Akıllı Tekstiller

Ürünlerinizi diğer tedarikçilerden farklılaştırmak, rekabetçi kalmanın anahtarıdır. Aşağıda, modern
teknolojinin tekstil endüstrisinde kullanımına dair üç örnek bulacaksınız.
Saygılarımla,
Marsha Powell
representing Cotton Council International
and Cotton Incorporated
Akıllı Kumaşlar: Sağlığınızı Yakından İzleyen Tekstiller
ScienceDaily (31 Mart 2008) – Giyen kişinin vücut sıcaklığını
ölçen veya kalp aktivitesini izleyen giyisiler piyasaya girmeye
başlarken, Avrupada yürütülen BIOTEX projesi ile akıllı
tekstillere yeni fonksiyonlar ilave ediliyor. Kumaşın küçük bir
kisminda bulunan minyatür biyosensörler, vücut sıvılarını,
hatta küçük bir ter damlasını bile analiz ederek, kişinin
sağlığı hakkında çok daha iyi bir değerlendirme yapabiliyor.
AB Araştırma projelerinin önemli bir grubu (SFIT Grubu),
akıllı kumaş, interaktif tekstiller ve esnek giyim sistemlerinin
geliştirilmesini desteklemektedir. Projenin en büyük
başarılarından biri, ter örneklerindeki sodyum, potasyum ve kloridi ölçebilen iyonik biyosensör
prototiplerinin geliştirilmesi oldu. Bir başka sensör ile terin iletkenliği ölçülebilmekte, ve
minyatürleştirilmiş pH sensörü ile değişen renklerle terin pH değeri gösterilmektedir. Yara bandı
veya sargı bezlerine entegre edilen immun-sensörler ise sıvı örneklerinde belli proteinlerin varlığını
tespit edebilmektedir.
BIOTEX oksijen sensörü, reflektif oksimetri yöntemiyle göğüs bölgesinde kandaki oksijen doygunluğunu ölçmektedir. Kumaşa bir dizi biyonsensör yerleştirmek bir yana, asıl mesele, bu sensörlere sıvıların ulaştırılmasıdır. Bu sorun hidrofil (su-çeken) ve hidrofob (su-iten) iplik
kombinasyonu ile çözülmektedir. Bu iki iplik türünü, teri sensörlere yönlendirecek şekilde dokumak
mümkündür. Ilk BIOTEX denemelerinde, akıllı kumaşların, obezite ve diyabet sorunu yaşayan insanlar ve atletler tarafından denenmesi planlanmaktadır. Ayrıca, söz konusu SFIT grubu içinde yer alıp AB tarafından desteklenen PROTEX adlı diğer büyük bir proje de, mikro ve nano sistemli teknolojileri fonksiyonel uygulamalara (yangınla mücadele ve kurtarma ekipleri) adapte etmektedir.
Tasarım Öğrencisi Bakterileri Hapseden Nano-Elyaflı Giysi Üretti
ScienceDaily (7 Mayıs 2007) – Kıyafet tasarımı öğretim
üyesi Van Dyke Lewis ve tasarım öğrencisi Olivia Ong,
Cornell Üniversitesi’nde elyaf bilim adamları Juan
Hinestroza ve Hong Dong’un da desteğiyle, “fonksiyonel
giyim” kavramını yeni bir seviyeye taşıdılar. Ong’un
“Glitterati” isimli özel koleksiyonunun parçası olan elbise
ve ceket ilk bakışta gayet normal görünüyor. Fakat
mikroskopla yakından incelendiğinde, elbisenin üst
kısmında, ceketin başlığında, kol uçlarında ve ceplerinde
yer alan pamuk elyafının etrafında koruyucu kalkan görevi
üstlenen, elekstrotatik nano-parçacıklardan oluşan bir ordu
görünmektedir. Bu kumaşlar, içinde nano-partiküller bulunan solüsyonlara daldırmak suretiyle
üretilmektedir. Ortaya çıkan renkler boyaların değil, nano-partikül boyutu ve diziliminin bir
yansımasıdır.
