eren mörel timoçin

BARAJ VE HES
YAPILARINDA KULLANILAN
HİDROMEKANİK TECHİZAT
ÖRNEKLERİ
HAZIRLAYAN:
EREN MÖREL TİMOÇİN
BARAJ VE HES YAPILARI BAŞTA İNŞAAT
MÜHENDİSLİĞİ OLMAK ÜZERE MAKİNE
MÜHENDİSLİĞİ, ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ,
JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ, HARİTA
MÜHENDİSLİĞİ, MİMARLIK GİBİ BİR ÇOK
FARKLI UZMANLIK ALANLARININ ORTAK
ÇALIŞMASINI İÇEREN ÇOĞUL DİSİPLİNLİ
YAPILARDIR.
BARAJ VE HES YAPILARINDA KULLANILAN;
KAPAK
VANA
CEBRİ BORU
KALDIRMA ELEMANLARI
IZGARA GİBİ EKİPMANLAR
HİDROMEKANİK TECHİZATLAR
OLARAK ADLANDIRILMAKTADIR.
SU
YAPILARININ
HİDROMEKANİK
TECHİZATLARIN TASARIMI, İMALATI VE
MONTAJI TEMEL OLARAK MAKİNE
MÜHENDİSLİĞİ
SORUMLULUĞUNDA
YAPILMAKTADIR.
ÜLKEMİZDE BARAJ VE HES YAPILARINDA
KULLANILAN HİDROMEKANİK EKİPMANLARIN
TÜM MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ, İMALATI VE
MONTAJI TAMAMEN YERLİ TECRÜBE, İŞGÜCÜ
VE SERMAYE KULLANILARAK ,
YAPILABİLMEKTEDİR.
BU SUNUMDA; BARAJ VE HES YAPILARINDA
KULLANILAN VE HİDROMEKANİK TECHİZAT
KAPSAMINDA YER ALAN;
CEBRİ BORU
KAPAK
KALDIRMA EKİPMANLARININ
TASARIM, İMALAT VE MONTAJ
AŞAMALARINDAN ÖRNEKLER VERİLECEKTİR.
CEBRİ BORU
 TORUL BARAJI VE HES CEBRİ BORU HATTI
 ÇAP: 3600mm DÜŞÜ:364m
BARAJ GÖLÜ VE DİPSAVAK TECHİZATI
ARASINDA VEYA SANTRAL TÜRBİNLERİNDEN
ÖNCEKİ İLK AÇIK SU YÜZEYİ (REGÜLATÖR,
YÜKLEME HAVUZU VEYA DENGE BACASI)
ARASINDA KALAN BASINÇLI ORTAMDA SUYUN
ILETILMESINI SAĞLAYAN ATMOSFERE KAPALI
YAPILAR CEBRİ BORU OLARAK
ADLANDIRILMAKTADIR.
CEBRİ BORULAR YAPININ TASARIMINA VE
TÜRBİN SAYISINA GÖRE TEK HAT VEYA
PARALEL HATLARDAN OLUŞABİLİR. AÇIK SU
YÜZEYİNDEN TEK HAT OLARAK BAŞLAYAN
CEBRİ BORULAR SANTRAL GİRİŞİNDE
KOLLARA AYRILARAK BİRDEN DAHA FAZLA
TÜRBİNE BAĞLANABİLİRLER. BU AYRILMA
BÖLGESİ “BRANŞMAN YA DA PANTALON
BÖLGESİ” OLARAK ADLANDIRILMAKTADIR.
 OBRUK BARAJI VE HES BRANSMAN BÖLGESİ
 ÇAP: 7000/5000mm DÜŞÜ:102,6m
CEBRİ BORULAR VE BRANŞMANLAR
HESAPLAMALAR NETİCESİNDE SEÇİLEN,
UYGUN KALINLIKTA VE MUKAVEMETTE ÇELİK
SAC LEVHALARIN BÜKÜLMESİ VE DÜZ DİKİŞLİ
KAYNAKLI KONSTRÜKSİYONU VEYA SPİRAL
KAYNAKLI HAZIR BORULARIN YİNE KAYNAKLI
BİRLEŞTİRİLMESİ İLE İMAL EDİLİR.
CEBRİ BORULARI TEMEL OLARAK İKİ ÇEŞİDE
AYIRABİLİRİZ.
AÇIKTA CEBRİ BORULAR
GÖMÜLÜ CEBRİ BORULAR
CEBRİ BORU VE BRANŞMAN
PROJE ÖRNEKLERİ
ÜLKEMİZDE BULUNAN, TÜM MÜHENDİSLİK VE
PROJE ÇALIŞMALARI RONA ŞİRKETLER GRUBU
TARAFINDAN YAPILAN CEBRİ BORU VE
BRANŞMAN PROJELERİNDEN ÖRNEKLER
SUNULMAKTADIR.
4
4
4
2
2
2
8
8
8
4
4
4
4
4
14
8
8
8
8
8
8
10
10
6
A
A
10
10
10
10
10
10
10
10
8
8
8
8
8
8
8
8
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
11
80
00
80
00
B
16
00
0
22
91
0
16
00
0
32
00
0
10
16
00
0
70
90
9
80
00
80
00
31
31
3
36
43
7 .5
A
DET.I
(BAK 771-OET-04)
70
00
7
1 250 8.5
22
91
0
00
00
R4
74 129
E.T1 TUNELI
19
65
.5
70
90
8
A
3
4
47
79
4
2
54.5°
= 54 .5°
R = 40 000
T = 206 01 .5
R = 38 048
7000
32000
1
7000
32000
20 601 .5
52
91
8 .5
20
60
1 .5
7000
B
(BAK 771-OET-02)
32
00
0
7000
KM 0+ 243.917
54 .5 °
20
60
1 .5
(BAK 771-OET-03)
KM 0+ 231.409
74 129
KM 0+ 157.280
KM 0+ 000.080
A1 A2
PLAN
1 / 50 0
5
6
2 898 9.5
206 01.5
KM 0+ 260.398
CELIK KAPLAMA
BASLANGICI
E.T2 TUNELI
NOTLAR
- B U PROJENIN HAZIRLANMASINDA
SU- YAPI 2 54 - KI- 00 1, 00 2, 00 3, 00 4 VE 0 05
NOLU PAFTALARDAN YARARLANILM
ISTIR.
