Makaleyi Yazdır

OKULLARDA
KUŞAKLARARASI
ÖĞRENME
Bir Kuşaklararası Öğrenme Deneyimi
“Dedelerimiz ve Ninelerimizden Öğreniyoruz”
Soner Polat Yaser Arslan
Gizem Günçavdı Hande Çiçek Ender Kazak
Yazarlar: Doç. Dr. Soner Polat
Arş. Gör. Yaser Arslan
Arş. Gör. Gizem Günçavdı
Hande Çiçek
Ender Kazak
OKULLARDA KUŞAKLARARASI ÖĞRENME:
Bir Kuşaklararası Öğrenme Deneyimi
“Dedelerimiz ve Ninelerimizden Öğreniyoruz”
ISBN 978-605-318-394-5
Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.
©2016, Pegem Akademi
Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.
Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,
kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt
ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında
yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları
satın almamasını diliyoruz.
1. Baskı: Şubat, 2016 Ankara
Yayın-Proje: Neslihan Gürsoy
Dizgi-Grafik Tasarım: Hilal Sultan Coşkun
Kapak Tasarımı: Mehmet Gruşçu
Baskı: Salmat Basım Yayıncılık Ambalaj Sanayi Tic. Ltd. Şti.
Büyük Sanayi 1. Cadde 95/1
İskitler/ANKARA
Tel: 0312-3411020
Faks: 0312-3413050
Yayıncı Sertifika No: 14749
Matbaa Sertifika No:26062
İletişim
_____________________________________
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA
Yayınevi 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60
Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38
Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
İnternet: www.pegem.net
E-ileti: [email protected]
Doç. Dr. Soner POLAT
Kocaeli Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü öğretim üyesidir. Eğitim yönetimi, teftişi, ekonomisi ve planlaması alanında doçenttir. Çalışmaları konuları arasında örgütsel
güven, örgütsel adalet, örgütsel vatandaşlık davranışı, örgütsel ve
kültürlerarası çatışma, örgütsel imaj gibi konular gelmektedir. “Eğitim örgütlerinde sosyal sermaye: örgütsel güven” isminde bir kitabı
bulunmaktadır. Ayrıca editörlü “Eğitim yönetimi” kitabı içerisinde
“Eğitim yönetiminde güven ve etik” isimli bölüm yazarlığı bulunmaktadır. Son zamanlarda ise kültürlerarası eğitim, çok kültürlülük,
kültürlerarası yeterlilik, kültürlerarası kişilik, kuşaklararası öğrenme, barış eğitimi gibi kültür odaklı konular üzerinde çalışmaktadır.
Arş. Gör. Yaser ARSLAN
Uludağ Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Programı’ndan 2009 yılında lisans derecesi alan yazar Kocaeli Üniversitesi Eğitim Yönetimi
Teftişi Planlaması ve Ekonomisi bilim dalında yüksek lisans eğitimini
tamamladı ve halen aynı bilim dalında doktora eğitimine devam etmektedir. 2010-2011 eğitim öğretim yılında MEB’de sınıf öğretmenliği yapan yazar, 2011 yılından bugüne Kocaeli Üniversitesi eğitim
bilimleri bölümünde araştırma görevlisi olarak çalışmaktadır. Öğretim elemanının örgütsel imaj, barış eğitimi ve sınıf yönetimi ile ilgili
olarak yayınlanmış ulusal ve uluslararası yayınları bulunmaktadır.
iv
Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Arş. Gör. Gizem GÜNÇAVDI
İlk ve orta öğretimini İstanbul’da tamamlamıştır. Lisans öğrenimini Kocaeli Üniversitesi İngilizce Öğretmenliği bölümünde
2012’de tamamlayan Günçavdı, yüksek lisans derecesini 2015 yılında Kocaeli Üniversitesi Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve
Ekonomisi bölümünden almıştır. Şu anda Kocaeli Üniversitesi Eğitim Yönetimi,Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi bölümünde doktora eğitimine devam etmektedir. 2012-2013 yılları arasında özel bir
eğitim kurumunda İngilizce öğretmenliği yapmış olan araştırmacı
2013’ten beri Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri
Bölümü’nde araştırma görevlisi olarak görev yapmaktadır.”
Hande ÇİÇEK
2005 yılında Hacettepe Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun olan yazar aynı tarihten bu yana MEB’de İngilizce
öğretmeni olarak görev yapmaktadır. 2014 yılında Kocaeli Üniversitesi Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Programında
tezsiz yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır.
Ender KAZAK
Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği
Programı’ndan 1996 yılında lisans derecesi alan yazar, 1998 yılında
Sakarya Üniversitesi Sosyoloji Bilim Dalında yüksek lisans eğitimini tamamladı ve halen Kocaeli Üniversitesi Eğitim Yönetimi Teftişi
Planlaması ve Ekonomisi bilim dalında doktora eğitimine devam
etmektedir. 1996 yılından 2012 yılına kadar Sınıf Öğretmeni olarak,
2012’den bu yana Türkçe Öğretmeni olarak MEB’de çalışmaktadır.
Yazarın, kuşaklararası öğrenme, örgütsel adalet, eğitimde teftiş ve
örgütsel imaj ile ilgili yayınlanmış ulusal ve uluslararası yayınları
bulunmaktadır.
ÖN SÖZ
Günümüzün modern çağı bir taraftan yaşlanma sürelerini uzatarak ortalama yaşam ömrünü arttırırken; öte yandan da yalnızlık,
yoksulluk, engellilik, kronik hastalıklar, bakım gibi yaşlılığa özgü sorunların artmasına neden olmuştur. Böylece yaşlılık olgusu geçmişe
oranla daha görünür olmuş ve daha çok tartışılmaya başlanmıştır.
Kuşakların birbirlerini olumsuz değerlendirmeleri kuşaklararası çatışmaya neden olmaktadır. Kuşaklar arasında etkileşimin ve iletişimin yeterince olmaması kuşaklararası önyargıları ve çatışmaları
daha da artırmaktadır. Oysa farklı toplumsal olaylara şahitlik eden
kuşakların farklılaşması doğal bir süreçtir. Bu farklılaşma yıkıcı kuşaklararası çatışma yerine, iyi yönetilerek yeniliklerin doğmasına
neden olabilir. Farklı kuşakların potansiyellerinden yararlanmayı planlayan bu süreç, planlı bir şekilde kuşaklararası işbirliğini ve
dayanışmayı gerektirmektedir. Bu işbirliği ve dayanışma sayesinde
kuşaklar potansiyellerini açıkça ortaya koyabilecekler, böylece birbirlerine birçok konuda yarar sağlayacaklardır. Yarar sağlama yollarından birisi de kuşaklararası öğrenmedir. Özellikle çocukların,
gençlerin ve yaşlıların etkileşimini, işbirliğini ve dayanışmalarını
sağlayan “Okul temelli kuşaklararası öğrenme modellerine” günümüzde çok ihtiyaç duyulmaktadır.
Bu kitap okullarda kuşaklararası öğrenmenin önemine, yararlarına vurgu yapmak için hazırlanmıştır. Bu bağlamda konu ile ilgili
kuramsal bilgilerin yanında pratik değeri olan uygulama örneklerine
de yer verilmiştir.
Kitabın kuşaklararası öğrenme ile ilgilenen araştırmacılara, öğrencilere; örgütsel yaşamda özellikle okullarda bu konulara ilgi duyan yönetici ve öğretmenlere önemli katkı sağlaması umuduyla…
Doç. Dr. Soner POLAT
Şubat 2016 - Kocaeli
Bu kitap, Kocaeli Üniversitesi ve Gölcük Belediyesi arasında imzalanan Gölcük Vizyon 2023 protokolüyle desteklenen 2015/006 numaralı “Dedelerimiz ve
Ninelerimizden Öğreniyoruz” Projesi kapsamında hazırlanmıştır. Bu bağlamda Kocaeli Üniversitesi Rektörlüğü’ne, Gölcük Belediye Başkanlığı’na ve Gölcük
Kent Konseyi’ne; projenin yürütülmesi sürecindeki katkıları sebebiyle Gölcük
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne ve SHÇEK Gölcük Huzurevi Müdürlüğü’ne;
ayrıca projenin gerçekleştirilmesi sürecindeki yardımları sebebiyle Kocaeli Üniversitesi öğrencileri Alican AÇIKGÖZ, Gülşah ATABEY, Özgür ÇETİNKAYA
ve Fatih OKUMUŞ’a teşekkür ederiz.
İÇİNDEKİLER
1. BÖLÜM
GİRİŞ
Giriş .................................................................................................................1
2. BÖLÜM
ÖRGÜTLERDE KUŞAKLAR
2.1. Kuşak Kavramı ................................................................................5
2.2. Kuşak Sınıflamaları .........................................................................6
2.2.1. Gelenekseller (Durgun Kuşak, silent) ...................................7
2.2.2. Bebek Patlaması Kuşağı (Baby Boomers) .............................8
2.2.3. X Kuşağı ....................................................................................9
2.2.4. Y Kuşağı (millennials) ...........................................................10
2.2.5. Z Kuşağı...................................................................................11
2.3. Yaşa Karşı Kalıp Yargılar, Önyargılar ve Çalışma Hayatında
Yaş Ayrımcılığı (Ageism)......................................................................12
3. BÖLÜM
KUŞAKLARARASI FARKLILIKLARIN YÖNETİMİ
3.1. Kuşaklararası İlişkiler ve İklim ....................................................26
viii
Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
4. BÖLÜM
KUŞAKLARARASI ÖĞRENME ve İLİŞKİLİ KAVRAMLAR
4.1. Eğitim ve Öğrenme .......................................................................31
4.1.1. Yaşam Boyu Öğrenme ...........................................................34
4.1.2. İş Yerinde Öğrenme ...............................................................37
4.2. Kuşaklararası Öğrenme ................................................................39
4.2.1. Aile ve Toplumda Kuşaklararası Öğrenme .........................42
4.2.2. Örgütlerde Kuşaklararası Öğrenme ....................................44
4.2.3. Eğitimde Kuşaklararası Öğrenme ........................................46
4.2.4. Sosyal Sermaye Olarak Kuşaklararası Öğrenme ................47
4.2.5. Örgütlerde Bilgi Yönetimi Açısından Kuşaklararası
Öğrenme ............................................................................................49
4.3. Kuşaklararası Öğrenmenin Yararları ..........................................50
4.3.1. İşle ilgili yararlar.....................................................................51
4.3.2. Sosyal Bağlamdaki Yararları .................................................52
4.3.3. Kişisel Gelişim Açısından Yararları .....................................53
4.4. Örgütlerde Kuşaklararası Öğrenmenin Önündeki Engeller ....53
5. BÖLÜM
ÖRGÜTLERDE KUŞAKLARARASI ÖĞRENME BİÇİMLERİ
5.1. Çıraklık/Stajyerlik .........................................................................55
5.2. Danışmanlık (Mentörlük/Akıl hocalığı) ....................................55
5.3. Uğraş Toplulukları ........................................................................59
5.4. Kuşaklararası Etkileşimi Geliştirme ...........................................59
5.5. Öğrenme Hiyerarşisi Modelini Değiştirme ...............................61
İçindekiler
ix
6. BÖLÜM
OKUL ÖRGÜTLERİNDE KUŞAKLARARASI ÖĞRENME
6.1 İlköğretim Öğretmenleri Arasında Kuşaklararası Öğrenme ....70
6.1.1. Y Kuşağı Katılımcılara Göre Okullarda Kuşaklar
Arasında Öğrenme Gerçekleşen Konular ...........................71
6.1.2. X Kuşağı Katılımcılara Göre Okullarda Kuşaklar
Arasında Öğrenme Gerçekleşen Konular ...........................72
6.1.3. Bebek Patlaması Kuşağı Katılımcılarına Göre Okullarda
Kuşaklar Arasında Öğrenme Gerçekleşen Konular .........74
6.2. Öğretmenler Arasında Kuşaklararası Öğrenmenin
Önündeki Engeller ........................................................................77
6.2.1. Y Kuşağı (genç kuşak) Öğretmenlere Göre
Kuşaklararası Öğrenmenin Önündeki Engeller ................77
6.2.2. X Kuşağı (orta kuşak) Öğretmenlere Göre
Kuşaklararası Öğrenmenin Önündeki Engeller ................80
6.2.3. Bebek Patlaması Kuşağı (yaşlı kuşak) Öğretmenlere
Göre Kuşaklararası Öğrenmenin Önündeki Engeller .......82
6.3. İlkokullarda Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin
Kuşaklararası Öğrenmeye İlişkin Görüşleri ..............................89
6.3.1. Genç ve Yaşlı Kuşak Öğretmenlerin Kuşaklararası
Öğrenme Kavramına İlişkin Tanımları ...............................90
6.3.2. Kuşaklararası Öğrenmeye İsteklilik Durumları .................93
6.3.3. Kuşaklararası Öğrenme Yöntemleri ....................................95
6.3.4. Kuşaklararası Öğrenme Deneyimleri ..................................97
6.3.5. Kuşaklararası Yardımlaşma Konuları ..................................99
6.3.6. Kuşaklararası Öğrenilen Davranışlar ................................103
x
Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
7. BÖLÜM
BİR KUŞAKLARARASI ÖĞRENME DENEYİMİ:
DEDELERİMİZ ve NİNELERİMİZDEN ÖĞRENİYORUZ
7.1. Projenin Amacı ............................................................................109
7.2. Projenin Paydaşları ......................................................................110
7.3. Projenin Hedef Kitlesi .................................................................110
7.4. Projenin Süresi ............................................................................110
7.5. Projenin İçeriği ............................................................................111
7.6. Planlama ve Hazırlık ...................................................................111
7.7. Uygulama .....................................................................................115
7.8. Proje Sürecinin Değerlendirilmesi ...........................................121
7.8.1. Öğrenci Görüşlerine Dayalı Olarak Proje Sürecinin
Değerlendirilmesi ................................................................121
7.8.2. Dede-Ninelerin Görüşlerine Dayalı Olarak Proje
Sürecinin Değerlendirilmesi...............................................126
7.8.3. Öğretmenlerin Görüşlerine Dayalı Olarak Proje
Sürecinin Değerlendirilmesi...............................................128
7.8.4. Yöneticilerin Görüşlerine Dayalı Olarak Proje
Sürecinin Değerlendirilmesi...............................................131
7.9. Sonuç ............................................................................................133
KAYNAKÇA ..............................................................................................135
Ek 1. Veli Bilgilendirme Formu ...............................................................147
Ek 2. Öğrencilerin Dede ve Ninelere Tutumu Anketi ..........................148
Ek 3. Örnek Ders Planları ........................................................................150
Ek 4. Basında Projemiz .............................................................................162
1. BÖLÜM
GİRİŞ
Günümüzde yaşlı nüfus oranındaki artış, kuşaklararası uyuma
ve kuşaklar arasındaki işbirliğine olan ihtiyacı daha da artırmıştır.
Yaşlı nüfus oranındaki artış ile örgüt içerisinde yaşlıların rolü de artmış; böylece farklı kuşaklar arasındaki kuşaklararası ilişkiler önem
kazanmaya başlamıştır (Krašovec ve Kump, 2010). Tarih boyunca
farklı kuşaklar arasındaki öğrenme aile, işyeri vb. çeşitli ortamlarda daha çok yaşlıların gençlere bilgi aktarması şeklinde gerçekleşmiştir. Oysa günümüzde kuşaklararası öğrenme (KAÖ), geleneksel
yaklaşımda olduğu gibi, bilginin tek yönlü olarak yaşlılardan gençlere aktarımından daha farklıdır ve daha fazlasını ifade etmektedir.
Yeniliklerin hızlı gelişimi ve yeni problemler, kuşaklar arasında işbirliği yaklaşımını ve işbirliğine dayalı karşılıklı öğrenmeyi zorunlu
kılmaktadır (Ličen, 2010).
Toplumda yaşlı nüfusun oranının artması ile eğitim ve öğrenme
alanlarında kuşaklar arasındaki ilişkiler değişmiştir. Kuşaklar arasındaki dayanışmanın artırılması ihtiyacı ve küresel dünyadaki yeni
teknolojilerin öneminin artması, güçlendirilmiş kuşaklararası ilişkileri geliştirmek için eğitim ve öğrenmede yeni bir bakış açısı geliştirilmesini zorunlu kılmıştır (Patricio ve Osorio, 2012). KAÖ, yüzyıllar
boyunca ailede başlamış ve toplumla devam etmiş bir süreçtir. Geçen
yüzyılda KAÖ, örgütsel çevreler ve uygulama toplulukları içinde de
geliştirilen sosyal bir süreç haline gelmiştir. Birçok ülkede, özellikle
2. BÖLÜM
ÖRGÜTLERDE KUŞAKLAR
2.1. Kuşak Kavramı
Kuşak kelimesi, Türk Dil Kurumu sözlüğünde temel anlamının
yanı sıra aşağıdaki şekillerde tanımlanmaktadır:
1.
“Yaklaşık olarak yirmi beş, otuz yıllık yaş kümelerini oluşturan bireyler öbeği; göbek, nesil, batın.”
2.
“Yaklaşık olarak aynı yıllarda doğmuş, aynı çağın şartlarını, dolayısıyla birbirine benzer sıkıntıları, kaderleri paylaşmış, benzer ödevlerle yükümlü olmuş kişilerin topluluğu.”
Biyolojik olarak kuşak, ebeveynlerin ve çocuklarının doğumları arasındaki ortalama zaman aralığını ifade etmektedir. Sosyolojik
açıdan ise kuşak, aynı zaman diliminde doğmuş, aynı çağ ve hayat
evresini ve belirli zaman döneminin olayları, eğilimleri ve gelişmelerini paylaşan insan topluluğunu ifade etmektedir (Bayhan, 2014).
Aynı yaşta olan çocukların, belli sosyal olayları benzer şekillerde yaşadığı varsayılır. Bu sosyal olayların, yaşanılanların dönemin
bireylerine görüş açısı kazandırdığı düşünülmektedir (Gadsden ve
Hall, 1996). Buradan hareketle kuşak kuramı ortaya çıkmıştır. Kuşak
(Cohort) Kuramı, kuşakların benzer zaman aralıklarında yer aldıklarını ve bu şekilde, o gruba özgü belirli bir dünya görüşü oluşturan
benzer tarihsel olaylar yaşadıkları kanısındadır. Diğer bir deyişle,
aynı zaman diliminde büyüyen insanların, davranışlarını, tutumları-
3. BÖLÜM
KUŞAKLARARASI
FARKLILIKLARIN YÖNETİMİ
Kuşaklararası farklılıkları ele alan kuşak kuramı aynı zaman
diliminde büyüyen kişilerin benzer hayat deneyimlerine sahip olduklarını ve bu durumun bireylerin hareketlerini, tutumlarını, değerlerini ve düşüncelerini şekillendirdiğini varsaymaktadır (Ropes,
2013). Bu varsayım, çalışma hayatındaki farklı yaş ve deneyimdeki çalışanların tutum ve davranışlarındaki farklılığın çıkış noktası olarak görülebilir. Örgütlerde kuşak kuramı, çalışanların motivasyonu, çalışma yöntemleri ve öğrenme stilleri gibi yönetim için
önemli olan alanları anlamak için kullanılmaktadır (Bontekoning,
2007; akt. Ropes, 2013). Ancak kuşak kuramı iki yönüyle eleştiri
almaktadır. Birincisi, kuramın belirli bir kuşaktaki bireylerin çok
farklı deneyimleri olabileceğini göz ardı etmesinden dolayı “kuşak”
kavramının sorunlu bir yapıda olduğu düşüncesidir. İkincisi ise, kuramın örgütteki veya meslekteki kıdemi göz ardı ettiği düşüncesidir
(Ropes, 2011b). Bu eleştirilere rağmen kuşak özelliklerinin ve kuşak
üyelerinin beklentilerinin farklılaşması kimi zaman yönetilmesi zor
durumlara neden olabilmektedir.
Günümüzde birbirinden farklı davranış özellikleri gösteren kuşaklar, aynı iş ortamında birlikte çalışmaktadırlar. İş yapma biçimleri, hedefleri, beklentileri, bakış açıları, davranış şekilleri birbirinden
farklı olan bu kuşakların, bir arada iş birliği içinde çalışma zorunluluğu bazı sorunları doğurmaktadır. Kuşak geçişleri ele alındığın-
4. BÖLÜM
KUŞAKLARARASI ÖĞRENME
ve İLİŞKİLİ KAVRAMLAR
4.1. Eğitim ve Öğrenme
Ertürk (1972) eğitimi, bireyde kendi yaşantısı ve kasıtlı kültürleme yoluyla istenilen davranış değişikliğini meydana getirme süreci
olarak tanımlamıştır (akt: Demirel, 2003, s. 6). Öğrenme ise, yaşantı
ürünü ve az çok kalıcı izli davranış değişikliğidir (Demirel, 2003, s.
