docRöportajın devamı için tıklayınız
download 
Şikayet Transkript
Röportajın devamı için tıklayınız
ÖZEL RÖPORTAJ / RECEP KONUK Ek vitrin ÖZEL TARIM VE SANAY‹DE RÖPORTAJ KONYA fiEKER DEVR‹M‹ Konya fieker, son 8 y›lda 1.2 milyar dolarl›k yat›r›mla 28 fabrika kurdu. Oluflturdu¤u kooperatif modeli ile onbinlerce üreticiyi çat›s› alt›nda toplad›. Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kurulufllar› aras›nda ön s›ralarda yer ald›. G›da sanayi, tar›m ve hayvanc›l›kta gelifltirdi¤i model dünyaya örnek oldu. DEVR‹M‹N M‹MARI PANKOB‹RL‹K Yönetim Kurulu Baflkan› Recep Konuk ö¤retmen kökenli bir sanayici. Recep Konuk; “Kooperetif Modeli” ile Türk sanayi, tar›m ve hayvanc›l›k sektörlerinde adeta bir devrime öncülük yapt›. 24 EKOV‹TR‹N EK‹M 2012 nadolu Birlik Holding, Anadolu bozkırında adeta bir gülizar görünümünde… Anadolu Birlik Holding, Konya Şeker ve Pankobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Recep Konuk çalışmayı en büyük ibadet olarak gören başarılı bir yönetici. ‘Konya’nın yarısı bizimle or- A ganik bağını sürdürüyor diyen başkan Konuk, Konya, Çumra ve çevresinde kurduğu tesislerle Konya’ya ve Anadolu insanına can suyu oluyor. Konuk, Anadolu insanının üretmeye çok hevesli olduğunu, üretim açısından bir sıkıntısı olmadığını belirterek; ‘üreticiden yeter ki istemesini bilelim’ diyor. Çalışkan başkan Ko- nuk, Türkiye’nin 2023 hedefleri olduğunu belirterek Anadolu Birlik Holding olarak bu hedeflere ulaşmada katma değer oluşturarak katkı verme amacında olduklarının altını çiziyor. Konya Şeker ve Pankobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Recep Konuk Holding merkezinde sorularımızı cevaplandırdı. EKOV‹TR‹N EK‹M 2012 25 ÖZEL RÖPORTAJ / RECEP KONUK ÇUMRA’DA DEV TES‹SLER “KONYA DÜNYANIN GIDA BAfiKENT‹ OLACAK” KONYA fiEKER’‹N BAfiARI ÖYKÜSÜNÜ ANLATTI Ekovitrin Medya Grubu Baflkan› Kamuran Abac›o¤lu ve Yönetim Kurulu Üyesi Bilal Koçak, Konya fieker modeliyle bir sanayi devrimi gerçeklefltiren Konya fieker Yönetim Kurulu Baflkan› Recep Konuk ile görüfltü. Konya’da gerçeklefltirilen bu özel görüflmede Recep Konuk, Konya fieker’in baflar› öyküsünü Ekovitrin’e anlatt›. 26 EKOV‹TR‹N EK‹M 2012 Çumra Şeker’in 8 yıl önce açılışına gelmiştik. Sayın Başbakanımız açmıştı Çumra Şekeri… Türkiye’nin en büyük şeker fabrikası tek çatı altında birleşmişti. O günden bugüne çok ciddi bir gelişme kaydettiniz. Ne gibi yatırımlar, ne gibi yenilikler yaptınız, Türkiye ve Konya ekonomisine hangi katma değerleri sağladınız? Konya’nın devrimi denilecek işleri yaparken hangi yöntemleri kullandınız? Geçmişten alarak gelişmeleri bir sizden dinleyebilir miyiz? Türkiye, son dönemlerde hızlı, istikrarlı ve çok önemli bir büyüme içerisinde. Memleketimizin kendine münhasır imkanları var. Önümüzdeki yıllar olarak baktığımda çok daha umutlu olduğumu söyleyebilirim. Önümüzdeki dönemlerde gıda ve enerjinin çok daha öne çıkacağını öngörüyorum. Konya; en az tarihi, kültürel birikimi kadar hem enerjide hem gıdanın alt yapısındaki doğal ve tabi yapısıyla öne çıkabilecek bir şehir. Zaten ülke olarak dünyadaki gıdayla ilgili gelişmelerin Konya fieker’in tarihindeki en büyük yat›r›m› olan Çumra fieker Entegre Tesisleri 25 Eylül 2004’te faaliyete bafllad›. Tesisler için 340 milyon dolarl›k yat›r›m yap›ld›. Anadolu Birlik Holding, Konya fieker ve Pankobirlik Yönetim Kurulu Baflkan› Recep Konuk, global ve milli de¤erleri ayn› potada erittiklerini belirterek Konya’y› dünyan›n g›da baflkenti yapma yolunda emin ve sa¤lam ad›mlarla ilerlediklerini ifade ediyor. tam merkezindeyiz. Dünyada 12 bin endemik türün, 3 bin 900’ü Türkiye’de var. Bu rakamın koskoca Kıta Avrupası’nda 2 bin 400 olduğunu dikkate alırsak buradan çıkacak sonuç tam olarak şudur: Biz ekvator kuşağı dışında ne üretilecekse hepsini üretebilecek potansiyele sahibiz. Çıkış noktamız budur… Konya, ülkemizin çok önemli bir parçası. Konya, 1100 rakımlık seviyesi 2 milyon hektarlık alanı ile dünyanın gıptayla izlediği, tarımsal üretim için eşsiz iklimi, coğrafi yapısı ve tabi zenginlikleriyle öne çıkmış bir şehir… Şehrimizin bu avantajlarını göz önünde bulundurarak Konya’nın bu yapısını tetikleyecek, onu dinamize edecek, harekete