Vaka Çalışması

INNOCASE, 2013-1-TR1-LEO05-47533
Rainer Schabereiter, brainplus-Projektmanagement Schabereiter
SONNENTOR’un Hikayesi
-Vaka Çalışması-
Bu vakada belirtilen bilgi ve görüşler yazara ait olmakla birlikte, Avrupa Birliği'nin resmi görüşlerini
yansıtmamaktadır. Avrupa Birliği kurumları, kuruluşları ile bu kurum ve kuruluşlar adına faaliyet
gösteren herhangi bir kimse, buradaki bilgilerin kullanımından sorumlu tutulamaz.
Bu proje T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı, AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığınca (Türkiye Ulusal Ajansı, http://www.ua.gov.tr)
yürütülen Hayatboyu Öğrenme Programı kapsamında ve Avrupa Komisyonu'ndan sağlanan hibeyle gerçekleştirilmiştir. Ancak burada yer alan
görüşlerden Türkiye Ulusal Ajansı veya Avrupa Komisyonu sorumlu tutulamaz.
Copyright © InnoCase Project members, 2015. All rights reserved. No unauthorized copying, reproduction or electronic storage of this material is
allowed without the express permission in writing of one of the InnoCase consortium members.
1
SONNENTOR'un Hikayesi1
“Neşenin doğal olarak büyüdüğü yer”
SONNENTOR pazarlama sloganı
4 Mayıs 2014: SONNENTOR 'un kurucusu ve başkanı olan Johannes Gutmann o gün telaş içindeydi.
Çek Cumhuriyeti sınırındaki sessiz sakin Waldviertel bölgesinde bulunan Sprögnitz adlı küçük bir
kasabada sahibi olduğu yeni çay lokali "Tee-Zeit" (Çay Vakti) ve organik kafe "Leibspeis" (Ağız
Tadı) adlı mekanların açılış seremonisi yapılacaktı. Seremoni büyük bir etkinliğe sahne olmuştu. Yerel
bir folk grubunun üyeleri ile yerel ve bölgesel yönetimlerin temsilcileri, şık takımlarını giyerek
Johannes Gutmann'ı tebrik etmeye hazırlanıyordu.
Şekil 1: Waldviertel bölgesinin coğrafi konumu (Kaynak: www.waldviertler-bilder.at)
Konukların arasında Çiftçi Kainz da vardı. Eski dostu Johannes'i görünce yüzünde bir gülümseme
belirdi. Johannes Gutmann bu özel günde bile Avusturya'ya özgü geleneksel deri (Lederhosen) bir
pantolon, havalı bir tişört ve kırmızı Waldviertler ayakkabılarını giymişti. Johannes, herkesten uzakta
odanın bir köşesine çelilmiş, kırışıklarla dolu ve güneşten yanmış yüzlü bu adamı şahsen selamladı.
Çiftçi Kainz, çok fazla ilgi çekmekten hoşlanmadığı için genelde kalabalıktan çekinen bir adamdı. Bu
iki dost her karşılaştığında, gözlerinde arkadaşlıktan da öte bir ilişkileri olduğunu ortaya koyan bir
pırıltı belirirdi.
Johannes Gutmann, 1985 yılının yağmurlu bir Cuma gününde, küçük bir çiftçi kasabası olan Drösiedl
'in eteklerinde yaşayan Kainz'in kapısını çaresizlik içinde çalmıştı. Bölgeye en yakın şehit olan
Zwettl'den otobüsle daha yeni dönmüş olan Gutmann, yanında sırt çantasından başka hiçbir şeyi
olmadan kapalı bir kapının önünde duruyordu. Viyana'da okuduğu ticari bilimler bölümünden yeni
ayrılmıştı. Bir trenin baş döndüren hızını bile yavaş bulan ve yerinde duramayan insanlarla dolu olan
başkentte yaşamak, Johannes'in kısa sürede başarılı bir şirket lideri olma hayallerini yerle bir etmişti.
1
Daha anlaşılır olması için, Johannes Gutmann'ın yaşamına ilişkin içeriğin bir kısmı değiştirilmiş ve/veya basitleştirilmiştir.
Biyografik bilginin bir kısmı şu kaynaktan alınmıştır:
Christine Haiden / Nina Roth: Auf der Sonnenseite. Leben und Genießen mit Kräutern und Gewürzen. Told by Johannes
Gutmann. St. Pölten/Salzburg: Residenz 2008.
2
Üniversitedeki takım elbiseli ve kravatlı öğrenciler, yüzeysel samimiyet gösterilerinde bulunan,
kendini beğenmiş akademisyenler de üst üste gelince, okuldan ayrılmaya karar vermesi sadece iki
hafta sürmüştü.
