Flamingo Halkalama Raporu 2009

Transkript

Flamingo Halkalama Raporu 2009
GEDĠZ DELTASI
5. FLAMĠNGO HALKALAMA RAPORU
Fotoğraf: İlker Kül
14-16 Ağustos 2009
Gediz Deltası, Ġzmir
Bu rapor, flamingoların Türkiye üreme popülasyonuyla ilgili bilimsel veriler içermektedir
ve ilgili konularda yalnızca kaynak gösterilmek şartıyla kullanılabilir.
Kaynak Gösterme:
Balkız, Ö., Kartal, E., Parmak, B., Onmuş, O., Sıkı, M. ve Aydın, A. 2009. 5. Flamingo
Halkalama Raporu, 44 sf, Doğa Derneği, Ankara, Türkiye.
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
2
Ġçindekiler:
Flamingo Projesi Hakkında Genel Bilgi ...................................................................... 4
Gediz Deltası’nda Üreyen Flamingolar ...................................................................... 4
5. Flamingo Halkalama Çalışması ............................................................................. 6
Çalışma Yöntemi.................................................................................................... 8
1., 2., 3. ve 4. Flamingo Halkalama Çalışmalarının Sonuçları ......................................10
Halkalama Çalışmasına Destek Veren Kurumlar ........................................................11
İletişim Bilgileri ....................................................................................................12
EK 1.
Flamingo Halkalama Çalıştayı Programı ......................................................14
EK 1.
Flamingo Halkalama Çalıştayı Programı ......................................................14
EK 2. Flamingo Halkalama Kışkışlama Ekipleri ..........................................................15
EK 3. Flamingo Halkalama Katılımcılarının Görev Dağılımları ......................................16
EK 4. Flamingo Yavrularını Halkalama Kılavuzu .........................................................17
EK 5. Türkiye Ulusal Halkalama Programı Koloni – Kreş Halkalamaları Değerlendirme
Formu .................................................................................................................30
EK 6.
Halkalama Verileri ...................................................................................36
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
3
Flamingo Projesi Hakkında Genel Bilgi
Doğa Derneği, Türkiye’de 2002 yılı Aralık ayında Flamingo Projesi’ni yürütmeye
başlamıştır. Flamingo Projesi’ne Tour du Valat Biyoloji İstasyonu (Fransa) destek
vermektedir. Bu proje, Fransa’da 1977 yılından bu yana uygulanan geniş ölçekli bir
projenin Türkiye ayağıdır. Proje, İzmir İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Ege Üniversitesi
Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü ve Tabiat Tarihi Uygulama - Araştırma Merkezi, Ege Doğal
Yaşamı Koruma Derneği, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ornitoloji Araştırma Merkezi, Kuş
Araştırmaları Derneği ve Kuş Gözlem Toplulukları ile işbirliğiyle uygulanmaktadır. Ayrıca
Erciyes Üniversitesi, Adana ve Aydın İl Çevre ve Orman Müdürlükleri ve Mersin Özel
Çevre Koruma Müdürlüğü de projeye katkı vermiştir. Proje geçmiş yıllarda, İzmir Kuş
Cenneti’ni Koruma ve Geliştirme Birliği, TUBİTAK İkili Anlaşmalar Programı (Tübitak – Pia
103Y182 numaralı proje), Fransa’dan PACA bölgesinin bilimsel ortaklık fonu, Erciyes
Üniversitesi ve Kuş Araştırmaları Derneği Küçük Destek Programı çerçevesinde de
desteklenmiştir.
Flamingo Projesi, Batı Akdeniz Havzası ölçeğinde hareket eden flamingoların
(Phoenicopterus roseus) dağılım davranışlarının anlaşılmasını, bu yolla türün kullandığı
önemli sulakalanların belirlenmesini ve bu alanların türün devamı için korunabilmesi için
gerekli çalışmaların yapılmasını amaçlayan bir projedir. Türkiye’de hayata geçirilmeye
başlanan projeyle, flamingoların ülkemizde kullandıkları önemli sulakalanları ve bu
alanlara yönelik tehditleri ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu proje çerçevesinde her yıl
belirli çalışmaların gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir:
1. Her yıl Ocak ayında gerçekleştirilecek halka okuma arazileri yapılması
Amaç: Ocak ayı boyunca belirlenen alanlarda kuş gözlemcilerin yardımıyla flamingo
popülasyonlarının sayımlarının yapılması ve eğer halkalı birey varsa, bu bireylerin halka
kodlarının okunması.
2. Her yıl gerçekleştirilecek halkalama çalıştayı
Amaç: Halkalamaya katılacak kişilerin, yavru flamingoların halkalanması öncesinde,
halkalamanın neden ve nasıl yapılacağı konusunda ve halkama sırasındaki görevleriyle
ilgili bilgi verilmesi amaçlı yapılmaktadır.
3. Her yıl gerçekleştirilecek halkalama çalışması
Amaç: Halkalama çalışması; Türkiye’de Gediz Deltası’nda yumurtadan çıkan
flamingoların belirli bir kısmına, bireylere özgü kodlar içeren renkli halkaların takılmasıdır.
Böylece Türkiye’de flamingoların dağılımlarıyla ilgili bilgi toplanmaya devam edilmesi.
Gediz Deltası’nda Üreyen Flamingolar
Tuz Gölü ve Gediz Deltası - İzmir Kuş Cenneti, flamingoların Akdeniz Havzası ölçeğinde
kullandıkları en önemli üreme alanları arasında bulunmaktadır 1. Bu alanların önemi,
2003’den beri her yıl yapılan sayımlar ile doğrulanmıştır. 2003 – 2008 yılları arasında
hem ülkemizde hem de yurtdışında farklı ülkelerde yapılan sayımlar doğrultusunda,
Akdeniz Havzası, Güneybatı Asya ve Batı Afrika kolonilerinde yumurtadan çıkan flamingo
yavrularının bu yıllar boyunca büyük bir oranının Türkiye’ de yumurtadan çıktıkları
belirlenmiştir (bkz. Tablo 1 ve Şekil 1). Bu bilgiler göz önüne alındığında, flamingoların
Akdeniz Havzasındaki varlıklarının sağlıklı bir biçimde devam edebilmesi için Tuz Gölü ve
1
Balkız, Ö., U. Özesmi, R. Pradel, C. Germain, M. Sıkı, J.A. Amat, M. Rendón-Martos, N. Baccetti
and A. Béchet. 2007. Range of the Greater Flamingo, Phoenicopterus roseus, metapopulation in
the Mediterranean: new insights from Turkey. Journal of Ornithology 148: 347-355.
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
4
Gediz Deltası’nın çok büyük öneme sahip olan hassas bölgeler oldukları ortaya
çıkmaktadır.
Tablo 1. 2003 ve 2008 yılları arasında Türkiye’de ve Akdeniz Havzası (Türkiye dahil),
Güneybatı Asya ve Batı Afrika’da yumurtadan çıkan flamingoların sayıları aşağıdaki
tabloda bulunmaktadır. Son olarak Türkiye orijinli flamingoların oranı ayrı bir sütunda
belirtilmiştir.
Türkiye’de yumurtadan
Akdeniz Havzası, Güneybatı
Yıl
Oran
çıkan Flamingoların sayısı
Asya ve Batı Afrika
2003
6300
26000
24,2%
2004
10562
44981
23,5%
2005
7334
25100
29,2%
2006*
7240
48773
14,8%
2007
7882
34364
22,9%
2008**
4910
11330
43,3%
*2006 yılında Acıgöl’de üreyen küçük bir flamingo kolonisi belirlenmiş ve sayımlara dâhil edilmiştir. Ancak aynı yıl ki sayımlara Tuz
Gölü’nde yumurtadan çıkan yavru flamingoların sayıları eklenememiştir. Bunun nedeni, Tuz Gölü’nde kuluçkaya yatan ergin birey
sayısının bilinmesi ancak yumurtadan çıkan yavru sayısının bilinmemesidir. Bu nedenle verilen yüzdenin bir alt eşik değeri olduğu ve
gerçek oranın bunun çok üzerinde olması beklendiği bilinmelidir.
**2008 yılında Tuz Gölü’nde çok küçük bir flamingo kreşi bulunduğu belirlenmiştir. Bunun nedeninin Konya havzasında yaşanan su
sıkıntısı olduğu düşünülmektedir.
ġekil 1. 2003 ve 2008 yılları arasında Türkiye’de (portakalrengi barlar) ve Türkiye dahil
olmak üzere diğer kolonilerde (örn. Akdeniz Havzası, Güneybatı Asya ve Batı Afrika –
yeşil renkli sütunlar) yumurtadan çıkan yavru flamingo sayılarının karşılaştırması (mavi
çizgi).
