uhdigm 2013 yılı faaliyet raporu - Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler

Transkript

1
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER ..................................................................................................................................................... 1
GENEL MÜDÜR SUNUŞU .................................................................................................................................. 8
I- GENEL BİLGİLER ........................................................................................................................................ 11
A.TARİHÇE ........................................................................................................................................................ 11
B. MİSYON VE VİZYON .................................................................................................................................. 13
MİSYON .......................................................................................................................................................... 13
VİZYON .......................................................................................................................................................... 13
C. YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR................................................................................................ 14
D. MEVZUAT ..................................................................................................................................................... 17
1. GENEL MEVZUAT ....................................................................................................................................... 17
1. TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI ............................................................................................................ 17
2. KANUN .......................................................................................................................................................... 17
2. İNSAN HAKLARI .......................................................................................................................................... 17
3. CEZAİ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA ........................................................................................ 18
1.ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER ...................................................................................................................... 18
1.1. Uluslararası Çok Taraflı Sözleşmeler .................................................................................................. 18
1.2. Uluslararası İkili Sözleşmeler .............................................................................................................. 20
2. KANUN .......................................................................................................................................................... 28
3. ADALET BAKANLIĞI GENELGELERİ............................................................................................................... 29
4. HUKUKİ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA ................................................................................... 29
1. ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER...................................................................................................................... 29
2. KANUN .......................................................................................................................................................... 30
3.ADALET BAKANLIĞI GENELGELERİ ............................................................................................................... 31
II. BİRİME İLİŞKİN BİLGİLER ..................................................................................................................... 32
A.
TEŞKİLAT ŞEMASI ................................................................................................................................ 32
B- BİRİMLERİMİZ ........................................................................................................................................... 33
1.İDARİ İŞLER ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ .......................................................................................................... 33
1.1 Personel ve İdari İşler Bürosu ........................................................................................................... 34
1.2. Bütçe ve Mali İşler Bürosu ................................................................................................................... 34
1.3. Bilgi İşlem Bürosu ................................................................................................................................ 35
1.4. Tercüme Bürosu.................................................................................................................................... 35
1.5. Gelen Evrak Bürosu.............................................................................................................................. 36
1.6. Giden Evrak Bürosu ............................................................................................................................. 36
1.7. Sekreterlik ............................................................................................................................................. 36
2- İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞI ................................................................................................. 37
A. GENEL BİLGİ ............................................................................................................................................. 37
B. İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞINA İLİŞKİN BİLGİLER ......................................................... 38
C. İNSAN HAKLARI DAİRESİ BAŞKANLIĞI BÜROLARI ........................................................................ 42
1.AİHM SAVUNMA BÜROSU:............................................................................................................................ 43
2.BİREYSEL BAŞVURULAR GÖRÜŞ BÜROSU: ..................................................................................................... 43
3. TAZMİNAT ÖDEME BÜROSU: ......................................................................................................................... 43
4. KARARLARIN İCRASI BÜROSU: ...................................................................................................................... 43
5. İSTATİSTİK BÜROSU: ..................................................................................................................................... 44
6. PROJELER VE EĞİTİM BÜROSU: ..................................................................................................................... 44
7 .İÇTİHAT DERLEME VE YAYIN BÜROSU: ........................................................................................................ 44
8. TERCÜME BÜROSU: ....................................................................................................................................... 44
D. TEMEL POLİTİKALAR VE ÖNCELİKLER ............................................................................................. 44
2
3- ADLİ YARDIMLAŞMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ........................................................................................ 45
3.1.Ceza İstinabe Bürosu ............................................................................................................................. 45
3.2. Suçlu İadesi ve Hükümlü Nakli Bürosu ................................................................................................ 46
3.3 Hukuk İstinabe Bürosu .......................................................................................................................... 47
3.4. Hukuk Tebligat Bürosu ......................................................................................................................... 48
3.5. Çocuk Hukuku Bürosu .......................................................................................................................... 49
3.6. Nafaka Bürosu ...................................................................................................................................... 50
4-ULUSLARARASI KURULUŞLAR VE SÖZLEŞMELER ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ .................................... 50
4.1. SÖZLEŞMELER VE DIŞ İLİŞKİLER BÜROSU .................................................................................................. 50
4.1.1- Yurtdışı Adalet Müşavirleri Masası ................................................................................................... 51
4.1.2- Sözleşmeler Masası ........................................................................................................................... 52
4.1.3- Ülkeler Masası .................................................................................................................................. 52
4.1.4- Yurtdışı Türkler Masası ..................................................................................................................... 53
4.1.5- BAİ (Bölgesel Adli İşbirliği) Masası ................................................................................................. 53
4.1.6- Uluslararası Kuruluşlar Masası ....................................................................................................... 54
4.1.7- Sınıraşan Örgütlü Suçlarve Terör Masası......................................................................................... 54
4.1.8- Ekonomik Suçla Mücadele Masası .................................................................................................... 54
4.1.9- 7/24 AYTAM (Adli Yardımlaşma Takip Merkezi) .............................................................................. 55
4.1.10- SUGGAM (Suç Gelirleri Geri Alım Merkezi) .................................................................................. 55
4.1.11- Staj Masası ...................................................................................................................................... 55
4.2.PROJE VE PROTOKOL BÜROSU..................................................................................................................... 55
4.2.1- Halkla İlişkiler ve Tanıtım Masası .................................................................................................... 55
4.2.2- Protokol Masası ................................................................................................................................ 56
4.2.3- Proje Masası ..................................................................................................................................... 56
5- ARAŞTIRMA BİRİMLERİ ......................................................................................................................... 57
5.1- UHAMER (Uluslararası Hukuk Araştırma Merkezi) ........................................................................... 57
5.2-Kütüphane ............................................................................................................................................. 57
5.3- Mütalâa ve Görüş Bürosu .................................................................................................................... 57
C- İNSAN KAYNAKLARI ................................................................................................................................ 58
1- PERSONEL GÖREVLERİ VE SAYILARI ................................................................................................. 58
2. PERSONELİN NİTELİKLERİ .................................................................................................................... 60
3. HİZMET İÇİ EĞİTİM .................................................................................................................................. 61
D-FİZİKİ KAPASİTE ........................................................................................................................................ 62
1- MEKAN ....................................................................................................................................................... 62
2- TEFRİŞAT (MALZEME VE ARAÇLAR) .................................................................................................. 63
3. BİLGİ VE TEKNOLOJİK KAYNAKLAR .................................................................................................. 65
4.KÜTÜPHANE .............................................................................................................................................. 69
5. ULAŞIM VASITALARI .............................................................................................................................. 70
E- YÖNETİM ORGANİZASYONU VE İÇ KONTROL SİSTEMİ ............................................................... 70
1- YETKİ VE GÖREV PAYLAŞIMI (İŞ BÖLÜMÜ) ...................................................................................... 70
2- KARAR ALMA MEKANİZMASI (TOPLANTILAR, ARZ SİLSİLESİ) ................................................... 71
3- ÇALIŞMA REHBERLERİ VE ŞABLONLAR ............................................................................................ 72
4- UZMANLAŞMA ......................................................................................................................................... 73
5. KURUM HAFIZASI .................................................................................................................................... 75
5.1. UYAP Dosyaları ................................................................................................................................... 75
5.2. Kurum Arşivi ........................................................................................................................................ 75
5.3. Paylaşım Klasörü: ................................................................................................................................ 75
6. KURUMİÇİ İLETİŞİM ................................................................................................................................ 76
6.1- İletişim Listesi: ..................................................................................................................................... 76
6.2- Elektronik Posta: .................................................................................................................................. 76
6.3- Telefon: ................................................................................................................................................ 76
6.4- SMS: ..................................................................................................................................................... 76
6.5- Intranet:................................................................................................................................................ 77
6.6- Paylaşım Klasörü: ................................................................................................................................ 77
6.7- Faaliyet Çizelgesi:................................................................................................................................ 77
7. KONTROL MEKANİZMALARI ................................................................................................................ 77
8. STRATEJİK HEDEFLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ TOPLANTISI ...................................................... 78
3
9. SOSYAL ETKİNLİKLER ............................................................................................................................ 79
III. SUNULAN HİZMETLER ........................................................................................................................... 80
A. GENEL HİZMETLER .................................................................................................................................. 80
1. EVRAK SİSTEMİ ........................................................................................................................................ 80
2. TERCÜME HİZMETLERİ .......................................................................................................................... 82
B. İNSAN HAKLARI DAİRESİ BAŞKANLIĞININ FAALİYETLERİ ....................................................... 83
1.İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞININ GÖREV VE YETKİLERİ .............................................. 83
1.1 İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞININ KURULUŞU VE FAALİYETLERİNE BAŞLAMASI ............................. 83
1.2 MEVZUAT .................................................................................................................................................... 85
1. 3 İNSAN KAYNAKLARI................................................................................................................................... 87
2. TEMEL POLİTİKALAR VE ÖNCELİKLER ............................................................................................ 87
3. İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞININ FAALİYETLERİ ........................................................... 88
3.1 AİHM’ E HÜKÜMET GÖRÜŞÜ HAZIRLAMA FAALİYETLERİ ...................................................... 88
3.1.1. AİHM’ E YAPILAN BAŞVURU SAYISI İTİBARİYLE TÜRKİYE’NİN DURUMU.............................................. 88
3.1.2. TÜRKİYE’YE TEBLİĞ EDİLEN BAŞVURULARA İLİŞKİN BİLGİLER ............................................................. 90
3.1.3. AİHM TARAFINDAN TEBLİĞ EDİLEN BAŞVURULARDA YER ALAN İHLAL İDDİALARININ AİHS
MADDELERİNE GÖRE DAĞILIMI ........................................................................................................................ 91
3.1.4 AİHM’ E YAPILAN BAŞVURULARA İLİŞKİN HAZIRLANAN HÜKÜMET GÖRÜŞLERİ ................................. 103
3.1.5. DOSTANE ÇÖZÜM TEKLİFLERİ............................................................................................................... 104
3.1.6. TEK TARAFLI DEKLARASYON TEKLİFLERİ ............................................................................................ 105
3.2. AİHM KARARLARININ İCRASINA İLİŞKİN FAALİYETLER ....................................................... 106
3.2.1. AİHM TARAFINDAN VERİLEN KARAR SAYILARI .................................................................................. 106
3.2.2. TÜRKİYE HAKKINDA VERİLEN KARARLAR ........................................................................................... 108
3.2.3.AİHM TARAFINDAN DOSTANE ÇÖZÜM VEYA TEK TARAFLI DEKLARASYON NEDENİYLE VERİLEN
KAYITTAN DÜŞME KARARLARI ...................................................................................................................... 124
3.3.AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARI’NIN İCRASI ......................................... 126
3.3.1. TÜRKİYE’NİN AVRUPA KONSEYİ BAKANLAR KOMİTESİ ÖNÜNDEKİ DURUMU ...................................... 126
3.3.2. HÜKMEDİLEN TAZMİNATLARIN ÖDENMESİ .......................................................................................... 126
3.3.3. HAZIRLANAN EYLEM PLANLARI VE EYLEM RAPORLARI ....................................................................... 129
3.3.4. AİHS İHLALLERİNİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN EYLEM PLANI .................................................................. 131
3.4. BİREYSEL BAŞVURULARA BAKANLIK GÖRÜŞÜ HAZIRLAMA FAALİYETLERİ ................ 133
3.4.1. GENEL OLARAK .................................................................................................................................... 133
3.4.2.ANAYASA MAHKEMESİ’NE YAPILAN BİREYSEL BAŞVURULAR .............................................................. 134
3.4.3. İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞI’NA 2013 YILINDA GÖRÜŞ İÇİN GÖNDERİLEN BİREYSEL
BAŞVURULAR .................................................................................................................................................. 135
3.5.İNSAN HAKLARI TAZMİNAT KOMİSYONU KARARLARININ İCRASINA İLİŞKİN
FAALİYETLER ................................................................................................................................................ 137
3.6. PROJE, EĞİTİM VE SEMPOZYUM FAALİYETLERİ ...................................................................... 140
3.6.1. İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞI TARAFINDAN YÜRÜTÜLEN PROJELER ......................................... 140
3.7.EĞİTİM FAALİYETLERİ VE FARKINDALIK ARTIRICI FAALİYETLER................................... 152
3.8.İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞI TARAFINDAN KATILIM SAĞLANAN TOPLANTILAR
............................................................................................................................................................................ 156
3.9.TERCÜME FAALİYETLERİ ................................................................................................................... 161
3.9.1. AİHM İÇTİHAT VERİTABANI HUDOC’ UN TÜRKÇE ARAYÜZÜNÜN KULLANIMA AÇILMASI ............... 163
3.9.2.AİHM REHBER ÇALIŞMASI .................................................................................................................... 165
3.9.3.AİHM İÇTÜZÜK ÇEVİRİLERİ ................................................................................................................... 165
3.10. BİLGİ EDİNME TALEPLERİNE CEVAP VERİLMESİ ................................................................... 166
4
3.11. İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN FAALİYETLER .................................................................... 166
3.12. DEVAM EDEN FAALİYETLER ........................................................................................................... 168
C. ADLİ YARDIMLAŞMA.............................................................................................................................. 169
1. GENEL OLARAK2013 YILINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YENİLİKLER ................................................................ 169
2.YURT DIŞINDA İŞLENEN VE TÜRK YARGI YETKİSİNE GİREN SUÇLAR KONUSUNDA ADLÎ MAKAMLARA BİLGİ
VE BELGE SAĞLANMASINA YARDIMCI OLMAK ............................................................................................... 169
3. CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI TEBLİGAT VE İSTİNABE İŞLEMLERİNİ YÜRÜTME................................ 169
3.1. Tebligat: ............................................................................................................................................. 169
3.2. İstinabe: .............................................................................................................................................. 170
4. SUÇLULARIN İADESİ İLE İLGİLİ İŞLEMLERİ YÜRÜTMEK .............................................................................. 181
5. HUKUKÎ KONULARDA ULUSLARARASI TEBLİGAT, İSTİNABE İŞLEMLERİNİ YÜRÜTME ................................ 184
5.1. Tebligat .............................................................................................................................................. 184
5.2. İstinabe .............................................................................................................................................. 189
5.3. Müteferrik ........................................................................................................................................... 192
6. HÜKÜMLÜLERİN NAKLİNE İLİŞKİN İŞLEMLERİ YÜRÜTMEK ......................................................................... 195
7. KOVUŞTURMALARIN AKTARILMASI VE KESİNLEŞMİŞ MAHKÛMİYETLERİN İNFAZI İŞLEMLERİNİ YAPMA .. 196
8. ÇOCUK KAÇIRMAYA DAİR LAHEY SÖZLEŞMESİ İLE İLGİLİ İŞLEMLERİ YÜRÜTMEK .................................... 196
9. NAFAKA ALACAKLARINA DAİR BİRLEŞMİŞ MİLLETLER VE LAHEY SÖZLEŞMELERİ İLE İLGİLİ İŞLEMLERİ
YÜRÜTMEK ..................................................................................................................................................... 197
D. İKİLİ İŞBİRLİĞİ......................................................................................................................................... 200
1- YURTDIŞI ADALET MÜŞAVİRLERİ ÇALIŞMALARI ......................................................................... 200
1.1. Yurtdışı Adalet Müşavirleri ................................................................................................................ 200
Büyükelçiliklerde Görevli Adalet Müşavirleri ........................................................................................... 201
Uluslararası Kuruluşlar Nezdinde Görevli Adalet Müşavirleri ................................................................ 201
Adalet Müşavirlerinin Faaliyetleri ............................................................................................................ 202
2- İKİLİ GÖRÜŞMELER ............................................................................................................................... 204
2.1. İkili Görüşmeler Sonucu İmzalanan, Parafe Edilen ve Müzakeresi Devam Eden Sözleşmeler .......... 204
2.2.Fiilen İşbirliği Yürütülen Ülkeler ve İşbirliği Kapsamında Yapılan Faaliyetler ................................. 207
2.3. İkili Proje Teklifleri ............................................................................................................................ 215
3- ÜLKELER İŞBİRLİĞİ KOORDİNASYONU(INTRANET SAYFASI) .......................................................... 217
E. ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ .................................................................................................................... 218
1- YURTDIŞI ADALET MÜŞAVİRLERİ .................................................................................................... 218
2- ADALET MÜŞAVİRLERİNİN FAALİYETLERİ .................................................................................... 220
3- ULUSLARARASI KURULUŞLARDA GÖREVLENDİRMELER .......................................................... 220
4- ULUSLARARASI KURULUŞ FAALİYETLERİNE KATILIM .............................................................. 221
5- SUALNAMELER ...................................................................................................................................... 228
6- ULUSLARARASI KURULUŞLARA YAPILAN KATKI PAYI .............................................................. 229
F. ULUSLARARASI KURULUŞLARLA KOORDİNASYON .................................................................... 236
1. OECD ULUSLARARASI TİCARİİŞLEMLERDE YABANCI KAMU GÖREVLİLERİNE RÜŞVET
VERİLMESİNİN ÖNLENMESİ SÖZLEŞMESİ RÜŞVETLE MÜCADELE ÇALIŞMA GRUBU(WGB) .. 236
1.1. Genel Olarak ...................................................................................................................................... 236
1.3. 2013 Yılında Gerçekleştirilen Faaliyetler: ......................................................................................... 239
2. GRECO(YOLSUZLUĞA KARŞI DEVLETLER GRUBU) ...................................................................... 245
2.1.Kuruluş ................................................................................................................................................ 245
2.2. Katılım ................................................................................................................................................ 245
2.3. Amaç ................................................................................................................................................... 245
2.4. Çalışma Yöntemi ................................................................................................................................. 245
2.5. GRECO Nezdindeki Türk Heyeti ........................................................................................................ 246
2.6. Türkiye’nin GRECO Faaliyetleri ....................................................................................................... 246
2.7. Diğer Faaliyetler ................................................................................................................................ 248
3.MALİ EYLEM GÖREV GÜCÜ (FATF) .................................................................................................... 248
3.1. Genel Olarak ...................................................................................................................................... 248
3.2.Mali Eylem Görev Gücünün Amaçları ................................................................................................ 249
3.3.FATF Sürecinde Türkiye’nin Durumu ................................................................................................. 250
3.4.2013 Yılında Katılım Sağlanan Toplantılar ......................................................................................... 250
3.5.Diğer Çalışmalar ................................................................................................................................. 251
5
4. G-20 LİDERLER ZİRVESİ TOPLANTISI ................................................................................................ 252
4.1. Genel Olarak ...................................................................................................................................... 252
4.2. 2013 Yılında Gerçekleştirilen Toplantılar .......................................................................................... 253
5. EUROJUST ................................................................................................................................................ 254
5.1.Genel Olarak ....................................................................................................................................... 254
5.2. 2013 Yılında Gerçekleştirilen Toplantılar ......................................................................................... 255
6. AVRUPA YARGI AĞI (EUROPEAN JUDICIAL NETWORK- EJN)...................................................... 256
6.1.Genel Olarak ....................................................................................................................................... 256
6.2. 2013 Yılında Gerçekleştirilen Toplantılar .......................................................................................... 257
6.3.2013Yılı Avrupa Birliği İlerleme Raporuna Katkı ............................................................................... 258
7. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER YOLSUZLUKLA MÜCADELE SÖZLEŞMESİ (UNCAC) ......................... 258
7.1. Genel Olarak ...................................................................................................................................... 258
7.2. Sözleşmenin Amaçları: ....................................................................................................................... 259
7.3 BMYMS 2013-2014 Ülkemiz İncelemesi .............................................................................................. 259
7.4. 2013 Yılında Gerçekleştirilen Toplantılar ve Faaliyetler ................................................................... 260
8. TÜRKİYE VE AVRUPA GÜVENLİK VE İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI (AGİT) ........................................... 261
8.1. Genel Olarak ...................................................................................................................................... 261
8.2.Türkiye’nin Örgüt’le İlişkileri ............................................................................................................. 261
8.3. 2013 Yılında Katılım Sağlanan Toplantılar ........................................................................................ 262
9. AVRUPA SAVCILARI İSTİŞARE KONSEYİ (CCPE) ........................................................................... 262
9.1.Genel Olarak ....................................................................................................................................... 262
9.2.Yapısı ve İşleyişi .................................................................................................................................. 262
9.3.Görevi .................................................................................................................................................. 263
9.4.CCPE Faaliyetlerine Katılım .............................................................................................................. 263
10. AVRUPA HAKİMLERİ DANIŞMA KONSEYİ(CCJE) ......................................................................... 263
10.1.Genel Olarak ..................................................................................................................................... 263
10.2.2013 yılında gerçekleştirilen faaliyetler ............................................................................................ 264
11. HUKUK ALANINDA İŞBİRLİĞİ AVRUPA KOMİTESİ (CDCJ) ......................................................... 265
11.1 Yapısı ve Görevleri: ........................................................................................................................... 265
12.SUÇ SORUNLARI AVRUPA KOMİTESİ (CDPC) ................................................................................. 269
12.1.Yapısı Ve Görevleri: .......................................................................................................................... 269
12.2 Alt Çalışma Grupları Ve Bunların Görevleri: ................................................................................... 270
12.3.Suç Sorunları Avrupa Komitesi (CDPC) ve Alt Çalışma Grupları Faaliyetlerine Katılım ............... 272
14. ÖZEL HUKUKUN BİRLEŞTİRİLMESİ ULUSLARARASI ENSTİTÜSÜ(UNIDROIT) ...................... 272
14.1.Genel Olarak: .................................................................................................................................... 272
14.2.Kurumun Temel Çalışma Amacı:....................................................................................................... 273
14.3.Yönetim Konseyi: ............................................................................................................................... 273
14.4.Genel Kurul Toplantısı: ..................................................................................................................... 274
15. CODEXTER ( AVRUPA KONSEYİ TERÖRİZM UZMANLARIKOMİTESİ) ..................................... 274
G- HALKLA İLİŞKİLER ................................................................................................................................ 276
1.
ÖZEL BİLGİLENDİRME .................................................................................................................... 276
2. GENEL BİLGİLENDİRME ....................................................................................................................... 282
2.1. WEB .................................................................................................................................................... 282
2.2 YAYIM ................................................................................................................................................. 285
H- ARAŞTIRMA VE GÖRÜŞ ......................................................................................................................... 285
1.
GÖRÜŞ BİLDİRME ............................................................................................................................. 285
2. ULUSAL ÇALIŞMALARA KATILIM VE KATKI .................................................................................. 288
3. YAYIM ...................................................................................................................................................... 289
4. STAJ PROGRAMI ..................................................................................................................................... 293
I- PROJELER ................................................................................................................................................... 294
1. TÜRK CEZA ADALET SİSTEMİNİN ETKİNLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ (CAS) ............... 294
2.BÖLGESEL ADLİ İŞBİRLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ............................................................. 307
3.UYAP ADLİ YARDIMLAŞMA PROJESİ ................................................................................................. 309
4. (ULUSLARARASI ADLİ YARDIMLAŞMA KAPSAMINDA) TERCÜME HİZMETLERİNİN
GELİŞTİRİLMES PROJESİ .......................................................................................................................... 311
5. WESTLAW TÜRKİYE PROJESİ .............................................................................................................. 313
IV. AMAÇ VE HEDEFLER ............................................................................................................................ 316
6
A. FAALİYET VE PROJE BİLGİLERİ ........................................................................................................ 316
1. BAKANLIĞIMIZ 2010-2014 STRATEJİK PLANI İLE İLİŞKİLENDİRİLEBİLECEK FAALİYETLERİMİZ .................. 316
2. ADALET BAKANLIĞI YARGI REFORMU STRATEJİK HEDEFLERİ TASLAĞI .................................................... 323
B.FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER ......................................................... 329
1. BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI VE TEMEL MALİ TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR ............................. 329
2. MALİ DENETİM SONUÇLARI ........................................................................................................................ 342
V-KURUMSAL KABİLİYET VE KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ .......................................... 342
A. GÜÇLÜ VE GELİŞMEYE AÇIK ALANLAR, FIRSATLAR VE TEHDİTLER .................................. 342
1.GÜÇLÜ ALANLAR ................................................................................................................................... 342
2. GELİŞMEYE AÇIK ALANLAR ............................................................................................................... 344
3. FIRSATLAR .............................................................................................................................................. 345
4.TEHDİTLER ............................................................................................................................................... 346
B. DEĞERLENDİRME .................................................................................................................................... 347
C. ÖNERİ VE TEDBİRLER ............................................................................................................................ 348
İÇ KONTROL GÜVENCE BEYANI ............................................................................................................. 349
7
GENEL MÜDÜR SUNUŞU
Dr. Nurdan OKUR
Bakanlığımızın görev alanına giren konularda, Türkiye ile diğer devletler ve uluslararası
kurum ve kuruluşlar arasındaki ilişkileri yürüten Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü; son yıllarda cezaî ve hukukî alanlarda ve insan hakları konusunda büyük bir artış
kaydeden işlemlerin çağdaş standartlara uygun olarak, alanlarında uzman ve yabancı dil
bilgisine sahip personel tarafından, ileriye yönelik rasyonel plân ve programlar çerçevesinde
faaliyetlerini sürdürmektedir.
18 Ağustos 1993 gün ve 520 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan ancak anılan
KHK’nin dayanağını oluşturan 3911 sayılı Yetki Yasasının Anayasa Mahkemesi tarafından
iptal edilmesi sonucu, 2001 yılına kadar kuruluş kanunu çıkartılamayan Genel
Müdürlüğümüzün, yeniden hazırlanan kuruluş kanunu tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi
tarafından kabul edilerek, 4674 Sayılı “Adalet Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun” ile Genel Kadro ve
8
Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun” çerçevesinde yasalaştırılmıştır.
Anılan Kanun’un 1. maddesi ile 29.03.1984 tarihli ve 2992 sayılı Kanun’un 8. maddesi (f)
bendi değiştirilerek Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü ihdas olunmuş, 3.
maddesi ile de, 2992 Sayılı Kanun’un Anayasa Mahkemesince iptal edilen 13/A maddesi
başlığı ile birlikte yeniden düzenlenmiştir. 08.08.2011 tarihli ve 650 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname’nin 1. maddesi ile 2992 sayılı Kanun’un 13/A maddesine hüküm eklenerek İnsan
Hakları Daire Başkanlığı kurulmuştur.
