PISA Şubat Bülteni

PISA
26
BÜLTENİ
education policy education policy education policy education policy education policy education policy education policy
Not Beklentisi
•Ülkeler, notların kullanımı bakımından farklılık gösterirler, fakat hepsi öğrenmeyi
destekleyen tavırları ve üstün becerileri ödüllendirme eğilimindedirler.
• Öğretmenler, yüksek düzeyde başarı ve tutum içinde olmasalar da kızlara ve sosyoekonomi durumu iyi olan öğrencilere, erkek ve sosyo-ekonomik durumu kötü
öğrencilere nazaran daha iyi not vermeye meyillidirler.
•Not, okulda sadece öğrencinin ilerlemesini ölçmez, aynı zamanda beceriyi,
davranış biçimini ve okulda kazanılan alışkanlık ve davranışları da
gösterir.
Okul notu, öğrenciler arasında gururun veya endişenin kaynağından
daha da fazlasıdır. Not, toplumda iyi bir öğrenci olmak için gereken
becerileri ve eğitimi ilgilendiren değerleri aktaran bir yoldur. Notlar,
öğrencileri kendi gelişimleri hakkında bilgilendirerek öğrenmeyi destekler,
öğretmenlere öğrencilerin ihtiyaçları hakkında uyarır ve öğretmen ve
okul tarafından kabul görülen görev ve yeterliliklere hangi öğrencilerin
ne derece ulaştığını belgeler.
Okul notları sayesinde, öğretmenler
öğrenmeyi teşvik etmek amacı ile belirli
alışkanlıklar, tutum ve davranışları
ödüllendirmektedir. Bütün ülke ve
ekonomilerderde, öğretmenler, ada dillerinin değerlendirildiği derslerde, notlarla
okuma becerilerindeki yeterlilik ve becerileri ödüllendirirler. Çoğu
öğretmen, zevk için okuma, etkili öğrenme stratejilerini kullanma ve
olumlu öğrenci-öğretmen ilişkisi gibi yaşam boyu öğrenme için gerekli
olan beceri, alışkanlık, tutum ve davranışları da ödüllendirmektedirler.
Bunlar istenen ve beklenen şeylerdir. Fakat öğretmenler diğer etmenleri
de değerlendirir gibi görünürler.
Notun, öğrenci için uzun
vadeli sonuçları olabilir.
PISA BÜLTENİ 2013/03 (Mart) – © OECD 2013
1
PISA
BÜLTENİ
1.0
0.9
0.8
0.7
0.6
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
Belçika
(Flemenk Halkı)
Singapur
Avusturya
Trinidad ve Tobago
İrlanda
İtalya
İzlanda
Portekiz
(ortaokul)
Sırbistan
Portekiz
(lise)
Hırvatistan
Macaristan
Letonya
Slovakya
0.0
Polonya
Notlar ve okuma puanları arasındaki ilişki
Öğrencilerin kendi dil derslerindeki değerlendirmede aldıkları notlar ve PISA okuma
becerisindeki alınan puanlar arasındaki ilişiki
Not: Makao-Çin, Meksika ve Yeni Zelanda not sisteminin bölgelere ve okullara göre değiştiğinden ve öğrencileri “Geçti/Kaldı” olarak değerlendirdiklerinden dolayı, bu
tabloya dahil edilmemiştir.
Ülkeler, dil derslerinde başarısız olan öğrenci yüzdelerine göre azalan sırada sınıflandırılmıştır.
Kaynak: OECD (2012), Grade Expectations: How Marks and Education Policies Shape Students’ Ambitions, PISA, OECD Publishing, Table B2.3.
Sorun olan şey, PISA’nın, okulların ve öğretmenlerin
sistemli bir şekilde öğrenme ile alakası olmayan belirli
öğrenci özelliklerini ödüllendirmesidir. Örneğin,
öğrencilerin okuma yeterliliğin, çalışma alışkanlıkların
ve okula ve öğrenme yönelik tutumların
hesaplanmasından sonra, bütün ülke ve ekonomilerde
kız ve sosyo-ekonomisi yüksek olan öğrenciler kendi
akranlarına göre daha yüksek notlar almıştır. Bu
uygulamanın şu iki nedenden dolayı geniş kapsamlı ve
uzun süreli etkileri olabilir: öğrenciler okulda aldıkları
notlara dayanarak gelecekteki eğitim ve kariyer
beklentilerini şekillendirir ve okullar, akademik alanda
yönlendirilmiş programlar ve sonrasında üniversiteye
girişte öğrenci seçimlerini yapmada notları kullanırlar.
