesinin anahatlarını belirleme
Güvenlik ilkesi, kurallar, talimatlar ve denetim listeleri içerir. Ağ
teknisyenleri ve kuruluşun yöneticileri, bilgisayar ekipmanlarının güvenlik
ihtiyaçlarına yönelik kurallar ve talimatlar geliştirmek üzere birlikte çalışır.
Bir güvenlik ilkesi aşağıdaki unsurları içerir:
•
•
•
•
•
Kuruluş için uygun bilgisayar kullanımını tanımlayan bir bildirim
belirler.
Kuruluşta bilgisayar ekipmanı kullanmasına izin verilen kişileri
tanımlar.
Ağa kurulmasına izin verilen cihazları ve bunlara yönelik kurulum
koşullarını tanımlar. Modemler ve kablosuz erişim noktaları, ağı
saldırılara maruz bırakabilen donanımlara örnek gösterilebilir
Ağdaki verilerin gizliliğinin sağlanması için gereken gereksinimleri
tanımlar.
Çalışanların ekipmanlara ve verilere sağladıkları erişime yönelik
süreci belirler. Bu süreç, çalışanın, şirket kurallarını temel alan bir
sözleşme imzalamasını gerektirebilir. Ayrıca kurallara uyulmaması
durumunda doğabilecek sonuçları listeler.
Güvenlik ilkesi ayrıca, acil durumları göz önünde bulundurarak aşağıdaki
konular hakkında ayrıntılı bilgi sağlamalıdır:
•
•
•
•
•
Güvenlik ihlalinden sonra izlenecek adımlar
Acil durum anında bağlantı kurulacak kişi(ler)
Müşterilerle ve tedarikçilerle paylaşılacak bilgiler ve ortamlar
Tahliye durumunda kullanılacak yedek konumlar
Acil durum sona erdiğinde, yeniden sağlanacak hizmetlerin önceliği
de dahil olmak üzere izlenecek adımlar.
DİKKAT: Güvenlik ilkesinin etkili olabilmesi için tüm çalışanların bu ilkeyi
uygulayıp dikkate alması gerekir.
Çalışma Sayfası
Güvenlik İlkesi
Güvenlik ilkesine katkıda bulunun
16.1.2 Güvenlik donanımının ne zaman ve nasıl kullanılacağını
açıklama
Güvenlik ilkesi, hırsızlığı, tahripçiliği ve veri kaybını önlemek üzere
kullanılabilen donanım ve ekipmanları tanımlamalıdır. Şekil 1'de de
gösterildiği gibi fiziksel güvenlik konusunda birbiriyle ilişkili dört unsur
vardır: erişim, veri, altyapı ve bilgisayar.
Aşağıdakilerden yararlanarak binaya erişimi kısıtlayın:
•
•
Parmaklıklar
Güvenlik Donanımı
Kablolar, telekomünikasyon ekipmanı ve ağ cihazları gibi ağ altyapısını
koruyun:
•
•
•
•
Güvenli iletişim odaları
Yetkisiz erişim noktalarına yönelik kablosuz bağlantı saptaması
Donanımsal güvenlik duvarları
Kablo ve bağlantı panolarındaki değişiklikleri saptayan ağ yönetimi
sistemi
Her bilgisayarı ayrı ayrı koruyun:
•
•
•
•
Kablo kilitleri
Dizüstü bilgisayar yerleştirme istasyonu kilitleri
Kilitlenebilen kasalar
Masaüstü bilgisayar kasalarını çevreleyen güvenlik kafesleri
Verileri, yetkisiz erişimleri veya ortamların çalınmasını önleyen donanımlarla
koruyun:
•
•
•
Kilitlenebilen sabit disk taşıyıcıları
Yedekleme ortamlarının güvenli biçimde depolanması ve taşınması
USB (Evrensel Seri Veriyolu) güvenlik donanım kilitleri
Doğru Güvenlik Uygulaması
Ekipman ve verileri güvence altına almak üzere kullanılabilecek en etkili
güvenlik ekipmanını belirleyen etmenler arasında aşağıdakiler bulunur:
•
•
•
Ekipman ne şekilde kullanılacak?
Bilgisayar ekipmanı nerede bulunuyor?
Veriler için ne tür kullanıcı erişimine ihtiyaç vardır?
Örneğin kütüphane gibi halka açık olan kalabalık bir yerdeki bilgisayar için
hırsızlık ve tahripçiliğe karşı ek koruma gerekir. Yoğun bir çağrı merkezinde
sunucunun kilitli bir ekipman odasında bulunması gerekebilir.
Halka açık bir yerde dizüstü bilgisayar kullanılması gerektiğinde, Şekil 2'de
gösterilen güvenlik donanım kilidi, kullanıcı dizüstü bilgisayarın başından
ayrıldığında sistemin kilitlenmesini sağlar.
16.1.3 Güvenlik uygulaması yazılımının ne zaman ve nasıl
kullanılacağını açıklama
Güvenlik uygulamaları, işletim sistemini ve yazılım uygulama verilerini
korur.
