2008 - Tekfen Holding

FAAL‹YET RAPORU 2008
TEKFEN HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2008
‹çindekiler
4
71
Girifl
Di¤er Faaliyetler
Grup Profili & Temel Göstergeler
Kurucular›m›zdan Mesaj
Vizyonumuz / Misyonumuz
Eurobank Tekfen
Tekfen Endüstri
Antalya Stüdyolar›
Yönetim Kurulu / Denetim Kurulu
Tekfen Sigorta
Grup fiirketler Baflkan›’n›n Mesaj›
Papfen
Yönetim
21
Taahhüt Grubu
Taahhüt Grubu’nun ana flirketi Tekfen ‹nflaat’›n y›llardan beri
dünyan›n en büyük uluslararas› müteahhitlik firmalar› s›ralamas›nda
ilk 100 aras›nda yer almas›, 52 y›l içinde kat edilen mesafenin
79
büyüklü¤ünü göstermesi bak›m›ndan önemlidir...
Sosyal Sorumluluk
Tekfen, sosyal, kültürel ve çevresel faaliyetlere destek vermeyi
kurumsal yap›s›n›n do¤al bir gere¤i olarak görmekte ve bu yöndeki
çal›flmalar›n› uzun y›llard›r çok yönlü olarak sürdürmektedir...
41
Tar›msal Sanayi Grubu
Sürdürülebilir kalk›nma için Türkiye’de tar›m üretiminde verim ve
kalitenin art›r›lmas›n›n zorunlu oldu¤una inanan Tekfen Holding,
87
Tar›msal Sanayi Grubu’na büyük önem vermektedir...
Kurumsal Yönetim
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu
Kâr Da¤ıt›m Politikası
Risk Yönetimi & ‹ç Kontrol
59
Emlak Gelifltirme Grubu
111
Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu, tümüyle özgün bir çizgi üzerinde
ilerleyerek kalite ve kavram fark›yla dikkat çekici projeler gelifltiren
ve kullan›c›lara üstün niteliklere sahip özel yaflam/çal›flma alanlar›
sunan bir gayrimenkul gelifltirme grubudur...
Ba¤›ms›z Denetim Raporu
> Grup Profili & Temel Göstergeler
Tekfen Grubu, taahhüt, tar›msal sanayi, emlak gelifltirme, bankac›l›k ve yat›r›m alanlar›nda
faaliyet gösteren 49 flirket ve 7 ifltirakin oluflturdu¤u halka aç›k bir flirketler toplulu¤udur.
Y›ll›k cirosu 2.518 milyon TL'ye ve varl›klar› 2.997 milyon TL'ye ulaflan Tekfen Grubu, 16.868
çal›flan› ile faaliyet gösterdi¤i alanlarda sahip oldu¤u marka ve pazar gücünün yan› s›ra temsil
etti¤i de¤erler bak›m›ndan da Türkiye'nin örnek gösterilen kurulufllar› aras›nda yer almaktad›r.
Sat›fl Gelirleri
Konsolide (Milyon TL)
Da¤›l›m (Milyon TL)
2.518
2007
1.902
2008
1.319
1.111
1.031
775
Tekfen Grubu, taahhüt, tar›msal sanayi,
emlak gelifltirme, bankac›l›k ve yat›r›m
alanlar›nda faaliyet gösteren halka aç›k bir
flirketler toplulu¤udur.
47
Taahhüt
2007
Tar›msal
Sanayi
2008
31
49
Emlak
Gelifltirme
58
Di¤er
Da¤›l›m (%)
Tekfen Grubu'nun en büyük faaliyet
alan›n›, Tekfen Taahhüt Grubu
bünyesinde sürdürülen müteahhitlik
iflleri oluflturmaktad›r. Yaklafl›k
1,33 milyar dolarl›k aktif ifl portföyü ile
3 k›tada ve 10 farkl› ülkede faaliyet
gösteren Taahhüt Grubu, baflta petrol
ve gaz tesisleri olmak üzere, sanayi ve
altyap› müteahhitli¤i konusunda büyük
bir yetkinli¤e sahiptir. Tekfen Taahhüt
Grubu, ENR (Engineering News Record)
2008 verilerine göre dünyan›n en
büyük 225 uluslararas› müteahhitlik
firmas› aras›nda 75. s›rada yer alm›flt›r.
Tar›msal sanayi alan›nda Toros Tar›m
markas›yla sürdürülen kimyevi gübre
üretimi, tohumculuk, doku kültürü,
fidecilik, tah›l ve yem ticareti,
terminalcilik, serbest bölge iflletmecili¤i
ve torba üretimi faaliyetleri, Tar›msal
Sanayi Grubu'nu kendi sektöründe
Türkiye'nin en büyük kuruluflu haline
getirmektedir. Toros Tar›m, faaliyet
gösterdi¤i alanlar›n ço¤unda pazar
liderli¤ini elinde bulundurmaktad›r.
1989 y›l›nda Tekfenbank olarak
bafllayan ve 2007 y›l›nda Eurobank EFG
ile yap›lan ortakl›k ile Eurobank Tekfen
ismiyle devam ettirilen bankac›l›k
faaliyetleri, Tekfen Grubu'nun gün
geçtikçe geliflen iflkollar›ndan biridir.
4
Global krize ra¤men 2008 y›l›nda
sermayesi art›r›lan Eurobank Tekfen,
Türkiye'nin önde gelen ticari ve
mevduat bankalar›ndan biri olma
yolunda ilerlemektedir.
Bugüne kadar gerçeklefltirdi¤i özgün
çal›flmalarla ad›ndan s›kça söz ettiren
Emlak Gelifltirme Grubu ise, geliflmeye
aç›k, dinamik bir sektörde faaliyet
göstermektedir.
Güvenilirlik, dürüstlük, aç›kl›k ve kalite
gibi birçok de¤erle bütünleflmifl olan
Tekfen bayra¤›n› tafl›yan Tekfen
Holding, Tekfen Grubu alt›ndaki tüm
ifltiraklerin sahibidir. Kuruldu¤u ilk gün
itibariyle benimsedi¤i ve 52 y›l boyunca
elinden b›rakmad›¤› bu de¤erler,
çal›flanlar›yla birlikte Tekfen Grubu'nun
en önemli varl›¤›n› oluflturmaktad›r.
Emlak
Gelifltirme
%2,5
2007
Tar›msal
Sanayi
%40,7
Emlak
Gelifltirme
%1,2
2008
Taahhüt
%54,2
Tar›msal
Sanayi
%44,1
Diğer 3%
Di¤er %2,6
Taahhüt
%52,4
Di¤er %2,3
FAVÖK
Toplam varl›klar›n da¤›l›m›
Konsolide (Milyon TL)
Da¤›l›m (Milyon TL)
2008
2007
Emlak
Gelifltirme
%1,1
Taahhüt
%44,4
247
111
75
Tar›msal
Sanayi
%28,9
Toplam varl›klar
(2008)
2.997 milyon TL
147
109
191
14
-8
2007
2008
Taahhüt
Tar›msal
Sanayi
Emlak
Gelifltirme
-9
-2
Di¤er
Di¤er
%25,6
5
Özet Bilanço
Dönem Kâr›
Dönen Varl›klar
Konsolide (Milyon TL)
Da¤›l›m (Milyon TL)
Duran Varl›klar
2007
280
2008
Toplam Varl›klar
(’000TL)
2007
2008
1.443.211
1.930.324
977.574
1.066.426
2.420.785
2.996.750
1.020.350
1.530.977
183.331
123.050
1.201.340
1.323.472
15.764
19.251
2.420.785
2.996.750
151*
91
155*
K›sa Vadeli Yükümlülükler
73
91
Uzun Vadeli Yükümlülükler
36
23
Ana Ortakl›¤a ait Özkaynaklar
15
Az›nl›k Paylar›
125
Toplam Kaynaklar
-3
Taahhüt
2007
Tar›msal
Sanayi
2008
-14
Emlak
Gelifltirme
Di¤er
Özet Gelir Tablosu
* 2007 y›l›nda, 155 milyon TL’lik Durdurulan Faaliyetlerden kaynaklanan dönem kâr› bulunmaktad›r.
2007
2008
1.901.909
2.517.891
Brüt Kâr
275.271
319.157
Faaliyet Kâr›
125.654
158.494
Sürdürülen Faaliyet Vergi Öncesi Kâr›
150.894
133.227
125.001
90.855
279.890
90.855
Sat›fl Gelirleri
11 Ülke, 49 fiirket, 7 ‹fltirak
Sürdürülen Faaliyet Dönem Kâr›
Dönem Kâr›
16.868 Çal›flan
(’000TL)
(’000TL)
Önemli Oranlar
2007
2008
Likidite
Çal›flan Say›s›
1,41
1,26
Toplam Yükümlülükler / Ana Ortakl›¤a ait Özkaynaklar
1,00
1,25
K›sa Vadeli Yükümlülükler / Toplam Yükümlülükler
0,85
0,93
Brüt Kâr Marj›
%14,47
%12,68
FAVÖK Marj›
%10,05
%9,80
Sürdürülen Faaliyetlerden Kâr Marj›
%6,57
%3,61
Dönem Kâr Marj›
%14,72
%3,61
Cari Oran
Pasif Yap›s› ve Borçluluk
Konsolide (kifli)
Da¤›l›m (kifli)
16.868
2008
2007
15.738
Taahhüt
13.426
Tar›msal
Sanayi
1.113
Taahhüt
14.659
Di¤er
705
2007
6
2008
Emlak
494
Tar›msal
Sanayi
1.119
Emlak
Gelifltirme
328
Kârl›l›k
Di¤er
762
7
Grubumuz bugün bulundu¤u noktaya, kuruldu¤u 1956 y›l›ndan bu yana büyük ekonomik zorluklar›
aflarak gelmifltir. Bu süre zarf›nda bizi güçlü k›lan en önemli unsur her zaman güven, dayan›flma
ve inanç birli¤i olmufltur. Yönetim felsefemiz olarak benimsedi¤imiz “maceraperestlikten uzak”
ve “küçük ama emin ad›mlarla ilerleme” anlay›fl›m›z, bazen bizi yavafllat›yor gibi görünse bile
bizi her zaman d›fl risklere karfl› korumufl ve faaliyet gösterdi¤imiz sektörlerde liderli¤imizin
perçinlenmesini sa¤lam›flt›r.
Bugün tüm dünyada bir kez daha ortaya ç›km›flt›r ki, kolay kazan›lm›fl paralar kolayca
kaybedilebilmektedir. ‹fl hayat›nda sorumluluk ve vicdan, h›rstan daha önemlidir.
> Kurucular›m›zdan Mesaj
”Bugün tüm dünyada bir kez daha ortaya ç›km›flt›r ki, kolay kazan›lm›fl
paralar kolayca kaybedilebilmektedir. ‹fl hayat›nda sorumluluk ve vicdan,
h›rstan daha önemlidir.”
Dünyam›z zor bir dönemden geçmektedir. Ekonomide 2008 y›l›nda ortaya ç›kan tablo, geliflmifl
ekonomilerden bafllayan bir mali ve ekonomik krizin dünya geneline yay›larak öncelikle mali
piyasalarda büyük sars›nt›lara yol açmas›, ard›ndan küresel talep ve üretimi gerileterek büyüme
h›zlar›n› negatif yönde etkilemesi fleklinde kendini göstermifltir. Günümüzde küreselleflmenin
ulaflt›¤› boyut, ekonomik krizlerin art›k ülke s›n›rlar›n› çok h›zl› bir flekilde aflarak bölgesel, hatta
yaflanan son örnekte görüldü¤ü gibi dünya ölçe¤inde etkili olmas›na yol açmaktad›r. Nitekim
2007 y›l›nda ABD’de konut kredilerinin geri dönmemesi fleklinde bafllayan ve 2008’in son
çeyre¤inde yine ABD’deki baz› büyük ve köklü bankalar›n iflas›n efli¤ine gelmesiyle dünyan›n
dikkatlerini üzerine çeken mali çalkant›lar, çok k›sa bir zamanda ABD s›n›rlar›n› aflarak “küresel
bir kredi krizi”ne dönüflmüfltür. Dünyan›n her köflesindeki borsalarda büyük düflüfller yaflanm›fl,
hükümetler krizin büyümemesi ve sosyal sonuçlar› itibariyle daha büyük travmalara yol açmamas›
amac›yla birbiri ard›na kurtarma planlar› aç›klamak zorunda kalm›fllard›r.
Her ülke gibi Türkiye de krizden olumsuz yönde etkilenmifl ve bu etkinin yans›malar› ekonominin
hemen tüm göstergelerinde h›zla kendini hissettirmifltir. Daha önceki y›llarda istikrarl› bir flekilde
devam eden ekonomik büyüme 2008 itibariyle önemli derecede yavafllam›fl ve özellikle krizin
ortaya ç›kmas›n›n ard›ndan y›l›n son çeyre¤inde reel sektör daralm›fl, sanayi kapasite kullan›m
oran› azalm›fl, iflsizlik oranlar›nda ise ciddi bir yükselifl meydana gelmifltir.
Bu geliflmeler, hiç flüphesiz, çok farkl› alanlarda faaliyet gösteren flirketlerimizi de etkilemifl,
beklenen mali performans ve kârl›l›¤› ortaya koymalar›nda zorluklarla karfl›laflmalar›na yol
açm›flt›r. Ancak karfl› karfl›ya bulunulan tablo, topyekûn bak›ld›¤›nda, mali yap›s› itibariyle sa¤lam
temeller üzerine oturan ve her flirketi kendi sektöründe lider konumda olan Tekfen Holding için
endifleye yol açacak bir mahiyette de¤ildir.
Bugünkü koflullar alt›nda hiçbir flirketin krizden etkilenmemesi mümkün de¤ildir. Dünya ekonomisi
ve ekonominin oyuncular› olan flirketler, bu dönemde büyük bir ar›nmadan geçmektedir. Belki
de baz› flirketler için yolun sonu anlam›na gelecek olan bu ar›nma, sanc›l› ama ekonominin genel
sa¤l›¤› için kaç›n›lmaz bir süreçtir.
Ancak kuruldu¤u günden bu yana kazanc›n› al›nteriyle elde etme ilkesinden bir an için bile
vazgeçmemifl, do¤ru bildi¤i yolda güvenli bir flekilde ad›m ad›m ilerlemifl olan Tekfen, sars›lmaz
temelleri ve vazgeçilmez de¤erleriyle dün oldu¤u gibi bugün de sapasa¤lam ayakta durmaktad›r.
‹çinde bulundu¤umuz dönemin ortaya koydu¤u zorluklar›, Tekfen’in yine ayn› anlay›fl ve güven
hisleriyle aflaca¤›ndan hiç kimsenin flüphe duymamas› gerekir. Güçlü bir mali yap›ya sahip
olman›n önemi bu gibi ortamlarda daha fazla öne ç›kmakta ve kurulufllar için bir avantaja
dönüflebilmektedir.
Önemli olan, bu avantaj› iyi kullanabilmek ve Tekfen ad›n›n daha da yükselmesini sa¤layacak
bir itici güç haline getirebilmektir.
Tekfen ailesinin tüm bireylerinin, böyle zamanlarda toplumlar› etkisi alt›na alan endifle ve
karamsarl›k duygular›ndan tamamen s›yr›lm›fl bir flekilde önümüzdeki dönemi daha yarat›c›,
daha verimli ve flevkle çal›flarak geçirmesi, iflte bu itici gücün kayna¤›n› oluflturacakt›r. Bir aile
olarak sergileyece¤imiz güç birli¤inin yan› s›ra, yat›r›mc›lar›m›z›n ve paydafllar›m›z›n yaratt›¤›
güven ortam› da bu dönemdeki çal›flmalar›m›za destek olacakt›r.
2008 y›l›nda elde etti¤imiz tüm baflar›lar›n yarat›c›s› ve 2009 y›l›nda elde edece¤imiz baflar›lar›n
müstakbel sahipleri olarak tüm Tekfen ailesini selaml›yor, bugüne kadar oldu¤u gibi bundan
sonraki dönemde de göstereceklerinden emin oldu¤umuz özverili çabalar için teflekkürlerimizi
sunmay› borç biliyoruz.
Feyyaz Berker
A. Nihat Gökyi¤it
Necati Akça¤l›lar
> SOLDAN SA⁄A
8
Feyyaz Berker - A. Nihat Gökyi¤it - Necati Akça¤l›lar
9
> Yönetim Kurulu
> Vizyonumuz
“Faaliyet gösterdi¤imiz taahhüt, tar›msal sanayi,
emlak gelifltirme ve finans sektörlerinde Türkiye’nin
at›l›mlar›n› yönlendiren güçlerden biri olmakt›r.”
Yönetim Kurulu Baflkanı ve Murahhas Üye
Feyyaz BERKER
Yönetim Kurulu Baflkan Vekili ve Murahhas Üye
Ali Nihat GÖKY‹⁄‹T
Yönetim Kurulu Baflkan Vekili ve Murahhas Üye
Cansevil AKÇA⁄LILAR
Yönetim Kurulu Üyesi
Dr. M. Ercan KUMCU *
Yönetim Kurulu Üyesi
Ifl›k Zeynep Defne AKÇA⁄LILAR **
Yönetim Kurulu Üyesi
Murat G‹G‹N
Ba¤›ms›z Yönetim Kurulu Üyesi
Dr. Rüfldü SARAÇO⁄LU
> Misyonumuz
“Grubumuzun süregelen de¤erlerine ba¤l› kalarak,
faaliyet alanlar›na iyi odaklanmak, bu alanlarda en kaliteli
Ba¤›ms›z Yönetim Kurulu Üyesi
Hasan S. SUBAfiI
Ba¤›ms›z Yönetim Kurulu Üyesi
fiefika PEK‹N
ürün ve hizmet üretimini gerçeklefltirerek,
lider ve akla ilk gelen kurum haline gelmek;
bunu yaparken de müflterilerimizden tedarikçilerimize,
çal›flanlar›m›zdan hissedarlar›m›za ve topluma kadar
> Denetim Kurulu
tüm paydafllar›m›z için de¤er yaratmakt›r.”
Denetçi
Cengiz YAMAN
Denetçi
Mehmet ERKT‹N
Yönetim Kurulu Üyeleri ve Denetçiler 08.05.2008 tarihinde yap›lan Ola¤an Genel Kurul Toplant›s›’nda 1 y›l için seçilmifllerdir.
* Meltem Berker, 01.01.2008 - 08.05.2008 tarihleri aras›nda Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapm›flt›r.
** Yönetim Kurulu Üyesi Say›n A. Leyla Akça¤l›lar 13 Eylül 2008 tarihinde vefat etmifltir. Say›n A. Leyla Akça¤l›lar’dan boflalan üyeli¤in
kalan dönemi için Türk Ticaret Kanunu’nun 315. maddesi hükümleri uyar›nca seçilmifltir.
10
11
> Grup fiirketler Baflkan›’n›n Mesaj›
Özellikle ekonomi alan›nda dünya çap›nda büyük bir
hareketlili¤in yafland›¤› 2008 y›l›, tarihe ve haf›zalara iz
b›rakmay› hak edecek çok önemli geliflmelere sahne olmufltur.
ABD ekonomisinde yol açt›¤› tahribat nedeniyle 1929 buhran›yla
dahi karfl›laflt›r›lan mali kriz, k›sa zamanda dünya ekonomisini
derinden etkileyen büyük bir dalgaya dönüflmüfltür.
‹lk sinyallerini ABD bankalar›n›n verdi¤i mortgage kredilerinin geri dönmemesiyle veren
krizin bu denli y›k›c› boyuta ulaflmas›ndaki esas sebep, bu kredilere ba¤l› olarak ve çarpan
etkisiyle yarat›lan varl›¤a dayal› menkul k›ymetler ile karmafl›k türev ürünlerin çok ciddi
de¤er kay›plar›na u¤ramas› olmufltur.
Mali piyasalardaki düflüfller nedeniyle servetler bir anda erimifl, bu durum küresel talebi
düflürürken dünyan›n en büyük bankalar› ve mali sektör kurulufllar› için kurtarma senaryolar›
konuflulmaya bafllanm›flt›r.
Mali piyasalarda ortaya ç›kan bu çalkant›lar k›sa sürede dünya geneline yay›larak reel
sektör üzerinde de etkisini göstermifltir. Reel sektör üzerinde oluflan a¤›r bask›, üretim,
istihdam ve buna ba¤l› olarak küresel talepte ciddi gerilemeye yol açan ikinci bir dalga
yaratarak dünya ekonomisini bir resesyon sarmal›na girme tehlikesiyle karfl› karfl›ya
b›rakm›flt›r. Bu konjonktürde gözlenen önemli bir baflka geliflme de, dünyada -baflta petrol
fiyatlar› olmak üzere- emtia fiyatlar›nda ortaya ç›kan keskin düflüfller olmufltur.
Dünyadaki kriz ortam›, özellikle 1980’li y›llardan sonra liberalleflme yönündeki reformlarla
d›fla aç›k bir ekonomi haline gelen ve dünya ile entegre olan Türk ekonomisini de ciddi
ölçüde etkilemifltir. 2001 y›l›nda yaflanan ekonomik krizin ard›ndan geçti¤imiz yedi y›l
boyunca sürekli büyüme performans› sergileyen Türkiye ekonomisindeki büyüme 2008’in
sonlar›na do¤ru ortaya ç›kan krizin de etkisiyle ciddi bir yavafllama e¤ilimine girmifl ve
2007 y›l›nda %4,7 olan GSYH büyüme h›z› 2008 y›l›nda %1,1’e gerilemifltir.
Kriz nedeniyle ekonominin di¤er göstergelerinde de 2008 y›l›n›n son çeyre¤i itibariyle
olumsuz geliflmeler ortaya ç›km›flt›r. Bu çerçevede Türkiye’nin ithalat ve ihracat› daralma
e¤ilimine girmifl, iflsizlik oran› yükselmifl, yabanc› sermaye girifli de kesintiye u¤ram›flt›r.
...dünyadaki kriz ortam›, 1980’li y›llardan
sonra liberalleflme yönündeki reformlarla
dünya ile entegre olan Türk ekonomisini de
ciddi ölçüde etkilemifltir...
12
Bu geliflmeler, karakter olarak birbirinden çok farkl› sektörlerde faaliyet gösteren grubumuzu
çeflitli yönleriyle yak›ndan ilgilendirmektedir. Taahhüt Grubumuz yurtd›fl›ndaki sanayi ve
altyap› yat›r›mlar›n›n yavafllamas›ndan; Tar›msal Sanayi Grubumuz tar›msal pazar›n
daralmas›, emtia fiyatlar›n›n düflmesi ve döviz piyasas›ndaki volatiliteden; Emlak Gelifltirme
Grubumuz gayrimenkul piyasas›ndaki durgunluktan; Bankac›l›k Grubumuz mali piyasalardaki
çalkant›lardan; Yat›r›m ve Hizmet Grubumuz ise mevcut ticari ortamdaki dengesizliklerden
hiç flüphesiz ciddi flekilde etkilenmifltir. Bu tür etkiler Tekfen Grubu flirketlerinin genel
olarak mali performanslar›n› olumsuz yönde etkilemifltir.
Nitekim 2008 y›l›n›n ilk üç çeyre¤inde hedeflerinin ötesinde baflar›l› bir performans ortaya
koyan Tekfen Grubu, son çeyrekte ortaya ç›kan konjonktürel bozulmaya paralel olarak
ayn› performans› sürdürmekte güçlüklerle karfl›laflm›flt›r.
Tekfen Grubu’nun 2008 y›l› toplam cirosu %32’lik bir art›flla 2.518 milyon TL olmufltur.
Bu dönemde Grubun faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr› %29’luk art›flla 247 milyon TL
ve faaliyet kâr› da %26’l›k art›flla 158 milyon TL olarak gerçekleflmifltir. 2008 y›l›n›n son
çeyre¤inde krizin etkisiyle yükselen kurlar, Grubun finansal giderlerini önemli ölçüde
art›rm›flt›r. Bu faktörün de etkisiyle, 2008 y›l›nda Grubun vergi öncesi kâr› %12’lik düflüflle
133 milyon TL ve sürdürülen faaliyetlerden elde edilen dönem kâr› da %27’lik düflüflle
91 milyon TL olarak gerçekleflmifltir.
... kriz ortam›nda hem büyümesini, hem de
kâr üretme becerisini sürdürmesi nedeniyle
Tekfen Grubu’nun 2008 y›l›n› baflar›yla
geride b›rakt›¤› düflünülmektedir...
Kriz ortam›na ra¤men Tekfen Grubu 2008 y›l›nda hem varl›klar›n›, hem de özkaynaklar›n›
büyütmeyi baflarm›flt›r. Buna göre, 2007 y›l› sonunda 2.421 milyon TL olan Tekfen Grubu’nun
toplam varl›klar›, 2008 y›l› sonunda %24’lük art›flla 2.997 milyon TL’ye yükselmifltir. Ayn›
dönemde, Grubun toplam özkaynaklar› da %10’luk art›flla 1.343 milyon TL olarak
gerçekleflmifltir.
Sonuç olarak, her ne kadar baz› kârl›l›k tan›mlar› itibariyle gerilemeler yaflanm›fl olsa da,
içinde bulunulan kriz ortam›nda hem büyümesini, hem de kâr üretme becerisini sürdürmesi
nedeniyle Tekfen Grubu’nun 2008 y›l›n› da baflar›yla geride b›rakt›¤› düflünülmektedir.
Faaliyetleri büyük oranda petro-kimya endüstrisine ve petrol üretici ülkelere odaklanm›fl
olan Taahhüt Grubumuz, petrol fiyatlar›ndaki keskin düflüfl ve bu düflüflün ne kadar
13
sürece¤ine iliflkin belirsizlik nedeniyle iflverenlerimizin projeleri ertelemesinden olumsuz
etkilenmifltir. Bu geliflmeler do¤rultusunda 2008 y›l› içerisinde flirketin yeni ifl alma
performans› hedeflenenin alt›nda kalm›fl ve ihale aflamas› tamamlanamayan projelere
iliflkin projeksiyonlar yeni döneme aktar›lm›flt›r. Önümüzdeki dönemde, yeni ifl al›mlar›
aç›s›ndan bir sorun görünmemekle birlikte, global kriz ortam› ve buna ba¤l› olarak banka
finansman›nda yaflanan güçlüklerin iflverenler aç›s›ndan süreçlerin yavafllamas›na yol
açaca¤› öngörülmektedir.
Tar›msal Sanayi Grubumuz 2008’in ilk 9 ay›nda ola¤anüstü bir performans göstermifltir.
Ancak y›l›n son çeyre¤inde kriz nedeniyle gübre fiyatlar›n›n ciddi bir flekilde düflmesi,
pahal› hammaddeyle üretilmifl ürünlerin maliyetinin çok alt›nda fiyatlarla sat›lmas›
zorunlulu¤unu ortaya ç›karm›flt›r. Zarar›na bile olsa, sat›fl hacminde ulafl›lmas› öngörülen
seviyeler ise, çiftçinin fiyatlar›n daha da düflece¤i yönündeki beklentisi nedeniyle
yakalanamam›flt›r. Tüm bu olumsuzluklara ra¤men, y›l›n tamam›na bak›ld›¤›nda, Tar›msal
Sanayi Grubumuz sat›fl gelirleri önceki y›la göre art›rarak kâr yaratmay› baflarm›flt›r.
Tekfen Emlak Gelifltirme Grubumuz ise emlak piyasas›ndaki tüm belirsizliklere ra¤men
yat›r›mlar›n› sürdürmektedir. Yaratt›¤› projeler itibariyle üst gelir gruplar›na hitap eden
ve pazardaki gerçek ihtiyaç noktalar›n› tespit ederek bu noktalar do¤rultusunda hareket
eden Emlak Gelifltirme Grubu, bu özellikleriyle mevcut piyasa koflullar›ndan fazla
etkilenmeden, kendi talebini yaratan yat›r›mlara odaklanmaktad›r.
Grubumuz, krizin etkilerinden mümkün oldu¤unca ba¤›fl›k kalabilmek ve en de¤erli varl›¤›
sayd›¤› çal›flanlar›n› bu olumsuzluklardan koruyabilmek için çal›flmalar›n› sürdürmekte ve
2009 planlar›n› bu yönde oluflturmaktad›r.
Karfl›m›zdaki zorlu s›nav, 2009 boyunca ortaya ç›kmas› muhtemel tüm olumsuzluklara
ra¤men ifllerimizi gelifltirme ve kârl›l›¤›m›z› sürdürme becerisini gösterebilmemizdir.
Mevcut kaynak ve imkânlar›m›z›, Tekfen’in en önemli de¤erleri aras›nda olan dürüstlük,
çal›flkanl›k, flirket ç›karlar›n› kendi ç›karlar›n›n önünde görme ve sadakat duygular›
çerçevesinde daha verimli kulland›¤›m›z takdirde, grubumuz bu olumsuz koflullardan
baflar›yla s›yr›lacak ve yoluna daha da güçlenmifl olarak devam edecektir.
Bu zorlu maraton boyunca bizimle kol kola yürümeyi ve zorluklara gö¤üs germeyi
samimiyetle benimseyerek her türlü övgüyü hak eden çal›flan ve ifl ortaklar›m›za, güven
hissini bir an bile arkam›zdan eksik hissetmedi¤imiz tüm yat›r›mc›lar›m›za, her zaman
Tekfen’i tercih ederek çabalar›m›z›n karfl›l›¤›n› veren müflterilerimize ve ilk günden att›klar›
sa¤lam temellerle en zor zamanlarda dahi bafl›m›z›n dik kalmas›n› sa¤layan kurucu
ortaklar›m›za flükranlar›m›z› sunmay› borç biliyorum.
Erhan Öner
Tekfen Grup fiirketler Baflkan›
...Grubumuz, 2009 planlar›n› krizin
etkilerinden mümkün oldu¤unca ba¤›fl›k
kalabilme ve en de¤erli varl›¤› sayd›¤›
çal›flanlar›n› koruyabilme yönünde
oluflturmaktad›r...
Gelinen nokta itibariyle hem dünyada, hem de Türkiye’de kriz sürecinin hangi aflamas›nda
bulundu¤umuzu tam olarak tespit etmek için henüz erken olmakla birlikte, küresel krizin
yol açt›¤› fliddetli rüzgârlar›n k›sa sürede dinmesini beklemek iyimser bir yaklafl›m olacakt›r.
Büyük olas›l›kla krizin etkileri, 2009 boyunca kendini hissettirmeye devam edecektir.
Önemli olan, bu olumsuz etkileri grubumuz için asgari düzeye düflürecek önlemleri almak
ve 2009 planlar›m›z› bu do¤rultuda haz›rlamakt›r.
14
15
> Yönetim
SOLDAN SA⁄A
Erhan Öner
Doç. Dr. Osman Reha Yolalan
Esin Mete
Ümit Özdemir
Mehmet Erktin
Doç. Dr. Ahmet ‹pekçi
16
Baflkan & CEO
Baflkan Yard›mc›s› / Kurumsal ‹fller
Baflkan Yard›mc›s› / Tar›msal Sanayi Grubu
Baflkan Yard›mc›s› / Taahhüt Grubu
Baflkan Yard›mc›s› / Emlak Gelifltirme Grubu
Baflkan Yard›mc›s› / Yat›r›m ve Hizmet fiirketleri Grubu
17
> Yönetim
Erhan Öner
Doç. Dr. Ahmet ‹pekçi
Esin Mete
Ümit Özdemir
Mehmet Erktin
Doç. Dr. Reha Yolalan
Tekfen Grup fiirketler Baflkan› & CEO
Tekfen Holding Baflkan Yard›mc›s›,
Yat›r›m ve Hizmet fiirketleri Grubu
Tekfen Holding Baflkan Yard›mc›s›,
Tar›msal Sanayi Grubu
Tekfen Holding Baflkan Yard›mc›s›,
Taahhüt Grubu
Tekfen Holding Baflkan Yard›mc›s›,
Emlak Gelifltirme Grubu
Tekfen Holding Baflkan Yard›mc›s›,
Kurumsal ‹fller
E¤itim
E¤itim
E¤itim
E¤itim
E¤itim
E¤itim
University of Miami, ABD,
Makine Mühendisli¤i, Yüksek Lisans, 1969
‹stanbul Üniversitesi,
‹flletme Fakültesi, Doçentlik, 1977
Bo¤aziçi Üniversitesi, Kimya Mühendisli¤i,
Lisans, 1973
Case Western Reserve University Cleveland
ABD, ‹nflaat Yönetimi, Yüksek Lisans›, 1988
Université Laval, Kanada,
Yönetim Bilimleri, Doktora, 1990
Orta Do¤u Teknik Üniversitesi,
Makine Mühendisli¤i, Lisans, 1968
‹stanbul Üniversitesi,
‹ktisat Fakültesi, Doktora, 1972
Kariyer
‹stanbul Teknik Üniversitesi,
Zemin Mekani¤i ve Temel Mühendisli¤i Bölümü,
Yüksek Lisans, 1975
Bo¤aziçi Üniversitesi, ‹nflaat Mühendisli¤i,
Lisans, 1987
Bo¤aziçi Üniversitesi, Endüstri Mühendisli¤i,
Yüksek Lisans, 1987
University of Texas, ABD,
Boru Hatt› Mühendisli¤i, Sertifika Program›, 1969
‹stanbul Üniversitesi,
‹ktisadi Ticari ‹limler Akademisi, Lisans, 1968
Kariyer
‹stanbul Teknik Üniversitesi,
Endüstri Mühendisli¤i, Lisans, 1984
Kariyer
Kariyerine 1969 y›l›nda Tekfen ‹nflaat’ta
Proje Mühendisi olarak bafllam›flt›r.
1976 y›l›nda Proje Müdürü, 1979 y›l›nda ise
Genel Müdür Yard›mc›s› görevini üstlenen Öner,
1980 y›l›nda Toros Gübre’de Genel Müdürlük
görevine atanm›flt›r.
1991 y›l›nda Tekfen Grup fiirketleri Murahhas
Azas› olan Erhan Öner, 7 y›l bu görevde
bulunduktan sonra, 1998 y›l›nda Tekfen ‹nflaat’›n
Genel Müdürü olmufltur.
Öner, 2000 y›l›ndan bu yana Tekfen Holding
Grup fiirketler Baflkanl›¤› görevini sürdürmektedir.
Ayn› zamanda baz› grup flirketlerinde Yönetim
Kurulu Baflkanl›¤› veya Üyeli¤i görevlerini
sürdürmektedir.
1993 Dünya Gübre Üreticileri Derne¤i (IFA)
Baflkan› olan Öner, 1995 y›l›na kadar bu görevi
devam ettirmifltir.
Öner, DE‹K bünyesindeki Türk-‹spanyol ve
Türk-Portekiz ‹fl Konseyleri eski Baflkan›d›r.
Öner, iki ülke aras›ndaki ekonomik iliflkileri
gelifltirme çal›flmalar›yla 2004 y›l›nda
‹spanya Kral› taraf›ndan “‹spanya Kraliyet Liyakat
Niflan›” ile ödüllendirilmifltir.
Evli, iki çocuk, bir torun sahibidir.
‹ngilizce bilmektedir.
18
1973-1980 y›llar› aras›nda Tekfen ‹nflaat’ta
Kimya Mühendisi olarak kariyerine bafllayan
Esin Mete, 1980 y›l›nda Toros Gübre’ye transfer
olmufltur.
Kariyer
Kariyerine 1968 y›l›nda ‹ktisadi Ticari ‹limler
Akademisi’nde Asistan olarak bafllayan ‹pekçi,
1972 y›l›nda Doktor Asistan› olup, 1977 ve 1982
y›llar› aras›nda Ö¤retim Üyeli¤i yapm›flt›r.
‹pekçi, Tekfen’e 1982 y›l›nda Tekfen ‹nflaat’›n
Mali ve ‹dari ‹fller Genel Müdür Yard›mc›s› olarak
kat›lm›fl ve bu görevini 1992 y›l›na kadar devam
ettirmifltir.
1992 y›l›nda HMB'de Yönetim Kurulu Üyesi olan
‹pekçi, 1994 y›l›nda Tekfen Holding'in Finansman
Koordinatörü olarak atanm›flt›r.
‹pekçi, 2000 y›l›ndan bu yana Yat›r›m ve Hizmet
fiirketlerinden sorumlu Tekfen Holding
Baflkan Yard›mc›s›’d›r.
‹pekçi, baflta Tekfen ‹nflaat, Toros Tar›m ve
Eurobank Tekfen olmak üzere birçok grup
flirketinin Yönetim Kurulu Üyesi’dir.
Evli, bir çocuk, bir torun sahibidir.
‹ngilizce ve Almanca bilmektedir.
1980-1984 y›llar› aras›nda Genel Müdür
Yard›mc›l›¤›, ard›ndan da 1985-1991 y›llar›
aras›nda K›demli Genel Müdür Yard›mc›l›¤›
görevlerinde bulunmufltur.
