PDF - Solunum Hastalıkları

Plevranın Malign Tümörlerinde Toraks
Bilgisayarlı Tomografisinin Tanı Değeri
A. Nurdan BARÇA*, Nilgün YILDIRIM*, M. Alp KARADEMİR*, Uğur KOŞAR**
* Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyoloji Bölümü,
** Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyoloji Bölümü, ANKARA
ÖZET
Bu çalışmada plevranın primer veya metastatik tümörlerinin tanısında bilgisayarlı tomografinin (BT) yeri, konvansiyonel
bir yöntem olan posteroanterior (PA) akciğer grafisine göre üstünlükleri araştırıldı. Haziran 1994-Temmuz 1995 tarihleri
arasında, çeşitli solunum sistemi yakınmalarına sahip olan ve göğüs hastalıkları bölümü tarafından bir kısmı plevra tümörü ön tanısı ile BT tetkiki istenen ve BT incelemesinde konulan plevra tümörü tanısı histopatolojik olarak doğrulanan 54
olgu çalışma grubunu oluşturdu. Toraks BT ile tüm olgularda plevral patoloji tespit edildi. Standart PA akciğer grafisi ile
mediastinal ve hiler lenf bezlerinde büyüme, perikard tutulumu hiçbir olguda gösterilemedi. Otuzüç olguda (%41) mezotelyoma, 21 olguda (%39) plevral metastaz saptandı. Bu çalışmamız sonucunda plevra tümörlerinin değerlendirilmesinde PA akciğer grafisi primer tanı yöntemi olmakla beraber, yüksek tanı oranı ve ayırıcı tanıya yardımcı olması nedeniyle plevra tümörü düşünülen olgularda, direkt PA grafiyi takiben BT inceleme gerektiği sonucuna varıldı.
ANAHTAR KELİMELER: Plevral tümörler, Toraks BT, konvansiyonel akciğer grafisi
SUMMARY
VALUE OF COMPUTED TOMOGRAPHY IN MALIGNANT PLEURAL TUMORS
In this study, we examined the role of computed tomography (CT) in diagnosis of primer and metastatic tumors of pleura. We also compared thorax CT and conventional chest X-ray in identifying pleural tumors. Between June 1994-July
1995 the department of respiratory diseases selected 54 patients that has pleural tumor diagnosis with complaints of various respiratory findings.These patients were subjected to thorax CT and the results were confirmed histopathologically.
In all cases pleural pathology was demonstrated by thorax CT.
Mediastinal and hiler lymph node enlargement, pericardial involvement was not detected by plain PA films. In 33 cases
with mesothelioma, in 21 cases with pleural metastasis was detected by thorax CT. We found that CT is more effective
than conventional chest X-ray in examining the pleural tumors. Therefore, CT is superior to conventional chest X-ray in
suspicious patients with pleural tumors because of its higher diagnostic rate.
KEY WORDS: Pleural tumors, Thorax CT, conventional chest X-ray
Solunum Hastalıkları 2001; 12: 31-38
31
Barça AN, Yıldırım N, Karademir MA, Koşar U.
GİRİŞ
GEREÇ ve YÖNTEM
Plevranın primer tümörleri difüz veya lokalize olarak sınıflandırılmaktadır (1,2). Difüz form, malign
mezotelyoma olarak tanımlanır ve genellikle kötü
prognoza sahiptir. Lokalize form, benign plevral
fibroma, benign lokalize mezotelyoma, plevranın
lokalize fibröz tümörü şeklinde adlandırılmaktadır
ve histolojik olarak mezotelyal veya submezotelyal
kaynağının kesin olmayışı ile tanınır ve genellikle
benigndir (2,3).
Haziran 1994-Temmuz 1995 tarihleri arasında, çeşitli solunum sistemi yakınmalarına sahip olan ve
göğüs hastalıkları bölümü tarafından bir kısmı
plevra tümörü ön tanısı ile BT tetkiki istenen ve BT
incelemesinde konulan plevra tümörü tanısı histopatolojik olarak doğrulanan 54 olgu çalışma grubunu oluşturdu. Olguların yaş aralığı 19-82 yıl,
median yaş 55’dir. Olguların 33’ü erkek (%61),
21’i kadındır (%39). Olgulara öncelikle PA akciğer
grafisi çekilip ardından da BT inceleme uygulandı.
