Her er noen ord du må forstå for å kunne lese dette heftet

Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
Her er noen ord du må forstå for å kunne lese dette heftet:
Bu broşürde yer alan önemli kelimeler:
ansvar
avhengig
barndom
barneoppdragelse
barnevernet
beskyttelse
forbudt
fysisk
individ
kjønnslemlestelse
kriminalitet
likestilling
likeverd
migrasjon
nettverk
nære relasjoner
sorumluluk
bağımlı
çocukluk
çocuk yetiştirme
[Çocuk Koruma Dairesi]
koruma
yasak
bedensel
birey
cinsel sakatlama
suç işleme
eşitlik
eş değerlilik
göç
ağ
yakın ilişkiler
offer
overgrep
overgriper
plikt
psykisk
respekt
tillit
tillitsbrudd
trygghet
tvangsekteskap
verdi
vold
ære
årsak
1
kurban
saldırı
saldırgan
yükümlülük
ruhsal
saygı
güven
[güveni kötüye kullanma]
güvenlik
zorla evlilik
değer
şiddet
namus
neden
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
SIDE 2:
Vold i nære relasjoner
Yakın ilişkilerde şiddet
Alle mennesker har rett til å leve et liv uten vold
Bütün insanların şiddete maruz kalmaksızın yaşama hakkı vardır
İnsanların yakınları ile birlikte iyi bir şekilde yaşamaları için, birbirimize saygı
ve sevgi ile davranmamız gerekir. Kadınlar, erkekler, çocuklar ve gençlerin kendi
evlerinde kendilerini güvende hissetme hakkı vardır.
Aile içinde birbirimize inanmalı ve güven duyabilmeliyiz. Yakınlarımıza elbette
sevgi, destek ve saygı gösterip, onlardan karşılık görmek isteriz.
Alle barn har rett til et liv uten overgrep og frykt
Bütün çocukların saldırıya uğramadan ve korku duymadan
yaşamaya hakları vardır
Çocuklar özellikle hassastır. Etraflarındaki yetişkinlerin bakımına, güvenlik ve
korumasına muhtaçtırlar.
Çocukluğumuzdaki iyi ve kötü deneyimler bizi bütün yaşamımız boyunca etkiler.
Güvensiz bir çocukluk, yetişkin olduğumuzda da bir çok soruna yol açabilir.
Hva skjer når tryggheten i hjemmet forsvinner?
Evdeki güvenlik ortamı ortadan kaybolduğunda ne olur?
Özellikle yakın olduğumuz insanların şiddet uygulamasına maruz kalmak, güvenin
kötüye kullanılmasına maruz kalmak gibidir. Güvenlik ortamı kaybolduğunda ev
artık güç topladığımız, kendimizi huzurlu ve mutlu hissettiğimiz bir yer olmaktan
çıkar. Bunun yerine gücümüzü tetikte olmaya ve daha fazla şiddete yol açacak
durumlardan kaçınmaya harcamamız gerekir.
Vold i nære relasjoner er et alvorlig samfunnsproblem
Yakın ilişkilerde şiddet ciddi bir toplumsal sorundur
Norveç yasaları her türlü şiddet kullanımını yasaklamaktadır. Toplum hiç bir şiddet
şeklini kabullenemeyeceği gibi, aile içinde veya diğer yakın ilişkilerde vuku bulan
şiddeti de kabullenemez. Bu, şiddetin nedeni ne olursa olsun, geçerlidir.
Bir başka deyişle, yakın ilişkilerde şiddet kişiye özel bir konu değildir. Zorla evlilik
ve kadının cinsel organını sakatlama da şiddettir ve kabullenilemez. Toplumun,
şiddete uğrayan tüm insanları koruma ve kollama sorumluluğu vardır.
Norveç hükümeti, şiddeti, bununla birlikte aile içi şiddeti de, önlemek ve
durdurmak için bir çok plan hazırlamıştır.
Kamu kuruluşlarında çalışanların, örneğin öğretmenler ve sağlık personelinin,
işlerini yaparken karşılaştıkları çocuklu ailelerde şiddet uygulanıldığından
kuşku duymaları halinde, bunu Çocuk Haklarını Koruma Dairesine bildirme
yükümlülükleri vardır. Çocuk Haklarını Koruma Dairesi, gerekli gördüğü taktirde
durumu polise ihbar eder.
Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.
BM’in İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, madde 3 (1948)
2
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
SIDE 3:
1.
Resimlere bakınız. Bu şiddet midir?
Hva er vold?
Şiddet nedir?
• Şiddet, başkalarına karşı yapılan bir saldırıdır.
• Şiddet, bir başkasına zarar, acı veya korku veren her türlü eylemdir.
• Şiddet, hem bedensel ve hem de ruhsal olabilir.
Şiddete örnek olarak vurma, tekme atma, tehdit, alay etme, sıkı kontrol altında
tutma, özgürlüğünü elinden alma ve tecavüz gösterilebilir.
2. Şiddete başka örnekler gösterebilir misiniz?
Hva er vold i nære relasjoner?
Yakın ilişkilerde şiddet nedir?
Yakın ilişkilerde şiddet, saldırgan ve kurbanın akraba, arkadaş oldukları veya
günlük hayatta başka şekilde birbirleri için önem taşıdıkları anlamına gelir.
Çocuk ve anne-baba, karı ve koca, sevgililer ve arkadaşlar arasındaki ilişkiler
yakın ilişkilere örnek olarak gösterilebilir.
3.
Yakın ilişkiler için başka örnekler gösterebilir misiniz?
SIDE 4:
4.
5.
Şiddetin tanımına bakın. Şiddeti bu şekilde tanımlama konusunda aynı fikirde misiniz?
Kurban ve saldırganın, şiddetin ne olduğu konusunda değişik görüşleri olabilir mi?
6.
Psikolojik şiddet nedir? Psikolojik şiddete örnek verebilir misiniz?
7.
Sizce şiddet kullanmanın gerekli olduğu durumlar var mıdır?
8.
Yakın ilişkilerde şiddet ve diğer tür şiddet arasındaki farkı tartışın.
Değişik kültürlerde şiddet üzerindeki görüşler farklılık gösterebilir mi?
9.
Aile içi ilişkilerin iyi olması için neye ihtiyacımız vardır?
10.
3
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
11. Bütün aile bireylerinin aynı şeylere mi ihtiyaçları vardır?
12. Şiddet kullanılan bir ailede aile bireyleri kendilerini nasıl hisseder?
13. Çocuklar normal gelişebilmek ve iyi bir hayat sürdürmek için güvenliğe muhtaçtırlar. Bu ne anlama gelmektedir?
Cengis, eşine ve çocuklarına karşı bir çok defa şiddet kullanmıştır. Eşi artık
evde kalmaya cesaret edememektedir. Kadın kendisini ve çocuklarını korumak
zorundadır. Yardıma ihtiyacı vardır. Polise mi gitmeli? O durumda Cengis çok
öfkelenecektir …
14. Sizce Cengis’in eşi ne yapmalıdır?
«Yakın ilişkilerde şiddet,
• ciddi bir suçtur
• sağlık açısından büyük beden sel ve ruhsal zararlara yol açabilir
• bir insan hakları ihlalidir»
(Dönüş Noktası, yakın ilişkilerde şiddete karşı Çalışma Planı, 2008-2011, Adalet ve Polis Bakanlığı)
15. Resimlere bakınız. Bu şiddet midir?
SIDE 5:
Individets rolle i familien og samfunnet
Bireyin aile ve toplum içindeki rolü
Her insan bir bireydir. Birey, hayatı boyunca çevresi tarafından şekillendirilir.
Küçüklüğümüzden itibaren neyin doğru, neyin yanlış olduğu konusundaki
kuralları ve başkaları ile birlikte nasıl yaşayacağımızı öğreniriz. İçinde
yaşadığımız topluma uyum sağlar ve aile içindeki yerimizi buluruz.
Bireyin aile ve toplum içindeki rolüne farklı açılardan bakılabilir.
İşte onlardan ikisi:
Individorientert
Birey eksenli
kişisel ihtiyaçlar en önemlisidir
bağımsızlık ve kendi işini görebilme doğal kabul edilir
birey toplum içindeki rolünü kendisi tespit eder
Gruppeorientert
Grup eksenli
grubun ihtiyaçları en önemlisidir
karşılıklı bağımlılık ve karşılıklı sorumluluk alma doğal kabul edilir
bireyin rolü aile ve toplum tarafından tespit edilir
4
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
16. Bireyin rolüne bu iki bakış şeklinden hangisi sizin durumunuza en uygunu?
Abraham yurtdışından bir iş teklifi alıyor. Eşi ve iki küçük çocuğu var. Başka
bir ülkeye giderken ailesini de yanında götürmek istiyor. Kendi anne-babası ve
eşinin anne-babası bunun iyi bir fikir olmadığını düşünüyorlar.
17.
Birey eksenli toplum ve grup eksenli toplumu çıkış noktası alarak Abraham’ın ailesinde daha sonra neler olabileceğini tartışın.
Familiens betydning i samfunnet
Toplum içinde ailenin önemi
Grup eksenli toplumda, bireyler için en büyük sorumluluğu büyük aile yüklenir.
Bireylerin ise büyük aileye karşı sorumluluk ve yükümlülükleri vardır. Büyük
ailede herkes birbirine bağımlıdır. Aile bireyleri birbirlerini iyi tanır ve aile
içinde birilerinin sorunları olması halinde birbirlerine yardımcı olurlar. Aile
bireyleri, her bir birey için hangi kuralların geçerli olduğunu bilirler. Büyük aile
içinde birisinin hata yapması halinde, bu, bütün aileyi zor durumda bırakabilir.
Birey eksenli toplumda, uzun bir süreç içinde, bireyin artık büyük ailenin
yardımına fazla bağımlı olmamasını sağlayan sosyal düzenlemeler ve
sistemler geliştirilmiştir. Bu, örneğin, kişinin ailenin yardımı olmadan da
çocuk bakımı ve hasta veya yaşlıların bakımına çözüm bulabildiği anlamına
gelmektedir. Bireyin toplumdan yardım almaya hakkı olduğu gibi, aynı
zamanda topluma katkıda bulunma yükümlülüğü vardır. Toplum, eğer
gerekirse, bireyi kendi ailesine karşı koruyabilir .
SIDE 6:
Grup eksenli toplumda insan, iyi vakit geçirmek istediğinde veya bir şey
kutlanacağında büyük aile ile birlikte olur. Büyük aile, en önemli, ve bazıları
için tek, sosyal ağdır. O nedenle ailenin istediği şekilde yaşamak önem taşır.
Birey eksenli toplumda, arkadaşlar ve meslekdaşlar aile kadar önemli olabilir.
Sosyal ağ hayat içinde, hayat koşullarına bağlı olarak, değişebilir. Bu da bireye,
bir tek gruba fazla bağlı olmaksızın çeşitli seçenekler sunar.
18.
Değişik toplumlarda sosyal ağ ve ailenin önemini tartışın.
5
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
Ære
Namus
Bir çok grup eksenli toplumlarda namus ve namusa bağlı kurallar çok
önemli olabilir. Grup içinde geçerli namus kurallarını ihlal eden namusunu
kaybedebilir. Büyük ailede ortak namus anlayışı olduğu için, sadece kuralları
ihlal eden değil, bütün aile namusunu kaybeder. O nedenle, aile bireylerinin
namus kurallarını ihlal etmemesi önemlidir. Namusunu kaybeden kişi,
herşeyini kaybedebilir. Namus genellikle, kızların ve kadınların cinselliğinin
kontrol edilmesiyle ilintilidir.
Bir çok birey eksenli toplumlarda namus kavramının fazla merkezi bir yeri
yoktur. Her bir birey kendisinden sorumludur, ve kişi hatalı bir şey yaptığında,
bu sadece kendisini zor duruma düşürür.
19.
Namus kavramını tartışın.
20.
Resimlere bakınız. Bu şiddet midir?
SIDE 7:
Likestilling og likeverd
Eşitlik ve eşdeğerlilik
Individets rolle i det norske samfunnet
Norveç toplumunda bireyin rolü
Norveç toplumunda birey eksenli düşünme şekli egemendir. Bireyin önemi
düşüncesi son bir iki yüzyıllık süreç içinde gelişmiştir. Norveç yasaları da bu
gelişime bağlı olarak değişmiştir. Günümüz Norveç yasaları bireyin hakları ve
sorumluluklarını dikkate alır. Böylece, bireyin Norveç toplumundaki yeri, hem
resmi makamların ve hem de halkın gözünde, önemlidir.
«Benim hayatım, benim kendi sorumluluğumdur. Benim seçimlerim hayatımı
yönlendirir. Yanlış seçim yaparsam, bu öncelikle beni zor duruma düşürür.
Seçme özgürlüğüm, ama aynı zamanda seçimlerimden kaynaklanan
sorumluluğum da vardır.»
Rett til å ta selvstendige valg
Özgür seçim yapma hakkı
Norveç toplumundaki temel değerlerden biri bireyin kendi özgür seçimini
yapma hakkıdır. Bu, her bir insanın, kendi koşulları, yetenekleri, ilgi alanları ve
isteklerine göre, hayatı için kendi seçimlerini yapabileceği anlamına gelir.
Likestilling mellom kjønnene
Cinsiyetler arasında eşitlik
Cinsiyetler arasında eşitlik ve eşdeğerlilik de Norveç’te temel değerlerdendir.
Bu, diğer şeylerin yanısıra, kadınlar ve erkeklerin eğitim, iş ve ekonomik
bağımsızlık alanlarında eşit olanaklara sahip olacakları anlamına gelir.
Sorumluluk ve yükümlülükler cinsiyetler arasında eşit olarak dağıtılacak ve
aile içindeki yetişkinler önemli kararları ortak alacaklardır.
6
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
«Norveç’te kadınlar eşitlik ve eşdeğerlilik için yüz yıldan fazla mücadele
etmişlerdir. Bu uzun bir mücadele olmuştur. Erkekler ellerindeki güçten kendi
rızalarıyla vaz geçmezler …»
21.
Yukardaki alıntıyı tartışın.
Eşitlik, eşitsizlik ve aile içi şiddet arasında bir bağlantı var mıdır?
22.
Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana
sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar.
BM’in İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, madde 1 (1948)
İnsan haklarına saygı göstermek ve bu hakları güvence altına almak devlet
makamlarının sorumluluğundadır.
Norveç Anayasası, madde 110c (1994 yılında eklenmiştir)
SIDE 8:
23.
24.
25.
Sizce bu çizimler güç, sorumluluk ve bireyin aile ve toplum içindeki rolü hakkında ne anlatmaya çalışıyor?
Sizce şiddetin ne olduğuna ilişkin görüşler hep aynı mı kalacak?
Sizce şiddet kullanımına ilişkin görüşler hep aynı mı kalacak?
Årsaker til vold
Şiddetin nedenleri
Bireyi koruyan ve kollayan ahlaki değerlere, yasalara ve haklara rağmen,
Norveç toplumunu oluşturan bütün gruplarda saldırı ve şiddet meydana
gelmektedir. Bir çok kişi aile içinde büyük sorunlarla karşılaşarak
yaşamaktadır. Çocuklar, gençler, kadınlar ve erkekler aile içinde şiddete maruz
kalmaktadır. Peki, bazı kişilerin başkalarına şiddet uygulamasının nedeni
nedir?
Sediq hüsrana uğramış bir durumda. Aile Norveç’e geldikten sonra, hayatı
yolunda gitmedi. İş bulmakta zorlanıyor, para yetmiyor. Eşi, çocuklara yeni
elbise almak için daha fazla para isteyip dırdır ettiğinde, öfkesinin yükselmeye
başladığını hissediyor. Ve sonra öfkesi patlıyor …
Årsaker til vold i nære relasjoner kan være:
Yakın ilişkilerde şiddetin nedenleri şunlar olabilir:
•
•
•
•
kötü ekonomik durum veya genel olarak kötü hayat şartları
şiddet kullanımının ”sorun çözücü” olduğuna dair deneyimler
öfkeyi kontrol edememe
başkalarını kontrol altında tutma ihtiyacı
7
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
•
•
•
•
•
•
•
•
•
kıskançlık
boşanma, göç, beklenmeyen ciddi olaylar ve benzeri büyük psikolojik yükler
travmalar
aile içindeki güç dengesi
kadını baskı altında tutma
çeşitli gelenekler
şiddetin sonuçları konusunda bilgi ve anlayış yetersizliği
namus ve utanç
sarhoşluk
26. Neden bazı kişiler saldırgan durumuna düşer?
27. Yakın ilişkilerde şiddeti önlemek için ne yapılabilir?
SIDE 9:
Æresrelatert vold
Namus kavramına bağlı şiddet
Namusunu kaybetme korkusu, aile bireylerinin, özellikle kadınların, sıkı
bir şekilde kontrol edilmesine yol açar. Bir kişi namusunu korumak veya
temizlemek için şiddete başvurursa, buna namusa bağlı şiddet denir. Norveç’te
polis namusa bağlı şiddete çok ciddi bir şekilde yaklaşmakta ve bu tür şiddet
diğer tür şiddetle eş uzunlukta hapisle cezalandırılmaktadır.
Özgürlüğünü elinden alma, zorla evlilik ve kadının cinsel organının
sakatlanması namusa bağlı şiddet şekilleridir ve Norveç’te yasaktır.
28. Namusa bağlı şiddet örneklerini tartışın.
Vold i barneoppdragelsen
Çocuk yetiştirmede şiddet
Bazı anne-babalar çocuklarını terbiyeli yetiştirmek için onları dövüyor veya
başka tür şiddet kullanıyorlar. Bu, geçmişte Norveç’te de oldukça olağandı.
Artık doktorlar ve diğer uzmanlar dayak yiyen çocukların hem bedensel ve
hem de ruhsal zararlar görebileceğini ortaya çıkardılar. Bu çocuklar okulda
da çok büyük sorunlarla karşılaşabilirler. O nedenle Norveç’te çocuk dövmek
yasaktır ve çocuklarını dövenler polise ihbar edilebilir. Çocukların sınıra
ihtiyacı olduğu konusunda çoğunluk hemfikirdir, ama çocuklara, onlara
vurmadan, sınır koymak kesinlikle mümkündür. Çocuklar da yetişkinler gibi
birer bireydir ve hayatlarını saldırı ve korku olmaksızın yaşama hakları vardır.
Şiddetin çeşitli şekilleri
• bedensel şiddet
• ruhsal şiddet
• cinsel şiddet, örneğin tecavüz
• maddi şiddet
• şiddet uygulama tehditi
• başkalarının hayat ve özgürlüğünün sıkı bir şekilde kontrol edilmesi
8
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
29. Şiddetin çeşitli şekilleri hakkında bazı örnekler bulabilir misiniz?
30. Aşağıdaki alıntıyı tartışın. Sizce Gandhi ne demek istemiş?
Şiddet ile elde edilen, sadece şiddet ile elde tutulabilir.
(Mahatma Gandhi)
SIDE 10:
Sitat 1
Overgriperen
Saldırgan
Alıntı 1
«Kendimi hüzünlü, üzgün, yalnız veya ayaklar altında hissetmem farketmiyor
– ne olursa olsun dışarı vuran hep öfke. Giderek daha fazla tahrik oluyor,
daha fazla öfkeleniyorum, kendimi sürekli ayaklar altına alınmış ve sürekli
daha güçsüz hissediyorum, ta ki kontrolümü kaybedene kadar … ve o zaman
vuruyorum. Vurduktan sonra kendimi hafiflemiş ve boş hissediyorum.»
(Bjørnen sover [Ayı Uyuyor], 2007, isimli kitaptan alıntı)
•
•
•
•
•
•
vuran
öfkesini kontrol etmekte güçlük çektiğini düşünen
çevresindeki insanlara korku salan
eşini veya çocuklarını istemedikleri şeyler yapmaya zorlayan
yakınlarına çirkin veya kırıcı sözler söyleyen
kıran-döken, masayı yumruklayan veya benzer şeyler yapan
– bir kişinin belki de şiddetle ilgili bir sorunu vardır.
Şiddet sorunu olan kişi,
• çözüm bulunması gereken bir sorunu olduğunu anlamalıdır
• sorununun çözümü için yardım istemelidir
• çevresindeki insanları korkuttuğunu görmeye cesaret etmelidir
• şiddet kullanmanın hem şiddet kurbanı, hem de saldırgan için ciddi sonuçlar doğurabileceğini anlamalıdır
• sorunlarını çözmek için şiddette başvurmaktan başka yollar bulmalıdır
• şiddet uygulamayı bırakmalıdır
Sitat 2
Alıntı 2
«Sonunda bir şiddet sorunum olduğunu anladığımda, yardım isteğinde
bulundum. Aile içindeki akıllı bir adamın büyük yardımı oldu ve doktorumun
çok desteğini gördüm. Artık şiddetin benim sorunum ve benim sorumluluğum
olduğunu biliyorum. Kendimi ve eşim ve çocuklarıma davranış tarzımı
ancak ben değiştirebilirim. Şimdi onlardan özür diledim. Vurmayı bıraktığım
için sevinçliler ve doğrusu bana olan saygıları da arttı! Ama bana yeniden
güvenebilmek için zamana ihtiyaçları olduğunu anlıyorum tabi.»
9
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
SIDE 11:
31. Yukardaki alıntıları tartışın.
32.
33.
34.
1. ve 2. alıntılardaki durum ve duygular hakkında ne düşünüyorsunuz?
Her iki alıntıda konuşanın aynı kişi olduğunu varsayabiliriz. Sizce, 1. alıntı ile 2. alıntı arasında geçen zamanda ne oldu?
Şiddet sorunu nedir?
35. Saldırganın mı, yoksa kurbanın mı bir şiddet sorunu vardır?
36. Sizce bir saldırgan ne yapmalıdır?
Saldırganlar, diğer yerlerin yanısıra, Alternativ til vold [Şiddetin Alternatifi]
isimli tedavi merkezinden yardım alabilirler. Daha ayrıntılı bilgi için
www.atv-stiftelsen.no internet adresine bakınız.
SIDE 12:
Offeret
Şiddet kurbanı
Hem kadınlar, hem de erkekler saldırgan olabilir ve hem çocuklar, kadınlar,
hem de erkekler şiddet kurbanı olabilirler, ama istatistikler eş ilişkisi
içindeki saldırganların büyük çoğunluğunun erkek olduğunu göstermektedir.
Erkeklerin, kadınlar ve çocuklara uyguladığı süregiden şiddet, büyük oranda
güvensizliğe yol açtığı için, genellikle çok daha ciddidir. Çok sıkı kontrol
nedeniyle özel yaşama ait tüm haklarını yitiren kadınlar, çocuklar ve gençler
de şiddet kurbanıdırlar. Bu tür zor hayatlar sürdüren kişilerin yardıma ihtiyacı
vardır. Bu durumu değiştirmek mümkündür.
Sitat 1
Alıntı 1
«Her şey elbette daha iyi olabilir diye düşünüyordum. Bazı şeyleri farklı bir
şekilde yaparsam. Kendimi değiştirirsem. Çünkü hep hatalı yaptığım bir şeyler
vardı. Önemli şeyler veya önemsiz şeyler, aptalca şeyler.»
(Bjørnen sover [Ayı Uyuyor], 2007, isimli kitaptan alıntı)
A: Şiddete maruz kalan kişinin, biriyle konuşmaya
• şiddeti durdurmak için başkalarından yardım istemeye
• hakları konusunda bilgiye
• şiddetin, saldırganın sorumluluğu olduğunu anlamaya
• şiddetin kendi suçu olmadığını bilmeye
• kendisi ve çocukları için korunmaya
• durumun üzerinde düşünebilmek için sükunet ve huzura, ihtiyacı olabilir.
Sitat 2
Alıntı 2
«Çok şey anlattım şu an. Üzerinde konuşması kolay olmayan konularda. Ama
içindekileri dışa vurmak iyidir, yapayalnız kalmamak için. Ve insanın yeniden
ayağa kalkabileceğini göstermek önemlidir. Ben de o nedenle anlatıyorum
zaten.»
(Bjørnen sover [Ayı Uyuyor], 2007, isimli kitaptan alıntı)
Dünyadaki yaklaşık her dört kadından birine, aile içindeki bir erkek tarafından
şiddet uygulanmaktadır. Bir çok kadın şiddete maruz kaldığı ailelerde
yaşamaya devam etmektedir. Bu neden böyledir?
10
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
SIDE 13:
B: Kadınların neden zor aile koşulları içinde yaşamaya devam ettiklerine
ilişkin bazı nedenler:
• sorumluluk duygusu ve aileyi birarada tutma isteği
• durumun düzeleceği umudu
• sevgi ve saygı
• yükümlülük
• namus ve utanç
• bağımlılık
• kendine güvenin yetersizliği
• oturum izni
• ekonomik durum
• aile bağları
37. Yukardaki alıntıları tartışın.
38. 1. ve 2. alıntılardaki durum ve duygular hakkında ne söyleyebilirsiniz?
39. Her iki alıntıda konuşanın aynı kişi olduğunu varsayabiliriz. Sizce, 1. alıntı ile 2. alıntı arasında geçen zamanda ne oldu?
A:
40. Bir şiddet kurbanına verilen bu tavsiyeler hakkında ne düşünüyorsunuz?
41. Sizin başka tavsiyeleriniz var mı?
B:
42. Büyük sorunları olan bir ailenin içinde kalmaya devam etmenin nedenlerini tartışın.
Şiddet kurbanı olan kişi, kendi doktoru, NAV [Norveç Çalışma ve Refah
Müdürlüğü] ve kadın sığınma merkezlerinden yardım alabilir. Daha ayrıntılı
bilgi için www.krisesenter.no internet adresine bakınız.
«Kadınlara karşı şiddet belki de en büyük insan hakları ihlalidir. Şiddet devam
ettiği sürece, eşitlik, gelişim ve barış konularında ilerleme kaydettiğimizi iddia
edemeyiz.» Kofi Annan, eski BM Genel Sekreteri
11
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
SIDE 14/15:
Voldsspiralen
Şiddet sarmalı
Yakın ilişkilerde vuku bulan şiddet, genellikle belirli bir yol izler.
Adam öfkeleniyor. Darbe aniden geliyor. Eğilip kendimi korumaya çalışıyorum.
Hiç olmazsa çocuk uyanmasa!
Daha sonra hep öyle sevecen ki. Pişman oluyor ve bir daha yapmayacağını
söylüyor. Ona o kadar inanmak istiyorum ki …
Illustrasjon C:
Yakında başıma gelecek. Ne zaman bilmiyorum. Nedenini de bilmiyorum. En
kötüsü oturup beklemek.
Yukardaki çizimler aile içi şiddetin genellikle nasıl bir yol izlediğini gösteriyor.
Şiddet sarmalının evreleri herkes için aynı uzunlukta sürmez, ancak süreç
içinde bu sarmalın giderek daha hızlı devinim göstermesi olağandır.
Şiddet vuku bulduktan sonra, saldırganın yaptığından pişmanlık duyduğu bir
dönem gelir. Erkek olsun, kadın olsun bu kişi yeniden aile için iyi bir şeyler
yapmaya çalışır. Fakat bir süre sonra pişmanlık unutulur ve saldırgan giderek
daha çok saldırganlaşır. Sonra yeni bir şiddet olayı meydana gelir.
43.
Şiddet sarmalını tartışın.
44.
Neden şiddet sarmalı kavramını kullanıyoruz?
45.
Şiddet kurbanı şiddet sarmalı evrelerini nasıl hisseder?
46.
Saldırgan şiddet sarmalı evrelerini nasıl hisseder?
Olası tanıklar şiddet sarmalı evrelerini nasıl hisseder?
47.
48.
Yakın ilişkilerdeki her türlü şiddet, şiddet sarmalı evrelerini izler mi?
49.
Aşağıdaki cümlelere bakın. Bu cümleler hangi durumlara uyabilir?
Özür dilerim!
Sus, babanı rahatsız etme şimdi.
Aslında çok iyi bir adamdır …
Ne oluyor? Yapma!
Çocuklar bir yatsın da o zaman
Umarım dersini almışsındır da bir
görürsün sen!
daha yapmazsın!
Böyle giyinip dolaşamazsın ortada!
Bir daha hiç olmayacak …
Başkalarının ne diyeceğini bir düşün.
Dün olup biteni unutamaz mıyız?
Öyle demek istemedim!
Dersini aldın mı şimdi?
12
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
SIDE 16:
Barn som lever med vold
Şiddet ile içiçe yaşayan çocuklar
Miriam’ın evinde sık sık huzursuzluk çıkıyor. Babası kızdığında, annesini
dövüyor. Bazen Miriam’a ve erkek kardeşine de vuruyor. Miriam korku içinde.
Sürekli yüreği ağzında. Okulda öğretmenin anlattıklarını izlemekte zorluk
çektiğini düşünüyor.
Bütün anne-babalar çocuklarının iyiliğini isterler. Anne-babalar çocuklarının
kendilerine saygı göstermesini ve iyi bir eğitim almalarını arzu ederler.
Çocuklarının büyüdüklerinde iyi bir hayatları olmasını umar ve bir çok annebaba, yaşlandıklarında, çocuklarının kendilerine yardımcı olmasını arzu
ederler.
Çocukların iyi olmaları, gereği gibi gelişebilmeleri ve okulda başarılı olmaları
için kendilerini güvencede hissetmeleri önemlidir. Korku içinde olan çocuklar,
sorun sahibi olurlar. Okul çalışmalarında ve dikkatini verme konusunda
sorunlar ile karşılaşabilirler. Onlar için genellikle unutkanlık sorun yaratır
ve sık sık kabus görürler. Ayrıca korku, endişe ve stres içinde yaşadıkları için
kolay hastalanırlar. Çocukların korkuya kapılmaları ve zarar görmeleri için
kendilerinin dayak yemesi gerekmez. Başkalarının dövüldüğüne şahit olmak
da en az o kadar zarar vericidir.
Hjernen påvirkes av vold og frykt
Beyin şiddet ve korkudan etkilenir
Alarm durumu hazırlığı.
soyut düşünme, ani davranışları kontrol, sorun çözme, akla uygun düşünme ve
davranma yetenekleri, sosyal uyum, öğrenebilme yeteneği
Çocukların beyinleri sürekli gelişir. Çocuklar sık sık korktuğunda,
dövüldüğünde veya başka tür şiddete maruz kaldığında, bundan beynin
gelişimi etkilenir. Bedenin, beyin tarafından yönetilen bir alarm sistemi vardır.
Çocuk bir şey olacak endişesiyle tetikte olmaya alıştığında, beyin sürekli
tehlike sinyalleri gönderir. Sık sık korku duyan çocuğun beyni korku ile
yaşamaya uyum sağlar. Çocuğun beyninin yeniden daha normal bir gelişim
gösterebilmesi için, çocuğun uzun süre güvenli ortamlarda yaşaması gerekir.
Şiddet ile içiçe yaşayan çocuklara ne olur?
50.
51.
Neler çocukların kendilerini güvencede hissetmelerini sağlar?
52.
Neler çocukların kendilerini güvencede hissetmemelerine neden olur?
Tanıdığınız çocukların kendilerini güvencede hissetmeleri için neler 53.
yapabilirsiniz?
13
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
SIDE 17:
Barna forstår mer enn vi tror!
Çocuklar bizim sandığımızdan daha fazlasını anlar!
Anne-babalar genellikle, çocukların, yetişkinlerin sorunlarının farkında
olmadığını sanırlar. Bu, her zaman doğru değildir. Bilimsel araştırmalar,
çocukların genellikle etrafta olup biteni anladığını göstermektedir. Çocuklar,
yetişkinler arasındaki şiddete şahit olmasalar bile, korkuya kapılabilirler. Anne
korktuğunda ve çocuğuna güvenli bir ortam sağlayamadığında, bir bebek bile
bunu farkeder. Aile içi şiddet, çocuğun sürekli bir şey olacak endişesiyle alarm
durumunda kalmasına yol açar. Daha fazla şiddet olasılığından korkar ve evde
neler olabileceğini hiç bir zaman tam bilemedikleri için bitkin düşerler.
«Küçük yaşta şiddete veya bakım yetersizliğine maruz kalan çocuklar, büyük
bir saldırganlık ve şiddet eğilimi gösterme tehlikesi içindedir. Aile içi şiddet
çocuklarda kalıcı beyin hasarlarının gelişmesine neden olabilir.»
Jens Grøgaard, bölüm başhekimi ve çocuk hastalıkları uzmanı.
Barn trenger trygghet
Çocukların güvencede olmaya ihtiyaçları vardır
54. Çocuklar teselli ve yakınlığa ihtiyaç duyarlar. Sizce, yetişkinler çocuğun ihtiyacı olan güvenli ortamı sağlayamadığında ne olur? Neden?
Barn lærer å bruke vold
Çocuklar şiddet uygulamayı öğrenir
55. Neden şiddete maruz kalan çocukların kendileri de saldırgan durumuna düşebilirler?
56. Bunu engellemek için ne yapabiliriz?
SIDE 18:
Vold i barneoppdragelsen
Çocuk yetiştirmede şiddet
Goran, sekiz yaşındaki oğlunun söz dinlemesini istiyor. Milos söyleneni
yapmadığı zaman, Goran oğlunu dövüyor. Bu, sık sık meydana geliyor. Goran
oğluna, «Artık bunları öğrenmelisin!» diyor.
57. Bu şiddet midir?
58. Sizce Milos babasından korkuyor mudur?
59. Sizce Milos söz dinlemeye başlar mı?
60. Sizce Milos babası evde olmadığı zaman ne yapıyordur?
61. Sizce Milos arkadaşlarına kızdığı zaman ne yapıyordur?
14
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
62.
Goran’ın oğlunu dövmesi ne gibi sonuçlar yaratabilir?
63.
Norveç yasası Goran’ın yaptığı hakkında ne diyor?
64.
Goran vurmak yerine ne yapabilir?
Grenser i barneoppdragelsen
Çocuk yetiştirmede terbiye sınırları
Goran ve eşi çocuk yetiştirme konusunda bir kursa gittiler. Kursta kendilerine,
çocuğa vurmadan nasıl sınır koyabilecekleri hakkında tavsiyelerde bulunuldu.
Goran bu tavsiyeleri uygulamaya çalıştı ve tavsiyelerin çoğunun yararlı olduğu
görüşünde. Milos’un kendisine en az eskisi kadar saygı göstermesine şaşırıyor.
Hatta oğlu şimdi daha çok söz dinliyor!
Goran ve eşine şu tavsiyelerde bulunuldu:
• Ona ne yapması gerektiğini açık seçik anlatın.