geçirecek bir çalışmanın heyecanı ile işe başladık. Bugün geldiğimiz noktada bütün bu saydığım dinamikler var. Çalışmalarımızı bu dinamikler çerçevesinde gerçekleştirdik. Biz çalışmalarımızı ilerletirken bir yandan modern dünyanın gerekliliklerini yerine getirdik, bir yandan da kendi öz ve milli değerlerimize tutunduk. Hz. Mevlana’nın öğretilerini başucumuza koyduk. Dolayısıyla bizim iddiamız yarınlara dönüktür. Bizim iddiamız ürettiğimiz değerlerin dünya ticaret örgütüne olan taahhütlerimiz gereği yarın gümrük duvarlarının olmadığı, sınır fiyat farklılıklarının gümrük tarifeleriyle karşılanmadığı bir aralıkta biz üretime devam edeceğiz. Biz yapılanmamızı fiyat ve kalite endeksli yürütüyoruz. Çumra Şeker Fabrikası yatırımını tamamladıktan sonra 8 yıl içinde 28 tane daha yeni fabrika inşa edildi. Ve çalışmalarımızı artık bambaşka boyutlarda ilerletiyoruz. “GIDAYA DA‹R HER fiEY KONYA’DA VAR!” Sekiz yıl öncesi ile kıyasladığımızda müthiş bir gelişme olduğunu görüyoruz. Konuyu değerlendirir misiniz? Konya Ovası eskiden sadece ‘hububat ambarı’ olarak bilinirdi. Ama bugün artık Konya, sadece EKOV‹TR‹N EK‹M 2012 27 ÖZEL RÖPORTAJ / RECEP KONUK UZAY ÜSSÜ G‹B‹ Modern teknoloji ile donat›lan Çumra fieker Entegre Tesisleri’nin kontrol merkezi adeta bir uzay üssünü and›r›yor. BAfiBAKAN’DAN DUALI AÇILIfi Çumra fieker Entegre Tesisleri’nin aç›l›fl› 2004 y›l›nda Baflbakan Recep Tayyip Erdo¤an’›n kat›l›m›yla gerçeklefltirmiflti. Aç›l›flta Recep Konuk ve Baflbakan Erdo¤an, tesislerin hay›rl› olmas› için dua ettiler. hububatın değil ayrıca nişasta ve nişastalı ürünlerin de katma değerli hale getirilerek üretilmesini de sağlayan bir merkez konumunda… Türkiye, dışarıdan yağ ithal ederken bugün Konya; yağ üretiminin de ambarı oldu. Yine Konya, şeker sektöründe de lokomotif konumunda ve Konya, şekerin de ambarı olmuş durumda… Kısaca “Hedefimiz küresel oyuncu olmak” “Pazar ve rekabet flartlar›n› da içine alacak flekilde üretimin yap›ld›¤› bir büyük kurulufltan, bir dünya devi, küresel bir oyuncu olma yolunda h›zla ilerliyoruz.” Çok önemli bir vizyona şahit oluyoruz. Vizyonunuz hakkında sizden bilgi alabilir miyiz? Vizyonumuzu belirlerken nerede ve hangi konumda olduğumuzu çok iyi saptadık. Gelişmelerin olmaması için hiçbir sebep görmüyorum. Artık yetişmiş elemanlarımızla, doğal tabi alt yapımızla, beşeri sermayeye erişimimizle farklı bir noktadayız. İnsanı- 28 EKOV‹TR‹N EK‹M 2012 mız artık modern tarım yöntemlerine aşina konumda. Mesela tohumla başlayan zirai üretim buna en güzel örnek… Çok önemli pazarlarda ve uluslararası pazarlarda söz sahibi olmaya başladık. Konya Şeker hiçbir kurumdan, hiçbir birimden, vatandaşın öz kaynaklarından vs. destek almaksızın kendi ürettiği katma değerle 1.2 milyar dolarlık yatırım gerçek- Konya, gıdaya dair ne varsa kendi ambarında toplamış durumda. Dolayısıyla Konya, dünyanın gıda başkenti olma yolunda en önemli adaydır. leştirdi. Çok kısa sürede özkaynaklarıyla bu yatırımları gerçekleştiren Konya Şeker değerini de katladı. Şu anki değerimiz yaklaşık 5 milyar dolardır. Çok önemli yatırımları hayata geçirdik. 28 tane fabrika kurduk. Pazar ve rekabet şartlarını da içine alacak şekilde üretimin yapıldığı bir büyük kuruluştan, bir dünya devi, küresel bir oyuncu olma yolunda hızla ilerliyoruz. İhracat odaklı çalışıyorsunuz değil mi? Kesinlikle… Mesela Konya Şeker geçtiğimiz yıl ihracatını en çok arttıran üçüncü şirket oldu. Bir kooperatif şirket için bu önemli bir göstergedir. Bizim modelimizde devlet ya da özel sektör yok. Kooperatif modeli ile çok önemli ve büyük işler gerçekleştirmiş durumdayız. Türkiye’de en büyük ilk 500 şirket içerisinde bu mo- “KONYA fiEKER MODEL‹N‹ ÜLKEN‹N GENEL‹NE TAfiIMALIYIZ” Konya Şeker’in uyguladığı modeli nasıl tanımlandırmak gerekiyor? Bu model, sosyal adaletle de iç içe değil mi? Bizim modelimiz, sosyal adaletin tesisinde, gelir adaletinin sağlanacağı bir model… Konya Şeker kurduğu modelle bir üretim zinciri oluşturdu ve bu zincire her yıl yeni halkalar ekliyor. Üretilen ürünlerin sağlıklı ürünler olması verimli ve sürdürülebilir bir tarımsal üretim adına bu zincirin oluşturulması son derece önemlidir. Konya Şeker