doc10 fotoğraf yeri
download 
Şikayet Transkript
10 fotoğraf yeri
FARUK AKBAŞ’ IN SEÇİMİYLE TÜRKİYE’NİN EN İYİ KARÇAL DAĞLARI ve PAPART ORMANLARI ÇILDIR GÖLÜ VE ANİ HARABELERİ “10 FOTOĞRAF YERİ” BABADAĞ - FETHİYE VAN GÖLÜ LATMOS - BAFA GÖLÜ EĞİN KANYONU VE KEMALİYE KAÇKAR DAĞI VE YAYLALARI MARDİN - MİDYAT - DARA RUMKALE - HALFETİ (GAZİANTEP) ORTAHİSAR - ÇAVUŞİN (KAPADOKYA) İçindekiler FARUK AKBAŞ’IN SEÇİMİYLE TÜRKİYE’NİN EN İYİ “10 FOTOĞRAF YERİ” Yayın Hakları : ©GAZELLA Yayınları - ©Faruk Akbaş Bu eserin tüm hakları saklıdır. Yayınevi ve yazardan yazılı izin alınmaksızın kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz, hiçbir şekilde kopyalanamaz, çoğaltılamaz ve yayınlanamaz. Fotoğraflar: Faruk Akbaş Uzman Görüşü : Gökhan Korkmazgil Editör: Emrah Yaralı Kapak Tasarım : Reklam Odası / Derya Özkan Lengerli Grafik: Reklam Odası / Derya Özkan Lengerli Gazella Yayınları : Gazella Turizm Yatırımcılığı ve Seyahat Acenteliği A.Ş. Ulus Mahallesi Öztopuz Caddesi No:16 Giriş Kat Beşiktaş - İstanbul Tel: +90 (212) 233 15 98 | Fax: +90 (212) 234 34 71 www.gazella.com | [email protected] 2 Önsöz 5 e-Kitap 6 Kitap Nasıl Çalışıyor? 7 Çıldır Gölü ve Ani Harabeleri Neden Çıldır Gölü ve Ani Harabeleri? 8-84 10-11 Koordinatlar 83 Sonsöz 84 Önsöz Kar ve kış görüntüleri için ülkede ilk akla gelen yer kuşkusuz Kars ve çevresi. Çıldır Gölü’nün donmuş yüzeyi üzerinde balıkçılık yapan köylüler ve köyler arasında ulaşımı sağlayan atlı kızaklar yörenin simgesi haline gelmişler. Balıkçılar donmuş gölü kırarak ağlarını çekmeye başlarlar. Gölde kayarak giden kızaklar ve balıkçılar uçsuz bucaksız boşluk içinde birer küçük ilgi merkezine dönüşerek bambaşka boyut algısı yaratırlar. Kar ve kış görüntüleriyle fotoğrafçıları kendine çeken Kars’ın konuklarına güzel bir armağanı daha var: Türkiye’nin en ilginç konumuna sahip antik kent Ani. Ülkemizin uç noktasında bulunan bu kent, Ermenistan Cumhuriyeti’yle olan sınırımızın üzerinde yer alıyor. Ani antik kentindeki bembeyaz kar dokusu çevreye sınırsızlık ve sonsuzluk duygusu vererek yöreyi daha da ilginç kılıyor. Katman katman dökülmüş boyalar ve harika renklerdeki duvarlar kapıdan bakan insanın portresine büyük bir zenginlik katıyor. İç mekan çekimini geniş açı objektif kullanarak gerçekleştiriyoruz. Kapının üstünde “hayat buysa üstü kalsın” yazıyor, yoruma gerek kalmamış! 4 Yürüyüş yapmayı sevmiyor olabilirsiniz ancak bunu kırmak için geçerli bir nedeniniz var: Şeytan Kalesi. Kale vadilerin arasında konumuyla görkemli ve etkileyici bir yapı. Ancak güzel fotoğraflar alabilmek için 2 kilometrelik bir kar patikasını yürümek gerekiyor. Kar örtüsünün doğa fotoğrafçılarına da sürprizi var: tilkiler. Çevrede yiyecek arayan tilkiler beyaz içinde kolaylıkla fark ediliyorlar. Yüzeyin altındaki fareleri avlamak için sıçrayarak yaptıkları dalışlar eğlenceli fotoğraf karelerini oluşturacaktır. Faruk Akbaş F durağı : f/3,5 Poz süresi : 1/18 sn. ISO : 800 Kars’ın içini de atlamamak gerek! Şehirdeki kalenin çevresinde gelişen kentte sayıları azalsa da Baltık Mimarisi’nin örneklerine rastlamak mümkün. Tarihi hamamlar, eski taş köprü, camiye çevrilmiş tarihi Ermeni Kilisesi fotoğrafçıları kucaklayan yapılardan. 5 e-Kitap Fotoğraf ve yolculuk, günümüzde ayrılmaz bir ikili. Bir yandan ulaşım olanaklarının artması, diğer yandan fotoğraf makinelerimizin kolay taşınabilir ve pratik hale gelmesi Kitap Nasıl Çalışıyor? yolculukta fotoğraf çekmeyi daha az zahmetli ve daha keyifli hale getirdi. Gezileri de fotoğraf çekmeyi de herkes seviyor. Gezilerde fotoğraf çekmekse müthiş bir keyif, hatta tutku dolu bir uğraş. Yolculuk yaptığımız her bölgenin manzarası, özellikleri, coğrafyası, insanı, kültürü, atmosferi farklı. Kısacası her bölgenin kendine özgü ayrı bir ruhu var ve geziden, bu ruhu yansıtan fotoğraflarla dönmek gezi fotoğrafçılığının ana konusu. Gezilerimizden dönerken, düşünüyoruz ki, bugün dünden daha zenginiz. Daha fazla güzellik gördük, biraz daha fazla zamanımızı coşkulu duygularla geçirdik. Ülkemiz doğal, kültürel, coğrafi, tarihi açılardan tam bir hazine. Gezilerimizde doğadan ve doğanın ayrıntılarından büyülenme yeteneğimize şaşırıyoruz. Kültürel değerlerimizi fotoğraflamak paha biçilmez bir duygu. Eşsiz coğrafi güzelliklerin içinde gezgin olduğumuz için mutluyuz. Zengin geçmişinin izlerini görüntüledikten sonra dönüş yolunda kendimizi unutulmuş diyarlardan geri dönüyormuş gibi hissediyoruz. Fotoğraflar, gezilerin eşsiz anımsatıcıları. Gezilerse, fotoğraf için harika olanaklar sunuyor. Gezilerden kendi belleklerimizi ve makinelerimizin belleklerini