Ağ cihazlarını korumak için aşağıdaki ürünler ve yazılım uygulamaları
kullanılabilir:
•
•
•
Yazılımsal Güvenlik Duvarı – Windows XP'de yerleşik olarak bulunur
ve gelen verileri filtreler
Saldırı Algılama Sistemleri (IDS) – Program kodundaki değişiklikleri
ve anormal ağ etkinliğini izleyip raporlar
Uygulama ve İşletim Sistemi Yamaları – Yeni keşfedilen zayıf
güvenlik noktalarını onarmak için uygulamaları ve işletim sistemini
günceller
Bilgisayarları zararlı bilgisayar kodunun sağladığı yetkisiz erişimlere karşı
korumak üzere kullanılabilecek birkaç yazılım uygulaması vardır:
•
•
•
•
Virüsten koruma
Casus yazılımdan koruma
Reklam yazılımından koruma
Gri alan yazılımından koruma
Küçük ofislerde ve evlerde bulunan bilgisayarlar genellikle, kuruluşların da
kullandığı korumalı bir LAN (Yerel Ağ) aracılığıyla değil de, doğrudan
kendileri bağlanır. Bu da LAN dışında kalan bilgisayarların virüs ve diğer
saldırı riskleriyle daha çok karşılaşmasına neden olur. Bu bilgisayarlar en
azından antivirüs koruması ve zararlı yazılımdan koruma programları
kullanmalıdır. Uygulama yazılımı ve işletim sistemi en yeni yamalarla
güncellenmelidir. Yazılımsal güvenlik duvarı da çözüme dahil edilebilir.
Güvenlik ilkesi, izlenen güvenlik uygulamalarının seviyesini belirlemelidir.
Korumayı arttıran her adım maliyeti de arttırır. Bir ilke geliştirirken
yöneticiler, veri kaybının neden olacağı maliyetleri ve de güvenlik
korumasının bindireceği gideri hesaplayıp karşılaştırmalı ve hangi
uygulamanın daha uygun olduğunu belirlemelidir.
16.2 Müşteri ihtiyaçları doğrultusunda güvenlik bileşenlerini
seçme
Güvenlik ilkesi, müşterilerin ekipman ve verileri güvende tutmak üzere
ihtiyaç duyacakları güvenlik bileşenlerini seçmelerine yardımcı olur.
Herhangi bir güvenlik ilkesi yoksa, güvenlik sorunlarını müşteriye
anlatmalısınız.
Müşteri için güvenlik bileşenleri seçerken, geçmiş deneyimlerinizden
yararlanın ve piyasada bulunan mevcut güvenlik ürünlerini araştırın.
Amacınız, müşterinin ihtiyaçlarına en uygun güvenlik sistemini sağlamaktır.
•
•
•
Güvenlik tekniklerini tanımlama ve karşılaştırma.
Erişim denetimi aygıtlarını tanımlama ve karşılaştırma.
Güvenlik duvarı türlerini tanımlama ve karşılaştırma.
seçme
16.2.1 Güvenlik tekniklerini tanımlama ve karşılaştırma
Teknisyen, müşterinin ekipman ve verilerini güvence altına almak için
kullanılacak uygun teknikleri belirlemelidir. Duruma bağlı olarak birden
fazla tekniğin kullanılması gerekebilir.
Parolalar
Ağ erişimine sahip bilgisayarlarda güvenli ve şifreli oturum açma bilgilerinin
kullanılması, her kuruluşun karşılaması gereken minimum gereksinim
olmalıdır. Zararlı yazılımlar, ağı izleyip düz metin tabanlı parolaları
kaydedebilir. Parolalar şifrelenirse, saldırganların parolaları öğrenmek için
şifrenin kodunu çözmesi gerekecektir.
Günlük Tutma ve Denetleme
Ağdaki etkinlikleri izlemek için olay günlüğü tutma ve denetleme işlevleri
etkinleştirilmelidir. Ağ yöneticisi, yetkisiz kullanıcıların sağladığı ağ erişimini
incelemek için olayları kaydeden günlük dosyalarını denetler.
Kablosuz Bağlantı Yapılandırmaları
Özellikle kablosuz bağlantılar, saldırganların erişimine karşı savunmasız
kalır. Kablosuz bağlantı istemcileri, verileri şifreleyecek şekilde
yapılandırılmalıdır.
Şifreleme
Şifreleme teknolojileri, ağ üzerinde iletilen verileri kodlamak üzere kullanılır.
Her teknoloji belirli bir amaç için kullanılır:
•
Karma kodlama – Karma kodlama veya karma, iletim sırasında
iletilerin bozulmamasını veya izinsiz olarak görüntülenmemesini
sağlar. Karma, yalnızca veriye özgü olan bir sayısal değer
oluşturmak için matematiksel bir fonksiyondan yararlanır. Tek bir
karakter bile değiştirilse, ileti özeti adı verilen fonksiyon çıkışı aynı
olmaz. Ancak fonksiyon tek yönlüdür. İleti özetinin bilinmesi,
saldırganın iletiyi yeniden oluşturmasına izin vermez. Bu da
birilerinin iletilere müdahale edip değiştirmesini güçleştirir. Şekil 1'de
karma kodlama gösterilmektedir. En sık kullanılan karma
•
•
•
algoritmaları SHA ve MD5'tir.