modeli, tohumla başlayan sürecin rafa kadar bütün halkalarında her bir halkayı kontrol eden zaafiyete uğrayanların yenilenmesini ve güçlendirilmesini sağlayan çok özel bir model… Yani zincirin güçlü tutulduğu bir model. Bir zincir ne kadar güçlüdür? Zincirin en zayıf halkası kadar güçlüdür. Bütün halkaların güçlendirilmiş olması o bütünlüğüyle toplam gücü de ortaya koyar. İşte tam da bu noktada Konya Şeker bunun en güzel örneğini oluşturuyor. Dolayısıyla Konya Şeker modelini, ülkenin tümüne teşmil ederek, tümüne taşıyarak hem bugün kırsaldaki yaşanan sıkıntının giderilmesine yardımcı olabiliriz hem de büyüyen ve gelişen ülke ekonomisine katma değer sağlayabiliriz. Türkiye ekonomisi çok büyüdü. Son 10 yılda tarım ekonomimiz dünyanın yedinci büyük tarım ekonomisi konumunda. Ülkemizde devasa, müthiş gelişmeler oldu. Ama bu gelişmelerden kırsal alan yeterince yararlanabilmiş değil. Bunu sorgulamamız gerekiyor. Konya Şeker modelindeki bu uygulamalar ne gibi katkıları berabe- rinde getirebilir? Bu modelin ülke genelinde uygulanması ülkemiz adına faydalı olacaktır diye düşünüyorum. Konya Şeker üreticiden tüketiciye uzanan bir üretim zinciri kurdu. Tarımsal ürünü mamul ürün haline getiren ve oluşan katma değerin sektör içinde kalmasını sağlayan bu zincir, hijyenik üretimi, helal gıda sertifkasyonlarına sahip ürünleri ile rekabetçi yapısını da güçlendirdi. Yani tarım sektöründeki geleneksel çiftçi kavramının yanına girişimci, sanayici, tüccar vasıflarını da ekledi. Yani üretici, Konya Şeker’in kurduğu yapıyla, kendi ürününü işle- delle yer almak, yine Türkiye’de ödenen vergide kooperatif kuruluşu olarak ilk 100 içerisinde almak son derece başarılı bir iştir. Biz Konya’da bunu gerçekleştirmiş bulunuyoruz. “MODEL‹M‹Z‹ ‹NCELEMEYE GELEN ÜLKELER VAR” Konya Şeker ve onun etrafında toplanan ve büyüyerek Anadolu Birlik, holding haline gelen bu kuruluş Türkiye için örnek bir kalkınma modeli oluşturdu diyebilir miyiz? Mutlaka… Bu yaptığınız çok isabetli bir tespit aslında… Esasen bu bir modeldir, bu modeli bugün dünyanın birçok yerinden birçok farklı ülkesinden -buna ABD’de dahildir- gelip inceleyenler, bilgi alanlar var. Bu modeli görüp, kopyalamaya, uygulamaya çalışan farklı ülkeler var. Sermayenin tabana yayıldığı, çok ortaklı üretim esaslı, bu denli de başarılı olabilmiş bir modelin üzerinde titizlikle düşünülmesi gerekir. BAfiKAN CLINTON’IN DAVETL‹S‹YD‹ Konya fieker Yönetim Kurulu Baflkan› Recep Konuk, ABD eski baflkan› Bill Clinton’›n baflkanl›¤›n› yapt›¤› “Clinton Global Giriflimi” toplant›s› için ABD’ye davet edilen dünyan›n say›l› giriflimcileri aras›nda yer ald›. EKOV‹TR‹N EK‹M 2012 29 ÖZEL RÖPORTAJ / RECEP KONUK “Anadolu ‹nsan›n›n üretme kabiliyeti var” yen sanayici oldu, işlediği katma değerli ürünü satan tüccar oldu. Burada esasen üreticiler ortak aklın, ortak çabanın sonucunda rahatlamış durumdalar. Burada bugün dünyanın en büyük süt entegre tesislerini kuran Konya Şeker yine bugün dünyanın en modern şeker üretim tesislerini elinde bulunduruyor. 2008 yılı itibarıyla BM, dünya patates yılı ilan etmişti. Üretimin çok olmasından kaynaklı bazı zaafiyetler meydana geldi. Özellikle Niğde’de, Nevşehir’de, çeşitli sıkıntılar yaşandı. Konya Şeker sistemi ile üretilen ürünler garanti altına alınıp, üreticilerin mağduriyeti gideriliyor. Konya Şeker; nişastada da, patateste de Konya’yı bir üs konumuna getirmiş durumdadır. Konya Şeker, bugün üretimde başka bölgelere göre problemleri aza indirmiş, verimini artırmış ve tüketicinin de toplam faydasının artmasını sağlamıştır. Tesislerimizdeki işlemler sayesinde hijyen ve fiyat odaklı çalışılıp tüketicinin de sistemimizden yararlanması sağlanmıştır. 