doc5 - KalDer
download 
Şikayet Transkript
5 - KalDer
1 SIT – Problem Çözme Teorisi Genel Problem Çözme Yakla m 2 • Problem çözmek, hazine aramak gibi bir eydir. • E er haz r bir çukur varsa, o çukuru kazmaya devam edersiniz. • Çukuru derinle tirdikçe, etrafta neler oldu unu hiç görememeye ba lars n z. • E er yan n za biri gelirse, onu da çukurun içine atlamaya te vik edersiniz. • ! te buna psikolojik eylemsizlik denir. SIT – Problem Çözme Teorisi Yarat c l k ve TRIZ 35 30 Yarat c l k 25 20 TRIZ ile 15 10 5 0 0 10 20 30 40 50 60 Ya 3 SIT – Problem Çözme Teorisi Psikolojik Eylemsizlik tik nye Ma 4 SIT – Problem Çözme Teorisi Yarat c l k Düzeyi Art Yarat c l k Düzeyleri 5 Düzey 1: Kolayl kla görülen çözüm %32 Düzey 2: Mevcut sistemde küçük iyile tirme %45 Düzey 3: Mevcut sistemde büyük iyile tirme %18 Düzey 4: Mevcut sistemden ba ms z yeni kavram geli tirme Düzey 5: Bulu %4 %1’den az SIT – Problem Çözme Teorisi Yarat c l k Düzeyleri Tahtalara yaz yazmak için kullan lan boardmarker kalemlerinin geli im evrelerini ve al nan patentlerin tarih baz nda ilerleyi ini izleyelim. Düzey Düzey11-Düzey Düzey22-- Kalem Kalem eklinin eklininkolay kolaytutulabilecek tutulabilecek ekilde ekildede de i i tirilmesi tirilmesi Kalem Kalemucunda ucundakullan kullanlan lankeçe keçemalzemesinin malzemesinindaha dahaiyi iyibir bir mürekkep mürekkepak ak sa sa layacak layacakbir birmalzeme malzemeile ilede de i i tirilmesi tirilmesi Düzey Düzey33-- Mürekkep Mürekkepak ak nnnnkeçedeki keçedekikklcal lcaldamar damaryap yapssndan ndande de ililbir bir jeldeki yay lma yoluyla sa lanmas jeldeki yay lma yoluyla sa lanmas Düzey Düzey44-- 'z 'zbbrakma rakmatarz tarznnnnde de i i tirilmesi tirilmesi––elektrik elektrikveya veyamanyetik manyetik alan alankullan kullanlarak laraksilinebilen silinebileni i aretlerin aretlerinüretilmesi üretilmesi Düzey Düzey55-- Dü Dü ündüklerimizin ündüklerimizindo do rudan rudanyaz yazya yaveya veya ekle ekle dönü dönü türülmesi türülmesi(( imdilik imdilikmevcut mevcutbilgimizin bilgimizindd nda) nda) 6 SIT – Problem Çözme Teorisi Yarat c Çözüm Örne)i: Tatl Biber Konserve Metodu Biberleri konserve yapmadan önce çekirdeklerini ve sap n en h zl ve dü ük maliyetli olacak ekilde nas l ay rabiliriz? Çözüm: • Biberler hava s zd rmaz bir tanka yerle tirilir. • Bas nç azar azar 8 atmosfere ç kar l r. • Bu s rada biberler s k r ve en zay f olan sap yerinde çatlak olu ur. Biberin içindeki ve d ndaki bas nç e itlenir. • Tank n bas nc h zla dü ürülür. Biberin sap çekirdekler ile beraber d ar f rlar. 7 SIT – Problem Çözme Teorisi Benzer Yarat c Çözüm Örnekleri •Sedir yemi i, kril (ufak karidese benzer deniz hayvan ) ve ayçekirde inin kabuklar n n içlerinden ayr lmas •F nd k kabu unun k r lmas •8eker kristallerinin toza dönü türülmesi 8 SIT – Problem Çözme Teorisi Yarat c Çözüm Örne)i: Hortumda Delik Açma 22 mm çap nda elastik bir hortum üzerinde çok say da delik deleceksiniz. Delikleri çapaks z ve eksenini kayd rmadan nas l delebilirsiniz? Çözüm: • Maddelerin fiziksel hal de)i imleri prensibinden yararlanabilirsiniz. • Hortumu dondurarak elastiklik özelli ini yok edelim. • Delikleri z mba ile delelim. • Hortumu normal elastik yap s na tekrar kavu tural m. 9 SIT – Problem Çözme Teorisi Yarat c Çözüm Örne)i: Alç Ç karma Bacak k r klar nda hastaya zarar vermeden bacaktaki alç y nas l ç karal m? Çözüm: • Hareketi önceden yap. • Hastan n baca n alç ya almadan önce alç içine, di leri d ar ya do ru olacak ekilde elastik bir testere yerle tirin. • Hasta iyile tikten sonra alç y ç karmak için, testereyi ileri geri hareket ettirerek alç y kesin. 