Esin Mete, 1991 y›l›nda Toros Gübre, bugünkü
ad›yla Toros Tar›m’›n Genel Müdürlü¤ü’ne
getirilmifltir.
2000 y›l›nda Mete, Tar›msal Sanayi Grubu’ndan
sorumlu Tekfen Holding Baflkan Yard›mc›l›¤›
görevine getirilmifltir.
Mete, Toros Tar›m ile Hishtil-Toros’un
Yönetim Kurulu Baflkan Vekili olup,
di¤er Tar›msal Sanayi Grup fiirketleri’nin
Yönetim Kurulu Baflkan›’d›r.
Mete, 2002-2004 y›llar› aras›nda,
Uluslararas› Gübre Birli¤i’nin (IFA) Ortado¤u’dan
sorumlu Baflkan Yard›mc›l›¤›n› üstlenmifl olup,
2007 y›l›ndan bu yana IFA’n›n EMG (Executive
Management Group) Baflkan Yard›mc›l›¤›
görevini sürdürmektedir.
Bir çocuk sahibidir.
‹ngilizce bilmektedir.
‹stanbul Teknik Üniversitesi,
‹nflaat Fakültesi, Lisans, 1973
Kariyer
Profesyonel kariyerine 1975 y›l›nda
Tekfen ‹nflaat’ta bafllam›flt›r.
Yurtd›fl› flantiyelerinde s›ras›yla; Proje Mühendisi,
fiantiye fiefi, Proje Müdürü, Proje Koordinatörü
olarak görev alm›flt›r.
Profesyonel kariyerine Tekfen ‹nflaat’ta Saha
Mühendisi olarak bafllayan Mehmet Erktin,
1993 y›l›na kadar Planlama Mühendisli¤i ve
Planlama Müdürlü¤ü görevlerini yürütmüfltür.
1988 y›l›nda Operasyondan Sorumlu Genel Müdür
Yard›mc›s› görevine atanm›flt›r.
1993 ve 1994 y›llar› aras›nda Hallesche
Mitteldeutsche Bau AG’de (HMB) Bilgi ‹fllem
Müdürü ve Yeniden Yap›lama Ekibi üyesi olarak
görev alm›flt›r.
2000 y›l›ndan bu yana Taahhüt Grubu’ndan
sorumlu Tekfen Holding Baflkan Yard›mc›l›¤› ve
Tekfen ‹nflaat Genel Müdürlü¤ü görevini
sürdürmektedir.
1994 y›l›nda Tekfen ‹nflaat’a Proje Müdürü olarak
atanm›flt›r. 1995 y›l›nda Hallesche Mitteldeutsche
HMB’de fiube Müdürlü¤ü ve Proje Müdürlü¤ü
yapm›flt›r.
Özdemir, Taahhüt Grubu fiirketlerinin yönetim
kurullar›nda Baflkan ve Baflkan Vekili görevlerini
sürdürmektedir.
Mehmet Erktin, Tekfen Mühendislik’te
1997-2000 y›llar› aras›nda Yönetim Kurulu Üyeli¤i
yapm›flt›r. Ayn› zamanda 1997 ve 1998 y›llar›
aras›nda Tekfen ‹nflaat’ta Genel Sekreterlik,
1998-2002 aras›nda ise Genel Müdür Yard›mc›l›¤›
görevlerini üstlenmifltir.
Ümit Özdemir Türkiye Müteahhitler Birli¤i
Yüksek Dan›flma Kurulu ve ‹TÜ Vakf› Mütevelli
Heyeti Üyesi’dir.
Evli ve iki çocuk sahibidir.
Frans›zca ve ‹ngilizce bilmektedir.
Kariyer
1991 y›l›nda Yap› ve Kredi Bankas› A.fi.’de Stratejik
Planlama Grubu’nda uzman olarak profesyonel
ifl yaflam›na bafllam›flt›r.
2000-2004 y›llar› aras›nda Finansal Analiz ve
Kredi Risk Yönetiminden sorumlu Genel Müdür
Yard›mc›l›¤›, 2004-2005 y›llar› aras›nda da
Yap› ve Kredi Bankas› A.fi. Genel Müdürlü¤ü
görevini üstlenmifltir.
2006 y›l›ndan bu yana Tekfen Holding
Kurumsal ‹fllerden sorumlu Baflkan Yard›mc›s›’d›r.
Yolalan ayn› zamanda, Eurobank Tekfen
Yönetim Kurulu Üyesi’dir.
Evli ve iki çocuk sahibidir.
Frans›zca ve ‹ngilizce bilmektedir.
2003 y›l›nda Tekfen Turizm’de Yönetim Kurulu
Baflkan Vekili olarak görev alm›flt›r.
2002 y›l›ndan bu yana Emlak Gelifltirme
Grubu’ndan sorumlu Tekfen Holding Baflkan
Yard›mc›s›’d›r. 2007 y›l›ndan beri Tekfen-OZ
Yönetim Kurulu Baflkan›’d›r.
Erktin ayn› zamanda, birçok grup flirketinin
yönetim kurulunda görev yapmaktad›r.
Evli ve bir çocuk sahibidir.
‹ngilizce ve Almanca bilmektedir.
19
Tekfen ‹nflaat ve Tesisat A.fi.
Taahhüt Grubu
Tekfen Mühendislik A.fi.
Tekfen ‹malat ve Mühendislik A.fi.
Hallesche Mitteldeutsche Bau - A.G. (HMB)
Azfen J.V.
Cenub Tikinti Servis ASC
GATE A.fi.
TGO J.V.
Tar›msal Sanayi Grubu
Emlak Gelifltirme Grubu
Di¤er Faaliyetler
Sosyal Sorumluluk
Kurumsal Yönetim
Denetçi Raporu
Maritza East-1
Termik Santral ‹nflaat›
Bulgaristan
> Profil
Tekfen Holding’in amiral gemisi ve en büyük ifltiraki olan Tekfen Taahhüt
Grubu, 1956 y›l›nda müflavirlik mühendislik alan›nda faaliyet göstermek üzere
üç ortak taraf›ndan çok mütevaz› flartlar alt›nda kurulan bir flirketten do¤mufl
ve günümüzde 15 bine yak›n çal›flan›, üç k›tada devam eden operasyonlar› ve
1,32 milyar TL’ye ulaflan sat›fl gelirleriyle dünyan›n önde gelen taahhüt
gruplar›ndan biri haline gelmifltir. Taahhüt Grubu’nun ana flirketi Tekfen
‹nflaat’›n y›llardan beri dünyan›n en büyük uluslararas› müteahhitlik firmalar›
s›ralamas›nda ilk 100 aras›nda yer almas›, 52 y›l içinde kat edilen mesafenin
büyüklü¤ünü göstermesi bak›m›ndan önemlidir.
Tekfen Taahhüt Grubu, özellikle petrol, gaz ve
altyap› inflaatlar› konusunda uzmanlaflm›fl olup en
kompleks projelerde dahi müflterilerine yurtiçinde
ve yurtd›fl›nda mühendislik, tedarik ve inflaat (EPCEngineering-Procurement-Construction) süreçlerini
bir arada sunan anahtar teslimi çözümler
üretebilmektedir. Grubun kara ve deniz terminalleri,
deniz platformlar›, tank çiftlikleri, boru hatlar›,
petrol rafinerileri, pompa istasyonlar›, enerji
santralleri, otoyol, metro, köprü ve tünel inflaatlar›,
telekomünikasyon sistemleri, altyap› iflleri, üretim
tesisleri, ticari ve teknik bina kompleksleri ve büyük
spor kompleksleri alan›nda sahip oldu¤u referanslar,
Tekfen’in yeterlilik bak›m›ndan dünyan›n her
noktas›nda kabul görmesini sa¤layacak düzeydedir.
Ald›¤› ifli zaman›nda, en üst kalitede ve uluslararas›
SEÇ (ifl sa¤l›¤›, emniyet ve çevre) normlar›
çerçevesinde gerçeklefltirmesi, Tekfen Taahhüt
Grubu’nun faal oldu¤u co¤rafyalarda ihalelere
davet edilen öncelikli ve güvenilir bir müteahhit
konumuna gelmesini sa¤lam›flt›r. Tekfen Taahhüt
Grubu, halen çal›flmalar›n›n yaklafl›k %94’lük k›sm›n›
yurtd›fl›nda gerçeklefltirmektedir. Grubun
Bulgaristan, Azerbaycan, Kazakistan, Kuveyt, Katar,
Suudi Arabistan, Umman, Libya ve Fas gibi ülkelerde
sürdürdü¤ü projelerin aktif ifl portföyü 2008 sonu
itibariyle 1,33 milyar ABD dolar›d›r.
‹nflaat alan›ndaki faaliyetlerini Tekfen Mühendislik,
Tekfen ‹malat ve çelik yap› imalat› konusunda
faaliyet gösteren üretim merkezleriyle destekleyen
Tekfen Taahhüt Grubu, sahip oldu¤u makine park›,
nitelikli iflgücü ve deneyimiyle zorluk derecesi çok
yüksek projelerde dahi yüksek performansla ifl
yapabilmektedir. Bugüne kadar say›s›z baflar›
ödülüne lay›k görülen Tekfen Taahhüt Grubu,
özellikle son y›llarda üst üste k›rd›¤› "kazas›zl›k"
rekorlar›yla da tüm dünyan›n dikkatini çekmifltir.
Büyük güç
Khurais Petrol Sahas› Gelifltirme Projesi, Suudi Arabistan’›n
petrol saha art›r›m projelerinin en büyü¤üdür. Projede Tekfen’in
üstlendi¤i çal›flmalar borulama prefabrikasyonu ve montaj›,
boru tafl›y›c›lar›, kazan montaj›, yang›n suyu sistemi, türbin
montaj›, pipe-rack flare, hidrotest, enstrümantasyon, su kuyular›
ve gaz yak›t sistemi çal›flmalar›n› kapsamaktad›r.
22
23
Harweel Cluster Boru Hatt›
Umman
> 2008’e genel bak›fl
> Dünyada
Artan petrol fiyatlar›yla birlikte 2007 y›l›nda büyük
bir ivme kazanan taahhüt sektörü, 2008 y›l›nda
ortaya ç›kan küresel mali kriz nedeniyle zor bir
döneme girmifltir. Mali piyasalardaki düflüfller ve
büyük dalgalanmalar nedeniyle küresel talebin
yavafllamas›na ve dolay›s›yla üretimin düflmesine
yol açan kriz, taahhüt sektörü için ciddi bir risk
oluflturmaktad›r. 2008’in son çeyre¤inde birçok
emtia fiyat›yla birlikte petrol fiyatlar›n›n da ciddi
bir biçimde düflmesi, özellikle petrol üreten
ülkelerdeki petrokimya altyap› yat›r›mlar›n›n büyük
ölçüde yavafllamas›na, üstyap› çal›flmalar›n›n da
neredeyse durma noktas›na gelmesine sebep
olmufltur. Kriz, likiditenin daralmas› ve ödemelerin
zaman›nda yap›lmamas› gibi baz› geliflmeleri de
beraberinde getirmifltir.
Taahhüt flirketlerinin ve tafleron firmalar›n mali
durumlar›n› bozan ve finansman maliyetini
yükselten bu geliflmelere ek olarak inflaat
malzemelerinde ortaya ç›kan radikal fiyat düflüflleri,
iflverenlerin yüksek fiyatlara baz edilmifl teklifleri
yeniden gözden geçirme talebini gündeme
getirmifltir. Halihaz›rda düflük olan kâr marjlar›,
krizin yol açt›¤› rekabet nedeniyle önceki y›llara
göre daha da düflmüfl, tüm bu geliflmeler inflaat
sektöründeki maliyet ve tedarik zinciri yönetimini
daha da önemli hale getirmifltir.
Bu olumsuzluklara karfl›n özellikle ekonomisi
geliflmekte olan ülkelerdeki altyap› yat›r›mlar›n›n
devam edece¤ine ve özellikle global enerji a¤›na
yönelik endüstriyel taahhüt projelerinin krizden
fazla etkilenmeyece¤ine iliflkin beklentiler, taahhüt
sektörünün motivasyonunu yükseltmektedir.
Deloitte dan›flmanl›k firmas› taraf›ndan haz›rlanan
Avrupa ‹nflaat Liderleri 2008 raporuna göre Çin,
Hindistan, Rusya ve Brezilya gibi dünyan›n h›zl›
büyüyen ekonomileri, nüfuslar› ve co¤rafi
büyüklükleri itibariyle inflaat sektörüne ciddi ifl
imkânlar› yaratmaya aday görünmektedir.
> Türkiye’de
Dünyan›n en büyük 17. ekonomisine sahip olan ve
büyüme potansiyeliyle öne ç›kan Türkiye de global
krizin etkilerinden uzak kalamam›fl ve ülkenin son
7 y›ldan beri devam etmekte olan büyüme
trendinde bir yavafllama meydana gelmifltir. Genel
resesyon ortam› Türkiye’nin dünyayla olan mal ve
hizmet ticaretini daraltm›fl, ayr›ca dünya mali
piyasalar›ndaki büyük dalgalanma Türk mali
piyasas› üzerinde de bask› yaratm›flt›r. Uzun bir
süreden beri yabanc› paralar karfl›s›ndaki güçlü
konumunu koruyan Türk liras› y›l›n son çeyre¤inden
bafllayarak de¤er kaybetmeye bafllam›flt›r. Döviz
kurlar›yla birlikte faizler yükselmifl, buna karfl›n
hisse senedi piyasas›nda önemli düflüfller
yaflanm›flt›r.
Bu durumdan en çok etkilenen sektörlerin bafl›nda
inflaat gelmektedir. Geçti¤imiz y›llarda afl›r›
de¤erlenen emlak fiyatlar›nda özellikle 2008’in
son çeyre¤inden itibaren önemli düflüfller
yaflanm›flt›r. Artan faiz oranlar› paralelinde konut
kredisi kullan›m›n›n azalmas› da sektördeki
daralmay› fliddetlendirmifltir. Altyap›ya yönelik
kamu yat›r›mlar›nda ise geçmifl y›llardan beri
beklenen geliflme 2008 y›l›nda da sa¤lanamam›flt›r.
Likiditenin azalmas› ve borçlanma maliyetlerinin
artmas› gibi geliflmelerin yan› s›ra büyük kamu
projelerinin ertelenmesi, bu alanlarda hizmet
üreten taahhüt flirketlerini olumsuz yönde
etkilemifltir.
Takdire flayan bir proje
Tekfen ‹nflaat’›n Suudi Arabistan’daki Petrorabigh fiantiyesi,
iflçi kamp›nda sundu¤u yüksek standartlar ve kalite nedeniyle,
dünyan›n önde gelen mühendislik, müteahhitlik, inflaat ve proje
yönetimi flirketlerinden biri olan ABD kökenli Foster Wheeler
Arabia’n›n takdirini kazand›.
24
25
Büyük Yapay Nehir
Al Khufra-Tazerbo
Su ‹letim Sistemi Projesi
Libya
> 2008 y›l› faaliyetlerimiz
> Tekfen ‹nflaat
Faaliyetleri ço¤unlukla boru hatt›, rafineri ve petrol-gaz tesisleri gibi
endüstriyel yap›lar üzerinde yo¤unlaflm›fl olan Tekfen ‹nflaat, petrol
fiyatlar›ndaki keskin düflüflün ve ekonomik krizin yol açt›¤› yat›r›m ifltahs›zl›¤›na
ra¤men 2008 y›l›nda olumsuzluklar› bertaraf etmeyi ve mevcut durumunu
korumay› baflarm›flt›r.
2008 ENR (Engineering News Record) raporuna göre
Tekfen ‹nflaat, dünyan›n en önemli 225 uluslararas›
müteahhitlik firmas› aras›nda bir önceki seneye göre
sadece 6 s›ra kaybederek 75. s›rada yer alm›flt›r. Ayr›ca
Deloitte dan›flmanl›k firmas›n›n Avrupa ‹nflaat Liderleri
2008 raporuna göre cirolar› itibariyle Avrupa’n›n en
büyük 100 inflaat flirketi aras›nda yer alan iki Türk
firmas›ndan birinin Tekfen olmas›, grubumuza hakl›
bir gurur yaflatm›flt›r.
2007 y›l›nda yaflanan proje patlamas› nedeniyle
malzeme, iflçilik ve ekipman maliyetlerinde ortaya ç›kan
yükseliflin kârl›l›¤› olumsuz etkilemesi üzerine Taahhüt
Grubu, 2007’nin son çeyre¤inden itibaren hem malzeme
fiyat farklar›n› idarelerden almak, hem de yeni
projelerde bu konuda bir koruma sa¤lanmas› yönünde
baflar›l› giriflimlerde bulunmufl ve böylece 2007’nin
son çeyre¤i ile 2008 y›l›n›n ilk üç çeyre¤inde FAVÖK
marj›n› yükseltmeyi baflarm›flt›r. Taahhüt Grubu, 2008
y›l›nda gerçeklefltirdi¤i 1.318.909.000 TL sat›fl geliri
ile, Tekfen Holding’in y›ll›k toplam cirosu içinde
%52 paya sahiptir.
2008 boyunca gözetilen “kalan ifl miktar›n›” art›rma
hedefine ulaflmak üzere çeflitli ihalelere kat›l›m
sa¤lanm›fl, bunlar›n y›l›n son çeyre¤inde mukaveleye
dönüfltürülmesine çal›fl›lm›flt›r. Ancak ayn› dönemde
bafl gösteren ekonomik kriz nedeniyle para piyasalar›n›n
alabora olmas› ve petrol fiyatlar›n›n y›l›n ikinci yar›s›nda
sadece 5 ay içinde varil bafl›na 150 dolardan 40 dolar›n
alt›na düflmesi, birçok iflverenin projelerini ask›ya
almas›na ya da belirsiz bir süre için ertelemesine yol
açm›flt›r. Taahhüt Grubu’nun takip etmekte oldu¤u
ifllerde bir iptal durumu söz konusu olmamakla birlikte,
idarelerin iflleri erteleme yönündeki e¤ilimi, yeni ifl
al›mlar›nda yavafllama ve gecikmelere neden olmufltur.
Tüm bu geliflmeler çerçevesinde, Tekfen ‹nflaat’›n 2008
y›l sonu itibariyle aktif ifl portföyü 1,33 milyar dolar
düzeyinde gerçekleflmifltir.
2008 y›l› içinde Tekfen ‹nflaat’›n %50 hissesinin 520
milyon ABD dolar› bedelle Azerbaycan devlet petrol
flirketi SOCAR’a sat›lmas›na yönelik görüflmeler de, bu
yönde bir ön mutabakat›n imzalanm›fl olmas›na ra¤men
küresel kriz nedeniyle geçici olarak dondurulmufl ve
2009 y›l›n›n Eylül ay›na ertelenmifltir.
2008’de sürdürülen ifl gelifltirme ve teklif çal›flmalar›
sonucunda iki yeni ülke olarak Birleflik Arap
Emirlikleri’nde boru hatt›, Tataristan’da ise petrokimya
tesisleri inflas› yönünde iliflkiler kurulmufl ve teklif
süreçleri bafllat›lm›flt›r. Ancak belirtilen nedenlerden
ötürü bu projelerin mukaveleye dönüflmesi 2009 y›l›na
kalm›flt›r. Y›l içinde mevcut operasyon kapasitesini
art›rmak üzere Taahhüt Grubu ve ortakl›k projeleri için
yaklafl›k 36,6 milyon ABD dolar› tutar›nda makine ve
ekipman al›m› yap›lm›fl, ayr›ca Libya ve Katar’daki
projeler için yaklafl›k 2 milyon ABD dolar› tutar›nda
yeni ekipman siparifli verilmifltir.
Devam etmekte olan projeler, önceki y›llarda oldu¤u
gibi Hazar bölgesi, Ortado¤u ve Kuzey Afrika olmak
üzere üç ana bölgede yo¤unlaflm›flt›r. Bulgaristan,
Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kuveyt, Katar, Suudi
Arabistan, Umman, Libya ve Fas, Tekfen Taahhüt
Grubu’nun fiilen faaliyet gösterdi¤i ülkelerdir. Toplam
10 ülkedeki 21 flantiyede devam eden üretim
faaliyetlerini kesintisiz ve yüksek Tekfen standartlar›na
uygun olarak sürdürebilmek için kalifiye eleman temini
konusu 2008 y›l›nda da önemini korumufltur. Y›l›n ilk
üç çeyre¤inde taahhüt sektöründeki afl›r› talep
nedeniyle eleman temininde bafl gösteren sorunlar,
y›l›n son çeyre¤inde yaflanan sektörel daralma
nedeniyle büyük oranda ortadan kalkm›flt›r. Ayr›ca
Hindistan’›n Bombay kentinde kurulan istihdam ofisi
vas›tas›yla 2008 boyunca Güneydo¤u Asya, Ortado¤u
ve Kuzey Afrika ülkelerinden projelere eleman temini
gerçeklefltirilmifltir.
Çal›flan›na de¤er verir
Tekfen ‹nflaat, önceki y›llarda oldu¤u gibi 2008 y›l›nda da kazas›z
çal›flma konusunda çok parlak bir y›l geçirdi ve çal›flanlar›na
kazas›zl›k konusunda e¤itimler vermeye devam etti.
26
27
Kashagan KMW Projesi
Kazakistan
Hazar Bölgesi
Tekfen ‹nflaat’›n faaliyetlerinin yo¤un bir flekilde sürdü¤ü Hazar bölgesindeki en
önemli iki pazardan biri olan Azerbaycan’da Sangachal Terminali’ndeki çal›flmalar
2008 y›l›nda da sorunsuz bir flekilde devam etmifltir.
ACG (Azeri-Ç›rak-Güneflli) Projesi’nin 3. etap ifllerine
gelen ilave ifl paketlerinin mekanik bölümü 2008
sonunda tamamlanm›fl, gelen ek taleplerle projenin
bitifl tarihi 2009 y›l›na ötelenmifltir. Projenin yeni
etaplar› ile Tekfen bölgedeki varl›¤›n› sürdürecektir.
BTC (Bakû-Tiflis-Ceyhan) Ham Petrol Boru Hatt›’n›n
kapasite art›r›m› çerçevesinde Azerbaycan’daki bir
nehir geçiflinin yenilenmesine yönelik çal›flmalar
Azfen taraf›ndan 2008 içerisinde tamamlanm›flt›r.
Ayn› amaçla Gürcistan pompa istasyonlar›nda Tekfen
taraf›ndan 2008 y›l›nda üstlenilen ifllerin ise 2009
Nisan ay›nda tamamlanmas› beklenmektedir.
maliyetlerinde son y›llarda yaflanan art›fllara ra¤men
stratejik önemini sürdürmekte ve gelecek için büyük
bir potansiyel teflkil etmektedir. Tekfen’in bu
ülkedesahip oldu¤u tesis olanaklar›, gündeme gelmesi
beklenen projeler aç›s›ndan önemli bir avantaj
yaratmaktad›r. Kazakistan’da 2005 y›l›nda bafllayan
ve halen devam etmekte olan KMW (Kashagan Main
Works) Projesi, 27 milyon adam-saatlik yeni bir
kazas›zl›k baflar›s›na ulaflarak ad›ndan bir kez daha söz
ettirmifltir. Kashagan’dan elde edilen petrolün
ifllenmesini amaçlayan ve yaklafl›k 465 milyon dolarl›k
bir büyüklü¤e sahip olan Kashagan Main Works Projesi
3.000 kifliye istihdam sa¤lamaktad›r.
Bölgede Taahhüt Grubu için büyük önem tafl›yan
pazarlardan ikincisi olan Kazakistan, iflçilik ve malzeme
2008 Sa¤l›k - Emniyet - Çevre ve Kazas›zl›k Performans›
Tekfen Taahhüt Grubu, SEÇ (Sa¤l›k-Emniyet-Çevre) politikalar› çerçevesinde çal›flanlar›n›n ifl güvenli¤ine birincil
derecede önem vermekte ve faaliyetleri s›ras›nda ortaya ç›kabilecek çevresel risklere büyük bir hassasiyetle
yaklaflmaktad›r. Tekfen Taahhüt Grubu, bu yöndeki çal›flmalar›n› "OHSAS 18001:2007 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i",
"ISO 9001:2000 Kalite Yönetimi" ve "ISO 14001:2004 Çevre Yönetimi" sistemlerinin entegrasyonundan oluflan
Toplam Kalite Yönetim Sistemi ile desteklemektedir.
Tekfen Taahhüt Grubu, 2008 y›l›nda lider oldu¤u projelerde 43.395.111 adam-saat, ortakl›kla hareket etti¤i
projelerde ise 12.128.372 adam-saat olmak üzere, toplam 55.523.483 adam-saatlik çal›flma gerçeklefltirmifltir.
E¤itime verilen önem do¤rultusunda toplam çal›flma süresinin 660.875 adam-saati e¤itim amaçl› kullan›lm›flt›r.
Bir di¤er ifade ile, toplam çal›flma süresinin %1,19’u e¤itime ayr›lm›flt›r.
Kazas›zl›klar
Tekfen ‹nflaat, önceki y›llarda oldu¤u gibi 2008’de de kay›p zamanl› kaza yapmadan çal›flma konusunda çok
parlak bir y›l geçirmifl ve iflverenlerden afla¤›daki takdir ödüllerini alm›flt›r:
ACG Terminal Projesi’nde kay›p zamans›z
Kashagan Main Work Projesi’nde kay›p zamans›z
Samir Rafinerisi Yenileme Projesi’nde kay›p zamans›z
UOU ve UO1 Projelerinde kay›p zamans›z
Khurais Projesi’nde kay›p zamans›z
Kashagan Endüstriyel Binalar Projesi’nde kay›p zamans›z
Maritza Enerji Santrali Projesi’nde kay›p zamans›z
Harweel Boru Hatt› Projesi’nde kay›p zamans›z
Ma’aden Fosforik Asit Tesisi Projesi’nde kay›p zamans›z
32 milyon adam-saat
27 milyon adam-saat
17 milyon adam-saat
10 milyon adam-saat
5,5 milyon adam-saat
2 milyon adam-saat
2 milyon adam-saat
1,7 milyon adam-saat
412 bin adam-saat
(Azerbaycan)
(Kazakistan)
(Fas)
(S. Arabistan)
(S. Arabistan)
(Kazakistan)
(Bulgaristan)
(Umman)
(S. Arabistan)
Yine baflard›k
2007 y›l›nda tamamlanan C&WP Offshore Platform Üstü,
Tekfen’in bu alandaki ilk projesi olup flirkete bu alanda ciddi bir
know-how kazand›rm›flt›r.
28
29
Rabigh Rafinerisi
Suudi Arabistan
Ortado¤u
Dünya petrol ve do¤algaz üretiminin kalbi olan Ortado¤u ve Körfez bölgesi,
Tekfen gibi petrokimya tesisleri ve altyap› yat›r›mlar› konusunda ihtisaslaflm›fl
taahhüt flirketlerine önemli ifl olanaklar› sunmaktad›r.
‹lk yurtd›fl› deneyimini tam 30 y›l önce Kuveyt’te
edinen ve o günden bu yana bu co¤rafyada say›s›z
proje gerçeklefltiren Tekfen ‹nflaat, aranan bir
müteahhit olarak günümüzde operasyonlar›n›n
önemli bir k›sm›n› Ortado¤u ülkelerinde
sürdürmektedir.
Suudi Arabistan, Ortado¤u’da altyap› yat›r›mlar›na
en fazla pay ay›ran ülkelerin bafl›nda gelmektedir.
‹lk olarak 1980 y›l›nda infla etti¤i su ar›tma tesisiyle
Suudi Arabistan’a ad›m atan Tekfen ‹nflaat, ülkede
tam yeterlili¤e sahip az say›daki taahhüt
flirketlerinden biridir. fiirketin Suudi Arabistan’da
devam eden iflleri aras›nda Khurais Petrol Sahas›
Gelifltirme Projesi’nin 1. ve 2. Faz Mekanik ‹flleri ilk
s›rada yer almaktad›r. 2007 y›l›nda yap›m›na
bafllanan 136,5 milyon ABD dolar› bedelli projenin
2009 May›s ay›nda tamamlanmas› planlanmaktad›r.
Tekfen ‹nflaat’›n Suudi Arabistan’da üstlendi¤i
di¤er önemli bir proje ise bir kamu kuruluflu olan
Ma’aden’in gübre fabrikas› için infla edilen fosforik
asit tesisidir. Tekfen ‹nflaat’›n Frans›z Litwin
firmas›yla birlikte üstlendi¤i projenin planlanan
takvime uygun flekilde 2010 ortalar›nda
tamamlanmas› beklenmektedir.
fiirketin Suudi Arabistan’da 2006 y›l›nda bafllad›¤›
ve Petrorabigh Rafinerisi Gelifltirme Projesi
kapsam›nda yürüttü¤ü UO1 Tesis D›fl› ‹flleri 2008
sonunda baflar›yla tamamlanm›flt›r. Projenin UOU
(Utilities Offsites and Umbrella) aya¤›n›n ise
2009’un ilk çeyre¤inin sonunda tamamlanmas›
planlanmaktad›r. Söz konusu projeler, kazas›zl›k
konusunda elde etti¤i baflar›larla 2008’de ad›ndan
s›kça söz ettirmifltir.
Tekfen’in bölgedeki en büyük ifl hacmini oluflturan
ülkelerin bir di¤eri de son y›llardaki altyap› yat›r›m-
lar›yla dikkat çeken Katar’d›r. Sahip oldu¤u 25,7
trilyon metreküp hacmindeki kan›tlanm›fl do¤algaz
rezervi ile Katar, dünyadaki toplam do¤algaz
rezervinin yüzde 15’ini elinde bulundurmaktad›r.
Kifli bafl›na 67 bin dolarl›k milli geliriyle, dünyan›n
refah seviyesi en yüksek ülkelerinden biri say›lan
Katar’da endüstriyel yat›r›mlar›n yan› s›ra devam
eden büyük imar hareketi, dünya çap›ndaki inflaat
flirketleri için güçlü bir çekim alan› yaratmaktad›r.
Tekfen ‹nflaat’›n Katar’da gerçeklefltirdi¤i ilk proje
olan 137 km uzunlu¤undaki etan gaz› boru hatt›,
bir bak›ma ülkenin kap›lar›n›n Tekfen’e aç›lmas›n›
sa¤lam›flt›r. Bu projeyi izleyen 80 km uzunlu¤undaki
Umm Bab-Mesaieed Petrol Boru Hatt› Projesi’ne
2006 y›l›nda bafllanm›flt›r. Sorunsuz bir flekilde
inflas›na devam edilen boru hatt›n›n May›s 2009
tarihinde tamamlanmas› hedeflenmektedir.
Bunun d›fl›nda 2007 y›l›nda Katar Devlet Otoyol
‹daresi Ashghal ile imzalanan 597 milyon ABD
dolar› bedelli otoyol projesi, Tekfen ‹nflaat’›n bu
ülkedeki varl›¤›n› daha da güçlendirmifltir. Gaz
rezervlerinin bulundu¤u kuzey sahilini ülkenin di¤er
kesimlerine ba¤layacak olan Kuzey Otoyolu’nun
(North Road) Tekfen taraf›ndan gerçeklefltirilecek
k›sm› 94 km’yi bulmaktad›r. Üzerinde 30 adet
köprü/kavflak infla edilecek olan 2x4 fleritli otoyol
projesinin projeye yap›lan ilavelerle 2010 sonlar›nda
tamamlanmas› planlanmaktad›r.
Tekfen ‹nflaat’›n bölgedeki di¤er ülkelerde üstlendi¤i
projelere 2008 y›l›nda da devam edilmifltir.
Kuveyt’te 2005 y›l›nda yap›m›na bafllanan
petrol depolama tanklar› 2008 bafl›nda iflletmeye
al›nm›flt›r. Umman’da 2008 y›l›n›n ortalar›nda
tamamlanmas› planlanan 234 km’lik gaz ve petrol
boru hatt›, boru teslimatlar›n›n gecikmesi nedeniyle
2009 y›l›na sarkm›flt›r.
K›z›l Deniz’in yeni enerji merkezi
Petrorabigh Tesisi, K›z›ldeniz’in k›y›s›nda, Cidde’nin 150 km
kuzeybat›s›nda yeni geliflen sanayi bölgesinin tesislerinden
biridir.
30
31
SAMIR Rafinerisi
Muhammediye, Fas
Do¤u Avrupa
Tekfen ‹nflaat, 2006 y›l›nda imzalanan anlaflma do¤rultusunda Bulgaristan’da
bafllad›¤› Maritza East-1 Termik Santrali’nin (ME1) çal›flmalar›n› 2008 y›l›nda
da sürdürmüfltür.
Bulgaristan’›n elektrik ihtiyac›n›n büyük bölümünü karfl›layacak olan termik santralin detay mühendislik,
malzeme/ekipman temini ve inflaat iflleri tümüyle Tekfen’in %50 ortakl›¤› bulunan TGO taraf›ndan
gerçeklefltirilmektedir. Projenin 2010 bafllar›nda tamamlanmas› planlanmaktad›r.
Kuzey Afrika
Son y›llarda Türk müteahhitlik flirketlerine yeni bir aç›l›m sa¤layan Kuzey
Afrika bölgesi, Libya d›fl›nda Fas, Tunus ve Cezayir gibi ülkelerde gerçeklefltirilen
altyap› yat›r›mlar›yla da dikkat çekmektedir.
Bu projelerin bir örne¤i olarak Tekfen’in Fas’ta
yürüttü¤ü Samir Rafinerisi modernizasyon
çal›flmalar› 2008 y›l›nda büyük oranda
tamamlanm›flt›r. Toplam 640 milyon ABD dolar›
bedelli projenin 2009 y›l› ortalar›nda
tamamlanmas› hedeflenmektedir.
Di¤er taraftan Tekfen, dünyan›n en kapsaml›
mühendislik projelerinden biri kabul edilen ve
Türk firmalar›n›n Libya’da bugüne kadar ald›¤› en
büyük taahhüt ifli olan Al Kufra-Tazerbo Su ‹letim
Sistemi Projesi’ne baflar›yla devam etmektedir.
Büyük Sahra Çölü’ndeki buzul ça¤›ndan kalma
yeralt› sular›n›n günlük yaflamda ve tar›mda
kullan›lmak üzere dev borularla Akdeniz sahilindeki
büyük kentlere ulaflt›r›lmas›n› içeren proje, "Great
Man Made River" (Büyük Yapay Nehir) ad›yla
an›lmaktad›r. Tekfen-TML ortakl›¤›n›n Tekfen
liderli¤inde üstlendi¤i 380 km uzunlu¤undaki bölüm,
Tazerbo’daki kuyulardan elde edilen suyun Al
Kufra’daki tüketim alanlar›na ulaflt›r›lmas›n›
sa¤layacakt›r. 2006 y›l›nda sözleflmesi imzalanan
ve çal›flmalar›na 2007’de bafllanan yaklafl›k 500
milyon ABD dolar› tutar›ndaki projenin 2011 sonuna
kadar tamamlanmas› planlanmaktad›r.
Türkiye
Halen operasyonlar›n›n neredeyse tamam›n› yurtd›fl›nda gerçeklefltiren Tekfen
‹nflaat, Türkiye’de gündeme gelmesi beklenen altyap› yat›r›mlar›na yönelik
haz›rl›klar› dikkatle izlemektedir.
Daha önceki y›llarda Bakû-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham
Petrol Boru Hatt›’n›n iki ucundaki terminallerin
yap›m›n› baflar›yla tamamlayan Tekfen ‹nflaat, boru
hatt›n›n kapasite art›r›m›yla ilgili olarak 2007 y›l›nda
BP taraf›ndan göreve ça¤r›lm›flt›r. Boru hatt›ndaki
tafl›ma kapasitesinin kimyasal katk› malzemeleri
kullanarak %20 oran›nda art›r›lmas›n› hedefleyen
projenin ilk etab› Posof, Erzurum, Erzincan ve
Sivas’taki pompa istasyonlar›n›n kimyasal madde
depolama ve enjeksiyon ünitelerinin inflaat ifllerini
kapsamaktad›r. 6 ayr› istasyonda yürütülen projede
kullan›lacak borular›n imalat, çelik montaj ve ekipman
montaj iflleri Ceyhan Çelik Fabrikas›’nda devam
etmektedir. Fiziksel koflullar›n zorluklar›na ra¤men
projenin 2009 ortalar›nda tamamlanmas›
hedeflenmektedir.
Di¤er taraftan Tarsus-Adana-Gaziantep (TAG)
Otoyolu’nun Gaziantep-Birecik ve Adana-Pozant›
ba¤lant›lar›ndaki çal›flmalar y›l boyunca devam
etmifltir. Gaziantep-Birecik bölümünün 2009 y›l›
içinde, Adana-Pozant› bölümünün ise Aral›k 2010’da
tamamlanmas› beklenmektedir.
