eğitim, öğretim, kamuoyu bilinçlendirme
Transkript
eğitim, öğretim, kamuoyu bilinçlendirme
TÜRKİYE’NİN BİRLEŞMİŞ MİLLETLER İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİ’NE İLİŞKİN İKİNCİ ULUSAL BİLDİRİMİ HAZIRLIK FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ PROJESİ EĞİTİM, ÖĞRETİM, KAMUOYU BİLİNÇLENDİRME İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 1865: John Tyndall “atmosferik zarfta” bulunan su buharı ve CO2 gibi gazların ısıyı tuttuğu varsayımını ortaya attı. 1896: Svante Arrhenius fosil yakıtlarının yanması sonucu atmosferdeki CO2 miktarının artmasının küresel ısınmaya yol açacağını, atmosferdeki CO2 miktarının iki katına çıkmasının ortalama küresel sıcaklığı 5oC artıracağını öngördü. 1903 Nobel ödüllü Arrhenius’un önerileri yarım asırdan uzun bir süre dikkate alınmadı. 1958 : İlk düzenli gözlemler atmosferdeki CO2 düzeyinin hızla arttığını ortaya koydu. 1970’ler: Tyndall’dan 105 yıl sonra, atmosferde “küresel ısınma” diye adlandırılan dönem başladı. 1988: Birleşmiş Milletler (BM) iklim değişikliğini araştırmak üzere, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC)’ni kurdu. 2003: Avrupa’da 30,000’den fazla kişinin ölümüne neden olan sıcak hava dalgası yaşandı. Bilim adamları bu olayın kesin olarak insan kaynaklı küresel iklim değişikliğine bağlanabilecek ilk hava olayı olduğunu belirlediler. 1970’lerdekinin iki katı büyüklüğündeki alanın, yani dünyanın üçte birinin kuraklıktan etkilendiğini bildirdiler. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi - Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 1865 yılından bu yana bilim dünyası tarafından bilinen küresel ısınma gerçeğinin yüzyıllar boyunca ihmal edilmiş olması, Orr (1994)’un belirtiği gibi insanların “görmezden gelme” özelliğinden dolayı günümüzde insan yaşamını, geleceğini tehdit eden en önemli sorunlardan biri haline gelmiş olabilir. Çünkü, yaşamlarımızdan uzak hissettiğimiz ve gerçekliğine inanmadığımız sürece uyum ve önleme konusunda tedbir almamak insanın doğasında olan bir özelliktir (Orr, 1994). Küresel Isınma diyorlar da ... ben kanıt göremiyorum. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme İnsanoğlu Dünyayı yönetmektedir, yönettiğini düşünmektedir. Aslında, esas yönetilmesi gereken insanın kendisidir (Orr, 1994). Yönetilmesi gereken, isteklerimiz, seçimlerimiz, ekonomi, yaşam tarzlarımızdır,... Doğayı sonsuz isteklerimiz doğrultusunda şekillendirmeye çalışmaktansa, doğaya uyum sağlamak amacı ile, yaşamlarımızı şekillendirmek en doğrusudur (Orr, 1994). Ancak , 2011 yılında biz hala gezegeni şekillendirmeye çalışıyoruz. Bunun en iyi kanıtı , küresel kaynak kullanımıdır (orman ürünleri, yiyecek, metaller, mineraller, v.b). 2011 yılında kullanılan doğal kaynak miktarı, 2007 yılına oranla, %2.7 artmıştır. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Henüz somut etkilerini görmediğimiz iklim değişikliği sorunu ile ilgili farkında olmayı, hissetmeyi, sorumluluk taşımayı nasıl sağlayabiliriz? Eğitim, öğretim, toplumun bilinçlendilirmesi. Değerler Kültür Tutum Sosyoekonomik statü Farkındalık Cinsiyet Aile Medya Bilgi Davranış Eğitim Bölgesel farklılıklar Toplum İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Sorumluluk Türkiye’deki çevre problemleri ile ilgili farkındalık, tutum, bilgi ölçme amaçlı bilimsel çalışmalar 200 – 2500 katılımcı ile gerçekleştriilmiş, anket ve uygulama çalışmalarını içeriyor. Araştırmalar genellikle, metropoller, büyük şehirler, şehirlerin çeşitli ekonomik ve sosyal yapıları farklı kesimleri, kasabalar ve daha seyrek olarak bölgesel bazda gerçekleştirilmiş. Örneklem, genellikle, öğretmenler, aday öğretmenler, ilköğretim, lise, üniversite öğrencilerinden oluşuyor. Araştırmaların ortak sonuçlarına göre: Farkındalık düzeyi ,yüksek, Bilgi düzeyi ,orta/düşük. Bilgi kaynağı, iletişim araçları (internet, TV). Çevre sorunları ile ilgil tutum, olumlu. Kişisel sorumluluk kabul görüyor. Güzelyalı İÖO (İzmir) İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Ancak , kişisel sorumlulukların yerine getirilmesi ile ilgil tutum ve davranış alışkanlıkları gelişmemiş. Temel çevre problemleri ile günlük yaşam alışkanlıkları arasında bağlantı kurulamıyor. Gelişme ve çevre sorunları ; yaşam alışkanlıkları – çevre sorunları; tecrihler – çevre sorunları; tüketim – çevre sorunları; endüstrileşme – çevre sorunları arasında bağlantı kurulamıyor. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 2006 PISA (Program for International Student Assessment) sonuçlarının değerlendirilmesi sonuçları Türkiye’deki 15 yaş gençlerin, %10’u atmosferdeki sera gazlarının artışı konusunda bilgi sahibi , %27’si ise bu konuyu hiç duymadıklarını belirtiyorlar, %64’ü ormanları yok etmenin sonuçlarını bildiklerini belirtiyorlar, Türkiye’nin az gelişmiş bölgelerinde (Güneydoğu ve Doğu anadolu Bölgeleri) yaşayanları diğer bölgelerde yaşayan gençlere göre daha düşük oranda farkındalık gösterirken, ormansızlaşma, hava kirliliği gibi konularda Türkiye’nin gelecek 20 yılı ile ilgili olarak daha yüksek oranda iyimser tablo sergiliyorlar , Çevre sorunları ile ilgil farkındalık, tutum ve kişisel sorumluluk gelişimi coğrafi bölgelere göre farklılık gösteriyor (Teksoz, Tekkaya, Erbas, 2009). İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 81 İlde 81 Orman Projesi’nden Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Türkiye’de iklim değişikliğine uyum kapasitesi bilgi gereksinimi araştırması (UNEP, Climate Change Adaptation Knowledge Needs survey Report, 2010). Raporu: 41 kamu kurumu, 6 STK, 1 kalkınma kurumu ve 190 üniversite birimi (294 katılımcı) 14 soruluk anket uygulaması Sonuç olarak, katılımcılar, iklim değişikliğine uyum konusunda bilgi ve yetenekleri geliştirme ihtiyacı hissettikleri ve bunun için de hizmet içi eğitim desteğine ihyitaç duyduklarını belirtmişlerdir. Eğitim eksikliği belirtilen temel alanlar; Bilim ve teknoloji, Temel yetenekler