30 EKOV‹TR‹N EK‹M 2012 “Tesislerimiz bugün bir ‹sviçre saati dakikli¤i ile iflliyor ve dünya, yeni bir oyuncuyla karfl› karfl›ya... Biz bunu yaparken üreticimizle, çal›flanlar›m›zla idarecilerimizle, yönetimimizle, hep bir araya geldik.” Anadolu’ya baktığımızda üretim kapasitesi olduğunu da gö rüyoruz. Konuyla ilgili düşüncelerinizi aktarır mısınız? Anadolu insanının üretme kabiliyeti var. Anadolu, her türlü tarımsal ürünü üretmeye elverişli bir iklime ve araziye sahip. Bugünkünden daha çok üretmemizi sağlayacak potansiyel Anadolu’da mevcut. Hayvansal üretim alt yapısı da Türkiye’de var. Bugün ABD’de, Avrupa’da kişi başına 125-130 kilogram et tüketiliyor. Bizde ise bu rakam 24- 24,5 kilogram seviyesinde. Bizim insanımız eti sevmiyor mu? Yok böyle bir şey. İnsanımız tüketmek istiyor, ama kasap reyonlarındaki fiyatlar insanımızı caydırıyor. İşte hem tüketicinin sağlıklı ürünleri bulabileceği, tüketebileceği; hem üreticinin bu anlamda üretip herkesin kazandığı, kazanacağı bir modeli biz burada geliştirdik. Bugün Konya’mızın dünyanın da ilgisini çeken ve Konya’yı dünya gıda başkenti yapacak olan sistem de budur. Bugün itibarıyla gıdadaki altyapı, entegrasyon vs. Konya’da gerçekleştirilmiş bulunuyor. Tesislerimiz bugün bir İsviçre saati dakikliği ile işliyor ve dünya, yeni bir oyuncuyla karşı karşıya... Biz bunu yaparken üreticimizle, çalışanlarımızla idarecilerimizle, yönetimimizle, hep bir araya geldik. Anadolu’da bir laf vardır: “Siz üreticinin yumurtasına bile para yetiştiremezsi- niz.” Aslında tarif edilen, kastedilen yumurta değildir. Üreticide o kadar çok birikim var ki… Siz yeter ki müracaat etmesini bilin. Onlar size bunu aktarır. Biz işte işin içine onları da, yani zirai anlamda üretenleri de katarak, bu devasa sıçramayı, devasa gelişmeyi ve oluşumu ülkemiz adına gerçekleştirmiş olduk. Bugün Konya’da Mevlana’dan sonra belki en fazla ziyaretçi alan bizim tesislerimizdir. Nedeni de dünyanın en modern tesislerinin burada olmasıdır. Biz bugün itibarıyla 28 fabrikayı, tesisi tamamladık, önümüzdeki günlerde inşallah bu katlanarak artacak. “KONYA’NIN YARISI B‹Z‹MLE ORGAN‹K BA⁄INI SÜRDÜRÜYOR” Konya Şeker’in geliştirdiği bu özgün modelin tabana yani üretici ye dayalı olması çok önemli. Direkt ya da dolaylı olarak pancar, yağ, pa tates, şeker vs. yani birçok üretim alanınız var. Kaç bin üreticiyle te mas halindesiniz ve onlara geçim temin ediyorsunuz? Bizim doğrudan sözleşme yap- tığımız üretici sayısı yaklaşık 50 bin. Ama buna patateste üreticileri ilave oldu. Önümüzdeki günlerde et süt entegreyle yaklaşık 50 bin aile daha bize katılacak, üretime dahil olacak. Konya’nın neredeyse yarısı bizimle organik bağını sürdürüyor. Dolayısıyla burada müthiş bir ekonomi var. Bizim alanımız tarım ve biz tarımsal üretimin her biriminde varız. Bugün tohum gibi birçok birlimi, bilimsel çalışmayı da içinde bulunduran her türlü alanda müdahil konumdayız. Biz tohumda da varız, yani tohumdan rafa kadar olan sürecin içerisinde sanayide de, enerjide de varız. Kendi enerjimizi kendimiz üretiyoruz. Kendi enerjimizi kendimiz üretirken artık ülkenin talebi olan enerjide de varız. Piyasaya enerji de arz ediyoruz. Konya esasen enerji üretiminde de müthiş bir avantaja sahip. Bugün Karapınar Ereğli, Ayrancı üçgenindeki rezerv çok değerli, inşallah onu da kinetize ederek, ülkemizin enerjiyle ilgili açığına da çare olacağız. Umarım bunun katma değeri bu bölgede kalır. “SANAY‹ VE TUR‹ZM ‹Ç ‹ÇE” Konya’yı ve hinterlandını değerlendirirken burada sanayi ve turizmin iç içe olduğunu belirtmek gerekiyor. Konya’nın tabi alt yapısı, doğal alt yapısı gıda için müthiş, enerji için çok zengin, turizm için Çatalhöyük gibi, Hz Mevlana gibi özellikle inanç turizmi açısından söz sahibi olmamızı sağlayacak yerlerimiz, tarihi ve kültürel zenginliklerimiz var. Yine Nevşehir tarafındaki doğal güzellikler de bölgeye katma değer sağlama noktasında çok önemlidir. Burası hem tarihi değerler, hem özellikle turizm değerleri açısından bambaşka bir nokta… Konya, gümbür gümbür geliyor. Konya, Anadolu yükselişinin, sıçramasının merkezi konumunda. Konya, bir çok medeniyetin beşiği. Konya üretimin merkezi. Konya Gıdanın merkez üssü. Konya Şeker olarak 2023 yılında cumhuriyetimizin 100. yılında çok ileri boyutları hedefliyoruz. 