Devamı için tıklayınız.

BEST
76
≥ DOSYA
> Ölçmek bilmektir;
bilmek yönetmektir
EDSM Enerji Denetim
Dan›flmanl›k Servis ve
Mühendislik Ltd. fiti.
Genel Müdürü Arif
Künar ile bir röportaj
yapt›k. Künar ile sektör
hakk›ndaki görüfllerini,
EDSM faaliyetlerini,
yönetmeli¤i, enerji
etüdünü ve binalarda
enerji tasarrufunu
konufltuk.
> Röportaj: Devrim BOZKURT
DSM Enerji, ne zaman kuruldu?
EDSM Enerji, “Enerji Verimlili¤i Kanunu” ve “Enerji Kaynaklar›n›n ve Enerjinin Kullan›m›nda Verimlili¤in Artt›r›lmas›na ‹liflkin Yönetmelik” gere¤ince, sanayide ve binalarda “Enerji Verimlili¤i Dan›flmanl›k Firmas›” olarak, toplu-konutlara, kamu ve özel binalara, ifl ve al›flverifl
merkezlerine, hastane, okul ve otellere,
sektördeki tüm endüstriyel iflletme-kurum-kurulufllara hizmet vermek üzere
2007 y›l› bafllar›nda ‹stanbul’da kuruldu.
2008 y›l›nda da Ankara ofisi hizmete girdi. EDSM Enerji, uluslararas› birikime sahip firma ve uzmanlarca kurulmufltur.
EDSM Enerji, dünyada ve ülkemizde
test, ölçüm cihazlar› konusunda lider
olan TESTO Türkiye, ENOTEK, TETRA
ve AGROLAB firmalar› ile kardefl kurulufltur. Bütün endüstriyel proseslere ve sektörlere cihaz, bak›m, ölçüm ve e¤itim
sa¤layan, yenilikleri, birikimleri ve güvenilirlikleri ile “koflulsuz müflteri memnuniyeti” ilkesine göre uzun y›llar hizmet
veren bu firmalarla güçlerini birlefltiren
EDSM Enerji, “Enerji Verimlili¤i Dan›fl-
manl›k Firmas›” olarak, “en iyi hizmeti”
sunma vizyonu ve misyonu ile yola ç›km›flt›r.
Almanya, Japonya, Hollanda ve E‹E
den Enerji Yöneticisi E¤itimi-Sertifikas›
alm›fl, ülkemizde 15 y›ldan beri özellikle
büyük endüstri-sanayi tesislerinde, otellerde-AVM’nde etüt, ölçüm, izleme, analiz, iyilefltirme, uygulama, e¤itim ve “VAP
Verimlilik Art›fl› Proje” hizmeti veren dan›flman-akademisyenlerin ve uzmanlar›n›n yan›s›ra enerji, elektrik, elektronik,
makina, inflaat, kimya, endüstri, çevre
mühendislerinden ve mimarlardan oluflan tecrübeli genifl bir kadro yer almaktad›r.
> EDSM Enerji, ne tür hizmetler vermektedir?
EDSM Enerji, enerji verimlili¤i ölçüm, izleme, kontrol, analiz, etüt, uygulama, iyilefltirme ve verimlilik art›r›c› proje hizmeti vermektedir. Ayr›ca,
n Enerji yönetim sistemi kurma, uygulama, dan›flmanl›k,
n Enerji yöneticisi e¤itimleri,
n Termal kamera ve ölçüm cihaz e¤itim-
77
leri,
n Sürdürülebilir, enerji verimli ve çev-
re dostu bina tasar›m, proje, uygulama, dan›flmanl›k,
n Merkezi olmayan, bölgesel, endüstriyel tesis, kent-bina ölçe¤inde yenilenebilir enerji kaynaklar› fizibilite,
proje ve uygulama,
n BREEAM, LEED, Beyaz Y›ld›z,
“Enerji ve Çevre Dostu Bina” sertifikas› dan›flmanl›¤›,
n Enerji verimlili¤i ve çevre ölçme-izleme cihaz sat›fl, kiralama, e¤itim,
servis,
n Merkezi ›s›tma sistemlerinde ›s› pay
ölçer okuma-faturalama,
n Is›tma, so¤utma, havaland›rma ve
klima sistemlerinde fonksiyon, test,
ayar, balanslama, kontrol ve iflletmeye alma hizmetleri de vermektedir.
