Pasif Ev Nedir - Blue`Safe Mavi Kale

PASİF EV MEDYA BİLGİ DOSYASI
Pasif Ev Nedir?
Pasif Ev, dünyada hızla yayılan bir trend haline geldi. Pasif Evin temelinde, ısıtma ve
soğutma için ortalama yüzde 90 daha az enerji kullanarak, en düşük yatırım maliyetleri ile en
yüksek konfor koşullarının oluşturulması yer alıyor. Pasif Ev’in en temel özelliği ise
metrekare başına yılda sadece 15 kwh enerji harcaması.
Enerji verimli, konforlu, sağlıklı, ekonomik ve çevreye duyarlı bir yapı standardını içeren
Pasif Ev; ısıtma enerjisi, iç hava değişimi, aydınlatma ve sıcak su için kullanılan tüm enerji
miktarını düşük tutmayı hedefleyen bir bütünü oluşturuyor.
Her ne kadar Pasif Ev olarak adlandırılsa da bu düşük enerji ihtiyaçlı binalar; ofis, hastane,
okul gibi amaçlara hizmet eden yapılar için de kullanılıyor. Pasif Ev kavramı sadece bir
standart değil aslında tam anlamıyla bir konsept oluşturuyor ve mimari proje ile iç içe geçmiş
komple bir dizaynı ifade ediyor. Daha çok yeni binalarda uygulanan Pasif Ev konsepti, aynı
zamanda yaşlanan binaların renovasyonlarında da uygulanabiliyor.
Pasif Ev Standardı, 1988 yılında Almanya’da, Prof. Dr. Bo Adamson ve Prof. Dr. Wolfgang
Feist tarafından hazırlandı. İlk Pasif Ev 1990 yılında Almanya, Darmstadt’da inşa edildi. 1996
yılında ise bu standardı teşvik ve kontrol etmek amacıyla Almanya’da Passive House Institute
(Pasif Ev Enstitüsü) kuruldu.
Pasif Evlerde ısıtma ve soğutma enerjisi tüketimi hemen hemen sıfır. Bu nedenle yüksek
enerji fiyatları Pasif Ev kullanıcılarını etkilemiyor. Ayrıca yalıtımı şartnamelere göre yapılmış
müstakil bir Pasif Ev, yılda ortalama 3 ton daha az karbondioksit salınımı gerçekleştiriyor.
Yeşil bina denince akla gelen LEED ve BREEAM sertifikaları yerine, Pasif Evlerde AB’deki
EN normları ön planda tutuluyor. Yeşil binalar daha çok çevre ile ilgili boyutlara değinirken,
Pasif Evler ise enerjiyle ilgili tüm kavramlarla ilgileniyor. Almanya’da bulunan Passive
House Institute, bu sertifikayı veren ilk ve Avrupa’da en çok tanınan kurum.
Pasif Ev Kriterleri
Pasif Ev standardına göre; bir binanın yıllık enerji harcamasının metrekare başına 15 kilowatt
saat, dış cephesindeki ısı iletkenlik değerinin de metrekarede 0,10–0,15 kilowatt saat olması
gerekiyor.
Pasif Evlerde, düşük enerji tüketim hedefinin sağlanması için ilk şart binanın dış cephesine iyi
bir ısı yalıtımı sistemi uygulanması. Bina dış cephesinde yapılacak ısı yalıtımının ısı
kayıplarını tamamen ortadan kaldıracak şekilde tasarlanması çok önemli. Bu yapılarda yüksek
performanslı ısı yalıtım malzemelerinin de seçilmesi gerekiyor. Isı yalıtımının, yapının tüm
detaylarında sürekliliğini koruması da büyük önem taşıyor.
Mükemmel bir ısı yalıtımıyla ısı kayıplarının yok edilmesi ve hava sızdırmazlığının
sağlanması Pasif Evlerin olmazsa olmaz koşulları arasında yer alıyor. Bu özelliklerinden
dolayı Pasif Evlerde ısıtma ya da soğutma sistemi kullanmaya gerek kalmıyor. Ancak yine de
gerek duyulursa güneş enerji panellerinden destek alınan bir ısıtma sistemi uygulanabiliyor.
Evin mimarisi de Pasif Evler için çok önemli. Evin mimari tasarımı yapılırken güneş
enerjisinin en efektif şekilde kullanılmasına dikkat edilmeli. Bu noktada güneş enerjisinin evi
kışın ısıtacak, yazın da ısıtmayacak şekilde mimari planın yapılması gerekiyor. Ayrıca binanın
kompakt bir yapısı olmalı, ısı köprülerinin oluşmayacağı şekilde dizayn edilmeli.
Isı yalıtımının yanı sıra ısı sızdırmayan enerji verimli pencereler kullanılması da Pasif Evlerin
bir başka şartı. Havalandırma sistemi de oldukça önemli. İyi tasarlanmış mekanik
havalandırma sistemleri sayesinde havalandırmadan kaynaklanan kayıplar yüzde 90’a varan
oranlarda azaltılabiliyor.