Buna göre Genel Müdürlüğümüzün görevleri; 244, 1173 ve 6001 sayılı Kanun ile Dışişleri
Bakanlığına verilen görev ve yetkiler saklı kalmak kaydıyla tespit edilmiştir.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu ile kamu kurum ve kuruluşlarının
stratejik yönetim anlayışına geçmesi benimsenmiştir. Bu kanunla kamu kaynaklarının
kullanılmasında stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme ile mali saydamlık ve
hesap verilebilirlik ilkeleri ön plana çıkmıştır.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 9. maddesine istinaden Devlet
Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından hazırlanan “Kamu İdarelerinde Stratejik
Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” ile Maliye Bakanlığı tarafından
hazırlanan “Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik”
hükümleri çerçevesinde, stratejik planlama çalışmaları ve faaliyet raporlarının, kapsamdaki
tüm kamu idarelerine yaygınlaştırılması, aşamalı bir geçiş takvimi dâhilinde yürütülmesi
benimsenmiş, söz konusu geçiş takvimine göre Bakanlığımız 2010-2014 yıllarını kapsayacak
olan ilk stratejik planı hazırlamıştır.
5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile, malî yönetimde şeffaflığın
sağlanması ve sağlıklı bir hesap verme mekanizmasınınkurulması, kamu kaynaklarının elde
edilmesi ve kullanılması sırasında gerekli bilginin gerekli zamanda verilmesisuretiyle
kamuoyu denetiminin sağlanması, kamu hesaplarının uluslararası standartlara uygun bir
muhasebe düzenine göretutulması sağlanmaktadır. Yukarıda belirtilen mevzuat kapsamında,
Genel Müdürlüğümüz tarafından hazırlanan 2013 Malî Yılı Birim Faaliyet Raporu aşağıda
sunulmuştur.
9
Hazırlanan raporda, Genel Müdürlüğümüzün yetki, görev ve sorumlulukları, birime ilişkin
bilgiler, amaç ve hedefler, malî bilgiler, performans bilgileri sunularak kurumsal kabiliyet ve
kapasite değerlendirmesi yapılmıştır.
Hesap verilebilirlik ve şeffaflık ilkeleri çerçevesinde kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi
amacıyla, stratejik yönetim anlayışının bir parçası olarak hazırlanan Uluslararası Hukuk ve
Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü 2013 Yılı Birim Faaliyet Raporunun hayata geçirilmesinde
emeği geçenlere teşekkür ediyorum.
Dr. Nurdan OKUR
Hâkim
Genel Müdür
10
I- GENEL BİLGİLER
A.TARİHÇE
Bakanlığımızın görev alanına giren konularda Türkiye ile diğer devletler ve
uluslararası kurum ve kuruluşlar arasındaki ilişkileri yürüten Uluslararası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğü; 1993 yılına kadar hukukî konularda, Hukuk İşleri Genel
Müdürlüğü ve cezaî konularda, Ceza İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde faaliyetlerine devam
etmiştir.
18 Ağustos 1993 tarihli ve 520 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan ancak
anılan KHK’nın dayanağını oluşturan 3911 sayılı Yetki Yasasının Anayasa Mahkemesi
tarafından iptal edilmesi sonucu 2001 yılına kadar kuruluş kanunu çıkartılamayan Genel
Müdürlüğümüzün yeniden hazırlanan kuruluş kanunu tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi
tarafından kabul edilerek, 15/05/2001 tarihli ve 4674 sayılı “Adalet Bakanlığının Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun
ile Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” çerçevesinde yasalaştırılmıştır.
Anılan Kanun’un 1. maddesi ile 29.03.1984 tarih ve 2992 sayılı Kanun’un 8. maddesi
(f) bendi değiştirilerek Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü ihdas olunmuş,
3. maddesi ile de, 2992 Sayılı Kanun’un Anayasa Mahkemesince iptal edilen 13/A maddesi
başlığı ile birlikte yeniden düzenlenmiştir.
Genel Müdürlüğümüz, aynı Kanun’un 9. maddesinde Bakanlığımız Ana Hizmet
Birimleri arasında sayılmıştır.
Buna göre Genel Müdürlüğümüzün görevleri; 244 ve 1173 sayılı Kanun ile Dışişleri
Bakanlığına verilen görev ve yetkiler saklı kalmak kaydıyla yeniden tespit edilmiştir.
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünde sırasıyla; Turgut Aydın
(1993-1996), Turgay Yücel (1996-1998), Dr. Şeref Ünal (1998-1999), Cenk Alp Durak
(1999-2001), Abdülkadir Kaya (2001-2004), Aykut Kılıç (2004-2008), Ahmet Fırat (200811
2011) Genel Müdür olarak görev yapmışlardır. Dr. Nurdan Okur halen Genel Müdür olarak
görev yapmaktadır.
Genel Müdürlüğümüz, son yıllarda cezaî ve hukukî alanlarda ve insan hakları
konusunda büyük bir artış kaydeden işlemlerin çağdaş standartlara uygun olarak, branşlarında
uzman ve yabancı dil bilgisine sahip personeller tarafından, ileriye yönelik rasyonel plân ve
programlar çerçevesinde yürütülmesi faaliyetlerini sürdürmektedir.
Bakanlığımızın, hem uluslararası kuruluşlarla bağlantısını sağlayan hem de yabancı ülkelerle
ikili adli işbirliğini gerçekleştiren Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü,
adalet teşkilatımızın dünyaya
açılan penceresi
olarak oldukça
önemli
bir işlev
görmektedir.Ayrıca, görev alanına giren çok geniş yelpazedeki ikili ve çok taraflı uluslararası
sözleşmeler ile Adalet Bakanlıkları arasında işbirliği protokollerinin hazırlanmasına aktif
katılım sağlamaktadır. Son yıllarda ülkemizin uluslararası alanda artan ağırlığına paralel
olarak gerek Bakan düzeyinde, gerekse teknik heyetler seviyesinde karşılıklı ziyaretlerin
organizasyonu da Genel Müdürlüğümüzün yoğunluk kazanan bir işlevini oluşturmaktadır.
Genel Müdürlüğümüz, uluslararası adli işbirliği ve suçluların geri verilmesi alanındaki
sorunların giderilmesi suretiyle terör ve örgütlü suçlarla etkin bir mücadele amacıyla hem
Dışişleri ve İçişleri Bakanlıklarımızın ilgili birimleri ile hem de muhatap yabancı ülke
merkezi makamları ile son dönemde daha da yoğunluk kazanan yararlı ve verimli bir işbirliği
sürdürmektedir.
İnsan Hakları Daire Başkanlığının Kuruluşu ve Faaliyetlerine Başlaması
3 Haziran 2011 tarihinde Bakan Oluru ile Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulan İnsan Hakları Daire Başkanlığı, 26 Ağustos
2011 tarih ve 650 sayılı KHK ile yasal statüye kavuşmuştur.
Bu KHK ile Başkanlığımız verilen görevlerden bir kısmını daha önceki dönemde de
yerine getiren Başkanlık, 14.11.2011 tarihinde Dışişleri Bakanlığı ile Bakanlığımız arasında
imzalanan ve 1 Mart 2012 tarihinde yürürlüğe giren İşbirliği Protokolü ile savunmaların
hazırlanmasına ilişkin görevlerinin icrasına da fiilen başlamış oldu. 1 Haziran 2012 tarihinden
12
itibaren AİHM’in hükmettiği tazminatların ödenmesini de Daire Başkanlığımız takip
etmektedir.
Diğer yandan, 7 Mayıs 2010 tarihli ve 5982 sayılı Kanun ile yapılan Anayasa
Değişikliği ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında
Kanun’un 45-51. maddeleri uyarınca AYM’ye yapılma imkânı getirilen bireysel başvurularla
ilgili Adalet Bakanlığı adına görüş sunma görevi de Daire Başkanlığımıza verilmiştir.
Ayrıca Daire Başkanlığımız, insan haklarına ilişkin konularda, resmi kurumlar
tarafından talep edilmesi halinde konuya ilişkin görüşlerini bildirmektedir.
B. MİSYON ve VİZYON
MİSYON
- “Yurtta sulh cihanda sulh” temel ilkesi ve insan haklarına saygı çerçevesinde; adalet
hizmetlerinin hızlı, adil, etkin ve güvenilir bir şekilde sunulmasını temin için, uluslararası adli
yardımlaşma, diğer ülkelerle ve uluslararası kurumlarla halen yürütülen ve gelecekte
kurulacak olan işbirliği ilişkilerini, mevzuatla kendisine tanınan görev ve yetki sınırları
içerisinde en yetkin şekilde yerine getirmek suretiyle derinleştirmek ve genişletmek böylece
bütün yeryüzünün adalet, özgürlük ve güvenlik alanına dönüşmesine katkı sunmaktır.
- Hukukun üstünlüğü ve insan haklarına saygı ilkelerini esas alarak, uluslararası ve ulusal
düzeyde temel insan hakları belgelerine uygun olarak ulusal ve uluslararası yargı makamları
önünde insan hakları ihlalleriniönleyecek, insan hakları alanında özellikle yargı mensupları,
kolluk görevlileri ve diğer kamu görevlileri ile kamuoyunda farkındalık yaratan politikaları
geliştirmek ve uygulamaktır.
VİZYON
- Genel Müdürlük hizmet kalitesinin yükseltilmesi amacıyla öncelikle kurumsal kapasiteyi
geliştirmek,
- Adalet alanında ikili, bölgesel ve uluslararası işbirliği için taraf olunan sözleşme sayısını
artırmak, diğer ülkelerle ortak projeler gerçekleştirmek,
13
- Uluslararası adli yardımlaşma faaliyetlerini etkin bir şekilde yürütmek amacıyla tercüme
hizmetlerini geliştirmek, adli yardımlaşma evrakının hazırlanmasında teknolojik imkânlardan
yararlanmak suretiyle etkinliği sağlayarak ülke menfaatleri doğrultusunda adli yardımlaşma
politikası uygulamak,
- Diğer ülkelerle adalet alanında ikili işbirliğini geliştirerek ülkemizin ve vatandaşlarımızın
menfaatlerinin korunmasına destek olmak,
- İnsan haklarına saygı ve hukukun üstünlüğü temelinde, Anayasamız uyarınca iç
hukukumuzun bir parçası olan, insan haklarına ilişkin Uluslararasıanlaşmalar ve özellikle
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve ek protokolleri ile teminat altına alınan temel
insan haklarının düşünsel ve eylemsel olarak en üst düzeyde korunmasına hizmet etmektir.
C. YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR
Genel Müdürlüğümüzün görevleri “2992 sayılı Adalet Bakanlığının Teşkilât ve
Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkındaki
Kanun”un 13/A maddesinde düzenlenmiştir.
Buna göre, Dışişleri Bakanlığına verilen görev ve yetkiler saklı kalmak kaydıyla
görevlerimiz şunlardır:
a) Bakanlığın görev alanına giren konularda, uluslararası antlaşmalar ve belgelerle ilgili
olarak, gerektiğinde Bakanlığın diğer ilgili birimlerine da danışarak görüş bildirmek,
yapılan çalışmalara ve görüşmelere katılmak, bu antlaşma ve belgeleri Türkçe’ye
çevirtmek, derlemek, arşivlemek, bunları ilgili kurum ve birimlere iletmek,
b) Yurt dışında işlenen ve Türk yargı yetkisine giren suçlar konusunda adlî makamlara
bilgi ve belge sağlanmasına yardımcı olmak,
c) Hukuki ve cezai konularda uluslararası adli yardımlaşma; tebligat, istinabe, suçluların
iadesi, hükümlülerin transferi, kovuşturmaların aktarılması işlemlerini yapmak,
d) Nafakalara dair uluslararası antlaşmalarla ilgili iş ve işlemleri yürütmek,
e) Bakanlığın uluslararası kuruluşlarla ilgili faaliyetlerini yürütmek,
14
f) Uluslararası hukuk ve insan hakları konusundaki gelişmeleri izlemek, bu konulardaki
çalışmalara katılmak, gelişmelerin iç hukuka yansıtılması için ilgili kurum ve birimleri
bilgilendirmek,
g) (Mülga bent: 08/08/2011-650 s.K.H.K./1. md.)
h) Görev alanına giren konularda personelin yurt içi ve yurt dışı eğitimi ile ilgili
işlemlerini yapmak,
i) İştirak olunan yurt dışı faaliyetlere ilişkin olarak düzenlenecek raporları Bakanlığın
ilgili birimlerine ve diğer ilgili kuruluşlara iletmek,
j) Görev alanına giren konularda tüzük ve yönetmelikler hazırlamak ve izlemek; yargı
yetkisinin kullanılma alanına girmeyen konularda görüş bildirmek ve genelge
düzenlemek,
k) Kanunlarda gösterilen ve Bakanlıkça verilen diğer görevleri yapmak.
İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞININ YETKİ VE GÖREVLERİ
650 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname
İnsan Hakları Daire Başkanlığı, Bakanlığımız Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğü bünyesinde 03/06/2011 tarihli Bakan Olur’u ile kurulmuştur. 26 Ağustos
2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 650 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname ile de, İnsan Hakları Daire Başkanlığı’nın görevleri ve statüsü belirlenmiştir.Bu
KHK ile 29/3/1984 tarihli ve 2992 sayılı Adalet Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 13/A
maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi yürürlükten kaldırılmış ve aynı maddeye aşağıdaki
fıkra eklenmiştir.
650 Sayılı KHK’nın 1. Maddesi:
"Aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmek üzere, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü bünyesinde İnsan Hakları Daire Başkanlığı kurulur. İnsan Hakları Daire
Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Dışişleri Bakanlığı ile işbirliği yapmak suretiyle Türkiye Cumhuriyeti aleyhine Avrupa
İnsan Hakları Mahkemesi’neyapılan başvurulara ilişkin, ilgili kurum ve kuruluşlardan bilgi,
15
belge ve görüşlerini istemek, savunmaları hazırlamak ve gerektiğinde oturumlara temsilci
göndermek.
b) İnsan hakları ihlallerinin ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalar yapmak, dostane
çözüm kuruluna katılmak ve görüş bildirmek.
c) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından ülkemiz hakkında verilen ihlal kararlarının
infazı ile ilgili gereken önlemleri almak, ülkemiz hakkında verilen ihlal kararlarını ilgili
mercilere iletmek ve ihlalin ortadan kaldırılmasına yönelik süreçleri takip etmek.
d) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Türkiye Cumhuriyeti hakkında verdiği kararların ve
diğer ülkeler aleyhinde verilen kararlardan gerekli görülenlerin Türkçeye çevrilmesini
sağlamak, bu kararları derlemek, arşivlemek, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve
uygulaması ile ilgili bilimsel çalışmaları takip etmek, kitap, makale ve içtihatların
uygulayıcılara ulaştırılmasına yönelik faaliyetlerde bulunmak ve istatistik çalışmaları
yapmak.
e) İnsan hakları konusunda ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği halinde
projeler hazırlamak, ulusal ve uluslararası sempozyum, seminer ve eğitim faaliyetleri
düzenlemek.
f) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.”
7 Mayıs 2010 tarih ve 5982 Sayılı Kanunile yapılan Anayasa Değişikliği ve 6216
sayılı Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 45-51.
maddeleri uyarınca, 23 Eylül 2012 tarihinden itibaren Anayasa Mahkemesi’ne (AYM)bireysel
başvuru yapma imkânı getirilmiş ve söz konusu bireysel başvurularla ilgili olarak Adalet
Bakanlığı’na görüş sunma görevi verilmiştir. Bahse konu görev Makam Olur’u ile İnsan
Hakları Daire Başkanlığı’na tevdi edilmiştir.
Adalet ve Dışişleri Bakanlıkları Arasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Önündeki
Savunmalar ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının İcrasına İlişkin İşbirliği
Protokolü
İnsan Hakları Daire Başkanlığı’nın görev ve statüsünü belirleyen 650 sayılı KHK’nın
1-a maddesi uyarınca, İnsan Hakları Daire Başkanlığı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne
(AİHM) yapılan başvurulara ilişkin savunma hazırlama görevini Dışişleri Bakanlığı ile
işbirliği halinde yerine getirecektir.
Dışişleri Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı arasında
yapılacak söz konusu işbirliğinin esaslarını belirlemek için; Adalet Bakanı Sayın Sadullah
16
ERGİN ve Dışişleri Bakanı Sayın Ahmet DAVUTOĞLU’nun katılımları ile, 14 Kasım 2011
tarihinde, “Adalet ve Dışişleri Bakanlıkları Arasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
Önündeki Savunmalar ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının İcrasına İlişkin
İşbirliği Protokolü” (İşbirliği Protokolü) imzalanmıştır.
İşbirliği Protokolü’nün 4.1. maddesine göre; İşbirliği Protokolü’nün 4.2. maddesinde
sayılan istisnalar saklı kalmak kaydıyla, Türkiye Cumhuriyeti aleyhine AİHM’e yapılan
başvurular hakkında devlet savunmalarının hazırlanması ve bu başvuruların takibi Adalet
Bakanlığı tarafından yürütülecektir.
İşbirliği Protokolü uyarınca, İnsan Hakları Daire Başkanlığı ile AİHM arasındaki
yazışmalar, Avrupa Konseyi Nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Daimi Temsilciliği (AVKONS
DT) aracılığı ile yapılmaktadır.
D. MEVZUAT
1. GENEL MEVZUAT
1. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası
- 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası
2. Kanun
- 2992 sayılı Adalet Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkındaki Kanun
- 6260 sayılı 2012 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu
- 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu
2. İNSAN HAKLARI
650 sayılı Adalet Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK’nın
Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve KHK’lerde Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin 1.maddesi.
17
3. CEZAİ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA
1.Uluslararası Sözleşmeler
1.1. Uluslararası Çok Taraflı Sözleşmeler
AVRUPA KONSEYİ SÖZLEŞMELERİ
1- 13.12.1957 tarihinde Paris’te imzaya açılan (ETS 024) numaralı “Suçluların İadesine
DairAvrupa Sözleşmesi”
2- 20.05.1959 tarihinde Strazburg’da imzaya açılan (ETS 030) numaralı “Ceza
İşlerindeKarşılıklı Adli Yardımlaşma Avrupa Sözleşmesi”
3-
28.05.1970
tarihinde
Lahey’de
imzaya
açılan
(ETS
070)
numaralı
“Ceza
YargılarınınMilletlerarası Değeri Konusunda Avrupa Sözleşmesi”
4-
15.05.1972
tarihinde
Strazburg’da
imzaya
açılan
(ETS
073)
numaralı
(ETS
090)
numaralı
“CezaKovuşturmalarının Aktarılmasına Dair Avrupa Sözleşmesi”
5-
27.01.1977
tarihinde
Strazburg’da
imzaya
açılan
“TerörizminBastırılmasına Dair Avrupa Sözleşmesi”
6- 17.03.1978 tarihinde Strazburg’da imzaya açılan (ETS 098) numaralı “Suçluların
İadesineDair Avrupa Sözleşmesine Ek 2 No’lu Protokol”
7- 17.03.1978 tarihinde Strazburg’da imzaya açılan (ETS 099) numaralı “Ceza
İşlerindeKarşılıklı Adli Yardımlaşma Avrupa Sözleşmesine Ek Protokol”
8-
21.03.1983
tarihinde
Strazburg’da
imzaya
açılan
(ETS
112)
numaralı
“HükümlülerinNakline Dair Sözleşme”
9- 08.11.1990 tarihinde Strazburg’da
imzaya
açılan (ETS
141) numaralı
GelirlerininAklanması, Araştırılması, El Konulması ve Müsaderesine Dair Sözleşme”
18
“Suç
10- 31.01.1995 tarihinde imzaya açılan (ETS 156) numaralı “Uyuşturucu ve Psikotrop
Maddelerin Kaçakçılığına Karşı BM Sözleşmesinin 17.maddesinin Uygulanmasına İlişkin
Deniz Yoluyla Yapılan Kaçakçılıkla Mücadele Sözleşmesi”
11- 21.01.1999 tarihinde imzaya açılan (ETS 173) numaralı “Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku
Sözleşmesi”
12-
15.05.2003
tarihinde
Strazburg’da
imzaya
açılan
(ETS
190)
numaralı
196)
numaralı
“TerörizminBastırılmasına Dair Avrupa Sözleşmesini Değiştiren Protokol”
13-
16.05.2005
tarihinde
Varşova’da
imzaya
açılan
(ETS
“TerörizminÖnlenmesine Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi”
14- 25.10.2007 tarihinde Lanzarote’de imzaya açılan (ETS 201) numaralı “Çocukların
Cinselİstismara Karşı Korunmasına Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi”
15- 11.05.2011 tarihinde İstanbul’da imzaya açılan (ETS 210) numaralı “Kadınlara
KarşıŞiddetin ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadele Edilmesine Dair
AvrupaKonseyi Sözleşmesi”
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SÖZLEŞMELERİ
1- Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörizmin Önlenmesi Avrupa Sözleşmesi
2- Birleşmiş Milletler Uyuşturucu Maddeler TEK Sözleşmesi
3- Uyuşturucu Maddelere Dair 1961 tarihli TEK Sözleşmesinin Tadiline İlişkin Protokol
4- Birleşmiş Milletler Piskotrop Maddeler Sözleşmesi
5- Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Piskotrop Maddelerin Kaçakçılığına Dair Sözleşme
6- Birleşmiş Milletler Sınıraşan Örgütlü Suçlara Dair Sözleşme
7- Birleşmiş Milletler SASMUS Göçmen Kaçakçılığı Ek Protokol
8- Birleşmiş Milletler SASMUS Ateşli Silahlar Ek Protokolü
9- Birleşmiş Milletler Terörizm Finansmanının Önlenmesine Dair Uluslararası Sözleşme
10- Birleşmiş Milletler Terörist Bombalamalarının Önlenmesine İlişkin Uluslararası Sözleşme
11- Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi
19
12- Birleşmiş Milletler Uçakların Yasa Dışı Yollarla Ele Geçirilmesinin Önlenmesi Hakkında
Sözleşme
13- Birleşmiş Milletler Uluslararası Sivil Havacılığın Güvenliğine Karşı Kanun Dışı
Eylemlerin Önlenmesine İlişkin Sözleşme
14- Birleşmiş Milletler Diplomasi Ajanları Dâhil Olmak Üzere Uluslararası Korunan Kişilere
Karşı İşlenen Suçların Önlenmesi ve Cezalandırılmasına Dair Sözleşme
15- Birleşmiş Milletler Rehine Alınmasına Karşı Uluslar arası Sözleşme
16- Birleşmiş Milletler Nükleer Maddelerin Fiziksel Korunmasına Dair Sözleşme
17- Birleşmiş Milletler Deniz Seyir Güvenliğine Karşı Yasa Dışı Eylemlerin Önlenmesine Dair
Sözleşme
1.2. Uluslararası İkili Sözleşmeler
ABD: 1-) 08/10/1980 tarihli ve 2312 sayılı Kanun’la onaylanması uygun bulunan,
metni20/11/1980 tarihli ve 17166 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti
ileAmerika Birleşik Devletleri Arasında Suçluların Geri Verilmesi ve Ceza İşlerinde
KarşılıklıAdli Yardımlaşma Antlaşması”
2-) 28/01/1931 tarihli Türkiye Cumhuriyeti ile Amerika Müttehit Devletleri arasında
imzalanan İkamet Mukavelenamesi
ALMANYA: 15/05/1930tarihli ve 1622 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 04/06/1930
tarihlive 1511 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan l929 tarihli “Türkiye Cumhuriyeti ile
AlmanyaDevleti Arasında Hukukî ve Ticarî Mevaddı Adliyeye Müteallik Münasebatı
MütekabiliyeteDair Mukavelename”
ARNAVUTLUK: 17/07/1997 tarihli ve 4288 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 09/11/ 1997
tarihli ve 23165 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1995 tarihli “Türkiye Cumhuriyeti
ileArnavutluk
Cumhuriyeti
Arasında
Hukukî,
Ticarî
ve
Cezaî
Konularda
Adlî
YardımlaşmaSözleşmesi”
AVUSTRALYA: 1-) 04/04/2000 tarihli ve 4554 sayılı Kanun’la onaylanan, metni
14.12.2004tarihli ve 24294 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile
AvustralyaArasında Suçluların Geri Verilmesi Anlaşması.”
20
2-) Avustralya, Türkiye ile İngiltere arasında imzalan 28/06/1932 tarihli ve 2045 sayılı
Kanun’la onaylanan ve 05/07/1932 tarihli ve 2142 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1931
tarihli “Mün’akit Müzahereti Adliye Anlaşması.”
AVUSTURYA: 1-) Avusturya ile aramızda 21.07.1931 tarihli ve 1865 sayılı Kanun’la
onaylanan ve 04.008.1931 tarihli ve 1864 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak 15.05.1932
tarihinde yürürlüğe giren “Türkiye Cumhuriyeti ile Avusturya Hükümeti Arasında Hukuki ve
Ticari Mevaddi Adliyeye Müteallik Mütekabil Münasebetlere ve Adli Kararların Tenfizine
Anlaşması.”
2-) Avusturya ile aramızda 23/09/1991tarihli ve 21000 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren “Türkiye Cumhuriyeti ve Avusturya Cumhuriyeti Arasında
Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında 23 Mayıs 1989 Tarihli Anlaşma.”
3-) Avusturya ile aramızda 08/05/1991 tarihli ve 3726 sayılı Kanun’la onaylanan ve
23/09/1991 tarihli ve 21000 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak 18/10/1992 tarihinde
yürürlüğe giren “Türkiye Cumhuriyeti ve Avusturya Cumhuriyeti’nin Taraf Bulundukları
01/03/1954 tarihli Lahey Hukuk Usulü Sözleşmesine İlişkin Olarak Yaptıkları 16/09/1988
Tarihli Ek Anlaşma.”
BOSNA-HERSEK: Bosna-Hersek ile aramızda 25/10/2004tarihli ve 5702 sayılı Kanun’la
onaylanan ve 04/11/2007 tarihli ve 26690 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak 17/12/2007
tarihinde yürürlüğe giren, “Türkiye Cumhuriyeti ile Bosna-Hersek Arasında Hukuki ve Ticari
Konularda Adli İşbirliği Anlaşması.”
BULGARİSTAN: 31/03/1978 tarihli ve 7/15320 sayılı Kararla onaylanan, metni
24/05/1978tarihli ve 16296 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile
BulgaristanArasında Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî Yardım Sözleşmesi”
CEZAYİR: 875/1991 tarihli ve 3724 sayılı Kanun’la onaylanan “Türkiye Cumhuriyeti
ileCezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî
İşbirliğiAnlaşması”
21
ÇİN: 27/09/1994 tarihli ve 4034 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 12/11/1994 tarihli ve
22109sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti
ArasındaHukuki ve Ticari Konularda Adli Yardımlaşma Anlaşması”.
FAS: 1-)19/04/1990 tarihli ve 3639 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 07/10/1990 tarihli ve
20658 Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Fas Krallığı
Arasında Cezai Konularda Adli Yardımlaşma ve Suçluların Geri Verilmesi Sözleşmesi”
2-) 19/04/1990 tarihli ve 3637 sayılı Kanun’la uygun bulunan, metni 07/10/1990
tarihli ve 20658 Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Fas
KrallığıArasında Hükümlülerin Nakline İlişkin İşbirliği Sözleşmesi”
3-) Fas ile aramızda 08/05/1991tarihli ve 3725 sayılı Kanun’la onaylanan ve
yürürlüğe giren “Türkiye Cumhuriyeti ile Fas Krallığı Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda
Adlî Yardımlaşmaya Dair Anlaşma.”
GÜRCİSTAN: 04/04/1997 tarihli ve 4244 sayılı Kanun’la onaylanan, 24/09/1997 tarihli
ve23090 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Gürcistan
CumhuriyetiArasında Hukukî, Ticarî ve Cezaî Konularda Adlî Yardımlaşma Anlaşması.”
HIRVATİSTAN: Hırvatistan ile aramızda 04/04/2000 tarihli ve 4559 sayılı Kanun’la
tarihinde yürürlüğe giren 1999 tarihli “Türkiye Cumhuriyeti ile Hırvatistan Cumhuriyeti
Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî İşbirliği Anlaşması.”
HİNDİSTAN: 1-) 19/04/1990 tarihli ve 3635 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 07/10/1990
tarihli ve 20658 Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile
Hindistan Cumhuriyeti Arasında Cezai Konularda Karşılıklı Adli Yardımlaşma Anlaşması”
2-) Hindistan ile aramızda l8/01/1990 tarihli ve 3605 sayılı Kanun’la onaylanan ve
23/07/1990tarihli
ve
20583
sayılı
Resmî
Gazete’de
yayımlanarak
16/08/1993
tarihindeyürürlüğe giren 1988 tarihli “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Hindistan
22
Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Karşılıklı Adlî Yardımlaşma
Anlaşması.”
IRAK: 19/04/1990 tarihli ve 3638 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 02/08/1992 tarihli
ve21303
sayılı
Resmî
Gazete’de
yayımlanan
“Türkiye
Cumhuriyeti
ile
Irak
CumhuriyetiArasında Hukuki ve Adli İşbirliği Sözleşmesi”
İNGİLTERE : İngiltere ile aramızda 28/06/1932 tarihli ve 2045 sayılı Kanun’la onaylanmış
ve 05/07/l932 tarihli ve 2142 (Düstur no. III. Tertip, l3. Cilt (l089) 856,S.) sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanarak l3/07/l933 tarihinde yürürlüğe giren l93l tarihli “Mün’akit
Müzahereti Adliye Anlaşması.”
İRAN: 22/02/2011 tarihli ve 6121 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 10/03/2011 tarihli
ve27870 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam
CumhuriyetiArasında Hukuki ve Cezai Konularda Adlî İşbirliği Anlaşması."
İSVİÇRE: İsviçre ile aramızda 23/06/l934 tarihli ve 2534 sayılı Kanun’la onaylanan ve
04/07/l934 tarihli ve 2743 (Düstur No. III. Tertip. 15.c. l304 (52l s.) sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanarak 08/06/l935 tarihinde yürürlüğe giren 1933 tarihli “Türkiye ile İsviçre Arasında
Medenî ve Ticarî Hayatta Adlî Münasebetleri Tanzim Eden Anlaşma.”
İTALYA: 16/02/1929 tarihli ve 1394 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 03/03/1929 tarihli
ve1133 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1926 tarihli “Türkiye ile İtalya Arasında
AdlîHimaye Adlî Makamların Hukuk ve Ceza İşlerinde Karşılıklı Müzahereti ve Adlî
KararlarınTenfizi Anlaşması”
KKTC: 27/10/1988 tarihli ve 3490 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 13/02/1989 tarihli
ve20079 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs
TürkCumhuriyeti Arasında Hukuki, Ticari ve Cezai Konularda Adli Yardımlaşma, Tanıma
veTenfiz, Suçluların Geri Verilmesi ve Hükümlülerin Nakli Sözleşmesi.”
23
KANADA: Kanada, Türkiye ile İngiltere arasındaki 28/06/1932 tarihli ve 2045 sayılı
Kanun’la onaylanan ve 05/07/l932 tarihli ve 2l42 (Düstur no. III. Tertip, l3. Cilt (1089) 856,
S.)sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1931 tarihli “Mün’akit Müzahereti Adliye Anlaşması.”
KARADAĞ: Türkiye Cumhuriyeti ile Yugoslavya Krallığı Arasında 1934 tarihinde
imzalanan ve 25/12/1935 tarihli ve 2874 sayılı Kanun’la onaylanmış ve 04/01/1936 tarihli ve
3197 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan ”Karşılıklı Münasebata Dair Anlaşma.”
KAZAKİSTAN: 1-) 04/04/1997 tarihli ve 4243 sayılı Kanun’la onaylanan, metni
KazakistanCumhuriyeti Arasında Cezai Konularda Adli Yardımlaşma ve Suçluların İadesi
Anlaşması”
2-) Türkiye Cumhuriyeti ile Kazakistan Cumhuriyeti Arasında 17/07/1997 tarihli ve
4287 sayılı Kanun’la onaylanması uygun bulunan ve 12/11/1997 tarihli ve 23168 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan “Hukuki Konularda Adli Yardımlaşma Anlaşması."
KIRGIZİSTAN: 05/03/2012 tarihli ve 2012/2894 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile iç
hukukbakımından 11/02/2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girdiği bildirilen, 24/03/2012 tarihli
ve28243 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Kırgızistan
ArasındaHukuki, Ticari ve Cezai Konularda Adli İşbirliği Anlaşması”
KUVEYT: 04/04/2000 tarihli ve 4557 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 30/05/2000 tarihli
ve24064 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Kuveyt Devleti
Arasında
Hususî Hukuk, Ticaret ve Ceza Hukuku Konularında Hukuki ve Adli İşbirliği Anlaşması”
LİBYA: 26/03/1987 tarihli ve 3343 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 02/06/1987 tarihli
ve19475 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Libya Arap
SosyalistCemahiriyesi Arasında Suçluların Geri Verilmesi Anlaşması”
LİTVANYA: 10/02/2004 tarihli ve 5087 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 20/04/2004
tarihlive 25439 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Litvanya
CumhuriyetiArasında Hukukî ve Ticarî Konularda Hukukî ve Adlî İşbirliği Anlaşması”
24
LÜBNAN: Lübnan ile Ülkemiz arasında suçluların geri verilmesi alanında ayrı bir sözleşme
bulunmamakla
beraber,
“Türkiye
Cumhuriyeti
ile
Suriye
Arap
Cumhuriyeti
ArasındaSuçluların Geri Verilmesi ve Ceza İşlerinde Karşılıklı Adli Yardımlaşma
Anlaşması.” Lübnan içinde geçerlidir.
MACARİSTAN: Macaristan ile aramızda 18/01/1990tarihli ve 3607 sayılı Kanun’la
tarihinde yürürlüğe giren 1988 tarihli “Türkiye Cumhuriyeti ile Macaristan Halk Cumhuriyeti
Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî Yardımlaşma Sözleşmesi.”
MAKEDONYA:
07/03/2000
tarihli
ve
4547
sayılı
Kanun’la
onaylanan,
metni
MakedonyaCumhuriyeti Arasında Hukukî ve Cezaî Konularda Adlî Yardımlaşma Anlaşması”
MISIR: 1-) 19/04/1990 tarihli ve 3634 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 07/10/1990 tarihli
ve 20658 Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Türkiye Cumhuriyeti ile Mısır
ArapCumhuriyeti Arasında Cezai Konularda Adli Yardımlaşma ve Suçluların İadesi
Sözleşmesi.”
2-) 26/01/1990 tarihli ve 3604 sayılı Kanun’la onaylanan ve 23/07/1990 tarihli ve
20583 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak 01/02/1992 tarihinde yürürlüğe giren 1990 tarihli
“Türkiye Cumhuriyeti ve Mısır Arap Cumhuriyeti Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî
Yardımlaşma Sözleşmesi.”
3-) Mısır ile aramızda 08/10/1986 tarihinde Kahire'de imzalanan, 26/03/1987 tarihli
ve 3388 sayılı Kanun’la onaylanan ve 03/07/1987 tarihli ve 19506 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Mısır Arap Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Hükümlülerin Transferi Sözleşmesi.”
MOĞOLİSTAN:
10/02/2004
tarihli
ve
5088
sayılı
Kanun’la
onaylanan,
metni
MoğolistanArasında Hukuki, Ticari ve Cezai Konularda Adli Yardımlaşma Anlaşması”
25
MOLDOVA: 04/04/2000 tarihli ve 4556 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 28/05/2000
tarihlive
24062
sayılı
Resmî
Gazete’de
yayımlanan
“Türkiye
Cumhuriyeti
ve
MoldovaCumhuriyeti Arasında Hukukî, Ticarî ve Cezaî Konularda Adlî Yardımlaşma
Anlaşması”
ÖZBEKİSTAN:
17/07/1997
tarihli
ve
4286
sayılı
Kanun’la
onaylanan,
metni
ÖzbekistanCumhuriyeti Arasında Hukuki, Ticari ve Cezai Konularda Adli Yardımlaşma
Sözleşmesi”
PAKİSTAN:1-) 02/04/1982 tarihli ve 2663 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 16/03/1983
tarihli ve 17989 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Pakistan İslâm
Cumhuriyeti Arasında Ceza İşlerinde Karşılıklı Yardımlaşma Sözleşmesi”.
2-) 20/06/1984 tarihli ve 3027 sayılı Kanun’la onaylanan, metni 03/09/1984 tarihli ve
18508 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Pakistan İslâm
CumhuriyetiArasında Suçluların Geri Verilmesi Anlaşması”.
3-) Türkiye ile Pakistan arasında 26/03/1982 tarihli ve 2684 sayılı Kanun’la onaylanan
ve 31/07/1982 tarihli ve 17768 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak 05/06/1983 tarihinde
yürürlüğe giren 1981 tarihli “Türkiye Cumhuriyeti ile Pakistan İslam Cumhuriyeti Arasında
Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî Yardımlaşma Sözleşmesi”.
POLONYA: Türkiye ile Polonya arasında 18/01/1990 tarihli ve 3606 sayılı Kanun’la
tarihinde yürürlüğe giren 1988 tarihli “Türkiye Cumhuriyeti ile Polonya Halk Cumhuriyeti
Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî Yardımlaşma Sözleşmesi”.
ROMANYA: 1-) 14/03/1972 tarihli ve 1575 sayılı Kanun’la onaylanan, 17/05/1972 tarihli
ve14190 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Romanya
SosyalistCumhuriyeti Arasında Hukukî ve Cezaî İşlerde Adlî Yardım Sözleşmesi”.
2-) Türkiye İle Romanya arasında 28/09/2005 tarihinde Ankara'da imzalanan,
25/10/2007 tarihli ve 5704 sayılı Kanun ile onaylanan ve 10/02/2008 tarihli ve 26783 sayılı
26
Resmî Gazete’de yayımlanarak 11/01/2008 tarihinde yürürlüğe giren "Türkiye Cumhuriyeti
ile Romanya Arasında Hukukî Konularda Adli Yardım Anlaşması”.
3-) Türkiye ile Romanya arasında 28/05/1991 tarihinde Ankara'da imzalanan,
11/03/1993 tarihli ve 3901 sayılı Kanun ile onaylanan ve 14/11/1994 tarihli ve 22111 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanarak 14/10/1994 tarihinde yürürlüğe giren “Türkiye Cumhuriyeti
ve Romanya Arasında Hükümlülerin Transferine Dair Sözleşmesi”.
SIRBİSTAN: 1934 tarihli “Türkiye Cumhuriyeti ile Yugoslavya Krallığı Arasında Karşılıklı
Münasebata Dair Mukavelename”ye halefiyet yolu ile katılmıştır. Mukavelename 25/12/1935
tarihli ve 2874 sayılı Kanun ile onaylanmış ve 04/01/1936 tarihli ve 3197 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanarak 27/07/l937 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
SURİYE: 19/11/1982 tarihli ve 2710 sayılı Kanun ile onaylanan, metni 18/03/1983 tarihli
ve17991 sayılı Resmî Gazete’de “Türkiye Cumhuriyeti ile Suriye Arap Cumhuriyeti
ArasındaSuçluların Geri Verilmesi ve Ceza İşlerinde Karşılıklı Adli Yardımlaşma
Anlaşması”.
SLOVAKYA: 11 Kasım 2004 tarihinde Ankara'da imzalanan “Türkiye ile Slovakya
Cumhuriyeti arasında Hukuki ve Ticari Konularda Adli Yardım Anlaşması”
SLOVENYA: 1934 tarihinde imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Yugoslavya Krallığı
Arasında Karşılıklı Münasebata Dair Sözleşmesi”, 25/12/1935 tarihli ve 2874 sayılı Kanun
ile onaylanarak ve 04/01/1936 tarihli ve 3197 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
SUUDİ ARABİSTAN: 31/05/1930 tarihli ve 1507 sayılı Resmî Gazete yayımlanan 1930
tarihli“Muhadenet Muahedenamesi”.
TACİKİSTAN: 04/04/2000 tarihli ve 4558 sayılı Kanun ile onaylanan, metni 30/05/2000
tarihli ve 24064 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile
TacikistanCumhuriyeti Arasında Hukukî, Ticarî ve Cezaî Konularda Adlî Yardımlaşma
Anlaşması”.
27
TUNUS: 1-) 24/09/1982 tarihli ve 2706 sayılı Kanun ile onaylanan, metni 20/02/1983 tarihli
ve 17965 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Tunus
CumhuriyetiArasında Cezai Konularda Adli Yardımlaşma ve Suçluların Geri Verilmesi
Sözleşmesi”.
2-) “Türkiye Cumhuriyeti ile Tunus Cumhuriyeti Arasında Hukuki ve Ticari
Konularda Adli Yardım Sözleşmesi”, 19/11/1982 tarihli ve 2711 sayılı Kanun ile onaylanmış
olup, 24/11/1982 tarihli ve 17878 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
TÜRKMENİSTAN: 29/02/2012 tarihinde Ankara'da imzalanan ve 26/02/2013 tarihli ve 6442
sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunan ve 22/05/2013 tarihli ve 28654 sayılı resmi
gazetede yayınlanarak 29/06/2013 tarihinde yürürlüğe giren "Türkiye Cumhuriyeti ile
Türkmenistan arasında hukuki ve cezai konularda Adli Yardımlaşma Anlaşması”.
UKRAYNA: Ukrayna ile aramızda 09/07/2003 tarihli ve 4920 sayılı Kanun ile onaylanan ve
yürürlüğe giren 2000 tarihli “Türkiye Cumhuriyeti ile Ukrayna Arasında Hukukî Konularda
Adlî Yardımlaşma ve İşbirliği Anlaşması”.
UMMAN: 16/03/2010 tarihli ve 5960 sayılı Kanun ile onaylanan, 22/05/2010 tarihli ve
27588sayılı Resmi Gazete’de Yayınlanan "Türkiye Cumhuriyeti ile Umman Sultanlığı
ArasındaHukuki, Ticari ve Cezai Konularda Adli Yardım Anlaşması"
ÜRDÜN: 1-)17/04/1975 tarihli ve 1879 sayılı Kanun ile onaylanan, metni 11/08/1975 tarihli
ve 15323 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Haşimî Ürdün
Krallığı
Arasında
Suçluların
Geri
Verilmesi
ve
Ceza
İşlerinde
Karşılıklı
Adli
YardımlaşmaSözleşmesi”
2-) Ürdün ile aramızda, 17/04/1975 tarihli ve 1878 sayılı Kanun ile onaylanan ve
yürürlüğe giren 1971 tarihli “Türkiye Cumhuriyeti ile Haşimî Ürdün Krallığı Arasında
Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî İlişkileri Düzenleyen Sözleşme.”
2. Kanun
1. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu
28
Uluslararası adli yardım talepleri, talepte bulunulan ülkenin iç hukukuna uygun olarak
yerine getirilir. Dolayısıyla, cezai mahiyetteki yabancı adli yardım talepleri, 1 Haziran 2005
tarihinde yürürlüğe giren Ceza Muhakemesi Kanunundaki hükümlere göre icra edilecektir.
2. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
3. 3002 sayılı Türk Vatandaşları Hakkında Yabancı Ülke Mahkemelerinden Ve
Yabancılar Hakkında Türk Mahkemelerinden Verilen Ceza Mahkûmiyetlerinin İnfazına Dair
Kanun
4. 2081 sayılı Ceza Yargılarının Milletlerarası Değeri Konusunda Avrupa Sözleşmesinin
Onaylanması ve Uygulanması Hakkında Kanun
3. Adalet Bakanlığı Genelgeleri
1. 69/2 sayılı Uluslararası Ceza İstinabe İşlemlerinde Adlî Makamlarımızca Dikkat
Edilmesi Gereken Hususlar
2. 69/3 sayılı Cezai Konularda Uluslararası Tebligat
3. 69/4 sayılı Suçluların İadesi ve Hükümlü Nakli Konularında Adlî Makamlarımızca
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
4. 70/1
sayılı
Yabancı
Uyrukluların
Özgürlüklerinin
Kısıtlanması
ve
Serbest
Bırakılmalarının Bildirilmesi
4. HUKUKİ KONULARDA ADLİ YARDIMLAŞMA
1. Uluslararası Sözleşmeler
AVRUPA KONSEYİ SÖZLEŞMELERİ
1- Çocukların Velayetine İlişkin Kararların Tanınması ve Tenfizi ile Çocukların Velayetinin
Yeniden Tesisine İlişkin Avrupa Sözleşmesi
2- Adli Yardım Taleplerinin İletilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesi
3- Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Edinilmesine Dair Avrupa Sözleşmesi
29
4- Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SÖZLEŞMELERİ
1- Nafaka Alacaklarının Yabancı Ülkelerde Tahsiline İlişkin 1956 tarihli New York
Sözleşmesi
LAHEY SÖZLEŞMELERİ
1- 1954 tarihli Hukuk Usulüne Dair Lahey Sözleşmesi
2- 1970 tarihli Hukukî veya Ticarî Konularda Yabancı Ülkelerde Delil Sağlanması Hakkında
Sözleşme
3- 1965 tarihli Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî ve Gayri Adlî Belgelerin Yabancı
Memleketlerde Tebliğine Dair Sözleşme
4- Çocuklara Karşı Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki Kararların Tanınması ve Tenfizine
İlişkin 1958 tarihli Lahey Sözleşmesi
5- Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki Kararların Tanınması ve Tenfizine İlişkin 1973
tarihli Lahey Sözleşmesi
6- 1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi
7-
5 Ekim 1961 tarihinde La Haye'de kabul edilen Küçüklerin Korunması Konusunda
Makamların Yetkisine ve Uygulanacak Yasaya İlişkin Lahey Sözleşmesi
2. Kanun
1- 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemesi Kanunu
2- 7201 sayılı Tebligat Kanunu
3- 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu
4- 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu
5- 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu
30
6- 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk Kanunu
3.Adalet Bakanlığı Genelgeleri
1- 63/2 sayılı Hukuki Konularda İstinabe Taleplerine Uygulanacak Esaslar
2- 63/3 sayılı Hukuki Alanda Uluslararası Adli Tebligat İşlemleri
3- 64/2 sayılı Nafaka Alacaklarının Yabancı Ülkelerde Tahsiline İlişkin Sözleşmelerin
Uygulanması
4- 65/2 sayılı Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Kapsamı ve Uygulanması
5- 66/1 sayılı Adli Yardım Taleplerinin İletilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesinin
Uygulanması
6- 67/1 sayılı Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Edinilmesine Dair Avrupa Sözleşmesi ve
Sözleşmeye Ek Protokolün Uygulanması
7- 68/1 sayılı Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi
31
II. BİRİME İLİŞKİN BİLGİLER
A. TEŞKİLAT ŞEMASI
Tablo 1: Teşki1at Şeması
32
B- BİRİMLERİMİZ
Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünde yönetim
hizmetleri, insan hakları başkanlığı, adli yardımlaşma işlemleri ve ülkeler ve uluslararası
kuruluşlar ile yapılan faaliyet, başlıklarına uygun olarak aşağıdaki birimlerce yerine
getirilmektedir.
1.İDARİ İŞLER ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
Genel Müdürlüğün ana hizmet faaliyetlerini yürütmesine yardımcı olan idari ve destek
hizmet birimlerinden oluşmaktadır. Başlıca görevler;
 Genel Müdürlüğün mâli işlemlerini yürütmek.
 Gelen-giden evrak işlemlerini takip ve sonuçlandırmak, Genel Müdürlüğün hizmet ve
görevleri ile ilgili her türlü yazışma ve kayıtların evrak akış sistemi içinde yürütülmesini
sağlamak.
 Personel işlemlerini yürütmek;
– Atama işlemlerine ilişkin yazışmalar yapmak,
– İzin işlerineilişkin yazışmalaryapmak,
– Emeklilik işlemlerine ilişkin yazışmalar yapmak.
 Personelin özlük işlerini yürütmek ve gerekli yazışmaları yapmak.
 Protokol ile ilgili işlemleri yürütmek.
 Bilgi edinme başvurularını takip etmek.
 Bilgi işlem uygulamaları ve sorunlarını takip etmek.
 Yabancı ülke adalet bakanlarının ve teknik düzeydeki heyetlerin ülkemize yaptıkları
ziyaret programlarının yapılması ve yürütülmesi.
 Bakanlığımızdan yurt dışına yapılacak ziyaretlerin hazırlık çalışmalarının yapılması.
33
 Genel Müdürün verdiği diğer işlemleri yürütmek.
İdari İşler Şube Müdürlüğü yetki ve görevlerini aşağıda sayılan bürolar vasıtasıyla yerine
getirir.
1.1 Personel ve İdari İşler Bürosu
Genel Müdürlüğümüz Personel ve İdari İşler Bürosu Görevleri;