9). Öğrenmenin birçok tanımı şu özellikleri içermektedir; (1) öğrenme davranış veya bilgide bir değişiklik demektir, (2) bu değişiklik
uzun süreli olmalıdır, (3) biyolojik olgunlaşma veya ilaç kullanımı
sonucunda değil; deneyim veya çalışma sonucunda ortaya çıkmalıdır (Shuell, 1986; akt: Hoekstra, 2007). Öğrenme içseldir ve kişisel,
ailevi, toplumsal, örgütsel, ulusal ve hatta uluslararası veya küresel
düzey gibi farklı düzeylerde gerçekleşmektedir (Ho, 2010).
Öğrenmenin eğitim ve öğretimden daha geniş bir kavram olduğu söylenebilir. Çünkü eğitim ve öğretim, daha ziyade yapılandırılmış ortamlarla ilişkiliyken, öğrenme yapılandırılmış ortamların
yanı sıra, yarı yapılandırılmış veya yapılandırılmamış ortamlarda da
kazanılabilmektedir (Toprak ve Erdoğan, 2012). Başka bir deyişle,
öğrenme çeşitli eğitim kurumları, kurslar, atölyeler gibi amaçlı ve
yapılandırılmış bir öğrenme ortamında olabileceği gibi rastlantısal
veya planlanmamış şekilde de olabilir. Foley (2001) insanların yaşadığı ve çalıştığı sürece sürekli öğrendiklerini; bu öğrenmelerin çoğunun planlanmamış ve çoğu kez örtük olduğunu ifade etmiştir.
5. BÖLÜM
ÖRGÜTLERDE KUŞAKLARARASI
ÖĞRENME BİÇİMLERİ
Örgütlerde kuşaklararası öğrenmenin çeşitli şekilleri bulunmaktadır (Reingard Spannring University Innsbruck, 2008).
5.1. Çıraklık/Stajyerlik
Çıraklık/stajyerlik, belli bir beceride veya alanda uzman olan
kişiyi -genellikle bu kişi bir yetişkindir- o beceriyi öğrenmeye istekli
bir kişiyle- bu kişi de genellikle bir gençtir- çalıştırmak olarak tanımlanabilir. Bu KAÖ türü etkili bir öğrenme süreci sağlamaktadır.
Çünkü; süreç kapsam olarak zengindir, uzmandan gelen dönüt sık
ve gecikmesizdir, sonuç ürünü sosyal olarak değer verilen bir yaratımdır ve öğrenme bütüncüldür (Loewen, 1996).
5.2. Danışmanlık (Mentörlük/Akıl hocalığı)
Çıraklık/stajyerlik gibi hiyerarşik olmasına karşın iyi niyetli ve
yardımsever bir ilişkiyi de içeren danışmanlık (mentörlük) deneyimli ve deneyimsiz kişiler arasındaki ilişkiye dayanmaktadır (Reingard Spannring University Innsbruck, 2008). Kuşaklararası ilişkiler
farklı yaş gruplarının birbirini tanımasını sağlarken, danışmanlık
tarzı bir ilişkiyle gençlerin, daha yaşlıların deneyimlerinden dersler
edinmesine olanak sağlanmaktadır. Örgüt içindeki danışmanlık ilişkisi bilgiyi koruma, paylaşma ve aktarma için kullanılan bir tekniktir
6. BÖLÜM
OKUL ÖRGÜTLERİNDE
KUŞAKLARARASI ÖĞRENME
Okullar kendine özgü amaçları ve özellikleri olan insan ağırlıklı
açık toplumsal sistemlerdir. Okul örgütleri de farklı yaş gruplarını
içerisinde barındırarak toplumun küçük bir örneğini oluştururur.
Okullar yaşça küçük öğrenci grupları, orta ve olgun yaş düzeyindeki
yönetici, öğretmen ve yardımcı personelle belki de yaş farklılıklarının dengeli dağıldığı nadir örgütlerdendir. Bu durum okullar açısından olumlu değerlendirildiğinde gelişmenin kaynağı olabileceği gibi
iyi yönetilmediğinde çatışmaların özellikle de kuşak çatışmaların da
kaynağı olabilmektedir.
Okullar, öğretme ve öğrenmeye adanmış hizmet örgütleridir.
Okulların amacı öğrencilerin öğrenmesini üst düzeye çıkarmak olduğundan hem öğrencilerin hem de çalışan kapasitelerinin artırılması gerekmektedir. Öğrencilerin başarısında çalışanların katkısının
büyük payı vardır. Bu nedenle, çalışanların mesleki bilgi ve becerilerini sürekli geliştirmek gerekmektedir (Oyetunjı, 2006). Bu bağlamda kuşaklararası öğrenme çalışanlar arasında fırsatlar yaratabilir.
Okullarda kuşaklararası öğrenme deneyimleri okulların öğrenen örgüt olmalarına da katkı sağlayabilir. Öğrenen örgütlerin temel
özelliklerinden biri, bilgileri tüm örgüte yayarak herkes tarafından
paylaşımının sağlanmasına zemin hazırlayan bir örgüt kültürüne sahip olmasıdır. Bilgiler, açık örgüt iklimi ile tüm örgüte yaygınlaşıp,
çalışanlar tarafından paylaşıldıkça örgüt öğrenme kapasitesini daha
7. BÖLÜM
BİR KUŞAKLARARASI ÖĞRENME
DENEYİMİ: DEDELERİMİZ ve
NİNELERİMİZDEN ÖĞRENİYORUZ
Dedelerimiz ve Ninelerimizden Öğreniyoruz projesi Kocaeli
Üniversitesi, Gölcük Belediyesi ve Gölcük Kent Konseyi arasındaki
Gölcük VİZYON 2023 protokolü kapsamında yürütülen bir projedir.
7.1. Projenin Amacı
“Dedelerimiz ve Ninelerimizden Öğreniyoruz” Projesinin temel amacı, dedeler ve ninelerle ilkokul öğrencileri arasında kuşaklararası köprü kurmaktır. Bu genel amaç dışında proje şu amaçları
gerçekleştirmek üzere yapılmıştır:
•
İlkokul üçüncü sınıf öğrencilerine günlük yaşam etkinliklerindeki değişiminin (teknolojideki, oyunlardaki, ulaşım
ve iletişim araçlarındaki vb.) dede ve ninelerin potansiyelinden yararlanılarak öğretilmesi,
•
Proje ile dede ve ninelerin kendi potansiyellerinin farkına
vararak kendilerini daha iyi hissetmelerinin sağlanması,
•
Öğrencilerin, yaşlıların deneyimlerinden öğrenecek çok
şeyleri olduğunu fark etmelerinin sağlanması,
•
Öğretmenlerin, eğitim-öğretim sürecinde dede ve ninelerin potansiyelinden yararlanabileceklerinin farkına varmalarını sağlamaktır.
KAYNAKÇA
Adenike, A. A. (2011) Organizational climate as a predictor of employee job
satisfaction: Evidence from Covenant University. Business Intelligence Journal, 4 (1). pp. 151-166.
Adıgüzel, O., Batur, H. Z. ve Ekşili, N. (2014). Kuşakların değişen yüzü ve Y
kuşağı ile ortaya çıkan yeni çalışma tarzı: Mobil yakalılar. Süleyman Demirel
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (19), 165-182.
Adler, P. S. & Kwon, S-W. (2002). Social capital: Prospects for a new concept.
The Academy of Management Review, 27 (1), 17-40.
Akdemir, A., Konakay, G. ve Demirkaya, H., Noyan, A., Demir, B. ve Ağ, C.
(2013). Y kuşağının kariyer algısı, kariyer değişimi ve liderlik tarzı beklentilerinin araştırılması. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 1142.
Aktif Yaşlanma ve Kuşaklararası Dayanışma (2012). Avrupa Birliği Eğitim ve
Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı, Hayatboyu Öğrenme Programı
(LLP) Grundtvig Konulu İzleme Toplantısı, Gaziantep.
American Hospital Association (2014). Managing an intergenerational workforce: Strategies for health care transformation. Chicago, IL: Health Research &
Educational Trust.
Andersen, T. M. (2008). Increasing longevity and social security reforms- A legislative procedure approach. Journal of Public Economics, 92(3), 633–646.
Anıl, H. (2011). Kültürel değişme açısından kuşaklararası çatışma. Yüksek lisans
tezi, Isparta.
Arslantaş, C. C., & Dikmenli, O. (2007). Öğrenen organizasyon anlayışını benimseyen firmalarda örgütsel bütünleşmeyi sağlayan unsurların etkisini
belirlemeye yönelik görgül bir çalışma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1).
Atwal, K. (2013). Theories of workplace learning in relation to teacher professional learning in UK primary schools. Research In Teacher Educatıon, 3
(2), 22–27.
136 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Baily, C. (2009). Reverse intergenerational learning: a missed opportunity?. AI
& Soc, 23:111–115 DOI 10.1007/s00146-007-0169-3, 11-115.
Baybora, D. (2010). Çalışma yaşamında yaş ayrımcılığı ve Amerika Birleşik
Devletleri’nde yaş ayrımcılığı düzenlemesi üzerine, Çalışma ve Toplum, (1),
33-58.
Bayhan, V. (2014). Milenyum veya (Y) kuşağı gençliğinin sosyolojik bağlamı,
Gençlik Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 8-25.
Bayram, F. ve Aypay, A. (2012). İlköğretim okullarında müdür etkililiği, okul
iklimi ve öğrenci kontrol ideolojileri arasındaki ilişki. Eğitimde Politika
Analizi Dergisi, 1 (1), 49-63.
Benson, J. & Brown, M. (2011). Generations at work: Are there differences and
do they matter? The International Journal of Human Resource Management,
22 (9), 1843-1865.
Bilgin (1994). Sosyal Bilimlerin Kavsağında Kimlik Sorunu. İzmir: Ege Yayıncılık.
Bilgin, N. (2003). Sosyal Psikoloji Sözlügü. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Boström, A.-K. (2003). Lifelong learning, intergenerational learning, and social
capital. Edsbruk, Sweden: Akademitryck AB.
Boud, D. & Middleton, H. (2003). Learning from others at work: communities
of practice and informal learning. Journal of Workplace Learning, 15 (5),
194 – 202.