- TOPLAM AGIRLIK 32 308 14 KG. D
IR.
- C EB RI B ORUNUN B OYANAC AK YUZE YLERI B OYAMA ISLEMINDEN ONC E DSI
SARTNAMESINE
GORE KUMLANAC AKTIR.
- C EB RI B ORUNUN B OYAMA ISLEMI
B OYA TAB LOSUNA GORE YAPILAC AKTIR .
- C EB RI B ORUNUN B ETONA GOMULU
DIS YUZEYLERI B OYANMIYAC AKTIR.
NO
TARIH
REVIZYON
TASDIK MERC II:
YAPAN
KONTROL
TASVIP
DSI. BARAJLAR VE HES DAIRESI BAS
INC ELENDI
K.
TASDIK OLUNUR
MUTEAHHIT
DSI. V. B OLG
LIMAK
E MUDURLUGU/ ANKARA
TASVIP
KONTROL
INS. SAN. VE TIC . A.S.
TASVIP
ANKARA
3 230 81 4 KG
4
4
2
BOYA TABLOSU
BOYA SISTEMI
CINKOCA ZENGIN
EPOXY ASTAR BOYA
1x100
W
(
)
(
W
CEBRI BORU
IC VE DIS
YUZEYLERI
ARA KAT BOYA
KAT SAYISI x KURU
FILM KALINLIGI
)
EPOXY ARA KAT
BOYA
1x50
SON KAT BOYA
KAT SAYISI x KURU
FILM KALINLIGI
(
)
W
ASTAR BOYA
KAT SAYISI x KURU
FILM KALINLIGI
KOMUR KATRANLI
EPOXY SON KAT
BOYA
2x125 VEYA 1x250
TOPLAM
KURU FILM
KALINLIGI
(
W
UYGULAMA
YERI
400
)
500 0x30 B ORU
11
980 42
500 0x30 DIRSEK
10
1 650 16
771 - OET- 21
9
4 839 10
7 71- OET- 10
B RANSMAN
1
700 0x35 B ORU
1
700 0x35 B ORU
7
2 369 96
7 71- OET- 06
2
700 0x35 DIRSEK
6
5 172 38
7 71- OET- 09
1
700 0x35 B ORU
1
700 0x35 B ORU
4
82 89 1
7 71- OET- 08
2
700 0x35 DIRSEK
3
3 153 70
7 71- OET- 07
2
700 0x30 B ORU
2
5 178 45
7 71- OET- 06
1
2 750 26
7 71- OET- 05
P.NO
AGIRLIK KG
AGIRLIK KG.
2
P.ADEDI
700 0x30 DIRSEK
PARC ANIN ADI
8
5
3 462 92
1 921 88
RONA MAKINA SANAYI VE TICARET A.
7 71- OET- 08
S.
KIZILIRMAK OB RUK PROJESI
OBRUK BARAJI VE HES
7 71- OET- 08
ENERJI YAPILARI T1 VE T2 TUNELLE RI
CEBRI BORU VE BRANSMANI PLAN GOR
UNUSU
7 71- OET- 06
YAPAN
KAMIL B EKTAS
OLC
EK
ISARETLI
C IZEN
YASAR GUNGOR
TARI
H
22.10.19 98
KONTROL
AHMET AKYOL
RESI
M NO
771- OET- 01- R1
90
22
91
0
19
65
.5
70
00
37
.5
A
B
22
91
0
8
0
00
8
1
0
6
00
00
0
70
90
80
00
80
1
6
00
00
0
1
6
00
0
3
2
00
0
9
10
11
CEBRİ BORU VE BRANŞMAN
ÖRNEKLERİ
ÜLKEMİZDE BULUNAN, İMALATI VE MONTAJI
RONA ŞİRKETLER GRUBU TARAFINDAN
YAPILAN CEBRİ BORU VE BRANŞMAN
İMALATLARINDAN ÖRNEKLER
SUNULMAKTADIR.
MERCAN HES BRANSMAN
ÇAP: 2000/1600mm DÜŞÜ:260m
OBRUK BARAJI BRANŞMAN
 ÇAP: 7000/5000mm DÜŞÜ:102,6m
ÖZLÜCE BARAJI MANİFOLD
ÇAP: 6500mm DÜŞÜ:124m
ÖZLÜCE BARAJI ÇELİK
KAPLAMA
KAPULUKAYA BARAJI
BRANŞMAN
 ÇAP: 7000/4000mm
TORUL HES CEBRİ BORU
ÇAP: 3600mm DÜŞÜ:364m
SUATUĞURLU 5160 CEBRİ
BORU
DARICA HES CEBRİ BORU
ÇAP: 3100mm DÜŞÜ:332m
KOÇKÖPRÜ BARAJI 2500
BRANŞMAN VE CEBRİ BORU
KALE HES CEBRİ BORU VE
ŞAFT
ÇAP: 2500/3000mm DÜŞÜ:294m
KALE HES CEBRİ BORU VE
ŞAFT
ÇAP: 2500/3000mm DÜŞÜ:294m
KAPAKLAR
 CİNDERE BARAJI RADYAL KAPAKLARI
 R=15m L=10m H=12,9m
BARAJ VE HESLERDE HİDROMEKANİK TECHİZAT KAPSAMINDAKİ
KAPAKLAR AŞAĞIDAKİ DURUMLARDA KULLANILMAKTADIR.