Plevraya metastaz erkeklerde çok kez akciğerden,
kadınlarda memeden oluşur.
Bronkojenik karsinom, meme karsinomları, gastrointestinal sistem malign tümörleri, over, böbrek ve
mesane tümörleri sıklıkla plevraya metastaz yaparlar. Ayrıca lenfomalar özellikle Hodgkin hastalığı
plevraya sık metastaz yaparlar (4).
Malign mezotelyoma tanısı, plevra sıvısının sitolojik incelenmesiyle veya plevranın iğne biyopsisiyle
sağlanabilir. Ancak olguların çoğunda kesin tanı,
açık plevra biyopsisi, plörektomi, dekortikasyon ile
ve daha nadir olarak plöropnömonektomi yapılınca anlaşılır (5).
Plevra hastalıklarında plevral sıvının tanısal değerinin kesin olmayışı, plevral biyopsi materyalinin yetersiz kalışı, biyopsi ve torakoskopi girişimlerinin
mezotelyoma gibi plevral tümörleri agreve edebilmesi nedeniyle hastalığın tanısında invaziv olmayan yöntemler gerekmektedir. Bu nedenle bilgisayarlı toraks tomografisi yaygın olarak kullanılmaktadır.
Konvansiyonel grafide tespit edilemeyecek çok az
miktardaki plevral sıvı, plevral kalınlaşma, plevral
kalsifikasyon veya metastaz bilgisayarlı tomografi
(BT) ile görülebilmekte ve plevra patolojilerinin değerlendirilmesinde %95-100 oranında başarılı olmaktadır (5-7).
Ayrıca BT plevral kalınlaşma tiplerini ayırt ettirmekte ve nodüler plevra kalınlıklarını, majör fissürün
fibrozis, tümör ve bunların sıvı kombinasyonu sonucu oluşan anlamlı kalınlaşmalarını iyi bir şekilde
göstermektedir (8-11).
Bu çalışmada plevranın primer veya metastatik tümörlerinin tanısında BT’nin yeri, konvansiyonel bir
yöntem olan posteroanterior (PA) akciğer grafisine
göre üstünlükleri araştırıldı.
32
PA akciğer grafi bulguları; hemitoraksın yarısını veya daha fazlasını tutan homojen dansite artışı,
apekslere kadar uzanabilen lobule plevral kalınlaşma, aynı veya karşı tarafta plevral plak veya kalınlaşma, fibrozis, plevral kalsifikasyon, mediastende
genişleme ve şift, kostalarda destrüksiyon şeklinde
olan olgularda plevral tümör düşünüldü.
BT incelemeleri, Hitachi W 950 SR cihazı ile 10
mm’lik kesit kalınlığı ve ardışık kesitler kullanılarak,
intravenöz kontrast madde injeksiyonunu takiben
yapıldı. Suprasternal çentikten başlayan inceleme
kostofrenik sinüsler bitiminde sonlandırıldı. Ancak
karaciğerde lezyon görülen olgulara karaciğer incelemesi de yapıldı.
Olgularda nodüler ve kabuk tarzında veya difüz
plevral kalınlaşma, plevral sıvı, akciğer parankiminde nodüller, atelektazi, parankim içine plevral
uzantı, plevral kalsifikasyon, tutulan hemitoraksta
küçülme, lokal göğüs duvarı invazyonu, mediastinal ve hiler lenf bezlerinde büyüme, fissürde kalınlaşma, karaciğer metastazları değerlendirildi.
SONUÇLAR
Toraks BT ile tüm hastalarda plevral patoloji tespit
edildi. Olguların 33’ünde (%61) mezotelyoma,
21’inde (%39) plevral metastaz saptanmış olup
histopatolojik tanıya göre dağılım ve metastatik tümörlerin primer tanıları Tablo 1 ve 2’de gösterilmiştir.
