eğitim, öğretim, kamuoyu bilinçlendirme

Transkript

eğitim, öğretim, kamuoyu bilinçlendirme
TÜRKİYE’NİN BİRLEŞMİŞ MİLLETLER İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİ’NE
İLİŞKİN İKİNCİ ULUSAL BİLDİRİMİ HAZIRLIK FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ
PROJESİ
EĞİTİM, ÖĞRETİM, KAMUOYU BİLİNÇLENDİRME
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
1865: John Tyndall “atmosferik zarfta” bulunan su buharı ve CO2 gibi gazların ısıyı tuttuğu
varsayımını ortaya attı.
1896: Svante Arrhenius fosil yakıtlarının yanması sonucu atmosferdeki CO2 miktarının artmasının
küresel ısınmaya yol açacağını, atmosferdeki CO2 miktarının iki katına çıkmasının
ortalama küresel sıcaklığı 5oC artıracağını öngördü. 1903 Nobel ödüllü Arrhenius’un
önerileri yarım asırdan uzun bir süre dikkate alınmadı.
1958 : İlk düzenli gözlemler atmosferdeki CO2 düzeyinin hızla arttığını ortaya koydu.
1970’ler: Tyndall’dan 105 yıl sonra, atmosferde “küresel ısınma” diye adlandırılan dönem
başladı.
1988: Birleşmiş Milletler (BM) iklim değişikliğini araştırmak üzere, Hükümetlerarası İklim
Değişikliği Paneli (IPCC)’ni kurdu.
2003: Avrupa’da 30,000’den fazla kişinin ölümüne neden olan sıcak hava dalgası yaşandı.
Bilim adamları bu olayın kesin olarak insan kaynaklı küresel iklim değişikliğine bağlanabilecek ilk hava olayı
olduğunu belirlediler. 1970’lerdekinin iki katı büyüklüğündeki alanın, yani dünyanın üçte birinin
kuraklıktan etkilendiğini bildirdiler.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi - Eğitim, Öğretim,
Kamuoyu Bilinçlendirme
1865 yılından bu yana bilim dünyası tarafından
bilinen küresel ısınma gerçeğinin yüzyıllar
boyunca ihmal edilmiş olması, Orr (1994)’un
belirtiği gibi insanların “görmezden gelme”
özelliğinden dolayı günümüzde insan yaşamını,
geleceğini tehdit eden en önemli sorunlardan
biri haline gelmiş olabilir.
Çünkü, yaşamlarımızdan uzak hissettiğimiz ve
gerçekliğine inanmadığımız sürece uyum ve
önleme konusunda tedbir almamak insanın
doğasında olan bir özelliktir (Orr, 1994).
Küresel Isınma diyorlar da ... ben kanıt göremiyorum.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
İnsanoğlu Dünyayı yönetmektedir, yönettiğini düşünmektedir.
Aslında, esas yönetilmesi gereken insanın kendisidir (Orr, 1994).
Yönetilmesi gereken, isteklerimiz, seçimlerimiz, ekonomi, yaşam
tarzlarımızdır,...
Doğayı sonsuz isteklerimiz doğrultusunda şekillendirmeye
çalışmaktansa, doğaya uyum sağlamak amacı ile, yaşamlarımızı
şekillendirmek en doğrusudur (Orr, 1994).
Ancak , 2011 yılında biz hala gezegeni şekillendirmeye çalışıyoruz.
Bunun en iyi kanıtı , küresel kaynak kullanımıdır (orman ürünleri,
yiyecek, metaller, mineraller, v.b).
2011 yılında kullanılan doğal kaynak miktarı, 2007 yılına oranla,
%2.7 artmıştır.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Henüz somut etkilerini görmediğimiz iklim değişikliği sorunu ile ilgili farkında olmayı, hissetmeyi,
sorumluluk taşımayı nasıl sağlayabiliriz?
Eğitim, öğretim, toplumun bilinçlendilirmesi.
Değerler
Kültür
Tutum
Sosyoekonomik
statü
Farkındalık
Cinsiyet
Aile
Medya
Bilgi
Davranış
Eğitim
Bölgesel
farklılıklar
Toplum
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Sorumluluk
Türkiye’deki çevre problemleri ile ilgili farkındalık, tutum, bilgi ölçme amaçlı bilimsel çalışmalar 200 – 2500
katılımcı ile gerçekleştriilmiş, anket ve uygulama çalışmalarını içeriyor.
Araştırmalar genellikle, metropoller, büyük şehirler, şehirlerin çeşitli ekonomik ve sosyal yapıları farklı
kesimleri, kasabalar ve daha seyrek olarak bölgesel bazda gerçekleştirilmiş.
Örneklem, genellikle, öğretmenler, aday öğretmenler, ilköğretim, lise, üniversite öğrencilerinden oluşuyor.
Araştırmaların ortak sonuçlarına göre:
Farkındalık düzeyi ,yüksek,
Bilgi düzeyi ,orta/düşük.
Bilgi kaynağı, iletişim araçları (internet, TV).
Çevre sorunları ile ilgil tutum, olumlu.
Kişisel sorumluluk kabul görüyor.
Güzelyalı İÖO (İzmir)
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Ancak , kişisel sorumlulukların yerine getirilmesi ile ilgil tutum ve davranış alışkanlıkları
gelişmemiş.
Temel çevre problemleri ile günlük yaşam alışkanlıkları arasında bağlantı kurulamıyor.
Gelişme ve çevre sorunları ; yaşam alışkanlıkları – çevre sorunları; tecrihler – çevre sorunları;
tüketim – çevre sorunları; endüstrileşme – çevre sorunları arasında bağlantı kurulamıyor.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
2006 PISA (Program for International Student Assessment) sonuçlarının değerlendirilmesi
sonuçları
Türkiye’deki 15 yaş gençlerin,
%10’u atmosferdeki sera gazlarının artışı konusunda bilgi sahibi , %27’si ise bu konuyu hiç
duymadıklarını belirtiyorlar,
%64’ü ormanları yok etmenin sonuçlarını bildiklerini belirtiyorlar,
Türkiye’nin az gelişmiş bölgelerinde (Güneydoğu ve Doğu anadolu Bölgeleri) yaşayanları
diğer bölgelerde yaşayan gençlere göre daha düşük oranda farkındalık gösterirken,
ormansızlaşma, hava kirliliği gibi konularda Türkiye’nin gelecek 20 yılı ile ilgili olarak daha
yüksek oranda iyimser tablo sergiliyorlar ,
Çevre sorunları ile ilgil farkındalık, tutum ve kişisel sorumluluk gelişimi coğrafi bölgelere
göre farklılık gösteriyor (Teksoz, Tekkaya, Erbas, 2009).