Gutmann bu şehirden kaçmak zorundaydı. Sonunda onu evine, Waldviertel'e getiren trene bindiğinde,
büyük şehrin karmaşasından başarıyla kaçmanın verdiği rahatlama duygusu, yerini geleceğine karşı
duyduğu endişeye bırakmıştı. Hepsinin ötesinde, taşrada çiftçilik yapan ancak ahlaki kavramları çok
net olan ailesine geleceğe yönelik en az bir umut verebilmek istiyordu. Johannes, beş kardeşin en
küçük olanıydı ve kasabada etkili konuşma ve hikaye anlatma yeteneğiyle tanınırdı. Kuşkusuz bunlar
kimsenin bir çiftçi çocuğundan beklemeyeceği yeteneklerdi.
O zamanlar yapısal olarak zayıflamış Waldviertel bölgesinin tipik kasabalarından biri olan memleketi
Brand kasabasında, fazla konuşan ve kasabadaki halka çok da iyi anlaşamayan başarısız bir öğrenciye
verilecek iş yoktu. Johannes Gutmann düpedüz bir kaçıktı. Daha doğrusu taşrada, geleneksel
beklentilere uymayan kişilere böyle denirdi. Gutmann da tam böyle biriydi. Doğayı çok sever, eski
baharatlara ve özelliklerine karşı büyük ilgi duyar ve yerel halk gibi giyinmezdi. Belki de bölgede
organik çiftçilik yapan tek kişi olan ve Pazar ayininden sonra kasabanın barlarında pek görünmeyen
Kainz'in kapısını çalmasının nedeni de buydu. Kainz, kasabada kimyasal gübre kullanmayı reddeden
tek çiftçiydi; bu yüzden de diğerlerinin alay konusu olmuş, bara gitmek yerine küçük arazisinde
dolaşmayı tercih eder olmuştu.
Şekil 2: Waldviertel bölgesine nüfus artışı (Kaynak: www.wvblog.at)
3
Ardından Johannes Gutmann'ın da kendi yoluna gitmesiyle, bu "kaçık" adam ekonomik ve yapısal
olarak az gelişmiş Waldviertel bölgesindeki ilk (finanse edilen) işini buldu. "On parmağında on
marifet" olan bu adam, bölgedeki turizmi geliştirme görevini üstlendi. İtalyan mantar meraklılarını ilk
defa Waldviertel'e getirmeyi başardı, "çiftlik tatilleri" fikrinin tanıtımını yaptı ve ilk kamp alanlarını
kurdu. Kariyeri daha sonra Gutmann'ı Schwarz ailesine ait "Zwettler" adlı bira üretim tesisine
sürükledi. Bölgeyi sık sık ziyaret ederek bir süre bira sattıktan sonra yerel hasatları koordine etmeye
başladı. Üstün çabası ve yaratıcılığı sayesinde, ilk frenk kimyonu tohumlarını satmaya başladı ve
ardından yavaş yavaş "baharat ve şifalı ot işlerine" girdi.
Sonra birden bire iş sözleşmesinin bir daha uzatılmayacağı haberini aldı. Gutmann bir kere daha işsiz
kalmıştı. Tam da ilk şifalı ot karışımlarını başarıyla geliştirmişken, onca emek verdiği bütün düzen alt
üst olmuştu. Yine yerle bir olmuştu ve sıfırdan başlamak zorundaydı. Ne yapması gerekiyordu?
Waldviertel'de doğmuş, ağzı laf yapmaktan başka bir yeteneği olmayan, frapan giyimli bir kaçık ne
yapabilirdi? Kasabasını çok seviyor, büyük bir şehre taşınmayı aklından bile geçirmiyordu. Fakat bu
gözlerden uzak kasabada nasıl iş bulabilirdi?
Waldviertel'in çayırlarında yaptığı bir gezinti sırasında arkadaşı Çiftçi Kainz ile karşılaştı. Bir kayanın
üzerine oturup, organik sebzelerini yetiştirdiği küçük tarlasında çalışan arkadaşını izlemeye koyuldu.
Tam da bu anda Gutmann'ın aklına bir fikir geldi. "Başkaları için yaptıklarımı, neden kendim için
yapmıyorum?" Böylece kendisine külüstür bir araba satın alıp kendi şirketini kurdu. Şirketin ismi ve
logosu için sembol olarak güneşi seçmişti. Çünkü eskiden, köylülere ait çiftliklerin büyük giriş
kapılarında güneş şeklinde oymalar olurdu.