Simetrik şifreleme – Simetrik şifreleme, şifrelenmiş bir iletişimde her
iki tarafın da verileri kodlayabilmek ve verilerin kodunu çözebilmek
için şifreleme anahtarı kullanmasını gerekli kılar. Gönderenin ve
alıcının aynı anahtarları kullanması gerekir. Şekil 2'de simetrik
şifreleme gösterilmektedir.
Asimetrik şifreleme – Asimetrik şifreleme için özel anahtar ve genel
anahtar olmak üzere iki anahtar gerekir. İleti yazmak için özel
anahtar gerekirken, iletinin kodunu çözmek için genel anahtar
gerekir. Asimetrik şifrelemenin avantajı, yalnızca özel anahtarın gizli
tutulmasını gerektirmesidir. Genel anahtarlar e-posta ile veya
web'de yayınlanarak serbest bir şekilde dağıtılabilir. Şekil 3'te
asimetrik şifreleme gösterilmektedir.
Sanal özel ağ (VPN) – Sanal özel ağ, veri aslında İnternet gibi
herhangi bir ağ üzerinde seyahat etse de, verinin özel ve kurumsal
LAN'da seyahat ediyormuş gibi güvence altına alınması için şifreleme
yönteminden yararlanır. VPN'de bulunan noktalar arasındaki güvenli
veri kanalları, "güvenli tüneller" olarak adlandırılır. Bu süreç Şekil
4'te gösterilmektedir.
seçme
16.2.2 Erişim denetimi aygıtlarını tanımlama ve karşılaştırma
Hassas verilere yönelik yetkisiz erişimleri önlemek üzere örtüşen koruma
teknikleri kullanılarak bilgisayar ekipmanı ve veriler güvence altına
alınabilir. Bir varlığı korumak için iki farklı tekniğin kullanılması, örtüşen
korumaya örnek gösterilebilir. Bu yöntem, Şekil 1'de de gösterildiği gibi iki
etmenli güvenlik olarak bilinir. Bir güvenlik programı planlanırken,
uygulama maliyetinin korunacak verilerin veya ekipmanın değeriyle
dengelenmesi gerekir.
Fiziksel Güvenlik
Güvenlik ihlallerini ve veri veya ekipman kaybını önlemek için güvenlik
donanımı kullanın. Fiziksel güvenlik erişim denetim önlemleri aşağıdakileri
içerir:
•
•
•
•
•
Kilit – Fiziksel alanları güvence altına almak için kullanılan en
yaygın araç. Bir anahtar kaybolursa, aynı anahtarı kullanan tüm
kilitler değiştirilmelidir.
Kablo borusu – Altyapı düzeneğini hasardan ve izinsiz erişimden
koruyan kaplama.
Kart anahtarı – Fiziksel alanları güvence altına almak için kullanılan
bir araç. Kart anahtarı kaybolur veya çalınırsa, yalnızca eksik kart
devre dışı bırakılmalıdır. Kart anahtarı sistemi, güvenlik kilitlerinden
daha pahalıdır.
Video ekipmanı – Etkinlikleri izlemek amacıyla görüntü ve ses
kaydeder. Kaydedilen veriler, sorun yaratacak durumları saptamak
üzere izlenmelidir.
Güvenlik Görevlisi – Bir tesise yapılan girişleri denetler ve tesis
içindeki etkinlikleri izler.
Ağ ekipmanı güvenli alanlara monte edilmelidir. İzinsiz erişimleri veya
müdahaleleri önlemek için tüm kablolar kablo borularıyla kaplanmalı veya
duvarların içinden geçirilmelidir. Kullanılmayan ağ çıkışları devre dışı
bırakılmalıdır. Ağ ekipmanı hasar görür veya çalınırsa, bazı ağ
kullanıcılarının hizmetlere yönelik erişimi engellenebilir.
Güvenlik ilkesi, kuruluş için gerekli olan güvenlik seviyesini belirtmelidir.
Kullanıcı hakkındaki fiziksel bilgileri ölçen biyometrik cihazlar, son derece
güvenli alanlarda kullanım için idealdir. Ancak çoğu küçük kuruluş için bu
türde bir çözüm çok pahalı olacaktır.
Veri Güvenliği
Çalışan erişimlerinde kimlik doğrulaması uygulamak için veri güvenliği
cihazları kullanarak verileri koruyabilirsiniz. İki etmenli tanımlama,
güvenliği arttırma yöntemlerinden biridir. Çalışanlar, verilere erişmek için
parola ve burada listelenenlere benzer bir veri güvenliği cihazı
kullanmalıdır.
