Su ile soğutulan tip trifaze endüksiyon motorlar W Serisi

Transkript

Motorlar | Enerji | Otomasyon | Boyalar
Su ile soğutulan tip trifaze
endüksiyon motorlar
W Serisi- Kafesli rotor
Kurulum, Kullanım ve Bakım Kılavuzu
www.weg.net
Kurulum, Kullanım ve Bakım Kılavuzu
Belge no: 11381817
Model: WGM
Dil: Türkçe
Tenkit: 0
Mart, 2010
Su ile soğutulan tip trifaze endüksiyon elektrik motorlar – Kafesli Rotor
|
1
www.weg.net
Fevereiro, 2008
2
|
www.weg.net
Sayın Müşterimiz,
WEG trifaze endüksiyon motoru edindiğiniz için teşekkür ederiz. Bu ürün, mükemmel
performans sağlayan bir kalite ve verimlilik seviyesi ile üretilmiştir.
İnsanların rahatı ve refahı açısından önemli bir yere sahip olan elektrik motor, güdücü makine
olarak nitelendirilmeli ve muamele görmelidir, ve de depolanmasında, kurumunda ve
bakımında bazı tedbirler alınmalıdır.
Bu kılavuzdaki bilgilerin, motorun kurumuna ve kullanımına sadık kalması için büyük bir gayret
sarf edilmiştir.
Motorun güvenli ve daimi kullanımı ve de motor ve tesisatlarının güvenliliği için, lütfen motoru
kurmadan ve kullanmadan önce bu kılavuzu dikkatle okuyunuz. Bir sorunuz olursa, lütfen
WEG ile bağlantıya geçiniz. Bu kılavuzu ihtiyaç anlarında el altında olması için, her zaman
motora yakın bir yerde saklayınız.
DİKKAT
1. Garantinin geçerli olması için bu kılavuzdaki prosedürleri takip etmek şarttır;
2. Motorun Kurulum, kullanım ve bakım prosedürleri uzman kişiler tarafından yapılmalıdır.
NOTLAR
1. Bu kılavuzdaki bilgilerin bir kısmının veya tamamının çoğaltılmasına kaynak belirtilmek şartıyla izin verilir;
2. Bu kılavuz kaybolduğu takdirde, PDF formatındaki elektronik arşiv www.weg.net sitesinde bulunabilir
veya diğer bir baskısı talep edilebilir.
WEG EQUIPAMENTOS ELÉTRICOS S.A.
|
3
www.weg.net
4
|
www.weg.net
İNDEKS
1
GİRİŞ .................................................................................................................. 9
2
GENEL TALİMATLAR ..........................................................................................10
2.1
2.2
2.3
VASIFLI KİŞİLER..............................................................................................................................10
GÜVENLİK TALİMATLARI................................................................................................................10
RİSKLİ ALANLARDA KULLANILAN MOTORLAR .............................................................................10
2.3.1
2.3.2
2.4
2.5
2.6
2.7
3
NORMLAR ......................................................................................................................................11
ÇEVRE ÖZELLİKLERİ ......................................................................................................................11
KULLANIM ŞARTLARI .....................................................................................................................11
GERİLİM VE FREKANS....................................................................................................................11
TESLİMAT, DEPOLAMA VE TAŞIM ......................................................................12
3.1
3.2
TESLİMAT .......................................................................................................................................12
DEPOLAMA.....................................................................................................................................12
3.2.1
3.2.2
3.3
GENEL TALİMATLAR ......................................................................................................................14
DEPOLAMA YERİ ............................................................................................................................14
4.2.1
4.2.2
4.3
4.4
4.5
4.6
4.7
4.8
4.9
4.10
Dahili depolama ..................................................................................................................................14
Harici depolama..................................................................................................................................14
YEDEK PARÇALAR .........................................................................................................................14
ISI REZİSTANSI ...............................................................................................................................14
İZOLASYON REZİSTANSI................................................................................................................15
AÇIKTA KALAN FABRİKASYON YÜZEYLER ...................................................................................15
YATAKLAR ......................................................................................................................................15
TERMİNAL KUTUSU .......................................................................................................................15
KULLANIM HAZIRLIKLARI...............................................................................................................15
4.9.1
4.9.2
4.9.3
4.9.4
4.9.5
Temizlik ..............................................................................................................................................15
Yatakların yağlanması..........................................................................................................................15
İzolasyon dayanıklılık kontrolü..............................................................................................................15
Soğutma sistemi .................................................................................................................................15
Diğer hazırlıklar....................................................................................................................................15
DEPOLAMA SÜRECİNDE BAKIM PLANI .........................................................................................16
İZOLASYON REZİSTANSI....................................................................................17
5.1
5.2
5.3
5.4
5.5
5.6
6
Yatay motorların taşınması ..................................................................................................................13
Dikey motorların taşınması...................................................................................................................13
Dikey motorların konumlandırılması......................................................................................................13
UZUN SÜRELİ DEPOLAMA .................................................................................14
4.1
4.2
5
Dahili depolama ..................................................................................................................................12
Harici depolama..................................................................................................................................12
TAŞIMA ...........................................................................................................................................12
3.3.1
3.3.2
3.3.3
4
Riskli alanlarda kullanılan elektrik motorlarda alınması gereken genel önlemler......................................10
Riskli alanlarda kullanılan elektrik motorları için tavsiye edilen diğer önlemler.........................................10
GÜVENLİK TALİMATLARI................................................................................................................17
GENEL DEĞERLENDİRMELER .......................................................................................................17
STATÖR SARGISINDA ÖLÇÜ .........................................................................................................17
MİNİMUM İZOLASYON REZİSTANSI...............................................................................................17
ÖLÇÜLEN BİRİMLERİN KONVERSİYONU.......................................................................................18
POLARİZASYON İNDEKSİ...............................................................................................................18
KURULUM..........................................................................................................19
6.1
6.2
6.3
6.4
6.5
6.6
KURULUM YERİ ..............................................................................................................................19
KORUYUCULAR .............................................................................................................................19
DÖNÜŞ YÖNÜ ................................................................................................................................19
ZEMİNLER.......................................................................................................................................19
ZEMİNLERDE ZORLAMALAR..........................................................................................................19
TABAN ÇEŞİTLERİ ..........................................................................................................................20
|
5
www.weg.net
6.6.1
6.6.2
6.6.3
6.6.4
6.7
6.8
6.9
TEMELİN DOĞAL FREKANSI.......................................................................................................... 20
HİZALAMA/SEVİYELEME................................................................................................................ 21
KUPLAJLAR (BAĞLAMA)................................................................................................................ 22
6.9.1
6.9.2
6.9.3
6.10
Beton taban ....................................................................................................................................... 20
Kaygan taban..................................................................................................................................... 20
Metal taban........................................................................................................................................ 20
Ankraj civataları .................................................................................................................................. 20
Direkt kuplaj ....................................................................................................................................... 22
Dişli kutusu ile kuplaj .......................................................................................................................... 22
Kayış-kasnak ile kuplaj ....................................................................................................................... 22
SOĞUTMA...................................................................................................................................... 23
6.10.1 Soğutma sisteminin özellikleri ............................................................................................................. 23
6.10.2 Soğutma suyunun özellikleri ............................................................................................................... 23
6.10.3 Koruyucu cihazlar............................................................................................................................... 23
7
ELEKTRİK BAĞLANTILARI VE TOPRAKLAMA...................................................... 24
7.1
7.2
7.3
7.4
7.5
7.6
7.7
8
ANA BAĞLANTI .............................................................................................................................. 24
TOPRAKLAMA ............................................................................................................................... 24
BAĞLANTI ŞEMALARI.................................................................................................................... 24
STATÖR BAĞLANTI ŞEMASI (NORM IEC 60034-8) ....................................................................... 25
STATÖR BAĞLANTI ŞEMASI (NORM NEMA MG1) ........................................................................ 26
DÖNÜŞ YÖNÜ................................................................................................................................ 26
AKSESUARLAR BAĞLANTI ŞEMASI .............................................................................................. 27
KORUYUCULAR................................................................................................. 28
8.1
8.2
8.3
8.4
8.5
8.6
8.7
8.8
8.9
9
KORUYUCULARIN KONUMU......................................................................................................... 28
ISI SENSÖRLERİ ............................................................................................................................ 28
SARGILAR İÇİN SICAKLIK LİMİTLERİ ............................................................................................. 28
YATAKLAR İÇİN TERMİK KORUYUCULAR .................................................................................... 28
ALARM VE KAPAMA SICAKLIĞI..................................................................................................... 28
PT100 TERMOREZİSTANLARIN OHMİC SICAKLIĞI VE REZİSTANSI............................................. 29
SU SIZINTI SENSÖRÜ .................................................................................................................... 29
SU SICAKLIK SENSÖRÜ ................................................................................................................ 29
ISITICI REZİSTANSI ........................................................................................................................ 29
ELEKTRİK MOTORLARIN ÇALIŞTIRMASI ............................................................ 30
9.1
9.2
9.3
9.4
DİREKT ÇALIŞTIRMA ..................................................................................................................... 30
DİREKT ÇALIŞTIRMA FREKANSLARI ............................................................................................. 30
KİLİTLİ ROTOR AKIMI (Ip/In) ........................................................................................................... 30
AZALTILMIŞ AKIM İLE BAŞLATMA................................................................................................. 30
10 AYARLAR .......................................................................................................... 31
10.1
10.2
10.3
BAŞLANGIÇ TESTİ ......................................................................................................................... 31
İLK ÇALIŞTIRMA............................................................................................................................. 31
KULLANIM...................................................................................................................................... 31
10.3.1
10.3.2
10.3.3
10.3.4
10.3.5
10.3.6
Genel ................................................................................................................................................. 31
Sıcaklıklar........................................................................................................................................... 31
Yataklar.............................................................................................................................................. 32
Soğutma sistemi ................................................................................................................................ 32
Titreşim .............................................................................................................................................. 32
Kapama ............................................................................................................................................. 32
11 BAKIM ............................................................................................................... 33
11.1
11.2
11.3
11.4
11.5
11.6
11.7
6
|
GENEL............................................................................................................................................ 33
GENEL TEMİZLİK ........................................................................................................................... 33
STATÖR SARGI KONTROLLERİ ..................................................................................................... 33
STATÖR SARGI TEMİZLİĞİ............................................................................................................. 33
SOĞUTMA SİSTEMİNİN BAKIMI..................................................................................................... 34
SERVİS DIŞI MOTOR...................................................................................................................... 34
MİL TOPRAKLAMA CİHAZI............................................................................................................. 34
www.weg.net
12 YATAKLARIN BAKIMI..........................................................................................35
12.1
YAĞLAMA TALİMATLARI ................................................................................................................35
12.1.1
12.1.2
12.1.3
12.1.4
12.1.5
12.1.6
12.1.7
12.1.8
12.2
Yağlama .............................................................................................................................................35
Rulmanların yeniden yağlama aşamaları ..............................................................................................35
Yaylı yağ temizleme cihazı ile rulmanların yağlanması ...........................................................................35
Yağ çeşidi ve miktarı ...........................................................................................................................35
Opsiyonel yağlar .................................................................................................................................36
Yağ değiştirme prosedürü ...................................................................................................................36
Düşük ısılar için yağ.............................................................................................................................37
Yağların uyumluluğu ............................................................................................................................37
YATAK KORUYUCULARI ................................................................................................................37
12.2.1 Koruyucuların ayarı..............................................................................................................................37
12.2.2 Yataklarda ısı sensörlerinin demontajı/montajı ......................................................................................37
12.3
YATAKLARIN DEMONTAKI/MONTAJI.............................................................................................38
12.3.1 Yatay yataklar .....................................................................................................................................38
12.3.2 Dikey yataklar .....................................................................................................................................39
13 MOTORUN DEMONTAJI/MONTAJI......................................................................41
13.1
13.2
13.3
13.4
YATAY MOTORLAR ........................................................................................................................41
DİKEY MOTORLAR .........................................................................................................................42
SIKMA TORKU ................................................................................................................................43
YEDEK PARÇALAR .........................................................................................................................43
14 BAKIM PLANI .....................................................................................................44
15 ANORMAL DURUMLAR, SEBEPLERİ VE ÇÖZÜMLERİ .........................................45
15.1
15.2
MOTORDAKİ ANORMAL DURUMLAR, SEBEPLERİ VE ÇÖZÜMLERİ .............................................45
RULMANLARDA GÖRÜLEN ANORMAL DURUMLAR, SEBEPLERİ VE ÇÖZÜMLERİ ......................47
16 MÜHENDİSLİK ÜRÜNLERI İÇİN GARANTİ ŞARTLARI ...........................................48
|
7
www.weg.net
8
|
www.weg.net
1
GİRİŞ
Bu kılavuz tüm WEG rotor kafesli, su ile soğutulan tip trifaz endüksiyon motorları için geçerlidir.
Farklı özelliklere sahip motorlar farklı belgelerle temin edilir (çizimler, bağlantı şeması, özel eğriler, vb.). Bu belgeler kılavuzla
birlikte motorun kurulumundan, kullanımından ve bakımından önce dikkatle incelenmelidir.
Daha farklı yapısal özellikleri olan motorlarla ilgili daha fazla bilgi için, lütfen WEG ile iletişime geçiniz. Bu kılavuzda yer alan tüm
normal işlemler, cihazın iyi çalışması ve kullanımında görev alan kişilerin güvenliği için doğru bir şekilde takip edilmelidir. Bu
işlemlerin takibi, garanti kapsamından faydalanmak için de çok önemlidir. Bu kılavuzun, motorun kurulumu ve kullanımından
önce dikkatle okunması ve cevapsız kalan bir soru olduğu takdirde WEG ile iletişime geçilmesi tavsiye edilir.
NOMENKLATÜR
W
G
M
400
A
MOTOR HATTI
W - W Serisi
ROTOR TİPİ
G – Kafes
SOĞUTMA SİSTEMİ
M – Kapalı su ile soğutma (IC71W)
IEC GÖVDE
Milin ucu yüksekliğinde, mm (315 - 560 arası)
AYAK DELİKLERİ
ABNT / IEC (S, M, L, A, B, C, D, E)
KILAVUZDAKİ GÜVENLİK İKAZLARI
Bu kılavuzda şu güvenlik ikazları kullanılır:
TEHLİKE
Bu ikazda tavsiye edilen işlemlerin takip edilmemesi durumunda ölüm, ciddi yaralanma ve büyük maddi
hasar tehlikesi vardır.
DİKKAT
Bu ikazda tavsiye edilen işlemlerin takip edilmemesi durumunda maddi hasar tehlikesi vardır.
NOT
Bu metnin amacı, ürünün doğru hizmet vermesi ve iyi çalışması için gereken önemli bilgileri vermektir.
|
9
www.weg.net
2
GENEL TALİMATLAR
Elektrik tesisatlarında çalışan herkes, gerek montajda, gerek operasyon bölümünde, gerek bakımda olsun, çalışma
ortamındaki normlar ve güvenlik tedbirleri hakkında devamlı bilgilendirilmeli ve güncelleştirilmeli ve bu tedbirleri takip etmeleri
tavsiye edilmelidir. İşe başlamadan önce, her şeyin gerektiği gibi gözetildiğini kontrol etme ve çalışanlarını yaptıkları işin taşıdığı
tehlikelere karşı uyarma görevi sorumluya düşer. Yanlış kullanılan, gerekli bakımdan geçmeyen, ya da vasıfsız kişilerin
müdahalesine uğrayan elektrik motorlar, ciddi kişisel ve/veya maddi hasarlara sebep olabilir. Bu nedenle, belirtilen işlevlerin
vasıflı kişiler tarafından yapılması tavsiye edilir.
2.1 VASIFLI KİŞİLER
Vasıflı kişi teriminden anlamamız gereken, eğitimi,
deneyimi, eğitim seviyesi, alakalı ve özel normlar, güvenlik
ve kaza önleme normları ve makineyi kullanma şartları
hakkındaki bilgisi sorumlu kişiler tarafından onaylanmış ve
makineyi kullanmak için yetkilendirilmiş, tehlikeleri bilen ve
bunları önleyebilecek kapasitede olan kişilerdir. Bu kişilerin
ayrıca ilk yardım prosedürlerini bilmeleri ve gerektiğinde
bu prosedürleri uygulamaları gerekmektedir.
Elektrik motorların kullanımı, bakımı ve tamiri sadece vasıflı
kişiler tarafından yapılmalıdır.
2.2 GÜVENLİK TALİMATLARI
TEHLİKE
Kullanım sırasında, bu cihazlar yüksek gerilim
veya yüksek ısı veren enerjili veya dönen
kısımlara sahiptir.
Bu sebeple, açık terminal kutusu ile kullanım,
korumasız kuplaj, operasyon normlarına
uymayan yanlış taşıma, ciddi kişisel ve maddi
kazalara neden olabilir.
Kurulum güvenliğinden sorumlu kişiler aşağıdaki şartları
yerine getirmelidir:
Sadece vasıflı kişiler cihazı kurmalı ve kullanmalıdır;
Bu kişiler, ellerinde bu kılavuzu ve motor ile verilen diğer
belgeleri bulundurmalı ve işi belirtilen talimatları,
normları ve belgeleri takip ederek yapmalıdırlar;
Kurulum ve güvenlik normlarına uyulmadığı takdirde
garanti geçerli sayılmayacaktır.
Yangınla müdahale cihazları ve ilk yardım ikazları iş
yerinde, görünür ve ulaşılabilir noktalarda
bulundurulmalıdır.
Gözlemlenmesi gereken diğer hususlar:
Katalogda yer alan izni verilen uygulamalar (kullanım
şartları, bağlantılar ve kurulum yeri) hakkındaki tüm
teknik veriler, sipariş belgesi, kullanım talimatları,
kılavuzlar ve diğer belgeler dikkatle incelenmeli;
Kurulum yerine dair kararlar ve belirli şartlar takip
edilmeli;
Motorun kullanıma ve taşınmasına uygun aletler ve
cihazlar kullanılmalı;
Bağımsız parçaların koruyucu cihazları kurulumdan az
önce çıkarılmalı;
Bağımsız parçalar, titreşime mahruz kalmayan yerlerde
depolanmalı ve böylece çalışanların güvenliğini tehlikeye
sokan veya sokabilecek etkenlere karşı korunmalıdır.
10
|
2.3 RİSKLİ ALANLARDA KULLANILAN
MOTORLAR
Riskli alanlarda kullanılacak motorlar, her risk alanı
kategorisine göre özel normlarla belirtilen, ek güvenlik
özelliklerine sahiptir.
Riskli alanlarda kullanılan cihazlara dair genel koşullar,
aşağıda sırasıyla belirtilen Brezilya’ya ait ve uluslararası
normlarda tanımlanır:
IEC 60034-1 – Elektrik Dönen Makineler
IEC 60079-0 e NBR IEC 60079-0 – Patlayıcı
Atmosferlerde Çalışan Elektrik Cihazlara Dair Genel Norm
IEC 60079-1 e NBR IEC 60079-1 – Ex "d" Koruyucusuna
Dair Norm
IEC 60079-15 e NBR IEC 60079-15 – Ex "n"
Koruyucusuna Dair Norm
EN 50019 e NBR9883 – Ex "e" Koruyucusuna Dair Norm
IEC 60079-2 e NBR IEC 60079-2 - Ex "p" Koruyucusuna
Dair Norm
IEC60079-17 e NBR IEC60079-17 – Sınıflandırılmış
Alanlarda Kullanılan Elektrik Tesisatların Tetkiki ve Bakımı.
2.3.1
Riskli alanlarda kullanılan elektrik
motorlarda alınması gereken genel
önlemler
Riskli alanlarda elektrik motorların kurulumu, kullanımı ve
bakımı yapılmadan önce, aşağıdaki önlemler alınmalıdır:
Riskli alanlarda kullanılan elektrik motorlar maddesinde
belirtilen normlar, dikkatle incelenmeli ve anlaşılmalıdır;
İlgili normlarda aranan tüm şartlar yerine getirilmelidir.
2.3.2
Riskli alanlarda kullanılan elektrik
motorları için tavsiye edilen diğer
önlemler
Herhangi bir motor bakım, tetkik veya tamir
prosedüründen önce, motorun enerjisi kesilmeli ve
motor tamamen duruncaya kadar beklenmelidir;
Motor çalıştırılmadan önce, var olan tüm koruyucular
kurulmalı ve gerektiği gibi ayarlanmalıdır;
Motorların gerektiği gibi topraklanıp topraklanmadığı
kontrol edilmelidir;
Bağlantı terminalleri gerektiği gibi bağlanmış olmalı,
böylece aşırı ısınmaya veya kıvılcıma neden olabilecek
herhangi bir kötü bağlantı önlenmelidir.
NOT
Depolama, taşıma, kurulum ve bakıma dair bu
kılavuzda yer alan ve söz konusu motora ait
diğer tüm talimatlar da dikkatle takip
edilmelidir.
www.weg.net
2.4 NORMLAR
2.7 GERİLİM VE FREKANS
Trifaze endüksiyon kafes motorlar aşağıdaki normlara
göre belirlenmiş, çizilmiş, üretilmiş ve test edilmiştir:
Doğru güç kaynağı kullanılması çok önemlidir. Bütün
kablolar ve koruyucu sistem, motor terminallerinde
aşağıdaki IEC60034-1 normuna uygun parametreler
doğrultusunda kaliteli güç kaynağı temin etmelidir:
Gerilim: nominal değere göre ±%10 aralığında
değişebilir.
Frekans: nominal değere göre -5 ile +%3 aralığında
değişebilir.
Tablo 2.1: Trifaze endüksiyon motorlar için geçerli normlar
IEC
NBR
NEMA
60034-1
7094
MG1-1,10,20
Boyutlar
60072
5432
MG1-4,11
Testler
60034-2
5383
MG1-12
Koruma
dereceleri
60034-5
9884
MG1-5
Soğutma
60034-6
5110
MG1-6
Tesisat şekilleri
60034-7
5031
MG1-4
Gürültü
60034-9
7565
MG1-9
Mekanik titreşim
60034-14
7094
MG1-7
Özellikler
Gerilim
Bölge A
2.5 ÇEVRE ÖZELLİKLERİ
Motorlar için gereken çalışma çevre şartları şunlardır:
Çevrenin hava sıcaklığı: – 15ºC ile + 40ºC arası;
1.000 metreye kadar olan yükseklikler;
Motorun koruyucu derecesiyle uygunluk içerisinde olan
çevreler.
Frekans
Nominal
özelliklere
sahip gerilim
DİKKAT
Motoru ortam sıcaklığı +5ºC’den düşük olan
yerlerde kullanmak için suya antifriz karışımlar
konulmalıdır.
Yapılan alımın özelliğine göre özel koşullar uygulanabilir ve
bunlar her makinenin isim levhasında ve teknik veriler
sayfasında tanımlanır.
2.6 KULLANIM ŞARTLARI
Motor, özellikler levhasındaki nominal verilere, normlara ve
uygulanabilir kodlara göre ve ayrıca garantinin geçerli
olması için bu kılavuzdaki şartlara uyarak çalıştırılmalıdır.
Bölge B (Bölge A’nın dışında
Şekil 2.1: Gerilim ve frekans değişim limitleri
Bir motor temel işlevini, Bölge A’da durmadan
yapabilecek nitelikte olmalıdır, fakat motor, performans
özelliklerini nominal gerilim ve frekansta (şekil 3.1’de
nominal özelliklerin ucuna bakınız) tamamen yerine
getiremeyebilir ve sapmalar meydana gelebilir. Isı artışı
nominal gerilim ve frekanstakinden daha yüksek olabilir.
Bir motor temel işlevini, Bölge B’de durmadan
yapabilecek nitelikte olmalıdır, fakat nominal gerilim ve
frekansta performans özelliklerinde Bölge A’dan daha
büyük sapmalar olabilir. Isı artışı nominal gerilim ve
frekanstakinden daha yüksek olabilir ve bu fark Bölge
A’ya göre daha yüksek olabilir.
Bölge B’nin dışında kalan alanda uzun süreli operasyon
tavsiye edilmez.
|
11
www.weg.net
3
TESLİMAT, DEPOLAMA VE TAŞIM
3.1 TESLİMAT
3.2.1 Dahili depolama
Teslimatı yapılan motorlar test edilmiş ve mükemmel
çalışma şartlarına sahiptir. Fabrikasyon yüzeyler
paslanmaya karşı korumalıdır. Nakliyat sırasında
oluşabilecek hasarları tespit etmek için, kutu veya
konteynır, teslim alınır alınmaz kontrol edilmelidir.
Eğer motor kasasından hemen çıkarılmayacaksa, kasa
nemden, buhardan, ısı değişikliğine uğrayan yerlerden,
kemirgenlerden ve böceklerden uzak bir yerde
saklanmalıdır.
Motorlar, yatakların zarar görmemesi için, titreşimden
uzak yerlerde depolanmalıdır.
DİKKAT
3.2.2 Harici depolama
Herhangi bir hasar meydana geldiği takdirde,
hemen hasarın fotoğrafı çekilmeli,
belgelenmeli ve nakliye ve sigorta şirketiyle ve
WEG ile iletişime geçilmelidir. Hasarın
bildirilmemesi durumunda ürün garanti
kapsamından çıkacaktır.
Kuru, su basma tehlikesi olmayan ve titreşimlerden uzak
bir depolama yeri seçilmesi tavsiye edilir.
Gerekli depolama şartlarını yerine getirmek için cihazı
depolamadan önce ambalajda var olan bütün hasarları
onarınız.
Motoru paletler üzerine veya toprağın nemine veya
gömülmeye karşı koruyucu tabanlar üzerine yerleştiriniz.
Ayrıca, cihazın altındaki hava akışı kapanmamalıdır.
Cihazı kötü hava şartlarına karşı koruyan örtü, cihazın
yüzeyiyle temas etmemelidir. Cihaz ile bu örtü arasına
tahta bloklar koyarak gerekli hava dolaşımını sağlayınız.
DİKKAT
Ayrı kasalarda veya ek ambalajlarda teslim
edilen parçalar teslimat esnasında kontrol
edilmeli ve komple ambalaj listesiyle uyup
uymadığına bakılmalıdır.
Ambalajı (veya konteynırı) kaldırırken, kaldırma