Gediz Deltası, flamingoların 1982’den 2003’e kadar düzensiz ve düşük sayılarda,
2003’ten bu yanaysa her yıl yüksek sayılarda üredikleri, Türkiye’deki en önemli üreme
alanlarından biridir (Sıkı, 1985). Geçtiğimiz dokuz yılda, alandaki flamingo kolonisinin
üreme başarısı şöyledir: 2000 yılında 405 yuva sayılmış ancak yavrulama olmamıştır,
2001 yılında 958 yuva sayılmıştır ancak tilkilerin verdigi rahatsizliktan ötürü yavrulama
gerçekleşmemiştir, 2002 yılındaysa 768 yuva sayılmış ve yaklaşık 70 yavru gözlenmiştir
(M. Sıkı ve Ege Kuş Gözlem Topluluğu’nun sayımları). 2003’ten bu yanaysa alanda büyük
flamingo üreme kolonileri oluşmakta ve yüksek üreme başarısı gözlenmektedir (2003’te
yaklaşık 3.200, 2004’de yaklaşık 3.500, 2005’te 4.025, 2006’da 7.140, 2007’de yaklaşık
3.500 ve 2008’de yaklaşık 3.200 yavru). Bu başarıda, kuşkusuz, alanın korunması için
uzun yıllardır çalışan Prof. Dr. Mehmet Sıkı’nın yanı sıra, Tekel Çamaltı Tuz İşletmesi’nin
duyarlı davranışları, İzmir İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Doğa Koruma ve Milli Parklar
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
5
Şube Müdürlüğü, İzmir Kuş Cenneti görevlileri, İzmir Kuş Cenneti’ni Koruma ve
Geliştirme Birliği ve Ege Doğal Yaşamı Koruma Derneği’nin katkıları büyük rol
oynamaktadır. 2003’ten bu yana elde edilen bu başarı 2009 yılında da devam etmiştir.
Alanda yapılan çalışmalar sonucunda 2009 yılında 3.000 – 4.000 yavrunun yumurtadan
çıktığı belirlenmiştir.
5. Flamingo Halkalama ÇalıĢması
Gediz Deltası’nda flamingolar üreme kolonisini, geçen senelerde olduğu gibi Tekel Çamaltı
Tuzlası’nda bulunan bir tuz tavasında (Şekil 2) oluşturmuştur.
ġekil 2. İzmir Gediz Deltası Çamaltı Tuzlası’nda flamingo üreme kolonisinin bulunduğu
tuz tavası
28 Mart 2009’da flamingoların tüm üreme adalarında yoğunlaşmaya başladıkları
gözlenmiştir. Kolonin oluşma tarihinden itibaren alanda Orhan Gül, Ömer Döndüren,
Burcu Parmak, Esen Dayıcık, Dr. Ortaç Onmuş ve Prof. Dr. Mehmet Sıkı tarafından
gerçekleştirilen gözlemlerle kolonideki çiftlerin en yoğun yuva yapma tarihleri göz önüne
alınarak halkalama çalışmasının yapılacağı 16 Ağustos 2009 tarihine karar verilmiştir.
Ayrıca bu halkama tarihi konusunda İzmir İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Doğa Koruma
ve Milli Parklar Şubesi ile görüşülerek izin alınmıştır.
Belirlenen tarih çerçevesinde Türkiye’de lisanslı halkacı olarak aktif halkalama yapan ve
bu çalışmaya katılabilecek dört kişiyle görüşülmüştür. Ancak bu kişilerin üçünün o tarihte
Samsun’da bulunan Cernek ve Kars’ta bulunan Kuyucuk ötücü halkalama
istasyonlarındaki görevleri nedeniyle flamingo halkalama çalışmasına katılamamıştır. Üç
ekiple gerçekleştirilecek olan Flamingo yavrularını halkalama çalışması için yeterli sayıda
lisanslı halkacının olmaması konusunda, İzmir İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’nün
gözetiminde bir yabancı lisanslı halkacı ve bir Türk yardımcı halkacı çalışmada metal
halkacı olarak görev almıştır. Yabancı lisanslı halkacı, flamingo halkalama çalışmasına
destek veren Tour du Valat Biyoloji İstasyonu’nun uzmanlarından Antoine Arnaud
olmuştur.
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
6
Halkalama tarihinin 2,5 ay öncesinde organizasyon ve araştırma çalışmalarına başlanmış
ve katılımcılara dağıtılmak üzere sertifika, t-shirtler ve “Flamingo Halkalama Kılavuzu”
hazırlanmıştır (sırasıyla Şekil 3, 4 ve Ek 4).
ġekil 3. Sertifika örneği
ġekil 4. 2009 T-shirt tasarımı
5. Flamingo Halkalama Çalıştayı, halkalama çalışması öncesinde 14-15 Ağustos 2009
tarihlerinde iki gün süre ile Gediz Deltası’nda bulunan Çiğli’nin Sasalı Mahallesi’nde
gerçekleştirilmiştir. Halkalama çalışmasının önemi ve uygulamalar, Gediz Deltası’nın
doğası, koruma çalışmaları ve flamingo halkalama çalışmasının tekniği konularında
sunumlar yapılmıştır.
Gediz Deltası’nın korunması için tüm çalışmaların deltada yaşayanlarla birlikte yapılması
hedeflenmektedir. Bunun için 2007 yılının başından itibaren Seyrek ve Sasalı
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
7
mahallelerinde yerel yönetimlerle birlikte çeşitli çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Gediz
Deltası’nın değeri haline gelen ve pek çok doğaseverin ve uzmanın ilgisini çeken Flamingo
Halkalama çalışmalarının da deltada yaşayanlarla birlikte düzenlenmesi gerektiğine
inanılmaktadır. Bu nedenle 5. Flamingo Halkalama Çalışması’nın Çalıştayı ve çadırlı
konaklaması
Sasalı’da,
Sasalıların
katılımıyla
gerçekleştirilmiştir.
Çalışmanın
organizasyonuna, Çiğli Belediyesi Sasalı Birim Amirliği ve Sasalı’da bulunan Halk Eğitim
Merkezi eğitmen, kursiyerleri ve çok sayıda Sasalılı katkı göstermiştir. Çalışma sırasında
ve sonrasında Sasalı’da yaşayanların İzmir Kuş Cenneti ve kuş gözlemcilerinin çalışmaları
hakkında daha fazla bilgiye ve olumlu görüşe sahip oldukları gözlenmiştir. Gelecek
yıllardaki flamingo halkalama çalışmalarına Sasalı’dan da katılımcıların olması
öngörülmektedir.
Çalıştayın birinci gününde Flamingo Projesi, Gediz Deltası, Ulusal Halkalama Programı ve
halkalama çalışmaları konularında sunuşlar yapılmış, ikinci gün de halkalama yöntemine,
katılımcıların görev dağılımlarına ve dikkat edilmesi gereken noktalara yönelik bilgiler
verilmiştir. Halkalama çalışması, bu 2 günlük eğitimin ardından 16 Ağustos Pazar günü,
planlandığı süre olan yarım günde tamamlanmıştır.
Halkalama çalışması, İzmir dışından 49, İzmir’den 27 ve yurtdışından da 3 kişi olmak
üzere toplam 79 kişinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir (Tablo 2 ve 3). Fransa’da bulunan
Tour du Valat Biyoloji İstasyonu Flamingo Proje Yürütücüsü Dr. Arnaud Béchet,
halkalama çalışmalarını organize eden flamingo proje teknisyeni ve ornitolog Antoine
Arnaud ve Flamingolar üzerine genetik doktorası yapan Julia Geraci çalışmaya katılan
yabancı uzmanlardır. Bu uzmanlar, Fransa’da yürüttükleri flamingo halkalama
çalışmalarında edindikleri deneyimleri paylaşmak ve projenin destekçi kurumlarından biri
olarak çalışmaya katılmıştır.
ÇalıĢma Yöntemi
Halkalama iki temel bölümden oluşmaktadır: yavruların önceden hazırlanmış olan
“çevrik” adı verilen düzeneğe yönlendirilmesini sağlayan “kışkışlama” ve sonraki aşama
olan “halkalama”. Çapı 7 metre ve yüksekliği yaklaşık 1.5 metrelik bir daire şeklindeki
çevrik, 2007 yılında olduğu gibi bu yıl da flamingoların ürediği tuz tavasının en
doğusunda bulunan büyük adada kurulmuştur.
Kışkışlamanın amacı, tüm katılımcıların 4 ayrı ekip olarak tuz tavasındaki yavruları
çevriğin bulunduğu noktaya yönlendirmek üzere, planlı bir biçimde hareket etmeleridir.
Bunun için de yavru flamingolar, koloninin güneyindeki tavadan kuzeye hareket
ettirilerek çevriğin bulunduğu tavaya getirilmiş daha sonra da çevriğe yönlendirilmişlerdir.
Her ekibin başında, ekipteki diğer kişilere, planlar doğrultusunda yön veren bir ekip başı
bulunmaktadır (Kışkışlama Listesinde (*) olarak işaretli kişiler). Ekip başları daha önceki
deneyimleri göz önüne alınarak seçilmiştir. Ayrıca her ekipte, ekip başının komutlarını,
ekiplerin geri kalan üyelerine hızlı bir biçimde iletmekle yükümlü kişiler bulunmaktadır
(Kışkışlama Listesinde koyu renkle belirtilmiş kişiler). Bu ekiplerin dışında 2 kişi (Özge
Balkız ve Arzu Gürsoy) bütün ekiplerden önce çevriğin bulunduğu adaya giderek hem
bütün halkalama malzemelerini ekiplerin bulunacağı noktalara yerleştirmek hem de
çevriğin içerisine giren yavruları saymaktan görevli olmuştur. Kışkışlama ekiplerinin alana
ulaşımları Milli Parkların araçlarıyla ve Ege Üniversitesinin servis aracıyla sağlanmıştır.
Ekipler saat 05:01 ile 06:00 arasında değişen saatlerde kamp yerinden ayrılmışlardır.