2023 hedeflerimize üretimimizle, ürettiklerimiz ve üreteceklerimizle katkı vermek, ülkemiz bu hedeflere ilerlerken en ön safta yer almanın onurunu yaşamak için elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz. EKOV‹TR‹N EK‹M 2012 31 ÖZEL RÖPORTAJ / RECEP KONUK Recep Konuk, Çumra fieker Tesislerinin aç›l›fl›n› yapan Baflbakan Recep Tayyip Erdo¤an ile birlikte “Do¤al kaynaklar›m›z› harekete geçirmeliyiz” Türkiye, son 10 yılda bölgesel bir güç haline geldi. Dünya da ABD, Çin ve Rusya gibi dev ülkeler de var tabii ki… Türki ye büyüdükçe hani tabiri caizse ayağına çelme takmak isteyen dış güçler de olabiliyor. Türkiye son günlerde terör kaynaklı sıkıntılı günler yaşıyor. Bu konuda neler söylemek istersiniz, bir öğretmen olduğunuz için, bu konuyla ilgi düşüncelerinizi alabilir miyiz? Türkiye, tarihi derinlikleri, geçmiş birikimi olan köklü ve güçlü bir devlet. Biz şehir devleti değiliz. Biz geçmiş birikimlerimizden de biliyoruz ki, büyümenin, masada yer edinmenin, kendine yer açmanın yaratacağı daralmadan rahatsızlık duyanlar olacak. Elbette sizi sıkmaya, cendereye almaya çalışanlar olacaktır. Bunu yadırgamamak lazım. Bu tür şeyler olacaktır. Bu ülke bütün birikimiyle, bütün zenginlikleriyle taarruz ne olursa olsun tamamını püskürtecek ve hakkettiği yere de gelecek, bundan hiç kimsenin şüphesi olmasın. Türkiye enerjiye 50 milyar dolar üzerinde özellikle petrole kaynak aktarıyor. Bu para Türkiye’nin kasasından çıkıyor. Bu konuda neler söylemek istersiniz? Enerji Türkiye’nin bugün cari açığında en başı çeken kalemdir. Enerjiyle ilgili üretimde daha sağlıklı, daha doğru işler yapılabilir. Çevre örgütleri vs. çevre adına kömürden enerji üretmeyin diyorlar. Bugün İsrail’in çok büyük bir kısmı enerjisini kömürden karşılıyor. Almanya’da bu rakamın yüzde 50’lerde olduğunu biliyoruz. Biz yüzde 20’lerdeyiz. Kendi doğal kaynaklarımızı harekete geçirmeliyiz, bu imkanımız var. Türkiye’de bunların hepsi var bunları devreye almalıyız. Diğer taraftan da enerji çeşitliliğini mutlaka gelişmiş memleketlerde olduğu gibi biz de dizayn etmeliyiz. Onları devreye almalıyız. Mesela özellikle rüzgar, jeotermal, biomas kökenli, güneş kökenli birçok yenilenebilir enerji çeşidi var. Bu tip enerji çeşitleri gündemimizde olmalı ve devreye alınmalı. Örneğin biz şeker pancarı atığı olan melastan enerji üretiyoruz. Bugün Brezilya’da E85 üretiliyor, yani yakıtın yüzde 85’i artık etanol… ABD, bu konuda Brezilya’nın da ötesine geçti… Mısır ve şeker pancarı artık etonole enerjiye dönüşmeye başladı. Yeni teknolojilerle yüksek basınç ve yüksek ısıyla singaz dediğimiz yeni gaz türleri biomos kökenli; artık atıklardan elde ediliyor. 32 EKOV‹TR‹N EK‹M 2012 Recep Konuk Kimdir? Anadolu Birlik Holding, Konya Şeker ve Pankobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Recep Konuk, Konya’nın Çumra İlçesi Türkmencamili Köyü’nde 1956 yılında dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini Konya’da, yüksek öğrenimini ise Konya Selçuk Üniversitesi’nde tamamladı. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF’de işletme okuyan Konuk, MEB’de (Şanlıurfa) öğretmen ve yönetici olarak dört yıl süre ile görev yaptı. 1985 yılında memuriyetten istifa ederek iş hayatına atıldı. Zirai ürünler ve tarım makineleri ticareti yaptı. 1994 yılında yapılan yerel seçimlerde Çumra Belediye Başkanlığı’na seçilen Konuk, 1999 yılında Konya Pancar Ekicileri Kooperatifi ve Konya Şeker Sanayi ve Ticaret AŞ. Başkanlığına, 2000 yılında PANKOBİRLİK Yönetim Kurulu Başkanlıklarına, yine aynı yıl PANKOBİRLİK'i temsilen Türkiye Şeker Kurumu Üyeliği’ne, Milli Kooperatifler Birliği’ne ve 2001 yılında da TC Şeker Üst Kurulu Üyeliği’ne seçildi. Yönetim Kurulu Başkanlığını yaptığı Konya Şeker’de projelendirdiği yatırımlarla çok sayıda üretim tesisini ülke ekonomisine kazandıran, hayvan toplulaştırması gibi tarım sektörüne yönelik model projeleri hayata geçiren Konuk, sıvı şeker, biyoetanol, biyogaz gibi inovatif ürünlerin üretimini sağlarken, spordan eğitime uzanan sosyal sorumluluk projelerinin yanı sıra ülke tarihinin en iddialı ağaçlandırma kampanyasını da başlatarak Türkiye nüfusu kadar fidanı toprakla buluşturmayı hedefliyor. Aralarında, yılın girişimcisi, tüketici dostu, yılın yenilikçisi, yılın çevrecisi gibi ödüllerin de bulunduğu çok sayıda ödüle layık görülen Konuk, topluma karşılıksız hizmetleri ve öncülük ettiği sosyal sorumluluk projeleri nedeniyle 2010 yılında Vakıf İnsan Plaketi ve gıda güvenliğine yaptığı katkı nedeniyle de Dünya Gıda Günü’nde madalya ile ödüllendirildi. Halen PANKOBİRLİK ve