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
81 İlde 81 Orman Projesi’nden
Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Türkiye’de iklim değişikliğine uyum kapasitesi bilgi gereksinimi araştırması (UNEP, Climate Change
Adaptation Knowledge Needs survey Report, 2010). Raporu:
 41 kamu kurumu, 6 STK, 1 kalkınma kurumu ve 190 üniversite birimi (294 katılımcı)
 14 soruluk anket uygulaması
 Sonuç olarak, katılımcılar, iklim değişikliğine uyum konusunda bilgi ve yetenekleri geliştirme
ihtiyacı hissettikleri ve bunun için de hizmet içi eğitim desteğine ihyitaç duyduklarını
belirtmişlerdir. Eğitim eksikliği belirtilen temel alanlar;
Bilim ve teknoloji,
Temel yetenekler
 Politikalar, Planlama
 Finans
Salih Ağır (İklim değişikliğini Yakala Fotoğraf
Yarışması Serbest Kategori 1., British Council)
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
İklim değişikliği alanında Türkiye’deki kapasite gereksinimleri
(Rio Sözleşmeleri Kapsamında Türkiye’nin Ulusal Kapasitesinin Değerlendirilmesi Projesi, Ulusal Tematik Rapor, .C. Çevre
ve Orman Bakanlığı Dış İlişkiler ve Avrupa Dairesi Başkanlığı , Ocak’2010
)
İlgili kurumlarda iklim değişikliği ile ilgili kurum içi eğitim,
Personelin teknik kapasitesinin artırılması için uluslararası toplantılara katılımının
teşviki,
Ulusal İklim değişikliği merkezi (enstitüsü) kurulması,
İklim değişikliği konusunda yaratılan farkındalığın kamuoyunda seçmen tercihleri
şeklinde somutlaştırılarak toplumsal ihtiyaca yönlendirilmesi,
Medya, Diyanet İşleri, Askeriye, Milli Eğitim ve Spor müsabakaları aracılığıyla doğru
ve etkin kamuoyu farkındalığı yaratma,
Üniversitelerde iklim değişikliği merkezleri kurulmasının desteklenmesi.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Aynı projenin 2011 yılında yayınlanan Ulusal Kapasite Eylem Planı
Raporu’nda Eğitim, öğretim ve kamouoyu bilinçlendirme ile ilgili
bölümünde belirtilen Eylemler:
Kısa Vade (1-3 yıl)
 İlgili personele müzakere eğitiminin verilmesi,
 Hizmet içi eğitim programlarının gözden geçirilmesi
 Karar vericilerin bilinçlendirilmesi,
 Çalışanların Rio sözleşmeleri açısından bütüncül yaklaşım
konusunda eğitimi
 Her bir sözleşmede çalışanların diğer iki Rio sözleşmesi
açısından bilgilendirilmesi
Orta Vade (3-5 yıl)
 Bulguların geniş katılımlı bir çalıştay ve bu konuda yapılacak
yayınlar ile tüm paydaşlara sunulması,
 Eğitim/öğretim programlarınıngüncellenmesi ve geliştirilmesi
 Üniversitelerde ilgili alanlarda merkez kurulması
Tüm vadeler
 Yapılacak tüm çalışmalarla ilgili olarak görev alacak personelin
gerekli eğitimler verilerek, aldıkları eğitim kapsamında
çalışmalarının sürekliliğinin sağlanması.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
TEMA “Küresel İklim Değişikliği ve Dünyamız”
Karikatür Yarışması Ekim 2007 1.si, Garip Ay,
TÜRKİYE
Türkiye’de küresel ısınma problemine çözüm arama ve uyum çalışmaları teknolojik
çözümlerle birlikte eğitim, öğretim, bilinçlendirme alanında da hız kazanmaktadır.
Bu bölümde, küresel problemin çözümünde Türkiye’nin ulusal çabaları sunulmaktadır.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
İÇİNDEKİLER
1. GİRİŞ
2. ANAHTAR GELİŞMELER
3. GENEL POLİTİKALAR, ALINAN YOL VE İYİ ÖRNEKLER
3.1. Genel Politikalar
3.2. Yeni Delhi Çalışma Programı (COP8) ve Türkiye
3.3. Alınan Yol ve İyi Örnekler
3.3.1. Eğitim, Öğretim
3.3.2. Kamuoyu Bilinçlendirme, Farkındalık Yaratma, Kamuoyu Katılımı ve
Kamuoyunun Bilgiye Erişimi
4. ULUSLARARASI ORTAKLIKLAR
5. SONUÇLAR VE ALINAN DERSLER
6. HEDEFLER
KAYNAKLAR
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
2. ANAHTAR GELİŞMELER
 31 Ekim 2009 tarihinde T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı bünyesinde Çevre Yönetimi Genel
Müdürlüğü altında İklim Değişikliği Dairesi Başkanlığı kurulmuştur.
2009 yılında Kopenhag’da gerçekleştirilen Taraflar Konferansı’ na Türkiye 115 kişilik bir
delegasyon ile katılmıştır.
 T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı’nın, Mayıs 2010 tarihinde 2010 – 2020 yılları arasını kapsayan
“Ulusal İklim Değişikliği Strateji Raporu” yayınlamıştır.
 2007 yılında 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu yürürlüğe girmiştir.
 Sivil toplum kuruluşlarının iklim değişikliği konusundaki eğitim, öğretim ve toplum
bilinçlendirme etkinlikleri ivme kazanarak artmaktadır.
 İklim değişikliği eğitim, öğretim, kamuoyu bilinçlendirme alanında kamu kurumları – STK lar
ve kamu kurumları – özel sektör arasındaki işbirliği artmaktadır.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
2. ANAHTAR GELİŞMELER
 İklim değişikliğinin gerçek boyutta ele alınması, uyum çalışmalarının yerel halkla
şekillendirilmesi çalışmaları 2009 yılından itibaren hız kazanmıştır.
 İklim değişikliği konusunda bilgi edinme, farkındalık kazandırma konusunda en etkili
araçlardan biri olan Medyanın konuya ilgisi artmaktadır.
 2009 yılından bu yana yapılan iklim değişikliğine uyum projelerinde seçilen hedef kitleler
çeşitlilik göstermektedir.
 Henüz iklim değişikliği konusunda olmasa da, odak noktası yenilenebilir enerji olan
araştırma merkezleri kurulmuştur .
 İklim değişikliği konusu sanat etkinlikleri alanında da yaygınlaşmaktadır.
 2007 yılından bu yana iklim değişikliği eğitim, öğretim ve bilinçlendirme çalışmalarında,
15,000,000’a yakın kişiye ulaşıldığı tahmin edilmektedir.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
3. GENEL POLİTİKALAR, ALINAN YOL VE İYİ ÖRNEKLER
3.1. Genel Politikalar
 Türkiye’de iklim değişikliğine uyum, eğitim, öğretim ve bilinçlendirme alanı yasal zeminde Mayıs 2006
tarihinde yenilenen 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun katılım süreçlerinin geliştirme ve kamuouyunda farkındalık
yaratma konusundaki hükümleri ile belirlenmiştir.
 İklim değişikliği konusunda sürdürülen ulusal aktivitelerin eğitim ve kamuoyu bilinçlendirme boyutu, T.C.
Çevre ve Orman Bakanlığı İklim Değişikliği Dairesi tarafından yürütülmektedir.
 T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı İklim Değişikliği Dairesi Başkanlığı’nın 28.07.2010 tarihli Resmi Gazete ile
belirlenmiş olan görev ve yetkileri arasında kamuoyunun bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi maddesi
bulunmaktadır (Madde ı).
 T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Mayıs 2010 tarihinde yayınladığı ve 2010 – 2020 yılları arasını kapsayan
“Ulusal İklim Değişikliği Strateji Raporu”nda eğtim, kapasite gliştirme ve altyapı oluşturulmasi konusunda orta
ve uzun vadeli stratejilerini açıklamıştır.
 T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen Rio Sözleşmeleri Kapsamında Türkiye’nin Ulusal
Kapasitesinin Değerlendirilmesi Projesi ile iklim değişikliği alanında Türkiye’deki kapasite gereksinimleri
belirlenmiştir. Bu gereksinimler çerçevesinde Ulusal Kapasite Eylem Planı Raporu hazırlanmıştır.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
3. GENEL POLİTİKALAR, ALINAN YOL VE İYİ ÖRNEKLER
3.1. Genel Politikalar
 Türkiye’de 2007 yılında, 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu yürürlüğe girmiştir.
