KBH`Da Su ve Tuz : Dost mu, Düşman Mı

Dr. Kenan ATEŞ
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı
GERÇEK Mİ?
POPÜLER BASININ ABARTMASI MI?
Fazla su alımı böbrek taşı oluşumunu önler
Siener R, et al. Eur J Clin Nutr 2003;57:S47‐S51
Curhan GC, et al. Ann Intern Med 1998; 128:534‐40
Su alımının artırılması obezlerde kilo kaybına yol açar
Lappalainen R, et al. Eur J Clin Nutr 1993;47:815‐8
Stookey JD, et al. Obesity (Silver Spring) 2008;16: 2481‐8
Dennis EA, et al. Obesity (Silver Spring) 2010;18):300‐7
Su alımı termogenezi artırır
Boschmann M, et al. J Clin Endocrinol Metab 2003;88:6015‐9
Su alımının artırılmasının hiperglisemi gelişimini önleyici etkisi vardır
Roussel R, et al. Diabetes Care 2011;34:2551‐4
Su alımı senkopa karşı profilaksi sağlar
Lu CC, et al. Circulation 2003;108:2660‐5
Su alımının artırılması baş ağrısını önler
Blau JN, et al. Headache 2004;44:79‐83
Spigt MG, et al. Eur J Neurol 2005;12:715‐8
Daha fazla su içilmesi cildi güzelleştirir
Wipke‐Tevis DD et al. Wound Repair Regen 2007;15:174‐85
Su alımı mesane ve kolon kanseri riskini azaltır
Altieri A, et al. Eur J Clin Nutr 2003;57[Suppl 2]: S59‐S68
FAZLA SU İÇENLER DAHA UZUN YAŞIYOR MU?
Adventist Health Study
>38 yaşındaki 8.280 erkek ve 12.017 kadın – 6 yıl izlem
1,2
1
Ref
0,8
0,6
0,65
0,46
0,4
Mortalite riski
Mortalite riski
1
1,2
E
K
Ref
0,8
0,6
0,54
0,59
0,4
0,2
0,2
0
0
≤2 bardak 3‐4 bardak ≥5 bardak
≤2 bardak 3‐4 bardak ≥5 bardak
Günlük su alımı
Günlük su alımı
Chan J, et al. Am J Epidemiol 2002;155:827‐33 Toplam sıvı alımı (ml/gün)
Leurs LJ, et al. Br J Nut 2010;104:1212‐21
0,8
0,4
0
Toplam sıvı alımı (ml/gün)
>2000
>2000
1500‐2000
1250‐1500
0
1000‐1250
0,4
1,2
1500‐2000
0,8
1,6
1250‐1500
1,2
K
1000‐1250
1,6
2
<1000
E
İskemik kalp hastalığına bağlı ölüm riski
2
<1000
İskemik kalp hastalığına bağlı ölüm riski
55‐69 yaşları arasında 120.852 birey – İzlem süresi >10 yıl
Toplum temelli longitudinal kohort çalışma
49 yaş ve üzeri 3858 Avustralya’lı birey – Ortanca izlem süresi 13 yıl
Palmer SC, et al. Nephrol Dial Transplant 2014;29:1377‐84
ALAYLI HEKİMLERİN ÖNERİSİ
İdrar Konsantrasyon Kapasitesi
Normal
Bozuk
İdrar ozmolalitesi (mOsm/kg)
1200
600
Günlük solüt yükü (mOsm)
800
800
Gerekli idrar volümü (ml)
670
1340
Su dengesi (alınan sıvı + oksidasyon – su kaybı)
200
200
İçilmesi gereken su (ml)
470
1140
KBH’lı hastalarda fazla su alınmasının yararını destekleyen kanıtlar yoktur.
Fazla su alınması böbrek hasarının ilerlemesini hızlandırabilir.
Taş hastalığı, tuz kaybettiren nefropati, diabetes insipitus gibi spesifik nedenler
olmadıkça KBH’LI HASTALARIN SU ALIMINI SUSAMA HİSSİ BELİRLEMELİDİR.