Bozak, A., Yıldırım, M. C. ve Demirtaş, H. (2011). Öğretmenlerin mesleki gelişimi için alternatif bir yöntem: Meslektaş gözlemi. İnönü Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 12(2), 65–84.
Bratianu, C. & Orzea, I. (2012). Intergenerational learning as an entropy driven
process. Management & Marketing Challenges for the Knowledge Society,
7(4), 603-612.
Cabanillas, C. (2011). Intergenerational learning as an opportunity to generate new educational models. Journal of Intergenerational Relationships, 9(2),
229–231.
Chen C., & Huang, J. (2007). How organizational climate and structure affect
knowledge management- the social interaction perspective. International
Journal of Information Management, 27(2), 104-118.
Kaynakça 137
Cherri Ho, C. Y. (2010). Intergenerational learning (between Generation X &
Y) in learning families: A narrative inquiry. International Education Studies,
3(4), 59–72.
Coleman, J.S. (1988). Social capital in the creation of human capital. American
Journal of Sociology,94, 95-120.
Corrigan, T., McNamara, G., & O’Hara, J. (2013). Intergenerational learning: A
valuable learning experience for higher education students. Eurasian Journal of Educational Research, 52, 117-136.
Cüceloğlu, D. (2000). İnsan Davranısı, Psikolojinin Temel Kavramları. İstanbul:
Remzi Kitabevi.
Çelik, M. (2014). Hizmet sektöründeki Y kuşağı çalışanlarının iş hayatındaki
beklentileri (İstanbul Örneği). Yayınlanmammış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Çetin-Aydın, G. ve Başol, O. (2014). X ve Y kuşağı: Çalışmanın anlamında bir
değişme var mı? Electronic Journal of Vocational Colleges, 1-15.
Çevik, N. (2010). İlköğretim kurumlarında örgütsel iklim ile iş doyumu arasındaki ilişki (İstanbul ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Daloğlu, E, S. (2013). Çalışma algısı üzerine kuşaklararası bir analiz. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yaşar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Danish Technological Institute. (2012). Learning for active ageing and intergenerational learning: Final Report. DG Education and Culture. Retrieved
from
<http://bookshop.europa.eu/en/learning-for-active-ageing-andintergenerational-learning>
Dantzer, F., Keogh, H., Sloan, F. & Szekely, R. (2012). International learning and
active aging. European Report: ENIL <http://www.enilnet.eu/Intergenerational_Learning_and_Active_Ageing-European_Report.pdf>. Erişim:
23.03.2014.
Demir, M. (2011). İş yaşamında ayrımcılık: Turizm sektörü örneği, Uluslararası
İnsan Bilimleri Dergisi, 8 (1), 760-784.
Demiral-Yılmaz, N. (2010). Tıp öğrencilerinin öğrenme iklimi algılarının; akademik özyeterlik, hekimlik mesleğine yönelik tutum ve akademik başarı açısından incelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Anabilim Dalı, Ege
Üniversitesi. İzmir.
138 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Demirel, Ö. (2003). Öğretme sanatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Demirkaya, H., Akdemir, A., Karaman, E. ve Atan, Ö. (2015). Kuşakların yönetim politikası beklentilerinin araştırılması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7
(1), 186-204.
Dennis, H., & Thomas, K. (2007). Ageism in the workplace. Generations, 31(1),
84-89.
Dereli, B. ve Toruntay, H. (2015). Örgütlerde kuşakların iş değerleri, motivasyon
ve mentorluk kavramlarına dayalı yönetimi, T.C. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış Ticaret Enstitüsü Workıng Paper Series,Tartışma Metinleri, WPS
NO/ 03 / 2015-05, 1-11, İstanbul.
Directorate - Genaral for Education and Culture. (2012, December). Learning
for Active aging and intergenerational learning: Final report. <http://adultlearning.isfol.it/adult-learning/risorse/learningforActiveAgeingandintergenarationallearning.pdf>. Erişim: 30.11.2013.
Doğan, S. ve Kılıç, S. (2009). Bilgi yönetiminde liderliğin rolü üzerine kavramsal bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler
Fakültesi Dergisi, 14(2), 87–111.
doi: 10.1080/09585192.2011.573966
Dülger, İ. (2012). Dünyada ve Türkiye’de yaşlılığın değişen görünümü, değişen
politikaları ve gelişen aktif yaşlanma kavramı. Kuşaklararası Dayanışma ve
Aktif Yaşlanma Sempozyumu Bildirileri (18–24 Mart Yaşlılara Saygı Haftası)
(ss. 31–49). Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı
Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve Ankara Üniversitesi Yaşlılık Çalışmaları
Uygulama ve Araştırma Merkezi.
ENIL [European Network for Intergenerational Learning] (2012). Intergenerational Learning and Active Ageing. European Report.
Erden-Ayhün, S. (2013). Kuşaklararasındaki farklılıklar ve örgütsel yansımaları.
Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 93-112.
European Commission. (2001). Making a European area of lifelong learning a reality (COM (2001) 678 final). <http://aei.pitt.edu/42878/1/com2001_0678.
pdf> Erişim:17.11.2013.
Fındık, E. (2013). Y kuşağında mobbing algısı üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kaynakça 139
Field, J. (2013). Learning through the ages? Generational inequalities and intergenerational dynamics of lifelong learning. British Journal of Educational
Studies, 61(1), 109–119.
Foley, G. (2001). Radical Adult Education and Learning. International Journal
of Lifelong Education,20 (1-2), 71-88.
Foundation Findings. (2012). Intergenerational solidarity. Publications Office of
the European Union, Luxembourg, Belgium.
Gadsden, V. L., & Hall, M. (1996). Intergenerational Learning: A Review of the
Literature. (ERIC Document Reproduciton Service No. ED 454974)..
Govekar-Okoliš, M. (2010). Characteristics of mentors in intergenerational
education. N. Ličen & J. Gubalová (Eds.), Intergenerational learning and
education in later life (trans. V. Melinc, M. A. Bizovičar, M. Kovač, & D.
Findeisen, pp. 61–69). Ljubljana: University of Ljubljana, Faculty of Arts.
Griffin, M. (2001). Job satisfaction among detention officers assessing the relative contribution of organizational climate variables. Journal of Criminal
Justice, 29, 219-232.
Grignoli, D. & Di Paolo, M. (2008). IGLOO project general report (IGLOO
Grundtvig PROJECT 134587-LLP-2007-AT-GRUNDTVIG-GMP) Campobasso, Italy: Università degli Studi del Molise <http://www.iglooproject.
eu/files/general_reportdone_eng_.pdf> Erişim:13.11.2013.
Güçlü, N.ve Sotirofski, K. (2006). Bilgi yönetimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,
(4), 351- 371.
Güleç, İ., Çelik, S. ve Demirhan, B. (2012). Yaşam boyu öğrenme nedir? Kavram
ve kapsamı üzerine bir değerlendirme. Sakarya University Journal of Education, 2(3), 34-48.
Hallinger, P., & Murphy, J. (1985). Assessing the instructional management behavior of principals. The Elementary School Journal, 217-247.
Hatip, F. (2006). Öğretmenler arası gözlem çalışmalarının öğretmen gelişimindeki
rolü. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
HEAR ME Project (2011). Highly Educated Retires Mentoring Early School
Leavers: HEAR ME. On Mentoring- particularly on intergenerational mentoring. European Commission.
Hernandez, C. R., & Gonzalez, M. Z. (2008). Effects of intergenerational interaction on aging. Educational Gerontology, 34(4), 292–305.
140 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Hoekstra, A. (2007). Experienced teachers’ informal learning in the workplace.
Nieuwegein, Utrecht: Budde-Elinkwijk Grafische Producties.
Hotar, N. (2012). Türkiye’de yaşlılık ve yaşlanma. In Kuşaklararası Dayanışma ve
Aktif Yaşlanma Sempozyumu Bildirileri (18–24 Mart Yaşlılara Saygı Haftası)
(ss. 19–24). Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı
Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve Ankara Üniversitesi Yaşlılık Çalışmaları
Uygulama ve Araştırma Merkezi.
Igloo. (2008). Intergenerational learning in organizations. Summary of the literature report (Igloo Project, 134587-LLP-2007-AT-Grundtvig-GMP) Innsbruck: Reingard Spannring University.
Jain, A. K., & Jeppesen, H. J. (2013). Knowledge management practices in a
public sector organisation: The role of leaders’ cognitive styles. Journal of
Knowledge Management, 17(3),47– 62.doi:10.1108/JKM–11–2012–0358.
James, J. B., Swanberg, J. E., & McKechnie, S. P. (2007). Generational differences
in perceptions of older workers’ capabilities. Center on Aging & Work/Workplace Flexibility at Boston College.
Jane, B., & Robbins, J. (2007). Intergenerational learning: Grandparent’s teaching everyday concepts in science and technology. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 8(1), 1- 18.
Karaaslan, S. (2014). Kuşaklararası farklılıkları örgütler üzerinden anlamak: Bir
alan araştırması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi,
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Karagül, M. ve Masca, M. (2005). Sosyal sermaye üzerine bir inceleme. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 37-52.
Keleş, H. N. (2011). Y kuşağı çalışanlarının motivasyon profillerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi,
3(2), 129–139.
Kenner, C., Ruby, M., Jessel, J., Gregory, E., & Arju, T. (2007). Intergenerational
learning between children and grandparents in East London. Journal of
Early Childhood Research, 5(3), 219–243.
King, V. (2010). The generational rivalry for time. Time & Society, 19(1), 54-71.
Koç, M. (2002). Gelişim psikolojisi açısından yaşlılık döneminde ruhsal gelişim,
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 287-304.
Krašovec, S. J., & Kump, S. (2010). The concept of intergenerational education
and learning. In: N. Ličen & J. Gubalová (Eds.), Intergenerational learning
and education in later life (trans. V. Melinc, M. A. Bizovičar, M. Kovač, & D.
Findeisen, (pp. 15–25). Ljubljana: University of Ljubljana, Faculty of Arts.
Kaynakça 141
Ličen, N. (2010). Case Study: Intergenerational learning in primary school. In:
N. Ličen & J. Gubalová(Eds.), Intergenerational learning and education in
later life (trans. V. Melinc, M. A. Bizovičar, M. Kovač, & D. Findeisen, (pp.
83–89). Ljubljana: University of Ljubljana, Faculty of Arts.
Lloyd, J. (2008). The state of intergenerational relations today. London: International Longevity Centre.