 2008 yılında çıkarılan Başbakanlık Genelgesi ile, kamu kurum ve kuruluşlarında enerjinin
etkin ve verimli kullanılmasına yönelik tedbirler belirlenmiştir. Bu Genelge ile ayrıca, “Ulusal
Enerji Verimliliği Hareketi” başlatılmış ve 2008 yılı “Enerji Verimliliği Yılı” ilan edilmiştir.
 2008 yılı itibarıile Türkiye’de İklim Değişikliği Alanında Eğitim ve Farkındalık yaratma
konusunda Odak Noktası ÇOB - Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’dür.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
3.3. Alınan Yol ve İyi Örnekler
3.3.1. Eğitim ve Öğretim
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Tablo 1. Yeni Delhi Çalışma Raporu (COP8) Uygulamaları: Eğitim
Proje /Aktivite
Proje Sahibi
Hedef Kitle
Çevre Eğitimi Seferberliği
ÇOB
İlköğretim Öğretmenleri
Seyyar Çevre Eğitim Araçları
Basın ve Halkla İlişkiler
Müşavirliği
“Çevreden Haberler Bülteni”
Öğretmenler,öğrenciler
Yerel yönetim temsilcileri
Sanayi ve Ticaret Odaları /
Meslek Odaları
KOBİ’ler ve küçük esnaf
Ev hanımları
Üniversite öğrencileri
Çevre Eğitimi Seferberliği
Karar vericiler, akademisyenler,
basın, belediyeler, din görevlileri
Teknik elemanlar
ÇOB
Proje çıktısı /Ulaşılan
hedef kitle
2400 (81 il * 300
öğretmen/il)
5,000,000 kişi
500,000 fidan dikimi
15,000 adet alışveriş filesi
dağıtımı
77,000 adet/hafta
Orman Genel Müdürlüğü Orman İşçileri, Çocuklar ve
gençler
Uygulamalı Çevre ve Orman
Eğitimi
Eğitim, materyal desteği
ÇOB
Eğitim ve Yayın Dairesi
Başkanlığı
Orman köylüler, Avcı, çoban ve
çiftçiler
İlköğretim ve ortaöğretim
okulları öğretmenleri
İlköğretim ve ortaöğretim
okulları öğrencileri
Kamu kurumları personeli
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
2,400 ilköğretim okulu
 Özel olarak hazırlanmış 5 adet
eğitim aracı nda 81 ilde sunum ve
filmler yayınlanmış, Karbon Ayak
İzi ölçülmüş, tiyatro gösterileri,
çevre konulu şarkı, şiir yarışmaları
düzenlenmiş, fidan dağıtımı ve
dikimi yapılmıştır.
T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı - Çevre Eğitimi
Seferberliği“Aynı suyu, aynı havayı, aynı toprağı
paylaşıyoruz”
Seyyar Çevre Eğitim Araçları Projesi
 Önümüzdeki dönemlerde de
devam etmesi öngörülen projenin
hedef kitleleri ;
Öğretmenler ve öğrenciler
Yerel yönetim temsilcileri
Sanayi ve Ticaret Odaları / Meslek
Odaları
KOBİ’ler ve küçük esnaf
Ev hanımları
Daha temiz bir dünya için destek
vermeye hazır bütün
vatandaşlarımız.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇOB) ve Milli Eğitim
Bakanlığı (MEB) - Çevre ve Ormancılık Eğitimi
Protokolu (yenilenme tarihi: 4/03/2010)
ÇOB Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı tarafından
yürütülmekte olan ve geçerlilik süresi 5 yıl olarak
belirtilen söz konusu protokolün en önemli
özellikleri;
 eğitici ve öğretmenlerin eğitimi (Çevre ve
Ormancılık Eğitimi Protokolü, Madde 7/a)
 okul öncesinden ortaöğretim sonuna dek her
yaş ve sınıf seviyesine uygun çevre ve ormancılık
bilinci kazandırmaya yönelik görsel, işitsel, basılı
materyal (Çevre ve Ormancılık Eğitimi Protokolü,
Madde 8/b) hazırlanmasını öngörmesidir.
 Söz konusu protokol çerçevesinde, İKLİM
DEĞİŞİKLİĞİ konusuna da yer verilmektedir.
 2010 yılında Türkiye’nin 81 ilinde bulunan
ilköğretim okullarında gerçekleştirilen
faaliyetlerden birisi okullar arası “en başarılı
"Temiz ve Güzel Bir Çevre İçin E lele”sunum yarışmasında derece
çevreci okul” yarışmasıdır.
alan öğrencilere bisiklet armağan edilmiştir.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği, Çevre Eğitimi
Seferberliği kapsamında haftalık olarak yayınlamakta olduğu “Çevreden Haberler
Bülteni”ni elektronik posta aracılığı ile çeşitli gruplara ulaştırmaktadır. Her hafta
gönderilen Bülten adedi yaklaşık 77 000 ‘dir.
Söz konusu gruplar arasında,;
Bakanlar Kurulu,
Belediyeler,
İlköğretim okulları,
Milletvekilleri,
Gönüllü çevre kuruluşları,
Köşe yazarları,
Akademisyenler,
Ticaret ve sanayi odaları,
Mimarlık ve mühendislik odaları,
Valilikler ve
Müftülükler bulunmaktadır (ÇOB Basın ve Halkal İlişkiler Müşavirliği, kişisel görüşme,
Mart’2011).
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Proje /Aktivite
Proje Sahibi
Mavi Gök Yaşil Yaprak
MEB
Çocukların Meyva
Bahçeleri
MEB, Cappy
Gelecek için Geri
Dönüşüm – Eğiticinin
eğitimi Programı
MEB, ÇEVKO
Hedef Kitle
İlköğretim okulları
öğrencileri
İlköğretim okulları
öğrencileri, aileleri
İlköğretim okulları
öğrencileri
İlköğretim okulları
öğretmenleri
MEB – TEMA işbirliği
MEB, TEMA
Yeşil Kutu
REC, BOSCH
İlköğretim okulları
öğretmenleri
İlköğretim okulları
öğrencileri
İlköğretim okulları
öğretmenleri
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Proje çıktısı /Ulaşılan
hedef kitle
1,500 kişi
70 ilköğretim
okulunda meyva
bahçesi düzenlenmesi
318,287 kişi
1,185 kişi
(2009 – 2010
verileridir)
1,770
900,000
9,000
“Mavi Gök Yeşil Yaprak”
T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, 5.10.2009 tarihinde, Türkiye’deki ilköğretim
okullarında “iklim değişikliğinde bireylerin katkısı” bilincinin kazandırılması,
doğal çevrenin korunması amacı ile “Mavi Gök Yeşil Yaprak” projesini
başlatmıştır.
Bu kapsamda iklim değişikliği ile ilgil sorumluluklar ve çevre bilincinin
geliştirilmesi açısından belirli ölçütler esas alınarak okullarda değerlendirilmeler
yapılmakta ve bu konuda duyarlılık gösteren okullar sertifika ile
ödüllendirilmektedirler. Söz konusu ölçütler ise; Atıklar ve geri dönüşüm,
okulun dış görünümü, kirliliği önleme tedbirleri ve çevre eğitimidir.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
2011 yılında devam etmekte olan projenin yerel uygulamaları Türkiye’nin bütün il ve
ilçelerinde gerçekleştirilmektedir.
Söz konusu aktiviteler yerel halk ve anne-babalar tarafından da destek ve ilgi görmektedir.
Örneğin, Konya ili , Özkulu ilçesinde yayınlanmakta olan bir yerel gazetede ilçe okullarının
Mavi Gök Yeşil Yaprak Projesi ile ilgili başarısı gururla yansıtılmıştır. Aşağıda özetlenen haber,
ilköğretim okullarına yönelik aktivitelerin toplumun diğer kesimlerinde de farkındalık
yaratma, ilgi uyandırma açısından etkilerini göstermekle birlikte, yerel etkinliklerin etkisini
de kanıtlamaktadır
Çerçeve 3. "Mavi Gök Yeşil Yaprak" İlk beş ilçemizden
Konya Özkulu Yerel Gazete - Cumartesi, 08 Ocak 2011..
“Mavi Gök Yeşil Yaprak” projesi kapsamına Konya genelinde okulların % 90’ı
başvuruda bulundu ortalama 850 okulun yarıştığı bu projede ilçemiz
okullarından Yusuf Küçükgöl İlköğretim okulu birinci olurken, Tavşançalı Atatürk
İlköğretim ikinci, Fatih İlköğretim üçüncü Atatürk İlköğretim dördüncü ve Kulu
Merkez İlköğretim beşinciliği aldı. İlçemiz okulları bu başarılarıyla bir çok özel
okulu dahi geride bıraktı. Okullarımızın bu başarısı dereceye dahi giremeyen bir
çok ilçeye örnek olacaktır (http://www.ozkulu.com/index).
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
“Çocukların Meyva Bahçeleri”
Cappy, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Ankara Üniversitesi Kalkınma Çalışmaları Uygulama ve
Araştırma Merkezi (AKÇAM) ortaklığıyla yürütülen Çocukların Meyve Bahçeleri Projesi;
Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Adana, Antalya ve Gaziantep’ten 10’ar olmak üzere toplam 70
ilköğretim okulunda meyve bahçeleri kurarak öğrencilerin meyve yetiştirme deneyimi
kazanmalarını sağlamayı ve 70 okulda Meyve Bahçesi Kulüpleri kurarak öğrencilerin ağaç
dikme, yetiştirme ve bakım deneyimi kazanmalarını, değişik meyve türlerinin büyüme
süreçlerini gözlemlemelerini ve bu doğrultuda çevre ile uyumlu bir yaşam tecrübesi
kazanmalarını sağlamaktadır.
Proje medya tarafında da ilgi ile izlenmektedir ;
(http://www.cocuklarinmeyvebahceleri.com)
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
MEB – ÇEVKO İşbirliği
“Gelecek için Geri Dönüşüm “
MEB- ÇEVKO Vakfı’nın ortaklaşa gerçekleştirmekte oldukları bu proje, ÇEVKO Vakfı’nın 2009- 2010 öğretim
yılı itibariyle, “Eğiticinin Eğitimi Programı” adı altında gerçekleştirmekte olduğu projelerden biridir.
“Gelecek için Geri Dönüşüm” projesi kapsamında, 2009 – 2010 eğitim-öğretim yılı içerisinde, Eğiticilerin
Eğitimi programı kapsamında başlatılan eğitim çalışmaları ile 15 ilde (Adapazarı, İzmir, Konya, İstanbul,
Antalya, Bodrum, Aydın, Manisa, Ankara, Tekirdağ, Yalova, Afyon, Mersin, Adana ve Gaziantep), 653
okuldan, 1.185 öğretmen ve 318.287 öğrenciye ulaşılmıştır.
2011 yılında da, başta eğitmenlerin eğitimi olmak üzere, tüm Türkiye’de geri dönüşüm bilinçlendirme
faaliyetleri devam etmektedir.
MEB – TEMA İşbirliği
“Erozyon ve Çevre Eğitimi”
MEB – TEMA İşbirliği çerçevesinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda görev yapan öğretmenlere 3 ila
5 gün süreli “Erozyon ve Çevre Eğitimi” Seminerleri düzenlenmektedir. Seminer programının 1 saati
Küresel İklim Değişikliği, Nedenleri ve Alınabilecek Önlemler konusunda öğretmenlerimizi
bilgilendirmeye ayrılmıştır.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Yeşil Kutu çevre eğitimi seti
Yeşil Kutu çevre eğitimi seti, Bölgesel Çevre Merkezi (REC Türkiye) tarafından
Çevresel Avrupa Komisyonu LIFE Üçüncü Ülkeler Programı’nın desteğiyle
Türkiye'ye kazandırılmış ve yürütülmektedir.
Yeşil Kutu çevre eğitimi setinin ikinci baskısını da içeren Yeşil Kutu Projesi
BOSCH Ev Aletleri’nin desteğiyle gerçekleştirilmektedir.
Yeşil Kutu, ilköğretim okulu öğretmenlerine ve öğrencilerine yönelik çok
amaçlı bir çevre eğitimi seti olmakla beraber eğitimin diğer kademelerinde
de rahatlıkla kullanılabilecek bir ders destek materyalidir.
2005 yılında başlayan proje, Yeşil Kutu Yaygınlaştırma Projesi başlığı altında
Türkiye’nin tüm illerinde eğiticileri eğitmeye, öğrencilere ve öğretmenlere
kaynak sağlamaya devam etmektedir.
Yeşil Kutu web sitesi öğrenciler ve öğretmenlerle görüş, materyali deneyim
paylaşımları sağlamaktadır (http://www.yesilkutu.net) .
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Proje /Aktivite
Proje Sahibi
Hedef Kitle
Proje çıktısı /Ulaşılan
hedef kitle
Temiz Enerji Kaynakları
TEMA
konulu Türkiye Genç TEMA
Üniversiteler Kongresi
Üniversite öğrencileri
300
Doğa ve Erozyon Kampı
TEMA
Üniversite öğrencileri,
öğretmenler, din görevlileri
665
Genç TEMA Lise Projesi
Genç TEMA
Lise öğrencileri
100,000
“Dünyanın Durumu 2009”
Kitap, sunum
Genç TEMA
Lise öğrencileri
500
Küresel İklim Değişikliği
Konferansları
Genç TEMA
Üniversite öğrencileri
5,000
Konferans , panel
seminerler
Genç TEMA
Kamuoyu
40,000
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Proje /Aktivite
Eko okullar
Proje Sahibi
TÜRÇEV
Hedef Kitle
İlköğretim okulları
öğrencileri
Proje çıktısı /Ulaşılan
hedef kitle
246,711
17,901
Öğretmenler
Okullarda Orman
TÜRÇEV
İlköğretim okulları
öğrencileri
33,690
1,849
Öğretmenler
Çevrenin Genç Sözcüleri
TÜRÇEV
İlköğretim okulları
öğrencileri
1,200
120
Öğretmenler
Yarının İzleri
Kipa,
Unilever, MEB
TOÇEV,
İlköğretim okulları
öğrencileri
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
23,683
Programın amacı, ilköğretim okullarında çevre bilinci, çevre yönetimi ve sürdürülebilir
kalkınma eğitimi vermektir. Programın konuları arasındaki temel çevre konularından
birisi de iklim değişikliğidir. Program katılımcısı okulların öğrencileri, hem çevresel
konularda bilgi edinirler, hem de ailelerini, yerel yönetimleri ve sivil toplum kuruluşlarını
çevresel konularda bilinçlendirmede etkin rol alırlar.
Program, okullarda ISO 14001/EMAS üzerine kurulmuş bir çevre yönetim sisteminin
uygulanmasını da sağlar. Dolayısıyla eko-okullar, sınıfta ders öğretmenin ötesine geçerek,
toplumun diğer bölümlerinde de çevre duyarlılığının sağlanmasında rol almış olurlar.
Türkiye’deki eko okul sayısı 450’dir (http://www.turcev.org.tr).
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Okullarda Orman Programı (Learning about Forest – LeAF)”
Okullarda Orman Programın amacı, okul çağındaki çocukların ve
öğretmenlerinin ormanlar hakkında bilgilerini ormanın içinde,
ormanlara geziler düzenleyerek arttırmak ve deneyimlerini
uluslararası düzeyde paylaşmalarını sağlamaktır.