18 sağlıklı kişide akut su yüklemesinden sonra  Üriner albümin atılımı geçici olarak artmış
 Hematokrit, plazma sodyum düzeyi ve plazma ozmolalitesi azalmış
 Kreatinin klirens artmış
Muhtemel neden volümde, GFH’da ve filtrasyon fraksiyonunda geçici artış Viberti GC, et al. Scand J Clin Lab Invest 1982:42:147‐57
Açıklanamayan proteinürisi olan 56 hasta
Günlük sıvı alımı 2 litrenin altına azaltılmış
Proteinüri 0.41 gr/gün  0.16 gr/gün
Clark WF, et al. CMAJ 2008;178:173‐5
12 sağlıklı erişkin – Çaprazlama çalışma
3‐4 hafta arayla 30 dakikada oral yolla düşük (0.5 ml/kg) ve yüksek hidrasyon (4 ml/kg)
Anastasio P, et al. Kidney Int 2001;60:748‐56
MDRD çalışmasının retrospektif analizi
PKB hastalığı olan 139 hasta ve PKB hastalığı olmayan 442 hasta / 2.3 yıl izlem
PKB: p=0.04
Non‐PKB: p=0.007
Hebert LA, et al. Am J Kidney Dis 2003;41:962‐71
PKB: p=0.01
Non‐PKB: p<0.001
Hebert LA, et al. Am J Kidney Dis 2003;41:962‐71
PKB: p=0.001
Non‐PKB: p=0.46
Hebert LA, et al. Am J Kidney Dis 2003;41:962‐71
HİPOTEZ 1
Yüksek idrar volümü/düşük idrar ozmolalitesi böbrek hastalığının progresyonunu
hızlandırmaktadır.
Yüksek idrar volümü intratübüler volümü ve basıncı artırır, bu şekilde fibrojenik
mekanizmaları uyarabilir.
Artmış intratübüler basınç PKBH’lı hastalarda kistlerin büyümesini hızlandırabilir.
HİPOTEZ 2
Yüksek idrar volümü/düşük idrar ozmolalitesi böbrek hasarının hızlı progresyonunun
nedeni değil sonucudur.
Böbrek hasarının hızlı progresyonu daha fazla tübüler hasara ve üriner konsantrasyon
defektine yol açarak direkt olarak idrar volümünün artmasına ve idrar ozmolalitesinin
azalmasına neden olabilir.
Böbrek hastalığının hızlı progresyonu susama hissini artırarak indirekt olarak idrar
volümünün artmasına neden olabilir.
PKB: p=0.09
Non‐PKB: p=0.002
Hebert LA, et al. Am J Kidney Dis 2003;41:962‐71
1207 bireyde 10. yılda serum
kreatinin ölçümü tekrarlanıyor
10 yılda GFH’da bazale göre azalma
2.2 ml/dk/1.73 m2
GFH’da Azalmanın Habercileri
 Yaş
 Diyabet
 Angina
 Sistolik kan basıncı
 Diyastolik kan basıncı
 Fibrinojen düzeyi
Palmer SC, et al. Nephrol Dial Transplant 2014;29:1377‐84
Günlük Sıvı Alımında 250 ml Artış İçin
GFH’da Değişiklik
0,2
0,15
GFH’da değişiklik (ml/dk)
Longitudinal kohort çalışma
49 yaş ve üzeri 3858 Avustralya’lı birey
Ortanca izlem süresi 13 yıl
0,1
0,05
0
‐0,05
‐0,1
0,06
Toplum temelli 2 kesitsel çalışma – GFH ölçümü yapılan toplam 5220 birey (>50 yaş)
Düzeltilmiş KBH riski
1,2
1
Ref
0,8
0,68
0,6
0,64
0,67
0,5