 TAŞKIN KORUMA İŞLERİ,
 KORUMA EKİPMANI OLARAK (TÜRBİN MEMBASINDA ACİL
DURUM),
 REZERVUAR SU SEVİYESİNİN KONTROLU VE SABİT TUTULMASI,
 REZERVUARIN TEMİZLENMESİ,
 BARAJLARDA AKIŞ REGÜLASYONU
 BAKIM ÖNCESİ SUSUZLAŞTIRMA,
 DERİVASYON KONDUVİSİ TIKACI,
 SU ALMA YAPISI GİRİŞİ,
 SULAMA İŞLERİ- SU ALMA YAPISI, SEVİYE KONTROL VE
DAĞITIM İŞLERİ
 DİPSAVAK DEŞARJ KONTROLÜ
ÜLKEMİZDE ÇOĞUNLUKLA KULLANILAN KAPAK
TİPLERİNİ ŞU ŞEKİLDE SIRALAYABİLİRİZ;





BATARDO KAPAKLARI
KAYAR KAPAKLAR
RADYAL KAPAKLAR
SABİT TEKERLİ KAPAKLAR
KANAT KAPAKLAR
BATARDO KAPAKLARI
BATARDO KAPAKLARI GENELLİKLE KAPAKLARIN VEYA DİĞER
EKİPMANLARIN BAKIMLARINDA VEYA TAMİRLERİNDE
KULLANILIRLAR. BATARDO KAPAKLARI ;
 GİRİŞ KAPAKLARI MEMBASINDA
 DOLUSAVAK KAPAKLARININ MEMBASINDA
 DİPSAVAK YAPILARININ MEMBA VE MANSAPLARINDA
(MANSABINDAKİ SU SEVİYESİ KAPAK EŞİK SEVİYESİNDEN
DAHA YÜKSEKTE İSE)
 TÜRBİN MANSABINDA BULUNAN EMME BORUSUNUN İŞLETİMİ
SIRASINDA KULLANILIRLAR.
BATARDO KAPAKLARININ TASARIMLARI GENEL OLARAK KAYAR
KAPAKLAR İLE AYNIDIR. BU TİP KAPAKLAR, EĞİMLİ YUVALARIN
OLDUĞU VEYA AKIŞA KARŞI KAPATMALARIN GEREKTİĞİ BAZI
NADİR DURUMLAR HARİCİNDE, HERHANGİ BİR TEKER (KILAVUZ
TEKER HARİCİ) VEYA MAKARA İÇERMEZLER.
TASARIMDAKİ SIZDIRMALIK YÜKSEKLİĞİNE GÖRE, BATARDO
KAPAKLARI BİRDEN FAZLA PARÇADAN OLUŞABİLİRLER.
KAYAR KAPAKLAR
 KAYAR KAPAKLAR DÜZ GÖVDELİ KAPAKLAR
ARASINDA EN BASİT OLANLARIDIR. TEMEL OLARAK
YAPILARI, YANLARDA BULUNAN VE BETONA GÖMÜLÜ
KILAVUZLARDA HAREKET EDEBİLEN BİR KLAPEDEN
OLUŞUR. KLAPE, YÜK ALTINDA SIZDIRMAZLIK
SAĞLAYAN VE YAN KISIMLARDA BULUNAN KAYAR
YÜZEYLERDEN (GENELLİKLE METAL) VE YÜZEY
PLAKASINDAN OLUŞUR.
 AZ BAKIM GEREKTİRMELERİ, BASİT VE GÜVENLİ
YAPILARINDAN DOLAYI KAYAR KAPAKLAR SIKLIKLA,
SULAMA KANALLARINDA, KANALİZASYON
SİSTEMLERİNDE, DİPSAVAKLARDA VE KÜÇÜK GİRİŞ
YAPILARI İLE REZERVUAR SAVAKLAMADA
KULLANILIR.
RADYAL KAPAKLAR
RADYAL KAPAKLAR, SİLİNDİR ŞEKLİNDE EĞİMLİ
OLARAK BÜKÜLMÜŞ BİR YÜZEY PLAKASINDAN VE
YÜZEYİ YATAKLARA BAĞLAYAN VE HİDROSTATİK
YÜKÜ SABİT YATAKLARA AKTARAN RADYAL
DESTEK KOLLARINDAN OLUŞUR.
RADYAL KAPAKLAR ÇOĞUNLUKLA EĞİMLİ YÜZEY
PLAKASININ MERKEZİYLE AYNI NOKTAYA DENK
GELEN, YATAY BİR EKSEN ETRAFINDA HAREKET
EDERLER. BU YERLEŞİM SAYESİNDE YÜZEYE ETKİ
EDEN HİDROSTATİK KUVVETLER, KAPAK ÜZERİNE
HERHANGİ BİR AÇMA VEYA KAPATMA ETKİSİ
YAPMAKSIZIN DİREKT OLARAK DÖNME EKSENİNE
İLETİLİRLER.
TEKERLEKLİ KAPAKLAR
SABİT TEKERLEKLİ KAPAKLAR EN ÇOK
KULLANILAN KAPAK TÜRLERİDİR .YÜZEY SACI,
TEKERLEKLER, MİLLER VE SIZDIRMAZLIK
ELEMANLARINDAN OLUŞURLAR. GENEL OLARAK,
YÜZEY SACLARI YATAY KİRİŞLERLE
DESTEKLENMİŞ DÜZ BİR PLAKADAN OLUŞUR.
YÜZEYİN İKİ YANINDA, KİRİŞLERİN SON
KISIMLARINDA, KAYNAKLANMIŞ DİKEY
DESTEKLER BULUNUR. TEKERLEKLER, YATAY
EKSENDE DİKEY DESTEKLERE MİLLER YARDIMIYLA
BAĞLANIR. BARAJLARDA KULLANILAN SABİT
TEKERLEKLİ KAPAKLARDA, YAN KISIMLARDAN,
ALT EŞİKTEN VE SU SEVİYESİNİN KAPAK
YÜKSEKLİĞİNDEN FAZLA DURUMLARDA ÜST
EŞİKTEN SIZDIRMAZLIK SAĞLANIR.
KAPAKLAR İÇİN PROJE
ÖRNEKLERİ
ÜLKEMİZDE BULUNAN, TÜM MÜHENDİSLİK VE
PROJE ÇALIŞMALARI RONA ŞİRKETLER GRUBU
TARAFINDAN YAPILAN KAPAK SİSTEMLERİ
PROJELERİNDEN ÖRNEKLER SUNULMAKTADIR.
(SI ZDI RMAZLI K AÇI KLI GI )
CONTA YERLEŞİ M
PLANI
1/ 20
BOYA SİSTEMİ
B- B
GÖRÜNÜŞÜ
1/ 20
A- A KESİTİ
1/ 20
C- C KESİ Tİ
UYGUL A M A
YE R İ
AS T AR B OY A
KAT S AYIS I x K UR U
F İL M KAL INL IĞI

1/ 20
KAP AK VE
KAP AK YUV AS ININ
S U İL E T E M AS
E DE N YÜZ E YL E R İ
Ç İNKOC A Z E NG İN
E P OXY AS T AR B O YA
1x100
AR A KAT B OY A
KAT S AYIS I x K UR U
F İL M KAL INL IĞI

E P OXY AR A KA T
B OYA
1x50
S ON KAT B OY A
KAT S AYIS I x KU R U
F İL M KAL INL IĞ I

KÖM ÜR KAT R ANL I
E P OXY S ON KA T
B OYA
2 x 1 2 5 VE YA 1 x 2 5 0
T OP L AM
KUR U F İL M
KAL INL IĞI
Ğ
Ğ
Ğ

Ğ
Ğ
İ
400
İŞ
İ
İ
İ
İ
Ğ
Ğ
5
820
80
210
84
200
200
40
11700
P15
6
6
P28
P20
120
70
200
100
15x45°
15
2
2
P21
DETAY- III
1/ 5
990
1150
320
t=10
90
180
12000
1800
0
R10
90
11600
150
520
350
P29
50
7
t=10
6
10
206.15
11700
75
40
4
200
90
R15
P17
4
4
P19
20
P22
P18
P18
45
P14
50
12000
P19
35
22
180
280
135
130
530
280
130
4
P2
P30
350
DET.III
207.50
6
6
200
35
P4
P27
250
P2
350
50
200
100
300
P9
4
60
100
100
P10
40
2
2
20
35
P5
M20
260
207.50
22
P16
P2
P3
90
600
208.00
20
300
520
200
1150
50
50
25
208.00
250
100
P23
1500
600
B
12300
300
11600
250
600
250
L1
P24
150
75
L
6
6
P8
P25
300
75
4
350
P30
22
4
4
150
P26
P6
19030
37x500=18500
18x1000=18000
40
1800
P15
250
P27
188.47
17 0
20
55 0
Km0+005.45
Km0+003.65
Km0+002.904
20 0
P12
P13
P1
330
188.234
500
188.47
P2
Km0+005.09
486
250
188.50
250
60
DETAY- II
1/ 10
2866
300
B- B KESITI
C- C KESITI
L1
ADET
P11
280
200
24
P25
300
400
150
70
320
76
P28
1623
St.42
St.42
60
A- A KESITI
80
P2
4.70......................17500
21
Pasl.CELIK
78
2
25.120....................17500
20
St37.2
840
38
10.90.....................200
38
10.180....................210
2
L 100.100.10...............19030
17
St37.2
287
2
20.200....................19030
16
St37.2
1218
2
20.200....................19030
15
St37.2
1218
14
St37.2
1218
19
St37.2
18
20.200......................1903
0
26
St37.2
76
20......................340
13
20......................270
12
St.42
11
St37.2
36
10
Pasl.CELIK
38
20.200....................12200
9
St37.2
390
St37.2
661
24
L 60.60.6...................280
1
4.100.......................1177
1
0
St.42
21
33
NP I 300..................12200
8
-
-
7
-
70
10.120.....................270
6
St37.2
76
10.120.....................440
5
St37.2
76
10.120.....................250
4
St37.2
182
100
10.120.....................120
3
St37.2
115
592
20......................280
24
10.120.....................320
2
PARCANIN ADI
181
*
321
St.42
417
1
St37.2
74
P.NO
MALZEME
AGIRLIK KG
YAPI
246- DS- 110...116 NOLU
ILMISTIR.
LACAKTIR.
10682=42728 KG.DIR.
EN YUZEYLERI CINKOCA ZENGIN EPOX
Y
N KAT BOYA ILE BOYANACAKTIR
UZEYLERI BOYANMAYACAKTIR.
NO TARIH
REVIZYON
TASDIK MERCII:
YAPAN KONTROL TASVIP
DSI. B ARAJLAR VE HES DAIRESI B AS
K.
TASDIK OLUNUR
P5
120
20
4
4
4
20
80
80
P2
440
120
10
10
60
200
20
150
200
130
120
120
10
60
60
86
46
2
ASTAR VE KOMUR KATRANLI EPOXY SO
- KAPAK YUVASININ BETONA GOMULU Y
60
320
60
P2
20
P2
DSI. XXI. BO
NTF
INSAAT TICARET
LTD. STI.
ADANA
10
520
350
AKIS
C
1/ 25
114
St37.2
23
22
MUTEAHHIT
270
120
250
C
St37.2
24
20.....................450
20.....................120
P6
P4
250
1800
P9
25
NP U 300..................17566
4
80
P2
300
12300
L60.60.6.................300
2
76
INCELENDI
1150
12200
70
152
- KAPAK YUVASININ SU ILE TEMAS ED
60
P3
11770
DET.I
120
200
20
P10
102
- 4 ADET KAPAK YUVASI AGIRLIGI:4x
10
60
L
L
600
St.42
"
200
11600
250
320
35
L1
1/ 25
1/ 25
600
"
82
165
963
26
20....................290
200
350
12200
St37.2
St37.2
St37.2
4
MMT.
200
23x500=11500
Km0+005.09
B
350
300
10682 KG
71
5D
29
28
- BU PROJENIN HAZIRLANMASINDA SUPAFTALARDAN YARARLANILMISTIR.