•
•
•
Akıllı kart – Güvenli biçimde veri saklayabilen cihaz. Dahili bellek,
doğrudan veya kablosuz bağlantı yoluyla okuyucuya bağlanan
gömülü bir tümleşik devre yongasıdır (ICC). Akıllı kartlar dünya
genelinde güvenli yaka kartları, çevrimiçi kimlik doğrulama cihazları
ve güvenli kredi kartı ödemeleri gibi birçok uygulamada kullanılır.
Güvenlik anahtarı tutacağı – Bir anahtarlığa benzeyen küçük bir
cihaz. Bilgisayarla kısa bir mesafe üzerinden iletişim kuran küçük
radyo sistemine sahiptir. Tutacak, birçok kişinin anahtarlıklarına
takabileceği şekilde yeterince küçüktür. Bilgisayar, kullanıcı adını ve
parolayı kabul etmeden önce anahtar tutacağından gelen sinyali
algılamalıdır.
Biyometrik cihaz – Kullanıcının parmak izi veya gözündeki iris
tabakaları gibi fiziksel özelliklerini ölçer. Bu özellikler veritabanıyla
eşleşirse ve doğru oturum açma bilgileri sağlanırsa, kullanıcıya
erişim hakkı verilir.
Müşterinin ihtiyaç duyduğu güvenlik seviyesi, verilerin ve ekipmanların
güvende tutulması için hangi cihazların seçileceğini belirler.
Aktivite
Güvenlik Cihazları
Şekil 2'deki güvenlik cihazı eşleme aktivitesini tamamlayın
seçme
16.2.3 Güvenlik duvarı türlerini tanımlama ve karşılaştırma
Donanımsal ve yazılımsal güvenlik duvarları, ağdaki veri ve ekipmanları
izinsiz erişimlere karşı korur. Güvenlik yazılımının yanı sıra güvenlik duvarı
da kullanılmalıdır.
Donanımsal ve yazılımsal güvenlik duvarlarının ağ veri trafiğini filtrelemeye
yönelik birkaç farklı kipi vardır:
•
•
•
Paket filtresi – IP (İnternet Protokolü) adresleri, protokoller veya
kullanılan bağlantı noktaları gibi ölçütlere dayanarak trafiğe izin
veren veya trafiği reddeden kurallar dizisi.
Vekil (proxy) güvenlik duvarı – Tüm trafiği inceleyip yapılandırılmış
kurallara dayanarak paketlere izin veren veya paketleri reddeden bir
güvenlik duvarı. Vekil (proxy), ağdaki bilgisayarları koruyan bir ağ
geçidi gibi işlev görür.
Durumlu paket incelemesi – Güvenlik duvarına gelen ağ
bağlantılarının durumunu izleyen bir güvenlik duvarı. Bilinen bir
bağlantıya ait olmayan paketlerin güvenlik duvarından geçmesine
izin verilmez.
Donanımsal Güvenlik Duvarı
Donanımsal güvenlik duvarı, ağdaki bilgisayarlara veya diğer cihazlara
ulaşmadan önce veri paketlerini inceleyen fiziksel filtreleme bileşenidir.
Donanımsal güvenlik duvarları genellikle yönlendiricilere takılır. Donanımsal
güvenlik duvarı, koruduğu bilgisayarların kaynaklarını kullanmayan,
dolayısıyla işleme başarımını etkilemeyen bağımsız bir birimdir.
Yazılımsal Güvenlik Duvarı
Yazılımsal güvenlik duvarı, bilgisayarda bulunan, veri paketlerini inceleyip
filtreleyen bir uygulamadır. Örneğin Windows Güvenlik Duvarı, Windows
işletim sistemine dahil edilmiş olan bir yazılımsal güvenlik duvarı örneğidir
Yazılımsal güvenlik duvarı bilgisayarın kaynaklarını kullanır ve bu da
kullanıcının düşük başarımla karşılaşmasına neden olur.
Güvenlik duvarı seçerken, Şekil 1'de listelenen unsurları dikkate alın.
NOT: Güvenli bir ağda bilgisayar başarımı çok önemli bir konu değilse, ek
güvenlik için dahili işletim sistemi güvenlik duvarını etkinleştirmelisiniz.
Güvenlik duvarı doğru biçimde yapılandırılmazsa, bazı uygulamalar düzgün
çalışmayabilir.
Çalışma Sayfası
Güvenlik Duvarları
Donanımsal ve yazılımsal güvenlik duvarlarını araştırın
16.3 Müşterinin güvenlik ilkesini uygulama
Bir ağdaki güvenlik katmanlarının arttırılması, ağı daha güvenli hale getirir,
ancak ek güvenlik koruması katmanları masraflı olabilir. Müşterinin güvenlik
ilkesini uygularken, korunacak veri ve ekipmanların değerini koruma
maliyetiyle karşılaştırmalısınız.
•
•
•
Güvenlik ayarlarını yapılandırma.