10 SIT – Problem Çözme Teorisi TRIZ Nas l Çal 11 r? TRIZ problemi TRIZ çözümü Benim problemim Benim çözümüm SIT – Problem Çözme Teorisi TRIZ’in Temel Prensipleri • Sizin u ra t n z sorun, farkl endüstrilerde ve ki iler taraf ndan halihaz rda ya anmaktad r. • En yarat c çözümler, çeli kileri tan mlayan ve yok edebilen çözümlerdir. • En yarat c çözümler, tehlikeleri ve zafiyetleri faydaya dönü türen çözümlerdir. • Pazar n yönü ve teknolojinin nas l ilerleyece i, önceden tahmin edilebilir. 12 SIT – Problem Çözme Teorisi 13 YER ZAMAN ARAYÜZÜ ÇEL45K4LER 45LEVSELL4K KAYNAKLAR 4DEALL4K Sistematik Yenili in 4+1 Temel Ta SIT – Problem Çözme Teorisi The ideal … is no… deal Açacak? !deal Kablo? !deal Anahtar? !deal Para? !deal Kapak? !deal Ar iv? 14 SIT – Problem Çözme Teorisi 15 SIT – Problem Çözme Teorisi “Çözümler de i ir, i levler ayn kal r” 16 SIT – Problem Çözme Teorisi “Çözümler de i se de fonksiyonlar ayn kal r” Bardaktaki suyu nas l alabiliriz. • (Barda a dokunmadan!) 17 SIT – Problem Çözme Teorisi Tüm alanlar n veritabanlar ! Acoustic Cavitation Acoustic Vibrations Archimedes’ Principle Bernoulli’s Theorem Boiling Brush Constructions Capillary Condensation Capillary Evaporation Capillary Pressure Coanda Effect Condensation Coulomb’s Law Deformation Electrocapillary Effect Electroosmosis Electrophoresis Electrostatic Induction Ellipse Evaporation Ferromagnetism Forced Oscillations Funnel Effect Gravity Inertia Ionic Exchange Jet Flow Lorentz Force Magnetostriction Mechanocaloric Effect Osmosis Pascal Law Resonance Shock Wave Spiral Super Thermal Conductivity Superfluidity Surface Tension Thermal Expansion Thermocapillary Effect Thermomechanical Effect Ultrasonic Capillary Effect Ultrasonic Vibrations Use of foam Wetting Suyu alman n kaç yöntemini biliyoruz? 18 SIT – Problem Çözme Teorisi Teknik Çeli kiler Parametre Parametre A B !yi Parametre Parametre A B ? Kötü Neredeyse bütün büyük bulu lar bir veya birkaç çeli kinin çözümüdür. Tasar m problemlerinin çözümünde çeli kiye neden olan 39 farkl parametre belirlenmi tir. Bu parametrelerin, tüm ikili birle imlerine göre, çözüm için kullan labilecek 39×39 çeli ki matrisi olu turulmu tur. 19 SIT – Problem Çözme Teorisi Sistem Parametreleri (çeli kilere sebep olan parametreler) 1 2 3 Hareketli nesnenin uzunlu u 4 Duran nesnenin uzunlu u 5 Hareketli nesnenin alan 6 Duran nesnenin alan 7 Hareketli nesnenin hacmi 8 20 Hareketli nesnenin a rl Duran nesnenin a rl 14 15 Hareketli nesnenin dayan kl l 16 Duran nesnenin dayan kl l S cakl k 17 18 Hareketli nesnenin harcad 20 Duran nesnenin harcad Güç Enerji israf Madde israf 30 Nesneyi etkileyen zararl faktörler 31 Zararl yan etkiler 32 34 !mal edilebilirlik Kullan ma uygunluk Tamir edilebilirlik 35 Uyarlanabilirlik 36 Ayg t n karma kl Kontrolün karma kl 28 Parlakl k 19 29 Güvenilirlik