DOĞRU YAKLAŞIM DOĞRU SONU Ç LAR Davranış Kuralları

D O Ğ RU
S O N U Ç L A R
D O Ğ RU
YA K L A Ş I M
Davranış Kuralları
Ağustos 2015
İ c r a K u r u l u B a ş k a n ı n ı n Ya z ı s ı
Değerli ADM Çalışanları,
ADM, dünyanın en büyük tarım şirketlerinden biri olarak, son derece önemli küresel bir
amaca hizmet etmektedir. Mahsulleri gıda ve enerji için hayati önem taşıyan ürünlere
dönüştürerek, bunların evlere ulaşmasını sağlıyoruz. İşimiz, her gün milyonlarca
insanın yaşamını etkiliyor. Dünyanın dört bir köşesinde, 750’yi aşkın noktada çalışan
33.000 personelimiz, iyi bir yaşam kalitesi sunan gıda ve enerji ürünleri üretiyor.
Büyük bir önem taşıyan bu amaç, sorumluluğu da beraberinde getiriyor; bu yüzden,
ADM’nin sorumluluklarını yerine getirdiğimizden ve en yüksek doğruluk ve etik
davranış standartlarına bağlı kaldığımızdan emin olmalıyız. İlerleyen sayfalarda
Davranış Kurallarımızı okuyacaksınız. Bu Kurallar, iş yerimiz nerede olursa olsun,
iş faaliyetlerimizde bize rehberlik sağlamak üzere hazırlanmıştır. İşlerimizi etik ve
yasal bir şekilde nasıl yürütmemiz gerektiğini göstermekte ve bilmemiz ve uymamız
gereken yasaları, yönetmelikleri ve politikaları açıklamaktadır. Bu kurallar, ayrıca,
herhangi bir soru veya endişemiz olduğunda veya bir rapor hazırlamamız gerektiğinde
nereye başvuracağımız konusunda bize yol göstermektedir. Tüm çalışanların Kural
ihlallerini rapor etmesi gerekmektedir. Bunun için, “Soru ve Endişelerin Dile
Getirilmesi” bölümünde gösterilen herhangi bir kaynak ile iletişime geçebilirsiniz.
ADM’nin, herhangi bir kötü davranışı ve endişeyi rapor ettiğiniz için size karşı
yapılan misillemeye tolerans göstermeyeceğini unutmamalısınız.
Her birimiz, ADM’nin Davranış Kurallarını sadece maddi anlamda değil, aynı zamanda
manevi olarak öğrenmeli ve izlemeliyiz. Değerlerimizi yaşayarak ve Kurallarımızı
destekleyerek, doğru sonuçlara doğru bir şekilde ulaşmamızı sağlayacaksınız.
Saygılarımla,
Juan Luciano
İcra Kurulu Başkanı
1
D av ranış Kura l l ar ımız
Te m e l D e ğ e r l e r i m i z e U y g u n d u r
Temel değerlerimiz, kendimizden ve birbirimizden ne beklediğimizi ifade eder. Davranışlarımıza yön verir
ve karar verme becerimizin temelini oluşturur. ADM’de yaptığımız her işte, bu değerleri benimsiyor ve
hayata geçiriyoruz:
Doğru olmak
Dürüst ve Sadık olmak
Becerikli olmak
İşi doğru bir şekilde yapmak
Saygı göstermek
Herkese ve her şeye özenle ve
nezaketle muamele etmek
Ekip çalışması yapmak
Birlikte başarmak
Sorumluluk almak
Benimseyin. Çalışın. Vazgeçmeyin.
Mükemmelliğe ulaşmak
Yaptığınız işte en iyisi olmak
ve daha iyiye gitmek
2
İçindekiler
Müşterilerimiz ve İş Ortaklarımız için
ADM Davranış Kuralları
Doğruluğun Desteklenmesi.......................................13
İcra Kurulu Başkanının Yazısı....................................... 1
Davranış Kurallarımız Temel
Ürün Kalitesi ve Güvenliği............................................13
Değerlerimize Uygundur............................................ 2
Adil Ticaret ve Adil Rekabet.........................................14
Üçüncü Taraf Bilgilerinin Korunması.........................16
Davranış Kurallarımıza Giriş........................................ 4
Tedarikçilere Karşı Adil Muamele...............................17
Neden Kurallarımız Var?.................................................4
Kamu Sektöründe Çalışan Müşteriler ........................17
Kurallarımıza Kimlerin Uyması Gerekiyor?.................4
Benden Beklenen Nedir?.................................................5
Hissedarlarımız için Doğruluğun Desteklenmesi........18
Hangi Yasalara Uymam Gerekiyor?...............................6
Çıkar Çatışmaları...........................................................18
Yolsuzlukla Mücadele....................................................21
Soru ve Endişelerin Dile Getirilmesi............................. 7
Ticaret Kontrolleri..........................................................23
Soru ve Endişeleri Nasıl Dile Getireceğim?..................7
ADM’nin Varlıkları ve Teknolojisi...............................23
Misilleme Korkusu Yaşarsam Ne Yapmalıyım?............8
Doğru Defterler ve Kayıtlar..........................................26
ADM Raporları Nasıl Ele Alıyor?..................................8
İçeriden Bilgi Sızdırma..................................................28
Kural İhlallerinin Sonuçları Nelerdir?...........................8
Toplumlarımız için Doğruluğun Desteklenmesi.........30
Çalışanlarımız için Doğruluğun Desteklenmesi........... 9
Çevre Yönetimi...............................................................30
İş Yerimize Saygı Göstermek..........................................9
Siyasi Katılım..................................................................30
İş Yerinde Sağlık ve Güvenlik.......................................10
İletişim Bilgileri Dizini.................................................32
Adil İstihdam Uygulamaları.........................................11
Personel Gizliliği............................................................12
Not: Archer Daniels Midland Şirketi ve tüm bağlı kuruluşları, kolay anlaşılması için,
Kurallarımızda toplu bir şekilde “ADM” olarak anılmaktadır.
3
D av ranış Kura l l ar ımıza
Neden Kurallarımız Var?
Yerinde kararları nasıl alacağımızı ve ADM’nin faaliyetlerini yürütme
konusunda atacağımız doğru adımları göstermesi için Davranış
Kuralları uyguluyoruz. Kurallarımız, doğru sonuçlara doğru bir
şekilde ulaşma ilkesine bağlı ortak bir anlayışı teşvik etmektedir.
Her birimiz, Kurallarımızı öğrenerek ve takip ederek, çalışanlarımız,
müşterilerimiz, iş ortaklarımız, hissedarlarımız ve toplumlarımız da
dahil olmak üzere, farklı paydaşlarımızda güven oluşturmak ve bu
güveni sürdürmek için üzerine düşen görevi yerine getirmekteyiz.
Her zaman bu gruplara karşı sorumluluklarımızı yerine getirmeli
ve ilişkilerimizde doğruluğu benimsemeliyiz.
Kurallarımıza Kimlerin Uyması Gerekiyor?
Kurallarımız, tüm personelimiz, memurlarımız, direktörlerimiz,
ADM’nin sözleşmeli çalışanları ve temsilcileri ile tüm ülkelerdeki
birimlerimiz ve bağlı kuruluşlarımız için geçerlidir. ADM, bizim
adımıza çalışırken, tedarikçilerimizden, iş ortaklarımızdan,
temsilcilerimizden ve danışmanlarımızdan Davranış
Kurallarımıza uymalarını beklemektedir.
4
Giriş
Kaynaklar
Benden Beklenen Nedir?
Şirket politikaları,
Personel ile ilgili Beklentiler
prosedürleri ve kılavuzlarına
Faaliyet gösterdiğimiz
İntranet üzerinden ADM
yer neresi olursa olsun,
Politika Merkezinden
tüm çalışanlarımızın,
ulaşabilirsiniz. Eğer ADM
değerlerimizi, Davranış
İntranet erişiminiz yoksa,
Kurallarımızı, işimiz için
herhangi bir politika, prosedür
geçerli olan diğer şirket
veya kılavuzun kopyasını
politikalarını, prosedürlerini
edinmek için ilgili yöneticiyle
ve kılavuzlarını ve ayrıca
iletişim kurmalısınız.
geçerli tüm yasa ve yönetmelikleri
öğrenmeleri ve bunlara bağlı kalmaları
gerekmektedir. Söz konusu Kuralları,
yol açabilir. Gerekirse, ADM bu tür ihlalleri hükümet
herhangi bir sebeple ve hatta iş hedeflerini yerine
yetkililerine rapor edebilir ve bu durum, ilgili kişilerin
getirmek için bile kesinlikle göz ardı etmemeli veya bu
kişisel olarak sorumlu tutulmalarına neden olabilir.