Dünyadaki bütün okullar notları kullanırlar…
Güney Kore dışında PISA 2009’a katılan ülke ve
ekonomilerindeki öğrencilerin %95’inden çoğu,
öğrenci başarısını öğretmen yapımı test, öğrenci
portfolyosu ve öğrenci projeleri ile değerlendiren
okullara devam etmektedirler. Çoğu zaman da
öğrenciler değerlendirme dönütlerini okul notları
şeklinde alırlar. PISA, eğitim sistemlerinin notları
nasıl kullandığını ve adilce ödüllendirilip
ödüllendirilmediğini öğrenmeye çalışmıştır. 17 ülke
ve ekonomi, PISA 2009 değerlendirmesini
uyguladıklarında “Eğitim mesleği” ile ilgili ek bir
anket dağıtmışlardır. Anket, dil derslerinde
öğrencilerin almış oldukları notları soran bir soruyu
içermekteydi.
2
PISA BÜLTENİ 2013/03 (Mart) – © OECD 2013
...fakat farklı biçimlerde.
Birkaç ülke ve ekonomi aynı not sistemini
kullanırken, gerçeği söylemek gerekirse bir ülkedeki
okullar bile farklı not sistemlerini
kullanabilmektedirler. Ayrıca, farklı eğitim
sistemleri, sınıfta kalan öğrencileri bildiren
kendilerine özgü yöntemler oluşturmuşlardır. Bazı
ülkelerde, not şeması başarısızlık için tek bir değer
içermektedir. Bu da başarısız olan öğrencilerin sınıf
geçme ölçütlerinden ne kadar uzak olduğunu
bilmemesi anlamına gelmektedir. Avusturya,
Hırvatistan, Macaristan, Polonya, Sırbistan ve
Slovakya’da bunun örneği görmek mümkündür.
Diğer ülkeler, öğrenciye minimum geçme kriterlerine
ne kadar uzak olduğunu gösteren ölçeğin ortasında
yer alan geçme notu sistemini kurmuşlardır. Örneğin,
Belçika (Flemenk Halkı), İtalya ve Singapur not
ölçeğinin ortasında geçti/kaldı ayrımı yapmışlardır.
İrlanda’da, not ölçeği 0’dan 100’e doğru gitmektedir,
fakat sadece 40’ın altındaki notlar yetersiz veya
başarısız olarak görülmektedir. Avusturya,
Macaristan, Polonya ve Slovakya gibi ülkelerde not
ölçeğinde kalan değerler, “yeterli”, “iyi”, “çok iyi” ve
“mükemmel” gibi açık ve anlaşılır şekilde geçme
notunun kalitesini yansıtmaktadır. Bu arada İzlanda
ve İrlanda’yı içeren diğer ülkeler, geniş sıralı
numaralı değerler kullanırlar. (Örneğin; 50’den
100’e, 10’dan 20’ye, 6’dan 10’a gibi).
PISA
BÜLTENİ
Ülkeler ve Ekonomilerdeki Not Sistemleri
Zayıf Not
Birden Çok
Muhtemel
Değeri Olanları
Tek Bir Değeri
Olanlar
Not Aralığı
1’den 5’e
1’den 6’ya
Portekiz
(ortaokul)
Avusturya,
Macaristan,
Sırbistan
1’den 10’a
İzlanda,
İtalya,
Letonya
1’den 20’ye
Portekiz
(lise)
1’den 100’e
Farklı Not Sistemleri
Olan Okullar veya
Bölgeler
Belçika (Flemenk
Halkı), İrlanda,
Singapur,
Trinidad ve
Tobago
Makao - Çin,
Meksika,
Yeni Zelanda
Hırvatistan,
Polonya,
Slovakya
Kaynak: oEcD (2012), Grade Expectations: How Marks and Education Policies Shape Students’ Ambitions, PisA, oEcD Publishing, Table B2.1.
i nicate clear and useful information with the
purpose of promoting learning. should be based
Okul sistemleri, öğrencileri geçti/kaldı olarak
değerlendirmesi kapsamında da büyük ölçüde
farklılık göstermektedirler. Portekiz deki
ortaokul öğrencilerinin %30 undan çoğu,
başarısız notlar almışlardır. Bu oran da okul
yıllarında sınıf tekrarı yapan çok sayıdaki
öğrenciye denk gelmektedir. Başarısız not
alan öğrenci oranı, İtalya, Makao-Çin, Yeni
Zelanda ve Singapur da yüksektir. Bu
ülkelerde de en az öğrencilerin %10 u, dil
derslerinde başarısız not aldığı bildirilmiştir.
Başarısız not alma, Avusturya
Belçika(Flemenk Halkı), Hırvatistan,
Macaristan, İzlanda, İrlanda, Letonya,
Polonya, Sırbistan ve Slovakya da oldukça
nadirdir ve bu oran %5 den daha azdır.
Etkili not
vermepractices
uygumaları
Effective
marking
öğrenmeyi
desteklemeyi
amacı
• Notlar,
Marks should
communicate
clear
and
ile
açık
ve
yararlı
bilgiler
içermelidir.
useful information with the purpose of
• promoting
Notlar, önceden
belirlenmiş amaçların
learning.
başarısını
ölçen
açık
ve belirli
• Marks should be based
on clear and
kriterler
üzerine
temellendirilmelidir.
specific criteria, measuring achievement
• against
Notlar,pre-established
beklentileri bildirmek
goals. için veya
el yazısını/ davranışını değerlendirmek
• Marks should not be used to signal
için kullanılmamalıdır.
expectations or to judge behaviour or
• Geç kalan veya ödevini yapmayan
handwriting. If necessary, separate marks
öğrencileri cezalandırmak için
related to behaviours from those related
notları kullanmayın.
to achievement.
• Geçme notunun altında verilen notlar,
• öğrencilerin
Do not use marks
to punish
for
morallerini
bozarstudents
ve
late or incomplete
ilerideki
çabalarındawork.
cesaretlerini kırar.
Notlar,
motivasyonu
düşüren
sağlıksız
•• M
arks far
below passing
can ve
demoralise
rekabet
yaratan birfurther
eğilim effort.
studentsortamı
and discourage
temellendirilmemelidir.
• üzerinde
Marks should
not be based on a curve,
• as
Yapılan
bütün
that creates değerlendirme
unhealthy competition
çalışmalarında,
öğrencilere notla dönüt
and reduces motivation.
verilmemelidir.
• Not all evaluation exercises need to be
• Belli bağlamlarda, sayısal not
returned to students with marks.
değerleri ile ilgisi olmayan bireysel
• niteliyici
In certain değerlendirmeler
contexts, qualitative
personal
tercih
assessments unrelated to numeric marks
edilebilir.
are preferable.
PISA BÜLTENİ 2013/03 (Mart) – © OECD 2013
PISA
BÜLTENİ
Analizler, anlaşılır başarı kategorilerinden (örneğin, “yeterli”, “iyi”, “çok iyi”, “mükemmel”)
söz eden etiketleri kullanan ve sınırlı sayısal değerli not sistemlerine sahip olan ülkelerin ve
ekonomilerin, öğrencilerin performanslarındaki farklılığı daha iyi ortaya koyduğunu
önermektedir. Avusturya, Macaristan, Polonya ve Sırbistan’da öğrencilerin notları, İtalya,
Singapur ve Portekiz’deki ortaokullar kadar ortalamaya yakın değildir. Bu ülkelerde, öğrenciler
arasındaki ayrım yapmak için kullanabilecek daha fazla değer olmasına rağmen oldukça az
sayıda öğrenci not ölçeğinin en üst veya en altındaki notları alabilmiştir.
Ülkelerin ve ekonomilerin “Geçti” ve “Kaldı” yı nasıl tanımlıyorlar?
5’lik Dilim
95’lik Dilim
Ortalama geçme notu
Düşük not alan öğrenci yüzdesi
100
90
Makul geçme yüzdesi
olarak kabul edilen
80
geçme notları
70
(50’den 100’e )
Uzun yaylar, notların
öğrenciler arasındaki farkı
daha fazla gösterdiği
anlamına gelmektedir.
60
50
40
Minumum geçme notu
Uzun sütunlar, öğrencilerin
dil derslerinde daha fazla
başarısız olduğun anlamına
gelmektedir.
Düşük not alan
öğrenci yüzdesi 30
20
(Ortaokul)
Portekiz
İtalya
Singapur
Portekiz
(Lise)
Polonya
Letonya
Hırvatistan
Belçika
(Flemenk Halkı)
Trinidad ve Tobago
Avusturya
Sırbistan
İrlanda
İzlanda
Macaristan
0
Slovakya
10
Not: Makao-Çin, Meksika ve Yeni Zelanda, not sistemlerinin bölgelere ve okullara göre değiştiğinden ve öğrencileri “Geçti/Kaldı” diye
değerlendirdiklerinden dolayı, bu tabloya dahil edilmemiştir. Karşılaştırma yapabilmek için geçme notu, makul geçme yüzdesi olarak düşünülmüştür;
en düşük geçme notu 50, en yüksek not ise 100 olarak alınmıştır.
Ülkeler, ortalama geçme notuna göre azalan sırada sınıflandırılmıştır..
Kaynak: OECD (2012), Grade Expectations: How Marks and Education Policies Shape Students’ Ambitions, PISA, OECD Publishing, Table B2.2.
Sonuç: Notların okulda ve sonrasında olanlar için önemli olduğunu
düşünürsek, okulların not verme sistemlerini kendi genel
değerlendirme çerçevesi ile uyumlu hale getirmesi ve öğrencilerin
öğrenmesine yardım eden tutum ve davranışları mükâfatlandıran
etkili not verme uygulamalarını desteklemesi önemlidir.
Daha fazla bilgi için;
İletişim: Guillermo Montt ([email protected])
Bakınız: oEcD (2012), Grade Expectations: How Marks and Education Policies Shape Students’ Ambitions, PisA,
oEcD
Publishing.
Ziyaret için
www.pisa.oecd.org
www.oecd.org/pisa/infocus
4
PISA BÜLTENİ 2013/03 (Mart) – © OECD 2013
Gelecek ay:
Öğrencinin hangi okula gittiği
önemli midir?