Ölçümün do rulu u !malat n do rulu u 27 Mukavemet enerji enerji 33 9 Duran nesnenin hacmi Hz 10 Kuvvet 23 11 Gerilim, bas nç 24 Bilgi kayb 12 8ekil 37 25 Zaman israf 38 13 Nesnennin dengelili i, kararl l k 26 Madde miktar 39 21 22 Otomasyon seviyesi Verimlilik SIT – Problem Çözme Teorisi Yarat c Prensipler 1 Bölme, parçalama 2 Çekip ç karma 3 Yerel nitelik 4 Asimetri 5 Birle tirme 6 Evrensellik 7 Yuvalama 8 Kar t a rl k 9 Önceden kar hareket 10 Önceki hareket 11 Önceden yast klama 12 E mümkün olay 13 Tersine çevirme 21 14 Küremsi hale getirme 15 Dinamiklik 16 K smi veya gere inden fazla hareket 17 Yeni boyuta geçme 18 Mekanik titre im 19 Periyodik hareket 20 Faydal hareketin devaml l 21 H zl hareket etme 22 Zarar faydaya dönü türme 23 Geribildirim 24 Arabulucu 25 Selfservis 26 Kopyalama 27 K sa ömürlü ucuz nesne kullanma 28 Mekanik sistemin de i tirilmesi 29 Gaz ve s v kullanma 30 Esnek film ve ince zarlar kullanma 31 Gözenekli malzeme kullanma 32 Renk de i tirme 33 Türde lik 34 Parçalar reddetme yada yenileme 35 Parametre de i tirme 36 Faz geçi i 37 Is l Genle me 38 Güçlü oksitleyiciler kullanma 39 At l ortam 40 Bile ik Malzemeler SIT – Problem Çözme Teorisi MARKET GEL454M4 22 SIT – Problem Çözme Teorisi 23 SIT – Problem Çözme Teorisi 24 SIT – Problem Çözme Teorisi 25 SIT – Problem Çözme Teorisi 26 SIT – Problem Çözme Teorisi 27 SIT – Problem Çözme Teorisi 28 SIT – Problem Çözme Teorisi Hammadde 29 Ürün Servis Deneyim Transformasyon SIT – Problem Çözme Teorisi 4NSAN GÜCÜ KULLANIMI 30 SIT – Problem Çözme Teorisi 31 SIT – Problem Çözme Teorisi 32 SIT – Problem Çözme Teorisi 33 SIT – Problem Çözme Teorisi 34 SIT – Problem Çözme Teorisi 35 SIT – Problem Çözme Teorisi !nsan 36 !nsan + Alet !nsan + Elektrikli Alet !nsan + Otomatik Alet Full Otomatik Cihaz SIT – Problem Çözme Teorisi 35 TREND Trend Tasar m Metodolojisi !nsan kat l m n n azalt lmas kontrol edilebilirlik sistem karma kl n n azalt lmas s n rlar n kald r lmas (arayüzde) serbestlik derecesei tasar m noktalar market evrimi mü teri oda effafl n art r lmas renk kullan m n n art r lmas duyular n kulllan m n n art r lmas sönümlemenin azalt lmas tek-çift-çoklu sistemlerde artan farkl l klar macrodan nano ölçe e geçi (uzayda) tekli-çiftli-çoklu sistemlere geçi (benzer objeler) (zamanda) tekli-çiftli-çoklu sistemlere geçi (farkl objeler) tekli-çiftli-çoklu sistemlere geçi (benzer objeler) tekli-çiftli-çoklu sistemlere geçi (farkl objeler) (zamanda) linear kabullenmeden uzakla ma ritim kordinasyonu hareket kordinasyonu dinamikle tirm hacimsel yap lar n geometrik evrimi lineer yap lar n geometrik evrimi asimetrinin art s n rlar n kald r lmas (uzayda) liflerin kullan m macrodan nano ölçe e geçi (arayüzde) obje parçalama yüzey parçalama alan parçalama ak ll malzemeler enerji dönü ümlerini azaltma azalan yo unluk 37 toplam a ama 6 6 4 5 4 4 4 5 4 4 4 5 4 4 5 5 5 5 5 3 4 4 5 5 5 3 4 4 5 12 4 5 4 4 5 SIT – Problem Çözme Teorisi DURUMUN GÖRSELLENMES4 Radar 5emas 38 SIT – Problem Çözme Teorisi RADAR 5EMASI Mevcut Durum 39 SIT – Problem Çözme Teorisi Geli im Potansiyeli 40 SIT – Problem Çözme Teorisi Te ekkür RZ ede DAHA KÖTÜ B R FARE KAPANI YAPMANIN B TMEZ TÜKENMEZ ÇABASI 41 SIT – Problem Çözme Teorisi