Türkiye’nin en büyük viyadü¤ü
TAG Otoyolu, Tekfen’in otoyol alan›nda imza att›¤› en büyük
projesi olmakla kalm›yor, ayn› zamanda 1,8 milyar ABD dolar›
proje bedeliyle, yap›ld›¤› dönemde Türkiye’de tek sözleflmeyle
yap›lan en büyük proje olarak da an›l›yordu.
32
33
Gaziantep-Birecik Otoyolu
Türkiye
> Tekfen Mühendislik
Tekfen Mühendislik A.fi., endüstriyel tesislere ve altyap› inflaatlar›na yönelik
olarak mühendislik tasar›m›, proje denetim ve dan›flmanl›k hizmetleri vermek
ve bu alanda Tekfen Grubu’nun sahip oldu¤u deneyimleri hizmete dönüfltürmek
amac›yla 1984 y›l›nda kurulmufltur.
Bugün 100’den fazla mühendis, mimar ve flehir
planlamac›s›ndan oluflan kadrosu ve zengin
deneyimiyle en sofistike projeleri dahi anahtar
teslimi olarak bafl›ndan sonuna kadar baflar›yla
yönetebilecek bir yeterlili¤e sahip olan flirket,
boru hatlar›, endüstriyel tesisler ve otoyollar
baflta olmak üzere çok genifl bir yelpazede
hizmet üretebilmektedir. Son y›llarda yurtd›fl›
faaliyetlerine a¤›rl›k veren Tekfen Mühendislik,
2008 y›l›nda a¤›rl›kl› olarak uluslararas›
nitelikteki büyük ölçekli projelerde rol almay›
sürdürmüfltür.
fiirketin 2008 y›l›nda endüstriyel yap›lar alan›nda
gerçeklefltirdi¤i Tataristan Nizhnekamsk
Rafinerisi ön mühendislik çal›flmalar› ile Tüprafl
‹zmir Rafinerisi Methanatör Tesisi kapsam›nda
üstlendi¤i komple mühendislik hizmetleri,
flirketin EPC türü ifllerdeki referanslar›na
yapaca¤› katk› nedeniyle önemlidir.
Tekfen Mühendislik, 2008 içinde Fas-Samir
Projesi ile Bulgaristan’daki Maritza Termik
Santrali Projesi’nin mühendislik çal›flmalar›n›
baflar›yla tamamlam›flt›r. Suudi Arabistan’da
Ma’aden Fosforik Asit Tesisi kapsam›ndaki çelik
yap›lara ait detay mühendislik iflleri, Libya’daki
"Büyük Yapay Nehir" uygulama projeleri, Toros
Gübre’ye ait mevcut Ceyhan iskelesinin
büyütülmesi ve Samsun’daki gübre fabrikas›na
yeni bir iskele yap›lmas› projeleri ise halen
devam etmektedir. fiirketin 2008 y›l›nda altyap›
alan›nda gerçeklefltirdi¤i faaliyetler aras›nda
‹stanbul’daki ulafl›m sistemine ait çal›flmalar
bafl s›ray› almaktad›r. Tekfen Mühendislik,
‹stanbul’da yap›m›na devam edilen metro
hatt›n›n ‹ETT ad›na sürdürmekte oldu¤u proje
ve inflaat kontrollü¤ü iflini 2008 sonu itibariyle
tamamlam›flt›r.
Yine 2008 sonu itibariyle ‹stanbul Büyükflehir
Belediyesi için haz›rlanan 51 km uzunlu¤undaki
Bak›rköy-Beylikdüzü, Befliktafl-Tekstilkent-Kirazl›
hatlar›n›n projeleri tamamlanm›fl ve inflaat
ihalelerine ç›k›lmak üzere ‹stanbul Büyükflehir
Belediyesi’ne teslim edilmifltir.
Yay›nlar
‹nflaat alanlar›nda ifl iskelelerinin tasar›m›, kurulmas› ve sökülmesi ile ilgili uygulamalar› ifl güvenli¤i normlar›
içinde standartlaflt›rmak için haz›rlanan "‹skele Güvenli¤i El Kitab›" 2008 y›l› içinde Türkçe ve ‹ngilizce olarak
yay›mlanm›fl ve tüm flantiyelere da¤›t›lm›flt›r.
Ayn› flekilde, faaliyetlerimizde yayg›n olarak kullan›lan ark kayna¤› ile ilgili temel bilgileri ve çeflitli test uygulamalar›n›
içeren "Ark Kayna¤›na Girifl" kitab› da Türkçe olarak haz›rlanm›fl ve ilgili yerlere da¤›t›lm›flt›r.
Yönetim Sistemi Belgeleri
Tekfen Taahhüt Grubu olarak yürütülmekte olan OHSAS 18001:1999 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemi 2008
y›l› içinde OHSAS 18001:2007 standartlar›na göre revize edilmifl ve tüm operasyonlar yeni standard›n gereklerine
göre denetlenerek belgelendirilmifltir.
S›n›rs›z hizmet
Tekfen ‹malat, Tekfen’in birçok projesi için çok çeflitli ve özellikli
bas›nçl› kaplar, kolonlar ve benzer donan›mlar üretmekte olup,
Tekfen ‹nflaat’›n çok önemli bir hizmet alan›n› tamamlamaktad›r.
34
35
Ayr›ca 2008 y›l›nda ‹stanbul Büyükflehir
Belediyesi’nden ‹stanbul metro flebekesinin iki
önemli ba¤lant›s›n› oluflturan MahmutbeyTekstilkent ve Befliktafl-Kabatafl hatlar›n›n proje
ve ihale flartnamelerinin haz›rlanmas› iflleri
al›nm›fl olup halen projeleri devam etmektedir.
Otogar-Kirazl›-Olimpiyat Köyü-Baflak Konutlar›
Metro Uygulama Projeleri ile ilgili çal›flmalar y›l
içerisinde yo¤un bir flekilde sürmüfltür. TAG
Otoyolu üzerinde yap›lacak ilave 5 adet kavfla¤›n
projelendirme iflleri de Adana Büyükflehir
Belediyesi’nden ihaleyle al›nm›flt›r.
> Fabrikalar
Tekfen ‹malat
Özellikle petrol, petrokimya, kimya ve gübre fabrikalar› ile gaz, demir-çelik
tesisleri ve kuvvet santralleri gibi endüstriyel tesislere yönelik bas›nçl› kaplar,
kolon, reaktör, depolama tank›, ›s› eflanjörü ve benzeri donan›mlar›n üretimini
yapmak üzere 1970 y›l›nda kurulan Tekfen ‹malat ve Mühendislik A.fi., günümüzde
Derince’deki fabrikas›nda uluslararas› standartlara uygun olarak yüksek seviyede
know-how gerektiren kapsaml› imalat ve montaj hizmetleri vermektedir.
Tekfen ‹malat, 2008 y›l›nda gerek yurtiçine, gerekse
yurtd›fl›na yönelik olarak çok say›da bas›nçl› kap, ›s›
eflanjörü ve küresel tank üretimi gerçeklefltirmifl,
ayr›ca 2009 y›l› için yurtd›fl› a¤›rl›kl› ifl ba¤lant›lar›
yapm›flt›r. Y›l içerisinde tamamlanan ifller aras›nda
Tüprafl ‹zmit Rafinerisi için gerçeklefltirilen reaktör
ve eflanjör iflleri ile, ‹zmir ve K›r›kkale rafinerileri
için imal edilen bas›nçl› kap ve eflanjörler say›labilir.
Ayr›ca Aygaz Dörtyol tesisi için 2 adet 5.000 m3
propan küresi ile Akpetgaz Samsun tesisi için 1 adet
5.000 m 3 LPG küresi imalat ve montaj›
tamamlanm›flt›r. Nuh Yap› için taahhüt edilen 3 m
çap›nda ve 47 m uzunluktaki 6 adet otoklav ile
Kardemir için taahhüt edilen 4 adet oksijen tank›,
2008 y›l›n›n ilk aylar›nda teslim edilmifltir. 2008
y›l›nda yurtd›fl›na gönderilmek üzere gerçeklefltirilen
ifller aras›nda Tunus için üretilen bas›nçl› kaplar ile
Senegal’e ihraç edilen küresel tank say›labilir. 2009
y›l› için yurtd›fl›ndan yeni siparifller alan Tekfen
‹malat, artan ifl hacmi ve a¤›r ekipman taleplerine
ba¤l› olarak üretim kapasitesini art›rmaya karar
vermifltir. Bu do¤rultuda 2008 y›l›nda Derince
fabrikas›nda 3.500 m2 kapal› alana sahip ilave bir
imalat holü inflaat›na bafllanm›fl olup, 2009 Nisan
ay›nda iflletmeye al›nm›flt›r.
Tekfen Ceyhan Çelik Yap› ‹malat Atölyesi
Tekfen ‹nflaat’›n yurtiçi ve yurtd›fl› taahhüt ifllerinde ihtiyaç duyulan çelik yap›lar›n
üretim ve montaj ifllerini gerçeklefltirmek üzere kurulan Ceyhan Çelik Yap› ‹malat
Atölyesi, y›lda 25.000 ton üretim yapabilecek kapasiteye sahiptir.
Modern bir donan›mla faaliyet gösteren ve geçti¤imiz
17 y›lda toplam 141.000 tonun üzerinde çelik yap›
üretimi gerçeklefltiren atölyede 2008 y›l›nda 7.128
ton üretim yap›lm›flt›r.
36
Fas’taki Samir ve Suudi Arabistan’daki Petrorabigh
rafinerileri, Azerbaycan’daki Sangachal Kara
Terminali, Suudi Arabistan’daki Khurais Petrol Sahas›
Gelifltirme Projesi, Bulgaristan Maritza East-1 Termik
Santrali, Suudi Arabistan’da Ma’aden Gübre Fabrikas›
Fosforik Asit Tesisi, BTC Boru Hatt› Pompa
‹stasyonlar› DRA Depolama ve Enjeksiyon Üniteleri
ve Geniflleme Projesi, Ceyhan Çelik ‹malat
Atölyesi’nin 2008 y›l›nda hizmet verdi¤i projelerden
baz›lar›d›r. Bugüne kadar hep üretim faaliyetlerine
yo¤unlaflan kurulufl, 2008 y›l›nda bu çal›flmalar›na
ek olarak BTC Boru Hatt› Pompa ‹stasyonlar› DRA
Depolama ve Enjeksiyon Üniteleri ve Geniflleme
Projesi’nde 4 ana ve 2 ara istasyonda çelik yap›
montaj›, borulama ve izolasyon ifllerini bizzat
üstlenerek portföyüne yeni bir hizmet eklemifltir.
Ceyhan Çelik Atölyesi, bünyesinde bar›nd›rd›¤›
Kaynakç› Okulu ile ayn› zamanda Tekfen ‹nflaat’›n
ihtiyaç duydu¤u kalifiye teknik eleman a盤›n›n
giderilmesine de önemli katk› sa¤lamaktad›r. Okulda
ilk alt› ayda verilen e¤itimle uluslararas› sertifikaya
sahip 160 kaynakç› yetifltirilerek flantiyelerin bu
yöndeki ihtiyaçlar› büyük oranda karfl›lanm›flt›r.
‹flletmenin, Tekfen ‹nflaat merkez ihale grubu ile
birlikte takip etmekte oldu¤u yeni ihalelerin proje
a¤›rl›¤› 78 bin ton, ihale tutarlar› ise 240 milyon
euro’dur.
Tekfen Bay›l Çelik Yap› ‹malat Tesisi, Bakû-Azerbaycan
Özellikle petrol platformlar› ve deniz üstü tesisleri alan›nda Tekfen’in Hazar
bölgesindeki çal›flmalar›n› desteklemek üzere faaliyet gösteren Cenub Tikinti
Servis (CTS) tesisleri, dünyan›n önde gelen petrol flirketlerinin talep etti¤i yüksek
kalite ve güvenlik standartlar›na uygun olarak her türlü çelik yap› imalat› ve
montaj› gerçeklefltirebilmektedir.
2007 y›l›nda tamamlanarak yüzdürülen PCWU Topsite platformu, tesisin yeterlili¤ini ortaya koyan parlak
bir baflar› örne¤i olmufltur. 2009 y›l› içerisinde petrol üretim kapasitesini art›rma amaçl› AIOC/BP
konsorsiyumunun projelendirdi¤i deniz platformunun topside ve jacket (ayak) imalat projelerinin teklif
haz›rl›klar›na 2009 y›l› içerisinde bafllanmas› ve Nisan 2009’da tekliflerin idareye sunulmas› planlanmaktad›r.
Ödüller
Tekfen ‹nflaat, ifl güvenli¤i konular›nda sergiledi¤i üstün performans sayesinde 2008 y›l›nda birçok
uluslararas› ödüle lay›k görülmüfltür. IPLOCA (Uluslararas› Boru Müteahhitleri Birli¤i) taraf›ndan Chevron
sponsorlu¤unda düzenlenen yar›flmada "‹fl Güvenli¤i" dal›nda ikincilik ödülü, 29 Eylül-3 Ekim 2008
tarihlerinde, Atina’da yap›lan 42. IPLOCA Genel Kurul Toplant›s›’nda düzenlenen bir törenle Tekfen ‹nflaat’a
verilmifltir. Tekfen ‹nflaat 2005 ve 2007 y›llar›nda da IPLOCA’n›n “‹fl Güvenli¤i Ödülü”nün sahibi olmufltur.
Ayr›ca Azerbaycan’da Tekfen ‹nflaat-Azfen ortakl›¤›nda sürdürülen ACG (Azeri-Ç›rak-Güneflli) Saha
Gelifltirme Projesi, 2008 y›l›nda BP’nin en prestijli ödüllerinden biri olan "Helios"a lay›k görülmüfltür. Ödül,
51 ülkeden 1.337 kat›l›m›n oldu¤u yar›flmada, 540 projenin yar›flt›¤› ve rekabetin en yo¤un oldu¤u
"Performans" kategorisinde verilmifltir. Tekfen ‹nflaat’›n daha önce 2003 y›l›nda Sangachal Terminal
Gelifltirme Projesi nedeniyle bir kez daha sahibi oldu¤u bu ödül, BP’nin marka de¤erlerini en baflar›l› flekilde
uygulayan kifli ve kurulufllara yönelik bir teflekkür anlam›n› tafl›maktad›r.
Derince’de üretime devam
Hazar Denizi’nin gizli gücü
Tekfen ‹malat’›n Derince Fabrikas›, 9.000 m2 kapal›, 20.000 m2
aç›k sahada senede 20.000 ton üretim kapasitesine sahiptir.
15.000 tonluk PCWU Offshore Platform Üstü, Hazar Denizi’nde
yer alan bir Petrol Arama Destek Ünitesi’dir.
37
Tekfen ‹malat Fabrikas›
Derince, Türkiye
STRATEJ‹K YÖNEL‹M
Tekfen Taahhüt Grubu, Stratejik Plan hedefleri do¤rultusunda afla¤›daki konulardaki
çal›flmalar›n› sürdürecektir:
Mevcut ve yeni bafllayacak projeler, daha önce oldu¤u gibi, benimsenmifl ifl
ilkeleri ve SEÇ politikalar› çerçevesinde gerçeklefltirilecektir. ‹fl kalitesinin üst
düzeyde tutulmas› ve projelerin ifl emniyeti standartlar› çerçevesinde kazas›z
bir flekilde sürdürülmesi birincil önceliklerdir.
EPC müteahhitli¤inin mühendislik, tedarik ve inflaat unsurlar›n› bir arada bar›nd›ran
projelere yönelim sürdürülecek ve firman›n bu alandaki kabiliyetlerini art›rmaya
yönelik çal›flmalara devam edilecektir.
Halen çal›fl›lmakta olan ülkelerdeki ifl hacmini art›rmaya yönelik faaliyetlere
a¤›rl›k verilecektir. Bu ülkelerde en az ciro miktar› kadar yeni ifl al›nmas›
amaçlanmaktad›r. Ayr›ca k›sa-orta vadede “kalan ifl miktar›”n›n 2,0-2,5 milyar
ABD dolar›, uzun vadede ise 3,5 milyar ABD dolar› seviyesine ç›kar›lmas›
hedeflenmektedir.
Verimlili¤i yükseltmeye ve kârl›l›¤› art›rmaya yönelik faaliyetler sürdürülecektir.
Tekfen markas›n›n mevcut pazarlardaki güçlü ve prestijli konumunu korumaya
yönelik tüm gereklilikler yerine getirilecektir.
Üretime haz›r…
Yar› mamul çelik borular ISO 9001 standard›na göre
sertifikaland›r›lm›fl Derince Fabrikas›’nda üretime girmeyi
bekliyor.
38
39
Taahhüt Grubu
Toros Tar›m Sanayi ve Ticaret A.fi.
Tar›msal Sanayi Grubu
Toros Terminal Servisleri ve Denizcilik A.fi.
TAYSEB - Toros Adana Yumurtal›k Serbest Bölgesi
Kurucu ve ‹flleticisi A.fi.
Toros Gemi Acenteli¤i ve Ticaret A.fi.
Emlak Gelifltirme Grubu
TAGAfi - Türk-Arap Gübre A.fi.
Hishtil-Toros Fidecilik Sanayi ve Ticaret A.fi.
Di¤er Faaliyetler
Sosyal Sorumluluk
Kurumsal Yönetim
Denetçi Raporu
Toros Tar›m
Ceyhan ‹flletmesi
Adana
> Profil
Tar›msal Sanayi Grubu'nun geçmifli, Tekfen'in ilk olarak 1981 y›l›nda bafllatt›¤› kimyevi
gübre üretim ve da¤›t›m faaliyetlerine dayanmaktad›r. Tekfen Tar›msal Sanayi Grubu,
“Toros” markas›yla, y›llar içerisinde baflta kimyevi gübre olmak üzere tar›msal girdi
konusunda faaliyetlerini gelifltirerek, Türkiye'nin kendi alan›ndaki öncü kurulufllar›ndan
biri haline gelmifltir.
Toros Tar›m’›n ana çal›flma alanlar›n› baflta kimyevi
gübre olmak üzere tohum, fide üretimi ve da¤›t›m›,
doku kültürü teknolojisi ile fidan ve tohum üretimi
gibi do¤rudan tar›mla ilgili faaliyetler oluflturmaktad›r.
Bunlar›n yan› s›ra tah›l ticareti, torba üretimi, terminal
iflletmecili¤i, k›lavuzluk, römorkaj ve acentelik
faaliyetleri, serbest bölge iflletmecili¤i ve akaryak›t
ticareti, grubu destekleyen di¤er ifl sahalar›d›r.
Tar›msal Sanayi Grubu tüm hizmetlerini befl flirket
ve bir ortak giriflim ile sürdürmektedir. Grubun halen
yararlanmakta oldu¤u bir teflvik uygulamas›
bulunmamaktad›r.
Taahhüt Grubu ile birlikte Tekfen’in iki lokomotif
faaliyet alan›ndan birini oluflturan Tar›msal
Sanayi Grubu, 2008 y›l›nda 1.110.777.000 TL ciro
gerçeklefltirerek Tekfen Holding’in y›ll›k toplam cirosu
içinde %44 paya ulaflm›flt›r.
Tüm faaliyetleri aras›nda en büyük hacmi kimyevi
gübre üretimi, ithalat› ve da¤›t›m›n›n oluflturdu¤u
Tar›msal Sanayi Grubu, Adana-Ceyhan, Mersin ve
Samsun’da bulunan üretim tesisleri ile kimyevi gübre
alan›nda ülkenin kurulu toplam üretim kapasitesinin
tek bafl›na %38’ine sahiptir. Toros Tar›m, 2008 y›l›nda
kimyevi gübrede %34 pazar pay› ile sektördeki
liderli¤ini sürdürmüfltür. Grup, bu alandaki tedarik ve
da¤›t›m›n›, yurt çap›nda bulunan 7 bölge müdürlü¤üne
ba¤l› 797 bayi ile gerçeklefltirmektedir.
Ürün gam›nda çiftçinin ihtiyaç duydu¤u her çeflit
kimyevi gübreyi bar›nd›ran Toros Tar›m, bu çeflitlili¤e
ek olarak yeni ihtiyaçlar karfl›s›nda ürün gelifltirme
çal›flmalar›na da önem vermektedir. Toros Tar›m, bu
do¤rultuda Türkiye’de ürüne özgü kimyevi gübre
üretimi yapan ilk flirkettir. Amonyum Nitrat, DAP ve
kompoze gübreler, Toros Tar›m’›n ana ürün gruplar›n›
oluflturmaktad›r.
Sürdürülebilir kalk›nma için Türkiye’de tar›m
üretiminde verim ve kalitenin art›r›lmas›n›n zorunlu
oldu¤una inanan Tekfen Holding, bu inançla Tar›msal
Sanayi Grubu’na büyük önem vermektedir. Grup,
kimyasal gübre alan›nda üretim ya da ithalat yoluyla
çiftçilere genifl bir ürün portföyü sunarken, ayn›
zamanda doku kültürü yöntemiyle verimi yüksek,
hastal›klara dayan›kl› patates tohumu, di¤er tarla
tohumlar› ve tar›m girdileri sa¤lamay› sürdürmektedir.
Ayr›ca Türkiye’nin her köflesinde düzenledi¤i çiftçi
e¤itim programlar›, toprak yap›s›na uygun yeni sebze
tohumu çeflitlerinin elde edilmesine yönelik
çal›flmalar›n yap›ld›¤› deneme istasyonlar› ve bedelsiz
toprak analizi hizmetleriyle de Türk tar›m›n›n hak
etti¤i noktaya ulaflmas› için tüm imkânlar›yla katk›
sa¤lamaya devam etmektedir.
Tar›msal Sanayi Grubu, modern, köklü, yenilikçi, sonuç
odakl› çal›flmas› ve uzun soluklu giriflimleriyle, Avrupa
Birli¤i yolunda yeniden yap›lanma dönemine giren
Türk tar›m sektörünün geliflimine destek ve öncü
olacakt›r.
Grubun tar›m d›fl› faaliyetleri aras›nda bulunan
terminal iflletmecili¤i ise Ceyhan ve Samsun’da
bulunan iki terminal yoluyla gerçeklefltirilmektedir.
Grubun kendi hammadde ve emtia ithalat›n›n yan›nda
d›flar›ya da hizmet veren bu terminaller, üçüncü
flah›slar için yap›lan toplam 4 milyon ton yük
hareketiyle gruba önemli bir katk› sa¤lamaktad›r.
Toros Gübre’den, Toros Tar›m’a...
1981 y›l›nda kurulan, o zamanki ad›yla Toros Gübre, önceleri
sadece kimyevi gübre üretiyordu. Y›llar geçtikçe tar›m› ve çiftçiyi
yak›ndan tan›yan Toros, gübre üretmekle kalmay›p Türk tar›m›n›n
gereksinim duydu¤u, tarla ile sebze tohumu, fide ve fidan gibi
farkl› tar›msal girdileri de üretmeyi, pazara sunmay› görev
edindi. Bugün gelinen noktada, 2005 y›l›nda “Toros Tar›m”
ad›n› alan kurulufl, Türk çiftçisine sundu¤u ürün ve hizmetleriyle
Türkiye’nin örnek tar›m kurulufllar›n›n bafl›nda geliyor.
42
43
Toros Tar›m,
ürüne özel gelifltirdi¤i
gübrelerle topra¤›n
verimini art›r›yor.
> 2008’e genel bakıfl
> Dünyada
2008'de dünya ekonomisini temelden sarsan ve dengeleri de¤ifltiren mali
çalkant›lar, özellikle y›l›n son çeyre¤inde yaflanan geliflmelerle birlikte, di¤er
y›llarla karfl›laflt›r›lmas› mümkün olmayan çok özel koflullar yaratm›flt›r. Kriz
tüketicinin güven ve talebini olumsuz etkilemifl; ham petrol, ifllenmifl madenler
ve tah›l fiyatlar› h›zla düflmeye bafllam›flt›r.
Ham petrol fiyatlar› temmuz ay›nda tüm zamanlar›n
rekoru olan varil bafl›na 150 ABD dolar›n› görmesinin
ard›ndan aral›k ay›nda 40 ABD dolar› seviyesine
inmifltir. Y›l›n bafl›nda ABD dolar› 1,15 TL’nin alt›na
düflerek 2001 seviyesine gerilemiflken özellikle y›l›n
son çeyre¤inde h›zla de¤er kazanm›fl ve y›l› 1,52 TL
ile kapatm›flt›r. Bu dönemde dünya ticareti
yavafllam›fl ve artan denizyolu tafl›ma kapasitesinin
etkisiyle navlun fiyatlar›nda çok sert düflüfller
yaflanm›flt›r.
Dünya ekonomisinde ortaya ç›kan bu geliflmeler
tar›m, dolay›s›yla gübre sektörünü de etkilemifltir.
Kriz öncesinde emtia borsalar›nda fiyatlar›
ola¤anüstü seviyelere ç›karan s›cak paran›n
krizden sonra h›zla nakit pozisyona geçmesi, tah›l
piyasalar›ndaki özgün dengelerin bozulmas›na ve
fiyatlar›n piyasa dinamiklerine göre oluflmas› gereken
seviyelerin çok alt›na düflmesine neden olmufltur.
Düflük tah›l fiyatlar› ve finansal krizin bilhassa
çiftçileri destekleyen ara hizmet ve finansör kesimini
k›s›tlamas›, kimyevi gübre kullan›m›n›n azalmas›na
yol açm›fl, ayn› zamanda gübre fiyatlar› üzerinde de
bask› oluflturmufltur.
Kimyevi gübre tüketiminin 2008 y›l›nda dünya
ölçe¤inde %1,5 azalm›fl oldu¤u tahmin edilmektedir
(Kaynak: IFA). Y›l genelinde, bitki besin maddesi
olarak azot tüketiminde %1,4 art›fl olmas›na karfl›n
fosfor tüketiminde %4,9 ve potasyum tüketiminde
%6,7 oran›nda gerileme kaydedilmifltir. Gübre
fiyatlar› ise azot ve fosforlu gübrelerde eski
seviyelerine inmifl, potasyumlu gübrelerde
yükselmifltir.
Bu dönemde çiftçiler, bayiler, toplu sat›c›lar,
uluslararas› tüccarlar ve hatta üreticiler yeterli
miktarda kredi bulmakta zorlanm›flt›r. Bu durum bir
taraftan tüketimi azalt›c› etki yarat›rken, di¤er
taraftan tedarik zincirindeki stoklar›n asgari
seviyelerde tutulmas›na yol açm›flt›r.
Di¤er yandan 2008 y›l›n›n ilk yar›s›nda dünya
ekonomisindeki h›zl› büyümenin yol açt›¤› talep
art›fl›yla yükselen kimyevi gübre fiyatlar›, y›l›n son
çeyre¤inde talebin keskin bir duraksama seyrine
girmesi karfl›s›nda h›zla gerilemifl ve krize yüksek
maliyetli stokla yakalanan kimyevi gübre üreticileri
ellerindeki stoklar›n› eritmek için üretimlerini
durdurmak zorunda kalm›fllard›r. Üreticiler yeniden
devreye girmek için fiyatlar›n yükselmesini beklemektedirler. Ayr›ca, do¤algaz fiyat anlaflmazl›¤›
nedeniyle gaz› kesilen Ukraynal› azotlu gübre üreticileri
ve 2008 üçüncü çeyrek dönemine ait yüksek seviyedeki
petrol fiyatlar›na baz edilmifl formülle gaz alan Avrupal›
amonyak ve üre üreticileri de tesislerini kapatm›fllard›r.
Son y›llarda hareketlenen gübre yat›r›m projeleri,
bu geliflmelerin yan› s›ra ticari kredi maliyetlerindeki
Toros Tar›m Samsun ‹flletmesi, Samsun
44
45
yükseliflin de etkisiyle 2008’de ciddi flekilde sekteye u¤ram›flt›r. Gübre piyasas›na canl›l›k kazand›ran
biyoyak›t üretiminde de petrol fiyatlar›ndaki düflüfl nedeniyle bir geriye gidifl söz konusudur. Petrol fiyatlar›n›n
düflük seviyede devam etmesi ve biyoyak›t desteklerinin art›r›lmamas› halinde biyoyak›t üretimi ekonomik
olmaktan uzaklaflacakt›r. 2008’de talebin azalmas›na ba¤l› olarak gemi navlun bedellerinde ortaya ç›kan
düflüflün ise sürmesi beklenmektedir.
> Türkiye’de
2002-2006 y›llar› aras›nda ortalama %2,7 büyüme sa¤layan Türk tar›m sektörü,
2007'de baz› olumsuzluklar nedeniyle %7 oran›nda küçülmüfltür. 2008 y›l›nda
ise sektör %4,1 büyüme kaydetmifltir (Kaynak: TU‹K).
2008 y›l›nda kimyevi gübre sektörünü etkileyen
bafll›ca faktörler iklim koflullar›, tar›msal ürün fiyatlar›
ve dünyadaki hammadde fiyatlar›ndaki art›fllara ba¤l›
olarak yükselen gübre fiyatlar› olmufltur. 2008
y›l›nda, 2007’ye k›yasla hammadde tedarik fiyatlar›
bak›m›ndan fosforik asitte %267, amonyakta %91,
sülfürik asitte %153 ve fosfat kayas›nda %405; emtia
tedarik fiyatlar› bak›m›ndan ise amonyum nitratta
(AN) %52, amonyum sülfatta (AS) %83 ve ürede
%38 fiyat art›fl› meydana gelmifltir. Klasik gübre
ortalama bayi sat›fl fiyat› 2007 y›l›nda 305 ABD
dolar›/ton iken, 2008 y›l›nda 518 ABD dolar›/ton’a
yükselmifltir.
m›s›r sat›fl fiyatlar›n›n düflük seviyede gerçekleflmesi
nedeniyle çiftçiler ikinci ürün m›s›r ekimlerinden
kaç›nm›fllard›r.
Bu dönemde kurakl›k etkisini daha genifl bir alanda
hissettirmifl, özellikle Güneydo¤u Anadolu bölgesinde
geçen y›la oranla %36,4 daha az ya¤›fl gerçekleflmifltir (Kaynak: DM‹). Ayr›ca Do¤u Anadolu, ‹ç
Anadolu, Ege ve Akdeniz bölgelerinin baz› illerinde
fliddetli kurakl›k yaflanm›fl, bu durum çiftçinin gelir
düzeyini ve al›m gücünü ciddi anlamda olumsuz
etkilemifltir.
Rekor düzeyde yükselen gübre fiyatlar› ve kurakl›k
nedeniyle hasat döneminde çiftçinin al›m gücünün
düflmesi, sonbahar sezonunun performans›n›n en
temel belirleyicisi olmufltur. Geçen y›l ayn› döneme
göre DAP (diamonyum fosfat) ve kompoze gübre
fiyatlar›nda %200 mertebelerinde art›fllar
yaflanm›flt›r. Bu fiyat art›fllar›n›n sonucu olarak 2008
y›l› sonbahar döneminde DAP gübresi tüketimi %64,
NP kompoze gübresi %29 ve süper NP kompoze
gübresi %25 oran›nda azalm›fl, toplam tüketimde
ise söz konusu ürünler baz›nda 2008 sonu itibariyle
%39 oran›nda düflüfl meydana gelmifltir.
Çiftçinin temel gelirini oluflturan ürün fiyatlar› ise
beklentilerin aksine hasat dönemindeki seviyelerini
dahi koruyamam›fl ve ciddi hayal k›r›kl›¤› yaratm›flt›r.
‹kinci ürün ekimi yap›labilen Akdeniz bölgesinde
2008 y›l›nda 2007 y›l›na göre, toplam tar›msal
üretimin ayn› düzeyde kalaca¤›, bununla beraber
bu¤day üretiminin %3,2 artarak 17,8 milyon tona ve
m›s›r üretiminin %20,9 artarak 4,3 milyon tona
ulaflaca¤› beklenmektedir. Buna karfl›l›k, arpa
üretiminin %18,9 azalarak 5,9 milyon tona, kütlü
pamuk üretiminin ise %20 azalarak 1,8 milyon tona
düflece¤i tahmin edilmektedir (Kaynak: TU‹K tar›m
ürünleri 2008 y›l› tahminleri).
> 2008 yılı faaliyetlerimiz
> Kimyevi gübre
Türkiye’nin en büyük gübre üreticisi olan Toros Tar›m, üretim faaliyetlerini
Ceyhan, Mersin ve Samsun’da bulunan 3 ayr› üretim tesisinde gerçeklefltirmekte
olup, ülkemizdeki y›ll›k 5,3 milyon ton kurulu kimyevi gübre üretim kapasitesinin
yaklafl›k %38’ini elinde bulundurmaktad›r.
Y›l›n son çeyre¤inde Türkiye’yi de etkisi alt›na alan
küresel krizin etkisiyle kapasite kullan›m oranlar›nda
bir miktar gerileme olmufl ve 2007 y›l›ndaki 1,3 milyon
ton üretime karfl› 2008 y›l›nda toplamda 1,123 milyon
ton üretim gerçeklefltirilmifltir. Bu rakam 2008 y›l›nda
Türkiye’de gerçeklefltirilen gübre üretiminin %38’ine
tekabül etmektedir (Kaynak: T.C. Tar›m ve Köyiflleri
Bakanl›¤›).
Mevcut tesislerimizde üretilemeyen ya da üretimi
yetersiz olan gübreler, 2008 y›l›nda da ithalat yoluyla
karfl›lanm›flt›r. ‹thal gübreler Ceyhan ve Samsun
üretim tesisleri ile nakliye tasarrufu ve da¤›t›m
kolayl›¤› sa¤lamak için Tekirda¤, ‹zmir/Alia¤a ve
Antalya limanlar›na getirilerek torbalanm›fl ve sevk
edilmifltir. Grubun toplam depolama kapasitesi
yaklafl›k 550.000 ton’dur. Ayr›ca sevk›yat problemi
yaflanan bölgelerde sezon içinde meydana
gelebilecek s›k›fl›kl›klar› önlemek üzere gerekli
yerlerde depolar kiralanm›fl ve sezon öncesinde ürün
stoklanarak olas› problemlerin önüne geçilmifltir.
Türkiye’de 2008 y›l›nda kimyevi gübre tüketiminde,
kurakl›¤›n etkisiyle gerileyen çiftçi gelirleri ve afl›r›
yükselen gübre fiyatlar› ana belirleyici faktörler
olmufltur. Bu faktörler, gübre tüketimini olumsuz
yönde etkilemifl ve Türkiye toplam gübre tüketimi
bir önceki y›la göre yaklafl›k %20 gerileyerek
4,129 milyon tona düflmüfltür (Kaynak: T.C. Tar›m
ve Köyiflleri Bakanl›¤›).
Toros Tar›m, 2008 y›l sonu itibariyle 1.288.470 tonu
bayilere, 88.016 tonu toplu olarak kurulufllara ve
26.252 tonu ihracata yönelik olmak üzere toplam
1.402.738 ton sat›fl gerçeklefltirmifltir. ‹ç piyasada
genel olarak tüketimin yaklafl›k %20 düflmesine
karfl›n, Toros Tar›m’›n iç piyasa sat›fllar› 2007 y›l›na
göre yaln›zca %13 azalm›flt›r. Di¤er yandan Toros
Tar›m, 2007 y›l›ndaki %31’lik pazar pay›n› tüm
olumsuz koflullara ra¤men 2008’de %34’e
yükseltmeyi baflarm›flt›r.
2008 y›l›nda büyümeyi getiren ana ürünler nitratl›
gübreler olmufltur. Bir önceki y›la göre nitratl› gübre
sat›fllar›nda pazar pay›nda %5,8 art›fl elde edilmifltir.
Toros kimyevi gübre üretim tesisleri
TES‹S
ÜRÜN
KURULU
KAPAS‹TE
(1000 TON/YIL)
2007 KAPAS‹TE
KULLANIM ORANI
2008 KAPAS‹TE
KULLANIM ORANI
(%)
(%)
CEYHAN
NPK
660
76
61
MERS‹N
AN
594
101
92
SAMSUN
NPK / DAP
527
48
42
1.781
76
66
TOPLAM
Çiftçinin yol göstericisi
Türkiye’nin en büyük gübre üreticisi
Toros Tar›m, Türkiye çap›nda tar›msal verimlili¤i ve ürün
kalitesini art›rmak amac›yla çiftçiler için modern zirai teknikler
ve dengeli gübre kullan›m› konular›nda sürekli e¤itim seminerleri
düzenliyor.
46
Toros Tar›m, üretim faaliyetlerini Ceyhan, Mersin ve Samsun'da
bulunan 3 ayr› üretim tesisinde gerçeklefltirmekte olup,
ülkemizdeki y›ll›k 5,3 milyon ton kurulu kimyevi gübre üretim
kapasitesinin yaklafl›k %38'ini elinde bulundurmaktad›r.