Okullarda Orman Programı’nın 2011 yılı içeriği, yeniden
ağaçlandırmanın ormandaki CO2 döngüsü ve orman hayat döngüsü
üzerindeki etkisi olarak belirlenmiştir.
Programda yer alan okul sayısı 55’tir.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
“Çevrenin Genç Sözcüleri (ÇGS)”
 Lise çağındaki gençler için oluşturulan “Çevrenin Genç Sözcüleri”ağı,
Türkiye’de Uluslararası Çevre Eğitim Vakfı - Foundation for Environmental
Education, FEE (TURÇEV) tarafından yürütülmektedir.
 Türkiye’den 44 okulun katıldığı bu program çerçevesinde oluşturulan ağ,
çevre konusunda bilgi ve haber üreten bir basın ajansı gibi çalışmaktadır. Her
ÇGS Programının 7 temel konuda (tarım, şehirler, kıyı alanları, enerji, atık, su,
iklim değişikliği) yerel çevresel problemler üzerine habercilik anlayışıyla
araştırma yapmak gibi bir yerel boyutu vardır.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Çevreyi Koruma Bilincinin
Geliştirilmesi(Küresel Isınma) Projesi
Kipa, Univeler ,TOÇEV (Tüvana Okuma İstekli Çocuk Eğitim Vakfı) ve
MEB işbirliğinde gerçekleştirilen bu proje kapsamında çevre
bilincinin kazanılması için en uygun dönem olarak kabul edilen 1.2.
ve 3. sınıf öğrencilerinin çevreye duyarlı bireyler olarak
yetişmelerini sağlamak amacıyla, küresel ısınma konulu eğitimler
verilmekte tiyatro ve belgesel film gösterileri ile eğlenerek
öğrenmeleri amaçlanmaktadır (http://www.yarininizleri.org.tr).
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
3.3.2. Kamuoyu Bilinçlendirme, Farkındalık Yaratma, Kamuoyu Katılımı ve Kamuoyunun
Bilgiye Erişimi
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Topluma Dayalı Uyum Yaklaşımı
Türkiye’de İklim Değişikliği alanında Eğitim, Öğretim, Toplum Bilinçlendirme çalışmalarında
alınan yolun en önemli göstergelerinden bir tanesi ulaşılan kişi sayısı, farkındalık çalışmalarının
gerçekleştirildiği okul sayısı, gerçekleştirilen proje sayısı gibi somut veriler olmakla birlikte,
gerçekleştirilen projelerin derinleşen içerikleri bir başka önemli ipucu oluşturmaktadır.
Derinleşen içeriklere en iyi örneklerden bir tanesi ise, Türkiye’de iklim değişikliği gerçekliğinin
kabul edilmesi yönünde öneml bir adımın atıldığını gösteren Seyhan Havzası’nda yöre halkının
ve kurumların iklim değişikliğinin etkileri ile başa çıkma ve yörelerine dair uyum stratejilerinin
geliştirilmesi doğrultusunda becerilerinin güçlendiirlmesini hedefleyen (MDG-F 1680) projedir.
Proje içeriği ve çıktıları Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nce (IPCC) küresel ısınmaya karşı
en hassas ve savunmasız bölgelerden biri olarak tespit edilen Seyhan Havzasi’nın yöre halkının
ve kurumlarının da tehditin gerçekliğini kabul ettiği yönündedir.
Bu çıktı, Türkiye’deki iklim değişikliğine uyum çalışmaları açısından önemli bir dönüm noktasıdır.
Çünkü, toplumun farklı kesimlerinin uyum çalışmalarına katılımcı olması uyum çalışmalarının
gerçekleştirilebilmesi ve başarılması için temel şarttır (UNFCCC, 2003) .
Söz konusu projenin “Topluma Dayalı Uyum Yaklaşım”ı projenin vurgulanması gereken en
önemli özelliğidir. Uyum çalışmalarının başarısı, toplumun tehditin gerçekliğini kabul etmesi ile
başlar; eğitim ve farkındalık yaratma, tehditin algılanması ve uyum çalışmalarına katılım ise
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi izleyen aşamalardır.
Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Tablo 2. Yeni Delhi Çalışma Raporu (COP8) Uygulamaları: Öğretim, kamuoyu bilinçlendirme
Proje Adı
MDG-F 1680 Projeleri
Kayseri İlinde İklim Değişikliği
Nedeni ile Tarımsal Üretimde
Karşılaşılacak Risklere Karşı Bölge
Çiftçisinin Eğitim Yoluyla
Bilinçlendirilmesi
İklim İzcileri
Adana İli Yüreğir İlçesi Halkının
İklim Değişikline Uyum
Kapasitesinin Oluşturulması
Proje Yürütücüsü
Hedef Kitle
Ulaşılan
hedef kitle
Kayseri İl Tarım Müdürlüğü
Çiftçiler
4,458
Ekolojik Tarım
Organizasyonuderneği –
Adana Şubesi
Yüreğir Belediyesi
İlköğretim öğrencileri
3,428
Çiftçiler
400 çiftçi
Öğrenciler
25,000
öğrenci
Yüreğir halkı
Haydi Kızlar Fotograf Çekelim
Genç Doğa Derneği
Kız öğrenciler, Aileleri,
gelecekteki çocukları
Takvim dağıtımı, Sergi;
1,500 kişi
25 kız
öğrenci; 327
kişi
1000 kişi;
1,500 kişi
MDG-F: Türkiye‟nin İklim Değişikliğine Uyum Kapasitesinin
Geliştirilmesi Projesi
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Toplumsal Cinsiyet ve İklim Değişikliği
Marakeş’te toplanan COP7 dökümanlarında taraflar, kadınların katılımının artırılmasına
ilişkin önlemler almaya çağrılmıştır.
Ulusal Uyum Eylem Programları (NAPA) için hazırlanan rehberde iklim değişikliğinin kadınlar
ve erkekler üzerindeki farklılaşan etkileri ve kadınların uyum önlemlerindeki yaşamsal rolü
vurgulanmıştır.
Rehber cinsiyet eşitliğini NAPA hazırlama sürecinin yönlendirici ilkelerinden biri olarak kabul
etmiş ve hazırlık sürecine kadınların katılımının gereğine işaret etmiştir (UNFCCC, 2002).
“Haydi kızlar fotoğraf çekelim projesi ” küresel iklim değişikliği sorunu kaynakları ve sonuçları
açısından olduğu kadar,
 uygulanan azaltım ve uyum önlemleri ve bunların etkilerinin toplumsal cinsiyetle ilişkili
olması gerçeğini vurgulaması,
 toplumsal cinsiyet rolleri dolayısıyla kadınlar ve erkekler arasında iklim değişikliğine katkı ve
sonuçlarından etkilenme bakımından belirgin farklar bulunması gerçeğine dayanmaktadır.
(http://iklim.cob.gov.tr/iklim).
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
“Haydi Kızlar Fotoğraf Çekelim “
Genç Doğa Derneği tarafından Niğde’nin Çamardı İlçesi’nde gerçekleştirilen proje ile
ilköğretim öğrencisi 25 kız çocuğuna ulaşmıştır.
Projeye katılan kız çocuklarının özellikleri, yöredeki köylerde yaşamaları, gelir seviyesi düşük
ailelerin başarılı çocukları olmalarıdır.
Bu eğitim sayesinde ailelerinin benimsemiş olduğu hayat tarzıyla yaşayan bu kız
çocuklarının, Seyhan Havzası'na bir vizörün penceresinden farklı bir konumda bakmaları
sağlanmıştır.
