1 Biz, yükseköğretimden sorumlu Bakanlar olarak, Avrupa

1 Biz, yükseköğretimden sorumlu Bakanlar olarak, Avrupa

Biz, yükseköğretimden sorumlu Bakanlar olarak, Avrupa Yükseköğretim Alanı’nın mevcut durumunu
değerlendirmek ve gelecekteki öncelikleri belirlemek amacıyla 26-27 Nisan 2012 tarihlerinde
Bükreş’te bir araya gelmiş bulunuyoruz.
Gelecek için yükseköğretime yatırım yapmak
Avrupa’nın içinde bulunduğu ekonomik ve mali krizin yıkıcı sosyal etkileri, yükseköğretime ayrılan
fonların azalmasına ve mezunların iş bulmalarıyla ilgili belirsizliklere yol açmaktadır. Mevcut
zorlukların giderilmesinde yükseköğretim önemli bir araçtır. Güçlü ve hesap verebilen yükseköğretim
sistemleri başarılı bilgi toplumları oluşturur. Yükseköğretim şimdi, her zamankinden fazla olarak,
krizden kurtulma çabalarının merkezinde yer almalıdır.
Bu doğrultuda geleceğimize yatırım yapmak üzere, mümkün olan en fazla kaynağı yükseköğretime
tahsis etmeyi taahhüt ediyoruz. Kurumlarımızı ekonomik büyüme ve demokrasilerimizin
sürdürülebilir gelişimi için ihtiyaç duyulan yaratıcı, yenilikçi, eleştirel düşünen ve sorumluluk sahibi
mezunlar eğitmeleri için destekleyeceğiz. Bu yolla genç işsizliğini azaltmak için çalışacağız.
Avrupa Yükseköğretim Alanı (AYA)’nın dünü, bugünü ve yarını
Bologna reformları Avrupa çapında yükseköğretimin görünümünü değiştirmiştir. Avrupa’daki
yükseköğretim sistemleri artık birbirleriyle daha uyumlu ve karşılaştırılabilirdir. Kalite güvence
sistemleri güven oluşumuna katkıda bulunmaktadır ve yükseköğretim yeterlilikleri sınırlar arasında
daha tanınır olmuştur ve yükseköğretime katılım genişlemiştir. Bugün öğrenciler daha geniş eğitim
fırsatlarından yararlanmaktadır ve hareketlilikleri artmıştır. Bütünleştirilmiş AYA vizyonu ulaşılabilir
hale gelmiştir.
Fakat yine de, Bologna Sürecinin uygulanması raporundan da görüleceği üzere, değişimi sürekli hale
getirmek için daha fazla çaba göstermek gerekecektir. Özellikle üç dereceli sisteme geçişi
tamamlanması, AKTS kredilerinin kullanılması, Diploma Eki verilmesi, kalite güvencesi ve öğrenme
kazanımlarının tanımlanması ve değerlendirilmesini de kapsayacak şekilde yeterlilikler çerçevesinin
uygulanması konularındaki politikalarda daha fazla tutarlılık olmalıdır.
Aşağıdaki hedeflere yönelik olarak çalışacağız: Herkes için kaliteli yükseköğretim sağlamak,
mezunların istihdamını artırmak ve daha iyi öğrenmenin bir aracı olarak hareketliliği güçlendirmek.
Bu hedeflere yönelik eylemlerimiz, ulusal uygulamalarımızın AYA’nın hedefleri ve politikalarıyla
yakınlaştırılmasına temel sağlayacaktır. 2012-2015 dönemi için, Bologna eylem başlıklarının daha
1
kapsamlı uygulanmasını amaçlıyoruz ve yükseköğretim kurumlarımızı ve paydaşları anlamlı
değişiklikler yapmaları konusunda tam olarak destekleyeceğiz.