47
Çelik Tah›l Silolar›
Torbal›, ‹zmir
tar›msal üretim yap›lan ürün çeflitlerinde yüksek
Toros Tar›m’›n, toplam sat›fl›n›n %92’sini bayileri
kanal›yla gerçeklefltirmesi bayilerine verdi¤i de¤erin
düzeyde verim ve kalite katk›s› sa¤layacak olan
önemli bir göstergesidir. Ulafl›lan pazar pay›nda, “fielatlanm›fl ‹z Element” ürün grubu özel gübre
Türkiye’nin 81 ilinde faaliyet gösteren 797 Toros
çeflitleri aras›ndaki yerini alm›flt›r. Bitkinin su ve
bayisinin büyük pay› olmufltur.
topraktaki mikro-elementleri almas›n› engelleyen
yüksek pH’a ra¤men bitkilerce al›nabilen flelatl› bitki
Yo¤un rekabet flartlar›na ra¤men potansiyelini iyi
besleme ürünleri, özellikle Türkiye gibi topra¤› ve
de¤erlendirebilen güçlü bayi yap›s›n› korumas› Toros
suyu yüksek seviyede pH içeren ülkelerdeki tar›m
Tar›m’› farkl›laflt›ran unsurlardan biridir. Tüm
faaliyetleri için hayati önem tafl›makta ve tar›mda
bayilerin üçte birinden fazlas›n›n 10 y›l› aflk›n süredir
önemli verim ve kalite art›fllar› sa¤lamaktad›r.
Toros bayili¤ini sürdürmesi, Toros Tar›m’›n istikrarl›
Tohumculuk
yap›s›n› ve sat›fl gücünü vurgulayan önemli bir
Tar›m›n yap›lmaya baflland›¤› ça¤lardan günümüze
kriterdir.
tohum, tar›msal faaliyetlerin vazgeçilemez bir girdisi
> Özel gübre
olmufltur. Tar›msal üretimde verimlili¤i belirleyen
Özel gübreler, tamam› suda çözünebilen ve damla
en önemli unsurlardan biri de tohumun genetik
sulama sistemi ile uygulanabilen kimyevi gübrelerdir. potansiyelidir. Üretim için ne kadar ideal koflullar
2007 y›l›n›n son aylar›nda bafllay›p 2008 y›l› içinde
olursa olsun, tohum yeterli genetik potansiyele
h›zl› bir art›fl e¤ilimine giren uluslararas› gübre
sahip de¤ilse verim almak mümkün de¤ildir. Bu
fiyatlar›n›n iç piyasa sat›fl fiyatlar›na da yans›mas›, nedenle tohum, tohumluk seçimi ve tohum
yaratt›¤› talep s›k›fl›kl›¤› nedeniyle özel gübre ürün
faaliyetleri tar›msal üretim için büyük önem
grubunda olumsuz bir etki yaratm›flt›r. Son y›llardaki
tafl›maktad›r. Toros Tar›m, tar›mda verimlili¤in
geliflmelerin ve 2008 öngörülerinin aksine, özel
art›r›lmas›ndaki en önemli unsurlardan birinin kaliteli
gübre grubunda Türkiye pazar›nda %35’e varan
tohumluk oldu¤u gerçe¤inden hareketle, Türk
bir küçülme meydana gelmifltir.
çiftçisini kaliteli ve orijinal tohumla tan›flt›rmak için
2008 y›l›nda da yo¤un bir çaba sarf etmifltir.
Pazar›n gelifliminde yaflanan olumsuzluk Toros
Sebze tohumu
Tar›m’›n özel gübre sat›fllar›na da yans›m›fl, 2008
Türk çiftçisine standart ve hibrid çok say›da sebze
y›l› sat›fllar› bir önceki y›la oranla %33 düflüfl
göstererek 17.029 ton seviyesinde gerçekleflmifltir. tohumu çeflidi sunan Toros Tar›m, bu alandaki
faaliyetlerini 2008 y›l›nda da hem üretim, hem de
Sat›fllarda görülen önemli miktarsal gerilemeye
ithalat yoluyla sürdürmeye devam etmifltir. Antalya
karfl›n, uluslararas› pazarlardaki ürün fiyatlar›n›n
ve Bursa’daki deneme istasyonlar›nda sürdürülen
yükselece¤i öngörüsü ve fiyat art›fllar› öncesinde
yap›lan erken al›mlar›n etkisiyle faaliyet kârl›l›¤› bir
yüksek verimli, hastal›klara dayan›kl› ve pazar de¤eri
önceki y›la göre %136 seviyesinde art›fl göstermifltir. yüksek sebze tohumu gelifltirme faaliyetlerinin yan›
s›ra, Toros Tar›m tohumculuk sektöründeki
Özel gübre faaliyetinde pazar›n talebini karfl›lamak
araflt›rma çal›flmalar›n› Antalya Çand›r’daki tohum
amac›yla ürün gam›n›n yeni ürünlerle takviye
deneme istasyonunda sürdürmektedir. Yerli hibrid
edilerek gelifltirilmesine yönelik çal›flmalar 2008
sebze çeflitlerinin gelifltirilmesine yönelik araflt›rma
y›l›nda da sürdürülmüfltür. Özellikle ihracata yönelik
ve ›slah çal›flmalar›n›n da yürütüldü¤ü tesiste, ayn›
Ortak giriflim
Fide üretimine 1999 y›l›nda Hishtil-Toros fidecilik seralar›nda
bafllayan Toros Tar›m, y›lda 20 milyon mertebesinde
hastal›klardan ar›nm›fl, verimi yüksek afl›l› fide üretmektedir.
48
49
Toros Tar›m Ceyhan ‹flletmesi, Adana
zamanda yabanc› çeflitlerin adaptasyon ve tescil
denemeleri de yap›lmaktad›r. Bu alandaki
faaliyetlerini Zeraim-Gedera firmas› ile iflbirli¤i
içinde sürdüren Toros Tar›m’›n 2008 y›l›nda
gerçeklefltirdi¤i çal›flmalar afla¤›daki temel
noktalarda odaklanm›flt›r:
• Toros Tar›m’›n Antalya/Çand›r’da bulunan
tohum araflt›rma istasyonunda domates, biber
ve h›yar çeflitleri üzerine yürütülmekte olan
gelifltirme ve deneme çal›flmalar›na, çeflitli
bölgelerde çiftçi flartlar› alt›nda gerçeklefltirilen
tamamlay›c› denemelerle yeni bir boyut ve ivme
kazand›r›lm›flt›r.
• Pazarda eksikli¤i hissedilen farkl› dikim
tarihlerine ve farkl› bölgelere uygun yeni çeflitlerin
belirlenmesi ve gelifltirilmesi amac›yla önceki
y›llarda bafllat›lan 7 programa h›z verilmifltir.
• Yeni çeflit gelifltirme çal›flmalar› kapsam›nda,
2008 y›l› içinde domates, biber, turp, roka ve
marul ürünlerinde 9 yeni çeflidin tescil prosedürü
tamamlanm›fl ve ticari boyutta de¤erlendirilmeleri
için gerekli yönetmelik flartlar› yerine getirilmifltir.
2008 y›l› tohum sat›fllar› bir önceki y›la göre, kilo
baz›nda sat›lan çeflitlerde 55.926 kilodan 57.123
kiloya yükselerek %2 artm›fl, adet baz›nda sat›lan
çeflitler de ise 176,9 milyon adetten 143,9 milyon
adede düflerek %19 gerilemifltir. Gerileme, virüs
etkisinin yo¤unlaflmas› nedeniyle talebin virüse
dayan›kl› çeflitlere kaymas›ndan ve bu öngörüyle
y›llard›r sürdürülen ürün gelifltirme çal›flmalar›
sonucunda yarat›lan 2 yeni çeflidin ticari aflamaya
ancak 2008’in son aylar›nda getirilebilmifl
olmas›ndan kaynaklanm›flt›r. Yeni çeflitlerin, gerek
denemelerde, gerekse bugüne kadarki ticari
performanslar›nda rakip firma çeflitlerine göre
gösterdi¤i üstün baflar›, 2009 y›l›nda söz konusu
gerilemenin telafi edilerek önemli bir yükselifl
trendine girilece¤ini göstermektedir.
taraf›ndan düzenlenen ihaleye kat›larak, “Adana
> Fidecilik
99” bu¤day tohumu çeflidinin Türkiye’deki tek yetkili
Sektörünün en itibarl› ve güvenilir markas›
konumunda olan Hishtil-Toros Fidecilik 2008 y›l›nda
da büyümesini sürdürmüfl ve üretim sahas›n› %60
oran›nda büyütmüfltür. Son teknolojilerle donat›lan
seralarda hedef ürünlerde 120 milyon adet fide
üretim kapasitesine ulaflan flirket, afl›l› fide üretimini
de art›rarak 2008 y›l›nda ciro baz›nda %46 büyüme
göstermifltir.
üretici ve da¤›t›c›s› olmak üzere “Islahç› Hakk›”n›
2013 y›l›na kadar alm›flt›r. Bakanl›k taraf›ndan ›slah
edilerek yeni tescil edilen “Osmaniyem” bu¤day
tohumu çeflidinin befl y›ll›k kullan›m haklar› da ayn›
kurum taraf›ndan düzenlenen ihalede kazan›lm›flt›r.
Syngenta firmas› ile m›s›r tohumlu¤u alan›nda
Tarla tohumu
sürmekte olan iflbirli¤i kapsam›nda firman›n “NK
2008 y›l›nda tarla tohumlar› faaliyetinde kullan›lmak
üzere sözleflmeli üretim yöntemi ile bu¤day
tohumlu¤u üretimine devam edilmifltir. Toros Tar›m,
Tar›m Bakanl›¤› Çukurova ve Anadolu Tar›msal
Araflt›rma Enstitüleri ile sürdürülen iflbirli¤i
kapsam›nda bu¤day tohumu alan›nda 9.770 ton
bu¤day üretimi ve 10.094 ton bu¤day tohumu sat›fl›
gerçeklefltirmifltir.
Atria” adl› m›s›r tohumu çeflidinin sat›fl ve da¤›t›m›na
2008 y›l› boyunca Türkiye çap›nda devam edilmifl
ve 2007 y›l›na göre %47 art›fl ile 15 kiloluk 9.451
torba m›s›r tohumu sat›fl› gerçeklefltirilmifltir.
> Doku kültürü
Ülkemizde bitki ve toprak hastal›k ve zararl›lar›n›n
yaratt›¤› ekonomik kay›plardan özellikle patates
üretiminin son derece olumsuz etkilenmesi nedeniyle
Bu dönemde özellikle Güneydo¤u Anadolu ve ‹ç
Anadolu bölgelerinde etkili olan kurakl›k nedeniyle
çiftçinin al›m gücünün daralmas›, bu¤day tohumu
pazar›n› olumsuz yönde etkilemifltir. Üreticilerin
masraflar›n› k›smak amac›yla sertifikal› tohum almak
yerine, ürettikleri bu¤day› tohum olarak kullanmaya
yöneldikleri görülmüfltür. Bu¤day tohumu pazar›nda
ana tedarikçi konumda olan Tar›m ‹flletmeleri Genel
Müdürlü¤ü (T‹GEM) datalar› baz al›nd›¤›nda, geçen
y›la oranla %24 daralan bu¤day tohumu pazar›nda
Toros Tar›m ciddi bir baflar› elde etmifl ve bir önceki
y›l %5,8 olan pazar pay›n› 2008 y›l›nda tahminen
%11,3 seviyesine yükseltmifltir (Kaynak: T‹GEM).
Toros Tar›m, y›l içerisinde Tar›m ve Köyiflleri
Bakanl›¤›’n›n Çukurova Tar›msal Araflt›rma Enstitüsü
hastal›klara dayan›kl› patates tohumlu¤u tedari¤i
konusu son y›llarda büyük önem kazanm›flt›r. Toros
Tar›m, bu yönde Agripark teknoloji laboratuvar›nda
yürütmekte oldu¤u üretim faaliyetini 2008 y›l›nda
da sürdürmüfl ve patates tohumlu¤u üretiminde
2007 y›l›na göre %307 art›fl sa¤layarak 5,12 milyon
adet mini patates yumrusu üretimi gerçeklefltirmifltir.
Ayr›ca Avustralya merkezli Technico firmas›yla
2007 y›l›nda “RS tip” üretim viyollerini pazara
sunan Hishtil-Toros Fidecilik, 2008 y›l›nda bu tip
viyolleri bütün ürünlerinde kullanmaya bafllam›flt›r.
RS viyoller tek kullan›ml›k olup s›hhi yönden
avantajlar sa¤laman›n yan› s›ra özel tasar›m›
sayesinde dikimde fidelerin topra¤a tutunma
kabiliyetini art›ran kök geliflimini teflvik etmektedir.
Türkiye’de endüstriyel tasar›m tescili Hishtil-Toros
Fidecilik’e ait olan RS viyoller için Avrupa Birli¤i
ülkelerini kapsayan tescil süreci de devam
etmektedir. Son 10 y›l içerisinde ülkemizde h›zla
büyüyen fide pazar›nda kalite ve güvenilirli¤e
yönelim oluflmaya bafllam›fl olup, sektörün teknolojik
öncülü¤ünü kurumsal bir anlay›fl ile sürdüren HishtilToros Fidecilik, aranan yüksek ürün ve hizmet
standartlar›n›n belirleyicisi olmaya devam
etmektedir.
iflbirli¤i kapsam›nda ithal edilen patates yumrular›,
Konya, Kayseri ve Sivas’›n muhtelif ilçelerinde Tar›m
> Tah›l ve yem hammaddeleri
ve Köyiflleri Bakanl›¤› taraf›ndan yap›lan arazi ve
2005’ten sonra iç piyasada üretilen tah›l ve yem
hammaddelerinin ticaretine yönelen Toros Tar›m’›n
bu faaliyeti 2008 y›l›nda da devam etmifltir.
Söz konusu faaliyetin sürdürülmesinde, Adana
Agripark’ta ve ‹zmir Torbal›’da her biri 20 bin ton
ürün kontrollerinin ard›ndan sözleflmeli üretim
yöntemiyle tarla ortam›nda ço¤alt›lm›flt›r. Yap›lan
bu üretimlerden toplam 13.415 ton ürün elde edilmifl
ve 6.154 ton tohum sat›fl› gerçeklefltirilmifltir.
Toros Tar›m domateste lider
Dünya standartlar›nda ürün gelifltirme
Toros Tar›m tohumculuk sektöründeki araflt›rma çal›flmalar›n›
Antalya Çand›r'daki tohum deneme istasyonunda
sürdürmektedir. Toros Tar›m 30 çeflit domates tohumuyla s›r›k,
oturak ve sanayi domates tohumu alan›nda tart›flmas›z lider.
50
Toros Agripark Tesislerinde kaliteli, verimi yüksek, hastal›klardan
ar›nm›fl tohum, fide ve fidanlar›n üretimi ve haz›rlanmas›
hedefiyle “Tohum Kalite Laboratuvar›” ve “Biyoteknoloji
Merkezi” bulunmaktad›r.
51
Toros Terminal
Ceyhan ‹skelesi
Türkiye
kapasiteye sahip depolama tesislerinin yan› s›ra
Trakya, Ege ve ‹ç Anadolu’daki Toprak Mahsulleri
Ofisi’ne ait depolardan yararlan›lm›flt›r.
2007 y›l›nda sat›n al›narak 2008 y›l›na devredilen
14.055 ton bu¤day ve 8.319 ton m›s›ra ek olarak
2008 hasat döneminde çiftçilerden 51.712 ton
bu¤day ve 40.301 ton m›s›r olmak üzere toplamda
92.013 ton ürün sat›n al›nm›flt›r. 2008 y›l›nda, önceki
y›ldan devredilen bu¤day ve m›s›rlarla birlikte toplam
44.475 ton ürün sat›fl› gerçeklefltirilmifltir. 2008
y›l›nda sat›n al›nan 51.712 ton bu¤day ve 17.734 ton
m›s›r ise 2009 y›l›na devredilmifltir.
> Terminalcilik
Türkiye’deki limanc›l›k faaliyetleri
2008 y›l›n›n ikinci yar›s›ndan itibaren ABD’de
bafllayarak tüm dünyay› etkileyen finansal krizin
reel sektörü de içine almas›yla son çeyrekte
limanlardaki elleçlemeler büyük bir h›zla gerilemifltir.
Deniz ticaretindeki krizin en belirgin sonuçlar›ndan
birisi de dünyadaki kuru yük navlunlar›n›n göstergesi
olan Baltic Dry Index’in (BDI) 20 May›s 2008’de
tarihi zirvesi olan 11.793 puana ulafl›p ard›ndan 800
puan›n alt›na düflmesidir. Bu sürecin 2009 y›l›nda
da devam edece¤i ve deniz ticaretinde %25-30’a
yak›n bir düflüfl olabilece¤i sektör taraf›ndan dile
getirilmektedir. Toparlanman›n ise ancak 2011’den
itibaren bafllamas› beklenmektedir.
Deniz ticaretinde dünyadaki geliflmeler ülke
limanlar›m›z› da ayn› oranda etkilemektedir.
Ülkemizde 2007 y›l›nda 285 milyon ton olan toplam
yük hareketinin, 2008 y›l›nda yaklafl›k %9
büyümeyle 310 milyon tona yaklaflt›¤› tahmin
edilmektedir (Kaynak: Denizcilik Müsteflarl›¤›). Yük
da¤›l›m›nda Marmara bölgesi limanlar› %42 gibi
aç›k bir oranla öndedir. Di¤er bölgelerden Akdeniz
%29, Ege %21 ve Karadeniz %9 pazar pay›na
sahiptir. Yaflanan krizin 2009 y›l›nda özellikle
limanc›l›¤›n ana müflterisi olan reel sektör üzerinde
daha da fazla bask› yaratmas› ve buna ba¤l› olarak
2009 y›l›nda yük hareketinin en az %20 oran›nda
gerilemesi beklenmektedir.
Toros Terminal faaliyetleri
Toros Ceyhan Terminali, sahip oldu¤u büyük ifllem
ve depolama kapasitesi ile Do¤u Akdeniz’in en
önemli derin su limanlar›ndan biridir. Tesis,
birbirinden ba¤›ms›z iki iskelesi, toplam 8 ayr›
yanaflma platformu, günlük 17.000 ton elleçleme
kapasitesi ve bu iskelelerin depolama gereklerini
karfl›layacak kara tesisleriyle, modern ve çok yönlü
bir yap›ya sahiptir. Özellikle dökme yükte tah›ldan
gübreye, kömürden petrokoka, klinkerden
çimentoya, pomza tafl›ndan kroma kadar pek çok
ürün grubunda boflaltma, yükleme ve depolama
hizmeti sunulabilmektedir.
2008 y›l›nda Toros’un kendi yükleri hariç üçüncü
flah›slara verdi¤i terminalcilik faaliyetlerinin büyük
bölümünü kömür, tafl ve cevher, tah›l ve akaryak›t
ürünleri oluflturmufltur. Y›l boyunca kömürde
2.687.529 ton, tafl ve cevher ürünlerinde 162.157
ton, petrol ve akaryak›t ürünlerinde 488.024 ton,
tah›l ve hububatta 421.254 ton, di¤er ürünlerde ise
241.419 ton olmak üzere toplamda 4.000.383 ton
elleçleme hizmeti verilmifltir.
Petrol fiyatlar›n›n h›zla düflmesiyle transit depolama
piyasas›ndaki daralma, petrol ürünleri ticaretini
olumsuz yönde etkilemifltir. Buna karfl›n ‹skenderun
Körfezi’ndeki dökme kat› yük elleçlemesi yapan
limanlar içerisinde Ceyhan Terminali 2008 y›l›nda
da %17,5 pazar pay› ile 2. s›rada yer alm›flt›r
(Kaynak: ‹skenderun Deniz Ticaret Odas›). Terminalin
kapasitesinin art›r›lmas› ve hizmet verdi¤i bölgenin
en büyük liman› haline getirilmesi yönündeki hedefler
do¤rultusunda, 2008’de dökme kat› yük tonajlar›n›
art›rmak üzere 2 adet vinç siparifli verilmifltir.
Toros Tar›m Karadeniz’de
Kompoze ve DAP gübresi üreten Samsun Tesisi 2005 y›l›nda
Toros fabrikalar›na kat›lan en son halka olmufltur.
52
53
2006 y›l›n›n ikinci yar›s›nda hizmete giren ve iki
ayr› yanaflma platformuna sahip olan Toros Samsun
Terminali ise baflta kömür olmak üzere günde
14.000 ton dökme kat› elleçleme kapasitesine
sahiptir. ‹skelede ayr›ca s›v› kimyasal ürünlerin
yükleme ve boflaltmas›n› yapmaya uygun boru
hatlar› da mevcuttur. Terminal, 2008 y›l›nda kömür
a¤›rl›kl› çal›flmas›na devam etmifltir. Terminalin
sahip oldu¤u aç›k depolama imkânlar› sayesinde
2008 y›l›nda yeni kömür firmalar›na saha tahsis
edilmifl, fakat arazilerin 2B durumundan ötürü uzun
süreli kapal› kalmas› nedeniyle elleçlenen kömür
tonaj› 278.276 ton olarak gerçekleflmifltir. Ayr›ca
kömür ticaret hacminin Rusya’daki lojistik
sebeplerden dolay› azalmas› ve y›l boyunca kömür
fiyatlar›n›n sürekli yükselmesi, ticaret hacmini
daraltm›flt›r. Kömür d›fl›nda 82.323 ton a¤›rl›kl› s›v›
ürün, klinker ve torbal› ürün elleçlemesi yap›lan
Samsun Terminali’nde, 2008 y›l› itibariyle üçüncü
flah›slara toplam 360.599 ton yük elleçleme hizmeti
verilmifltir. ‹nflaat sektöründeki göreceli yavafllama,
Toros terminalleri üzerinden gerçeklefltirilen klinker
ithalat›nda da belirgin bir azalmaya yol açm›flt›r.
yat›r›mc›lar›n dikkatini biraz daha fazla çekmektedir.
Botafl ve BTC boru hatlar›na yak›nl›¤› ve baflta
petrol rafinerileri olmak üzere enerji yat›r›mlar› için
tahsis edilmifl olan Enerji ‹htisas Bölgesi’nin hemen
yan›nda bulunmas›, TAYSEB’i serbest bölge
teflvikleri ile yat›r›m yapmak isteyen yat›r›mc›lar
için cazip k›lmaktad›r. Tarsus-Adana-Gaziantep
Otoyolu’na direkt ba¤lant›s› bulunmas› nedeniyle
lojistik olarak da büyük bir kolayl›k sa¤layan
TAYSEB, yat›r›mc›lara ihtiyaç duyduklar› her türlü
altyap› hizmetini sunabilmektedir.
TAYSEB’in 2008 ifllem hacmi 2007 y›l›na göre
%64 art›fl göstererek 264 milyon ABD dolar›n›
aflm›flt›r. Kiraya verilmifl aç›k alanlar›n toplam›
1.332.554 m2’ye ulaflm›flt›r. Bunun d›fl›nda 2008
y›l›nda 140 m2 ofis ve 1.360 m2 kapal› depo alan›
kiralanm›flt›r. 2008 y›l› sonu itibariyle Serbest
Bölge’de faaliyet gösteren firma say›s› 21, faaliyet
ruhsat› say›s› da 33 olarak gerçekleflmifltir.
Bu faaliyetler d›fl›nda, Denizcilik Müsteflarl›¤›
taraf›ndan yay›mlanan “K›y› Tesisleri ‹flletme
Yönetmeli¤i” çerçevesinde Toros Ceyhan ve
Samsun Terminalleri için iflletme izin belgelerinin
al›nmas›yla ilgili çal›flmalar a¤›rl›kl› olarak
tamamlanm›flt›r. Ceyhan’›n Türkiye’nin enerji
merkezi olma yönündeki geliflmesi Ceyhan Terminali
için, Türkiye’nin Karadeniz ülkeleriyle d›fl ticaretinin
artmas› da Samsun Terminali için önemli bir
potansiyel oluflturmaktad›r. Önümüzdeki
dönemlerde yaflanacak geliflmelerin her iki tesis
için de önemli olanaklar yaratmas› öngörülmektedir.
‹skenderun Körfezi’nde gemi trafi¤inin artmas›na
ra¤men Do¤u Akdeniz Bölgesi’nde yeterli gemi
bak›m-onar›m tesisinin bulunmamas› ve Süveyfl
Kanal›’na yak›nl›¤›, TAYSEB’in gemi infla ve bak›m
onar›m konular›nda faaliyet gösteren tersanelerin
ilgi oda¤› haline gelmesini sa¤lam›flt›r. 2008 y›l›nda
tersane yat›r›mlar› için 1.009.000 m2 aç›k alan
kiralanm›flt›r. Böylece Serbest Bölge’de faaliyet
ruhsat› alm›fl olan tersane say›s› 7’ye ulaflm›flt›r.
Bu firmalar, projeleri do¤rultusunda çevresel etki
de¤erlendirme raporlar›n› (ÇED) ve denizde dolgu
yapma izinlerini almak üzere prosedürlere uygun
olarak çal›flmalar›n› sürdürmektedir. Tersane
yat›r›mc›lar›n›n 2009 y›l›n›n ikinci yar›s›ndan itibaren
inflaata bafllamalar› beklenmektedir.
> Serbest bölge iflletmecili¤i
> Plastik torba üretimi
Ceyhan’da yer alan Toros Adana Yumurtal›k Serbest
Bölgesi (TAYSEB), konumu itibariyle günden güne
Toros Tar›m bünyesindeki kimyevi gübre üretim
tesislerinin polipropilen ve polietilen torba ihtiyac›n›
karfl›layan Adana’daki torba fabrikas› 2008’deki
30,7 milyon torba hedefine karfl›n 26 milyon adet
torba üretimi gerçeklefltirmifl, ayr›ca 2,5 milyon
adet torbay› da piyasadan temin etme yoluna
gitmifltir. 2008 y›l›nda ayr›ca, üçüncü flah›slara
3.634 m2 lamine sera örtüsü yap›lm›flt›r.
> Akaryak›t faaliyetleri
Toros Tar›m bünyesinde gerçeklefltirilen akaryak›t
faaliyeti, BP akaryak›t-madeni ya¤, Mobil ve Shell
madeni ya¤ bayilikleri kanal›yla yürütülmektedir.
2008 y›l›nda toptan ve perakende olarak 10,7 milyon
litre akaryak›t sat›fl› gerçeklefltirilmifl, ayr›ca sat›fllara
ilave olarak Toros Tar›m üretim tesislerine de
ihtiyaçlar› olan 590.000 litre motorin ve 6.622 ton
fuel oil sevk›yat› yap›lm›flt›r.
Akaryak›t sat›fllar›, olumsuz piyasa koflullar›
nedeniyle 2007’ye göre %6 oran›nda azalm›flt›r.
Buna ra¤men, Toros Tar›m taraf›ndan iflletilen
istasyonlar di¤er istasyonlara göre baflar›l› olup, BP
gizli müflteri program› kapsam›nda “Hizmet Kalitesi
Ödülleri” ile BP nin SEÇ-G (Sa¤l›k, Emniyet, ÇevreGüvenlik) program› çerçevesinde çeflitli ödüller
alm›flt›r.
Toros Tar›m’›n sosyal sorumluluk faaliyetleri
Faaliyete bafllad›¤› 1980’li y›llardan bu yana e¤itim konusuna büyük önem veren
Toros Tar›m, verimlili¤i ve kaliteyi art›rmak ve böylece çiftçi refah›na katk› sa¤lamak
amac›yla yurt çap›nda yürüttü¤ü “Çiftçi E¤itim Toplant›lar›”n› kesintisiz sürdürerek,
tar›m sektöründe öncü bir rol oynamaktad›r. Bu anlay›fl çerçevesinde Toros Tar›m,
2008 y›l›nda da çiftçi e¤itimleri ve tarla günleri düzenlemeyi sürdürmüfl, sektöre
özgü bilimsel toplant›lara da destek vererek e¤itime yönelik katk›lar›na devam etmifltir.
Toros Tar›m, ülke tar›m›na yapm›fl oldu¤u katk›larla bilinen Bahri Da¤dafl Araflt›rma
Enstitüsü taraf›ndan düzenlenen “Tah›l Sempozyumu”na ve ‹zmir Ticaret Borsas›
taraf›ndan gerçeklefltirilen, yarat›c› ve yenilikçi çiftçilerin kat›ld›¤›, “Tar›m›n Y›ld›zlar›”
yar›flmas›na sponsorluk deste¤i vermifltir.
Toros Tar›m, di¤er yandan Tekfen Vakf›'n›n bir projesi olan “1 Güfte 12 Beste” projesine
de destek sa¤lam›flt›r. ‹stiklal Marfl› için 1921 y›l›nda düzenlenen beste yar›flmas›na
kat›lan ve tarihin tozlu sayfalar› aras›nda unutulan 12 bestenin 87 y›l sonra bir araya
getirilerek Tekfen Filarmoni Orkestras› taraf›ndan seslendirilmesini içeren proje,
Toros Tar›m’›n maddi ve manevi katk›lar›yla sanatseverlerle buluflturulmufltur.
Toros Tar›m, sosyal sorumluluk faaliyetleri ekseninde, üretim tesisleri çevresinde
yaflayan ö¤rencilerin e¤itim ve ö¤retim konular›yla da yak›ndan ilgilenmektedir. Bu
kapsamda Samsun üretim tesisleri içerisinde kurulan Toros Tar›m Samsun E¤itim
Merkezi’nde, Toplum Gönüllüleri Vakf›’n›n (TOG) deste¤iyle ö¤rencilerin üniversiteye
haz›rlanmas› için düzenlenen haz›rl›k kurslar›na 2008 boyunca devam edilmifltir.
Ayr›ca Türk E¤itim Gönüllüleri Vakf›'n›n (TEGV) çocuklar için gerçeklefltirdi¤i yerel
projelere de Toros Tar›m olarak destek verilmifltir.
Eksiksiz ürün ve hizmet zinciri
Toros Tar›m’dan ö¤rencilere destek
Toros Tar›m’›n Ceyhan ve Mersin’deki üretimleri için ihtiyaç
duyulan tüm torbalar Toros’un kendi bünyesinde bulunan Adana
mevkiindeki plastik ambalaj tesislerinde üretilmektedir.
54
Toros Tar›m, Türk E¤itim Gönüllüleri Vakf›’n›n (TEGV) Samsun’da
sürdürdü¤ü yetenek gelifltirmeye yönelik etkinliklere destek
vermifltir.
55
63
Toros Tar›m Ceyhan ‹skelesi, Adana
> Enerji
Tar›msal Sanayi Grubu’nun Ceyhan ve Mersin
santrallerinde elektrik üretimi yapan Toros Enerji,
nafta fiyatlar›n›n 2008 y›l›nda da ekonomik düzeyin
çok üzerinde seyretmesi nedeniyle gaz türbinli
jeneratörlerini çal›flt›rmam›fl ve 2008 y›l›nda elektrik
üretimini sadece Mersin tesisinde bulunan buhar
türbinli jeneratör yoluyla 28,5 milyon kWh elektrik
enerjisi üreterek gerçeklefltirmifltir.
Toros Enerji Elektrik Üretimi Otoprodüktör Grubu
A.fi., Haziran 2008 sonu itibariyle Toros Tar›m
Sanayi ve Ticaret A.fi. ile birleflmifltir. Yeni düzenlemeye göre bundan sonra bünyesinde elektrik
üreten flirketler de elektrik enerjilerini TEDAfi veya
TE‹Afi’a müstakilen abone olmak suretiyle temin
edecektir. Elektrik üreten flirketler için ulusal
flebekeye elektrik enerjisi vermeleri halinde
mahsuplaflma ifllemi söz konusu olacakt›r.
> K›lavuzluk, römorkaj ve acentelik
faaliyetleri
STRATEJ‹K YÖNEL‹M
Toros Gemi Acenteli¤i ve Ticaret A.fi., Ceyhan ve
Samsun terminalleri ile Mersin Liman›’na Toros’un
kendi yüklerini getiren gemilerin tamam›na ve
terminallerini kullanan müflterilerine ait gemilerinin
bir k›sm›na acentelik hizmeti vermektedir.
Di¤er taraftan k›lavuzluk ve römorkaj hizmeti
verdi¤imiz terminallere 2008 y›l›nda Samsun’da
Aygaz ve Milangaz tesisleri de eklenmifltir. 2008
y›l› itibariyle Ceyhan’da 127, Samsun’da 54 ve
Mersin’de 15 gemiye acentelik hizmeti verilmifltir.
Ayn› dönemde Ceyhan’da 528 ve Samsun’da 994
gemiye k›lavuzluk ve römorkaj hizmeti sa¤lanm›flt›r.
fiirketimiz ile Fas devlet kuruluflu olan fosfat üreticisi OCP S.A. aras›nda 28 Ekim
2008 tarihinde yap›lan ön mutabakat ile gübre, tar›msal sanayi ve inflaat alanlar›nda
iflbirli¤i yap›lmas› için fizibilite çal›flmalar› bafllat›lm›fl olup, var›lan mutabakat
do¤rultusunda bu çal›flmalar›n 2009 y›l› sonunda yeniden de¤erlendirilmesine ve
iflbirli¤i kapsam›n›n belirlenmesine karar verilmifltir.
Tekfen Tar›msal Sanayi Grubu, tar›m sektörünü besleyen baflta kimyevi gübre olmak
üzere tüm alanlarda lider konumunu sa¤lamlaflt›racak çözüm odakl› çal›flmalar›n›
önümüzdeki y›llarda da sürdürecektir. Faaliyetlerini büyütme ve çeflitlendirme anlay›fl›
do¤rultusunda, önümüzdeki dönemde Ceyhan’›n Enerji ‹htisas Bölgesi olarak ilan
edilmesinin de itici gücüyle terminalcilik faaliyetindeki çal›flmalara a¤›rl›k verilmesi
ve bu yöndeki yat›r›mlar›n h›zland›r›lmas› hedeflenmektedir.
Toros Tar›m, Growtech Eurasia 2008 Fuar›’nda
Türk tar›m›n›n gelece¤i Toros’la parl›yor!
Her y›l Antalya’da düzenlenen Türkiye’nin en büyük tar›m
fuar›nda Toros Tar›m’›n temsil edildi¤i stantta suda eriyen özel
gübreler, sebze tohumlar› ve Agripark’ta üretilen patates ve
bu¤day tohumlar›yla meyve fidanlar› çiftçi, serac› ve üreticilerle
bulufltu.
56
Sürdürülebilir kalk›nma için Türkiye’de tar›m üretiminde verim
ve kalitenin art›r›lmas›n›n zorunlu oldu¤una inanan Tekfen
Tar›msal Sanayi Grubu, modern, köklü, yenilikçi, sonuç odakl›
çal›flmas› ve uzun soluklu giriflimleriyle Türk tar›m sektörünün
geliflimine destek ve öncü olmaktad›r.
57
Taahhüt Grubu
Tar›msal Sanayi Grubu
Tekfen-OZ Gayrimenkul Gelifltirme A.fi.
Emlak Gelifltirme Grubu
Tekfen Emlak Gelifltirme Yat›r›m
ve Ticaret A.fi.
Tekfen Turizm ve ‹flletmecilik A.fi.
Di¤er Faaliyetler
Sosyal Sorumluluk
Kurumsal Yönetim
Denetçi Raporu
Yal›kavak Tekfen Evleri
Bodrum
> Profil
Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu, tümüyle özgün bir çizgi üzerinde ilerleyerek kalite
ve kavram fark›yla dikkat çekici projeler gelifltiren ve kullan›c›lara üstün niteliklere
sahip özel yaflam/çal›flma alanlar› sunan bir gayrimenkul gelifltirme grubudur. Grubun
hayata geçirdi¤i ve yönetti¤i Akmerkez, Taksim Residences, Tekfen Tower ve Tekfen
Yal›kavak Evleri gibi örnekler, her yönüyle bu farkl›l›¤› ortaya koyan projelerdir.
Hareketli ve geliflmeye aç›k bir sektör oldu¤u halde,
iyi araflt›r›lmadan giriflilmifl ve hiçbir rekabet avantaj›na
sahip olmayan yat›r›mlara sahne olan Türk
gayrimenkul piyasas›n›n “ürün çeflitlili¤i” ve “fark
yaratma” gibi yönlerden eksiklikleri, Tekfen Emlak
Gelifltirme Grubu'na bir hareket ve f›rsat alan›
yaratmaktad›r. Sektörde “kalabal›¤› takip etmeme”
ve “özgün çizgisini oluflturma” prensibiyle hareket
eden grup, bu anlay›fl› uzun vadeli bir strateji olarak
benimsemektedir.