0,4
0,2
0
Q1 (1792)
Q2 (2190)
Strippoli GF, et al. Nephrology 2011;16:326‐34
Q3 (2453)
Q4 (2713)
Sıvı alımı (ml/gün)
Q5 (3181)
2005‐2006 NHANES verilerinin kesitsel analizi ‐ Diüretik kullanmayan 3.427 erişkin
KBH (GFH 30‐60 ml/dk/1.73 m2) ve Kardiyovasküler hastalık
8
6
5
6
5
4
3
2
1
2,52
1,48
Ref
0
Düşük
Orta
Yüksek
(<2 L/gün) (2‐4.3 L/gün) (>4.3 L/gün)
Sıvı alımı
Sontrop JM, et al. Am J Nephrol 2013;37:434‐42
Düzeltilmiş KBH riski
Düzeltilmiş KBH riski
7
4
3
2,36
2
1
0,87
0
Normal su
Diğer sıvılar
2002‐2008 yılları arasında Kanada’da gerçekleştirilen prospektif kohort çalışma GFH >60 ml/dk/1.73 m2 olan 2148 erişkin
GFH’da yıllık azalma (%)
1,4
1,3
1,2
1
1
0,8
0,8
0,6
0,5
0,4
0,2
0
<1 L
1‐1.9 L
2‐2.9 L
24 saatlik idrar volümü
Clark WF, et al. Clin J Am Soc Nephrol 2011;6:2634‐41
≥3 L
1,8
1,6
1,4
1,33
1,2
1
0,8
0,6
Ref
0,84
0,66
0,4
0,2
0
<1 L 1‐1.9 L 2‐2.9 L ≥3 L 24 saatlik idrar volümü
Clark WF, et al. Clin J Am Soc Nephrol 2011;6:2634‐41
GFH’nda hızlı azalma için düzeltilmiş risk
GFH’nda hafif‐orta azalma için düzeltilmiş risk
2
2,5
2
1,5
1,32
1
0,5
Ref
1,01
0,46
0
<1 L 1‐1.9 L 2‐2.9 L ≥3 L 24 saatlik idrar volümü
3
2,5
2
1,5
Kreatinin klirens (ml/dk)
5/6 nefrektomi yapılan ratlar
Olağan su alımı vs. Yüksek su alımı / 8 haftalık izlem
1,5
1
0,5
FAZLA SU ALINMASININ ETKİLERİNE
0
PLAZMA AVP DÜZEYİNDE BASKILANMA EŞLİK EDİYOR
Kontrol Normal su Fazla su
80
0,5
Glomerüloskleroz Tübülointerstisyel skoru
hasar skoru
Normal su
Fazla su
Sugiura T, et al. Kidney Int 1999;55:1800‐10
Proteinüri (mg/gün)
1
0
2
60
40
20
0
Kontrol Normal su Fazla su
Polikistik böbrek hastalıklı ratlar
Normal su alımı vs. Fazla su alımı (3.5 kat) / 10 hafta
FAZLA SU ALIMINA İDRARLA AVP ATILIMINDA VE AVP V2R SUNUMUNDA
ANLAMLI AZALMA EŞLİK EDİYOR
Nagao S, et al. J Am Soc Nephrol 2006;17:2220‐7
AVP
Direkt vazokonstriksiyon
Mezangial proliferasyon
Sistemik kan basıncı 
Renal plazma alımı 
İntraglomerüler basınç 
GLOMERÜLOSKLEROZ
Edwards RM, et al. Am J Physiol 1989;256:F274‐8
Luft FC. Clin J Am Soc Nephrol 2007;2:196‐7
Torres VE. Kidney Int 2009;76:925‐8
Cirillo M. Kidney Int 2010;77:5‐6
RAS stimülasyonu
Genel popülasyonda AVP düzeyi ile mikroalbüminüri arasında pozitif bir korelasyon vardır.
Meijer E, et al. Kidney Int 2010;77:29‐36
AVP infüzyonu deney hayvanlarında ve insanlarda albüminüriye yol açar.
Bardoux P, et al. Nephrol Dial Transplant 2003;18:497‐506
Copeptin renal transplant alıcılarında böbrek fonksiyonunda hızlı azalma ile ilişkilidir.