BT incelemeden önce çekilen PA akciğer grafide izlenen bulgular, Tablo 3’de gösterilmiş olup mediastinal ve hiler lenf bezlerinde büyüme ve perikard
tutulumu hiçbir olguda standart radyografi ile gösterilemedi. Ondört olguda (%25.9) plevral kalınlaşma, 7’sinde (%12.9) plevral nodüller, 12’sinde
(%22.2) sıvı, 19’unda (%35.1) homojen dansite
Solunum Hastalıkları 2001; 12: 31-38
Plevranın Malign Tümörlerinde Toraks Bilgisayarlı Tomografisinin Tanı Değeri
Tablo 1. Çalışmamızdaki olguların histopatolojik tanıya göre dağılımı.
Olgu sayısı
%
Malign mezotelyoma
33
61.1
Metastatik tümörler
21
38.9
Toplam
54
100
Tablo 2. Metastatik tümörlerin primerlerine göre dağılımı (n= 21).
Primer tümör
Olgu sayısı
%
Akciğer
15
71.6
Meme
2
9.6
Serviks
1
4.7
Mide
1
4.7
Testis
1
4.7
Bilinmeyen
1
4.7
Toplam
21
100
plevral kalınlaşma, 3’ünde (%5.5) plak şeklinde
plevral kalınlaşma, 11’inde ise (%20.3) diffüz plevral kalınlaşma gözlendi. Hastaların 15’inde (%27.7)
akciğer parankiminde nodüller, 7’sinde (%12.9)
atelektazi, 7’sinde (%12.9) parankim içine plevral
uzantı gözlendi. Ayrıca 21 olguda (%38.8) aynı taraf hemitoraksta küçülme, 8’inde (%14.8) karşı taraf plevra tutulumu, 15’inde (%27.7) mediastinal
ve hiler lenf bezlerinde büyüme, 12’sinde (%22.2)
plevral kalsifikasyon, 4’ünde (%7.4) fissürde kalınlaşma, 8’inde (%14.8) göğüs duvarı invazyonu,
5’inde (%9.2) perikard tutulumu tespit edildi. Karaciğerde invazyon 5 olguda (%9.2) tespit edildi.
BT incelemede saptanan bulgular ve histopatolojik
tanılarına göre dağılımı Tablo 4 ve 5’te verildi.
TARTIŞMA
artışı, 4’ünde (%7.4) nonhomojen dansite artışı,
10’unda (%18.5) kalsifikasyon gözlendi Ayrıca 9
olguda (%16.6) mediastende genişleme, 20’sinde
(%36.9) tutulan hemitoraksta daralma, 12’sinde
(%22.2) paratrakeal nodüler lezyon, 3’ünde
(%5.5) fissürde kalınlaşma tespit edildi.
BT incelemede olguların 37’sinde (%68.5) plevral
sıvı tespit edildi. Otuz olguda (%55.5) nodüler
Malign mezotelyoma en sık 40-70 yaşları arasında
görülmekte ve ortalama yaş değişik serilerde 50-60
yaş arasında belirtilmektedir (9,12). Bizim çalışma
grubumuza giren plevral tümör ön tanılı olgularımızın yaş aralığı 18-82 olup, median yaş 55’tir.
Otuzüç malign mezotelyoma olgumuzun yaş aralığı 32-78, median yaşı 54’tür. Yirmibir metastatik
olgumuzun yaş aralığı 19-82, median yaşı 70’dir.
Erkeklerde malign mezotelyomanın daha ileri yaşlarda görülmesinin nedeni, çevresel faktörlerin (erionite) yanısıra mesleki nedenlerle asbestle daha sık
karşılaşmalarıdır. Erkek/kadın oranı çeşitli serilerde
3.6/1 olarak belirtilmektedir (13,14).
Olgularımızda bu oranı 1.06 olarak bulduk. Elmes
ve Simpson’un olgularında 268 erkek, 59 kadın
Tablo 3. Plevra tümörlerinde PA akciğer bulguları ve görülme oranları.
Malign
mezotelyoma %
Metastatik
tümörler
%
Toplam
olgu sayısı
%
Plevral kalınlaşma
12
22.2
2
3.7
14
25.9
Plevral nodüller
5
9.2
2
3.7
7
12.9
Sıvı
7
12.9
5
9.2
12
22.2
Homojen dansite artışı
12
22.2
7
12.9
19
35.1
Nonhomojen dansite artışı
1
1.8
3
5.5
4
7.4
Kalsifikasyon
8
14.8
2
3.7
10
18.5
Mediastende genişleme
4
7.4
5
9.2
9
16.6
Tutulan hemitoraksta daralma
15
27.7
5
9.2
20
36.9
Paratrakeal nodüler lezyon
2
3.7
10
18.5
12
22.2
Fissürde kalınlaşma
1
1.8
2
3.7
3
5.5
Solunum Hastalıkları 2001; 12: 31-38
33
Barça AN, Yıldırım N, Karademir MA, Koşar U.