Loewen, J. (1996). Intergenerational learning: What if schools were places where
adults and children learned together? (ERIC Document Reproduciton Service No. ED 404 014).
Lotfi, A., Kabiri, S. ve Ghasemlou, H. (2013). Değerler değişimi ve kuşaklararası çatışma: İran Khoy kenti örneği, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal
Bilimler Dergisi, 14 (2), 93-113.
Maloy, R. W., & Seldin, C. A. (1983). School climate and school effectiveness:
Summary of teacher, student and parent Attitudes in one rural community.
Research in Rural Education, 2(2), 65-68.
Mannion, G. (2012). Intergenerational education: The significance of reciprocity and place. Journal of Intergenerational Relationships, 10 (4), 386–399.
Martin, K., Springate, I., & Atkinson, M. (2010). Intergenerational Practice: Outcomes and Effectiveness. LGA Research Report. National Foundation for Educational Research. The Mere, Upton Park, Slough, Berkshire, SL1 2DQ, UK.
McGuire, D., By, R.T. & Hutchings, K. (2007). Towards a model of human
resource solutions for achieving intergenerational intercation in organisations. Journal of European Industiral Training, 31 (8), 592-608. doi:
10.1108/03090590710833651
Memduhoğlu, H.B. (2008). Ulusal, küresel ve örgütsel bağlamda farklılıkları
yönetmek. Ankara: Pegem Akademi
Mendez, E. (2009). Intergenerational responsibility and accountability. Unpublished Master Thesis, Royal Roads University, Ottawa, Canada.
MetLife Mature Market Institute and Generations United (2009). Generations in
the workplace: A workbook for engaging the best talent of all ages. Transforming Multi-Generational Workplaces into Intergenerational Workplaces.
Mocker, D.W., & Spear, G.E. (1982). Lifelong learning: Formal, non-formal, informal, and self-directed (Information Series No. 241). Columbus, OH: The
National Center for Research in Vocational Education (ERIC Document
Reproduction Service No. ED220723).
142 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Murphy, J., Elliot, S.N., Goldring, E. & Porter, A.C. (2007). Leadership for learning: A research-based model and taxonomy of behaviours. School Leadership and Behaviour, 27(2), 179-201.
Myers, K.K. & Sadaghiani, K. (2010). Millennials in the workplace: A communication perspective on millennials’ organizational relationships and performance. J Bus Psychol, 25, 225–238. doi:
10.1007/s10869-010-9172-7.
Myron, M. L. (2013). A late Y2K phenomenon: Responding to do learning preferences of generation Y- Bridging the digital divide by improving generational dialogue. PM&R (by the American Academy of Physical Medicine and
Rehabilitation), 5, (7), 596-601.
Nauck, B.,& Steinbach, T.(2009). Intergenerational relationships.
Newman, S. & Hatton-Yeo, A. (2008). Intergenerational learning and the contributions of older people. Ageing Horizons, 8, 31-39.
Noack, C. M. G. (2009). Age climate age stereotypes in organizations and older
workers. Unpublished doctoral dissertation, Jacobs Üniversity. Germany.
Orzea, I. & Bratianu, C. (2012) Intergenerational learning in ageing societies, Proceedings of the 9th International Conference on Intellectual Capital,
Knowledge Management and Organizational Learning-ICICKM2012, Universidad del Rosario and Universidad Jorge Tadeo Lozano, Bogota, Columbia, 193-200. Reading, UK: Academic Publishing International.
Oyetunjı, C. O. (2006). The relationship between leadership style and school climate in botswana secondary schools. Unpublished doctoral dissertation, University of South Africa, South Africa.
Palmieri, C. A. (2006). Intergenerational solidarity as a way of understanding
grandtravel. Unpublished Master Thesis, Unıversıty Of Florıda,.
Patricio, M. R. & Osorio, A. (2012). How can intergenerational learning with ict
help to strengthen intergenerational solidarity?. Intergenerational Solidarity
And Older Adults’ Education In Community, The Third Conference of the
ESREA Network on Education and Learning of Older Adults, Ljubljana.
Patrício, M. R. ve Osório, A. (2013) - Engagement in intergenerational learning by experienced older people. In ForAge International Conference: The
future of learning for older people in Europe Learning from Experience.
Budapeste.
Petrides, L.A. & Guiney, S.Z. (2002). Knowledge management for school leaders: An ecological framework for thinking schools. Teachers College, 104
(8), 1702-1717.
Kaynakça 143
Pınar, İ. (1999). Öğrenen organizasyonlarin kültürel çerçevesi. İ. Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, 28 (2), 37-78.
Polat, S. ve Çiçek, H. (2015a). Intergenerational learning among primary and
lower secondary schools. International Journal of Human Sciences, 12(2),
1649-1661.
Polat, S. ve Çiçek, H. (2015b). Öğretmenler Arasında Kuşaklararası Öğrenmenin
Önündeki Engeller. 10. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi, Gaziantep.
Polat, S. ve Kazak, E. (2015). Primary school teachers’ views on intergenerational learning. Educational Sciences: Theory& Practice, (15)5, 1189-1203.
Reilly, P. (2012). Understanding and Teaching Generation Y. In English teaching
forum (Vol. 50, No. 1, pp. 2-11). US Department of State. Bureau of Educational and Cultural Affairs, Office of English Language Programs, SA-5, 2200
C Street NW 4th Floor, Washington, DC 20037.
Reingard Spannring University Innsbruck. (2008). Intergenerational learning in
organizations (IGLOO) – Literature Report. <http://www.iglooproject.eu/
files/igloo.literature_report_final_eng.pdf> Erişim: 27.02. 2014.
Ropes, D. & Ypsilanti, A. (2012). Factors influencing intergenerational learning: Towards a framework for organizations to ensure successful learning
in older employees. In: Working and Aging: The benefits of investing in an
aging workforce (pp. 280-308). A Cedefop publication. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
Ropes, D. (2011a). Intergenerational learning: A research framework. Working
and Aging: Guidance and counselling for mature learners. A Cedefop publication, 105-123. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
Ropes, D. (2011b). Making waves: Intergenerational learning and the ageing
knowledge worker. Proceedings of the 5th International Conference on Organizational Learning and Knowledge Capabilities, Hull, UK, 1-19.
Ropes, D. (2012), Intergenerational communities of practice: Shedding new
light on older workers? Proceedings of the International Conference on Organizational Learning, Knowledge, and Capabilities, Valencia, Spain, 1-18.
Ropes, D. (2013). Intergenerational learning in organizations. European Journal of
Training and Development, 37(8), 713-727. doi:10.1108/EJTD-11-2012-0081
Ropes, D.C. (2010). Organizing professional communities of practice. Dissertation, Universiteit Van Amsterdam, Amsterdam, Netherlands.
144 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Ruddick, G. E. (2009). Intergenerational Leadership Communication In The
Workplace. Unpublished Master Thesis, Clemson University, Ann Arbor,
USA.
Saarnivaara, M. & Sarja, A. (2007). From university to working life: Mentoring
as a pedagogical challenge. Journal of Workplace Learning, 19 (1), 5-16. doi:
10.1108/13665620710719312.
Sandars, J., & Morrison, C. (2007). What is the Net Generation? The challenge
for future medical education. Medical teacher, 29(2-3), 85-88.Seedsman, T.
A. (2007). Supporting intergenerational relationships. Journal of Intergenerational Relationships, 5(3), 83–98.
Shedletsky, L.J. (2006). Internet training for older adult learners: An intergenerational mentoring approach. LLI Review,1, 34-43.
Smola, W. K. & Sutton, C.D. (2002). Generational difference: Revisiting generational work values for the new millennium. Journal of Organizational Behavior, 23, 363-382. doi: 10.1002/job.147
Sporket, M. (2012). Organizational demeographic literacy: Developing a conceptual framework. Working and Aging: The benefits of investing in an aging
workforce. A Cedefop publication, 207-226. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
STNE [Scottish Teachers for a New Era] (2012). Understanding how new teachers learn in the workplace. School of Education, University of Aberdeen,
Scotland:
Süral-Özer, P., Eriş, E. D. ve Timurcanday-Özmen, Ö. N. (2013). Kuşakların
farklılaşan iş değerlerine ilişkin emik bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38, 123-142.
Svensson, L. Ellström, P.-E. & Aberg, C. (2004). Integrating formal and informal learning at work. Journal of Workplace Learning, 16(8), 479-491. doi:
10.1108/13665620410566441.
Şişman, M.(2004). Öğretim Liderliği. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Tagiuri, R. (1968). The Concept of Organizational Climate. In R. Tagiuri & H.
Litwin (Eds.), Organizational climate: Explorations of a concept. Division
of Research Graduate School of Business Administration (pp. 11-32).United
States of America.
Tempest, S. (2003). Intergenerational Learning: A reciprocal knowledge development process that challenges the language of learning. Management Learning, 34(2): 181-200. doi: 10. 1177/1350507603034002002
Kaynakça 145
Thompson, A.. (2012). The effect of Organizational Climate on Learning Orientation: The moderating effect of Chronic Stress. A Thailand Case Study. Unpublished Master Thesis, Webster University, Cha-am, Thailand.
Tolbize, A. (2008). Generational differences in the workplace (Contract: TLG
—05-034-2967.06) Minneapolis: University of Minnesota Research and
Training Center on Community Living.
Toprak, M. ve Erdoğan, A. (2012). Yaşamboyu öğrenme: Kavram, politika, araçlar ve uygulama. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(2), 69-91. doi: 10.5961/
jhes.2012.036
Torres, R. M. (2003). Lifelong learning (New education division documents No.
14). Stockholm, Sweden: Sida.
Toruntay, H. (2011). Takım rolleri çalışması: X ve Y kuşağı üzerinde karşılaştırmalı bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, İstanbul.
Töremen, F. (2002). Okullarda sosyal sermaye: Kavramsal bir çözümleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 556-573.
Türk Dil Kurumu. (1992). Türkçe Sözlük. İstanbul: Milliyet.
Uslu, T., Rodoplu Şahin, D. ve Çam, D. (2012). Yaş ve kuşak farklılıklarına göre
internet ve bilgi teknolojileri kullanımının düzeyi, yarattığı tekno-politik
stres ve sonuçları. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, VII(I), 76–93.
Ünal, A. (2014). Örgütsel öğrenme mekanizmalarının okullarda kullanılması
konusunda öğretmen görüşleri, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 35 (1), 19-32.