> Ayn› zamanda EDSM Enerji’nin slogan› da
olan “ölçmek bilmektir, bilmek yönetmektir”
ile neyi kastediyorsunuz ve “ölçmek” için ne
tür ölçüm cihazlar› kullan›yorsunuz?
Maalesef çok az iflletme d›fl›nda,
enerji tüketiminin takibi, üretim ile tüketim iliflkisinde maliyet esasl› hesaplamalar vb. yap›lmamaktad›r. Yap›lamamas›n›n ana nedeni de, enerji tüketimi
ölçülmemekte ve dolay›s› ile bilinmemektedir. Bilinmedi¤i için de, hesaplamalarda ve iflletme giderlerinde do¤ru
flekilde yer almamakta, azalt›lamamakta ve kontrol edilememektedir. Sonuç
olarak, “ölçmek ve bilmek” enerji verimlili¤i için esast›r. Ülkemizde her
sektörde 15 y›l› aflk›n bir süredir enerji, çevre ve g›da ölçümleri yapan kardefl firmalar›n birikim ve uzmanl›¤›n›
da arkas›na alan EDSM Enerji, bu slogan› kendisine “temel” alm›flt›r.
25 Ekim 2008 tarihinde yay›nlanan “Yönetmelik” gere¤i, “Enerji Verimlili¤i Dan›flmanl›k fiirketi” olarak sanayide ve binalarda enerji-etüt hizmeti
verebilmek için EDSM Enerji bünyesinde de yer alan afla¤›daki listedeki ölçüm cihazlar› gerekmektedir. Ya bu ci-
Tüm dünyada finansal, enerji ve iklim krizlerinin ayn›
anda yafland›¤› bu süreçte, hayati ve öncelikli bir konuda
yap›lan “iyi niyetli, ancak çok yetersiz” çal›flmalar,
mevzuatlar, uygulamalar ülkemize zaman, para
kaybettirmekte ve krizlerin devam etmesine
yard›mc› olmaktad›r.
hazlara ait faturalar›n ya da bu cihazlar›n, 17025 e göre akredite olmufl bir
firmadan sözleflme süresince kiralanabilece¤ine dair sözleflmenin E‹E’ye sunulmas› zorunludur.
n Termal kamera, Testo 880-2,
n Çok yönlü VAC cihaz›, Testo 435-4,
n Gürültü ölçüm cihaz›, Testo 815,
Extech 407732,
n Nem ve s›cakl›k cihaz›, Testo 625,
n Elektronik manifold, Testo 560,
n ‹nfrared termometre, Testo 830-T4,
n Devir ölçüm cihaz›, Testo 470,
n Baca gaz› ve yanma verimlili¤i analiz
cihaz›, Testo 335,
n Gaz ve su tesisat› için test sistemi,
Testo 314,
n Datalogger-veri kay›t cihazlar›, Testo 175-T3, Testo 177-T4, Testo 177H1,
n Profesyonel analiz ölçüm sistemi,
Testo 454,
n Endüstriyel nem ölçüm transmiteri, Testo 6681,
n Nem-çi¤leflme s›cakl›¤› ölçüm cihaz›, Testo 6740,
n Luksmetre, Testo 545,
n Ultrasonik ak›fl ölçer, Panametrics PT87,
n ‹letkenlik ölçer, Deltaohm HD.2306.0,
n Pens ampermetre,
Extech EX830,
n Enerji analizörü, Ex-
tech 382096,
n Buharkapan› test cihaz› CTRL
UL101.
> Genelde ne tür enerji verimlili¤i etütleri uyguluyorsunuz?