Kurallardan kaçınmaya çalışmamalıyız. Kurallarımızı
veya belirli bir politikayı, prosedürü veya kılavuzu
Yöneticiler ve Müdürler ile ilgili Ek Beklentiler
anlama konusunda yardıma ihtiyaç duyarsanız, “Soru
Kurallarımıza ve geçerli tüm yasa ve yönetmeliklere uymak,
ve Endişelerin Dile Getirilmesi” bölümünde gösterilen
şirketimizin sürekli başarısının ve pozitif itibarının temelini
kaynaklardan destek almalısınız.
oluşturmaktadır. Her birimiz Kurallarımıza uymakla
yükümlüyken, yöneticiler ve müdürler, ekip üyeleriyle
Kurallarımıza ve şirket politikamıza uyulmaması, hem
birlikte Kurallarımızın temsilcileri sıfatıyla çok daha büyük
şirketimiz hem de ilgili kişiler için istenmeyen sonuçlar
bir sorumluluk taşımaktadırlar. Kuralların, sorumluluğunuz
doğurabilir. Kuralları ihlal eden davranışlar, ADM’nin
altında çalışan herkese iletildiğinden ve onlara Kurallar
saygınlığına zarar verebileceği gibi, yasaları da ihlal
ve işlerini etkileyen politikalar hakkında gerekli eğitimin
edebilir. Kurallarımızın veya şirket politikalarımızın
verildiğinden emin olmalısınız.
ihlali, işten çıkarmaya kadar varan disiplin cezalarına
5
Bir yönetici olarak, çalışanları soru veya raporları
öğrenmeli,
size iletmeye teşvik eden bir ortam oluşturmanız ve
anlamalı
çalışanların soru ve endişelerini uygun bir şekilde ve
ve bunlara
zamanında ele almanız gerekmektedir. Eğer bir çalışanın
uymalısınız.
sorusunun cevabını bilmiyorsanız veya cevabından
Yasaların
emin değilseniz, gerekli cevabın verilmesine yardımcı
ülkeden ülkeye
olacak kaynaklara başvurmalısınız. Soru veya endişesini
büyük farklılıklar
dile getirdiği için hiçbir çalışana karşı asla misilleme
gösterebileceğini
niteliğinde bir harekette bulunmamalı ve başkaları
unutmamalısınız. Hatta, aynı
tarafından sergilenen misilleme hareketlerine asla
anda birden fazla ülkenin yasa ve yönetmeliklerine tabi
tolerans göstermemelisiniz.
olabiliriz. Yasalar ile şirket politikaları arasında bir çelişki
olduğunu düşünüyorsanız, lütfen harekete geçmeden önce
Hangi Yasalara Uymam Gerekiyor?
Hukuk veya Uyum Departmanı ile görüşün. Kurallarımızı
Kurallarımızın, ADM’nin faaliyetlerini ilgilendiren her
ve herhangi bir geçerli politikayı inceledikten sonra, işinizle
yasanın tüm kurallarını kapsaması mümkün değildir;
alakalı kurallar hakkında sorularınız olursa, bu sorunuzu
dolayısıyla, siz ve ADM’nin tüm temsilcileri, şirket adına
“Soru ve Endişelerin Dile Getirilmesi” bölümünde
yaptığınız işler için geçerli olan yasa ve yönetmelikleri
gösterilen herhangi bir kaynağa iletmelisiniz.
6
Soru ve Endişelerin Dile Getirilmesi
Soru ve Endişeleri Nasıl Dile Getireceğim?
Doğruluk ya da yasalara veya şirket gereksinimlerine
Soru ve endişeleri dile getirdiğinizde, ADM olası
uyum ile ilgili herhangi bir sorunuz veya endişeniz
sorunları önceden tespit edebilmektedir. Bu, şirketimize,
olduğunda, Uyum departmanı ekibimize dilediğiniz
hissedarlarımıza ve itibarımıza gelebilecek zararı asgariye
zaman ulaşabilirsiniz. Uyum departmanı ile iletişime
indirmeye yardımcı olmaktadır. Ahlak kuralları veya
geçmenin farklı yolları bulunmaktadır. Daha fazla bilgi
işimizin herhangi bir açıdan doğruluğu ile ilgili herhangi
almak için, Davranış Kuralları kılavuzunun sonunda
bir sorunuz veya endişeniz olduğunda, bunu bir an önce
yer alan “İletişim Bilgileri Dizini” bölümüne bakın.
ilgili birime iletmelisiniz.
Eğer bir endişenizi, yasaların izin verdiği durumlarda
ADM bünyesinde, soru, yorum ve endişeleri dile
kimliğinizi belirtmeden dile getirmek isterseniz, adınızı
getirebileceğimiz bazı kaynaklar bulunmaktadır.
paylaşmadan www.theadmwayhelpline.com adresini
Dilediğiniz zaman, şu kaynaklardan herhangi biri
ziyaret edebilir, ADM Way Yardım Hattını arayabilir
ile iletişime geçebilirsiniz:
veya Uyum departmanına bir mektup gönderebilirsiniz.
••
Bazı ülkeler kimliksiz raporlama hizmetinin kullanımı
Müdürler, yöneticiler veya insan kaynakları
ile ilgili düzenlemeler getirdiği için, bölgenizdeki ADM
sorumluları gibi yerel kaynaklar
••
Way Yardım Hattı afişlerinden, bu hizmetin ülkenizdeki
Bazı yerlerde, iş arkadaşlarınız tarafından seçilen
kullanımıyla ilgili belirli yasal gereksinimleri açıklayan
uygun temsilciler (örneğin, işçi sendikaları ve
bilgileri okuyabilirsiniz.
çalışma konseyleri)
••
Uyum departmanı ekibi
••
ADM Way Yardım Hattı
ADM Way Yardım Hattı telefon hizmeti ücretsizdir.
Mevcut erişim kodları bulunan ülkelerde faaliyet gösteren
çalışanlarımız bu hizmetten 7/24 yararlanabilirler (ayrıntılar
için Davranış Kuralları kılavuzunun arkasına bakınız).
Operatörler neredeyse tüm dilleri konuşabilmektedirler.
ADM Way Yardım Hattı üzerinden bir rapor göndermek
isterseniz, yasaların izin verdiği durumlarda adınızı
paylaşabilir veya gizli tutmayı tercih edebilirsiniz.
7
Misilleme Korkusu Yaşarsam Ne Yapmalıyım?
raporunuzun doğru, samimi ve bilginiz çerçevesinde tam
Soru veya endişelerinizi dile getirirken rahat ve güvende
olması demektir.
hissetmeniz önemlidir. ADM, gerçek veya olası bir
Eğer bir misilleme yapıldığını düşünüyorsanız, resmi
kötü davranışı iyi niyetle raporladığınız için size karşı
olarak incelenmesi ve çözüme kavuşturulması için bu
yapılan hiçbir misilleme türüne kesinlikle tolerans
bilgiyi Uyum departmanı ekibiyle paylaşmalısınız.
göstermeyecektir. Raporlamayı “iyi niyetle” yapmak,
UYGULAMA ÖRNEĞİ
S: Mayra’nın müdürü, kendisinden, Kurallarımızı ihlal ettiğini düşündüğü bir şey
yapmasını istemiştir. Durumu rapor ettikten sonra, şirketimizin müdürün davranışının
Kurallarımızı ihlal etmediğine karar vermesi halinde, Mayra ceza alacak mıdır?
C: Hayır. Mayra raporlamayı iyi niyetle yapmıştır, bu yüzden, müdürü herhangi bir kötü
davranışta bulunmamış olsa bile, onun raporu herhangi bir disiplin cezası almasına veya
kendisine karşı misilleme yapılmasına neden olmayacaktır.
ADM Raporları Nasıl Ele Alıyor?
Kural İhlallerinin Sonuçları Nelerdir?
ADM, olası etik veya yasal kötü bir davranışa yönelik tüm
ADM bünyesinde çalışarak, Kurallarımıza uyacağınızı
raporları en kısa sürede inceleyecektir. ADM, söz konusu
taahhüt etmiş olursunuz. Kurallarımızı veya ilgili şirket
soruşturma detaylarını sorunun çözümüne ve geçerli
gereksinimlerini ihlal eden herkes, işten çıkarmaya kadar
yasalara uygun olarak mümkün olduğunca gizli tutacaktır.
varan disiplin cezalarına tabi tutulacaktır. Tüm cezalar adil
ve yerel yasaya uygun bir şekilde uygulanacaktır. Ayrıca,
Bazı durumlarda, iddia edilen kötü davranışa ilişkin
yasal ihlaller, ADM’yi ve ilgili kişileri parasal ve/veya cezai
dahili ve harici soruşturmalarda ADM çalışanlarından
yaptırımlara maruz bırakabilir.
yardım istenebilir. Her birimizin bu soruşturmalarda
iş birliği yapma sorumluluğumuz bulunmaktadır. İlgili
dokümanları veya delilleri değiştirerek veya imha ederek
bir soruşturmaya asla engel olmamalısınız.
8
Çalışanlarımız için Doğruluğun Desteklenmesi
İş Yerimize Saygı Göstermek
Kaynaklar
Çeşitlilik
Eğer bir kimsenin ayrımcılığa
İş yerimizin ayrıca bir katılım ve kabul
veya tacize maruz kaldığından
yeri olmasını sağlamak için iş birliği
eminseniz veya şüpheleniyorsanız,
yapmamız gerekir. Bireysel özgeçmişlerin,
deneyimlerin ve düşünce tarzlarının
durumu hemen “Soru ve
Taciz
Endişelerin Dile Getirilmesi”
İş yerinde tacizin önlenmesi, saygılı bir
bölümünde gösterilen herhangi
iş ortamının teşvik edilmesi bakımından
bir kaynağa rapor etmelisiniz.
önemlidir. Tacizin tanımı bölgeden
ADM’nin, gerçek veya olası
Ayrımcılık
bölgeye farklılık gösterse de, ADM’de, bir
bir kötü davranışı iyi niyetle
Her birimiz, çalışanlarımızın
kimsenin kanunla korunan bir özelliğiyle
raporladığınız için size karşı
gelişebilecekleri ve başarılı olabilecekleri
ilgili olarak, düşmanca veya kötüleyici bir
yapılan hiçbir misilleme türüne
bir ortam oluşturmak için üzerimize
iş ortamı yaratan istenmeyen davranışlara
tolerans göstermeyeceğini
düşeni yapmakla sorumluyuz. Biz ve
işaret etmektedir. Taciz, sözlü, görsel veya
lütfen unutmayın.
ADM’de çalışmak için başvuru yapan
fiziksel olabilir. Yapısı itibariyle cinsellik
herkes, niteliklerimize, becerilerimize
taşıyabilir veya taşımayabilir. Hakaret,
ve başarılarımıza göre değerlendiriliriz.
küfürlü dil, tehdit, korkutma, karalama,
Daha fazla bilgi edinmek için,
ADM, her türlü haksız ayrımcılığı
çirkin şakalar veya görsel teşhir veya
lütfen ADM Politika Merkezindeki
yasaklamaktadır. Bu yüzden, kanunla
istenmeyen dokunma gibi hareket ve
bölgenize özgü ayrımcılıkla ve
korunan herhangi bir özelliğe bakarak,
davranışları içerebilir. Her birimiz, tehdit
tacizle mücadele politikalarına
istihdam ile ilgili kararlar (örneğin, işe
veya taciz içerikli her türlü davranıştan
bakın. Örnek olarak, ABD
alım, terfi ve maaş kararları) vermiyoruz.
uzak bir iş ortamı sağlamakla sorumluyuz.
Ayrımcılıkla ve Tacizle Mücadele
farklı olması, ADM’nin başarısındaki
önemli etkenlerden biridir. Bu yüzden,
ekibimizdeki farklılıklara önem vermeliyiz.
Bu tür faktörler yerel yasalara göre
Politikasını, Kanada İstihdam
değişiklik gösterebilir, fakat genellikle ırk,
Eşitliği Politikasını ve Kanada
renk, din, cinsiyet, ulusal köken, engellilik
Ayrımcılıkla ve Tacizle Mücadele
hali, yaş, cinsel yönelim ve medeni durum
Politikasını gösterebiliriz.
gibi etkenleri içermektedir.
9
UYGULAMA ÖRNEĞİ
S: İş arkadaşı Paulo’yu rencide eden uygunsuz fıkralar anlatmak Grant’in hoşuna gidiyor. Paulo, Grant’e, anlattığı
fıkraların kırıcı ve çirkin olduğunu birçok yerde söylemesine karşın, Grant kaba yorumlarda bulunmaya devam ediyor.
Paulo, Grant’in rahatsız ettiği kişinin sadece kendisi olmadığını biliyor, fakat kendi müdürü de dahil olmak üzere hiç
kimse bu konuyu dile getirmemiştir. Paulo ne yapmalıdır?
C: Eğer Paulo bu konuyu kendi müdürüne açmaktan çekiniyor ise, başka bir yöneticiye, müdüre, insan kaynakları
sorumlusuna veya “Soru ve Endişelerin Dile Getirilmesi” bölümünde gösterilen kaynaklardan birine başvurmalıdır.
Grant’in şakaları Paulo ve belki de diğer çalışanlar için düşmanca ve küfürlü bir ortam oluşturmaktadır ve bu nedenle
taciz olarak nitelendirilebilir. Kendisine böyle bir bilgi iletilen bir müdür, meselenin uygun bir şekilde soruşturulmasını
ve çözüme kavuşturulmasını sağlamak için gerekli adımları atmakla yükümlüdür.
İş Yerinde Sağlık ve Güvenlik
iş arkadaşlarımıza güvenli davranışlar hakkında geri
İş arkadaşlarımıza ve ziyaretçilerimize sağlıklı ve güvenli
bildirimde bulunarak, güvende kalmaya yönelik yararlı
bir iş ortamı sağlamak için hepimiz üzerimize düşen
tavsiyeleri kabul ederek ve güvenli uygulamaları geliştirmek
görevi yapmalıyız. Bu, bir dereceye kadar, Sıfırlama (sıfır
için iş birliği yaparak bu girişime katkı sağlamalıyız.
kaza, sıfır yaralanma) sözü verdiğimiz anlamına geliyor.
Güvenli bir şekilde yapılması mümkün olmayan
Biz, Sıfırlamanın mümkün olduğuna inanıyoruz. Ve iş
durumlarda, hiçbir zaman ADM’nin adına iş yürütmemeli
yerimizde sıfır kaza, sıfır yaralanma hedefine ulaşmaya
veya başkalarından böyle yapmalarını istememeliyiz.
çalışıyoruz. Sıfırlama hedefimizin peşinden giderken, iş
yerindeki tehlikeleri önlemek için hazırlanan geçerli tüm
Kendi güvenliğimize ve başkalarının güvenliğine her zaman
yasa ve yönetmeliklere uymalı ve güvenli ve sağlıklı iş
öncelik vermeliyiz. Yani alkol, uyuşturucu madde veya yanlış
ortamını teşvik etmeliyiz. Hepimiz, fikir ve endişelerimizi
kullanımı mümkün olan reçetesiz veya reçeteli ilaçların etkisi
paylaşarak, güvenliğe ilişkin gözlemlerimizi tamamlayarak,
altındayken ADM bünyesinde çalışmamız kesinlikle yasaktır.
Güvenli ve sağlıklı bir iş ortamı sağlamak için, aynı zamanda,
şiddet içeren davranışları ve tehditleri önlemeye çalışmalıyız.
İster çalışanlarımıza isterse tesislerimizi ziyaret eden kişilere
karşı gösterilsin, ADM’de şiddete kesinlikle yer yoktur ve
tolerans gösterilmemektedir.
10
Kaynaklar
UYGULAMA ÖRNEĞİ
İş yerimizde şiddet içerikli herhangi bir davranışla veya tehditle
karşılaşır veya böyle bir davranıştan veya tehditten şüphelenirseniz,
durumu hemen müdürünüze, amirinize veya ADM Kurumsal
S: Jon, kısa bir süre önce, çalıştığı
fabrikada yeni bir pozisyona terfi
Güvenlik departmanına bildirin. Eğer tehlike içeren acil bir
ettirilmiştir. Jon kullanacağı makineler
durum varsa, çalışanlar polisi de arayabilirler.
ile ilgili gerekli eğitimi almamış olmasına
Eğer herhangi bir durumun veya davranışın ofis veya fabrika ortamında
bir tehlike oluşturduğundan eminseniz veya şüphelenirseniz, durumu
hemen müdürünüze veya amirinize bildirin.
karşın, müdürü hemen işe başlamasını
istemektedir. Jon, çabuk öğrenen
ve temel prensipleri anlayan biridir.
Jon eğitim almadan önce bu cihazı
kullanmaya başlayabilir mi?
İşimiz için geçerli olan tüm kurumsal güvenlik politikalarını ve
prosedürlerini öğrenmeli ve takip etmeliyiz. Örneğin, ADM Politika
C: Hayır. ADM’nin “Sıfırlama” ilkesine
Merkezinden Kurumsal Güvenlik ve Sağlık Yönetim Standardımıza
bağlılığı kapsamında, Jon kullanmak
veya İş Yerinde Şiddet Politikamıza bakabilirsiniz.
için eğitim almadığı hiçbir cihazı
çalıştırmamalıdır. Onun yerine,
müdürüne veya amirine gerekli
eğitimi henüz almadığını belirtmelidir.
Adil İstihdam Uygulamaları
ADM, çalışanlarımızın haklarına saygı göstermeyi ve dünyanın
faaliyet gösterdiğimiz her bölgesinde maaş ve saat ücreti ile
ilgili geçerli tüm yasalara uymayı amaçlamaktadır. ADM,
ayrıca, iş ortaklarından, çalışanlarına değer vermelerini ve
saygı göstermelerini ve yerel istihdam yasalarına uymalarını
beklemektedir. Yasal çalışma yaşının altındaki kişileri çalıştıran
veya kullanan veya zorla çalıştıran hiçbir tedarikçi ile asla kasten
çalışmıyoruz. Bu tür uygulamalara göz yummuyoruz.
11
Gerekli eğitimi alana kadar bu yeni
görevleri kabul etmemelidir.
Personel Gizliliği
ADM bu bilgileri belirli amaçlar doğrultusunda toplar,
Olası ve eski ADM çalışanları da dahil olmak üzere tüm
ancak iş ihtiyaçları ile ilgili olması durumunda elinde
çalışanlarımız, şirketimize, devlet tarafından verilen
tutar ve erişimi sınırlandırmaya yönelik uygun tedbirler
kimlik numaraları ve diğer kişisel bilgiler gibi kişisel
ile, ancak gerekli görüldüğü müddetçe muhafaza eder.
bilgilerini verirler ve bu bilgilere saygı göstereceğimiz
Hepimiz, bu bilgilerin güvenliğini korumak ve geçerli
ve bunları koruyacağımız konusunda bize güvenirler.
tüm yasalara uymak için gerekli önlemleri almalıyız.
Geçerli yasa tarafından aksi belirtilmedikçe, bilgisayarlar,
elektronik haberleşme sistemleri, kilitli dolaplar,
masalar ve telefon sistemleri gibi şirket varlıklarını
kullanarak muhafaza ettiğimiz bilgilerin gizli olmasını
beklememeliyiz. ADM, bu varlıklarda saklanan kişisel
bilgileri incelerken tüm yerel yasal gereksinimleri
gözetmektedir. Bununla birlikte, ADM’nin ancak
iş görevlerinize engel olması veya şirkete veya iş
arkadaşlarınıza zarar verme ihtimali bulunması
durumunda kişisel davranışınızla ilgileneceğini
unutmamalısınız.
Kaynaklar
Personelin kişisel bilgilerinin doğru bir şekilde
depolanması, işlenmesi, toplanması ve kullanılması ile
ilgili daha fazla bilgi edinmek için, bölgenizde geçerli
olan gizlilik politikalarını okuyun. Örneğin Veri Koruma
Politikamıza bakabilirsiniz. Bölgenize özgü politikalara
ADM Politika Merkezinden ulaşabilirsiniz.
12
Müşterilerimiz ve İş Ortaklarımız için
Doğruluğun Desteklenmesi.
Ürün Kalitesi ve Güvenliği
Müşterilerimize ve iş ortaklarımıza karşı dürüst davranmak;
işimizle gurur duymak ve ürün kalitesini ve güvenliğini
birinci öncelik yapmak demektir. Biz, kabul edilen
beklentileri karşılayan yüksek kaliteli, besleyici ve güvenli
gıda ve yem ürünlerinin yanı sıra yüksek kaliteli endüstriyel
ürünler geliştiriyor ve üretiyoruz. Mükemmel kalite ve
Kaynaklar
güvenlik standartlarımızı korumak, ürünlerimizin yasal
Ürün kalitesine veya güvenliğine yönelik herhangi bir
ve düzenleyici gereksinimlere uygun olmasını veya bu
tehdidin varlığından haberiniz varsa veya böyle bir tehditten
gereksinimlerin üzerine geçmesini sağlamak için iş birliği
şüpheleniyorsanız, durumu en kısa sürede müdürünüze veya
yapmamız gerektiği anlamına gelmektedir.
amirinize bildirin. Daha fazla bilgi almak için, ADM Politika
Merkezinden Ürün Güvenliği ve Kalitesinde Uyumluluğu
Kazanma ve Koruma Politikamıza bakın.
UYGULAMA ÖRNEĞİ
S: Tatiana, bir mola esnasında, bir denetçiyi yemeklik yağ tankı üzerinde çalışırken izliyor. Tankın içine bir şeyin
düştüğünü gördüğünü düşünüyor, fakat denetçi düşen nesneyi almak için bir çaba sarf etmiyor. Tatiana, daha sonra,
denetçinin taşıdığı cep fenerinin elinde olmadığını fark ediyor ve tankın içine düşmüş olabileceğinden endişe ediyor.
Bu durumda Tatiana ne yapmalıdır?
C: Tatiana durumu en kısa sürede müdürüne veya amirine bildirmelidir. Böylelikle, etkilenen ürünler hemen askıya
alınabilir ve olay soruşturulabilir.
13
Adil Ticaret ve
Adil Rekabet
Rekabet yasaları ülkeden ülkeye
farklılık gösterebilir ve aynı
Satış ve Pazarlama
anda birden fazla ülkenin
Her zaman adil ve etik satış
yasalarına tabi olabiliriz.
ve pazarlama faaliyetlerinde
Faaliyet gösterdiğiniz bölgelerde
geçerli olan rekabet yasaları
bulunmalıyız. Yani ADM’nin
kapsamındaki sorumluluklarınızı
ürün ve hizmetlerinin kalitesini
öğrenmelisiniz. ADM olarak, rekabet
ön plana çıkarmalı ve rakiplerimizi
yasalarına uygun olmayan durumları
veya onların ürün ve hizmetlerini asla
fark etmemiz gerekmektedir. Bu tür durumlar
küçümsememeli veya kötülememeliyiz.
Rakiplerimiz ile ilgili herhangi bir sözlü veya yazılı
ortaya çıktığında, herhangi bir işlem yapmadan önce Uyum
beyanda bulunurken, bunların adil olduğundan
departmanına danışmalısınız. Bu yasaların ihlal edilmesi
ve gerçekleri yansıttığından emin olun.
halinde, hem ilgili kişilerin hem de ADM’nin para cezasına
çarptırılabileceğini unutmamalısınız.
Rekabet ve Antitröst Yasaları
ADM olarak, iş ve satış fırsatları için iddialı bir şekilde
Rekabet yasalarına uygun olarak hareket ettiğinizden
rekabet etmeliyiz. Ancak, yasalara uygun ve dürüst bir
emin olmak için, ADM’nin rakipleriyle ilişki kurarken
şekilde rekabet etmek de en az onun kadar önemlidir.
özellikle dikkatli olun. Bilhassa, rakiplerle, herhangi bir
Faaliyet gösterdiğimiz birçok ülkede, piyasada nasıl
şekilde ticareti engellemeye yönelik bir anlaşma olarak
rekabet edebileceğimizi belirten rekabet veya “antitröst”
değerlendirilebilecek görüşmelerden kaçının. Bu tür
yasaları uygulanmaktadır. Bu yasalar, müşterilerimizin
görüşmelerden, ister yazılı ister sözlü veya gayriresmi
adil piyasa fiyatlarına yüksek kaliteli ürün ve hizmetleri
olsun, sakınılmalıdır. Bununla birlikte, ADM’nin meşru
satın alma imkanına sahip olmalarını sağlayarak,
ticari gereksinimlerini veya hedeflerini gerçekleştirmek
rekabeti kısıtlayan haksız iş uygulamalarının önüne
için bir rakiple iş yaparken, onunla bir işlemin belirli
geçmeyi amaçlamaktadır.
hükümleri üzerinde yapılan anlaşmalar gerekli ve kabul
14
Rekabetçi Bilgileri
edilebilirdir. Rakiplerle
ticari hükümler hakkında
Normal iş seyrinde, rakipler
görüşme yapmaya yönelik
de dahil olmak üzere
bu istisna sınırlıdır.
diğer şirketler hakkında
Herhangi bir sorunuz
bilgi toplamak bizim için
olduğunda Uyum
olağan dışı bir şey değildir.
Bu tür bilgiler, müşteriler ve
departmanı ile görüşün.
endüstri yayınları gibi meşru
Rekabet yasaları sadece
kaynaklardan doğru bir şekilde
rakiplerle olan ilişkilerimizi
elde edildiğinde, piyasayı analiz
yönetmez. Aynı zamanda, rekabeti
etme, krediyi artırma ve tedarikçileri
haksız bir şekilde kısıtlayabilecek veya
değerlendirme amaçları bakımından çok
diğer uygunsuz davranışlarda bulunan müşteriler,
değerli olabilmektedir. Bu bilgileri rekabetçi bir sistemde
tedarikçiler veya diğer iş ortakları ile resmi veya
toplamamız doğal ve uygundur. Ancak, bu bilgileri
gayriresmi anlaşmalar yapmayı da yasaklar.
ve özellikle de rakipler ile ilgili bilgileri elde etme ve
kullanma yöntemine ilişkin sınırlamalar mevcuttur.
Kaynaklar
Bir pazardaki rekabet durumları ile ilgili bilgiler şunları
ADM Politika Merkezinden, Rekabet Uyum Politikası da
kapsamaktadır:
dahil olmak üzere, bölgenize özgü geçerli rekabet yasası
politikasına ulaşabilirsiniz. Ayrıca Uyum departmanına
danışabilirsiniz.
15
••
Fiyatlar
••
Satış hüküm ve koşulları
••
Üretim ve benzer konular
UYGULAMA ÖRNEĞİ
S: ADM’nin satış elemanlarından Monique, başlıca
rakiplerimizden birinin şirketinde çalışan eski bir
arkadaşına rastlar. Monique’nin arkadaşı, çalıştığı
şirketin, şirketimizin de teklif verdiği aynı iki, yüksek
profilli sözleşme için teklif verdiğini söyler. Arkadaşı,
eğer şirketimiz sözleşmelerin biri için yüksek bir fiyat
Bu tür bilgileri, söz konusu pazarlarda faaliyet gösteren
teklif eder ve kendi şirketi de aynı teklifi diğer sözleşme
rakiplerin temsilcileri ile iletişim kurarak toplamamalıyız.
için yaparsa, her iki şirketin kazançlı çıkacağını belirtir.
Söz konusu bilgilerin paylaşılması işlemin değerlendirilmesi
Monique ne yapmalıdır?
bakımından gerekli olmak koşuluyla, rakipler meşru bir iş
kapsamında bize piyasa durumları hakkında bilgi verebilirler.
C: Monique konuşmaya bir an önce son vermeli
Üçüncü Taraf Bilgilerinin Korunması
bildirmelidir. Bunun uygun bir iş konuşması
Zaman zaman, müşterilerimiz, tedarikçilerimiz ve diğer
olmadığını belirterek arkadaşını uyarmalıdır.
iş ortaklarımız kendi operatörleriyle ilgili gizli bilgileri
Gayriresmi bir şekilde anlaşmayı kabul etmek veya
ADM ile paylaşabilirler. Bu tür bilgileri, geçerli tüm
konuşmayı sürdürmek, geçerli rekabet yasalarının,
yasalara ve/veya ilgili anlaşmalara uygun bir şekilde
Kurallarımızın ve şirket politikamızın ciddi anlamda
kullanmak, saklamak ve dikkatli bir şekilde korumak
ihlalini teşkil edebilir.
bizim sorumluluğumuzdadır. Bu bilgileri güvende tutmak
S: Jaron, ADM’nin bazı hizmetlerinin yeniden
için gerekli önlemleri almalı ve sadece onaylı iş amaçları
ve durumu müdürüne veya Uyum departmanına
fiyatlandırılması sürecinde yer alıyor ve bu alandaki
doğrultusunda kullandığınızdan emin olmalısınız.
başlıca rakibimizin aynı hizmetler için ne kadar fiyat
koyduğunu öğrenmenin yararlı olacağını düşünüyor.
Ayrıca, günlük iş faaliyetlerimizde üçüncü tarafların fikri
Aradığı bilgileri ne İnternet ortamında ne de herhangi
mülkiyet haklarına saygı göstermemiz gerekmektedir. Diğer
bir resmi belge aracılığıyla bulabiliyor. Jaron, müşteri
bir deyişle, örneğin patentli bir işlemi uygulayarak veya
numarası yaparak evinden rakip firmayı arayabilir mi?
koruma altına alınmış bir materyali kullanarak (yani şirket
C: Kesinlikle hayır. Rekabet bilgilerini elde etmek için
bilgisayarlarına lisanssız yazılım yükleyerek veya telifli
kendinizi hiçbir zaman yanlış tanıtmamalısınız.
dergi yazılarını kopyalayarak, yayınlayarak veya bunların
16
dağıtımını yaparak), başkalarının telif haklarını, ticari markalarını
veya patentlerini kasıtlı olarak kesinlikle ihlal etmemeliyiz.
Aynı şekilde, hak sahibinin izni olmaksızın İnternetten şarkı,
fotoğraf ve/veya video indirmek de yasa dışıdır.
Kaynaklar
ADM, belirli basılı materyallerin kopyalanmasına izin vermek için
bölgesel düzenlemeler yapmaktadır. Daha fazla bilgi almak için
Hukuk Departmanı ile görüşün.
Tedarikçilere Karşı Adil Muamele
Biz, tüm tedarikçilerimiz ile adil bir şekilde ticaret yapmayı
amaçlıyoruz. Tedarikçilerimizi meşru, işle ilgili kriterleri baz alarak
seçiyoruz. Bunlar, ürün ve hizmetlerin kalitesi, teknik üstünlük
ve maliyet gibi kriterleri içermektedir. Ayrıca, pozisyonumuzu
veya ilişkimizi manipüle ederek, önemli verileri saklayarak, gizli
bilgileri suistimal ederek, somut bilgileri veya diğer haksız ticaret
uygulamalarını yanlış tanıtarak tedarikçilerimizden haksız bir
şekilde asla yararlanmıyoruz.
Kamu Sektöründe Çalışan Müşteriler
Birçok ülke, devlet ile iş yapan şirketlerin üzerine sıkı yasal
gereksinimler yüklemektedir. Devlet yetkilisi olan müşterilere satış yaparken, onlardan satın alırken, onlarla pazarlık
yaparken veya çalışırken, bu gereksinimlere dikkatli bir şekilde uymalıyız. Bu kurallar, genellikle, ticari müşterilerimize
yaptığımız satış işlemlerini yöneten kurallardan çok daha katı ve karmaşıktır. Eğer işiniz devlet sözleşmelerini içeriyor ise,
işiniz için geçerli olan belirli kuralları öğrenmek ve takip etmek sizin sorumluluğunuzdadır. Daha fazla ayrıntı için Uyum
departmanı ile görüşün.
17
Hissedarlarımız için Doğruluğun
Desteklenmesi
Çıkar Çatışmaları
Aşağıdaki bölümde, çıkar çatışmalarının doğabileceği
Hissedarlarımızın güvenini korumak için, her
daha yaygın durumlardan bazıları gösterilmektedir.
zaman şirketimizin çıkarlarına en uygun şekilde
İş Amaçlı Hediyeler ve Ağırlama
çalışmamız gerekmektedir. ADM’nin ticari faaliyetleri
İş amaçlı hediyeler ve ağırlama, genellikle iş ilişkilerini
ile ilgili kararlar, her zaman şirketin hedeflerine ve
güçlendirmek için kullanılmaktadır. Her ne kadar
önceliklerine göre olmalı ve kararda herhangi bir çıkar
müşterilerimiz ve iş ortaklarımız ile güçlü iş ilişkileri
çatışması olmadan bir çalışan tarafından verilmelidir.
kurmak önemli olsa da, iş amaçlı hediye veya ağırlama
“Çıkar çatışması”, ailemizin, arkadaşlarımızın ve iş
teklifinde bulunurken veya bunları kabul ederken
ortaklarımızın çıkarları da dahil olmak üzere kişisel
özellikle dikkatli olmalıyız. Hediye ve ağırlama teklifleri
menfaatlerimizin, ADM’nin adına doğru, objektif iş
kararları verme yetimize zarar verebileceği herhangi
bir durumdur.
Bir çıkar çatışmasına karıştıysanız veya karıştığınızdan
şüpheleniyorsanız, durumu en kısa sürede amirinize
bildirmelisiniz. Çalışanlar olası çıkar çatışmalarından
mümkün oldukça kaçınmalıdırlar, çünkü bir çatışma
görünümü bile çalışanın hareketlerinin sorgulanmasına
neden olabilir. Çalışanlardan, her yıl, olası çıkar
çatışmalarını resmi olarak ifşa etmeleri istenebilir,
ancak bu ifşa etme yükümlülüğü tüm yıl boyunca
geçerlidir. Çalışanlar, ADM Cares’ten destek talebi alan
veya talepte bulunmayı planlayan, kar amacı gütmeyen
yöneticilik pozisyonları da dahil olmak üzere, başka bir
şirketin memurluk veya direktörlük pozisyonlarını kabul
etmeden önce Uyum departmanından onay almalıdır.
18
çıkar çatışmalarına neden olabilir. Bu süreç, doğru bir şekilde
Genellikle, şu özelliklere sahip olduğu sürece, hediye, yardım
yönetilemediği takdirde, rüşvet veya diğer uygunsuz ödeme
veya ağırlama tekliflerinde bulunabilir veya bu teklifleri
söylentilerine dahi yol açabilir. Alıcıyı bağlayan veya bağlar
kabul edebiliriz:
gibi görünen hiçbir hediye, yardım veya ağırlama teklifini
••
kabul etmemeli veya böyle bir teklifte bulunmamalısınız.
Alıcıyı mecbur hissettirmemek veya bağlayıcı
gibi görünmemek
Çalışanlar, kamuya sunulmayan, tedarikçilerden ve hizmet
sağlayıcılarından elde edilen, kişisel kazanç arz eden
••
İş ilişkisini makul oranda tamamlayıcı nitelikte olmak
indirimleri kabul etmemelidirler.
••
Genel kabul görmüş yerel iş uygulamalarına yönelik
sınırı aşmamak
Geleneksel hediyeleşme sezonlarında, hediye alıp
vermenin adet haline geldiği bölgelerde, çalışanlar
••
Makul değerde olmak
devlet dışı iş ortaklarıyla sembolik tutarlarda hediye
••
Yerel yasaları veya alıcının şirketinin politikalarını ihlal
edici nitelikte olmamak
alışverişinde bulunabilirler. Ancak, çalışanlar herhangi bir
iş ortağından hediye talep etmemeli veya istememelidirler.
Kaynaklar
Daha fazla bilgi almak için, Davranış Kuralları
kılavuzunun “Rüşvet ve Uygunsuz Ödemeler”
bölümüne ve ADM Politika Merkezinden Yolsuzlukla
Mücadele Politikamıza bakın.
19
••
Karşı taraftan istenmemek
••
Sık sık olmamak
UYGULAMA ÖRNEĞİ
S: Tesis dışında düzenlenen bir toplantı sırasında, birkaç
aydır Şirketimize hizmet sağlayan bir tedarikçi Allen’i
öğle yemeğine davet eder. Allen daveti kabul eder ve
tedarikçinin makul tutardaki yemek ücretini ödemesine
izin verir. Onun bu davranışı uygun mudur?
Kurumsal Fırsatlar
ADM’nin adına objektif iş kararları almak için, kesinlikle
şirketimiz ile rekabet etmemeliyiz. Yani ADM’deki
pozisyonumuz veya şirkete ait mal veya bilgiler aracılığıyla
elde ettiğimiz herhangi bir iş veya yatırım fırsatını kendi
C: Evet, makul tutardaki yemekler, tarafsızlığınız
lehimize kullanmamalıyız. Özellikle, ADM tarafından
hakkında herhangi bir şüphe doğurmadığı sürece
işlenen tarım ürünlerini kişisel olarak speküle etmeniz
uygundur. Bulunduğunuz ortamın iş ilişkinize makul
yasaktır. Ayrıca, aile üyeleri ve arkadaşlar da dahil
ölçüde destek olacak, yerel adetlere ve yasalara uygun
olmak üzere, hiç kimsenin kişisel kazanç için bu tür iş
bir yer olduğundan emin olun.
veya yatırım fırsatlarından yararlanmasına kesinlikle
——————————————————————
yardım etmemelisiniz.
S: Daniela, üretim tesislerimizin birinde çalışıyor.
Kaynaklar
Tedarikçi temsilcilerimizin bazıları ile yakın iş ilişkileri
Daha fazla bilgi almak için lütfen ADM Politika
var. Kısa bir süre önce, büyük bir sözleşme için teklif
Merkezinden ADM Spekülasyon Politikasına göz atın.
veren bir tedarikçi temsilcisi tarafından kendisine, biletleri
tükenen bir futbol şampiyonluk maçı için iki bilet teklif
edildi. Daniela bunun Kurallarımızı ihlal edebileceğini
düşünüyor, fakat emin değil. Bu hediyeyi kabul etmeden
önce ilgili kişilere danışmalı mıdır?
Dış İstihdam
ADM, şirketimiz dışındaki işler ile ilgilenmek isteyebileceğinin
farkındadır. Ancak, herhangi bir dış istihdamın, ADM adına
C: Evet, Daniela amirine sormalı veya destek almak
işimizi yapma becerimizi engellemediğinden ve bir çıkar
için OCE ile görüşmelidir. Spor müsabakaları ADM’de
çatışması oluşturmadığından her zaman emin olmalıyız.
genellikle kabul edilebilir bir hediye olarak görülse
de, biletleri tükenen bir futbol şampiyonluk maçının
biletlerinin makul değerin üzerinde olduğu açıktır.
Ayrıca, hediyenin zamanlaması da ayrı bir sorundur.
Tedarikçi büyük bir sözleşme için rekabet ettiğinden,
bu biletler rüşvet olarak algılanabilir.
20
Finansal Çıkarlar
Herhangi bir şirket ile, ADM adına, kayda değer bir finansal çıkarınızın bulunduğu bir iş
yapmaktan kaçınmalısınız. Ayrıca, müdürünüzden veya Uyum departmanından onay almadan
bir müşteri veya iş ortağındaki kayda değer bir finansal menfaati satın almamalı veya elinizde
tutmamalısınız. Her zaman, ADM ile ilgili iş kararlarını şirketin çıkarlarına en uygun şekilde
aldığınızdan emin olmalısınız.
Yolsuzlukla Mücadele
Rüşvet
ADM, rüşveti ve diğer uygunsuz ödeme şekillerini yasaklamaktadır. Bu kural, faaliyet
gösterdiğiniz bölgeye veya iş seviyenize bakılmaksızın, denetimli ortak girişimler de dahil
olmak üzere tüm ADM işlemlerinde geçerlidir. “Rüşvet”, bir işi elde etmek veya elde tutmak
veya uygunsuz bir iş avantajı kazanmak için teklif edilen, taahhüt edilen veya verilen her
türlü değerli şey olabilir. Bunlar, nakdi, nakit benzerlerini, hediyeleri, seyahat masraflarını,
ağırlamayı, hizmetleri ve kredileri içerebilir. Üçüncü bir taraftan yapmanızın yasak olduğu bir
şeyi yapmasını isteyerek herhangi bir yasayı, yönetmeliği veya şirket politikasını asla manipüle
etmeye çalışmayın.
21
Yolsuzlukla Mücadele Yasaları
Eğer pozisyonunuz devlet yetkilileriyle iletişim kurmanızı gerektiriyor ise,
küresel iş faaliyetlerimiz için geçerli olan, örneğin Birleşik Krallık Rüşvet
Yasası gibi çeşitli yolsuzlukla mücadele yasalarını öğrenmeli ve bunlara
uymalısınız. Ayrıca, danışmanlar, acenteler, temsilciler, taşeronlar ve iş
ortakları gibi, ADM’yi temsil etmeleri için seçtiğimiz üçüncü tarafların
işimizi yürütürken bu yasaları bildiklerinden ve bunlara uyduklarından
emin olmalıyız, çünkü şirket, onların hareketlerinden sorumlu tutulabilir.
Dünyada uygulanan yolsuzlukla mücadele yasaları ve şirket politikası
uyarınca, herhangi bir devlet yetkilisine rüşvet veya uygunsuz (veya uygunsuz
görülebilecek) ödeme teklifinde bulunmak, taahhüt etmek veya vermek
yasaktır. Uygunsuz ödeme türlerinden biri de “gayriresmi komisyondur”.
Gayriresmi komisyonlar, halihazırda ödenmiş olan veya ödenecek olan
fonların, iş düzenlemeleri yapma veya bunları destekleme karşılığında ödül
olarak iade edilmesidir. “Devlet çalışanları” geniş bir kitleyi kapsamaktadır.
Bunlar, devletin herhangi bir kademesinde görev yapan kamu görevlileri
ve çalışanlarını, siyasi parti görevlilerini ve adaylarını, kamusal uluslararası
kuruluşlarda çalışanları (örneğin Birleşmiş Milletler) ve devlete ait veya devlet
tarafından denetlenen kuruluşlarda çalışanları içermektedir.
Kolaylaştırma Ödemeleri
Faaliyet gösterdiğimiz bazı bölgelerde ödemelerin kolaylaştırılması yasal
olsa da, böyle bir ödemeyi teklif etmeden, taahhüt etmeden, yapmadan
veya buna yetki vermeden önce Uyum departmanının onayını almalısınız.
Bu kural, talep edilen tutar ne kadar cüzi olursa olsun, her zaman geçerlidir.
Kolaylaştırma ödemeleri, rutin, zorunlu resmi işlemlerin gerçekleştirilmesini
hızlandırmak veya güvence altına almak için düşük kademeli devlet
çalışanlarına yapılan cüzi ödemelerdir.
22
Kaynaklar
Devlet çalışanlarıyla iş yapmak
için üçüncü tarafların işe alınması
sürecinde yer alan kişiler, onlara
ADM’nin adına iş yapma izni
vermeden önce durum tespiti
işlemini tamamlamalıdırlar.
Rüşvet veya diğer uygunsuz
ödemeler ile ilgili herhangi bir
sorunuz olduğunda, herhangi
bir adım atmadan önce Uyum
departmanına danışmalısınız.
UYGULAMA ÖRNEĞİ
S: Sierra’nın en kısa sürede izin
C: Hayır. Çünkü bu tür kolaylaştırma
alması gerekiyor. Kendisiyle çalıştığı
ödemelerini düzenleyen yerel yasalar
devlet yetkilisi, ona, “cüzi bir
bölgeden bölgeye farklılık göstermekte
ücret” karşılığında onay işlemini
ve ciddi cezalar içerebilmektedir.
hızlandırmayı teklif ediyor. Sierra,
Sierra, OCE’den önceden yazılı izin
işlemi hızlandırması için devlet
almaksızın cüzi miktarda dahi olsa
çalışanına cüzi ödeme yapabilir mi?
herhangi bir ücret teklif etmemeli veya
ödememelidir ki, bu tür ödemelere çok
nadir durumlarda izin verilmektedir.
Ticaret Kontrolleri
teknik veriler, işlemler, ekipman ve makine planı ve
ADM, dünyanın her yerindeki ülkelere ürün ve hizmet
tasarımı, enformasyon sistemleri ve bilgisayar yazılımı
göndermektedir. Uluslararası ticari işlemlerimiz,
gösterilebilir. Bu bilgiler, ayrıca, gerek yazılı gerekse
faaliyet gösterdiğimiz ülkelerin yasa ve yönetmeliklerine
elektronik dokümanlarda ve sözlü konuşmalarda yer
tabidir. Bu yüzden, uluslararası ticaret ile ilgili geçerli
alan bilgileri içermektedir.
tüm yasa ve yönetmeliklere uymalıyız. Boykotlara
ADM’nin gizli bilgilerinin gerektiği şekilde korunmasını
katılma talepleri Ticaret Uyum Ekibine bildirilmelidir.
sağlamak için, yetki verilmedikçe veya kanunen öyle
Uyum departmanı talep ile ilgili ve bu talebin devlet
yapılması gerekmedikçe, hiçbirimiz bu bilgileri ADM
yetkililerine rapor edilip edilmemesi gerektiği konusunda
yönlendirmede bulunacaktır.
dışındaki herhangi bir kişi ile paylaşmamalıyız. Ayrıca,
ADM’nin Varlıkları ve Teknolojisi
çalışanlar ile bu bilgiler hakkında konuşmamalıyız.
Gizli ADM Bilgileri
Gizli bilgileri (veya bu tür bilgileri içeren teknolojileri)
Sorumluluklarımızdan biri de ADM’nin gizli bilgilerini
kaybetmemeye, yanlış bir yere koymamaya veya başı boş
korumaktır. “Gizli bilgiler”, genellikle, rakip şirketlerin
bırakmamaya özen gösterin. Bunun yanı sıra, iş açısından
kullanabileceği veya ifşa edilmesi durumunda
bu tür bilgileri öğrenmesi gerekmeyen çalışanların kulak
ADM’ye zarar verebilecek tüm halka kapalı bilgileri
misafiri olabilecekleri yerlerde (örneğin havalimanı
içermektedir. Bunlara örnek olarak, finansal veriler,
terminalleri, trenler, restoranlar veya şirket dinlenme
fiyatlandırma bilgileri, pazarlama stratejileri, maliyetler,
odaları) bu bilgiler hakkında kesinlikle konuşmayın.
iş açısından bu tür bilgileri öğrenmesi gerekmeyen
23
ADM’nin Fikri Mülkiyeti
düşen görevi yapmalıyız. Kullandığınız kaynaklar için
Birçoğumuz, telif hakkı bulunan veya patentli
tüm mevcut güvenlik tedbirlerini aldığınızdan ve dahili
materyaller ve ticari sırlar gibi ADM’nin haklarını elinde
kontrolleri yaptığınızdan emin olun. Kişisel kullanım
bulundurduğu materyalleri kullanıyoruz. Bu materyaller,
için ADM’nin bilgisayar ve telefon gibi elektronik
teknolojik yenilik ürünlerini, buluşları, fikirleri, işlemleri
kaynaklarını kullanmanız gerekirse, kullanım sürenizin
ve tasarımları içermektedir. Bu fikri mülkiyeti korumamız
sınırlı ve uygun olduğundan emin olun. Sağduyulu
ve yalnızca onaylanmış iş amaçları doğrultusunda
davranın ve bu kaynakları kullanırken görevlerinizi
kullanmamız gerekmektedir. Yasaların izin verdiği ölçüde,
aksatmadığınızdan emin olun.