Yapılan gezilerle kız çocuklarından gördükleri durumları fotoğraflamışlar ve bunlarla ilgili
duygu ve düşüncelerini yazarak, havza ile ilgili oluşan hassasiyetlerini ifade etmişlerdir. Bu
çalışmalar fotoğraf albümü ve sergi aracılığıyla kamuoyu ile paylaşılmıştır
(http://www.iklimmdgf-tr.org/proje) .
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Tablo 3. Yeni Delhi Çalışma Raporu (COP8) Uygulamaları: Öğretim, kamuoyu
bilinçlendirme
Proje /Aktivite
Proje Sahibi
Hedef Kitle
Proje çıktısı/Ulaşılan
hedef kitle
Elele ENVER
Enerji ve Tabii
Kaynaklar BakanlığıElektrik İşleri Etüd
İdaresi Genel
Müdürlüğü (EİE)
İlköğretim okulları
öğrencileri, aileler
53 il, 4,800,000
öğrenci
Doğa Eğitimi ve
Bilim Okulları
TUBITAK
130 adet proje
Süreli Yayınlar
TUBITAK
Akademisyenler,
Üniversite öğrencileri,
Çocuklar, gençler
Akademisyenler
Çocuklar, gençler
101,729/ay (Dergi
tirajlarıdır)
Organize Sanayi
Bölgeleri (OSB), Sanayi
ve Ticaret Odaları, Halk
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
31,350 /ay
El Ele ENVER
(EİE) 1995 tarihli Sanayide Enerji Verimliliği Yönetmeliği uyarınca, enerji
verimliliğinin arttırılması ve yenilenebilir enerji kaynaklarının etkin kullanımının
sağlanması amacıyla kamuoyunda farkındalık yaratmak üzere eğitim
faaliyetlerini sürdürmektedir. EİEİ’nin sürdürdüğü bu faaliyetler iklim değişikliği
azaltım ve uyum konularını içermektedir.
2007 yılında yürürlüğe giren 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ,enerjinin
günlük hayatta etkin kullanımı, iklim değişikliği ve çevre koruma açısından
enerji verimliliğinin önemi konularında eğitim modüllerinin hazırlanmasını
öngörmektedir. Bu çerçevede EIE Eğitim Dairesi Başkanlığı eğitim programları
ve projeler yürütmektedir.
 2008 – 2009 yıllarında kaçak-kayıp oranlarının en yüksek olduğu illerde (53 il) ilköğretim okulu
öğrencilerine 4 milyon 800 bin adet tasarruflu lamba, eskileri geri alınmak suretiyle dağıtıldı.
 Organize Sanay Bölgeleri, Sanayi ve Ticaret Odaları‟na ENVER bilinçlendirme setleri dağıtıldı.
 Toplu taşıma araçları, durakları ve reklam panolarına afişler asıldı.
 Ocak‟2009 tarihinde I. Ulusal Enerji Verimliliği Forumu gerçekleştirildi.
 Ocak‟2011 tarihinde II. Ulusal Enerji Verimliliği Forumu gerçekleştirildi.
„ Perakende Sektöründe ENVER Hareketi' projesi kapsamında alışveriş merkezlerini ziyaret eden
müşterileri enerji tasarrufuna özendirecek kampanya ve promosyon yapıldı.
 Sanayi Enerji Yöneticileri, Bina Enerji Yöneticileri Eğitim programları düzenlendi, eğitimler sürmektedir.
 Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) Şirketleri Laboratuvar Kullanım Destek Programı uygulanmaya devam
etmektedir.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Proje /Aktivite
Proje Sahibi
Hedef Kitle
Alternatif Enerjili
Araba Yarışları :
Formula - G /
Hidromobil
KÜRESEL ISINMA
Çocuk Balesi
“Hayata Artı”
TUBITAK
Üniversite öğrencileri
Devlet Opera ve
Balesi (DOB)
Coca Cola
Çocuklar ve gençler
“Yedi Renkli Göle
Yedi Renkli Hayat”
WWF Türkiye –
Siemens
Su kullanıcılar, Su
yöneticileri
“81 İlde 81 Orman”
ÇOB, TEMA, İş
Bankası
Kamuoyu
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Proje çıktısı /Ulaşılan
hedef kitle
16 (2005); 32 ( 2006);
42 (2007); 25 (2008) katılımcı üniversite
sayılarıdır17,000
TUBITAK Alternatif Enerjil Araba Yarışları : Formula - G / Hidromobil
TÜBİTAK, alternatif enerji kaynakları konusunda
kamuoyunda farkındalığı yükseltmek, alternatif enerji
teknolojilerinin yaygın kullanımı için gerekli beyin gücü ve
bilgi birikiminin oluşmasını sağlamak üniversite
öğrencilerini teorik bilgilerini takım çalışmasıyla başta
güneş ve hidrojen olmak üzere, temiz ve yenilenebilir
enerji kaynaklarıyla çalışacak ürünler ortaya koymaya
özendirmek üzere TÜBİTAK Formula-G Güneş Arabaları
Yarışı ve TÜBİTAK Hidromobil Hidrojen Arabaları Yarışı
düzenlemektedir.
TUBITAK Alternatif Enerjil Araba Yarışları :
Formula - G / Hidromobil
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
“Küresel Isınma”
Çocuk Balesi
Devlet Opera Balesi (DOB) Çocuk Balesi Bölümü
2010 yılında “Küresel Isınma” adlı çocuk balesini
sergilemeye başlamıştır.
Eserin yaratıcısı DOB Çocuk Balesi Bölümü
Başkanı Sayin Ömür Uyanık’ıtır.
25 genç balerinin görev aldığı bale gösterisi 2009 2010 ve 2010 – 2011 dönemlerinde 33 temsil
vererek, yoğunlukla Ankara’da olmak üzere, Hatay
ve Eskişehir de de temsiller vererek, yaklaşık
17000 çocuğa ve anne-babalarına küresel ısınmayı
dansla birleştirerek anlatmıştır.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Proje /Aktivite
Proje Sahibi
Hedef Kitle
Proje çıktısı /Ulaşılan
hedef kitle
Türkiye’de İklim
Değişikliği
Politikalarının
TanıtılmasıLIFE05/TCY/TR164
REC Türkiye
Kamu kurumları, Özel
sector, STK’lar
564 uzman; 208 STK
temsilcisi
Çevre alanında
Kapasite Geliştirme
Projesi- IPA 2007
REC Türkiye, ÇOB
Kamu kurumları, Özel
sector, STK, Medya
600
“İklim Dostu Kentler
Kampanyası”
REC Türkiye, Fransız
Katılımcı Belediyeler
Kalkınma Ajansı (AFD)
İklim Değişikliği
Alanında Türkiye’de
Kentlerin Durumu
Konferansları
REC Türkiye, Fransız
Yerel yönetimler,
Kalkınma Ajansı (AFD) belediyeler
“Yarın Hava Nasıl
Olacak?”
REC Türkiye, AYGAZ
Lise öğrencileri, yerel halk
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
14 Belediye
11 il, 4000 öğrenci
İKLİM DOSTU KENTLER
KAMPANYASI
REC Türkiye, 2008-2009 yıllarında,
Sürdürülebilir Kentler Birliği (ICLEI) ile
birliktet ve Hollanda Planlama ve
Çevre Bakanlığı (VROM)
finansmanında İklim Dostu Kentler
Kampanyası nı gerçekleştirdi.
Projenin amacı, Türkiye’de hem iklim
dostu hem de yaşanabilir kentlerin
yaygınlaşması idi.
Proje kapsamında,
 21 Haziran 2009'da katılımcı 14
belediye İstanbul'da 5.Uluslararası
Geri Dönüşüm, Çevre Teknolojileri ve
Atık Yönetimi Fuarı'nda "niyet belgesi"
imzaladılar.