doldurarak dönüyoruz. Şimdi bu görüntülerden bazıları e-Kitap olarak bir araya getirildi. Yeni geziler, harika fotoğraflar bizleri bekliyor. Faruk Akbaş - Gökhan Korkmazgil 6 Başlık biraz garip görünebilir ancak bu kitap gerçekten çalışıyor. Bir motoru varmış gibi harekete hazır bekliyor; merak uyandıran kurgusuyla sizi fotoğrafların derinliklerine kendisine katılmaya çağırıyor. Okuyucusuyla birlikte sayfaları kalınlaşan, bilgileri çoğalan bir kitap bu. Türkiye’nin fotoğraf için en güzel 10 yerini videolarla, seslerle, bölgeler, insanlar ve doğa üzerine bilgilerle yeniyi, var olanı, gizli kalanı, gizil olanı keşfetmeye çağırıyor. Sayfaların altında, sağında ya da solunda yer alan işaretleri takip ettiğinizde dışa açılan, derinlere uzayan yeni ve başka bir pencereyle karşılaşacaksınız. Çekilen fotoğraf detayları dışında, çekilen yerlerin konumları, çevresi ve o bölge hakkında oranın özellikleriyle ilgili olarak bilgilere yönlendirileceksiniz. Fotoğrafçılarla temas halinde kalabilecek, paylaşımlarda bulunabileceksiniz... Videolarla sanki oradaymışsınız gibi fotoğrafların arkasındaki dünyayı keşfedecek, seslerin yankılandığını duyacaksınız. Güneşin parladığını, yağmurun ıslaklığını hissedeceksiniz. Dağların rüzgarı ve serinliği saracak sizi; yaprakların hışırtısı her an derinlerde bir fotoğraf karesinde sizi karşılayacak... Ve siz bir kitaptan fazlası olarak fotoğrafı ve bölgeyi aynı anda yaşayacaksanız... 7 Çıldır Gölü ve Ani Harabeleri 8 Neden ÇILDIR GÖLÜ VE ANİ HARABELERİ Daha ötesi yok da ondan. Sınırların sonuna geldik. Komşuluğun kapısındayız. Binlerce yıllık dokunun binlerce yıllık tarihine ışık tutan halkları ve tarihleri kaynaştıran noktadayız. Kimi zaman harabeye dönen tarih kimi zaman karlar altından kendini gösteriyor. Buzun altı bir toprak parçasından öte ufkumuzu dağların ardına taşıyan gözlerimizi mercekten alamayan bir sonsuzluk hissi yaratıyor. Bitmeyecek gibi gökyüzü bitmeyecek gibi toprakla birleşiyor sonsuzda ve ülkenin en doğusu sınırların yapaylığında kaybolup bizi doğanın sınırsızlığında buluşturuyor. 10 Uzman Görüşü Çıldır Gölü’nde Uluslararası Altın At Kış Şöleni atlı kızak, dörtnal at, rahvan at, atlı okçuluk, cirit yarışmalarına ev sahipliği yapıyor. Buz tutmuş göl manzaraları, beyaz örtüyle kaplanmış yamaçlar size her zamankinden zengin fotografik seçenekler sunacak. Dörtnala koşan atların oluşturduğu ritmik dizilim donmuş göl manzarasına farklı bir boyut kazandırıyor. Faruk Akbaş F durağı : f/18.0 Poz süresi : 1/400 sn. ISO : 200 Çıldır Gölü 11 Kale duvarları çok yüksek. Yıllar yılı üst üste bindirilen taşlar bir set gibi dikiliyor insanın karşısına zaman zaman güvenlik sebebiyle, zaman zaman sınır, zaman zamansa bir engel niyetine ama şimdi bir tarihten ötesi değil duvarlar… Önünde biri duasını ediyor, dini görevini icra ediyor belli ki… Duvarlara yaslanmış sınır tanımadan göğe ulaşmaya çalışıyor... Uzman Görüşü Tülin Kaynak Ani antik yerleşimini kuzeyden ve doğudan çevreleyen surlar 14. Yüzyılda yaşanan depremle ağır yıkıma uğramış olsa da ayakta kalan sağlam bölümleri ne denli güçlü olduklarını gösteriyor. Ani, “40 kapılı şehir” olarak adlandırılırmış, ana giriş Aslanlı Kapı’dan sağlanırmış. 850 yaşındaki o muhteşem duvarın önünde, ıssızlığa ve tarihe yüzünü dönmüş müze görevlisi öğle namazını kılıyordu. Tam o anda orada oluğum için şükran duyarak bastım deklanşöre… F durağı : f/9.0 Poz süresi : 1/640 sn. ISO : 100 Tülin Kaynak Ani Harabeleri 12 Tülin Kaynak 13 Binlerce yıllık tarihin, krallıkların yükünü taşımaktan yorgun düşmüş bir hali var yapının. Ani’nin en önemli parçalarından biri… Surp Hripsime namı diğer Bakireler Manastırı… Tüm yıkıma rağmen halen ayakta kalmaya çalışıyor gibi… Arkadaki dikenli tellerse pek etkili bir yöntem gibi durmuyor korumak için tarihi. Uzman Görüşü Türkiye Ermenistan sınırını ayıran Arpaçay Nehri’nin batı yakasında bulunan Rahibeler Manastırı (Genç Kızlar Kilisesi) Ani Kenti’ne ulaşan kervan yolunun başlangıç noktasında inşa edilmiş. Mimari yapısı ve süslemeleri dikkate alındığında 13. yüzyılın karakteristik özelliğini taşıyan kilise silindirik bir plana sahip olup üzerindeki kubbe çadır görünümündedir. Kadriye Sermin Bozkır Terk edilmiş, ıssızlaşmış. Ama insanların bir yerlerden çıkıp gelmesini bekliyor gibi… Ani Harabeleri/Eserler F durağı : f/14.0 Poz süresi : 1/125 sn. ISO : 320 Kadriye Sermin Bozkır 15 Başka bir adıyla daha Aziz Gregory Kilisesi tüm şehirden daha dik duruyor. Zamanla Selçuklu mimarisine de örnek teşkil eden yapı terk edilmiş bir coğrafyanın karlar arasından en bilinen silüetlerinden biri… Göğün degrade mavisi daha da öne çıkarıyor kilisenin yalnızlığını… Uzman Görüşü Abukhamrents (Polatoğlu) Kilisesi İ.S. 980 yılında Prens Pahlavuni tarafından yaptırılmış. Silindirik bir yapıya sahip olan kilise Tigran Honents Kilisesi’nin biraz kuzeyinde yer alıyor. Güneydoğu’ya açılan tek kapısı bulunan kilisenin sekizgen kubbesinin her köşesinde birer pencere mevcut. Kilisenin apsisinin bulunmayışı bu kilisenin bir aile mezarlığı anısına anıt mezar binası olarak kullanıldığı yargısını doğuruyor. Kilisenin güney cephe duvarında oyma tekniğiyle yapılmış bir güneş saati dikkat çekiyor F durağı : f/10.0 Poz süresi : 1/1000 sn. ISO : 320 Ani Harabeleri/Eserler Abukhamrents (Polatoğlu) Kilisesi Kadriye Sermin Bozkır 17 Bembeyaz örtünün üzerinde küçücük siyah iki nokta belirgin izler bırakarak ilerliyor hiç yoktan. Takip ettiği izlerden belli sonsuza açılan bir kapıya gittikleri… Hiç acelesi yok ama yolcuların her gün gidip gelinen bir mesafe yine kat edilen. Dağlar ve gökyüzü her zamanki yerinde ve yine şahitler bu yolculuğa… Uzman Görüşü Sırrı Göçen Buz tutmuş gölün yüzeyini kaplayan kar örtüsü istenmeyen ayrıntıları gizleyerek fotoğrafçıya temiz bir ön plan sağlıyor. Geri plandaki tepecik ve en arkadaki karlı yamaçlar mekan algısını oluşturuyor. Kar fotoğraflarında doğru pozlama yapmak için poz düzeltmesine başvurmak akıllıca olur. Açık havalarda +2 stopluk bir poz düzeltmesi yapmanız uygun olur. Bulutlu ya da az ışıklı karlı ortamlarda karın yansıtıcılığı azalmış olacağından +1 stopluk bir düzeltme yaparsanız yeterli gelecektir. Ezanla uyanıyorum. Gün yeni başlamış ışımaya. Sokak lambaları sönmemiş, henüz. Behçet Aysan da böyle mi hissetti acaba, parmaklıklar ardında. ‘Kar yağıyor dışarda/ Sokak lambasına düşüyor/ Ve serçeler üşüyor.’ Yola çıkacağız birazdan. Yıllar önce gördüğüm Kars bu olabilir mi? Belki de bilmemek, görmektense hayal etmek, daha iyidir F durağı : f/18.0 Poz süresi : 1/350 sn. ISO : 200 Sırrı Göçen Çıldır Gölü Sırrı Göçen 19 Karlar içinde yolculuk zordur her zaman. Buzlu bir göldeyse daha zor belki de… Zor koşullara uyum yeteneği de güç ister. Atlar, insanın en yakın dostları yine bu yolculukta yoldaşlar insana. Renkli boncuklar karların beyazına nazire yaparcasına canlı ve parlıyorlar; el emeği göz nuru örgüler, yünler dostları daha güzel göstermek ister gibi onlara verilen değerin, gelene gösterilen hürmetin birer simgeleri adeta… 20 Uzman Görüşü Doğu Anadolu bölgesinin ikinci büyük gölü olan Çıldır Gölü renkli görüntülere sahne oluyor. Atlı kızakçılar ekmeklerini soğukta, kardan çıkarıyorlar. Kızağın içinde oturduğumuz yerden geniş açıyla kızakçıyı ve atları görüntülüyoruz. Birazdan buzun üzerinde hızla kaymaya başlayacağız! Sırrı Göçen Çıldır’da beyaza kesmiş yedi renk. Kızakçılar hariç… F durağı : f/13.0 Poz süresi : 1/350 sn. ISO : 200 Sırrı Göçen Sırrı Göçen 21 Sessizliğin hakim olduğu bir manzara ve sessizliğe uygun bembeyaz bir kadraj var önümüzde. İnceden bir su akıyor. Sessizliği ve karları bozan tek unsur yaklaşan ve kendine yiyecek arayan tilki tüm güzelliğiyle karşımıza çıkıyor aniden. Belki yiyecek bir şeyler arıyor ya da karşıya geçmek için planlar yapıyor tilkice… Uzman Görüşü Kars, Çıldır, Ani arasında yol alırken sürekli gözümüzü açık tutmak gerek. Her an yol kenarında bir tilkiye rastlayabiliriz. Makinemizin ayarlarıyla vakit kaybetme lüksümüz yok, ayarları önceden yapıp parmak deklanşörün üzerinde, etrafı kolluyoruz. Dikkatimiz ödüllendiriliyor, su kenarında av arayan bir tilki karşımıza çıkıyor. Tülin Kaynak Tilkiler bir tehlike sezdiklerinde kaçıyorlar ama bir süre sonra mutlaka durup arkada neler oluyor diye bakıyorlar. İşte sonsuzmuş gibi görünen beyazlığın içinde bir kaçış ve merak anı... F durağı : f/6.3 Poz süresi : 1/800 sn. ISO : 100 22 Tülin Kaynak Tülin Kaynak 23 Karşımızda müthiş bir ışık, görkemli bir gökyüzü ve karla bulutun beyazlığının kesiştiği noktada sahneye giren atlı arabayı müjdeyen kutsal bir hikaye gibi fotoğraf… Küçük renkler tam ortada kocaman lekeler gibi patlıyor kar tozlarını katarak ardına… Uzman Görüşü Nilgün Karaman Atlı kızak hızını almış, kızakçı geriye yaslanmış. Karlı beyaz donmuş göl yüzeyi ile mavi gökyüzü arasındaki geçişin kesintisiz olması sahneye masalsı bir hava katıyor. Atların nefesleri, nalların kardaki boğuk sesi ve kızağın sürtünürken çıkardığı sesten başka bir şey duyulmuyor. Etrafta kimse yok, tam önümüzden geçerken deklanşöre basıyoruz. Sonsuzluğun sonunda sırlanır gökyüzü yeryüzüne F durağı : f/22.0 Poz süresi : 1/30 sn. ISO : 100 24 Nilgün Karaman 25 Karın tozları