mapaları, ambalajda veya isim levhasında belirtilen
ağırlık, kapasite ve vincin çalışma durumu kontrol
edilmelidir.
Tahta kasalarda teslim alınan motorlar her zaman
üzerindeki kuş gözü mapalar veya istif makinesi ile
kaldırılmalı ve hiçbir zaman tahta kasaların kendisi
kaldırılmamalı.
Ambalaj hiçbir zaman yere düşmemelidir. Yataklara
zarar vermemek için ambalajı yere dikkatle ve
çarpmadan koyunuz.
Milin ucundaki koruyucu yağı ve terminal kutusundaki
lastikleri veya delik tıkaçlarını çıkartmayınız.
Bu koruyucular son montaja kadar kalmalıdır. Ambalaj
açıldıktan sonra, motorun genel görünüşü
incelenmelidir.
Mil kilitleme sistemi çıkarılmalı ve gelecek nakliyatta
kullanılmak üzere saklanmalıdır.
3.3 TAŞIMA
Motoru kaldırmak için yalnızca motorun kaldırma

mapalarını kullanınız. Gerekli olduğu durumlarda motor
parçalarını korumak için süspansiyon kablolarını
uzaklaştırma cihazı kullanınız;
Gövdedeki kaldırma mapaları sadece motoru kaldırmak
içindir. Bunları motor takımını ve çalışır haldeki motoru
kaldırmak için kullanmayınız;
Belirtilen ağırlığa dikkat ediniz;
Yataklara zarar vermemek için motoru vurmadan
kaldırınız ve yere çarpmadan koyunuz;
Isı değiştiricideki, kapaklardaki, yataklardaki,
radyatördeki, terminal kutusundaki, v.b. mapalar
sadece bu kısımları kaldırmak içindir;
Motoru kaldırmak için hiçbir zaman mili kullanmayınız.
3.2 DEPOLAMA
Boyanın hasar görmesi veya fabrikasyon kısımlarda
paslanma oluşması durumunda hemen önlem alınmalı ve
bu parçalar onarılmalıdır.
DİKKAT
Depolama sırasında, motorun içinde su
yoğunluğunu önlemek için, ısı rezistansları açık
kalmalıdır.
12
|
DİKKAT
Motoru yerinden oynatırken, motorun mili
motorla birlikte tedarik edilen kilitleme
cihazıyla kilitlenmelidir. Kaldırma alet ve
ekipmanları motorun ağırlığını taşıyabilecek
kapasitede olmalıdır.
www.weg.net
3.3.1 Yatay motorların taşınması
Maksimum 30º
Şekil 3.1: Yatay motorların taşınması
Yatay motorların taşınması Şekil 3.1’e göre yapılmalıdır.
Süspansiyon zincirleri veya kabloları dikeye göre 30º’lik
bir açı yapmalıdır.
Motoru kaldırmak için sadece motorun üzerindeki
mapaları kullanınız.
3.3.2 Dikey motorların taşınması
Şekil 3.3: Dikey motorların konumlandırılması
1. İki kaldıraç yardımıyla motoru yan mapaları kullanarak
kaldırın;
2. Motorun ön kısmını aşağı indirin ve aynı zamanda arka
kısmı yukarı kaldırın. Bunu yapmaya arka kısım
dengeleninceye kadar devam edin.
3. Motorun ön kısım kablolarını sökün ve kabloların
motorun arka tarafındaki diğer mapalara sabitlenmesi
için motoru 180º döndürün.
4. Sökülen kabloları motorun arka kısmındaki diğer
mapalara bağlayın ve motor dikey pozisyona
gelinceye kadar kaldırın.
DİKKAT
Bu tavsiyelerin takip edilmemesi
durumunda maddi hasar tehlikesi ve/veya
hayati tehlike vardır.
Şekil 3.2: Dikey motorların taşınması
Dikey motorların taşınması Şekil 3.2’ye göre yapılmalıdır.
Dikey pozisyonda hareket için her zaman motorun üst
kısmındaki mapaları kullanın. Bu mapaları, süspansiyon
zincir ve kabloları da dikey pozisyonda kalacak şekilde
kaldırın. Böylece mapalarda aşırı zorlamalar önlenmiş
olur.
3.3.3 Dikey motorların konumlandırılması
Dikey motorlar, ön ve arka kısımlarında süspansiyon
mapaları ile tedarik edilir.
Bazı motorlar yatay pozisyonda nakliye edilir ve daha
sonra orijinal pozisyonlarına konumlandırılmaları gerekir.
Aşağıdaki prosedürler hem dikey pozisyonda nakliye
edilen yatak motorlar, hem de yatay pozisyonda nakliye
edilen dikey motorlar için geçerlidir.
|
13
www.weg.net
4
UZUN SÜRELİ DEPOLAMA
Aşağıda uzun süreli depolama için verilen talimatlar depolama süresi veya kullanımdan önce bekletilme süresi iki ay veya
daha fazla olan motorlar için geçerlidir.
DİKKAT
Uzun süreli depolama veya motorun uzun süre çalıştırılmadığı zaman aralıklarında, soğutma devresindeki suyu
boşaltın.
4.1 GENEL TALİMATLAR
Özellikle tesisat inşaatı sırasında uzun süre depoda
bekletilen motorlar, depolama, montaj, başlangıç testleri
esnasında stres faktörlerine (atmosferik, kimyasal, termik,
mekanik) maruz kalır.
Motorun boş alanları (motorun içi, rulmanlar ve terminal
kutusunun içi) atmosferik havaya ve ısı değişimine maruz
kalır. Havadaki nem sebebiyle, buğulaşma oluşabilir ve
ayrıca hava kontaminasyonun derecesine bağlı olarak
agresif etkenler bu iç kısımlara girebilir. Uzun bekleme
süresinin sonucu, rulman ve benzeri gibi iç kısımlar
paslanabilir, izolasyon rezistansı caiz değerlerin altına
düşebilir ve yataklardaki yağlayıcı özellik ters yönde
etkilenebilir. Bu etkiler motoru çalıştırmadan önce
oluşabilecek hasar riskini arttırır.
DİKKAT
Ürün garantisinin geçerli olması için, bu
talimatlarda açıklanan önlemlerin, diğer bir
deyişle kurulum şekilleri, koruma, ambalaj,
depolama ve incelemeler hakkındaki
önlemlerin takip edilmesi zorunludur.
4.2 DEPOLAMA YERİ
Motorun ideal depolama şartlarını sağlamak için, depolama
yeri aşağıdaki kriterlere mutlak uymalıdır.
Eğer depolama yerinde böceklenme ve küflenme riski
varsa, ambalaj uygun kimyasal etkenlerle boyandıktan
veya püskürtüldükten sonra saklanmalıdır;
Ambalaj uzman bir kişi tarafından çok dikkatlice
hazırlanmalıdır.
4.2.2
Harici depolama
Motorun harici (açık havada) depolanması tavsiye
edilmez.
Harici depolamanın kaçınılmaz olduğu durumda motor bu
depolama şartına uygun ambalajın içinde şu şekilde
depolanmalıdır:
Harici depolama (açık havada) için, bu çeşit depolamaya
özel ambalajın yanı sıra, aynı ambalaj üstü çuval veya
plastik kaplamayla tamamen örtülüp toza, neme ve
diğer yabancı etmenlere karşı korunmalıdır;
Ambalaj kasaların, paletlerin veya toprak nemine karşı
koruyucu tabanların üstüne yerleştirilmelidir;
Ambalajın yere gömülmesi engellenmelidir;
Motorun üstü örtüldükten sonra yağmura, kara veya
aşırı güneşe karşı koruyucu çatı kurulmalıdır.
DİKKAT
Bu kılavuzda yer alan depo yerine dair
şartlar ve motorun bakım planı
doğrultusunda uzun süreli depolama şartları
dikkatlice kontrol edilmelidir.
4.2.1 Dahili depolama
4.3 YEDEK PARÇALAR
Depolama yeri kapalı ve üstü örtülü olmalıdır;
Depolama yeri neme, buhara, agresif etkenlere,
Eğer yedek parçalar (terminal kutusu, ısı değiştirici,

kemirgen ve böceklere karşı korumalı olmalıdır;
Klor, sülfür dioksit ve asit gibi aşındırıcı gazlar depolama
yerinden uzak tutulmalıdır;
Sürekli veya aralıklı titreşim depolama yerinde
önlenmelidir;
Depolama yerinde filtreli havalandırma sistemi olmalıdır;
Ortam sıcaklığı (5°C ile 60°C arası) ani değişikliklere
uğramamalıdır;
Göreceli hava nemi <%50;
Kirliliğe ve toza karşı korumalı olmalıdır;
Yangın tespit sistemiyle donatılmış olmalıdır;
Isı rezistanslarını beslemek için elektrik enerjisi olan bir
yer olmalıdır.
kapaklar, v.b.) tedarik edilmişse, bu parçalar Dahili
depolama ve Harici depolama talimatları
doğrultusunda depolanmalıdır.
Parçalar ambalajından çıkartılıncaya kadar, ambalajın
içerisindeki göreceli hava nemi %50’yi geçmemelidir.
4.4 ISI REZİSTANSI
Motorun ısı rezistansları depolama süresince açık
tutulmalıdır. Böylece motor içi nem yoğunluğu önlenir ve
sargılardaki izolasyon rezistansı kabul edilebilir seviyelerde
tutulur.
DİKKAT
Eğer depolama yeri bu şartlardan birine uymuyorsa,
depolama süresince ambalajın ek koruyucularla şu
şekillerde desteklenmesi WEG tarafından tavsiye edilir:
Isı rezistansına güç verilmesini mümkün kılacak bir
kapalı tahta kasa veya benzeri bir yapı kullanılmalı;
14
|
Motorun depolandığı yerdeki sıcaklık < 5°C ve
göreceli hava nemi > %50 olduğu durumlarda,
motorun ısı rezistansı mecburen açık
tutulmalıdır.
www.weg.net
4.5 İZOLASYON REZİSTANSI
4.9 KULLANIM HAZIRLIKLARI
Depolama süresince, motor sargılarının izolasyon rezistansı
bu kılavuda yer alan İzolasyon rezistansı maddesi
doğrultusunda, her 3 ayda bir ve motorun kurulumundan
önce ölçülmelidir.
İzolasyon rezistansında herhangi bir değer düşüklüğü
olursa, bu durum incelenmelidir.
4.9.1
4.6 AÇIKTA KALAN FABRİKASYON
YÜZEYLER
Açıkta kalan tüm yüzeyler (örnek; mil ucu ve flanş)
fabrikada geçici koruyucu etkenle (pas önleyici) korunur.
Bu koruyucu tabaka en az 6 ayda bir yeniden
uygulanmalıdır. Bu tabaka çıkartılır ve/veya zarar görürse,
ayni önleyici işlem tekrarlanmalıdır.
Tavsiye edilen ürünler:
İsim: Dasco Guard 400 TX AZ, Üretici: D.A. Stuart Ltda
Nome: TARP, Üretici: Castrol.
4.7 YATAKLAR
Yataklar fabrikada motorun çalıştırma testleri esnasında
yağlanır.
Depolama süresince her iki ayda bir mil kilitleme cihazı
çıkartılmalı ve mil el yordamıyla döndürülmelidir. Bu
yatakların iyi durumda korunması için gereklidir.
Depolama başladıktan 6 sonra ve motorun
çalıştırılmasından önce yataklar yağlanmalıdır. Eğer motor
2 yıldan daha uzun bir süre depolandıysa, yataklar
yıkanmalı, incelenmeli ve yeniden yağlanmalıdır.
Motorun iç ve dış kısmı yağdan, sudan, tozdan ve
kirden arındırılmış olmalı. Motorun iç kısmı düşük
basınçlı hava ile temizlenmelidir;
Açıkta kalan yüzeylerdeki pas inhibitörü benzin bazlı sıvı
ile ıslatılmış bezle çıkartılmalı;
Yatakların ve yağlama oluklarının temiz olmasına dikkat
edilmeli, oluk tıkaçlarının gerektiği gibi mühürlenip
sıkıştırıldığı kontrol edilmelidir. Yatak yerlerindeki ve
mildeki oksitlenme ve lekeler dikkatlice temizlenmelidir.
4.9.2
Quando a resistência de isolamento dos enrolamentos do
motor for verificada, deve-se inspecionar também a caixa
de ligação principal e demais caixas de ligação,
especialmente nos seguintes aspectos:
Motor sargılarının izolasyon rezistansı tetkik edildiği zaman,
ana terminal kutusu ve diğer bağlantı kutuları da tetkik
edilmeli. Tetkik sırasında şu hususlara dikkat edilmeli:
İç kısım kuru, temiz olmalı ve toz bulunmamalı;
Temas eden birimler aşınmamış olmalı;
Keçeler iyi durumda olmalı;
Kabloların girişi gerektiği gibi mühürlü olmalı.
Eğer bu maddelerden biri doğru yapılmazsa, parçalar
temizlenmeli veya yeni parçalarla değiştirilmelidir.
Yatakların yağlanması
Yatakları yağlamak için özel yağ kullanılmalıdır. Yatak ve
yağlarla ilgili bilgi yatakların isim levhasında belirtilmiştir.
Yağlama bu kılavuzdaki Yatakların Bakımı maddesi
doğrultusunda yatak tipine göre yapılmalıdır.
4.9.3
İzolasyon dayanıklılık kontrolü
Motoru çalıştırmadan önce, izolasyon dayanıklılığı bu
kılavuzdaki İzolasyon Rezistansı maddesine göre kontrol
edilmelidir.
4.9.4
Soğutma sistemi
Eğer motor uzun süre soğutma sisteminde su olmadan
kaldıysa, su beslemeyi açın ve motoru çalıştırmadan önce
suyun iç kısımda serbest bir şekilde dolandığından emin
olun.
4.9.5
4.8 TERMİNAL KUTUSU
Temizlik
Diğer hazırlıklar
Motoru çalıştırmadan önceki diğer prosedürler için, bu
kılavuzdaki Ayarlar maddesindeki talimatları takip ediniz.
|
15
www.weg.net
4.10 DEPOLAMA SÜRECİNDE BAKIM PLANI
Depolama sürecinde motorun bakımı tablo 4.1. de açıklanan plana göre uygulanmalı ve kayıt edilmelidir.
Tablo 4.1: Depolama planı.
Aylık
2 ayda
bir
6 ayda
bir
2 yılda bir
Çalıştırmadan
önce
Not
Depolama Yeri
Temizlik şartlarını kontrol edin
X
Nem ve ısı şartlarını kontrol edin
X
Böceklenme belirtilerini kontrol edin
X
Titreşim seviyesini ölçün
X
X
Ambalaj
Hasar kontrolü yapın
X
İçerdeki göreceli hava nemini kontrol edin
X
Nem gidericiyi ambalajında değiştirin
(eğer varsa)
Gerekli olduğu zaman
X
Isı rezistansı
Çalışma şartlarını kontrol edin
X
Komple motor
Harici temizlik yapın
X
Boyanın durumu kontrol edin
X
Açık kalan kısımlarda oksitlenme
önleyiciyi kontrol edin
X
Oksitlenme önleyiciyi yenileyin
X
Motorun içindeki yoğunlaşmış suyu
boşaltın
X
X
Sargılar
İzolasyon rezistansını ölçün
X
X
Polarizasyon indeksini ölçün
X
X
Terminal kutusu ve topraklama terminalleri
Kutuların içini temizleyin
X
X
Contaları ve keçeleri kontrol edin
X
X
Yataklar
Mili döndürün
Yatağı yeniden yağlayın
X
X
Yatağı sökün ve temizleyin
16
|
X
X
www.weg.net
5
İZOLASYON REZİSTANSI
5.1 GÜVENLİK TALİMATLARI
TEHLİKE
İzolasyon rezistansının ölçümünü yapmak için
motor kapalı ve hareketsiz durumda olmalıdır.
Elektrostatik rezidüzel gövde çıkarılıncaya
kadar, test edilen sargı gövdeye ve toprağa
bağlı olmalıdır. Terminalleri kapatıp ayırmadan
ve megometre ile ölçmeden önce,
kondansatörler (eğer varsa) topraklanmalıdır.
Bu prosedürler izlenmediği takdirde hayati
zararlar oluşabilir.
5.2 GENEL DEĞERLENDİRMELER
Eğer motor hemen çalıştırılmayacaksa, motor neme,
yüksek ısılara ve kire karşı korunmalı, böylece izolasyon
rezistansının bu etkenlerden ters yönde etkilenmesi
önlenmelidir.
Sargının izolasyon rezistansı çalıştırmadan önce
ölçülmelidir.
Eğer çevre çok nemli ise, depolama süresince düzenli
aralıklarla tetkikler yapılmalıdır. Bir motorun izolasyon
rezistansının gerçek değeri için kesin kurallar koymak
zordur, çünkü bu değer çevre şartlarına (ısı, nem),
makinenin temizlik şartlarına (toz, koyu ve ince yağ,
kirlilik) ve kullanılan insulasyon maddesinin kalite ve
şartlarına göre değişir. Motorun çalıştırılmaya hazır olup
olmadığının anlaşılmasında biraz sağduyudan, biraz da
deneyimden faydalanılmalıdır. Düzenli aralıklarla yapılan
kayıtlar bu kararda önemli yer oynar.
5.3 STATÖR SARGISINDA ÖLÇÜ
Şekil 5.1: Megometre bağlantısı

Eğer sargının toplam ölçümü tavsiye edilenin altında
bir değer gösterirse, nötr bağlantılar açılmalı ve her
evrenin izolasyon rezistansı ayrı ayrı ölçülmelidir.
DİKKAT
Çalışır durumdaki eski motorlarda sık
aralıklarla çok daha yüksek değerler elde
edilebilir. Büyük miktarda veya ani bir
düşmeden şüphe edildiği durumlarda aynı
motorda, benzer yük, sıcaklık ve nem şartları
altında çalıştırma öncesi testlerde elde edilen
değerler, sadece bir testte elde edilen
değerlerden daha iyi bir izolasyon
göstergesidir.
Tablo 5.2: Elektrik makinelerde izolasyon rezistansı referans
limitleri.
İzolasyon rezistans değeri
İzolasyon değerlendirmesi
2MΩ veya daha az
< 50MΩ
50...100MΩ
100...500MΩ
500...1000MΩ
> 1000MΩ
Kötü
Tehlikeli
Normal
İyi
Çok iyi
Mükemmel
İzolasyon rezistansı bir megometre aracılığıyla
ölçülmelidir. Motor sargı testinin voltajı Tablo 5.1’da
gösterilen IEEE43 normuyla uyum içerisinde olmalıdır.
5.4 MİNİMUM İZOLASYON REZİSTANSI
Tablo 5.1: Statör izolasyon rezistansı testi için voltaj
Eğer ölçülen izolasyon rezistansı 40ºC’de <100MΩ
Sargının nominal
voltajı (V)
< 1000
1000 – 2500
2501 – 5000
5001 – 12000
> 12000
İzolasyon rezistansı testi
devamlı voltaj (V)
500
500 – 1000
1000 – 2500
2500 – 5000
5000 - 10000
Statör sargıdaki izolasyon rezistansını ölçmeden önce,
şunlara dikkat edilmelidir:
Eğer varsa, akım trafolarının (CT) sekonder bağlantıları
kapalı olmalı;
Tüm güç kabloları bağlı olmalı;
Motor gövdesi topraklı olmalı;
Sargının sıcaklığı ölçülmüş olmalı;
Tüm ısı sensörleri topraklı olmalı;
Statör sargıdaki izolasyon rezistansının ölçümü ana
terminal kutusunda yapılmalıdır;
Ölçüm cihazı (megometre) motor gövdesi ile sargı
arasında bağlanmalıdır. Gövde topraklı olmalıdır.
olursa, sargılar aşağıdaki prosedürler doğrultusunda,
motor çalıştırılmadan önce, kurulanmalıdır:
Rotoru ve yatakları çıkararak motoru sökün;
Gövdeyi statör sargısıyla birlikte fırına götürün ve
130°C’de en az 08 saat ısıtın.
Ulaşılan izolasyon rezistansının kabul edilir değerler
aralığında, Tablo 5.2’ye göre, olup olmadığı kontrol
edilmelidir. Tersi durumda lütfen WEG ile iletişime
geçiniz.
|
17
www.weg.net
5.5 ÖLÇÜLEN BİRİMLERİN
KONVERSİYONU
Eğer deneme testi farklı sıcaklıkta yapılırsa, sayaç 40ºC
olarak düzeltilmeli, bu düzeltme motor sıcaklığına eş bir
izolasyon rezistansı sapma eğrisi kullanılarak yapılmalıdır.
Eğer bu eğri mevcut değilse, Şekil 5.2’de gösterilen ve
NBR 5383 / IEEE43 ile uyum içerisinde olan eğrinin
verdiği yaklaşık düzeltme kullanılmalıdır.
5.6 POLARİZASYON İNDEKSİ
Polarizasyon indeksi (P.I.) daha yaygın bir anlamda sabit
sıcaklıkta 10 dakikada ölçülen izolasyon rezistansı ile 1
dakikada ölçülen izolasyon rezistansı arasındaki ilişkiyi
ifade eder.
Polarizasyon indeksi aracılığıyla Tablo 5.3 doğrultusunda
motorun izolasyon şartları değerlendirilebilir.
Tablo 5.3: Polarizasyon indeksi (10 ve 1 dakika arası ilişki).
Polarizasyon indeksi
İzolasyon rezistansı değişim katsayısı Kt40ºC
1 veya daha az
< 1,5
1,5 ile 2,0 arası
2,0 ile 3,0 arası
3,0 ile 4,0 v
> 4,0
TEHLİKE
Kazaları önlemek için izolasyon rezistansı
ölçüldükten hemen sonra sargıyı topraklayın.
Ölçülmüş izolasyon rezistansını (Rt)
40ºC’ye döndürmek için sıcaklık (Kt)
katsayısıyla çarpın
Sargı sıcaklığı ºC
R40ºC = Rt x Kt40ºC
Şekil 5.2: İzolasyon rezistansı değişim katsayısı ve sıcaklık
18
|
İzolasyon
değerlendirmesi
Kötü
Tehlikeli
Normal
İyi
Çok iyi
Mükemmel
www.weg.net
6
KURULUM
6.1 KURULUM YERİ
6.4 ZEMİNLER
Elektrik motorlar erişimi kolay yerlerde kurulmalı ve
böylece periyodik tetkikler, parça bakımı, ve gerekli
olduğu durumlarda parçaların çıkartılması ve harici
işlemlerde kullanılması kolaylaşacaktır.
Ortam şu özelliklere sahip olmalıdır:
Kurulum yeri temiz ve iyi havalandırılan bir yer olmalı;
Diğer cihazların kurulumu veya duvarlar motorun
vantilasyonunu engellememeli;
Motorun çevresindeki ve üstündeki alan motorun
kullanımı ve bakımı için yeterli olmalı;
Çevre, motorun koruma derecesiyle uygunluk
içerisinde olmalıdır.
Zemin veya motorun kurulacağı yapı yeterince sert,
düz, titreşimden uzak ve çalıştırma ve kısa-devre
esnasında oluşacak mekanik zorlamalara dayanıklı
olmalıdır.
Seçilecek zemin tipi montaj yerindeki doğal etkenlere
veya yerin dayanıklılığına bağlıdır.
Eğer zeminin boyutları çok dikkatli bir şekilde
hesaplanmazsa çok ciddi titreşim, çalışan motor ve
makine problemleri yaşanabilir.
Zeminin yapısal boyut ölçümü, çizimin boyutları
doğrultusunda ve zemindeki mekanik zorlamalar,
sabitleme şekli ve ısı değiştiricinin (eğer varsa) detayları
ile ilgili bilgiler doğrultusunda yapılmalıdır.
6.2 KORUYUCULAR
Nakliyat esnasında yataklara bir zarar gelmemesi için
motor fabrikadan milde bir kilitle çıkar. Bu kilit motorun
kurulumundan önce çıkartılmalıdır.
DİKKAT
Hiza ayarında kullanılacak takozlar için temel
ile motorun ayakları arasında en az 2 mm bir
boşluk bırakılmalıdır.
DİKKAT
Nakliye esnasında doğabilecek hasarları
önlemek için mildeki kilitleme cihazı motoru
temelinden ayırırken (çalışan makineden
dekupaj) her zaman kullanılmalıdır.
Milin ucu bir koruyucu yağ ile kaplıdır. Kurulum
esnasında bu koruyucuyu milin topraklama
fırçasıyla (eğer varsa) değdiği alanda çıkartın.
NOT
Kullanıcı, zeminin boyut ölçümü ve
inşaasından sorumludur.
6.5 ZEMİNLERDE ZORLAMALAR
Şekil 6.2. doğrultusunda, zeminlerin üstündeki zorlamalar
aşağıdaki formüllerle hesaplanabilir:
6.3 DÖNÜŞ YÖNÜ
Motorların dönüş yönü, gövdenin çalıştırılan kısmında bir
ok ile belirtilmiştir.
Dönüş yönü bildiren
işaret
(4C max)
( A)
(4C max)
F2 = +0.5.m.g . −
( A)
F1 = +0.5.m.g . +
Açıklama:
F1 ve F2 – temelin üzerinde ayakların reaksiyonu (N)
g - Yerçekimi ivmesi (9,81m/s²)
m - Motor ağırlığı (kg)
Cmáx - Maksimum tork (Nm)
A - Motorun dimensiyonal çiziminden elde edilen değer
(m)
Şekil 6.1: Dönüş yönü
DİKKAT
Tek dönüş yönüyle tedarik edilen motorlar
belirtilenin tersi yönünde döndürülmemelidir.
Eğer kullanıcı bu motoru standart yönün
tersine döndürmek istiyorsa, WEG ile bağlantı
kurulmalıdır.
Şekil 6.2. Zeminlerde zorlamalar
|
19
www.weg.net
6.6 TABAN ÇEŞİTLERİ
6.6.3
6.6.1
Gövdede oluşabilecek deformasyonları önlemek için
taban yüzeyi motor ayaklarına karşı düz olmalıdır. Destek
yüzeyinin yüksekliği, motor ayaklarının altına eni 2mm’lik
takozlar konulabilecek kadar ayarlanmalıdır.
Makineler hizalama için kaba tabandan ayrılmamalıdır;
taban kendi temelinde hizalanmalıdır, bunun için su
terazisi veya diğer seviyeleme aletleri kullanılmalıdır.
Metal taban milin uç yüksekliğini makinenin mil ucuna
göre ayarlamak için kullanıldığında, bu beton taban
üzerinde seviyelenmelidir.
Taban seviyelendikten, ankraj cıvataları sıkıştırıldıktan ve
kuplajlar kontrol edildikten sonra metal taban ve ankraj
cıvataları çimontalanır.
Beton taban
Beton tabanlar bu motorlar için en çok kullanılan taban
çeşididir.
Temelin, vidanın ve ankoraj plakalarının tipi ve büyüklüğü,
motorun tipine ve büyüklüğüne bağlıdır.
Hazırlık örnekleri:
Temel blokların ve çimentonun birbirine iyi yapışması
için temel tüm kirlerden arındırılmalıdır.
Temel bloklar motorun ayaklarına vida ile
sabitlenmelidir.
Değişik endeki takozları (toplam en yaklaşık 2mm)
motor ayakları ile temel destek yüzeyleri arasına
koyunuz. Böylece daha sonra doğru bir dikey hizalama
yapılabilir.
Vidaların motor ayaklarındaki deliklere uygun biçimde
merkezlenmesi için, metal bir levhayla veya sert bir
kağıtla (prespan) doldurun. Böylece daha sonra
yapılacak yatay hizalama daha doğru olacaktır.
İyi bir motor hizalaması ve motorun makineyle hizalı
olması için için temel bolklarının üstüne takoz veya
seviyeleme vidaları koyun. Çimento koyulduktan sonra
detaylı bir hizalama kontrolü yapılmalıdır. İleriki
zamanlarda ufak düzeltmeler pul ve metal levhalar
kullanılarak, sabitleme vidalarını yeniden ayarlayarak
yapılabilir.
Tüm vidaları iyice sıkıştırın. Motor ayaklarının destek
yüzeylerinin motor gövdesi çarpık olmayacak şekilde
desteklendiğinden emin olun.
Doğru bir sabitleme için deneme testi bittikten sonra iki
konik pim sokulmalıdır. Bunun için motor ayağındaki
önceden açılmış delikler kullanılmalıdır.
Doğru bir sabitleme için deneme testi bittikten sonra iki
konik pim sokulmalıdır. Bunun için motor ayağındaki
önceden açılmış delikler kullanılmalıdır.
6.6.2
Kaygan taban
Kasnak aracılığıyla çalıştırma için motor kaygan tabanlar
(ray) üzerine kurulmalıdır ve kayışın alt kısmı çekilmelidir.
Motor kasnağına en yakın ray, konumlandırma vidası
motor ile çalışan makine arasında kalacak şekilde
konulmalıdır. Diğer ray ise vida ters yönde olacak şekilde
konulmalıdır (bakınız Şekil 6.3).
Motor raylara vidalanır ve temele konumlandırılır.
Bu işlemden sonra motor kasnak, merkezi hareket eden
kasnağın merkeziyle aynı planda ve motor ile makine
milleri paralel olacak şekilde hizalanır.
Kayış aşırı derecede gerilmemelidir. Hizalamadan sonra
raylar sabitlenir.
6.6.4
Metal taban
Ankraj civataları
Elastik kuplaj gerektiğinde motoru direk tabana
sabitlemede kullanılan cihazlardır. Bu tip kuplajda rulman
üzerinde zorlama olmaz ve maliyet daha düşüktür.
Ankraj cıvataları boyalı ve paslı olmamalı, aksi takdirde
beton adheransına zarar gelir ve betonun gevşemesine
neden olur.
Şekil 6.4. Ankraj civataları
6.7 TEMELİN DOĞAL FREKANSI
Operasyonun doğru bir şekilde yürümesi için, dengeli bir
temelin yanısıra motor bağlandığı cihazla çok dikkatli bir
şekilde hizalanmalı ve motor miline monte edilen parçalar
dengeli olmalıdır.
Makine kurulu ve bağlı iken temelin doğal frekansı
arasındaki ilişkiler şöyledir:
Motorun dönüş frekansı;
Dönüş frekansının iki katı;
Seri (hat) frekansının iki katı.
Bunlar aşağıda belirtilen özelliklerle uyum içerisinde
olmalıdır:
Temelin birinci sırasının doğal frekansı yukarıdaki
frekanslara göre ≥ %+25 veya ≤ %-20.
Temelin üst sıralarının doğal frekansları yukarıdaki
frekanslara göre ≥ %+10% veya ≤ %-10.
Şekil 6.3: Kaygan taban
20
|
www.weg.net
6.8 HİZALAMA/SEVİYELEME
Motor özellikle direkt kuplaj durumlarında makineyle doğru bir şekilde hizalanmalıdır.
Yanlış hizalama yataklara zarar verebilir, titreşime yol açabilir ve hatta milin kırılmasına sebep olabilir.
Hizalama kuplaj motoru üreten şirketin verdiği talimatlara uygun yapılmalıdır.
Şekil 6.5 ve 6.6 doğrultusunda motorun paralel ve açısal hizalamasını yapmak gereklidir.
Yanlış paralel hizalama
Yatay Montaj
Dikey Montaj
Yanlış açısal hizalama
Yatay Montaj
Dikey Montaj
Aksiyal ölçüm
Radyal ölçüm
Şekil 6.5: Paralel hizalama
Şekil 6.6: Açısal hizalama
Şekil 6.5, milin iki ucunun yanlış paralel hizalanmasını ve
uygun ölçü saatiyle yapılabilecek pratik ölçüm yolunu
gösterir.
Ölçüm 4 noktada 90º’de şu şekilde yapılır: iki yarı-kuplaj
beraber dönmeli, böylece ölçü saatinin ucundaki destek
yüzeyindeki kusurlardan oluşan etkiler yok edilir. 0º’nin
üzerindeki dikey uç seçilerek ölçüm saatiyle 0º ve 180º’de
yapılan ölçümün farkının yarısı dikey koaksiyal yanlışı
gösterir. Bu yanlış montaj takozu eklenerek veya
eksiltilerek düzeltilmelidir. Ölçüm saatiyle 90º ve 270º’de
yapılan ölçümün farkının yarısı yatay koaksiyal yanlışı
gösterir. Böylece koaksiyal yanlışı önlemek için motoru ne
zaman kaldırmak veya indirmek ve ne zaman çalıştırma
kısmında sağa sola hareket ettirmek gerektiği anlaşılır.
Ölçüm saatiyle tam dönüşte yapılan ölçümün maksimum
farkının yarısı maksimum dışmerkezlilik ifade eder.
Sert veya yarı-esnek kuplaj için izin verilen maksimum
dışmerkezlilik 0,03mm’dir.
Esnek kuplaj kullanıldığı zaman yukarda belirtilenden daha
büyük değerler kabul edilebilir, fakat bu değerler kuplaj
üreticisi tarafından verilen değeri geçmemelidir. Bu
değerlerde bir güvenlik marjı bırakılması tavsiye edilir.
Şekil 6.6 yanlış açısal hizalamayı ve pratik ölçüm yolunu
gösterir.
Ölçüm 4 noktada 90º’de şu şekilde yapılır: iki yarı-kuplaj
beraber dönmeli, böylece ölçü saatinin ucundaki destek
yüzeyindeki kusurlardan oluşan etkiler yok edilir. 0º’nin
üzerindeki dikey uç seçilerek ölçüm saatiyle 0º ve 180º’de
yapılan ölçümün farkının yarısı dikey hizalama yanlışını
gösterir. Bu yanlış motor ayaklarının altına montaj takozu
ekleyerek veya eksilterek düzeltilmelidir.
Ölçüm saatiyle 90º ve 270º’de yapılan ölçümün farkının
yarısı yatay hizalama yanlışını gösterir. Bu yanlış motor
lateral/açısal hareket ettirilerek düzeltilmelidir.
Ölçüm saatiyle tam dönüşte yapılan ölçümün maksimum
farkının yarısı maksimum açısal yanlış hizalamayı ifade
eder.
Sert veya yarı-esnek kuplaj için izin verilen maksimum
yanlış hizalama 0,03mm’dir.
Esnek kuplaj kullanıldığı zaman yukarda belirtilenden daha
büyük değerler kabul edilebilir, fakat bu değerler kuplaj
üreticisi tarafından verilen değeri geçmemelidir. Bu
değerlerde bir güvenlik marjı bırakılması tavsiye edilir.
Hizalama ve seviyelemede, motor ve çalıştırılan makine
sıcaklığının etkisini göz önünde bulundurmak önemlidir.
Kuplaj makinelerin farklı genişleme seviyeleri operasyon
süresince hizalamayı/seviyelemeyi değiştirebilir.
|
21
www.weg.net
6.9 KUPLAJLAR (BAĞLAMA)
Sadece uygun, enlemesine güç oluşturmadan saf tork
iletimine adapte olabilir kuplajlar kullanılmalıdır.
Esnek veya sert kuplajlarda, motor milinin merkezi ve
çalıştırılan makine ayni çizgide olmalıdır.
Esnek kuplaj yanlış rezidüel hizalama etkilerini azaltmaya
ve kuplaj makineler arasındaki titreşim iletimini
engellemeye yöneliktir. Bu sert kuplajlarla mümkün
değildir.
Kuplaj doğru cihazlar yardımıyla monte edilmeli veya
çıkartılmalı ve hiçbir zaman kaba aletler (örnek: çekiç,
tokmak, v.b.) kullanılmamalıdır.
6.9.1
Kayışlı iletim daha çok, hız ilişkisi gerekli olduğu
durumlarda kullanılır.
Yataklarda gereksiz radikal zorlamalar önlenmelidir. Bunu
yapmak için miller kendi aralarında paralel konumlanmalı
ve kasnaklar mükemmel şekilde hizalanmalıdır.
Yanlamasına diyagonal çalışan kayışlar rotora göre
değişen yönde vuruşlar iletirler ve yatak yerlerine zarar
verebilirler. Kayışın kayması reçine gibi bir rezin madde
kullanılarak önlenebilir.
Kayıştaki gerilim sadece çalışma sırasındaki kaymayı
önleyecek kadar olmalıdır.
NOT
Direkt kuplaj
Daha ekonomik olması, daha az yer kaplaması, kayışsız
olması ve kazalara karşı daha güvenli olması nedeniyle her
zaman direkt kuplaj tercih edilmelidir. Hıza bağlı iletimde
de dişli kutusu aracılığıyla yapılacak direkt kuplaj
kullanılabilir.
Kayışta aşırı gerilim varsa mildeki zorlama artar
ve bunun sonucunda titreşim ve yorgunluk
oluşur, hatta bu durumda milin kırılması bile
mümkündür.
Çok ufak kasnaklar kullanılmamalı; çünkü kayıştaki
gerilim, kasnağın çapı ufaldıkça artar ve bu durum
motorda fleksiyonlara (bükülme) yol açar.
DİKKAT
Milin uçlarını esnek kuplaj kullanarak dikkatlice
hizalayınız. Bunu yaparken kuplajlar arasında
3mm’lik boşluk bırakmayı ihmal etmeyiniz
(bakınız Şekil 6.7).
DİKKAT
Kasnağın her özel duruma göre
boyutlanmasında (dimensioning) WEG ile
irtibat kurulmalı ve böylece daha doğru bir
uygulama garanti edilmelidir.
NOT
Her zaman dengeli kasnaklar kullanılmalıdır ve
aşırı pim kullanımı önlenmelidir çünkü bu
dengesizliğe yol açar. Eğer bu talimatlar takip
edilmezse titreşim seviyelerinde artış
gözükecektir.
Şekil 6.7: Aksiyal boşluk (E)
6.9.2
Dişli kutusu ile kuplaj
DİKKAT
Dişli kutusu ile kuplajlar yanlış hizalandığında iletimde ve
motorda titreşime neden olan sarsıntılar oluşur. Bundan
dolayı, millerin mükemmel hizalandıklarından, düz
dişlilerde tamamen paralel olduklarından ve konik veya
helezoni dişlilerde doğru ayarlanmış açıda olduklarından
emin olunuz.
Mükemmel dişli, bir kağıt şerit ile kontrol edilebilir. Dişliye
sokulan bu kağıt şeritte, bir tam dönüşten sonra tüm diş
izleri gözükmelidir.
6.9.3
Kayış-kasnak ile kuplaj
Doğru
Yanlış
Yanlış
Şekil 6.8: Kayış-kasnak ile kuplaj
22
|
Pimler, somunlar, pullar ve seviyelime takozları
müşteri isteği doğrultusunda motorla birlikte
tedarik edilir.
NOTLAR
Motorun kurulumundan kullanıcı sorumludur.
Motor ve cihazlara kurulumda gelecek
hasarlardan WEG aşağıdaki durumlarda
sorumlu değildir:
Aşırı titreşim iletimi;
Kötü kurulum;
Hizalama hataları;
Yanlış depolama şartları;
Motor çalıştırılmadan önce verilen
talimatların izlenmemesi;
Yanlış elektrik bağlantıları.
www.weg.net
6.10 SOĞUTMA
6.10.1
DİKKAT
Motor, acil durumlarda artarda maksimum 30
gün boyunca ve kullanılabilir ömrü boyunca iki
kez deniz suyu alabilecek kapasitededir. Deniz
suyu kullanıldıktan sonra, soğutma devresini
endüstriyel su ile temizleyin.
Soğutma sisteminin özellikleri
Su çıkışı
Su girişi
Soğutma suyunun sıcaklığı:
WGM motorları özellikler levhasında belirtilen su
sıcaklıklarıyla çalışmaya uygundur.
6.10.3
İç kısmında su dolaşımı
için kanallar olan gövde
Koruyucu cihazlar
Soğutma sistemindeki koruyucu cihazlar bu kılavuzun
Koruyucular maddesi doğrultusunda düzenli olarak
gözlemlenmelidir.
Şekil 6.9: WGM motorun soğutulması
WGM tip motorlarda, motorun iç sıcaklığı gövde içi su
dolaşımı ile önlenir. Su besleme sistemi, gövdeye
sabitlenmiş soğutma sistemi levhasında belirtilen özellikler
doğrultusunda kullanıcı tarafından kurulmalıdır.
DİKKAT
Motor soğutma sisteminin özellikler
levhasında belirtilen veriler motoru aşırı
ısınmaya karşı korumak için dikkatle
izlenmelidir.
Tablo 6.1’deki veriler oryantasyon amaçlıdır.
Su giriş ve çıkışları tıkanık olmamalı, aksi
halde aşırı ısınma meydana gelebilir hatta
motorun yanması söz konusu olabilir.
Tablo 6.1: Soğutma sisteminin teknik özellikleri (oryantasyon
amaçlı veriler)
Gövde
Akış
(l/dakika)
315
355
400
450
500
560
35
45
55
80
90
100
6.10.2
Maksimum
yük kaybı
(bar)
1
1
1
1
1
1
Maksimum
çalışma basıncı
(bar)
4
4
4
4
4
4
Soğutma suyunun özellikleri
Aşağıdaki özellikleri taşıyan endüstriyel su kullanınız:

ph
6.0 ile 8.0 arası

Klorid
< 40 ppm

Sülfat
< 50 ppm

Nitrat
< 10 ppm

Demir
< 0.2 ppm

Amonyak
< 10 ppm

İletkenlik
< 500μS/cm

Suyun içerisindeki tanecikler ≤ 0.1mm
|
23
www.weg.net
7
ELEKTRİK BAĞLANTILARI VE TOPRAKLAMA
7.3 BAĞLANTI ŞEMALARI
Motor statörünün terminalleri, ana bağlantı kutusundaki
izolatörlere sabitlenmiştir.
Statör terminale olan bağlantılar motora uygun statör
bağlantı diyagramına göre yapılmalıdır.
Bağlantı kabloların bölüm ve izolasyonunun motorun akım
ve gerilimine uyup uymadığı kontrol edilmelidir.
Statör terminallerin tespiti ve buna denk bağlantı, her
motora özel olan ve IEC60034-8 veya NEMA MG1
normlarıyla uygunluk içerisinde olan bağlantı şemasında
verilir.
Motorun dönüş yönü, herhangi iki fazın bağlantılarını
tersine çevirerek değiştirilebilir. Fakat motor, bağlantı
levhasında belirtilen ve kuplaj yapılacak mil ucunda
gözüken okun gösterdiği yönde dönmelidir.
Aşağıda sincap kafesli endüksiyon motorların ve yıldırım
koruyucuların (paratonerler ve kondansatörler) bağlantı
şemaları gösterilmektedir.
NOT
Tek dönüş yönlü motorlar, sadece belirtilen
yöne dönmelidir. Çünkü vantilatörler ve diğer
cihazların yönü değiştirilemez. Eğer kullanıcı
motoru ters yönde döndürmek isterse, WEG
ile bağlantı kurması gerekmektedir.
Aksesuarların terminal kutusu
7.1 ANA BAĞLANTI
Statör terminal kutusu
Şekil 7.1: Genel bağlantı şeması.
Paratonerle
r
Motor ile enerji kaynağı arasında elektrik bağlantıları
gerçekleştirilmeden önce statör sargılarının izolasyon
rezistansının dikkatlice tetkik edilmesi gerekmektedir.
Motorun ana besleme kablolarını bağlamak için statörün
terminal kutusunun kapak vidalarını çıkartın, kullanılacak
kabloların çapına göre keçe halkalarını kesin (pressiz,
normal motorlar) ve kabloları halkaların içine sokunuz.
Besleme kablolarını gereken uzunlukta kesin, uç kısımlarını
açın ve kullanılacak terminalleri yerleştirin.
Kondansatörler
7.2 TOPRAKLAMA
Motorun gövdesi ve ana terminal kutusu, motor besleme
sistemine bağlanmadan önce topraklanmalıdır.
Kabloların metalik kaplamalarını (eğer varsa) normal
topraklama kondüktörüne bağlayın. Topraklama
kondüktörünü uygun boyda kesin ve terminal kutusundaki
ve/veya gövdedeki konektöre bağlayın.
Bütün bağlantıları çok iyi sıkıştırın.
Şekil 7.2: Paratonerli ve kondansatörlü motorlar için genel
bağlantı şeması
DİKKAT
Terminallerin sabitlenmesinde çelik pullar veya
kötü elektrik akım kondüktör maddesi
kullanmayınız.
Bağlantılar yapılmadan önce, tüm bağlantı kontaktlarına
koruyucu yağ uygulanması tavsiye olunur.
Tüm keçe halkalarını kendi oluklarına koyun. Terminal
kutusunun kapağını her zaman keçe halkalarını doğru
yerleştirilip yerleştirilmediğini kontrol ettikten sonra kapatın.
24
|
www.weg.net
7.4 STATÖR BAĞLANTI ŞEMASI (NORM IEC 60034-8)
Aşağıdaki bağlantı şemaları terminal kutusundaki terminalleri ve kafesli trifaz endüksiyon motorların statörüne yapılabilecek
bağlantıları gösterir. Aşağıdaki tablonun her şemasında verilen numaralar, kullanıcı statörün ve aksesuarların bağlantı
şemalarına ait kod numaralarının yer aldığı motora sabit levha aracılığıyla bağlantı şemasını ayırt edebilsin diye verilmiştir:
3 TERMİNAL
9100
6 TERMİNAL
9101
Δ
9102
Δ
6 TERMİNAL - DAHLANDER
9103
9104
9105
YY
Y
YY
9106
Δ
DAHA DÜŞÜK
HIZ
DAHA
YÜKSEK HIZ
Y
3 TERMİNAL +
NÖTR
9121
DAHA DÜŞÜK
HIZ
DAHA
YÜKSEK HIZ
9111
ΔΔ
9107
ΔΔ
9 TERMİNAL
9109
9108
YY
Δ
9110
Y
9115
12 TERMİNAL - (part winding)
9116
9117
9118
Y’DE
ÇALIŞTIRMA
IÇIN
Δ’DE
ÇALIŞTIRMA
IÇIN
Y SADECE
ÇALIŞTIRMA
IÇIN
DAHA DÜŞÜK
HIZ
12 TERMİNAL
9113
9112
Δ
YY
9114
Y
NOMINAL HIZ
IÇIN
NOT
2 veya daha çok motor bağlantı kablosu elektrik akımını bölen cisme paralel kullanıldığında, bu kablolar tire ile
ayrılan bir sonek eklenerek ayırt edilir. Lütfen aşağıdaki örneği inceleyiniz:
|
25
www.weg.net
7.5 STATÖR BAĞLANTI ŞEMASI (NORM NEMA MG1)
3 TERMİNAL
9200
6 TERMİNAL
9201
Δ
9202
Δ
6 TERMİNAL - DAHLANDER
9203
9204
9205
YY
Y
YY
9206
Δ
Y
3 TERMİNAL +
NÖTR
9221
9208
Δ
9207
ΔΔ
9 TERMİNAL
9209
YY
12 TERMİNAL - (part winding)
9217
9216
9215
Y’DE
ÇALIŞTIRMA
IÇIN
Δ’DE
ÇALIŞTIRMA
IÇIN
Y SADECE
ÇALIŞTIRMA
IÇIN
DAHA DÜŞÜK
HIZ
DAHA
YÜKSEK HIZ
DAHA DÜŞÜK DAHA DÜŞÜK
HIZ
HIZ
DAHA
YÜKSEK HIZ
9210
Y
9211
ΔΔ
12 TERMİNAL
9212
9213
YY
Δ
9214
Y
9218
NOMINAL HIZ
IÇIN
NOT
2 veya daha çok motor bağlantı kablosu elektrik akımını bölen cisme paralel kullanıldığında, bu kablolar tire ile
ayrılan bir sonek eklenerek ayırt edilir. Lütfen aşağıdaki örneği inceleyiniz:
7.6 DÖNÜŞ YÖNÜ
Dönüş yönü isim levhasında belirtilmiştir ve bu motorun çalışır tarafında milin uç noktalarında görülmelidir. Motor çalışan
makineye bağlanmadan önce dönüş yönü tetkik edilmelidir.
Terminalleri ve bağlantıları bu kılavuzun Statör bağlantı şemaları (Norm Nema 60034-8 ve MG1) bölümünde tarif edilen
motorların dönüş yönü saat dönüş yönüdür.
Dönüş yönünü tersine çevirmek için iki fazın bağlantılarını ters çevirmek gerekmektedir.
26
|
www.weg.net
7.7 AKSESUARLAR BAĞLANTI ŞEMASI
Aşağıdaki bağlantı şemaları terminal kutusundaki terminalleri ve aksesuarların bağlantılarını gösterir.
Aşağıdaki tablonun her şemasında verilen numaralar, kullanıcı statörün ve aksesuarların bağlantı şemalarına ait kod
numaralarının yer aldığı motora sabit levha aracılığıyla aksesuarların motora denk bağlantısını ayırt edebilsin diye verilmiştir.
Aksesuar terminallerinin genel tespiti:
16 ile 19 arası = Isıtıcı rezistansları
20 ile 27 arası = Statör termo rezistansları
68 ile 71 arası = Yatak termo rezistansları
500 – 503 =
Su sızıntı sensörü
48 – 651 =
Suyun içindeki termorezistanslar
Aksesuarların bağlantı şemaları
STATÖRDE TERMOREZİSTANLAR (PT100)
9022
STATÖRDE
3 TEL ILE HER FAZ IÇIN 1
9021
STATÖRDE
HER FAZ IÇIN 1
9023
STATÖRDE
HER FAZ IÇIN 2
ALARM
9024
STATÖRDE
3 TEL ILE HER FAZ IÇIN 2
ALARM
9033
YATAKLARDA
HER YATAK IÇIN 1
KAPAMA
YATAKLARDA TERMOREZİSTANLAR (PT100)
9034
9033
3 TEL ILE HER YATAK İÇİN 1
HER YATAK İÇİN 1
ÖN
ARKA
ÖN
KAPAMA
9034
YATAKLARDA
3 TEL ILE HER YATAK IÇIN 1
ÖN
ÖN
ARKA
ARKA
SU TERMOREZİSTANLARI (PT100)
SU GİRİŞİ
SU ÇIKIŞI
ARKA
ISITICI REZISTANSI (tek gerilim)
9038
9039
TERMOSTATLI
ISITICI REZISTANSI (çift gerilim)
DAHA DÜŞÜK GERİLİM
GERİLİM
DAHA YÜKSEK
Ek aksesuarlar
Yatak başı 1’den fazla rulmanlı motorlarda, ekstra rulmanda kullanılan ısı sensörü 1 numaralı rulmana (1 ekstra rulman için)
veya 2 numaralı rulmana (2 ekstra rulman için) denk gelen numara ile tanımlanır.
Örnek: Arka yatağı 2 rulmandan oluşan motor – rulman başı 3 telle 1 PT100.
Birinci rulman 70 - 70 - 71 numaralarıyla tanımlanır ve ikinci rulman 170 - 170 – 171 numaralarıyla tanımlanır.
Aynı kural yataklardaki ekstra sensörler veya termometreler için de geçerlidir.
NOT
Bu bölüm kapsamında olmayan diğer aksesuar bağlantıları için motora ait bağlantı şemasını inceleyiniz.
|
27
www.weg.net
8
KORUYUCULAR
Motor devrelerinde başlıca iki tip koruyucu vardır: motorun aşırı yüklenmeye/bloke rotora karşı koruyucu ve devrelerin
(terminaller ve distribütör) kısa devreye karşı koruyucuları.
Sürekli kullanılan motorlar aşırı yüklemeye karşı motora dahil bir cihazla veya bağımsız bir koruyucuyla korunmalıdır. Genelde
güç kaynağının nominal akımını motorun tam yüküyle çarparak elde edilen değere eşit veya bu değerden daha düşük
nominal veya ayarlana akımlı termal röle ile bu işlem gerçekleştirilir:
Servis faktörü 1,15’e eşit veya daha fazla motorlar için 1,25;
Servis faktörü 1,0’a eşit olan motorlar için 1,15.
Motorlar ayrıca aşırı sıcaklığa karşı (aşırı yükleme, motor kilitlenmesi, düşük gerilim, motorda havalandırma eksikliği gibi
durumlarda) koruyucu ve sızıntı sensörü (opsiyonel) ile donatılmıştır.
8.1 KORUYUCULARIN KONUMU
DİKKAT
Eğer motor termik sınıf limitlerin üzerindeki
sargı sıcaklıklarıyla çalışıyorsa, izolasyonun ve
motorun kullanılır ömrü önemli derecede azalır,
hatta motorun yanmasına sebep olabilir.
Aşırı ısınmaya karşı koruyucu cihazlar ana statöre,
yataklara, su girişi ve çıkışına (opsiyonel) ve sıcaklığın
izlenmesi gereken ve termik korunmaya ihtiyaç duyan
diğer kısımlara bağlıdır. Bu cihazlar bir harici sıcaklık
izleme ve koruma sistemine bağlanmalıdır.
Su sızıntı sensörü (eğer varsa) motorun en alt kısmında
monte edilmiştir.
8.4 YATAKLAR İÇİN TERMİK
KORUYUCULAR
8.2 ISI SENSÖRLERİ
Termorezistans RTD (Pt100) - Ayarlı (kalibre) rezistans
elementidir. Çalışması, bir metalik ileticinin elektrik
rezistansı sıcaklıkla beraber doğrusal olarak değişir
prensibine dayalıdır. Detektör terminalleri sıcaklık ölçücü
içeren bir kontrol paneline bağlı olmalıdır.
NOTLAR
RTD tipi termorezistanslar, ani rezistans
değeri tarafından bildirilen mutlak sıcaklık
aracılığıyla izlemeyi mümkün kılar.
Bu bilgiyle birlikte röle, sıcaklığı
okuyabilecektir. Ayrıca önceden belirlenen
sıcaklıklar doğrultusunda alarm ve kapama
için parametre yapacaktır.
Yataklara konulan sıcaklık sensörleri yatakları aşırı
sıcaklıklarda çalışma hasarlarına karşı korur.
8.5 ALARM VE KAPAMA SICAKLIĞI
Alarm ve kapama için ısı seviyesi mümkün olduğunca en
düşük derecede ayarlanmalıdır. Bu seviye test sonuçlarına
dayanılarak veya motor çalışma ısısı aracılığıyla
belirlenebilir.
Alarm ısısı, tam yük ve en yüksek çevre ısısında motor
çalışma ısısının 10ºC yukarısına ayarlanabilir.
Kapama için ayarlanan ısı değerleri, statör sargıları
(izolasyon sınıfına göre) ve yataklar (yağlama tipi ve
sistemine göre) için kabul edilebilir maksimum ısıyı
geçmemelidir.
Tablo 8.2: Statörün maksimum ısısı
8.3 SARGILAR İÇİN SICAKLIK
LİMİTLERİ
Isı Sınıfı
Sargının en sıcak noktasındaki sıcaklık termik sınıf limitinin
altında tutulmalıdır. Toplam sıcaklık, ortam sıcaklık ve
sıcaklık yükselişinin (ΔT) toplamı artı sargının ortalama
sıcaklığı ile en sıcak noktasının arasındaki farka eşittir.
Norm gereği, ortam sıcaklığı maksimum 40°C’dir ve
bunun üzerindeki çalışma şartları özel şartlar olarak
nitelendirilir.
Sayısal değerler ve en sıcak noktada kabul edilebilir
sıcaklık kompozisyonu Tablo 8.1’de belirtilmiştir.
F
H
Tablo 8.3: Yatakların maksimum ısısı
Koruyucuların maksimum ayarlama ısıları (ºC)
Alarm
Kapama
110
120
Tablo 8.1: İzolasyon sınıfı
İzolasyon sınıfı
Ortam sıcaklığı
ΔT = sıcaklık yükselişi (rezistans metodu)
En sıcak nokta ile ortalama sıcaklık arasındaki
fark
Toplam: en sıcak nokta sıcaklığı
28
|
F
H
°C
°C
40 40
105 125
°C
10
°C
155 180
Koruyucuların maksimum
ayarlama ısıları (ºC)
Alarm
Kapama
130
155
155
180
15
DİKKAT
Alarm ve kapama değerleri deneyimle
belirlenebilir, fakat Tablo 8.2 ve 8.3’te
belirtilen değerleri geçmemelidir.
www.weg.net
8.6 PT100 TERMOREZİSTANLARIN
OHMİC SICAKLIĞI VE REZİSTANSI
NOT
Koruyucu cihazlar her motora özel olan WEG
çiziminde- bağlantı şemasında
ilişkilendirilmiştir.
Bu cihazların kullanılmaması kullanıcının
sorumluluğundadır. Fakat bu durum
oluşacak hasarlar için garantinin yitirilmesine
neden olabilir.
Tablo 8.4, Pt100 tipi termorezistans için ölçülen ohmik
rezistansa ait sıcaklık değerlerini gösterir.
Formül: Ω - 100 = °C
0,386
Tablo 8.4: Isı X rezistans (Pt100)
ºC
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
100.00
100.39
100.78
101.17
101.56
101.95
102.34
102.73
103.12
103.51
10
103.90
104.29
104.68
105.07
105.46
105.95
106.24
106.63
107.02
107.40
20
107.79
108.18
108.57
108.96
109.35
109.73
110.12
110.51
110.90
111.28
30
111.67
112.06
112.45
112.83
113.22
113.61
113.99
114.38
114.77
115.15
40
115.54
115.93
116.31
116.70
117.08
117.47
117.85
118.24
118.62
119.01
50
119.40
119.78
120.16
120.55
120.93
121.32
121.70
122.09
122.47
122.86
60
123.24
123.62
124.01
124.39
124.77
125.16
125.54
125.92
126.31
126.69
70
127.07
127.45
127.84
128.22
128.60
128.98
129.37
129.75
130.13
130.51
80
130.89
131.27
131.66
132.04
132.42
132.80
133.18
133.56
133.94
134.32
90
134.70
135.08
135.46
135.84
136.22
136.60
136.98
137.36
137.74
138.12
100
138.50
138.88
139.26
139.64
140.02
140.39
140.77
141.15
141.53
141.91
110
142.29
142.66
143.04
143.42
143.80
144.17
144.55
144.93
145.31
145.68
120
146.06
146.44
146.81
147.19
147.57
147.94
148.32
148.70
149.07
149.45
130
149.82
150.20
150.57
150.95
151.33
151.70
152.08
152.45
152.83
153.20
140
153.58
153.95
154.32
154.70
155.07
155.45
155.82
156.19
156.57
156.94
150
157.31
157.69
158.06
158.43
158.81
159.18
159.55
159.93
160.30
160.67
8.7 SU SIZINTI SENSÖRÜ
8.9 ISITICI REZİSTANSI
Müşteri talebi doğrultusunda motorlar su sızıntı
sensörüyle tedarik edilir. Bu sensor motorun iç kısmına,
gövdenin alt kısmına monte edilir. Sensör, soğutma
sisteminden motorun içine olabilecek su sızıntılarını tespit
eder. Sensör, motora ait bağlantı şeması doğrultusunda
kullanıcının kontrol paneline bağlanmalıdır.
Motor çalıştırılmadığı uzun süre aralıklarında su
yoğunlaşmasını önlemek için ısıtıcı rezistansı ile
donatılmışsa, bu rezistanslar motor kapatıldıktan hemen
sonra açılmalı ve elektrik enerjisine bağlı bırakılmalı ve
motor yeniden çalıştırıldıktan hemen sonra rezistansların
elektrik enerjisi kesilmelidir.
Besleme gerilim değerleri ve kurulan rezistansların
potansiyeli motorun bağlantı şemasında ve motora
sabitlenmiş isim levhasında belirtilmiştir.
8.8 SU SICAKLIK SENSÖRÜ
Su sıcaklık sensörleri su girişi ve çıkışında (eğer varsa)
monte edilmiştir ve denetleme amaçlıdır.
Giriş suyunun sıcaklığı, gövdeye sabitlenmiş soğutma
sistemi özellikler levhasında belirtilmiştir.
|
29
www.weg.net
9
ELEKTRİK MOTORLARIN ÇALIŞTIRMASI
9.1 DİREKT ÇALIŞTIRMA
9.3 KİLİTLİ ROTOR AKIMI (Ip/In)
Mümkün olduğu sürece, rotor kafesli trifaz motorun
çalıştırılması bir kontak aracılığıyla direkt olmalıdır (tam
voltajda).
Bu en basit ve uygun metottur, fakat bu metot çalıştırma
akımı güç kaynağını etkilemediği zaman kullanılmalıdır.
Endüksiyon motorların çalıştırma akımı nominal akımın 6
veya 7 katı değerlere ulaştığı unutulmamalıdır. Bu akımın
(Ip) güç kaynağından kaynaklanan yüksek voltaj düşmesi
sonucu diğer tüketicilerin güç kaynağı şartlarını
değiştirmediğinden emin olun.
Bu durum aşağıdaki üç şartlardan birisi getirildiği takdirde
iyi sonuç verir:
a) Güç kaynağı yeterli derecede “güçlü” ve motor akımı
güç kaynağı kapasitesine göre çok ufaksa.
b) Motorun çalıştırılması her zaman yüksüz yapılıyorsa.
Bu sayede çalıştırma süresi ve daha sonra çalıştırma
akım müddeti azalır ve böylece anlık voltaj düşüşünü
diğer tüketiciler için kabul edilebilir kılar.
c) Bölgedeki elektrik kurumu tarafından onaylandığı
zaman.
NBR 7094 normuna bağlı olarak, IP/In değeri özellikler
levhasında verilmiştir. Bu değer bloke rotor akımı ile
nominal akım arasındaki ilişkidir.