Güvenlik duvarı türlerinin nasıl yapılandırılacağını tanımlama.
Zararlı yazılımlara karşı korumayı tanımlama.
16.3.1 Güvenlik ayarlarını yapılandırma
Klasör ve dosyalarda hatalı izinlerin verilmesi ve kablosuz bağlantı
güvenliğinin hatalı biçimde yapılandırılması, yapılan iki yaygın güvenlik
hatasıdır.
Klasör ve Dosyalara Yönelik İzin Seviyeleri
İzin seviyeleri, bir kullanıcının veya kullanıcı grubunun belirli verilere
yönelik erişimini sınırlamak üzere yapılandırılır. Hem FAT (Dosya Ayırma
Tablosu) hem de NTFS (Yeni Teknoloji Dosya Sistemi), ağ erişimi olan
kullanıcılar için klasör paylaşımına ve klasör düzeyinde izinlere olanak verir.
Şekil 1'de klasör izinleri gösterilmektedir. NTFS'de dosya düzeyindeki izinler
için ek güvenlik sağlanır. Şekil 2'de dosya düzeyindeki izinler
gösterilmektedir.
Kablosuz Bağlantı Güvenliği Yapılandırması
Şekil 3'te de gösterilen aşağıdaki araçlar, kablosuz bağlantı güvenliğini
yapılandırmak üzere kullanılır:
•
•
•
•
•
Kabloluya Eş Gizlilik (WEP) – 64 bit veya 128 bit şifreleme anahtarı
kullanarak kablosuz erişim noktası ile istemci arasındaki yayın
verilerini şifreler. Şekil 4'te WEP yapılandırması gösterilmektedir.
Wi-Fi Korumalı Erişim (WPA) – WEP'den daha iyi şifreleme ve kimlik
doğrulama yetenekleri sağlar.
MAC (Ortam Erişim Denetimi) adres filtrelemesi – Herhangi bir
kullanıcının ağa erişmesini önlemek için bilgisayar erişimini kablosuz
bir erişim noktasıyla kısıtlar. Şekil 5'te gösterildiği gibi, MAC adres
filtrelemesi tek başına kullanıldığında savunmasız kalır, bu nedenle
başka güvenlik filtreleriyle birlikte kullanılmalıdır.
Hizmet Kümesi Tanımlayıcısı (SSID) Yayını – Kablosuz SSID, ağın
kimliğini yayınlar. SSID'nin kapatılması, ağı ortadan kaybolmuş gibi
gösterir ancak bu, kablosuz ağ güvenliğini sağlamanın güvenilir
olmayan bir şeklidir.
Kablosuz anten – Bir kablosuz erişim noktasına bağlı olan antenin
kazanç ve sinyal düzeni, sinyalin nereden alınabileceğini
etkileyebilir. Ağ kullanıcılarınıza hizmet veren bir düzene sahip olan
bir anteni kullanarak sinyalleri ağınızın dışına iletmekten kaçının.
16.3.2 Güvenlik duvarı türlerinin nasıl yapılandırılacağını
tanımlama
Güvenlik duvarı, dışarıdaki kullanıcıların bir bilgisayara veya ağ kesimine
bağlantı kurmasını reddeder. Güvenlik duvarları genellikle çeşitli
uygulamaların kullandığı bağlantı noktalarını açıp kapatarak çalışır. Güvenlik
duvarında yalnızca gerekli bağlantı noktalarını açarak kısıtlayıcı bir güvenlik
ilkesi uygularsınız. Açıkça izin verilmemiş olan tüm paketler reddedilir. Buna
karşılık toleranslı bir güvenlik ilkesi de, açıkça reddedilenler dışındaki tüm
bağlantı noktaları üzerinden erişime izin verir. Eskiden yazılım ve
donanımlar tüm ayarları toleranslı olacak şekilde ayarlanıp gönderilirdi.
Kullanıcıların çoğu ekipmanlarını yapılandırma konusunu ihmal ettiğinden,
varsayılan toleranslı ayarlar birçok aygıtın saldırganlara maruz kalmasına
neden oldu. Şimdi cihazların çoğu, hala kolay kuruluma olanak vermesine
rağmen olabildiğince kısıtlayıcı ayarlarla gönderilmektedir.
Yazılımsal Güvenlik Duvarı
Yazılımsal güvenlik duvarları genellikle, korunan bilgisayarda çalışan bir
yazılım uygulaması olarak veya işletim sisteminin bir parçası olarak işlerlik
gösterir. Birkaç farklı üçüncü taraf yazılımsal güvenlik duvarı bulunur. Şekil
1'de gösterildiği gibi Windows XP'de yerleşik bulunan bir yazılımsal güvenlik
duvarı da vardır.
Windows XP güvenlik duvarının yapılandırılması iki şekilde tamamlanabilir:
•
•
Otomatik Olarak – Kullanıcıdan, istenmeyen istekler için
"Engellemeye Devam Et", "Engellemeyi Kaldır" veya "Daha Sonra
Sor" seçeneklerinden birini seçmesi istenir. Bu istekler daha önce
yapılandırılmamış yasal uygulamalardan veya sisteme bulaşan bir
virüs veya solucandan gelebilir.