atların ayaklarından renklere sıçrıyor ama yine de kaybedemiyor canlılığını mavinin, yeşilin, turuncunun, sarının… Beyaz tertemiz parlaklığıyla çok yakışıyor pembeye… Uzman Görüşü Atlı kızak bize doğru geliyor, atların nalları toz haline gelmiş karı savuruyor. Makine ayarlarımızı önceden yapıp uygun anı bekliyoruz. Perde hızı öncelikli çekim modu ile netliği garantiye alıp deklanşöre basıyor, beyaz zemin önünde renkli koşumlarıyla göz dolduran atlı kızağı ve sürücüsünü görüntülüyoruz. Nilgün Karaman Ayak sesleri, tozan kar tanelerine gizlenen boncuklu atlar ve ayaz benizli kızakçılar taşır kışları baharlara… F durağı : f/7,1 Poz süresi : 1/1000 sn. ISO : 100 Nilgün Karaman 27 Güneş batıyor dağın ardından son ışıklarını vererek karlara… Doğa uykuya geçmeye hazırlanıyor. Ama yaşam devam ediyor izleri takip edercesine… At yorgun, insan yorgun… Güneş yorgun… Uzman Görüşü Nilgün Karaman Kış günleri kısa, güneş sahneyi erken terk ediyor. Buz tutmuş gölün üzerini gölge kaplamış. Işık koşulları hızla değişiyor, elimizi çabuk tutmamız gerek. Fotoğraftaki en yoğun kontrastlı nesne ilgi merkezindeki atlı kızak. Günün son ışıkları ve hayattan hayale devrialem F durağı : f/9.0 Poz süresi : 1/250 sn. ISO : 100 Nilgün Karaman 29 Ve karşımızda beyaz pasta şehrin simgelerinden biri olarak Taş Köprü… Üç asırdır ayakta üç asırdır şahit; doğaya, sulara, yaşama, manzaraya, kışa, kara, soğuğa… Taşları hep kara oysa… Uzman Görüşü Erdal Eker Ülkemizin en yüksek rakımlı il merkezi olan Kars’ta karla kaplı gün sayısı 120’den fazladır. Kentin güneybatısından geçen Kars çayı üzerine yapılmış olan Taşköprü bugün de ulaşıma hizmet ediyor. Kapalı havalarda fotoğraf çekerken makinemizin menüsündeki ayarlardan kontrastı ve canlılığı artırarak daha yüksek dinamik aralıkta fotoğraflar yakalayabiliriz. Osmanlı’dan günümüze kadar gelmiş ve halen aktif olarak kullanılan Taş Köprü üzerinde yürürken o günleri gözümde canlandırmaya çalıştım. Zamanın tekniğiyle yapılmış müthiş bir eser. Kars Şehri Kars Taş Köprü F durağı : f/11 Poz süresi : 1/60 sn. ISO : 100 Erdal Eker Erdal Eker 31 Tepeden çekişmiş taştan evler karla örtülü bir manzaraya, karşı tepenin sonsuz uzaklığına bakıyor. Aralarda yaşam devam ediyor atlar, insanlar izlerini sürerek devam ediyorlar yollarına… Gökyüzünün bulutları karın yerini almış bir göl gibi tüm açıklığıyla yansıtıyor beyazını… Uzman Görüşü Çıldır Gölü’ne bakan taş evlerin arasından iki at ve bir adam görüyoruz; donmuş gölün üzerinde yürüyorlar. Kış ayları, fotoğraf için umulmadık olanaklar sunar. Doğa koşulları zorlu, hava soğuk ve yağışlı olabilir. İyi giyinir, donanır, makinenizi korursanız karşılığını alırsınız. Günler kısalmıştır. Gününüzü iyi planlarsanız harika fotoğraflar için yeterince zaman kaldığını görürsünüz. Erdal Eker Çıldır Gölü çevresinde dolaşırken dinlenmek için bir köy evine konuk olduk. Bulutların arasından yansıyan güneş ışınları altındaki donmuş Çıldır Gölü’nün manzarası, beni bu fotoğrafı çekmeye ikna etti. F durağı : f/16.0 Poz süresi : 1/320 sn. ISO : 100 Erdal Eker Erdal Eker 33 Nehir boyunca sıralanmış bir bölge Ani. Bir tarih ayakta kalmaya çalışırken eski medeniyetler kayıp gidiyor ellerimizden. Küçük bir onarım yapılmış çatıya belki de hepten kaybetmemek için; küçük bir çabayla her şey daha güzel olacakmış gibi… Açık havanın ve karların ortasında dostlarını arar gibi… Uzman Görüşü Ani, Kars’ın Merkez ilçesinde, il merkezine 48 km. uzaklıkta, Arpaçay boyunda bulunan ören yeri. Ani antik kenti doğuda Aras Nehri’nin kolu olan Arpaçay’a dayanıyor. Arpaçay, Kars ile Ermenistan arasında sınır oluşturuyor. Yanal ışıkta Tigran Kilisesi’nin Arpaçay’a hakim konumu fotoğraflanmış, sahnedeki yalnızlık bölgenin terk edilmişliğini vurguluyor. Erdal Eker Yıllara meydan okuyan bu yapıların hala ayakta duruyor olması inanılır gibi değil. Kalıcı kılabilmek için fotoğraflamadan duramadım. Ani Harabeleri/Eserler Tigran Honents Kilisesi F durağı : f/8.0 Poz süresi : 1/800 sn. ISO : 100 34 Erdal Eker Erdal Eker 35 Uzman Görüşü Kars il merkezinde bulunan Fethiye Camii 19. yüzyılın başlarında Rusya’nın Kars’ı işgali sırasında kilise olarak yapılmış. Başlangıçta ismi Aleksander Nevski Kilisesi olan yapı Kars’ın kurtuluşundan sonra camiye çevrilmiş. Günümüzde cami olarak kullanılan bu yapının iki yanına, taş kaide üzerinde, yuvarlak gövdeli taştan ve ikişer şerefeli birer minare eklenmiş Erdal Eker Baltık mimarisinin tipik örneği olarak Fethiye Camii tüm referanslarıyla karşımızda. Kubbeler yerini minareye Kars’a ayak bastığımızda şehir içinde dolaşırken ilk gördüğümüz