9.4 AZALTILMIŞ AKIM İLE BAŞLATMA
Eğer direkt çalıştırma mümkün değilse, çalıştırma akımını
düşürmek için endirekt çalıştırma sistemi kullanılabilir.
Bu endirekt çalıştırma sistemleri (azaltılmış gerilim)
şunlardır:
Yıldız-üçgen anahtar;
Seri paralel anahtar;
Eşitleyici veya auto-transformatör anahtar;
Statik çalıştırma veya soft-starter anahtarı;
Frekans çevirici.
Motor başlangıç akımı yüksek olduğu durumlarda şu hasar
verici durumlar meydana gelebilir:
a) Güç kaynağı sisteminde büyük çaplı gerilim düşmesi.
Buna bağlı olarak bu sistemde kurulu cihazlarda
interferans oluşur;
b) Koruma sistemi (kablolar, kontaktalar) için özel proje
hazırlanmalıdır ve bu maliyetleri arttırır;
c) Güç kaynağındaki gerilim düşmesini kısıtlayan elektrik
kurumunun talimatı.
9.2 DİREKT ÇALIŞTIRMA FREKANSLARI
Endüksiyon motorlarda çalıştırma akım değeri çok yüksek
olduğu için yüksek ataletli yüklerde hızlanma için harcanan
zaman motor sıcaklığının aniden artmasına neden olur.
Ardıl çalıştırmalar arasındaki aralık çok azaltılırsa, bu durum
sargılarda kısa zaman içinde aşırı sıcaklığa neden olur.
Bunun sonucu olarak sargıların ömrü azalır ve hasarlar
oluşur. NBR 7094 normu, motorların gerçekleştirebileceği
minimum çalıştırma rejimini belirler:
a) İki ardıl çalıştırma, birincisi soğuk motorla, yani motor
sargıları ortam sıcaklığındayken ve ikincisi hemen
sonra, fakat motor dinlenmek için yavaşlarken;
b) Bir çalıştırma motor sıcakken veya motor sargıları
rejim sıcaklığındayken.
Yukarıdaki ilk şart, motorun birinci çalıştırmasının elendiği
durumu simule eder, mesela koruyucu kapama ile ikinci bir
denemeye hemen sonra imkan verilir.
İkinci şart, motorun normal çalışırken tesadüfen kapanması
durumunu simule eder, mesela şebekede enerji kesintisi
olduğu zaman, çalışmaya enerji kesintisi sona erdikten
hemen sonra devam edilir.
30
|
www.weg.net
10 AYARLAR
10. Yatakların sıcaklığı sabitleşince diğer işlemlere
geçilebilir.
10.1 BAŞLANGIÇ TESTİ
Motor ilk kez çalıştırılmadan veya uzun bir depolama süresi
sonrasında çalıştırılmadan önce aşağıdaki talimatlar
izlenmelidir:
1. Motorun sabitleme vidaları sıkışık olmalıdır;
2. Sargıların izolasyon rezistansı ölçülmeli ve önceden
belirlenmiş değere sahip olup olmadığı kontrol
edilmeli;
3. Motorun temiz olup olmadığı kontrol edilmeli,
ambalajların çıkartıldığından emin olunmalı ve ölçüm
aletleri ve hizalama cihazları motorun çalışma
alanından çıkarılmalı;
4. Kuplaj bağlama kısımları mükemmel şartlarda olmalı,
yeterli biçimde sıkıştırılmış ve gereken yerler
yağlanmış olmalı;
5. Motor gerektiği gibi hizalanmış olmalı;
6. Yatakların gerektiği gibi yağlanmış olup olmadığı
kontrol edilmeli. Kullanılan yağ özellikler levhasında
belirtilen cinsten olmalı.
7. Aksesuar kablo bağlantıları (termik koruyucular,
topraklama,ısıtıcı rezistansı, v.b.) kontrol edilmeli;
8. Tüm elektrik bağlantılarının motor bağlantı şeması ile
uygunluk içerisinde olup olmadığı kontrol edilmeli;
9. Motorun başlıca terminallerine bağlı olan şebeke
ileticileri (kondüktörler) kısa devreyi önlemek veya
kopmamaları için yeterli derecede sıkı olmalı;
10. Terminal kutu kapakları gerektiği gibi sabitlenmeli;
11. Su ile soğutma sistemine sahip motorlarda,
radyatörlerin su kaynak sistemi kontrol edilmeli.
12. Motorun su giriş ve çıkışları tıkanık olmamalı;
13. Motorun hareketli kısımları korunmalı ve böylece
kazalar önlenmeli;
14. Motorun bütün vidaları gerektiği gibi sıkıştırılmalı;
15. Güç kaynağının gerilim ve frekansının motor
levhasındaki verilerle uyum içerisinde olup olmadığı
kontrol edilmelidir;
10.2 İLK ÇALIŞTIRMA
Bundan önceki maddede verilen talimatlar izlendikten
sonra, motorun çalıştırılması için şu talimatlar izlenmelidir:
1. Isıtıcı rezistansları kapatılmalı;
2. Kontrol panelinde koruyucular ayarlanmalı;
3. Su ile soğutma sistemini açın, sızıntı olup olmadığını,
gerekli basınç seviyesini ve suyun sıcaklığını
denetleyin;
4. Motor mili yavaşça döndürülmeli ve hiçbir parçanın
sürüklenmediğinden ve anormal bir gürültü
olmadığından emin olunmalı;
5. Motoru yüksüz çalıştırın ve gürültüsüz bir şekilde
dönüp dönmediğini kontrol edin;
6. Rotasyon yönünün doğru olduğundan emin olun;
7. Dönüş yönünü tersine çevirmek için statör
terminallerindeki 2 fazın bağlantısını ters çevirmek
yeterlidir;
8. Motoru nominal devirde döndürün ve 1 dakikalık
arayla yataklardaki sıcaklık değerlerini not edin, bunu
sıcaklık değerleri sabitleşinceye kadar yapmaya
devam edin. Yataklarda herhangi bir ani sıcaklık artışı
yağlamada veya sürtünme yüzeyinde bir anormallik
ifade eder;
9. Sıcaklığı, yatakların yağ seviyesini ve titreşim
seviyelerini gözetleyin. Eğer ciddi bir değişim
gözlenirse motor durdurulmalı ve problemin nedeni
araştırılmalı;
DİKKAT
Yukarıda belirtilen talimatlar izlenmediği
takdirde motorların performansı düşebilir,
hasarlar meydana gelebilir ve hatta motorlar
yanabilir. Bu ve benzeri problemler WEG
garanti kapsamına girmez.
10.3 KULLANIM
DİKKAT
Motor soğutma sisteminde su olmadan
çalışamaz.
Kullanım prosedürleri motorun uygulama alanına ve
kullanılan kontrol cihaz tipine göre farklılık gösterir.
Bu bölümde sadece genel prosedürler tanımlanır ve
kontrol sistemi kullanım prosedürleri için bu cihaza özel
kılavuza bakılmalıdır.
10.3.1
Genel
İlk deneme testi başarıyla tamamlandıktan sonra motoru
ve çalışan kargoyu kuplajlayın ve bundan sonra çalıştırma
prosedürüne aşağıdaki talimatlara göre yeniden
başlanabilir:
Kargoya kuplaj edilen motoru termik istikrara ulaşıncaya
kadar çalıştırın ve gürültü, anormal titreşimler, aşırı
ısınma gibi faktörleri gözlemleyin. Eğer başlangıç evresi
ve termik istikrar evresi arasında aşırı titreşim
değişiklikleri oluşursa, seviyelime ve hizalama kontrol
edilmelidir.
Elektrik akımını, isim levhasında verilen değerlerle
karşılaştırın. Bu, devamlı rejimde ve sabit yükte, nominal
akım değeri ve levhada belirtilen çalışma faktörünü
geçmemeli.
Bütün ölçüm ve kontrol aletleri ve cihazları devamlı
gözlemlenmeli ve böylece oluşabilecek değişiklikler fark
edilebilmeli ve nedenleri anlaşılıp çözümlenebilmelidir.
10.3.2
Sıcaklıklar
Yatakların, statör sargısının ve soğutucu suyun sıcaklığı
motor çalışır haldeyken devamlı kontrol edilmeli. Yatakların
ve statör sargısının sıcaklığı çalışma esnasında 4 ile 8 saat
arasında stabilize (istikrarlı) olmalı. Statör sargısının sıcaklığı
makine yüküne bağlıdır. Bu sebeple yükün potansiyeline
ilişkin değerler motor çalışır haldeyken devamlı kontrol
edilmelidir.
|
31
www.weg.net
10.3.3
Yataklar
Sistemin çalıştırılması ve operasyonun ilk birkaç saati
yakından takip edilmelidir.
İlk çalıştırma esnasında titreşim ve gürültü olup
olmadığına dikkat edilmeli. Eğer yatak sessiz ve düzenli
bir şekilde çalışmıyorsa, motor hemen durdurulmalı.
Motor, yatakların sıcaklığı belirtilen limitler doğrultusunda
stabilize oluncaya kadar birçok saat çalıştırılmalı.
Eğer aşırı sıcaklık yükselişi olursa, motor kapatılmalı ve
yataklar ve sıcaklık sensörleri kontrol edilmeli.
Yataklar çalışma sıcaklığına erişince tıkaçlarda, eklerde
ve mil uçlarında sızma olup olmadığı kontrol edilmeli.
10.3.4
Soğutma sistemi
Su sızıntısı ve basıncını ayarlayın, bunu motora
sabitlenmiş levhaya göre yapın (bu kılavuzdaki Tablo
6.1’de belirtilmiş veriler doğrultusunda);
Operasyon kontrolü için düzenli aralıklarla su giriş ve
çıkışındaki sıcaklığın ve su giriş ve çıkışındaki farklı
basınç değerlerinin kayıt edilmesi tavsiye olunur.
Düzenli aralıklarla ölçülen değerler, orijinal değerlerle
karşılaştırılmalıdır. Farklı basınçtaki artış veya su
sıcaklığında yükselme, motorun su dolaşım sisteminin
temizlenmesi gerektiği anlamına gelir.
10.3.5
Titreşim
DİKKAT
Motor, Tablo 10.1’de belirtilen titreşim
değerlerinin üstündeki değerlerle çalıştırılırsa
kullanma ömrü ve performansı etkilenir.
10.3.6
Kapama
Motorun kapanması uygulamaya bağlıdır, fakat başlıca
talimatlar şunlardır:
Eğer mümkünse çalışan cihazın yükü azaltılmalı,
Ana devre-kesici açılmalı;
Eğer komanda cihazlarla otomatik olarak yapılmıyorsa,
ısıtıcı rezistansı (eğer varsa) açılmalı;
Yatakların yağ dolaşım sistemi (eğer varsa) kapatılmalı;
Motor soğutmadaki su tedarik sistemi kapatılmalı.
TEHLİKE
Motor kapatıldıktan sonra bile mil dönerken
hayati tehlike vardır, bu sebeple motor
tamamen durmadan önce hiçbir kısmına
dokunulmamalıdır.
DİKKAT
Motorlar, IEC60034-14, NEMA MG1 - Part 7 ve NBR
11390 normlarında düzenlenmiş titreşim limitlerine uygun
olarak fabrikada dengelenir (alım sözleşmesinde değişik
değerler belirlenmediği takdirde).
Titreşim ölçümleri arka ve ön yataklarda, dikey, yatay ve
aksiyal yönlerde gerçekleştirilir.
Müşteri WEG’ kuplajın yarı rakorunu (half coupling)
gönderdiği zaman motor mile monte olan yarı rakor ile
dengelenir. Bunun aksi durumlarda, yukarıdaki normlar
gereği, motor yarı pim (half key) ile dengelenir (dengeleme
esnasında pim kanalı aynı çap, en ve yükseklikte
çubuklarla doldurulur).
Çalışan motorlar için WEG tarafından tavsiye edilen
maksimum titreşim seviyeleri Tablo 10.1’de belirtilmiştir.
Bu değerler geneldir ve özel uygulamalar için şartlar
değişebilir:
Kapasitörlerle donatılmış motor bağlantı
kutuları yük boşaltma zamanından önce
açılmamalıdır.
Kapasitörlerin yük boşaltma zamanı:
Motor kapatıldıktan sonra 5 dakikadır.
Tablo 10.1: Titreşim (RMS)
Nominal
dönüş (rpm)
600 ≤ n ≤ 1800
1800 < n ≤ 3600
Titreşim seviyeleri (mm/s RMS)
355 ile 560
Gövde
< 355
arası
Alarm
4,5
4,5
Kapama
7,0
7,0
Alarm
3,5
4,5
Kapama
5,5
6,5
En çok gözlemlenen titreşim nedenleri şunlardır:
Motor ile çalışan cihaz arasında hizalama hatası;
Motorun tabana yanlış sabitlenmesi, bir veya birden
fazla motor ayağının altında “gevşek takoz” olması ve
sabitleme vidalarının yetersiz sıkılması;
Uygun olmayan veya yeterince sert olmayan taban;
Diğer cihazların yol açtığı harici titreşimler.
32
|
www.weg.net
11 BAKIM
11.1 GENEL
11.4 STATÖR SARGI TEMİZLİĞİ
WEG Elektrik motorların bakımında şunlara dikkat
edilmelidir:
Motor ve ilişkili cihazlar temiz tutulmalı;
Düzenli aralıklarla izolasyon seviyeleri tetkik edilmeli;
Düzenli aralıklarla sıcaklık artışı (sargılar, yataklar ve
soğutma sistemi) kontrol edilmeli;
Yataklarda yıpranma, yağlama ve kullanılır ömür kontrol
edilmeli;
Makinenin titreşim seviyeleri kontrol edilmeli;
Su soğutma sistemi denetlenmeli;
Motorun bütün aksesuarlarının ve koruyucularının
bağlantıları ve doğru çalışıp çalışmadıkları kontrol
edilmeli.
İzole sargıdan en iyi performansı alabilmek ve ömrünü
uzatmak için temizlenmeli, toz, yağ ve metalik
kontaminasyondan uzak tutulmalıdır.
Bunun için temiz hava uygulayarak ve düzenli aralıklarla
tetkik edilerek sargılar korunmalıdır. Gerektiğinde yeniden
impregnasyon (reimpregnation) uygulanmalıdır (bu
prosedür için lütfen WEG’e danışınız).
Sargıdaki tozlar endüstriyel elektrik süpürgesi kullanılarak
temizlenebilir. Bu süpürgenin ucu ince olmalı ve metalik
olmamalıdır. Bunun yanı sıra tozu almak için kuru bez de
kullanılabilir.
Aşırı kirlilik için sargılar uygun bir çözücü ile temizlenebilir.
Bu temizlik hızlı bir şekilde yapılmalı ve böylece sargıların
çözücüyle uzun müddet teması önlenmelidir.
Çözücü ile temizledikten sonra, sargı tamamen
kurulanmalıdır.
Sargının tamamen kuru olduğundan emin olmak için
izolasyon rezistansı ve polarizasyon indeksi ölçülmelidir.
Kurulama için gerekli olan zaman hava şartlarına (sıcaklık,
nem oranı, v.b.) bağlıdır.
Yukarıdaki maddelerden birinin izlenmemesi motorun
aniden durmasına neden olabilir. Tetkik ve kontrollerin
hangi sıklıkla yapılması gerektiği uygulamanın yapıldığı
ortama bağlıdır.
Tetkiklerin yapılması gereken frekans uygulamanın
yapıldığı ortama bağlıdır.
Motorun yeniden monte edilmesi veya hasarlı parçanın
yenisiyle değiştirilmesi gerektiğinde lütfen WEG ile
iletişime geçiniz.
DİKKAT
Motorun nakliyatı gerektiğinde, yataklara zarar
gelmemesi için milin gerektiği gibi kilitli olduğu
kontrol edilmelidir. Milin kilitlenmesi için
motorla birlikte temin edilen cihaz
kullanılmalıdır.
11.2 GENEL TEMİZLİK
Motorun iç kısmı temiz tutulmalı, toz ve yağ birikimi
önlenmelidir.
Motoru temizlemek için fırça veya temiz pamuklu bez
kullanın. Eğer toz aşındırıcı (abrasif) değilse, bir toz alıcı
endüstriyel elektrik süpürgesi kullanılmalıdır. Böylece
toz sürgülü kapaktan, vantilatör pervanelerinden ve
gövdeden “emilmelidir”.
Yağ veya nem ile kaplanmış parçalar uygun çözücülerle
ıslatılmış bez ile temizlenebilir.
Terminal kutularının temizlenmesi tavsiye edilir.
Terminal ve bağlantı kontaktları temiz tutulmalı,
oksidasyon önlenmelidir. Bağlantı parçalarında koyu
makine yağı (gres) veya sinabar önlenmelidir.
11.3 STATÖR SARGI KONTROLLERİ
Statör sargı izolasyon rezistans okuyucu düzenli aralıklarla
okunmalıdır. Bu özellikle nemli hava sırasında veya motor
uzun süre çalıştırılmadıysa yapılmalıdır.
İzolasyon rezistansında görülen düşük değerlerin veya ani
değişikliklerin sebebi detaylı bir şekilde araştırılmalıdır.
İzolasyon rezistansı, düşük olduğu noktalarda (toz ve aşırı
nem sonucu) uygun bir değere toz ve nem temizliği
uygulayarak arttırılabilir.
TEHLİKE
Temizlik çözücülerinin çoğu toksik ve/veya
yanıcıdır.
Bu çözücüler Yüksek Gerilimli motor
bobinlerinin düz kısımlarına uygulanmamalıdır,
çünkü koronaya karşı koruma etkilenebilir.
Tetkikler
Aşağıdaki tetkikler sargı temizlendikten sonra dikkatli bir
şekilde yapılmalıdır:
Sargı ve bağlantı izolasyonu kontrol edilmeli.
Ayırıcılar (spacer), bağlamalar (fastening), slot kama
yuvası (slot wedge), bantlar ve destekler kontrol
edilmeli.
Zamanla oluşabilecek kırılma, kötü kaynak, halkalar
(turns) arası ve bobin ile bağlantılarda kısa devre tetkik
edilmeli. Anormal durumlar gözlemlendiğinde WEG ile
iletişime geçilmelidir.
Kabloların uygun biçimde bağlı olduğundan ve
terminallerin sabitleme unsurlarının iyi bir şekilde sabit
olduğundan emin olunuz. Gerektiği zaman bunları
yeniden sıkıştırın.
Yeniden impregnasyon (reimpregnation)
Eğer sargıların rezin kaplaması temizlik veya tetkik
esnasında zarar gördüyse. Bu parçalar uygun madde ile
yeniden kaplanmalıdır (WEG’e danışınız).
İzolasyon rezistansı
İzolasyon rezistansı bakım prosedürleri tamamlandıktan
sonra ölçülmelidir.
DİKKAT
Motor eğer bir süre çalıştırılmadan
bekletildiyse, motoru yeniden çalıştırmadan
önce statör yataklarında izolasyon
rezistansını ölçmek ve elde edilen değerlerin
uygun olduğunu kontrol etmek çok
önemlidir.
|
33
www.weg.net
11.5 SOĞUTMA SİSTEMİNİN BAKIMI
Soğutma kanallarını bu kılavuzdaki bakim planı