Konya Pancar Ekicileri Kooperatifi, Yönetim Kurulu Başkanlıklarını ve Milli Kooperatifler Birliği üyeliğini devam ettiren, Recep Konuk’a, Selçuk Üniversitesi tarafından 2009 yılında Türk tarımına yaptığı katkılar ve işletme alanındaki başarıları nedeniyle Ziraat Mühendisliği ve İktisadi İdari Bilimler Fakülteleri’nin ortak önerisi üzerine üniversite senatosunun oybirliği ile aldığı kararla fahri doktorluk beratı takdim edildi. DOSYA / KONYA fiEKER R E K E fi A Y KON Konya fieker 1999-2012 art›fl yüzdeleri ARTIfi Ç‹FTÇ‹LER‹N fi‹RKET‹ SANAY‹ DEV‹ OLDU Konya fieker, fleker, bisküvi ve çikolatadan dondurulmufl g›daya, tohumdan organik gübreye, hayvanc›l›ktan et ve süt ürünlerine, yemden ham ya¤a, enerjiden sulama sistemlerine kadar uzanan faaliyet alan›yla Türkiye’nin en büyük 50 sanayi kuruluflu aras›nda yerini ald›. S ermaye yapısı itibarıyla bir çiftçi kuruluşu olan Konya Şeker’in ortaklık yapısı 17 kooperatif ve kooperatiflerin üst birliği olan PANKOBİRLİK’ten oluşuyor. 1952 yılında tamamı Konya eşrafı ve üreticiler tarafından toplanan 10 milyon lira sermayeyle kurulan Konya Şeker bugün Türkiye’deki pancar şekeri üretiminin 34 EKOV‹TR‹N EK‹M 2012 dörtte birini gerçekleştiriyor. Recep Konuk’un 1999’da 40 milyon dolar borçla yönetimini devraldığı ve sadece bir fabrikası olan Konya Şeker borçların ödenmesinden sonra tamamı öz kaynaklarından oluşan sermayeyle 1,2 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirdi. Bu dönemde sermayesini 200 kat arttırarak 800 milyon TL’ye yükselten Konya Şeker; Cirosunu 1,2 Milyar TL’ye çıkararak 25 kat, kârlılığını 1.000 kat ve aktif büyümesini 25 kat arttırarak şeker, bisküvi ve çikolatadan dondurulmuş gıdaya, tohumdan organik gübreye, hayvancılıktan et ve süt ürünlerine, yemden ham yağa, enerjiden sulama sistemlerine kadar uzanan faaliyet alanıyla Türkiye’nin en büyük 50 sanayi kuruluşu arasında yerini aldı. % DÖNEM KARI (TL) C‹RO (TL) ÖZKAYNAKLAR (TL) SERMAYE (TL) AKT‹F BÜYÜKLÜ⁄Ü (TL) ÜRET‹LEN fiEKER M‹KTARI (TON) 104.872 2.374 12.915 19.900 2.532 94 Recep Konuk’un 1999’da 40 milyon dolar borçla yönetimini devrald›¤› Konya fieker borçlar›n ödenmesinden sonra tamam› öz kaynaklar›ndan oluflan sermayeyle 1,2 milyar dolarl›k yat›r›m gerçeklefltirdi. ‹fiT‹RAK VE fi‹RKETLER • Beta Ziraat ve Tic. A.fi. • Kayseri fieker Fab. A.fi. • fieker Süt G›da Mam.San.Tic.A.fl • Çum-San Çumra G›da Sanayi A.fi. • Panek Yak›t Ür. Zir. Alet. Tar›m G›da Paz. Tic. A.fi. • Çumpafl A.fi. • Panagro Tar›m Hayvanc›l›k Sanayi Tic. A.fi. • Korunay Sigorta Arac›l›k Hiz. A.fi. • Konya Anadolu Birlik Holding A.fi. • Konya fieker Ya¤ G›da ve Tohum San. • Pak Akaryak›t Da¤›t›m ve D›fl Tic. A.fi. • Termavilla Otelcilik ve Turizm A.fi. • Pan-Gev Tar›m Hayanc›l›k. San. ve Tic. A.fi. EKOV‹TR‹N EK‹M 2012 35 DOSYA / KONYA fiEKER ÇUMRA fiEKER ENTEGRE TES‹SLER‹ Konya fieker’in Çumra Tesislerini Ekovitrin yöneticilerine, ‹dari ve Sosyal ‹fller Müdürü Dede Ülker gezdirdi. onya Şeker’in tarihindeki en büyük yatırımı olan Çumra Şeker Entegre Tesisleri’nin temeli 27 Eylül 2003 tarihinde atıldı. 25 Eylül 2004 tarihinde on binlerce üreticinin coşkulu katılımıyla işletmeye açıldı. Yatırım maliyeti 340 milyon doları bulan Çumra Şeker Entegre Tesislerinin ilk ünitesi olan Çumra Şeker Fabrikası tamamı öz kaynaklarla ve borçsuz olarak, bir takvim yılı gibi rekor bir sürede tamamlandı. Çumra Şeker Entegre Tesisleri, ürünlerini limanlardan dünya piyasalarına ulaştırmak için 6 kilometrelik demiryolu yaptırarak demiryolu şebekesine bağlanan tek şeker tesisidir. Fabrikada kullanılan hammaddenin tamamı, entegre tesis bünyesindeki diğer işletmelerde değerlendirilerek yem ve bioetanol gibi farklı ürünlere dönüştürülerek değerlendiriliyor. K ÇUMRA fiEKER ENTEGRE TES‹SLER‹'N‹N ÖZELL‹KLER‹ Günlük nominal pancar işleme kapasitesi 16 bin 500 36 EKOV‹TR‹N EK‹M 2012 ton/gün olan Tesis, Türkiye'nin en büyük üretim kapasitesine sahip şeker fabrikası. Tesis, enerji maliyetini asgariye indiren akışkan yataklı kazana sahip tek şeker fabrikası. Türkiye'nin, şeker pancarından sıvı şeker üreten ilk tesisi. Çevrecilik değerleri açısından, yılda 2 milyon fidan üreten sektörün tek ve en çevreci fabrikası. En modern arıtma tesislerine sahip tek şeker fabrikası. Bu fabrikada, şeker sektöründe farklı ülkelerde kurulu teknolojik üstünlükleri buluşturan yegane tesis. Toplam 340 milyon dolar yatırım maliyetine sahip olan Çumra Şeker Entegre Tesisleri’nde yılda; • 280 bin ton kristal şeker, • 10 bin ton küp şeker, • 150 bin ton sıvı şeker, 54 bin ton Şekerli ve Unlu Mamuller, Çikolata, Sert Şeker, Bisküvi, Kek, Gofret, • 84 milyon litre biyoetanol, • 70 110 bin ton melas, • 360 bin ton karma yem üretebilmekte. • Çumra Şeker Fabrikası; 16.03.2006 tarihinde TÜV NORD, TÜV Teknik Kontrol ve Belgelendirme A.