- ADETLER 1 KAPAK YUVASI ICIN VER
- TOPLAM 4 ADET KAPAK YUVASI YAPI
P1
L 60.60.6
30
20...................215
NOTLAR:
2x 22
DET.II
680
152
27
P.ADEDI
187.904
R7177
80
NP U 200.................. 19030
1
30 0
40 0
188.47
140
215
L 60.60.6.................400
48
70 0
188.47
80
P29
M20 SOMUN
24
4
P10
24
290
2
2
P2
30 0
187.904
188.47
P3
P9
48
152
76
P26
76
140
P16
DET.IV
ADET
100
100
40
152
500
P27
A
200
1184
P18
P19
60
A
80
120
450
1/ 5
P14
P24
80
340
DETAY- IV
P17
P20
270
P22
P23
300
520
P28
P12
P13
280
1150
P24
P21
P20
1/ 10
350
L1
P11
DETAY- I
34x500= 17000
17566
17500
P21
19030
37x500=18500
P2
L
LGE MUDURLUGU/ AYDIN
KONTROL
TASVIP
TASVIP
MUHENDISLIK MUMESSILLIK TIC. LTD
. STI. ANKARA
AKKOPRU BARAJI VE H.E.S
DOLUSAVAK BATARDO KAPAKLARI
KAPAK YUVASI KOMPLE VE DETAYLARI
80
YAPAN
KAMIL BEKTAS
CIZEN
IBRAHIM AYGUN
KONTROL AHMET AKYOL
OLC
EK
TAR
IH
RESI
M NO
ISARETLI
10.11.1999
871- ADB- 01
4
31
1
34
29
24
11
1
11
30
A
3 44 4
17 1 6
300
26
26 35 23
110
2
25
16 74
29
A
11
10
58
60
80
28
20
23
G- G KESITI
16 15
300
590
550
11
22
10
78
20
24
30
2
9
130
150
9
150
34 3 2
1 7 16
DET.I
8
28
1 0 32 0
34 4 4
1
80
30
5
170
6
34
B- B KESITI
1/ 5
1/ 5
32 6 7 KG.
M30 SOMUN
35
1
M16 x6 0 C IVATA+ SOMUN
KILAVUZ TEKERLEK
34
33
4
22 0
4
1
M16 x3 0 C IVATA
80 MIL
1
2
4
KRANK
MIL
20 DIS SEGMAN
32
31
30
2
2
4
24
4
65
11
65
11
60
29
34
120
60
27
30
20
E- E KESITI
400
28
20
28
F- F KESITI
1/ 2 .5
6
33
20
30
40
30
140
2
1 70
1
3 00
1 / 2.5
A- A GORUNUSU
B
C
14
8
15
1
G
15
B
C
D
M3 0
SOL VIDA
200
22
26
DETAY- I
1/ 5
23
130
58
21
G
170
5
5
1
1
4
AYAR C IVATASI ( SOL VIDA)
AYAR C IVATASI ( SAG VIDA)
M8x1 5 SETUSKUR
2
2
YAYLI RONDELA A8
M8x1 5 C IVATA
2
2
RONDELA
YAYLI RONDELA A10
2
2
2
24
23
22
21
20
68 1 - AB K- 08
68 1 - AB K- 08
68 1 - AB K- 08
5D
-
19
18
5D
5D
68 1 - AB K- 08
-
M10 x6 0 C IVATA+ SOMUN
AGIRLIK
AGIRLIK KOLU
16
15
14
5
3
2
2
MIL
MANDAL TUTUC U
13
7
3
M8x1 GRESORLUK
30 DIS SEGMAN
3
2
5D
68 1 - AB K- 08
68 1 - AB K- 08
3
3
12
11
10
-
MIL
MANDAL
9
8
2
10
M10 x1 GRESORLUK
YAYLI RONDELA A16
M16 x2 5 C IVATA
7
6
5
1
MIL TUTUC U
MIL
4
3
9
3
2
1
P.NO
KANC A
YAKALAMA KIRISI
PARC ANIN ADI
68 1 - AB K- 07
68 1 - AB K- 08
68 1 - AB K- 08
4
4
-
17
10
TARIH
TASDIK MERC II:
68 1 - AB K- 07
68 1 - AB K- 08
68 1 - AB K- 07
68 1 - AB K- 08
5D
5D
74
2 88 6
AGIRLIK KG.
68 1 - AB K- 08
68 1 - AB K- 07
68 1 - AB K- 08
68 1 - AB K- 07
RESIM NO.
REVIZYON
YAPAN
KONTROL
TASVIP
DSI.BARAJLAR VE HES DAIRESI BSK.
INC ELENDI
20
3
7
60
10 0
80
100
4
ADATEPE BARAJI
5
DOLUSAVAK BATARDO KAPAKLARI
2
80
D- D KESITI
1/ 5
MANMARAS
TASVIP
TASVIP
RONA MAKINA SANAYI VE TICARET A.
S.
YAKALAMA KIRISI KOMPLESI
40
30
KONTROL
YET
YAPI END. VE TIC .
LTD. STI.
18
6
D.S.I. XX. B OLGE MUDURLUGU/ KAHRA
MUTEAHHIT
70
20 0
E
M3 0
SAG VIDA
2
25
58
150
150
150
6
F
F
185
60
19
11
35
5
AYAR C IVATASI ( SAG VIDA)
AYAR C IVATASI ( SOL VIDA)
68 1 - AB K- 07
5D
16
20
4
1
1
NO
10
150
20 0
12
20 0
250
3
3
14
13
1
27
26
68 1 - AB K- 07
68 1 - AB K- 08
1
17
E
MIL
AYAR SOMUNU
2
1
P.ADEDI
D
12
1 55
17
-
6
2
1 / 10
5
29
28
2
36
12
5D
5D
68 1 - AB K- 05
5D
C- C KESITI
YAPAN
K.B EKTAS
OLC EK
C IZEN
C .KARAGOZ
TARIH
2 2- 1 2 - 1 99 7
RESIM NO
681- ABK- 06
1/ 5
KONTROL
A.AKYOL
1/ 2 .5 - 1 / 5 - 1 / 10 - 1 / 20
DET.I
DET.II
KAPAK PROF İL KESITI
DET.III
DET.IV
DET.VI
DET.V
PLAN
DET.III
DETAY-III
D-D KESITI
X-X KESITI
DETAY-II
DETAY-I
DET.I
PROFIL KESIT
A-A KESITI
B-B KESITI
KAPAK ÖRNEKLERİ
ÜLKEMİZDE BULUNAN, İMALATI VE MONTAJI
RONA ŞİRKETLER GRUBU TARAFINDAN
YAPILAN KAPAK İMALATLARINDAN ÖRNEKLER
SUNULMAKTADIR.