Tablo 4. Plevral tümerlerde Toraks BT bulguları ve görülme oranları.
Olgu sayısı
%
Plevral nodüller
30
55.5
Plevral plaklar
3
5.5
Plevrada difüz kalınlaşma
11
20.3
Plevral sıvı
37
68.5
Nodül
15
27.7
Atelektazi
7
12.9
Parankim içine plevral uzanım
7
12.9
Hemitoraksta küçülme
21
38.8
Karşı hemitoraksta plevra tutulumu
8
14.8
Mediastinal ve hiler lenf bezlerinde büyüme
15
27.7
Plevral kalsifikasyon
12
22.2
Fissürde kalınlaşma
4
7.4
Perikard tutulumu
5
9.2
Göğüs duvarı invazyonu
8
14.8
Karaciğer invazyonu
5
9.2
Parankim tutulumu
Tablo 5. Olguların histopatolojik tanısına göre BT bulguları.
Malign mezotelyoma
n
%
Adenokarsinom
n
%
Sıvı
25
75.7
12
57.1
Plevral kalınlaşma
30
90.9
12
57.1
Kalsifikasyon
10
30.3
2
9.5
Volüm azalması
16
48.4
5
23.8
Nodüler kalınlaşma
20
60.6
10
47.6
Mediastinal LAP
6
18.1
9
42.8
Kitle
7
21.2
11
52.3
Karşı hemitoraks tutulumu
6
18.1
2
9.5
Metastaz
7
21.2
9
42.8
Karaciğer invazyonu
2
6
3
14.2
Kemik metastazı
5
15.1
2
9.5
vardı, yaşları 29-88 arasındaydı, ortalama yaş
59’du (14). Hillerdal’ın serisinde plevral mezotelyoma erkeklerde fazla bulundu (E/K= 3.6/1) ve tanı konulma yaşı çoğunlukla 50-70, yaş aralığı 3376, ortalama yaş 58’di (15).
34
Çalışmamızda plevra tümörü öntanısı ile radyolojik
tomografik incelemeye gönderilen 54 olgunun
başvuru yakınmaları arasında göğüs ağrısı 37 olguda (%68.5), nefes darlığı 34 olguda (%62.9), öksürük 21 olguda (%38.8), kilo kaybı 6 olguda
(%11.1) görüldü. Göğüs ağrısı ve nefes darlığı
Solunum Hastalıkları 2001; 12: 31-38
Plevranın Malign Tümörlerinde Toraks Bilgisayarlı Tomografisinin Tanı Değeri
Resim 1. Malign mezotelyomalı olguda sağ hemitoraksta yaygın nodüler plevral kalınlaşma.
Resim 4. Malign mezotelyomada sağ hemitoraks volümünde azalma ve yaygın nodüler plevral kalınlaşma.
Resim 2. Malign mezotelyomada sağ hemitoraksta
çepeçevre solid kitle.
Resim 5. Malign mezotelyomada sol hemitoraks volümünde azalma, loküle plevral sıvı ve plevral kalınlaşma.
Resim 3. Malign mezotelyomada sağda daha belirgin her iki hemitoraksta plevral kalsifikasyon ve nodüler plevral kalınlaşma.
Resim 6. Malign mezotelyomada sağ hemitoraks volümünde azalma, yaygın plevral sıvı ve plevral kalınlaşma.
Solunum Hastalıkları 2001; 12: 31-38
35
Barça AN, Yıldırım N, Karademir MA, Koşar U.
Resim 7. Malign mezotelyomada belirgin plevral sıvı ve buna bağlı mediastende itilme.
Resim 10. Malign mezotelyomada difüz plevral kalınlaşma ve plevral sıvı.
Resim 8. Metastatik plevral tümörde plevral sıvı ve
plevral kalınlaşma.
Resim 11. Metastatik plevral tümörde plevral, subplevral, parankimal multipl nodüler lezyonlar.