Ekiplerin alandan hareket saatleriyle ilgili ayrıntılı bilgi Ek 5’te verilmektedir. Kışkışlama
saat 06:05’de başlamıştır.
İlk ekiplerin suya giriş ve harekete geçiş zamanından (06:00) 35 dakika sonrasında
(06:35) biten kışkışlamanın ardından ekipler giydikleri t-shirtlerin renklerine göre çevrik
çevresindeki yerlerini aldıktan sonra halkalama işlemi 06:45’de başlamıştır. Halkalama
çalışmasındaki görev dağılımı aşağıdaki gibidir:
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
8
1. Teslimatçılar tarafından çevriğin içerisindeki flamingo yavrularının taşıyıcılara
verilmesi
2. Yavrulara PVC ve metal halkanın takılması
3. Yavruların kanat, tarsus ve gaga uzunluklarının ölçülmesi
4. Yavruların ağırlık ölçümünün yapılması
5. Yavrulardan tüy örneklerinin alınması
6. Belirli yavrulardan parazit örneklerinin alınması
7. Yavruların serbest bırakılması.
Halkalama sırasında herkesin belirli bir görevi olup, halkalama boyunca katılımcılar
yalnızca o görevlerini yerine getirmekle yükümlüdürler. Ayrıca bir veteriner ekibi, bir
denetçi, bir parazit araştırma ekibi ve üç bağımsız kişi de çalışmada görev almıştır.
Halkalama sırasında Lisinia Yaban Hayatı Rehabilitasyon Merkezi kurucusu veteriner
Öztürk Sarıca bir yardımcıyla birlikte bir yaralanma olması durumunda flamingolara
gerekli müdahaleyi yapmak için gerekli ekipmanıyla birlikte hazır bulunmuştur.
Çalışmanın Ulusal Halkalama Programı’na uygunluğu konusunda gerekli bilgileri
toplamakla yükümlü olan denetçi Mine İzmirli de, çalışmanın başından sonuna kadar
gözlem yapmış ve gerekli bilgileri toplamıştır. Flamingo yavrularından parazit örneği
toplamak için görevli bir kişi (M.Sc. Julia Geraci) ve yardımcısı (Hakan Yılmazyerli) belirli
bireylerden örnek toplamak için görevli olmuştur. Bağımsız olarak görev alan Özge Balkız,
bütün ekipleri çalışma boyunca takip ederek çıkan sorunlara müdahale etmekle sorumlu
olmuştur. Son olarak Mehmet Öztaş ve Okyay Bulut çalışmada bağımsız katılımcı olarak
bulunmuşlardır.
Halkalama çalışması doğrultusunda bu yıl Çamaltı Tuzlası’nda yumurtadan çıkan yavru
flamingoların 247’sinin sağ tibialarına birer PVC ve sol tibialarına da birer metal halka
takılmıştır. Takılan renkli PVC halkalar beyaz fon üzerine siyah karakterlerden oluşmakta
olup, üzerlerindeki kodlar birey bazında değişmektedir: ilk 2 karakter Türkiye’ye özgü ve
(“T/”) sabit olup geri kalan 3 karakter 15 harfin kombinasyonlarından oluşmaktadır (A, B,
C, D, F, H, J, K, L, N, P, S, T, V, Z; Şekil 5). Bu sene, halkalar yukarıdan aşağıya bakacak
şekilde takılmıştır. Takılan halka kodları T|HKA – T/HTV, T/HZA –T/HZZ, T/FDA – T/FDF,
T/FDK – T/FJN, T/HAA – THAF, T/HAJ – T/HJB arasında değişmektedir. Metal halkaların
üzerinde de yine Türkiye’ye özgü bir adres bulunmaktadır: ODTU-KAD ANK-TURKEY.
Takılan metal halkalar ayrıca yine bireye özgü bir kod içermektedir, bu kodlar F574, F737
– F790, F792, F797 – F799, F801, F804, F805 F808 - F847, F862 – F864, F866 – F941,
F958 – F1024 arasında değişmektedir.
ġekil 5. Takılan PVC halkalara bir örnek.
Çalışma sonucunda 3 ekip, 247 flamingo yavrusunu halkalamıştır. Halkalama sırasında
ekiplerin halkaladıkları birey sayıları aşağıdaki gibidir: Beyaz Ekip: 91, Mavi Ekip: 67, Gri
Ekip: 89. Çalışma sırasında toplam 18 yavru flamingodan parazit örneği alınmıştır. Her
bireyin iki kanadı ve boyun bölgesinde birer dakika boyunca parazit aranmış ve toplanan
parazitler alkolde sabitlenmeleri için tüplere yerleştirilmiştir. Aynı şekilde bireylerden
alınan tüy örnekleri üzerinde yapılacak DNA analizi yoluyla bireylerin cinsiyetleri
belirlenecektir. Bu analizler tamamlandığında sonuçları, flamingo projesinin ortaklarıyla
paylaşılacaktır.
Halkalama çalışması 08:20’de bitirilmiş ve alan bütün ekiplerin alandaki malzemeleri
toplayarak tuz tavasından ayrılmalarıyla 08:51’de sona ermiştir. Tavalara girildiği andan,
alandan çıkıncaya kadarki 3 saat 11 dakikalık sürede (05:40 – 08:51) halkalama
çalışması tamamlanmıştır. Buradan katılımcıların hepsi kamp alanına araçlarla
dönmüşlerdir. Çadırlarını toplamalarının ardından öğle yemeği için Tuzla’nın
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
9
misafirhanesine gidilmiş ve burada sertifikaların dağıtılmasının ardından program yaklaşık
15:30 gibi sonlandırılmıştır.
Halkalama çalışması başarılı bir şekilde gerçekleştirilmiş, ölen hiçbir birey olmamış ancak
bir birey yaralanmış (bacak üzerinde deri kesiği sonucu yaralanma) fakat bu birey de
tedavi edilerek serbest bırakılmıştır. Halkalama sırasında katılımcıların fotoğraf çekmesi
çalışmanın sağlıklı yürümesi için yasak olup bu nedenle Murat Ataol ve İlker Kül alanda
fotoğraf çekmekle görevli olmuştur. Ayrıca kamera çekimi için de bir kişi
görevlendirilmiştir.
1., 2., 3. ve 4. Flamingo Halkalama ÇalıĢmalarının Sonuçları
2003, 2004, 2005 ve 2007 yıllarında İzmir’de gerçekleştirilen dört Türkiye Flamingo
Halkalama Çalışması sonucunda, toplam 933 flamingoya bireylere özgü PVC halkalar
takılmıştır. 2003 yılında 66 kişinin katılımıyla gerçekleştirilen çalışmada 200 yavru
flamingoya, üzerlerindeki kodlar T/AAA – T/AVF arasında değişen PVC halkalar takılmıştır.
2004 yılında, 71 kişinin katılımıyla toplam 247 yavru flamingoya üzerlerindeki kodlar
T/AZA – T/CAK arasında değişen PVC halkalar takılmıştır. 2005 yılında toplam 77 kişinin
katılımıyla gerçekleştirilen çalışmada 270 yavru flamingoya, üzerlerindeki kodlar T/CBAT/CBZ, T/CDA, T/CFA-T/CSZ, T/CVH, T/CZA-T/DBZ, T/DDA-T/DLZ arasında değişen PVC
halkalar takılmıştır. 2007 yılındaysa toplam 75 kişinin katılımıyla 216 flamingoya
üzerlerindeki kodlar T/CAL-T/CAZ, T/CCA–T/CCZ, T/CDB–T/CDZ, T/CTA–T/CVF, T/CVJT/CVZ, T/DCA–T/DCZ, T/DNA–T/DVZ, T/DZA, T/DZC–T/FCZ, T/FDH-T|FDJ aralığında
bulunan PVC halkalar takılmıştır. Halkalama çalışmalarının ardından, Türkiye’de ve
yurtdışındaki kuş gözlemciler tarafından yapılan gözlemler doğrultusunda Türkiye’de
doğan flamingoların dağılım davranışlarıyla ilgili ilk bilgiler elde edilmeye başlanmıştır.
Bugüne kadar Türkiye’de halkalanan flamingo yavruları Türkiye dışında 13 ayrı ülkede
gözlenmiştir: Moritanya, Slovenya, Birleşik Arap Emirlikleri, Kıbrıs, Libya, Cezayir,
Portekiz, İsrail, İspanya, Fransa, Tunus, Yunanistan ve İtalya (Şekil 6).
ġekil 6. Türkiye’de halkalanan flamingoların bugüne kadar gözlendikleri ülkeler
Yurtdışında yapılan çalışmalarda, flamingoların birey bazındaki davranış bilgileri uzun
yıllardır elde edilmekteyken bu çalışmalara ülkemizde yakın tarihte başlanmıştır. Bu
nedenle Türkiye’de yumurtadan çıkan flamingoların halkalanması yoluyla elde edilen
bilgiler büyük önem taşımaktadır. Bu davranış verileri, flamingoların Akdeniz
Havzası’ndaki hareketleri konusundaki araştırmalara yeni bir yön verecektir. Artan halkalı
birey sayısıyla birlikte, halka okuma gözlemlerinin ve Türkiye’de yumurtadan çıkan
flamingoların davranışlarına ait bilgiler de artacaktır.