• Ne yapması gerektiğini anlatırken çocukla göz temasında olun.
Tutarlı ve kararlı olun.
• Ne yapması gerektiğini ona bir kaç defa tekrarlayın.
• Sakin, ama kararlı bir şekilde konuşun.
• Örneğin şekerleme isteğine hayır dedinizse, daha sonra fikrinizi değiştirip evet demeyin.
• Çocuğunuzun söylediklerini dinleyin.
• Her çocuğun düşünceleri ve duyguları olan bir birey olduğunu unutmayın.
• Çocuğunuz iyi bir şey yaptığında ona güzel sözler söyleyip övün.
SIDE 19:
65. Bu tavsiyeler hakkında sizler ne düşünüyorsunuz?
66. Bunlar gerçekleştirmesi zor olan tavsiyeler mi?
Hvordan kan vi hjelpe barn som blir utsatt for vold?
Şiddete uğrayan çocuklara nasıl yardımcı olabiliriz?
•
•
•
Çocuklara şiddet hakkında konuşmanın uygun olduğunu anlatın.
Çocukların, şiddetin hiç bir zaman onların kendi suçu olmadığını anlamalarını sağlayın.
Şiddeti durdurmak için elinizden geleni yapın.
67. Şiddete uğrayan çocuklara yardımcı olmak için neler yapabiliriz?
68. Çocuklar kimle konuşabilir?
69. Çocukların başlarından geçen hakkında konuşmaları neden önemlidir?
15
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
Barnevernet er der for barn som trenger hjelp
Çocuk Haklarını Koruma Dairesi ihtiyacı olan çocuklara yardıma
hazırdır
•
•
•
•
•
•
•
Bütün Norveç belediyelerinde çocuk haklarını koruma daireleri vardır Bunlar, Çocuk Haklarını Koruma Yasasının uygulanmasını güvence altına alan kamu kuruluşlarıdır.
Çocuk Haklarını Koruma Dairesinin görevi çocuk ve gençlerin şiddete uğramadan güvenli bir ortamda büyümelerini sağlamaktır. Zor koşullar altında yaşayan çocuk ve gençlere yardımcı ve destek olma yükümlülükleri vardır.
Çocuk Haklarını Koruma Dairesinin en önemli görevi, tercihen aile ile işbirliği içinde, çocukları korumaktır.
Çocuk Haklarını Koruma Dairesinin, örneğin yol göstericilik, ailenin yükünü hafifletme ve çocuğa destek olacak bir yardımcı bulma gibi, çeşitli yardım girişimleri vardır.
Eğer gerekirse, Çocuk Haklarını Koruma Dairesi, çocuğu kendi anne- babasına karşı korumak amacıyla yeni bir aile bulabilir.
Çocuk Haklarını Koruma Dairesinde çalışan herkesin sır saklama yükümlülüğü vardır.
Çocuklarla ilgili alanlarda çalışan herkesin, aile içi şiddetten kuşkulanmaları halinde, durumu Çocuk Haklarını Koruma Dairesine
bildirme yükümlülüğü vardır.
70. Çocuk Haklarını Koruma Dairesinin Norveç toplumundaki rolünü tartışın.
«Belki çocukluğumda bazı iyi şeyler de vardı, ama varsa bile neydi tam
bilemiyorum doğrusu.»
(Bjørnen sover [Ayı Uyuyor], 2007, isimli kitaptan alıntı)
SIDE 20:
Tvangsekteskap
Zorla evlilik
Hina şaşkın durumda. Sonunda beklenen oldu. Annesi, ona bir koca bulmanın
zamanı geldiğini söyledi. Annesi, memleketten uygun olabilecek bir kaç
akrabanın adını saydı. Hina daha 17 yaşında, kendisini henüz evliliğe hazır
hissetmiyor! Norveç’i ve Hina’nın yaşadığı hayatı tanımayan bir adamla nasıl
olacak? Kendisini çaresiz hissediyor ve ne yapması gerektiğini bilemiyor.
Å finne en ektefelle
Bir eş bulmak
Birey eksenli kültürlerde, ailenin yol göstericiliği veya karışması olmaksızın, iki
insanın birbirini bulması normaldir. Sevgi ve aşk evlilik için en olağan nedendir.
Evlilik, iki birey arasında yapılan bir anlaşmadır.
16
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
Grup eksenli kültürlerde, evliliği iki aile arasında bir anlaşma olarak görmek
de normaldir. O nedenle, ailenin, çocukların kimle evleneceğini etkilemesi veya
karar vermesi olağandır. Aileler arasında ayarlanan evlilikler dünyanın bir çok
yerinde gelenektir.
Birey eksenli kültürlerde, giderek daha çok sayıda kişi evlenmeden yalnız
yaşamayı tercih etmektedir. Bir çok kişi de boşandıktan veya eşi öldükten
sonra yalnız yaşamayı seçmektedir. Grup eksenli toplumlarda genellikle bekar
olarak yaşama olanağı aynı derecede değildir.
SIDE 21:
71.
72.
73.
Bir eş bulmanın değişik yollarını tartışın.
74.
Eşdeğerlilik, eşitlik ve bağımsız seçim yapma hakkı üzerine düşünceler, başka toplumların yanısıra, Norveç toplumunda önemli değerlerdir. Bu değerlerle, ailelerce ayarlanan evlilik geleneği arasında bir karşıtlık var mıdır?
Neden bazı kültürlerde çocukların kimle evlendiği bütün aile için önemlidir?
Değişik kültürlerde yalnız yaşama olanağını tartışın.
Å leve i to kulturer
İki kültür içinde yaşamak
Norveç’te bir çok çocuk ve genç kısmen birey eksenli çoğunluk toplumu
içinde ve kısmen anne-babalarının temsil ettiği grup eksenli toplum içinde
yaşamaktadır. Bu göç olgusunun bir sonucu olup, nesiller arasında büyük
karşıtlıklara yol açabilir. Eş seçimi söz konusu olduğunda, bu karşıtlıklar
özellikle belirgin hale gelebilir.
75. Ailelerin göçten nasıl etkilendiğini tartışın.
76. Eş seçiminde göçün ne gibi bir önemi olabilir?
Hina, gelecekte bir gün kocası ve çocukları ile kendi ailesini oluşturma
hayalleri kuruyor. Ama önce eğitim ve iş arzu ediyor. Ne zaman evleneceğine
ve kimle evleneceğine kendi karar vermek istiyor. Ama bu sıralarda annesi ve
babası her gün evlilik üzerine konuşuyorlar. Hina kendisini köşeye kıstırılmış
hissediyor. Anne-babasının neden başının etini yediğini anlıyor elbet ve
kendisinden bekleneni iyi biliyor. İyi bir kız evlat olmak istiyor, ama niye
anne-babam beni de dinlemiyor? diye düşünüyor Hina. Benim isteklerim ve
duygularımın bu kadar mı az önemi var onlar için?
17
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
77.
Hina’nın durumunu tartışın.
78.
Hina’nın ne gibi seçenekleri var?
79.
Anne-babasının ne gibi seçenekleri var?