Tekfen Holding’in 2000 y›l›nda gerçeklefltirdi¤i yeniden
yap›lanma s›ras›nda ana iflkollar›ndan biri olarak tespit
edilen Emlak Gelifltirme Grubu, gayrimenkul konusunu
genifl bir yelpazede ele almaktad›r. Bu yelpazenin
gelifltirme, yat›r›m ve pazarlama aya¤›nda yer alan
Tekfen-OZ Gayrimenkul Gelifltirme A.fi., inflaat
aya¤›nda yer alan Tekfen Emlak Gelifltirme Yat›r›m
ve Ticaret A.fi. ve iflletme aya¤›nda yer alan Tekfen
Turizm ve ‹flletmecilik A.fi., birbirini tamamlayan
sorumluluk alanlar›nda faaliyet göstermektedir.
Bir yat›r›m flirketi hüviyetinde olan ve ‹stanbul'un
yan› s›ra Türkiye’nin farkl› yerlerinde konut ve ticari
gayrimenkul projeleri gelifltirmek üzere faaliyet
gösteren Tekfen-OZ Gayrimenkul Gelifltirme A.fi.,
2007 y›l›nda ABD'nin önde gelen varl›k yönetim
flirketlerinden Och-Ziff (OZ) ile ortak olarak
kurulmufltur.
Tekfen Emlak Gelifltirme Yat›r›m ve Ticaret A.fi. ise
yap›lan inflaatlar›n tüm projelendirme, dan›flmanl›k,
mimari ve mühendislik fonksiyonlar›n› üstlenmekte
ve bu kapsamda bünyesinde oluflan maliyetleri
piyasa rayicinde bir kâr yüzdesi ile Tekfen-OZ'a
yans›tmaktad›r.
Tekfen Turizm ve ‹flletmecilik A.fi., yönetimini
üstlendi¤i gayrimenkullerin en iyi flartlarda
kullan›labilmesini temin etmek için iflletim ve bak›monar›m hizmetlerini sunmaktad›r. Ofis katlar›n›n
uygun flekilde kirac›lara teslim edilmesi, otopark,
konferans salonu, özel yemek salonu ile fitness center
iflletmecili¤i, özel temizlik hizmetleri ve elektronik
girifl kart› sat›fllar›, Tekfen Turizm ve ‹flletmecilik
A.fi.’nin bafll›ca faaliyet alanlar›n› oluflturmaktad›r.
Müflterilerine kaliteli ürünler sunma ve fark yaratma
anlay›fl› çerçevesinde emlak gelifltirme zincirinin
tasar›mdan iflletmeye kadar her halkas›nda hizmet
sunan grup, imza att›¤› projeler ve yaratt›¤› müflteri
memnuniyetiyle gayrimenkul sektörünün önde gelen
temsilcilerinden biri durumundad›r.
K⤛thane Ofis Park projesi, semt dokusuna sad›k kal›narak tasarland›.
60
61
K⤛thane Ofis Park Projesi
‹stanbul
> 2008’e genel bak›fl
2008 y›l›nda ABD'de bafl gösteren ekonomik kriz, Türkiye'de geliflmeye aç›k
ama volatilitesi yüksek sektörlerden biri olan gayrimenkul ve inflaat piyasas›n›
derinden etkilemifl ve y›l›n ilk yar›s›nda oldukça canl› olan piyasa üçüncü
çeyrekten itibaren yerini durgunlu¤a b›rakm›flt›r.
Y›l içerisinde birçok inflaat projesi durma noktas›na
gelmifl ya da iptal edilmifltir. Bu durum, emlak
piyasas›nda geçti¤imiz y›llardan beri süregelen
yüksek fiyat e¤iliminin de tersine dönmesine yol
açm›flt›r. 2008 bafl›nda yap›lan tahminlere göre
inflaat sektöründe y›ll›k %10’luk bir büyüme beklendi¤i
halde bu beklenti gerçekleflmemifl, tam tersine y›l›n
ilk 9 ay›nda sektör %1,1 oran›nda küçülmüfltür. ‹nflaat
yat›r›mlar›n›n en önemli göstergelerinden biri olan
bina ruhsatlar›nda da y›l›n ikinci yar›s›nda bir önceki
y›l›n ayn› dönemine göre %20 oran›nda bir azalma
meydana gelmifltir.
Türk inflaat sektörünün lokomotifi olan konut
segmentinde, orta fiyat aral›¤›ndaki arz fazlas›n›n
ve üst s›n›flara yönelik projelerdeki afl›r›
fiyatland›rman›n yol açt›¤› yavafllama ekonomik krizle
birlikte katlanarak artm›fl ve konuta yönelik projelerde
ciddi bir darbo¤az oluflmufltur. Y›l içerisinde kullan›lan
konut kredileri de olumsuz etkilenmifl, kira ve sat›fl
fiyatlar›nda 2008’in ikinci yar›s›ndan itibaren
%25’lere varan düflüfller gerçekleflmifltir. Konut
kredilerinin geri ödemesinde yaflanan güçlükler,
konut sto¤u ve inflaat malzemesi fiyatlar›nda yaflanan
dalgalanmalar sorunlar› daha da art›rm›flt›r.
2008’de al›flverifl merkezi segmentinde yaflanan
geliflmeler ise, bu segmentteki doygunluk öngörüsünü
do¤rulam›flt›r. Sadece ‹stanbul’da 250’ye yak›n AVM
projesinden söz edilmektedir. Projelerin çok az›
hayata geçirilebilmifl, ço¤u k⤛t üzerinde kalm›flt›r.
A s›n›f› ofis binalar›na yönelik talep art›fl› 2008 y›l›nda
da sürmüfl, özellikle ‹stanbul’da son y›llarda A s›n›f›
ofis binalar›na duyulan ihtiyaç nedeniyle oluflan kira
art›fllar› 2008 y›l›nda da devam etmifltir. Pek çok
firma, arad›klar› niteliklere sahip ofis alanlar›n›
bulmakta 2008 y›l›nda da güçlüklerle karfl›laflm›flt›r.
Yüksek talep nedeniyle özellikle kent merkezlerinde
A s›n›f› ofis kiralar›n›n çok yüksek seviyelere ulaflmas›,
firmalar›n kent merkezi d›fl›nda alternatif konum
aray›fl›na girmelerine yol açm›flt›r.
Tekfen Services
Tekfen Turizm ve ‹flletmecilik A.fi., Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu’nun hayata geçirdi¤i emlak projelerinde
tasar›m ve inflaat s›ras›nda gösterilen özenin sat›fl sonras›nda gayrimenkul yönetimi alan›nda da sürdürülmesi
amac›yla 2003 y›l›nda kurulmufltur. Faaliyetlerini Tekfen Services markas› alt›nda sürdüren flirket, Tekfen Tower
gibi ticari gayrimenkul projelerinin yan› s›ra Taksim Residences ve Yal›kavak Tekfen Evleri gibi konut projelerinin
yönetimini üstlenmenin yan› s›ra, Tekfen Tower’daki konferans salonu ile Energym Fitness Center’›n ve
Akmerkez’deki S Café’nin iflletmecili¤ini de yürütmektedir.
Tekfen Services baflar›yla sunar!
Taksim Residences konutlar›n›n genifl bahçesi, flehrin ortas›nda
adeta bir vaha gibi.
62
63
Levent Ofis Projesi
LEED Sertifikas›na aday
‹stanbul
> 2008 y›l› faaliyetlerimiz
Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu, gayrimenkul yönetimi alan›nda verdi¤i operasyonel
hizmetlerin d›fl›nda 2008 y›l›n› ‹stanbul, ‹zmir, Konya ve Bodrum'da yap›m›na
bafllanacak yeni projelerin gelifltirilmesine yönelik faaliyetlerle de¤erlendirmifltir.
Bu anlamda 2008 y›l›, haz›rl›k niteli¤inde de¤erlendirilebilecek bir y›l olmufltur.
Grubun önceki y›llardan devam eden çal›flmalar›
çevirme flans› bulundu¤unu ortaya koymaktad›r. Bu
aras›nda yer alan Tekfen Yal›kavak Evleri ev
nedenle Tekfen-OZ, krize ra¤men yat›r›mlar›n›
sahiplerine teslim edilmifl ve Tekfen Services’in
2009'da da sürdürme karar› alm›flt›r.
yönetiminde hayat bafllam›flt›r. Proje kapsam›nda
yer alan butik otel de 2009 yaz›nda hizmete
Tekfen-OZ, piyasa koflullar›na ba¤l› olarak proje
aç›lacakt›r.
gelifltirme sürecinde derinlikli pazar analizlerinden
arsan›n sat›n al›nmas›na, arsa sahipleri ile kat karfl›l›¤›
Grubun portföyünde bulunan Tekfen Tower’›n
veya has›lat paylafl›m› anlaflmalar›n›n yap›lmas›ndan
aç›l›fl›ndan itibaren ilk befl y›ll›k kira periyodu büyük
proje ortakl›klar› kurulmas›na kadar çok genifl bir
oranda 2008’de tamamlanm›fl ve yeni dönem için
yelpazede çal›flmalar›n› sürdürmektedir. Tekfen-OZ,
kirac›larla bir önceki döneme oranla yüzde yüze
2008 y›l›nda Karaköy'deki yeni ofisine tafl›nm›fl ve
varan fiyat art›fllar› ile sözleflme yenilemeleri
artan ifl hacmi do¤rultusunda flirket ve yönetim
yap›lm›flt›r.
kadrosunu güçlendirmifltir.
Baflta ‹stanbul olmak üzere, ülkenin geliflme
Tekfen-OZ taraf›ndan 2008 y›l›nda ön haz›rl›klar›
potansiyeli yüksek di¤er kentlerindeki f›rsatlar›
büyük ölçüde tamamlanan ve belirli bir program
de¤erlendirmek ve uygun yat›r›m koflullar›
dahilinde bafllamas› planlanan projeler flunlard›r:
olufltu¤unda fark yaratan projeler yaratmak
hedefiyle hareket eden Tekfen Emlak Gelifltirme
• Levent Ofis (Levent-‹stanbul)
Grubu, konut ve ticari gayrimenkul yat›r›mlar›na
• Bomonti Apartmanlar› (fiiflli-‹stanbul)
Tekfen-OZ Gayrimenkul Gelifltirme A.fi. çat›s› alt›nda
• Müflkülüm Çiftli¤i (Gümüfllük-Bodrum)
h›z vermifltir.
• K⤛thane Ofis Park (K⤛thane-‹stanbul)
• ‹zmir Projesi (Bayrakl›-‹zmir)
ULI (Urban Land Institute) Emerging Trends in Europe
• Konya Konut Projesi (Meram-Konya)
2009 de¤erlendirmesine göre ‹stanbul, uzun dönemli
gelir beklentisi olan yat›r›mc›lar ve emlak gelifltirme
flirketleri için potansiyeli en yüksek üç Avrupa
kentinden biri olmay› sürdürmektedir. Bu gerçek,
her yönü ile do¤ru yap›lm›fl projelerin krize ra¤men
talep görmesini ve finansal yap›s› güçlü olan, gerçekçi
projeksiyonlarla yat›r›m yapan gruplar›n krizi f›rsata
Bodrum’un gizli cenneti: Müflkülüm Çiftli¤i
Müflkülüm Çiftli¤i Projesi do¤al dokuya duyarl› Ege bitki örtüsüyle
mandalina bahçeleri içinde sakin bir yaflam arzulayanlara hitap
ediyor.
64
65
Levent Ofis (Levent-‹stanbul)
Müflkülüm Çiftli¤i (Gümüfllük-Bodrum)
Tekfen-OZ, Levent Ofis projesiyle ‹stanbul'un en prestijli ifl alan› olan Levent'te Tekfen Tower'dan sonra
ikinci A s›n›f› ofis projesini hayata geçirmek üzere 2008 y›l›nda Sayman Kimya ortakl›¤›yla arsay› sat›n
alm›fl ve 2009'un ilk çeyre¤inde inflaata bafllamak için haz›rl›klar›n› tamamlam›flt›r. Tasar›m› Mimar Juan
Pablo Molestina taraf›ndan haz›rlanan proje, tasar›m›ndan uygulamas›na kadar birçok yenili¤i içinde
bar›nd›rmaktad›r. Çevreye duyarl› bir bina olarak projelendirilen ve LEED (Leadership in Energy and
Environmental Design)-Yeflil Bina sertifikasyonunun gereklerine uygun flekilde infla edilecek olan Levent
Ofis, cephe ve katlardaki plantasyon (bitkilendirme) uygulamalar›yla hem görsel, hem de ifllevsel aç›dan
s›ra d›fl› özelliklere sahiptir. Brüt 800 m2'lik ofis katlar›ndan oluflan bina, kent merkezinde prestijli bir ofis
aray›fl› içinde olan yerli ve yabanc› firmalara hitap edecektir.
Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu taraf›ndan Bodrum’da 2007 y›l›nda infla edilen Yal›kavak Evleri’nin gördü¤ü
ilgi, grubun Bodrum Yar›madas› ve çevresinde nitelikli ve çevreye uyumlu proje yat›r›mlar›na devam etme
karar› almas›na yol açm›flt›r. Bu strateji kapsam›nda Bodrum’un Gümüfllük beldesinde Müflkülüm Çiftli¤i
projesine bafllanm›flt›r.
Söz konusu proje, 27.400 m2 arsa üzerinde 18 üniteden oluflacak butik bir konut projesidir. Y›l›n her
mevsiminde yaflanabilecek flekilde tasarlanan projenin ay›rt edici özelliklerinden biri de, arazide mevcut
olan mandalina bahçesinin bozulmadan korunacak olmas›d›r.
Böylece do¤al hayat›n içinde konforlu bir yaflam arzulayan müflterilere hitap eden özgün bir proje ortaya
Bomonti Apartmanlar› (fiiflli-‹stanbul)
‹stanbul'un ilk sanayi bölgelerinden biri olan, ancak daha sonra kent merkezine yak›nl›¤› nedeniyle sanayi
tesislerinden ar›nd›r›lan Bomonti, son y›llarda h›zl› bir dönüflüm yaflamaktad›r. Bölgede gerçeklefltirilmesi
planlanan Bomonti Apartmanlar› projesi, bu dönüflümün önemli dinamiklerinden biri olmaya adayd›r.
ç›kar›lm›flt›r. 2008 y›l›nda mimari tasar›m ve imar izni çal›flmalar› tamamlanan projenin yap›m›na bafllanm›flt›r.
Projenin 2009 y›l› içinde tamamlanmas› planlanmaktad›r.
Mimar Bünyamin Derman taraf›ndan tasarlanan proje, kentsel doku ve sokak yaflant›s› ile bütünleflen ve
modern mimarinin tüm gereklerini yerine getiren bir yaklafl›ma sahiptir. Kent merkezinde yaflamay› tercih
edenlere ve kent yaflam›n›n ihtiyaçlar›na uygun flekilde planlanan Bomonti Apartmanlar›, konut, ev-ofis ve
ticari kullan›ma uygun 84 üniteden oluflmaktad›r. Fitness, al›flverifl mekânlar› ve otopark ile de desteklenen
projenin inflaat›na 2009'un ilk yar›s›nda bafllanmas› planlanmaktad›r.
Yaflam›n tüm renkleri Yal›kavak Tekfen
Evleri’nde...
Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu’nun önceki y›llardan devam
eden çal›flmalar› aras›nda yer alan Yal›kavak Tekfen Evleri
ev sahiplerine teslim edildi ve Tekfen Services'in yönetiminde
Yal›kavak’ta yepyeni bir hayat bafllad›.
66
Kentsel doku, modern mimariyle bulufltu
Mimar Bünyamin Derman taraf›ndan tasarlanan Bomonti
Apartmanlar›, ‹stanbul'un ilk sanayi bölgelerinden biri olan
Bomonti’de kentsel dönüflümün ilk örneklerinden olmaya aday.
67
K⤛thane Ofis Park (K⤛thane-‹stanbul)
K⤛thane Ofis Park projesi, ‹stanbul'da geliflen ulafl›m altyap›s› ve kent merkezine yak›nl›¤› nedeniyle yak›n
dönemde büyük bir dönüflüm sürecine girmesi beklenen K⤛thane bölgesinde hayata geçecektir. A s›n›f›
ofis projesi olarak infla edilecek projenin müflteri kitlesini, kent merkezine yak›n olmak isteyen, ancak
kiralar›n yüksekli¤i ve arz›n s›n›rl›l›¤› nedeniyle bölgede yer bulamayan yerli ve yabanc› firmalar oluflturacakt›r.
Konseptini ve mimari uygulama projesini Emre Arolat'›n haz›rlad›¤› K⤛thane Ofis Park, mimarl›k dünyas›n›n
en prestijli ödüllerinden biri say›lan MIPIM Architectural Review Future Project Awards 2009'da Ofis Yap›lar›
kategorisinde ödül kazanm›flt›r.
Tek ve yüksek bir ofis blo¤u yerine bölgenin dokusuna uygun olarak parçal› ve bir avlu çevresinde girift
bir yerleflimin tercih edildi¤i proje, 4 ila 7 katl› 9 bloktan oluflmaktad›r. Bloklar aras›ndaki avlunun ma¤aza
ve cafelerle ortak bir yaflam alan› olarak hizmet vermesi tasarlanm›flt›r. ‹nflaat›n 2009'un ilk yar›s›nda
bafllamas› planlanmaktad›r.
‹zmir Projesi (Bayrakl›-‹zmir)
Tekfen-OZ ve Rönesans Al›flverifl Merkezleri, 2008 y›l›nda ‹zmir'in en büyük emlak gelifltirme projesini
hayata geçirmek üzere ortakl›k karar› alm›fllard›r. ‹zmir'in Bayrakl› bölgesinde, Karfl›yaka, Konak ve
Bornova'n›n kesiflim noktas›nda bulunan ve toplam 58.800 m2’lik bir alan üzerine kurulacak kompleks,
konut, ofis ve al›flverifl merkezlerinden meydana gelen çok fonksiyonlu bir yaflam alan› oluflturacakt›r.
Tasar›m›n›n Amerikal› 5+ Design ve Swanke Hayden Connell Architects (SHCA) taraf›ndan haz›rlanmas›na
karar verilen projenin, birçok olana¤› tek bir çat› alt›nda toplama ve bölgenin ilk mixed-use emlak projesi
olma özellikleriyle ‹zmirliler için cazip bir buluflma noktas› oluflturmas› beklenmektedir. Bu yat›r›m, gerek
inflaat süresince, gerekse sonras›nda yaklafl›k 2.500 kifliye ifl imkân› sa¤layacak ve kentin nitelikli konut,
ofis ve al›flverifl merkezi ihtiyac›n› büyük oranda karfl›layacakt›r. Projenin inflaat›na 2010 bafl›nda bafllanmas›
planlanmaktad›r.
Konya Konut Projesi (Meram-Konya)
Anadolu'da h›zla geliflen ve gelecek vaat eden kentlerin bafl›nda yer alan Konya'daki yat›r›m olanaklar›n›
de¤erlendiren Tekfen-OZ, yap›lan pazar analizleri do¤rultusunda kentte bir konut yat›r›m› gerçeklefltirmeye
karar vermifltir. Söz konusu proje, kentin en güzel noktalar›ndan biri olan ve kentin geliflme aks› içinde yer
alan Meram-Koza¤aç bölgesindeki 244.000 m2 büyüklü¤ündeki bir arsa üzerine infla edilecektir. Arsas›
2008'de ihale yoluyla belediyeden sat›n al›nan proje sona erdi¤inde Konyal›lar, çeflitli sosyal imkânlarla
zenginlefltirilmifl, do¤aya duyarl› ve spor olanaklar›na sahip yaklafl›k 1.200 seçkin konuttan oluflan bir yaflam
merkezine kavuflacakt›r. 2010 y›l›nda bafllamas› planlanan ve fazlar halinde tamamlanacak olan proje,
kentte bugüne kadar gerçeklefltirilmifl en nitelikli konut yat›r›m› olacakt›r.
68
STRATEJ‹K YÖNEL‹M
Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu, emlak piyasas›ndaki belirsizliklere ra¤men do¤ru
konum ve do¤ru proje seçimlerinin piyasa koflullar›ndaki olumsuzluklar›
giderece¤ine ve kendi talebini yarataca¤›na inanmaktad›r. Bu tür ekonomik
dalgalanmalar›n uzun vadede, Tekfen gibi güçlü finansman yap›s›na sahip ve
güvenilir flirketlerin rekabet avantaj›yla sonuçlanmas› beklenmektedir.
Emlak sektöründe yaflanan afla¤› yönlü hareket, önceki y›llarda piyasada afl›r›
yükselme e¤ilimi gösteren fiyatlar›n dengeye ulaflmas› bak›m›ndan olumlu
de¤erlendirilmekte ve orta-uzun vadede piyasan›n yeni bir denge noktas› bularak
büyümeye devam edece¤ine inan›lmaktad›r. Bu süreçte finansal yap›s› güçlü
olan, gerçekçi projeksiyonlarla proje gelifltiren gruplar sektörü yönlendirecek
ve krizi f›rsata çevirecek olanaklar› yaratma flans› bulabilecektir.
Bu bak›fl aç›s›yla Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu, önceden planlanm›fl olan hiçbir
yat›r›m›n› ertelemeden, belirli bir takvim dahilinde projelerini hayata geçirmek
üzere çal›flmalar›n› sürdürmektedir. Grup, seçici ve temkinli büyüme stratejisiyle
önümüzdeki y›llarda da seçkin ve ad›ndan söz ettiren projelere imza atmaya
devam edecektir.
Tekfen Emlak Gelifltirme Grubu, konut ve ticari gayrimenkul alan›ndaki
çal›flmalar›n› f›rsatlar do¤rultusunda tüm Türkiye'ye yayma stratejisiyle hareket
etmektedir. Kent merkezlerinde yüksek gelir gruplar›na hitap edecek, nitelikli
ve ayr›cal›kl› projeler yaratma olana¤› tan›yan kentsel dönüflüm projeleri grubun
ilgi alan› olmay› sürdürmektedir.
Tekfen Services hizmete de¤er kat›yor
Bodrum’un ilk göz a¤r›s›...
Bina yönetim, bak›m hizmetleriyle Tekfen Emlak Gelifltirme
Grubu’nun imza att›¤› projelere de¤er katan Tekfen Services,
Tekfen Tower’daki konferans salonu ile Akmerkez’deki S Café
ve Energym Fitness Center’›n da iflletmecili¤ini baflar›yla
yürütmektedir.
2008 yaz aylar›nda sahiplerine teslim edilen Yal›kavak Tekfen
Evleri, grubun Bodrum’daki ilk projesidir.
69
Taahhüt Grubu
Tar›msal Sanayi Grubu
Emlak Gelifltirme Grubu
Eurobank Tekfen A.fi.
Di¤er Faaliyetler
EFG Finansal Kiralama A.fi.
EFG ‹stanbul Menkul De¤erler A.fi.
Tekfen Endüstri ve Ticaret A.fi.
Papfen Joint Stock Company (Özbekistan)
Tekfen Sigorta Arac›l›k Hizmetleri A.fi.
Antalya Stüdyolar› A.fi.
Akmerkez Lokantac›l›k A.fi.
Tekfen Kültür Sanat Ürünleri Yap›m, Yay›n
Sanayi ve Ticaret A.fi.
Sosyal Sorumluluk
Kurumsal Yönetim
Denetçi Raporu
Eurobank Tekfen
yeni yüzüyle
> Eurobank Tekfen
> Profil
Eurobank Tekfen, stratejilerini ve ifl planlar›n› yeni ekonomik gerçeklere uygun
olarak üç ana eksende tan›mlamaktad›r: Güçlü sermaye, güçlü yönetim ve güçlü
müflteriler.
Eurobank Tekfen, 42 flubesi, internet bankac›l›¤› ve
toplam 744 çal›flan›yla kurumsal, ticari, küçük iflletme
ve bireysel bankac›l›k ile leasing, faktoring ve yat›r›m
bankac›l›¤› alanlar›nda faaliyet gösteren bir ihtisas
bankas›d›r.
Kurumsal önceliklerini de¤iflim, motivasyon ve aç›k
iletiflim olarak belirlemifl bulunan Eurobank Tekfen, her
türlü pazar koflulunda müflterilerine kesintisiz hizmet
sunmaya odakl›d›r. Kaliteye, verimlili¤e, etkinli¤e ve
müflteri mutlulu¤una büyük önem veren banka, yüksek
sermaye yeterlilik rasyosuyla sektöründe güvenilir ve
sayg›n bir konuma sahiptir.
“Yeni Avrupa” odakl› çal›flan uluslararas› bankac›l›k
grubu Eurobank EFG'nin bir üyesi olan Eurobank Tekfen,
temel ifl alanlar›nda güçlü bir büyüme potansiyeline
sahiptir. 25 Aral›k 2008 tarihinde yap›lan Ola¤anüstü
Genel Kurul karar› do¤rultusunda Eurobank Tekfen'in
ödenmifl sermayesinin 380 milyon TL'ye yükseltilmesine
karar verilmifltir.
> 2008’e genel bakıfl
2008 y›l›, dünya çap›nda piyasalarda krizin yafland›¤›
ve bu süreçte gerek ülke otoritelerinin, gerekse
kurumlar›n farkl› cephelerde mücadele ederek ayakta
kalma savafl› verdikleri bir y›l olmufltur.
Y›l›n son çeyre¤inde etkisini art›ran finans sektörü
kaynakl› küresel kriz, tüm ekonomilerde büyüme
oranlar›n› yavafllatm›fl, reel makroekonomik veriler
üzerinde belirgin bozulmalara neden olmufltur. Küresel
ölçekte etkili olan kriz do¤al olarak Türkiye'yi de etkisi
alt›na alm›fl ve ekonomik göstergeler, üçüncü çeyrekten
itibaren yurtd›fl› piyasalarda yaflanan sert düflüfllere
paralel bir seyir izlemifltir. Faiz ve kurlarda yükselifllerin
görüldü¤ü y›l›n son çeyre¤inde büyüme h›z› son alt›
y›l›n en alt seviyesine gerilemifltir.
Kriz halen ülkemiz reel sektörünü önemli oranda
etkilemektedir. 2001 y›l›nda büyük çalkant›lar yaflayan
finans ve bankac›l›k sektörü ise geçmifl y›llara göre çok
daha güçlü ve dirençli bir yap› sergiledi¤inden mevcut
olumsuzluklar finans sektörü üzerinde fazla y›prat›c›
olmam›flt›r.
Ancak her koflulda, kredi, ihracat ve iç pazar kanallar›yla
ortaya ç›kan olumsuz etkileri en düflük seviyede tutmak
için gerekli ad›mlar›n at›lmas› zorunludur. Üretim kayb›n›n
ve iflsizlikteki art›fl›n s›n›rland›r›lmas›na yönelik
önlemlerin yan› s›ra içeride tüketicinin, d›flar›da ise
yat›r›mc›n›n güveninin tekrar sa¤lanabilmesi, ekonomik
çarklar›n normal temposuna dönmesi aç›s›ndan kritik
önem tafl›maktad›r.
Yeni aç›l›mlar...
Eurobank Tekfen uygun yap›lanman›n tamamlanmas›yla
perakende bankac›l›¤a a¤›rl›k vermeyi hedefliyor.
72
73
> 2008 y›l› faaliyetlerimiz
2008 y›l›n›n ola¤and›fl› koflullar›na ra¤men Eurobank Tekfen y›l genelinde baflar›l›
bir performans sergilemifl ve %27’lik büyüme kaydetmifltir.
Eurobank Tekfen güçlü sermaye yap›s›, yetkin ve kendini
ifline adam›fl insan kayna¤›, ileri teknik altyap›s› ile
hedefleri do¤rultusunda kararl› bir flekilde ilerlemifl ve
büyüme yolunda önemli ad›mlar atm›flt›r.
Eurobank Tekfen’in toplam varl›klar› 2008 y›l›nda
istikrarl› bir art›flla y›l sonu itibariyle 3,481 milyar TL’ye
ulaflm›flt›r. Farkl› sektörlerden müflterilere kulland›r›lan
krediler %24 art›flla 1,113 milyar TL’ye yükselmifl;
mudilerin emanet ettikleri mevduatlar %56 gibi güçlü
bir art›fl kaydederek 1,796 milyar TL’ye eriflmifltir. Banka
2008 faaliyet y›l›n› 12,4 milyon TL net kâr ile noktalarken,
ifltirakleriyle birlikte konsolide kâr› 40,1 milyon TL
seviyesinde gerçekleflmifltir.
Eurobank Tekfen’in %17,9 seviyesindeki yüksek sermaye
yeterlilik oran›, bankan›n çok güçlü bir mali yap›ya sahip
oldu¤unu ortaya koymaktad›r.
> Dünya Kalitesinde Finansal Hizmet
Vizyonunu “Dünya Kalitesinde Finansal Hizmet Sunmak”
olarak belirleyen Eurobank Tekfen, bu kalite anlay›fl›
do¤rultusunda kurumsal, ticari ve bireysel müflterilerine
çözüm orta¤› yaklafl›m›yla hizmet sunmay› ve en çok
tercih edilen bankalardan biri haline gelmeyi
hedeflemektedir.
Bankan›n stratejik önceli¤i, sistemli bir flekilde flube
a¤›n› geniflleterek kurumsal ve ticari bankac›l›k ile küçük
iflletme bankac›l›¤› ve sermaye piyasalar› alanlar›nda
büyümektir. Gerek da¤›t›m a¤›n›, gerekse ürün ve hizmet
gam›n› gelifltirmek anlam›nda önemli ilerlemelerin
kaydedildi¤i 2008 y›l›nda, dalgal› piyasa koflullar›na
ra¤men flube say›s› 36’dan 42’ye yükseltilmifltir.
Eurobank Tekfen, ayn› do¤rultuda 2008 y›l› boyunca
sat›fl a¤›n› güçlendirmifl ve yeni müflteri kazanmaya
74
devam etmifltir. 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle bankan›n
kredili müflteri adedi 5.694, vadeli mevduat müflteri
adedi ise 5.793 olarak gerçekleflmifltir. Elde edilen
sonuçlar, bankan›n tercih edilme anlam›nda önemli yol
kat etti¤ini göstermektedir. Ürün ve hizmet gam›na
yap›lan eklemeler, her geçen gün daha çok say›da
müflterinin tercihini Eurobank Tekfen'den yana
kullanmas›n› sa¤lamaktad›r.
Eurobank Tekfen büyümeyi sa¤larken, geçmiflte oldu¤u
gibi bundan sonra da bankac›l›k mesle¤inin ulusal ve
uluslararas› kurallar›na, yasal düzenlemelere ve etik
de¤erlerine s›k›ca ba¤l› kalacak, üretti¤i katma de¤eri
paydafllar›yla bölüflmeye özen gösterecektir.
> De¤iflim, motivasyon ve aç›k iletiflim
güçlü bir insan kaynaklar› politikas› ile de desteklemifltir.
Bankan›n motivasyonu, aç›k iletiflimi ve de¤iflimi sinerjik
bir yap›lanman›n ayr›lmaz unsurlar› olarak alg›layan
kurumsal anlay›fl›, insan kayna¤›n›n zenginlefltirilmesini,
yetkinliklerinin güncellenmesini ve nihayetinde
büyümeye odakl› organizasyonun yetenek havuzunun
oluflturulmas›n› öngörmektedir.
Önceliklerini de¤iflim, motivasyon ve aç›k iletiflim
üçlemesiyle tan›mlayan Eurobank Tekfen, 2008 y›l›nda
organizasyonel yap›lanmas›nda gerçeklefltirdi¤i at›l›mlar›,
> Segmentasyon çal›flmalar›
Eurobank Tekfen segmentasyona dayal› bir hizmet
yap›lanmas›na geçmifl bulunmaktad›r.
Kurumsal ve ticari bankac›l›k uzun zamandan bu yana
odak noktas› olurken, bankan›n 2009 y›l›nda girifl
yapmay› öngördü¤ü perakende bankac›l›k alan›na yönelik
haz›rl›klar h›z kazanm›flt›r. fiube yap›lanmas›ndan ürün
ve hizmetlere, insan kayna¤›ndan altyap›ya hemen her
alanda yürütülen yo¤un çal›flmalar, Eurobank Tekfen'i
küçük iflletmelerin en çok tercih edece¤i ifl ortaklar›ndan
biri olarak konumland›rmay› hedeflemektedir.
Eurobank Tekfen küçük iflletmelere a¤›rl›k verirken,
kurumsal ve ticari müflterilerle olan iflbirli¤ini de
gelifltirmeyi amaçlamaktad›r. Bu kapsamda kurumsal
müflterilere en iyi hizmeti sunmak için Genel Müdürlük
bünyesinde Kurumsal Bankac›l›k Merkezi ad›yla yeni bir
birim yap›land›r›lm›flt›r.
STRATEJ‹K YÖNEL‹M
Eurobank Tekfen, zorluklar›n büyük ölçüde devam etmesi beklenen 2009 y›l›nda güçlü mali yap›s›n›
koruyarak büyümeye ve katma de¤er üretmeye devam edecektir. Banka, duyarl› politikalar›ndan ödün
vermeksizin, üreten ve de¤iflik sektörlerde faaliyet gösteren müflterilerinin yan›nda yer almay› sürdürecektir.
Eurobank Tekfen, güçlü oldu¤u kurumsal ve ticari bankac›l›k alanlar›nda yeniliklerle donat›lm›fl ve katma
de¤eri yüksek ürünler sunmay› sürdürecektir. Perakende bankac›l›k, yak›n gelecekte büyüme kaydetmesi
öngörülen, potansiyeli yüksek bir aland›r. 2009 y›l›n›n sonuna do¤ru baz› flubelerde perakende bankac›l›¤a
uygun yap›lanman›n tamamlanmas› ve bu yöndeki faaliyetlere a¤rl›k verilmesi hedeflenmektedir.
Likidite ve aktif kalitesini sürekli koruma hedefi 2009 boyunca bankan›n öncelikleri aras›nda yer almay›
sürdürecektir. Bu do¤rultuda Eurobank Tekfen, güçlü risk yönetimi uygulamalar›na devam edecek ve gerek
Bunun yan› s›ra bireysel bankac›l›¤› da tamamlay›c› ve
önemli bir iflkolu olarak gören Eurobank Tekfen, yenilikçi
ürünlerle bu kategorideki hizmetlerini çeflitlendirmeye
devam etmektedir. Ayn› kapsamda özel bankac›l›k,
Eurobank Tekfen'in yeni müflteri kazanmay› hedefledi¤i
ve özel hizmet sunma yetkinli¤iyle fark yarataca¤›
alanlar›n bafl›nda yer almaktad›r.
ulusal, gerekse uluslararas› piyasalardaki geliflmeleri çok daha yak›ndan izleyerek stratejilerini gerekli
gördü¤ü yerlerde modifiye edecektir.
Güçlü ve sa¤l›kl› mali temellere sahip olmak, Eurobank Tekfen için en az kârl›l›k kadar de¤erli ve önemlidir.
2009’un sonunda Türkiye ekonomisi krizden ilk ç›kan ekonomiler aras›nda yer alacak ve herkes için güçlü
f›rsatlar içerecektir. O noktada sa¤l›kl› yap›s›n› korumufl olan Eurobank Tekfen, güçlü sermaye yap›s›,
yetkin ve kendini ifline adam›fl insan kaynaklar› ve ileri teknik altyap›s›yla herkes için de¤er üretmeye ve
sektöründe üst basamaklara do¤ru yükselmeye devam edecektir.
Dünya kalitesinde finansal hizmet
De¤iflimin ard›ndan...
22.000’in üzerinde çal›flan› ile uluslararas› bir bankac›l›k grubu
olan Eurobank EFG, Türkiye’nin yan› s›ra Yunanistan, Bulgaristan,
Romanya, S›rbistan, Polonya, Ukrayna, Lüksemburg, K›br›s ve
‹ngiltere’de faaliyet göstermektedir.
2008 y›l› bafl›nda Eurobank EFG Grubu’nun çizgisinde yenilenen
Eurobank Tekfen, müflterileriyle kazand›¤› bu yeni kimlikle daha
etkili iletiflim kurmaya bafllad›.
75
> Tekfen Endüstri
> Tekfen Sigorta
Tekfen Endüstri ve Ticaret A.fi.'nin faaliyetleri ayd›nlatma ve kimyadan oluflan
iki ana bafll›kta toplanmaktad›r.
Bünyesinde 21 sigorta flirketinin yetkili acenteli¤ini bulunduran Tekfen Sigorta,
Türkiye'nin en yüksek prim üretimine sahip arac› kurulufllar›ndan biri olarak tüm
temel sigortac›l›k branfllar›nda hizmet vermektedir.
Tekfen Endüstri, ayd›nlatma sektöründeki faaliyetlerini
Çin'de kendi markas›yla fason ürettirdi¤i ampullerin
yan› s›ra Wiselite markal› enerji tasarruflu lambalar›n
Türkiye'deki da¤›t›m›n› yaparak sürdürmektedir.
Teknolojik geliflmelere duyarl› bir çizgi izleyen Tekfen
Endüstri, bu iki marka yoluyla piyasadaki en güçlü
oyunculardan biri konumundad›r. fiirket, ayd›nlatma
sektöründe artan piyasa rekabetinin itici gücüyle güncel
teknolojiyi yakalama ve stratejik pazarlama hareketleri
ad›na gerekli ad›mlar› atarak 2008 y›l›nda da etkin pazar
pay›n› korumay› baflarm›flt›r.