tarihi eserlerden biri. Aslında bir kilise, fotoğrafı çekerken keşke o şekilde kalsaymış diye düşünmeden duramadım. bırakmış yalnızca… Rusya ve Türkiye ilişkilerinin bir yansıması gibi adeta… F durağı : f/8.0 Poz süresi : 1/200 sn. ISO : 50 36 Erdal Eker Erdal Eker 37 Bir umut çekiyorlar Uzman Görüşü ağlarını belki balık Kış aylarının dondurucu soğuğunda hayat buzdan bir dünya. Balıkçılar kazma ile buzu delerek önceden koydukları ağa ulaşıyorlar. Avın bereketi balıkçıları pek sevindirmese de fotoğraf çekenler görüntünün zenginliğinden hoşnut kalıyor. takılır da rızık çıkar diye. Buzlar kırılmış kazma kürek kenarda her daim göreve hazır. Onca donmuş balığa, deniz ürünlerine, ellere, manzaraya karşı yüzde oluşan Onuralp Armağan Çıldır Gölü’nde ağlar yaklaşık bir ay önceden atılıyor ve bunun sonucunda da şanslıysanız birkaç sarı balık ve ıstakoz vurabiliyor. Biz de şanslı azınlıktandık. Yakaladığımız sarı balığın da tadına bakabilenlerdendik. tebessüm içimizi ısıtan bir çay gibi… F durağı : f/16.0 Poz süresi : 1/125 sn. ISO : 50 Onuralp Armağan 38 39 Uzaklarda görülen belli belirsiz hayat belirtilerinin dışında önde bir ıssızlığı ve sessizliği işaretleyen manzara korkutuyor insanı. İskele ve kayıklar 50 yıl sonrasının distopik görüntülerini çağrıştırıyor. Hayat belirtisi yokçasına. Yıllar önce terk edilmiş gibi buralar. Gölle birlikte sanki zamanı da durdurmuş soğuk… Uzman Görüşü Doğa harikası Çıldır Gölü Aralık ayında donuyor ve bu buzdan süreç Mayıs ayına dek sürüyor. Güneş parlak olsa da ısıtmaktan çok uzak. Yalnız sandal, tekrar sularda salınacağı günleri bekliyor. Kış ve soğuk hava fotoğrafçılığında en önemli nokta, iyi hazırlanmaktır. Bu hazırlık, iyi giyinmekle başlar. Sıcak tutan ve rahat hareket etmenize olanak veren giysiler, uygun bot veya kar ayakkabıları, bere, parmaksız eldiven (ne de olsa fotoğraf makinesinin kontrollerine ulaşmak gerek!), güneş gözlüğü, su geçirmez fotoğraf çantası gibi malzemeleri ince ince düşünmelisiniz. Üşümüş ve ıslanmış bir fotoğrafçının kış fotoğrafı serüveni çok kısa sürer! Onuralp Armağan Gündüz kapalı olan hava daha sonra açtı ve net bir günbatımına olanak verdi. Çıldır Gölü’nde kıyıdaki boş sandallar iyi bir ön plan sağlayınca bana da bu keyifli anı ölümsüzleştirmek düştü. F durağı : f/22 Poz süresi : 1/60 sn. ISO : 50 40 Onuralp Armağan 41 Hiç bitmeyen bir bayram gibi en güzel kıyafetlerini giymiş, en süslü boncuklarını takıştırmış dünya güzeli varlıklar. İnsanın en yakın dostları… Yine bir ‘bayram’ Uzman Görüşü Soğuk kış aylarında yüzeyi tamamen donan Çıldır Gölü’nde gezinti yapmak eşsiz bir deneyim. Turistler, donmuş göl üzerinde atlı kızakla turlamanın keyfini yaşıyor. Neredeyse yüzeye paralel gelen yanal ışık ayrıntı zenginliği ve yüksek renk verimi sağlıyor. Geniş açılı objektifin yakındaki nesneleri abartılı büyük gösteren etkisini fotoğrafta gözlemliyoruz. günü çalışıyorlar ne yazık ki… Bakamamışlar zaten objektife… Eve ekmek götürme derdine… F durağı : f/16 Poz süresi : 1/40 sn. ISO : 50 42 Onuralp Armağan Hep uzaktan çektiğimiz kızak atları, güneşin de yatmaya başlamasıyla beraber renkli başlıklarla daha bir ilgi çekici olmuşlardı. 14mm sayesinde iyice yakınlarına girerek almayı başardığım bir poz oldu. Onuralp Armağan 43 En güzel şarkılar en güzel şiirler yol üzerine yazılmış ve söylenmiştir. Hasreti de taşır mutluluğu da… Kaçmayı da uzaklaşmayı da… Bu yol da güneşe çıkıyor besbelli… Sıcak ve soğuk… Uzman Görüşü Kars’ı Çıldır Gölü, Ani Ören Yeri ve çevre yerleşimlere bağlayan bakımlı asfalt yolun iki tarafı karlı düzlükler ve tepelerle kaplı. Batan güneşe doğru çekilen fotoğrafta harika bir perspektif etkisi gözlemliyoruz. Yol çizgisi bizi alıp fotoğrafın tam merkezine götürüyor. Onuralp Armağan Çıldır’dan ayrılırken bir de tepeden pozlayalım istedik. Minibüsümüz durduktan sonra ilk dikkatimi çeken yolun verdiği derinlik ve günbatımı sonra bulutlardaki canlılık oldu. Yol şeritlerinin yeni boyanmış olması da fotoğrafın ritmini artıran bir diğer öğe oldu. F durağı : f/22 Poz süresi : 1/50 sn. ISO : 50 44 Onuralp Armağan 45 Bin yıldır ayakta kalmaya çalışan bir yapı Kervansaray. Onlarca kavim yüzlerce yönetici binlerce insana ev sahipliği yapmış. Haliyle yorgun. Ama yine de kemerli girişiyle karların soğuk donuk yapısını es geçerek karşılayacak gücü bulabilmiş bizi… Ani Harabeleri/Eserler Selçuklu Kervansarayı Onuralp Armağan F durağı : f/18 Poz süresi : 1/80 sn. ISO : 50 46 Uzman Görüşü Ani’nin merkezinde yer alan Selçuklu Kervansarayı 12. yüzyılın başlarında yapılmış. Bugün oldukça harap da olsa giriş kapısı