EDSM Enerji, iflletmeler için en
uygun enerji verimlili¤i etütlerini uygular. ‹flletmelerde yap›lan “Ön
Etüt”lere göre,
n Yat›r›m gerektirmeyen enerji verimlili¤i etüdü (iflletmenin iyilefltirilmesi, enerji yönetim sisteminin kurulmas› ve gelifltirilmesi vb.),
n Cihaz gerektirmeyen enerji verimlili¤i etüdü (mühendislik uygulamalar›, yaz›l›m, programlama vb),
n Az yat›r›m ve cihaz gerektiren enerji
verimlili¤i etüdü (otomasyon sistemleri, ayd›nlatma sistemleri, termostatl› vana, invertör, sensör vb.),
n Orta yat›r›m ve ürün gerektiren enerji verimlili¤i etütleri
(enerji verimli
motor, pompa,
ekonomizer
vb.),
Arif KÜNAR
>
BEST
78
≥ DOSYA
Enerji verimlili¤i, bir a¤açta
en kolay, zahmetsiz ve
araçs›z elimizle en yak›n
dallardan toplanabilecek
meyvelerdir. Ayn› zamanda da,
bugüne kadar de¤erlendirilmemifl
olan, “yeni bir enerji kayna¤›”d›r.
n Büyük yat›r›m ve yeni sistem gerek-
tiren enerji verimlili¤i etütleri (kazan, kojenerasyon, ›s› pompas›,
HVAC, yal›t›m de¤iflikli¤i vb.) yap›lmaktad›r.
EDSM Enerji “Enerji verimlili¤i,
denetim ve dan›flmanl›k hizmeti”, üç
ayr› fazdan oluflmaktad›r.
n 1.Faz: “Enerji Potansiyel Taramas›
EPS -Energy Potential Scan-” ve
“Enerji Aksiyon Tak›m›n›n EAT -Energy Action Team-” oluflturulmas›
ve tak›m›n e¤itilmesi.
n 2.Faz: Bu fazda, iflletmenin “Enerji
Tüketim Analizi ETA -Energy Consumption Analysis-” yap›lacak ve bu
analize “Enerji Aksiyon Tak›m›”da
kat›larak, ileriye yönelik enerji yönetim sistemin kuruluflunda, analizlerin, etüdün nas›l yap›laca¤›n› ö¤renecektir.
n 3.Faz: ‹flletmenin “Enerji Verimlili¤i
Gelifltirme Plan› EVGP –Energy Efficiency Improvement Plan- ve “Enerji Yönetim Sistemi EYS –Energy Management System- altyap›s› oluflturularak, denetim ve dan›flmanl›k ifli
tamamlan›r. ‹stenirse de, gerekli yat›r›mlar, devreye almalar yap›l›r.
> Enerji etüdü esnas›nda ve sonras›nda iflletmelere neler sa¤l›yorsunuz, nas›l anlaflmalar
yap›yorsunuz?
EDSM Enerji, iflletmeler ile karfl›l›kl› “kazan kazan” ilkesine göre çal›fl›r.
Enerji etüdü çal›flmalar› sonucunda, iflletmelerin genel enerji ve iflletme giderlerini %10-50 aras›nda de¤iflen
oranlarda azaltmaya çal›fl›r. ‹flletmede
kullan›lan sistem ve cihazlar›n daha verimli kullan›lmas›n› sa¤layarak, sistemlerin ömrünü uzat›r, üretim ve kullan›m kapasitelerini art›rmaya çal›fl›r.
Böylelikle yeni yat›r›mlar› azalt›r. Verimli bir “enerji ve çevre yönetim sistemi”ni oluflturarak ve iflletme ile birlikte
gelifltirerek, daha verimli, karl›, rekabetçi, etkin ve sosyal sorumluluk görevini yerine getiren sa¤l›kl› bir iflletme
ve yönetim oluflmas›n› sa¤lar.
Bizdeki “Enerji verimlili¤i dan›flmanl›k firmalar›”n›n karfl›l›¤› olan ESCO -Energy Service Company- taraf›ndan Avrupa da uygulanan “Enerji Performans Anlaflmas›” EPC -Energy Performance Contract-, henüz ülkemizde
uygulanmamaktad›r. Uzun vadeli, gerekli enerji verimlili¤i art›r›c› yat›r›mlar
için finans›n, kredinin ve enerji azalt›m
garantisinin, enerji verimlili¤i art›r›c› taahhütlerin, riskin tamamen ve-veya
a¤›rl›kl› olarak ESCO lar taraf›ndan karfl›land›¤› bu model d›fl›nda, iflletmelerle çeflitli anlaflmalar yap›yoruz. Yap›lacak olan enerji etüdünün çeflidine, iflletmenin büyüklü¤üne, prosesin karmafl›kl›¤›na, ölçüm noktalar›na ve süresine göre, iflletmelerle uygun anlaflmalar yap›yoruz.