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
10
Halkalama ÇalıĢmasına Destek Veren Kurumlar
Halkalama çalışmasına, proje ortağı İzmir İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Doğa Koruma ve
Milli Parklar Şubesi, deneyim ve lojistik olarak destek vermiştir. Halkalama çalışmasının
öncesindeki ve halkalama sırasında Doğa Koruma ve Milli Parklar Şubesinin tüm
çalışanları özveriyle çalışmaya destek vermiştir. Doğa Koruma ve Milli Parklar Şubesi’nin
arazi araçlarıyla halkalama görevlileri ve gerekli ekipmanların halkalama yapılacak alana
taşınması sağlanmıştır.
Projenin ortağı Ege Üniversitesi’nin yetkilileri, halkalama öncesinde çevriğin kurulmasına
yardımcı olmuş, flamingo halkalama çalışmasının zamanlaması ve sağlıklı yürümesi için
teknik ve lojistik destek sağlamıştır.
Flamingo halkalama çalışmasının gerçekleşmesi için destek sağlayan Tour du Valat
Biyoloji İstasyonu’ndaki Flamingo Proje yürütücüsü Dr. Arnaud Béchet, Flamingo proje
teknisyeni Antoine Arnaud ve doktora öğrencisi Julia Geraci, halkalama öncesinde
çevriğin kurulmasına ve halkalama stratejilerinin belirlenmesine yardımcı oldular.
Tekel Çamaltı Tuz İşletme Müdürlüğü, özellikle Savaş Kiriş, kolonide gerçekleştirilen
araştırma çalışmalarında ve halkalama çalışmasının gerçekleşmesinde destek sağlamıştır.
Tuzla çalışanları yardımıyla halkalama alanına çevrik malzemeleri taşınmış ve çevrik
kurulmuştur.
Tübitak ikili anlaşmalar (Tübitak – Pia 103Y182) çerçevesinde desteklenen Flamingo
Projesiyle bu sene çalışmada kullanılan halkaların bedelleri karşılanmıştır.
İzmir Kuş Cenneti’ni Koruma ve Geliştirme Birliği uzmanları Ömer Döndüren, Hüseyin
Çelik ve Okyay Bulut, Gediz Deltası hakkında bilgilerini halkalama katılımcılarıyla
paylaşmış, yapılan koruma çalışmaları hakkında bilgi vermiş ve halkalama alanının
kurulmasına destek vermiştir.
Ege Doğal Yaşamı Koruma Derneği’nin birçok üyesi, halkalama çalışmalarının
organizasyon aşamasından itibaren büyük destek vermiş ve çalışmanın sağlıklı bir
biçimde gerçekleştirilmesini sağlamıştır.
Ege Doğal Yaşamı Koruma Derneği üyelerinden Orhan Gül, Esen Dayıcık ve İzmir Kuş
Cenneti’ni Koruma ve Geliştirme Birliği’nden Ömer Döndüren halkalama tarihinin
belirlenmesini sağlayan flamingo koloni araştırma çalışmasını gerçekleştirmiştir.
Lisinia Yaban Hayatı Rehabilitasyon Merkezi uzmanları, Veteriner Hekim Öztürk Sarıca ve
ekibi, halkalama sırasında flamingolara gerekli sağlık müdahalelerini yapmışlardır.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ornitolojik Araştırma Merkezi’nden Dr. Arzu Gürsoy, Ayşegül
Atalay, Gökçen Demirbaş ve Tuğba Ağırbay halkacı olarak görev almıştır.
Mine İzmirli halkalama çalışmasının Ulusal Halkalama Programı’na uygunluğunu kontrol
etmiş ve daha sonraki yıllarda iyileştirilmesine olanak sağlayacak önemli öneriler
getirmiştir.
Sevgili Dr. Uygar Özesmi ve Oya Ayman uzaktan da olsa değerli desteklerini Flamingo
Halkalama Çalışması için paylaşmaya devam etmişlerdir.
Çalışmanın tüm fotoğraflarını büyük bir özveriyle Murat Ataol ve İlker Kül çekmiştir.
Sasalı halkı, flamingo halkalama çalışmasına ev sahipliği yapmıştır.
Türkiye’nin birçok yerinden halkalama çalışmasına katılan “Flamingo Koruma Gönüllüleri”
de çalışmanın her aşamasında üstlendikleri görevleri başarıyla yerine getirmişlerdir.
Flamingoların korunması için yola çıkmış herkese çalışmaya verdikleri büyük destek ve
duyarlılıkları için sonsuz teşekkürler...
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
11
ĠletiĢim Bilgileri
Dr. Özge Balkız, Esra Kartal ve Burcu Parmak
Doğa Derneği
Hürriyet Cad. No:43/12
Dikmen/Ankara
Tel: 0312 481 25 45;
Faks: 0312 481 25 09;
e-posta: [email protected]
[email protected]
[email protected]
Ali Aydın
Anadolu Caddesi No: 40
Tepekule Kongre ve İş Merkezi
Bayraklı / İZMİR
Tel: 0 232 4613377 / 4614477
Faks : 0 232 4614443
e-posta: [email protected]
[email protected]
[email protected]
Prof. Dr. Mehmet Sıkı ve Dr. Ortaç Onmuş
Ege Üniversitesi, Tabiat Tarihi Araştırma ve Uygulama
Merkezi, Bornova / İZMİR
Tel:0 232 3880110-1565
Faks:0232 3882601
e-posta: [email protected]
[email protected]
Orhan Gül ve Esen Dayıcık
Ege Doğal Yaşamı Koruma Derneği
Milli Kütüphane Cad.
SSK Rant Tesisleri C Blok No: 354
Konak / İzmir
Tel/Faks: 0 232 4820818
e-posta:[email protected]
[email protected]
[email protected]
Ömer Döndüren
İzmir Kuş Cennetini Koruma ve Geliştirme Birliği
Milli Kütüphane Cad.
SSK Rant Tesisleri C Blok No: 316 / 355
Konak / İzmir
Tel/Faks: 0 232 441 31 77
e-posta: [email protected]
Dr. Arzu Gürsoy
Ondokuz Mayıs Üniversitesi,
Ornitoloji Araştırma Merkezi,
55139 Kurupelit Samsun
Tel: 0362 3121919 – 2638e-posta:
[email protected]
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
12
Dr. Arnaud Béchet, Antoine Arnaud ve Julia
Geraci
Tour du Valat
Le Sambuc - 13200 Arles
Tel : +33 (0)4 90 97 20 13
Faks : +33 (0)4 90 97 20 19
e-posta: [email protected]
İlker Özbahar
Kuş Araştırmaları Derneği
Dr. Mediha Eldem Sokak
No: 64/3 Kocatepe / ANKARA
Tel: 0 312 432 2567- 0 312 432 1879
Faks: 0 312 432 4394
e-posta:[email protected]
www.kad.org.tr
Çiğli Belediyesi, Sasalı Birimi
Anadolu Caddesi No: 951
Çiğli / İZMİR
T el: 0 232 3769980
Faks: 0 232 3769813
e-posta: [email protected]
TTA Çamaltı Tuz İşletmesi
Sasalı Çiğli/İZMİR
Tel: 0232 327 32 84
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
13
EK 1. Flamingo Halkalama ÇalıĢtayı Programı
14 Ağustos 2009
09.00
Otogarda buluşma ve hareket
10.30 – 11.45 Tanışma
Burcu Parmak-Ege Doğal Yaşamı Koruma Derneği
11.45 – 12.00 Akdeniz Flamingo Projesi
Arnaud Bechet, Tour du Valat Enstitüsü
12.00 – 12.45 Türkiye Flamingo Projesi
Özge Balkız, Doğa Derneği
12.45 – 14.00 Öğle Yemeği
14.00 – 14.30 Ulusal Halkalama Programı
Arzu Gürsoy, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ornitoloji Araştırma Merkezi
14.30 - 15.00 Kuyucuk ve Aras Gölü Halkalama Çalışmaları
Fatih Mahmutoğlu, KuzeyDoğa Derneği
15.00 – 15.30 Ara
15.30 – 15.50 Gediz Deltası Koruma Çalışmaları ve 5. Flamingo Halkalama Projesi
Esra Kartal, Doğa Derneği
15.50 - 16.10 Gediz Deltası Önemli Doğa Alanı
Can Yeniyurt, Doğa Derneği
15.50 – 16.10 Gediz Deltası Yönetim Modeli
Ali Aydın, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü
16.10 - 16.30 Film Gösterimi
17.00 – 19.00 Kamp Alanına Yerleşme
19.00 – 20.30 AkĢam yemeği
15 Ağustos 2009
10.30 – 10.45 Kışkışlama ve Halkalama Görev Dağılımları
Özge Balkız, Doğa Derneği
10.45 – 11.15 Kışkışlama Metodolojisi
Özge Balkız, Doğa Derneği
11.15 – 11.25 Sorular
11.25 – 12.05 Halkalama Metodolojisi
Arzu Gürsoy, Ondokuz Mayıs Üniversitesi
12.05 – 12.30 Ara
12.30 – 13.00 Halkalama Etiği
Ortaç Onmuş, Ege Üniversitesi
13.00 – 13.15 Sorular
13.35 – 14.20 Öğle Yemeği
14.20 – 14.45 Tshirt Dağıtımı
14.45 – 15.45 Ölçüm, Ağırlık ve Taşıyıcı Görev ve Sorumlulukları