Ş.'den ISO 9001 - 2000 (Kalite Yönetim Sistemi) ve ISO - 22000 Gıda Güvenlik Sistemi sertifikalarını aldı. ÇUMRA fiEKER ENTEGRE TES‹SLER‹’N‹N BÜNYES‹NDE BULUNDURDU⁄U FABR‹KA VE B‹R‹MLER: • Şeker Üretim Tesisi • Sıvı Şeker Üretim Tesisi • Arı Yemi Şurubu Üretim Tesisi • Sert Şeker Üretim Tesisi • Fondan Şeker Üretim Tesisi • Çikolata, Bisküvi, Gofret, Kek Üretim Tesisleri • Şekerli Mamüller Üretim Tesisleri • Küp Şeker Üretim Tesisi • Paketli Şekerler Üretim Tesisi • Kandis Şeker Üretim Tesisi • Biyoetanol Üretim Tesisi, Sıvı Karbondioksit Üretim Tesisi, organik Gübre Üretim Tesisi, • Buharlı Küspe Kurutma Tesisi • Çumra Yem Üretim Tesisi • Tarımsal Ar-Ge • Fidan Üretim Merkezi • Ultra Klimalı Modern Seralar TORKU “HAYAT B‹ZE HEP TATLI” Bu fabrikada şeker ve şekerin girdi olarak kullanıldığı çikolata, helva, lokum, şekerleme gibi ürünler üretilmektedir. 2013 yılı itibari ile bisküvi, kek, yumu- şak şeker, kraker yatırımları da devreye girecektir. Bugün bir dünya markası olma yolunda ilerleyen Torku çikolataları ve şekerli mamülleri, bu tesisin gurur kaynakları arasında. Konya Şeker’in çikolata fabrikasında ürettiği ihraç kabiliyeti yüksek ürünler, Ortadoğu ile Asya ülkelerinin yanı sıra Avrupa ülkelerine de ihraç ediliyor. PRAT‹KO Seydibey Tarım Ürünleri İşletme Entegre Tesisleri’nin temeli 2007’de atıldı, Konya’da patates tarımının öncüsü oldu. Dondurulmuş patates, soğan halkası ve kroket ürünleri çeşitliliği ile Pratiko markası altında yüzde 25 pazar payı ile sektör lideri. Bugün, aralarında Mc Donald’s gibi uluslararası markaların da bulunduğu önemli restoran zincirleri, menülerinde Konya Şeker’in parmak patateslerini kullanıyor. B‹R‹NC‹ YEM - KONYA fiEKER YEM Birinci Yem, yıllık 500 bin ton kapasiteyle Türkiye’nin alanında ilk 3 tesisinden birisidir. Birinci Yem Fabrikası, pancardan şeker üretimi sonrası çıkan yan ürünlerin ekonomik değerinin arttırılması ve pancarın yerine münavebe bitkisi olarak ekilen yem bitkilerinin değerlendirilmesi amacıyla kuruldu. EKOV‹TR‹N EK‹M 2012 37 DOSYA / KONYA fiEKER HAYVANCILIKTA ÇI⁄IR AÇAN PROJE DANA BANK - DANA KREfi‹ ÇUM-PAŞ AŞ. bünyesindeki Danabank ile Dana Kreşi, Türkiye süt sığırcılığı sektörüne hizmet amacıyla kuruldu. Burada üretilen holştein düveler kurulacak yeni çiftlikler ve vatandaşın damızlık ihtiyacını karşılayarak ülkemizin hayvancılık sektöründe dışa bağımlılığını azaltacak. Panagro Taşağıl Damızlık Çiftliği kuruluş yılı 2010 ve kapasite 4 bin 860 baş. Bu çiftlik Angus anaçların ve besi danalarının bulunduğu etçi ırkların çoğaltılmasına yönelik kurulan bir tesis. Panguslar ile Türkiye et ve besi sektöründe “Etçi Irk” ihtiyacını karşılamak amaçlanıyor. Doğan erkekleri üreticilere beslenmek üzere besi danası olarak vermek hedefleniyor. SERADA ANAMUR MUZU ÜRET‹LD‹ Teknolojiden her alanda yararlanmayı ilke edinen Konya Şeker, Çumra Şeker Entegre Tesisleri'nde kurduğu 6 dekarlık sera ile fabrikanın enerjisini en verimli şekilde kullanmayı hedefliyor. Daha Önce hiç düşünülmemiş bu büyük ölçekli, akılcı fikir; elde edilen kârı maksimum düzeye çıkarıyor Hem seracılıkta hem de şeker üretiminde tasarruf edilen enerjiyle birlikte sektörün ilk ve tek serasında domatesinden biberine ve muza kadar sağlıklı bir çok ürün yetiştiriliyor. HAM YA⁄ FABR‹KASI Konya Şeker AŞ. iştiraklerinden Beta AŞ. tarafından Konya’nın Altınekin İlçesi’nde Yağlı Tohumlar İşleme ve Bitkisel Ham Yağ Fabrikası montaj çalışmaları tamamlanmış durumda. Üretime bu sene başlayan tesis tam kapasiteye ulaştığında Türkiye’nin ham yağ ithalatı yüzde 10 oranında