EDSM Enerji, enerji verimlilik yat›r›m geri dönüfl sürelerine göre, finans
ve mali destek sa¤lanmas› konusunda
da yard›mc› olur. Ayr›ca,
n Endüstriyel VAP uygulamalar›nda “Gönüllü Anlaflmalar” çerçevesinde
E‹E taraf›ndan desteklenen -100
milyar YTL ye kadar- karfl›l›ks›z hibe
sa¤lanmas›nda,
n Enerji Bakanl›¤›, Sanayi Bakanl›¤›,
E‹E, KOSGEB, TÜB‹TAK, TTGV,
Dünya Bankas›, AB, UNDP vb. kurulufllardan hibe, teflvik, kredi ve dan›flmanl›k hizmeti deste¤inin al›nmas›nda,
n Yurtd›fl› ve yurt içi bankalardan uygun ve özel koflullarda “yal›t›m”,
“enerji verimlili¤i art›rma”, “çevre
dostu bina”, “yenilenebilir enerji yat›r›m›” kredilerinin al›nmas›nda,
n Kendi mali ve finansal kaynaklar›n›
kullanarak, iflletme için gereken
enerji verimlili¤i art›r›c› yat›r›mlar›
“anahtar teslim” olarak yapar ve yat›r›m bedelini, etüt hizmet bedelini,
iflletmenin cebinden hiç para ç›kmadan, daha sonra ayl›k enerji faturalar›ndan “enerji azalt›m ücreti”
olarak tahsil eder.
> Yönetmelik yeni ç›kt› ve sektör henüz çok
yeni. Kamuya, ilgili özel sektörlere enerji verimlili¤i dan›flmanl›k hizmeti vermenin yan›s›ra, “fark›ndal›k ve bilinç yaratmak” için neler yap›yorsunuz?
EDSM Enerji, enerji verimlili¤i uygulamalar›n›n gelifltirilmesi, toplumsal
bilinç yarat›lmas› konusunda ülkemizde öncülük yapmaya çal›fl›yor. Hem
E‹E personeline, hem de E‹E’de veri-
79
len “Enerji Yöneticisi Kurslar›”nda kat›l›mc›lara e¤itim hizmeti veriyoruz.
fiirket Kurucular›, Dan›flmalar› ve
Uzmanlar›, ‹SKAV’da, Y›ld›z Teknik
Üniversitesi, Marmara Üniversitesi ve
ODTÜ’de, bu konularda ders vermekte ve tezleri yönetmektedir.
EDSM Enerji, TMMOB, MMO, EMO,
‹SKAV, TTMD, ETMD, TOBB gibi birçok etkin-yetkin meslek odalar›nda,
derneklerinde ilgili yasa, yönetmelik,
mevzuat, örnek uygulama çal›flmalar›na destek vermekte ve ODTÜ, TOK‹,
TESK-Avrupa Birli¤i “Enerji ve Çevre”
Projelerinde ve E‹E-enverIPAD “Enerji Verimlili¤i Bilinçlendirme Projesi”nde yer almaktad›r. Ayrica ‹stanbul’da, Ankara’da “Enerji Yöneticisi
E¤itimi” ve birçok flehirde, üniversitelerde seminerler, e¤itimler düzenlemektedir.
Ayr›ca, “enerji verimlili¤i el kitab›” niteli¤inde 3 broflürün haz›rlanmas›na katk› verdik. Bu konularda düzenli olarak baflta sektörün en iyi dergilerinden BEST, 3E, Yeni Enerji,
Elektrik Mühendisli¤i Dergileri’ne sürekli yaz›lar haz›rlamaktay›z.
> Sektör hakk›nda k›sa bir de¤erlendirme yapar m›s›n›z?
