ipragaz lng lng tesisi kurulum ve işletme koşulları

İPRAGAZ LNG TANK SAHASI EKİPMAN VE KURULUM ÖZELLİKLERİ
1. LNG Tank ve Ekipmanları :
LNG depolanması için kullanılan silindirik, perlit+vakum izolasyonlu tanklar, müşteri
ihtiyaçlarına göre dikey ya da yatay olarak, İpragaz tarafından AD2000 ve EN13458
standardına uygun imal ettirilmektedir. İpragaz’ın LNG tankları 97/23/CEE sabit basınçlı
kaplar direktifi doğrultusunda CE işareti taşımaktadır. Yine tank üzerindeki vana v.b.
ekipmanlar da tamamen ithal kreyojenik özelliklere sahip olup CE işaretlidir.
- İç Tank :
• Tasarım Kodu : EN 13458-2 ve AD 2000
• Tasarım Sıcaklığı : -196 ºC / + 50 ºC
• Malzeme : Paslanmaz Çelik SA 240 Tip 304L
• Maksimum çalışma basıncı : 5 barg
• Tasarım basıncı : 6 barg
• Test Basıncı : 10.1 barg
- Dış tank :
• Tasarım Kodu : EN 13458-2 ve AD 2000
• Tasarım Sıcaklığı : -10 ºC / + 50 ºC
• Malzeme : Karbon çelik EN 10025-2 S235JR veya eşdeğeri
• Tasarım basıncı : -1 barg
İpragaz standart olarak, 14m³ dik, 22m³-dik/yatay, 32m³-dik/yatay ve 62 m³ dik LNG tank
seçeneklerinin yanısıra müşteri ihtiyacına göre farklı kapasite ve tipte (dik/yatay) tankları da
teklif edebilmektedir.
Söz konusu LNG tankları İPRAGAZ tarafından ARITAŞ ve ISISAN gibi konusunda
yetkin basınçlı kap imalatçısı firmalara yaptırılmaktadır.
2. LNG Tesisatları :
LNG tank sahasında yer alan vana,
emniyet valfi, boru, fittings v.b. ekipmanlar
kreyojenik şartlarda çalışacak uygun
malzemeden imal edilmiştir. Tesisat
montajları sırasında sertifikalı argon
kaynakçıları kullanılmakta, sahada yapılan
tüm
paslanmaz
boru
kaynakları
radyografik kontrolden geçerek kayıt
altına alınmaktadır. Tesisat azot gazı ile
test edilmekte, herhangi bir problemle
karşılaşılmadığı takdirde sistem LNG ile
devreye alınmaktadır.
Söz konusu tank sahası LNG tesisatlarının imalatı, montajı, test ve devreye alınması
İPRAGAZ ‘ın yükümlülüğündedir.
3. İş- Zaman Programı :
Müşteri, İpragaz ve Doğal gaz dahili tesisatı yapımcı Firması arasındaki eşgüdümü ve hedef
birlikteliğini sağlayacak olan iş-zaman programı müşterinin de görüşü alındıktan sonra
hazırlanarak taraflara bildirilir. Böylece LNG tesisinin istenilen süre içinde, aksaklık
yaşanmadan kurulması için en önemli adım olan planlama adımı sahada henüz çalışmalar
başalamadan müşteri ve müteahhit ile paylaşılır.
Tesis Bilgileri
Müteahhit Bilgileri
Tesisin Yeri
Tank Kapasitesi - Tank No
Tank Tipi
İmalatçı
Buharlaştırıcı Kapasitesi
İş No
A
CLUB-N
İŞ-ZAMAN PROGRAMI
Riva Delta
14m³
Dikey
Isısan
2x300 Nm³/h
LNG Tesisatı
Doğalgaz Tesisatı
Müşavir
Elektrik Tesisatı
Radyografik Kontrol
ARALIK - 2005
KASIM - 2005
Sorumlu
16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
San - Teknik
San - Teknik
Palme
Ekol Müh.
Palme
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17
LNG Tesis İşleri
A.1 Tesis aplikasyonu ve proje teslimi
İPR.
A.2 Hafriyat ve kontrollu dolgu zemin iyileştirme
GTI
A.3 Topraklama tesisatı alt yapısı (bakır kazıklar)
İPR.
A.4 Grobeton, temel kalıbı, demir, beton dökümü
GTI
A.5 Tank temel betonunun prizlenmesi
GTI
A.6 Tank sahası küvet betonun kalıp ve beton işleri
GTI
A.7 Tank ve buharlaştırıcıların Antalya'ya sevki
İPR.
A.8 Tankın ve buharlaştırıcıların yerine montajı
İPR.
A.9 LNG tesisat montajı
İPR.
A.10 LNG tesisi elektrik tesisat montajları
İPR.
A.11 LNG tesisatı radyografik kontrol (varsa tamirat)
İPR.
A.12 Küvet üstü tel örgü ve giriş kapılarının montajı
GTI
A.13 LNG-LPG Tesisleri ve Yangın Eğitimi
İPR.
A.14 Tanka LNG alınması
İPR.
B
Doğalgaz İç Tesisat Montaj İşleri
C
Diğer İşler
İPR.
C.1 Tank ankraj, ankraj şablonu ve süzgeç teslimi
İPR.
C.2 Yangın söndürücü tedariği
GTI
C.3 Hidrant hattı ve hidrant kulesi yapılması
GTI
C.4 Paratoner sisteminin kurulması
GTI
DOĞALGAZ'A GEÇİŞ ve DEVREYE ALMA
12-Ara-2005
4. LNG Tank Temel İnşaat Projeleri ve Statik Hesapları :
İpragaz LNG tankı temel inşaatı tip projelerini yetkin bir statik bürosuna yaptırmış olup, temel
inşaat projeleri hazırlanırken 1. deprem bölgesi ve Z4 zemin sınıfı dikkate alınmıştır. Temel
uygulama projeleri ile birlikte statik hesaplarının bir kopyası istenildiğinde müşteriye
verilmektedir.
Z4 zemin sınıfına karşılık gelen 1 kg/cm² zemin emniyet gerilmesinin altındaki müşteri
lokasyonlarında, projeler üzerlerinde gerekli tadilatlar yapılarak müşteriye teslim edilmektedir.
Söz konusu proje ve statik hesapların yaptırılması ve müşteriye teslim edilmesi
İPRAGAZ’ın yükümlülüğündedir.
5. LNG Tank Ankraj Bulon ve Şablonu :
LNG tankının temel ankrajında kullanılan, tank
hacmi ve tipine göre hesaplanmış çap ve
adetlerdeki ankraj bulonları ve somunları,
ankrajların temel içindeki yerleşimini sağlayacak
ankraj şablonu ile birlikte müşteriye teslim
edilmektedir. Temel betonu dökülmesi öncesi
ankraj yerleşimi ve temel betonu demir donatısı,
yetkili İpragaz personeli tarafından kontrol
edildikten sonra temel betonunun dökülmesi
önerilmektedir.
Söz konusu ankraj bulonları, somunları ve ankraj şablonlarının tedariği ve müşteriye
teslimi İPRAGAZ’ın yükümlülüğündedir.
6. Topraklama Tesisatı :
LNG tank ve buharlaştırıcıları topraklanmalıdır.
Ayrıca LNG tankeri topraklama pensesi ve tank
sahası kapılarının yanında yer alacak topraklama
tutamakları için de topraklama tesisatı kurulmalıdır.
Bu amaçla hafriyat sonrası temel betonu kalıp
yapımı öncesi, İpragaz yetkililerine haber
verilmelidir. İpragaz’ın yetkilendiridiği elektrik
tesisatçısı tank sahasında gerekli bakır kazık
çakma ve bakır tel ile ilikleme işlemlerini yaparak,
tank ve buharlaştırıcılara bağlanacak bakır
topraklama tellerini hazırlayacaktır.
Beton atılması sırasında bu tellerin beton içinde
kalmamasına özellikle dikkat edilmelidir.
Söz konusu topraklama tesisatı için gerekli malzemelerin tedariği ve uygulamanın
yaptırılması İPRAGAZ’ın yükümlülüğündedir.
7. LNG Tank Sahası Küvet Betonu, Sifonlu Rogar, Tel Örgü :
NFPA-59A (Standard for the Production, Storage and Handling of LNG) standardı gereği
LNG tank ve tesisatının çevresinde, en az LNG tank hacmi kadar bir beton havuz (küvet)
inşa etmek gerekmektedir.
Bu havuzda en az bir adet sifonlu rogar ile drenaj sağlanmalıdır. Beton havuzdaki sifonlu
rogardaki su, olası LNG kaçağında (likit faz) donacak ve tıkaç vazifesi görerek LNG’nin
drenaj kanalına gitmesine engel olacaktır. Böylece LNG kaçağı sınırlandırılmış bir alanda
kontrol altına alınmış olacaktır.
Beton küvet üzerine, küvet betonu ile beraber toplam yüksekliği en az 180 cm olacak şekilde
tel örgü tesis edilmeli ve bu sahaya giriş çıkış için en az iki adet dışarıya açılan kapı
yapılmalıdır. Tel örgü üzerine gerekli uyarı levhaları asılmalıdır.
Söz konusu sifonlu rogarın ve Uyarı Levhalarının tedariği ve müşteriye teslimi
İPRAGAZ’ın yükümlülüğündedir.
8. LNG Tankı Likit Çıkış Hatları Acil Kapatma Vanaları :
NFPA-59A’ya göre LNG tankı üzerindeki
likit çıkışları uzaktan kumanda edilebilen acil
kapatma vanaları (ESD) ile tesis edilmelidir.
Tank
üzerindeki
pnömatik
kontrollu
kreyojenik vanaları açma kapatma işlemi
için basınçlı hava kullanılmaktadır. Basınçlı
hava mini hava kompresörü (bakımsızyağsız) tarafından sağlanmaktadır.
Söz konusu acil kapatma vanalarının ve
bu
vanaları
çalıştıracak
mini
kompresörün
temini
ve
tesisi
İPRAGAZ’ın yükümlülüğündedir.
9. Gaz Kaçağı Algılama Sistemi :
LNG tank sahasında ve özellikle tank
vana gurubunda oluşabilecek herhangi
bir gaz kaçağını algılayacak kaçak
sensörü
vana
mahali
üzerine
yerleştirilmiştir.
Kumanda
panosu
aracılığıyla alarm verecek olan gaz
kaçağı algılama sistemi, yine NFPA-59A
standardı gereği sistemde kurulması
gereken vazgeçilmez bir emniyet ve
güvenlik ögesidir.
Söz konusu gaz kaçağı algılama
sisteminin
temini
ve
montajı
İPRAGAZ’ın yükümlülüğündedir.
10. Gaz Sıcaklığı Takip ve Kontrol Sistemi :
NFPA-59A’ya göre LNG tank sahasında
bulunan buharlaştırıcıların çıkışında yer
alan bir PT100 sıcaklık transmiteri
aracılığıyla, likit halden gaz haline geçen
doğalgazın sıcaklığı sürekli olarak takip ve
kontrol edilmelidir. Gaz sıcaklığının -10°C’a
düşmesi durumunda sistem önce alarm
vermekte, sıcaklığın -18°C’a düşmesi
durumunda ise doğalgaz dış ve iç tesisatta
yer alan ekipmanların zarar görmemesi için
tank çıkışındaki likit vanaları otomatik olarak
kapatılmaktadır. Hava sıcaklığının -20°C’ın
altına düşme ihtimali olan müşteri
tesilerinde, ex-proof (patlama korumalı)
doğalgaz ısıtıcıları kullanılarak gaz sıcaklığı
uygun seviyeye çıkarılır.