TORUL BARAJI RADYAL KAPAK
 R=17m L=13,5m H=14,2m
BERKE BARAJI RADYAL KAPAK
 R=8m L=11,5m H=8,75m
AKKÖPRÜ BARAJI RADYAL
KAPAK
 R=19m L=11,6m H=13,9m
TAHTALI BARAJI RADYAL
KAPAK
 R=12m L=7,6m H=10,3m
ÖZLÜCE BARAJI CATERPILLAR
KAPAK
 L=5,5m H=8,6m
KÖKLÜCE BARAJI ENERJİ
GİRİŞ YAPISI KAPAĞI
SARIHIDIR REGÜLATÖRÜ VE
HES BARADO KAPAKLARI
 L=6m H=7,65m
LAMAS REGÜLATÖRÜ VE HES
İŞLETME ÇIKIŞ KAPAKLARI
 L=2m H=2m
TEFEN REGÜLATÖRÜ VE HES
ENERJİ GİRİŞ KAPAKLARI
 L=3,5m H=3,5m
YAVUZ REGÜLATÖRÜ VE HES
ENERJİ GİRİŞ KAPAKLARI
 L=3,4m H=3,4m
KALDIRMA TERTİBATLARI VE
VİNÇLER
 AKKÖPRÜ BARAJI 140TON VİNÇ ARABASI
BARAJ VE HES İLE İLGİLİ YAPILARDA KULLANILAN
EKİPMANLARIN MONTAJI, İŞLETMESİ VE BAKIMI
ESNASINDA KALDIRMA EKİPMANLARINA İHTİYAÇ
DUYULMAKTADIR. BU KALDIRMA EKİPMANLARI
TEMEL OLARAK İKİ AYRI SİSTEME AYRILABİLİR.
BUNLAR
GENEL
OLARAK
VİNÇ
OLARAK
ADLANDIRILAN KALDIRILACAK EKİPMANDAN AYRI
ÇALIŞAN KALDIRMA ELEMANLARI VE KALDIRMA
TERTİBATLARI
OLARAK
ADLANDIRILAN
KALDIRILACAK EKİPMANA ENTEGRE KALDIRMA
ELEMANLARIDIR.
VİNÇLER
İNSAN GÜCÜ İLE KALDIRILAMAYAN, TAŞINAMAYAN AĞIR
CİSİM VE YÜKLERİN ÇEŞİTLİ DÜZENEKLERLE
KALDIRILMASI, İNDİRİLMESİ VE/ VEYA YER
DEĞİŞTİRMESİ İÇİN KULLANILAN MAKİNELER GENEL
OLARAK VİNÇ OLARAK ADLANDIRILIR.
VİNÇLER TÜRLERİNE GÖRE ÜÇ GRUBA AYRILIRLAR.
A. Hareket kabiliyetlerine göre
A.1 Sabit Vinçler
A.2 Lastik tekerlekli vinçler
A.3 Paletli vinçler
A.4 Ray üzerinde yürüyen vinçler
B. Kaldırma kabiliyetlerine göre
C. Kumanda kabiliyetlerine göre
Baraj ve HES ile ilgili yapılarda kullandığımız vinçler;
Ray üzerinde yürüyen, halatlı ve elektrik kumandalı vinçlerdir.
Ray üzerinde yürüyen vinçler iki gruba ayrılır.
 Dört hareketli vinçler
Aşağı yukarı hareketlerden başka, köprü kirişi boyunca sağ ve
sol yönde hareket ederler (Monoray vinçler ve kedi arabalı
kaldırma makineleri)
 Altı hareketli vinçler
İlk grubun dört hareketinden başka, tüm sistem vincin
bulunduğu hol boyunca ileri ve geri hareket eder. Bu hareketi
köprü kirişlerinin her iki tarafında yer alan köprü yürüyüş
başlıkları sayesinde yapar. Köprü yürüyüş başlıkları üstten
binili veya asılı tip olabilir. Bu vinçler; Gezer köprü vinçler ve
portal vinçler olarak sınıflandırılabilir.
GEZER KÖPRÜLÜ VİNÇLER
RAY ÜZERİNDEKİ HAREKETİ, YÜKSEĞE
YERLEŞTİRİLMİŞ İKİ BAŞLIK KİRİŞİ
ARASINDAKİ KÖPRÜ KİRİŞİ
KONSTRÜKSİYONU İLE SAĞLANAN VE
VİNÇLERE GEZER KÖPRÜ VİNCİ
DENMEKTEDİR.
PORTAL VİNÇLER
KALDIRMA TERTİBATININ TAŞIYICI AYAKLAR
ÜZERİNE BAĞLANAN KÖPRÜ KİRİŞLERİ
ÜZERİNDE ÇALIŞTIĞI YARI AÇIK VEYA AÇIK
ALANLARDA YÜK TAŞIMA VE DEPOLAMA
İŞLERİ İÇİN KULLANILAN, DÜZ BİR ZEMİNE
DÖŞENMİŞ RAYLAR ÜZERİNDE ÇALIŞAN
VİNÇLER PORTAL VİNÇ OLARAK
ADLANDIRILMAKTADIR.
KALDIRMA TERTİBATLARI
BARAJ VE HES YAPILARINDA KULLANILAN
HİDROMEKANİK KAPAKLARIN KALDIRMA
TERTİBATLARI KULLANIM SİSTEMİ OLARAK
İKİYE AYRILMAKTADIR.