azalacak. Yaklaşık 95 bin metrekare alan üzerine kurulan Beta Ziraat AŞ. Yağ Fabrikası, günlük 500 ton ayçiçek, 325 ton soya ve kanola işleme kapasitesine sahip. Tesis, yıllık ise 150 bin ton ayçekirdeği ve 100 bin ton yağlık soya ve kanola işleme kapasitesi ile bölgede yağlı tohum üretiminin artmasında önemli rol üstlenecek. PANPLAST Su, tarımsal sürdürülebilirliğin olmazsa olmazlarından biri. Bu bilinçle kurulan Panplast, çiftçiye uygun maliyetlerle dünya standartlarında sulama sistemleri tedarik etmektedir ve Ümit Projesi’nin en güçlü halkalarından biridir. Toprak yerine bitkiyi sulayan ‘damla sulama yöntemi’, salma sulama yöntemine göre yüzde 50, yağmurlama yöntemine göre yüzde 33 oranında su tasarrufu sağlıyor. Ayrıca Panplast bünyesinde çuval, iplik, Koruge Boru gibi alternatif ürünlerin de üretimine başlanmış durumda. fiEKER PANCARINDAN YAKIT ÜRET‹L‹YOR Konya fieker’in Çumra’daki Entegre Tesislerinde fleker pancar› küspesinden üretilen biyoetanol petrolün rakibi oldu. Biyoetanolün ülkemizde üretiminin artmas› enerjide d›fla ba¤›ml›l›¤› azaltacak. Konya Şeker Sanayi, günümüzde kullanımda olan enerji kaynaklarının tükenme sürecinin başlamasıyla, ülkemizde enerji çeşitliliğini artırmak, yaygınlaştırmak ve belli enerji kaynağı türlerine büyük oranlarda bağımlı olmamak ama- 38 EKOV‹TR‹N EK‹M 2012 cıyla alternatif yakıt arayışına girdi. Biyoetanol Tesisleri, ormanların ve doğal kaynakların daha rasyonel kullanımı, doğal ekolojik dengenin korunması ve karbon emisyon değerlerinin düşürülmesi amacıyla kuruldu. Tesis, aynı zamanda çevre kirliliğinin azaltılmasını kendine misyon edindi. Biyoetanolün hızla yaygınlaşma nedeni, ekonomik olarak sürekli değer kazanması ve bununla birlikte çevreye olumsuz herhangi bir etkisinin olmaması. Biyoetanol üretimi ile çevreye PANAGRO TARIM HAYVANCILIK GIDA SAN. VE T‹C. Afi. Panagro Tarım Hayvancılık Gıda San. ve Tic. A.Ş. aynı kampus içerisinde, alanında dünyanın en büyük Et ve Süt Entegre Tesisi. Tesis, 343 bin metrekare açık alan üzerinde, 80 bin metrekare kapalı alanda yer almakta. Et ve Süt ürünlerinin tekniğine uygun ve hijyenik olarak üretilmesi, hazırlanması, işlenmesi ve muhafaza edilmesi amaçlanmış. Üretimin başlamasıyla birlikte, 2 bin kişiye yeni iş kapısı sağlanması ve 50 bin çiftçi ailesinin geçimini besicilikten ve süt üreticiliğinden sağlaması bekleniyor. 1 milyar dolar yıllık ciro ile Türkiye’nin ilk 500 sanayi kuruluşu sıralamasında, ilk 20 işletme içerisine girmek hedefler arasında yer alıyor. Ö⁄RETMEN KÖKENL‹ SANAY‹C‹ MEVLANAYI ÖRNEK ALIYOR Konya Şeker Yönetim Kurulu Başkanı Öğretmen kökenli sanayici Recep Konuk, Hz. Mevlana’yı örnek aldıklarını söylüyor. Hazreti Mevlana’nın topraklarından yükselen Konya Şeker, her vatandaşın, her kuruluşun gücü ve bilgisi oranında topluma katkıda bulunması, sosyal sorunların bir tarafından tutması gerektiğine içtenlikle inanıyor. Bunu, vicdani, ahlaki ve toplumsal sorumluluğun gereği olduğu kadar, sürdürebilir bir ekonomik gelişme için de gerekli görüyor. Kuruluşundan beri sahip olduğu bu anlayışla pek çok alanda sosyal sorumluluk projeleri yürüten Konya Şeker, eğitim, spor ve çevreyi öncelikli alanlar olarak görüyor ve bu alanlara özel önem veriyor. Her üç alanda yıllardır sürdürdüğü projelerin yarattığı toplumsal yararın sonuçlarıyla da gurur ve huzur duyuyor. Konya nüfusu kadar fidan dikme hedefiyle başlanan ağaçlandırma seferberliği ile 7 milyon ağaç dikildi. Bundan sonraki hedef Türkiye nüfusu kadar ağaç dikmek... ve ülke ekonomisine şu faydalar sağlanıyor: • Fosil kökenli yakıtların neden olduğu çevresel tahribatın azaltılmasına katkıda bulunması, • Tarımsal kalkınmayı geliştirmesi, • Elde edilen enerjinin son derece güvenilir olması, • Enerji konusunda dışa bağımlılığı azaltacak olması Bioetanol, yakıt olarak değişik kullanım yerlerinde değerlendirilebilir. Yapılan çalışmalar sonucu, biyoetanolün petrol ile çalışan araç motorlarında herhangi bir katkı maddesine gerek kalmadan başarılı bir şekilde kullanılabileceği ve motorlarda biyoetanolün kullanılmasıyla açığa çıkan zararlı hidrokarbon ve CO2 gazı emisyonunun önemli oranda düştüğü belirlendi. EKOV‹TR‹N EK‹M 2012 39