üzerindeki bezemeler Selçuklu mimari üslubunu yansıtıyor. Bir kemer kalıntısının içinden kervansarayı görüntülemek çok iyi bir fikir! Onuralp Armağan Ön plandaysa bahçe kapısı, arka planda ise Havariler Kilisesi’nin güney cephesindeki giriş cephesi (narteks) görünüyor. Bu kilise duvarları üzerindeki yazılar en eskisi 1031 tarihli dolayısıyla yaklaşık 1000 yaşında bir yapıyla karşı karşıyayız. Kilisenin üzerindeki yazıtlar sadece dini konularda değil, aynı zamanda mali yönetim kararnameleri, vergilendirme ve ticari hacizlerden muaf tutulma veyahut bunlarda indirim hakkında ayrıntılı belgeleri yansıtıyormuş. Dolayısıyla Ani’nin o dönemki ekonomik hayatına ışık tutan ve narteksin dini olduğu kadar başka amaçlarla da kullanıldığını göstermeleri açısında önemli. Düşünün: Halk kiliseye yasal düzenlemeleri okumak ve öğrenmek için de gidiyor! Bir nevi kütüphane gibi... 47 Tüm Kilise fresklerinin çeşitli hikayeleri vardır. Ve onlarca hikaye tek bir çatı altında kutsal haleyle size iyiyi doğruyu ya da kadim bir hikayeyi anımsatmak için varlardır. Şimdiyse hikayelerden geriye parçalar kalmış ve yeni anlatılara yelken açmışlar ... Uzman Görüşü Tigran Honents, genellikle ticaretle uğraşarak büyük servetler toplayan ve kendilerini baron ilan eden varlıklı tüccar ailelerden birinin üyesiymiş. Tigran Honents (Aziz Gregory) Kilisesi’nde iç mekanın tamamı fresklerle kaplı. Flaş kullanmadan çekim yapmak gerek, pozlama süresi uzun olacağından sağlam bir üçayağa gereksinim var. Ayrıca bu dar alanda geniş açılı objektif kullanıyoruz. Aziz Krikor (Aziz Gregory) Ani Harabeleri/Eserler Tigran Honents Kilisesi Poz süresi : 1/6.0 sn. ISO : 50 48 Onuralp Armağan Onuralp Armağan Tigran Honents Kilisesi, Ani’nin doğu tarafında, Aras Nehri’nin önemli kolu olan Arpaçay’ın uçurumlarından birinin kenarında yer alıyor. Kiliseyi 1215 yılında Tigran Honents isimli bir tüccar yaptırmış ve kilisenin doğu cephesine de bu durumu betimleyen şu yazıyı yazdırmış (kaynak: www.virtualani.org). “664 (İ.S. 1215) yılında, Tanrı’nın lütfuyla, Ani şehrinin beyi güçlü ve muktedir Zakaria iken... ben, Tanrı’nın kulu, Honents ailesinden Sulem Smbatorents’in oğlu Tigran, efendilerimin ve çocuklarının uzun ömürlerine, kayalıkların kenarında ve çalılıktan geçilmeyen bu yerde, Aziz Krikor’a (Aziz Gregory) adadığım bu manastırı yaptırdım, ve onu sahiplerinden helal servetimle satın aldım ve büyük zahmet ve masraf ile ona her yandan savunma sağladım. Bu kiliseyi Aziz Krikor Lusavoriç adına yaptırdım ve onu birçok süs ile güzelleştirdim…” Oldukça etkileyici, diğer taraftan oldukça solmuş, iyi bir restorasyonu da hak eden fresklerle kaplı bir iç mimariyle karşı karşıyız. Kilisenin kubbe ve duvar fresklerine yayılmış temel iki konu var: Hz. İsa’nın hayatı ve kilisenin adandığı Aziz Krikor Lusoraviç’in hayatı. Kubbe altında Azize Meryem ile On İki Havarinin bulundurulduğu, dört melek tarafından taşınan İsa büstü ile İsa’nın Göğe Yükselişi’nin hasar görmüş tasviri bulunuyor. 49 Bir aile fotoğrafı gibi sarıyor bizi fotoğraf. Her daim yan yana omuz omuza duran bir birliktelik var burada. Renklerin çeşitliliği beyazların içinde kocaman bir gülümsemeden ibaret hepsi... Uzman Görüşü Atlı kızaklar yöre halkının yüzyıllardır doğa koşullarının gereği olarak her türlü ulaşım ve taşımacılıkta kullandığı araçlar. Bugün de şenliklerde rengarenk koşumlarıyla boy gösteriyor. Ön plandaki güler yüzlü harika görüntüyü geri planda alan derinliği içinde bir başka atlı kızak tamamlıyor. Mustafa Nezih İlata 50 51 Uzman Görüşü Türkiye’nin önemli hayvancılık merkezlerinden olan Kars Mal Meydanı (Kars Hayvan Pazarı) il merkezinin doğu kısmında, şehir merkezine yaklaşık 5 km mesafede Ardahan yolu üzerinde yer alıyor. Her cins büyükbaş canlı hayvan burada alınıp satılıyor. Portre, yöre halkının sert mizacını yansıtıyor. Çok aşina değil bazıları objektife önce bir durup bakıyor. Arkadaysa hayat devam ediyor. Alıcılar, satıcılar ve hayvanlar hepsi bir derdin tasanın peşinde... Mustafa Nezih İlata 52 53 Bir coğrafyanın tüm karakteristiği var bu fotoğrafta. Fiziki zorluklar, yaşam mücadelesi, biçimi, sıcak bir tebessüm ve kazma kürekle gidilen bir av hikayesi… Arkadaki canlı mavi de bu yaşamın bir parçası değilse nedir? Renkler güzeldir… Uzman Görüşü Kars kırsalında yaşam kolay değil. Kesme taştan yapılmış evinden çıkan Karslı, kazma kürekle bahçeye gitmiyor. Yılın büyük bölümünde karla kaplı arazide yapacak iş yok, Çıldır Gölü’ne buzu kırarak balık avlamak için yola koyuluyor. Ani Harabeleri/Eserler Tigran Honents Kilisesi F durağı : f/22.0 Poz süresi : 