Söz konusu gaz sıcaklığı takip ve kontrol
sistemi ile gaz ısıtıcısı temini ve montajı
İPRAGAZ’ın yükümlülüğündedir.
Gaz Sıcaklığı
Ana Kumanda Panosu İçi
11. Deprem İzleme Sistemi :
LNG tesisi kumanda panosu içinde yer alan bir
deprem sensörü ile müşteri lokasyonunda
olabilecek herhangi bir yer sarsıntısının
büyüklüğüne bağlı olarak sistem alarm
vermekte ve ardından depremin büyüklüğünün
artması halinde LNG tank çıkışındaki likit
vanaları kapatılmaktadır.
Söz konusu deprem
yükümlülüğündedir.
izleme
sisteminin
Deprem Sensörü
Ana Kumanda Panosu İçi
temini
ve
montajı
12. LNG Tesisi Ana Kumanda Panosu ve Paralel İkaz Panosu :
Sıcaklık, gaz kaçağı algılama, deprem izleme sistemlerinden gelen
ikazları sesli ve ışıklı alarma çeviren ve tank çıkışındaki likit
vanalarının otomatik olarak kapanmasını sağlayan LNG Tesisi Ana
Kumanda panosudur. Ayrıca pano üzerinden de vanalar manuel
olarak açılıp kapatılabilir ya da acil stop butonu aracılığıyla vanalar
kapatılıp alarm verilebilir. Bu panonun üzerindeki ikazların aynısını
bulunduran paralel ikaz panosu müşterinin talebi doğrultusunda
güvenlik binası v.b. bir noktaya konulmaktadır.
Söz konusu panoların
yükümlülüğündedir.
temini
ve
montajı
13. Ex-Proof Aydınlatma :
LNG tank sahası içi tehlikeli bölge
olduğundan, bu saha içindeki elektrikli cihaz
ve ekipmanların ex-proof (patlama korumalı)
özellikte olması gereklidir. Bu nedenle LNG
tesis sahasının aydınlatılması için kullanılacak
armatür de ex-proof nitelikte olmalıdır.
Aydınlatma LNG Tesisi Ana Kumanda panosu
üzerinden açılıp kapatılır.
Söz
konusu
ex-proof
aydınlatma
sisteminin kurularak devreye alınması
İPRAGAZ’ın yükümlülüğündedir.
14. Kazan Dairesi Gaz Kaçağı Alarm Sistemi :
Doğalgazın kullanım noktasındaki (kazan
dairesi, mutfak v.b.) kaçaklarını algılayıp,
kullanıcıları sesli ve ışıklı olarak uyaran
sistemdir.
Söz konusu gaz kaçağı algılama ve alarm
sisteminin kurularak devreye alınması
İPRAGAZ’ın yükümlülüğündedir.
İPRAGAZ’ın
İPRAGAZ’ın
15. Kokulandırma Sistemi :
LNG kokusuz bir yakıttır. Ancak kullanım noktalarındaki kaçaklara karşın kokulandırılması
gerekmektedir. LNG tankı içindeki çok düşük sıcaklıklar nedeniyle herhangi bir kokulandırıcı
kimyasal maddenin LNG içine katılması mümkün değildir. Bu nedenle LNG sıvı halden gaz
hale geçtikten sonra THT (Tetrahidrotiofen) denilen özel bir kimyasal madde ile kokulandılır.
Söz konusu kokulandırıcı THT’nin muhafaza edildiği paslanmaz tüp, bağlantı
elemanlarının tedarik ve montajı ile THT’nin ikmali İPRAGAZ’ın yükümlülüğündedir.