Resim 9. Metastatik plevral tümörde sağ hemitoraks
volümünde azalma, plevral kalınlaşma, loküle sıvı.
Resim 12. Malign mezotelyomada kemik metastazı.
36
Solunum Hastalıkları 2001; 12: 31-38
Plevranın Malign Tümörlerinde Toraks Bilgisayarlı Tomografisinin Tanı Değeri
hem lokal hem de difüz mezotelyoma formların
yaygın majör semptomlarıdır ve literatürde görülme oranı %95 olarak verilmektedir (16).
Plevra lezyonlarının değerlendirilmesinde PA ve lateral akciğer grafileri primer inceleme yöntemi olmakla beraber, plevra patolojilerinin tanı ve ayırıcı
tanısında yetersiz kalmaktadır. Literatürde PA akciğer grafilerinin tanıda %70 oranında etkin olduğu
bildirilmektedir (16). Bilgisayarlı tomografi ise sadece lezyonu tespit etmekle kalmamakta, aynı zamanda ayırıcı tanıya da yardımcı olmaktadır. BT ile
plevral patolojiler %95-100 oranında doğru olarak
tespit edilebilmektedir (8). Malign mezotelyomalar
direkt PA akciğer grafisinde multipl plevra kökenli
kitleler, efüzyonlu veya efüzyonsuz difüz plevral kalınlaşma; belirgin bir kitle; plevral kalınlaşma olmadan plevral efüzyon olarak görülür (8,16). Plevral
efüzyon %85 oranında görülmektedir (9,17).
Çalışmamızdaki malign mezotelyomalı olguların PA
akciğer grafi bulguları, Tablo 3’de gösterilmiştir.
Buna göre 7 olguda (%12.9) plevral sıvı, 12’sinde
(%22.2) plevral kalınlaşma görülebildi. Homojen
dansite artışı şeklinde izlediğimiz 12 olguda
(%22.2) plevral sıvının altındaki kalınlaşma ve plevral nodüller görülemedi. PA akciğer grafileri 5 olgudaki (%9.2) küçük miktarlardaki kalınlaşmayı göstermede yetersiz kaldı. Plevrada yalnızca kalsifikasyon izlediğimiz 1 olguda (%1.8) BT’de kalsifikasyonla birlikte kalınlaşma da tespit edildi. Direkt
grafide homojen dansite artışı şeklinde izlediğimiz
12 olguda (%22.2) ve nonhomojen dansite artışı
şeklinde izlediğimiz 1 olguda (%1.8) plevral sıvının
süperpozisyonu ve kalınlaşmanın difüz olmaması
nedeniyle kalınlaşma seçilemedi.
Tablo 5’de gösterildiği gibi, BT’de 33 mezotelyomalı olgumuzun 25’inde (%75.7) değişik miktarlarda plevral sıvı tespit edildi. Dedrick ve arkadaşları (18), plevral tümörlerde %76-80 arasında değişken miktarlarda sıvı bulunduğunu bildirmektedir.
Kawashima ve arkadaşları (19), bu oranı %92 olarak, Leung ve arkadaşları (20), %100 olarak, Rusch
ve arkadaşları (21), %95 olarak belirtmektedir. Malign mezotelyomanın BT bulguları arasında önemli
yer tutan plevral kalınlaşma 30 olguda (%90.9)
tespit edildi. Kalınlaşma 10 olguda (%30.3) difüz,
20 olguda (%60.6) nodülerdi. Rabinowitz ve arkadaşları (22), malign mezotelyomalı 27 hastanın BT
ve standart radyografisinde %70 oranında nodüler
Solunum Hastalıkları 2001; 12: 31-38
tarzda kalınlaşma, Leung ve arkadaşları (20), 11
malign mezotelyomalı hastaların %63’ünde nodüler tarzda kalınlaşma, %8’inde difüz kalınlaşma belirtmektedirler.
Malign mezotelyomada plevral kalsifikasyon oranları oldukça değişkenlik göstermektedir. Bu oran
çalışmamızda 10 olguda %30.3 iken 11 serilik bir
çalışmada %0 (23), 50 serilik bir çalışmada %20
(22), 14 serilik bir çalışmada %57 (12) olarak verilmiştir.