Meijer E, et al. Transplantation 2009;88:561‐7
AVP antagonistleri deneysel modellerde böbrek hasarının ilerlemesini yavaşlatır.
Okada H, et al. Clin Sci 1994;86:399‐404
Bouby N, et al. Life Sci 1999;65:991‐1004
Perico N, et al. Kidney Int 2009;76:960‐7
TEMPO: Çok merkezli, çift kör, plasebo kontrollü faz 3 çalışma
ODPKBH’lı 1445 erişkin (böbrek volümü ≥750 ml, GFH ≥60 ml/dk)
2:1 oranında Tolvaptan vs. Plasebo / 3 yıllık izlem
Torres VE, et al. N Engl J Med 2012;367:2407‐18
24 saatlik ozmolar atılım/24 saatlik idrar volümü = 24 saatlik idrar ozmolalitesi
İdrar ozmolalitesi plazma ozmolalitesine eşit olduğu zaman AVP baskılanabilir (<2 pg/ml).
Kadın
Erkek
800 mOsm
1100 mOsm
İdrar volümü
2.8 L
3.7 L
Sıvı alımı
3.0 L
4.0 L
Günlük ozmolar alım
Bouby N, et al. Obes Facts 2014;7(suppl 2):19‐32
İdrar Ozmolalitesi
Su Alım Önerisi
<300 mOsm/kg
Su alımına aynı şekilde devam
300‐500 mOsm/kg
Günlük su alımını 1‐2 bardak artır
>500 mOsm/kg
Günlük sıvı alımını 2 bardak artır
Aşırı miktarda veya çok hızlı su alımı
Volüm artışı
Hiponatremi
Hipertansiyon
RİSK KİMLERDE YÜKSEK
Tiazid diüretik kullanımı gibi renal dilüsyon kapasitesinin bozulduğu durumlar
Çok katı tuz kısıtlaması yapılan kişiler
Yaşlılar (?)
İleri evre kronik böbrek hastalıklı hastalar (?)
NHANES 1999‐2004 verileri / Diyabetik olmayan 9358 birey
Albüminüri prevalansı (%)
20
15,3
15
12,2
10
9,6
8,7
5
0
0
1
2
≥3
Günlük şekerle tatlandırılmış meşrubat tüketimi Shoham DA, et al. PLoS One 2008;3:e3431
Genel popülasyonda «Sağlıklı olmak için günde en az 8 bardak su tüketin»
önerisini destekleyen güçlü kanıtlar bulunmamaktadır.
Kronik böbrek hastalıklı hastalarda su alımını artırmanın zararlı olduğuna
ilişkin kanıtlar yoktur.
Kronik böbrek hastalıklı hastalarda sıvı alımını artırmanın yararına ilişkin mevcut kanıtlar yeterli değildir.
Son zamanlardaki veriler, en azından polikistik böbrek hastalığı gibi özel
durumlarda günde 2.5‐4 litre arasındaki sıvı alımının yararlı olabileceğini
düşündürmektedir.
INTERSALT. BMJ 1988;297:319‐28
9
8
7
KV Ölüm Riski
6
5
4
3
2
1
0
1
115
2
135
1553
Sistolik Kan Basıncı
175 4
412 birey / DASH diyeti vs. Olağan diyet
Sacks FM, et al. N Engl J Med 2001;344:3‐10
Önerilen Tuz Alımı
WHO
<5 gr/gün
IOM
<6 gr/gün
ACC/AHA
<4.5 gr/gün
NICE
<4 gr/gün (2025 hedefi)
NHANES Verileri
INTERMAP Çalışması: 17 ülkeden 40‐59 yaş grubundaki 4680 birey
20
15,8
16
%
12
8
5,2
4,9
4
0
2,8
Tüm bireyler
3
Normotansifler Prehipertansifler
Okuda N, et al. J Hypertens 2014; July 15
Tedavisiz Tedavi altındaki hipertansifler
hipertansifler
1,6
Relatif KV olay riski
1,4
1,23
1,2
1,14
1
0,8
0,6
0,4
0,2
0
KV OLAYLAR
Strazzullo P, et al. BMJ 2009;339:b4567
İNME
FAZLA TUZ ALIMINI DÜŞÜRMEK
KV OLAYLAR VE MORTALİTEYİ AZALTIR
NEREYE KADAR AZALTALIM?
