Yelkencilik Terimleri

Yelkencilik Terimleri
Yelken sporuna başlayınca sıkça duyacağınız bazı terimler aşağıda sıralanmıştır.
Kontra
Yelkenli teknelerin ve deniz taşıtlarının sancak veya iskele olup olmadıklarına verilen isimdir. Yelkenin
dolduğu yön anlamına da gelir.
Sancak Kontra
Yelkenli teknelerin ve deniz taşıtlarının sağ kısımlarına verilen isimdir. Rengi yeşildir, geceleri deniz
taşıtlarının yeşil görülen yanları sancak yanlarıdır. Yol hakkına sahiptir ve iskele kontra tekneden yol alır.
İskele Kontra
Yelkenli teknelerin ve deniz taşıtlarının sol kısımlarına verilen isimdir. Kırmızı renktedir ve sancak
kontra taşıta yol vermek zorundadır.
Seyir
Yelkenli teknelerin rüzgârla olan açılarına göre 3 ana gidiş yönü vardır. Bunlar orsa, apaz ve pupadır. İşte
bu yönlere verilen terime seyir diyoruz.
Orsa Seyri
Orsa rüzgâra en yakın seyredilen seyirdir. Yelkenli tekneler rüzgâra karşı gidemezler. Yaklaşık teknenin
omurga hattıyla rüzgâr arasında 45 derecelik bir açı oluşur.
Apaz Seyri
Bir yelkenli teknenin rüzgârı yandan alarak seyrine denir. Teknenin omurga hattıyla rüzgâr arasında 90
derecelik bir açı vardır. Apaz seyrini dar apaz ve geniş apaz diye iki kısma ayırabiliriz. Rüzgâr açısı 50
derce olursa dar, 135 derce olursa geniş apaz deriz. Apaz seyri çoğu yelkenli tekne için en hızlı seyirdir.
Pupa Seyri
Pupa seyrinde yelkenli tekne rüzgârı arkadan (180 dereceden) alır. Yelken pupa seyrinde paraşüt gibi
çalıştığı için etkisi orsa ve apaz seyrine kıyasla oldukça düşüktür. Yani bu seyir biraz daha yavaştır.
Tramola
Rüzgâra yakın orsa seyrinde giden yelkenli tekne, gideceği hedefe ulaşabilmek için dönüşler yapmak
zorundadır. Rüzgâr üstüne doğru yapılan bu dönüşlere tramola denir. Unutulmaması gerken tramola
sadece orsa seyrinde atılır.
Kavança
Rüzgârı arkadan alan yelkenli tekne yine gideceği hedefe göre dönüş yapıp, kontra değiştirmek
zorundadır. Rüzgâr altına doğru yapılan dönüşlere kavança ya da boci tramola adı verilir. Kavança sert
havada bumbanın oldukça sert hareket etmesine sebep olacağı için, dikkatli yapılması gerekir. Zorunlu
değilse sert havada yapılmamalıdır. Orsa seyrinde kavança atılmaz, geniş apaz veya pupa seyrinde bu
dönüş yapılabilir.
Rüzgâr üstü
Yelkenli teknenin rüzgârı aldığı yöne verilen
Rüzgâr altı
Yelkenli teknenin rüzgârı aldığı yönün tersi tarafına verilen isimdir.
Orsalamak
Yelkenli teknenin rüzgârla arasındaki açıyı küçülterek mümkün olabildiği sınıra kadar tekneyi rüzgâra
yaklaştırmaya denir. İstenildiği taktirde sınıra kadar gelinmesi zorunlu değildir. Orsalamanın belirli bir
sınırı yoktur.
Kafayı açmak
Yelkenli teknenin rüzgârla arasındaki açıyı arttırmasına denir. Orsalamanın tam tersi olarak da
düşünülebilir.
Yapraklama
Eğer yelkenimizi rüzgârla dolduramıyorsak, yelkenimiz bir sağa, bir sola dalgalanır. Bu harekete
yapraklama veya pırpırlama denir. Bu durumda yelkende herhangi bir güç elde edilmez ve yelkenli tekne
ilerleyemez.
Kör Tramola
Tramola atabilmek için yelkenli teknemizin tramola atmaya başlamadan önce kazanmış olduğu yeterli hız
yani yeterli bir enerji olmalıdır. Duran teknemize tramola attıramayız. Eğer tromala atarken enerji
eksikliği yüzünden tramolamızı tamamlayamayıp, köre düşüyorsak (yapraklama) buna kör tramola deriz.
Bayılma
Özellikle rüzgârlı havalarda orsa ve apaz seyirlerinde yelkenli teknemiz rüzgâr altına doğru yatar ve yan
yan şekilde seyir eder. İşte bu durumu bayılma diye ifade ediyoruz. Bayılma engellemez ama aşırı
bayılma, teknenin burnunu rüzgâra doğru çevirerek engellenmelidir.
Trim
Yelkenimizin şeklini değiştirerek, ondan en yüksek ölçüde verim alabilmemiz için ona uyguladığımız
küçük şekil değişiklerine trim deriz.
Kerteriz
Rüzgârın hafif dönüşlerini anlamak ve bu dönüşlerin rotamızı bozmasını engellemek için pruvamızdaki
sabit bir noktayı aklımızda tutmaktır. Ona göre rüzgâr değişimlerini anlar ve rotamızı değiştiririz.
Kerteriz oldukça önemli bir kavramdır.
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)