Sektör, ülkemizde henüz yeni
do¤mufltur. Baflta ABD, Avrupa ve Japonya olmak üzere, 1980’lerden
2000’lere kadar ortalama yüzde 20 verimlilik sa¤lam›fllar, 2020 y›l›na kadar
da bir yüzde 20 daha verimlilik hedeflemektedirler. Oysa ülkemizde hala
net bir envanter, fizibilite ve verimlilik,
tasarruf potansiyeli hedefi yoktur. Minumum %30 ile %60’lar oran›nda farkl›
sektörlerde verimlilik potansiyeli oldu¤u resmi kurumlar taraf›ndan kabul
edilmektedir. Parasal karfl›l›k olarak
yaln›zca bina ve sanayideki potansiyelin, 10 milyar dolar civar›nda olaca¤›,
E‹E Genel Müdür Yard›mc›lar› taraf›ndan dile getirilmifltir.
Tüm dünyada finansal, enerji ve
iklim krizlerinin ayn› anda yafland›¤›
Özgür KÜÇÜKHÜSEY‹N
Selman ÖLMEZ
Arif KÜNAR
Binalar› tasarlarken, projelendirirken “enerji verimli ve
çevre dostu binalar” olarak yapmak gerekiyor. Ancak
yine, mevcut binalar için bu sektörde de koordineli, sistemli,
kontrollü, denetimli ve uygun teflvik, kredi mekanizmalar› ile
enerji etüt uygulamalar›na hemen bafllamak gereklidir.
bu süreçte, hayati ve öncelikli bir konuda yap›lan “iyi niyetli, ancak çok yetersiz” çal›flmalar, mevzuatlar, uygulamalar ülkemize zaman, para kaybettirmekte ve krizlerin devam etmesine
yard›mc› olmaktad›r.
Öncelikle ülkemizin, bütün var› ve
yo¤u ile topyekün bir “ulusal enerji verimlili¤i seferi”ne ç›kmas› art›k kaç›n›lmazd›r. Birinci ad›m olarak, enerji verimlili¤i çal›flmalar›ndan sorumlu E‹E
in çok acilen yeniden yap›land›r›lmas›,
güçlendirilmesi ve kapasitesinin art›r›lmas› gerekmektedir. ‹kinci ad›m ise
verimlilik ve uygulamalarla ilgili hertürlü teflvikler, vergi indirimleri, destekler, uygulama zorunluluklar›, yapt›r›mlar vb. biran önce harekete geçirilmelidir.
Unutulmamal›d›r ki, enerji verimlili¤i, bir a¤açta en kolay, zahmetsiz ve
araçs›z elimizle en yak›n dallardan toplanabilecek meyvelerdir. Ayn› zamanda
da, bugüne kadar de¤erlendirilmemifl
olan, “yeni bir enerji kayna¤›”d›r.
> Binalarda enerji tasarrufu üzerine k›sa görüflleriniz nelerdir?
Ülkemizde baz› yo¤un enerji
kullanan sektörler –çimento, demir
çelik, tekstil, otomotiv vb.- iyi/ kötü
enerji verimlili¤i çal›flmalar›nda bulunmufllar, bulunmaya devam ediyorlar. Çünkü enerji verimlili¤i bir kere
yap›lan bir “ifl” de¤il, iflletme süresince devam eden, ettirilmesi gereken
bir süreçtir. Ancak, yap›lan etütlerde
görülüyor ki yap›lacak daha çok hem
genel hem de spesifik enerji verimlili¤i uygulamalar› var.
Binalar›m›za gelince, maalesef
hem infla edilirken hem de iflletme,
kullan›m esnas›nda enerji verimlili¤inin “laf›” bile edilmemifl, hala da
edilmemektedir. Ülkemizdeki yap›
sto¤unun yüzde 95’i yal›t›ms›z ve
enerji verimsizdir. Bu sektörde yap›lacak, enerji etütleri, birçok uygulamalar ve yeni yat›r›mlar vard›r. Öncelikle binalar› tasarlarken, projelendirirken “enerji verimli ve çevre dostu
binalar” olarak yapmak gerekiyor.
Ancak yine, mevcut binalar için bu
sektörde de koordineli, sistemli,
kontrollü, denetimli ve uygun teflvik,
kredi mekanizmalar› ile enerji etüt
uygulamalar›na hemen bafllamak gereklidir.
•