Politikalar, Planlama Finans Salih Ağır (İklim değişikliğini Yakala Fotoğraf Yarışması Serbest Kategori 1., British Council) İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme İklim değişikliği alanında Türkiye’deki kapasite gereksinimleri (Rio Sözleşmeleri Kapsamında Türkiye’nin Ulusal Kapasitesinin Değerlendirilmesi Projesi, Ulusal Tematik Rapor, .C. Çevre ve Orman Bakanlığı Dış İlişkiler ve Avrupa Dairesi Başkanlığı , Ocak’2010 ) İlgili kurumlarda iklim değişikliği ile ilgili kurum içi eğitim, Personelin teknik kapasitesinin artırılması için uluslararası toplantılara katılımının teşviki, Ulusal İklim değişikliği merkezi (enstitüsü) kurulması, İklim değişikliği konusunda yaratılan farkındalığın kamuoyunda seçmen tercihleri şeklinde somutlaştırılarak toplumsal ihtiyaca yönlendirilmesi, Medya, Diyanet İşleri, Askeriye, Milli Eğitim ve Spor müsabakaları aracılığıyla doğru ve etkin kamuoyu farkındalığı yaratma, Üniversitelerde iklim değişikliği merkezleri kurulmasının desteklenmesi. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Aynı projenin 2011 yılında yayınlanan Ulusal Kapasite Eylem Planı Raporu’nda Eğitim, öğretim ve kamouoyu bilinçlendirme ile ilgili bölümünde belirtilen Eylemler: Kısa Vade (1-3 yıl) İlgili personele müzakere eğitiminin verilmesi, Hizmet içi eğitim programlarının gözden geçirilmesi Karar vericilerin bilinçlendirilmesi, Çalışanların Rio sözleşmeleri açısından bütüncül yaklaşım konusunda eğitimi Her bir sözleşmede çalışanların diğer iki Rio sözleşmesi açısından bilgilendirilmesi Orta Vade (3-5 yıl) Bulguların geniş katılımlı bir çalıştay ve bu konuda yapılacak yayınlar ile tüm paydaşlara sunulması, Eğitim/öğretim programlarınıngüncellenmesi ve geliştirilmesi Üniversitelerde ilgili alanlarda merkez kurulması Tüm vadeler Yapılacak tüm çalışmalarla ilgili olarak görev alacak personelin gerekli eğitimler verilerek, aldıkları eğitim kapsamında çalışmalarının sürekliliğinin sağlanması. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme TEMA “Küresel İklim Değişikliği ve Dünyamız” Karikatür Yarışması Ekim 2007 1.si, Garip Ay, TÜRKİYE Türkiye’de küresel ısınma problemine çözüm arama ve uyum çalışmaları teknolojik çözümlerle birlikte eğitim, öğretim, bilinçlendirme alanında da hız kazanmaktadır. Bu bölümde, küresel problemin çözümünde Türkiye’nin ulusal çabaları sunulmaktadır. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ 2. ANAHTAR GELİŞMELER 3. GENEL POLİTİKALAR, ALINAN YOL VE İYİ ÖRNEKLER 3.1. Genel Politikalar 3.2. Yeni Delhi Çalışma Programı (COP8) ve Türkiye 3.3. Alınan Yol ve İyi Örnekler 3.3.1. Eğitim, Öğretim 3.3.2. Kamuoyu Bilinçlendirme, Farkındalık Yaratma, Kamuoyu Katılımı ve Kamuoyunun Bilgiye Erişimi 4. ULUSLARARASI ORTAKLIKLAR 5. SONUÇLAR VE ALINAN DERSLER 6. HEDEFLER KAYNAKLAR İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 2. ANAHTAR GELİŞMELER 31 Ekim 2009 tarihinde T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı bünyesinde Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü altında İklim Değişikliği Dairesi Başkanlığı kurulmuştur. 2009 yılında Kopenhag’da gerçekleştirilen Taraflar Konferansı’ na Türkiye 115 kişilik bir delegasyon ile katılmıştır. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı’nın, Mayıs 2010 tarihinde 2010 – 2020 yılları arasını kapsayan “Ulusal İklim Değişikliği Strateji Raporu” yayınlamıştır. 2007 yılında 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu yürürlüğe girmiştir. Sivil toplum kuruluşlarının iklim değişikliği konusundaki eğitim, öğretim ve toplum bilinçlendirme etkinlikleri ivme kazanarak artmaktadır. İklim değişikliği eğitim, öğretim, kamuoyu bilinçlendirme alanında kamu kurumları – STK lar ve kamu kurumları – özel sektör arasındaki işbirliği artmaktadır. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 2. ANAHTAR GELİŞMELER İklim değişikliğinin gerçek boyutta ele alınması, uyum çalışmalarının yerel halkla şekillendirilmesi çalışmaları 2009 yılından itibaren hız kazanmıştır. İklim değişikliği konusunda bilgi edinme, farkındalık kazandırma konusunda en etkili araçlardan biri olan Medyanın konuya ilgisi artmaktadır. 2009 yılından bu yana yapılan iklim değişikliğine uyum projelerinde seçilen hedef kitleler çeşitlilik göstermektedir. Henüz iklim değişikliği konusunda olmasa da, odak noktası yenilenebilir enerji olan araştırma merkezleri kurulmuştur . İklim değişikliği konusu sanat etkinlikleri alanında da yaygınlaşmaktadır. 2007 yılından bu yana iklim değişikliği eğitim, öğretim ve bilinçlendirme çalışmalarında, 15,000,000’a yakın kişiye ulaşıldığı tahmin edilmektedir. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 3. GENEL POLİTİKALAR, ALINAN YOL VE İYİ ÖRNEKLER 3.1. Genel Politikalar Türkiye’de iklim değişikliğine uyum, eğitim, öğretim ve bilinçlendirme alanı yasal zeminde Mayıs 2006 tarihinde yenilenen 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun katılım süreçlerinin geliştirme ve kamuouyunda farkındalık yaratma konusundaki hükümleri ile belirlenmiştir. İklim değişikliği konusunda sürdürülen ulusal aktivitelerin eğitim ve kamuoyu bilinçlendirme boyutu, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı İklim Değişikliği Dairesi tarafından yürütülmektedir. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı İklim Değişikliği Dairesi Başkanlığı’nın 28.07.2010 tarihli Resmi Gazete ile belirlenmiş olan görev ve yetkileri arasında kamuoyunun bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi maddesi bulunmaktadır (Madde ı). T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Mayıs 2010 tarihinde yayınladığı ve 2010 – 2020 yılları arasını kapsayan “Ulusal İklim Değişikliği Strateji Raporu”nda eğtim, kapasite gliştirme ve altyapı oluşturulmasi konusunda orta ve uzun vadeli stratejilerini açıklamıştır. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen Rio Sözleşmeleri Kapsamında Türkiye’nin Ulusal Kapasitesinin Değerlendirilmesi Projesi ile iklim değişikliği alanında Türkiye’deki kapasite gereksinimleri belirlenmiştir. Bu gereksinimler çerçevesinde Ulusal Kapasite Eylem Planı Raporu hazırlanmıştır. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 3. GENEL POLİTİKALAR, ALINAN YOL VE İYİ ÖRNEKLER 3.1. Genel Politikalar Türkiye’de 2007 yılında, 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu yürürlüğe girmiştir. 2008 yılında çıkarılan Başbakanlık Genelgesi ile, kamu kurum ve kuruluşlarında enerjinin etkin ve verimli kullanılmasına yönelik tedbirler belirlenmiştir. Bu Genelge ile ayrıca, “Ulusal Enerji Verimliliği Hareketi” başlatılmış ve 2008 yılı “Enerji Verimliliği Yılı” ilan edilmiştir. 2008 yılı itibarıile Türkiye’de İklim Değişikliği Alanında Eğitim ve Farkındalık yaratma konusunda Odak Noktası ÇOB - Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’dür. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 3.3. Alınan Yol ve İyi Örnekler 3.3.1. Eğitim ve Öğretim İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Tablo 1. Yeni Delhi Çalışma Raporu (COP8) Uygulamaları: Eğitim Proje /Aktivite Proje Sahibi Hedef Kitle Çevre Eğitimi Seferberliği ÇOB İlköğretim Öğretmenleri Seyyar Çevre Eğitim Araçları Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği “Çevreden Haberler Bülteni” Öğretmenler,öğrenciler Yerel yönetim temsilcileri Sanayi ve Ticaret Odaları / Meslek Odaları KOBİ’ler ve küçük esnaf Ev hanımları Üniversite öğrencileri Çevre Eğitimi Seferberliği Karar vericiler, akademisyenler, basın, belediyeler, din görevlileri Teknik elemanlar ÇOB Proje çıktısı /Ulaşılan hedef kitle 2400 (81 il * 300 öğretmen/il) 5,000,000 kişi 500,000 fidan dikimi 15,000 adet alışveriş filesi dağıtımı 77,000 adet/hafta Orman Genel Müdürlüğü Orman İşçileri, Çocuklar ve gençler Uygulamalı Çevre ve Orman Eğitimi Eğitim, materyal desteği ÇOB Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı Orman köylüler, Avcı, çoban ve çiftçiler İlköğretim ve ortaöğretim okulları öğretmenleri İlköğretim ve ortaöğretim okulları öğrencileri Kamu kurumları personeli İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 2,400 ilköğretim okulu Özel olarak hazırlanmış 5 adet eğitim aracı nda 81 ilde sunum ve filmler yayınlanmış, Karbon Ayak İzi ölçülmüş, tiyatro gösterileri, çevre konulu şarkı, şiir yarışmaları düzenlenmiş, fidan dağıtımı ve dikimi yapılmıştır. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı - Çevre Eğitimi Seferberliği“Aynı suyu, aynı havayı, aynı toprağı paylaşıyoruz” Seyyar Çevre Eğitim Araçları Projesi Önümüzdeki dönemlerde de devam etmesi öngörülen projenin hedef kitleleri ; Öğretmenler ve öğrenciler Yerel yönetim temsilcileri Sanayi ve Ticaret Odaları / Meslek Odaları KOBİ’ler ve küçük esnaf Ev hanımları Daha temiz bir dünya için destek vermeye hazır bütün vatandaşlarımız. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇOB) ve Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) - Çevre ve Ormancılık Eğitimi Protokolu (yenilenme tarihi: 4/03/2010) ÇOB Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülmekte olan ve geçerlilik süresi 5 yıl olarak belirtilen söz konusu protokolün en önemli özellikleri; eğitici ve öğretmenlerin eğitimi (Çevre ve Ormancılık Eğitimi Protokolü, Madde 7/a) okul öncesinden ortaöğretim sonuna dek her yaş ve sınıf seviyesine uygun çevre ve ormancılık bilinci kazandırmaya yönelik görsel, işitsel, basılı materyal (Çevre ve Ormancılık Eğitimi Protokolü, Madde 8/b) hazırlanmasını öngörmesidir. Söz konusu protokol çerçevesinde, İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ konusuna da yer verilmektedir. 2010 yılında Türkiye’nin 81 ilinde bulunan ilköğretim okullarında gerçekleştirilen faaliyetlerden birisi okullar arası “en başarılı "Temiz ve Güzel Bir Çevre İçin E lele”sunum yarışmasında derece çevreci okul” yarışmasıdır. alan öğrencilere bisiklet armağan edilmiştir. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği, Çevre Eğitimi Seferberliği kapsamında haftalık olarak yayınlamakta olduğu “Çevreden Haberler Bülteni”ni elektronik posta aracılığı ile çeşitli gruplara ulaştırmaktadır. Her hafta gönderilen Bülten adedi yaklaşık 77 000 ‘dir. Söz konusu gruplar arasında,; Bakanlar Kurulu, Belediyeler, İlköğretim okulları, Milletvekilleri, Gönüllü çevre kuruluşları, Köşe yazarları, Akademisyenler, Ticaret ve sanayi odaları, Mimarlık ve mühendislik odaları, Valilikler ve Müftülükler bulunmaktadır (ÇOB Basın ve Halkal İlişkiler Müşavirliği, kişisel görüşme, Mart’2011). İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Proje /Aktivite Proje Sahibi Mavi Gök Yaşil Yaprak MEB Çocukların Meyva Bahçeleri MEB, Cappy Gelecek için Geri Dönüşüm – Eğiticinin eğitimi Programı MEB, ÇEVKO Hedef Kitle İlköğretim okulları öğrencileri İlköğretim okulları öğrencileri, aileleri İlköğretim okulları öğrencileri İlköğretim okulları öğretmenleri MEB – TEMA işbirliği MEB, TEMA Yeşil Kutu REC, BOSCH İlköğretim okulları öğretmenleri İlköğretim okulları öğrencileri İlköğretim okulları öğretmenleri İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Proje çıktısı /Ulaşılan hedef kitle 1,500 kişi 70 ilköğretim okulunda meyva bahçesi düzenlenmesi 318,287 kişi 1,185 kişi (2009 – 2010 verileridir) 1,770 900,000 9,000 “Mavi Gök Yeşil Yaprak” T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, 5.10.2009 tarihinde, Türkiye’deki ilköğretim okullarında “iklim değişikliğinde bireylerin katkısı” bilincinin kazandırılması, doğal çevrenin korunması amacı ile “Mavi Gök Yeşil Yaprak” projesini başlatmıştır. Bu kapsamda iklim değişikliği ile ilgil sorumluluklar ve çevre bilincinin geliştirilmesi açısından belirli ölçütler esas alınarak okullarda değerlendirilmeler yapılmakta ve bu konuda duyarlılık gösteren okullar sertifika ile ödüllendirilmektedirler. Söz konusu ölçütler ise; Atıklar ve geri dönüşüm, okulun dış görünümü, kirliliği önleme tedbirleri ve çevre eğitimidir. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 2011 yılında devam etmekte olan projenin yerel uygulamaları Türkiye’nin bütün il ve ilçelerinde gerçekleştirilmektedir. Söz konusu aktiviteler yerel halk ve anne-babalar tarafından da destek ve ilgi görmektedir. Örneğin, Konya ili , Özkulu ilçesinde yayınlanmakta olan bir yerel gazetede ilçe okullarının Mavi Gök Yeşil Yaprak Projesi ile ilgili başarısı gururla yansıtılmıştır. Aşağıda özetlenen haber, ilköğretim okullarına yönelik aktivitelerin toplumun diğer kesimlerinde de farkındalık yaratma, ilgi uyandırma açısından etkilerini göstermekle birlikte, yerel etkinliklerin etkisini de kanıtlamaktadır Çerçeve 3. "Mavi Gök Yeşil Yaprak" İlk beş ilçemizden Konya Özkulu Yerel Gazete - Cumartesi, 08 Ocak 2011.. “Mavi Gök Yeşil Yaprak” projesi kapsamına Konya genelinde okulların % 90’ı başvuruda bulundu ortalama 850 okulun yarıştığı bu projede ilçemiz okullarından Yusuf Küçükgöl İlköğretim okulu birinci olurken, Tavşançalı Atatürk İlköğretim ikinci, Fatih İlköğretim üçüncü Atatürk İlköğretim dördüncü ve Kulu Merkez İlköğretim beşinciliği aldı. İlçemiz okulları bu başarılarıyla bir çok özel okulu dahi geride bıraktı. Okullarımızın bu başarısı dereceye dahi giremeyen bir çok ilçeye örnek olacaktır (http://www.ozkulu.com/index). İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme “Çocukların Meyva Bahçeleri” Cappy, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Ankara Üniversitesi Kalkınma Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (AKÇAM) ortaklığıyla yürütülen Çocukların Meyve Bahçeleri Projesi; Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Adana, Antalya ve Gaziantep’ten 10’ar olmak üzere toplam 70 ilköğretim okulunda meyve bahçeleri kurarak öğrencilerin meyve yetiştirme deneyimi kazanmalarını sağlamayı ve 70 okulda Meyve Bahçesi Kulüpleri kurarak öğrencilerin ağaç dikme, yetiştirme ve bakım deneyimi kazanmalarını, değişik meyve türlerinin büyüme süreçlerini gözlemlemelerini ve bu doğrultuda çevre ile uyumlu bir yaşam tecrübesi kazanmalarını sağlamaktadır. Proje medya tarafında da ilgi ile izlenmektedir ; (http://www.cocuklarinmeyvebahceleri.com) İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme MEB – ÇEVKO İşbirliği “Gelecek için Geri Dönüşüm “ MEB- ÇEVKO Vakfı’nın ortaklaşa gerçekleştirmekte oldukları bu proje, ÇEVKO Vakfı’nın 2009- 2010 öğretim yılı itibariyle, “Eğiticinin Eğitimi Programı” adı altında gerçekleştirmekte olduğu projelerden biridir. “Gelecek için Geri Dönüşüm” projesi kapsamında, 2009 – 2010 eğitim-öğretim yılı içerisinde, Eğiticilerin Eğitimi programı kapsamında başlatılan eğitim çalışmaları ile 15 ilde (Adapazarı, İzmir, Konya, İstanbul, Antalya, Bodrum, Aydın, Manisa, Ankara, Tekirdağ, Yalova, Afyon, Mersin, Adana ve Gaziantep), 653 okuldan, 1.185 öğretmen ve 318.287 öğrenciye ulaşılmıştır. 2011 yılında da, başta eğitmenlerin eğitimi olmak üzere, tüm Türkiye’de geri dönüşüm bilinçlendirme faaliyetleri devam etmektedir. MEB – TEMA İşbirliği “Erozyon ve Çevre Eğitimi” MEB – TEMA İşbirliği çerçevesinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda görev yapan öğretmenlere 3 ila 5 gün süreli “Erozyon ve Çevre Eğitimi” Seminerleri düzenlenmektedir. Seminer programının 1 saati Küresel İklim Değişikliği, Nedenleri ve Alınabilecek Önlemler konusunda öğretmenlerimizi bilgilendirmeye ayrılmıştır. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Yeşil Kutu çevre eğitimi seti Yeşil Kutu çevre eğitimi seti, Bölgesel Çevre Merkezi (REC Türkiye) tarafından Çevresel Avrupa Komisyonu LIFE Üçüncü Ülkeler Programı’nın desteğiyle Türkiye'ye kazandırılmış ve yürütülmektedir. Yeşil Kutu çevre eğitimi setinin ikinci baskısını da içeren Yeşil Kutu Projesi BOSCH Ev Aletleri’nin desteğiyle gerçekleştirilmektedir. Yeşil Kutu, ilköğretim okulu öğretmenlerine ve öğrencilerine yönelik çok amaçlı bir çevre eğitimi seti olmakla beraber eğitimin diğer kademelerinde de rahatlıkla kullanılabilecek bir ders destek materyalidir. 2005 yılında başlayan proje, Yeşil Kutu Yaygınlaştırma Projesi başlığı altında Türkiye’nin tüm illerinde eğiticileri eğitmeye, öğrencilere ve öğretmenlere kaynak sağlamaya devam etmektedir. Yeşil Kutu web sitesi öğrenciler ve öğretmenlerle görüş, materyali deneyim paylaşımları sağlamaktadır (http://www.yesilkutu.net) . İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Proje /Aktivite Proje Sahibi Hedef Kitle Proje çıktısı /Ulaşılan hedef kitle Temiz Enerji Kaynakları TEMA konulu Türkiye Genç TEMA Üniversiteler Kongresi Üniversite öğrencileri 300 Doğa ve Erozyon Kampı TEMA Üniversite öğrencileri, öğretmenler, din görevlileri 665 Genç TEMA Lise Projesi Genç TEMA Lise öğrencileri 100,000 “Dünyanın Durumu 2009” Kitap, sunum Genç TEMA Lise öğrencileri 500 Küresel İklim Değişikliği Konferansları Genç TEMA Üniversite öğrencileri 5,000 Konferans , panel seminerler Genç TEMA Kamuoyu 40,000 İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Proje /Aktivite Eko okullar Proje Sahibi TÜRÇEV Hedef Kitle İlköğretim okulları öğrencileri Proje çıktısı /Ulaşılan hedef kitle 246,711 17,901 Öğretmenler Okullarda Orman TÜRÇEV İlköğretim okulları öğrencileri 33,690 1,849 Öğretmenler Çevrenin Genç Sözcüleri TÜRÇEV İlköğretim okulları öğrencileri 1,200 120 Öğretmenler Yarının İzleri Kipa, Unilever, MEB TOÇEV, İlköğretim okulları öğrencileri İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 23,683 Programın amacı, ilköğretim okullarında çevre bilinci, çevre yönetimi ve sürdürülebilir kalkınma eğitimi vermektir. Programın konuları arasındaki temel çevre konularından birisi de iklim değişikliğidir. Program katılımcısı okulların öğrencileri, hem çevresel konularda bilgi edinirler, hem de ailelerini, yerel yönetimleri ve sivil toplum kuruluşlarını çevresel konularda bilinçlendirmede etkin rol alırlar. Program, okullarda ISO 14001/EMAS üzerine kurulmuş bir çevre yönetim sisteminin uygulanmasını da sağlar. Dolayısıyla eko-okullar, sınıfta ders öğretmenin ötesine geçerek, toplumun diğer bölümlerinde de çevre duyarlılığının sağlanmasında rol almış olurlar. Türkiye’deki eko okul sayısı 450’dir (http://www.turcev.org.tr). İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Okullarda Orman Programı (Learning about Forest – LeAF)” Okullarda Orman Programın amacı, okul çağındaki çocukların ve öğretmenlerinin ormanlar hakkında bilgilerini ormanın içinde, ormanlara geziler düzenleyerek arttırmak ve deneyimlerini uluslararası düzeyde paylaşmalarını sağlamaktır. Okullarda Orman Programı’nın 2011 yılı içeriği, yeniden ağaçlandırmanın ormandaki CO2 döngüsü ve orman hayat döngüsü üzerindeki etkisi olarak belirlenmiştir. Programda yer alan okul sayısı 55’tir. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme “Çevrenin Genç Sözcüleri (ÇGS)” Lise çağındaki gençler için oluşturulan “Çevrenin Genç Sözcüleri”ağı, Türkiye’de Uluslararası Çevre Eğitim Vakfı - Foundation for Environmental Education, FEE (TURÇEV) tarafından yürütülmektedir. Türkiye’den 44 okulun katıldığı bu program çerçevesinde oluşturulan ağ, çevre konusunda bilgi ve haber üreten bir basın ajansı gibi çalışmaktadır. Her ÇGS Programının 7 temel konuda (tarım, şehirler, kıyı alanları, enerji, atık, su, iklim değişikliği) yerel çevresel problemler üzerine habercilik anlayışıyla araştırma yapmak gibi bir yerel boyutu vardır. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Çevreyi Koruma Bilincinin Geliştirilmesi(Küresel Isınma) Projesi Kipa, Univeler ,TOÇEV (Tüvana Okuma İstekli Çocuk Eğitim Vakfı) ve MEB işbirliğinde gerçekleştirilen bu proje kapsamında çevre bilincinin kazanılması için en uygun dönem olarak kabul edilen 1.2. ve 3. sınıf öğrencilerinin çevreye duyarlı bireyler olarak yetişmelerini sağlamak amacıyla, küresel ısınma konulu eğitimler verilmekte tiyatro ve belgesel film gösterileri ile eğlenerek öğrenmeleri amaçlanmaktadır (http://www.yarininizleri.org.tr). İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 3.3.2. Kamuoyu Bilinçlendirme, Farkındalık Yaratma, Kamuoyu Katılımı ve Kamuoyunun Bilgiye Erişimi İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Topluma Dayalı Uyum Yaklaşımı Türkiye’de İklim Değişikliği alanında Eğitim, Öğretim, Toplum Bilinçlendirme çalışmalarında alınan yolun en önemli göstergelerinden bir tanesi ulaşılan kişi sayısı, farkındalık çalışmalarının gerçekleştirildiği okul sayısı, gerçekleştirilen proje sayısı gibi somut veriler olmakla birlikte, gerçekleştirilen projelerin derinleşen içerikleri bir başka önemli ipucu oluşturmaktadır. Derinleşen içeriklere en iyi örneklerden bir tanesi ise, Türkiye’de iklim değişikliği gerçekliğinin kabul edilmesi yönünde öneml bir adımın atıldığını gösteren Seyhan Havzası’nda yöre halkının ve kurumların iklim değişikliğinin etkileri ile başa çıkma ve yörelerine dair uyum stratejilerinin geliştirilmesi doğrultusunda becerilerinin güçlendiirlmesini hedefleyen (MDG-F 1680) projedir. Proje içeriği ve çıktıları Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nce (IPCC) küresel ısınmaya karşı en hassas ve savunmasız bölgelerden biri olarak tespit edilen Seyhan Havzasi’nın yöre halkının ve kurumlarının da tehditin gerçekliğini kabul ettiği yönündedir. Bu çıktı, Türkiye’deki iklim değişikliğine uyum çalışmaları açısından önemli bir dönüm noktasıdır. Çünkü, toplumun farklı kesimlerinin uyum çalışmalarına katılımcı olması uyum çalışmalarının gerçekleştirilebilmesi ve başarılması için temel şarttır (UNFCCC, 2003) . Söz konusu projenin “Topluma Dayalı Uyum Yaklaşım”ı projenin vurgulanması gereken en önemli özelliğidir. Uyum çalışmalarının başarısı, toplumun tehditin gerçekliğini kabul etmesi ile başlar; eğitim ve farkındalık yaratma, tehditin algılanması ve uyum çalışmalarına katılım ise İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi izleyen aşamalardır. Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Tablo 2. Yeni Delhi Çalışma Raporu (COP8) Uygulamaları: Öğretim, kamuoyu bilinçlendirme Proje Adı MDG-F 1680 Projeleri Kayseri İlinde İklim Değişikliği Nedeni ile Tarımsal Üretimde Karşılaşılacak Risklere Karşı Bölge Çiftçisinin Eğitim Yoluyla Bilinçlendirilmesi İklim İzcileri Adana İli Yüreğir İlçesi Halkının İklim Değişikline Uyum Kapasitesinin Oluşturulması Proje Yürütücüsü Hedef Kitle Ulaşılan hedef kitle Kayseri İl Tarım Müdürlüğü Çiftçiler 4,458 Ekolojik Tarım Organizasyonuderneği – Adana Şubesi Yüreğir Belediyesi İlköğretim öğrencileri 3,428 Çiftçiler 400 çiftçi Öğrenciler 25,000 öğrenci Yüreğir halkı Haydi Kızlar Fotograf Çekelim Genç Doğa Derneği Kız öğrenciler, Aileleri, gelecekteki çocukları Takvim dağıtımı, Sergi; 1,500 kişi 25 kız öğrenci; 327 kişi 1000 kişi; 1,500 kişi MDG-F: Türkiye‟nin İklim Değişikliğine Uyum Kapasitesinin Geliştirilmesi Projesi İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Toplumsal Cinsiyet ve İklim Değişikliği Marakeş’te toplanan COP7 dökümanlarında taraflar, kadınların katılımının artırılmasına ilişkin önlemler almaya çağrılmıştır. Ulusal Uyum Eylem Programları (NAPA) için hazırlanan rehberde iklim değişikliğinin kadınlar ve erkekler üzerindeki farklılaşan etkileri ve kadınların uyum önlemlerindeki yaşamsal rolü vurgulanmıştır. Rehber cinsiyet eşitliğini NAPA hazırlama sürecinin yönlendirici ilkelerinden biri olarak kabul etmiş ve hazırlık sürecine kadınların katılımının gereğine işaret etmiştir (UNFCCC, 2002). “Haydi kızlar fotoğraf çekelim projesi ” küresel iklim değişikliği sorunu kaynakları ve sonuçları açısından olduğu kadar, uygulanan azaltım ve uyum önlemleri ve bunların etkilerinin toplumsal cinsiyetle ilişkili olması gerçeğini vurgulaması, toplumsal cinsiyet rolleri dolayısıyla kadınlar ve erkekler arasında iklim değişikliğine katkı ve sonuçlarından etkilenme bakımından belirgin farklar bulunması gerçeğine dayanmaktadır. (http://iklim.cob.gov.tr/iklim). İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme “Haydi Kızlar Fotoğraf