 Projeye katılan 14 belediyenin
toplam nüfusu Türkiye nufüsünun
%10'na dkarşılık gelmekteydi.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Alanya
Beyoğlu
Bodrum
Çankaya
Halkapınar
Kadıköy
Karadeniz Ereğli
Keçiören
Muğla
Nevşehir
Nilüfer
Sivas
Şişli
Yalova
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
“Yarın Hava Nasıl Olacak”
“İklim değişikliğine karşı bir adım” sloganı ile
başlatılan “Yarın Hava Nasıl Olacak “ başlıklı
projenin yürütücüsü REC, destekleyicisi ise
AYGAZ’dır.
Proje, “Gökyüzü TIR” ı ile toplumun her kesimine
İklim değişikliği eğitimleri veren farkındalık
yaratma yı amaçlamaktadır.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Proje /Aktivite
Proje Sahibi
Hedef Kitle
Proje çıktısı /Ulaşılan
hedef kitle
İklm Platformu
REC Türkiye, TUSİAD
Özel Sektör Yöneticileri
AKBANK yok olmadan
REC Türkiye, AKBANK
Karar vericiler,üst düzey
yöneticiler,halk
10,000 kişi
SıfırKarbonKenti
Kampanyasının
Türkiye’de Tanıtılması
REC Türkiye
Kamu ve STK
8,500 kişi
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
İklim Platformu (REC – Türkiye, TÜSİAD)
Türk İş Dünyasında İklim Değişikliği İnsiyatifinin
Geliştirilmesi Projesi, özel sektörde iklim değişikliği
konusunda daha iyi bir bilgi altyapısı sağlamaya ve ulusal
ve uluslarası düzeyde işbirliklerinin oluşturulmasına
odaklanmaktadır. İklim değişikliği konusunda yeni
politikaların oluşturulması amacıyla olumlu ve ileriye
dönük desteklerini rahatlıkla ifade edebilen sürdürülebilir
bir iş dünyası grubu kurmayı hedeflemektedir. Proje,
Strategic Program Fund of the UK Foreign and
Commonwealth Office (FCO) tarafından finanse
edilmektedir (http://www.iklimplatformu.org/tr).
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Proje /Aktivite
“Türkiye’nin Yarınları
için İklime Uyum
Seferberliği”
Proje Sahibi
Hedef Kitle
Proje çıktısı /Ulaşılan
hedef kitle
ETİ Burçak, WWFTürkiye
Çiftçiler, İlçe tarım
müdürlükleri,
Kaymakamlıklar
Konya İli merkezi ve
Beyşehir, Çumra, Ereğli,
Karapınar, Altınekin
ilçeleri
İklim değişikliği konulu WWF-Türkiye
yuvarlak masa
toplantıları
“Yine Yeni Yeniden
WWF-Türkiye
Yenilenebilir Enerji”
Karbon Ayakizi
Hesaplama Projesi
“Dünya Saati”
WWF-Türkiye,
Vodafone-Türkiye
WWF-Türkiye
Çiftçi örgütleri
Kamu kurumları, STK’lar
Merkezi ve yerel yönetim
Antalya, Gaziantep,
Konya, Aydın, Bursa
Kitap, Kamuoyu
Özel Sektör
Kamuoyu
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Kırklareli, İstanbul ,
Eskişehir (2011 yılında
en çok katılım sağlanan
şehirler)
“Türkiye’nin Yarınları için İklime Uyum Seferberliği”
ETİ Burçak ve WWF-Türkiye işbirliğiyle 2009 gerçekleştirilen Türkiye’nin Yarınları Projesi’nin
sonuçlarından hareketle, Konya Havzasından iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini en aza
indirmek amacıyla, “Türkiye’nin Yarınları için İklime Uyum Seferberliği Projesi” hayata
geçirdi.
Proje için hazırlanan seferberlik TIR’ı ile 11 Mayıs2010’da yola çıkan ETİ Burçak ve WWFTürkiye, Konya Havzası’nda tarımsal üretimde değişim ve dönüşüm başlatmak üzere yaklaşık
3.000 çiftçi ve tarım sektörü temsilcisine eğitim verdi.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Yeşil Bursa Mümkün
İklim değişikliği konulu yuvarlak masa toplantıları
2009 yılından başlayarak WWF
Türkiye’nin organizasyonunda Antalya,
Gaziantep, Konya, Aydın, Bursa ‘da
yapılan İklim değişikiği Yuvarlak Masa
Toplantılarına kamu kurum ve
kuruluşları, merkezi ve yerel yönetim ve
sivil toplum temsilcileri katıldı.
Gaziantep’ten Kopenhag’a Mesaj: “Dünya liderleri iklim
konusunda çekimserliği bırakıp, güçlü adımlar atmalı”
08/12/2009
10/12/2009
Bursa’nın Yeniden “Yeşil” Olması İklimle Dost Olmasına
Bağlı
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Proje /Aktivite
İklim Meydanı
Türkiye - Uluslararası
İkim Değişikliği
Çalıştayı
“İklim Treni”
Proje Sahibi
Hedef Kitle
British Council, MDG- Eğiticiler, liderler
F 1680
(katlanan etkisi olan
British Council
kişiler)
British Council
Sergi, seminer izleyicileri
; Online katılımcılar
Proje çıktısı /Ulaşılan
hedef kitle
8,273
15
Ulusal karar vericiler
“İklim Değişikliğini
Yakala” Fotoğraf
Yarışması
“Karbonmetre”
British Council
Kamuoyu
38,334
TEMA
Kamuoyu
4,000/ay
“Geleceğimiz
Erimesin”
Doğa Erozyon Eğitim
Kampları
TEMA, TURMEPA
Kamuoyu
34,150
TEMA
665
Eko-Siyaset
TEMA
Üniversite öğrencileri,
öğretmenler, din
görevlileri
Kamuoyu
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
British Council ‘İklim Değişikliği’ başlığı
altında dünya genelinde bir dizi proje
yürütmektedir. Avrupa’da 27 ülkede eş
zamanlı olarak yürütülen Challenge
Europe projesi, farklı eğitim ve meslek
alanlarından gelen gençlerden (İklim
Savunucuları) oluşan bir ağ kurarak iklim
değişikliği konusuyla ilgili farkındalık
yaratmayı amaçlamaktadır.
Challenge Europe projesinin 2009 yılında
başlayan Türkiye ayağında programa dahil
olan 15 İklim Savunucusu, Türkiye’deki
iklim değişikliği görüntülerini derlemek
amacıyla bir fotoğraf yarışması fikri
geliştirdiler ve,
fotoğrafların Türkiye’de iklim
değişikliğinin etkilerini gözler önüne
sermesi ve iklim değişikliği denilince akla
ilk gelen imgeleri oluşturması
hedeflendiler.
“İklim Değişikliğini Yakala” Fotoğraf Yarışması
Salih Ağır (İklim değişikliğini Yakala Fotoğraf Yarışması Serbest Kategori
1., British Council)
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
“Geleceğimiz Erimesin”
Küresel Isınma ve İklim Değişikliği’nin nedenleri, sonuçları ve alınabilecek önlemler
konusunda halkı bilinçlendirmek amacıyla TEMA ve TURMEPA bir araya gelerek
“Geleceğimiz Erimesin” sloganıyla Türkiye çapında bir kampanya yürütmüştür. Mobil
eğitim aracı ile Eylül 2009 – Nisan 2010 tarihleri arasında toplam 9 şehirde eğitim
verilmiştir.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Proje /Aktivite
Proje Sahibi
Hedef Kitle
Akkuyu’da güneşli
Greenpeace;
günler – güneş enerjisi
santralı açılımı Türkiye Enerji
Greenpeace
(D)evrimi – Rapor
Yerel halk
İklim Değişikliğinin
Akdeniz üzerine
Etkileri – Rapor –
Greenpeace Int.