Güvenlik Ayarlarını Yönet – Kullanıcı, ağda kullanılmakta olan
uygulamalar için gerekli olan programı veya bağlantı noktalarını
manuel olarak ekler.
Bir program eklemek için aşağıdaki yolu seçin:
Başlat > Denetim Masası > Güvenlik Merkezi > Windows Güvenlik Duvarı
> Özel Durumlar > Program Ekle.
Güvenlik duvarını devre dışı bırakmak için aşağıdaki yolu seçin:
Başlat > Denetim Masası > Güvenlik Merkezi > Windows Güvenlik Duvarı.
Windows XP Güvenlik Duvarı
Windows XP güvenlik duvarını yapılandırın
16.3.3 Zararlı yazılımlara karşı korumayı tanımlama
Zararlı yazılımlar, kullanıcının bilgisi veya izni olmadan bilgisayara yüklenen
kötü amaçlı yazılımlardır. Casus yazılım ve oltalama (phishing) saldırıları
gibi belirli zararlı yazılım türleri, saldırganların gizli bilgileri elde etmek üzere
kullanabileceği kullanıcıyla ilgili verileri toplar.
İstenmeyen yazılımları saptamak ve temizlemek için virüs ve casus yazılım
tarama programları kullanmalısınız. Artık tarayıcıların çoğu, birçok zararlı
yazılım türünün çalışmasını önleyen özel araç ve ayarlarla donatılmış
şekilde gelir. Tüm zararlı yazılımların tamamen yok edilmesi için birçok
farklı programın kullanılması ve birden çok taramanın gerçekleştirilmesi
gerekebilir:
•
•
•
•
Virüsten koruma – Antivirüs programları genellikle otomatik
olarak arkaplanda çalışır ve sorunları izler. Bir virüs saptandığında
kullanıcı uyarılır ve program, virüsü karantinaya altına almaya veya
silmeye çalışır.
Casus yazılımdan koruma – Casus yazılımdan koruma
programları, tuş kaydedici programları ve diğer zararlı yazılımları
bilgisayardan silmek üzere tarar.
Reklam yazılımından koruma – Reklam yazılımından koruma
programları bilgisayarınızda reklam görüntüleyen programları arar.
Oltalamadan (Phishing) koruma – Oltalamadan koruma
programları, bilinen phishing web sitelerinin IP (İnternet Protokolü)
adreslerini engeller ve kullanıcıları şüpheli web sitelerine karşı uyarır.
Oltalama (phishing) saldırısı, sosyal mühendislik öğeleri içeren bir zararlı
yazılım biçimidır.
NOT: Zararlı yazılımlar, işletim sisteminde gömülü olabilir. İşletim sistemi
üreticisi, işletim sisteminin temizlenmesi için özel kaldırma araçları
sağlamaktadır.
16.4 Güvenlik konusunda koruyucu bakım gerçekleştirme
Güvenliğin etkili olması için birkaç bakım görevinin gerçekleştirilmesi
gerekir. Bu bölümde, işletim sistemlerinin, kullanıcı hesaplarının ve verilerin
güncellenmesi, yedeklenmesi ve yeniden yapılandırılması yoluyla
korumanın nasıl en üst düzeye çıkarılacağı ele alınmaktadır.
•
•
•
İşletim sistemi güncellemelerinin nasıl yapılandırılacağını tanımlama.
Hesapları yönetme.
Veri yedekleme yordamlarını, yedeklere erişimi ve fiziksel olarak
yedeklenmiş ortamların güvenliğinin nasıl sağlanacağını açıklama.
16.4.1 İşletim sistemi güncellemelerinin nasıl yapılandırılacağını
tanımlama
İşletim sistemi olası saldırıların hedefi olur, çünkü işletim sisteminin
denetiminin ele geçirilmesi, bilgisayarın denetiminin ele geçirilmesini sağlar.
Tehlike altındaki bilgisayar suçlularca ele geçirilir ve suçlular bilgisayarı
kendi çıkarları için kullanmaya başlar. Bu kullanımlardan biri, hedef
bilgisayarları kullanıcının durduramadığı saldırgan e-postalar gönderen
spam üreticilerine dönüştürmektir. Bu türden bir tehlike altındaki
bilgisayara "zombi" denir.
Windows XP, güncellemeleri işletim sistemlerine varsayılan olarak otomatik
biçimde indirip yükler. Ancak bu, sistemleri güncellemenin en iyi yolu
olmayabilir. Güncellemeler, bir kuruluşun güvenlik ilkesiyle veya
bilgisayardaki diğer ayarlarla çatışabilir. Bunun yanı sıra, güncellemeler tüm
ağ bilgisayarlarına dağıtılmadan önce ağ yöneticisi bu güncellemeleri
sınamak isteyebilir. Windows XP'de kullanıcıların yazılımın ne zaman
güncelleneceğini denetleyebilmesine olanak veren aşağıdaki seçenekler
bulunmaktadır:
•
•
•
•
Otomatik – Güncellemeleri kullanıcı müdahalesi olmadan otomatik
olarak indirip yükler
Güncellemeleri yalnızca indir – Güncellemeleri otomatik olarak
indirir, ancak yüklemeyi kullanıcının yapması gerekir
Bana bildir – Yeni güncellemelerin çıktığını bildirir ve indirip yükleme
seçeneği sunar
Otomatik güncellemeleri kapat – Güncelleme denetimlerini engeller
Kullanıcı çevirmeli ağ üzerindeyse, Windows Update ayarı, kullanıcıya
mevcut güncellemeleri bildirecek şekilde yapılandırılmalı veya
kapatılmalıdır. Çevirmeli ağ kullanıcısı güncellemeyi, işlemin diğer ağ
etkinliklerini kesintiye uğratmayacağı veya var olan sınırlı kaynakları
kullanmayacağı bir zamanı seçerek denetlemek isteyebilir.
16.4.2 Hesapları yönetme
Kuruluştaki çalışanlar için farklı veri erişim seviyeleri gerekebilir. Örneğin bir
kuruluşta bordro dosyalarına yalnızca yöneticinin ve muhasebecinin erişimi
olmalıdır.
Çalışanlar iş gereksinimlerine göre gruplandırılıp grup izinlerine göre dosya
erişimine sahip olabilir. Bu süreç, çalışanların ağ erişiminin yönetilmesine
yardımcı olur. Kısa süreli erişimlere ihtiyacı olan çalışanlar için geçici
hesaplar oluşturulabilir. Ağ erişiminin etkili biçimde yönetilmesi, virüslerin
veya zararlı yazılımların ağa girmesine olanak veren zayıf noktaların
sınırlandırılmasına yardımcı olabilir.
Çalışan Erişimini Sonlandırma
Bir çalışan kuruluştan ayrılınca, ağdaki verilere ve donanıma olan erişimi
derhal sonlandırılmalıdır. Eski bir çalışan, sunucudaki kişisel bir alana dosya
sakladıysa, hesabı devre dışı bırakarak erişimini kaldırın. Daha sonra eski
çalışanın yerine gelen kişinin uygulamalara ve depolama alanına erişmesi
gerektiğinde hesabı yeniden etkinleştirin ve kullanıcı adını yeni çalışanın
adıyla değiştirin.
Konuk Hesapları
Geçici çalışanların ve konukların ağa erişmesi gerekebilir. Örneğin birçok
ziyaretçinin e-postalara, İnternet'e ve ağdaki bir yazıcıya erişmesi
gerekebilir. Bu kaynakların tümü Konuk adlı özel bir hesap kullanılarak
kullanılabilir kılınabilir. Konuklar geldiğinde, Konuk hesabına atanabilirler.
Konuk olmadığında hesap, bir sonraki konuk gelene kadar askıya alınabilir.
Danışman veya finansal denetçi gibi kişilerin gelmesi durumunda bazı
konuk hesaplarının gelişmiş kaynak erişimine sahip olması gerekebilir.
Böyle bir erişim, yalnızca işin tamamlanması için gerekli olan süre boyunca
verilmelidir.
16.4.3 Veri yedekleme yordamlarını, yedeklere erişimi ve fiziksel
olarak yedeklenmiş ortamların güvenliğinin nasıl sağlanacağını
açıklama
Veri yedekleme işleminde, bilgisayardaki bilgilerin bir kopyası güvenli bir
yerde saklanabilecek çıkarılabilir bir yedekleme ortamına depolanır.
Bilgisayar donanımı arızalanırsa işlemlerin devam edebilmesi için veri
yedeklemesi geri yüklenebilir.
Veri yedeklerinin düzenli aralıklarla alınması gerekir. Ana tesise bir şey
olması durumunda yedekleme ortamının korunabilmesi için çoğu güncel
veri yedeklemesi genellikle ofis dışında güvenli bir tesiste saklanır. Ortam
maliyetlerini azaltmak için yedekleme ortamı genelikle yeniden kullanılır.
Her zaman kuruluşunuzun ortam dolaşımı talimatlarını izleyin.
NTBACKUP komutu kullanılarak komut satırında veya bir toplu iş
dosyasından yedekleme işlemleri gerçekleştirilebilir. NTBACKUP komutunun
varsayılan parametreleri, Windows yedekleme yardımcı programında
belirlenmiş parametreler olacaktır. Geçersiz kılmak istediğiniz tüm
seçenekler komut satırına eklenmelidir. NTBACKUP komutu dosyaları geri
yüklemek üzere kullanılamaz.