Personel işlemlerini yürütür, (Atama ve izin ile ilgili tüm iş ve işlemler)

Emeklilik işlemleri ve personelin özlük işlerini yürütmek, fazla mesai almaya hak
eden personelin yazışmalarını yapar,

Bakanlığımız servislerinden yararlanamayan personele EGO otobüs kartlarının
sağlanması ile ilgili yazışmalar ile UYAP1-DYS ile ilgili yazışmalar yapar,

Genel Müdürlüğümüze yanlış gelen evrakın ilgili birime intikalinin yapıldığı
yazışmaları yapar,

Genel Müdürlüğümüzün bulunduğu katların bakım ve tamiratı ile ilgili iş ve işlemleri
yapar, yaptırır,

Genel Müdürlüğümüze gelen veya giden yazıların tercümesinin yaptırılmasını sağlar.
Personel ve İdari İşler Bürosu Kadrosu;
Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi denetiminde, 1 Şube
Müdürü ve 2 memurdan oluşmaktadır.
1.2. Bütçe ve Mali İşler Bürosu
Genel Müdürlüğümüz Bütçe ve Mali İşler Bürosu Görevleri;

Her yıl Genel Müdürlüğümüz Bütçesinin bütçe teklifini hazırlar,

Bütçe uygulama işlemleri ile ilgili yazışmaları yapar,

Personelin maaş ve mesai ödemelerini yapar,

Ülkemizin üyesi olduğu uluslararası kuruluşlara ait üyelik aidatlarının ödemelerini
yapar,

Temsil, tören giderleri ile ilgili satınalma işlemlerini yapar,

Genel Müdürlüğümüzün her türlü satınalma işlemlerini yürütür,
34

Genel Müdürlüğümüzde görevli personelin harcırah işlemlerini yapar,

Genel Müdürlüğümüze ait demirbaş malzemelerin, kayıt, zimmet, devir, hurdaya
ayırma işlemlerini yapar ve bunlara ait kayıt işlemlerini düzenler,

Birimlerin kırtasiye malzemesi ihtiyaçlarını dağıtır,

Makam tarafından verilen diğer işleri yapar.
Bütçe ve Mali İşler Bürosu Kadrosu;
Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi denetiminde, 1 Şube Müdürü
yönetiminde 4 memurdan oluşmaktadır.
1.3. Bilgi İşlem Bürosu
Genel Müdürlüğümüz Bilgi İşlem Bürosu Görevleri;

UYAP-1 ve DYS ile ilgili tüm yazışmaları yapar,

Genel Müdürlüğümüzde kullanılan donanımlarda meydana gelebilecek basit sorunları
giderir,

Çözülemeyen arızaların Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığındaki teknik personele
bildirilerek koordineli çalışılmasını sağlar.
Bilgi İşlem Bürosu Kadrosu;
Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi denetiminde, 1 Şube Müdürü
yönetiminde 3 memurdan oluşmaktadır.
1.4. Tercüme Bürosu
Genel Müdürlüğümüz Tercüme Bürosu Görevleri;

Yazılı evrakın tercümesini yapmak,

Heyet görüşmelerinde ardıl tercüme yapmak,

Adli yardımlaşma evrakının kontrolünü yapmak,
Tercüme Bürosu Kadrosu;
Müdürüyönetiminde 30 Tercümandan oluşmaktadır. (İnsan Hakları 18– Hukuk -Ceza Sözleşmeler 12)
35
1.5. Gelen Evrak Bürosu
Genel Müdürlüğümüz Gelen Evrak Bürosu Görevleri;
Savcılıklar ve Dış temsilciliklerden (Diğer Bakanlıklara, Konsolosluklara ve
Büyükelçiliklere) Genel Müdürlüğümüze intikal eden tüm yazışmaların ilgili bürolara fiziki
ve sanal ortamda iletilmesi görevini ifa etmektedir.
Gelen Evrak Bürosu Kadrosu;
Müdürü yönetiminde 7 Memurdan oluşmaktadır.
1.6. Giden Evrak Bürosu
Genel Müdürlüğümüz Giden Evrak Bürosu Görevleri;
Genel
Müdürlüğümüzde
faaliyet
gösteren
bürolardan
Savcılıklara
ve
Dış
temsilciliklere (Diğer Bakanlıklara, Konsolosluklara ve Büyükelçiliklere) yapılan tüm
yazışmaların ilgili yerlere iletilmesi görevini ifa etmektedir.
Giden Evrak Bürosu Kadrosu;
Müdürü ve 1 şef yönetiminde 7 Memurdan oluşmaktadır.
1.7. Sekreterlik
Sekreterlik Hizmetleri;

Haberleşmeyi zamanında, doğru ve etkin bir şekilde yapmak, e-mail, faks mesajlarını
yazmak ve göndermek, gelen faks mesajlarını ilgili bölümlere ulaştırmak,

Bağlanılması istenilen telefonları ilgili kişiye bağlamak, telefonlara Kurumun imajına
yakışır bir şekilde yanıt vermek, gelen mesajları/notları en kısa sürede Genel Müdür
ve ilgili amirlere ulaştırmak,

İlişkide olunan kişi ve Kurumların telefonlarını içeren bir telefon fihristi tutmak ve bu
fihristi güncelleştirerek ilgili amirlere bilgi vermek,

Haftalık Toplantı listesini panoya yazarak Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcılarına
ve Daire Başkanlarına bilgi vermek,
36

Bayramlarda ve özel günlerde kurum içi, kurum dışı kişi/kurumlara ve resmi
kuruluşlara kutlama, özel hallerde; başsağlığı, ölüm, kutlama vb. mesajları çekmek
veya ilan vermek, belirlenmiş kişi/yerlere hediye veya çiçek gönderilmesini sağlamak,

Gelen telefon ve faks faturalarını kontrol etmek, haberleşme harcamaları ile ilgili
tablolar düzenlemek, durumdan Personel ve Bütçe bürolarına düzenli bilgi vermek,

Makamda kullan bilgisayar, fotokopi, faks vb. ofis ekipmanlarını düzenli çalışır
durumda tutmak, periyodik bakımlarını ve tamirini yaptırmak,

Görevi ile ilgili olarak gizlilik ilkesine bağlı kalmak,

Görev, yetki ve sorumlulukları içine girebilecek konularda ilgili amirlerin kendisine
vereceği diğer görevleri yapmak şeklinde sayılmaktadır.
Genel Müdürlüğümüzde 6 Sekreter görev yapmaktadır.
2- İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞI
A. GENEL BİLGİ
1. MİSYON VE VİZYON
1.1 Misyon
Hukukun üstünlüğü ve insan haklarına saygı ilkelerini esas alarak, uluslararası ve
ulusal düzeyde temel insan hakları belgelerine uygun olarak ulusal ve uluslararası yargı
makamları önünde insan hakları ihlalleriniönleyecek, insan hakları alanında özellikle yargı
mensupları, kolluk görevlileri ve diğer kamu görevlileri ile kamuoyunda farkındalık oluşturan
politikaları geliştirmek ve uygulamaktır.
1.2 Vizyon
İnsan haklarına saygı ve hukukun üstünlüğü temelinde, Anayasamız uyarınca iç
hukukumuzun bir parçası olan, insan haklarına ilişkin uluslararası anlaşmalar ve özellikle
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve Ek Protokolleri ile teminat altına alınan temel
insan haklarının düşünsel ve eylemsel olarak en üst düzeyde korunmasına hizmet etmektir.
37
B. İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞINA İLİŞKİN BİLGİLER
1. Organizasyon ve Yönetim Şeması
İnsan Hakları Daire Başkanlığı; Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulmuştur. İnsan Hakları Daire Başkanlığı, daire başkanı, üç
daire başkan yardımcısı, tetkik hâkimleri ve insan hakları uzmanları ile insan hakları şube
müdürlüğü, bireysel başvurular şube müdürlüğü ve tercüme bürosundan oluşmaktadır.
Tablo 2: Yönetim Şeması
38
2. Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar
Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP)
İnsan Hakları Daire Başkanlığı, UYAP bünyesinde, ülke genelindeki Adli Yargı
Komisyon Başkanlıkları, Cumhuriyet Başsavcılıkları, Bölge İdare Mahkemesi Başkanlıkları,
Yargıtay ve Danıştay Başkanlıkları, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Adli Tıp Kurumu
Başkanlığı ve Adalet Bakanlığı Merkez Teşkilatı ile entegredir. Bu kurumlar ile yazışmalar
UYAP üzeriden yapılmaktadır.
Doküman Yönetim Sistemi (DYS)
İnsan Hakları Daire Başkanlığı’na, Makam Olur’u ile AYM’ye yapılan bireysel
başvurulara ilişkin Adalet Bakanlığı adına görüş bildirme görevi verildiğinden, İnsan Hakları
Daire Başkanlığı ile AYM arasındaki yazışmalar DYS üzerinden yapılmaktadır. Bununla
birlikte İnsan Hakları Daire Başkanlığı ile AYM arasında UYAP entegrasyon faaliyetleri de
devam etmektedir.
Adalet Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı arasında 19.12.2009 tarihinde imzalanan
Konsolosluk NET - UYAP Entegrasyonu Protokolü ile,iki Bakanlık arasındaki yazışmaların
elektronik ortamda yapılması, vatandaşlarımızın yurt içi/dışı adresleri, adli arama kayıtları ve
adli sicil kayıtları gibi bilgilere anılan sistemler üzerinden ulaşılması, yurt dışındaki
vatandaşlarımıza yapılacak tebligat evrakının elektronik ortamda iletilmesi gibi uygulamalar
hedeflenmiştir.
Anılan protokol kapsamında yapılan çalışmalar sonucunda, hedeflenen bir çok
uygulama hayata geçirilmiştir. Son olarak da her iki Bakanlık arasında elektronik veri
iletimini sağlayacak alt yapı tamamlanmış ve anılan sistemler kullanılarak elektronik ortamda
yazışma yapılmaya başlanmıştır. İnsan Hakları Daire Başkanlığı ile Dışişleri Bakanlığı’nın ilgili
birimleri arasındaki yazışmalar DYS üzerinden yapılmaktadır.
Güvenli Ağ Bağlantısı (Web Secure)
Adalet Bakanı Sayın Sadullah Ergin ile Dışişleri Bakanı Sayın Ahmet Davutoğlu
arasında 14 Kasım 2011 tarihinde imzalanan İşbirliği Protokolü’nün 4.3. ve 4.5 maddelerinde,
İnsan Hakları Daire Başkanlığı ile AVKONS DT arasındaki veri alışverişinin UYAP ile
sağlanacak entegrasyon sonucunda Dışişleri Bakanlığı belge arşiv sistemi üzerinden yapılması
39
öngörülmüştür. Bu amaçla Dışişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi
Başkanlığı ile çeşitli toplantılar yapılmıştır.
İşbirliği Protokolü’nün 6.4 maddesi, AİHM ile yapılacak yazışmalar ile veri
alışverişinin “AİHM güvenli ağ (web secure)” ismi verilen sistem üzerinden yapılmasını
mümkün kılmaktadır. Bu doğrultuda, AİHM Sekretaryası ve AİHM Bilgi İşlem Birimi ile
çeşitli görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler sonucunda, AİHM Sekretaryası ile “Güvenli Ağ
(web secure)” anlaşması imzalanmıştır.
Yapılan hazırlıkların ardından 1 Mart 2012 tarihinden itibaren AİHM ile yapılan
yazışmalar AVKONS DT aracılığıyla fiziki evrak gönderilmeden güvenli ağ bağlantısı
üzerinden yapılmaya başlanmıştır.
Video-Konferans Sistemi
650 Sayılı KHK ile İnsan Hakları Daire Başkanlığı’na verilen görevler arasında,
AİHM önünde ülke savunmalarının yapılması, AİHM kararlarının icra süreci ve insan hakları
konusunda uluslararası düzeyde seminer ve eğitim faaliyetleri düzenlemek bulunmaktadır. Bu
görevlerin amacına uygun biçimde yerine getirilmesi açısından bilişim teknolojisinin etkin bir
biçimde kullanılması gerekmektedir. AİHM Sekretaryası uzman hukukçularının katılımı ile
2011 yılında video konferans sistemi kullanılarak düzenlenen bir seminerde bu yöntemin
olumlu katkıları gözlemlenmiş ve AİHM Sekretaryası tarafından da video konferans sistemi
kullanılması halinde katılımın daha fazla olacağı belirtilmiştir.
Bu bağlamda, eğitim faaliyetlerine AİHM hukukçularının düzenli katılımının temini
ve Adalet Bakanlığı ile AİHM Sekretaryası arasında tesis edilen yakın işbirliği ve diyalog
ortamına da olumlu katkı yapacak olması nedeniyle yüksek kalitede bir video konferans
sisteminin AİHM Sekretaryasına hibe edilmesinin yararlı olacağı değerlendirilmiştir.
Bu amaçla, Adalet Teşkilatını Güçlendirme Vakfı’nın (ATGV) katkıları ile Bilgi İşlem
Dairesi Başkanlığı tarafından belirlenen ve karşılıklı video-konferans yapılmasına imkan
tanıyan cihazlar alınmıştır. Bunlardan bir tanesi AİHM Sekretaryasına kurulumu yapılarak
hibe edilmiştir. Diğeri ise İnsan Hakları Daire Başkanlığı bünyesinde kurulmuştur. Videokonferans sisteminin test çalışmaları başarılı şekilde yapılmıştır. Böylece AİHM
40
hukukçularının video-konferans yöntemi ile ülkemiz hukukçularına konferans vermesinin önü
açılmıştır1.2013 yılında 7 defa kullanılmıştır.
İnsan Hakları Daire Başkanlığı’nın Resmi İnternet Sitesi
İnsan Hakları Daire Başkanlığı’nın, AİHM'in ülkemiz hakkında verdiği kararların ve
diğer ülkeler aleyhinde verdiği kararlardan gerekli görülenlerin Türkçe’ye çevrilmesini
sağlaması, bu kararları derlemesi, arşivlemesi, AİHS ve uygulaması ile ilgili bilimsel
çalışmaları takip etmesi, kitap, makale ve içtihatların uygulayıcılara ulaştırılmasına yönelik
faaliyetlerde bulunması ve istatistik çalışmaları yapması, insan hakları konusunda ilgili kamu
kurum ve kuruluşları ile işbirliği halinde projeler hazırlaması, ulusal ve uluslararası
sempozyum, seminer ve eğitim faaliyetleri düzenlemesi gerekmektedir.
Söz konusu görevlerin icrasının bir gereği olarak; AİHM içtihatları ile ilgili güncel
gelişmelerin hâkim ve savcılar ile diğer uygulamacılar ve kamuoyuna aktarmak amacıyla,
AİHM'nin ülkemiz hakkında verdiği kararların tümü ile diğer ülkeler aleyhinde verdiği
kararlardan gerekli görülenlerin Türkçe tercümelerine, istatistikî bilgiler ve ilgili uluslararası
raporlara ulaşım imkanı sağlayacak www.inhak.adalet.gov.trinternet sayfası 14 Mart 2012
tarihinde kullanıma açılmıştır2.
İnsan Hakları Daire Başkanlığı Dosya Takip Projesi
AİHM’e ülkemiz aleyhine yapılan başvurulara ilişkin Hükümet görüşü hazırlama ve
AİHM tarafından verilen kararların icra sürecine ilişkin işlemlerin UYAP Bilişim Sistemi
üzerinden yapılabilmesini amaçlayan Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
İnsan Hakları Daire Başkanlığı Dosya Takip Projesi (UHDİGM İNHAK Dosya Takip Projesi)
yürütülmektedir.
Bu proje ile, yargı birimleri ve UYAP’a entegrasyonunu tamamlamış bulunan kamu
kurumları ile UYAP üzerinden veri alışverişinde bulunulması amaçlanmaktadır. Böylelikle
AİHM’e yapılan başvurulara ilişkin Hükümet görüşü hazırlanması süreci kısalacağı gibi kâğıt
1
2
Bkz. 13.12.2012 tarihli AİHM basın duyurusu
Bkz. http://www.basin.adalet.gov.tr/duyuruveaciklamalar/2012/aihm_ictihat.html
41
ve zaman tasarrufu da sağlanacaktır. Ayrıca UYAP bilişim sistemi üzerinden güncel istatistiki
verilerin anlık olarak alınması mümkün olacaktır.
Donanım
İnsan Hakları Daire Başkanlığı’nda, bir (1) adet çok fonksiyonlu renkli fotokopi
makinesi, bir (1) adet tarayıcı, iki (2) adet dizüstü bilgisayar, beş (5) adet yazıcı, bir (1) adet
projeksiyon cihazı, bir (1) adet video-konferans cihazı ile 27 adet bilgisayar bulunmaktadır.
3. İnsan Kaynakları
Tablo 3: Personel Durumu
İnsan Hakları Daire Başkanlığı
Personel Sayısı
25
20
15
10
5
0
Başkan
Başkan
yardımcısı
Tetkik
Uzman
Şube
Hakimi Yardımcısı Müdürü
Avukat
İstatistikçi
Memur
İnsan Hakları Daire Başkanlığı’nın personel durumu 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle
(10) memur, bir (1) istatistikçi, sekiz (8) tercüman, iki (2) şube müdürü, 19 tetkik hakimi, üç
(3) başkan yardımcısı ve bir (1) daire başkanından oluşuyordu, 31.12.2013 tarihi itibariyle ise
(18) memur, (1) istatistikçi,(16) tercüman, (2) şube müdürü, (1) Avukat, (9) Adalet Uzman
Yardımcısı, (22) Tetkik hakimi, (4) Daire Başkan Yardımcısı ve (1) Daire Başkanından
oluşmaktadır.
C. İNSAN HAKLARI DAİRESİ BAŞKANLIĞI BÜROLARI
BaşkanlığımızAİHM Savunma Bürosu, Bireysel Başvurular Görüş Bürosu, Tazminat Ödeme
Bürosu, Kararların İcrası Bürosu,İstatistik Bürosu,Projeler ve Eğitim Bürosu, İçtihat Derleme
42
Ve Yayın Bürosu ve Tercüme Bürosundan oluşmak üzere 8 büro ile çalışmalarına devam
etmektedir.
1.AİHM Savunma Bürosu:
1 Şube müdürü ve 6 memur görev yapmaktadır.
AİHM Savunma Bürosu Görevleri;
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından Bakanlığımıza tebliğ edilen başvurulara ilişkin
Hükümet görüşlerini hazırlamak, gerektiğinde bu başvurulara ilişkin Dostane Çözüm ve Tek
Taraflı Deklarasyon Metinleri imzalamak.
2.Bireysel Başvurular Görüş Bürosu:
1 Şube Müdürü ve 4 memur görev yapmaktadır.
Bireysel Başvurular Görüş Bürosu Görevleri;
Bireysel Başvurular Görüş Bürosu Görevleri; Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel
başvurulara ilişkin Bakanlık görüşlerini hazırlamak, Anayasa Mahkemesince bireysel
başvurulara ilişkin verilen kararların takibini yapmak.
3. Tazminat Ödeme Bürosu:
4 memur görev yapmaktadır.
Tazminat Ödeme Bürosu Görevleri;
Tazminat Ödeme Bürosu Görevleri; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince tazminata
hükmedilen başvurulara ilişkin ödemeleri yapmak, yine 6384 sayılı kanunla faaliyet gösterilen
Tazminat Komisyon Başkanlığınca hükmedilen tazminat miktarlarının ödemesini yapmak.
4. Kararların İcrası Bürosu:
Kararların İcrası Bürosu Görevleri;
AİHM tarafından verilen kararların icra sürecinin takibini yaparak bu kararların ilgili
kurumlara gönderilmesine dair yazışmaları yapmak, Daire Başkanlığımızca hazırlanması
gerekli eylem planı ve eylem raporuna ilişkindosyaların takibini yaparak bunların
gönderilmesini sağlamak,
43
5. İstatistik Bürosu:
1 istatistikçi görev yapmaktadır.
İstatistik Bürosu Görevleri;
İstatistik Bürosu Görevleri; Ülkemiz hakkındaki AİHM başvurularına dair Daire
Başkanlığımızın savunma süreci ile verilen kararların icra sürecine ilişkin veri giriş
işlemlerini yapmak,Daire Başkanlığımızca hazırlanan Eylem Planı ve Eylem Raporlarına
ilişkin veri giriş işlemlerini yapmak, Daire Başkanlığımızca gerekli görülen ve mevcut
bulunan istatistiki tablo ve grafikleri hazırlamak.
6. Projeler ve Eğitim Bürosu:
Projeler ve Eğitim Bürosu Görevleri;
İnsan Hakları Daire Başkanlığınca gerçekleştirilen eğitim ve proje faaliyetlerini yürütmek
7 .İçtihat Derleme Ve Yayın Bürosu:
İçtihat Derleme Ve Yayın Bürosu Görevleri;
İçtihat Derleme Ve Yayın Bürosu; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarının derlenmesi
ve bu kararların ilgili kurumlara bildirilerek yayınlanmasını sağlamak.
8. Tercüme Bürosu:
12 İngilizce mütercim, 6 Fransızca mütercim görev yapmaktadır.
Tercüme Bürosu Görevleri;
Tercüme Bürosu Görevleri;Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Tarafından Bakanlığımıza
tebliğ edilen her türlü evrakın (başvuru, karar vs) tercümesini sağlamak.
D. TEMEL POLİTİKALAR VE ÖNCELİKLER
- AİHM nezdinde bireyler tarafından ülkemiz aleyhine yapılan başvuru sayısının azaltılması,
- AİHM tarafından ülkemiz aleyhine verilen ihlal kararı sayısının azaltılması,
- AİHM içtihatları ve AİHS ile insan haklarına ilişkin temel uluslararası belgeler konusunda
yargı birimleri ve kamu kurumları nezdinde farkındalık yaratılması,
44
- AİHM kararlarının sistematik biçimde incelenerek sorunlu alanların tespiti ile ilgili yargısal
ve idari makamlara çözüm önerilerinin sunulması,
- İnsan hakları konusunda ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği halinde projeler
hazırlanması, ulusal ve uluslararası sempozyum, seminer ve eğitim faaliyetlerinin
düzenlenmesi,
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve uygulaması ile ilgili bilimsel çalışmaların takip
edilmesi, kitap, makale ve içtihatların uygulayıcılara ulaştırılmasına yönelik faaliyetlerde
bulunulması ve istatistik çalışmaların yapılması,
- Ülkemizin taraf olduğu başvurularda verilen AİHM kararları ile diğer ülkeler hakkında
verilen veTürk hukuk sistemine katkı sağlayacağı düşünülen AİHM kararları ve uluslararası
belgelerin Türkçe’ye tercümesinin sağlanması,
- Türk hukuk sistemine katkı sağlayacağı düşünülen ABD, Fransa, Almanya, İtalya ve İsviçre
gibi ülkelerin yüksek yargı organları tarafından verilen kararların Türkçe’ye tercümesinin
sağlanması,
- Tercüme edilen, yabancı dile çevrilen kaynakların elektronik ortamda kamunun erişimine
sunulması ve basılı eser olarak yayınlanması ve dağıtılması.
3- ADLİ YARDIMLAŞMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
3.1.Ceza İstinabe Bürosu
Genel Müdürlüğümüz Ceza İstinabe Bürosu Görevleri;
Adlî makamlarımızca yabancı adlî makamlara, yabancı adlî makamlarca adlî
makamlarımıza yönelik;
– Şüpheli, sanık, tanık, mağdur ve şikâyetçi ifadelerinin alınması,
– Soruşturma ya da kovuşturmaya esas teşkil edecek bilgi-belge temini,
– Arama ve el koyma işlemlerinin yapılması,
Hususlarını havi istinabe evrakı, Genel Müdürlüğümüz tarafından Sözleşmeye
uygunluğu denetlenerek iletilmektedir.
45
Ayrıca, yabancı uyrukluların ölüm olayları ve yabancı uyrukluların hürriyetlerinden
yoksun bırakılmaları ile serbest bırakılmalarına dair bilgiler de Viyana Konsolosluk
Sözleşmesi hükümleri ve diğer ilgili sözleşmeler uyarınca diplomatik kanaldan ilgili yabancı
ülke makamlarına bildirilmektedir.
Ceza İstinabe Bürosu Kadrosu;
3.2. Suçlu İadesi ve Hükümlü Nakli Bürosu
Suçlu İadesiMasasının Görevleri;
Suçluların iadesi işlemleriikili anlaşmalar veya “Suçluların İadesine Dair Avrupa
Sözleşmesi” (SİDAS) hükümleri uyarınca yerine getirilmektedir.
Buna göreSuçluİade ve Hükümlü Nakli Bürosu tarafından,
-Adlî makamlarımızca aranmakta iken yurt dışına kaçan şüpheli, sanık ve
hükümlülerin bulundukları ülkeden geri verilmelerinin sağlanması amacıyla düzenlenen geri
verme evrakı kontrol edildikten sonra yabancı makamlara gönderilmekte,
-Aynı şekilde Türk vatandaşı olmayan şüpheli, sanık veya hükümlülerin geri verilmesi
için yabancı adlî makamlarca düzenlenen geri verme evrakının denetimi yapılarak, bu
husustaki taleplerin karşılanması sağlanmakta,
-Yurtdışında olan ancak bulunduğu ülke tespit edilemeyen şahısların, Ülkemize geri
verilmesi amacıyla uluslararası düzeyde aranmalarını teminenİnterpol Genel Sekreterliğince 5
yıl süreyle geçerliliği olan
“Kırmızı Bülten” (Uluslararası Yakalama Müzekkeresi)
çıkarılması,Kırmızı Bülten çıkıncaya kadar herhangi bir gecikmeye mahal vermemek
amacıyla, 1 yıl süreyle geçerliliği olan “difüzyon mesajı” yayımlanması amacıyla İçişleri
Bakanlığı nezdinde gerekli girişimlerde bulunulmakta,
-Diğer taraftan, yabancı ülke adlî makamlarının talebine istinaden çıkarılan Kırmızı
Bülten veya yayımlanan difüzyon mesajlarına konu kişilerin Ülkemizde iade amacıyla aranıp
aranmayacağına ilişkin Genel Müdürlüğümüz tarafından bir değerlendirme yapılmaktadır.
46
Hükümlülerin Nakli Masasının Görevleri;
Yabancı bir devlette suç işleyip de hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkûm edilen Türk
vatandaşlarının bakiye cezalarının Ülkemizde ve aynı şekilde Türkiye’de suç işleyip de
hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkûm edilen yabancıların bakiye cezalarının vatandaşı olduğu
ülkede infazı için gerekli işlemler ilgili sözleşmeler hükümleri gereğince Genel
Müdürlüğümüzce yerine getirilmektedir. (3002 sayılı Kanun kapsamında)
Yabancı Uyruklular Masası Görevleri;
Herhangi bir suç nedeniyle Ülkemiz Adli Makamlarınca tutuklanan ve tahliye edilen
kişilere ilişkin bilgiler bu masa arşivinde toplanmakta ve Dışişleri Bakanlığı ile
ilgilikurumlara iletilmektedir.
Suçluların İadesi ve Hükümlü Nakli Bürosu Kadrosu;
3.3 Hukuk İstinabe Bürosu
Genel Müdürlüğümüz Hukuk İstinabe Bürosu Görevleri;
– Dış Temsilciliklerden, Savcılıklardan ve Mahkemelerden gelen Tanık İfadesi, Adres Tespiti
(yabancı uyruklu), Kan Alınması, Belge ve Bilgilerin İstenmesi, DNA Testi, Delil
Araştırması, Sağlık Raporunun Alınması, Nüfus Kayıt Örneğinin İstenmesi, Ekonomik ve
Sosyal Durum Araştırması, Bazı Hususların Tespiti gibi adli yardım taleplerinin yerine
getirilmesi,
– Ekonomik ve Sosyal Durum Araştırması, Belge ve Bilgilerin İstenmesi, Nüfus Kayıt
Örneklerinin İstenmesi,
– Adli makamlardan ve konusu gereği ilgili idari kurum ve kuruluşlardan Uluslararası Hukuka
ilişkin talep edilen bilgi ve görüşlerin karşılanması şeklinde sayılmaktadır.
47
Ayrıca BİMER ve Bilgi Edinme Bürosu’ndan gelen görüş talep yazıları hâkimlerimiz
tarafından yazılmaktadır.
Hukuk İstinabe Bürosu Kadrosu;
Müdürü 1 Şef yönetiminde 6 Memurdan oluşmaktadır.
3.4. Hukuk Tebligat Bürosu
Genel Müdürlüğümüz Hukuk Tebligat Bürosu Görevleri;
– Hukuk Mahkemeleri, İcra Müdürlükleri ve Noterliklerden gelen tebligat evrakının (varsa
eksikliklerinin giderilerek) yurtdışında bulunan muhataplara tebliğ için ilgili Konsolosluk,
Büyükelçilik ve Merkezi Makamlara gönderilmesi,
– Tebliğ için yurtdışına gönderilen ve Konsolosluk, Büyükelçilik, Merkezi Makamlarda işlem
yapılarak cevabı gelen evrakın gerekli işleminin yapılarak, talep eden Mahkeme, İcra
Müdürlükleri ve Noterliklere bilgi verilmesi,
– Hukuk Mahkemeleri, İcra Müdürlükleri ve Noterliklerden gelen daha önce tebliğe gönderilip
adreste bulunamayan veya adresi tespit edilemeyen muhataplara Konsolosluk ve
Büyükelçilikler aracılığıyla ilanen tebliğ yapılmasının sağlanması, (ilanen tebliğ yapılacak
gazetelerin araştırılarak ilan masraflarının sorulması, masrafın mahkemesine bildirilerek kabul
edilmesi sonucu yayınlanmasını sağlamak) sonucunun Mahkemelere bildirilmesi,
– Yurtdışındaki Yabancı Mahkemelerden, Merkezi Makamlardan ve Dışişleri Bakanlığından
gelen tebligat evrakının (varsa eksikliklerinin giderilerek) muhatabın adresinin bulunduğu
Savcılığa tebliğ yapılmak üzere gönderilmesi,
– Tebliğ için Savcılıklara gönderilen evraka yapılan işlem sonucundan, tebliği talep eden
Yabancı Mahkeme, Merkezi Makam ve Dışişleri Bakanlığına bilgi verilmesi,
– Tebligatla ilgili BİMER başvurularına yazı ile cevap verilmesi,
– E-posta ile gelen tebligatla ilgili sorulara yazı ya da e-posta ile cevap verilmesi,
48
– Tebligatla ilgili Cumhuriyet Başsavcılıkları, Mahkemeler, İcra Müdürlükleri, Noterlikler ve
Avukatların talepleri hakkında yazı ile görüş bildirilmesi şeklinde sayılmaktadır.
Hukuk Tebligat Bürosu Kadrosu;
3.5. Çocuk Hukuku Bürosu
Genel Müdürlüğümüz Giden Evrak Bürosu Görevleri;
– Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi uyarınca,Velayet
hakkının veya şahsi ilişki kurma hakkının ihlalinden önce mutat meskeni bir akit devlette
bulunup, başka bir akit devlet topraklarına kaçırılan bütün çocuklar hakkında uygulama alanı
bulmakta, sözleşme uygulama alanı bakımından vatandaşlık durumu önem taşımamaktadır.
Bu sözleşme çerçevesinde Sözleşmeye taraf Ülkelerin Türkiye’den taleplerine ve Türkiye’nin
de sözleşmeye taraf ülkelerden çocuk iadesi ve şahsi ilişki kurulması talepleri yerine
getirilmektedir.
– Çocukların Velayetine ilişkin Kararların Tanınması ve Tenfizi ile Çocukların Velayetinin
yeniden Tesisine ilişkin kararların Tanınması ve Tenfizi ile Çocukların Velayetinin Yeniden
Tesisine ilişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi uyarınca, velayete ilişkin bir kararın taraf başka
bir Devlette tanınması veya yerine getirilmesine ilişkin Taleplerin büromuzca yerine
getirilmektedir.
– Vatandaşların bu konulardaki Bilgi Edinme, Başbakanlık BİMER dilekçeleri ve Genel
Müdürlüğümüz internet sitesindeki başvurularına cevap verilmesi şeklinde sayılmaktadır.
Başvurular Velayet veya Çocuk iadesi ayrım yapıldıktan sonra evveliyat bakılıp öncesi
var ise ilgili dosyasıyla olmadığı takdirde yeni bir dosya açılıp ilgili Hâkimine
(Numaralandırma sistemi) takdim edilmesi ile başlatılır.
Her iki konuda da merkezi makam görevini Bakanlığımız yürütmekte olup bu görevi
Bakanlığımız Cumhuriyet Başsavcılıkları aracılığıyla yerine getirdiğinden dosyaların
49
işleyişlerinin
aciliyeti
sebebiyle
Savcılık
görüşmeleri telefon irtibatıyla kalemden
sağlanmaktadır. Merkezi Makam yazışmaları da faks aracılığıyla yapılmaktadır.
Çocuk Hukuk Bürosu Kadrosu;
3.6. Nafaka Bürosu
Genel Müdürlüğümüz Nafaka Bürosu Görevleri;
Bakanlığımız Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, “merkezi makam”
olarak görevini Cumhuriyet Başsavcılıkları aracılığı ile yerine getirmektedir. Cumhuriyet
Başsavcılıklarımız bu konuda;

