Dünya`da ve Türkiye`de Veteriner Hekimliği İcrası ve Eğitimi
Transkript
Dünya`da ve Türkiye`de Veteriner Hekimliği İcrası ve Eğitimi
Veteriner Hekim Öğrenci Diyaloğu 2-5 Mayıs Ankara Dr. Mustafa ALTUNTAġ Uzman Veteriner Hekim Veteriner Hekim; Kimdir? Veteriner Hekim; 6343 Sayılı Yasa Veteriner Fakültesi Diploması olanlar Veteriner Fakültelerinden veya denkliği YÖK tarafından tasdik edilmiş yabancı veteriner okullarından diploma almış olanlara Veteriner hekim denir. 14:34 3 Veteriner Hekim; Kimler mesleği icra edebilir? 14:34 4 Veteriner Hekim; 6343 Sayılı Yasa Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı T.C. vatandaşı olan ve sahip oldukları diplomaları Tarım Bakanlığına tescil ettirilmiş bulunan her veteriner hekim mesleğini bu kanun hükümleri dahilinde serbestçe icra edebilir. 14:34 5 Veteriner Hekim; 6343 Sayılı Yasa Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına,Türk Veteriner Hekimleri Birliği İle Odalarının Teşekkül Tarzına Ve Göreceği İşlere Dair Kanun (18Mart1954) TVHB Uygulama Yönetmeliği Muayenehane ve Poliklinik Yönetmeliği Hayvan Hastaneleri Yönetmeliği Veteriner Teşhis ve Analiz Laboratuvarları Yönetmeliği Veteriner Tıbbi Ürünler Hakkında Yönetmelik … 14:34 6 Veteriner Hekim; Ne iş yapar? 14:34 7 Veteriner Hekim; 6343 Sayılı Yasa • Hayvan muayene/tedavi • Hayvanları muayene, tedavi etmek, gerektiğinde uzman veteriner hekime müracaatı tavsiye etmek, •Rapor vermek • Hayvanların özellikleri ve sağlık durumları hakkında rapor vermek; •Hayvansal ürün ve yemlerin muayenesi • 14:34 Hayvanlarından elde edilen gıdai, sınai maddelerle mamullerini, yem maddelerini muayene ve ihtisas sahibi ise tahlil etmek; 8 Veteriner Hekim; 6343 Sayılı Yasa •Aşı,biyolojik madde muayene/rapor • Veteriner hekimlikte tatbik olunan her türlü aşı, serum, biyolojik maddelerle müstahzaratı muayene, tahlil etmek, rapor verebilmek; •Salgın hastalıkları ihbar/ tedbir • 14:34 Hayvancılığın ıslah ve gelişmesini engelleyecek hareketleri ve bulaşıcı hayvan hastalıkları gördüğünde en kısa zamanda resmi makamları haberdar etmek ve yayılma arz eden olaylarda derhal önleyici tedbirlere girişmek, 9 Veteriner Hekim; 6343 Sayılı Yasa •Zootekni yetkisini kullanmak • Zootekni alanında sahip olduğu ilmi yetkisini kullanmak. •İlaç satmak • 14:34 Hayvan hastalıklarında kullanılan her nevi ilaç aşı, serum, müstahzar ve biyolojik maddeleri satabilmek; (5996 Sayılı Yasa) 10 Veteriner Hekim; 6343 Sayılı Yasa 5996 Sayılı Yasa 5199 Sayılı yasa … •Hayvan yetiştirme ve ıslahı •Hayvan Sağlığı •Hayvan refahı •Gıda güvenliği •Veteriner halk sağlığı •Çevre sağlığı •Yaban hayatı 14:34 11 Veteriner Hekim; Çalışma alanları Bakanlıklar Üniversiteler/Araştırma Endüstri / Ticaret (İlaç,Gıda,Yem) Tarım/Hayvansal Üretim Serbest 14:34 12 Veteriner Hekim; Yetiştirme / Islah • Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Hayvan Sağlığı Gıda Güvenliği Veteriner Halk Sağlığı • Sağlık Bakanlığı • Belediyeler / yerel yönetimler Hayvan Refahı Çevre Sağlığı • Orman ve Su İşleri Bakanlığı Yaban Hayatı 14:34 13 Veteriner Hekimlerin Hizmet Verdiği Kurumlar • • • • • • • • • • • • • • • Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Sağlık Bakanlığı/Hıfzısıhha Orman ve Su İşleri Bakanlığı Belediyeler/Yerel yönetimler Tarımsal KİT’ler (TİGEM,EBK) Üniversite/akademik yapı Türk Silahlı Kuvvetleri Hayvanat Bahçeleri/Deney Hayvanları/Deneme çiftlikleri İçişleri Bakanlığı Bankalar At yarışları/Atlı spor/Hipodrum/TJK Haraları MEB/Hayvan Sağlığı Meslek Liseleri TAEK/Nükleer Araştırma Enst. TUBİTAK …. Veteriner Hekim; Çalışma alanları Bakanlıklar Üniversiteler/Araştırma Endüstri / Ticaret (ilaç,Gıda) Tarım/Hayvansal Üretim Serbest 14:34 15 Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Düzenleyici birimler Resmi Veteriner Hekim Üretim, Islah, Araştırma Tarımsal Yayımı Geliştirme Projesi (Tar-Gel) Yetkilendirilmiş Veteriner Hekim Tarım Sigortaları / Sigorta Eksperliği Serbest Tarım Danışmanları / Danışmanlık şirketleri Sorumlu Veteriner Hekim(ilaç, gıda, pet satış v.b) 5996 Sayılı Yasa Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu Resmi Veteriner Hekim; 14:34 Bulaşıcı Hayvan Hastalıklarının Kontrolü, tazminatlar Hayvansal Yan Ürünlerin (Gıda dışı) kontrolü Hayvanların Tanımlanması,Kayıt,Sevkler, Satış Yerleri kontrolü Hayvan Refahı ve Zootekni Veteriner Sağlık Ürünlerinin Onayı,satışı, tanıtım ve uygulaması Gıda/Yem Güvenliği, Gıda Kodeksi, Etiketleme ve İzlenebilirlik, İthalat ve İhracatta Resmî Kontroller, Gümrükler ve Sınır Kontrol Veteriner Hizmetleri ile İlgili Faaliyet Onayları>>> 17 Veteriner Hizmetleri ile Ġlgili Faaliyet Onayları/Denetimleri 5996 Sayılı Yasa Muayenehane,klinik, poliklinik, hayvan hastanesi, Ev ve süs hayvanı satış yerleri, Hayvan eğitim ve barınma yerleri, otel hizmeti veren hayvan bakımevleri, Hayvan pazar ve borsaları, Damızlık kümes ve kuluçkahaneler, Hayvan hastalıkları teşhis, analiz ve üretim laboratuvarları Deney hayvanı üretici ve tedarikçileri 14:34 18 Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Düzenleyici birimler Resmi Veteriner Hekim Üretim, Islah, Araştırma Tarımsal Yayımı Geliştirme Projesi (Tar-Gel) Yetkilendirilmiş Veteriner Hekim Tarım Sigortaları / Sigorta Eksperliği Serbest Tarım Danışmanları / Danışmanlık şirketleri Sorumlu Veteriner Hekim(ilaç, gıda, pet satış v.b) 14:34 19 Veteriner Hekim; Çalışma alanları Bakanlıklar Üniversiteler/Araştırma Endüstri / Ticaret (İlaç,Gıda/Yem) Tarım/Hayvansal Üretim Serbest 14:34 20 Veteriner Hekim; Dünyada Veteriner Hekimlik ABD AB Diğer Ülkeler 14:34 21 ABD Veteriner Hekim 2006 Erkek Kadın Toplam Toplam Erkek Kadın 84 946 Toplam 98 083 AVMA Üye Aktif 43 112 38 356 81 468 43 194 49 353 92 547 Özel %55.1 %44.9 56 092 % 49 % 51 63 124 48.4 51.6 66.2+10,1 43 57 67,2+9,7 13 789 % 51,8 % 48,2 15 586 Ev Hayvanları % Kamu 14:34 2011 % 58.7 % 41.3 22 ABD Veteriner Hekim USDA –ABD Tarım Bakanlığı APHĠS/VS-Hayvan ve Bitki Sağlığı/Veteriner Servisi Resmi Veteriner Hekimler Akredite Veteriner Hekimler FSĠS-Gıda Güvenliği ve Denetimi Servisi Gıda Denetçisi, tam gün Gıda Denetçisi, part time Gıda Güvenliği/Halk Sağlığı Uzmanı 14:34 23 ABD Veteriner Servisi; Akredite Veteriner Hekimlik Temel Oryantasyon Programı Unsurları: Federal hayvan sağlığı yasa, yönetmelik ve kurallar; Hayvanların eyaletler arası hareketi; Hayvanlar için ithalat ve ihracat gereksinimleri, USDA(ABD Tarım Bakanlığı) hayvan hastalıklarının eradikasyonu ve kontrol programları; Hastalığın tanısı, Laboratuar teyit desteği; Akredite veteriner hekim etik ve mesleki sorumlulukları; Uluslararası hayvan hastalıkları farkındalık; Hayvan sağlığı için acil durum yönetimi Veteriner akredite görevlerini yerine istediği Eyalet ile ilgili hayvan sağlığı işlemleri, sorunları ve bilgi kaynakları. Ġlk Akreditasyon Eğitimi Farklı konularda 14 ayrı sınav,%80 Başarı >İAT Belgesi 14:34 24 ABD Veteriner Hekim Eğitim;L>3+1, MS>2, PhD>4 veya 6 yıl>PhD Akreditasyon Sürekli eğitim •AVMA Yıllık Kongresi (Buluşması) •JAVMA Eğitim Olanakları •Toplantılar ve CE (Sertifika programları) Denklik eğitimi •Yabancı Veterinerlik Mezunları için Eğitim Komisyonu ® (ECFVG) Uzmanlaşma • Amerikan Veteriner Uzmanlık Kurulu(American Board of Veterinary Specialties) (ABVS) (40 alanda uzmanlık eğitimi, 20 Uzmanlık Derneği) 14:34 25 ABD Veteriner Hekim Eğitim> Kalite>Akreditasyon AVMA Akreditasyon Gereksinimleri 1. Organizasyon 2. Finans 3. Fiziksel Özellikleri ve Ekipmanları AVMA Council on Education 4. Klinik Kaynakları 5. Kütüphane ve Bilgi Kaynakları 6. Öğrenci 7. Kabul 8. Fakülte 9. Müfredat 10. Araştırma Programları 11. Sonuçları Değerlendirmesi 14:34 26 AB Veteriner Hekim 200.000 Veteriner Hekim %60 ı Klinisyen > Çoğunluğu ev hayvanları Resmi Veteriner Hekim Yetkilendirilmiş Veteriner Hekim Sorumlu Veteriner Hekim Halk sağlığı ve hijyen İlaç Araştırma/Eğitim Diğer 14:34 27 AB Veteriner Hekim ġubat 2006’da yapılan bir anket;( 2005 yılındaki durum ) Bayan mezun oranı %55 (Türkiye %6; Finlandiya %94) Eğitime baĢlayan kız öğrenci % 60 (% 1 - % 95 Zürih) Mezunlarınız ne iĢ yapacak ? Çiftlikte çalışacak; % 26 (% 5-73) Pet’ler ve atlar ile çalışacak; % 50 (% 10-90) Araştırmacı olarak çalışacak % 9 (%1-30) Diğer alanlarda çalışacak % 16 14:34 28 AB Veteriner Hekim Eğitim Lisans eğitimi 1978/1026 - 78/1027 Direktifi >Veteriner hekimliği eğitimi çerçevesi Uzmanlık>EBSV Hayat boyu eğitim (LLL) 14:34 29 AB Veteriner Hekim Eğitim Eğitim Millidir. Denklik için asgari şartlar Bologna süreci 1999 >Eğitim süresi; 3 yıl Bacolary + 2 yıl master >Tüm üniversiteler için geçerli >Tıp eğitimine uygun değil >Kredili sistem 14:34 30 AB Veteriner Hekim Eğitim/Serbest DolaĢım 2005/36 Direktifi> 2007 de yürürlüğe girdi >Mesleki yeterliliklerin tanınması >Tıp,Diş Hekimi,Eczacı,Hemşire-ebe,Veteriner Hekim, Mimar > Asgari eğitim şartları (Vet; 5 yıl teorik+pratik) 19.11.2011 yasa önerisi >Direktifin modernize edilmesi >Elektronik kart 14:34 31 AB Veteriner Hekim Eğitim Avrupa Veteriner Eğitim Kurumları Birliği (EAEVE) The European Association of Establishments for Veterinary Education Kuruluşu 1988 Öncelikli amaç; 2005/36 Direktifinin veteriner hekimlerin çalışmasına esas asgari şartların uyumluluğunu izlemek 110 veteriner eğitim kurumunun 99’u EAEVE üyesi Türkiye’den 15 Veteriner Fakültesi üye 14:34 32 AB Veteriner Hekim Eğitim /Strateji ve politika Avrupa Veteriner Eğitim Koordinasyon Komitesi (ECCVT) EAEVE >Başkan Avrupa Veteriner Hekimleri Federasyonu (FVE) Avrupa Veteriner Hekimliği Uzmanlık Kurulu(EBSV) Davetli Konuklar 14:34 33 AB Veteriner Hekim Eğitim EAEVE / FVE değerlendirme sistemi Veteriner Hekim mezun kalitesi ve hizmetine güveni temin, Veteriner eğitimini kabul edilebilir standartlara ulaştırma, Eğitimlerin karşılaştırmalı değerlendirme ile kabul edilebilir düzeye ulaştığını ortaya koyma 14:34 34 AB Veteriner Hekim Eğitim/Akreditasyon Ülke Üye Fakülte Accredited (Akredite) Approved (Onay) Conditionally approved (Şartlı Kabul) Non Approved(Onaylı Olmayan) Visited with outcome pending(Ziyaret sonucu bekleyen) 14:34 34 99 4 52 5 21 16 35 AB Veteriner Hekim Eğitim Akredite Fakülteler Danimarka,Kopenhag Finlandiya,Helsinki İsviçre,Zürih/Bern İngiltere,Londra 14:34 36 AB Veteriner Hekim Eğitim/ EAEVE Üye Fakülteler Ankara Üniversitesi > Approved Uludağ Üniversitesi – Bursa > Approved Fırat Üniversitesi – Elazığ >Conditionally approved (Kasım 2011 revisit) 14:34 37 AB Veteriner Hekim Eğitim/ EAEVE Üye Fakülteler Selçuk Üniversitesi - Konya > Non Approved (Mart 2011 revisit) İstanbul Üniversitesi> Non Approved Kocatepe Üniversitesi – Afyon >Non Approved Adnan Menderes Üniversitesi – Aydın > Non Approved (Ekim2011 visit) Kafkas Üniversitesi – Kars> Non Approved 14:34 38 AB Veteriner Hekim Eğitim/ EAEVE Üye Fakülteler Erciyes Üniversitesi – Kayseri> (Kasım 2012 visit) Mustafa Kemal Üniversitesi - Antakya / Hatay >Ziyaret edilmemiş Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi – Burdur >Ziyaret edilmemiş Ondokoz Mayıs Üniversitesi – Samsun >Ziyaret edilmedi Harran Üniversitesi – Urfa >Ziyaret edilmedi Yüzüncü Yıl Üniversitesi – Van > Ertelendi (Ziyaret planlanan) Atatürk Üniversitesi – Erzurum >Yeni 14:34 39 Diğer ülkeler Her ülkede veteriner hekim var Çoğunluğunun kendi eğitim kurumu var Kendi şartlarına göre çözüm üretiyorlar 14:34 40 Diğer ülkeler Dünyanın en kalabalık ülkeleri ; Çin Hindistan Dünya’nın en büyük süt ihracatçıları Hindistan, 1 kg lık sütleri toplayıp bu baĢarıyı elinde tutuyor KiĢi baĢına Türkiye’nin iki katından fazla süt üretiyor 14:34 41 Türkiye/Eğitim Veteriner Hekimliği Eğitimi AĢamaları 1-Teorik bilgi 2-Kanıtlanmış teorik bilgi 3-Hoca gözetiminde bir veya birkaç defa uygulama 4-Kendi başına bir veya birkaç defa uygulama Hayvan > Hastalık >TeĢhis >TeĢhis+Tedavi 14:34 42 Türkiye/Eğitim Lisans/Yüksek Lisans Eğitimi Diploma Akreditasyon Yeni Fakülteler Master/Bilim uzmanlığı Doktora Akademik kariyer Uzmanlık Kurs/sertifika programları Çalışma alanına yönelik Sürekli eğitim / VETSEG 14:34 43 Türkiye/Eğitim Sorun Dünya’da farklı mı? Kantite mi? Kalite mi? Sadece akreditasyon çözüm mü? Hayat boyu eğitim? Uzmanlık! 14:34 44 Veteriner Hekim Deontoloji,Yasal yetki ve sorumluluklar, İlgili yasalar, alt mevzuatlar, Salgın hastalıkların kontrolü, hayvan hareketleri, Epidemiyoloji v.b… At,eşek, katır, Çiftlik hayvanları Kümes hayvanları, Ev hayvanları Arı, ipekböceği Su hayvanları Yaban hayvanları Yetiştirilmesi,ıslahı Sürü yönetimi Etolojik istekleri Hayvan refahı, Hastalıkları,teşhis ve tedavi,korunma Yemler Beslenmeleri Ürünleri Ürünlerin kontrolü Sağlıklı tüketimi Veteriner Hekimlik Eğitimi 14:34 45 Türkiye/Eğitim ve Kalite •İnsan kaynakları •Fiziksel kaynaklar •Öğrenci hizmetleri •Sosyal ve kültürel çevre •Eğitim teknolojisi Eğitim Sisteminin Kalitesi •Öğrenci-Okul-Sektör İşbirliği •Eğitim yönetimi ve programı kalitesi 14:34 46 Türkiye/Eğitim ve Kalite •Uygun/doğru kişilere •Uygun/doğru zamanda •Uygun/doğru mekanda Eğitimde Kalite •Uygun/doğru eğitim 14:34 Eğitimde kalite Toplumsal kalite Eğitimde kalite Veteriner hekimlikte kalite 47 “ĠLK GÜN” BĠLDĠKLERĠM BĠLMEDĠKLERĠM BĠLMEDĠĞĠMĠ BĠLDĠKLERĠM BĠLGĠ ĠHTĠYACI 14:34 48 Veteriner Hekim Veteriner Diploma Unvanı Hekim Olmak Diploma, veteriner hekim olmak için yeterli değildir. Uzmanlık Kurs/sertifika programları Sürekli eğitim / VETSEG 14:34 49 Veteriner Hekimlik Sorun Dünya’da farklı mı? Kantite mi? Kalite mi? Sadece akreditasyon çözüm mü? Hayat boyu eğitim?VETSEG Uzmanlık! 14:34 50 Farkındaysanız, farklısınız! www turkvet.biz Dr. Mustafa ALTUNTAŞ Uzman Veteriner Hekim 14:34 51