doğrultusunda düzenli aralıklarla denetleyin ve
temizleyin;
Gövdenin dış kısmı ve su bağlantıları her zaman iyi
durumda olmalıdır;
Eğer donma riski varsa, antifriz karışımlar suya ilave
edilmelidir.
Korozyona ve yosunlanmaya karşı gereken karışımları
soğutma suyuna ilave edin;
Bu karışımların tipi ve miktarı ortam özelliklerine göre
üretici firma tarafından belirtilmelidir.
11.6 SERVİS DIŞI MOTOR
Motoru çalışmıyor durumdayken içinde yoğunlaşmış su
toplanması mümkündür.
Yatay motorlarda bu su, kapakların en alt noktasında yer
alan dren (kanal) aracılığıyla dışarı atılmalıdır (bakınız Şekil
11.1).
Uzun süreli depolama için bu kılavuzun Uzun süreli
Depolama maddesinde belirtilen talimatlarla
doğrultusunda işlemlere devam ediniz.
Motor içi sıcaklığın ortam sıcaklığının üzerinde tutulması
için ısıtıcı rezistanlarını açın. Böylece nem yoğunluğunu,
rulmanların izolasyon rezistanslarında düşüşü ve metal
kısımlarda oksidasyonu önleyin.
11.7 MİL TOPRAKLAMA CİHAZI
Bazı endüksiyon motorlarda, özellikle frekans değiştiriciyle
hız kontrolüne ihtiyaç duyulan motorlarda, milin
topraklanması için bir fırça kullanılır.
Bu cihaz yataklarda çalışması için çok zararlı olan
elektrik akım dolaşımını engeller. Fırça mil ile temas ettirilir
ve bir kablo aracılığıyla topraklı olan gövdeye bağlanır.
Fırça kulplarının sabit olup olmadığı ve gövdeyle bağlantısı
kontrol edilmelidir.
Mil
Şekil 11.3: Mil topraklama fırçası.
Dren
Şekil 11.1: Yatay motorun drenajı
Dikey motorlarda dren motorun alt kapağında bulunur
(bakınız Şekil 11.2).
Nakliyat esnasında motor millerine zarar gelmemesi için,
bu kısımlar kurutucu yağ ile korunmuştur. Topraklama
fırçasının daha iyi sonuç vermesi için, bu yağı milin
yüzeyinden temizleyin ve bundan sonra makine
çalıştırılmalıdır. Bu yağın yanı sıra mil ile fırça arasında
kalan diğer maddeler de çıkarılmalıdır.
Fırça, çalışırken devamlı gözetlenmeli ve kullanım ömrü
bitince aynı kalitede (granülasyon) diğer bir fırçayla
değiştirilmelidir.
Dren
Şekil 11.2: Dikey motorun drenajı
NOT
Motor, su sızıntı sensörüyle tedarik edilmişse,
bu sensör ayrıca drenaj yapmak içinde
kullanılabilir. Motorun içindeki yoğunlaşmış
suyu boşaltmak için sensörü çıkartınız.
Motor sıfırın altındaki dereceli ortamlarda çalışmaz
durumda kalacaksa, soğutma sistemindeki suyun
donması engellenmelidir. Bunu gövdeyi boşaltarak
veya suya antifriz karışımlar katarak yapabilirsiniz.
Yatay motorlarda soğutma sistemindeki suyu
boşaltmak için, gövdenin alt kısmında konumlu olan
dreni çıkartın ve suyu tamamen boşaltın (bakınız Şekil
13.1).
Dikey motorlarda soğutma sistemindeki suyu
boşaltmak için, üst ve alt kısımlardaki su besleme
borularını kesin ve alt kapak vasıtasıyla suyu tamamen
boşaltın (bakınız Şekil 13.2)
34
|
www.weg.net
12 YATAKLARIN BAKIMI
12.1.2 Rulmanların yeniden yağlama aşamaları
12.1 YAĞLAMA TALİMATLARI
1. Drenaj kapağını çıkartın.
2. Pamuklu bezle gres nipelin etrafını temizleyin.
3. Rotor çalışırken el yağ tabancası kullanılarak yağı ilave
edin. Buna yağ drenajdan çıkmaya başlayıncaya kadar
veya Tablo 12.3 telarda belirtilen yağ miktarı ilave
edilinceye kadar devam edin.
4. Bütün yağ fazlası dışarı atılıncaya kadar motoru çalıştırın.
5. Önemli bir değişiklik olup olmadığını görmek için yatağın
sıcaklığını kontrol edin.
Yağ girişi
12.1.3 Yaylı yağ temizleme cihazı ile rulmanların
yağlanması
Yağ çıkışı
Şekil 12.1: Koyu makine yağı (gres) ile çalışan yataklar
12.1.1 Yağlama
Yağlama sistemi, sargıların yeniden yağlama aşamasında
bütün yağ sargı yataklarından çıkacak ve drenaj yoluyla
dışarı atılacak şekilde planlanmıştır.
Bu drenaj sistemi toz veya diğer zararlı maddelerin içeri
girmesini önler.
Ayrıca bu drenaj rulmanlara aşırı yağlama sonucunda zarar
gelmesini önler.
Yeniden yağlamanın motor çalışırken yapılması ve yağın
rulman yataklarında yenilenmesi tavsiye olunur.
Eğer yağlama ekipmanları (kasnaklar, v.b.) yakın yerlerde
dönen parçalar varsa kullanıcının güvenliği için aşağıdaki
talimatlar izlenmelidir:
Motor çalışmıyorken, tahmin edilen yağ miktarının
yaklaşık yarısını enjeksiyon yapın ve motoru yaklaşık 1
dakika, tam rotasyonda döndürün;
Motoru durdurun ve yağı geri kalan kısmını enjeksiyon
yapın. Yağın tamamı motor çalışmıyorken enjeksiyon
yapılırsa yağın bir kısmı, rulman kutusundaki dahili keçe
aracılığıyla motorun iç kısmına girebilir.
Kullanıcının yatak yağının çıkışına ulaşamadığı durumlarda,
bazı motorlar rulmanların yeniden yağlanması esnasında
yağı çıkartan yaylı bir cihaz ile donatılmıştır.
Yağlama etapları:
1. Yatağı yağlamaya başlamadan önce, gresörlük pamuklu
bezle temizlenmeli;
2. Yaylı çubuğu çıkartın ve yayı temizleyip yerine geri
koyun;
3. Rotor çalışırken, rulman levhalarında belirtilen miktarda
yağı el yağ tabancısı kullanarak ilave edin.
4. Yağ fazlası yağın dahili drenajından çıkar ve yayda birikir.
5. Bütün yağ fazlası dışarı atılıncaya kadar motoru çalıştırın.
6. Bu yağ yaylı çubuğu çekerek ve yayı temizleyerek
çıkartılır. Bu işlem yay yağsız kalıncaya kadar
tekrarlanmalıdır.
7. Önemli bir değişiklik olup olmadığını görmek için yatağın
sıcaklığını kontrol edin.
12.1.4 Yağ çeşidi ve miktarı
Yatakların yeniden yağlanması her zaman yatak özellikleri
levhasında belirtilen, orijinal ve üretici fabrika yağı ile
yapılmalıdır.
Tablo 12.1: Yağlar - normal aplikasyon
NOT
Rulman verileri, yağın miktarı ve tipi ve
yağlama aralıkları motora sabit isim levhasında
belirtilmiştir.
Yatakları yağlama işleminden önce bu verilere
bakınız.
Levhada belirtilen yağlama aralıkları (intervals) rulman
çalışırken 70ºC sıcaklığa göredir.
Verilen sıcaklık aralıklarına göre yağlama aralıklarında şu
düzeltme faktörleri takip edilmelidir:
Operasyonun sıcaklığı 60ºC’den düşükse: 1,59.
Operasyonun sıcaklığı 70ºC ile 80ºC arasıysa: 0,63.
Üretici
Fabrika
Yağ
Devamlı çalışma
sıcaklığı
(°C)
Aplikasyon
Exxon
Mobil
POLYREX EM 103
(Poliüri sabun ve mineral yağ)
(-30 ile +170 arası)
Normal
Gövde ≤450
Kluber
STABURAGS N12MF
(Sodyum bileşikli sabun, mineral
yağ ve MoS2)
Normal
Gövde >450
DİKKAT
WEG motor için orijinal olmayan yağların
kullanımını tavsiye etmez.
|
35
www.weg.net
Tablo 12.2: Opsiyon yağların çeşitleri ve özellikleri – normal
aplikasyon için
12.1.5 Opsiyonel yağlar
Eğer orijinal yağ kullanmak mümkün değilse, tablo
12.2’de gösterilen diğer opsiyon yağlar aşağıdaki şartlara
uymak koşuluyla kullanılabilir:
1. Her rulman tipi için motor rotasyonunun yağın limit
rotasyonunu geçmediğinden emin olun. Bunun için
bakınız tablo 12.3.
2. Yatakların yağlama aralığını düzeltin. Bu düzletmeyi
yapmak için yatak özellikleri levhasında verilen aralığı
tablo 12.2’de verilen çarpma faktörüyle çarpın.
3. Bu kılavuzun Yağ değiştirme prosedürü maddesi
doğrultusunda yağ doğru yöntem izlenerek
değiştirilmelidir.
Üretici
Fabrika
Yağ
Devamlı
çalışma
sıcaklığı
(°C)
Çarpma
faktörü
Exxon
Mobil
UNIREX N3
(Lityum bileşikli sabun)
(-30 ile +150
arası)
0.90
Shell
ALVANIA RL3
(Lityum sabunu)
(-30 ile +120
arası)
0.85
(0 ile +130 arası)
0.85
(-20 ile +180
arası)
0.94
(-40 ile +150
arası)
0.94
LUBRAX INDUSTRIAL
Petrobras GMA-2
(Lityum sabun)
STAMINA RL2
Shell
(Diureia Sabun)
LGHP 2
(Poliüri sabun)
SKF
Tablo 12.3 yatay motorlarda en çok kullanılan rulman çeşitlerini, yağ miktarını ve opsiyonel yağların rotasyon limitini gösterir.
Tablo 12.3: Opsiyonel yağların aplikasyonu
Yağın Rotasyon Limiti (Rpm)
Yatay motorlar*
Rulman
Yağ miktarı (g)
6220
30
6232
70
6236
85
6240
105
6248
160
6252
190
6315
30
6316
35
6317
40
6319
45
6320
50
6322
60
6324
75
6326
85
6328
95
6330
105
NU 232
70
NU 236
85
NU 238
95
NU 240
105
NU 248
160
NU 252
195
NU 322
60
NU 324
75
NU 326
85
NU 328
95
NU 330
105
NU 336
145
* Dikey motorlar için lütfen WEG’e danışın
Stamina
RL2
LGHP 2
Unirex
N3
Alvania
RL3
3000
1800
1500
1200
1200
1000
3000
3000
3000
1800
1800
1800
1800
1800
1800
1500
1500
1500
1200
1200
1000
1000
1800
1800
1800
1500
1500
1200
3000
1800
1500
1200
1200
1000
3000
3000
3000
1800
1800
1800
1800
1800
1800
1500
1500
1500
1200
1200
1000
1000
1800
1800
1800
1500
1500
1200
1800
1500
1200
1200
1500
900
3000
1800
1800
1800
1800
1800
1800
1500
1500
1500
1200
1200
1200
1000
900
750
1800
1500
1500
1200
1200
1000
1800
1200
1200
1000
900
900
1800
1800
1800
1800
1800
1500
1500
1500
1200
1200
1200
1000
1000
900
750
750
1500
1200
1200
1200
1000
900
Lubrax
Industrial
GMA-2
1800
1200
1200
1000
900
900
1800
1800
1800
1800
1800
1500
1500
1500
1200
1200
1200
1000
1000
900
750
750
1500
1200
1200
1200
1000
900
12.1.6 Yağ değiştirme prosedürü
POLYREX EM103 yağı opsiyonel yağlardan biriyle değiştirmek için yataklar açılmalı ve eski yağ tamamen çıkartılmalı ve daha
sonra yeni yağla doldurulmalıdır.
Eğer yatakların açılması mümkün değilse, motor çalışır haldeyken yeni yağı pompalayın ve çıkış kabında eski yağın tümü
boşalıp yeni yağ çıkıncaya kadar bu işleme devam edin.
STABURAGS N12MF yağı opsiyonel yağlardan biriyle değiştirmek için yataklar açılmalı ve eski yağ tamamen çıkartılmalı ve
daha sonra yeni yağla doldurulmalıdır.
DİKKAT
STABURAGS N12MF yağı ile uyumlu yağ olmadığından STABURAGS yerine başka yağ kullanılmamalıdır. Çünkü
yeni yağ pompalandığında eski yağ yataklardan çıkmaz, ve bu yağların karışımı yataklara zarar verebilir.
36
|
www.weg.net
karışım ortaya çıkar. Bu durumda, yağın katılaşması veya
tam tersine yumuşaması söz konusu olur veya karışımın
erime noktasında düşüş meydana gelir.
12.1.7 Düşük ısılar için yağ
Tablo 12.4: Yağlar – düşük ısılarda aplikasyonlar için
Üretici
Fabrika
Yağ
Devamlı çalışma
sıcaklığı
(°C)
Aplikasyon
Exxon
Mobil
MOBILITH SHC 100
(Lityum bileşikli sabun ve sentetik
yağ)
Düşük sıcaklık
12.2 YATAK KORUYUCULARI
12.2.1 Koruyucuların ayarı
DİKKAT
NOT
Düşük ısılarda MOBILITH SHC 100 yağı
yerine opsiyon yağların kullanımı için lütfen
WEG’e danışınız.
Yatak koruma sisteminde aşağıda verilen
sıcaklıklar ayarlanmalıdır:
ALARM 110ºC - KAPAMA 120ºC
Alarm sıcaklığı çalışma rejimi sıcaklığının 10ºC
üstüne ayarlanmalı ve 110ºC limitini
geçmemelidir.
DİKKAT
1. Yatağın açılması durumunda, yağın giriş
borusundaki eski yağı dışarı atmak için
gresörlük kullanılarak yeni yağ enjeksiyon
edilmeli, ve yeni yağı boş kısımları ¾
oranında dolduracak şekilde rulmana, iç ve
dış bileziğe uygulanmalıdır. Çift yataklar söz
konusu olunca (bilye + silindir) yine ara
bilezikler arasındaki boş kısımların ¾’ü
doldurulmalıdır.
2. Rulman hiçbir zaman pamuklu bez ile
temizlenmemeli, çünkü bu tip bezlerden katı
madde yerine geçecek ip çıkabilir.
3. Doğru yağlama yapmak çok önemlidir,
diğer bir deyişle yağı yeterli miktarda
koymak gerekir. Az yağlamanın yanında
aşırı yağlama da motora zarar verebilir.
Aşırı yağlama sıcaklık yükselişine neden
olur. Bunun başlıca sebepleri aşırı yağlama
döner kısımlarda yüksek rezistansa neden
olur ve özellikle uygulanan yağ vurduğu için
zamanla özelliğini tamamen kaybeder.
12.2.2 Yataklarda ısı sensörlerinin
demontajı/montajı
Pt-100
Pt-100
Elektrik
borusu
(kondüit)
Elektrik
borusu
(kondüit)
Izole
edilmemiş
yatak
Izole edilmiş
yatak
Şekil 12.2: Yataklarda Pt100
Demontaj için talimatlar:
Yatağın bakımı için PT100’ün çıkartılması gerekirse,
aşağıdaki prosedürler izlenmelidir:
Kontrasomunu (3) kilitleyerek ve sadece bulb ayarını (4)
sökerek PT100’ü dikkatlice çıkartın;
2 ve 3 numaralı parçalar demonte edilmemelidir.
NOT
WEG yağ değişimi ve bunun sonucu
oluşabilecek hasarlar için sorumluluk kabul
etmez.
DİKKAT
Değişik bazlı yağlar hiçbir zaman
karıştırılmamalıdır.
Örnek: lityum bazlı yağlar, sodyum ve kalsiyum
bazlı diğer yağlarla karıştırılmamalıdır.
Montaj için talimatlar:
Yatağa PT100’ü monte etmeden önce, PT100’de darbe
izleri veya çalışmasını etkileyecek diğer hasar izlerinin
olmadığından emin olun.
PT100’ü yatağa yerleştirin;
Kontrasomunu anahtarla kilitleyin;
Bulbu (4) sıkıştırın. Bunu yaparken, PT100’ün uç
nokataları kaymalı yatağın manşonuna veya sargı
yatağın dış yüzeyine temas edecek şekilde bulbu
ayarlayın.
NOTLAR
12.1.8 Yağların uyumluluğu
PT100’ün izole edilmemiş yataklara
Değişik tipteki yağların uyumluluğu zaman zaman problem
yaratabilir. Genelde karışımın özellikleri her yağın
özellikleriyle aynı aralıkta kaldığı müddetçe yağlar
uyumludur denilebilir.
Aynı sabun tipli yağlar kendi aralarında uyumludur, fakat
karışımın oranına göre uyumsuzluk oluşabilir. Bu sebeple
WEG’e veya yağın üreticisine danışılmadan değişik tipteki
yağların karıştırılması tavsiye edilmez.
Bazı kıvam artırıcılar ve temel yağlar kendi aralarında
karıştırılamaz. Karıştırıldıkları takdirde homojen olmayan bir
montajı izolasyon adaptörü (4)
kullanılmadan direkt yatakta yapılmalıdır.
PT100’ün montajı için sıkma torku
10Nm’den daha büyük olmamalıdır.
|
37
www.weg.net
12.3 YATAKLARIN DEMONTAKI/MONTAJI
12.3.1 Yatay yataklar
Şekil 12.3: Ön yatak
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Sıcaklık sensörü
Gresör
Yağ çıkış gözü
Vida
Koruyucu disk
Labirent keçe (conta)
Vida
Harici sıkma rulman bileziği
Vida
Tahliye tapası
Ön kapak
Rulman
Dahili sıkma rulman bileziği
Yatakları sökmeden önce:
Soğutma sistemindeki suyu bu kılavuzun Servis dışı
motor maddesine göre boşaltın;
Yağ girişi ve çıkışındaki uzatma borularını çıkartın;
Yatağın dış kısmını komple temizleyin.
Topraklama fırçasını (eğer varsa) çıkartın.
Sıcaklık sensörlerini çıkartın.
Ön yatağın demontajı
Bilyelere, rulman yüzeyine ve mile zarar gelmemesi için
çok dikkatli olunmalıdır.
Yatağın demontajı için aşağıdaki talimatları dikkatlice
izleyin ve bütün parçaları güvenli bir yere koyun:
1. Vidaları (4), koruyucu diski (5) ve labirent keçeyi (6)
çıkartın;
2. Harici ve dahili sıkma rulman bileziklerini (8 ve 13)
sıkan vidaları (7) çıkartın;
3. Harici sıkma rulman bileziğini (8) çıkartın;
4. Tahliye tapasını (10) sabitleyen vidayı (9) çıkartın;
5. Tahliye tapasını (10) çıkartın;
6.
Ön kapağı (11) çıkartın;
7. Rulmanı (12) çıkartın;
8. Gerekirse dahili sıkma rulman bileziğini (13) çıkartın;
38
|
Şekil 12.4: Arka yatak
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Gresör
Vida
Vida
Tahliye tapası
Arka kapak
Rulman
Yay
Arka yatağın demontajı
sikan vidaları (4) çıkartın;
5. Arka kapağı (8) çıkartın;
7. Gerekirse dahili sıkma rulman bileziğini (11) çıkartın.
www.weg.net
12.3.2 Dikey yataklar
Şekil 12.5: Alt yatak
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Şekil 12.6: Üst yatak
Gresör
Vida
Koruyucu disk
Labirent keçe
Vida
Tahliye tapası
Alt kapak
Rulman
Yay
Yatakları sökmeden önce:
Soğutma sistemindeki suyu bu kılavuzun Servis dışı
motor maddesine göre boşaltın;
Motoru yatay pozisyona koyun
Yağ girişi ve çıkışındaki uzatma borularını çıkartın;
Yatağın dış kısmını komple temizleyin.
Topraklama fırçasını (eğer varsa) çıkartın.
Sıcaklık sensörlerini çıkartın.
Alt yatağın demontajı
1. Vidaları (4), koruyucu diski (5) ve labirent keçeyi (6)
çıkartın;
sıkan vidaları (7) çıkartın;
6. Alt kapağı (11) çıkartın;
8. Gerekirse dahili sıkma rulman bileziğini (13) çıkartın;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Gresör
Yağ giriş borusu
Yağ çıkış borusu
Vida
Yay
KMT somun
Uzaklaştırıcı bilezik
Vida
Vida
Rulman küpü
Üst kapak
Rulman
Ara bilezik
Tahliye tapası
Kılavuz bilezik
Üst yatağın demontajı
1. Dahili sıkma rulman bileziğini (7) sıkan vidaları (6)
çıkartın
3. KMT somunu (9) çıkartın;
4. Vidaları (11 e 12) ve rulman küpünü çıkartın;
5. Üst kapağı (14) çıkartın;
6. Rulmanı çıkarmak için kullanılacak cihaza yer açmak
için,ara bileziği ve dahili sıkma bileziğini oynatarak
rulmandan uzaklaştırın;
8. Tahliye tapasını (17), ara bileziği ve dahili sıkma
bileziğini (eğer gerekliyse) çıkartın;
|
39
www.weg.net
Rulmanların yenisiyle değiştirilmesi
Rulmanların demontajı uygun alet kullanılarak yapılmalıdır
(rulman çıkarıcı).
Çekicinin çengellerini sökülecek dahili bileziğin yan
fazlarına veya bitişiğindeki bir parçaya uygulanmalıdır.
Şekil 12.7: Rulman çıkarma aleti
Yatakların montajı
Yatakları komple temizleyin ve demontajı yapılan
parçaları ve sıkma bileziğin iç kısmını inceleyin.
Rulman yüzeylerinin, milin ve sıkma bileziklerin tamamen
düz olduğundan emin olun.
Tavsiye edilen yağı, dahili ve harici sıkma rulman bilezik
deposunun ¾’ne koyun (bakınız Şekil 12.8) ve rulmanı
montajdan önce yeterli miktarda yağ ile yağlayın.
Mile monte etmeden önce, rulmanı 50ºC ile 100ºC
arasında ısıtın.
Yatakların komple montajı için demontaja ait talimatları
tersten uygulayın.
Şekil 12.8: Harici sıkma rulman bileziği (external bearing cap)
40
|
www.weg.net
13 MOTORUN DEMONTAJI/MONTAJI
DİKKAT
Tamir, demontaj, montajla ilgili bütün servisler kalifiye ve eğitimli kişiler tarafından yapılmalıdır.
Demontaj ve montaj aşamalarının sekansı motorun modeline göre değişir.
uygun alet ve cihazlar kullanınız.
NOT
Patlayıcı atmosfere tabi kalan motorlarda tamir kalifiye ve WEG tarafından otorize edilmiş kişiler tarafından
yapılmalıdır.
13.1 YATAY MOTORLAR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Ayaklar
Statör
Rotor
Dahili Vantilatör
Mil
Ön yatak
Ön kapak
Arka kapak
Arka yatak
Yoğun su çıkarma dreni
Su geçiş hortumu
Süspansiyon mapaları
Gövde
Soğutma sisteminden su çıkarma
dreni
Şekil 13.1: Yatay Motor
DEMONTAJ
1. Motoru sökmeden önce su soğutucu boru
bağlantılarını kesin;
2. Su geçiş hortumunu (13) kapayın ve çıkartın;
3. Elektrik ve aksesuar bağlantılarını kesin;
4. Yağ giriş ve çıkısındaki uzatma borularını ve
yataklardaki yağı çıkaran cihazı çıkartın;
5. Yatakların sıcaklık sensörlerini ve topraklama
fırçalarını çıkartın(eğer varsa);
6. Rotora ve bobin başlarına zarar gelmemesi için milin
ön ve arka kısımlarına bir destek koyun;
7. Ön yatağı (6) ve ön kapağı (7) sökün;
8. Arka yatağı (9) ve arka kapağı (8) sökün;
9. Yatakların demontajı için bu kılavuzdaki Yatakların
demontajı /montajı maddesindeki talimatları takip
edin;
10. Uygun bir cihaz ile rotoru (3) statörün (4) içinden
çıkartın. Rotoru motorun arka kısmından çıkartın ve
rotorun statör takımına ve bobin başlarına
sürtmemesi için dikkat olun.
MONTAJ
1. Uygun bir cihaz ile rotoru (3) statörün (4) içine
yerleştirin. Rotoru motorun arka kısmından içeri
sokun ve rotorun statör takımına ve bobin başlarına
2. Bu kılavuzda tarif edilen prosedür doğrultusunda ön
yatağı (6) ve ön kapağı (7) monte edin;
3. Bu kılavuzun Yatakların demontajı/montajı
maddesinde tarif edilen prosedür doğrultusunda arka
yatağı (9) ve arka kapağı (8) monte edin;
4. Su geçiş hortumunu (13) bağlayın;
5. Yağ girişine uzatma borularını ve yataklardaki yağı
çıkaran cihazı monte edin;
6. Sıcaklık sensörlerini ve topraklama fırçasını (eğer
varsa) monte edin;
7. Ön ve arka gresör aracılığıyla rulmanların yağını
tamamlayın;
DİKKAT
Hasarlı her kısım (çatlaklar, ezilmeler, hasarlı
vida dişleri) yenisiyle değiştirilmelidir.
|
41
www.weg.net
13.2 DİKEY MOTORLAR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Flanş
Statör
Rotor
Dahili vantilatör
Mil
Alt yatak
Alt kapak
Üst kapak
Üst yatak
Yağ çıkışı
Mil koruyucu kapağı
Üst rulman sabitleme somunu
Şekil 13.2: Dikey motor
DEMONTAJ
1. Motoru sökmeden önce su soğutucu boru
bağlantılarını kesin ve motoru yatay pozisyona
koyun;
2. Su geçiş hortumunu kapayın ve çıkartın;
3. Elektrik ve aksesuar bağlantılarını kesin;
4. Yağ giriş ve çıkısındaki uzatma borularını ve
yataklardaki yağı çıkaran cihazı çıkartın;
5. Yatakların sıcaklık sensörlerini ve topraklama
fırçalarını çıkartın(eğer varsa);
6. Rotora ve bobin başlarına zarar gelmemesi için
milin ön ve arka kısımlarına bir destek koyun;
7. Alt yatağı (6) ve alt kapağı (7) sökün;
8. Mil koruyucu kapağını (12) ve üst rulman
sabitleme somununu (13) çıkarın;
9. Üst yatağı (9) ve üst kapağı (8) sökün;
10. Yatakların demontajı için bu kılavuzdaki
Yatakların demontajı /montajı maddesindeki
talimatları takip edin;
11. Uygun bir cihaz ile rotoru (3) statörün (2) içinden
çıkartın. Rotoru motorun arka kısmından çıkartın
ve rotorun statör takımına ve bobin başlarına
42
|
MONTAJ
1. Uygun bir cihaz ile rotoru (3) statörün (2) içine
yerleştirin. Rotoru motorun arka kısmından içeri
sokun ve rotorun statör takımına ve bobin
başlarına sürtmemesi için dikkat olun;
2. Bu kılavuzun Yatakların demontajı/montajı
maddesinde tarif edilen prosedür doğrultusunda
alt yatağı (6) ve alt kapağı (7) monte edin;
3. Üst yatağı (9) ve üst kapağı (8) monte edin;
4. Su geçiş hortumunu (13) bağlayın;
5. Yağ girişine uzatma borularını ve yataklardaki yağı
çıkaran cihazı monte edin;
6. Sıcaklık sensörlerini ve topraklama fırçasını (eğer
varsa) monte edin;
7. Üst ve alt gresör aracılığıyla rulmanların yağını
tamamlayın;
DİKKAT
Her türlü hasarlı kısımlar (çatlaklar, ezilmeler,
hasarlı vida dişleri) yenisiyle değiştirilmelidir.
www.weg.net
13.3 SIKMA TORKU
Tablo 13.1 motorun veya motor parçalarının montajı için
sıkma torklarını gösterir:
Tablo 13.1: Vidalar için sıkma torku
Rezistans
4.6
5.8
8.8
12.9
sınıfı
Çap
Sıkma torku (Nm) – tolerans±%10
M6
1.9
3.2
5.1
8.7
M8
4.6
7.7
12.5
21
M10
9.1
15
25
41
M12
16
27
42
70
M16
40
65
100
175
M20
75
125
200
340
M24
130
220
350
590
NOT