Gutmann kendini işine adamıştı ve fikirlerle doluydu. Ama herkesin bildiği gibi, başarılı bir şirket
kurmak için bundan çok daha fazlası gerekiyordu. Gutmann bunun da farkındaydı. Bu nedenle
içlerinde Kainz'ın da bulunduğu beş çiftçiyi kasabanın barına davet ederek onlara ticari planını anlattı:
"Sizin de yardımınızla, baharat ve çay karışımları üretmek istiyorum. Kim bana katılmak ister?" Kainz
ve diğer iki çiftçinin de kabul etmesiyle birlikte, hiçbir hazırlık veya plan olmadan 1988 yılında
SONNENTOR kuruldu. Bu yeni ve alternatif konsept, yerel barlarda sohbetlerin baş konusu olmaya
başlamış, eski toprak çiftçiler Gutmann'ı küçümsemiş ve zaman zaman alay konusu haline getirmişti.
Fakat Gutmann yolundan dönmedi. Eski bir otobüsün ısıtma cihazını, otları için bir kurutma sistemine
dönüştürdü. Diğer üç çiftçi orakla tarladaki bitkileri biçerken, Gutmann düzenli olarak karışımları
almak üzere arkadaşlarına uğruyordu. Çiftçilere paralarını ödedikten sonra içinde karışımların olduğu
küçük paketleri satmaya başladı. Teslimat için kullandığı küçük kamyonetle birlikte, ürünlerini
tanıtmak için bir perakendeciden diğerine koşturuyordu. Birçok kereler, daha fazla ürün almak için
arkadaşlarına geç saatlerde uğradığı oluyordu. Bir araya gelip çay içerek aldıkları ilk olumlu
sonuçlardan ve yeni fikirlerden bahsettiler. Gutmann'ın şirketi, vizyonu ve hayali, yavaş fakat emin
adımlarla şekil almaya başlıyordu. Çiftçi arkadaşlarının da yardımıyla, büyük şeyler başaracaktı.
İşte o gün Gutmann, organik kafe ve çay lokalinin açılışı sırasında bu özel insanlarla göz göze geldi.
Kurt Kainz, diğer çiftçi arkadaşları, çalışanları ve dostlarının yüzlerindeki gülümseme, aralarında çok
derin bir bağlılık olduğunu ve kazandıkları başarıdan büyük keyif aldıklarını gözler önüne seriyordu.
4
Çalışan sayısı (Avusturya / Çek Cumhuriyeti)
Şekil 3: SONNENTOR çalışan sayısı (Kaynak: www.sonnentor.com)
5
SONNENTOR'un dönüm noktaları
1988
1992
2002
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
SONNENTOR şirketinin kurulması
SONNENTOR s.r.o. Çek Cumhuriyeti ortak girişiminin kurulması
Zwettl'de SONNENTOR organik pazarının kurulması
Krems'te SONNENTOR mağazasının kurulması
SONNENTOR Deneyimi'nin kurulması
SONNENTOR S.R.L. Romanya ortak girişiminin kurulması
Sprögnitz ile Engelbrechts arasındaki bitki yolunun açılması
SONNENTOR Shpk. Arnavutluk ortak girişiminin kurulması
Sprögnitz'de “Bio-Bengelchen” (Biyo-Afacan) bitki köyünün açılması
ilk SONNENTOR franchise mağazasının St. Pölten'de açılması
Linz, Salzburg ve Viyana'daki mağazalarla birlikte franchise ağının genişlemesi
"Drunter und Drüber" (Karmakarışık) adlı yeni depolama ve işleme tesisinin açılması
Wiener Neustadt'taki bir franchise mağazasının açılması
"Geist- und Genuss-Reich" (Ustalık ve keyif alemi) adlı yeni ticaret ve ofis binasının
açılması
Foto voltaj sisteminin faaliyete başlaması
Wels ve Münih'te franchise mağazaların açılması (ALMANYA)
Grazz ve Zwettl'de SONNENTOR mağazalarının açılması
Viyana'da bir franchise mağazanın açılması
Brno'da SONNENTOR mağazasının açılması (Çek Cumhuriyeti)
Litz, Kitzbühel ve Viyana'da franchise mağazalarının açılması
SONNENTOR Deneyimi'nin genişleyerek Sprögnitz'e açılması:
- Çay lokali "Tee-Zeit"
- Organik kafe "Leibspeis"
Çalışanlar için "Sonnenscheinchen" (Minik gün ışığı) adlı çocuk bakım tesisinin
açılması
Seminer olanakları ve programlar (alternatif yönetim, bitki kursları, vb.)
Şekil 4: SONNENTOR'un dönüm noktaları (Kaynak: www.sonnentor.com)
6