Alacaklısı Türkiye’de, borçlusu yabancı ülkelerde olan nafaka işlemlerinde “gönderici
makam”

Alacaklısı yabancı ülkede, borçlusu Türkiye’de olan nafaka işlemlerinde “aracı
kurum” olarak iki yönlü görev ifa etmektedirler.
Nafaka alacaklarının yabancı ülkelerden tahsiline ilişkin ülkemizin de tarafı bulunduğu
Sözleşmelerin amacı; genelde maddi imkândan yoksun bulunan nafaka alacaklısının, borçlusu
yabancı bir ülkede ikamet eden nafaka alacağının tahsilini sağlamaktır. Başvuru usulü ve
konu ile ilgili ayrıntılı bilgi 01.03.2008 tarihli ve 64/1 sayılı Genelgemizde belirtilmiştir.
Nafaka Bürosu Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi
denetiminde, 1 Şube Müdürü 1 Şef yönetiminde 2 Memurdan oluşmaktadır.
4-ULUSLARARASI
KURULUŞLAR
VE
SÖZLEŞMELER
ŞUBE
MÜDÜRLÜĞÜ
4.1. Sözleşmeler ve Dış İlişkiler Bürosu
Sözleşmeler Bürosu yetki ve görevlerini aşağıda belirtilen masa ve merkezler
vasıtasıyla yerine getirmektedir.
50
4.1.1- Yurtdışı Adalet Müşavirleri Masası
Adalet Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı arasında 12 Nisan 2012 tarihinde imzalanan
İşbirliği Protokolünün ardından kurumumuz nezdinde 2012 yılında kurulmuştur.
İşbirliği Protokolü çerçevesinde, Büyükelçiliklerimizde görevlendirilen adalet müşavirlerine
ait görev tanımları aşağıda belirtilmiştir:
1. 2992 sayılı Adalet Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunda yazılı
görevlerden yurtdışına terettüp eden iş ve işlemlerin yürütülmesine katkı vermek;
2. Görev yapılan ülke ile uluslararası hukukî ve cezaî adli işbirliğinin, etkili, sağlıklı ve
süratli biçimde yürütülmesine yardımcı olmak;
3. Görev yapılan ülkede adalet alanında düzenlenen ikili ve çok taraflı uluslararası
toplantılarda Adalet Bakanlığını temsil etmek;
4. İki ülke Adalet Bakanlıkları ve adlî kurumları arasındaki işbirliğinin gelişmesi ve
güçlendirilmesine katkı sağlamak;
5. Görev yapılan ülkenin, özellikle ülkemizi ilgilendiren konulardaki ulusal mevzuatını
yakından takip etmek ve güncel gelişmelerden Adalet Bakanlığını haberdar etmek;
6. Görev çevresinde bulunan uluslararası kuruluşların, Adalet Bakanlığının görev alanına
giren konularda ve yargıyı ilgilendiren, özellikle hukukun üstünlüğü ve insan hakları,
suçla mücadele, uluslararası adlî işbirliği alanlarındaki toplantılarına ve faaliyetlerine
katılmak, bunları takip ve merkeze rapor etmek; Bu toplantılara Adalet Bakanlığınca
katılım sağlandığında, toplantıya katılan Bakanlık temsilcileri ile toplantıya ve ilgili
faaliyetlere ilişkin istişarelerde bulunmak, böylece bu uluslararası kuruluşlarda
Bakanlığın uzun vadeli stratejilerinin belirlenmesine ve Bakanlığımızın aktif temsiline
katkıda bulunmak;
7. Nezdinde görev yapılan uluslararası kuruluşların ve diğer muhatapların ülkemizdeki
yargı alanında gerçekleşen gelişmeler ile ilgili olarak bilgilendirilmesine katkı
sağlamak;
8. Görev yapılan ülkede yaşayan vatandaşlarımıza yönelik hukukî bilgilendirme
toplantılarını Büyükelçiliklerimiz ve Başkonsolosluklarımızla koordinasyon halinde
gerçekleştirmek;
9. Görevli bulunulan dış temsilciliğimizde yapılan noterlik, adlî ve idarî tebligat vb.
hukukî ve adlî işlemlerle ilgili temsilcilik çalışanlarına gerektiğinde danışmanlık
hizmeti vermek;
51
10. Adalet Bakanlığı tarafından verilen diğer görevleri yerine getirmektir.
Diğer taraftan, aynı Makam Olur'u ile Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT)
Daimi
nezdindeki
Temsilciliğimizde,
Birleşmiş
Milletler
nezdindeki
Daimi
Temsilciliğimizde, Avrupa Konseyi Daimi Temsilciliğimizde ve Avrupa Birliği Daimi
Temsilciliğimizde görevlendirilen adalet müşavirleri açısından; yukarıda belirtilen görev
tanımlarının, görevlendirildikleri kuruluşların görev alanları ile sınırlı bulunmasının uygun
olacağı değerlendirilmektedir.
4.1.2- Sözleşmeler Masası
Sözleşmeler masasının görevleri;
-İkili ve çok taraflı sözleşme yapılmasını ve yürürlüğünü takip etmek,
-Sözleşmelere ilişkin görüş yazışmalarını yapmak,
-Adli işbirliğinin oluşturulması ve geliştirilmesi amacıyla aramızda hukuki ve cezai konularda
adli yardımlaşma sözleşmesi bulunmayan ülkelerle sözleşme yapılması veya mevcut
sözleşmelerin yenilenmesi,
-Sözleşme metinlerinin hazırlanmasının, imzalanmasının, yürürlüğe girmesi için gerekli
prosedürün takibinin yapılması,
-Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi, Lahey, Ahvali Şahsiye, İLO sözleşmeleri gibi çok
taraflı sözleşmelerin takibi ve bu sözleşmelere ilişkin yazışmalarının yapılması şeklinde
sayılmaktadır.
4.1.3- Ülkeler Masası
Ülkeler Masasının Görevleri;
- Ülkeler ile ikili düzeyde ilişkilerin yürütülmesine ilişkin faaliyetleri takip etmek,
-Ülkeler ile işbirliğinin geliştirmesi amacıyla işbirliği protokollerinin hazırlanmasının,
imzalanmasının takibinin ve yazışmalarının yapılması,
-Ülkeler ile ikili düzeyde çalışma, eğitim gibi programların hazırlanması ve takibinin
yapılması,
-Ülkeler ile mütekabiliyet esasına göre ilişkilerin yürütülmesinin takibinin yapılması,
52
-Ülkeler ile konsolosluk istişarelerinin takibinin ve yazışmasının yapılması şeklinde
sayılmaktadır.
4.1.4- Yurtdışı Türkler Masası
Kurumumuz nezdinde 2012 yılında kurulmuştur.
Yurtdışı Türkler Masasının Görevleri;
-Yurtdışında bulunan Türk vatandaşlarına hukuki yardım sağlanmasına ilişkin faaliyetleri
yürütmek,
-Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarına hukuki konularda nasıl bir yol izleyecekleri
hususunda yardımda bulunmak,
-Genel Müdürlüğümüz bünyesindeki diğer bürolardaki Türk vatandaşlarının yaşadıkları
sorunlara ilişkin dosyaların da takibinin yapılması ve bu konularda diğer kurumlarla
koordinasyonun kurularak vatandaşlarımızın adli konulardaki sorunlarına çözüm bulunması
şeklinde sayılmaktadır.
4.1.5- BAİ (Bölgesel Adli İşbirliği) Masası
Bölgesel Adli İşbirliği Projesi kapsamında bölge ülkeleri ile mevcut ilişkilerimizin
geliştirilmesi amacıyla Kurumumuz nezdinde 2012 yılında kurulmuştur.
Bölgesel Adli İşbirliği Masası Görevleri;
-Bölgesel adlî işbirliğine ilişkin faaliyetleri yürütmek,
-Bu faaliyetlerde ikili işbirliğinin arzu edilen noktaya çıkarılması için temel işbirliği alanı olan
adli yardımlaşmada etkinliğin sağlanması,
-İkili eğitim programları düzenlenmesi,
-İkili proje ve çalışmalar gerçekleştirilmesi ve bölge ülke temsilcilerinin tamamının katılacağı
adlî işbirliği konularında toplantı ve eğitim programları, irtibat ağı oluşturulması ve bölgesel
düzeyde sözleşme ve kurumsal alt yapı çalışmalarının yapılması şeklinde sayılmaktadır.
53
4.1.6- Uluslararası Kuruluşlar Masası
Uluslararası Kuruluşlar Masası Görevleri;
- Uluslararası kuruluşlar ile ilgili işlemleri yürütmek,
-Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği, NATO, İslam Konferansı Örgütü gibi uluslararası
kuruluşlarla ilgili faaliyetlerin diğer kamu kurumlarıyla koordineli olarak takibinin ve
yazışmalarının yapılması şeklinde sayılmaktadır.
4.1.7- Sınıraşan Örgütlü Suçlarve Terör Masası
Sınıraşan Örgütlü Suçlar ve Terör Masası Görevleri;
- Sınıraşan suç ve terör olaylarına ilişkin yürütülecek faaliyetleri yürütmek
-Yasadışı göç, kaçakçılık, insan ticareti, uyuşturucu madde kaçakçılığı gibi sınıraşan örgütlü
suçlarla mücadele kapsamında yapılan faaliyetlerin yürütülmesi ve yazışmalarının yapılması,
-Terör ve terör örgütlerinin faaliyetlerine ilişkin işlemlerin diğer kurumlarla koordineli olarak
takibinin ve yazışmalarının yapılması,
-Genel Müdürlüğümüzde diğer bürolarda mevcut bu suçlarla alakalı dosyaların takibinin
yapılarak yeknesaklığın sağlanması şeklinde sayılmaktadır.
4.1.8- Ekonomik Suçla Mücadele Masası
Ekonomik Suçla Mücadele Masası Görevleri;
-Yolsuzluk ve Rüşvetle Mücadele, Karaparanın Aklanması konularına ilişkin çalışma yapmak,
-İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) Ticari İşlerde Yabancı Kamu Görevlisine
Rüşvetin Önlenmesi Sözleşmesi Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu (WGB), Yolsuzluğa
Karşı Devletler Grubu (GRECO), Mali Eylem Görev Gücü (FATF) Karaparanın Aklanması
ve Terörün Finansmanın Önlenmesi, BM Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi, Avrupa
Yolsuzlukla Mücadele Ofisi (OLAF) ile ilgili faaliyetlerin takibinin ve yazışmalarının
yapılması şeklinde sayılmaktadır.
54
4.1.9- 7/24 AYTAM (Adli Yardımlaşma Takip Merkezi)
Siber Suçlar Sözleşmesi 7/24 İrtibat Noktası, Eurojust-EJN İrtibat Noktası, SELECSeepagEJN İrtibat Noktası ve G-8 İrtibat Noktasıfaaliyetlerininyürütülmesine yardımcı
olmakve önemli adli yardımlaşma evrakının takibinin yapılmasını sağlamak üzere
kurumumuz nezdinde 2012 yılında kurulmuştur.
4.1.10- SUGGAM (Suç Gelirleri Geri Alım Merkezi)
Suç Gelirlerinin Geri Alım işlemlerine ilişkin uluslararası adli yardımlaşma işlemlerini
takip etmek, ülke içerisinde ise farkındalık oluşturmak amacıyla çalışmalar yapmak üzere
kurumumuz nezdinde 2012 yılında kurulmuştur.
4.1.11- Staj Masası
Genel Müdürlükte staj görmek isteyen öğrenciler ve yabancı adalet kurumlarında
görev yapan uzmanların kısa süreli olarak program hazırlamak ve uygulamak görevlerini
yerine getirmek üzere 2012 yılında kurulmuştur.
Sözleşmeler ve Dış İlişkiler Bürosu Kadrosu;
1 Şube Müdürü ve 1 şef denetiminde 6 memurdan oluşmaktadır.
4.2.Proje ve Protokol Bürosu
4.2.1- Halkla İlişkiler ve Tanıtım Masası
Halkla İlişkiler ve Tanıtım Masasının Görevleri;
-Kamunun bilgilendirilmesine ilişkin faaliyetlerin yürütülmesi,
-Genel Müdürlüğü ilgilendiren konulardaki meclis soru önergelerinin cevaplandırılması,
-Genel Müdürlüğümüz Faaliyet raporlarının hazırlanması,
-Genel Müdürlüğümüz bünyesindeki yurtiçi ve yurtdışı ziyaretlere ve toplantılara ilişkin Salı
ve Cuma günleri Müsteşarlık Makamına rapor sunulması,
55
-Bakanlığımızın diğer Birimlerinden ve dış kurumlardan istenilen görüş yazılarının
cevaplandırılması,
-Yönetmelik, Tüzük ve Kanun Tasarıları hakkında görüş bildirilmesi,
-BİMER ve bilgi edinme başvurularının cevaplandırılması,
-Yazılı ve görsel medyada görev alanımıza giren hususları takip ederek ilgililerin
bilgilendirilmesi ve bilgi notlarının ilgili makama arzedilmesi,
-AB ilerleme raporu ve diğer uluslararası raporlarda Genel Müdürlük görev alanına giren
hususların raporlanmasının sağlanması,
-Web sitesi ve sosyal medya aracılığı ile kurumumuz faaliyetlerinin tanıtılması,
- Bülten ve broşür hazırlayarak kurumumuz faaliyetlerinin tanıtılması şeklinde sayılmaktadır.
4.2.2- Protokol Masası
Toplantı Organizasyon Masası Kurumiçi, yurtiçi kurumlararası toplantılar, seminer,
çalıştay vb. organizasyon hazırlık ve toplantıların organizasyonunu yapmaktadır.
-Yabancı ülke heyetlerin ülkemizde ağırlanması,
-Ülkemiz heyetlerinin yabancı ülkeleri ziyaretlerine ilişkin hazırlıkların yürütülmesi,
-Uluslararası kuruluşlar çalışma ve toplantılarına katılacakların ziyaretlerine ilişkin
çalışmaların yürütülmesi şeklinde sayılmaktadır.
4.2.3- Proje Masası
Proje Hazırlama Masası proje ihtiyaçlarını tespit etmekte, proje fişleri hazırlamakta,
projeler için finans kaynakları araştırmaktadır.
Proje Takip Masası devam eden projeler ile ilgili iş ve işlemleri yapmaktadır.
Proje-Protokol Bürosu Kadrosu;
Müdürü ve 1 şef yönetiminde 6 memurdan oluşmaktadır.
56
5- ARAŞTIRMA BİRİMLERİ
5.1- UHAMER (Uluslararası Hukuk Araştırma Merkezi)
Uluslararası Hukuk Araştırma Merkezi
(UHAMER) Uluslararası Hukuk alanında
Bakanlık görev alanına giren hususlarda uygulamaya esas bilgi ve belgelerin araştırılması,
mukayeseli hukuk çalışmalarının yapılması, yabancı kaynakların tercüme edilmesi,
kamuoyunu ilgilendiren hususların yayımlanması konularında faaliyet göstermek üzere 2012
yılında kurulmuştur.
UHAMER benzer nitelikteki araştırma kurumları, üniversiteler ve sivil toplum
kurumları ile ortak çalışma yürütebilecektir.
2013 yılı itibariyle UHAMER ilk çalışmalarını kendi web sitesinde terör, siber suç,
Uluslararası nafaka alacakları ve çocuk hukuku alanlarında yayımlamıştır.
Türk Hukuk Sistemini yabancılara tanıtmak amacıyla “The Judicial System of
Turkey” isimli bir broşür yayımlamıştır.
5.2-Kütüphane
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan
kütüphanemize son yıllarda kitap hazinesini genişleterek ulusal ve uluslararası birçok konuda
değişik ülke dillerinden (Özellikle Türkçe,İngilizce, Fransızca ve Almanca vb.) hukuki ve
cezai konularda güncel kitaplar kazandırılmıştır.Kütüphanemiz tüm kurum personeline açık
tutulmakta oluppersonelimiz bu kitaplardan ve okuma salonumuzdan faydalanabilmektedir.
Kütüphane içinbir personel görevlendirilmiş olup, ilgili personel kitap listeleri ve ilgili
mevzuat araştırmasıçalışmalarına bir şube müdürünün gözetiminde devam etmektedir.
5.3- Mütalâa ve Görüş Bürosu
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Bürolarından olan Mütalâa ve
görüş bürosu Yerel mahkemeler ve diğer kurumlardan gelen;vasi tayini, ülkeler arası
karşılıklılık, tanıma ve tenfiz, evlat edinme, vatandaş dilekçeleri, veraset, mütekabiliyet,
apostil, teminattan muafiyet, mevzuat talebi, vesayet, taşınmaz mal edinimi, tereke teslimi,
tazminat davaları, alacak, icra takipleri, hukuki konularda ikili ve çok taraflı bilgi talepleri,
şahsi başvurular ve bu konularla ilgili her türlü görüş ve bilgi taleplerine cevap vermektedir.
57
Ayrıca hukuki konularda ülke mevzuatlarını derleyerek konu ile ilgili her türlü bilgi ve
belgenin fiziki ve elektronik ortamda muhafaza etmektedir.
Mütalaa ve Görüş Bürosu Kadrosu;
1 Müdürün denetiminde 4 memurdan oluşmaktadır.
C- İNSAN KAYNAKLARI
1- PERSONEL GÖREVLERİ VE SAYILARI
Tablo 4: Mevcut Personel Durumu
ÇALIŞANLARIN GÖREV VE CİNSİYET DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI
2012
2013
TOPLAM
TOPLAM
Genel Müdür
1
1
0
Genel Müdür Yrd.
7
7
0
Daire Başkanı
7
7
0
Daire Başkan Yrd.
0
3
0
Tetkik Hakimi
66
77
11
Şube Müdürü
11
12
1
Şef
8
8
0
İstatistikçi
2
2
0
Bilg.İşletmeni
8
8
0
VHKİ
36
40
4
Memur
25
23
-2
Sekreter
4
6
0
Zabıt Katibi
54
60
6
UNVAN
DEĞİŞİM
Not: 2 Genel Müdür Yardımcısı ve 1 Tetkik Hâkimi Adalet Müşaviri olarak görevli, 2 Tetkik
Hâkimi Fransa’da daimi temsilciliğimizde görevli, 4 Tetkik Hâkimi yabancı dil eğitimi için
yurt dışında görevli, 2 Tetkik Hâkimi Jean Monnet burs programı kapsamında yurt dışında
görevli,
2 Tetkik Hâkimi AİHM’de görevli ve 1 Tetkik Hâkimi de TBMM’de görevli
bulunmaktadır. Ayrıca 2 Memur Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığında, 2 Memur da
TBMM de görevlidir.
58
Tablo5: 2013Yılı Kadın Erkek Dağılımı
UNVAN
Genel Müdür
Genel Müdür Yrd.
Daire Başkanı
Başkan Yardımcısı
Tetkik Hâkimi
Adalet Uzman Yardımcısı
Şube Müdürü
Şef
İstatistikçi
Bilg. İşletmeni
VHKİ
Memur
Daktiloğraf
Sekreter( Z.Kâtibi-4)
Zabıt Kâtibi
Mütercim
Hizmetli
Şoför
ERKEK
KADIN
TOPLAM
7
5
3
60
9
9
5
0
4
18
18
0
0
21
7
2
2
1
0
2
0
17
7
3
3
2
4
22
10
0
6
34
23
0
0
1
7
7
3
77
16
12
8
2
8
40
27
0
6
55
30
14
2
Tablo6: Kadrolu ve Geçici Görevli Personel
2013 KADROLU VE GEÇİCİ GÖREVLİ PERSONEL (UNVAN) DAĞILIMI
UNVAN
Tetkik Hâkimi
Uzman Yardımcısı
Yazı İşleri Müdürü
Şube Müdürü
Şef
Memur
İcra Müdürü
İcra Müdür Yardımcısı
İstatistikçi
Bilg.İşletmeni
VHKİ
Sekreter
Zabıt Katibi
Mütercim
KADROLU
KADIN
ERKEK
6
33
7
9
1
4
3
5
17
10
1
4
4
23
19
2
15
5
59
G. GÖREVLİ
TOPLAM
KADIN
ERKEK
11
43
93
16
1
1
2
1
6
8
1
28
1
1
6
6
1
2
8
42
4
6
34
21
55
9
1
30
Yardımcı Hizmetleri
Şoför
Toplam
-
2
2
93
79
61
2
2
307
74
2. PERSONELİN NİTELİKLERİ
Tablo 7: Çalışanların Eğitim Durumuna Göre Durumu
Çalışanların Eğitim Durumuna Göre Dağılımı (2013)
Eğitim Durumu
Doktora
Yüksek
Lisans
Lisans
Ön Lisans
Lise
2012- Kişi
Sayısı
7
45
53
28
127
2013 - Kişi
Sayısı
7
48
71
45
140
YILLIK
DEĞİŞİM
0
+3
+14
+18
+13
Tablo8: Çalışanların Yabancı Dil Seviyesine Göre Durumu
KPDS PUANI
50
60
70
80
90
2012
2
2
5
11
4
2013
2
2
7
13
5
YILLIK
DEĞİŞİM
2
0
+2
+2
+1
Tablo 9:Çalışanların Yabancı Dil Seviyesine Göre Durumu
İELTS/TOEFL PUANI
5/70
6/80
7/90
8/100
2012
3
4
4
-
2013
3
4
4
-
YILLIK DEĞİŞİM
0
0
0
Tablo 10: Çalışanların Yabancı Dil Seviyesine Göre Durumu
60
Yabancı Dil Bilenlerin Sayısı
(KPDS 50 üzeri)
Hâkim
Memur
2012
54
15
2013
60
17
YILLIK DEĞİŞİM
+14
+2
3. HİZMET İÇİ EĞİTİM
Genel Müdürlükte görev yapan her unvandaki personelin bilgi ve becerilerini
geliştirmek ve onları üst görev kadrolarına hazırlamak amacıyla hizmet içi eğitim
olanaklarından yararlanmalarına imkân tanınmaktadır.
Temel, hazırlayıcı ve staj eğitim dönemlerinden oluşan aday memurluk eğitimine ilişkin
veriler aşağıdaki gibidir;
Tablo 11: Temel Memuriyet Eğitimi Alan Personel
2012
12
2013
0
GENEL TOPLAM
12
Tablo 12: Jean Monet Bursundan Yararlanan Personel
JEAN MONNET BURSUNDAN YARARLANANLAR
2012 Yılı itibariyle toplam
2
2
GENEL TOPLAM
4
Tablo 13: Yurtdışı Dil Eğitim Programından Yararlanan Personel
YURTDIŞI DİL EĞİTİM PROGRAMINDAN YARARLANANLAR
61
5
11
GENEL TOPLAM
16
Tablo 14: Yabancı Dil Eğitim Yardımından Yararlanan Personel
YABANCI DİL EĞİTİM YARDIMINDAN YARARLANANLAR (%60)
3
3
GENEL TOPLAM
6
D-FİZİKİ KAPASİTE
1- MEKAN
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, Mustafa Kemal Mahallesi 2151.
Sokak, No:34/A, Söğütözü/Ankara adresinde bulunan Adalet Bakanlığı Ek Binasının,
3.Katının tamamı ile 2. Katını bir bölümünde görev yapmaktadır.
62
Genel Müdürlüğümüze ait müstakil bir arşiv bulunmaktadır. İşlemi ve saklama süresi
biten dosyalarımız Keçiören’de bulunan kurum arşivine gönderilmektedir.
Tablo 15: Tahsis Amacına Göre Odalar
2012
2013
DEĞİŞİM
Yönetici odaları
16
17
+1
Bürolar
44
51
+7
Depolar
4
4
-
Toplantı Salonları
2
5
+3
Sekreter odaları
3
5
+2
Kütüphane
1
1
-
2- TEFRİŞAT (MALZEME VE ARAÇLAR)
Genel Müdürlüğümüz demirbaş malzemesine ilişkin 2012 ve 2013 yılı listeleri ve her
iki yıl arasında meydana gelen değişimler tefrişat ve elektronik malzemeler olarak aşağıda
sunulmuştur:
63
TEFRİŞAT (MALZEME VE ARAÇLAR)
Genel Müdürlüğümüz demirbaş malzemesine ilişkin 2012 ve 2013 yılı listeleri ve her iki yıl
arasında meydana gelen değişimler tefrişat ve elektronik malzemeler olarak aşağıda
sunulmuştur:
Tablo 16: Demirbaş Listesi
MALZEME ADI
S.No
2012
2013
YILLIK
DEĞİŞİM
1
ATATÜRK TABLOSU
33
61
28
2
BANKO
5
5
0
3
BAYRAK
2
4
2
4
BAYRAK DİREĞİ
2
2
0
5
BEKLEME KOLTUĞU
5
5
0
6
BİLGİSAYAR
161
227
66
7
BUZDOLABI
2
2
0
8
CİLTLEME MAKİNESİ
1
1
0
9
COMPACT ARŞİV DOLABI
7
7
0
10
ÇOK AMAÇLI DOLAP
109
291
182
11
DİZÜSTÜ LENOVA
2
2
0
12
DİZÜSTÜ SONY
1
1
0
13
DİZÜSTÜ TABLET
1
İMİD DEVİR
14
DİZÜSTÜ VESTEL
3
3
0
15
DOSYA TAŞIMA ARABASI
3
7
4
16
ELEKTRİK SÜPÜRGESİ
2
2
0
17
EMANET SAKLAMA ÇELİK KASA
1
1139
1138
18
ETEJER
133
6
127
19
FAKS
4
4
0
20
FLAMA
2
2
0
21
FOTOĞRAF MAKİNESİ
2
2
0
22
FOTOKOPİ MAKİNESİ
7
7
0
23
GİYOTİN (KAĞIT KESME MAKİNESİ)
1
2
1
24
İNTERNET ERİŞİM CİHAZI
3
38
35
25
JET MODEM
1
1
0
26
HEREKE HALI
1
1
0
27
KAĞIT İMHA MAKİNESİ
6
7
1
28
KAMERA
1
1
0
29
KLİMA
1
2
1
30
KÜTÜPHANE
2
-
2
31
MAKAM KOLTUĞU
120
135
15
64
32
MAKAM MASASI
86
87
1
33
MEMUR KOLTUĞU
79
166
87
34
MEMUR MASASI
117
166
49
35
MERDİVEN
4
4
0
36
MİSAFİR KOLTUĞU
220
329
109
37
PORTMANTO
0
0
0
38
PROJEKSİYON CİHAZI
2
2
0
39
SEHPA
157
250
93
40
SES KAYIT CİHAZI
2
2
0
41
SİMULTANE ÇEVİRİ SİSTEMİ
1
1
0
42
ŞEF MASASI
1
0
1
43
TARAYICI
9
16
7
44
TELEFON
167
259
92
45
TELEFON DİJİTAL
26
28
2
46
TELEFON TELSİZ
1
1
0
47
TELEVİZYON
2
3
1
48
TOPLANTI MASASI
4
3
49
TOPLANTI ODASI ÇALIŞMA
KOLTUĞU
30
7
ÇALIŞMA
KOLTUKLARIN
A EKLENDİ
50
VANTİLATÖR
85
30
55
51
VİDEO KONFERANS SETİ
1
1
0
52
YAZICI
104
104
0
53
ÇELİK RAF
26
11
15
54
MÜHÜR
11
11
0
55
ISITICI
0
0
0
56
NETWORK CİHAZI
0
0
0
57
HESAP MAKİNESİ
4
4
0
58
ÇAĞRI CİHAZI
1
2
1
59
HAVA KOMPRESÖRÜ
1
1
0
0
3. BİLGİ VE TEKNOLOJİK KAYNAKLAR
UYAP: Genel Müdürlüğümüzde UYAP projesi tabanında günümüz teknolojisine
uygun olarak gerçekleştirilen altyapı ve donanım ekipmanları kullanılmaktadır.
Genel Müdürlüğümüz, UYAP bünyesinde, tüm yargı birimleri ve Bakanlık Teşkilatı
ile entegredir. Ayrıca AnayasaMahkemesi nezdinde bireysel başvurulara ilişkin görüş
65
bildirme görevi bulunduğundan, Anayasa Mahkemesi ile Genel Müdürlüğümüz arasında
UYAP uyum faaliyetleri devam etmektedir.
Genel Müdürlüğümüz bünyesinde görevli bulunan genel müdür, genel müdür
yardımcıları, daire başkanları ve Tetkik hâkimleri kendilerine tahsis edilen diz üstü
bilgisayarları kullanmaktadır.
WEB: Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünün görev alanları ile
ilgili güncel bilgileri içeren bir web sitemiz kurulmuş olup, güncelleme ve geliştirme
çalışmaları yapılmaktadır.
66
İNGİLİZCE WEB SİTESİ:
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünün görev alanları ile ilgili
güncel bilgileri içeren İngilizce web sitesi kurulmuş olup, Genel müdürlüğümüz web sitesinde
yer
alan
bilgi
ve
duyuruların
İngilizcesine
ulaşılabilmektedir.
Erişim
;http://www.uhdigm.adalet.gov.tr/english/eng_index.htmladresi kullanılmaktadır.
67
için
HUDOC TÜRKÇE ARAYÜZÜ:
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin içtihat veritabanı olan HUDOC, hâlihazırda
Mahkeme’nin resmi dilleri olan İngilizce ve Fransızca dillerinde hizmet verirken; Adalet
Bakanlığı UHDİGM İnsan Hakları Daire Başkanlığı ve AİHM Sekretaryası işbirliği ile
hazırlanan HUDOC’un Türkçe versiyonu 14 Kasım 2013’ te kullanıcıların istifadesine
sunulmuştur.HUDOC’ta Mahkeme kararlarının yanı sıra Mahkeme’ye ilişkin tematik notlar ile
içtihatlarla ilgili bilgi notları da bulunmaktadır.Erişim için;
http://hudoc.echr.coe.int/sites/tur/Pages/search.aspx#{"documentcollectionid2":["GRA
NDCHAMBER","CHAMBER"]}adresi kullanılmaktadır.
- İnhak bilgi notu ve resim
WEB SECURE: İnsan Hakları Dairesi Başkanlığı ile AİHM ve Avrupa Konseyi
Nezdinde Daimi Temsilcilik (AVKONS DT) arasında da, ‘WEB SECURE’ ve UYAP
bağlantısı kurulmuş olup, yazışmalar elektronik ortamda yapılmaktadır.
INTRANET: İntranet sayfamız geliştirilip, daha aktif kullanılmaya başlanmıştır.
Faaliyet takvimi hazırlanmış ve faaliyet raporu içeriği geliştirilmiştir.
E-MAİL ADRESİ: Genel Müdürlüğün genel işleri için UHDİ[email protected]
adresi kullanılmaktadır.
İnsan Hakları Daire Başkanlığımız, www.inhak.gov.tr isimli resmi web sitesi ile internet
ortamında hizmet vermektedir.
7/24 AYTAM merkezi işlemlerinde kullanılmak üzere [email protected] adresi
kullanılmaktadır.
Yurtdışı
Adalet
Müşavirleri
ile
yazışmalarda
kullanılmak
üzere
ytb.UHDİ[email protected] kullanılmaktadır.
VİDEO KONFERANS: İnsan Hakları Daire Başkanlığınca AİHM’ye video
konferans sistemi hibe edilmiş olup, bu sayede AİHM hukukçuları ile Bakanlığımız
hukukçuları arasında karşılıklı seminer ve eğitim faaliyetleri verilmesinin önü açılmıştır.
FAX NO: Genel Müdürlüğün genel işleri için toplam 3 adet Faks kullanılmaktadır.
68
Tablo17: Telefon Hattı Sayısı
Sabit Hat
Yurtdışına Açık Hat
Faks
2012
110
1
3
2013
183
1
6
DEĞİŞİM
+73
-
+3
Tablo18: Yöneticilerin Telefon Hattı Sayısı
Sabit Hat
Faks
Yöneticiler
17
0
Hâkimler
62
0
Personel(uzman,mütercim,müdür,müşavir,
bürolar)
96
4
Sekreterler
8
2
TOPLAM
183
6
4.KÜTÜPHANE
Genel
Müdürlüğümüz
bünyesinde
bulunan
kütüphane
birçok
zenginleştirilmeye çalışılmaktadır.
Tablo 19: UHDİGM Bünyesindeki Kitap Sayısı
Kitap Sayısı
Türkçe
Yabancı
Toplam
2012
769
237
1006
2013
860
269
1138
Yıllık Değişim
+91
+32
+132
69
alanda
Tablo20: UHDİGM Bünyesindeki Kitap Sayısı Grafiği
1200
1000
800
2012
600
2013
400
Değişim
200
0
Türkçe
Yabancı
Toplam
5. ULAŞIM VASITALARI
Tablo21: UHDİGM Bünyesindeki Araç Sayısı
ULAŞIM VASITALARI
Genel Müdür Aracı
Genel Hizmet Aracı
2012
1
1
2013
1
1
DEĞİŞİM
0
0
E- YÖNETİM ORGANİZASYONU VE İÇ KONTROL SİSTEMİ
1- YETKİ VE GÖREV PAYLAŞIMI (İŞ BÖLÜMÜ)
Tüm görev alanlarına ilişkin işlerin kimlerin sorumluluğunda yürütüleceği belirlenerek
Genel Müdür tarafından İş Bölümü belgesi olarak duyurulmaktadır. İş bölümünde Genel
Müdür, Genel Müdür Yardımcıları, Daire Başkanları, Tetkik Hâkimleri, Uzman Yardımcıları,
Bürolar ve personeli tarafından yürütülecek görevler belirtilmektedir.
Hedef rutin işlerin mümkün olduğu kadar alt düzeyde yürütülmesi ve ancak insiyatif
alınması gereken işlerin üst düzeye arz edilmesidir.
70
İşbölümü İçeriği:
– Yöneticilerin Genel Olarak Sorumlu olduğu işler
– Yöneticilerin sorumlu olduğu adli yardımlaşma bölüm ve iş miktarı
– Tetkik Hâkimlerinin sorumlu olduğu adli yardımlaşma bölüm ve iş miktarı
– Uzman Yardımcılarının sorumlu olduğu adli yardımlaşma bölüm ve iş miktarı
– Ülkeler ve sorumluları
– Dış İlişkiler ve Sözleşmeler dosyaları ve sorumluları
– Bürolar ve sorumluları
– İnsan Hakları Daire Başkanlığı görev dağılımı
– İletişim
2- KARAR ALMA MEKANİZMASI (TOPLANTILAR, ARZ SİLSİLESİ)
UHDİGM
yönetim organizasyonunda kararlar ilgililerin katıldığı toplantılar
sonucunda görüşlerin paylaşılmasının ardından Genel Müdür tarafından verilmektedir.
İdari nitelikli işler tüm yöneticilerin rutin olarak haftalık gerçekleştirdiği toplantılarda
görüşülmektedir.
Hukuki konularda görüşmeler ise ilgili büro sorumlusu yöneticileri başkanlığında ilgili
Tetkik Hâkimleri katılımı ile gerçekleştirilmektedir. Bu toplantılarda alınan genel kararlar tüm
birim tarafından uygulanmaktadır.
Tablo 22: Birim Karar Toplantıları ve Arz Çizelgesi
BİRİM KARAR TOPLANTILARI VE ARZ ÇİZELGESİ
Toplantılar
Yönetici Toplantıları
(UHDİGM Bünyesinde)
Birim İçi Toplantılar
Birim Toplantıları
(Bakanlık Birimleri ile yapılan )
Toplam
Bilgi Notu ve Mail
Toplam
33
Genel Müdüre Arz
423
435
Genel Müdür Yardımcılarına
Arz
325
43
Daire Başkanlarına Arz
230
71
3- ÇALIŞMA REHBERLERİ VE ŞABLONLAR
Yapılan işlerin tanımı ve yürütülmesine ilişkin işlemlerin gösterilmesi amacıyla birim
için rehberler bulunmaktadır.
KURUM İÇİ ÇALIŞMA (KOÇ) PROJESİ KAPSAMINDABÜRO REHBERLERİ
ÇALIŞMASI
A- AMAÇ
Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü bürolarının
çalışma sistemlerini yazılı hale getirilerek, kalıcı bir rehber oluşturmak.Büro çalışma
sistemlerinin aşamalı ve detaylı bir şekilde belirlenerek, uygulamada birlik sağlanması ve
rehberlerin yazılı hale getirilerek kurumsallaşmanın sağlanması.
B- ÇALIŞMANIN AŞAMALARI
1- Büro rehberlerinin oluşturulması için temel başlıkların(rehber listesinin) oluşturulması