şirketimiz adına veya ADM bünyesindeki görevlerimiz
Elektronik mesajların (örneğin e-postalar, anlık
kapsamında oluşturduğumuz tüm materyallere ait hakları
iletiler ve metin iletileri) kalıcı olarak kaydedildiğini
ADM elinde bulundurmaktadır. Bu, ADM’deki göreviniz
sona erdikten sonra dahi geçerli olan bir durumdur.
unutmayın. Elektronik haberleşmeler izniniz alınmaksızın
Şirket Varlıkları
antetini taşıyan kağıtlar üzerinde herhangi bir elektronik
ADM bünyesinde iş yaparken, ADM’nin tesisler, fonlar,
mesaj yazarken veya ADM kaynaklarını kullanırken
ekipmanlar, araçlar gibi varlıklarını ve zamanınızı
özellikle dikkatli olun.
değiştirilebilir ve iletilebilir. Bu nedenlerden dolayı, şirket
korumakla sorumlusunuz. Bu varlıkları etkin bir
şekilde ve iş amacıyla kullanmalısınız. ADM’nin
varlıklarını hiçbir zaman kişisel kazanç elde etmek
için kullanmaya çalışmayın.
Elektronik Haberleşme Sistemleri
ADM, birçoğumuza, günlük işlerimizi yapabilmemiz
için bilgisayar ve telefon sistemleri gibi çeşitli elektronik
haberleşme sistemlerine erişim olanağı sağlamaktadır.
Bize verilen, dizüstü bilgisayar, cep telefonu, cep
bilgisayarı ve yazılım gibi sistemleri ve teknolojileri
her zaman korumakla sorumluyuz. Yani bu kaynaklara
gelebilecek zararı, hasarı, bunların kaybını ve bunlara
yetkisiz erişimi önlemek için her birimiz üzerimize
24
Ayrıca, bu sistemleri ve teknolojileri etik ve yasalara uygun
UYGULAMA ÖRNEĞİ
bir şekilde kullanmalısınız. Bu kaynaklar aracılığıyla
uygunsuz, cinsel içerikli, yasadışı veya saldırgan materyaller
indirmeyin veya göndermeyin. ADM, yerel yasaların izin
verdiği ölçüde kişisel kullanımınızı takip etme yetkisine
S: Sophie, son zamanlarda, yeni bir egzersiz
sahip olduğu için, şirket kaynaklarını kullanırken kesinlikle
programına başlayarak ve beslenme düzenini
gizlilik beklentisi içinde olmamalısınız. Bununla birlikte,
değiştirerek yeni bir sağlıklı yaşam tarzı
ADM’nin ancak iş görevlerinize engel olması veya
benimsemiştir. Bu motivasyonun bir parçası
şirkete veya iş arkadaşlarınıza zarar verme ihtimali
olarak, kaydettiği ilerleme ve hoşuna giden
bulunması durumunda şirket varlıklarını kullanımınız
yeni tarifler ve yeni egzersizler ile ilgili sık sık
ile ilgileneceğini unutmamalısınız.
blog yazıyor. Amacına yaklaştıkça, öğle yemeği
molasında, kendisine ADM tarafından verilen
Sosyal Medya ve Paylaşım Siteleri
dizüstü bilgisayarda düzenli olarak blog yazmaya
Sosyal medya ve paylaşım siteleri, birçoğumuzun
başlıyor. Şirketin ekipmanını kullanmasına
bilgi paylaşma yöntemini değiştirmektedir. Bu siteler,
karşın, çalışma saatleri içinde blog yazmıyor.
haberleşme ve iş birliği açısından yeni fırsatlar oluşturduğu
Bu davranışı uygun mudur?
gibi, şirketimize zarar verme potansiyeline de sahiptir.
C: Evet. Bloglarında düşünce ve görüşlerini
Sosyal medya siteleri, sosyal paylaşım sitelerini, blogları,
paylaştığını ve paylaştığı hiçbir şeyin ADM’yi temsil
fotoğraf ve video paylaşım sitelerini, forumları, sohbet
etmediğini açıkça ifade ettiği sürece sakıncası
odalarını ve diğerlerini kapsamaktadır. Eğer konumunuz
yoktur. Bunun normal iş görevlerini aksatmadığı
bu tür sitelerde bilgi paylaşmanızı gerektiriyor ise, bilgi
için kabul edilebilir olduğunu unutmayın.
paylaşmadan önce Dış Haberleşme departmanından
izin almalısınız.
Kişisel sosyal medya hesaplarınızda, ADM’yi işvereniniz
olarak gösterebilir ve unvanınızı belirtebilirsiniz, ancak
işle ilgili resimler paylaşamaz veya ADM veya şirketimiz
bünyesindeki göreviniz hakkında konuşamazsınız. Daha
fazla bilgi almak için, ADM Politika Merkezi aracılığıyla
Dış Haberleşme Politikasına göz atabilirsiniz.
25
Doğru Defterler ve Kayıtlar
bir şekilde ve zamanında gönderilmesi son derece büyük
Hissedarlarımız, defter ve kayıtların doğru ve eksiksiz
önem taşımaktadır. Bu nedenle, eğer bu konuyla ilgili
bir şekilde tutulması konusunda bize güveniyorlar.
sorumluluklarınız varsa, bu raporların tabi olduğu
Bu dokümanlar, kamuyu aydınlatma ve dosyalamaya
yasal ve düzenleyici gereksinimlere uymalı ve ADM’nin
ilişkin tüm işlemlerimizin temelini oluşturmakta ve
iç denetimlerini öğrenmeli ve takip etmelisiniz. İlgili
şirketimizin işlemlerini ve finansal durumumuzu
kişilerin, kayıt veya raporları doğru, eksiksiz veya
hissedarlarımıza ve kamuya eksiksiz olarak göstermeyi
zamanında göndermemeleri halinde, yasal olarak
hedeflemektedir. Ayrıca, ADM bu dokümanları
sorumlu tutulabileceklerini unutmayın.
şirket işlemlerini analiz etmek, finansal ve resmi
Finansal dolandırıcılık faaliyetlerine karışan herkes, yerel
raporlar oluşturmak ve önemli iş kararları almak
için kullanmaktadır.
yasalara uygun olarak disiplin işlemine tabi tutulacak
Şirket kayıtlarına girdiğimiz bilgilerin tam, doğru ve
Muhasebe veya denetlemeye ilişkin şüpheli herhangi
anlaşılır olduğundan emin olmamız gerekmektedir.
bir usulsüzlüğü en kısa sürede rapor etmelisiniz.
ve ayrıca cezai ve hukuki sorumluluk altına girecektir.
Bu bilgiler, maaş bordrosu dokümanlarına, zaman
çizelgelerine, seyahat ve masraf raporlarına, ölçüm ve
performans kayıtlarına, müşteri ve tedarikçi kayıtlarına
ve tasarım ve mühendislik kayıtlarına girdiğimiz tüm
bilgileri kapsamaktadır. Şirket dokümanlarında kesinlikle
yanlış beyanda bulunmamalıyız.
Finansal Beyanlar ve Dolandırıcılık
Finans ve muhasebe alanlarında çalışan personelimizin,
hem şirketin yerel hem de ABD konsolide finansal
tablolarının tam ve doğru olmasını sağlamak gibi özel
bir sorumluluğu bulunmaktadır. ADM, ABD merkezli
halka açık bir şirket olduğu için, çeşitli finansal raporları
ve diğer dosyaları ABD’nin düzenleyici kurumlarına
göndermemiz gerekmektedir. Bu dokümanların eksiksiz
26
Denetim ve Soruşturmalar
Harici ve dahili denetçiler ve şirketimizin ürün veya hizmetlerini
teftiş eden veya inceleyen devlet müfettişleri ile iş birliği yapma
sorumluluğumuz bulunmaktadır. Bu kişilerin incelemelerine
kesinlikle müdahale etmemeli veya bunları uygunsuz bir şekilde
etkilememeliyiz. Denetçilere ve müfettişlere, alma yetkisine sahip
oldukları bilgileri sunduğunuzdan emin olun. İlgili denetçinin veya
müfettişin hangi bilgileri talep ettiği ile ilgili herhangi bir sorunuz
olursa, amirinize, müdürünüze veya Uyum departmanına danışın.
Devlet tarafından inceleme yapılması halinde, tesis müdürü işlem
yapmadan önce en kısa sürede Uyum departmanı ile görüşmelidir.