Tekfen Endüstri'nin metal halide, sodyum buharl›, civa
buharl› ve enerji tasarruflu ampul gibi ürünlerden oluflan
genifl ürün yelpazesi, ayd›nlatma sektöründeki yeni
trendler do¤rultusunda büyük önem atfedilen LED lamba
çeflitlerinin kat›l›m›yla daha da genifllemifltir. Tekfen
Endüstri, LED grubunda bugüne kadar 10 farkl› s›n›fta
99 çeflit yeni ürünü piyasaya sunmufltur.
Tekfen Endüstri, çevre korumac›l›¤›nda önemli bir yere
sahip olan enerji tasarruflu ampullerin ülke çap›nda
yayg›nlaflt›r›lmas›n› amaçlayan Enerji Verimlili¤i Projesi'ni
(Enver) desteklemekte ve bu yönde önemli çal›flmalarda
bulunmaktad›r. 2008 y›l›nda 2.800.000 adet enerji
tasarruflu ampulün yurt çap›nda ilkö¤retim okullar›na
da¤›t›lmas› için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤›
taraf›ndan aç›lan ihaleyi Tekfen Endüstri kazanm›flt›r.
Bu proje, ulafl›lan hane say›s› itibariyle y›l›n en önemli
sosyal sorumluluk projelerinden biridir. Tekfen Endüstri,
projenin ana tedarikçisi olmufltur. Bugüne kadar
ayd›nlatma ürünlerinin da¤›t›m›n› büyük oranda yayg›n
toptanc› a¤› yoluyla gerçeklefltiren Tekfen Endüstri,
zincir ma¤azalarda da benzer bir yayg›nl›¤a ulaflabilmek
amac›yla 2008 y›l›nda bir çal›flma bafllatm›flt›r. Bu
kapsamda ulusal nitelikteki zincir ma¤azalarla yap›lan
kurumsal anlaflmalar geniflletilmifl ve son kullan›c›ya
yönelik pazarlama etkinliklerine a¤›rl›k verilmifltir.
Böylece enerji tasarruflu ayd›nlatma ürünlerinin
sat›fllar›nda 2007 y›l›na oranla adet baz›nda %76,
ciro baz›nda ise %78'lik bir art›fl kaydedilmifltir.
Tekfen Endüstri kimya alan›ndaki bafll›ca ürünü olan
Fentox haflere ilac›n› Fentox Stop, Süper Fentox,
Su Esasl› Yeni Fentox, Fentox Likit ve Fentox Mat ürün
yelpazesiyle pazara sunmaya devam etmifl ve
bu sektördeki pazar pay›n› korumufltur.
> Antalya Stüdyolar›
Antalya'da 186.000 m2'lik bir alan üzerine kurulmufl olan Antalya Stüdyolar›, yerli ve yabanc› film yap›mc›lar›na
ileri teknoloji ve altyap› olanaklar› sunmaktad›r. Tekfen Holding’in 2000 y›l›ndaki ana iflkollar›na odaklanma karar›
çerçevesinde Antalya Stüdyolar›'n›n yabanc› yat›r›mc›lara sat›lmas› ya da uzun dönemli olarak kiralanmas› gündeme
gelmifltir. Grubun bu yöndeki temaslar› devam etmektedir.
76
Tekfen Sigorta, 2008 y›l›nda performans hedeflerini
aflarak net sigorta primi üretiminde %32, komisyon
gelirlerinde de %42 oran›nda büyüme sa¤lam›flt›r.
Tekfen Sigorta, kendi yapt›¤› sat›fllar›n d›fl›nda, prim
üretim hacmini art›rmak amac›yla tali acentelerden
oluflan da¤›t›m kanallar›n› da kullanmaktad›r. Tekfen
Sigorta, tali acentelerinin ve do¤rudan müflterilerinin
sigortac›l›k ifllemlerini 7/24 kesintisiz bir flekilde
sürdürebilmeleri için yaz›l›m›n› kendisinin yapt›rd›¤›
%100 online sigortac›l›k platformunu kullanmaktad›r.
Bu platform tali acentelere genifl alternatifli, yüksek
teminatl›, uygun primli ve düflük operasyon maliyetli
sigorta hizmeti sunma avantaj› sa¤lamakta, özellikle
bireysel sigortac›l›k alan›ndaki operasyon yükünü ve
maliyetini büyük ölçüde azaltmaktad›r. Tekfen Sigorta’n›n
sundu¤u platform sayesinde sigorta flirketlerinin
sistemleri ile entegrasyon sa¤lanmakta ve kasko, konut,
DASK, trafik, seyahat ve kredi hayat sigortalar›n›n teklif
haz›rlama/poliçe sat›fl ifllemleri tümüyle online olarak
gerçeklefltirilmektedir. Ayr›ca platform sayesinde poliçe
izleme ve rapor alma ifllemleri de internet üzerinden
kolayl›kla yap›labilmektedir.
Tekfen Sigorta’n›n tali acente say›s› 2008 sonu itibariyle
9’a, online sigortac›l›k platformundaki online ürün say›s›
6’ya, sigorta flirketi say›s› ise 7’ye yükselmifltir.
Tekfen Sigorta 2008 y›l›nda kurumsal sigortac›l›k
alan›nda çal›flmalar›na devam etmifl, tüm sigortac›l›k
branfllar›nda Tekfen grup firmalar›na ve grup d›fl›ndaki
birçok firmaya hizmet vermifltir. Sundu¤u sigortac›l›k
hizmetlerinde profesyonelli¤i her zaman önde tutan
Tekfen Sigorta, tali acentelerinin bireysel ve kurumsal
müflterileriyle portföyünü daha da geniflletmifltir.
> Papfen
Özbekistan’da 1997 y›l›ndan bu yana iplik üretimi yapmakta olan Papfen, %85’i
Tekfen'e ait olan bir Türk-Özbek giriflimidir.
Modern üretim tesisleri, ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ve yüksek kalite anlay›fl›yla Özbekistan’›n örnek sanayi
tesislerinden biri olan Papfen’in y›ll›k üretim kapasitesi muhtelif numaralarda iplik olmak üzere yaklafl›k 4.000
tondur. Firma 2008 y›l›nda tam kapasiteyle üretim yapm›fl ve tonaj-ciro hedeflerine ulaflm›flt›r. 2008 y›l›nda
üretilen ipliklerin %58’i Türkiye, Rusya, Belarus ve K›rg›zistan gibi d›fl pazarlara, %42’si ise iç piyasaya sat›lm›flt›r.
Sat›fllardan toplam 9,2 milyon ABD dolar› gelir elde edilmifltir.
Ampuller yola ç›kt›
Sigortada da Tekfen...
Devlet Malzeme Ofisi taraf›ndan aç›lan ilk “Enerji Tasarruflu
Ampul ‹halesi”ni Tekfen Endüstri kazand›. Türkiye’nin 23 farkl›
ilindeki okullara enerji tasarruflu Tekfen Wiselite ampullerini
tafl›yacak olan kamyonlar yola ç›kt›.
Bünyesinde 21 sigorta ve emeklilik flirketinin yetkili acenteli¤ini
bulunduran Tekfen Sigorta, Türkiye'nin en yüksek prim üretimine
sahip arac› kurulufllar›ndan biri olarak tüm sigortac›l›k
branfllar›nda hizmet veriyor.
77
Taahhüt Grubu
Tar›msal Sanayi Grubu
Emlak Gelifltirme Grubu
Di¤er Faaliyetler
Tekfen E¤itim, Sa¤l›k, Kültür, Sanat ve
Do¤al Varl›klar› Koruma Vakf›
Kurumsal Yönetim
Denetçi Raporu
> Sosyal sorumluluk
Kuruldu¤u günden bu yana ad› profesyonellik, kalite ve dürüstlük gibi kavramlarla
bütünleflmifl olan Tekfen, dün oldu¤u gibi bugün de sorumluluklar›n› sadece ifl iliflkileri
ile s›n›rl› görmemekte ve kurumsal vatandafll›k anlay›fl›n›n bir gere¤i olarak kendisinin
de bir parças› oldu¤u tüm toplumsal ve çevresel koflullar› sorumluluk s›n›rlar› içinde
kabul etmektedir.
Bu bak›fl aç›s›yla Tekfen, sosyal, kültürel ve çevresel
faaliyetlere destek vermeyi kurumsal yap›s›n›n do¤al
bir gere¤i olarak görmekte ve bu yöndeki çal›flmalar›n›
uzun y›llard›r çok yönlü olarak sürdürmektedir. Faydal›l›k,
uyumluluk ve koruyuculuk kavramlar›n› kurumsal
yap›s›n›n bir parças› haline getiren Tekfen, grup
bünyesindeki flirketlerin yan› s›ra Tekfen Vakf› arac›l›¤›yla
“Davetsiz Misafir”
konçertosunun
bestecisi
Hasan Uçarsu ile
arp sanatç›s›
fiirin Pancaro¤lu
Topkap› Saray›
da e¤itim, toplumsal dayan›flma, kültür hayat›na katk›
ve çevre korumac›l›¤› gibi alanlarda çeflitli faaliyetlere
kaynak ay›rmaktad›r.
Holding ve grup flirketleri olarak 2008 y›l›nda toplum
yarar›na faaliyet gösteren çeflitli dernek, vak›f ve
kurulufllara toplam 462.069 TL ba¤›fl yap›lm›flt›r.
> 2008 y›l› faaliyetlerimiz
> Tekfen Filarmoni Orkestras›
Tekfen'in Türkiye'nin kültür hayat›na sa¤lad›¤› önemli
katk›lardan biri olan ve 1992 y›l›nda temelleri at›lan
Tekfen Filarmoni Orkestras›, 2008'de gerek yurtd›fl›,
gerekse yurtiçi etkinlikleri bak›m›ndan oldukça yo¤un
bafllam›fl, bu konseri 11 fiubat'ta Ankara Bilkent
Üniversitesi'nde ve 13 fiubat'ta Edirne Trakya Üniversitesi
Devlet Konservatuvar›'nda gerçeklefltirilen konserler
izlemifltir.
bir y›l geçirmifltir. Orkestra, yurtd›fl›ndaki ilk konserini
6 fiubat 2008 tarihinde Cumhurbaflkan› Abdullah Gül'ün
Katar Emiri fieyh Hamid Bin Halife El Tani'nin resmi
davetlisi olarak Katar'› ziyareti s›ras›nda Doha'da
vermifltir. Y›l›n son çeyre¤inde ise Tekfen Filarmoni,
dünyan›n en kapsaml› çevre örgütü unvan›na sahip olan
Dünya Koruma Birli¤i (World Conservation Union-IUCN)
2008 konferans›n›n aç›l›fl etkinli¤i kapsam›nda 5 Ekim
2008 tarihinde Barselona'da sahne alm›fl, hemen
ard›ndan 8 Ekim 2008 tarihinde de Azerbaycan
Büyükelçisi Sn. Hulusi K›l›ç'›n ve Tekfen Holding Yönetim
Kurulu Baflkan Vekili Sn. Ali Nihat Gökyi¤it'in ev
sahipli¤inde Bakû'da bir konser gerçeklefltirmifltir.
36. Uluslararas› ‹stanbul Müzik Festivali kapsam›nda,
besteci Hasan Uçarsu'nun “Unutulanlar, ‹zler ve
Yaflayanlar: Arp ve Çeng ‹çin Konçerto” adl› eserinin
dünya prömiyeri ise 24 Haziran'da Aya ‹rini'de
gerçeklefltirilmifltir. Eski ça¤larda Do¤u müzi¤inde önemli
bir yer tutan, ancak zaman içinde tarih sahnesinden
silinen çeng için bestelenen eser, arpç› fiirin Pancaro¤lu
ve Tekfen Filarmoni Orkestras› taraf›ndan icra edilmifltir.
Çeng'in yaklafl›k 350 y›l sonra yeniden hayat buldu¤u
konser, Tekfen'in otantik enstrümanlar için besteletti¤i
eserler dizisinin bir parças› olarak bas›nda genifl yer
bulmufl ve olumlu yank›lar uyand›rm›flt›r. Konserde
kullan›lan çeng, tümüyle arfliv belgelerine dayan›larak
imal edilmifltir.
Tekfen Filarmoni Orkestras›'n›n yurtiçi etkinlikleri ise
10 fiubat 2008 tarihinde ‹stanbul Kad›köy'de tümüyle
restore edilen ünlü Süreyya Operas›'ndaki konserle
80
81
> Tekfen Vakf›
Tekfen Vakf› E¤itim Bursu
Tiyatroya destek
Tekfen Vakf›, her y›l Türkiye'de ö¤renim gören ve maddi deste¤e ihtiyaç duyan 180 baflar›l› lise, üniversite ve
lisansüstü ö¤rencisine karfl›l›ks›z e¤itim bursu vermektedir. Vak›f, bugüne kadar 1.000’in üzerinde ö¤rencinin
mezuniyetinde pay sahibi olmufltur. 2008-2009 dönemi için 17 bin gibi rekor düzeyde baflvuru gelmifl ve bunlar
aras›ndan baflar› seviyelerine göre seçilen 180 ö¤renciye burs verilmifltir.
Tekfen Vakf›, 2004 y›l›nda 36 yafl›nda ölen oyun yazar› Charles Fariala'n›n bir öyküsünden esinlenilerek Kanadal›
ünlü oyuncu Dulcinea Langfelder taraf›ndan sahneye konulan “Victoria” adl› oyuna sponsor olmufltur. Defne
Halman ve Engin Hepileri'nin rol ald›¤› ve genel provas›nda Y›ld›z Kenter'in 60. sanat y›l›n› kutlad›¤› oyun Ocak
2009'da sahne alm›flt›r.
Anadolu’nun Çiçekleri belgeseli
1 Güfte 12 Beste projesi
Tekfen Vakf›’n›n katk›lar›yla 2007 y›l›nda yay›mlanan “Anadolu'nun Çiçekleri” adl› kitab›n belgesele dönüfltürülmesi
için çal›flmalar 2008 y›l›nda da devam etmifltir. Foto¤rafç› ve belgesel yap›mc›s› Fatih Orbay taraf›ndan alt› bölüm
halinde haz›rlanan ve Türkiye'deki do¤al zenginliklerin tan›nmas› yönünden önemli bir ad›m olan belgeselin
çekimlerinin 2010 y›l› bafllar›nda tamamlanmas› planlanmaktad›r.
Tekfen Filarmoni Orkestras›, Tekfen Vakf›’n›n deste¤iyle cumhuriyetimizin 85. y›ldönümü için özel bir kutlama
projesi gerçeklefltirmifltir. Bu proje kapsam›nda, Milli Mücadele döneminde milli marfl için aç›lan beste yar›flmas›na
kat›lan eserlerden 12 tanesi ça¤dafl Türk bestecileri taraf›ndan özüne sad›k kal›narak yeniden yorumlanm›fl ve
bu besteler, Tekfen Filarmoni Orkestras› taraf›ndan 24 Ekim 2008 tarihinde Lütfi K›rdar Kongre ve Sergi
Saray›’nda gerçeklefltirilen özel bir konserle sanatseverlerle buluflturulmufltur.
Konserle eflzamanl› olarak yay›mlanan ve projenin yarat›c›s› Mehmet Altun taraf›ndan kaleme al›nan “Özgürlük
Notalar› - Milli Marfl›n Öyküsü” adl› kitapta ise, milli marfl›n seçilmesi öncesinde Millet Meclisi’nde yaflanan hararetli
tart›flmalardan gazetelere konu olmufl ilginç haberlere, bestecilere ait an›lardan farkl› yorum ve elefltirilere kadar
birçok ilginç bilgi ve belge, yar›flmaya kat›lan bestelerin öyküleriyle birlikte yer alm›flt›r. Konser kay›tlar›n›n yer
ald›¤› CD çal›flmalar›na devam edilmektedir.
Özgürlük Treni belgeseli
Tekfen Vakf›, ‹kinci Dünya Savafl› s›ras›nda iflgal alt›nda bulunan Fransa'daki 9 bin Yahudiyi Nazi k›y›m›ndan
kurtaran Paris Büyükelçimiz Behiç Erkin'in verdi¤i mücadeleyi anlatan belgesel filmin destekçileri aras›nda yer
alm›flt›r. Günefl Çelikcan'›n yap›mc›l›¤›n› ve Cüneyt Karaahmeto¤lu'nun yönetmenli¤ini üstlendi¤i projenin çal›flmalar›
halen devam etmektedir.
Onkoloji Enstitüsü'ne ba¤›fl
‹stanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü’nün cihazlar›n›n
yenilenmesi ve Türkiye’nin önde gelen kanser tedavi
merkezlerinden biri haline getirilmesi için U¤ur Dündar’›n
Arena program›nda bafllatt›¤› kampanya kapsam›nda
Tekfen Vakf›, Feyyaz Berker ad›na 100.000 TL’lik ba¤›flta
bulunmufltur.
82
Erzurum Baflçakmak
‹lkö¤retim Okulu’na yard›m
170 ö¤rencinin ö¤renim gördü¤ü ve 13 ö¤retmenin görev
yapt›¤› Erzurum Baflçakmak ‹lkö¤retim Okulu’nda ›s›tma
sisteminin bulunmamas›ndan kaynaklanan sa¤l›k
sorunlar›n›n çözülmesi için okul müdüründen gelen
yard›m talebi Tekfen Vakf› taraf›ndan olumlu karfl›lanm›fl
ve hem okula, hem de okulla ayn› yerde bulunan köy
sa¤l›k evine ›s›tma sistemi infla edilmifltir.
> Tekfen ‹nflaat
Tekfen ‹nflaat, Bakû-Tiflis-Ceyhan (BTC) Petrol Boru Hatt›’n›n kapasite art›r›m›na yönelik olarak çal›flmalar›n›
sürdürdü¤ü Damal ilçesi (Ardahan) belediyesine yoksul ö¤rencilerin giyim ve ayakkab› ihtiyaçlar›na yönelik olarak
k›fl öncesinde çocuklara mont ve ayakkab› yard›m›nda bulunmufltur.
Anadolu’nun Çiçekleri belgeseli
Ö¤rencilere s›cak sürpriz
Tekfen Vakf›’n›n katk›lar›yla 2007 y›l›nda yay›mlanan
“Anadolu’nun Çiçekleri” adl› kitap, foto¤rafç› ve belgesel
yap›mc›s› Fatih Orbay taraf›ndan 6 bölümlük bir do¤a belgeseline
dönüfltürülüyor. Belgeselin üç y›ll›k bir çal›flma sonucunda 2010
y›l›nda tamamlanmas› planlan›yor.
Zorlu k›fl aylar› bast›rmadan k›fll›k giysi ve ayakkab›lara kavuflan
Damall› çocuklar Tekfen’den teflekkürlerini eksik etmedi.
83
Milli Marfl yar›flmas›na kat›lan
eserlerden birinin nota defteri
> Tekfen Endüstri
Tekfen Endüstri, Ordu'nun Ünye ilçesinde ö¤renci ve velilerini enerji tasarrufu konusunda bilinçlendirmeyi
amaçlayan Yaflar Gazio¤lu ‹lkö¤retim Okulu ö¤retmenlerinin yard›m talebini karfl›l›ks›z b›rakmam›fl ve 600 ö¤rencili
okulda bulunan 18 s›n›f›n ayd›nlatmas›n› enerji tasarruflu ampullerle yenilemifltir.
> Toros Tar›m
Üniversiteye haz›rl›k için ö¤rencilere destek
Toros Tar›m, Samsun'da Tekkeköylü gençlerin
üniversiteye haz›rlanmalar›na katk› sa¤lamak üzere
Toplum Gönüllüleri Vakf› (TOG) ve gönüllü gençlerin
deste¤iyle Samsun fabrikas›ndaki eski genel müdürlük
binas›n› “Toros Tar›m E¤itim Merkezi” ad›yla ö¤rencilerin
kullan›m›na tahsis etmifltir.
Cumhuriyet’in Notalar›
Toros Tar›m, ‹stiklal Marfl› için 1921 y›l›nda aç›lan beste
yar›flmas›na kat›lan ve tarihin tozlu sayfalar›nda unutulan
12 bestenin ilk kez bir araya getirildi¤i 1 Güfte 12 Beste
projesinin ana sponsorlu¤unu üstlenmifltir.
> Tekfen Holding
Tekfen Holding, Türkiye Sanayicileri ve ‹fladamlar›
Derne¤i'nin (TÜS‹AD) Avrupa kamuoyunun Türkiye'ye
iliflkin olumsuz alg›s›n› de¤ifltirmek ve Avrupa Birli¤i'ne
tam üyelik yolunu açmak amac›yla bafllatt›¤› tan›t›m ve
iletiflim faaliyetlerine sponsor olmufltur. Türkiye
hakk›ndaki görüflleri do¤rudan etkileyen Avrupa medyas›
ile yak›n iliflkiler kurarak Türkiye'nin AB üyeli¤inin
sa¤layaca¤› karfl›l›kl› yararlar› anlatmak ve Türkiye'nin
AB'ye giriflini desteklemek amac›yla 2005-2008 y›llar›
aras›nda TÜS‹AD taraf›ndan oluflturulan “Yurtd›fl› ‹letiflim
Fonu”na TÜS‹AD üyesi 26 firma katk›da bulunmufltur.
Tekfen Holding, tan›t›m fonunu geniflletme çabalar›na
befl y›l süreyle destek olacakt›r.
Toros Tar›m’dan ö¤rencilere tam destek
Toros Tar›m, Toplum Gönüllüleri Vakf› (TOG) ve gönüllü gençlerin
deste¤iyle Samsun fabrikas›ndaki eski genel müdürlük binas›n›
“Toros Tar›m E¤itim Merkezi” ad›yla ö¤rencilerin kullan›m›na
tahsis etti.
84
85
Taahhüt Grubu
Tar›msal Sanayi Grubu
Emlak Gelifltirme Grubu
Di¤er Faaliyetler
Sosyal Sorumluluk
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu
Kurumsal Yönetim
Kâr Da¤ıt›m Politikası
Risk Yönetimi ve ‹ç Kontrol
Denetçi Raporu
> Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu
52 y›ll›k köklü bir geçmifle ve sa¤lam kurumsal temellere sahip olan Tekfen Grubu, eflitlik, fleffafl›k,
hesap verebilirlik ve sorumluluk prensipleri üzerine kurdu¤u yönetim anlay›fl› çerçevesinde SPK
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri'ni benimsemekte, fiirketin pay sahiplerinin ve di¤er tüm paydafllar›n›n
menfaatlerini hepsine eflit mesafede koruyarak fiirketin de¤erini en üst düzeye ç›karmay›
hedeflemektedir.
20 Mart 2009
1. Kurumsal Yönetim ‹lkelerine Uyum Beyan›
Tekfen Grubu, iyi kurumsal yönetimin fiirket aç›s›ndan büyük yararlar› oldu¤unun bilincindedir. Bu çerçevede,
afla¤›daki bölümlerde aç›kland›¤› üzere, fiirketimizin Kurumsal Yönetim ‹lkeleri'ne uyuma verdi¤i öneme
istinaden 2007 y›l› sonlar›nda gerçekleflen halka aç›lma süreci içerisinde Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal
Yönetim Koordinatörlü¤ü kurulmufltur. Ayr›ca, fiirketin SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri'ne uyumunun
mümkün olan en üst düzeyde sa¤lanmas› için de¤erlendirme ve çal›flmalar yapmak üzere Kurumsal Yönetim
Komitesi oluflturulmufltur.
Raporun devam›nda yer alan aç›klamalar çerçevesinde, fiirketimiz afla¤›da yer alan hususlar d›fl›nda SPK
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri'ne uymaktad›r:
• Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasas› Kanunu çerçevesinde fiirket sermayesinde %5 oran›nda
paya sahip olan az›nl›k pay sahiplerinin özel denetçi tayini talebi hakk› yasal mevzuatla düzenlenmifl
oldu¤undan, fiirket Ana Sözleflmesinde özel denetçi atanmas› talebine iliflkin herhangi bir düzenleme
bulunmamaktad›r.
• Esas Sözleflmede az›nl›k paylar›n›n Yönetim Kurulu'nda temsiline veya birikimli oy kullanma yönteminin
kullan›lmas›na iliflkin bir hüküm bulunmamaktad›r.
• Menfaat sahiplerinin Yönetim Kurulu'nda yer almas›na iliflkin herhangi bir model oluflturulmam›flt›r.
• fiirketimizde çal›flanlarla iliflkileri yürütmek üzere atanan bir temsilci bulunmamaktad›r. Çal›flanlar›m›zla
iliflkileri yürütmek üzere Grup flirketlerimizde ‹nsan Kaynaklar› ve Personel Birimleri aktif bir rol
üstlenmektedir.
• Yönetim Kurulu üyelerimizin fiirketimize ba¤l› di¤er grup flirketlerinde görev alabilmeleri amac›yla,
fiirketimizin y›ll›k ola¤an Genel Kurul toplant›s›nda Yönetim Kurulu üyelerimizin Türk Ticaret Kanunu'nun
334 ve 335'inci maddelerinde say›lan yasak ve tahditlere tabi olmayacaklar› karara ba¤lanm›flt›r. Bu
çerçevede, Yönetim Kurulu üyeleri Genel Kurul'ca karara ba¤lanan dönemde fiirket d›fl›nda baflka
görevler almalar›na iliflkin olarak herhangi bir s›n›rlamaya tabi de¤ildir.
• Yönetim Kurulu üyelerine sa¤lanan mali haklar›n tespitinde performansa dayal› bir ödüllendirme sistemi
uygulanmamaktad›r. Ancak fiirketimiz Esas Sözleflmesine göre, mevzuat ve Esas Sözleflme uyar›nca
ayr›lmas› gereken karfl›l›klar ile da¤›t›lmas› gereken tutarlardan sonra kalan kâr›n %2'sini aflmayacak
oranda kâr pay›, Yönetim Kurulu'nca uygun görülecek nispet ve esaslar dahilinde üyelere
da¤›t›labilmektedir.
Tam olarak uyum sa¤layamad›¤›m›z SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri'ne uyum konusunda gerekli de¤erlendirme
ve çal›flmalar yap›lmakta olup, mevcut durum itibariyle söz konusu uyumsuzluklar›n önemli bir ç›kar
çat›flmas›na yol açmad›¤› düflünülmektedir.
89
> Bölüm I - Pay Sahipleri
2. Pay Sahipleri ile ‹liflkiler Birimi
2.1 Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim Birimi
Pay sahipli¤i haklar›n›n kullan›lmas› konusunda faaliyet göstererek Yönetim Kurulu ile mevcut ve potansiyel
pay sahipleri aras›nda iletiflimin sa¤lanmas› ve SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri'ne uyumlu olarak buna iliflkin
gerekli düzenlemelerin yürütülmesi amac›yla fiirketimiz hisse senetlerinin 2007 y›l› Kas›m ay›nda gerçeklefltirilen
halka arz› öncesinde fiirketimiz bünyesinde Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim Koordinatörlü¤ü
kurulmufltur. Bu birim, Kurumsal Yönetim Komitesi'ne ve ayr›ca Kurumsal ‹fllerden Sorumlu Holding Baflkan
Yard›mc›s› Doç. Dr. Reha Yolalan'a ba¤l› olarak çal›flmaktad›r.
Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim Birimi’nin iletiflim bilgileri afla¤›da yer almaktad›r:
Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim Koordinatörü: Ça¤lar Gülveren, CFA
Tel
: +90-212-359 34 20
Faks : +90-212-257 00 81
E-mail : [email protected] veya [email protected]
• Kamuyu ayd›nlatma mevzuat›na iliflkin her türlü hususu gözetmek ve izlemek, bu kapsamda ‹stanbul Menkul
K›ymetler Borsas›'na yap›lmas› gereken özel durum aç›klamalar›n› haz›rlamak ve göndermek;
• Analistler taraf›ndan haz›rlanacak olan araflt›rma raporlar› için analistlerin ihtiyaç duydu¤u finansal ve
operasyonel verileri daha önce kamuya aç›klanan bilgiler kapsam›nda ve ticari s›r niteli¤inde olmamak kayd›yla
temin etmek, araflt›rma raporlar›n›n tam, do¤ru ve güncel verilerden hareketle haz›rlanmas›n› sa¤lamak, bu
kapsamda haz›rlanan analist raporlar›n› incelemek ve takip etmek;
• Mevcut ve potansiyel yerli ve yabanc› yat›r›mc›lardan telefon veya elektronik posta yoluyla gelen soru ve bilgi
taleplerine, yasal mevzuat›n imkân verdi¤i ölçüde yan›t vermek;
• Üçer ayl›k dönemler itibariyle kamuya aç›klanan Finansal Raporlar›n ilan›n› takiben yat›r›mc› ve analistlere
yönelik olarak fiirket üst yönetiminin kat›l›m›n›n oldu¤u telekonferans ve toplant›lar› organize etmek;
• ‹lgili birimlerin de deste¤i ile üçer ayl›k faaliyet dönemleri itibariyle fiirketin ilgili döneme ait faaliyetleri ve
finansal durumuna iliflkin detayl› sunumlar haz›rlamak;
• Özel durumlar›n kamuya aç›klanmas›na iliflkin mevzuat çerçevesinde, içsel bilgilere eriflimi olanlar›n listesini
haz›rlamak ve bu listenin güncelli¤ini takip etmek;
• Merkezi Kay›t Kuruluflu bünyesindeki Kaydi Sisteme dahil bilgilerin takibini yapmak.
Yat›r›mc› ‹liflkileri Birimimize ayr›ca fiirketimiz internet sitesinde (www.tekfen.com.tr) yer alan iletiflim formu
ile de ulafl›lmas› mümkündür.
Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim Koordinatörü Ça¤lar Gülveren, SPK taraf›ndan verilen tüm lisans
belgelerine sahip olup, fiirketin sermaye piyasas› mevzuat›ndan kaynaklanan yükümlülüklerinin yerine
getirilmesinde ve kurumsal yönetim uygulamalar›nda koordinasyonu sa¤lamakla da görevlidir.
2.3 Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim Birimi’nin 2008 Y›l› Faaliyetleri
fiirketimiz toplam sermayesinin %34,5’lik bölümü halka aç›k olup, bunun önemli bir bölümünü yabanc›
kurumsal yat›r›mc›lar oluflturmaktad›r. Bu çerçevede, birçok mevcut ve potansiyel yabanc› kurumsal yat›r›mc›
ile bu tür yat›r›mc›lara raporlama hizmeti veren arac› kurum analistlerinden fiirketimiz hakk›nda bilgi almak
2.2 Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim Birimi'nin Görevleri
amac›yla ziyaret talepleri ulaflmakta, bu tür taleplerin fiirket üst yönetiminin de kat›l›m› sa¤lanarak olumlu
karfl›lanmas›na çaba gösterilmektedir. Bu kapsamda, 2008 y›l› içerisinde analist ve yabanc› kurumsal
Yat›r›mc› ‹liflkileri Birimi'nin mevzuattan gelen bafll›ca görevleri afla¤›daki gibidir:
• Pay sahiplerine iliflkin kay›tlar›n sa¤l›kl›, güvenli ve güncel olarak tutulmas›n› sa¤lamak ve
fiirketle ilgili kamuya aç›klanmam›fl, gizli ve ticari s›r niteli¤indeki bilgiler hariç olmak üzere,
pay sahiplerinin yaz›l› bilgi taleplerini yan›tlamak;
• Genel Kurul toplant›s›n›n yürürlükteki mevzuata, Esas Sözleflmeye ve di¤er flirket içi
düzenlemelere uygun olarak yap›lmas›n› sa¤lamak;
yat›r›mc›larla 89 adet bire bir görüflme ve 17 adet telekonferans gerçeklefltirilmifltir.
Bunun yan›nda, Deutsche Bank taraf›ndan Göçek’te düzenlenen konferansa kat›l›m sa¤lanm›fl ve toplam 11
yabanc› kurumsal yat›r›mc›n›n temsilcileri ile görüflülmüfltür.
fiirketimizin 2007 y›l› ve 2008 y›l› ilk alt› ayl›k dönemine iliflkin faaliyetlerinin ve finansal sonuçlar›n›n kamuya
aç›klanmas›n› müteakiben, bu dönemlere iliflkin sonuçlar› tart›flmak ve de¤erlendirmek üzere fiirketimize
ait Tekfen Tower binas› konferans salonunda ilgilenen tüm yat›r›mc› ve analistlerin kat›l›m›na aç›k iki adet
• Genel Kurul toplant›s›nda, pay sahiplerinin yararlanabilece¤i dokümanlar›n flirketin di¤er
birimleri ile iletiflime geçerek haz›rlanmas›n› sa¤lamak;
• Oylama sonuçlar›n›n kayd›n›n tutulmas›n› ve sonuçlarla ilgili raporlar›n talep eden pay
sahiplerine yollanmas›n› sa¤lamak;
“Yat›r›mc› Toplant›s›” düzenlenmifltir. Toplant›lara fiirketimizin en üst düzey yöneticileri kat›lm›flt›r. Söz
konusu toplant›lar›n gün ve saati toplant›lardan yaklafl›k üç hafta önce fiirketimizin internet sitesinde ilan
edilmifltir. Ayr›ca, fiirketimizin üçer ayl›k faaliyetleri ve finansal sonuçlar›na iliflkin olarak tüm yat›r›mc› ve
analistlerin kat›l›m›na aç›k dört adet telekonferans düzenlenmifl, bu konuda haz›rlanan “Yat›r›mc› Sunumlar›”na
fiirketimizin internet sitesinde yer verilmifltir.
• Mevzuat ve flirketin bilgilendirme politikas› dahil, kamuyu ayd›nlatma ile ilgili her türlü hususu
gözetmek ve izlemek.
Yat›r›mc› ‹liflkileri Birimi bu görevlere ilave olarak afla¤›da yer alan faaliyetleri de yürütmektedir:
2008 y›l›nda fiirket hisse senetlerinin halka arz›ndan sonraki dönem içerisinde Yat›r›mc› ‹liflkileri Bölümü'ne
yat›r›mc› ve analistlerden e-mail yoluyla ulaflan yaklafl›k 200 adet, telefon ile ulaflan yaklafl›k 300 adet bilgi
talebi cevapland›r›lm›flt›r.
• Sermaye piyasas› mevzuat›ndan kaynaklanan yükümlülüklerinin yerine getirilmesini gözetmek ve
takip etmek;
• ‹nternet sitesinde yer alan “Yat›r›mc› ‹liflkileri” bölümünün içeri¤ini düzenli olarak takip etmek ve gerekti¤inde
güncellemek;
• Holding ve Grup flirketlerinin tan›t›m›na yönelik olarak yat›r›mc› ve analistlerden gelen talepleri
de¤erlendirmek, gerekti¤inde bire bir görüflmeler yapmak veya bu konuda düzenlenen konferans ve
toplant›lara kat›lmak;
90
91
3. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklar›n›n Kullan›m›
3.1 Bilgi Edinme Talepleri
Pay Sahibi ile ‹liflkiler Birimi'ne ulaflan her türlü bilgi talebi, yat›r›mc›lar aras›nda herhangi bir ay›r›m
yap›lmaks›z›n eflitlik ilkesi çerçevesinde, ticari s›r niteli¤inde veya henüz kamuya aç›klanmam›fl bir bilgi
olmamak kayd›yla titizlikle yan›tlanmaktad›r.
fiirketimiz ç›kar›lm›fl sermayesini temsil eden hisse senetlerinin tamam› hamiline yaz›l› olup, bu hisselerin
tamam› kaydilefltirilmifltir. Bu kapsamda toplant›ya davet, kanun ve Esas Sözleflme hükümlerine uygun olarak
ve süresi içerisinde, vekâletname örne¤i ve gündemi de ihtiva edecek flekilde, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nde
ve Türkiye çap›nda yay›n yapan gazetelerden birinde ilan edilmifltir.
Genel Kurul Toplant›s›'nda, fiirketimizin toplam 296.775.000 TL tutar›ndaki sermayesine karfl›l›k gelen
296.775.000 adet hisseden 67.028.415 adet hisse (kat›lanlar›n %34,29'u) asaleten, 128.439.527 adet hisse
(kat›lanlar›n %65,71'i) hisse vekâleten olmak üzere toplam 195.467.942 hisse %65,86 kat›l›m oran› ile temsil
edilmifltir. Toplant›ya pay sahipleri d›fl›nda di¤er menfaat sahipleri veya medyan›n kat›l›m› olmam›flt›r.