1/4000 sn. ISO : 6400 54 Özen Burcu Yüceşen Özen Burcu Yüceşen 55 Bir renk cümbüşü hemen çarpıyor göze. Çiçeklerle boncuklarla süslü bir poz değil sadece birlikte kurulmuş bir kader birliği de var burada. Fotoğrafa dikkatli bakın göreceksiniz… Hemen ellerin değdiği yerde… Uzman Görüşü Her yıl Şubat ayı başında “Çıldır Altın At Uluslararası Kış Şöleni” düzenleniyor. Türkiye’de donmuş göl üzerinde şenlik düzenlenen tek yer burası. Gelin gibi süslenmiş atları, Çıldır’lı kızakçının her şeyi denebilir. F durağı : f/13.0 Poz süresi : 1/500 sn. ISO : 6400 56 Özen Burcu Yüceşen Özen Burcu Yüceşen 57 Elektrik kabloları gibi duran ağlar balıklar için buzun altına gönderilen bir sisteme sahip. Çıldırın donan yüzeyinin altındaki yaşama ulaşma Uzman Görüşü Çıldır Gölü, donmuş yüzeyiyle eşsiz manzaralar sunuyor. Sağ alt köşeden başlayarak kıvrım kıvrım uzanan halatı göz takip ediyor, köpeği ve buzu kazan balıkçıyı görüyoruz. Balıkçılar buzu delerek ağı gölün içine gönderiyor, birkaç gün sonra gelip topluyorlar. çabası belki de gerçekten oradan bir yaşam elektriği alma çabası…. Kim bilir… Özen Burcu Yüceşen Özen Burcu Yüceşen 58 59 Nasıl da terk edilmiş duruyor. Yalnız. Kimsesiz. Çok uzaklardan bir ders gibi bakıyor. Yıkık duvarların ardı 1072’ye çıkıyor… Uzman Görüşü Ani Ören Yeri’ndeki Ebul Menuçerh Camii’nin, Türkler’in Anadolu’da inşa ettiği ilk cami olduğunu, gidip görünceye kadar biz de bilmiyorduk. Arpaçay Vadisi’ne bakan caminin yapımı 1072 yılında tamamlanmış ve Alpaslan’ın Ani’nin yönetimini bıraktığı Şeddatlıoğlu Beyi Ebul Menuçehr tarafından yaptırılmış. Ebul Menuçerh Camii Özen Burcu Yüceşen Özen Burcu Yüceşen 60 61 Zavot’lar büyük yükünü taşıyor koca kentin. Doğal yaşamın üretim merkezi gibi işliyor. En taze, en doğal, en leziz tatların çıkarıldığı yerler buralar… Ve bir delikanlı objektife bakıyor buralar benim diyor… Uzman Görüşü Kars, geniş bir arazi yapısına sahip. Bu nedenle ilde hayvancılık ve yayla yaşamı oldukça önemli. Yaylalarda kurulan ‘zavot’ adlı küçük mandıralarda süt ürünleri üretiliyor. Hayvancılığa dayalı süt ürünlerinden peynir yapımı yöre halkının önemli geçim kaynağını oluşturuyor. Özen Burcu Yüceşen Ugia nimus magnis dolutem nis est, cus sequundae mi, sus re, essimolut acepudi tibust doluptam vel ersped eium dunt, sa intur? Quis accus velia num nienimo lestrum que pro bea il inum eariber ectaecto omnis ad qui dit quam, quae Eko Köy ve Zavot: Zavot, peynir yapılan ve iyi cins hayvan yetiştirilen yer. Devamı için tıklayınız. 62 Özen Burcu Yüceşen Özen Burcu Yüceşen 63 Orhan Pamuk’un Kar’ından çıkma bir fotoğraf karşımızdaki. Hava kapalı, ağaçlar ışığı tamamen emmiş. Arabalar bile kapatmış yüzünü… Kendini soğuktan korumak amaçlı içe çekilmiş boyunlar her an düşmeye teşne bir zemin korkusuyla birleşiyor. Uzman Görüşü Kars şehir merkezinde cadde ve kaldırımlar kış boyu bir buz tabakasıyla kaplı oluyor, yürürken çok dikkatli olmak gerek. Bu ters ışık kompozisyonunda caddenin iki tarafındaki çıplak dallı ağaçlar perspektif oluşturarak derinlik algısı yaratıyor, yürüyen insanlar fotoğrafı tamamlıyor. F durağı : f/14.0 Poz süresi : 1/800 sn. ISO : 200 Faruk Akbaş Faruk Akbaş 65 Hoplaya zıplaya çekirge lafı dilimize pelesenk olsa da ancak belgesellerde görebileceğimiz türden bir fotoğraf veriyor tilki kardeş. Tüm tecrit edilmişliğinde avını yakalama çabasıyla karşımızda. Bembeyaz ‘halıya benzeyen toprak’ üzerinde bir leke gibi kalmış. Hava soğuk acele etmek lazım… Uzman Görüşü Kars kırsalında tilkiler karla kaplı arazilerde yiyecek arıyor. Müthiş koku alma yetenekleriyle karla kaplı arazideki tarla farelerini bulan tilkiler havaya zıplayıp kara gömülerek avlarını yakalıyorlar. Karayolu kenarlarında her an böyle bir görüntüyü yakalayabilirsiniz. Fotoğraf, “kritik an” konusuna mükemmel bir örnek oluşturuyor. F durağı : f/7.1 Poz süresi : 1/5000 sn. ISO : 250 66 Faruk Akbaş Faruk Akbaş 67 Ne kadar eski olursa olsun orada bir bisiklet varsa orada yaşam vardır. Ne kadar zaman donmuş görünsede orada hareket vardır. Teker dönüyordur, kar yağıyordur… Ne kadar büyüklük varsa o denli Rus etkisi vardır… Uzman Görüşü Kars şehri birçok uygarlığın geçişine tanıklık etmiştir. Özellikle Ruslar’ın Kars’a gelmesiyle şehir mimarisi büyük gelişim göstermiştir. Bugün Kars’ta koruma altına alınan eski Rus evleri büyük taşlarla yapılmış hayranlık uyandıran binalardır. Kapı ve pencerelerin ritmik dizilimi önündeki bisikletli, karlı bir kent kompozisyonu oluşturuyor. F durağı : f2.8 Poz süresi : 1/320 sn. ISO : 200 68 Faruk Akbaş Faruk Akbaş 69 Simsiyah kıyafetleriyle kalpaklı