Özge Balkız, Doğa Derneği
15.45 – 16.45 Yazıcı, Yardımcı, Tüy Örneklemesi ve Teslimatçı Görev ve Sorumlulukları
Özge Balkız, Doğa Derneği
17.00 – 17.30 Değerlendirme ve Sorular
17.30 – 20.00 Gediz Deltası’nda Kuş Gözlemi
20.10 - 21.00 AkĢam Yemeği
21.00
Serbest Zaman
16 Ağustos 2009
05.30 – 09.30 Halkalama Çalışması
09.30 – 10.30 Tüm Ekiplerin Dönüşü
10.30 – 12.30 Çay Molası ve Toparlanma
13.30 – 16.30 Öğle Yemeği ve KapanıĢ
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
14
EK 2. Flamingo Halkalama
KıĢkıĢlama Ekipleri
1. Ekip:
1. Ömer Döndüren*
2. Antoine Arnaud
3. Nilüfer Araç
4. Özgün Sözüer
5. Cengiz Nigiz
6. Emre Murat Ermiş
7. Gökçen Demirbaş
8. Soner Deli
9. Julia Geraci
10.Kerem Ali Boyla
11. Turan Çetin
12. Ayşegül Atalay
13. Göksel Hızlıkul
14. Derya Yıldırım
15. Mehmet Deli
16. Deniz Güler
17. Hakkı Yerlikaya
18. Süreyya Gönül
19. Hakan Yılmazyerli
20.Orhan Gül
2. Ekip:
1. Mehmet Sıkı*
2. Ercan As
3. Okan Kadir Nohut
4. Tuğba Başaran
5. Remzi Cevher
6. İlknur Çelebi
7. Duygu Tanrıkulu
8. Nezih Ali Genç
9. Tülay Öztürk
10. Naz Aydemir
11. Ceren Ceylan
12. Gökçe Koray
13.Fatih Mahmutoğlu
3. Ekip:
1. Burcu Parmak*
2. Tuğba Gökdoğan
3. Ali Aydın
4. Tuğba Ağırbay
5. Seda Önemci
6. Bülent Öztürk
7. Serap Ertüzün
8. Fethi Bengil
9. Pınar Selçuk Genç
10.Lale Aktay
11. Ediz Erol
12. Şerife Yay
13. Melisa Korkmaz
14. Mustafa Korkmaz
15. Hüseyin Kurtulmuş
16. Esma Karaaslan
17. Hüseyin Çelik
18. Semiha Demirbaş
19. Can Yeniyurt
20.SavaĢ KiriĢ
4. Ekip:
1. Ortaç OnmuĢ*
2. Özlem Yılmaz
3. Demet Peker
4. Öztürk Sarıca
5. Kadir Sarıca
6. Eray Çağlayan
7. Özlem Antalya
8. Haluk Erol
9. İlker Özbahar
10. Arnaud Bechet
11. Cansu Belen
12. Şeref Esin
13. Yağmur Bacanlı
14. Abdullah Yaşar
15. Eser Yoloğlu
16. Nihan Sırıklıoğlu
17. Serkan Eğrilmez
18. Meltem Özfındık
19. Zafer Koray
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
15
EK 3. Flamingo Halkalama Katılımcılarının Görev Dağılımları
Beyaz Ekip
1) Mehmet Sıkı (Ekip baĢı)
2) Ali Aydın
3) Fatih Mahmutoğlu
4) Can Yeniyurt
5) Abdullah Yaşar
Mavi Ekip
1) Tuğba Başaran
2) Semiha Demirbaş
3) Remzi Cevher
4) Emre Murat Ermiş
5) Meltem Özfındık
Gri Ekip
1) Savaş Kiriş
2) Duygu Tanrıkulu
3) Şerife Yay
4) Hüseyin Çelik
5) Hüseyin Kurtulmuş
6) Arnaud Béchet
7) Nilüfer Araç
8) Özgün Sözüer
9) Lale Aktay
10) Cansu Belen
11) Antoine Arnaud
12) Tuğba Ağırbay
13) Serap Ertüzün (yazman)
14) Şeref Esin (yardımcı)
6) Eray Çağlayan
7) Orhan Gül
8) Burcu Parmak (Ekip baĢı)
9) Ömer Döndüren
10) Serkan Eğrilmez
11) Ortaç Onmuş
12) Gökçen Demirbaş
13) Nihan Sırıkoğlu (yazman)
14) Özlem Çelik (yardımcı)
6)
7)
8)
9)
Ölçümler
15) Bülent Öztürk (gaga)
16) Deniz Güler (kanat ve tarsus)
17) Esma Karaaslan (yazman)
15) İlknur Çelebi (gaga)
16) Süreyya Gönül (kanat ve tarsus)
17) Özlem Yılmaz (yazman)
14) Derya Yıldırım (gaga)
15) Mustafa Korkmaz (kanat ve
tarsus)
16) Melisa Korkmaz (yazman)
Ağırlık
18)
19)
20)
21)
22)
18)
19)
20)
21)
22)
17)
18)
19)
20)
21)
1. grup
taĢıyıcı
2. grup
taĢıyıcı
Halkalama
Tüy Örneği
Nezih Ali Genç
Pınar Selçuk Genç (yardımcı)
Fethi Bengil
Ediz Erol (yardımcı)
Tülay Öztürk (yardımcı)
Zafer Koray (Ekip baĢı)
Kerem Ali Boyla
Turan Çetin
Eser Yoloğlu
10)
11)
12)
13)
İlker Özbahar
Soner Deli (yardımcı)
Seda Önemci (tüy)
Ceren Ceylan (yardımcı)
Ercan As (yardımcı)
Arzu Gürsoy
Ayşegül Atalay
Okan Kadir Nohut (yazman)
Yağmur Bacanlı (yardımcı)
Demet Peker
Tuğba Gökdoğan (yardımcı)
Göksel Hızlıkul
Naz Aydemir (yardımcı)
Cengiz Nigiz (yardımcı)
Bütün ekipler için ortak çalıĢan gruplar
Veteriner
Teslimatçılar
Fotoğraf
Denetçi
Bağımsız
Parazit Örnekleri
Öztürk Sarıca,
Kadir Sarıca
Haluk Erol,
Hakkı Yerlikaya,
Mehmet Deli
Murat Ataol,
İlker Kül
Mine İzmirli
Özge Balkız,
Mehmet Öztaş,
Okyay Bulut
Julia Geraci,
Hakan Yılmazyerli
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
16
EK 4. Flamingo Yavrularını Halkalama Kılavuzu
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
17
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
18
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
19
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
20
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
21
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
22
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
23
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
24
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
25
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
26
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
27
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
28
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
29
EK 5. Türkiye Ulusal Halkalama Programı Koloni – KreĢ Halkalamaları
Değerlendirme Formu
TÜRKĠYE ULUSAL HALKALAMA PROGRAMI
KOLONĠ-KREġ HALKALAMALARI DEĞERLENDĠRME FORMU
Çalışmanın adı:
Flamingo Yavrularının Halkalanması
Çalışma sorumlusu:
Doğa Derneği
Çalışma ekibi:
Çalışma iki bölüm halinde gerçekleşti:
1.Kışkışlama yöntemi ile yavruların çevrik alanına toplanması
2.Halkalama
Kışkışlama ekibi 4 gruba ayrıldı.1.ve 2. Gruplar tavanın kuzeybatı köşesinden suya beraber
girdiler. 1. Grup tuz tavasının tamamını batı yönüne doğru kat ederek flamingo kreşinin
bulunduğu mevkiinin kuzeyinde yer aldıktan sonra güney batıya doğru kavis çizerek ilerledi. 2.
grup ise aynı tavanın tavanın doğu ucundan suya girdikten sonra doğu-batı hattını koruyarak
güneye yönüne doğru ağır ağır ilerlediler.
3 ve 4. gruplar alanın güney doğu köşesinden suya girdiler. Beraber batı yönüne hareket eden iki
gruptan 3 numaralı grup doğu tavasında kalırken 4. Grup batıya doğru hareketine devam etti ve
kreşi güney ve güney batı yönlerinden sarmak için kavis oluşturdu.
1. Grup kreşi güney yönüne doğru kışkışlarken 4. Grup tavalar arası geçit yakınlarında
bekleyerek 1. Grubun yönlendirdiği flamingoları bekledi. Daha sonra 1. ve 4. Gruplar birleşerek
flamingoları batıdan doğuya doğru, üreme adalarına doğru geçirdiler.
Bu sırada tuz tavasının güney kenarında hazır bekleyen 3. Grup kışkışlamaya katılarak kreşi
çevriğe doğru sürdüler. Doğu tavasının kuzeydoğu ucundan güney yönüne doğru çok yavaş
hareket eden 2. Numaralı grup son anda yetişerek 1-3-4 nolu grupları 3 grubun başlattığı
“çember daraltma” hareketine katıldılar, ancak bu esnada kışkışlama sırasında sıkışma ve ezilme
riskinin azalması için flamingolardan üzerlerine doğru gelen bir grubun geçmesine izin vererek
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
30
kreşte bulunan flamingoların ayrı gruplara bölünmesini sağladılar. Bu sırada 2. grubun
kışkışlamasıyla kreş güneye 3. grubun üzerine doğru kaçışmaya başladı. 3. ve 4. grubun
koordinasyonuyla kreşin yönlendirilmesi kontrol altına alındı. Ardından 4 grup çemberi daha da
daraltarak kontrolü 1 ve 4. gruptan kişilere bıraktı.