16. LNG-Telemetri Sistemi :
LNG tedariğinde şu an için ülkemizde tek bir tedarik kaynağının bulunması nedeniyle
müşterilerin LNG kesintisi yaşamadan faaliyetlerini sürdürebilmeleri ancak etkin bir müşteri
stok takibi ile sağlanabilir. Bu amaçla İpragaz kurduğu her müşteri tesisinde, tank içindeki
LNG miktarını her gün düzenli olarak LNG lojistik birimine aktaran “ LNG-Telemetri ” sistemini
kurmuştur. Sistem her gün aynı saatte müşteri tankındaki LNG miktarını istenirse müşterinin
belirleyeceği herhangi bir cep numarasına SMS olarak iletebilmektedir. LNG-Telemetri
sistemi sayesinde müşteriye zaman ve işgücü kazanımı sağlanmıştır.
Söz konusu “ LNG-Telemetri ” sisteminin kurulumu ve devreye alınması İPRAGAZ’ın
yükümlülüğündedir.
17. Alt ve Üst Basınç Alarmları :
LNG sistemindeki en kritik noktalardan biri, tank basıncının istenilen işletme basınç
aralığında tutulmasıdır. Normal koşullarda tank basıncı, regülatör ve tank buharlaştırıcı
aracılığıyla 2-3 bar aralığında sabit kalmaktadır. Ancak tüketimdeki dalgalanmalar ya da
duruşlar sırasında tank basıncının yükselmesi beklenebilir. İşte bu nedenle tank basıncının
4.5 bara kadar yükseldiğinde LNG tesisi ana kumanada panosu ve paralel pano üzerindeki
yüksek basınç alarmı devreye girerek, tank likit fazı yerine gaz fazının kullanıma sokulmasını
müşteri operatörüne ikaz eder. Gaz fazı kullanımına geçilen tankta basınç yavaş yavaş
azalır. Bu durumda basınç 2 bara düşütüğünde sistem tekrar operatöre ikaz verir ve gaz fazı
kullanımından normal koşullardaki likit kullanıma geçilir. Böylece tankın basıncı sürekli
kontrol altında tutularak, tank basıncının tasarım basıncının üstüne çıkmasına, tank emniyet
valflerinin devreye girmesine ve dolayısıyla gaz kaybına engel olunur.
Söz konusu tank basınç takip sisteminin kurulması İPRAGAZ’ın yükümlülüğündedir.
18. LNG Tanker Filosu :
İpragaz ADR mevzuatına (Tehlikeli Maddelerin Karayolları İle Taşınması) ve Taşınabilir
Basınçlı Ekipmanlar Direktifine uygun, π (pi) işareti taşıyan LNG tanker tanklarına sahiptir.
25m³, 28m³, 45m³ ve 50m³ gibi değişik kapasitede LNG tankerleri ile İpragaz müşterilerin
tank sahası erişebilirlik problemlerini en aza indirgeyecek esnek bir tanker ikmal olanağı
sunmaktadır. Keza devreye alınan sayaçlı ve pompalı tankerler ile kısa sürede, düşük
miktardaki LNG teslimatları da artık mümkün olmaktadır.
19. 7/24 Teknik Destek Garantisi ve Yıllık Periyodik Bakım :
İpragaz ülke genelindeki, mevcut 12 adet dökmegaz bölge teşkilatında yer alan 25 adet
teknik destek personeli ve toplam 70 adet saha personeli ile LNG satış ve dağıtım hizmeti
vermektedir. Ayrıca 12 bölgede toplam 18 adet yetkili servis ile müşteri taleplerini en kısa
sürede giderecek alt yapıya da sahiptir.
7 gün 24 saat müşterilerine cevap verecek ücretsiz tüketici danışma hattı aracılığıyla
müşterilerden gelecek her türlü şikayet, öneri ve talebi değerlendirmekte ve en kısa zamanda
yanıtlamaktadır Ayrıca LNG Tesisleri İpragaz tarafından yıllık olarak periyodik bakıma tabi
tutulmakta ve müşteriler periyodik bakım hakkında her yıl bilgilendirilmektedir.