ONTARGET VE TRANSCEND çalışmalarına alınan 28.880 birey
Sabah ilk idrardan Kawasaki formülü ile 24 saatlik sodyum ve potasyum atılımı
Bileşik Son Nokta
O’Donnell MJ, et al. JAMA 2011;306:2229‐38
İnme
EPIC‐Norfolk çalışmasına katılan 19.857 sağlıklı birey
Tahmini 24 saatlik üriner sodyum atılımı – Ortalama 13 yıllık izlem
Düzeltilmiş mortalite riski
1,6
1,4
1,2
1,26
1,12
1,09
1
Ref
1
0,8
0,6
0,4
≤127
128‐148
149‐167
168‐190
Üriner sodyum atılımı (mmol/gün)
Pfister R, et al. Eur J Heart Fail 2014; Jan 20
≥191
PURE ÇALIŞMASI
17 ülkeden (Türkiye dahil) 101.945 kişi
Sabah ilk idrar örneğinde sodyum ve potasyum düzeyleri tayin edilmiş
24 saatlik idrarla sodyum ve potasyum atılımları hesaplanmış (Kawasagi formülü ile)
İdrarla sodyum ve potasyum atılımının mortalite ve major kardiyovasküler olaylarla
ilişkisi değerlendirilmiş.
Tahmini 24 saatlik idrarla sodyum atılımı 4.93 gr/gün, potasyum atılımı 2.12 gr/gün)
Ortalama 3.7 yıllık izlemde 3317 kişide (% 3.3) ölüm veya major KV olay
O’Donnell M, et al. N Engl J Med 2014;371:612‐23 Ölüm veya KV olay riski
1,6
1,4
1,2
1,27
1,15
1,01
1
Ref
1,05
0,8
0,6
0,4
<3.00
3.00 ‐ 3.99
4.00 ‐ 5.99
6.00 ‐ 6.99
≥7.00
24 saatlik idrarla tahmini sodyum atılımı (gr/gün)
O’Donnell M, et al. N Engl J Med 2014;371:612‐23 Mallamaci F, Tripepi G. Kidney Blood Press Res 2014;39:124‐8
PREVEND Çalışması: 28‐75 yaş arası 7850 birey
Üriner albümin atılımı (mg/gün)
12
11,1
9,4
10
8
9,8
8,5
7,5
6
4
2
0
<99.4
99.4‐124.8 124.8‐149.4 149.5‐180.6
Üriner sodyum atılımı (mmol/gün)
Verhace JC, et al. J Intern Med 2004;256:324‐30
>180.7
Framingham Offspring Çalışması – 2700 birey
Relatif albüminüri riski
3
2,5
2,08
2
1,5
1
Ref
0,95
1,11
1,24
0,5
0
<55
Fox CS, et al. Kidney Int 2006;69:2064‐9
55‐83
84‐111
112‐155
Üriner sodyum atılımı (mmol/gün)
>155
Primer hipertansiyonlu 224 hasta
Yılmaz R, et al. Eur J Clin Nutr 2012;66:1214‐8
EURODIAB ÇALIŞMASI
Tip 1 diabetes mellituslu 1212 hasta
24 saatlik idrarda sodyum atılımı
1,2
Relatif olay riski
1,15
1,1
1,06
1,05
1,02
1
0,99
0,95
0,9
0,85
0,8
Mikroalbüminüri
Engelen L, et al. Diabetologia 2014
Makroalbüminüri
Retinopati
FinnDiane Çalışması
SDBH bulunmayan 2807 tip 1 diyabetli erişkin / Ortanca izlem süresi 10 yıl
Thomas MC, et al. Diabetes Care 2011;34:861‐6
Thomas MC, et al. Diabetes Care 2011;34:861‐6
588 tip 2 diyabetik hasta
Düzenli 24 saatlik idrarda sodyum atılımı ölçümü
Ortanca 9 yıllık izlemde tüm nedenlere bağlı mortalite
264
216
168