2008 y›l›nda, Yat›r›mc› ‹liflkileri Bölümü'ne a¤›rl›kl› olarak dönemsel finansal sonuçlar ve fiirketin ba¤l›
ortaklar›n›n faaliyet gösterdi¤i sektörlerdeki geliflmelere iliflkin olmak üzere, yat›r›mc› ve analistlerden
e-mail yoluyla ulaflan 200, telefon ile ulaflan 300 kadar bilgi talebi cevapland›r›lm›flt›r.
fiirketimizin Esas Sözleflmesinin 24'üncü maddesine göre, Genel Kurul Toplant›lar›nda oy kullanma ifllemi,
Sermaye Piyasas› Kurulu düzenlemeleri çerçevesinde vekâleten kullan›ld›¤›n› belirten belgeler gösterilerek
el kald›rmak suretiyle yap›lmaktad›r. Ancak, haz›r bulunan hissedarlar›n temsil ettikleri sermayenin onda
Bunun yan›nda, fiirketimiz internet sitesinde (www.tekfen.com.tr) ayr› bir bölüm olarak yer alan “Yat›r›mc›
birine sahip bulunan pay sahiplerinin talep etmesi halinde gizli oya da baflvurulabilmektedir.
‹liflkileri” üzerinden ‹ngilizce ve Türkçe olarak yat›r›mc›lar›n tam, do¤ru ve güncel olarak bilgilendirilmelerine
yönelik her türlü güncel veriye ulafl›labilmektedir.
3.2 Özel Denetçi Talep Hakk›
Genel Kurul Toplant›s›'nda isteyen ortaklar›m›za düflüncelerini aç›klama ve soru sorma imkân› tan›nmakta
olup, yap›lan toplant›da bir orta¤›m›z›n gündem maddeleri d›fl›nda yöneltmifl oldu¤u soru, toplant›da haz›r
bulunan fiirketimiz yöneticileri taraf›ndan yan›tlanm›flt›r. Di¤er taraftan, Genel Kurul Toplant›s›'nda pay
sahipleri taraf›ndan herhangi bir öneri verilmemifltir.
Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasas› Kanunu çerçevesinde fiirket sermayesinde %5 oran›nda paya
sahip olan az›nl›k pay sahiplerinin özel denetçi tayini talebi hakk› yasal mevzuatla düzenlenmifl oldu¤undan,
fiirket Ana Sözleflmesinde özel denetçi atanmas› talebine iliflkin herhangi bir düzenleme bulunmamaktad›r.
Dönem içerisinde özel denetçi tayinine iliflkin olarak herhangi bir talep olmam›flt›r.
4. Genel Kurul Bilgileri
4.1 Y›ll›k Ola¤an Genel Kurul Toplant›s›
Genel Kurul Toplant›s›'na iliflkin gündem, hazirun cetveli ve toplant› tutanaklar› fiirketimiz merkezinden
temin edilebilece¤i gibi, söz konusu dokümanlara fiirketimizin internet sitesinden de (www.tekfen.com.tr)
ulafl›labilmektedir.
4.2 Önemli Nitelikteki Kararlar
Holding niteli¤inde olan fiirketimizin Esas Sözleflmesinin “Gaye ve Konu” bafll›kl› 3'üncü maddesinde fiirketin
gerçeklefltirebilece¤i ifl ve ifllemler say›lm›flt›r. Ayn› maddede, ileride Holding için faydal› ve lüzumlu görülecek
fiirketimizin holding niteli¤inde bir flirket olmas› ve halka aç›k bir flirket olarak Sermaye Piyasas› Mevzuat›’na
baflka ifllere giriflilmek istendi¤i takdirde Yönetim Kurulu'nun teklifi üzerine keyfiyetin Genel Kurul'un
tabi olmas› sebebiyle, finansal raporlar›m›z Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›'na uygun olarak
tasvibine sunulaca¤› ve bu yolda karar al›nd›ktan sonra fiirketin diledi¤i iflleri yapabilece¤i belirtilmifltir.
konsolide bazda haz›rlanmaktad›r. Bu kapsamda, Sermaye Piyasas› Mevzuat› gere¤ince konsolide bazda
fiirketimiz, Esas Sözleflmenin 3'üncü maddesinde belirtilen hususlar› gerçeklefltirirken, Sermaye Piyasas›
haz›rlanan y›ll›k finansal raporlar›n ve bunlara iliflkin ba¤›ms›z denetim raporlar›n›n hesap döneminin bitimini
Kanunu ve ilgili mevzuata uygun olarak yat›r›mc›lar›n bilgilendirilmesi amac›yla kamuyu ayd›nlatma
izleyen 14 hafta içinde SPK ve ‹MKB'ye gönderilmesi gerekmektedir. Genel Kurul toplant› daveti ve davete
yükümlülüklerini de yerine getirecektir.
iliflkin dokümanlar›n toplant› öncesinde ortaklar›n incelemesine aç›k tutulmas› ile ilgili yasal süreler de dikkate
al›nd›¤›nda, fiirketimizin y›ll›k Ola¤an Genel Kurul Toplant›lar› Türk Ticaret Kanunu ve Esas Sözleflmemizin
Esas Sözleflmemizin son hali fiirketimiz internet sitesinde (www.tekfen.com.tr) kamuoyunun bilgisine
21'inci maddesine uygun olarak hesap döneminin bitimini izleyen üç ay içerisinde de¤il, Sermaye Piyasas›
sunulmufltur.
Mevzuat›’na uygun olarak mümkün olan en k›sa süre içerisinde gerçeklefltirilmektedir.
5. Oy Haklar› ve Az›nl›k Haklar›
Bu çerçevede, fiirketimizin Ola¤an Genel Kurul Toplant›s› 8 May›s 2008 tarihinde saat 14:00'da Büyükdere
Cad. No. 209, 4. Levent-‹stanbul adresindeki Tekfen Tower binas› Konferans Salonu'nda gerçeklefltirilmifltir.
Genel Kurul Toplant›s›'n›n tarihi, yeri, gündemi, kâr da¤›t›m tablosu ve Yönetim Kurulu'nca onaylanan kâr
da¤›t›m politikas› 4 Nisan 2008 tarihinde özel durum aç›klamas› ile kamuoyuna duyurulmufl, ayr›ca toplant›n›n
gündemi, y›ll›k faaliyet raporu, mali tablo ve raporlar, kâr da¤›t›m önerisi ve vekâletname örne¤i fiirket
merkezinde ve fiirketimizin internet sitesinde (www.tekfen.com.tr) ayn› tarihten itibaren pay sahiplerinin
incelemesine sunulmufltur. Bunlar›n d›fl›nda, Genel Kurul Toplant›s› gündem maddelerine iliflkin bilgilendirici
aç›klamalar›n yer ald›¤› “Genel Kurul Bilgilendirme Doküman›” internet sitemizde yay›mlanm›flt›r.
5.1 Oy Haklar›
fiirketimiz hisse senetlerinin halka arz ifllemlerinden önce, SPK Kurumsal Yönetim ‹lkelerine uyum sa¤lamak
üzere Ana Sözleflmemizde yap›lan de¤iflikliklerle imtiyazl› paylar kald›r›lm›fl olup, son durum itibariyle imtiyazl›
pay bulunmamaktad›r. Bu çerçevede her pay›n bir oy hakk› bulunmakta olup, bu husus fiirketimizin Esas
Sözleflmesinde de aç›kça yer almaktad›r. fiirketimizde oy hakk›n› haiz olan pay sahipleri bu haklar›n› kendileri
do¤rudan kullanabilecekleri gibi, Sermaye Piyasas› Kurulu düzenlemelerine uygun olarak pay sahibi olmayan
üçüncü flah›slara verdikleri vekâlet ile de kullanabilirler.
fiirketimiz sermayesinde karfl›l›kl› ifltirak iliflkisi bulunmamaktad›r.
92
93
5.2 Az›nl›k Haklar›
fiirketimiz Ana Sözleflmesinde, az›nl›k paylar›n›n yönetimde temsiline veya birikimli oy kullanma yönteminin
kullan›lmas›na iliflkin bir hüküm bulunmamaktad›r.
6. Kâr Da¤›t›m Politikas› ve Kâr Da¤›t›m Zaman›
fiirketimizin kâr da¤›t›m kararlar›, Türk Ticaret Kanunu; Sermaye Piyasas› Mevzuat›; Sermaye Piyasas› Kurulu
(SPK) Düzenleme ve Kararlar›; Vergi Yasalar›; ilgili di¤er yasal mevzuat hükümleri ile fiirketimizin Esas
Sözleflmesi dikkate al›narak belirlenmektedir. fiirketimizin “Kâr Da¤›t›m Politikas›”, Yönetim Kurulu'nun 4
Nisan 2008 tarihli toplant›s›nda onaylanarak, 8 May›s 2008 tarihinde yap›lan Genel Kurul Toplant›s›'nda
ortaklar›m›z›n bilgisine sunulmufltur. Buna göre fiirketimizin Kâr Da¤›t›m Politikas› afla¤›daki gibi belirlenmifltir:
“fiirketimizin kâr da¤›t›m kararlar›, Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasas› Mevzuat›, Sermaye Piyasas›
Kurulu Düzenleme ve Kararlar›, Vergi Yasalar›, ilgili di¤er yasal mevzuat hükümleri ile fiirketimizin Esas
Sözleflmesi dikkate al›narak afla¤›daki esaslara göre belirlenecektir.
1- Holding esas sözleflmesinin 28'inci maddesi çerçevesinde;
Holding'in genel giderleri ile muhtelif amortisman gibi ödenmesi veya ayr›lmas› zorunlu olan miktarlar
ile Holding tüzel kiflili¤i taraf›ndan ödenmesi zorunlu vergiler, hesap dönemi sonunda tespit edilen
gelirlerden indirildikten sonra, geriye kalan ve y›ll›k bilançoda gözüken net (safi) kârdan, varsa, geçmifl
y›l zararlar›n›n düflülmesinden sonra, s›ras›yla afla¤›da gösterilen flekilde tevzi olunur. Safi kâr›n taksiminde
Sermaye Piyasas› Kanunu ve Sermaye Piyasas› Kurulu tebli¤lerine uyulur.
Birinci Tertip Kanuni Yedek Akçe:
Senelik kâr›n, ortaklara hangi tarihte ve ne flekilde da¤›t›laca¤› Yönetim Kurulu'nun teklifi üzerine, Genel
Kurul taraf›ndan, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine ve Sermaye Piyasas› mevzuat›na uygun olarak
kararlaflt›r›l›r. Esas Sözleflme hükümlerine uygun olarak da¤›t›lan kâr geri al›namaz.
2- Kâr pay› ödemelerinin yeri ve zaman› hususunda Sermaye Piyasas› Kurulu düzenlemelerine uyulur.
3- Holding Esas Sözleflmesinin 29'uncu maddesi çerçevesinde, Holding Genel Kurulu'nun ilgili y›lla s›n›rl›
olmak üzere Yönetim Kurulu’na yetki vermesi halinde temettü avans› da¤›t›labilir. Bu konuda Sermaye
Piyasas› mevzuat›na uygun hareket edilir.”
Ayr›ca Sermaye Piyasas› mevzuat› gere¤i, Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Yasalar› kapsam›nda haz›rlanan
mali tablolara göre net da¤›t›labilir dönem kâr› oluflmamas› halinde, Sermaye Piyasas› mevzuat› kapsam›nda
haz›rlanan ve UFRS ile uyumlu mali tablolarda “net da¤›t›labilir dönem kâr›” hesaplanm›fl olsa dahi, kâr
da¤›t›m› yap›lmamaktad›r.
Kâr da¤›t›m önerisi, konsolide mali tablolara dahil olan ba¤l› ortakl›k ve ifltiraklerimizin ola¤an Genel Kurul
toplant›lar›n› tamamlamas›n› takiben yasal süreler dikkate al›narak, fiirket Yönetim Kurulu'nun konuya iliflkin
karar› üzerine kamuyu ayd›nlatmaya iliflkin mevzuata uygun olarak kamuya aç›klanmaktad›r.
Kâr da¤›t›m›na iliflkin genel esaslar fiirketimiz internet sitesinde (www.tekfen.com.tr) yat›r›mc›lar›n bilgisine
sunulmufltur.
Bu çerçevede, 2007 y›l› faaliyet dönemine iliflkin kâr›n da¤›t›m›, Esas Sözleflme hükümleri ve Sermaye
Piyasas› Kurulu düzenlemelerine uygun olarak 2008 y›l› May›s ay› sonuna kadar tamamlanm›flt›r.
7. Paylar›n Devri
a) %5 kanuni yedek akçe ayr›l›r.
Birinci Temettü:
b) Kalandan, varsa y›l içinde yap›lan ba¤›fl tutarlar›n›n ilavesi ile bulunacak mebla¤ üzerinden, Sermaye
Piyasas› Kurulu'nca saptanan oran ve miktar›n alt›nda olmamak kayd›yla en az %30 oran›nda birinci
temettü ayr›l›r.
fiirketimiz Ana Sözleflmesinde pay devrini k›s›tlayan bir hüküm bulunmamakta olup, Ana Sözleflmenin 6'nc›
maddesinde de pay devirlerine iliflkin olarak Sermaye Piyasas› mevzuat›n›n öngördü¤ü flartlar dahilinde
herhangi bir k›s›tlama bulunmad›¤›na dair hüküm yer almaktad›r.
c) Kalan›n en fazla %3'ü oran›na kadar k›sm› intifa senedi sahibi Tekfen E¤itim Sa¤l›k Kültür Sanat Ve
Do¤al Varl›klar› Koruma Vakf›'na tahsis olunur.
d) Yukar›daki indirimler yap›ld›ktan sonra Genel Kurul, kalan kâr›n %2'yi aflmayacak oranda kâr pay›n›n
Yönetim Kurulu üyelerine (Yönetim Kurulu'nca uygun görülecek nispetler ve esaslar dahilinde)
da¤›t›lmas›na karar verme hakk›na sahiptir.
‹kinci Temettü:
e) Net kârdan, a, b, c ve d bentlerinde belirtilen mebla¤lar düflüldükten sonra kalan k›sm›, Genel Kurul,
k›smen veya tamamen ikinci temettü pay› olarak da¤›tmaya veya fevkalade yedek akçe olarak ay›rmaya
yetkilidir.
‹kinci Tertip Kanuni Yedek Akçe:
f) Türk Ticaret Kanunu'nun 466. maddesinin 2. f›kras›n›n (3) nolu bendi ile ayn› maddenin 3. f›kras›
hükmü Holding hakk›nda uygulanmaz.
g) Yasa hükmü ile ayr›lmas› gereken yedek akçeler ayr›lmad›kça, Esas Sözleflmede pay sahipleri için
belirlenen birinci temettü, nakden ve/veya pay biçiminde da¤›t›lmad›kça, baflka yedek akçe ayr›lmas›na,
ertesi y›la kâr aktar›lmas›na ve temettü da¤›t›m›nda kurucu ve adi intifa senedi sahiplerine, Yönetim
Kurulu üyeleri ile Holding'in memur, çal›flan, iflçilerine ve çeflitli amaçlarla kurulmufl olan vak›flara ve
benzer nitelikteki kifli/kurumlara kâr pay› da¤›t›lmas›na karar verilemez.
h) Temettü hesap dönemi itibariyle, mevcut paylar›n tümüne, bunlar›n ihraç ve iktisap tarihleri dikkate
al›nmaks›z›n eflit olarak da¤›t›l›r.
94
95
> Bölüm II - Kamuyu Ayd›nlatma ve fieffafl›k
8. fiirket Bilgilendirme Politikas›
10. fiirket ‹nternet Sitesi ve ‹çeri¤i
fiirketimizin Bilgilendirme Politikas› SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri çerçevesinde Yönetim Kurulu taraf›ndan
fiirketimizin internet sitesi adresi www.tekfen.com.tr‘dir.
oluflturularak, ilk defa fiirket hisse senetlerinin halka arz›na iliflkin olarak haz›rlanan izahname ile kamuya
duyurulmufl, ayr›ca fiirketimiz internet sitesinde sürekli olarak kamuoyunun bilgisine sunulmufltur.
fiirket internet sitemizde, SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri II. Bölüm Madde 1.11.5'te say›lan bilgilerden, sermaye
piyasas› araçlar›n›n de¤erine etki edebilecek Yönetim Kurulu kararlar›na iliflkin toplant› tutanaklar› d›fl›ndaki
bütün bilgiler yer almaktad›r.
fiirketimiz, Bilgilendirme Politikas› uyar›nca:
• Holding, tüm pay sahipleri ile di¤er menfaat sahiplerinin bilgilendirilmesinde Sermaye Piyasas› Kurulu
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri'ne uygun olarak, Holding'le ilgili finansal ve finansal olmayan bilgilerin, ticari
s›r niteli¤indeki bilgiler hariç olmak üzere, fleffafl›k, eflitlik, do¤ruluk, dürüstlük, tarafs›zl›k, tutarl›l›k,
Sermaye piyasas› araçlar›n›n de¤erine etki edebilecek Yönetim Kurulu kararlar›na iliflkin toplant› tutanaklar›,
bu tür kararlar›n özel durum aç›klamalar› vas›tas›yla kamuya duyurulmas› sebebiyle ayr›ca bir tutanak
olarak internet sitesinde yer almamaktad›r.
anlafl›labilirlik ve do¤ru zamanlama prensipleri çerçevesinde davran›lmas›n› benimser. Bu politika dahilinde
haz›rlanan duyuru ve aç›klamalar›n, zaman›nda, do¤ru, eksiksiz, anlafl›labilir, analiz edilebilir ve düflük
maliyetle kolay eriflilebilir bir flekilde yap›lmas› esast›r.
11. Gerçek Kifli Nihai Hâkim Pay Sahibi/Sahiplerinin Aç›klanmas›
fiirketimizin ortakl›k yap›s› afla¤›daki gibidir:
• Holding aktif ve fleffaf bir bilgilendirme politikas› izlerken; kamuyu ayd›nlatmaya iliflkin tüm uygulamalarda
Sermaye Piyasas› Mevzuat›'na ve ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas› düzenlemelerine uyum gösterir ve
H‹SSEDARIN ADI
H‹SSE ADED‹
H‹SSE ORANI (%)
Sermaye Piyasas› Kurulu Kurumsal Yönetim ‹lkeleri çerçevesinde en etkin iletiflim politikas›n› uygular.
50.066.663
16,87
7.223.744
2,43
Berker Ailesi - Toplam
57.290.407
19,30
Necati Akça¤l›lar
50.066.663
16,87
7.223.744
2,43
57.290.407
19,30
Ali Nihat Gökyi¤it
25.883.731
8,72
A.Nihat Gökyi¤it Yat›r›m Holding
25.758.370
8,68
5.648.306
1,90
57.290.407
19,30
3.848.867
1,30
Necdet Bozdo¤an
3.315.207
1,12
Naim Özkazanç
3.379.427
1,14
Elçin Erktin
846.866
0,29
Mehmet Erktin
1.234.173
0,42
Emine Erktin
1.234.173
0,42
3.315.212
1,13
6.424.347
2,16
2.233.919
0,75
8.658.266
2,91
Halka Aç›k K›s›m
102.386.800
34,50
GENEL TOPLAM
296.775.000
100,00
Feyyaz Berker
• Bu amaçla; Holding bünyesinde faaliyet göstermekte olan Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim
Koordinatörlü¤ü, kamuyu bilgilendirme kapsam›nda pay sahipleri, finansal analistler, yaz›l› ve görsel
bas›ndan gelen soru, aç›klama ve materyal taleplerini yaz›l› olarak cevapland›r›r.
Alev Berker
Bilgilendirme Politikas›'n›n gözetiminden ve takibinden Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim Koordinatörü
Cansevil Akça¤l›lar
Ça¤lar Gülveren sorumludur.
Akça¤l›lar Ailesi - Toplam
9. Özel Durum Aç›klamalar›
2008 y›l› içerisinde SPK düzenlemeleri uyar›nca toplam 42 adet özel durum aç›klamas› yap›lm›flt›r. Bu
aç›klamalardan 3 tanesi ‹MKB'nin talebi üzerine yapt›¤›m›z özel durum aç›klamalar›na ek olarak yap›lan
aç›klamalar olup, 1 tanesi de ‹MKB'nin talebi üzerine yap›lan aç›klamad›r.
A.N.Gökyi¤it E¤.Sa¤l.Kült.San.
Gökyi¤it Ailesi - Toplam
Günay Ünlüsoy
Yapt›¤›m›z özel durum aç›klamalar› ayr›ca Kamuyu Ayd›nlatma Platformu üzerinden elektronik ortamda
da gönderilmektedir.
fiirketimizin hisse senetleri yurtd›fl› borsalarda kote olmad›¤›ndan, kamuyu ayd›nlatma mevzuat› bak›m›ndan
ilave bir yükümlülü¤ümüz bulunmamaktad›r.
2008 y›l› içerisinde özel durum aç›klamalar›na iliflkin mevzuat kapsam›nda SPK taraf›ndan bir yapt›r›m
uygulamas›na sebebiyet verecek bir geliflme olmam›flt›r.
Erktin Ailesi - Toplam
Erhan Öner
96
fiirketimizde özel durum aç›klamalar› Yat›r›mc› ‹liflkileri Birimi'nin sorumlulu¤unda olup, konuya iliflkin her
Öner Yat›r›m ‹ç ve D›fl Tic.A.fi.
türlü ifllemin takibi bu birim taraf›ndan gerçeklefltirilmektedir.
Öner - Toplam
97
12. ‹çeriden Ö¤renebilecek Durumda Olan Kiflilerin Kamuya Duyurulmas›
fiirketimizde içeriden ö¤renebilecek durumda olan kiflilerin listesi ilk defa 2007 y›l›na ait Kurumsal Yönetim
‹lkeleri Uyum Raporumuz ile kamuya duyurulmufltur.
> Bölüm III - Menfaat Sahipleri
13. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi
fiirketimiz hisse senetlerinin de¤erini etkileyebilecek henüz kamuya aç›klanmam›fl bilgi kapsam›na birçok
Menfaat sahipleri, fiirketimizle ilgili önemli geliflmeler hakk›nda iç yaz›flmalar, toplant›lar, intranet ve internet
ifllem ve olay›n girmesi sebebiyle potansiyel olarak, fiirketimizde önemli kararlar›n al›nmas›na ve raporlamalar›n
yoluyla, ayr›ca düzenlenen bas›n toplant›lar›yla ve verilen demeçlerle, yaz›l› ve görsel bas›n ile di¤er medya
yap›lmas›na iliflkin çal›flmalarda yer alan tüm çal›flanlar ile fiirketimize d›flar›dan hizmet veren flirketlerin
iletiflim araçlar› yoluyla bilgilendirilmektedir.
baz› çal›flanlar› içeriden ö¤renebilecek durumda olan kifliler kapsam›na girmektedir. Bu kapsamda fiirket
yönetimi bu tür bilgilerin kullan›lmas›n› önleyecek her türlü tedbiri almaktad›r.
Pay sahipleri, yat›r›mc›lar ve analistler fiirketin finansal raporlar›na, faaliyet raporlar›na ve di¤er sunum
ve bilgilere fiirketin internet sitesinden ulaflabilmektedir.
Rapor tarihi itibariyle, görevleri gere¤i fiirketimiz hisse senetlerinin de¤erini etkileyebilecek nitelikteki
bilgiye öncelikli olarak ulaflabilecek konumda bulunan üst düzey yöneticileri ile di¤er çal›flanlar›n›n listesi
fiirketimiz bir holding flirketi olmas› sebebiyle do¤rudan ticari faaliyetlerde bulunmamaktad›r. Ancak fiirkete
afla¤›da yer almaktad›r.
ba¤l› grup flirketlerinin faaliyet gösterdikleri alana göre, flirketlerle iliflkisi bulunan müflteriler, bayiler ve
tedarikçiler gibi menfaat sahipleri, yap›lan bayi ve e¤itim toplant›lar› ile kendilerini ilgilendiren hususlarda
bilgilendirilmektedir.
ADI SOYADI
GÖREV‹
Feyyaz Berker
Yönetim Kurulu Baflkan›
düzenlenerek ve intranet vas›tas›yla yap›lmaktad›r. Baz› önemli duyuru ve mesajlar, elektronik posta yoluyla
Ali Nihat Gökyi¤it
Yönetim Kurulu Baflkan Vekili
tüm çal›flanlara iletilmektedir. Ayr›ca Tekfen Grubu, yönetici ve çal›flanlar› aras›nda çift tarafl› bilgi ak›fl›na
Cansevil Akça¤l›lar
Yönetim Kurulu Baflkan Vekili
önem vermekte ve bu ak›fl›n sa¤lanmas› için gerekli düzenlemeleri yapmaktad›r.
Murat Gigin
Yönetim Kurulu Üyesi
Ifl›k Zeynep Defne Akça¤l›lar
Yönetim Kurulu Üyesi
14. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Kat›l›m›
Dr. M. Ercan Kumcu
Yönetim Kurulu Üyesi
Menfaat sahiplerinin flirket yönetiminde yer almas›na iliflkin herhangi bir model oluflturulmam›flt›r. Di¤er
Dr. Rüfldü Saraco¤lu
Yönetim Kurulu Ba¤›ms›z Üyesi
taraftan, çal›flanlar ve di¤er menfaat sahipleri ile yap›lan toplant›larda iletilen talep ve öneriler yöneticiler
Hasan S. Subafl›
Yönetim Kurulu Ba¤›ms›z Üyesi
taraf›ndan de¤erlendirmeye al›nmakta ve bunlara iliflkin politika ve uygulamalar gelifltirilmektedir.
fiefika Pekin
Yönetim Kurulu Ba¤›ms›z Üyesi
Cengiz Yaman
Denetçi
Erhan Öner
Grup fiirketler Baflkan›
Dr. Ahmet ‹pekçi
Baflkan Yard›mc›s› - Hizmet ve Yat›r›m Grubu
Ümit Özdemir
Baflkan Yard›mc›s› - Taahhüt Grubu
Esin Mete
Baflkan Yard›mc›s› - Tar›msal Sanayi Grubu
Mehmet Erktin
Baflkan Yard›mc›s› - Emlak Gelifltirme Grubu, Denetçi
Doç. Dr. Osman Reha Yolalan
Baflkan Yard›mc›s› - Kurumsal ‹fller
Ali fievket Tursan
Mali ve ‹dari ‹fller Direktörü
Burçin Kuzgun
Finansman Koordinatörü
Dr. Ahmet Burak Emel
Stratejik Planlama ve Raporlama Koordinatörü
Dorottya Maria Kiss Kalafat
Kurumsal ‹letiflim Koordinatörü
Ça¤lar Gülveren
Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Yönetim Koordinatörü
Hakan Dündar
Denetim Müdürü
Toca Tonya
Mali ‹fller Müdürü
Arzu Dodurga
Muhasebe fiefi
Atila Purut
Bafl Hukuk Müflaviri / Avukat
fiule Özkaner
Hukuk Müflaviri / Avukat
Ramazan ‹brahim Eker
Dan›flman
Çal›flanlara bilgi aktar›m›, çeflitli organizasyonlar ile bir araya gelinerek, yöneticiler ile periyodik toplant›lar
98
15. ‹nsan Kaynaklar› Politikas›
Tekfen Holding ve grup flirketleri olarak ‹nsan Kaynaklar› Politikam›z›n temelini, afla¤›daki ilkeler
oluflturmaktad›r:
• Müflterilerinin ve çal›flanlar›n›n memnuniyetini sürekli k›lmak, bir flirketin yaln›zca bugünkü de¤il, gelecekteki
kazançlar›n›n da güvencesidir.
• Tekfen Grubu bütün faaliyetlerini, çal›flanlar›na, üçüncü flah›slara, mala ve çevreye gelebilecek her türlü
zarar› en aza indirmek üzere afla¤›daki çal›flma ilkelerine göre düzenlemektedir:
- Tüm yönetici ve çal›flanlar olarak Sa¤l›k, Emniyet, Çevre ve Kalite'den sorumlu olmak; ilgili yasa,
tüzük, yönetmeliklere uymak.
- Standart ve müflteri flartnamelerine uymak; müflteri flikâyetlerini, tekrar ve tamir oranlar›n› en aza
indirmek ve maliyetleri azaltmak.
- Yönetim sistemlerinin etkinli¤inin art›r›lmas›n› sa¤lamak; uygulamalar› sürekli izlemek ve iyilefltirmek.
99
Tekfen Holding, kendi insan kaynaklar› politikas›n› en etkin flekilde yürütürken Türkiye'nin gelece¤ine yönelik
17. Sosyal Sorumluluk
yat›r›mlar da yapmaktad›r. Bu çerçevede, Tekfen Vakf› arac›l›¤›yla e¤itim için maddi deste¤e muhtaç, baflar›l›
ö¤rencilere verdi¤imiz burslar, kuruluflumuzdan bu yana sürdürdü¤ümüz sosyal, kültürel ve çevre koruma
faaliyetlerimiz, ülkemizi daha ayd›nl›k yar›nlara tafl›maya yönelik çal›flmalar›m›z aras›nda yer almaktad›r.
Yönetim anlay›fl›m›z, insana ve insan›n baflarabileceklerinin s›n›rs›zl›¤›na inanmak, ayd›nl›k bir gelece¤e
teknoloji ve bilimin ›fl›¤›nda ulafl›labilece¤inin ve bunun için de öncelikle insan zekâs›na ve becerisine yat›r›m
yapma gereklili¤inin bilincinde olmak fleklinde özetlenebilir. 2008 y›l› içerisinde çal›flanlar›m›zdan ayr›mc›l›k
Toplumun sorumlu bir üyesi olarak, kuruluflundan bu yana sürdürdü¤ü sosyal, kültürel ve çevre koruma
faaliyetleri Tekfen kültürünün ayr›lmaz bir parças›d›r.
Tekfen, sosyal ve kültürel faaliyetlere katk›s›n› daha da ileriye götürmek ve do¤al çevreyle uyum içinde,
yaflan›l›r bir gelece¤in kurulmas›na yard›mc› olmak üzere 1999 y›l›nda k›saca Tekfen Vakf› olarak da bilinen
Tekfen E¤itim, Sa¤l›k, Kültür, Sanat ve Do¤al Varl›klar› Koruma Vakf›'n› (Vak›f) kurmufltur.
konusunda hiçbir flikâyet gelmemesi, Tekfen Grubu'nun çal›flanlar›na karfl› objektif tutumun bir göstergesidir.
Çal›flanlar›m›z en de¤erli kayna¤›m›z, çal›flanlar›m›z›n kalitesi de ürün ve hizmet kalitemizin en büyük
güvencesidir. Onlar› seçerken gösterdi¤imiz özen geliflim programlar›nda da sürdürülmektedir. Bu programlar
çal›flanlar›m›z›n tak›m anlay›fl› içinde eflgüdümlü hareket edebilme, öneriler gelifltirme ve gerçekçi karar
verebilme becerilerini gelifltirmektedir. Çal›flanlar›m›zla iliflkileri yürütmek üzere flirketlerimizde ‹nsan
Kaynaklar› ve Personel Birimleri aktif bir rol üstlenmektedir.
16. Müflteri ve Tedarikçilerle ‹liflkiler Hakk›nda Bilgiler
fiirketimiz bir holding flirketi olmas› sebebiyle do¤rudan ticari faaliyetlerde bulunmamaktad›r. Ancak fiirkete
ba¤l› grup flirketlerinin faaliyet gösterdikleri alana göre, flirketlerle iliflkisi bulunan müflteriler, bayiler ve
tedarikçiler gibi menfaat sahipleri ile iletiflimine ve onlar›n memnuniyetine önem vermektedir.
Tekfen Vakf›
Vak›f;
• Her y›l maddi deste¤e ihtiyaç duyan 180 baflar›l› lise, üniversite ve lisansüstü seviyesindeki ö¤renciye
karfl›l›ks›z e¤itim bursu vermekte olup, bugüne kadar 1.000’in üzerinde ö¤rencinin mezun olmas›na katk›
sa¤lam›flt›r.
• Aralar›nda TEMA, Türkiye Aile Planlamas› Vakf›, ‹stanbul Kültür ve Sanat Vakf›'n›n da bulundu¤u pek
çok sivil toplum örgütünü desteklemenin yan› s›ra, 1992 y›l›nda kurulan Tekfen Filarmoni Orkestras›’n›
da gelifltirerek yaflatmaya devam etmektedir.
• Türkiye'nin do¤al, tarihsel, kültürel miras›n› korumak ve yeni nesillere aktarmak amac›yla Fatih Orbay'›n
“Anadolu'nun Çiçekleri” kitab›nda oldu¤u gibi çeflitli çal›flmalara destek sa¤lamakta ve yay›nlar
yapmaktad›r.
• Çeflitli ihtiyaçlar için sosyal yard›mlar yapmaktad›r.
Tar›m Grubumuzda, müflteri olsun olmas›n, internet üzerinden gelen tüm elektronik postalar›n yan›tlanmas›na
büyük özen gösterilmektedir. Müflterilerden elektronik posta veya telefonla gelebilecek flikâyet, öneri veya
teknik bilgi ihtiyaçlar› en k›sa zamanda yan›tlanarak çözüm üretilmektedir. Bayilerle bilgi ak›fl›n› sa¤lamak
ve iliflkileri en iyi flekilde yürütmek üzere periyodik olarak üst yönetimin de kat›ld›¤› bayi toplant›lar›
Tekfen'in topluma katk› sa¤layan faaliyetleri Vakf›n etkinlikleri ile s›n›rl› de¤ildir. Tekfen Grup fiirketleri,
faaliyet gösterdikleri sektörler ve co¤rafi bölgelerde, korumaya ve gelifltirmeye ihtiyaç duyulan konularda
üzerine düfleni yapmakta, yerel halk ve yönetimlerle iflbirli¤i halinde çal›flmalar›n› yürütmektedir.
düzenlenmektedir. Bu toplant›larda karfl›l›kl› bilgi al›flveriflinde bulunulmakta ve bayilerin karfl›laflt›klar›
sorun ve s›k›nt›lara çözüm yollar› aranmaktad›r. Toplant› esnas›nda yan›tlanamayan sorular var ise toplant›
Tekfen ‹nflaat ve Tesisat A.fi.
sonras›nda de¤erlendirilerek kendilerine bilgi verilmekte ve beklentileri karfl›lanmaktad›r. Bayi toplant›lar›n›n
Tekfen ‹nflaat ve Tesisat A.fi (Tekfen ‹nflaat), Sa¤l›k, Emniyet ve Çevre'ye (SEÇ) verdi¤i önem, sahip oldu¤u
know-how ve deneyim, üstlendi¤i projeleri zaman›nda teslim etme yetene¤i, etik ifl de¤erleri ve Avrupa
Birli¤i'ne uyumlu standartlar›yla uluslararas› flirketlerin müteahhitlik projelerinde güvenilir ifl orta¤›
konumundad›r.
yan› s›ra, y›l içerisinde baflta bölge müdürlü¤ü sat›fl ekibi olmak üzere, üst yönetimin bayileri yerinde ziyaret
etmesi yoluyla iliflkilerin s›cak tutulmas›na önem verilmektedir. Ayr›ca, nihai tüketiciyi bilgilendirmek ve
bilinçlendirmek üzere y›lda ortalama 30 adet e¤itim toplant›s› düzenlenmektedir. Bu toplant›larda fiirketin
akademik kökenli e¤itim dan›flmanlar› muhtelif tar›m uygulamalar› hakk›nda e¤itim vermektedir. Bu
toplant›lara ve e¤itimlere ek olarak, flirketin web sitesinde sürekli gelifltirilen ve çeflitlendirilen kapsaml›
gübreleme önerileri bölümü haz›rlanarak çiftçinin hizmetine sunulmaktad›r. Tar›m Grubumuz yurtd›fl›nda
bulunan tedarikçileri ile uzun y›llard›r süren güvenilir ve sa¤lam iliflkilere sahiptir. Tedarikçiler ile sürekli
olarak güncel ve ileriye yönelik piyasa flartlar› ve beklentiler konusunda fikir al›flverifli yap›lmaktad›r.
Taahhüt Grubumuzda, müflteri ve tedarikçilerin memnuniyetinin sa¤lanmas› için ürün, insan ve çevrenin
sa¤l›¤›na maksimum derecede önem verilmektedir. Ürünün kalitesi ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ile;
çal›flanlar›n, mal›n ve üçüncü flah›slar›n güvenli¤i OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemi ile;
çevrenin korunmas› ise ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi ile etkin olarak sa¤lanmakta ve sürekli olarak
iyilefltirilmektedir. Sürekli iyilefltirme çerçevesinde beraber çal›fl›lan tedarikçilerin de uygulanan yönetim
sistemlerine göre çal›flmas› ve kendilerini sürekli olarak gelifltirmeleri istenmektedir.
100
Tekfen ‹nflaat'›n ifl yapma anlay›fl›, afla¤›daki temel kurallar çerçevesinde y›llard›r korunmakta ve
gelifltirilmektedir:
• Genel faaliyetleri s›ras›nda çal›flanlara, üçüncü flah›slara, mala ve çevreye gelebilecek zararlar› asgari
düzeye indirmeyi hedefler.
• Faaliyetlerini gerçeklefltirirken toplumsal yarar ve çevre bilinciyle hareket eder; çevresel bilinç konusunda
yüksek standartlar uygulamay› hedefler.