Wermundsen, T. (Ed.). (2007). Intergenerational learning in Europe policies,
programs & initiatives (EAGLE Desk Research Synthesis Report). Nuremberg, Germany: FIM-New Learning, University of Erlangen-Nuremberg.
World Bank (2003). Lifelong Learning in the Global Knowledge Economy:
Challenges for Developing Countries. <http://siteresources.worldbank.
org/INTLL/Resources/Lifelong-Learning-in-the-Global-KnowledgeEconomy/lifelonglearning_GKE.pdf>. Erişim: 02.03.2014.
Yee, C. H. C. (2008). Intergenerational learning in Hong Kong: A narrative inquiry. Doctoral dissertation, University of Nottingham. Retrieved from
http://eprints. nottingham.ac.uk/10486/
Yumuşak, S. ve Yıldız, H. (2011). Eğitim örgütleri öğrenen organizasyon özellikleri göstermekte midir? Kamu ve özel ilköğretim okullarının Balıkesir
ili örneğinde karşılaştırmalı bir analizi. Business and Economics Research
Journal. 2 (4), 159-177.
EKLER
Ek 1. Veli Bilgilendirme Formu
Değerli veliler;
Annenizi-babanızı çocuklarınızla ve onların arkadaşlarıyla sınıflarında buluşturmak ister misiniz? Annenizin-babanızın çocuklarınıza ve onların arkadaşlarına deneyimlerini aktarmasına ne dersiniz?
Bu heyecanla; Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğretim
elemanları olarak Gölcük Belediyesi, Gölcük Kent Konseyi ve Gölcük İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü işbirliği ile “Dedelerimiz ve Ninelerimizden Öğreniyoruz” isimli bir proje yürütmekteyiz. Bu proje
kapsamında öğrencilerimizin dedeleri ve ninelerinin de yer alacağı
etkinlikler yürütmeyi planlamaktayız.
Gölcük Vizyon 2023 kapsamındaki bu proje ile öğrencilerimiz
ve değerli büyüklerimiz arasındaki iletişimi güçlendirmek ve bilgi
alışverişi yaparak kuşaklar arasında köprü kurmak temel amacımız.
Bu amaçla; öğrencilerimizin dedeleri ve nineleri, sınıflarda birtakım
etkinlikler yürüterek ilkokul 3. Sınıf öğrencilerine geçmiş yaşantılarına ilişkin tecrübelerini ve birikimlerini aktaracaklar.
Siz de annenizin-babanızın bu projede yer almasını ister misiniz? Böylece hem annenizin-babanızın hem de çocuklarınızın mutlu
olmasını sağlayabilirsiniz.
Bu doğrultuda projemize katkı sağlamak isteyen değerli dedelerimizi ve/veya ninelerimizi tanışmak, projemizi yüz yüze anlatmak ve onların da fikirlerini almak için …………….. tarihinde, saat
……….’da okulumuzda görmeyi çok isteriz. Değerli büyüklerimizin
katılımları bizleri mutlu edecek ve onurlandıracaktır.
Proje Ekibi
148 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Ek 2. Öğrencilerin Dede ve Ninelere Tutumu Anketi
Katılmıyorum
1)
Sınıfta dede-ninelerle birlikte
olmaktan mutlu oldum.
2)
Öğretmenlerin dede-ninelerle
işbirliği kurmasından mutlu
oldum.
3)
Dede-nenelerden gelen destek
ve yardımlardan memnundum.
4)
Sınıfta dede-ninelerle birlikte
güven içinde bulunmaktan
mutluydum.
5)
Sınıfta dede-ninelerle birlikte
eşit söz sahibi olmaktan
mutluydum.
6)
Dede-ninelere sorular
sormaktan keyif aldım.
7)
Yaşlı dede-ninelerle
konuşabilmek çok keyifliydi.
8)
Okulda ve sınıfta dedeninelerimizin bulunması beni
çok mutlu etti.
Kısmen
Tamamen
Katılıyorum
Katılıyorum
Ekler 149
9)
Dede-ninelerden bilgi edinmek
beni etkiledi.
10)
Dede ve nineler öğrencilere çok
şey katabilirler.
11)
Dede-ninelerin bizlere
aktaracak tecrübeleri vardır.
12)
Dede-ninelerden öğrenmeyi
daha çok isterim.
13)
Dede-ninelerin sınıfımızda
olması yaşam tecrübemi
arttırdı.
14)
Dede-ninelerin sınıfımızda
yer alması yaşlılara olumlu
bakmamı sağladı.
15)
Dede-ninelerle birlikte olmak
yaşlılarla iletişim kurmama
yardımcı oldu.
16)
Dede-ninelerimizin sınıfımızda
yer alması yaşlılara daha fazla
saygı duymamı sağladı.
17)
Dede-ninelerle iletişim
kurmaktan zevk aldım.
150 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
18)
Dede-ninelerden öğrenmek
eğitimimizin kalitesi
19)
Yaşlıların da bize
kazandıracakları üstün yanları
vardır.
Ek 3. Örnek Ders Planları
1. Öğrenci-Öğretmen İlişkisi
Ders
Hayat Bilgisi
Sınıf
3
Süre
40’+40’
Tema
Dün, Bugün, Yarın
Kazanımlar
C.3.29. Birey, toplum ve çevre arasındaki
karşılıklı bağımlılığı kavrar ve bunu göste-
DERSİN KİMLİĞİ
ren örnekler verir.
Strateji
Sunuş
Yöntem
Düz Anlatım, Soru-cevap, Tanık Gösterme, Eğitsel Oyun, Sıcak Sandalye
Araç gereçler
Kaynak Kişi, Powerpoint sunusu, İp yumağı
Beceriler
Bilimin Temel Kavramlarını Tanıma
Dikkat çekme
Bir yerde yalnız yaşamak zorunda oldukları söylenir. Robenson Cruose’yu okuyup
okumadıkları sorulur. Okuyan varsa anlattırılır.
GİRİŞ
Amaçtan haberdar etme
Bugünkü dersimizde geçmişten günümüze
öğretmen- öğrenci ilişkisi hakkında Avni
öğretmeniniz bizlere bilgiler verecek.
Ekler 151
Sınıf Öğretmeni:
Öğrencilere “Komşu komşunun külüne muhtaçtır sözünden ne anlıyorsunuz?” sorusu sorulur.
SÜREÇ
Slayt açılarak öğrencilere çiftçi, fırıncı, otobüs şoförü, yolcu gibi resimler gösterilir. Öğrencilere “Yolcular otobüs şoförü olmasaydı zorluk
çeker miydi?”
“Yolcular olmasa sürücü para kazanabilir miydi?”
“Hastasız doktorluk, öğrencisiz öğretmenlik yapılır mı?” soruları sorulur.
Daha sonra söz Avni öğretmene bırakılır.
Avni Öğretmen:
Avni Öğretmen kendisi hakkında bilgi verir.
Sıcak sandalye etkinliği yapılarak Avni Öğretmen bir sandalyeye oturur. Öğrencilere öğretmenliğe başladığı 1948 yılından itibaren öğretmen-öğrenci ilişkisi hakkında bilgi verir. Öğrencilerin merak ettiği
soruları cevaplandırır, sınıfta bir röportaj havası yakalanmaya çalışılır.
Öğretmen de sorular sorabilir.
Daha sonra Avni Öğretmen eğitim kurumlarının, değişen eğitim anlayışının, öğrencilerin, öğretmenlerin değişimi hakkında fotoğrafların
yer aldığı bir sunum yapar ve etkinliğe geçiş yapar.
SÜREÇ
Birbirine Bağlı
Avni Öğretmen ip yumağını bir öğrenciye verir. Öğrenciler ip yumağı yardımıyla ad – soyadlarını söyleyerek ip yumağını ipi bırakmadan
başka bir çocuğa gönderirler. Böylece ipin tüm öğrencilerin elinden geçerek öğretmene iletilmesi sağlanır. Toplumdaki bireylerin birbirlerine
görünmeyen iplerle bu şekilde karşılıklı bağlı olduğu vurgulanır.
SONUÇ
Özet:
Bugünkü dersimizde toplumdaki bireylerin birbirlerine karşılıklı bağlı
olduğunu, Avni Öğretmen yardımıyla geçmişten günümüze öğrenciöğretmen ilişkisini, eğitim uygulamaları hakkında bilgi edindik.
Ölçme değerlendirme: Çalışma kağıdı dağıtılır.
152 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
GİRİŞ
DERSİN KİMLİĞİ
2. Millî Bayramlar
Ders
Hayat Bilgisi
Sınıf
3
Süre
40’+40’
Tema
Dün, Bugün, Yarın
Kazanımlar
Bayram kutlamalarına katılarak, millî bayram günlerimizle geçmişte yaşanan tarihî olaylar arasında bağ
kurar.
Strateji
Sunuş
Yöntem
Düz Anlatım,Soru-cevap ,Tanık Gösterme
Araç gereçler
Kaynak Kişi,Powerpoint sunusu
Beceriler
Eleştirel Düşünme, Öz yönetim
Dikkat çekme
Sınıfın geçmişte bayramlarda çekilmiş video veya resimleri gösterilir.Hatırlayıp hatırlamadıkları sorulur.
Amaçtan haberdar etme
Bugünkü dersimizde milli bayramlarımız dedelerimiz ve ninelerimiz zamanında nasıl kutlanıyormuş,
bunu öğreneceğiz. Bakalım bizim kutladıklarımıza
benziyor mu?
Sınıf Öğretmeninin görevi: Sınıfı dersin amacından haberdar eder.
İbrahim dedeyi sınıfta bulunuş amacından bahseder. İbrahim dedeyi
sınıfa tanıtır. Ders İbrahim dede ile çocuklar arasında bir soru-cevap
sohbet gibi geçmesi için sınıf öğretmeni moderatör konumunda bulunur. İlk soru sınıftan gelmez ise kendisi sorar. Dedenin cevapladığı
her sorudan sonra öğretmen öğrencilerden dedenin anlattıkları ile
günümüz bayramlarını soruya uygun olarak kıyaslamalarını ister.
Dedemizin Görevi: Sınıftan gelen soruları tecrübelerini ve anılarını
kaynak olarak kullanarak cevaplar. Eğer mevcut ise sözel olarak anlatacağı tecrübelerini fotoğraflarla destekleyebilir.
SÜREÇ
Gelmesi muhtemel sorular:
Dedeler ve ninelere bayramlar ile ilgili istediğiniz soruyu sorabilirsiniz. Dedeler ve ninelere ilk soruyu eğer öğrencilerden gelmez ise
öğretmen sorar. Sorulması gereken önemli sorular:
Ekler 153
“Bayramlar için nasıl bir hazırlık süreciniz olurdu?”
