Gazete veya internet haberi

15.06.2016
Bir Aşk, Bir Tecavüz Ve Bir Gözaltında Kayıp Hikayesi
Bir Aşk, Bir Tecavüz Ve Bir Gözaltında Kayıp Hikayesi
Derik'te Çat mezrasında birkaç gün önce bulunan kemikler, bundan 17 yıl önce yaptığım ve o dönem
çalıştığım gazetede yayınlanmayan bir haberimin tozlu arşiv raflarından çıkmasına neden oldu.
Mardin’in Derik ilçesine bağlı Çat mezrasında birkaç gün önce bulunan kemikler, bundan 17 yıl önce
yaptığım ve o dönem çalıştığım gazetede yayınlanmayan bir haberimin tozlu arşiv raflarından çıkmasına
neden oldu.
6 Temmuz 1996’da gözaltına alınıp, 65 yaşında gözaltında kaybedilen İsa Efe’ye ait olabileceği belirtilen
kemikler; Efe cinayetinin detaylarını yeniden hatırlamayı gerektiriyor.
Neler olmuştu?
İsa Efe’nin gözaltında kaybedilmesinden üç buçuk ay sonra Derik’e gitmiştim ve Kocatepe köyünde yaşayan
ailesiyle görüşmüştüm.
Efe’nin gözaltında kaybedilmesinin altında yıllar önce yaşanan bir tecavüz, tecavüze rağmen bitmeyen bir
aşk hikayesi, ardından gelişen kan davası ve bir koruculuk dayatması vardı.
Yıllar önceki tecavüz
Yağmurlu bir sonbahar gününde İsa Efe’nin şu anda hayatta olup olmadığını bilmediğim karısı Sevdet Efe
gözyaşlarıyla karşılamıştı beni. Kürtçe “Bize yardım edin” sesi hala kulaklarımda.
100 hanelik köyde kendilerinin de aralarında bulunduğu üç aile dışında herkesin koruculuğu kabul ettiğini
anlatarak başlamıştı sözlerine. Köyün korucubaşı olan Denli ailesinin, yaptığı zulmü anlatmıştı ve köylülerin
onların korkusundan avlularına bile korkuyla çıktığını.
36 yıl önce başlayan kan davasının odağında kendisinin olduğunu da yine utana sıkıla itiraf etmişti. Kemikler
bulununca bir arşiv taraması şart oldu ve karısının anlattıklarını aynen aktarmanın zamanı geldi:
“1960’ta İsa ile nişanlıyken, Necmioğulları’ndan Necmi beni kaçırdı, tecavüz etti. Nişanlım o zaman
https://bianet.org/bianet/print/149321­bir­ask­bir­tecavuz­ve­bir­gozaltinda­kayip­hikayesi
1/4
15.06.2016
Bir Aşk, Bir Tecavüz Ve Bir Gözaltında Kayıp Hikayesi
askerdeydi. İsa askerden döndükten sonra bu olayı öğrendi ve silahlı bir kavga sırasında Necmi'yi öldürdü.
Sonra Mardin Cezaevi’nde dört yıl yatıp çıktı, ardından evlendik. Araya dostlar girdi ve bizi sözde
barıştırdılar. Ama ne onlar intikamlarını unuttu ne de biz korkularımızı.”
İlçede ve civarında ‘melle’ (din adamı) olarak tanınan kocasının ölümüyle bu eski hikayenin ilgili olduğunu
savunan Sevdet Efe, kocasının ne PKK’ye yardım ettiğini ne de koruculuğu kabul ettiğini, bir din adamı
olarak kendi halinde yaşadığını söylüyordu.
Buna rağmen defalarca yardım ve yataklık iddiasıyla gözaltına alındığını, her defasında serbest bırakıldığını,
ancak son kez karakoldan serbest bırakıldığında köye dönerken yolda kaybolduğunu anlatıyordu.
Kocasını gözaltında gören tanıklar olduğunu ve bu tanıkların, dönemin Derik İlçe Jandarma Komutanı
Yüzbaşı Cemal Vural tarafından dönemin parasıyla 5 milyar karşılığında kanlıları olan aileye satıldığını iddia
ediyordu.
Emniyet, jandarma, savcılık 'araştırıyoruz' demişti
O günlerde bu iddiaları detaylarıyla araştırmıştım. Mardin’de aralarında asker, korucubaşları ve itirafçıların
da olduğu bir çetenin gözaltına aldığı kişileri rüşvet karşılığında serbest bıraktığı çokça dillendiriliyordu.
Sait Efe’nin kaybıyla ilgili Mardin Emniyet Müdürlüğü ve Derik Jandarma Bölük Komutanlığı’yla görüşmüş,
onlar da kayıp iddialarını doğrulamış, ancak kendilerinin gözaltına almadığını belirtmişti.
Dönemin Mardin Emniyet Müdürü Orhan Kaya Tok, İsa Efe’nin kendileri tarafından gözaltına alınmadığını
söyleyerek “Bize bu şahsı daha önce de sordular, ancak biz almadık” demişti.
Keza Derik Jandarma Bölük Komutanlığı’ndan soyadını açıklamak istemeyen Binbaşı Yılmaz da “Bize de İsa
Efe’nin kaybolduğuna dair başvuru yapıldı. Konuyla ilgili tahkikat yaptı, savcılığa gönderdik. Tahkikatın
sonucunu bilmiyorum” demişti.
Dönemin Mardin Cumhuriyet Başsavcısı Süleyman Ersoy kayıp dosyasının kendilerine bakanlık tarafından
intikal ettirildiğini, ancak halen tahkikatın sürdüğünü anlatmıştı.
Hatta o dönemde adının açıklanmasını istemeyen bazı korucular İsa Efe’nin bütün köylülerin tanıklığında
gözaltına alındığını anlatarak, rüşvet karşılığında kanlılarına teslim edildiğini, onların da İsa Efe’yi
öldürdüğünü ima etmişlerdi. Yine o dönemde ulaştığım dönemin Derik Belediye Başkanı ve tecavüz eden kişinin kardeşi Hasip
Necmioğlu ise iddiaları reddetmiş, “Benim o kadar param yok, bizi tekrar kan davasına sürüklemek istiyorlar”
demişti.
Bırakılır bırakılmaz tekrar alındı
Ancak Efe ailesi, iddialarında ısrarlıydı ve İsa Efe’nin kaybından doğrudan o günlerde Zonguldak’a tayin olan
Yüzbaşı Cemal Vural’ı sorumlu tutuyordu.
Kardeşi mele Mahmut Efe bana şunları söylemişti:
https://bianet.org/bianet/print/149321­bir­ask­bir­tecavuz­ve­bir­gozaltinda­kayip­hikayesi
2/4
15.06.2016
Bir Aşk, Bir Tecavüz Ve Bir Gözaltında Kayıp Hikayesi
“Kardeşim Derik’e bağlı Üçyol köyü karakol komutanı tarafından gözaltına alındı. Suçsuz olduğu anlaşıldığı
için serbest bırakıldı. Ancak Cemal Vural’ın isteğiyle serbest bırakılır bırakılmaz, tekrar gözaltına alındı. Hatta
kardeşimi serbest bırakan başçavuşa kızıp, telefonda hakaret ettiğini tanıklardan öğrendik.
''Daha sonra kardeşimi Derik’e getiriyorlar, nezarete atıyorlar. O gece gözaltında olan Derikli köylüler onu
görüyor. Ertesi gece yarısı kardeşi ‘komutan seni çağırıyor’ diye dışarı çıkarıyorlar. Başına sarılı örtüyü
çıkarıp gözlerini bağlıyorlar. Sabah olunca diğer köylüler ‘İsa Efe nerede?’ diye soruyor. Serbest bırakıldığını
söylüyorlar. Ne yaptıysa Cemal Vural yaptı, hem de para için. Gözaltına alınan biri, ondan habersiz
nezaretten çıkarılabilir mi?”