• Çal›flanlar›n, müflterilerin ve faaliyet gösterdi¤i bölgede yaflayanlar›n sa¤l›¤›na ve haklar›na zarar
verebilecek çevresel kural ihlallerinden kaç›n›r.
• Faaliyet gösterilen tüm ifl alanlar›nda çal›flmalar›n›n çevre üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirecek
flekilde hareket eder ve çevre kirlili¤ini önleyici tedbirler al›r.
• Tekfen ‹nflaat yurtd›fl›nda faaliyet gösterdi¤i ülkelerin gelenek ve kültürlerine duyarl› davran›r, toplum
yap›s›na uyum gösterir ve sosyal çevre üzerinde olumsuz etki yapabilecek unsurlardan kaç›n›r.
• Faaliyetlerinde do¤al çevreyi oldu¤u gibi, arkeolojik, tarihi, mimari ve kültürel eserleri korumaya yönelik
tüm önlemleri al›r.
• Do¤al kaynaklar›n tüketimini asgari düzeyde tutar.
• Tekfen ‹nflaat, bünyesinde bulunan tüm iflyerleri ve yürütülen tüm projelerde, çevresel unsurlar ve
çevresel etkileri tespit eder, risk seviyelerini belirler. Belirlenen risk seviyelerini, uygulanan düzeltici
ve önleyici faaliyetler ile minimize eder.
• Topluma olan sorumluluklar› çerçevesinde e¤itime, çevre bilinci ve toplumsal bilinci art›rmaya yönelik
çal›flmalara, kamu yarar›na olan aktivitelere, kültürel ve sosyal sorumluluk projelerine destek verir.
101
Tekfen ‹nflaat, SEÇ performans› ile müflterilerinin, hissedarlar›n›n ve genel olarak toplumun güvenini
kazanmak, üst seviyedeki sosyal sorumluluk bilinci ile iflbirli¤ini destekleyen iyi bir komflu olmak ve
Toros Tar›m ayr›ca, üretim tesislerinin bulundu¤u Ceyhan ve Samsun'da çevre halk›n›n çocuklar›na yönelik
sürdürülebilir kalk›nmaya katk›da bulunmak hedefindedir.
çeflitli e¤itim etkinlikleri gerçeklefltirmektedir. fiirket, Ceyhan üretim tesisi yak›nlar›ndaki Toros ‹lkö¤retim
Okulu ile Toros Lisesi'nin kurulmas›na önayak olmufltur. Söz konusu okullar›n her türlü ihtiyaçlar› Toros
Tekfen ‹nflaat, çal›flmalar›nda e¤itime büyük önem vermektedir. 2008 y›l›nda toplam çal›fl›lan 55.523.483
Tar›m taraf›ndan karfl›lanmaktad›r. Buna ek olarak, Samsun üretim tesisi içerisinde kurulan e¤itim merkezinde
adam-saatin, 660.875 adam-saati e¤itim amaçl› kullan›lm›flt›r. Bir di¤er ifade ile 2008 y›l›nda toplam çal›fl›lan
Toplum Gönüllüleri Vakf› (TOG) iflbirli¤iyle çevre halk›n›n lise ça¤›ndaki çocuklar›na ücretsiz üniversiteye
zaman›n %1.19'u e¤itime harcanm›flt›r.
haz›rl›k kurslar› verilmektedir.
Tekfen ‹nflaat, uluslararas› alanda büyük baflar›lara imza atmaya devam etmifltir. 2008 y›l› içinde, International
Toros Tar›m, sektöre özgü bilimsel ve kültürel faaliyetlere de destek olmaya devam etmektedir. Bu kapsamda
Pipeline and Offshore Contractors Association’›n (IPLOCA) 2007 y›l› için vermifl oldu¤u “2007 IPLOCA
ülke tar›m›na yapm›fl oldu¤u katk›larla bilinen Bahri Da¤dafl Araflt›rma Enstitüsü taraf›ndan düzenlenen
Health and Safety Award” ödülü kazan›lm›flt›r.
“Tah›l Sempozyumu”na ve ‹zmir Ticaret Borsas› taraf›ndan gerçeklefltirilen, yarat›c› ve yenilikçi çiftçilerin
kat›ld›¤› “Tar›m›n Y›ld›zlar›” yar›flmas›na sponsorluk deste¤i vermektedir.
Tekfen ‹nflaat, projelerinde kay›p zamanl› kaza yapmadan çal›flarak, iflveren idarelerden afla¤›da detaylar›
verilen takdir ödüllerini alm›flt›r:
Toros Tar›m'›n biri Antalya Kumluca'da, di¤eri Mersin Erdemli'de bulunan iki Toros Evi'nde üreticilere teknik
bilgi ve destek verilmekte, uygulamal› olarak tohum performanslar›n› gözlemleme f›rsat› sunulmaktad›r.
• ACG Terminal Projesi'nde (Azerbaycan) kay›p zamans›z 32 milyon adam-saat ödülü;
Toros Evleri'nde hizmet veren ziraat mühendisi dan›flmanlar çiftçilerin üretime yönelik sorunlar›yla yak›ndan
• Kashagan Main Work Projesi'nde (Kazakistan) kay›p zamans›z 27 milyon adam-saat ödülü;
ilgilenmekte ve çözüm üretmektedirler.
• Samir Rafinerisi Yenileme Projesi'nde (Fas) kay›p zamans›z 17 milyon adam-saat ödülü;
• UOU ve UO1 Projelerinde (S. Arabistan) kay›p zamans›z 10 milyon adam-saat ödülü;
Toros Tar›m, Ceyhan tesislerinde kalite, çevre ve ifl güvenli¤i performans›n› uluslararas› standartlar
• Khurais Projesi'nde (S. Arabistan) kay›p zamans›z 5.5 milyon adam-saat ödülü;
do¤rultusunda gelifltirerek ISO 9001, ISO 14001 ve OHSAS 18001 sertifikalar›n› almaya hak kazanm›flt›r.
• Kashagan Endüstriyel Binalar Projesi'nde (Kazakistan) kay›p zamans›z 2 milyon adam-saat ödülü;
Böylece Toros faaliyetlerinin tamam›nda ifl güvenli¤i, çevresel etki ve kalite standartlar›n›n göz önünde
• Maritza Enerji Santrali Projesi'nde (Bulgaristan) kay›p zamans›z 2 milyon adam-saat ödülü;
tutuldu¤u belgelenmifltir.
• Harweel Boru Hatt› Projesi'nde (Umman) kay›p zamans›z 1.7 milyon adam-saat ödülü;
• Maaden Fosforik Asit Tesisi Projesi'nde (S. Arabistan) kay›p zamans›z 412 bin adam-saat ödülü.
Son olarak Toros Tar›m, Tekfen Vakf›'n›n cumhuriyetin 85. y›l kutlamalar› çerçevesinde gerçeklefltirdi¤i
“1 Güfte 12 Beste” projesine sponsorluk deste¤i vermifl ve ‹stiklal Marfl›m›z için 1921 y›l›nda aç›lan beste
Projelerimizde, ifl iskelelerinin tasar›m›, kurulmas› ve sökülmesi ile ilgili uygulamalar› ifl güvenli¤i normlar›
yar›flmas›na kat›lan bestelerden 12'sinin Tekfen Filarmoni Orkestras› taraf›ndan sanatseverlerle
içinde standartlaflt›rmak için “‹skele Güvenli¤i El Kitab›” Türkçe ve ‹ngilizce olarak; faaliyetlerimizde yayg›n
buluflturulmas›na maddi manevi katk›da bulunmufltur.
olarak kullan›lan ark kayna¤› ile ilgili temel bilgileri ve çeflitli test uygulamalar›na yönelik bilgileri içeren
“Ark Kayna¤›na Girifl” kitab› da Türkçe olarak haz›rlanm›fl, tüm proje ve iflyerlerimize da¤›t›lm›flt›r.
Tekfen Emlak Gelifltirme
Tekfen Emlak Gelifltirme, küresel ›s›nmaya karfl› önlem olarak daha az enerji harcayarak yap›lan ve daha
Tekfen Taahhüt Grubu, e¤itimli teknik ve idari personeliyle gerek ulusal, gerekse uluslararas› taahhüt
az enerji tüketen binalar infla etmek ve bu konuda sektörü bilgilendirmek üzere yeni kurulan Çevre Dostu
sektöründeki sayg›nl›¤›n› her geçen gün pekifltirmektedir. fiirket, ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi,
Binalar Derne¤i'nin kurucu üyeleri aras›nda yer alm›flt›r.
OHSAS 18001:2007 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemi ve ISO 14001:2004 Çevre Yönetim Sistemi
belgelerine sahiptir. Bu belgeler çerçevesinde çal›flanlar ve sistem sürekli ba¤›ms›z akreditasyon kurumlar›nca
denetlenmekte ve iyilefltirme programlar› yap›lmaktad›r.
Toros Tar›m
Toros Tar›m'›n kendi ticari faaliyet hedeflerinin yan›nda ana amaçlar›ndan biri de çiftçilikle geçimini sa¤layan
kesimin gelirini ve dolay›s›yla yaflam standard›n› yükseltmek ve böylece Türk tar›m sektörünün geliflmesine
katk›da bulunmakt›r.
Toros Tar›m, çiftçilerin her türlü sorun ve ihtiyaçlar›na çözüm getirmek amac›yla “Tarla Günü” etkinlikleri
düzenlemekte ve zirai tekniklerin gelifltirilmesi, ürün verimlili¤inin art›r›lmas› ve do¤ru gübreleme gibi
konularda y›llard›r düzenli olarak çiftçi e¤itim seminerleri gerçeklefltirmektedir.
Toros Tar›m'›n çiftçiye sundu¤u di¤er bir hizmet ise ücretsiz toprak analizidir. Bu hizmet sayesinde çiftçi,
üretmekte oldu¤u ya da üretmeyi hedefledi¤i ürün için tarlas›n›n toprak kalitesini ve böylece ürünün sa¤l›kl›
yetiflmesi için hangi besin maddelerine gereksinimi oldu¤unu ö¤renebilmektedir.
102
103
> Bölüm IV - Yönetim Kurulu
20. fiirketin Misyon ve Vizyonu ile Stratejik Hedefleri
20.1 Misyon ve Vizyonumuz
18. Yönetim Kurulu’nun Yap›s›, Oluflumu ve Ba¤›ms›z Üyeler
fiirketimizin vizyonu ve misyonu internet sitemiz vas›tas›yla kamuya aç›klanm›flt›r.
fiirketimizin iflleri ve idaresi Genel Kurul taraf›ndan seçilen dokuz üyeden oluflan Yönetim Kurulu taraf›ndan
yürütülmektedir. fiirketimiz Yönetim Kurulu'nda yer alan flah›slara iliflkin bilgiler afla¤›daki gibidir:
ADI SOYADI
GÖREV‹
Feyyaz Berker
Baflkan ve Murahhas Üye
Ali Nihat Gökyi¤it
Baflkan Vekili ve Murahhas Üye
Cansevil Akça¤l›lar
Baflkan Vekili ve Murahhas Üye
Ifl›k Zeynep Defne Akça¤l›lar
Üye
Murat Gigin
Üye
Dr. M. Ercan Kumcu
Üye
Dr. Rüfldü Saraco¤lu
Ba¤›ms›z Üye
Hasan S. Subafl›
Ba¤›ms›z Üye
fiefika Pekin
Ba¤›ms›z Üye
fiirketimizin 8 May›s 2008 tarihinde yap›lan Ola¤an Genel Kurul Toplant›s›'nda Yönetim Kurulu üyeli¤ine
seçilen Sn. Ayfle Leyla Akça¤l›lar'›n 13 Eylül 2008 tarihinde vefat etmesi sebebiyle, kendisinden boflalan
üyeli¤in bakiye dönemi için, yap›lacak ilk Genel Kurul toplant›s›nda Genel Kurul'un onay›na sunulmak üzere
Sn. Ifl›k Zeynep Defne Akça¤l›lar atanm›flt›r.
2008 y›l›nda Yönetim Kurulumuzun Murahhas Üye konumundaki mensuplar› d›fl›ndaki di¤er üyeler icrada
görev almayan kiflilerden oluflmufltur.
Yönetim Kurulu üyelerimizden Sn. Rüfldü Saraco¤lu, Sn. Hasan S. Subafl› ve Sn. fiefika Pekin, SPK Kurumsal
Yönetim ‹lkeleri'ne uygun olarak ba¤›ms›z niteli¤e sahip olup, her birinin ba¤›ms›z olduklar›na iliflkin yaz›l›
beyanlar› mevcuttur.
Ba¤›ms›z üyelerin Rapor tarihine kadar görev ald›klar› dönem içerisinde ba¤›ms›zl›klar›n› ortadan kald›racak
bir durum meydana gelmemifltir.
Yönetim Kurulu üyelerimizin fiirketimize ba¤l› di¤er grup flirketlerinde görev alabilmeleri amac›yla, fiirketimizin
y›ll›k ola¤an Genel Kurul Toplant›s›'nda Yönetim Kurulu üyelerimizin Türk Ticaret Kanunu'nun 334 ve
335'inci maddelerinde say›lan yasak ve tahditlere tabi olmayacaklar› karara ba¤lanm›flt›r. Bu çerçevede,
Yönetim Kurulu üyeleri Genel Kurul'ca karara ba¤lanan dönemde fiirket d›fl›nda baflka görevler almalar›na
iliflkin olarak herhangi bir s›n›rlamaya tabi de¤ildir.
19. Yönetim Kurulu Üyelerinin Nitelikleri
fiirketimizin Yönetim Kurulu üyeliklerine seçilen ba¤›ms›z ve di¤er üyeler, prensip olarak konusuna hâkim,
yüksek bilgi ve beceri düzeyine sahip, nitelikli, belli bir tecrübe ve geçmifle sahip olan kifliler aras›ndan
seçilmektedir. Bu çerçevede, Yönetim Kurulu üye seçiminde aranan asgari nitelikler, SPK Kurumsal Yönetim
‹lkeleri IV. Bölümünün 3.1.1, 3.1.2 ve 3.1.5. maddelerinde yer alan niteliklerle örtüflmektedir. Di¤er yandan,
fiirketimizin Ana Sözleflmesinde Yönetim Kurulu üye seçiminde aranacak asgari niteliklere iliflkin bir madde
bulunmamaktad›r.
Bugüne kadar Yönetim Kurulu üyeleri için bir e¤itim ve uyum program› uygulanmas› ihtiyac› olmam›flt›r.
Ancak bundan sonraki dönemlerde ihtiyaç duyulmas› halinde, Yönetim Kurulu’nda görev alacak üyeler için,
fiirketimiz Kurumsal Yönetim Komitesi taraf›ndan belirlenen hususlarda bir e¤itim ve uyum program›
uygulanmas› söz konusu olabilecektir.
104
Tekfen Grubunun Vizyonu;
Faaliyet gösterdi¤i Taahhüt, Tar›msal Sanayi, Emlak Gelifltirme ve Finans sektörlerinde Türkiye'nin at›l›mlar›n›
yönlendiren güçlerden biri olmakt›r.
Tekfen Grubunun Misyonu;
Grubun süregelen de¤erlerine ba¤l› kalarak, faaliyet alanlar›na iyi odaklanmak, bu alanlarda en kaliteli ürün ve
hizmet üretimini gerçeklefltirerek, lider ve akla ilk gelen kurum haline gelmek; bunu yaparken de müflterilerinden
tedarikçilerine, çal›flanlar›ndan hissedarlar›na ve topluma kadar tüm paydafllar› için de¤er yaratmakt›r.
20.2 De¤erlerimiz
Tekfen Holding A.fi., fiirketin 52 y›ll›k geçmiflinde oluflan ve tüm çal›flanlar› taraf›ndan benimsenmifl olan
de¤erlerine ba¤l› olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. fiirketimizin internet sitesinde de kamuya aç›klanm›fl
olan de¤erleri:
• En iyi bildi¤in ifli, en iyi flekilde yapmak,
• Memleketine faydal› olmak,
• Çal›flan›nla yan yana olmak,
• Az konuflmak, çok çal›flmak,
• Dürüst olmak, verdi¤in sözü ne olursa olsun tutmak,
• Uyumlu olmak, yürüdü¤ün yolda kimseyi darg›n b›rakmamak,
• H›rs›n akl›n önüne geçmesine izin vermemek,
• Tekni¤in ve bilimin gücüne inanmak (Bu ilkenin yans›mas› fiirketin isminden de görülmektedir),
• Do¤ay› ve çal›flan›n› korumak,
olarak ifade edilebilir.
20.3 Stratejik Hedefler
fiirketimiz Yönetim Kurulu yapt›¤› toplant›larda, üçer ayl›k dönemler itibariyle grup flirketlerinin bütçe
hedeflerine ba¤l› olarak performanslar›n› de¤erlendirilmekte ve takip etmektedir. Bu toplant›larda her bir
faaliyet grubunu temsilen en üst düzeyde yöneticilerin kat›l›m› sa¤lanmakta, son üç ayl›k döneme iliflkin
finansal ve faaliyet sonuçlar› bütçe ve di¤er hedef göstergelerle karfl›laflt›r›larak de¤erlendirilmekte, ayr›ca
faaliyet alan›nda ve stratejik konulardaki geliflmeler ›fl›¤›nda yeni öneriler gelifltirilmektedir.
21. Risk Yönetimi ve ‹ç Kontrol Mekanizmas›
fiirket Yönetim Kurulu mevcut ve potansiyel risklerin en aza indirilmesi amac›yla, bir risk yönetimi ve iç kontrol
mekanizmas›n›n oluflturulmas›ndan sorumludur.
fiirketimiz bir holding flirketi olmas› sebebiyle, mevzuat gere¤i mali tablolar› konsolide olarak düzenlenmekte ve
konsolidasyona tabi tüm flirketlerin finansal sonuçlar› ve performans› Holding düzeyinde kontrol ve takip edilmektedir.
fiirketimizde iç kontrol faaliyetleri sermaye piyasas› mevzuat› ve di¤er ilgili mevzuat çerçevesinde Denetimden
Sorumlu Komite'nin sorumlulu¤unda Holding Mali ve ‹dari ‹fller Direktörlü¤ü, Denetim Müdürlü¤ü ve Finansman
Koordinatörlü¤ü taraf›ndan gerçeklefltirilmektedir. Holding'e ba¤l› flirketlerimizin risk yönetimi ve raporlanmas›na
iliflkin faaliyetler öncelikle fiirketlerimizin ba¤l› oldu¤u Grup Baflkan Yard›mc›l›klar› düzeyinde takip edilmektedir.
Mali tablolar›n kamuya aç›klanmas› dönemlerinde, haz›rlanan mali tablolar Denetimden Sorumlu Komite'nin
kontrol ve onay›ndan geçerek fiirket Yönetim Kurulu'na sunulmaktad›r.
fiirketlerin faaliyet sonuçlar›, hedeflere ulaflma derecesi ve karfl› karfl›ya olduklar› risklere iliflkin tespit ve
raporlamalar, ilgili Grup Baflkan Yard›mc›lar›n›n kat›l›m› ile dönemsel olarak yap›lan Yönetim Kurulu toplant›lar›nda
de¤erlendirilmektedir.
105
22. Yönetim Kurulu Üyeleri ile Yöneticilerin Yetki ve Sorumluluklar›
25. Etik Kurallar
fiirketimiz Ana Sözleflmesine göre Yönetim Kurulu, Türk Ticaret Kanunu, Ana Sözleflme ve fiirket Genel Kurulu
taraf›ndan al›nan kararlarla kendisine verilen görevleri ifa ve icra eder. Yönetim Kurulu, Türk Ticaret Kanunu'nun
319'uncu maddesi hükmü gere¤ince yetki ve görevlerinin bir bölümünü ve flirketi temsil yetkisini, üyeleri aras›ndan
kurabilece¤i bir komiteye veya murahhas üye veya üyelere yahut müdür veya müdürlere devredebilir.
Tekfen Grubu genel kabul görmüfl etik kurallara ve ticari teamüllere önem vermekte ve gruba ba¤l› tüm
çal›flanlar›m›z›n fiirketlerin tüm paydafllar›yla olan iliflkilerinde bu kurallara uygun hareket etmesi hususuna
özen göstermektedir. fiirketimizin tüm çal›flanlar› taraf›ndan benimsemifl olan bu kurallar, ayr›ca SPK
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri kapsam›nda Yönetim Kurulumuz taraf›ndan yaz›l› hale getirilmifl ve Genel Kurul'un
onay› ile halka arza iliflkin izahnamede ilk defa kamuya aç›klanm›flt›r.
Her y›l yap›lan fiirket Ola¤an Genel Kurulu'ndan sonra yap›lan ilk Yönetim Kurulu toplant›s›nda Yönetim Kurulu
üyelerinin vazife ve selahiyetlerinin tayin ve tespiti yap›larak, bu husus tescil ve ilan edilir ve üyelerin vazife
ve selahiyetlerini gösterir sirküler tanzim edilir.
Tekfen Holding A.fi. etik kurallar›na flirketimizin internet sitesinden (www.tekfen.com.tr) ulafl›labilmektedir.
26. Yönetim Kurulu’nda Oluflturulan Komitelerin Say›, Yap› ve Ba¤›ms›zl›¤›
Bu çerçevede, 2008 y›l›nda Yönetim Kurulu üyelerimizden Sn. Feyyaz Berker, Sn. Ali Nihat Gökyi¤it ve
Sn. Cansevil Akça¤l›lar Murahhas Üye olarak tayin ve tespit edilmifltir.
fiirketin yönetim esaslar› her y›l Yönetim Kurulu kararlar› ile tayin, tespit ve ilan edilerek yürürlü¤e girmektedir.
23. Yönetim Kurulu’nun Faaliyet Esaslar›
fiirketimiz Yönetim Kurulu toplant›lar›n›n toplanma s›kl›¤› ile toplant› ve karar nisab›na iliflkin hususlar fiirketimiz
Esas Sözleflmesinde belirlenmifltir. Buna göre Yönetim Kurulumuz fiirket iflleri ve ifllemleri lüzum gösterdikçe
ve en az ayda bir defa toplanmaktad›r. 2008 y›l›nda gerçeklefltirilen 22 toplant›da toplam 32 adet karar al›nm›flt›r.
Yönetim Kurulu toplant›lar›n›n bafllayabilmesi için toplam üye say›s›n›n yar›s›ndan bir fazlas›n›n toplant›da haz›r
bulunmas› flart olup, kararlar toplant›da mevcut üyelerin ço¤unlu¤u ile al›nmaktad›r. Bunun d›fl›nda, üyelerden
herhangi biri müzakere talebinde bulunmad›kça Yönetim Kurulu kararlar›, üyelerden birinin muayyen bir hususa
dair yapt›¤› teklife di¤erlerinin yaz›l› muvafakatleri al›nmak suretiyle de verilebilir.
Yönetim Kurulu toplant›lar›n›n gündemi, Tekfen Holding Grup fiirketleri Baflkan›'n›n önerileri do¤rultusunda
Yönetim Kurulu Baflkan› ile görüflülerek belirlenmektedir. Toplant› gündemi ve gündeme iliflkin dokümanlar
Yönetim Kurulu sekreteryas› taraf›ndan haz›rlanmakta ve toplant› gününden en az 10 gün önce birer dosya
fleklinde üyelere ulaflt›r›lmaktad›r.
2008 y›l›nda yap›lan Yönetim Kurulu toplant›lar›n›n tamam›nda kararlar mevcudun oybirli¤i ile al›nm›fl oldu¤undan,
karar zapt›na geçirilen bir karfl› görüfl bulunmamaktad›r. Ancak böyle bir durumun oluflmas› halinde bu görüfllere
iliflkin gerekli tüm hususlar zab›tlara kaydedilecektir.
2008 y›l› içerisinde SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri'nin 2.17.4'üncü maddesinde yer alan gündem maddelerinin
görüflüldü¤ü 2 adet toplant› yap›lm›flt›r. Bu toplant›lara fiilen kat›l›m›n sa¤lanmas›na özen gösterilmektedir.
Komitelerin mevcut yap›lanmas›nda herhangi bir Yönetim Kurulu üyesi birden fazla komitede görev
almamaktad›r.
Denetimden Sorumlu Komite ve Kurumsal Yönetim Komitesi taraf›ndan yerine getirilecek faaliyetlere iliflkin
genel prosedürlerin belirlendi¤i “Görev ve Çal›flma Esaslar›” Yönetim Kurulumuzca onaylanarak yürürlü¤e
girmifltir. Komitelerin “Görev ve Çal›flma Esaslar›”, fiirketimiz internet sitesi (www.tekfen.com.tr) vas›tas›yla
kamuya duyurulmufltur.
Söz konusu komiteler, en az üç ayda bir olmak üzere y›lda en az dört kere toplanmaktad›r.
26.1 Denetimden Sorumlu Komite
Denetimden Sorumlu Komite Baflkanl›¤›’na Yönetim Kurulu Ba¤›ms›z Üyesi Sn. Rüfldü Saraco¤lu ile üyeli¤ine
icrada yer almayan Yönetim Kurulu Üyesi Sn. M. Ercan Kumcu seçilmifllerdir.
Denetimden Sorumlu Komite, Sermaye Piyasas› mevzuat›na ve bu düzenlemede yer alan esaslara uygun
olarak fiirketin muhasebe sistemi, finansal bilgilerin kamuya aç›klanmas›, ba¤›ms›z denetimi ve iç kontrol
sisteminin iflleyiflinin ve etkinli¤inin gözetiminde Yönetim Kurulu’na yard›mc› olmak, yapt›¤› de¤erlendirmeler
çerçevesinde tespit etti¤i hususlar› de¤erlendirerek Yönetim Kurulu’na raporlamakla görevlidir.
26.2 Kurumsal Yönetim Komitesi
Kurumsal Yönetim Komitesi Baflkanl›¤›’na Yönetim Kurulu Ba¤›ms›z Üyesi Sn. Hasan S. Subafl› ile üyeli¤ine
icrada yer almayan Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Murat Gigin seçilmifllerdir. Komite, Sermaye Piyasas› mevzuat›na
ve bu düzenlemede yer alan esaslara uygun olarak fiirketin SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri'ne uyumunu
izlemek, bu konuda iyilefltirme çal›flmalar›nda bulunmak ve Yönetim Kurulu'na öneriler sunmakla görevlidir.
Sermaye piyasas› mevzuat›n›n gerektirdi¤i hallerde, önemli Yönetim Kurulu kararlar› özel durum aç›klamas›
yoluyla kamuya aç›klanmaktad›r.
27. Yönetim Kurulu’na Sa¤lanan Mali Haklar
fiirketimizde Yönetim Kurulu üyelerinin a¤›rl›kl› oy hakk› ve/veya olumsuz veto hakk› gibi imtiyazlar›
bulunmamaktad›r.
fiirketimiz Esas Sözleflmesi uyar›nca Yönetim Kurulu üyeleri, Genel Kurul'un tespit edece¤i ayl›k veya y›ll›k
ücret veya her toplant› için muayyen bir ödenek al›rlar. fiirketimizin 8 May›s 2008 tarihinde gerçeklefltirilen
Y›ll›k Ola¤an Genel Kurul Toplant›s›'nda, Yönetim Kurulu Murahhas Üyelerine ayl›k 20.000 TL brüt, di¤er
üyelere ayl›k 5.000 TL brüt ücret ödenmesine karar verilmifltir.
24. fiirketle Muamele Yapma ve Rekabet Yasa¤›
Yönetim Kurulu üyelerimizin fiirketimize ba¤l› di¤er grup flirketlerinde görev alabilmeleri amac›yla fiirketimizin
y›ll›k ola¤an Genel Kurul Toplant›s›'nda Yönetim Kurulu üyelerimizin Türk Ticaret Kanunu'nun 334 ve 335'inci
maddelerinde say›lan yasak ve tahditlere tabi olmayacaklar› karara ba¤lanm›flt›r.
Mevcut durum itibariyle Yönetim Kurulu üyeleri, fiirketimizle bir ç›kar çat›flmas›na sebebiyet verecek herhangi
bir ifllem yapmamakta ve ayn› faaliyet konular›nda rekabet etmeye yönelik bir faaliyette bulunmamaktad›r.
106
fiirketimiz hisse senetlerinin halka arz sürecinde Yönetim Kurulu'nun 22.11.2007 tarihli karar› ile Denetimden
Sorumlu Komite ve Kurumsal Yönetim Komitesi olmak üzere iki adet komite oluflturulmufltur.
Ayr›ca, fiirketimiz Esas Sözleflmesinde, mevzuat ve Esas Sözleflme uyar›nca ayr›lmas› gereken karfl›l›klar
ile da¤›t›lmas› gereken tutarlardan sonra kalan kâr›n %2'sini aflmayacak oranda kâr pay›, Yönetim Kurulu'nca
uygun görülecek nispet ve esaslar dahilinde üyelere da¤›t›labilmektedir. 8 May›s 2008 tarihli Y›ll›k Ola¤an
Genel Kurul Toplant›s›'nda onaylanan kâr da¤›t›m teklifi uyar›nca Yönetim Kurulu üyelerine 2007 y›l›
kâr›ndan herhangi bir pay verilmemesi uygun görülmüfltür.
Yönetim Kurulu üyelerine sa¤lanan mali haklar›n tespitinde performansa dayal› bir ödüllendirme sistemi
uygulanmamakla beraber, kârdan pay da¤›t›lmas› esas olarak performansa dayal› bir ödüllendirme modeli
olarak kabul edilebilir. fiirketimizde herhangi bir Yönetim Kurulu üyesine ve yöneticilerine borç verilmemekte,
kredi kulland›r›lmamakta, üçüncü bir kifli arac›l›¤›yla flahsi kredi ad› alt›nda kredi kulland›r›lmamakta veya
lehine kefalet gibi teminatlar verilmemektedir.
107
> Tekfen Holding A.fi. Kâr Da¤›t›m Politikas›
fiirketimizin kâr da¤›t›m kararlar›, Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasas› Mevzuat›, Sermaye Piyasas›
Kurulu Düzenleme ve Kararlar›, Vergi Yasalar›, ilgili di¤er yasal mevzuat hükümleri ile fiirketimizin Esas
Sözleflmesi dikkate al›narak afla¤›daki esaslara göre belirlenecektir.
h) Temettü hesap dönemi itibariyle, mevcut paylar›n tümüne, bunlar›n ihraç ve iktisap tarihleri dikkate
al›nmaks›z›n eflit olarak da¤›t›l›r.
Senelik kâr›n, ortaklara hangi tarihte ve ne flekilde da¤›t›laca¤› Yönetim Kurulu'nun teklifi üzerine,
Genel Kurul taraf›ndan, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine ve Sermaye Piyasas› Mevzuat›’na uygun olarak
kararlaflt›r›l›r. Esas Sözleflme hükümlerine uygun olarak da¤›t›lan kâr geri al›namaz.
2- Kâr pay› ödemelerinin yeri ve zaman› hususunda Sermaye Piyasas› Kurulu düzenlemelerine uyulur.
1- Holding Esas Sözleflmesinin 28'inci maddesi çerçevesinde;
Holding'in genel giderleri ile muhtelif amortisman gibi ödenmesi veya ayr›lmas› zorunlu olan miktarlar ile
Holding tüzel kiflili¤i taraf›ndan ödenmesi zorunlu vergiler, hesap dönemi sonunda tespit edilen gelirlerden
indirildikten sonra, geriye kalan ve y›ll›k bilançoda gözüken net (safi) kârdan, varsa, geçmifl y›l zararlar›n›n
düflülmesinden sonra, s›ras›yla afla¤›da gösterilen flekilde tevzi olunur. Safi kâr›n taksiminde Sermaye
Piyasas› Kanunu ve Sermaye Piyasas› Kurulu tebli¤lerine uyulur.
Birinci Tertip Kanuni Yedek Akçe:
3- Holding Esas Sözleflmesinin 29'uncu maddesi çerçevesinde, Holding Genel Kurulunun ilgili y›lla s›n›rl›
olmak üzere Yönetim Kurulu’na yetki vermesi halinde temettü avans› da¤›t›labilir. Bu konuda Sermaye
Piyasas› Mevzuat›’na uygun hareket edilir.
> Risk Yönetimi ve ‹ç Kontrol
a) %5 kanuni yedek akçe ayr›l›r.
Tekfen Holding A.fi. yap›s› gere¤ mevzuata uygun olarak, mali tablolar›n› konsolide bazda düzenlemektedir.
Birinci Temettü:
b) Kalandan, varsa y›l içinde yap›lan ba¤›fl tutarlar›n›n ilavesi ile bulunacak mebla¤ üzerinden, Sermaye
Piyasas› Kurulu'nca saptanan oran ve miktar›n alt›nda olmamak kayd›yla en az %30 oran›nda birinci
temettü ayr›l›r.
c) Kalan›n en fazla %3'ü oran›na kadar k›sm› intifa senedi sahibi Tekfen E¤itim Sa¤l›k Kültür Sanat Ve
Taahhüt, Tar›msal Sanayi ve Emlak Gelifltirme ana faaliyet gruplar›, kendi iç kontrol sistemleri içerisinde
oluflturulmufl UFRS bazl› mali tablolar›n› çeyrek dönemler itibariyle haz›rlamaktad›rlar. Holding düzeyinde,
bahsi geçen gruplar aras› ifllemlerin eliminasyonu yap›lmakta ve konsolide mali tablolar oluflturulmaktad›r.
Konsolidasyona tabi olan tüm flirketlerin dönemsel finansal sonuçlar› ve performanslar›, ait olduklar› ana
faaliyet grubu baz›nda analiz edilmekte ve konsolide bazda mali raporlamaya tabi olmaktad›r.
Do¤al Varl›klar› Koruma Vakf›'na tahsis olunur.
d) Yukar›daki indirimler yap›ld›ktan sonra Genel Kurul, kalan kâr›n %2'yi aflmayacak oranda kâr
pay›n›n Yönetim Kurulu üyelerine (Yönetim Kurulunca uygun görülecek nispetler ve esaslar dahilinde)
da¤›t›lmas›na karar verme hakk›na sahiptir.
‹kinci Temettü:
e) Net kârdan, a, b, c ve d bentlerinde belirtilen mebla¤lar düflüldükten sonra kalan k›sm›, Genel Kurul,
k›smen veya tamamen ikinci temettü pay› olarak da¤›tmaya veya fevkalade yedek akçe olarak
ay›rmaya yetkilidir.
‹kinci Tertip Kanuni Yedek Akçe:
f) Türk Ticaret Kanunu'nun 466. maddesinin 2. f›kras›n›n (3) no.lu bendi ile ayn› maddenin 3. f›kras›
Tekfen Holding A.fi. iç kontrol faaliyetleri, mevzuat çerçevesinde, Denetimden Sorumlu Komite'nin
sorumlulu¤unda ve Mali ‹fller Direktörlü¤ü'nün koordinasyonunda yürütülmektedir. Üç ana faaliyet grubunun
risk yönetimi ve mali raporlamas›, ilgili Grup Baflkan Yard›mc›lar› düzeyinde takip edilmektedir. Mali tablolar›n
kamuya aç›kland›¤› çeyrek dönemlerde, konsolide mali tablolar Denetimden Sorumlu Komite'nin kontrol
ve onay›ndan geçerek fiirket Yönetim Kurulu'na sunulmaktad›r.
Oluflturulan Tekfen Grubu konsolide mali tablolar›ndan al›nan ciro, FAVÖK, net kâr, net iflletme sermayesi
ve net banka borcu gibi temel mali göstergeler, periyodik olarak raporlanmakta ve üst yönetim taraf›ndan
analiz edilmektedir. fiirketlerin faaliyet sonuçlar›, hedeflere ulaflma derecesi ve olas› risklere iliflkin tespit
ve raporlamalar, ilgili Grup Baflkan Yard›mc›lar›n›n kat›l›m› ile dönemsel olarak yap›lan Yönetim Kurulu
toplant›lar›nda de¤erlendirilmektedir.
Bahsi geçen mali tablolar ayn› faaliyet y›l› içerisinde periyodik olarak s›n›rl› ve tam kapsaml› ba¤›ms›z
denetime tabi olmaktad›r.
hükmü Holding hakk›nda uygulanmaz.
g) Yasa hükmü ile ayr›lmas› gereken yedek akçeler ayr›lmad›kça, Esas Sözleflme'de pay sahipleri için
belirlenen birinci temettü, nakden ve/veya pay biçiminde da¤›t›lmad›kça, baflka yedek akçe ayr›lmas›na,
ertesi y›la kâr aktar›lmas›na ve temettü da¤›t›m›nda kurucu ve adi intifa senedi sahiplerine, Yönetim
Kurulu üyeleri ile Holding'in memur, çal›flan, iflçilerine ve çeflitli amaçlarla kurulmufl olan vak›flara
ve benzer nitelikteki kifli/kurumlara kâr pay› da¤›t›lmas›na karar verilemez.
108
109