“Bayramlarda hangi görevleri alırdınız?”
“Bayramlarda neler hissederdiniz?”
SONUÇ
SÜREÇ
“Bayramların kutlaması sizin için neden önemli?”
Daha sonra öğrencilere öğretmen bir soru yöneltir. ”Siz okulda idareci
veya öğretmen olsaydınız, bayram kutlamaları için neler yapardınız?”
Bununla ilgili mümkün olduğunca çok öğrencinin düşünceleri alınır
Özet: Öğretmen bayramların önemi ve tarihi olayların üzerinde durarak son açıklamasını yapar.
Ölçme değerlendirme: Çalışma kağıdı dağıtılır.
GİRİŞ
DERSİN KİMLİĞİ
3. Dinî Bayramlar
Ders
Hayat Bilgisi
Sınıf
3
Süre
40’+40’
Tema
Dün, Bugün, Yarın
Kazanımlar
Bayram kutlamalarına katılarak, bayram günlerimizle geçmişte yaşanan olaylar arasında bağ kurar.
Strateji
Sunuş
Yöntem
Düz Anlatım, Soru-cevap ,Tanık Gösterme
Araç gereçler
Kaynak Kişi, Powerpoint sunusu
Beceriler
Eleştirel Düşünme, Öz yönetim
Dikkat çekme
Sınıfın geçmişte bayramlarda çekilmiş video veya
resimleri gösterilir. Hatırlayıp hatırlamadıkları
sorulur.
Amaçtan
haberdar etme
Bugünkü dersimizde dini bayramlarımız dedelerimiz ve ninelerimiz zamanında nasıl kutlanıyormuş,
bunu öğreneceğiz. Bakalım bizim kutladıklarımıza
benziyor mu?
154 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Sınıf Öğretmeninin görevi: Sınıfı dersin amacından haberdar eder. İbrahim dedeyi sınıfta bulunuş amacından bahseder. Hülya nineyi sınıfa
tanıtır. Ders Ayşe Nine ile çocuklar arasında bir soru-cevap sohbet
gibi geçmesi için sınıf öğretmeni moderatör konumunda bulunur. İlk
soru sınıftan gelmez ise kendisi sorar. Ninenin cevapladığı her sorudan sonra öğretmen öğrencilerden ninenin anlattıkları ile günümüz
bayramlarını soruya uygun olarak kıyaslamalarını ister.
Hülya ninenin Görevi: Sınıftan gelen soruları tecrübelerini ve anılarını
kaynak olarak kullanarak cevaplar. Eğer mevcut ise sözel olarak anlatacağı tecrübelerini fotoğraflarla destekleyebilir.
Gelmesi muhtemel sorular:
Dedeler ve ninelere bayramlar ile ilgili istediğiniz soruyu sorabilirsiniz. Dedeler ve ninelere ilk soruyu eğer öğrencilerden gelmez ise
öğretmen sorar. Sorulması gereken önemli sorular:
“Bayramlar için nasıl bir hazırlık süreciniz olurdu?”
“Bayramlarda size düşen görevler var mıydı?”
“Bayramlarda neler hissederdiniz?”
SÜREÇ
“Bayramların kutlaması sizin için neden önemli?”
Daha sonra öğrencilere öğretmen bir soru yöneltir. ”Sizin aileniz de
bayramlar nasıl kutlanıyor?” Farklılıklar ortaya çıkarılmaya çalışılır.
SONUÇ
Özet: Öğretmen bayramların önemi ve kutlama nedenleri üzerinde
durarak son açıklamasını yapar.
Ölçme değerlendirme: Anne ve babayla bayramların geçmişiyle ilgili
röportaj yapılır.
Ekler 155
GİRİŞ
DERSİN KİMLİĞİ
4. Eski Oyunlar
Ders
Hayat Bilgisi
Sınıf
3
Süre
40’+40’
Tema
Dün, Bugün, Yarın
Kazanımlar
Aile büyüklerinin küçükken oynadığı oyunları
araştırır, bu oyunlarla kendisinin ve arkadaşlarının
oynadığı oyunları karşılaştırararak değişimi ve
sürekliliği farkeder.
Strateji
Buluş Stratejisi
Yöntem
Gösterip-Yaptırma, Soru cevap
Araç gereçler
Kaynak kişi, Gazoz Kapağı.
Beceriler
Bilimin temel kavramlarını tanıma(Değişkenlik,
benzerlik, süreklilik)
İlişkili ara
disiplinler
Spor Kültürü ve Olimpik Eğitim
Dikkat çekme
Sınıfa sandalye kapmaca oyununu bilip bilmedikleri
sorulur.
Amaçtan
haberdar etme
Bugünkü dede ve ninelerimizin küçükken hangi
oyunları oynadığını öğreneceğiz.
SÜREÇ
Sınıf Öğretmeninin Görevi: Sınıfı derse hazırlamak amaçlı kısa süreli
olarak “sandalye kapmaca” oyunu oynatılır.Sonra sınıfa en sevdiklerini oyunlar sorulur. Daha sonra anne ve babalarının hatta dede ve
ninelerinin çocukluklarında hangi oyunları oynadıklarını merak edip
etmedikleri sorulur.Ayşe nine tanıtılır.
Ayşe Ninenin Görevi: Küçüklüğünde en çok sevdiği,zevkle oynadığı oyunlardan bahseder. Bir tanesini sınıfa anlatır. Örnek olarak
gazoz kapağı oyunu ve kurallarını anlatır.Daha sonra öğrencilere de
gazoz kapağı dağıtılınca uygulamalı olarak gösterir.Oyun adım adım
anlatılır.Her bir adımdan sonra yaptıklarını sınıftaki tüm öğrencilerin
yapmasını bekler.
156 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Özet: Birkaç öğrenciden oyunlarla ilgili fikirleri alınır. Her öğrencinin hemen hemen söylediği benzer şeyler bir kerede sınıf öğretmeni
tarafından tekrar edilir.
SONUÇ
Ölçme değerlendirme: Öğrencilerden oyun oynarken hissettiklerini ve
öğrendikleri oyunu yazılı bir metin haline getirmeleri istenir.
Ödev: Bir dahaki derse etrafındaki yaşlı kimselerden veya anne ve
babalarından yeni bir oyun öğrenip defterlerine yazarak gelmeleri
istenir.
GİRİŞ
DERSİN KİMLİĞİ
5. İletişim
Ders
Hayat Bilgisi
Sınıf
3
Süre
40’+40’
Tema
Dün, Bugün, Yarın
Kazanımlar
Geçmişten günümüze iletişim teknolojilerinde
meydana gelen değişimi araştırır.
Strateji
Buluş Stratejisi
Yöntem
Soru-Cevap, Beyin Fırtınası
Araç gereçler
Eski ve yeni elektronik cihazlar.
Beceriler
Bilimin temel kavramlarını tanıma, Araştırma
Dikkat çekme
Öğrencilere eskiden insanların haberleşmede güvercinlerden nasıl yararlandıklarını, günümüzde
hala haberleşmede güvercinlerden yararlanıp yararlanılmadığı konularındaki düşünceleri sorulur.
Amaçtan
haberdar etme
Bugünkü dersimizde geçmişten günümüze adar
kullanılan iletişim araçlarındaki, teknolojideki
değişimi gözlemleyeceğiz
Ekler 157
Sınıf Öğretmeni:
“İletişim dendiğinde ne anlıyorsunuz?” sorusu yöneltilir herkesin
cevap vermesi sağlanarak sınıfta beyin fırtınası yaptırılır.
“İnsanlar neden iletişim kurma ihtiyacı duyar?”
“Toplum için iletişimin önemi nedir?”
Eskiden hangi iletişim araçlarının kullanıldığını, evlerinde hangi
iletişim araçlarından yararlandıkları sorulur.
Öğrencilere Kerim Bey’in kim olduğu hakkında bilgi verilir. Ders
Kerim Bey’e bırakılır.
Kerim Dede & Mustafa Dede
Kerim dede kendinden ve mesleğinden bahseder. Küçükken nasıl
iletişim kurdukları hakkında bilgi verir.
Mustafa dede küçüklüğünde Gölcükte birkaç kişide radyo-TV olduğundan, komşularına giderek TV izlediklerinden bahseder.
Kerim dede yanında getirdiği eski elektronik parçalarını öğrencilere gösterir. “Bu parçalar hakkında bilginiz var mı?” sorusunu öğrencilere sorar.
SÜREÇ
Bu cihazlar hakkında bilgi verir ve şu anki hallerini gösterir. Eski ve
yeni halleri arasındaki farkları öğrencilere sorar ve cevaplardan sonra
bu cihazlardaki değişimleri açıklar.
Öğrencilere “Teknolojinin gelişmesinin pozitif ve negatif etkileri nelerdir?” sorusunu sorar. Öğrenci cevapları doğrultusunda açıklamasını
yapar.
Özet:
Başlangıcından günümüze kadar kullanılan mektup, telgraf, telefon,
telsiz, gazete, radyo, televizyon, faks, cep telefonu, bilgisayar ve uydu
sistemleri gibi çeşitli teknolojik araçların hepsinin iletişim teknolojileriyle ilgili olduğu söylenir.
SONUÇ
Ölçme değerlendirme:
Çalışma kağıdı dağıtılır.
Ödev:
Öğrencilerden herhangi bir iletişim aracındaki değişim hakkında
poster hazırlamaları istenir.
158 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
6. Meslekler
DERSİN KİMLİĞİ
DONANMA İLKOKULU
Ders
HAYAT BİLGİSİ
Sınıf
3
Süre
40+40
Tema / ünite
DÜN, BUGÜN, YARIN
Kazanımlar
C.3.4. Gelecekte, mesleğini seçerken göz önünde
bulundurması gereken noktalar hakkında sorular
sorar.
Strateji
Buluş
Yöntem
Soru-cevap
Teknik
Drama, Düşün-eşleş-paylaş, kart gösterme
Araç gereçler
Çeşitli meslek gruplarına ait kıyafetler
Beceriler
Öz Yönetim (Kariyer Planlama) becerisini geliştirmeye yöneliktir.
Kişisel nitelikler
Programda kazanımın herhangi bir kişisel nitelik
kazanımı ile ilişkilendirilmesi yapılmamıştır.
Ara disiplinler
Programda kazanımın ara disiplinlerle ilişkilendirilmesi yapılmamıştır.