2- Belirlenen başlıklar üzerinde ilk etapta adli yardımlaşma büroları ile grup halinde
çalışılarak, rehberlerin tek tek oluşturulması
3- Bu şekilde bütün başlıklar üzerinde çalışıldıktan sonra adli yardımlaşma büroları
dışındaki bürolarca,
oluşturulmuş rehberlere kendi bürolarıyla ilgili olarak uyarlama ve
eklemelerin yapılması
4- Yapılan çalışmanın son halinin ilgili üst makamlara arz edilmesi ve çalışmaya son
şeklinin verilmesi
5- Çalışmanın yazılı hale getirilerek bürolara dağıtılması
6- Çalışma için ISO 9001 Belgesi alınması
KOÇ- Büro Rehberleri Çalışması Kapsamında Oluşturulan Rehberlerin Listesi
72
Tablo 23: Genel Müdürlük Birim İçi Rehber Sayısı 2013
1
Gelen Evrak Evveliyatına Bakma Rehberi
2
Evrak İade Rehberi
3
Evrak Havalesi Yapma Rehberi
4
Evveliyatı Olmayan Evrak İçin Yeni Dosya Açma Rehberi
5
UYAP ve Diğer Kayıt Sistemlerinde Kayıt Güncelleme Rehberi
6
Formül Yazısı Sisteme Katma Rehberi
7
Düz Yazı Sisteme Katma Rehberi
8
Gizli Evrak Takip Etme Rehberi
9
Bürolar Arası Dosya İlişkilendirme Ve Birleştirme Rehberi
10 Acil Yazı Rehberi
11 Arşiv Usullerinin İşletilmesi Rehberi
12 Dosya Düzenli Tutulması Rehberi
13 Bilgi Notu Takip Etme Rehberi
14 İstatistik Hazırlama Rehberi
15 Faaliyet Raporu İçin Bilgi Temin Etme Rehberi
16 Bölüm Toplantıları Düzenleme Rehberi
17 Mütekabiliyet Klasörü Tutma Rehberi
18 Bölüme İlişkin Bilgilerin Paylaşımda Bulundururlması Rehberi
19 DYS Sistemine Yazı Katma Rehberi
4- UZMANLAŞMA
Genel Müdürlük bazında aşağıdaki işlerin dağıtımında uzmanlaşma esas
alınmaktadır;
– Ülkelerin sorumluluğu
– Dış ilişkiler ve sözleşmeler dosyaları;
– Adli Yardımlaşma dosyaları uzmanlaşmaya göre dağıtılmamaktadır. Ancak özel
önem gösteren dosyaların tespiti ve takibi aşağıda gösterilen alanlarda genel
düzeyde ayrıca takip edilmektedir.
Ceza İstinabe ve Tebligat bürosunda özel olarak takip edilen konularda siber suçlar
hususunda; dosya numarası, mahkeme bilgileri, talep ilgilisinin ad soyadı, suç bilgileri,
73
ilgili kanun maddeleri, talebin iletildiği tarih ile cevabın geldiği tarih, talebin yerine
getirilip getirilmediği ve gerekçesi konularında,
Terör suçları hususunda; dosya numarası, ilgilinin adı soyadı, uyruğu, suç bilgileri,
talep eden ülke ile yerine getiren ülke bilgileri, talep tarihi, talep sonucu konularında,
Soruşturma devrini içeren suçlar hususunda; dosya numarası, ilgilinin adı soyadı,
talep eden ülke, talebin dayanağı, suçun nev'i, talebin hangi CBS'ye gönderildiği, yapılan
işlem, talebin yerine getirilmesi aşamasında ortaya çıkan sorun konularında,
Elkoyma talepleri hususunda; dosya numarası, aynı dosya üzerinden kaç kez talepte
bulunulduğu, talepte bulunan ülke bilgisi, talebin niteliği, talebin kabul edilip edilmediği,
talebin ne aşamada olduğu, talep konusunun parasal değeri, talebe ne kadar sürede cevap
verildiği, suçun nev’i konularında ilgili dosyalar 2013 yılında Tetkik edilmiştir.
Tablo 24: Ceza İstinabe Bürosunda Özel Takip Edilen Konu ve Dosyalar
CEZA İSTİNABE VE TEBLİGAT BÜROSU ÖZEL TAKİP EDİLEN KONULARA
AİT RAKAMLAR
KONU
SİBER
SUÇLAR
TERÖR
GELEN TALEP
SAYISI
21
45
GİDEN TALEP
SAYISI
648
90
SORUŞTURMA
ELKOYMA
DEVRİ
46
105
2
2013 YILINA AİT DOSYA SAYISI
KONU
SİBER
SUÇLAR
TERÖR
2013 GELEN
TALEP SAYISI
10
32
2013 GİDEN
TALEP SAYISI
275
48
74
SORUŞTURMA
ELKOYMA
DEVRİ
15
16
5. KURUM HAFIZASI
5.1. UYAP Dosyaları
Resmi yazışma niteliğinde olan tüm yazışmalar UYAP ortamında saklanmaktadır.
Resmi yazışma niteliğinde olmamakla birlikte dosyalara ilişkin bilgi notlarının da
ilgili UYAP dosyasında saklanmasına ilişkin başlatılan çalışmalar devam etmektedir.
5.2. Kurum Arşivi
Yurtdışı Adli Yardımlaşma işlemlerinde fizikî evrak zorunlu olduğundan
birimimizde halen fizikî dosya tutulması zorunlu olarak devam etmektedir.
Sona ermiş olan dosyalar ile 10 yıldır işlem görmeyen dosyalar arşive kaldırılmaktadır.
5.3. Paylaşım Klasörü:
Faaliyetlerin yapılması esnasında kazanılan tecrübe ve birikimin öncelikle aynı
konuda çalışan meslektaşlar ile paylaşılması ve kurum tecrübesi olarak birikim sağlamak
üzere tüm bilgisayarları arasında ortak bir klasör oluşturulmuştur.
Tüm personelin paylaşım klasörüne ulaşımı mümkün bulunmaktadır. Resmi
yazışma niteliğinde olmadığı için UYAP ortamı dışında kalan veya resmi yazışma olmakla
75
birlikte örnek nitelikte olan tüm iş ve işlemlere ilişkin veriler burada muhafaza
edilmektedir.
Paylaşım Klasörü İçeriği:
- Adli Yardımlaşma Büroları faaliyetleri
- Projeler ve aşamaları
- Ülkeler ve İlişkiler
- Uluslararası Kuruluşlar
6. KURUMİÇİ İLETİŞİM
6.1- İletişim Listesi:
Genel Müdürlük personeli ve birimlerinin tamamının sabit telefon, cep telefonu ve
mail adreslerini içeren iletişim listesi kullanılmaktadır. Liste her güncellemeden sonra
ilgililere mail yolu ile iletilmektedir.
6.2- Elektronik Posta:
Birim için iletişim listesinde yer alan mail adresleri kullanılmak suretiyle bireysel
iletişimler yanında kurumsal olarak genel duyurular ve belirli birim ve gruplar için mail
kullanılarak bilgilendirme yapılmaktadır.
6.3- Telefon:
İletişim listesinde bulunan telefon numaraları, bireysel iletişim yanında, yapılan
önemli duyuruları tekiden kurumsal olarak da kullanılmaktadır.
6.4- SMS:
Önemli duyuruların ilgililerine ayrıca SMS olarakda iletilmesine ilişkin bir çalışma
başlatılmış ancak henüz faaliyete geçmemiştir.
76
6.5- Intranet:
Genel Müdürlük personeline açık olarak Intranet sitesi kurulmuştur. Intranette
genel duyurular mail ile iletildikten sonra tarih sırasına göre ayrıca yayımlanmaktadır.
Ayrıca iletişim listesi, işbölümü ve ekleri, faaliyet çizelgesi, birim içi çalışma rehberleri
yayımlanmaktadır. Intranet, Bilgi İşlem Bürosu tarafından güncellenmektedir.
Intranet üzerinden UHDİGM-Paylaşım klasörüne ve Kütüphanesine ulaşım
mümkün bulunmaktadır.
6.6- Paylaşım Klasörü:
Kurum içerisinde resmi yazışma niteliğinde olmayan bilgi ve belgelerin
muhafazasını sağlama fonksiyonu yanında Paylaşım klasörü çalışanlar arasında bilgi ve
tecrübe birikimin paylaşılmasına imkân sağlayarak iletişime yardımcı olmaktadır.
6.7- Faaliyet Çizelgesi:
Genel
Müdürlüğün
gelecek
dönem
faaliyetleri,
ilgililerin
programlarını
ayarlayabilmeleri ve koordinasyonun sağlanması için “tarih, yer, katılımcılar, konu” gibi
başlıklardan oluşan bir çizelgeye not edilerek tüm ilgililere mail ile iletilmekte ayrıca
Intranet’te yayımlanmaktadır.
7. KONTROL MEKANİZMALARI
7.1 Faaliyet Takip Tablosu
Yıllık çalışma programı hazırlanarak yurtiçi ve yurtdışı heyetlerinin programları bu
çizelgeye işlenir ve takibi sağlanır. Faaliyet çizelgesi konusunda ilgili birim ve masalar
bilgilendirilerek gündem hazırlanır.
7.2. Faaliyet Raporu
Faaliyet raporları yıllık olarak hazırlanmakta, konu ile ilgili toplantılara katılım
sağlanarak kurum içi talepleri, bütçe görüşmeleri ve Bakanlık genel faaliyet raporları
77
hazırlanmakta ve Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı’na belirli dönemlerde güncellenerek
gönderilmektedir.
2013yılı içerisinde 345 Bilgi Notu hazırlanarak Genel Müdürümüze arz edilmiştir.
8. STRATEJİK HEDEFLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ TOPLANTISI
Genel Müdürlüğümüzün 2012 Faaliyet Raporuna son halinin verilmesi ve stratejik
hedeflerinin
değerlendirilmesi
amacıyla
11-12
Mayıs
2013
tarihleri
arasında
Afyonkarahisar’da bir toplantı düzenlenmiştir. Toplantıda, Bakanlığımızın Stratejik
Planı'nda yer alan ve uluslararası nitelik taşıyan hedefler de dikkate alınarak Genel
Müdürlüğümüzün 2012 yılında yerine getirdiği faaliyetler ve devam eden projeler gözden
geçirilmiş, iş verimini artırmaya yönelik tedbirler konusunda beyin fırtınası yapılmış ve bu
kapsamda yeni hedefler belirlenmiştir.
Toplantıda ayrıca Genel Müdürlüğümün ana faaliyet alanını oluşturan Ceza İstinabe, Suçlu
İadesi, Hükümlü Transferi, Hukuk İstinabe, Çocuk Hukuku, Nafaka bürolarından sorumlu
Tetkik Hâkimleri tarafından büroların görev alanı ve mevcut işleyişle ilgili gelişmeleri,
karşılaşılan sorunlar ilişkin çözüm önerilerini de içeren sunumlar yapılmıştır. Avrupa
Konseyi gibi uluslararası kuruluşların da katkısıyla sürekli gelişen ve yenilenen
uluslararası adli işbirliği alanında ülkemizin etkin şekilde yer almasını hedefleyen faaliyet
planları ele alınmıştır.
Toplantıda, Dr. Ali ÇİFTÇİ tarafından Başarı ve Motivasyon konulu bir seminer
gerçekleştirilmiştir.
78
9. SOSYAL ETKİNLİKLER
1- Hâkimler İçin Oluşturulan Fon
-Genel Müdürlüğümüz hakimleri için oluşturulan fondan, bu havuza katılan kişilere
evlilik, çocuk sahibi olma vs.. durumlarında hediye alınmaktadır.
-Genel Müdürlüğümüzde tüketilen hazır su, çay, kahve gibi giderler de bu fondan
karşılanmaktadır.
2- Ramazan Ayında İftar Yemeği
-2013 Ramazan Ayında tüm UHDİGM hakimleri ve personeli iftar yemeği
düzenlenmişlerdir.
Masa Tenis Turnuvası
- 11-12 Mayıs 2013 tarihleri arasında Afyonkarahisar’da düzenlenen Stratejik
Hedeflerin Değerlendirilmesi Programında Genel Müdürlüğümüz bünyesinde tenis
turnuvasıdüzenlenmiştir.
-Tüm UHDİGM çalışanları için A Blok kantin katında masa tenisi bulunmaktadır.
79
III. SUNULAN HİZMETLER
Genel Müdürlüğümüzün “2992 sayılı Adalet Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri
Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkındaki Kanun”un
13/A maddesi çerçevesindeki görev, yetki ve fonksiyonları yukarıda açıklanmıştır.
A. GENEL HİZMETLER
1. EVRAK SİSTEMİ
2013 yılı içerisinde Genel Müdürlüğümüze 139.048 adet evrak gelmiş olup,
122.383 adet evrak gönderilmiştir.
Tablo 25: 2013 Gelen – Giden Evrak Sayıları Tablosu
2013 Yılı Gelen Giden Evrak
GELEN
GİDEN
139.048
122.383
Tablo 26: 2013 Yılı Gelen – Giden Evrak Sayıları Tablosu
47%
53%
Giden:122.383
Gelen: 139.048
Genel Müdürlüğümüzce verilen hizmet ve ürünlere ilişkin genel istatistikî bilgiler aşağıda
sunulmuş olup, verilen hizmete ilişkin bilgiler aşağıda ilgili bölümlerde açıklanmıştır.
80
Tablo 27: 2013 Yılı Gelen Evrak İşlem Hacmi
2013 YILI GELEN İŞ MİKTARI
AY
İstinabe
Tebligat
Ceza
İade
Transfer
İnsan
Hakları
Hukuk
Tebligat
Hukuk
İstinabeMüt.
Çocuk
Hukuku
Bilgi
Talepleri
Müt.
Proje
Protokol ve
Sözleşmeler
Personel
İdari
İşler
Bütçe
Nafaka
Ocak
4.472
1.325
384
2.497
1.087
248
144
386
84
125
180
10.932
Şubat
4.116
1.032
632
2.766
1.041
229
156
375
61
30
245
10.683
Mart
4.290
1.630
797
2.892
1.032
246
176
298
80
21
235
11.697
Nisan
4.658
1.424
607
2.678
1.023
306
137
369
72
48
197
11.519
Toplam
Mayıs
4.485
1.375
399
3.552
1.024
228
153
402
104
19
201
11.942
Haziran
3.764
1.192
459
2.201
712
252
161
399
100
35
192
9.467
Temmuz
4.463
1.365
654
2.861
1.061
300
73
275
75
24
195
11.346
Ağustos
2.987
1.153
869
1.762
795
198
120
333
100
27
119
8.463
Eylül
4.090
1.388
503
2.562
931
210
98
397
130
36
162
10.507
Ekim
5.021
1.113
916
2.853
976
266
77
298
112
41
258
11.931
Kasım
5.592
1.562
893
4.181
981
294
231
302
170
34
286
14.526
Aralık
5.684
2.093
899
4.661
1514
267
173
275
188
47
234
Toplam
53.622
16.652
8.012
35.466
12.177
3.044
1.699
4.109
1.276
487
2.504
139.048
16.035
Bütçe
Nafaka
Toplam
Tablo 28: 2013 yılı Giden Evrak İşlem Hacmi
2013 YILINDA GİDEN İŞ MİKTARI
Hukuk
Bilgi
Proje
Personel
Hukuk
Çocuk
İstinabeTalepleri Protokol ve
İdari
Tebligat
Hukuku
Müt.
Müt.
Sözleşmeler
İşler
AY
İstinabe
Ceza
İade
Transfer
İnsan
Hakları
Ocak
4.122
919
398
2.246
Şubat
4.689
792
597
Mart
4.621
962
420
Nisan
4.701
768
Mayıs
4.601
Haziran
1.120
175
131
296
200
175
187
9.969
2.427
807
142
118
208
128
205
208
10.321
3.224
1.103
133
186
169
90
192
178
11.278
575
2.506
1.074
204
171
302
87
176
145
10.709
937
477
2.884
1.007
168
145
325
180
151
191
11.066
3.643
728
498
2.391
2.641
174
106
240
250
180
110
10.961
Temmuz
5.381
859
539
2.641
1.071
162
117
188
150
142
143
11.393
Ağustos
3.045
617
458
1.664
606
192
141
302
200
166
141
7.532
Eylül
2.441
554
509
2.143
681
144
76
177
120
102
129
7.076
Ekim
3.638
646
774
2.467
738
172
99
206
150
130
91
9.111
Kasım
5.089
887
820
2.823
707
200
130
199
180
110
185
11.330
Aralık
5.268
1018
493
2.736
1054
172
182
306
186
88
134
11.637
Toplam
51.239
9.687
6.558
30.152
12.609
2.038
1.602
2.918
1.921
81
1.817 1.842 122.383
2. TERCÜME HİZMETLERİ
Genel Müdürlüğümüzce yapılan tercüme hizmetleri, İnsan Hakları Daire Başkanlığı
tarafından yapılan tercüme hizmetleri hariç olmak üzere Bakanlık Müşaviri gözetiminde 12
tercüman tarafından yazılı ve sözlü olarak yerine getirilmektedir.
Tablo 29: Tercüme edilen evrak miktarı (2013)
Tercüme Edilen
İngilizce
Almanca
Fransızca
Rusça
Toplam
Evrak sayısı
1164
348
242
3
1757
Sayfa sayısı
4596
1128
956
15
6695
Tablo30: Tercüme edilen evrakın niteliği (2013)
Tercüme niteliği
Evrak sayısı
Sayfa sayısı
Adli İşbirliği ( İade, Nafaka, Çocuk Kaçırma, Nota,
Dosya İnceleme Tutanakları, vb…)
710
2650
Uluslararası Örgütler (OECD, FATF, Interpol…)
25
450
Önemli Davalara ilişkin çeviriler (Balyoz,
Ergenekon, vb.)
5
615
Sözleşme-Protokol-Ortak Açıklama
135
1252
Uluslararası Kanun çevirileri (BM Raporları, AKPM
Raporları, Avrupa Konseyi anketleri, vb.)
9
292
Toplantı - Konferans deşifre ve çevirileri
11 saat
181
Türk Mevzuat Çevirileri
25
472
Makam Çevirileri (Bakan - Müsteşar Mektup –
Konuşma, davetiye vb.)
63
223
Diğer( özgeçmiş, internet sitesi, anket, sunum, vb.)
252
560
Kitap Yayımı için çeviriler
3 (seminer 1, 2 ve
AİHM)
82
Tablo31: Sözlü Tercüme Yapılan Toplantı Sayısı
YAPILAN TERCÜMELER
2013
Ardıl tercümeler
45
Simültane tercümeler
3
B. İNSAN HAKLARI DAİRESİ BAŞKANLIĞININ FAALİYETLERİ
1.İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞININ GÖREV VE YETKİLERİ
1.1 İnsan Hakları Daire Başkanlığının Kuruluşu ve Faaliyetlerine Başlaması
İnsan Hakları Daire Başkanlığı, 3 Haziran 2011 tarihli Bakan Oluru ile, Adalet Bakanlığı
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulmuş ve 26 Ağustos
2011 tarih ve 650 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile de yasal statüye
kavuşmuştur. Bu KHK ile Türkiye'de ilk kez, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne
yapılacak savunmaların hazırlanmasından ve bu Mahkeme tarafından verilen kararların
icra sürecinin takibinden yasal olarak sorumlu bir birim kurulmuştur.
Daire Başkanlığımızca 650 sayılı KHK ile tevdi edilen Ülkemiz aleyhine Avrupa İnsan
Hakları Mahkemesi’ne yapılan başvurulara ilişkin, ilgili kurum ve kuruluşlardan bilgi,
belge ve görüşlerini isteme suretiyle savunmaları hazırlamak ve gerektiğinde oturumlara
temsilci
göndermek
görevi
kapsamında
AİHM
önünde
Hükümet
savunmaları
hazırlanmaktadır.
1 Mart 2012 tarihine kadar, Hükümet savunması hazırlanması görevi, Dışişleri
Bakanlığı'na bu konuda görüş bildirmek şeklinde yerine getirilmiştir. Ancak daha sonra, 14
Kasım 2011 tarihinde Dışişleri Bakanlığı ile Bakanlığımız arasında imzalanan ve 1 Mart
2012 tarihinde yürürlüğe giren İşbirliği Protokolü ile savunmaların hazırlanması ve AİHM
kararlarının icrasına ilişkin görevler Başkanlığımızca yerine getirilmeye başlanmıştır.
AİHM’e Ülkemiz aleyhine yapılan başvurularda ihlal kararı verilmesi muhtemel
başvurularda dostane çözüm ve/veya tek taraflı deklarasyon yöntemlerini uygulama
suretiyle başvuruların sonuçlandırılması ve insan hakları ihlallerinin ortadan kaldırılmasına
83
yönelik çalışmalar yapma görevi verilmiş olup, bu kapsamda çalışmaları da Başkanlığımız
yürütmektedir.
Diğer yandan, 7 Mayıs 2010 tarih ve 5982 sayılı Kanun ile yapılan Anayasa Değişikliği ve
6216 sayılı Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un
45-51 maddeleri uyarınca Anayasa Mahkemesi’ne yapılma imkânı getirilen bireysel
başvurularla ilgili Adalet Bakanlığı adına görüş sunma görevi de Daire Başkanlığımıza
verilmiştir.
Daire Başkanlığımız, Ülkemiz hakkında AİHM tarafından verilen ihlal kararlarını ilgili
mercilere iletmek ve ihlalin ortadan kaldırılmasına yönelik süreçleri takip etmek ve eylem
plan ve/veya raporları hazırlamak suretiyle Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi önünde
ihlal kararlarının uygulanması ve kararların takipten düşürülmesi için konusunda gerekli
önlemlerin alınması konusunda çalışmalarını yürütmektedir.
İnsan Hakları Daire Başkanlığı, 650 sayılı KHK uyarınca AİHM tarafından ülkemiz
hakkında verilen kararların tamamı ile diğer ülkeler hakkında verilen kararlardan gerekli
görülenlerin Türkçe’ye tercüme edilmesi görevini de üstlenmiştir.
Ülkemiz hakkında verilen tüm AİHM kararları ile diğer ülkeler hakkındaki önemli görülen
AİHM kararları, İnsan Hakları Daire Başkanlığı tarafından Türkçe’ye tercüme edilerek
www.inhak.adalet.gov.tr adresli internet sitesinde yayınlanmaktaydı. Bununla birlikte,
Adalet Bakanlığı UHDİGM İnsan Hakları Daire Başkanlığı ve AİHM Sekretaryası işbirliği
ile hazırlanan HUDOC’un Türkçe versiyonunun 14 Kasım 2013 tarihinde Mahkeme’de
düzenlenen resepsiyon ile kullanıma açılmasından sonra Türkçeye tercüme edilen kararlar
doğrudan AİHM’in veri tabanı olan HUDOC’a yüklenmekte ve HUDOC hâlihazırda
Mahkeme’nin resmi dilleri olan İngilizce ve Fransızca dilleri dışında ilk defa üçüncü bir
dilde Türkçe olarak da hizmet vermektedir.
Ayrıca Daire Başkanlığımız, insan haklarına ilişkin konularda, resmi kurumlar tarafından
talep edilmesi halinde konuya ilişkin görüşlerini bildirmektedir.
84
1.2 Mevzuat
1.2.1. 650 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname
İnsan Hakları Daire Başkanlığı, Bakanlığımız Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü bünyesinde 03/06/2011 tarihli Bakan Olur’u ile kurulmuştur. 26 Ağustos 2011
tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 650 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname
ile
de,
İnsan
Hakları
Daire
Başkanlığı’nın
görevleri
ve
statüsü
belirlenmiştir.Bu KHK ile 29/3/1984 tarihli ve 2992 sayılı Adalet Bakanlığı’nın Teşkilat
ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında
Kanunun 13/A maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi yürürlükten kaldırılmış ve aynı
maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
650 Sayılı KHK’nın 1. Maddesi:
"Aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmek üzere, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğü bünyesinde İnsan Hakları Daire Başkanlığı kurulur. İnsan Hakları
Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Dışişleri Bakanlığı ile işbirliği yapmak suretiyle Türkiye Cumhuriyeti aleyhine Avrupa
İnsan Hakları Mahkemesi’neyapılan başvurulara ilişkin, ilgili kurum ve kuruluşlardan
bilgi, belge ve görüşlerini istemek, savunmaları hazırlamak ve gerektiğinde oturumlara
temsilci göndermek.
b) İnsan hakları ihlallerinin ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalar yapmak, dostane
çözüm kuruluna katılmak ve görüş bildirmek.
c) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından ülkemiz hakkında verilen ihlal kararlarının
infazı ile ilgili gereken önlemleri almak, ülkemiz hakkında verilen ihlal kararlarını ilgili
mercilere iletmek ve ihlalin ortadan kaldırılmasına yönelik süreçleri takip etmek.
d) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Türkiye Cumhuriyeti hakkında verdiği kararların
ve diğer ülkeler aleyhinde verilen kararlardan gerekli görülenlerin Türkçeye çevrilmesini
sağlamak, bu kararları derlemek, arşivlemek, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve
uygulaması ile ilgili bilimsel çalışmaları takip etmek, kitap, makale ve içtihatların
uygulayıcılara ulaştırılmasına yönelik faaliyetlerde bulunmak ve istatistik çalışmaları
yapmak.
e) İnsan hakları konusunda ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği halinde
projeler hazırlamak, ulusal ve uluslararası sempozyum, seminer ve eğitim faaliyetleri
düzenlemek.
f) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.”
85
7 Mayıs 2010 tarih ve 5982 Sayılı Kanunile yapılan Anayasa Değişikliği ve 6216 sayılı
Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 45-51.
maddeleri uyarınca, 23 Eylül 2012 tarihinden itibaren Anayasa Mahkemesi’ne
(AYM)bireysel başvuru yapma imkânı getirilmiş ve söz konusu bireysel başvurularla ilgili
olarak Adalet Bakanlığı’na görüş sunma görevi verilmiştir. Bahse konu görev Makam
Olur’u ile İnsan Hakları Daire Başkanlığı’na tevdi edilmiştir.
1.2.2 Adalet ve Dışişleri Bakanlıkları Arasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Önündeki
Savunmalar ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının İcrasına İlişkin İşbirliği
Protokolü
İnsan Hakları Daire Başkanlığı’nın görev ve statüsünü belirleyen 650 sayılı KHK’nın 1-a
maddesi uyarınca, İnsan Hakları Daire Başkanlığı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne
(AİHM) yapılan başvurulara ilişkin savunma hazırlama görevini Dışişleri Bakanlığı ile
işbirliği halinde yerine getirecektir.
Dışişleri Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı arasında
yapılacak söz konusu işbirliğinin esaslarını belirlemek için; Adalet Bakanı Sayın Sadullah
ERGİN ve Dışişleri Bakanı Sayın Ahmet DAVUTOĞLU’nun katılımları ile, 14 Kasım
2011 tarihinde, “Adalet ve Dışişleri Bakanlıkları Arasında Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi Önündeki Savunmalar ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının
İcrasına İlişkin İşbirliği Protokolü” (İşbirliği Protokolü) imzalanmıştır.
İşbirliği Protokolü’nün 4.1. maddesine göre; İşbirliği Protokolü’nün 4.2. maddesinde
sayılan istisnalar saklı kalmak kaydıyla, Türkiye Cumhuriyeti aleyhine AİHM’e yapılan
başvurular hakkında devlet savunmalarının hazırlanması ve bu başvuruların takibi Adalet
Bakanlığı tarafından yürütülecektir.
İşbirliği Protokolü uyarınca, İnsan Hakları Daire Başkanlığı ile AİHM arasındaki
yazışmalar, Avrupa Konseyi Nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Daimi Temsilciliği
(AVKONS DT) aracılığı ile yapılmaktadır.
86
1. 3 İnsan Kaynakları
Tablo 32: Personel Durumu
İnsan Hakları Daire Başkanlığı’nın personel durumu 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle (10)
memur, bir (1) istatistikçi, sekiz (8) tercüman, iki (2) şube müdürü, 19 tetkik hakimi, üç
(3) başkan yardımcısı ve bir (1) Daire başkanından oluşuyordu, 31 Aralık 2013 tarihi
itibariyle ise (18) memur, (1) istatistikçi,(16) tercüman, (2) şube müdürü, (1) avukat, (9)
adalet uzman yardımcısı, (22) tetkik hakimi, (4) daire başkan yardımcısı ve (1) daire
başkanından oluşmaktadır.
2. TEMEL POLİTİKALAR VE ÖNCELİKLER
- AİHM nezdinde bireyler tarafından ülkemiz aleyhine yapılan başvuru sayısının
azaltılması,
- AİHM tarafından ülkemiz aleyhine verilen ihlal kararı sayısının azaltılması,
- AİHM içtihatları ve AİHS ile insan haklarına ilişkin temel uluslararası belgeler
konusunda yargı birimleri ve kamu kurumları nezdinde farkındalık yaratılması,
- AİHM kararlarının sistematik biçimde incelenerek sorunlu alanların tespiti ile ilgili
yargısal ve idari makamlara çözüm önerilerinin sunulması,
87
- İnsan hakları konusunda ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği halinde
projeler hazırlanması, ulusal ve uluslararası sempozyum, seminer ve eğitim faaliyetlerinin
düzenlenmesi,
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve uygulaması ile ilgili bilimsel çalışmaların takip
edilmesi, kitap, makale ve içtihatların uygulayıcılara ulaştırılmasına yönelik faaliyetlerde
bulunulması ve istatistik çalışmaların yapılması,
- Ülkemizin taraf olduğu başvurularda verilen AİHM kararları ile diğer ülkeler hakkında
verilen ve Türk hukuk sistemine katkı sağlayacağı düşünülen AİHM kararları ve
uluslararası belgelerin Türkçe’ye tercümesinin sağlanması,
- Türk hukuk sistemine katkı sağlayacağı düşünülen ABD, Fransa, Almanya, İtalya ve
İsviçre gibi ülkelerin yüksek yargı organları tarafından verilen kararların Türkçe’ye
tercümesinin sağlanması,
- Tercüme edilen, yabancı dile çevrilen kaynakların elektronik ortamda kamunun erişimine
sunulması ve basılı eser olarak yayınlanması ve dağıtılması.
3. İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞININ FAALİYETLERİ
3.1 AİHM’ E HÜKÜMET GÖRÜŞÜ HAZIRLAMA FAALİYETLERİ
3.1.1. AİHM’ e Yapılan Başvuru Sayısı İtibariyle Türkiye’nin Durumu
AİHM’e Avrupa Konseyi üye devletlere karşı yapılan başvuruları gösteren grafik aşağıda
verilmiştir:
31 Aralık 2012 itibariyle ülkemiz aleyhine yapılan ve AİHM önünde derdest olarak
bekleyen başvuru sayısı 16.876 iken, 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle bu sayı 10.931’e
gerilemiştir. Dolayısıyla 2012 yılına nazaran % 35,23 (5.945) azalma söz konusudur. Bu
durum, ülkemizin son dönemlerde insan hakları alanında kaydettiği ilerlemelerin en somut
göstergelerinden biridir.
88
Tablo 33: 31Aralık 2013 tarihiitibariyle AİHM Önünde Bekleyen Derdest Başvuru Sayısı
31 ARALIK 2013 İTİBARİYLE AİHM ÖNÜNDE BEKLEYEN
DERDEST BAŞVURU SAYILARI
Diğer 37 Devlet;
17850; 17,9%
Bulgaristan
2450
% 2,5
Gürcistan
2450
% 2,5
Slovenya
1800
% 1,8
Rusya
16800
% 16,8
Romanya
6150
% 6,2
Birleşik
Krallık
2500
% 2,5
İtalya
14400
% 14,4
Ukrayna
13300
% 13,3
Sırbistan
11250
% 11,3
Türkiye
10950
% 11,0
Toplam Bekleyen Derdest Dava
Sayısı: 99.900
Grafikten de anlaşılacağı üzere; 31Aralık 2013 tarihi itibariyle Mahkeme önünde Avrupa
Konseyi Üyesi toplam 47 ülke hakkında 99.900 derdest başvuru bulunmaktadır. Aleyhine
en çok başvuru yapılan devlet 16.800 başvuru (% 16,08) ile Rusya Federasyonu’dur.
İkinci sırada 14.400 (% 14,4) başvuru ile İtalya yer almakta, üçüncü sırada ise 13.300 (%
13,3) başvuru ile Ukrayna bulunmaktadır.
Tablo 34: Bakanlığımıza Gelen Başvuruların Dağılımı
2012 ve 2013 Yıllarında Bakanlığımıza Gelen Başvuruların Dağılımı
400
246
200
0
184
138
207
146111 119
39
46
38 16 61 6
0
1
6
8
46 6
37 6
6
3
2012
2013
89
* 2012 yılına ait veriler 1 Mart 2012 tarihinden itibaren
alınmıştır.
* 2012 yılında Dışişleri Bakanlığınca takip edilen 91 başvuru
bulunmaktadır.
* 2012 yılında ülkemize tebliğ edilen toplam başvuru
sayısı 275 tir.
* Karara bağlanan dosya sayıları yalnız Daire Başkanlığımıza tebliğ Edilenleri
içermektedir.