 EL KUMANDALI KALDIRMA TERTİBATLARI
 ELEKTRİK KUMANDALI KALDIRMA
TERTİBATLARI
KALDIRMA TERTİBATLARI İŞLETİM SİSTEMİ
OLARAK DA ÜÇE AYRILIR.
 MEKANİK KALDIRMA TERTİBATLARI
 HİDROLİK KALDIRMA TERTİBATLARI
 TAMBUR HALATLI KALDIRMA TERTİBATLARI
MEKANİK KALDIRMA TERTİBATLARI
KALDIRMA VEYA İNDİRME İŞLEMİNİN
REDÜKTÖRLÜ BİR ELEKTRİK MOTORUNA BAĞLI
BULUNAN VİDALI MİL SİSTEMLERİ İLE
YAPILMASI GENEL OLARAK MEKANİK
KALDIRMA TERTİBATLARI OLARAK
ADLANDIRILMAKTADIR.
HİDROLİK KALDIRMA TERTİBATLARI
KALDIRMA VEYA İNDİRME İŞLEMİNİN BİR
ELEKTRİK MOTORUNA BAĞLI BULUNAN HİDROLİK
SİLİNDİR VE MİL SİSTEMLERİ İLE YAPILMASI
HİDROLİK KALDIRMA TERTİBATLARI OLARAK
ADLANDIRILMAKTADIR.
İŞLETME YÜKSEKLİĞİNİN DAHA FAZLA OLDUĞU
VE İŞLETME SU YÜKLERİNİN FAZLA OLDUĞU ORTA
VE YÜKSEK DÜŞÜLÜ KAPAKLARIN İŞLETİMİNDE
KULLANILMAKTADIR.
TAMBUR HALATLI KALDIRMA
TERTİBATLARI
YÜKSEK DÜŞÜLÜ VE ÇOK AĞIR KAPAKLARIN
KALDIRMA TERTİBATI OLARAK KULLANILMAKTADIR.
BİR NEVİ SABİT VİNÇ SİSTEMİ OLARAK ÇALIŞAN
BU SİSTEMLER ÖZELLİKLE TEHLİKE KAPAĞI
OLARAK KULLANILAN ENERJİ GİRİŞ SERVİS
KAPAKLARININ VE RADYAL KAPAKLARIN KALDIRMA
TERTİBATLARINDA KULLANILMAKTADIR.
KALDIRMA TERTİBATLARI VE
VİNÇLERİN HESAP KRİTERLERİ
 VİNÇLER KAPASİTELERİNE GÖRE VE ÇALIŞMA
SINIFLARINA GÖRE SINIFLANDIRILIRLAR. ÇALIŞMA
SINIFI VİNÇ TASARIMININ İLK BELİRLENMESİ GEREKEN
KONUSUDUR. ÇALIŞMA SINIFLARI BELİRLENEN BİR
VİNCİN TASARIMINDA KULLANILACAK TÜM KATSAYILAR,
ARTIRIMLAR VE HESAP YÖNTEMLERİ BU ÇALIŞMA
SINIFINA ÖZEL OLARAK SEÇİLİR. ÇALIŞMA SINIFININ
BELİRLENMESİ İÇİN TÜM DÜNYADA KABUL GÖREN FEM
NORMLARINDAN YARARLANILABİLİR.
 FEM “FEDERATİON EUROPEENNE DE LA
MANUTENTİON” YANİ TÜRKÇE ADI İLE MALZEME
YÜKLEYİCİ VE STOKLAYICI EKİPMANLAR İLE İLGİLİ
AVRUPA FEDERASYONU’DUR.
FEM 9.511/86'YA GÖRE FEM GRUPLARI
1Em
1Dm
1Cm
1Bm
1Am
2m
3m
4m
5m
 BİR KALDIRMA VİNCİNİN FEM GRUBUNUN
YÜKSEK OLMASI, DAHA FAZLA YÜK
KALDIRMA KAPASİTESİNE SAHİP OLDUĞU
ANLAMINA GELMEZ, ANCAK OPERASYON
ÇEVRİMİNDE DAHA UZUN SÜRE OPERASYON
MODUNDA ÇALIŞABİLME KAPASİTESİNE
SAHİP OLDUĞU VE DİNAMİK KUVVETLERE
VE MAKSİMUM YÜKLERE ÇOK DAHA FAZLA
KARŞI GELEBİLECEĞİ ANLAMINA GELİR.
BİR KALDIRMA EKİPMANI VEYA VİNÇ
TASARIMINA BAŞLAMADAN ÖNCE
İHTİYAÇ DUYULAN TÜM TEKNİK
ÖZELLİKLER BELİRLENMELİ VE BUNA
GÖRE GEREKLİ HESAPLAMALAR
YAPILMALIDIR.
BU TEKNİK ÖZELLİKLER ŞU ŞEKİLDE ÖZETLENEBİLİR
 Vinç Ray açıklığı
 Ana kanca kapasitesi
 Yardımcı kanca kapasitesi
 Ana kanca üst limit
 Ana kanca alt limit
 Yardımcı kanca üst limit
 Yardımcı kanca alt limit
 Ana kanca kaldırma yüksekliği
 Yardımcı kanca kaldırma yüksekliği
 Ana kanca kaldırma hızı
 Yardımcı kanca kaldırma hızı
 Araba yürütme hızı
 Köprü yürütme hızı
 Vinç hol boyu
 Akım alma sistemi
 Besleme gerilimi
 Kumanda şekli
 FEM vinç sınıflandırması
KALDIRMA TERTİBATLARI VE
VİNÇLER PROJE ÖRNEKLERİ
TÜRKİYEDE HİDROMEKANİK KALDIRMA
TECHİZATLARININ PROJELENDİRME VE
TASARIM AŞAMASINDA TAMAMEN YERLİ
MÜHENDİSLİK HİZMETLERİNDEN
FAYDALANABİLİNMEKTEDİR. AŞAĞIDA
TASARIM VE PROJELERİ RONA ŞİRKETLER
GRUBU TARAFINDAN YAPILAN PROJE
ÇALIŞMALARINDAN ÖRNEKLER VERİLMİŞTİR.