Atatürkçülük
Programda kazanımın herhangi bir Atatürkçülük
kazanımı ile ilişkilendirilmesi yapılmamıştır.
Diğer
derslerle Programda kazanımın diğer derslerle ilişkilendiilişkilendirme
rilmesi yapılmamıştır.
Dikkat çekme
Ömer Dede yaptığı meslekle ilgili kıyafet giyerek
sınıfa gelir.
Önceki öğrenilen- Önceki dersimizde kendimizin veya anne-babaleri hatırlatma
mızın hayatında zaman içinde oluşan değişiklikler hakkında konuşmuştuk.
GİRİŞ
Amaçtan
dar etme
Güdüleme
haber- Bugünkü dersimizde meslek seçimi yaparken
nelere dikkat etmeniz gerektiğini öğreneceksiniz.
Bu dersi iyi dinlemek, büyüdüğünüzde sevdiğiniz ve mutlu olduğunuz bir mesleği seçmenize
yardımcı olacaktır.
Ekler 159
Sınıf Öğretmeni:
1.Öğrencilere “ Çevrenizdeki insanların sahip oldukları birçok meslek
grupları var, bu mesleklerden birkaçını kim bana söyleyebilir? ”,
“Sizce sınıfta hangi arkadaşınız, hangi mesleği en iyi şekilde yapar? Neden?” diye sorulur.
2.Öğrencilerin meslek gruplarından örnek vermelerine ve arkadaşları
hakkında yorum yapmalarına fırsat verilir.
Ömer Dede
Ömer Dede sınıfın önüne çıkar. “Şimdi dedemizin hangi meslek dalına
ait giysiyi giydiğini, eskiden hangi mesleği yaptığını bulmaya çalışın.”
Denilir.
Öğrenciler Ömer dedenin mesleğini tanımlar. Bu adımda öğrencilerden meslekleri tanıtmaları, ne iş yaptıklarını ve meslek için gerekli olabilecek özelliklere dair konulardan bahsetmeleri beklenir.
Ömer Dede kendini tanıtır. Mesleğini neden seçtiğinden, mesleğinin
gerektirdiği özelliklerden, yaptığı işlerden, mesleğinin kendi yeteneğine, ilgisine uyup, uymadığından söz eder. Mesleğiyle ilgili getirdiği
birkaç araç gereci öğrencilere gösterir.
Ömer Dede daha sonra Gölcükte eskiden yapılan meslekler hakkında bir
sunum yaparak öğrencileri eski meslekler hakkında bilgilendirir. ( tütüncülük, meyvecilik vs.)
Öğrencilere hangi mesleği yapmak istediklerini ve nedenini sorar. Tüm
sınıftan sırayla cevaplar alınır. Daha sonra Ömer Dede meslek seçerken
göz önünde bulundurulması gereken noktalar olduğunu söyler. Mesleğe uygun özellikler taşıyıp taşımadıklarını, öğrenmek amacıyla sorular
sormaları, araştırma yapmaları gerektiğini vurgular.
• Üstün ve zayıf yönlerini bilmeleri gerektiğini
SÜREÇ
• Özelliklerinin hangi mesleğe uygun olduğunu fark etmelerini
• Zaman içinde hangi mesleklerin geçerliliğini kaybettiğini hangi mesleklerin rağbet gördüğünü bilmelerini
• Seçmek istediği meslekle ilgili nasıl bir eğitim alması gerektiğini bilmelerini söyler.
160 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Ölçme değerlendirme:
Öğrencilerinizi dört kişilik gruplara ayrılır. Her gruptan bir meslek belirlemesi istenir. O mesleğe sahip kişilerde olması gereken özellikleri
anlatan sunum yapmaları istenir.
Ödev
SONUÇ
Gelecekte hayalini kurduğunuz mesleği anlatan bir resim çizmeleri istenir.
Gelecek dersten haberdar etme:
Gelecek dersimizde hava durumundaki değişiklikler hakkında konuşacağız.
DERSİN KİMLİĞİ
7. Yaşadığımız Yer
Ders
Hayat Bilgisi
Sınıf
3
Süre
40’+40’
Tema
Dün, Bugün, Yarın
Kazanımlar
Yaşadığı yerleşim biriminin eski ve
yeni hâlini araştırır; bunlar arasındaki
benzerlik ve farklılıkları ayırt eder.
Strateji
Araştırma-İnceleme
Yöntem
Tanık Gösterme
Araç gereçler
Kaynak Kişiler,Kişisel fotoğraflar ve
eski tarihli gazeteler kullanılarak oluşturulmuş Powerpoint sunusu
Beceriler
Bilimin temel kavramlarını tanıma,
Araştırma
GİRİŞ
Bir Kuşaklararası Öğrenme Deneyimi 161
Dikkat çekme
(Öğrencilere daha önce sorulan “yaşadığımız yerin eski halini merak ettiniz
mi hiç?” “Sizce eski hali nasıl olabilir?” soruları üzerine öğrencilerden
bir sonraki derse hazırlıklı gelmeleri
istenir.) Araştırmalarımızı yaptık mı?
Kağıtlarımızı görelim.
Amaçtan haberdar etme
Bugünkü dersimizde yaşadığımız yerin
eski halini dedelerimizin ve ninelerimizin
bilgilerinden yararlanarak öğreneceğiz.
Sınıf Öğretmeninin Görevi: Mustafa dedeyi ve Nimet nineyi sınıfa tanıtırlar ve sınıfa geliş amaçlarından bahseder. Daha sonra öğrencilerden istediği yaşadıkları yerleşim biriminin eski ve yeni hali hakkındaki araştırma yazısını birkaç öğrenciye okutur. Her okunan yazı üzerine
dede ve ninenin fikirlerini sorar. Dedeler ve ninelere yapacakları
sunumda araçları ve gereçleri kullanmaları için yardımcı olur.
Mustafa Dedenin Görevi(Kaynak Kişi): Öğrenciler araştırma
yazılarını dinler ve yorum yapar. Daha sonra Gölcük’ün eski fotoğraflarını kullanılarak oluşturulmuş sunum ile Gölcük’ün eski halini;
mimari yapısını, ekonomik yapısını (alışveriş yapılan yerler, esnaf
hayatı),eğitim veren kurumları,sosyal ilişkilerini anılarını kaynak
kullanarak anlatır.
SONUÇ
SÜREÇ
Öğrencilerden gelen soruları cevaplandırır.
Nimet Ninenin Görevi: Yaşadığı mahallede nasıl bir yaşam olduğundan bahseder. Çocukluk ve gençlik yıllarından bu zamana değişen
komşu,esnaf-mahalleli ilişkisini anlatır.Eğer varsa mahallesinde yapmayı çok sevdiği şimdi olmayan ve ya azalan ,özlediği etkinliklerden
bahseder.(Örneğin: mahalle düğünleri,sokak kınaları.)
Özet: Öğretmen mümkün olduğunca fazla öğrenciye söz hakkı
vererek günümüz Gölcük’ü ile geçmişteki Gölcük’ü karşılaştırmalarını
ister.
Ölçme değerlendirme: Dersteki yapılan karşılaştırmalarla ilgili görüşlerini bir metin haline getirirler.
162 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Ek 4. Basında Projemiz
Haberin başlığı: Dedeler ve Nineler Tecrübelerini Yarınlara
Aktaracak
Erişim adresi: http://kouha.kocaeli.edu.tr/?page=haber&id=48970
Kuruluş: Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Haber Ajansı
Ekler 163
Haberin başlığı: Dedeler ve Ninelerin Eğitim Süreci Konuşuldu
Erişim adresi: http://www.golcuk.bel.tr/tr/haber/1/4240/dedelerve-ninelerin-egitim-sureci-konusuldu.aspx
Kuruluş: Gölcük Belediyesi
164 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Haberin başlığı: Öğretmenler İşbirliğine Hazır
Erişim adresi: http://kouha.kocaeli.edu.tr/?page=haber&id=49062
Kuruluş: Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Haber Ajansı
Ekler 165
Haberin başlığı: Dedelerimiz ve Ninelerimiz İlk Dersini Yaptı
Erişim adresi: http://www.golcuk.bel.tr/tr/haber/1/4257/
dedelerimiz-ve-ninelerimiz-ilk-dersini-yapti.aspx
Kuruluş: Gölcük Belediyesi
166 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Haberin başlığı: Dedelerimiz ve Ninelerimiz İkinci Dersini
Yaptı
Erişim adresi: http://www.kocaelihaberdunyasi.com/haber/
dedelerimiz-ve-ninelerimiz-ikinci-dersini-yapti-h21327.html
Kuruluş: Kocaeli Haber Dünyası
Ekler 167
Haberin başlığı: Dedeler ve Nineler Tecrübelerini Anlattı
Erişim adresi: http://www.bizimkocaeli.com/haber/guncel/
dedeler-ve-nineler-tecrubelerini-anlatti/132708.html
Kuruluş: Bizim Kocaeli Gazetesi
168 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Haberin başlığı: Dedelerimiz ve Ninelerimizden Öğreniyoruz
Projesi
Erişim adresi: http://www.sanalkocaeli.com/golcuk/dedelerimizve-ninelerimizden-ogreniyoruz-projesi-h3432.html
Kuruluş: Sanal Kocaeli
Ekler 169
Haberin başlığı: Dedeler ve Nineler Öğrencilerle Buluştu
Erişim adresi: http://www.bizimkocaeli.com/haber/guncel/
dedeler-ve-nineler-ogrencilerle-bulustu/132523.html
Kuruluş: Bizim Kocaeli Gazetesi
170 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Haberin başlığı: Bu Derste Öğretmen Nineler
Erişim adresi: http://www.bizimyaka.com/haber-49829-Buderste-ogretmen-nineler
Kuruluş: Kocaeli Bizim Yaka Gazetesi
Ekler 171
Haberin başlığı: Dedelerimiz ve Ninelerimizden Öğreniyoruz
Projesi ile Kuşaklar Arasında Köprü Kuruldu
Erişim adresi: http://bhi.kocaeli.edu.tr/haziran10.15.htm
Kuruluş: Kocaeli Üniversitesi Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Haber Merkezi
172 Okullarda Kuşaklararası Öğrenme
Haberin başlığı: Kuşaklar Arası Köprü Kuruldu
Erişim adresi: http://www.golcukpostasi.com/k1-guncel/h14214kusaklar-arasi-kopru-kuruldu.html
Kuruluş: Gölcük Postası Gazetesi