128
96
Ekinci EI, et al. Diabetes Care 2014;37:e62‐3
Glasgow Royal Infirmary Çalışması
423 KBH’lı hasta (ortalama GFH 48 ml/dk) / Ortanca izlem süresi 8.5 yıl
İzlemde 102 hasta ölüyor (% 24), 90 hastada SDBH gelişiyor (% 21)
McQuarrie EP, et al. Hypertension 2014;64:111‐7
1: Düşük UNa/Cr ve Düşük ACR
2: Yüksek UNa/Cr ve Düşük ACR
3: Düşük UNa/Cr ve Yüksek ACR
4: Yüksek UNa/Cr ve Yüksek ACR
McQuarrie EP, et al. Hypertension 2014;64:111‐7
1: Düşük UNa/Cr ve Düşük ACR
2: Yüksek UNa/Cr ve Düşük ACR
3: Düşük UNa/Cr ve Yüksek ACR
4: Yüksek UNa/Cr ve Yüksek ACR
McQuarrie EP, et al. Hypertension 2014;64:111‐7
MDRD çalışmasının sekonder analizi
840 diyabetik olmayan KBH’lı hasta / 2.3 yıl izlem
Ortalama üriner sodyum atılımı 3.46 gr/gün (8.65 gr/tuz)
1,15
Üriner sodyum atılımında
her 1 gr/gün artış için risk
Düzeltilmiş relatif risk
1,1
1,05
1
0,99
1,01
0,95
0,9
0,85
0,8
SDBH
Fan Li, et al. Kidney Int 2014;86:582‐8
SDBH + Ölüm
REIN 1 ve 2 çalışmalarının sekonder analizi
Ramipril 5 mg/gün kullanan 500 diyabetik olmayan KBH’lı hasta
SDBH insidansı (100 hasta yılı)
25
p<0.001
20
18,2
15
10
7,9
6,1
5
0
<100
100‐200
Üriner sodyum/kreatinin oranı (mEq/gr)
Vegter S, et al. J Am Soc Nephrol 2012;23:165‐73
>200
3
SDBH riski
2,5
2
1,5
1,61
1,59
1,14
1
0,5
0
Düzeltilmemiş
İzlemde KB değişiklikleri İzlemde proteinürideki için düzeltilmiş
değişiklikler için düzeltilmiş
Vegter S, et al. J Am Soc Nephrol 2012;23:165‐73
Fazla sodyum alımı, benzer kan basıncı kontrolüne rağmen,
Ramiprilin proteinüriyi azaltıcı etkisini küntleştiriyor.
Vegter S, et al. J Am Soc Nephrol 2012;23:165‐73
Randomize çift‐kör, plasebo kontrollü çalışma
Diyabeti olmayan proteinürik 34 hasta
0
LS
ARB + HS
ARB + LS
ARB + HCT ARB + HCT + LS
Proteinüride azalma (%)
‐10
‐20
‐30
‐40
‐22
‐30
‐50
‐60
‐70
‐80
Vogt L, et al. J Am Soc Nephrol 2008;19:999‐1007
‐55
‐56
‐70
Randomize kontrollü çalışma
Maksimum dozda ACEi kullanan diyabetik olmayan nefropatili 52 hasta
6 haftalık 4 peryodda tuz kısıtlamasının ve ARB eklenmesinin etkinliği
140
% 2 
Kan basıncı (mmHg)
130
% 7 
% 9 
120
110
100
90
% 4 
80
% 8 
70
% 11 
60
ACEi + NS
ACEi + ARB + NS
SKB
Slagman MC, et al. BMJ 2011;343:d4366
DKB
ACEi + DS
ACEi + ARB + DS
2
Proteinüri (gr/gün)
1,6
% 21 
1,2
% 51 
0,8
% 62 
0,4
0
ACEi + NS
Slagman MC, et al. BMJ 2011;343:d4366
ACEi + ARB + NS
ACEi + DS
ACEi + ARB + DS
Randomize, çift kör, plasebo kontrollü çalışma
Tip 2 diyabetik nefropatili 45 hasta / 6 hafta süreli 4 tedavi dönemi