Şekil 1'de gösterildiği gibi farklı yedekleme türlerinin bir arada kullanılması,
verilerin verimli bir şekilde yedeklenmesine olanak verir. Tam yedekleme
işlemi, sürücüdeki tüm dosyaların kopyalanması demektir. Artımlı
yedekleme ise yalnızca, son normal veya artımlı yedeklemeden bu yana
oluşturulmuş ya da değiştirilmiş dosyaları yedekler. Dosyaları yedeklendi
olarak işaretler. Fark yedeklemesi, son normal veya artımlı yedeklemeden
bu yana oluşturulmuş ya da değiştirilmiş dosyaları kopyalar, ancak
dosyaları yedeklendi olarak işaretlemez. Veri yedekleme işlemleri zaman
alabilir, bu nedenle bu işlemleri ağ trafiğinin az olduğu zamanlarda
yapmanız önerilir. Diğer yedekleme türleri arasında günlük yedekleme ve
kopya yedekleme yer alır; bunlar da dosyaları yedeklendi olarak
işaretlemez.
Yedeklenen veriler bilgisayardaki veriler kadar önemlidir. Yedekleme
ortamını yeterli fiziksel güvenliğe sahip olan ve ofis dışında bulunan klimalı
bir depolama tesisinde saklamalısınız. Bu yedekler, acil durumlarda erişime
hazır olmalıdır.
16.5 Güvenlik sorunlarını giderme
Güvenlik sorunlarını çözmek için sorun giderme sürecinden
yararlanılır. Bu sorunlar, yedek oluşturma gibi basit sorunlar ile
güvenlik duvarı yapılandırması gibi daha karmaşık sorunlar
arasında çeşitlilik gösterebilir. Sorunları tanılayıp gidermenize
yardımcı olması için sorun giderme adımlarını kılavuz olarak
kullanın.
•
•
•
Bilgisayar teknisyenleri, güvenlik tehdidini çözümleyebilmeli ve varlıkları
koruyup olası hasarları onarmak için kullanılacak uygun yöntemi
belirleyebilmelidir. Bu işlem sorun giderme olarak adlandırılır.
soruşturmanız gerekir. Şekil 3'te dizüstü bilgisayarlarla ilgili sorunlar
listelenmiştir.
Şekil 4'te dizüstü bilgisayar sorunlarına yönelik birkaç pratik çözüm
listelenmiştir.
toplamanın zamanı gelmiş demektir. Şekil 5'te, dizüstü bilgisayardan
sorunla ilgili bilgi toplamanın farklı yolları gösterilmektedir.
bulunmaktadır.
Güvenlik sorunları, donanımla, yazılımla, ağlarla veya bunlar arasındaki
herhangi bir birleşimle ilgili olabilir. Bazı güvenlik sorunlarını diğerlerinden
daha sık çözersiniz. Şekil 1'de yaygın sorunlar ve çözümleriyle ilgili bir
grafik bulunmaktadır.
Birinci laboratuvar çalışması, güvenlik konularıyla ilgili becerilerinizi
geliştirmek üzere tasarlanmıştır. Müşteriye kablosuz ağ bağlantısını
önleyen bir güvenlik sorununun nasıl giderileceğini anlatacaksınız.
İkinci laboratuvar çalışması, iletişim ve sorun giderme becerilerinizi
geliştirmek üzere tasarlanmıştır. Bu laboratuvar çalışmasında şu
adımları gerçekleştireceksiniz:
•
•
•
Güvenlik Sorunu
Bir güvenlik sorununu giderin
Uzak Teknisyen Güvenlik Sorunu
Bir güvenlik sorununun nasıl giderileceği konusunda
müşteriye bilgi verin
16.6 Özet
Bu bölümde, bilgisayar güvenliği ve bilgisayar ekipmanının, ağların ve
verilerin korunmasının neden önemli olduğu ele alındı. Bilgisayar
ekipmanınızı ve verilerinizi güvende tutmanıza yardımcı olması için, verilere
ve fiziksel güvenliğe yönelik tehditler, yordamlar ve koruyucu bakım
teknikleri tanımlandı. Güvenlik, bilgisayarı, ağ cihazlarını ve verileri
kaybolma ve fiziksel tehlike durumlarına karşı korur. Aşağıda bu bölümle
ilgili hatırlanması gereken bazı önemli noktalar bulunmaktadır:
•
•
•
•
Güvenlik tehditleri kuruluşun içinden veya dışından gelebilir.
Virüsler ve solucanlar, verilerin güvenliğini hedef alan yaygın
tehditlerdir.
Verilerinizin ve fiziksel ekipmanınızın kaybolmaması için bir güvenlik
planı geliştirip uygulayın.
İşletim sistemlerinizi ve uygulamalarınızı yamalarla ve hizmet
paketleriyle güncel ve güvende tutun.

DVD sürücülerini araştırın

Transkript

Benzer belgeler

AYARLAR El terminali Cihazına önce Bluetooht ayarları

Xerox Mobile Express Driver Gittiğiniz her yerde hızlı, kolay yazdırma

Sayfayı PDF olarak indir

BEYAZ CAZ SOKAĞI – I / Ümit YILDIRIM