80.
Hina kendisini baskı altında hissediyor. Zorlamaya mı maruz kalıyor?
Evlilik Yasası, madde 1a:
Kadınlar ve erkekler özgürce eş seçebilme konusunda aynı hakka sahiptir.
Evlilik, kişinin kendi özgür iradesi ve onayıyla yapılmalıdır.
Bir kişiye evlenmesi için baskı yapıldığında, buna zorla evlilik diyoruz.
81.
Şu sözcüklerin ne anlama geldiğini tartışın: özgür irade, onay, baskı, zorlama.
«Hiç bir kültür, ideoloji veya din insanlardan ve onların özgürlüğünden daha
kutsal değildir. Zorla evlilik, kişinin özgürlüğünü elinden almaktır.»
Hana Senter Mot Tvangsekteskap [Hana, Zorla Evliliğe Karşı Mücadele Merkezi]
SIDE 22:
Nasıl bu kadar nankör olabilirsin?
Bak sana iyi bir adam bulduk.
Kuzeninin Norveç’e gelebilmesi için aileye söz verdik.
Ne biçim bir kız evlatsın sen, bizi dinlemiyorsun?
Komşu seni bir oğlanla birlikte görmüş. Kimdi o?
Kendi adını ve bizim namusumuzu lekeliyorsun.
Adam iyi bir aileden geliyor, hem de paralılar. Senin derdin ne peki?
Bu evliliğe daha sen küçükken karar verildi.
Sen iyice Norveç’lileştin!
Biz sadece senin iyiliğini istiyoruz!
82.
83.
Anne-babaların çocuklarını evlenmeye zorlamak için ne gibi nedenleri olabilir?
Sert terbiye tarzı ve çocuk yetiştirmenin ilk dönemlerinde sıkı kontrol
ile daha sonraki evlenme baskısı ve zorla evlilik arasında bir bağlantı
olabilir mi?
Kan man skille mellom arrangert ekteskap og tvangsekteskap?
Ailelerce ayarlanan evlilik ile zorla evlilik arasında fark var
mıdır?
Bir çok insan, bir kişiyi evlenmeye zorlamanın yanlış olduğu konusunda
hemfikirdir. Ama zorlama gerçekte nedir? Zorla evlilik ve zorlamanın ne
olduğu hakkındaki tartışma Norveç’te çok güncel bir konudur.
18
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
SIDE 23:
Bazıları, gençlerin ne olursa olsun aileleri tarafından az veya çok baskıya
uğradığı gerekçesiyle, ailelerce ayarlanan evlilik ile zorla evlilik arasında ayrım
yapmanın mümkün olmadığını düşünmektedir.
Başkaları ise bu iki evlilik arasında belirgin bir fark olduğunu ve ailelerce
ayarlanan evlilikte, gençlerin, anne-babaları tarafından bulunan kişi ile
evlenmek istemediklerinde hayır diyebileceklerini düşünmektedir.
Ailelerce ayarlanan evlilik ile zorla evlilik arasında ayrım yapmak 84.
mümkün müdür?
85.
Yol göstericilik ile baskı arasındaki sınır nereden geçer?
Baskı ile zorlama arasındaki sınır nereden geçer?
86.
Zorla evliliğe maruz kalan gençlere yardımcı olmak için ne yapabiliriz?
87.
Det er forbudt å tvinge noen til å gifte seg
Bir kişiyi evlenmeye zorlamak yasaktır
Bir kişiyi evlenmeye zorlamanın yasak olduğu Norveç yasasında çok açık
bir şekilde belirtilmiştir. Norveç makamları zorla evlilik ile ilgili konuları
çok ciddiye almaktadır. Zorla evliliği engellemek amacıyla çalışma planları
hazırlanmıştır. Ayrıca, zorla evliliğe maruz kalan, veya zorla evlendirilme
tehlikesi içinde bulunan, gençlere yardımcı olmak için, çeşitli düzenlemeler
getirilmiştir. Örnek için, www.ung.no internet adresine bakabilirsiniz.
Ceza Yasası, madde 222, ikinci bent:
Zorla evlilikte, şiddet, özgürlüğünü elinden alma, aşırı baskı veya başka tür
hukuk dışı davranış veya bu tür davranış tehditi yoluyla birisini evlilik yapmaya
zorlayan kişi, cezalandırılır. Evliliğe zorlamanın cezası 6 yıla kadar hapistir.
Suça iştirak da aynı şekilde cezalandırılır.
88. Aşırı baskı ne anlama gelmektedir? Buna örnek gösterebilir misiniz?
89. Birisini tehdit etmek ne anlama gelmektedir?
90. Suça iştirak nedir?
Kadın ve erkeklere, eşini özgürce seçme ve sadece özgürce ve tam oluruyla
evlilik yapma hakkı eşit olarak sağlanacaktır.
BM’in Kadın Hakları Sözleşmesi, madde 16
19
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
SIDE 24:
Kjønnslemlestelse
Kadının cinsel organını sakatlama
Hva er kjønnslemlestelse?
Kadının cinsel organını sakatlama nedir?
Cinsel sakatlama, veya kadın/kız sünneti, kadın cinsel organının dış
bölümlerinin kesilmesi veya zarar görmesi ile sonuçlanan bir ameliyattır.
Bu durum, cinsel organın ne kadar az veya ne kadar çok zarar gördüğü veya
kesildiğine bakılmaksızın, geçerlidir. Cinsel sakatlama yakın ilişkilerde bir
şiddet türüdür. Kadının cinsel organını sakatlamak yasaktır.
«Benim kültürümde kızları sünnet etmek eski bir gelenektir. Kimileri bunun
dinimizin bir gereği olduğunu söylüyor. Biz bunu, kızların namusunu korumak
ve cinselliklerini kontrol etmek için yapıyoruz. Ama kendi kızımın çektiği acıyı
gördükten sonra yaptığımızdan utandım. Sünnet zararlı bir gelenektir! Kız
çocuklarımıza neden acı çektireceğiz?»
İyi ve kötü gelenekler vardır. Hatta bazı gelenekler sağlığa da zararlıdır. Hem
kadınlar ve hem de erkeklerin zararlı gelenekler hakkında enformasyon ve
bilgi edinmesi önemlidir. Sorunların daha iyi kavranması, bilimsel araştırma
ve başka kültür ve geleneklerle tanışma, eski geleneklerin değişmesini gerekli
hale getirebilir.
91. Neler bir geleneğin değişmesini gerekli hale getirebilir?
92. Gelenekleri değiştirmek mümkün müdür?
93. Bir geleneğin değişmesi için ne yapmak gerekir?
SIDE 25:
Kjønnslemlestelse er skadelig
Cinsel sakatlama zararlıdır
«Daha önce bu gelenek hakkında hiç bir kuşkum yoktu. Acıya dayanabildiğim
ve kadın olduğum için gururluydum. Bütün kadınların karınaltlarında büyük
ağrılar olduğunu sanıyordum. Artık bunun doğru olmadığını biliyorum. Bana
küçükken yaptıkları bedenimi sakatladı ve ruhumda hiç kapanmayacak bir
yara açtı. Bana ait bir parça yok oldu.»