Mezotelyoma nadir olarak akciğer parankimine penetre olur, ancak interlober fissürleri tutulumu sıktır. Bizim çalışmamızda fissür tutulumu 4 olguda
(%12.1) olup malign mezotelyomanın BT bulguları arasında önemli bir yer tutmaktadır. Bu oran literatürdeki iki ayrı çalışmada %44 ve %100 olarak
verilmiştir (24,25). Plevral kompartmanların tutulmasından dolayı pek çok hastada tutulan hemitoraksta volüm kaybı gözlenir. Bu durum BT ile hastalığın erken safhasında bile görülebilir. Bizim çalışmamızda olguların 16’sında (%48.4) hemitoraks
küçülmesi görüldü. Literatürde bu oran %74,
%63, %62 olarak verilmektedir (12,22,20).
Primer tümörün lokalize yayılımına ek olarak hilus,
mediasten, karşı taraf toraks veya diğer organlara
yayılım BT ile açıkça saptanabilir (12). Olgularımızın 5’inde (%15.1) göğüs duvarı invazyonu mevcuttu. Literatürde bu oran %33, %14, %25 olarak
rapor edilmiştir (9,12,26).
Mediastinal ve hiler lenf bezlerinde büyüme 6 olguda (%18.1) izlenmekte idi. Literatürde ise %75,
%45, %11, %29 olarak verilmiştir (12,20,25,26).
Olgularımızın 6’sında (%18.1) karşı hemitoraksta
tutulum, 2’sinde (%6) karaciğer tutulumu saptandı.
Tablo 3’de belirtildiği gibi; PA akciğer grafide metastatik olgunun 2’sinde (%3.7) plevral sıvı mevcuttu. Plevral kalınlaşma 2 olguda (%3.7) görülebildi. Direkt grafide homojen dansite artışı şeklinde
izlediğimiz 7 olguda (%12.9), nonhomojen dansite artışı şeklinde izlediğimiz 3 olguda (%5.5),
BT’de sıvı ile birlikte kalınlaşma ve kitle mevcuttur.
Akciğer tümörlü olguların 2’sinde PA grafide yalnızca kalsifikasyon görülürken, BT’de plevra tabanlı
nodüller izlenmekte idi. Testis tümörlü 1 olguda PA
grafide yaygın parankimal opasite ve plevra tabanlı yumuşak doku görünümleri tespit edilirken, BT
37
Barça AN, Yıldırım N, Karademir MA, Koşar U.
ile yaygın plevral ve parankimal metastaz bulundu.
Akciğer tümörlü 9 olguda, mide tümörlü 1 olguda,
meme tümörlü 1 olguda akciğer PA grafide plevral
sıvı tespit edildi. Akciğer tümörlü 1 olguda sinüs
küntlüğü plevral sıvı olarak değerlendirildi.
7. Kreel L. Computed tomography in mesothelioma. Semin Oncol 1981;8:302.
Tablo 5’de gösterildiği gibi; BT’de 21 metastatik olgunun 12’sinde (%57.1) plevral sıvı, 12’sinde
(%57.1) yaygın, düzensiz konturlu plevral kalınlaşma, 2’sinde (%9.5) kalsifikasyon, 5’inde (%23.8)
volüm azalması, 9’unda (%42.8) mediastinal lenf
adenopati, 2’sinde (%9.5) karşı hemitoraksta tutulum, 11’inde (%52.3) kitle, 3’ünde (%14.2) karaciğer invazyonu, 2’sinde (%9.5) göğüs duvarı ve
kostaya invazyon mevcuttu.
10. Joseph B, Peter PS. Malignant mesothelioma of the pleura. Cancer 1982;2431-5.
Bu çalışmamız sonucunda plevra tümörlerinin değerlendirilmesinde PA akciğer grafisi primer tanı
yöntemi olmakla beraber, BT’nin daha etkili bir
yöntem olduğu görüldü.
Bilgisayarlı tomografi, direkt grafide görülemeyen
özellikle posteroinferior yerleşimli minimal serbest
sıvıların tanısında, minimal düzeydeki plevral kalınlaşma ve kalsifikasyonların gösterilmesinde daha
etkindir. BT ile aynı zamanda mediastinal vasküler
yapılar ve akciğer parankimi daha ayrıntılı bir şekilde incelenebilmekte, dansite ölçülmesine imkan
sağlayarak ayırıcı tanıya katkıda bulunmaktadır.