Kaynaklar
ADM, devlet tarafından yapılan ve düzenleyici denetimlerin
ve soruşturmaların ele alınması ile ilgili olarak ülkeye özgü
kılavuzlar hazırlamıştır. Daha fazla bilgi almak için lütfen
ADM Politika Merkezini ziyaret edin.
Kayıt Yönetimi
ADM’ye ait ticari kayıtları, iş amacıyla gerekli görüldüğü sürece
veya vergi standartlarının, düzenleyici veya diğer standartların
gerektirmesi halinde daha uzun süre elimizde tutmakla yükümlüyüz.
Kaynaklar
Ayrıca, bu ticari kayıtları ne zaman ve nasıl imha edeceğimizi
Kayıt Yönetimi programı ile ilgili daha fazla bilgi
bilmemiz gerekmektedir. Kayıt Yönetimi programımızda belirtilen
edinmek için, ADM İntraneti üzerinden ADM Kayıt
tüm kurallara uyun.
Yönetimi Merkezine göz atabilirsiniz. Bir dokümanın
Denetiminiz altında bulunan dokümanların bir davaya veya resmi
soruşturmaya ilişkin dokümanlar olduğunu biliyorsanız, bunların
hiçbirini değiştirmeyin, saklamayın veya imha etmeyin.
27
konu ile ilgili olup olmadığından emin değilseniz,
OCE’deki Kayıt Saklama müdürüne başvurun.
İçeriden Bilgi Sızdırma
bilgileri bildiğiniz için o
Menkul kıymetler yasaları,
şirketlerdeki hisselerin alım
yatırımcıları korumak için,
satımını yapamazsınız.
bir şirket hakkında “içeriden
Bir şirket hakkında (ADM
sızdırılan önemli bilgilere”
dahil) içeriden sızdırılan önemli
sahip kişilerin o şirketin menkul
bir bilginin elinize geçmesi
kıymetlerini alıp satmalarını
durumunda, ancak söz konusu bilgi
yasaklamaktadır. “Önemli bilgiler”, bir
uygun medya kaynakları veya halka
yatırımcının yatırım kararı verirken önemli
açık dosyalar aracılığıyla normal yatırımcılara
gördüğü bilgilerdir. “İçeriden sızdırılan bilgiler”,
açıklandıktan sonra o şirketin menkul kıymetlerini
genellikle yatırım yapan halk tarafından bilinmeyen
alıp satabilirsiniz. ADM’nin menkul kıymetlerini satın
bilgilerdir. Şirketimizde çalıştığınız süre içinde ADM
alma işlemini uzun vadeli yatırımlar olarak yapmanız
veya başka bir şirket - örneğin bir müşteri veya tedarikçi
gerekmektedir. ADM’ye ait menkul kıymetlerin şüpheli
- hakkında içeriden sızdırılan önemli bir bilgi elinize
alım satımlarından kaçının. “İçeriden biri” olarak
geçerse, genel yatırım yapan halkın bilmediği önemli
belirlendiyseniz, ADM menkul kıymetlerindeki tüm
işlemlerinizi ADM Hukuk Departmanı ile birlikte
önceden sıfırlama şartı da dahil olmak üzere çok
daha katı kısıtlamalara uymalısınız.
Menkul kıymetler yasalarını ihlal eden kişiler, hem cezai
hem de hukuki kovuşturma dahil olmak üzere ciddi
sonuçlara maruz kalabilirler.
28
Tüyo Verme
Şirketin gizli bilgilerini, iş açısından bu bilgileri öğrenmesi
gerekmeyen hiç kimse ile kesinlikle paylaşmayın. Eğer bu
bilgileri paylaşan kişinin bu bilgileri kullanarak içeriden
bilgi ticareti yapma olasılığı varsa, söz konusu kişi bu gizli
bilgileri başka biriyle paylaşması durumunda menkul
kıymetler yasalarını ihlal etmiş sayılır. Buna “tüyo verme”
adı verilir ve kişisel olarak ticari faaliyette bulunmasanız bile
yasayı ihlal ettiğiniz gerekçesiyle sorumlu tutulabilirsiniz.
Kaynaklar
Daha fazla bilgi almak için, ADM Politika Merkezi
aracılığıyla İçeriden Bilgi Ticareti Politikamıza
göz atabilirsiniz.
UYGULAMA ÖRNEĞİ
S: Derrick’in arkadaşı, kendisinden, ürünlerin toplatılması ile ilgili ortaya çıkan bir söylentiyi doğrulamasını
istiyor. Bu toplatma işleminin ADM’nin müşterilerinden birinin hisse fiyatlarını etkileyebileceğini duymuş.
Arkadaşı, kendisine, bu müşterinin hissesinin büyük bir miktarına sahip olduğunu ve onu satıp satmama
kararı vermeye çalıştığını söylüyor. Derrick ne yapmalıdır?
C: Eğer söz konusu bilgi henüz halka açıklanmamış ise, Derrick herhangi bir olası ürün toplatma bilgisini
ne doğrulamalı ne de yalanlamalıdır. Tüm olası ürün toplatma bilgilerinin gizli olduğunu ve ADM dışındaki
herhangi biriyle paylaşabileceği bir şey olmadığını söylemelidir.
29
To p l u m l a r ı m ı z i ç i n D o ğ r u l u ğ u n D e s t e k l e n m e s i
Çevre Yönetimi
Siyasi Katılım
ADM, çevreyi koruma konusunda sürekli olarak gelişmeyi
Bazılarımız, uygun gördüğümüz siyasi faaliyetlere katılarak
amaçlamaktadır. Bu sorumluluğun yerine getirilmesi,
toplumlarımızın refah düzeyini artırmayı tercih etmektedir.
öncelikli yönetim hedeflerinden biridir. Her birimizin,
Ancak, bu tür faaliyetlere ancak mesai saatleri dışında ve
ADM’nin çevresel açıdan doğru bir şekilde iş yapmasını
masrafları kendimize ait olmak şartıyla katılabiliriz. Kişisel siyasi
sağlayan programları ve uygulamaları destekleme ve icra
faaliyetler için ADM’ye ait varlıkları veya kaynakları kesinlikle
etme sorumluluğu bulunmaktadır. İş sorumluluklarımızın
kullanamayız. Ayrıca, izin verilmedikçe, kesinlikle ADM’nin
olası çevresel etkilerini öğrenmeli ve çevresel riskleri
adına hiçbir siyasi faaliyette bulunmamalıyız. Herhangi bir
minimize etmeliyiz. Faaliyet gösterdiğimiz bölge neresi
çalışanı ve özellikle de size rapor sunan bir çalışanı, belirli
olursa olsun, en azından, geçerli tüm çevre yasalarına ve
gerekçelerinizi desteklemeye zorlamaya çalışmayın.
yönetmeliklerine ve ayrıca şirket gereksinimlerine uymalıyız.
UYGULAMA ÖRNEĞİ
S: Bethany, ADM’nin üretim tesislerinden birinde küçük bir sızıntı olduğunu görmüştür. Çalışma ekibinin bu sızıntıyı
hemen fark edemeyeceği konusunda endişe duyuyor. Bethany ne yapmalıdır?
C: Bethany sızıntıyı hemen amirine bildirmelidir. Meşgul bir çalışma ekibi bir sızıntıyı hemen fark edemeyebilir,
bu yüzden bir olayı gözlemlediğimiz anda bu sorunu ilgili kişiye iletmeliyiz. Bir sızıntı, çevremizin ve iş yerimizin
güvenliğine karşı ciddi bir tehdit oluşturabilir; bu nedenle, vakit kaybetmeden önlem almamız son derece önemlidir.
Ayrıca, yerel çevre kuralları devletin bilgilendirilmesini gerektirebilir.
30
Kurumsal Siyasi Faaliyetler
ADM, ancak yasaların izin verdiği durumlarda siyasi
faaliyetlere katılacaktır. Şirketimiz, ancak Yönetim Kurulu
Başkanımızın veya Kamu İlişkileri Departmanının önceden
yazılı onayını alarak siyasi adaylara veya kampanyalara
destek sağlayacaktır. Buradaki “destek” ifadesi kapsamlı
bir ifadedir ve para, mal, hizmet gibi destekleri içerebilir.
Lobicilik faaliyetleri son derece kontrollü düzenlemelere
tabidir. Bu nedenle, ADM’nin adına mevzuatı, düzenlemeyi,
politikayı veya devlet ile ilgili diğer işlemleri etkileme
çabasıyla devlet yetkilileri ile herhangi bir şekilde iletişim
kurmamız yasaktır. Bu kuralın tek istisnası, Yönetim Kurulu
Başkanımızın veya Kamu İlişkileri Departmanının özel
iznini aldığınız durumlardır. Ayrıca, lobicilik faaliyetleri
belirli raporlama koşullarını gerekli kılabilir. Konu ile
ilgili yardım almak veya soru sormak için Kamu İlişkileri
Departmanı ile görüşün.
31
İletişim Bilgileri Dizini
Uyum Departmanı
Posta:
Compliance
Archer Daniels Midland Company
PO BOX 1470
Decatur, IL 62526
ABD
Telefon:
+1.800.637.5843 dahili 4929
+1.217.424.4929
E-posta:
[email protected]
ADM Way Yardım Hattı
www.theadmwayhelpline.com
32
D a v r a n ı ş
K u r a l l a r ı
Davranış Kuralları
DO Ğ RU
S O NUÇ L A R
DO Ğ RU
YA K L A Ş I M
Fo r m N o : 8 9 4 6 - Tü r k ç e