KALDIRMA TERTİBATLARI VE
VİNÇ ÖRNEKLERİ
ÜLKEMİZDE BAZI ÖZEL REDÜKTÖRLER VE
HİDROLİK SİSTEMLER DIŞINDA KALDIRMA
EKİPMANLARININ TÜM MEKANİK VE ELEKTRİK
SİSTEMLERİ YERLİ İMALAT OLARAK
ÜRETİLEBİLMEKTEDİR. BU SUNUMDA RONA
ŞİRKETLER GRUBU TARAFINDAN YAPILAN VE
ŞUANDA İŞLETMEDE OLAN BAZI PROJELERİ
GÖRECEĞİZ.
AKKÖPRÜ BARAJI RADYAL
KAPAK KALDIRMA
DİCLE BARAJI RADYAL KAPAK
KALDIRMA
ÖZLÜCE BARAJI TEHLİKE
KAPAĞI KALDIRMA
TORUL BARAJI
AKKÖPRÜ BARAJI 140+25+10
TON SANTRAL GEZER KÖPRÜ
VİNCİ ARABASI
BERKE BARAJI VE HES
175+10TON SANTRAL GEZER
KÖPRÜ VİNCİ
DİCLE BARAJI VE HES 270+10
TON SANTRAL GEZER KÖPRÜ
VİNCİ
HAMZALI HES 80+50+10 TON
SANTRAL GEZER KÖPRÜ VİNCİ
OBRUK BARAJI VE HES
210+50+10TON SANTRAL
GEZERKÖPRÜ VİNCİ
DİCLE BARAJI 55 TON PORTAL
VİNÇ
OBRUK BARAJI 35 TON
PORTAL VİNÇ
TORUL BARAJI 160 TON
SANTRAL BİNASI PORTAL
VİNCİ
UZUNÇAYIR BARAJI VE HES
15 TON PORTAL VİNCİ
DARICA HES MONTAJ VİNCİ
DİĞER HİDROMEKANİK
TECHİZAT ÖRNEKLERİ
AKKÖPRÜ BARAJI VE HES
ENERJİ GİRİŞ IZGARALARI
KÖKLÜCE BARAJI IZGARALARI
ÇATALAN BARAJI 3500
KELEBEK VANA
İKİZDERE BARAJI 2100
KELEBEK VANA
AKKÖPRÜ BARAJI 2000
KONİK VANA
GEZENDE BARAJI 2200
KONİK VANA
AKKÖPRÜ BARAJI 1800*1800
SÜRGÜLÜ VANA
ÖZLÜCE BARAJI 2400*3000
SÜRGÜLÜ VANA
TÜRBİN SALYANGOZLARI
SONUÇ
HİDROMEKANİK EKİPMANLAR BARAJ VE HES
YAPILARININ CAN DAMARIDIR. TASARIM
AŞAMASINDAN MONTAJ AŞAMASINA KADAR HER
KADEMESİ ÇOK CİDDİ MÜHENDİSLİK BİRİKİMİ VE
ÇALIŞMASI GEREKTİRMEKTE, EN UFAK HATA
İNSAN HAYATINA KADAR VARAN CİDDİ KAYIPLARA
SEBEP OLABİLMEKTEDİR. BU SEBEPLE
HİDROMEKANİK YAPILARIN PROJELENDİRME VE
İMALAT İŞLERİ MUHAKKAK İŞİN CİDDİYETİNİ
BİLEN, ANLAYAN VE GEREKLİ DONANIMA SAHİP
MÜHENDİSLER VE FİRMALAR TARAFINDAN
YAPILMALIDIR.
TASARIM VE MONTAJ AŞAMALARINDA, BARAJ
YAPILARININ ÇOĞUL DİSİPLİNLİ YAPILAR
OLDUĞU GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULARAK,
FARKLI DİSİPLİNLERİN BİRLEŞME
NOKTALARINDA ( KAPAK YUVA PROJE VE
MONTAJI, VİNÇ YÜRÜME YOLLARI, YAKLAŞIM
MESAFELERİ GİBİ) MUHAKKAK İLGİLİ BİRİM
İLE KOORDİNE ÇALIŞILMALIDIR.
ÜLKEMİZDE UZUN YILLARDAN BERİ GELEN
TECRÜBELER IŞIĞINDA GEREK TASARIM
MÜHENDİSLİĞİ GEREK İMALAT MÜHENDİSLİĞİ
AÇISINDAN TÜM HİDROMEKANİK EKİPMANLAR
YERLİ İŞ GÜCÜ İLE ÜRETİLEBİLMEKTEDİR.
REFERANSLAR











RONA MAKİNE PROJE VE FOTOĞRAF ARŞİVİ—www.rona.com.tr
VİNÇ TEKNOBANK; BAYURSAN MAKİNA SANAYİİ VE LTD. ŞTİ.
ASME M11; STEEL PENSTOCKS AND TUNNEL LINERS
KYOKAİ, Suimon Tekkan ; TECHNİCAL STANDARDS FOR GATES AND
PENSTOCKS 1971
ERBİSTİ, Paulo C.F. ; DESIGN OF HYDRAULIC GATES
YILDIZ, Kadir; HİDROELEKTRİK SANTRALLER HESAP ESASLARI VE
PROJELENDİRİLMESİ, 1992
FEM NORMLARI; «Federation Europeenne De La Manutention»
GERDEMELİ ,Dr İsmail; TRANSPORT TEKNIĞINDE İLERI KONULAR; İTÜ
BAYUR ,M. Nevzat; VİNÇ SEÇİMİNDE FEM NORMLARININ ÖNEMİ; MMO
MÜHENDİS VE MAKİNA DERGİSİ CİLT 51; SAYI 610
KUTAY, Prof. Dr. M. Güven ; KRENLERDE ÇELIK KONSTRÜKSIYONLAR
KUTAY, Prof. Dr. M. Güven ; NASıL VINÇ YAPARıM