Reddetti
Bu görüşmelerin ardından Zonguldak Tugay Komutanlığı’na binbaşı rütbesiyle tayin olan Cemal Vural’a da
ulaşmıştım, suçu koruculara atmış ve “Koruculuk sisteminin kontrolü mümkün değil” demişti.
Daha sonraki yıllarda onlarca vakada adı geçen Vural o günlerde bana şunları söylemişti:
“Sait Efe, bir itirafçının ifadesiyle gözaltına alındı ve sonra serbest bırakıldıktan sonra evine gitmedi.
Gözaltına alınan kişiyi serbest bıraktıktan sonra başına ne geldiğini takip etmek zorunda değilim. Efe’nin
kayıp olduğunu öğrendikten sonra her tarafa mesaj çektik ama bulamadık.”
Cemal Vural hakkındaki iddialar
Ancak Vural vukuatlarına çok değil, birkaç yıl sonra tanık olacaktık.
5 Eylül 2004’te ulusal basına yansıyan haberlere göre; İstanbul'da kaçırılarak hapsedildiği evden bir fırsatını
bulup kurtularak karakola sığınan işadamı Metin Aydın, filmlerde görülebilecek türden bir tesadüfle kendisini
kaçıranları yakalatmayı başardı.
Aydın'ı kaçıran çetenin başı emekli Binbaşı Cemal Vural çıkarken, İl Jandarma Alay Komutan Yardımcısı
Albay Hilmi Kahraman hakkında da soruşturma açıldı.
Öte yandan; 18 yıl koruculuk yapan Bedran Akdağ’ın 2012 yılında yayınlanan Dağın Ardındaki Gerçekler
kitabında, Efe ailesinin iddialarını haklı çıkaracak şekilde Vural hakkında şu iddialarda bulunuyordu:
“1995'te Derik İlçe Jandarma Komutanı Yüzbaşı Cemal Vural'ın talimatıyla itirafçıları kullanan belli başlı
korucular, kendilerine verilmiş sonsuz yetkileri ile PKK terör örgütünden teslim olan itirafçıların ifadelerine
zengin ve belli başlı kişilerin isimlerini koyarak, bu kişilerden yüksek miktarda para aldılar.
''Adam kaçırıyorlar, haraç alıyorlar, köylüleri toplayıp erkek, kadın, çocuk demeden ve kimsenin gözünün
yaşına bakmadan dövüyorlardı. Adam yakalayıp gözaltına alıp para karşılığında serbest bırakıyorlardı.
Halkın can güvenliğini sağlaması gereken korucular, yapmış oldukları baskılardan dolayı PKK terör örgütüne
halkı daha bağımlı hale getiriyorlardı."
Son söz
Herkesin gözü gönünde gözaltına alınan, gözaltında tanıklar tarafından görülen, 65 yaşındaki bir din
https://bianet.org/bianet/print/149321­bir­ask­bir­tecavuz­ve­bir­gozaltinda­kayip­hikayesi
3/4
15.06.2016
Bir Aşk, Bir Tecavüz Ve Bir Gözaltında Kayıp Hikayesi
adamının kaybına ilişkin dosya ise 2 yıl içinde takipsizlikle sonuçlandı, ta ki ona ait olabileceği düşünülen
kemikler ortaya çıkana kadar.
Şimdi Adlı Tıp, çocuklarının DNA örneklerinden 17 yıl önce sonlanan bir hayatın izlerini bulmaya çalışıyor. Ve
bu ülkede 17 yıl önce yapılan bir haber, hala güncelliğini koruyabiliyor. (MH/ÇT)
İstanbul ­ BİA Haber Merkezi
21 Ağustos 2013, Çarşamba
Müjgân Halis
https://bianet.org/bianet/print/149321­bir­ask­bir­tecavuz­ve­bir­gozaltinda­kayip­hikayesi
4/4