Tablo 35 : AİHM Nezdinde Türkiye Aleyhine Derdest Olan Başvuruların 31 Aralık 2013
İtibariyle Dağılımı
Yargılama aşaması ve Karar merciine göre Mahkemenin türkiye ile
ilgili İş Yükü(10.931 başvurunun Dağılımı)
83
1997
398
tek hakim veya üçlü komite
(%3,6)
komite veya daire önünde
(%77.3)
ülkemize tevdi edilme kararı
verilmiş olan (% 18.3)
kabul edilebilirlik kararı verilmiş
olan (% 0,8)
8453
Türkiye aleyhine yapılan ve 31 Aralık 2013 itibariyle AİHM önünde derdest olarak
bekleyen 10.931 (2012 yılında 16.876) başvurunun, 398 tanesi tek hakim veya üçlü komite
önünde, 8.453 tanesi komite veya daire önünde ilk inceleme aşamasında beklemekte olup,
1997 tanesi hakkında ülkemize tevdi edilme kararı verilmiş ve 83 başvuru hakkında ise
kabul edilebilirlik kararı verilmiştir.
3.1.2. Türkiye’ye Tebliğ Edilen Başvurulara İlişkin Bilgiler
AİHM, 2012 yılında 422 başvuruyu Hükümete komünike ederken, 2013 yılında ise 508
başvuruyu Hükümete komünike etmiştir. Dolayısıyla Hükümete bildirilen başvuru sayısı
2012 yılına nazaran % 20,37 oranında artış göstermiştir.
90
3.1.3. AİHM Tarafından Tebliğ Edilen Başvurularda Yer Alan İhlal
İddialarının AİHS Maddelerine Göre Dağılımı
Tablo 36: Hükümete 2013 Yılında Tebliğ Edilen Başvurularda Yer Alan İhlal İddialarının
AİHS Maddelerine Göre Dağılımı
10.Madde
30
% 12
BAŞVURULARIN SAVUNMAYA ESAS MADDELERE GÖRE
DAĞILIMI
11.Madde
9.Madde
3
%1
8.Madde
12
%5
6.Madde
31
% 13
EK 1/1
4
%2
3
%1
2. Madde
45
% 18
3.Madde
44
% 18
5.Madde
74
% 30
Hükümete bildirilen başvurularda yer alan ihlal iddialarının AİHS maddelerine göre
sayıları yukarıdaki tabloda yer almaktadır 3 . Söz konusu dönem içinde toplam508
başvuruya ilişkin 246 komünikasyon evrakınıHükümetimize bildirilmiştir.
Tablo 37: AİHS 2. Maddesi Kapsamında Kalan Başvurularda İleri Sürülen İhlal İddiaları
AİHS 2.Madde Dağılımı (İddia Edilen İhlal İçeriğine
Göre)
45
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
32
1
Yaşam Hakkı
Tıbbi Hata
Etkin
Soruşturma
Yokluğu
3
Bir başvuruda birden fazla maddeden ihlal iddiasında bulunulabilir.
91
1
Devletin Pozitif
Yükümlülüğü
1 Ocak 2013 -31 Aralık 2013 tarihleri arasında, Hükümetimize tebliğ edilen başvurularda
AİHS 2. Maddesi (yaşam hakkı) kapsamında toplam 45 başvuruda 79 ihlal iddiası ileri
sürülmüştür. Bunların arasında 32 iddia ile etkin soruşturma yokluğu birinci sırada yer
almıştır. Bunu 32 ihlal iddiası ile etkin soruşturma yokluğu, Bir ihlal iddiası ile tıbbi hata
konusu ve bir ihlal iddiası ile devletin pozitif yükümlülüğü izlemiştir.2012 yılında ise 39
başvuruda 65 ihal iddiası yer almıştır.
Tablo 38:AİHS 3. Maddesi Kapsamında Kalan Başvurularda İleri Sürülen İhlal İddiaları
3.Madde Dağılımı/İhlal İçeriğine Göre
16
14
12
10
8
6
4
2
0
15
14
14
5
4
1
2
2
Seri 1
AİHS’nin 3. Maddesi (işkence yasağı) kapsamında toplam 44 başvuruda 57ihlal iddiası
ileri sürülmüştür. Bunların içerisinde
15 ihlal iddiası ile insanlık dışı muamele
konusundaki iddialar ilk sırada yer almıştır. Bunu 14 ihlal iddiası ile gözaltında kötü
muamele iddiaları ve 14 iddia ile etkin soruşturma yokluğu izlemiştir. 2012 yılında ise
toplam 42 başvuruda 62 ihlal iddiası yer almıştır.
92
5.Madde Dağılımı (İddia Edilen İhlal İçeriğine Göre)
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
47
17
12
8
2
2
2
AİHS 5. Maddesi (özgürlük ve güvenlik hakkı) kapsamında, toplam 74başvuruda 90 ihlal
iddiası ileri sürülmüştür. Bunların içinde 47 ihlal iddiası ile uzun tutukluluğa ilişkin
iddialar birinci sırada yer almıştır. Bunu 17 ihlal iddiası ile haksız tutukluluk, 12 ihlal
iddiası ile haksız tutukluluğa karşı etkin iç hukuk yolunun bulunmaması konuları
izlemiştir. 2012 yılında ise toplam 83 başvuruda 142 ihlal iddiası ileri sürülmüştür. 2013
yılında düşüş gözlenmektedir.
93
27
30
25
20
15
10
5
0
23
3
3
4
AİHS 6. Maddesi (adil yargılanma hakkı) kapsamında, toplam 31 başvuruda 60 ihlal
iddiası ileri sürülmüştür. Bunların içinde 27 ihlal iddiası ile adil yargılanmama iddiaları
birinci sırada gelmektedir. Bunu 23 iddia ile uzun yargılama iddiası, dört (4) ihlal iddiası
ile mahkemeye erişim hakkının kısıtlanması konuları izlemektedir.
8.Madde Dağılımı (İddia Edilen İhlal İçeriğine
Göre)
12
15
10
5
0
Özel Hayat
94
AİHS 8. Maddesi (özel ve aile hayatına saygı hakkı) kapsamında, toplam 12 ihlal iddiası
ileri sürülmüştür.
Tablo 42: AİHS9. Maddesi Kapsamında Kalan Başvurularda İleri Sürülen İhlal İddiaları
Göre)
3
3
2
1
0
Din ve Vicdan Özgürlüğü
1 Ocak 2013 -31 Aralık 2013 tarihleri arasında, hükümetimize tebliğ edilen başvurularda
AİHS 9. maddesi (din ve vicdan özgürlüğü) kapsamında toplam 3 ihlal iddiası ileri
sürülmüştür.
Tablo 43: AİHS10. Maddesi Kapsamında Kalan Başvurularda İleri Sürülen İhlal
İddiaları
30
30
25
20
15
10
4
4
5
0
İfade Özgürlüğü
Barışçıl Toplanma
Özgürlüğü
95
Toplantı ve Gösteri
Yürüyüşü
AİHS 10. Maddesi (ifade özgürlüğü) kapsamında toplam 30 başvuruda 38 ihlal iddiası
ileri sürülmüştür. Bunların içinde dört (4) iddia ile gösteri yürüyüşü kapsamında ifade
özgürlüğünün ihlaline ilişkin iddialar, dört (4) iddia barışçıl toplanma özgürlüğü konuları,
30 iddia ile çeşitli ifadelerin yayımı aracılığı ile ifade özgürlüğü ihlali
konuları yer
almaktadır.
Tablo 44: AİHS11. Maddesi Kapsamında Kalan Başvurularda İleri Sürülen İhlal
İddiaları
11
12
10
8
6
3
4
2
0
Sendikal Haklar
Barışçıl Toplanma Özgürlüğü
AİHS 11. Maddesi (toplantı ve dernek kurma özgürlüğü) kapsamında toplam 3
başvuruda 15 ihlal iddiası ileri sürülmüştür. Bu iddialardan 11 tanesi barışçıl toplanma
özgürlüğüne ilişkin, 3 tanesi ise sendikal haklara ilişkin konularda yapılmıştır.
96
Tablo 45:AİHS 13. Maddesi Kapsamında Kalan Başvurularda İleri Sürülen İhlal İddiaları
Göre)
15
15
10
5
0
Etkili Başvuru
1 Ocak 2013 -31 Aralık 2013 tarihleri arasında hükümetimize tebliğ edilen başvurularda
AİHS 13. Maddesi (etkili başvuru hakkı) kapsamında toplam 15
ihlal iddiası ileri
sürülmüştür.
4
4
3
2
1
1
0
Ayrımcılık
İnanç Özgürlüğü
1 Ocak 2013 -31 Aralık 2013 tarihleri arasında Hükümetimize tebliğ edilen başvurularda
AİHS 14. Maddesi (ayrımcılık yasağı) kapsamında,toplam dört (4) başvuruda beş(5) ihlal
iddiası ileri sürülmüştür.
97
Tablo 47: AİHS Ek. 1 Nolu Protokolün 1. Maddesi Kapsamında Kalan Başvurularda İleri
Sürülen İhlal İddiaları
Ek Protokol 1/1 Dağılımı (İddia Edilen İhlal İçeriğine
Göre)
4
4
3
2
1
0
Mülkiyet Hakkı
AİHS Ek 1 Nolu Protokolün 1. Maddesi (mülkiyetin korunması) kapsamında toplam 4
ihlal iddiası ileri sürülmüştür.
Tablo 48: AİHS Ek. 1 Nolu Protokolün 2. Maddesi Kapsamında Kalan Başvurularda İleri
Sürülen İhlal İddiaları
Ek Protokol 1/2 Dağılımı (İddia Edilen İhlal İçeriğine
Göre)
1
1
1
0
Eğitim Hakkı
Din Ve Vicdan Özgürlüğü
AİHS Ek 1 Nolu Protokolün 2. Maddesi (eğitim hakkı) kapsamında, iki (2) ihlal iddiası
ileri sürülmüştür.
98
Tablo 49: Başvuruların Yapılmış Olduğu Yıllara ve Bölgelere Göre Dağılımı
BAŞVURULARIN YILLARA GÖRE DAĞILIMI
80
72
70
61
60
50
35
40
31
30
17
20
10
12
6
5
6
1
0
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
Hükümetimize 2013 yılında tebliğ edilen başvurular, AİHM’e 2004 ve daha sonraki
yıllarda yapılan başvurulardır. Hükümetimize tebliğ edilen bu başvuruların 72 tanesi 2011
yılında yapılmış, 61 tanesi 2012 yılında yapılmıştır. . Bu başvuruların içerisinde tarih
itibariyle en eski olanları 2004 yılında yapılmış olup 1 adettir. Buradan da anlaşılacağı
üzere 9 yıl önce yapılan bir başvurunun hükümetimize 2013 yılında tebliğ edilmesi,
AİHM’in karar verme sürecinin her dosyada aynı olmadığını ve farklılık arzettiğini
göstermektedir. Bunun
nedeni,
AİHM’in uyguladığı öncelik politikası ve işyükünün
fazlalığıdır
99
.Tablo 50: Başvuruların Yapıldığı Bölgelere Göre Dağılımı
BAŞVURALARIN BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI
120
101
100
80
57
60
40
20
21
24
11
13
17
2
0
Grafikten de anlaşılacağı üzere1 Ocak 2013-31 Aralık 2013 arihleri arasında
Hükümetimize tebliğ edilen başvurular en çok 101 başvuru ile Marmara Bölgesi’nden
yapılmıştır. En az başvuru ise 11 başvuru ile Akdeniz Bölgesi’nden yapılmıştır4.
4
91 başvuru ile en çok başvuru yapılan il İstanbul’dur.
100
Tablo 51: Gelen Başvuruların Savunma Sürecine Göre Dağılımı
2013 YILI BAŞVURULARININ DAĞILIMI
246
250
207
200
150
111
119
100
39
50
16
0
1 Ocak 2013 -31 Aralık 2013 tarihleri arasında Hükümet görüşü hazırlanmak üzere
Hükümete bildirilen toplam 246 başvuruda; 111 başvuruda Hükümet görüşü hazırlanmış
ve AİHM’e gönderilmiştir. 2013 yılında 119 başvuru görüş hazırlanması aşamasında
kalmış ve 2014 yılı çalışma dönemine devredilmiştir.16 başvuruda ise AİHM’e dostane
çözüm veya tek taraflı deklarasyon teklifi sunulmasına karar verilmiştir.39 başvuru AİHM
içtihat hukukunda ‘Well Established Case Of Law (WECL) olarak ifade edilen, AİHM’ in
yerleşik içtihadına konu olan başvurulardır. WECL tbir edilen başvurular, kural olarak
komiteler tarafından incelenip kesin karara bağlanmaktadır.207 başvuru ise yerleşik
içtihada konu olmayan başvurulardır.
101
Tablo 52: Dava Türüne Göre Başvurular
DAVA TÜRLERİNE GÖRE BAŞVURULAR
70
62
60
50
40
30
30
21 19 19
20
14 12 11 11
9
9
10
8
6
5
4
2
2
2
0
1 Ocak 2013 -31 Aralık 2013tarihleri arasında Hükümetimize tebliğ edilen başvurulardan
62 tanesi yasadışı örgüte üyelik kapsamında olup, bunu 21 başvuru ile oda hapsi konusuna
ilişkin davalar taip etmektedir.
Tablo 53: Başvuranların dağılımı
BAŞVURANLARIN UYRUK VE CİNSİYETE GÖRE
DAĞILIMI
1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
3
159
Tüzel Kişilik
Kadın
Erkek
776
10
TC Vatandaşı
Yabancı Uyruklu
102
1 Ocak 2013 -31 Aralık 2013 tarihleri arasında, Hükümetimize tebliğ edilen başvuruları
yapanların 945 tanesi gerçek kişi (786 erkek, 159 kadın) 3 tanesi ise tüzel kişidir. 938
başvuru Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı, 10 tanesi ise yabancı uyruklu kişidir.
3.1.4 AİHM’ e Yapılan Başvurulara İlişkin Hazırlanan Hükümet Görüşleri
1 Mart 2012 tarihinden itibaren, AİHM’e yapılan başvurular nedeniyle Hükümet görüşü
hazırlama görevi İnsan Hakları Daire Başkanlığı’na verilmiştir. İnsan Hakları Daire
Başkanlığı bu görevini yerine getirirken, yargı birimlerinden başvuruya konu olan
dosyaları istemektedir. Ayrıca ilgili kamu kurumları ile yazışmalar ve gerektiğinde
toplantılar yaparak, AİHM’e sunulacak Hükümet görüşüne esas olmak üzere ilgisi bulunan
kamu kurumlarının görüşlerini almaktadır. Bu şekilde başvurudan ilgili kurum haberdar
olmakta ve konuyla ilgili daha sağlıklı değerlendirme yapılması mümkün olmaktadır.
Yazışmalar sonrasında elde edilen gerekli belgeler ve ilgili kurumların görüşleri İnsan
Hakları Daire Başkanlığı bünyesinde çalışan tetkik hakimleri tarafından başvuru evrakı ile
birlikte incelemeye tabi tutulmaktadır. Başvuruyla ilgili AİHM içtihatları ışığında
değerlendirme yapıldıktan sonra Hükümet görüşü taslağı hazırlanmaktadır. Hazırlanan
taslak, AİHM tecrübesine sahip insan hakları uzmanlarınca kontrol edilmektedir. Daha
sonra üst makamların onayının ardından, ekleriyle birlikte Güvenli Ağ üzerinden ilgili
başvuruya ilişkin Hükümet görüşü olarak AİHM’e iletilmek üzere AVKONS DT’ye
gönderilmektedir5.
Tablo 54: 2013 Yılında Sunulan Hükümet Görüşlerinin AİHS Maddelerine Göre Dağılımı
HAZIRLANAN HÜKÜMET GÖRÜŞLERİNİN SAVUNMAYA
ESAS MADDELERE GÖRE DAĞILIMI
14
12%
3
3%
3
3%
8
7%
2
2%
2.Madde
22
20%
3.Madde
5.Madde
24
22%
35
31%
6.Madde
8.Madde
9.Madde
10.Madde
11.Madde
5
Uygulamada AİHM Sekretaryası tarafından Hükümet görüşünün hazırlanması için 16 hafta süre
verilmektedir.
103
2013 yılında AİHM’e toplam 111 Hükümet görüşü sunulmuştur. En çok 35 Hükümet
görüşü ile AİHS‘nin 5. maddesi (özgürlük ve güvenlik hakkı) kapsamında gönderilmiştir.
Bunu 24 Hükümet görüşü ile AİHS 3. maddesi (işkence yasağı) izlemiştir. 22 Hükümet
görüşü AİHS 2. maddesi(yaşam hakkı) için, 14 Hükümet görüşü AİHS 6. maddesi(adil
yargılanma hakkı), sekiz (8) Hükümet görüşü AİHS 10. maddesi, üçer (3)Hükümet görüşü
AİHS 8. ve 9. maddeleri, iki (2) Hükümet görüşü de AİHS 11.maddesi kapsamında
gönderilmiştir.
3.1.5. Dostane Çözüm Teklifleri
Dostane çözüm ile ilgili düzenleme AİHS'nin 39. ve AİHM İçtüzüğü’nün 62. maddesinde
yer almaktadır. Dostane çözüm süreci, bir başvuruda belirli bir miktarın başvuran tarafa
ödenmesi taahhüdünü içeren teklifin AİHM'e sunulması ve başvuran tarafın bu teklifi
kabul etmesi durumunda başvurunun kayıttan düşürülmesi ile sonuçlanan bir süreçtir.
Dostane çözüm metni ayrıca başvurunun özelliğine göre (AİHS 2, 3 ve 10. maddeler) ihlali
tanıma anlamına gelebilecek ibareler de içerebilmektedir. AİHS 39. maddeye göre süreç
gizli yürütülmeli ve kayıttan düşürme kararı tarihinden itibaren 3 ay içinde, taahhüt edilen
miktarın başvuran tarafa ödenmesi gerekmektedir.
AİHM, Hükümetimize tebliğ ettiği başvurularda dostane çözüme ilişkin Hükümet
görüşünü de sormaktadır. Görüş sorulan her başvuru titizlikle incelenip, ilgili kurumların
görüşleri de alınarak, ihlal kararıyla sonuçlanma olasılığı yüksek olan başvuruların dostane
çözümle sonuçlandırılmasına; ülkemiz lehine karar çıkma olasılığı bulunan başvurularda
ise Hükümet görüşü sunulmasına karar verilmektedir. Genel olarak AİHM, dostane çözüm
miktarları konusunda, benzer başvurularda hükmedilen tazminat miktarlarını esas
almaktadır. Dostane çözüm süreci sonunda verilen kayıttan düşürme kararında taahhüt
edilen miktarın ödenmesi ile ilgili icra sürecinin denetimi Avrupa Konseyi Bakanlar
Komitesi tarafından yürütülmektedir.
104
Tablo 55: 2013 Yılında Sunulan Dostane Çözüm Tekliflerinin AİHS Maddelerine Göre
Dağılımı
8.Madde 3.Madde
9%
1%
6.Madde
20%
5.Madde
70%
2013 Yılında, toplam 69 dostane çözüm teklifi sunulmuştur. AİHS 5. maddesi (özgürlük
ve güvenlik hakkı) kapsamında 48 başvuruda dostane çözüm teklifi yapılmıştır. Bunu 14
teklif ile AİHS 6. maddesi (adil yargılanma hakkı), altı(6)teklif ile AİHS 8. maddesi (
Özel hayatın ve aile hayatının korunması) ve bir teklif (1) ile AİHS 3. maddesi (İşkence ve
kötü muamele yasağı ) izlemiştir.
3.1.6. Tek Taraflı Deklarasyon Teklifleri
Tek taraflı deklarasyon yöntemi AİHM İçtüzüğü’nün 62/A maddesinde düzenlenmekte ve
dostane çözüm teklifinin başvuran tarafça kabul edilmemesi durumunda devreye
girmektedir. Belirli bir miktar ödenmesi taahhüdünü de içeren tek taraflı deklarasyonun
dostane çözümden ayrılan en önemli yönü, ihlalin tanınması ve teklifin başvuran tarafından
kabulünün gerekmemesidir.
Bu süreç sonunda da kayıttan düşürme kararı verilir. Ancak bu kararın verilebilmesi için
deklarasyon metninde ihlalin açıkça tanınması, ne şekilde giderileceğinin belirtilmesi, ihlal
karşılığında başvuran tarafa belirli bir miktarın ödenmesi taahhüdünün yer alması ve
gerekiyorsa
benzer
ihlallerin
önlenmesi
için
alınacak
tedbirlerin
sıralanması
gerekmektedir. Tek taraflı deklarasyon süreci kamuya açık olarak yürütülmektedir. AİHM,
içtihada ve somut olayın özelliklerine uygun bulmadığı tek taraflı deklarasyon metinlerini
kabul etmemektedir.
Tek taraflı deklarasyon süreci sonunda verilen kayıttan düşürme kararlarının icrasında
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin bir rolü bulunmamaktadır. Ancak, tek taraflı
105
deklarasyon metninde yer alan taahhütlerin yerine getirilmemesi durumunda, AİHS’in 37.
maddesinin 2. fıkrasına göre AİHM tekrar devreye girebilmekte ve ihlal kararı
verebilmektedir. Bu son kararın icra aşaması ise Bakanlar Komitesi tarafından takip
edilmekte ve sürecin kayıttan düşürme kararına göre daha zorlayıcı sonuçları
olabilmektedir.
Tablo 56: 2013 Yılında Sunulan Tek Taraflı Deklarasyon Tekliflerinin AİHS Maddelerine
Göre Dağılımı
Hazırlanan Tek taraflı Deklarasyon Metinlerinin Dağlımı
5.Madde
5.Madde ;
100%
Tablodan da anlaşılacağı üzere, 2013 yılında, 1 tane AİHS 5. Maddesi kapsamında tek
taraflı deklarasyon teklifi sunulmuştur.
3.2. AİHM KARARLARININ İCRASINA İLİŞKİN FAALİYETLER
3.2.1. AİHM Tarafından Verilen Karar Sayıları
Tablo 57: Her 10.000 Kişiye Düşen AİHM Karar Sayıları
Yıllara Göre Her 10.000 Kişiye Düşen AİHM'e
Türkiye Aleyhine Yapılan Başvuru Sayısı
1,40
1,17
1,20
1,20
0,79
1,00
0,80
0,53
0,63
0,47
0,60
0,40
0,20
0,00
2008
2009
2010
2011
106
2012
2013
Mahkeme verilerine göre, Türkiye hakkında nüfus yoğunluğuna göre her 10.000 kişi için
verilen karar sayısı 2013 yılı için 0,47 olarak ortaya çıkmıştır. Bu sıralamada Türkiye 30.
sıradadır. Bu oranda en yüksek değer 7,05 karar sayısı ile Sırbistan’a aittir, ikinci sırada ise
4,70 karar sayısı ile Karadağ gelmekte, üçüncü sırada ise 4,32 karar sayısı ile Hırvatistan
bulunmaktadır. En düşük değerlerde 0,13 karar sayısı ile İrlanda en öndedir. 0,14 karar
sayısı ile Birleşik Krallık, 0,15 karar sayısı ile Danimarka onu takip etmektedirler.
Tablo 58: 2013 Yılında Verilen AİHM İhlal Kararlarına Göre İlk 25 Ülke
İLK 25 ÜLKE İÇİN 2013 YILI AİHS İHLAL
KARAR SAYISI SIRALAMASI
119 118
120
100
83
80
65
8
8
8
7
AZERBAYCAN
BİRLEŞİK KRALLIK
BOSNA HERSEK
9
MAKEDONYA
İSVİÇRE
LETONYA
LİTVANYA
AVUSTURYA
POLONYA
PORTEKİZ
SLOVAKYA
MOLDOVA…
SIRBİSTAN
HIRVATİSTAN
SLOVENYA
FRANSA
BULGARİSTAN
YUNANİSTAN
MACARİSTAN
UKRAYNA
TÜRKİYE
ROMANYA
0
RUSYA
20
34 32
28 25 24
22 21 18
16 14
11 10 10 10 9
İTALYA
40
40
ÇEK CUMHURİYETİ
60
Ülkemiz 2013 yılında, 118 ihlal kararı ile, aleyhine en çok ihlal kararı verilen ikinci ülke
konumundadır. Birinci sırada119 ihlal kararı ile Rusya gelmekte olup, 83 ihlal kararı ile
Romanya üçüncü sıradadır. Hakkında en az ihlal kararı verilen devlet ise yedi(7) ihlal
kararı ile Bosna Hersek’ tir.
107
Tablodan da anlaşılacağı üzere 2013 yılında Mahkeme’nin verdiği mahkûmiyet
kararlarının çoğunluğunu oluşturan 459 karar; Rusya, Türkiye, Romanya, Ukrayna,
Macaristan ve İtalya hakkında verilmiştir.
Tablo 59: 1959-2012 Yılları Arası Toplam AİHM İhlal Kararı Sayısına Göre Ülkeler
Sıralaması
İLK 25 ÜLKE İÇİN 1959-2013 YILLARI ARASI
AİHS İHLAL KARAR SAYISI SIRALAMASI
3000 2639
2500
1721
1381
948 930 873
2000
1500
1000
694 674
500
478
297 297 275 274 242 242 217 201 179 173
132 129 93 86 85 85
0
1959 ile 2013 yılları arasında, AİHM tarafından verilen ihlal kararları sıralamasında 2639
ihlal kararı ile ülkemiz ilk sırada bulunmaktadır. Ülkemizi 1721 ihlal kararı ile İtalya, 1381
ihlal kararı ile Rusya, 948 ihlal kararı ile Ukrayna, 930 ihlal kararı ile Romanya ve 873
ihlal kararı ile Norveç izlemektedir.
3.2.2. Türkiye Hakkında Verilen Kararlar
Tablo 60: 2013 Yılında AİHM’in Ele Aldığı Başvurular
AİHM'in Türkiye İle İlgili 2013 Yılında Ele Aldığı Başvuruların Dağılımı
10000
9201
9011
8000
6000
Başvuru Sayısı
4000
2000
508
0
Karara Bağlanan Kabuledilemez Hükümete Tebliğ
Başvuru Sayısı Bulunan Başvuru Edilen Başvuru
108
Sayısı
Sayısı
Mahkeme 2013 yılında Türkiye hakkında 9.201 başvuruyu karara bağlamış ve 9.011’ini
kabul edilemez bularak reddetmiş, 508 başvuru hakkında ise görüş için Hükümetimize
tebliğ edilmesine karar vermiştir.
Tablo 61: Yıllara Göre AİHM’in Ülkemiz Hakkında Verdiği İhlal Kararı Sayıları
TÜRKİYE'NİN YILLARA GÖRE AİHS İHLAL SAYILARI
(1995-2013)
400
350
312
300
270
250
341
319
257
228
200
169
150
159
154
118
100
50
2
4
5
13 18
0
54
117
76
23
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Tablodan anlaşılacağı üzere; 2012 Yılında en az bir maddeden ihlal verilen karar sayısı
117 olup, 2013 yılında, 2012 yılına oranla ihlal kararı sayısı artmıştır. 2009 yılından
itibaren genel olarak ihlal kararı sayısının azalış eğiliminde olduğu söylenebilir.
Tablo 62: Yıllara Göre AİHM’in Ele Aldığı Başvuru Sayıları
10000
Karar Vermeye Yetkili Bir
Organa Havale Edilen
Başvuru Sayısı
Kabuledilemez Bulunan ya
da Kayıttan Düşürülen
Başvuru Sayısı
Hükümete Tebliğ Edilen
Başvuru Sayısı
8000
Karar Verilen Başvuru
Sayısı
3000
8986
8651
9000
7527
9011
7914
7000
6000
5821
5000
4000
2000
3521
3296
1311
501
1000
458
229
422134
508
190
0
2010
109
2011
2012
2013
AİHM’in son dört yıl içerisinde incelemesini yaptığı dosya sayısı artmasına rağmen vermiş
olduğu ihlal kararı sayısı azalmaktadır. 2010 yılında 5821 başvuruyu incelemiş bunlardan
3296 tanesini kabuledilemez bulmuştur. 2010 yılında 228 ihlal kararı vermiştir. 2011
yılında 8651 başvuruyu incelemiş bunlardan 7527 tanesini kabuledilemez bulmuştur. 2011
yılında 159 ihlal kararı vermiştir. 2012 yılında AİHM 8.986 başvuruyu incelemiş
bunlardan 7.914 tanesini kabuledilemez bulmuştur. 2012 yılında AİHM’in Türkiye
hakkında vermiş olduğu ihlal kararı sayısı 117’dir.2013 yılında AİHM3.521 başvuruyu
karar vermeye yetkili bir organa havale etmiş, 9.011 tane başvuruyu kabul edilemez
bulmuştur. 2013 yılında AİHM’in Türkiye hakkında vermiş olduğu ihlal kararı sayısı
118’dir.Havale edilen ve incelenen başvuru sayısındaki farklılık AİHM’ in dosyaları karara
bağlama sürecindeki farklılıktan kaynaklanmaktadır.
Tablo 63: AİHM’in 2013 Yılında Türkiye Hakkında Verdiği Kararlar
AİHM'in Türkiye Kararları
3; 1%
27; 12%
0; 0%
3; 1%
AİHM' in Türkiye
Hakkındaki Kararları
İhlal kararı
Dostane Çözüm
118; 50%
Tek taraflı Deklarasyon
86; 36%
İhlal bulunmadığı
Diğer
1 Ocak 2013 ile 31 Aralık 2013 tarihleri arasında, AİHM tarafından en az bir ihlal kararı
verilen kararların oranı % 50 (118 karar) dir. 86 başvuru hakkında (% 36) dostane çözüm,
27 başvuru hakkında ise tek taraflı deklarasyon nedeniyle kayıttan düşme kararı verilmiştir.
Üç (3) başvuruda ise ihlal olmadığı kararı verilmiştir.Üç (3) başvuruda diğer kararlar
(yetkisizlik vb.) vermiştir.
110
Tablo 64: 1959-2013 Yılları Arasında AİHM’in Türkiye Hakkında Verdiği İhlal
Kararlarının AİHS’de Belirtilen Haklara Göre Dağılımı
2013 YILI TÜRKİYE'NİN AİHS İHLALLERİ
SIRALAMASI
35
35
32
30
25
20
19
18
17
15
15
11
10
9
6
5
5
7
4
3
1
0
2013 yılında Türkiye hakkında verilen 118 ihlal kararında, ilk sırada gelen konu 36 kararla
“yaşam hakkı ve işkence yasağı kapsamında etkin soruşturma yokluğu”, ikinci sırada 35
karar ile “özgürlük ve güvenlik hakkı” ve üçüncü sırada gelen konu ise 32 kararla
“yargılama süresinin uzunluğu”dur.
“Yaşam hakkı”nın ihlaline ilişkin olarak, esastan 11 (2012 yılında 11), etkin soruşturma
yokluğu nedeniyle ise 17 ihlal kararı (2012 yılında 12) verilmiştir.
“İşkence yasağı”’na ilişkin olarak ihlal kararı bulunmamakla birlikte “kötü muamele
yasağı”na ilişkin olarak esastan 18 (2012 yılında 18), bu konulardaki “etkin soruşturma
yokluğu” nedeniyle 17 (2012 yılında 19) ihlal kararı verilmiştir.
Uzun yargılama dışındaki sebepler dışındaki sebepler nedeniyle “adil yargılanma
hakkı”’nın ihlal edildiğine ilişkin 15 (2012 yılında 9), “yargı kararlarının icra edilmemesi”
nedeniyle üç (3) (2012 yılında 20) ihlal kararı verilmiştir.
“Özel hayatın gizliliği”’ni ihlal nedeniyle bir (1) (2012 yılında 3), “ifade özgürlüğü”’nü
ihlal nedeniyle dokuz (9) (2012 yılında 8), “toplantı ve örgütlenme hakkı”’nın ihlali
nedeniyle dört (4) (2012 yılında 4), “etkin iç hukuk yolu” bulunmadığı gerekçesiyle altı (6)
(2012 yılında 10), “mülkiyet hakkı” ihlali nedeniyle 5 (2012 yılında 23), “ayrımcılık
111
yasağı” ihlali nedeniyle beş (5), “seçme ve seçilme hakkı” ihlali nedeniyle bir(1), ihlal
kararı verilmiştir.
“İşkence yasağı”, “kölelik ve zorla çalıştırma yasağı”, “kanunsuz ceza olmaz ilkesi”, ”din
ve vicdan hürriyeti”, “evlenme hakkı”, “eğitim hakkı” ile “iki kere cezalandırma yasağı”
alanlarında herhangi bir ihlal kararı verilmemiştir.
Tablo 65: 2013 Yılı AİHM İhlal Kararlarının AİHS Maddelerine Oransal Dağılımı
2013 YILI AİHS İHLALLERİNİN ORANSAL DAĞILIMI
Yargı Kararlarının
Toplantı ve Gösteri
İcra Edilmemesi
Yapma Özgürlüğü % 2 Özel Hayat ve Aile
%2
Hayatına Saygı
Mülkiyet Hakkı
Etkin Yasa Yoluna% 3
Ulaşım
%3
Yaşam Hakkı İhlali % 5
%1
Diğer Maddeler
%4
Özgürlük ve
Güvenlik Hakkı
% 19
%6
Yargılamanın
Uzunluğu
% 18
Adil Yargılanma
Hakkı
%8
Etkin Soruşturma
Yapılamaması (2.
md)
%9
Kötü Muamele
Yasağı
% 10
Etkin Soruşturma
Yokluğu (3. md)
% 10
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından açıklanan istatistiki verilere göre 2013 yılı
içerisinde Türkiye hakkında verilen ihlal kararlarında en çok %19 ile Özgürlük ve güvenlik
hakkı ihlali ilk sırada yer almakta olup, Uzun yargılama dolayısıyla verilen ihlal kararları
ikinci sıradadır. Bunları %10 ile Kötü muamele yasağı ve Etkin soruşturma yokluğu
izlemektedir6.
6
2013 yılında AİHM ile daire başkanlığımız verilerinde ihlal kararlarının konularına ilişkin dağılımında
farklılıklar bulunmaktadır. Grafiklerde Başkanlığımız verileri esas alınmıştır.
112
3.2.2.1. AİHS 2. Maddesi Hakkında Verilen İhlal Kararları
Tablo 66: Yıllara Göre AİHS 2. Maddesinden Verilen İhlal Kararları Sayısı
TÜRKİYE'NİN YILLARA GÖRE AİHS. 2. MADDE İHLALLERİ
26
30
21
18
20
16
15
10
9
2 6
1
17
11
11
9
10 7
10
3
0
2003 2004
2005 2006
2007 2008
Yaşam Hakkı İhlali
6
2009
2010
2011
11
7 11
2012
2013
2
Etkin Soruşturma Yapılamaması
Yıllara göre bakıldığında, AİHS 2. maddesi (yaşam hakkı) kapsamında en çok 41 ihlal
kararının 2005 yılında verildiği görülmektedir. Bunu 30 ihlal kararı ile 2006 yılı izlemiştir.
En az sayıda ihlale üç (3) karar ile 2003 yılında hükmedilmiştir.
Tablo 67: 2013 Yılında AİHS 2. Maddesinden Verilen İhlal Kararlarının Konulara Göre
Dağılımı
2013 Yılı AİHS 2. Madde İhlallerinin Konularına Göre Dağılımı
Yargılamada
Askeri
Operasyonda Subay Üye
Bulunması ; 1;
Kayıp6%
Yaralanma; 3;
18%
Etkin Soruşturma
Yokluğu - Usul;
5; 29%
Askerlik Görevi
Esnasında Ölüm
; 2; 12%
Polis- Jandarma
Tarafından
Orantısız Güç
Kullanımı; 5;
29%
Tedaviye Erişim
Hakkının İhlali;
1; 6%
AİHS 2. Maddesi (yaşam hakkı) kapsamında, en çok etkin soruşturma yokluğu ve
orantısız güç kullanımı nedeniyle ihlal kararı verilmiştir.17ihlal kararı içinde etkin
113
soruşturma yokluğundan esasa ilişkin 11 karar verilmiştir. Bunların içinde (5) ihlal kararı
ile polis veya jandarma tarafından orantısız güç kullanımı, Üç (3) ihlal ile askeri
operasyonda kayıp- yaralama
konularında devletin pozitif yükümlülüğünün yerine
getirilmemesi nedeniyle yaşam hakkının ihlali karaı verilmiştir.(5) ihlal kararı ile Etkin