Çekelim “ Genç Doğa Derneği tarafından Niğde’nin Çamardı İlçesi’nde gerçekleştirilen proje ile ilköğretim öğrencisi 25 kız çocuğuna ulaşmıştır. Projeye katılan kız çocuklarının özellikleri, yöredeki köylerde yaşamaları, gelir seviyesi düşük ailelerin başarılı çocukları olmalarıdır. Bu eğitim sayesinde ailelerinin benimsemiş olduğu hayat tarzıyla yaşayan bu kız çocuklarının, Seyhan Havzası'na bir vizörün penceresinden farklı bir konumda bakmaları sağlanmıştır. Yapılan gezilerle kız çocuklarından gördükleri durumları fotoğraflamışlar ve bunlarla ilgili duygu ve düşüncelerini yazarak, havza ile ilgili oluşan hassasiyetlerini ifade etmişlerdir. Bu çalışmalar fotoğraf albümü ve sergi aracılığıyla kamuoyu ile paylaşılmıştır (http://www.iklimmdgf-tr.org/proje) . İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Tablo 3. Yeni Delhi Çalışma Raporu (COP8) Uygulamaları: Öğretim, kamuoyu bilinçlendirme Proje /Aktivite Proje Sahibi Hedef Kitle Proje çıktısı/Ulaşılan hedef kitle Elele ENVER Enerji ve Tabii Kaynaklar BakanlığıElektrik İşleri Etüd İdaresi Genel Müdürlüğü (EİE) İlköğretim okulları öğrencileri, aileler 53 il, 4,800,000 öğrenci Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları TUBITAK 130 adet proje Süreli Yayınlar TUBITAK Akademisyenler, Üniversite öğrencileri, Çocuklar, gençler Akademisyenler Çocuklar, gençler 101,729/ay (Dergi tirajlarıdır) Organize Sanayi Bölgeleri (OSB), Sanayi ve Ticaret Odaları, Halk İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 31,350 /ay El Ele ENVER (EİE) 1995 tarihli Sanayide Enerji Verimliliği Yönetmeliği uyarınca, enerji verimliliğinin arttırılması ve yenilenebilir enerji kaynaklarının etkin kullanımının sağlanması amacıyla kamuoyunda farkındalık yaratmak üzere eğitim faaliyetlerini sürdürmektedir. EİEİ’nin sürdürdüğü bu faaliyetler iklim değişikliği azaltım ve uyum konularını içermektedir. 2007 yılında yürürlüğe giren 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ,enerjinin günlük hayatta etkin kullanımı, iklim değişikliği ve çevre koruma açısından enerji verimliliğinin önemi konularında eğitim modüllerinin hazırlanmasını öngörmektedir. Bu çerçevede EIE Eğitim Dairesi Başkanlığı eğitim programları ve projeler yürütmektedir. 2008 – 2009 yıllarında kaçak-kayıp oranlarının en yüksek olduğu illerde (53 il) ilköğretim okulu öğrencilerine 4 milyon 800 bin adet tasarruflu lamba, eskileri geri alınmak suretiyle dağıtıldı. Organize Sanay Bölgeleri, Sanayi ve Ticaret Odaları‟na ENVER bilinçlendirme setleri dağıtıldı. Toplu taşıma araçları, durakları ve reklam panolarına afişler asıldı. Ocak‟2009 tarihinde I. Ulusal Enerji Verimliliği Forumu gerçekleştirildi. Ocak‟2011 tarihinde II. Ulusal Enerji Verimliliği Forumu gerçekleştirildi. „ Perakende Sektöründe ENVER Hareketi' projesi kapsamında alışveriş merkezlerini ziyaret eden müşterileri enerji tasarrufuna özendirecek kampanya ve promosyon yapıldı. Sanayi Enerji Yöneticileri, Bina Enerji Yöneticileri Eğitim programları düzenlendi, eğitimler sürmektedir. Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) Şirketleri Laboratuvar Kullanım Destek Programı uygulanmaya devam etmektedir. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Proje /Aktivite Proje Sahibi Hedef Kitle Alternatif Enerjili Araba Yarışları : Formula - G / Hidromobil KÜRESEL ISINMA Çocuk Balesi “Hayata Artı” TUBITAK Üniversite öğrencileri Devlet Opera ve Balesi (DOB) Coca Cola Çocuklar ve gençler “Yedi Renkli Göle Yedi Renkli Hayat” WWF Türkiye – Siemens Su kullanıcılar, Su yöneticileri “81 İlde 81 Orman” ÇOB, TEMA, İş Bankası Kamuoyu İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Proje çıktısı /Ulaşılan hedef kitle 16 (2005); 32 ( 2006); 42 (2007); 25 (2008) katılımcı üniversite sayılarıdır17,000 TUBITAK Alternatif Enerjil Araba Yarışları : Formula - G / Hidromobil TÜBİTAK, alternatif enerji kaynakları konusunda kamuoyunda farkındalığı yükseltmek, alternatif enerji teknolojilerinin yaygın kullanımı için gerekli beyin gücü ve bilgi birikiminin oluşmasını sağlamak üniversite öğrencilerini teorik bilgilerini takım çalışmasıyla başta güneş ve hidrojen olmak üzere, temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarıyla çalışacak ürünler ortaya koymaya özendirmek üzere TÜBİTAK Formula-G Güneş Arabaları Yarışı ve TÜBİTAK Hidromobil Hidrojen Arabaları Yarışı düzenlemektedir. TUBITAK Alternatif Enerjil Araba Yarışları : Formula - G / Hidromobil İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme “Küresel Isınma” Çocuk Balesi Devlet Opera Balesi (DOB) Çocuk Balesi Bölümü 2010 yılında “Küresel Isınma” adlı çocuk balesini sergilemeye başlamıştır. Eserin yaratıcısı DOB Çocuk Balesi Bölümü Başkanı Sayin Ömür Uyanık’ıtır. 25 genç balerinin görev aldığı bale gösterisi 2009 2010 ve 2010 – 2011 dönemlerinde 33 temsil vererek, yoğunlukla Ankara’da olmak üzere, Hatay ve Eskişehir de de temsiller vererek, yaklaşık 17000 çocuğa ve anne-babalarına küresel ısınmayı dansla birleştirerek anlatmıştır. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Proje /Aktivite Proje Sahibi Hedef Kitle Proje çıktısı /Ulaşılan hedef kitle Türkiye’de İklim Değişikliği Politikalarının TanıtılmasıLIFE05/TCY/TR164 REC Türkiye Kamu kurumları, Özel sector, STK’lar 564 uzman; 208 STK temsilcisi Çevre alanında Kapasite Geliştirme Projesi- IPA 2007 REC Türkiye, ÇOB Kamu kurumları, Özel sector, STK, Medya 600 “İklim Dostu Kentler Kampanyası” REC Türkiye, Fransız Katılımcı Belediyeler Kalkınma Ajansı (AFD) İklim Değişikliği Alanında Türkiye’de Kentlerin Durumu Konferansları REC Türkiye, Fransız Yerel yönetimler, Kalkınma Ajansı (AFD) belediyeler “Yarın Hava Nasıl Olacak?” REC Türkiye, AYGAZ Lise öğrencileri, yerel halk İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 14 Belediye 11 il, 4000 öğrenci İKLİM DOSTU KENTLER KAMPANYASI REC Türkiye, 2008-2009 yıllarında, Sürdürülebilir Kentler Birliği (ICLEI) ile birliktet ve Hollanda Planlama ve Çevre