Elbisenin üst kısmı, gümüş nano-parçacıkları ile kaplanmış pamuk içermektedir. İlk önce amonyum
ve epoksi bazlı reaksiyonlarla pozitif iyonizasyon oluşturularak pozitif yüklü pamuk lifleri elde edilir.
10-20 nanometre çapındaki gümüş parçacıkları sitrik asit içinde sentezlenerek kümeleşmenin önüne
geçilir. Pozitif yüklü pamuk liflerinin negatif yüklü gümüş nano-parçacığı çözeltisine daldırılmasıyla,
parçacıklar pamuk elyafına tutunur. Gümüşün nano-ölçekte daha da belirginleşen doğal antibakteriyel özelliği vardır ve bu Ong’un elbisesinin birçok zararlı bakteri ve virüsü etkisiz hale
getirmesine imkan vermektedir. Bu gümüş kaplama işlemi ile bakteriler yok edildiği için ve nanoparçacıklar, küçük boyutlu olması dolayısıyla, kirlenmeyi ve lekelenmeyi engellediği için giysiyi
yıkama ihtiyacı azalmaktadır.
Denim ceketin başlık, kol uçları ve ceplerinde 5-10 nanometre uzunluğunda paladyum
parçacıklarıyla kaplanmış yumuşak tüvit kumaş yer almaktadır. Dong, bu kumaşı üretmek için negatif yüklü palladyum kristallerini pozitif yüklü pamuk elyafı üzerine yerleştirdi. Ong aslında bir tasarımcı olmasına rağmen özellikle dumandan koruyucu ceketin arkasındaki bilime hayran kalmış
ve havayı kirleten maddeleri okside etme yeteneği olan bu paladyum yüklü pamuk liflerini cekete entegre etmiş. Bu özellik, kalabalık ve hava kirliliği olan şehirlerde kendini havadaki zararlı
gazlardan korumak isteyen veya alerjik kişiler için kullanışlı olacak gibi görünüyor.
Philips Research Giysiler Üzerinde Elektronik Görüntüler Oluşturan Teknolojiyi Tanıttı
ScienceDaily (30 Ağustos 2006) – Lumalive (ışıldayan) textiller dinamik
reklamlar, grafikler, ve renk değiştiren kumaşlar üretmeyi mümkün
kılmaktadır. Teknoloji yeni geliştirilmiş olsa da – ilk prototipleri IFA 2005
fuarında sergilenmişti – Phillips Research, lumalive kumaşları tanıtım
gösterisinde görev alan hosteslerin giysilerine entegre ederek büyük yol
kat ettiğini ortaya koydu. Bu ilk-nesil ceketler, Phillips Research ile
işbirliği yapacak özellikle yenilikçi ve etkileyici tanıtım kanalları arayan
promosyon sektöründeki firmalar tarafından ticari ürüne
dönüştürülmeye hazır görünüyor. Lumalive kumaşlar, yumuşaklık ve
esneklikten taviz vermeden kumaşın dokusuna tamamen entegre
edilmiş esnek ve renkli diyot (LED) dizilerine sahiptir. Işık yayan bu
tekstil ürünleri, dinamik mesajlar, grafikler ve çok renkli malzemelerin
üretiminde kullanılabilmektedir. Perde, minder veya döşemelik
kumaşlar bu ışıldama özelliği ile hareketlendirilerek kişinin ruh halini
olumlu yönde etkileyebilmektedir. Ceketlerin giyimi rahat olup, lumalive
kumaş, ancak renkli figürleri, logoları, kısa metinleri veya çok renkli
animasyonları göstermek üzere ışıldamaya başladığında fark
edilmektedir. Bu ürünlerin pratik günlük kullanımına olanak tanıyan özellikleri de bulunmaktadır.