Grubun 248 Bireylik kısmı çevrik içerisine sokuldu. Bu işlem sırasında 1. ve 4. Gruptan yeter
sayıda kişi çevrik ağzında yönlendirme yaptı. Bu sırada 2 ve 4 grup cevrik kanatlarının arkasında
bekledi.
Halkalama ekibi ise Beyaz Ekip, Mavi Ekip ve Gri Ekip olarak 3 gruba ayrıldı. Çevrik alanının
hemen etrafında toparlanan her bir halkalama ekibi aşağıdaki alt gruplardan oluşmakta idi:
*1. ve 2. grup taşıyıcılar
*Halka takanlar ve yazıcılar
*Ölçüm yapanlar
*Tüy örneği alanlar
*Ağırlık tartanlar
Ayrıca alanda bir veteriner klubesi ve bir de Parazit örneği alım noktası vardı.
Halka Takıcılar:
Beyaz Ekip: Antoine Arnaud (Metal Halka)- Tuğba Ağırbay (PVC Halka)
Mavi Ekip: Ortaç Onmuş (Metal Halka)- Gökçen Demirbaş (PVC Halka)
Gri Ekip: Arzu Gürsoy (Metal Halka)- Ayşegül Atalay (PVC Halka)
Çalışmaya Toplam 79 Kişi katılmıştır.
Çalışma alanı:
İzmir Kuş Cenneti, Çamaltı tuzlası
Çalışma alanının büyüklüğü (ha): 8000 hektar
Çalışma tarihi:
16.08.2009
Halkalanan tür:
Flamingo, Phoenicopterus roseus
Çalışma alanına ulaşım yöntemi (yürüyerek, botla, motorlu tekneyle vs.):
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
31
Öncelikle Özge Balkız ve Arzu Gürsoy çevrik alanının bulunduğu tuz tavasına
araçla ulaştı ve
yürüyerek çevriğe vardı.
Halkalama ekibi kamp yerinden 4 grup şeklinde hareket etti. 3. 4. gruplar araçlarla çevrik
düzeneğinin bulunduğu doğu tavada suya giriş noktasına 3 tava mesafedeki yolda araçlardan
inerek kalan mesafeyi yürüyerek tamamladılar. Yaklaşık 15 dakikalık bir yürüyüşten sonra tuz
tavasına ulaştı.
1. grup ise ikinci olarak kamptan ayrıldı. Suya girilecek noktaya kadar araçlarla ulaştırıldı.
Kamptan en son 2. Grup ayrıldı. Araçların geri dönüşünün uzun sürmesinin dolayı çevrik
düzeneğinin bulunduğu tavaya diğer ekipler kışkışlamaya başladıktan sonra ulaştılar. Tüm
Gruplar kışkışlama alanına yürüyerek ilerledi.
Kuşları yakalama yöntemi:
Kışkışlama metodu ile
Halkalanan birey sayısı:
Mavi Ekip: 67 Flamingo yavrusu
Beyaz Ekip: 91 Flamingo yavrusu
Gri Ekip: 89 Flamingo yavrusu
Toplam 247 flamingo yavrusu başarıyla halkalanmıştır.
Halkalama dışında yapılan diğer işlemler (ölçüm, kan örneği alma vs.):
1-Kursak ölçümü: Halkaları takanlar tarafından gerçekleştirildi.
2-Gaga –Tarsus – Kanat ölçümü
3-Ağırlık: El kantarı ile her 10 ölçümde bir bezin ağırlığı alınarak yapıldı.
4-Tüy Örneklemesi: Göğüs tüylerinden örnekleme alındı ve bunlar ayrı ayrı zarflara konulup halka
kodu yazılarak zarflar kapatıldı.
5-Parazit örneği alındı. 18 adet parazit örneği alındı. Örnek alımına 06:50’de başlandı.
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
32
Çalışmanın başlangıç ve bitiş saati:
(alana ulaşım, yavruların yakalanması, halkalanması ve alanı terkedene kadar harcanan zamanı
ayrı ayrı belirtiniz):
Tüm Ekip Saat 04.35 te kamp yerinde toplandı ve kışkışlama ile ilgili planlar tekrar ekiplere ve
ekip başlarına anlatıldı.
Kamptan ayrılış
Çalışma alanına
zamanı
varış zamanı
1. Grup
05.25
05.40
06.00
06.05
2. Grup
06:00
06.15
06.16
06.25
05.43
06.06
06.15
05.43
06.05
06.10
3. Grup
4. Grup
05:01
Suya giriş zamanı
Kışkışlamanın
başlangıç zamanı
Halkalama Başlangıç ve Bitiş zamanı:
Halkalama 06:45’te başladı.
Mavi Ekip:
08:16
Beyaz Ekip:
08:20
Gri Ekip:
08:15’da halkalamayı bitirdiler.
Çevrik alanı içine alınan birey 248’dir. Gri Ekip halkalama yaparken saat 07:13’te T/HLJ Halkası
takılan bir bireyin sol ayağında kanama tespit edildi. Çevrik alanı içerisindeyken bir bireyin
“yorgun düştüğü ve hareketlerinin yavaşladığı” fark edildi ve halkalama sürerken 07:44’te bu
birey veteriner klübesine getirildi.Gerekli müdahaleden sonra bu birey halkalama işlemi
uygulanmadan tuz tavasına geri salındı. Halkalamanın sonunda çevrik içinde kalan birey olmadı.
Çevriğe giren birey sayısından bir eksik kadar halkalama yapıldı.
Halkalama Bitiş: 08:20
Alanı terk etme :08.51
Alanda üreyen kuşlar ne zaman alarm davranışlarına başladılar, ne kadar sürdü?
Alarm Davranışları 1. ekibin kışkışlamaya başlamasıyla 06:10’da başladı ve davranışlar 06.30’da
kapının kapanmasına kadar devam etti.
Çalışma sırasında başka bir aktivite gerçekleştirildi mi? (fotoğraf – video çekimi gibi )
Fotoğraf çekimi (2 kişi), kamera çekimi (1 kişi), gözlem (1 kişi) gerçekleşti.
Çalışmaya izleyici katıldı mı? Koloniye ve çalışmaya etkilerini değerlendiriniz?
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
33
Çalışmaya gözetmen olarak Doğa Derneği Bilim Koordinatörü Özge Balkız katıldı. Çalışma
sırasında tüm gruplara gerekli gördüğü uyarıları yaparak, çalışmanın daha verimli geçmesini
sağladı.
Çalışma sırasında ölen ya da yaralanan kuş oldu mu? Olduysa nedeni?:
Gri Ekip halkalama yaparken saat 07:13’te T/HLJ Halkası takılan bir bireyin sol ayağında kanama
tespit edildi. Çevrik alanı içerisindeyken bir bireyin “yorgun düştüğü ve hareketlerinin yavaşladığı”
fark edildi ve halkalama sürerken 07:44’te bu birey veteriner klübesine getirildi. Müdahaleden
sonra bu birey halkalama işlemi uygulanmadan tuz tavasına geri salındı. Birey kendiliğinden
Tuzlaya yöneldi.
Çalışma sırasında ölmüş olan (ölü bulunan)hayvanlardan ya da yuvalardan örnek alındı mı?
(yumurta kabugu, ölü yavru, yuva materyali, ölü erişkin vs.) Bu örnekler hangi amaçla alındı?
(kimyasal analiz, vs)
Hayır alınmadı.
Çalışma alanının yakınında üreyen diğer kuş türleri (üreme döneminin hangi aşamasında
olduklarını da belirtiniz):
Phoenicopterus roseus : erişkin – yavru
Pelecanus crispus :erişkin
Sterna hirundo:erişkin
Çalışma sırasında diğer türler nasıl etkilendi?:
Çalışma başlangıcında grupların suya girmesiyle beraber erişkin flamingolar etraftaki diğer tuz
tavalarına uçtular. Ayrıca çalışma başlangıcında sumru ve tepeli pelikan görüldü.
Belirtilmesi gerektiğini düşündüğünüz diğer gözlemler:
Halkalama sırasında flamingo yavruları seri şekilde taşındığı ve iki işlem arasındaki zamanlama
başarıyla takip edildiği için taşıyıcıların elinde bekletilmedi. Bu duruma istisna olarak çalışmanın
sadece ilk dakikalarında mavi ekibin 1. taşıyıcılarının hızla yeni bir yavru alarak halkalamaya
getirmeye çalıştığı görüldü. 3-4 halkalama işleminden sonra tempo kendiliğinden ayarlandı. Buna
karşın gri ekipte halkacının komut vererek yavru getirme zamanlamasını yönettiği gözlemlendi.
Bu yönetimin halkalamanın etkinliğini ve hızını arttırdığı görüldü.
Veteriner kulübesinde görevliler hızlı ve etkin biçimde çalıştı.
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
34
Yavrular suya bırakılırken problem yaşanmadı. Ortamda yavruları rahatsız edecek düzeyde
olmamakla birlikte karşılıklı konuşmaların yarattığı uğultu mevcuttu. Bu diyaloglar daha az
seviyeye indirilebilirdi. Halkalama ekibinden hiç kimse, yavrular üzerinde baskı yaratabilecek,
çevrik alanı çevresine toplanma tarzı bir davranışta bulunmadı.
Formu dolduranın adı ve soyadı:
Mine İZMİRLİ
Tarih:
16.08.2009
Doldurulan form çalışma sorumlusuna teslim edilir. Çalışma sorumlusu çalışma raporu ve
çalışmadan 1-7 gün sonra alanda yapılacak gözlem sonuçlarını içeren rapor ile birlikte
değerlendirme formunu Halkalama Yürütme Kurulu’na teslim eder.
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
35
EK 6. Halkalama Verileri
Mavi Ekip Halkalama Verileri
SAYI
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
PVC HALKA
T/HZA*
T/HZB*
T/HZC*
T/HZD*
T/HZF
T/HZH
T/HZJ
T/HZK
T/HZL
T/HZN
T/HZT
T/HZS
T/HZP
T/HZV
T/HZZ
T/FDB**
T/FDA
T/FDC
T/FDD
T/FDF
T/FDK***
T/FDL
T/FDN
T/FDP
METAL
HALKA
F958
F959
F960
F961
F962
F972
F963
F964
F965
F966
F967
F968
F969
F970
F971
F973
F974
F975
F976
F977
F978
F979
F980
F981
KURSAK
0
0
0
1
0
0
0
1
1
0
1
1
2
2
0
1
0
0
0
0
3
1
1
0
GAGA
(mm)
90
120,6
101,6
99,7
85
85,5
85
110
100,5
100
115
88
109
118,4
115
100,7
108,1
109,1
129,4
110,3
100,8
121
109,7
102
KANAT
(mm)
142
138
180
199
155
150
112
273
178
239
318
165
250
355
282
241
294
210
401
272
230
306
240
233
TARSUS
(mm)
174
248
174
177
166
162
151
211
180
195
231
174
200
234
193
194
213
190
265
196
184
217
196
195
AĞIRLIK
(g)
TORBA
(g)
GERÇEK
AĞIRLIK
(g)
1900
3400
2100
2300
1800
2100
1700
3000
2100
2900
3600
2500
2600
3100
3100
2600
2900
2300
3500
2600
2500
2700
2300
2600
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
250
250
250
250
250
1700
3200
1900
2100
1600
1900
1500
2800
1900
2700
3400
2300
2400
2900
2900
2400
2700
2100
3300
2350
2250
2450
2050
2350
* 4 bireyin PVC halkaları, diğer bireylerden farklı olarak sol tibiaya takılmıştır.
** Metal halka formunda PVC kodu hatalı olarak girilmiştir (T/HDB- başka bir ekipte kullanılan halka
kodu), verilerde bu bilgi düzeltilmiştir.
*** Metal halka formunda PVC kodu hatalı olarak girilmiştir (T/FDF – iki kez girilmiş), verilerde bu
bilgi düzeltilmiştir.
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
36
SAYI
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
PVC HALKA
T/FDS
T/FDT
T/FDV
T/FDZ
T/FFA
T/FFB
T/FFC
T/FFD
T/FFF
T/FFH
T/FFJ
T/FFK
T/FFL
T/FFN
T/FFP
T/FFS
T/FFV
T/FFZ
T/FHA
T/FHB
T/FHC
T/FHD
T/FHF
T/FHH
T/FHJ
T/FHK
T/FHL
T/FHN
T/FHP
T/FHS
T/FHT
T/FHV
T/FHZ
T/FJA
T/FJB
METAL
HALKA
F982
F983
F984
F985
F986
F987
F988
F989
F990
F991
F992
F993
F994
F995
F996
F997
F998
F999
F1000
F1001
F1002
F1003
F1004
F1005
F1006
F1007
F1008
F1009
F1010
F1011
F1012
F1013
F1014
F1015
F1016
KURSAK
0
0
0
0
1
3
0
1
2
0
3
2
2
0
0
1
0
3
1
1
2
1
0
0
3
3
2
2
2
1
1
1
0
0
1
GAGA
(mm)
71
102
94
111
118
123,2
109,1
120
97,1
106,8
92,5
121
108
121,4
95,8
127,5
97
115,6
120,6
88,7
96,4
117,7
109,6
119,7
89,4
125
114,4
95
112,2
110
121,6
109,4
88,5
97,5
100
KANAT
(mm)
93
222
208
291
295
368
280
357
190
251
174
307
254
354
208
380
201
279
247
170
202
320
288
302
164
353
291
195
273
261
336
276
150
116
195
TARSUS
(mm)
128
195
174
209
213
239
214
217
185
196
192
232
183
227
191
258
179
203
217
179
202
212
194
215
165
234
211
168
230
201
234
198
173
186
181
AĞIRLIK
(g)
TORBA
(g)
GERÇEK
AĞIRLIK
(g)
1350
2550
2200
2700
3000
3450
2850
2900
2200
2450
2400
3450
2350
3000
2200
3500
2200
2700
2900
2250
2700
3150
2600
2550
2300
3350
2700
2200
3100
2550
3200
2600
2300
2200
2100
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
1100
2300
1950
2450
2750
3200
2600
2650
1950
2200
2200
3200
2100
2750
1950
3250
1950
2450
2650
2000
2450
2900
2350
2300
2050
3100
2450
1950
2850
2300
2950
2350
2050
1950
1850
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
37
SAYI
60
61
62
63
64
65
66
67
PVC HALKA
T/FJC
T/FJD
T/FJF
T/FJJ
T/FJK
T/FJL
T/FJN
T/FJH
METAL
HALKA
F1017
F1018
F1019
F1020
F1021
F1022
F1023
F1024
KURSAK
1
0
0
1
3
1
0
1
GAGA
(mm)
114,1
120,7
114,6
106,4
110,6
119,4
123,3
121
KANAT
(mm)
290
315
280
240
255
348
340
315
TARSUS
(mm)
208
230
187
181
181
218
216
213
AĞIRLIK
(g)
TORBA
(g)
GERÇEK
AĞIRLIK
(g)
2700
3400
2400
2500
2700
3300
3200
2750
250
250
250
250
250
250
250
250
2450
3150
2150
2250
2450
3050
2950
2500
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
38
Beyaz Ekip Halkalama Verileri
SAYI
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
PVC HALKA
T/HAA
T/HAB
T/HAC
T/HAD
T/HAF
T/HAJ
T/HAK
T/HAL
T/HAN
T/HAP
T/HAS
T/HAT
T/HAV
T/HAZ
T/HBA
T/HBB
T/HBC
T/HBD
T/HBF
T/HBH
T/HBJ
T/HBK
T/HBL
T/HBN
T/HBP
T/HBS
T/HBT
T/HBV
T/HBZ
T/HCA
T/HCB
T/HCC
T/HCD
T/HCF
METAL
HALKA
F574
F737
F738
F739
F740
F741
F742
F743
F744
F745
F746
F747
F748
F749
F750
F751
F752
F753
F754
F755
F756
F758
F759
F760
F761
F762
F763
F764
F765
F766
F767
F768
F769
F770
KURSAK
0
1
0
0
0
1
0
1
1
1
2
3
0
0
2
0
0
3
0
0
0
0
2
1
0
0
2
0
0
2
0
1
0
0
GAGA
(mm)
72
83,3
104,5
104,6
115
109,3
86,4
97,2
125,8
114,5
112,2
95
112,2
94,3
98,3
113
119,5
102,6
87,5
91,6
112,3
117,3
126,7
98,3
113
98,3
114,3
119,1
84,5
113,7
119,3
105
123,2
92,7
KANAT
(mm)
150
137
213
228
274
247
119
159
359
282
245
198
276
159
196
322
384
223
122
185
295
330
358
205
294
174
322
305
108
290
336
231
233
142
TARSUS
(mm)
157
171
251
196
211
220
161
201
229
203
192
176
212
184
184
221
274
205
141
178
212
247
261
197
212
189
218
224
169
219
236
209
236
185
AĞIRLIK
(g)
TORBA
(g)
GERÇEK
AĞIRLIK
(g)
1800
1800
2300
2400
2800
3000
1500
2600
3000
2600
3100
2500
3000
2200
2300
2900
3700
2900
1800
2100
2700
3500
3500
2300
3000
2100
3100
2800
2000
3650
3900
2700
3000
2400
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
1600
1600
2100
2200
2600
2800
1300
2400
2800
2400
2900
2300
2800
2000
2100
2700
3500
2700
1600
1900
2500
3300
3300
2100
2800
1900
2900
2600
1800
3450
3700
2500
2800
2200
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
39
SAYI
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
PVC HALKA
T/HCH
T/HCJ
T/HCK
T/HCL
T/HCN
T/HCP
T/HCS
T/HCT
T/HCV
T/HCZ
T/HDA
T/HDB
T/HDC
T/HDD
T/HDF
T/HDH
T/HDJ
T/HDK
T/HDL
T/HDN
T/HDP
T/HDS
T/HDT
T/HDV
T/HDZ
T/HFA
T/HFB
T/HFC
T/HFD
T/HFF
T/HFH
T/HFJ
T/HFK
T/HFL
T/HFN
T/HFP
METAL
HALKA
F771
F772
F774
F773
F775
F776
F777
F778
F779
F780
F781
F782
F783
F784
F785
F786
F787
F788
F789
F810
F811
F812
F813
F814
F815
F816
F817
F818
F819
F820
F821
F822
F823
F824
F825
F826
KURSAK
0
0
2
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
1
0
0
0
2
0
1
0
0
0
1
0
0
1
1
0
1
0
1
1
0
0
2
GAGA
(mm)
117,3
109,3
121,9
92,8
83,5
124,9
105,9
116,9
98,3
115,6
125,1
121
112
121
121,9
92,8
122,4
111
110
118,6
119,6
101,6
121
110
130,7
107,8
123,3
121
118
115,7
119,6
127,8
120,5
108,6
108,6
133,2
KANAT
(mm)
336
252
319
143
130
354
272
269
238
306
318
324
281
329
331
158
352
257
262
368
325
207
347
248
245
246
306
303
314
257
277
350
276
219
269
237
TARSUS
(mm)
219
219
239
198
182
226
209
234
203
221
224
226
204
248
222
186
236
231
210
210
238
207
240
207
230
210
223
240
222
209
227
265
222
214
206
277
AĞIRLIK
(g)
TORBA
(g)
GERÇEK
AĞIRLIK
(g)
2600
3000
3100
2100
2300
3100
2600
3500
2400
2700
3000
2900
2600
3400
3000
2200
3100
3400
2700
3000
3300
2900
3200
2600
2900
2500
3100
3200
2900
2800
3000
3800
3200
2300
2700
4100
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
2400
2800
2900
1900
2100
2900
2400
3300
2200
2500
2800
2700
2400
3200
2800
2000
2900
3200
2500
2800
3100
2700
3000
2400
2700
2300
2900
3000
2700
2600
2800
3600
3000
2100
2500
3900
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
40
SAYI
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
PVC HALKA
T/HFS
T/HFT
T/HFV
T/HFZ
T/HHA
T/HHB
T/HHC
T/HHD
T/HHF
T/HHH
T/HHJ
T/HHK
T/HHL
T/HHN
T/HHP
T/HHS
T/HHT
T/HHV
T/HHZ
T/HJA
T/HJB
METAL
HALKA
F827
F828
F829
F830
F831
F832
F833
F834
F835
F836
F837
F838
F839
F840
F841
F842
F843
F844
F845
F846
F847
KURSAK
0
1
0
0
0
0
1
0
1
0
1
1
1
0
0
0
0
1
2
1
0
GAGA
(mm)
102,3
130,6
125,5
123,8
107,5
121
112,4
121,4
101,3
107,6
101,1
120,9
108
105,4
126,9
105,9
128,9
117,8
101,9
135,8
118,9
KANAT
(mm)
227
416
358
328
237
318
308
329
210
246
198
304
271
239
340
238
299
328
221
396
251
TARSUS
(mm)
208
258
260
228
211
252
206
244
192
197
209
221
216
200
229
194
229
238
209
285
223
AĞIRLIK
(g)
TORBA
(g)
GERÇEK
AĞIRLIK
(g)
2600
4000
3600
3400
2900
3200
2800
3400
2500
2400
2700
3000
3000
2500
2800
2300
3300
3400
2700
4100
2800
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
2400
3800
3400
3200
2700
3000
2600
3200
2300
2200
2500
2800
2800
2300
2600
2100
3100
3200
2500
3900
2600
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
41
Gri Ekip Flamingo Halkalama Verileri
SAYI
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
PVC HALKA
T/HKA
T/HKB
T/HKC
T/HKD
T/HKF
T/HKH
T/HKJ
T/HKK
T/HKL
T/HKN
T/HKP
T/HKT
T/HKS
T/HKV
T/HKZ
T/HLA
T/HLB
T/HLC
T/HLD
T/HLF
T/HLH
T/HLJ*
T/HLK
T/HLL
T/HLN
T/HLP
T/HLS
T/HLT
T/HLV
T/HLZ
T/HNA
METAL
HALKA
F867
F866
F864
F863
F862
F809
F808
F805
F804
F801
F799
F798
F797
F792
F790
F868
F869
F870
F871
F872
F873
F874
F875
F876
F877
F878
F879
F880
F881
F882
F883
KURSAK
2
1
1
1
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
1
3
0
1
1
0
1
1
1
1
1
0
0
0
1
0
0
GAGA
(mm)
81,9
85,9
84,9
96,1
112,1
118,2
109,1
100,6
123
99,5
82,5
89
88
108
110,1
129,4
79,1
94,5
109,3
108,3
102,8
94,3
121,3
97,4
104,7
112,3
93,2
114,5
108,2
104,4
73,4
KANAT
(mm)
145
125
95
218
301
314
264
245
335
191
119
160
158
225
247
395
110
190
278
245
195
210
315
190
230
260
158
281
255
240
80
TARSUS
(mm)
130
155
125
170
185
215
195
175
215
160
190
155
165
180
175
255
145
185
195
180
165
180
215
165
160
200
175
175
165
165
125
AĞIRLIK
(g)
TORBA
(g)
GERÇEK
AĞIRLIK
(g)
1700
2300
1600
2150
2700
3000
3100
2650
3400
2300
2000
2200
2050
2400
2600
4300
1800
2650
2850
2600
2400
2200
3250
2400
2450
3050
2350
2750
2650
2500
1650
200
200
200
200
200
200
200
200
200
200
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
250
300
1500
2100
1400
1950
2500
2800
2900
2450
3200
2100
1750
1950
1800
2150
2350
4050
1550
2400
2600
2350
2150
1950
3000
2150
2200
2800
2100
2500
2400
2250
1400
* Tedavi edilip veteriner gözetiminde geri salınan birey.
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
42
SAYI
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
PVC HALKA
T/HNB
T/HNC
T/HND
T/HNF
T/HNH
T/HNJ
T/HNK
T/HNL
T/HNN
T/HNP
T/HNS
T/HNT
T/HNV
T/HNZ
T/HPA
T/HPB
T/HPC
T/HPD
T/HPF
T/HPH
T/HPJ
T/HPK
T/HPL
T/HPN
T/HPP
T/HPS
T/HPT
T/HPV
T/HPZ
T/HSA
T/HSB
T/HSC
T/HSD
T/HSF
T/HSH
METAL
HALKA
F884
F885
F886
F887
F888
F889
F890
F891
F892
F893
F894
F895
F896
F897
F898
F899
F900
F901
F902
F903
F904
F905
F906
F907
F908
F909
F910
F911
F912
F913
F914
F915
F916
F917
F918
KURSAK
0
0
1
0
0
2
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
1
0
1
0
1
1
0
1
0
0
1
1
0
0
0
1
0
1
2
GAGA
(mm)
104,5
91,5
106,3
95,5
87,4
109,4
89,1
96,3
109,4
96,3
105,4
111,2
114,1
103,4
87,5
126,4
99,3
75,1
113,2
109,2
99,1
100,2
108,3
93,2
99,2
119,1
109,5
114,5
112,4
114,2
87,2
118,2
91,5
118,1
109,5
KANAT
(mm)
210
132
293
194
149
282
140
178
263
195
250
260
313
255
160
350
223
120
300
235
240
201
282
180
197
360
273
290
284
307
142
340
180
275
251
TARSUS
(mm)
165
160
205
165
160
175
138
140
170
155
180
185
195
175
160
242
200
140
205
175
200
160
190
170
175
210
185
170
200
210
120
220
160
200
195
AĞIRLIK
(g)
TORBA
(g)
GERÇEK
AĞIRLIK
(g)
2150
2200
3300
2300
2150
2950
1850
2000
2800
2100
2550
2350
2750
2600
2350
4050
2900
2750
2900
2500
3150
2700
2550
2600
2200
3200
3050
2500
2900
3150
2000
3250
2000
2750
2900
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
1850
1900
3000
2000
1850
2650
1550
1700
2500
1800
2250
2050
2450
2300
2050
3750
2600
2450
2600
2200
2850
2400
2250
2300
1900
2900
2750
2200
2600
2850
1700
2950
1700
2450
2600
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
43
SAYI
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
PVC HALKA
T/HSJ
T/HSK
T/HSL
T/HSN
T/HSP
T/HSS
T/HST
T/HSV
T/HSZ
T/HTA
T/HTB
T/HTC
T/HTD
T/HTF
T/HTH
T/HTJ
T/HTK
T/HTL
T/HTN
T/HTP
T/HTS
T/HTT
T/HTV
METAL
HALKA
F919
F920
F921
F922
F923
F924
F925
F926
F927
F928
F929
F930
F931
F932
F933
F934
F935
F936
F937
F938
F939
F940
F941
KURSAK
0
0
0
1
0
2
0
0
0
0
0
1
1
1
0
1
1
0
0
0
0
0
GAGA
(mm)
120,3
102,1
128,5
116,3
96,1
87,3
110,2
99,1
102,4
103,5
112,4
107,4
112,1
116,1
114,4
114,4
91,3
95,9
84,7
122,4
105,1
103,4
129,6
KANAT
(mm)
363
230
360
320
195
150
280
225
226
240
254
270
280
345
300
266
170
203
100
355
235
265
361
TARSUS
(mm)
220
195
250
205
150
160
200
170
185
180
205
200
195
225
230
205
145
190
135
230
175
165
240
AĞIRLIK
(g)
TORBA
(g)
GERÇEK
AĞIRLIK
(g)
3300
2800
3750
3400
2100
2550
2800
2500
3000
2250
2950
3000
3150
3450
3600
2800
2100
2700
1700
3500
2500
2300
3700
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300
3000
2500
3450
3100
1800
2250
2500
2200
2700
1950
2650
2700
2850
3150
3300
2500
1800
2400
1400
3200
2200
2000
3400
Doğa Derneği, Ankara, Ekim 2009
44

Benzer belgeler