soruşturma yokluğu konusunda sadece usul açısından ihlal kararı verilmiştir.
TÜRKİYE'NİN YILLARA GÖRE AİHS. 3. MADDE
İHLALLERİ
40
37
27
30
30 24
24
20
8 2
10
1
0
23 16
14
26
28
32
36
24
17
2
1
1
1
3
8
İşkence Yasağı
18
3
2003 2004
2005 2006
2007
19
18
2008
2
2009
Kötü Muamele Yasağı
3
2010
2
2011
2012
2013
Etkin Soruşturma Yokluğu
AİHS 3. Maddesi kapsamında verilen ihlal kararı sayrısında, 2012 yılında ciddi bir azalma
olduğu görülmektedir. Özellikle işkence konusunda 2005 yılından sonra ilk kez 2012
yılında ihlal kararı verilmemiştir. 2013 yılında da 2012 yılına yakın bir seyir izlemiş,
işkence yasağından ihlal kararı verilmemiştir.
114
Tablo 69:2013 Yılında AİHS 3. Maddesinden Verilen İhlal Kararlarının Konulara Göre
Dağılımı
2013 YILI AİHS 3. MD. İHLALLERİNİN KONULARINA GÖRE
DAĞILIMI
Jandarma
Faaliyeti Sırasında
Polis Faaliyeti
1
Sırasında
%4
Askeri Operasyon
1
Sırasında
%4
1
Etkin Soruşturma
İnfaz Aşamasında
%
4
Tehcir
Yokluğu-Usul
2
Esnasında
8
%8
1
% 32
Yakalama
%4
Esnasında kötü
Muamele
Gösteri Yürüyüşü
2
Esnasında Kötü
Gözaltı Esnasında
%8
muamele
kötü muamele
6
3
% 24
% 12
2013 Yılında, AİHS 3. maddesi (işkence yasağı) kapsamında,25 ihlal kararı içinde 17
kararda esastan etkin soruşturma yokluğu nedeniyle ihlal kararı verilmiştir (8) karar ile
yalnız usulden etkin soruşturma yokluğu nedeniyle ihlal kararı verilmiştir. Esastan ihlal
verilen kararlar içinde, (6) karar ile en çok gösteri yürüyüşünde kötü muamele nedeniyle
ihlal kararı verilmiştir. Bunu dört (4) ihlal kararı ile gözaltında kötü muamele, ikişer ihlal
kararı ileyakalama esnasında ve cezaevinde kötü muamele izlemiştir7.
7
farklılıklar bulunmaktadır. Grafiklerde Başkanlığımız verileri esas alınmıştır.
115
4.2.3. AİHS 5. Maddesi Hakkında Verilen İhlal Kararları
İHLALLERİ
95
100
69
49
88
80
64
38
28
50
37
35
9
0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Özgürlük ve Güvenlik Hakkı
AİHS 5. madde kapsamında verilen ihlal kararlarında 2007 yılından itibaren önemli
düzeyde düşüş görüldüğü gözlemlenmektedir. 2005 yılından itibaren en az ihlal kararı
2013 yılında verilmiştir.
Dağılımı
2013 YILI AİHS 5. MD. İHLALLERİNİN KONULARINA
DAĞILIMI
Tutuklulukta
GÖRE
Yetkili Hakim Savcı Görüşünün
Önüne
Bildirilmemesi
Çıkarılmama
3
2
% 11
%7
Tutukluluğa Etkin
İtiraz Yolunun
Bulunmaması
1
%4
Haksız Gözlem
Altına Alınma
1
%4
Hukuka Aykırı
Gözaltı
4
% 15
116
Uzun Tutukluluk
16
% 59
AİHS 5. Maddesi (özgürlük ve güvenlik hakkı) kapsamında, en çok 16 karar ile uzun
tutukluluk konusunda ihlal verilmiştir. Bunu dört (4) ihlal kararı ile hukuka aykırı gözaltı,
üç (3) ihlal ile Cumhuriyet Savcısının görüşünün tebliğ edilmemesi izlemektedir8.
Tablo 72:Yıllara Göre AİHS 6. Maddesinden Verilen İhlal Kararları Sayısı
İHLALLERİ
150
126
100
74
56
50
93
93
32
3
99
48
95
67
64
75
83
53
8
42
0
6
30
2003 2004
2005 2006
2007 2008
Adil Yargılanma Hakkı
2009
2010
Yargılamanın Uzunluğu
2011
31 38
20 32
26
2012
3
15
2013
Yargı Kararlarının İcra Edilmemesi
2009 yılından itibaren adil yargılanma hakkı kapsamında verilen ihlal kararlarında önemli
derecede azalma olduğu görülmektedir. Tablodan da anlaşıldığı üzere en az 2013 yılında
ihlal kararı verilmiştir.
8
farklılıklar bulunmaktadır. Grafiklerde Başkanlığımız verileri esas alınmıştır. Aynı kararda birden fazla
konuda ihlal kararı verilmektedir.
117
Tablo 73: 2013 Yılında AİHS 6. Maddesinden Verilen İhlal Kararlarının Konulara Göre
Dağılımı
2013 YILI AİHS 6. MD. İHLALLERİNİN KONULARINA GÖRE
Mahkemeye ErişimDAĞILIMI
Mahkeme Kararının Hakkının İhlali
Tebliğ Edilmemesi
4
Masumiyet
1
%8
Karinesinin İhlali % 2
1
%2
Hukuka Aykırı
Delilin Kullanılması
1
%2
Avukat Yardımından
Yararlanamama
8
% 17
Savcı Mütaalasının
İletilmemesi
2
%4
Uzun Yargılama
32
% 65
2012 yılında, AİHS 6. maddesi (adil yargılanma hakkı) kapsamında, 32 karar ile en çok
yargılama süresinin uzunluğu konusunda ihlal verilmiştir. Bunu 8 ihlal kararı ile Avukat
yardımından yararlanamama izlemiştir9.
İHLALLERİ
25
22
20
15
11
9
8
10
5
6
5
5
3
5
3
1
0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Özel Hayat ve Aile Hayatı
9
farklılıklar bulunmaktadır. Grafiklerde Başkanlığımız verileri esas alınmıştır
118
AİHS 8. Maddesi ( özel ve aile hayatına saygı hakkı) kapsamında 2003 yılından itibaren
en az ihlal kararı 2013 yılında verilmiştir.
Tablo75: 2013 Yılında AİHS 8. Maddesinden Verilen İhlal Kararlarının Konulara Göre
Dağılımı
2013 YILI AİHS 8. MD. İHLALLERİNİN
KONULARINA GÖRE DAĞILIMI
Tutuklu
Mektuplarının
Kontrolü
1
% 100
AİHS 8. Maddesi (özel hayatın ve aile hayatının korunması) kapsamında (1) ihlal kararı
verimiştir. İhlal kararı “tutuklu mektuplarının kontrolü” konusunda verilmiştir.
İHLALLERİ
39
40
35
35
30
26
25
20
20
19
20
12
15
10
6
6
8
9
5
0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
119
2010
2011
2012
2013
AİHS 10. Maddesi ( İfade özgürlüğü) kapsamında, 2005 yılından itibaren ihlal karar
sayısında azalma olduğu ve en az ihlal kararının 2003, 2011, 2012, 2013 yıllarında
verildiği görülmektedir.
Dağılımı
GÖRE DAĞILIMI
Hakimlik
Mesleğine Karşı
Suç İşleme
Gazetede
1
Yayınlanan
% 11
Siyasi Eleştiri
1
% 11
Gösteri
Yürüşünde
Yasadışı Örgüt
Propagandası
2
% 22
Suç ve Suçluyu
Övme
1
% 11
Anadilde
Konuşma
1
% 11
Makale Yoluyla
Yasadışı Örgüt
Propagandası
3
% 34
AİHS 10. Maddesi (ifade özgürlüğü) kapsamında 2013 yılında, gazetede yayımlanan
makale nedeniyle ceza ve tazminat verilmesi (3) ihlal kararı verilmesine sebebiyet vermiş,
Gösteri Yürüyüşü sırasında propaganda konusunda (2) ihlal, diğer konularda isebirer (1)
ihlal kararı verilmiştir.
İHLALLERİ
9
10
8
6
6
4
2
10
7
5
5
4
4
3
2
0
0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Toplantı ve Gösteri Yapma Özgürlüğü
120
AİHS 11. maddesi (dernek kurma ve toplantı özgürlüğü) kapsamında ihlal kararlarında
2009 ve 2010 yıllarında artış gözlemlense de daha sonra yine azalmış, 2013 yılında 3 ihlal
kararı verilmiştir.
Dağılımı
2013 YILI AİHS 11. MD. İHLALLERİNİN
KONULARINA GÖRE DAĞILIMI
Toplantı ve
Gösteri
Yürüyüşü
Yapma
hakkının
engellenmesi
3…
AİHS 11. Maddesi (dernek kurma ve toplantı özgürlüğü) kapsamında, üç (3) karar ile
toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının engellenmesi konusunda ihlal verilmiştir.
İHLALLERİ
55
60
50
36
40
25
30
21
20
10
22
20
12
11
6
4
6
0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Etkili Başvuru Hakkı
Yıllara göre bakıldığında, 2003 yılı sonrası en az ihlal kararı altı’şar (6) ihlal sayısı ile
2011 ve 2013 yıllarında verildiği gözlemlenmektedir.
121
Dağılımı
GÖRE DAĞILIMI
Gözaltında Kötü
Muamele
1
% 17
Kayıp
1
% 16
Uzun Yargılama
4
% 67
AİHS 13. maddesi (etkili başvuru hakkı) kapsamında 2013 yılında, dört (4) ihlal makul
sürede yargılanma hakkı ihlaline karşı, bir (1) ihlal ise kaybolmaya karşı etkin iç hukuk
yolu bulunmaması, bir (1) ihlal kararı ise gözaltında kötü muamele nedeniyle verilmiştir.
Tablo 82:2013 Yılında AİHS 14. Maddesinden Verilen İhlal Kararlarının Konulara
GöreDağılımı
GÖRE DAĞILIMI
Hasta Hükümlü
Hakkında
Koruyucu
Önlemlerin
Alınmaması
1
% 20
Evli Kadının
Kendi Soyadını
Kullanamaması
3
% 60
Meslek
Liselerinde
Katsayı
Uygulaması
1
% 20
122
AİHS 14. maddesi (ayrımcılık yasağı) kapsamında 2013 yılında, evli kadının kendi
soyadını kullanamaması konusunda ayrımcılık yapıldığı gerekçesiyle üç (3) ihlal kararı,
hasta olan hükümlü hakkında koruyucu önlemlerin alınmaması nedeniyle bir (1) ihlal
kararı, ve meslek liselerinde katsayı uygulaması nedeniyle bir (1) ihlal kararı verilmiştir.
3.2.2.10. AİHS Ek 1 Nolu Protokolün 1. Maddesi Hakkında Verilen İhlal Kararları
Tablo 83: Yıllara Göre AİHS Ek 1 nolu Protokolün 1. Maddesinden Verilen İhlal
Kararları Sayısı
90
TÜRKİYE'NİN YILLARA GÖRE AİHS. EK 1-1. MADDE
İHLALLERİ
86
82
80
65
70
58
60
50
42
42
37
40
30
30
23
20
10
5
5
0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Mülkiyet…
AİHS Ek 1 Nolu Protokolün 1. maddesi kapsamında, 2004 yılından itibaren en az ihlal
kararının beş (5) ihlal ile 2013 yılında verildiği görülmektedir.
123
Tablo 84:2013 Yılında AİHS Ek 1 Nolu Protokolün 1. Maddesinden Verilen İhlal
Kararlarının Konulara Göre Dağılımı
2013 YILI AİHS EK 1-1. MD. İHLALLERİNİN
KONULARINA
GÖRE DAĞILIMI
Tapu
İptaline
Karşılık
Tazminat
Ödenmemesi
1
% 20
Kamulaştırma
sız El atma
2
% 40
Mülkiyetin
Çekişmesiz
Kullanımına
Aykırılık
1
% 20
Yıkım
Kararının
Hukuka
Aykırılığı
1
% 20
2013 yılında AİHS Ek 1 Nolu Protokolün 1. maddesi (mülkiyet hakkının korunması)
kapsamında, iki (2) karar ile en çok Kamulaştırılmama nedeniyle ihlal verilmiştir. Bunu
birer ihlal kararı ile yıkım kararının hukuka aykırılığı, mülkiyet hakkının kullanımına
aykırılık ve tapu iptaline karşı tazminat ödenmemesi konuları izlemiştir.
3.2.3.AİHM Tarafından Dostane Çözüm veya Tek Taraflı Deklarasyon Nedeniyle
Verilen Kayıttan Düşme Kararları
Tablo85: 2011,2012 ve 2013 Yılarında Ülkelere Göre AİHM Tarafından Dostane Çözüm
veya Tek Taraflı Deklarasyon Nedeniyle Verilen Karar Sayıları
TEK TARAFLI DEKLARASYON
DEVLET
ARNAVUTLUK
2011
1
2012
2
6
2
DOSTANE ÇÖZÜM
2013
2011
2012
1
2013
1
3
8
2
1
1
3
28
6
4
3
78
9
11
43
85
18
1
11
3
176
19
31
7
20
10
4
6
12
1
ANDORA
ERMENİSTAN
AVUSTURYA
AZERBAYCAN
BELÇİKA
1
1
BOSNA HERSEK
BULGARİSTAN
HIRVATİSTAN
5
GKRK
ÇEK CUMHURİYETİ
DANİMARKA
124
ESTONYA
FİNLANDİYA
FRANSA
1
1
GÜRCİSTAN
ALMANYA
4
4
1
1
1
2
3
2
2
3
YUNANİSTAN
MACARİSTAN
2
2
7
2
1
14
45
1
3
2
11
3
55
73
8
2
4
2
3
53
2
7
3
1
117
1
3
4
15
13
1
1
1
8
111
10
35
3
1
415
9
1
93
4
29
39
İZLANDA
İRLANDA
44
İTALYA
LETONYA
LİHTENŞTAYN
LİTVANYA
1
1
1
1
1
LÜKSEMBURG
MALTA
MOLDOVA CUMHURİYETİ
62
2
5
21
MONAKO
KARADAĞ
1
HOLLANDA
19
2
NORVEÇ
POLONYA
PORTEKİZ
ROMANYA
RUSYA
SAN MARİNO
SIRBİSTAN
SLOVAKYA
SLOVENYA
44
5
30
205
1
10
2
2
40
1
61
100
41
5
38
102
3
3
9
4
154
12
21
12
1
69
29
679
23
1
İSPANYA
1
İSVEÇ
İSVİÇRE
BİRLEŞİK KRALLIK
12
39
262
10
1
14
313
2
48
27
23
4
28
115
161
9
67
99
178
7
55
86
28
5
TOPLAM
703
606
409
829
1303
1481
MAKEDONYA
TÜRKİYE
UKRAYNA
Tablodan da anlaşılacağı üzere; ülkemiz hakkında 2012 yılında tek taraflı deklarasyon
nedeniyle 14, dostane çözüm nedeniyle 99 karar verilmişken, 2013 yılında tek taraflı
deklarasyon nedeniyle 27, dostane çözüm nedeniyle 86 kayıttan düşme kararı verilmiştir.
125
3.3.AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARI’NIN İCRASI
3.3.1. Türkiye’nin Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Önündeki Durumu
2013 yılında ülkemiz aleyhine Bakanlar Komitesi önünde icrası beklenen toplam
karar sayısı 1727 olup, 2012 (1861) yılına göre azalma olmuştur (134 karar).2013 yılında
toplam öncü dosya sayısı 188 olup 2012 (178) yılına kıyasla 10 karar artmıştır.Avrupa
Konseyi Bakanlar Komitesi önüne yeni gelen dosya sayısı 2013 yılında 192 olup bunların
içindeki öncü dosya sayısı 15’tir. 2013 yılında kapatılan dosya sayısı 327 dir. 2012 (166)
yılına kıyasla kapatılan dosya sayısında artış olmuştur. Kapatılan dosyalardan 2013 yılında
8 tanesi öncü dosyadır. Bakanlar Komitesi Önünde geliştirilmiş denetimde (enhance) 2013
yılında toplam 330 karar incelenmiş olu, bunlardan 34
tanesi Türkiye’ye ilişkindir.
Türkiye’ye ilişkin 2013 yılında ödenmesi gereken toplam tazminat miktarı 8.232.823 Euro
olup, zamanında ödemesi yapılan dosya sayısı 170 olup, ödemesi yapılmayan 24 dosya
olmuştur. 2012 yılında toplam tazminat miktarı 23.424.794 iken, 2013 yılında azalma
olduğu görülmektedir.
3.3.2. Hükmedilen Tazminatların Ödenmesi
Dışişleri Bakanlığı ile yapılan protokol gereği, AİHM tarafından hükmedilen tazminatların
Daire Başkanlığımız tarafından ödenmesi, 1 Mart 2012 tarihinden sonra kesinleşen kararlar
açısından söz konusudur. Bu kararlara ilişkin ödemeler, ödeme için tanınan 3 aylık süre de
göz önüne alındığında 1 Haziran 2012 tarihi itibariyle fiilen başlamıştır.
2013 yılında, 103 başvuru için ihlal ve tazminat kararı verilmesi, 81 başvuru için dostane
çözüm yoluna gidilmesi, 28 başvuru için tek taraflı deklarasyona gidilmesi ve bir (1) tane
de AİHM tarafından bilirkişi ödemesi olarak hükmedilen ödeme nedenleriyle toplam 213
başvuru için ödeme yapılmıştır10.
10
Avrupa Konseyine üye ülkelerin çoğunluğu Avrupa Birliği üyesi olduğundan ve Avrupa Birliği’nin para
birimi Avro olduğundan AİHM tazminata Avro cinsinden hükmetmektedir.
126
Tablo 86: 2013 Yılı İtibariyle Ödenen Tazminat Miktarı
2013 YILI İTİBARİYLE;
Tazminat miktarı
Karar sayısı
AVRO (€)
TL.
2012 yılından devredilen
23
149.350 €
-
2013 yılında gelen
215
3.982.608 €
-
Daire Başkanlığımızca ödeme işlemleri
başlatılan
238
4.131.958 €
-
-
-
10.650.000,00 TL.
213
3.963.011 €
10.581.273,65 TL.
Maliye tarafından geri çekilen ödenek
miktarı
-
-
68.726,35 TL.
Ödeme süresi dolmadığı için bekletilen
(2014 yılına devredilen)
25
168.947 €
-
2013 yılında verilen ödenek miktarı
Daire Başkanlığımızca ödemesi yapılan
Tablo 87: 2013 Yılı İtibariyle İhlal Kararları İçin Ödenen Tazminat Miktarı
İHLAL KARARLARI;
Karar sayısı
Tazminat miktarı
AVRO (€)
TL.
3
38.750 €
-
112
3.312.908 €
-
başlatılan
115
3.351.658 €
-
103
3.238.671 €
8.586.691,44 TL.
12
112.987 €
-
127
Tablo 88: 2013 Yılı İtibariyle Dostane Çözüm Sebebiyle Ödenen Tazminat Miktarı
DOSTANE ÇÖZÜM KARARLARI;
Tazminat miktarı
Karar sayısı
AVRO (€)
TL.
19
106.100 €
-
73
529.780 €
-
başlatılan
92
635.880 €
-
81
586.680 €
1.612.190,63 TL.
11
49.200 €
-
Tablo 89: 2013 Yılı İtibariyle Tek Taraflı Deklarasyon Sebebiyle Ödenen Tazminat Miktarı
TEK TARAFLI DEKLARASYON
KARARLARI;
Tazminat miktarı
Karar sayısı
AVRO (€)
TL.
1
4.500 €
-
29
139.920 €
-
başlatılan
30
144.420 €
-
28
137.660 €
358.185,95 TL.
2
6.760 €
-
Tablo 90: 2013 Yılı İtibariyle Yapılan Diğer Ödemeler
DİĞER ÖDEMELER;
AİHM tarafından bilirkişi ödemesi olarak
hükmedilen ve Daire Başkanlığımızca ödemesi
yapılan
128
Ödeme sayısı
Ödenen miktar
1
24.205,63 TL.
Tablo 91: 2013 Yılı İtibariyle Yapılan Ödemelerin Türüne Göre Dağılımı
TAZMİNAT TÜRÜ
Tazminat miktarı
Maddi Tazminat
860.977 €
Manevi Tazminat
2.298.100 €
Yargılama gideri
120.881 €
Maddi-Manevi-Yargılama gideri
702.650 €
3.982.608 €
TOPLAM
3.3.3. Hazırlanan Eylem Planları ve Eylem Raporları
AİHM kararlarının icrası iki ana öğeden oluşur; bunlar bireysel (özel) önlemler ve genel
önlemlerdir. Bireysel önlemler, başvuranın hakkının ihlaline yol açan sebepleri ortadan
kaldırmayı sağlayan tüm tedbirler veya ödenecek tazminattır. Genel önlemler ise
başvuruya konu ihlali herkes için ortadan kaldırmayı ve böylece benzer ihlallerin ortaya
çıkmasını önleyecek tedbirlerden (mevzuat veya uygulama değişiklikleri) oluşur. İcra
sürecinde, bireysel ve genel önlemler hakkında, AİHM kararlarının icrasının takibi ile
sorumlu olan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Kararların İcra Dairesi’ne bilgi verilmesi
gerekmektedir. Bilgiler ise eylem planı veya eylem raporu kapsamında iletilir.
Eylem planı, icra edilmemiş bir ihlal kararının nasıl ve ne şekilde icra edileceğine ilişkin
yol haritası olarak tanımlanabilir. Eylem planı, Devletin ihlali ortadan kaldırmak üzere
atacağı, atmayı taahhüt ettiği adımları içerir ve takvime bağlar.
Eylem raporu ise, kararın icra edilmiş ve saptanan ihlalin ortadan kaldırılması için gereken
adımların devlet tarafından atılmış olduğu durumlarda, bu durumun Komite’ye ya da
Daire’ye bildirilmesidir.
Her iki halde de, eylem planının /raporunun kararın kesinleşmesinden itibaren altı (6) ay
içinde Daireye bildirilmesi gerekir. Kural olarak her bir ihlal kararı için eylem planı
129
hazırlanması gerekir. Ancak eylem raporu grup dosya olarak birden çok dosya için ortak
olarak sunulabilmektedir.
Eylem planı ve eylem raporu hazırlanırken ilgili kurumlarla çeşitli yazışmalar ve
toplantılar yapılmaktadır. İhlale konu eylem tarihinden, AİHM karar tarihine kadar olan
süreçte, yapılan mevzuat değişiklikleri, kurumsal düzenlemeler, içtihat değişiklikleri takip
edilmektedir.
2013 Yılında gönderilen eylem planı ve eylem raporlarına esas olmak üzere,
genel
önlemler kapsamında, ülkemiz hakkında verilen bütün AİHM kararları tercüme ettirilmiş,
kararı veren yargı makamları ve ilgili kamu kurumu başta olmak üzere, tüm kararlar
Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Hakları
Komisyonu, İnsan Hakları Kurumu, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Maliye
Bakanlığı’na gönderilmiş ve elektronik ortamda Daire Başkanlığımızın kurumsal web
adresinde (www.inhak.adalet.gov.tr) erişime açılmıştır.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Kararların İcra Dairesi’ne sunulan 156 adet eylem
planı, 30 adet eylem raporu ve 2013 yılı itibariyle henüz sunulmayan ancak çalışmaları
devam eden eylem planı ve eylem raporlarına ilişkin olarak, yargısal ve idari kurumlarla
çok sayıda yazışma ve toplantılar yapılmıştır. İlgili kurumların konuyla ilgili görüş ve
önerileri alınmıştır.
Tablo 92: 2013 Yılında Gönderilen Eylem Planı Oranları
Eylem Planlarına Ait Bilgiler
156; 43%
209; 57%
Daire Başkanlığımızca
gönderilen toplam eylem
planı
2013 yılında gönderilen
eylem planı
130
Tablo 93: 2013 Yılında Gönderilen Eylem Raporu Oranları
Eylem Raporlarına Ait Bilgiler
30; 33%
Daire Başkanlığımızca
gönderilen toplam eylem
raporu
60; 67%
2013 yılında gönderilen
eylem raporu
Bakanlığımız tarafından Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Kararların İcra Dairesi’ne
sunulan toplam eylem planlarının yüzde 43’ü ve eylem raporlarının yüzde 30’u 2013
yılında verilmiştir.
3.3.4. AİHS İhlallerinin Önlenmesine İlişkin Eylem Planı
Bakanlığımızca,
15-17 Kasım 2011 tarihleri arasında “Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi’nin Türkiye Kararları, Sorunlar ve Çözüm Önerileri” konulu Yüksek Düzeyli
Konferans ve Çalıştay düzenlenmiştir. Çalıştay kapsamında, ülkemiz hakkında en çok
ihlâle konu alanlardan yola çıkılarak, toplam altı Çalışma Grubu oluşturulmuştur. Çalışma
gruplarında; yaşama hakkı, işkence ve kötü muamele yasağı, özgürlük ve güvenlik hakkı,
adil yargılanma hakkı, özel hayatın gizliliği ve ifade özgürlüğü ile mülkiyet hakkına ilişkin
sorunlar ve çözüm önerileri değerlendirilmiştir. Çalıştay sırasında her bir çalışma grubu
kendi alanına ilişkin sorunlar ve çözüm önerilerinin yer aldığı sonuç bildirgeleri
hazırlamıştır.
Çalıştay sonrasında, bu bildirgeler dikkate alınarak AİHM tarafından verilen ihlâl
kararlarına konu alanlarda mevzuat değişiklikleri de dahil olmak üzere, yapılması gereken
faaliyetlerin ve alınması gereken önlemlerin hayata geçirilmesi için Bakanlığımızca bir
Eylem Planı Taslağı hazırlanmıştır.
131
Eylem Planı 14 ana amaçtan oluşmaktadır. Bu amaçların gerçekleştirilmesi için 52 hedef
belirlenmiş olup, söz konusu hedeflerin gerçekleştirilmesini teminen yapılacak faaliyetler
Eylem Planında ayrıntılı bir biçimde yer almıştır. Eylem Planındaki temel amaçlar şu
şekildedir:
1) Yaşama hakkı ihlallerinin önlenmesi
2) İşkence ve kötü muamelenin önlenmesi
3)
Yaşama hakkı ile işkence ve kötü muamele ihlallerine yönelik etkin soruşturma
yapılması
4) Özgürlük ve güvenlik hakkı ihlallerinin önlenmesi
5) Makul sürede yargılanmanın sağlanması
6) Mahkemeye erişim hakkının etkin bir şekilde sağlanması
7) Savunmanın etkinliğinin arttırılması
8) Yargı kararlarının etkin şekilde icrasının sağlanması
9) Özel hayatın ve aile hayatının korunması
10) Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü önündeki engellerin ortadan kaldırılması
11) İfade ve basın hürriyetinin en geniş anlamda sağlanması
12) Toplanma ve örgütlenme özgürlüğünün önündeki engellerin ortadan kaldırılması
13) Mülkiyet hakkı ihlallerinin önlenmesi
14) Eğitim, araştırma ve farkındalık artırıcı faaliyetlere devam edilmesi
Yukarıda sayılan amaçlara ulaşılabilmesi için belirlenen 54 hedef, eylem planının
uygulanabilir olması ve beklentileri karşılaması için açık, etkili ve sonuç alıcı hedefler
olarak belirlenmiştir. Her bir hedefin altındaki açıklama ve faaliyetlerle de söz konusu
amaçlara ulaşılması ve hedeflerin gerçekleştirilmesi için takip edilecek somut adımlar
ortaya konulmuştur.
Taslak Eylem Planına ilişkin görüş ve önerilerin alınması amacıyla 2012 Mart - Nisan
ayları içinde ilgili Bakanlıklara ve diğer kurumlara yazılar yazılmış,
gelen görüşler
çerçevesinde gözden geçirmeler yapılmıştır. 2012 Kasım - Aralık ayları içinde, karşılıklı
değerlendirmelerde bulunmak amacıyla Bakanlık içi birimlerle ve diğer ilgili kurumlarla
toplantılar yapılmıştır.
Toplantılara katılım sağlayan birim ve kurum temsilcileri tarafından Eylem Planı Taslağı
genel olarak çok olumlu karşılanmış olup, yapılan karşılıklı değerlendirmeler ve
düzenlemeler sonrasında büyük oranda kurumların her birinin ilgili olduğu bölümler
üzerinde mutabakat sağlanmıştır.
132
Eylem Planının kısa süre içinde Bakanlar Kuruluna sunularak hayata geçirilmesi
sonrasında da İnsan Hakları Daire Başkanlığınca izlenerek söz konusu faaliyetlerin hayata
geçirilmesi öngörülmektedir.
3.4. BİREYSEL BAŞVURULARA BAKANLIK GÖRÜŞÜ HAZIRLAMA
FAALİYETLERİ
3.4.1. Genel Olarak
Bilindiği üzere, Anayasa değişikliği ve 6216 Sayılı Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve
Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un yürürlüğe girmesi ile birlikte 23 Eylül 2012 tarihi
itibariyle bireysel başvuru hakkı yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Bu Kanunun 49/2 maddesi; ‘Bireysel başvurunun kabul edilebilirliğine karar verilmesi
hâlinde, başvurunun bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilir. Adalet
Bakanlığı gerekli gördüğü hâllerde görüşünü yazılı olarak Mahkemeye bildirir.’
hükmüne amirdir. Bu hüküm uyarınca, Bakanlığımız bünyesinde, bireysel başvurularla
ilgili Bakanlık adına görüş bildirme görevi, Makam Olur’u ile İnsan Hakları Daire
Başkanlığı’na verilmiştir. İnsan Hakları Daire Başkanlığı bu görevini, benzer
konulardaki AİHM içtihatlarını, temel uluslararası insan hakları belgelerini esas alarak ve
ilgili kamu kurumlarının görüşünü değerlendirerek yerine getirmektedir.
133
3.4.2.Anayasa Mahkemesi’ne Yapılan Bireysel Başvurular11
Tablo 94: 2013 Yılında Korunma Talep Edilen Haklara Göre Bireysel Başvuru Sayıları
2013 Yılı Bireysel Başvuru Şikayet Konuları
Adil Yargılanma: 10.454
Mülkiyet Hakkı: 3277
523
763 % 2
%3
245 242
%1 % 1
200 132
291 270
%1 % 1
%1%1
Kanun Önünde Eşitlik: 2838
364
%2
906
997 % 4
1390 % 4
10.454
% 46
%6
İnsan Haklarına Saygılı Devlet
1390
Temel Hak ve Hürriyetlerin
Korunması: 997
Özel Hayatın Gizliliği ve
Korunması: 906
Kişi Hürriyeti ve Güvenliği: 763
Yaşam Hakkı: 523
Suç ve Cezaların Kanuniliği: 291
2838
% 13
Seçme ve Seçilme Hakkı: 270
3277
% 14
Düşünceyi Açıklama ve Yayma:
245
Toplantı Hak ve Hürriyetleri: 242
İşkence ve Eziyet Yasağı: 200
Düşünce, Din ve Vicdan
Hürriyeti: 132
Diğer Hak ve Özgürlükler: 364
Anayasa Mahkemesine yapılan 11.055 başvuruda 10.454 ihlal iddiası adil yargılanma
hakkına ilişkindir. Bunu mülkiyet hakkı ihlal iddiaları ve kanun önünde eşitlik hakkına
ilişkin ihlal iddiaları takip etmektedir. En az ihlal iddiası ise Düşünce, din ve vicdan
hürriyetine ilişkindir.
11
Anayasa Mahkemesi’nin resmi internet sitesinde yayımlanan verilerden alınmıştır.
134
3.4.3. İnsan Hakları Daire Başkanlığı’na 2013 Yılında Görüş İçin
Gönderilen Bireysel Başvurular
Tablo 95: 2013 Yılında Anayasa Mahkemesine Sunulan Görüşler
2013 YILINDA AYM'YE SUNULAN GÖRÜŞLERİN
KONULARI
Adil Yargılanma
4;% 1
Mülkiyet Hakkı
3; % 1
5; % 2
17; % 6
Hak Arama Hürriyeti
5; % 2
Uzun Tutukluluk
12; %
4
9; % 38; % 3
10; % 3
103; % 36
Kanun Önünde Eşitlik
Yaşama Hakkı İhlali
28; % 10
31; % 11
50; % 18
Özgürlük ve Güvenlik
Hakkının İhlali
Düşünce Kanaat ve
İfade Hürriyeti
Özel Hayatın Gizliliği
Cezaların Kanuniliği
İşkence
Angarya Yasağı İhlali
Diğer
Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel başvuru kapsamında sunulan hükümet görüşlerinde ilk
sırayı 103 görüş ile adil yargılanma hakkı almaktadır. Bunu 50 görüş ile ifade hürriyeti ve
31 görüş ile hak arama hürriyeti izlemektedir.
Tablo 96: 2013 Yılında Karar Verilen Bireysel Başvuruların Oransal Dağılımı
135
2013 Yılında AYM Tarafından Verilen 28 İhlal Kararının
Masumiyet
Dağılımı
Karinesi
Manevi Varlığın
Korunamaması
Adil Yargılama
1
Mülkiyet Hakkı
2
%3
%6
İhlali
1
% Mahkemeye
3
Erişim
1
Yaşam%Hakkının
3
İhlali
3
% 10
Hakkı
4
% 13
Uzun Tutukluluk
9
% 29
Makul Sürede
Yargılanma
8
% 26
Seçme Seçilme
Hakkı İhlali
2
%7
2013yılında Anayasa Mahkemesi tarafından28 bireysel başvuruda 31 maddeden ihlal
kararı verilmiştir. Dokuz (9) ihlal kararı ile uzun tutukluluk ve sekiz (8) ihlal kararı ile
makul sürede yargılanma hakkı ilk sıralarda yer almaktadır.
Tablo 97:Anayasa Mahkemesi’ nin Bireysel Başvurulara İlişkin Kararlarının Dağılımı
2013 Yılı AYM Kararlarının Oransal Dağılımı
Ayırma
Kayıt Kapama
Kabul
46
37
Edilebilirlik % 1
%
1
31
Birleştirme
%1
162
%4
İdari Ret
1376
% 32
Feragat Nedeniyle
Düşme
3
İhlal
%
0
27
%1
Kabuledilemezlik
2539
% 60
31 Aralık 2013 itibariyle; Bakanlığımıza tebliğ edilen bireysel başvuru sayısı 293, görüş
gönderilen başvuru sayısı 175, henüz görüş verilemeyen derdest başvuru sayısı 105, görüş
sonrası Anayasa Mahkemesi’nce verilen karar sayısı 27 olup, daha önce Anayasa
Mahkemesi’nce aynı konuda karar verilmiş olan ve AİHM’in yerleşik içtihat konusu
136
hususlarla ilgili (örn. uzun yargılama vb.) görüş verilmesine gerek olmadığı yönünde
değerlendirme yapılabilmektedir. Bu kapsamda 13 başvuruda Bakanlığımız görüş
bildirmemiştir.
Tablo98:Anayasa Mahkemesi Tarafından Verilen Kabul edilmezlik Kararlarının Dağılımı
2013 Yılında AYM Tarafından Verilen Kabuledilemezlik
Kararlarının Dağılımı
Bölümler
Tarafından Verilen
Kabul Edilemezlik
Kararı
119
%5
Komisyonlar
Tarafından Verilen
Kabul Edilemezlik
Kararı
2420
% 95
Grafikte görüldüğü üzere kabul edilmezlik kararlarından 2420 tanesi Komisyonlar
tarafından 119 tanesi Bölümler tarafından verilmiştir.
3.5.İNSAN
HAKLARI
TAZMİNAT
KOMİSYONU
KARARLARININ
İCRASINA İLİŞKİN FAALİYETLER
3.5.1.Genel Olarak
20 Mart 2012 tarihinde AİHM tarafından ülkemizle ilgili verilen Ümmühan Kaplan pilot