Kamuoyu
Greenpeace
Belediyeler
Kömürün Gerçek
Maliyeti
Güneş için Belediye
Başkanları Bildirisi
Kamuoyu
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Proje çıktısı /Ulaşılan
hedef kitle
İklim Değişikliği ve su –
Enerji – Gıda – Eşya
İlişkisi”
Bursa Rotary Kulübü –
GEF SGP, Nilüfer Kent
Konseyi
İlköğretim Öğrencileri
1,200
STK temsilcileri
55
Ozi Projesi (Enerji
Verimliliği ve Yalıtımın
Önemi)
Organik Ulaşım Projesi
İZOCAM
İlköğretim Öğrencileri
34 ilköğretim okulu, 9500
öğrenci
Yalova Belediyesi
Kamuoyu
41 km bisiklet yolu, 4000
bisiklet kapasiteli bisiklet
parkı, 1000 adet bisiklet
Bilinçlendirme ve
eğitim çalışmaları
Trabzon Belediyesi
Kamuoyu
Nilüfer Belediyesi
Kamuoyu
Torbanı Değiştir,
Geleceğini Değiştir
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
İklim Dostu Kentler
Kampanyası KAdıköy
Belediyesi Sera Gazı
Salınımlarının Hesaplanması
Kadıköy Belediyesi, REC
Belediye çalışanları
Plastik torbaya “hayır”
kampanyası
Kadıköy Belediyesi
Gönüllü evleri bilgilendirme
çalışmaları
510 kişi, 5200 adet broşür
Ambalaj Atıkları Geri
Kazanım Projesi
Bilgilendirme Çalışması
Kadıköy Belediyesi - ÇEVKO
Kamuoyu
8.320.940 kg ambalaj atığı
toplanmış, 7.423.459 kg
ambalaj atığın geri dönüşümü
sağlanmıştır.
Atık Yönetimi ve Çevre
Eğitimi (AYÇEP)
Kadıköy Belediyesi
İlköğretim okulları
47 ilköğretim okulu, 7272
öğrenci, 279 öğretmen, 15250
broşür
Atıkların Kaynağında
Ayrışması, sıfır Atık Projesi
Kadıköy Belediyesi
Toplu yaşam alanlarında
yaşayanlar
20,534 hane, 82,136 kişi
Dünya Çevre Günü
Etkinlileri
Kadıköy Belediyesi
Öğrenciler, gönüllüler, toplu
yaşam alanlarında yaşayanlar
400 öğrenci
İklim Değişikliği ve Enerji
Verimliliği Bilinçlendirme
Toplantıları
Kadıköy Belediyesi
Bina yöneticileri
38 kişi
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
Ambalaj Atıkları Geri
Kazanım Projesi
Çankaya Belediyesi, ÇEVKO, Kamuoyu
SİMAT Ltd.
116 mahalle, 540, 000 kişi
İklim Dostu Çankaya paneli
Çankaya Belediyesi, ODTÜ
Mezunlar Derneği
1000 adet bez torba dağıtımı
İklim Değişikliği Yaşam
Sorunu
Çankaya Belediyesi, ÇEVKO, Kamuoyu
SIMAT Ltd.
20,000 adet kılavuz kitapçık
Bir Milyon Çankaya’lıya Bir
Milyon Fidan Kampanyası
Çankaya Belediyesi
15,000 fidan
Kamuoyu
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
GAP Bölgesi'nde
Yenilenebilir Enerji
Kaynaklarının Kullanımı ve
Enerji Verimliliği Projesi
GAP Bölge Kalkınma
İdaresi, UNDP
GAP Bölgesi’nde Sele
Maruz Kalan Alanlarda
Sel Riskinin Azaltılması
Projesi
GAP Bölge Kalkınma
İdaresi
Bismil (Diyarbakır) halkı
Ekoverimlilik (Temiz
Üretim) Programı
TTGV, UNIDO
Seyhan Havzası, tekstil, deri,
gıda, kimyasal madde, metal
işleme, makine sektörleri
Yayın, iklim değişikliğine
uyumi yenilenebilir enerji
TTGV
Teknoloji üretici ve kullanıcıları
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
500 kişi
Medya
Televizyon
Programları
Türkiye Radyo
Kamuoyu
Televizyon Kurumu
Çocuklar
(TRT)
50 adet belgesel, 60
adet kültür programı
500 adet çocuk
programı (2010 yılı
için geçerli verilerdir)
 MEDYA TAKİP MERKEZİ, 2007 yılında ulusal ve yerel olmak üzere 1600 adet
gazete, dergi, TV kanalı ve internet haber sitesinde yayımlanan “küresel ısınma”
haberlerini tek tek inceleyerek rapor haline getirmiştir.
 Rapora göre konu, ocak ayında (2007) aynı mecralarda 1.739 kez haber
olurken, şubat ayında ise bir önceki aya oranla yaklaşık üç kat artış göstermiştir.
 Aynı araştırma verilerine göre, 2007 yılı Şubat ayında, küresel ısınma ile ilgili
yazılı, görsel ve elektronik basında toplam 4 bin 702 habere yer verilmiştir.
 Konuya ilişkin haberlerin, 2 bin 234 adedi gazete ve dergiler aracılığıyla
okurlarına ulaşırken, 1600‟ü haber sitelerinde, 868 adedi ise TV kanallarında yer
almıştır.
 285 köşe yazarı, 393 kez küresel ısınma hakkında yazmıştır.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
4. ULUSLARARASI ORTAKLIKLAR
 Türkiye, ÇOB dış İlişkiler Dairesi tarafından hazırlanan protokollarla, diğer ülkelerle çevre,
ormancılık, meteoroloji , su ve iklim değişikliği alanlarında toplam 49 adet ikili ve çok taraflı
anlaşma kapsamında çalışmalar yürütmektedir,
 20 adet anlaşma ise taslak halindedir.
 Çevre ve Orman Bakanlığı; sürdürülen ikili işbirliği çalışmalarında hem bilgi ve deneyim talep
eden tarafta yer almaktadır hem de gelişmişlik düzeyi kendisinden daha düşük olan ülkelere
yardımcı olmaktadır.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
5. SONUÇLAR VE ALINAN DERSLER
 Türkiye’nin iklim değişikliği eğitim, öğretim, bilinçlendirme konusunda aldığı yol ile ilgili
olumlu özellikler, proje ve aktivitelerin çeşitliliği, hedef kitlelerinin çeşitliliği, Kamu kurumları –
STK işbirliği, Kamu Kurumları arasındaki işbirliği ve uluslararası işbirlikleridir.
 Ancak, ülkenin tümüne yaygınlaştığı gözlenen eğitim, öğretim, bilinçlendirme proje ve
aktivitelerinin önceden belirlenmiş bir strateji /planlama doğrultusunda yapılmamaktadır.
 Eğitim içeriklerinin nitelik ve nicelikleri konusunda standartlaşma/kriter yoktur ve geri
dönütleri ile ilgili ölçüm ve değerlendirme yapılmamaktadır.
 En önemli konu ise, proje ve aktivitelerle ilgili, amaç, içerik,hedef kitle, ulaşılan kitle, başarı
durumu, vb. verilerinin toplandığı, değerlendirildiği ve gelecek planlamalara temel teşkil etmek
üzere saklandığı bir birim olmamasıdır.
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi - Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme
İbrahim Aysil (Serbest Kategori 3.)
İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildirimi - Eğitim, Öğretim, Kamuoyu Bilinçlendirme

Benzer belgeler