Tüm bu çalışmaların sonucunda evin hava sızdırmayan bir yapıya kavuşması gerekiyor. Bu
noktada dışarıdan içeriye hava girmesi önlendiği gibi, içeriden de dışarıya hava kaçması
engelleniyor.
AB ve Türkiye Kıyaslaması
Günümüzde enerji kaynaklarının tükenmeye başlaması, küresel ısınma gibi çevre sorunlarının
artması sonucu son yıllarda dünyada tasarruf politikaları öne çıkıyor ve bunlar büyük önem
taşıyor.
AB ülkeleri, 2019 yılından itibaren inşa edilecek olan tüm binaları Pasif Ev olarak yapmak
için bir anlaşma yaptı. Şu anda gerekli kanun, yönetmelik ve prosedürler üzerinde çalışıyorlar.
Dünyada birçok ülkede özellikle yeni yapılan tüm kamu binalarının tükettiği kadar enerji
üretmesi zorunluluk haline geliyor. Pasif Evin ilk yapıldığı yer olarak bu alanda en gelişmiş
ülke olan Almanya’da Pasif Ev sayısı 13 bini buluyor. Almanya’dan sonra en fazla Pasif Ev
inşa eden ülkeler; İskandinav ülkeleri ve Avusturya.
Almanya Darmstadt’a 1993 yılında yapılan ilk Pasif Ev, o dönemdeki standartlara göre, yüzde
90 daha az enerji kullanıyordu. Bugün aynı konsept ile ABD’de Minnesota’da yapılan bir
Pasif Ev, 2003 yılı Minnesota bina kodlarına göre yapılan bir evden yüzde 85 daha düşük
enerji tüketiyor. ABD’nin bütününe göre kıyaslandığında ise yüzde 75 ila yüzde 95 arasında
daha verimli bir yapı örneği oluşturuyor.
Pasif Ev konsepti İngiltere’de uygulandığında geçerli regülasyona göre yüzde 77 ve üzerinde
verimliliğe ulaşmak olası oluyor. Bir diğer örnek ise İrlanda’dan verilebilir. Tipik bir aile evi
Pasif Ev olarak tasarlanırsa evdekiler yüzde 85 daha az enerji ile bütün bir yılı geçirebiliyor.
Enerji tüketimindeki bu azalma karbon emisyonlarında ise yüzde 95’e varan düşüş ve ev
halkının dünya üzerinde karbon ayak izinin azalmasını sağlıyor.
Türkiye’de Pasif Ev kavramı yeni yeni gelişmeye başladı. Maalesef bu konuda Avrupa’nın
çok gerisinde kalan Türkiye, hala yalıtımsızlık sorununu çözmeye çalışıyor. Ülkemizde 19
milyon konutun yüzde 85’i hala yalıtımsız ve bu yüzden bu binaları ısıtmak ve soğutmak için
yüzde 50 daha fazla enerji tüketiyoruz. Yalıtımsızlık yüzünden her yıl ortalama 9 milyar 265
milyon doları havaya savuruyoruz. Çevreyi de hızlı bir şekilde kirletiyoruz. Buna karşın AB
ülkeleri yüzde 95’lere varan oranda düşük enerjiyle sıfır emisyon salınımını yakalayan Pasif
Evlere geçmiş durumda… Yani biz henüz yalıtım eksikliği sorununu çözememişken, Avrupa
ülkeleri neredeyse hiç enerji harcamayan, çevreci binalar inşa ediyor.
Yalıtımsız ve Kalitesiz Binalar Pasif Evlerden 20 Kat Fazla Enerji Tüketiyor
Ülke olarak ısınmak için bizden çok daha soğuk bir iklime sahip olan Almanya’nın 10 katı
kadar enerji tüketiyoruz. Ülkemizde binaların metrekare başına enerji tüketimi yılda 300-350
kilowatt saat arasında değişirken, Almanya’da bu rakam 30-60 kilowatt saat. Ülkemizdeki
mevcut yönetmeliklerle bu rakamın 120 kilowatt saate inmesi öngörülüyor. Teknolojik olarak
minimum enerji tüketmek söz konusuyken ülkemizdeki yalıtımsız ve malzeme kalitesi düşük
konutlarda Pasif Eve göre 20 kat daha fazla enerji harcanıyor.
Avrupa’daki evlerde yüzde 27, ticari binalarda ise yüzde 30 tasarruf potansiyeli bulunuyor.
Türkiye’deki yalıtımsız bina stoğunun yüzde 85 olduğu düşünüldüğünde ülkemizdeki tasarruf
potansiyelinin çok yüksek boyutlarda olduğu görülüyor. Buna rağmen Avrupa ülkelerinde kişi
başına ısı yalıtımı malzemesi tüketimi bizden 7 ila 10 kat fazla.
BLUE’SAFE MAVİ KALE’DEN
İZMİR URLA’DA TÜRKİYE’NİN İLK PASİF EVİ
Dünyada hızla gelişen Pasif Ev trendine Türkiye’den ilk örnek Blue’Safe Mavi Kale’den
geldi. Türkiye’nin içinde yaşanılan ilk Pasif Evi Blue’Safe Mavi Kale tarafından İzmir
Urla’da inşa edildi. 300 metrekare brüt kullanım alanı olan bu evin metrekare maliyeti bin 200
TL oldu. Pasif Ev’in yapı maliyetinin yüzde 5’i kadarıyla ısı yalıtımı yapıldı. Normal bir eve
kıyasla metrekare başına fazla gideri sadece 50 TL olan Pasif Ev’in ekstra giderlerinin amorti
süresi ise 5 yıl.
Türkiye’nin ilk Pasif Evinde, dış cephelerde Blue’Safe Mavi Kale paket sisteminde de yer
alan CE belgeli Dow Shapemate IB styrofoam ısı yalıtım levhaları ile 16 cm’lik yalıtım
sağlandı. Projenin temel duvarlarında 16 cm, zemin ve teraslarında ise 10 cm kalınlığında
Dow Roofmate XPS levha kullanıldı.
Isı yalıtım çalışmalarında, Kalekim ID sertifikasına sahip Kalefiks Isı Yalıtım Yapıştırıcısı ve
Kaleplast Isı Yalıtım Sıvası tercih edildi. Ayrıca Kalekim boya ürünleri de son aşamada
kullanılarak mükemmel bir yalıtım için gerekli tüm süreç tamamlandı.
Pasif Evlerde camların sızdırmaz olması gerekiyor. Urla’daki içinde yaşanılan ilk Pasif Evde
ısı geçirgenliği çok düşük olan camlar tercih edildi. Çift camın yanı sıra, argon gazının yer
aldığı iki katlı cam kullanıldı. Ayrıca Pasif Evlerde havalandırma sistemi de büyük önem
taşıyor. Kışın soğuk havanın, yazın da sıcak havanın içeriye girmesinin önlenmesinde ve
mekan sıcaklığının korunmasında, evin havalandırma sistemi devreye giriyor. Bu amaçla
Urla’daki Pasif Evde geri ısı kazanımlı havalandırma sistemi kullanıldı.
Urla’da inşa edilen Pasif Evde, teras çatıda uygulanan drenaj sistemi ile yağmur suyu bahçede
yer altına gömülen 20 tonluk su tankında toplanıyor. Tankın içinde yer alan mekanik bir
sistemle arıtılan su, bahçe sulamada, tuvaletlerde, çamaşır makinesinde kullanılıyor.
Pasif Evlerde evin mimarisi, enerji tasarrufu için son derece önemli. İzmir Urla’daki Pasif
Ev’de de yer ve yön sistemi, pencere genişlikleri ve açıları güneşin açısına göre saptandı.
Güneş enerjisinden sıcak su elde edilmesi için 10 metrekarelik solar paneller kullanıldı. Solar
paneller, evin sıcak su ihtiyacını karşılıyor. Ayrıca kış aylarında ek bir ısıtmaya gerek
olduğunda kalorifer sistemi için gerekli olan sıcak su da bu paneller sayesinde güneşten
kazanılıyor.
Pasif Ev’de enerji tasarrufu adına yapılan tüm uygulamalar sayesinde; yazın ve kışın evin iç
ortam sıcaklığı 20 – 26 C derece oluyor.
Fonksiyon olarak üç katlı planlanan Pasif Evin, ilk katı ofis ve teknik oda olarak kullanılıyor.
Orta ve üst katlar ise konut olarak tasarlandı. Şu anda evde Uğur Gül ve Gerd Ketelhake çifti
10 ve 1 yaşındaki çocuklarıyla birlikte yaşıyor.
Pasif Ev Tüm Kış Bir Ampulle Isındı
Bir binanın ısıtılması için yapılan enerji tüketiminin yılda metrekare başına 15 kilowatt saatin
altında kalması Pasif Ev standartları için gerekli bir ölçü. Türkiye’deki yalıtımsız binalarda ise
bu rakam yılda metrekare başına enerji tüketimi 300-350 kilowatt saate kadar çıkıyor.
Somutlaştırmak gerekirse, Pasif Evde ısıtma için herhangi bir harcama yapılmıyor. Evin
hava geçirmezliği sayesinde, evdeki enerji kaynakları örneğin ampul, bilgisayar ve hatta
evde yaşayan insanlar sayesinde ev ısınıyor.
Neden Urla?
Pasif Ev projesinin ilk olarak bir enstitü bünyesinde hayata geçirilmesi düşünülmüştü. Ancak
daha sonra yerleşik bir yaşam merkezinde inşa edilmesine karar verildi. Bunun nedeni Pasif
Ev’in normal bir konut gibi yaşanabilir ve konut inşa edecek herkes tarafından yapılabilir
olduğunu göstermekti. İzmir Urla’daki Pasif Ev projesi ile Pasif Evlerin veya düşük enerji
tüketen evlerin ülkemizde de çoğalması ve standart olması için ilk adım atılmış oldu.