Bakanlığı (VROM) finansmanında İklim Dostu Kentler Kampanyası nı gerçekleştirdi. Projenin amacı, Türkiye’de hem iklim dostu hem de yaşanabilir kentlerin yaygınlaşması idi. Proje kapsamında, 21 Haziran 2009'da katılımcı 14 belediye İstanbul'da 5.Uluslararası Geri Dönüşüm, Çevre Teknolojileri ve Atık Yönetimi Fuarı'nda "niyet belgesi" imzaladılar. Projeye katılan 14 belediyenin toplam nüfusu Türkiye nufüsünun %10'na dkarşılık gelmekteydi. • • • • • • • • • • • • • • Alanya Beyoğlu Bodrum Çankaya Halkapınar Kadıköy Karadeniz Ereğli Keçiören Muğla Nevşehir Nilüfer Sivas Şişli Yalova İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme “Yarın Hava Nasıl Olacak” “İklim değişikliğine karşı bir adım” sloganı ile başlatılan “Yarın Hava Nasıl Olacak “ başlıklı projenin yürütücüsü REC, destekleyicisi ise AYGAZ’dır. Proje, “Gökyüzü TIR” ı ile toplumun her kesimine İklim değişikliği eğitimleri veren farkındalık yaratma yı amaçlamaktadır. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Proje /Aktivite Proje Sahibi Hedef Kitle Proje çıktısı /Ulaşılan hedef kitle İklm Platformu REC Türkiye, TUSİAD Özel Sektör Yöneticileri AKBANK yok olmadan REC Türkiye, AKBANK Karar vericiler,üst düzey yöneticiler,halk 10,000 kişi SıfırKarbonKenti Kampanyasının Türkiye’de Tanıtılması REC Türkiye Kamu ve STK 8,500 kişi İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme İklim Platformu (REC – Türkiye, TÜSİAD) Türk İş Dünyasında İklim Değişikliği İnsiyatifinin Geliştirilmesi Projesi, özel sektörde iklim değişikliği konusunda daha iyi bir bilgi altyapısı sağlamaya ve ulusal ve uluslarası düzeyde işbirliklerinin oluşturulmasına odaklanmaktadır. İklim değişikliği konusunda yeni politikaların oluşturulması amacıyla olumlu ve ileriye dönük desteklerini rahatlıkla ifade edebilen sürdürülebilir bir iş dünyası grubu kurmayı hedeflemektedir. Proje, Strategic Program Fund of the UK Foreign and Commonwealth Office (FCO) tarafından finanse edilmektedir (http://www.iklimplatformu.org/tr). İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Proje /Aktivite “Türkiye’nin Yarınları için İklime Uyum Seferberliği” Proje Sahibi Hedef Kitle Proje çıktısı /Ulaşılan hedef kitle ETİ Burçak, WWFTürkiye Çiftçiler, İlçe tarım müdürlükleri, Kaymakamlıklar Konya İli merkezi ve Beyşehir, Çumra, Ereğli, Karapınar, Altınekin ilçeleri İklim değişikliği konulu WWF-Türkiye yuvarlak masa toplantıları “Yine Yeni Yeniden WWF-Türkiye Yenilenebilir Enerji” Karbon Ayakizi Hesaplama Projesi “Dünya Saati” WWF-Türkiye, Vodafone-Türkiye WWF-Türkiye Çiftçi örgütleri Kamu kurumları, STK’lar Merkezi ve yerel yönetim Antalya, Gaziantep, Konya, Aydın, Bursa Kitap, Kamuoyu Özel Sektör Kamuoyu İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Kırklareli, İstanbul , Eskişehir (2011 yılında en çok katılım sağlanan şehirler) “Türkiye’nin Yarınları için İklime Uyum Seferberliği” ETİ Burçak ve WWF-Türkiye işbirliğiyle 2009 gerçekleştirilen Türkiye’nin Yarınları Projesi’nin sonuçlarından hareketle, Konya Havzasından iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini en aza indirmek amacıyla, “Türkiye’nin Yarınları için İklime Uyum Seferberliği Projesi” hayata geçirdi. Proje için hazırlanan seferberlik TIR’ı ile 11 Mayıs2010’da yola çıkan ETİ Burçak ve WWFTürkiye, Konya Havzası’nda tarımsal üretimde değişim ve dönüşüm başlatmak üzere yaklaşık 3.000 çiftçi ve tarım sektörü temsilcisine eğitim verdi. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Yeşil Bursa Mümkün İklim değişikliği konulu yuvarlak masa toplantıları 2009 yılından başlayarak WWF Türkiye’nin organizasyonunda Antalya, Gaziantep, Konya, Aydın, Bursa ‘da yapılan İklim değişikiği Yuvarlak Masa Toplantılarına kamu kurum ve kuruluşları, merkezi ve yerel yönetim ve sivil toplum temsilcileri katıldı. Gaziantep’ten Kopenhag’a Mesaj: “Dünya liderleri iklim konusunda çekimserliği bırakıp, güçlü adımlar atmalı” 08/12/2009 10/12/2009 Bursa’nın Yeniden “Yeşil” Olması İklimle Dost Olmasına Bağlı İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Proje /Aktivite İklim Meydanı Türkiye - Uluslararası İkim Değişikliği Çalıştayı “İklim Treni” Proje Sahibi Hedef Kitle British Council, MDG- Eğiticiler, liderler F 1680 (katlanan etkisi olan British Council kişiler) British Council Sergi, seminer izleyicileri ; Online katılımcılar Proje çıktısı /Ulaşılan hedef kitle 8,273 15 Ulusal karar vericiler “İklim Değişikliğini Yakala” Fotoğraf Yarışması “Karbonmetre” British Council Kamuoyu 38,334 TEMA Kamuoyu 4,000/ay “Geleceğimiz Erimesin” Doğa Erozyon Eğitim Kampları TEMA, TURMEPA Kamuoyu 34,150 TEMA 665 Eko-Siyaset TEMA Üniversite öğrencileri, öğretmenler, din görevlileri Kamuoyu İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme British Council ‘İklim Değişikliği’ başlığı altında dünya genelinde bir dizi proje yürütmektedir. Avrupa’da 27 ülkede eş zamanlı olarak yürütülen Challenge Europe projesi, farklı eğitim ve meslek alanlarından gelen gençlerden (İklim Savunucuları) oluşan bir ağ kurarak iklim değişikliği konusuyla ilgili farkındalık yaratmayı amaçlamaktadır. Challenge Europe projesinin 2009 yılında başlayan Türkiye ayağında programa dahil olan 15 İklim Savunucusu, Türkiye’deki iklim değişikliği görüntülerini derlemek amacıyla bir fotoğraf yarışması fikri geliştirdiler ve, fotoğrafların Türkiye’de iklim değişikliğinin etkilerini gözler önüne sermesi ve iklim değişikliği denilince akla ilk gelen imgeleri oluşturması hedeflendiler. “İklim Değişikliğini Yakala” Fotoğraf Yarışması Salih Ağır (İklim değişikliğini Yakala Fotoğraf Yarışması Serbest Kategori 1., British Council) İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme “Geleceğimiz Erimesin” Küresel Isınma ve İklim Değişikliği’nin nedenleri, sonuçları ve alınabilecek önlemler konusunda halkı bilinçlendirmek amacıyla TEMA ve TURMEPA bir araya gelerek “Geleceğimiz Erimesin” sloganıyla Türkiye çapında bir kampanya yürütmüştür. Mobil eğitim aracı ile Eylül 2009 – Nisan 2010 tarihleri arasında toplam 9 şehirde eğitim verilmiştir. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Proje /Aktivite Proje Sahibi Hedef Kitle Akkuyu’da güneşli Greenpeace; günler – güneş enerjisi santralı açılımı Türkiye Enerji Greenpeace (D)evrimi – Rapor Yerel halk İklim Değişikliğinin Akdeniz üzerine Etkileri – Rapor – Greenpeace Int. Kamuoyu Greenpeace Belediyeler Kömürün Gerçek Maliyeti Güneş için Belediye Başkanları Bildirisi Kamuoyu İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Proje çıktısı /Ulaşılan hedef kitle İklim Değişikliği ve su – Enerji – Gıda – Eşya İlişkisi” Bursa Rotary Kulübü – GEF SGP, Nilüfer Kent Konseyi İlköğretim Öğrencileri 1,200 STK temsilcileri 55 Ozi Projesi (Enerji Verimliliği ve Yalıtımın Önemi) Organik Ulaşım Projesi İZOCAM İlköğretim Öğrencileri 34 ilköğretim okulu, 9500 öğrenci Yalova Belediyesi Kamuoyu 41 km bisiklet yolu, 4000 bisiklet kapasiteli bisiklet parkı, 1000 adet bisiklet Bilinçlendirme ve eğitim çalışmaları Trabzon Belediyesi Kamuoyu Nilüfer Belediyesi Kamuoyu Torbanı Değiştir, Geleceğini Değiştir İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme İklim Dostu Kentler Kampanyası KAdıköy Belediyesi Sera Gazı Salınımlarının Hesaplanması Kadıköy Belediyesi, REC Belediye çalışanları Plastik torbaya “hayır” kampanyası Kadıköy Belediyesi Gönüllü evleri bilgilendirme çalışmaları 510 kişi, 5200 adet broşür Ambalaj Atıkları Geri Kazanım Projesi Bilgilendirme Çalışması Kadıköy Belediyesi - ÇEVKO Kamuoyu 8.320.940 kg ambalaj atığı toplanmış, 7.423.459 kg ambalaj atığın geri dönüşümü sağlanmıştır. Atık Yönetimi ve Çevre Eğitimi (AYÇEP) Kadıköy Belediyesi İlköğretim okulları 47 ilköğretim okulu, 7272 öğrenci, 279 öğretmen, 15250 broşür Atıkların Kaynağında Ayrışması, sıfır Atık Projesi Kadıköy Belediyesi Toplu yaşam alanlarında yaşayanlar 20,534 hane, 82,136 kişi Dünya Çevre Günü Etkinlileri Kadıköy Belediyesi Öğrenciler, gönüllüler, toplu yaşam alanlarında yaşayanlar 400 öğrenci İklim Değişikliği ve Enerji Verimliliği Bilinçlendirme Toplantıları Kadıköy Belediyesi Bina yöneticileri 38 kişi İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme Ambalaj Atıkları Geri Kazanım Projesi Çankaya Belediyesi, ÇEVKO, Kamuoyu SİMAT Ltd. 116 mahalle, 540, 000 kişi İklim Dostu Çankaya paneli Çankaya Belediyesi, ODTÜ Mezunlar Derneği 1000 adet bez torba dağıtımı İklim Değişikliği Yaşam Sorunu Çankaya Belediyesi, ÇEVKO, Kamuoyu SIMAT Ltd. 20,000 adet kılavuz kitapçık Bir Milyon Çankaya’lıya Bir Milyon Fidan Kampanyası Çankaya Belediyesi 15,000 fidan Kamuoyu İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme GAP Bölgesi'nde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımı ve Enerji Verimliliği Projesi GAP Bölge Kalkınma İdaresi, UNDP GAP Bölgesi’nde Sele Maruz Kalan Alanlarda Sel Riskinin Azaltılması Projesi GAP Bölge Kalkınma İdaresi Bismil (Diyarbakır) halkı Ekoverimlilik (Temiz Üretim) Programı TTGV, UNIDO Seyhan Havzası, tekstil, deri, gıda, kimyasal madde, metal işleme, makine sektörleri Yayın, iklim değişikliğine uyumi yenilenebilir enerji TTGV Teknoloji üretici ve kullanıcıları İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 500 kişi Medya Televizyon Programları Türkiye Radyo Kamuoyu Televizyon Kurumu Çocuklar (TRT) 50 adet belgesel, 60 adet kültür programı 500 adet çocuk programı (2010 yılı için geçerli verilerdir) MEDYA TAKİP MERKEZİ, 2007 yılında ulusal ve yerel olmak üzere 1600 adet gazete, dergi, TV kanalı ve internet haber sitesinde yayımlanan “küresel ısınma” haberlerini tek tek inceleyerek rapor haline getirmiştir. Rapora göre konu, ocak ayında (2007) aynı mecralarda 1.739 kez haber olurken, şubat ayında ise bir önceki aya oranla yaklaşık üç kat artış göstermiştir. Aynı araştırma verilerine göre, 2007 yılı Şubat ayında, küresel ısınma ile ilgili yazılı, görsel ve elektronik basında toplam 4 bin 702 habere yer verilmiştir. Konuya ilişkin haberlerin, 2 bin 234 adedi gazete ve dergiler aracılığıyla okurlarına ulaşırken, 1600‟ü haber sitelerinde, 868 adedi ise TV kanallarında yer almıştır. 285 köşe yazarı, 393 kez küresel ısınma hakkında yazmıştır. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 4. ULUSLARARASI ORTAKLIKLAR Türkiye, ÇOB dış İlişkiler Dairesi tarafından hazırlanan protokollarla, diğer ülkelerle çevre, ormancılık, meteoroloji , su ve iklim değişikliği alanlarında toplam 49 adet ikili ve çok taraflı anlaşma kapsamında çalışmalar yürütmektedir, 20 adet anlaşma ise taslak halindedir. Çevre ve Orman Bakanlığı; sürdürülen ikili işbirliği çalışmalarında hem bilgi ve deneyim talep eden tarafta yer almaktadır hem de gelişmişlik düzeyi kendisinden daha düşük olan ülkelere yardımcı olmaktadır. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme 5. SONUÇLAR VE ALINAN DERSLER Türkiye’nin iklim değişikliği eğitim, öğretim, bilinçlendirme konusunda aldığı yol ile ilgili olumlu özellikler, proje ve aktivitelerin çeşitliliği, hedef kitlelerinin çeşitliliği, Kamu kurumları – STK işbirliği, Kamu Kurumları arasındaki işbirliği ve uluslararası işbirlikleridir. Ancak, ülkenin tümüne yaygınlaştığı gözlenen eğitim, öğretim, bilinçlendirme proje ve aktivitelerinin önceden belirlenmiş bir strateji /planlama doğrultusunda yapılmamaktadır. Eğitim içeriklerinin nitelik ve nicelikleri konusunda standartlaşma/kriter yoktur ve geri dönütleri ile ilgili ölçüm ve değerlendirme yapılmamaktadır. En önemli konu ise, proje ve aktivitelerle ilgili, amaç, içerik,hedef kitle, ulaşılan kitle, başarı durumu, vb. verilerinin toplandığı, değerlendirildiği ve gelecek planlamalara temel teşkil etmek üzere saklandığı bir birim olmamasıdır. İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi - Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme İbrahim Aysil (Serbest Kategori 3.) İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi - Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme