Kurumunuzun çalışma alanında yakın gelecekte meydana gelmesi

Assignment:
Design of a Multi-Year Expenditure
Framework for Turkey
TREASURY
M. Emre ELMADAĞ
Deniz ERSOY
M. Uğur TOKSARI
Muharrem AŞILIOĞLU
February, 2011
Kriz yılları
Crisis Period
1983 – 1993
Tarihsel Gelişim ve Temel İlkeler
History & Principles
• Maliye politikası alanında kuralsız ve şeffaf olmayan uygulamalar.
• Bütçe dışı fon uygulamaları ve bütçe birliğinin kaybolması.
• Kamu finansmanında borçlanmaya ağırlık verilmesi
• Ek bütçe uygulamaları çok yaygın, finansmanı da borçlanma ve kısa vadeli
avans ile yapılmakta idi.
•1994 crisis,
•1997 Asian crisis,
•1998 Russian crisis,
•17 August 1999 Earthquake
•2000 Nov. ve 2001 Feb. crisis
Oluşan zararlar ve yeniden yapılandırma maliyetleri büyük ölçüde kamu kesimi
tarafından üstlenişmiş. Bu durum kamu finansman dengelerinin sürdürülebilirliğini yok
etmiştir. Bu durumu düzeltmek için yeniden yapılanma süreci başlamıştır.
The restructuring expenses and the losses in financial sector mostly covered by
government. This led to a huge distortion in public finance balance and started to
threaten the sustainability of the system. So a comprehensive reform process has
began.
Alınan Tedbirler
Policies Adopted After Crisis
• IMF ile stand-by anlaşması yapılmış.
A Stand-by agreement is signed with IMF
• AB’ye uyum sürecine hız verilmiş
Accession process to EU is accelerated
• Faiz dışı fazla rakamı temel maliye politikası göstergesi haline gelmiş.
Primary balance target becomes the main fiscal policy indicator
• Faiz dışı harcamalar için belirli limitler getirilmiştir.
Limits are assigned to primary expenditures
• Dolaylı vergilere ve vergi dışı gelirlere ağırlık verilmiş.
Emphasis on indirect taxes and the revenues other than taxes
• 10 Aralık 2003 Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu kabul edilmiş.
5018 PFMC Law was enacted
• 2006 yılından itibaren de tüm unsurları ile uygulanmaya başlanmıştır. Bu
kapsamda çok yıllı bütçe uygulaması da tam anlamıyla 2006 yılında
hayata geçmiştir.
Full implementation of the Law is posponed until 2006. Multi year
budgeting practices have started in this year as well.
Program
Bütçe
Uygulama
Denemeleri
• Kalkınma planları ile bütçeler
•
•
•
arasında sıkı bir bağ
kurulamaması
Kamu idarelerinin bütçe
ödenekleri bir tek ilgili yıl için
kanunlaştıktan sonra bilinebilirdi.
Planlamayı yapan ve stratejileri
oluşturan idarelerle uygulamayı
yapan idarelerin tümüyle ayrı
olması,
Bütçe uygulamalarında kamu
idarelerine yeterli inisiyatif
tanınmaması
2004
Klasik
Bütçe
Sistemi
1973
1924
Türkiye’de Çok Yıllı Bütçe Uygulaması
Multi-Year Budget Framework in Turkey
History & Principles
5018 Sayılı
KMYK
• İlk olarak 2006-2008 döneminde
uygulandı.
• Yeni kanunla idareler üç yıllık
•
•
•
bütçelerini hazırlamak üzere
çalışıyorlar.
Devlet yapısında saydamlık, hesap
verebilirlik ve iyi yönetişim ilkelerinin
oluşturulabilmesi
Kaynakların stratejik önceliklere göre
tahsisi ve kullanılması
Orta/uzun vadeli ve amaçlara dayalı
kamu yönetimi anlayışının geliştirilmesi
OVP hazırlanır
OVMP hazırlanır
Yatırım Prog. hazırlama rehberi
Bütçe hazırlama rehberi
Görüşme
Meetings
Kamu ideralerinin stratejik planları,
bütçe teklifleri, yatırım teklifleri
Ödenek teklifleri görüşmeleri
Son Hazırlık
Finalizing
Hazırlık Süreci
Preperation Period
Çok Yıllı Bütçe Hazırlık Süreci
Multi-Year Budget Preparation Process
Bütçe kanun metninin hazırlanması
Yatırım büyüklükleri koordinasyon toplantısı
Yüksek planlama kurulu toplantısı
Bütçe tekliflerine son şeklinin verilmesi
Bütçe kanun tasarısına son şeklinin verilmesi
Bütçenin Kanunlaşması
Enactment of Budget Law
Orta vadeli program ile uyumlu
olmak üzere, kamu idarelerinin
gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir
ve gider tahminleri ile birlikte
hedef açık ve borçlanma durumu
ile kamu idarelerinin ödenek teklif
tavanlarını içerir.
In medium term fiscal plan: As
consistent with the medium term
program, it includes deficit and
borrowing positions targeted,
total revenue and
expenditure projections for the
following three years and the
ceilings of appropriation
proposalsm of the public
administrations
Harcama Disiplinini Sağlanması
Maintaning the Expenditure Discipline in 5018
Madde 14- Merkezi yönetim
kapsamındaki kamu idareleri; kamu
gelirlerinin azalmasına veya kamu
giderlerinin artmasına neden olacak
ve kamu idarelerini yükümlülük altına
sokacak kanun tasarılarının
getireceği mali yükü, orta vadeli
program ve mali plan çerçevesine,
en az üç yıllık dönem için hesaplar
ve tasarılara eklerler. Sosyal
güvenliğe yönelik kanun
tasarılarında ise en az yirmi yıllık
aktüeryal hesaplara yer verilir.