Herkes için kaliteli yükseköğretim sağlamak
Yükseköğretime erişimin genişletilmesi toplumsal ilerleme ve ekonomik kalkınma için bir ön
koşuldur. Kaliteli yükseköğretime erişimi tümüyle genişletmek üzere ulusal tedbirler uygulanmasına
karar verdik ve tüm AYA ülkelerinde yükseköğretimin ilerlemesini sağlamak ve bitirme oranlarını
yükseltmek için çalışacağız.
Yükseköğretim kurumlarına giren ve bu kurumlardan mezun olan öğrenci toplulukları Avrupa
nüfusunun çeşitliliğini yansıtmalıdır. Bundan sonraki çalışmalarımızı yükseköğretimde sosyal boyutu
geliştirmek, eşitsizlikleri azaltmak ve rehberlik ve yönlendirme, önceki öğrenmenin tanınmasını da
kapsayacak şekilde esnek öğrenme yolları ve alternatif geçiş yolları konularında yeterli öğrenci destek
hizmetleri sağlamak üzere az temsil edilen gruplara yönelteceğiz. Söz konusu sosyal boyut ile ilgili
akran öğrenmenin kullanılmasını teşvik etmekteyiz ve bu alandaki ilerlemeyi izlemeyi
hedeflemekteyiz.
Öğrencileri, kendi öğrenmelerinin aktif katılımcıları olmaya dahil eden yenilikçi metotlarla belirlenmiş
bir öğrenci-merkezli eğitimi teşvik edeceğimiz taahhüdünü yineliyoruz. Yükseköğretim kurumları,
öğrenciler ve çalışanlar ile birlikte, destekleyici ve ilham verici bir çalışma ve öğrenme ortamı
yaratılmasını kolaylaştıracağız.
Kalite güvencesi, güven inşa etmek ve sınır ötesi eğitim sağlamayı da içerecek şekilde AYA’nın
sunduklarının çekiciliğini artırmak için gereklidir. Kalite güvencesi için kamusal sorumluluk
taşıyacağımızı ve farklı paydaşları da bu sürece aktif olarak dahil edeceğimizi taahhüt ediyoruz. “Kalite
Güvencesi için Avrupa Standart ve İlkeleri”nin (European Standards and Guidelines for Quality
Assurance-ESG) uygulanması ile ilgili raporları için E4 grubuna (ENQA, ESU, EUA ve EURASHE)
teşekkür ediyoruz. ESG’yi açıklığını ve kullanılabilirliğini geliştirmek üzere yeniden gözden geçireceğiz.
Bu gözden geçirme, E4 Grubu’nun Education International, BUSINESSEUROPE ve EQAR ile işbirliği
içinde hazırlayacakları başlangıç teklifi üzerinde temellenecektir ve Bologna İzleme Grubu’na
sunulacaktır.
EQAR’ın dış değerlendirmesini memnuniyetle karşılıyoruz ve kalite güvence ajanslarını bu oluşuma
üye olmaları için teşvik ediyoruz. EQAR tarafından tescilli ajansların AYA çapında faaliyette
bulunmalarına izin verirken, ulusal gerekliliklere de riayet edeceğiz. Özellikle de, EQAR tarafından
tescilli ajansların ortak ve çift derece programlarının kalite güvence sonuçlarını tanımayı hedefliyoruz.
Yükseköğretim için kamusal sorumluluk taşımayı taahhüt ediyoruz ve yükseköğretimin finansmanı ve
yönetişimi ile ilgili diyalog başlatma ihtiyacının farkındayız. Ortak hedeflerimize ulaşmak için uygun
finansman araçları geliştirmenin önemini kabul ediyoruz. Ayrıca, yükseköğretim kurumlarında daha
etkili yönetişim ve idari yapıların geliştirilmesinin önemini vurguluyoruz. Tüm seviyelerdeki yönetişim
yapılarına öğrencilerin ve personelin katılımlarını desteklemeyi taahhüt ediyoruz ve akademik
özgürlüğü içeren özerk ve hesap verebilir yükseköğretim kurumları ile ilgili taahhüdümüzü
yineliyoruz.
Avrupa’nın ihtiyaçlarına hizmet etmek üzere istihdam edebilirliği güçlendirmek
2
Günümüz mezunlarından çapraz, çok disiplinli ve yenilik (inovasyon) beceri ve yetkinliklerini
toplumun ve iş piyasasının daha geniş ihtiyaçlarına cevap verebilecek güncel ve konuya özgü bilgiyle
birleştirmeleri gerekmektedir. İşverenler, öğrenciler ve yükseköğretim kurumları arasındaki işbirliğini
iyileştirmek yoluyla ve özellikle de mezunların yenilik ve girişimcilik potansiyellerinin artmasına
yardım edecek çalışma programları geliştirerek istihdamı ve mezunların kariyerleri boyunca kişisel ve
mesleki gelişimlerini güçlendirmeyi hedefliyoruz. Bunu işverenler, öğrenciler ve yükseköğretim
kurumları arasındaki işbirliğini artırarak ve özellikle de, mezunların inovasyon, girişimcilik ve araştırma
potansiyellerini artırmalarına yardımcı olacak programların geliştirilmesi yoluyla başaracağız. Hayat
boyu öğrenme, değişen iş piyasası ihtiyaçlarını karşılamak için önemli bir faktördür ve yükseköğretim
kurumlarının, işgücü becerilerinin yükseltilmesini de kapsayacak şekilde bilginin transferi ve bölgesel
gelişimin güçlendirilmesinde merkezi rolü vardır.
Daha iyi öğrenme için hareketliliği güçlendirmek
Öğrenme hareketliliği, AYA ve dışındaki sınır ötesi işbirliğini genişletmek, öğrencilerin istihdam
edilebilirliğini ve yükseköğretimin kalitesini artırmak için gereklidir. Yükseköğretimin
uluslararasılaşmasını teşvik etme çabalarımızın bütüncül bir parçası olarak, “Daha iyi Öğrenme için
Hareketlilik” stratejisini, hareketlilik hedefiyle birlikte kabul ediyoruz.
Eşit erişim ve hareketlilik fırsatları sağlamak için öğrencilere yeterli mali destek verilmesi gereklidir.
Bu bağlamda ulusal kredi ve hibelerin AYA çevresinde taşınabilirliği taahhüdümüzü yinelemekteyiz ve
Avrupa Birliği’nden politikaları aracılığıyla bu çabamızda bizleri desteklemesini beklemekteyiz.
Örgün, yaygın ve resmi olmayan öğrenmelerin tanınmasını da kapsayacak adil bir akademik ve
mesleki tanınma AYA’nın merkezindedir. Bu, öğrencilerin akademik hareketliliğine doğrudan fayda
sağlar, mezunların mesleki hareketlilik şanslarını iyileştirir ve yakınsama ve edinilen güven
derecesinin doğru biçimde ölçülmesini sağlar. Etkili ve uygun tanınmanın önündeki engelleri
kaldırmalıyız. Böylelikle ulusal mevzuatlarımızı Lizbon Tanınma Sözleşmesi doğrultusunda yeniden
gözden geçireceğimizi taahhüt etmekteyiz. Avrupa Tanınma Alanı El Kitabı (European Area of
Recognition - EAR)’nı memnuniyetle karşılıyoruz ve bu dokümanın yurtdışında alınan yeterliliklerin
tanınmasında bir ilkeler seti ve başarılı uygulamalar dokümanı olarak kullanılmasını tavsiye ediyoruz.
Daha geniş bir AYA yaklaşımının bir parçası olarak yükseköğretim kurumlarını daha fazla ortak
program ve dereceler geliştirmeleri yönünde teşvik ediyoruz. Ulusal kapsamda işbirliği ve hareketlilik
önündeki engelleri ortadan kaldırmak üzere ortak programlar ve derecelerle ilgili ulusal kural ve
uygulamaları yeniden gözden geçireceğiz
Dünyadaki diğer bölgelerle işbirliği ve uluslararası açıklık, AYA’nın gelişimi için temel faktörlerdir.
2007’deki “Küresel Düzlemde AYA” stratejisinde ortaya konan stratejik önceliklerle uyumlu AYA
hedef ve ilkelerini küresel bir anlayışla incelemeyi taahhüt ediyoruz. Uluslararasılaşmayla ilgili
gelişmelere yönelik ilkeler sunmak amacıyla 2015 yılına kadar stratejinin uygulanmasını
değerlendireceğiz. Bologna Politika Forumu diyalog için fırsat oluşturmaya devam edecek ve formatı
küresel ortaklarımızla birlikte daha fazla geliştirilecektir.
Siyasi hedeflere destek olmak üzere veri toplanma ve şeffaflık konularında iyileştirme
Yükseköğretimle ilgili bilgi ve verilen kalitesinin geliştirilmesini memnuniyetle karşılıyoruz. Özellikle
istihdam edebilirlik, sosyal boyut, hayat boyu öğrenme, uluslararasılaşma, hibe/kredilerin
3
taşınabilirliği, öğrenci ve personel hareketliliği konularında daha hedefe yönelik veri toplanmasını
teşvik ediyoruz. Reformların uygulanması ile ilgili izleme yapmasını Eurostat, Eurydice ve
Eurostudent’tan rica ediyoruz ve 2015 yılında bize bu konuda bir geri bildirim raporu sunmalarını
istiyoruz.
Gönüllü akran öğrenme sistemini geliştireceğiz ve bu sistemi Avrupa yükseköğretiminin karşılaştığı
zorlukları cevaplayacak dinamik bir yol olarak iyi uygulamaları teşvik etmek ve Bologna reformlarının
uygulama düzeyini değerlendirmek üzere isteyen ülkeler için gözden geçireceğiz (AYA Akran Öğrenme
Girişimi).
Yükseköğretim sistemlerini halk ve özellikle de öğrenciler için daha anlaşılır hale getireceğiz. Mevcut
ve gelişmekte olan şeffaflık araçlarının iyileştirilmesini destekleyeceğiz. Böylelikle bu araçlar daha
kullanıcı odaklı ve deneysel kanıta dayandırılabilecektir.
2012-2015 için Önceliklerin Belirlenmesi
Ulusal seviyede, ilgili paydaşlarla ve yüksek öğretim kurumlarıyla birlikte aşağıdaki önceliklerin
gerçekleştirilmesi planlanmıştır:
-
2012 Bologna Uygulama Raporu’nun bulgularını kapsamlı bir şekilde yansıtacak ve sonuç ve
önerilerini de dikkate alacağız;
- Az temsil edilen grupların yükseköğretime erişiminin artırılmasına yönelik hedefler tespit
edeceğiz ve yükseköğretime erişimi genişletecek ve bitirme oranlarını artıracağız;
- Öğrenci merkezli öğrenme ve yenilikçi öğretme yöntemlerini ve destekleyici ve ilham verici
bir çalışma ve öğrenme ortamı yaratılmasını güçlendirecek koşulları oluşturacağız, bununla
birlikte, öğrenciler ve çalışanların tüm yönetişim seviyelerinde yer alması için çalışmaya
devam edeceğiz;
- Bir taraftan EQAR (European Quality Assurance Registrar) tarafından tescilli kalite güvence
ajansları faaliyetlerini Avrupa Yükseköğretim Alanı (AYA)’na yaymaya devam ederken, diğer
taraftan ulusal gerekliliklere riayet edilecektir;
- Özellikle eğitim programlarının geliştirilmesinde, istihdam edebilirliği, yaşam boyu öğrenmeyi,
problem çözme ve girişimcilik becerilerini işverenlerle iyileştirilmiş işbirliği yoluyla artırmayı
hedefliyoruz;
- Ulusal yeterlilikler çerçevesi, AKTS ve Diploma Eki uygulamalarının öğrenme kazanımları
temelli olmasını sağlayacağız;
- AYA ile uyumlu ulusal yeterlilik çerçevelerinin uygulanmasını 2012 yılına kadar
tamamlayamamış ülkeleri çalışmalarını hızlandırmaya bu görev için yeniden gözden geçirtilmiş bir
yol haritası sunmaya davet edeceğiz;
- “Daha İyi Öğrenme için Hareketlilik” stratejisindeki tavsiyeleri uygulayacağız ve ulusal hibe ve
kredilerin AYA çevresinde tam olarak taşınabilir olmasına çalışacağız;
- Ulusal mevzuatlarımızın Lizbon Tanıma Sözleşmesi’ne tam uygunluğunu gözden geçireceğiz
ve ileri tanınma uygulamaları için EAR (Avrupa Tanınma Alanı) el kitabının kullanılmasını teşvik
edeceğiz.
- AYA içinde araştırma ve teknolojiye dayanan bilgi temelli ortaklıkları destekleyeceğiz.
Avrupa düzeyinde, 2015 Bakanlar Konferansı hazırlıkları doğrultusunda ve ilgili paydaşlarla
birlikte aşağıdaki önceliklerin gerçekleştirilmesi planlanmıştır:
4
-
-
-
-
-
-
“Daha İyi Öğrenme için Hareketlilik Stratejisi” nin ve Bologna Süreci’nin uygulanmasının
izlenmesini Eurostat, Eurydice ve Eurostudent’dan isteyeceğiz;
Bologna reformlarının uygulanması ile ilgili iyi uygulama örneklerinin paylaşılmasını ve akran
öğrenmesini kolaylaştıracak olan AYA Akran Öğrenme İnisiyatifini 2013 yılı itibariyle
geliştirecek ve uygulayacağız;
Bir taraftan üçüncü düzeyde (doktora) kalitenin, şeffaflığın, istihdam edebilirliğin ve
hareketliliğin nasıl teşvik edilebileceğini araştırırken diğer taraftan, AYA ile Avrupa Araştırma
Alanı arasında ek köprüler kuracağız;
AKTS Kullanıcı El Kitabı’nı devam eden öğrenme kazanımları ve önceki öğrenmenin tanınması
çalışmaları doğrultusunda güncelleyeceğiz;
Yeterlilikler çerçevelerinin uygulamada nasıl çalıştığı, öğrenme kazanımları ile ilgili bağın
vurgulanması ve ulusal kapsamda kısa kademe yeterliliklerini Avrupa Yükseköğretim Alanında
Yeterlilikler Çerçevesi’nde nasıl dikkate alınacağı ile ilgili çalışmaları koordine edeceğiz;
Yükseköğretimin sosyal boyutuyla ilgili akran öğrenmenin teşvik edileceği bir pilot projeyi
başlatacağız, aynı zamanda AYA içinde sosyal boyutla ilgili alınan inisiyatifleri izleyecek ve iyi
uygulama örneklerini toplayacağız;
Kalite Güvencesi için Avrupa Standart ve İlkeleri (ESG-European Standards and
Guidelines)’nin 2015 yılında uygulanması için yeniden gözden geçirilmesini önereceğiz;
Ulusal kapsamda hareketlilik ve işbirliğine yönelik engelleri ortadan kaldırmak amacıyla ortak
program ve derece oluşturulmasına dair ulusal mevzuat ve uygulamalarımızı gözden
geçireceğiz;
“Küresel Düzlemde Avrupa Yükseköğretim Alanı” Stratejisinin uygulanmasını
değerlendireceğiz;
Şeffaflık politikaları için AYA ilkeleri geliştireceğiz ve mevcut ve gelişmekte olan şeffaflık
araçlarını izlemeye devam edeceğiz.
2015 yılı Avrupa Yükseköğretim Alanı Bakanlar Konferansı için Ermenistan’da (Yerivan) yeniden
buluşacağız.
5