Rezistans (direnç) sınıfı genelde altıgen
başlı cıvataların başında gösterilir.
Cıvatada bir işaret yoksa rezistansı
4.6’dır.
“Allen” tipi harici altıgen başlı cıvataların
rezistans sınıfı 12.9’dur.
13.4 YEDEK PARÇALAR
Yedek parça siparişi verildiğinde özellikler levhasında
verilen motor tipi ve seri numarası bildirilmelidir.
WEG, depoda şu yedek parçaların bulundurulmasını
tavsiye eder:
1 ön ve 1 arka rulman;
Ön yatak için 1 manşon ve arka yatak için 1 manşon
Her yatak için 1 sıcaklık sensörü
Isıtıcı rezistansı
Su sızıntı sensörü (eğer varsa);
Yedek parçalar temiz, kuru ve havalandırmalı yerlerde
depolanmalıdır. Eğer mümkünse ortam sıcaklığı sabit
olmalıdır
|
43
www.weg.net
14 BAKIM PLANI
Tablo 14.1’de tanımlanan bakım planı genel amaçlıdır. Bakım işlemleri arasındaki zaman aralığı ortam ve cihazın çalışma
şartlarına göre değişebilir.
Su tedarik ünitesi, komut ve koruma sistemi gibi ilgili cihazlar için bu cihazlara ait el kılavuzlarına danışılması tavsiye olunur.
Tablo 14.1: Bakım planı
EKİPMAN
HAFTALIK
AYLIK
3
AYDA
BİR
6
3
AYDA YILLIK YILDA
BİR
BİR
NOTLAR
STATÖR
Görsel statör tetkiki
x
Temizlik kontrolü
x
Slot kama yuva tetkiki
x
Statör terminalleri kontrolü
x
Sargı izolasyon rezistansını ölçün
x
ROTOR
Görsel tetkik
x
Temizlik
x
Milin tetkiki (aşınma, kireçlenme)
x
YATAKLAR
Gürültü, titreşim, yağ sızıntısı ve sıcaklık
kontrolü
x
Yağ kalite kontrolü
x
Yatağın özellikler levhasında
belirtilen aralığa göre
Yağı değiştirin
SOĞUTMA SİSTEMİ
Soğutma suyunun sıcaklığını, sızıntıyı ve
basıncı denetleyin
Soğutma suyunun kalitesini denetleyin
x
x
Su boru ve hortumlarını denetleyin
x
Gövdenin iç kanallarını ve kapakları
temizleyin
Su akışında bir farklılık
gözlemlenirse, temizlik daha sık
aralıklarla gerçekleştirilmelidir
x
KORUMA VE KONTROL EKİPMANLARI
Değerleri kayıt edin
x
Çalışma tetkiki
x
Demontajı ve çalışma şeklini test etme
x
KUPLAJ
Hizalama tetkiki
x
Sabitleme tetkiki
x
KOMPLE MOTOR
Gürültü ve titreşim tetkiki
Yoğunlaşmış suyu boşaltın
x
x
Vidaları tekrar sıkıştırın
x
Bağlantı kutularını temizleyin
Elektrik ve topraklama bağlantılarını yeniden
sıkıştırın
x
44
|
x
Bir haftalık çalışmadan sonra
kontrol edilmelidir
Bir haftalık çalışmadan sonra
kontrol edilmelidir
www.weg.net
15 ANORMAL DURUMLAR, SEBEPLERİ VE ÇÖZÜMLERİ
15.1 MOTORDAKİ ANORMAL DURUMLAR, SEBEPLERİ VE ÇÖZÜMLERİ
NOT
Tablo 15.1’de anormal durumlar, nedenler ve çözümleri ilişkisi gösterilir. Anlaşılmayan bir nokta olduğunda lütfen
WEG, Teknik Asistan veya Servis ile bağlantı kurunuz.
Tablo 15.1: Anormal durumlar, nedenler ve çözümler ilişkisi
ANORMAL DURUM
Motor bağlıyken (kuplaj) veya bağlı
değilken çalışmıyor.
OLASI NEDENLER
ÇÖZÜM