erkek soğuğu bertaraf ederken arkadaki kilisenin direnciyle boy ölçüşen bir fotoğrafı çıkarıyor karşımıza. İleriye bakan gözler, tarihe bakan bir mimariyle eş değer bir perspektife sahip… F durağı : f/22 Poz süresi : 1/120 sn. ISO : 200 70 Uzman Görüşü Kars yöre insanını kış giysisi içinde görüyoruz. Kalpak genellikle ülkemizin kuzeyinde, Kafkasya’da, İran’da, Rusya’da ve Orta Asya ülkelerinde kullanılır. Tarihsel olarak çeşitli Türk topluluklarında yaygın olarak kullanılmıştır. Panoramik kadraj seçimi Tigran Kilisesi, Arpaçay yatağı ve karlı tepeleri geniş bir bakış açısıyla görmemizi sağlıyor. Faruk Akbaş Faruk Akbaş 71 Beyaz çölde koşup duran atlar bayrakların canlılığını kaydetmişler hafızalarına. Dörtnala ilerliyorlar, tozu dumana kata kata…Bir şölene ya da bayrama gider gibi… Uzman Görüşü Beyaz zemin üzerindeki canlı renkler, atlı kızakların dörtnala koşusundaki coşkuyu yansıtmayı başarıyor. Göle bakan bir tepecikten yaptığımız çekimde bir teleobjektif kullanıyoruz. 1/500 saniyelik perde hızı hareketli nesnelerde netliği yakalamamızı garanti ediyor. F durağı : f/18.0 Poz süresi : 1/480 sn. ISO : 200 72 Faruk Akbaş Faruk Akbaş 73 Ne kadar mutlu ediyor yolculuklar bizi. İki yapının arasından verilmiş resim oraya gidildiğinin ve sevildiğinin resmi. Yanaklar al al; arkası pembe pembe taşın tüm siyahlığına ve havanın griliğine inat… Uzman Görüşü Kars Kümbet Camii, 10. Yüzyılda Bargatlı Krallığı döneminde 12 Havariler adına yaptırılmış ve Havariler Kilisesi adıyla anılmaya başlanmış. Selçuklular’ın Anadolu’yu fethinden sonra camiye çevrilmiş. Ön plandaki çocuğun gülümsemesi, soğuk kış gününü de ısıtmıyor mu? F durağı : f/9.0 Poz süresi : 1/320 sn. ISO : 200 74 Faruk Akbaş Faruk Akbaş 75 Uzman Görüşü Fotoğrafı alternatif bir kadraj gibi çevreleyen kemer tam ortadan Evliya Camiinin minaresi ve hemen yanındaki Hasan-ı Herekani Türbesi’nin bütüncül yapısına odaklıyor bizi. Mozaiklenmiş gibi görünen taşlar Kars şehrinin simgelerinden birini daha çarpıcı kılarken göğe yükselen duman, damlardaki ve ağaçlardaki karlar özetini çıkarıveriyor zamanın ve şehrin… İlgi merkezini ön plandaki nesnelerle çevreleyerek asıl konuyu vurgular, fotoğrafa derinlik hissi kazandırırız. Kompozisyonu bu şekilde kurmaya “doğal çerçeve kullanımı” diyoruz. Yörenin belirgin mimari özelliği olan taş yapılar yıllara meydan okuyor. Cami ve minareler ile aynı taş dokudan oluşan kemer ön planda bir doğal çerçeve biçiminde fotoğrafa katkıda bulunuyor. Adem Şahin Çetin Emeğin dini duygularla bütünleşerek böyle bir eserin ortaya çıkışı beni çok etkiledi. Fotoğrafı da bu duygular içerisinde çektim F durağı : f/7.1 Poz süresi : 1/50 sn. ISO : 400 Evliya Camii 77 Uzman Görüşü Pazarlar bir antropoloji ve sosyoloji dersleri için en önemli verilerdir. Toplum dinamikleri alışkanlıkları, refleksleri görünür kılan bir karşılaşma alanlarıdır. Hayvan pazarı da öyledir. Karın altındaki kalabalık bize çok şey anlatıyor… İnsanların varları yokları satmaya çalıştıkları dostları. Hayvancılık zorlu iklim koşullarında Kars bölgesinin önemli geçim kaynaklarından birisi. Büyükbaş hayvan pazarı yöre yaşamının canlı bir biçimde izlendiği etkinliklerin başında geliyor. Panoramik kadraj pazarı geniş bir bakış açısıyla gözler önüne seriyor. F durağı : f/16 Poz süresi : 1/240 sn. ISO : 400 78 Faruk Akbaş Faruk Akbaş 79 Gökyüzünün tüm açıklığı fotoğrafa yansımış. Gökyüzü, dağlar, kale ve fotoğrafın çekildiği katman bize müthiş bir panoramik görüntü veriyor. Uzakta mavilerin mavisi karların beyazının beyazına karışıyor… Ve karların beyaz fırça darbesi, dağı göğün maviliğine savuruyor… Uzman Görüşü Kış günlerinde karlı dağlar yazın olduğundan daha etkileyicidir, bulutlar daha görkemli hale gelmiştir. Yanal ışıkta kalenin sıcak tonları geri plandaki dağların soğuk tonları önünde güzel bir zıtlık oluşturuyor, panoramik kadraj manzaranın tadını daha iyi çıkarmamıza olanak veriyor. F durağı : f/2.4 Poz süresi : 1/1800 sn. ISO : 64 80 Faruk Akbaş Faruk Akbaş 81 Gölün üzerinden altına kurulan ağ sistemi ürünlerini vermiş görünüyor. Alabalıklar yakalanmış sanki bizi bırak der gibi parıl parıl güneşi yansıtıyorlar. Pullar alıyor gözümüzü arkadaysa konsantrasyon tam yol devam… 2 1 3 1 Kars: 41°13’48.26”K, 42°26’39.38”D 2 Faruk Akbaş F durağı : f11 / Poz süresi : 1/400 sn. / ISO : 400 82 Çıldır Gölü Faruk Akbaş Faruk Akbaş 3 : 41°21’28”N, 41°40’40”E Ani Harabeleri : 41°15’05”N, 42°21’33”E 83 Son Söz Şimdi rotamızı güneye çevirecegiz ve Fethiye’ye tepelerden hiç görülmemiş açılardan bakacağız. Dere tepe düz gideceğiz… Gelmek ister misiniz? 84