Lisinopril (40 mg), HCTZ (50 mg), Tuz kısıtlaması
Kwakernaak AJ, et al. Lancet Diabetes Endocrinol 2014;2:385‐95
RENAAL ve IDNT çalışmalarının post hoc analizi
Tip 2 diyabetik nefropatili 1177 hasta / ARB (Losartan‐İrbesartan) vs. Non‐ARB tedavi
Heerspink HJ, et al. Kidney Int 2012;82:330‐7
Heerspink HJ, et al. Kidney Int 2012;82:330‐7
LowSALT CKD Çalışması: Çift kör, plasebo kontrollü, çapraz randomizasyon
Hipertansif evre 3‐4 KBH’lı 20 hasta / 2 haftalık dönemler
60‐80 mmol/gün sodyum içeren diyet + 120 mg tuz içeren tb veya plasebo
McMahon EJ, et al. J Am Soc Nephrol 2013;24:2096‐103
ERİŞKİNLER
Bir kontrendikasyon olmadıkça günlük sodyum alımının 90 mmol’ün altına
(<2 gr sodyum ‐ <5 gr tuz) azaltılmasını öneriyoruz.
1C
ÇOCUKLAR
Hipertansiyonu veya prehipertansiyonu olan çocuklarda sodyum alımının
kısıtlanmasını öneriyoruz (yaşa göre önerilen günlük alıma bakınız) 1C
Poliürisi olan çocuklarda kronik hipovolemiden kaçınmak ve optimal büyüme
sağlamak için su ve sodyum desteği yapılmasını öneriyoruz.
1C
Yaş
Üst Sınır
Yaş
Üst Sınır
0‐6 ay
Veri yok
4‐8 yaş
1900 mg
7‐12 ay
Veri yok
9‐13 yaş
2200 mg
1‐3 yaş
1500 mg
14‐18 yaş
2300 mg
Çalışma
n
GFH
Üriner Sodyum
MASTERPLAN Çalışması
788
20‐70
150
148
KI (2012)
RENAAL‐IDNT Popülasyonu
1177
44.0
181
KI (2012)
REIN Popülasyonu
500
43.8
178
JASN (2012)
Diyaliz öncesi 375 evre 1‐5 KBH’lı hasta
İki ardışık 24 saatlik idrarda sodyum ölçümü
Üriner sodyum atılımı (mmol/gün)
200
180,3
10.5
185,5
10.8
172,8
10.1
9.1
155,1
150
7.4
126,6
100
50
0
Evre 1
Evre 2
Kutlugün AA, et al. Nephron Clin Pract 2011;118:c361‐6
Evre 3
Evre 4
Evre 5
Genel popülasyonda tuz alımının azaltılması, özellikle inme olmak üzere KV olay
ve mortalite riskini azaltır.
Ancak, son zamanlardaki çalışmalar dikkate alındığında, daha güçlü veriler elde edilinceye kadar tuz alımının 5‐6 gramın altına indirilmesi önerilerine ihtiyatla yaklaşmak gerekir.
Genel toplumda ve kronik böbrek hastalığı riski yüksek hasta gruplarında yüksek
tuz tüketimine artmış proteinüri riski eşlik etmektedir.
Diyabetik hastalarda katı tuz kısıtlaması kronik böbrek hastalığı ve ölüm risklerini
artırabilir.
Kronik böbrek hastalarında tuz kısıtlaması kan basıncını düşürür ve proteinüriyi
azaltır. Ancak, böbrek hasarının progresyonuna etkisi açık değildir.
Tuz kısıtlaması RAS blokajının renal ve kardiyovasküler koruyucu etkilerini artırır.
ÇOK ABARTMAMAK KOŞULUYLA
SU DOST, TUZ DÜŞMAN GİBİ GÖRÜNÜYOR