Güç kaynağı kablolarından en az ikisi
kesik, voltajsız.

Komanda panelini, şebeke kablolarını ve
terminalleri kontrol edin.

Rotor tıkalı.

Rotoru açın

Yatağı değiştirin.

Makineye çalıştırma esnasında yük
koymayın.

Şebeke gerilimini ölçün ve doğru değeri
ayarlayın.

Donanımın boyutsal çizimini inceleyin
(trafo, kablo göstergesi, röleleri inceleyin,
devre kesici, v.b.).
Hasarlı yatak.

Yük torku çalışma esnasında çok büyük.

Şebeke gerilimi çok düşük.

Güç kaynağı kablolarında aşırı gerilim
düşmesi.

Rotor barları hasarlı veya kesik.

Rotor sargısını tetkik edin ve onarın;

Bir besleme kablosu çalışma başladıktan
sonra kesildi.

Besleme kablolarını kontrol edin.
Statör akım motor kayma frekansının
iki
katı yüklüyken dalgalanıyor, motor
çalışırken gürültü yapıyor.

Rotor sargısı kesik.

Rotor sargısını tetkik edin ve onarın.
Yüksüz akım çok yüksek.

Şebeke gerilimi çok yüksek.

Şebeke gerilimini ölçün ve doğru değeri
ayarlayın.

Bobinler arasında kısa devre.

Yeniden bobinaj yapın.

Paralel kablolar veya statör sargı fazları
kesik.

Statör kablolarını yeniden bağlayın

Kötü bağlantı.

Yeniden çalıştırın.

Rotor sargısında kesintiler.

Rotor sargısını tamir edin veya değiştirin.

Mekanik nedenler.
Gürültü genelde rotasyon düşmesiyle
azalır; bakınız “motor kuplaj değilken
işlem gürültülü”.

Elektriksel nedenler.

Gürültü motor kapanınca kaybolur.
Üretici firmaya danışın.

İletim komponentleri veya çalıştırılan
makine hasarlı.

Kuplajı, hizalamayı ve güç iletimini kontrol
edin.

Dişli kutusu hasarlı.

Çalıştırmayı hizalayın.

Taban hizalı/seviyeli değil.

Motoru ve çalışan makineyi yeniden
hizalayın/seviyeleyin.

Komponentler veya çalıştırılan makine
yeterince dengeli değil.

Yeniden balans (dengeleme) yapın.
Hatalı kuplaj;

Kuplajı onarın veya değiştirin;

2 fazın bağlantısını ters çevirin.
Motor, boşken çalışıyor, ancak yük
konulduğu zaman çalışmıyor. Çok
yavaş çalışmaya başlıyor ve nominal
rotasyona ulaşmıyor
Statör sargılarında yerel ısınmalar var.
Rotorda yerel ısınmalar var.
Motor yüklü çalışırken anormal gürültü
var.
Motor bağlıyken (kuplaj) gürültü
yapıyor,
fakat ayrıldığında gürültü kayboluyor.
Motor rotasyon yönü hatalı.
|
45
www.weg.net
ANORMAL DURUM
Statör sargı yük varken çok ısınıyor.
Motor bağlı (kuplaj) değilken çok
gürültü yapıyor.
46
|
OLASI NEDENLER

Hava kanalları kirli olduğu için soğutma
yetersiz.

Aşırı yükleme.

ÇÖZÜM

Hava kanallarını açın ve temizleyin.

Statör akimini ölçün, yükü azaltın,
motorun işleyişini kontrol edin.
Aşırı çalıştırma veya atalet anı çok
yüksek.

Çalıştırma sayısını azaltın.

Gerilim çok yüksek, bunun sonucu
olarak demirdeki kayıplar çok fazla.

İsim levhasında belirtilmemişse nominal
gerilim %110’u geçmemeli.

Gerilim çok düşük, bunun sonucu
olarak akım çok yüksek.

Şebeke gerilimini ve motorda gerilim
düşüşünü kontrol edin.

Beslenme kablolarından biri veya sargı
fazlarından biri kesik.

Bütün fazlarda akımı ölçün ve düzeltin.

Hava boşluğunu, çalışma koşullarını
(titreşim, v.b.), yatak şartlarını kontrol
edin.
Operasyon şartlarına isim levhasında
belirtilen verilere göre devam edin veya
yükü azaltın.
Gerilim dengesizliği veya iki faz ile
çalışma olup olmadığını kontrol edin ve
düzeltin.

Rotor statöre sürtünüyor.

Operasyonun durumu özellikler
levhasında bildirilen verilere uymuyor.

Beslenmede dengesizlik (yanık sigorta,
yanlış komanda).

Sargılar kirli.

Sargıları temizleyin.

Rotasyon yönü kullanılan vantilatörle
uyumlu değil.

Vantilatörü motorun rotasyon yönüne
göre inceleyin.

Dengesizlik.

Yeniden balans (dengeleme) yapın.

Statör sargı fazlarından biri kesik.

Tüm bağlantı kablolarında akım girişini
ölçün.

Sabitleme vidaları gevşek.

Vidaları yeniden sıkın ve kilitleyin.

Kuplaj monte edildikten sonra rotorun
denge şartları kötüleşir.

Kuplajı dengeleyin.

Temelde ses tınlaması (Rezonans).

Temeli ayarlayın.

Motor gövdesi eğri.

Taban düzlüğünü kontrol edin.

Mil eğri.

Rotorun balansını ve dışmerkezliliğini
kontrol edin.

Hava boşluğu düzenli değil.

Mil eğikliğini veya rulmanlarda aşınmayı
tetkik edin.

www.weg.net
15.2 RULMANLARDA GÖRÜLEN ANORMAL DURUMLAR, SEBEPLERİ VE ÇÖZÜMLERİ
NOT
Tablo 15.2’de verilen talimatlar rulmanlarda görülen başlıca arızalar, nedenleri ve çözümleri içindir. Belirli
durumlarda arıza sebebinin anlaşılması için rulmanın üretici firma tarafından analiz edilmesi gerekir.
Tablo 15.2: Rulmanlarda görülen başlıca arızalar, nedenleri ve çözümler ilişkisi
ARIZA
TESPİT VE ELEME
OLASI NEDENLER
Rulmanlarda arıza var.

Rulmanı yenisiyle değiştirin.
Rulmanda orta seviyede gürültü, uçlarda
opak renkler ve çizikler var.
Rulman diyagonal (çaprazlama) monte
edilmiş.

Mil yuvasını onarın ve rulmanı değiştirin.

Kafeste aşınma (korozyon), greste ufak
çentikler, gresteki hatadan dolayı
pistlerde hasar var. Bunların sonucu
rulman aralığı yanlış.

Talimatlar doğrultusunda temizlik ve
yeniden yağlama yapın. Eğer arıza
düzelmezse rulmanı yenisiyle değiştirin .

Yağ (gres) miktarı çok fazla.
Yağ kapağını çıkartın ve motoru aşırı yağ
çıkıncaya kadar çalıştırın.

Kayışta aşırı aksiyal veya radyal kuvvet
var.

Kayıştaki kuvveti azaltın.

Yamuk mil/ aşırı titreşim.
Mili düzeltin ve rotorun balansını kontrol
edin. Titreşimin kaynağını araştırın ve
düzeltin.

Yağ yetersiz.

Rulmana daha fazla yağ koyun.

Katılaşan yağ bilyeleri kilitliyor.

Rulmanları yenisiyle değiştirin.

Yağın içerisinde yabancı madde var.

Rulmanları yıkayın ve yağlayın.

Aksiyal kuvvet çok büyük.

Çalıştırma ile kuplaj arasındaki ilişkileri
analize edin.

Yatak izolasyonunu temizleyin ve
yenisiyle değiştirin. Eğer yoksa izolasyon
koyun. Rulmandan geçmemesi için akım
yönünü değiştirin.

Rulmanı yenisiyle değiştirin ve her 2 ayda
bir çalışmayan motor rotorunu diğer
yönde döndürün, bunu özellikle eğer
motor yedek motorsa yapın.
Motor çalışırken gürültü yapıyor.

Rulmanda aşırı gürültü ve ısınma var.
Rulmanlarda ısınma var.
Rulman pistinin bir kenarında koyu
renkli
lekeler ve daha sonra çizikler belirdi.
Pistlerde koyu renkli lekeler ve çok fazla
çaprazlama çizikler var; bilyeli

rulmanlarda ise benekli izler var.
Pistlerde oluklar var.

Silindir element ayrımlarında baskı var.
Yataklarda akım dolaşımı var..
Harici titreşimler var, özellikle motor uzun
süre çalıştırılmadıysa ve depolama
esnasında bakım yapılmıyor.
DİKKAT
Bu kılavuzda belirtilen motorlar devamlı geliştirme aşamasından geçerler. Bu sebeple bu kılavuzdaki bilgiler
önceden bildirilmeden değişebilir.
|
47
www.weg.net
16 MÜHENDİSLİK ÜRÜNLERI İÇİN GARANTİ ŞARTLARI
Bu ürünler WEG tarafından belirlenen ve kullanma kılavuzunda açıklanan koşullar altında kullanıldığı müddetçe
işçilik ve malzeme hasarlarına karşı motorun çalıştırılmasından sonra 12 ay veya üretici nakliyatı gerçekleştirdikten
sonra 18 ay boyunca boyunca garanti kapsamındadır.
Bununla birlikte, bu garanti yanlış kullanıma, yanlış uygulamaya, ihmale (yanlış bakım, kazalar, yanlış kurulum,
değişiklik yapma, düzeltme, tamir veya diğer yanlış uygulamalar) karşı geçerli değildir.
Üretici firma, kurulum, servisten çıkarma, mali kayıplar ve nakliyat esnasında oluşabilecek ekstra harcamalardan
ve müşteri isteği doğrultusunda gönderilecek teknisyenin yolculuk ve konaklama masraflarından sorumlu
olmayacaktır.
WEG yazılı açıklama yapmadığı müddetçe, tamir ve/veya yedek parça ve komponent tedariki garanti
kapsamında WEG tarafından yapıldığı zaman garanti süresi uzatılmaz.
Bu, satışa dair WEG’in verdiği tek garanti olup, diğer tüm yazılı veya sözlü garantilerin yerine geçer.
Bu satışa dair, ticari amaçlı veya belli bir amaçlı hiçbir zımni garanti yoktur.
Hiçbir çalışan, temsilci, dağıtıcı, tamirhane veya diğer kişiler WEG adına hiçbir çeşit garanti vermeye ve/veya
WEG adını kullanarak ürünlerle ilgili sorumluluk almaya yetkili değildir.
Eğer WEG’in yetkisi olmadan bu durum meydana gelirse, Garanti otomatikman iptal edilecektir.
SORUMLULUK
“Mühendislik Ürünleri İçin Garanti Şartları” başlığıyla önceki paragrafta belirtilenler dışında, firma alıcı karşısında
hiçbir yükümlülük ve sorumluluk kabul etmez. Bir önceki paragrafta belirtilen garanti şartlarına uymayan ve
garantiyi bozan eylemler sonucu oluşan hasar ve/ veya işçilik masrafları ilgili şikayetler için de firma sorumluluk
kabul etmez.
Doğrudan veya dolaylı olarak yanlış uygulamalardan ve ihmalden kaynaklanan hasarlar için alıcı, firmayı oluşan
değiştirme veya tamir masrafları için sorumlu tutmamayı kabul eder (“Mühendislik Ürünleri İçin Garanti Şartları”
başlığıyla önceki paragrafta belirtildiği üzere arızalı ürünün değiştirilmesi veya tamiri dışında).
WEG Equipamentos Elétricos S.A.
International Division
Av. Prefeito Waldemar Grubba, 3000
89256-900 - Jaraguá do Sul - SC - Brazil
Telefon: 55 (47) 3276-4002
Faks: 55 (47) 3276-4060
www.weg.net
1012.06/0709
48
|
WEG Equipamentos Elétricos S.A.
Internation Division
AV. Prefeito Waldemar Grubba, 3000
89256-900 - Jaraguá do Sul - SC - Brasil
Phone: 55 (47) 3276-4002
Fax: 55(47) 3276-4060
www.weg.net