Ameliyat sırasında meydana gelebilecek sakatlıklar:
• Büyük kanamalar (en kötü koşullarda kızın ölümüne yol açabilecek olan)
• enfeksiyonlar (büyük komplikasyonlara yol açabilecek olan)
• kırık sakatlıkları
• travmalara yol açan sakatlıklar
Ameliyattan sonra ortaya çıkabilecek sakatlıklar ve rahatsızlıklar:
• kronik karınaltı rahatsızlıkları
• ağrılar
• enfeksiyonlar
• doğum sırasında komplikasyonlar
• ağrılı ve uzun süren adet kanamaları
• işemekte zorluk çekme
20
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
•
•
•
•
cinsel ilişki sırasında ağrılar
hamile kalmakta zorluk çekme
hareket etmekte zorluk çekme
psikolojik rahatsızlıklar
Sakatlıkların bir kısmı doktorlar tarafından düzeltilebilir, ama bedenin kesilmiş
olan bölümleri, ebediyyen yok olmuş demektir. Cinsel sakatlamaya maruz
kalan kadınlar, bazı karınaltı rahatsızlıkları konusunda yardım almak için
doktor, ebe veya hastahanelere başvurabilirler. Hamile kadınların, doğumdan
uzun bir süre önce bu konularda ebe veya doktorla konuşmaları önemlidir.
Farhida şöyle diyor: Kızların sünnet edilmesinin neden sağlığa zararlı
olduğunu anlamamız gerekiyor. Kız sünneti, hayatımızın bir parçası olarak
büyüdük. Bunun normal ve tehlikesiz olduğunu sanıyoruz.
SIDE 26:
Kjønnslemlestelse er forbudt
Kadının cinsel organını sakatlamak yasaktır
«Annem ve kızkardeşlerim, kızımın sünnet olması gerektiğini söylüyorlar.
Ama ben onun benim yaşadığım acıları yaşamasını istemiyorum. Kız sünneti
Norveç’te yasak. Bu da, memleketteki ailemle konuştuğumda kızımın sünnet
edilmesine hayır demeyi kolaylaştırıyor benim için.»
Norveç toplumu, cinsiyetler arasında eşdeğerlilik ve eşitlik ilkeleri üzerine
kurulmuştur. Bu aynı zamanda kadınların kendi bedenleri üzerinde kendi karar
verme hakkı olduğu anlamına gelir. Kadının cinsel organını sakatlama hem
eşdeğerlilik ve eşitlik ilkelerinin ve hem de uluslararası sözleşmelerin ihlalidir.
Cinsel sakatlama bir çok ülkede olduğu gibi, bu geleneğin yaygın olduğu
ülkelerde de yasaktır.
Cinsel sakatlama bir şiddet eylemi ve çocuğun bakımında ciddi bir zaaftır.
Şiddet kullanımı yasaktır. 1995 yılında Norveç’te kadının cinsel organını
sakatlamaya karşı özgün bir yasa kabul edilmiştir. Bu yasa Norveç’te yaşayan
herkes için geçerlidir.
15 Aralık 1995 tarih ve 74 sayılı yasanın 1. maddesi kadının cinsel organını
sakatlamayı yasaklamaktadır.
•
•
•
•
•
•
Yasada, diğer konuların yanısıra, şunlar yer almaktadır:
Bir kızın veya kadının cinsel organlarını bilerek sakatlamak yasaktır.
Bir kızın veya kadının cinsel organlarını sakatlamak için başkasına yardım etmek ve imkan sağlamak yasaktır.
Bir kızı Norveç dışına çıkarmak ve yurtdışında cinsel organını sakatlamak yasaktır.
Kız veya kadın cinsel organının sakatlanmasına evet dese bile, bu yine de yasaktır.
Yasayı ihlal etmenin cezası 8 yıla kadar hapistir.
Çalıştığı işyeri gereği olarak bir kızın cinsel organının sakatlandığından kuşku
duyan herkesin bu durumu ihbar etme yükümlülüğü vardır. Bunu yapmayanlar
bir yıla kadar hapisle cezalandırılabilirler. Bu, dini liderler için de geçerlidir.
21
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
SIDE 27:
Omskjæring av jenter er unødvendig
Kız sünneti gereksizdir
94.
95.
Cinsel sakatlamanın uygulandığı ülkelerde, ve Norveç’te, kadının cinsel organının sakatlanması geleneğini devam ettirmek için ne yapmaktadırlar?
Cinsel sakatlamanın uygulandığı ülkelerde, ve Norveç’te, kadının cinsel organının sakatlanması geleneğine son vermek için ne yapabilirler?
kadınlar erkekler sağlık personeli/sünnetçiler resmi makamlar dini liderler
96. Aşağıda belirtilenleri tartışın:
•
•
•
•
•
•
•
•
Kadının cinsel organını sakatlama geleneğine karşı hem kadınların ve hem de erkeklerin mücadele etmesi önemlidir.
Cinsel sakatlamanın uygulandığı çevreler de bu geleneğe karşı mücadele etmelidir. Değişim içerden gelmelidir.
Hiç bir anne-baba çocuklarını sakatlamak istemez.
Hiç bir erkek eşinin acı çekmesini istemez.
Kadın bedeni yaratıldığı haliyle mükemmeldir. Onu değiştirmeye gerek yoktur.
Cinsel sakatlamanın ne kadar zararlı ve tehlikeli olduğu konusunda bilgi edinen kadın ve erkekler bu geleneğe son vermek isteyeceklerdir.
Hapis cezası tehditi, bir çok anne-babanın kız çocuklarını cinsel sakatlamaya maruz bırakmasını engellemektedir.
Hiç bir din kadınların cinsel sakatlanmasını talep etmemektedir. Kadının cinsel organını sakatlama gelenektir, din gereği değildir.
«İslam hukukunun temel prensiplerinden biri, kişinin hastalığa veya sağlığın
bozulmasına yol açacak şeyler yapmamasına dairdir. Ne yazık ki bir çok
kişi kültür ile din arasında bir fark görmüyor. Sünnet dini değil, kültürel bir
olgudur. Norveç İslam Kurulu her türlü kadın sünnetine tamamen karşıdır».
Senaid Kobilica, Islamsk Råd Norge [Norveç İslam Kurulu] Başkanı.
22
Vold i nære relasjoner | Tyrkisk
SIDE 28:
Nyttige internettadresser:
Yararlı internet adresleri:
www.atv-stiftelsen.no
www.bufetat.no
www.dixi.no
www.kirkens-ressurssenter.no
www.mirasenteret.no
www.nkvts.no
www.seif.no
www.voldsoffererstatning.no
www.krisesenter.com
www.redcross.no
www.udi.no
www.ung.no
www.tvangsekteskap.no
Nyttige telefonnumre:
Yararlı telefon numaraları:
Alternativ til vold, Oslo-kontoret Krisesentersekretariatet
Telefonen om tvangsekteskap og omskjæring
Støttetelefon for kriminalitetsofre
23
22 40 11 10
23 01 03 41
815 55 201
800 40 008