Yüksek tanı oranı ve ayırıcı tanıya yardımcı olması
nedeniyle plevra tümörü düşünülen olgularda, direkt PA grafiyi takiben BT inceleme gerektiği sonucuna varıldı.
8. Akira K, Herman L. Malignant pleural mesothelioma: CT
manifestations in 50 cases. AJR 1990;155:965-9.
9. Alexander E, Clark RA. CT of malignant pleura mesothelioma. AJR 1981;137:285-91.
11. Mirvis S, Dutcher JP, Haney PJ. CT of malignant pleural
mesothelioma. AJR 1983;140:665-70.
12. Grant DC, Seltzer SE, Antmon KH. Computed tomography of malignant pleural mesothelioma. J Computed
Assist Tomog 1983;7:626-32.
13. Dedrick CG, Mcload TC. Computed tomography of localized pleural mesothelioma. AJR 1985;144:275-80.
14. Elmes PC, Simpson MJC. The clinical aspects of mesothelioma. QJ Med 1976;45:427.
15. Hillerdal G. Malignant Mesothelioma 1982: Review of
4710 published cases. Br J Dis Chest 1983;77:321.
16. Martini N, Cormack P. Pleural mesothelioma. Ann Thorac Surg 1987;43:113-20.
17. Joseph B, Peter PS, Gordon BM. CT of malignant mesotheloima of the pleura. Cancer 1982:2431-5.
18. Dedrick CG, Mcload TC. Computed tomography of localized pleural mesothelioma. AJR 1985;144:275-80.
19. Kawashima A, Libshitz HI. Malignant pleural mesothelioma: CT manifestations in 50 cases. Am J Radiol 1990;
155:965-9.
20. Leung NA et al. CT in differential diagnosis of difuse pleural diseases. Am J Radiol 1990;154:487-92.
21. Rusch VW, Godwin JD, Schuman WP et al. The role of
computed tomography scanning in the initial assessment and the follow up of malignant pleura mesothelioma. J Thorac Cardiovasc Surg 1988;96:171-7.
KAYNAKLAR
22. Rabinowitz JG, Efremidi SC, Cohen B. A comparative
study of mesothelioma and asbestosis using computed
tomography and conventional chest radiography. Radiology 1982;144-453.
1. Klemperer P, Rabin CB, Primary neoplasms of the pleura:
A report of five cases. Archieves of Pathology 1981;11:
38-40.
23. Chabot JC, Berd D, Langlois AJ, Beard JW. Mesotheliomas of peritoneum,epicardium Induced by strain MC
29 avian leucosis virus. Cancer Res 1970;30:1387.
2. Saifuddin A, Costa P, Chalmers A et al. Primary malignant localized fibrous tumours of the pleura. Clinical Radiology 1992;45:13-17.
24. Stanton MF, Leyard M, Tegeris A. Carcinogenecity of fibrous glass: Pleural response in the rad relation to fiber dimension. J Natl Cancer Inst 1977;58:587.
3. England DM, Hocholzer L, Mc Carthy MJ. Localized bening and malignant fibrous tumours of the pleura: A clinicopathologic review of 223 cases. Am J Surg Pathol
1989;13:640-58.
25. Williford M, Hidalgo H, Putman CE et al. Computed tomography of pleura disease AJR 1983;140:665-70.
4. Harrison RI, Mccaughan BC. Malignancy in a massive localized fibrous tumour of pleura. Aust N Z J Surg 1992;
62:311-3.
5. Maasilta P, Vehmas T. Correliations between findings at
computed tomography (CT) and thoracoscopy/thoracotomy/autopsy in pleural mesothalioma. Eur Respir J
1991;4:952-54.
26. Mirvis S, Dutcher JP, Honey PJ. CT of malignant pleural
mesothelioma. AJR 1983;140:665-70.
Yazışma Adresi
Nurdan BARÇA
Mercimek Sok. No: 40/14
Etlik/ANKARA
6. Solomon A. Radiological features of mesothelioma. Environm Res 1970;3:30.
38
Solunum Hastalıkları 2001; 12: 31-38