Article 14- In the preparation of Draft
Laws that may cause an increase in
public expenditures or a decrease in
public revenues and thus impose a
liability on public administrations, the
public administrations within the scope
of central government shall calculate
the financial burden by the Draft Law
of a minimum period of three years on
the basis of appropriation types and
within the framework of medium term
program and financial plan, and shall
attach it to the Draft. The Draft Laws
on social security shall also include
actuarial calculations of 20 years.
Harcama Disiplinini Sağlanması (devam)
Maintaning the Expenditure Discipline in 5018 (cont’d)
Madde 17- Gelir ve gider
tekliflerinin hazırlanmasında;
a) Orta vadeli program ve malî
planda belirlenen temel
büyüklükler ile ilke ve esaslar,
b) Kalkınma planı ve yıllık program
öncelikleri ile kurumun stratejik
planları çerçevesinde belirlenmiş
ödenek tavanları,
c) Kamu idarelerinin stratejik planları
ile uyumlu çok yıllı bütçeleme
anlayışı,
d) İdarenin performans hedefleri,
dikkate alınır.
Article 17- Basic principles that will be
taken into account while developing
revenue and expenditure proposals;
a) Basic figures, principles and basis
determined in the Medium Term
Program and Medium Term Fiscal
Plan,
b) Appropriation ceilings determined in
the framework of strategic plans of the
administration, and priorities of
development plan and annual
program,
c) Multi-year budgetary framework
consistent with strategic plans of
public administrations,
d) Performance objectives of the
administration.
Kamu Sektörü Faiz Dışı Fazlası (% GSYH)
Primary Surplus (% of GDP)
5,5
6
5,0
4,8
5
4,7
2003-2009 Ortalaması: 3,4
4
3,1
3
1,6
2
1
0,3
0,3
0,7
1,0
-0,2
0
-1,0
-1
-2
1993 2002
2003
2004
2005
2006
(*) 2010-2013: Medium Term Program Targets
Source: Treasury
2007
2008
2009
2010 * 2011 * 2012 * 2013 *
Reel Borçlanma Faiz Oranı (%)
Reel Interest Rates (%)
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
Source: CBRT, Treasury
2011-1
9
5
2010-1
9
5
2009-1
9
5
2008-1
9
5
2007-1
9
5
2006-1
9
5
2005-1
9
5
2004-1
9
5
9
5
2003-1
-5
2002-1
0
AB Tanımlı Genel Yönetim Bütçe Açığı / GSYH (%)
EU Defined General Gov. Deficit (% of GDP)
25
24,5
20
15
10,2
10
9,0
6,7
4,5
5
Maastricht
Criteria: %
3,0
2,2
0,6
0
2001
2002
-5
Source: Eurostat, Treasury
2003
2004
2005
-0,8
2006
1,0
2007
2008
2009
AB Tanımlı Borç Stoku (% GSYH)
EU Defined General Gov. Debt Stock (% of GDP)
75
73,7
70
67,4
Maastricht
Criteria: % 60
65
59,2
60
55
52,3
50
46,1
45
45,5
39,4
40
39,5
35
2002
2003
Source: Eurostat, Treasury
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Özelleştirme Uygulamaları (Milyar Dolar)
Privatization Revenues (Billion USD)
44,3
45
40
35
30
25
20
15
10
8,0
5
0
1985-2002
Source: ÖİB, SDIF
2003-2009
IMF’ye Olan Borç Stoku (Milyar SDR)
Debt to IMF (Billion SDR)
20
16,2
16,2
16
13,8
12
11,2
10,2
8
7,2
5,1
3,6
3,2
4
1,9
0,6
0,5
0
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
13
20
12
20
11
20
10
20
09
20
08
20
07
20
06
20
05
20
04
20
03
20
02
20
01
20
00
20
19
99
0
Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar
Problems in Implementation
•
•
•
•
•
Çok yıllı bütçeleme Mali politikalarda katılığa ve atalete yol açması,
İleriye yönelik tahminler harcamacı kuruluşlar tarafından kazanılmış hak
olarak görülmesi ve bu durumun harcamaların kısılmasını engellemsi,
Çok yıllı bütçeleme gelecek yıllarda da fiyat artışlarının devam edeceği ve
harcamalarda otomatik tahminleme yapılmasını beraberinde getirdiğinden
kamu finansman dengelerini olumsuz etkileyebilmekte.
Gelecege yonelik ekonomik buyukluklerin asiri tahmin edilmesi
Ekonomik belirsizliklerin gelecege yonleik mali politikalari etkinsiz hale
getirmesi
Finlandiya örneğinden alınabilecek dersler?
What can we learn from Finnish Experience?
Finlandiya`da varolan Kamu idarelerine tahsis edilen odeneklerin
yil icinde kullanilmayan kisminin, bir sonraki yila aktarilmasi
uygulamasi.
Finlandiya`da hukumetin donem suresine gore belirlenen kamu
idarelerinin harcama limitleri biz de OVP´ler araciligi ile
belirlenmekte. Turkiye´de de hukumetlerin mali sorumlulugunun
arttirilmasina imkan taniyacak bu uygulamanin hayata gecirilmesi.
Thank You...