kararında; yargılamaların makul sürede sonuçlandırılamadığına ilişkin ihlallerin Türkiye'de
uzun yıllardır devam ettiği ve konunun iç hukuk düzeninde yapısal ve sistematik bir
problem oluşturduğu belirtilmiş, henüz Hükümetimize bildirilmemiş ve 23 Eylül 2012
tarihinden evvel işleme konacak olan tüm başvuruların incelenmesinin bir yıl süreyle
ertelenmesine karar verilmiştir. 20 Haziran 2012 tarihinde kesinleşen bu karardan itibaren
ülkemizin 1 yıl içinde söz konusu iç hukuk yolunu oluşturması zorunlu hale gelmiştir.
Ülkemizin AİHM önündeki ve uluslararası platformdaki olumsuz görünümünün
düzeltilmesi yönünde sürdürülen çalışmalar kapsamında, “Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesine Yapılmış Olan Bazı Başvuruların Tazminat Ödenmek Suretiyle Çözümüne
Dair Kanun Tasarısı” hazırlanmış ve 9 Ocak 2013 tarihinde Türkiye Büyük Millet
137
Meclisi’nde kabul edilerek yasalaşmıştır. 19 Ocak 2013 tarihinde Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren 6384 sayılı bu Kanunun 10 uncu maddesinde, komisyona
müracaatın şekli ve süresine ilişkin 5 inci maddesinin Kanunun yayımından 1 ay sonra
yürürlüğe gireceği belirtilmiştir. Dolayısıyla, Komisyon 20 Şubat 2013 Çarşamba
gününden itibaren başvuruları kabul etmeye başlamıştır.
AİHM tarafından çözüme kavuşturulması beklenen uzun yargılama ile ilgili sorun
haricinde, mahkeme kararlarının geç ya da eksik icra edilmesi veya hiç icra
edilmemesinden kaynaklanan başvurular da bu kanun kapsamına alınmıştır.
Komisyon; Adalet Bakanı tarafından atanan dört kişi ile Maliye Bakanı tarafından atanan
bir kişi olmak üzere toplam beş kişiden oluşmaktadır.
Sekretarya hizmetleri Adalet Bakanlığı (Bakanlığımız) tarafından yürütülen olan
Komisyon, üyelerinin salt çoğunluğu ile toplanıp, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla
karar vermektedir.
Komisyonun görev alanı 23 Eylül 2012 tarihi itibarıyla AİHM'e yapılmış ve halen AİHM
önünde derdest başvurularla sınırlı tutulmuştur.
Komisyon, müracaatın esası hakkındaki kararını dokuz ay içinde, AİHM' in emsal
kararlarını da gözetmek suretiyle gerekçeli olarak vermektedir. Bu kararlara karşı tebliğ
tarihinden itibaren on beş gün içinde Komisyon aracılığıyla Ankara Bölge İdare
Mahkemesine itiraz mümkündür. Komisyon kararını yerinde görmeyen Bölge İdare
Mahkemesi, işin esası hakkında kesin olarak karar vermektedir. Ödenmesine karar verilen
tazminat, kararın kesinleşmesinden itibaren üç ay içinde Daire Başkanlığımız tarafından
ödenmektedir.
Tablo 99:2013 Yılı İnsan Hakları Tazminat Komisyonu Başkanlığı’nın Kararları Sonucu
Yapılan Tazminat Ödemeleri
31/12/2013 TARİHİ İTİBARİYLE;
İnsan Hakları Tazminat Komisyonu Başkanlığı’ndan
gönderilen
Maliye Bakanlığı’nca verilen ödenek miktarı
138
Karar sayısı
Tazminat miktarı
426
5.496.290,00 TL.
-
4.500.000,00 TL.
Daire Başkanlığımızca başvuran veya vekiline
ödenen
274
3.953.640,00 TL.
Daire Başkanlığımızca Saymanlık Emanet hesabına
bloke edilen
35
347.900,00 TL.
Daire Başkanlığımızca toplam ödenen
309
4.301.540,00 TL.
Maliye Bakanlığı tarafından geri çekilen ödenek
miktarı
-
198.460,00 TL.
Başvuranın vefat etmesi sebebiyle Komisyona iade
edilen
7
51.800,00 TL.
Tazminat Komisyonunca sehven gönderilen karar
sayısı (birleştirme)
1
Ödeme bilgileri gelmediği için bekletilen
109
1.142.950,00 TL.
Tablo 100:2013 Yılı İnsan Hakları Tazminat Komisyonu Başkanlığı Verileri
2013 YILI
İNSAN HAKLARI TAZMİNAT KOMİSYONU BAŞKANLIĞI VERİLERİ
İnsan Hakları Tazminat Komisyonu Başkanlığına yapılan başvuru
sayısı
4725
Kabul kararı verilen başvuru sayısı
753
Birleştirme kararı verilen başvuru sayısı
1618
Red kararı verilen başvuru sayısı
382
Toplam karar sayısı
2753
Derdest başvuru sayısı
1972
139
Hükmedilen toplam tazminat miktarı
10.500.000,00 TL.
3.6. PROJE, EĞİTİM VE SEMPOZYUM FAALİYETLERİ
3.6.1. İnsan Hakları Daire Başkanlığı Tarafından Yürütülen Projeler
3.6.1.1. Türkiye’de İfade ve Medya Özgürlüğü Projesi
Projenin, Bakanlığımız adına takibi ve sekretarya hizmetleri Avrupa Birliği Genel
Müdürlüğü’nün de katkılarıyla Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü İnsan
Hakları Dairesi Başkanlığınca yerine getirilmektedir. Söz konusu proje, Hâkimler ve
Savcılar Yüksek Kurulu ile birlikte ve Avrupa Konseyi’yle işbirliği halinde
gerçekleştirilmektedir. Projenin diğer ortakları ise Yargıtay ve Danıştay’dır.
Proje ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) içtihatlarında ortaya konulan
standartlar doğrultusunda Türkiye’de ifade ve basın özgürlüğü önündeki engellerin
kaldırılması amaçlanmaktadır.
Fiilen 1 Mayıs 2012 tarihinde başlayan proje kapsamında; ifade ve basın özgürlüğünün
korunması bağlamında, Birleşik Krallık, Almanya ve İspanya’ya 3’er çalışma ziyareti
gerçekleştirilmesi ve bu şekilde, iyi uygulamaları araştırmak ve ülke uygulamaları
açısından kıyas yapma imkânı elde edilmesi planlanmıştır. Yargıtay, Danıştay, TMK’nın
10. maddesine göre yetkili hâkim ve savcılar, basın suçlarına bakan hâkim ve savcılar ve
Adalet Bakanlığı ile Hâkim ve Savcılar Yüksek Kurulu’ndan toplam 120 hâkim ve
savcının bu çalışma ziyaretlerine katılması öngörülmüştür.
Proje kapsamında 28-30 Mayıs 2013, 18-20 Haziran 2013 ve 10-12 Aralık 2013
tarihlerinde İspanya’ya çalışma ziyaretleri gerçekleştirilmiştir. Ziyaretin ilk iki günü,
İspanya Adalet Bakanlığında görevli hâkimler ile karşılıklı fikir alış verişinde
bulunulmuştur. Görüşmelerde İspanya yasal mevzuatında ifade ve medya özgürlüğüne
ilişkin maddeler ve bunların uygulanmasına dair somut örnekler üzerinde durulmuştur.
Bunun yanında görüşmelerde, AİHM tarafından İspanya hakkında Avrupa İnsan Hakları
Sözleşmesi’nin 10. maddesinde düzenlenen ifade özgürlüğüne ilişkin olarak verilen
kararların analizi yapılmaya çalışılmıştır.
140
Çalışma ziyaretinin son günü ise İspanya Adalet Bakanlığında İspanya Yargı sistemi genel
olarak tanıtıldıktan sonra “İspanyol Yargı Sisteminde Temel Hakların Düzenlenmesi ve
Korunması” konulu bir sunum gerçekleştirilmiştir. Daha sonra Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi’ne yapılan başvurular ile ilgili olarak yapılan hükümet savunmalarında görevli
bir hâkim, İspanya hakkında ifade özgürlüğüne ilişkin olarak verilen kararlar hakkında
bilgilendirmede bulunmuştur.
3.6.1.2. Proje Kapsamında 2013 Yılında Yapılan Çalışma Ziyaretleri:
28-30 Mayıs 2013 tarihli Üçüncü Çalışma Ziyareti
Almanya’ya gerçekleştirilen ilk iki çalışma ziyaretinin ardından, ifade ve medya özgürlüğü
konulu
üçüncü
çalışma
ziyareti
28-30
Mayıs
2013
tarihlerinde
İspanya’ya
Söz konusu çalışma ziyareti, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarında ortaya
konulan
standartlar
doğrultusunda
Türkiye’de
ifade
ve
medya
özgürlüğünün
geliştirilmesinin hedeflendiği, sekretarya hizmetleri Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk
ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü İnsan Hakları Daire Başkanlığınca yürütülen ve
Yargıtay, Danıştay, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Adalet Bakanlığı ve Avrupa
Konseyinin işbirliğinde yapılan “Türkiye’de İfade ve Medya Özgürlüğü Projesi”
kapsamında düzenlenmiştir.
Yargıtay 9. Ceza Dairesi Başkanı Sayın Ekrem ERTUĞRUL başkanlığındaki heyete
Yargıtay üyeleri Sayın Ahmet TOKER, Sayın Bekir ÖZENİR, Sayın Ali AKIN; Yargıtay
Tetkik Hâkimi Sayın Şükran ORUÇ, Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Sayın Ahmet
KOCAGÖZ, Bakanlığımız UHDİGM İnsan Hakları Daire Başkanı Sayın Dr. Şener
DALYAN, Daire Başkan Yardımcısı Sayın Nurullah YAMALI, Tetkik Hâkimi Sayın
Harun KARADAĞ, Adana Hâkimi Sayın Veli BEYDOĞAN, Ankara Hâkimi Sayın
Zeynep ŞAHİN, Diyarbakır Hâkimi Sayın Kenan ŞENLİK, Erzurum Cumhuriyet Savcısı
Sayın Yusuf ERASLAN, İstanbul Hâkimi Sayın Canel RÜZGAR, İzmir Hâkimi Sayın
Hüseyin Yaşar ÖZYAVUZ, Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Fakültesi Öğretim
Görevlisi Sayın Prof Dr. Mesut Bedri ERYILMAZ ile Avrupa Konseyi Proje ofisinden
Sayın Barış YÜNCÜLER ve Sayın Burcu AYKUT yer almıştır.
Çalışma ziyareti sırasında ifade ve medya özgürlüğü konusunda İspanyol mevzuatı ve
uygulamasının yerinde tespit edilmesi imkânı elde edilmiştir.
141
Çalışma ziyaretinin ilk gününde İspanya Adalet Bakanlığında İspanya Yargı sistemi genel
Korunması” ve “Ombudsmanın Temel Hakların Korunmasındaki Rolü” konulu sunumlar
yapılmış ve akabinde karşılıklı görüş alışverişinde bulunulmuştur.
Çalışma ziyaretinin ikinci günü Yüksek Yargı Konseyi’ne gidilmiş burada Yüksek
Mahkemede görevli kıdemli hâkimler tarafından “İspanyol Yüksek Mahkemesinin İfade
Özgürlüğü Konusunda Verdiği Kararlar Bağlamında Temel Hakların Korunması” ve
“İspanyol Ceza ve Ceza Usul Yasasında İfade Özgürlüğünün Sınırları ve Terörizm”
konularında iki sunum yapılmıştır.
Çalışma ziyaretinin son günü ise İspanyol Anayasa Mahkemesine bir ziyaret
gerçekleştirilmiştir. Burada ilk olarak İspanyol Anayasa Mahkemesinde görevli bir hâkim
tarafından 1978 Tarihli İspanyol Anayasasında ifade özgürlüğü hakkında bilgi verilmiştir.
Daha sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yapılan başvurular ile ilgili olarak
yapılan hükümet savunmalarında görevli bir hâkim, İspanya hakkında ifade özgürlüğüne
ilişkin olarak verilen kararlar hakkında bilgilendirmede bulunmuştur.
18-20 Haziran 2013 Tarihli Dördüncü Çalışma Ziyareti
İfade ve medya özgürlüğü konulu dördüncü çalışma ziyareti 18-20 Haziran 2013
tarihlerinde İspanya’ya gerçekleştirilmiştir.
konulan
standartlar
doğrultusunda
Türkiye’de
ifade
ve
medya
özgürlüğünün
Yargıtay 4. Hukuk Üyesi Sayın Sadık DEMİRCİOĞLU başkanlığındaki heyete Yargıtay 9.
Ceza Dairesi Üyesi Sayın Hüseyin SARIÖMEROĞLU; Danıştay 13. Daire Üyesi Hamza
EYİDEMİR ve 12. Daire Üyesi İrfan EROĞLU; Yargıtay Genel Sekreter Yardımcısı Sayın
İsmail Hakkı ERÖZ, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Tetkik Hâkimi Nazmi NECİPOĞLU,
Danıştay Tetkik Hâkimleri Oğuz ÖZKARSLI ve Sayın Fedayi KURT, Bakanlığımız
142
UHDİGM İnsan Hakları Daire Başkan Yardımcısı Sayın Nurullah YAMALI, Tetkik
Hâkimleri Sayın Harun KARADAĞ ve Sayın Tamer SOYSAL, Malatya Cumhuriyet
Başsavcısı Sayın Muzaffer SAYIN,
Ankara Hâkimi Sayın Abdullah BAHÇECİ,
Diyarbakır Cumhuriyet Savcısı Sayın Osman ÇOŞKUN, Van Hâkimi Sayın Ali AKIN ile
Avrupa Konseyi Proje Yöneticisi Sayın Barış YÜNCÜLER ve Proje Asistanı Sayın Burcu
AYKUT yer almıştır.
Çalışma
ziyaretinin
ilk
gününde
İspanyol
Anayasa
Mahkemesine
bir
ziyaret
gerçekleştirilmiştir. Burada ilk olarak İspanyol Anayasa Mahkemesinde görevli bir hâkim
tarafından 1978 Tarihli İspanyol Anayasasında ifade özgürlüğü hakkında bilgi verilmiştir.
Daha sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yapılan başvurular ile ilgili olarak
yapılan hükümet savunmalarında görevli bir hâkim, İspanya hakkında ifade özgürlüğüne
ilişkin olarak verilen kararlar hakkında bilgilendirmede bulunmuştur.
Çalışma ziyaretinin ikinci günü İspanya Adalet Bakanlığında İspanya Yargı sistemi genel
Korunması” ve “Ombudsmanın Temel Hakların Korunmasındaki Rolü” konulu sunumlar
yapılmış ve akabinde karşılıklı görüş alışverişinde bulunulmuştur.
Çalışma ziyaretinin son günü ise Yüksek Yargı Konseyi’ne gidilmiş burada Yüksek
konularında iki sunum yapılmıştır. Bu sunumların ardından Yüksek Mahkeme’ye geçilmiş
ve burada İspanyol Yüksek Mahkemesi hakkında bilgi alınmıştır
12 Aralık 2013 Tarihli Beşinci Çalışma Ziyareti
Almanya’ya ve İspanya’ya gerçekleştirilen çalışma ziyaretlerinin ardından, ifade ve medya
özgürlüğü konulu beşinci çalışma ziyareti 10-12 Aralık 2013 tarihlerinde İspanya’ya
konulan
standartlar
doğrultusunda
Türkiye’de
ifade
ve
medya
özgürlüğünün
143
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi Üyesi Sayın Selma BELLEK başkanlığındaki heyette Yargıtay
9. Ceza Dairesi Üyesi Sayın Fikriye ŞENTÜRK; Danıştay 14. Daire Üyesi Sayın Mevlüt
BİLİCİ; Yargıtay Tetkik Hâkimleri, Sayın Mustafa ÖZMEN, Sayın Kemal DADAK, Sayın
Seda Duysak FİDAN, Sayın Murat BAŞPINAR, Sayın Levent ÜNSAL; Yargıtay
Cumhuriyet Savcısı Sayın Uğur Selma UZUNBAYRAK; Danıştay Tetkik Hâkimi Seran
Karatarı KÖSTÜ; Bakanlığımız UHDİGM İnsan Hakları Daire Başkan Yardımcısı Sayın
Nurullah YAMALI, Tetkik Hâkimi Sayın Harun KARADAĞ; Kocaeli Cumhuriyet
Başsavcıvekili Sayın Özcan Ahmet YILMAZ, Adana Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı
Sayın Doğan ŞAHİN, Bingöl Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Sayın Osman ÖCEL,
İstanbul Cumhuriyet Savcısı Sayın Ümit Zafer ÇOLAK, Polis Akademisi Güvenlik
Bilimleri Fakültesi Öğretim Görevlisi Sayın Prof Dr. Mesut Bedri ERYILMAZ ile Avrupa
Konseyi Proje ofisinden Sayın Barış YÜNCÜLER yer almıştır.
Çalışma ziyaretinin ilk günü İspanyol Anayasa Mahkemesine ziyaret gerçekleştirilmiştir.
Burada ilk olarak İspanyol Anayasa Mahkemesinde görevli bir hâkim tarafından 1978
tarihli “İspanyol Anayasası’nda İfade Özgürlüğü ve Bilgi Edinme Hakkı Amparo
Başvurusu ve Anayasa Mahkemesi’nin İfade Özgürlüğü ve Bilgi Edinme Hakkı
Alanındaki İçtihatları” hakkında bilgi verilmiştir. Daha sonra ise İspanyol Kamu
Denetçiliğinde Güvenlik ve Adalet Birimi Başkanı tarafından “İspanyol Yargı Sisteminde
Ombudsmanın
Temel
Hakların
Korunmasındaki
Rolü”
konulu
bir
sunum
Çalışma ziyaretinin ikinci günü Yüksek Yargı Konseyi’ne gidilmiş burada Yüksek
konularında iki sunum yapılmıştır. Bu sunumların ardından İspanyol Yüksek
Mahkemesi’ne geçilmiş ve burada katılımcılara mahkeme hakkında bilgiler verilmiştir.
144
Çalışma ziyaretinin son günü ise İspanya Adalet Bakanlığında İspanya Yargı sistemi genel
Korunması” konulu bir sunum gerçekleştirilmiştir. Daha sonra Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi’ne yapılan başvurular ile ilgili olarak yapılan hükümet savunmalarında görevli
bir hâkim, İspanya hakkında ifade özgürlüğüne ilişkin olarak verilen kararlar hakkında
bilgilendirmede bulunmuştur.
3.6.1. 3. Proje Kapsamında 2013 Yılında Yapılan Yuvarlak Masa Toplantıları:
27-29 Mart 2013 Tarihli Üçüncü Yuvarlak Masa Toplantısı
İstanbul ve Ankara’da gerçekleştirilen toplantıların ardından, ifade ve medya özgürlüğü
konulu üçüncü yuvarlak masa toplantısı 27-29 Mart 2013 tarihlerinde İstanbul Titanic
Otel’de gerçekleştirildi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarında ortaya konulan standartlar doğrultusunda
Türkiye’de ifade ve medya özgürlüğünün geliştirilmesinin hedeflendiği “Türkiye’de İfade
ve Medya Özgürlüğü” konulu proje kapsamında gerçekleştirilen yuvarlak masa
toplantısına Yargıtay, Danıştay ve Adalet Bakanlığı temsilcileri ile HSYK tarafından
görevlendirilen hâkim ve Cumhuriyet savcılarından toplam 40 kişi iştirak etmiştir.
Toplantının ilk günkü bölümüne HSYK üyesi Sayın Dr. Teoman GÖKÇE de katılmıştır.
Hâkim ve Cumhuriyet savcıları açısından Türk Hukuk Sisteminde Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi kararlarının doğrudan uygulanmasının nasıl geliştirileceği tartışmaları
noktasında
bir
forum
imkânının
oluşturulmasının
amaçlandığı
yuvarlak
masa
toplantısında;Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Fakültesi Öğretim Görevlisi Prof Dr.
Mesut Bedri ERYILMAZ, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü İnsan
Hakları Daire Başkan Yardımcısı Sayın Hacı Ali AÇIKGÜL, Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi Kararların İcrası Dairesinden Sayın Özgür DERMAN (video konferans
yoluyla), Danıştay Üyesi Sayın Hamza EYİDEMİR ve Yargıtay Üyesi Sayın Ahmet
TOKER açılış konuşması yapmışlardır.
Toplantının ilk gününde, İnsan Hakları Daire Başkan Yardımcısı Hacı Ali AÇIKGÜL,
Barselona Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Mar AQUİLERA ile
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Yrd.Doç.Dr. Kemal ŞAHİN
konuşmacı olarak yer almıştır.
145
Yuvarlak masa toplantısında ayrıca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Bölüm Şefi Civan
TURMANGİL ve Avrupa Konseyi Bilgi Toplumu Dairesi Medya Divizyonundan Onur
ANDREOTTİ video konferans yoluyla birer sunum yapmışlardır.
Katılımcılar sunumların ardından ve ikinci gün öğleye kadar dört grup altında; Yargıtay ve
Danıştay kararları ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından Türkiye ve diğer ülkeler
hakkında verilen 7 kararı incelemiş ve değerlendirmelerde bulunmuşlardır.
6-8 Mayıs 2013 Dördüncü Yuvarlak Masa Toplantısı
İstanbul ve Ankara’da gerçekleştirilen toplantıların ardından, ifade ve medya özgürlüğü
konulu dördüncü yuvarlak masa toplantısı 6-8 Mayıs 2013 tarihlerinde İzmir’de
gerçekleştirildi.
Söz konusu toplantı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarında ortaya konulan
standartlar doğrultusunda Türkiye’de ifade ve medya özgürlüğünün geliştirilmesinin
hedeflendiği, sekretarya hizmetleri Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğü İnsan Hakları Daire Başkanlığınca yürütülen ve Yargıtay, Danıştay,
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Adalet Bakanlığı ve Avrupa Konseyinin işbirliğinde
yapılan “Türkiye’de İfade ve Medya Özgürlüğü Projesi” kapsamında gerçekleştirilmiştir.
(Proje hakkında detaylı bilgi için: www.ifadeozgurlugu.adalet.gov.tr) Anılan yuvarlak
masa toplantısına Yargıtay, Danıştay ve Adalet Bakanlığı temsilcileri ile Hâkimler ve
Savcılar Yüksek Kurulu tarafından görevlendirilen hâkim ve Cumhuriyet savcılarından
toplam 40 kişi iştirak etmiştir.
Mahkemesi’nin ifade özgürlüğüne ilişkin kararlarının doğrudan uygulanmasının nasıl
geliştirileceği tartışmaları noktasında bir forum imkânının oluşturulmasının amaçlandığı
yuvarlak masa toplantısında; Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Fakültesi Öğretim
Görevlisi Sayın Prof Dr. Mesut Bedri ERYILMAZ, Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk
ve Dış İlişkiler Genel Müdürü Sayın Dr. Nurdan OKUR, Avrupa Konseyi AİHM
Kararların İcrası Direktörlüğü Hukukçusu Sayın Murat UYGUN, Amasya Cumhuriyet
Başsavcısı Sayın Feridun SÜZER, Danıştay Üyesi Sayın Hamza EYİDEMİR ve Yargıtay
Üyesi Mehmet KAYA açılış konuşması yapmışlardır.
Toplantının ilk gününde, İnsan Hakları Daire Başkanı Sayın Dr. Şener DALYAN, Avrupa
Konseyi AİHM Kararların İcrası Direktörlüğü Hukukçusu Sayın Murat UYGUN ile
146
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Sayın Yrd. Doç. Dr. Kemal
ŞAHİN konuşmacı olarak yer almıştır. Yuvarlak masa toplantısında ayrıca Avrupa İnsan
Hakları Mahkemesi Bölüm Şefi Atilla Nalbant video konferans yoluyla katılım sağlayarak
bir konuşma yapmıştır.
Katılımcılar sunumların ardından ve üçüncü gün öğleye kadar dört grup altında; Yargıtay
ve Danıştay kararları ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından ifade özgürlüğü
alanında
Türkiye
ve
diğer
ülkeler
hakkında
verilen
7
kararı
incelemiş
ve
değerlendirmelerde bulunmuşlardır.
17-19 Eylül 2013 Tarihli Beşinci Yuvarlak Masa Toplantısı
İstanbul, Ankara ve İzmir’de gerçekleştirilen toplantıların ardından, ifade ve medya
özgürlüğü konulu beşinci yuvarlak masa toplantısı 17-19 Eylül 2013 tarihlerinde
Erzurum’da gerçekleştirilmiştir.
Söz konusu toplantı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarında ortaya konulan
Anılan yuvarlak masa toplantısına Yargıtay, Danıştay ve Adalet Bakanlığı temsilcileri ile
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından görevlendirilen hâkim ve Cumhuriyet
savcılarından toplam 40 kişi iştirak etmiştir.
ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü İnsan Hakları Daire Başkanı Sayın Dr. Şener DALYAN,
Avrupa Konseyi AİHM Kararlarının İcrası Direktörlüğü Hukukçusu Sayın Murat
UYGUN, Adana Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Sayın Doğan ŞAHİN, Danıştay Üyesi
Sayın Yılmaz AKÇİL ve Yargıtay Üyesi Sayın Selma BELLEK açılış konuşması
yapmışlardır.
147
Toplantının ilk gününde, İnsan Hakları Daire Başkanlığı Tetkik Hakimi Harun
KARADAĞ, Avrupa Konseyi AİHM Kararların İcrası Direktörlüğü Hukukçusu Murat
UYGUN ile Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Yrd. Doç. Dr. Kemal
ŞAHİN konuşmacı olarak yer almışlardır.
Yuvarlak masa toplantısında ayrıca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Bölüm Şefi Hüseyin
HEZER video konferans yoluyla katılım sağlayarak bir konuşma yapmıştır.
alanında
Türkiye
ve
diğer
ülkeler
hakkında
verilen
7
kararı
incelemiş
ve
8-10 Ekim 2013 Tarihli Altıncı Yuvarlak Masa Toplantısı
İstanbul, Ankara, İzmir ve Erzurum’da gerçekleştirilen toplantıların ardından, ifade ve
medya özgürlüğü konulu altıncı yuvarlak masa toplantısı 8-10 Ekim 2013 tarihlerinde
Antalya Dedeman Otel’de gerçekleştirilmiştir.
Anılan yuvarlak masa toplantısına Yargıtay, Danıştay ve Adalet Bakanlığı temsilcileri,
savcıları ve Anayasa Mahkemesinde görevli raportör hakimlerden oluşan toplam 40 kişi
iştirak etmiştir.
ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü İnsan Hakları Daire Başkanı Sayın Dr. Şener DALYAN,
Avrupa Konseyi AİHM Kararlarının İcrası Direktörlüğü Hukukçusu Sayın Murat
148
UYGUN, İzmir Cumhuriyet Başsavcısı Sayın Hüseyin BAŞ, Danıştay Üyesi Sayın Ahmet
EĞERCİ ve Yargıtay Üyesi Sayın Kamil KANCABAŞ açılış konuşması yapmışlardır.
Toplantının ilk gününde, İnsan Hakları Daire Başkanlığı Tetkik Hakimi Harun
KARADAĞ, Avrupa Konseyi AİHM Kararlarının İcrası Direktörlüğü Hukukçusu Murat
UYGUN ile Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Yrd. Doç. Dr. Kemal
ŞAHİN konuşmacı olarak yer almışlardır.
alanında Türkiye ve diğer ülkeler hakkında verilen 28 kararı incelemiş ve
değerlendirmelerde bulunmuşlardır
19-21 Kasım 2013 Tarihli Yedinci Yuvarlak Masa Toplantısı
İstanbul, Ankara, İzmir, Erzurum ve Antalya'da gerçekleştirilen toplantıların ardından,
ifade ve medya özgürlüğü konulu yedinci yuvarlak masa toplantısı 19-21 Kasım 2013
tarihlerinde ikinci kez İzmir'de gerçekleştirilmiştir.
standartlar doğrultusunda Türkiye'de ifade ve medya özgürlüğünün geliştirilmesinin
yapılan "Türkiye'de İfade ve Medya Özgürlüğü Projesi" kapsamında gerçekleştirilmiştir.
Hâkim ve Cumhuriyet savcıları açısından Türk Hukuk Sisteminde Avrupa İnsan Haklan
Mahkemesi'nin ifade özgürlüğüne ilişkin kararlarının doğrudan uygulanmasının nasıl
yuvarlak masa toplantısında; Adalet Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sayın Yüksel HIZ,
Danıştay İDDK Üyesi Sayın Hasan GÜZELER, Yargıtay Üyesi Sayın Fikriye ŞENTÜRK,
Yargıtay Üyesi Sayın Ali KAYA, Çanakkale Cumhuriyet Başsavcısı Sayın Salih ÇOKAL
ve Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Fakültesi Öğretim Görevlisi Sayın Prof Dr. Mesut
Bedri ERYILMAZ ve açılış konuşması yapmışlardır.
149
Toplantının ilk gününde, İnsan Hakları Daire Başkan Yardımcısı Nurullah YAMALI,
Avrupa Konseyi AİHM Kararların İcrası Direktörlüğü Hukukçusu Murat UYGUN ile
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Kemal ŞAHİN
konuşmacı olarak yer almışlardır.
Yuvarlak masa toplantısında ayrıca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi uzman hukukçusu
Yasemin ÇAĞ video konferans yoluyla katılım sağlayarak bir konuşma yapmıştır.
ve Danıştay kararlan ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından ifade özgürlüğü
alanında
Türkiye
ve
diğer
ülkeler
hakkında
verilen
7
kararı
incelemiş
ve
18-20 Aralık 2013 Tarihli Sekizinci Yuvarlak Masa Toplantısı
İstanbul, Ankara, İzmir, Erzurum, Antalya'da gerçekleştirilen toplantıların ardından, ifade
ve medya özgürlüğü konulu sekizinci yuvarlak masa toplantısı 18-20 Aralık 2013
tarihlerinde ikinci kez İstanbul’da gerçekleştirilmiştir.
standartlar doğrultusunda Türkiye'de ifade ve medya özgürlüğünün geliştirilmesinin
yapılan "Türkiye'de İfade ve Medya Özgürlüğü Projesi" kapsamında gerçekleştirilmiştir.
Hâkim ve Cumhuriyet savcıları açısından Türk Hukuk Sisteminde Avrupa İnsan Haklan
Mahkemesi'nin ifade özgürlüğüne ilişkin kararlarının doğrudan uygulanmasının nasıl
yuvarlak masa toplantısında; Adalet Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sayın Kenan
ÖZDEMİR, Yargıtay Üyesi Sayın Abdurrahman KAVUN, Danıştay Üyesi Sayın
Dr.Selami DEMİRKOL, Çanakkale Hâkimi Sayın Dr.Halil GÜNER, Proje Sorumlusu Sayın
Barış YÜNCÜLER, Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Fakültesi Öğretim Görevlisi Sayın Prof
Dr. Mesut Bedri ERYILMAZ açılış konuşması yapmışlardır.
150
Toplantının ilk gününde, İnsan Hakları Daire Başkanlığı Tetkik Hakimi Abdulkadir
KARAARSLAN ile Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr.
Kemal ŞAHİN konuşmacı olarak yer almışlardır.
Yuvarlak masa toplantısında ayrıca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Bölüm Başkanı
Dr.Atilla NALBANT video konferans yoluyla katılım sağlayarak bir konuşma yapmıştır.
ve Danıştay kararlan ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından ifade özgürlüğü
alanında
Türkiye
ve
diğer
ülkeler
hakkında
verilen
7
kararı
incelemiş
ve
3.6.1. 4. Proje Kapsamında 5 Şubat 2013 Tarihli Üst Düzeyli Konferans:
5-17 Kasım 2011 tarihinde Ankara’da “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Türkiye
Kararları, Sorunlar ve Çözüm Önerileri” adlı yüksek düzeyli Konferans ve Çalıştay
esnasında Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Sayın Thorbjørn JAGLANDve Adalet Bakanı
Sadullah ERGİN, Avrupa Konseyi ile işbirliği içinde ifade özgürlüğüne ilişkin bir proje
yürüteceğini duyurmuşlardır.
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü İnsan Hakları Daire Başkanlığı
koordinasyonunda, Yargıtay, Danıştay, HSYK, Adalet Bakanlığı ve Avrupa Konseyi ile
işbirliği halinde yürütülen ve AİHM içtihatlarında ortaya konulan standartlar
doğrultusunda Türkiye’de ifade ve medya özgürlüğü önündeki engellerin kaldırılmasının
amaçlandığı “Türkiye’de İfade ve Medya Özgürlüğü Projesi” kapsamında 5 Şubat 2013
tarihinde Ankara JW Mariott Otel’de “Türkiye’de İfade ve Medya Özgürlüğü Üst Düzeyli
Konferansı” düzenlenmiştir. Konferansa, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorbjørn
JAGLAND, Adalet Bakanı Sadullah ERGİN, yüksek yargı kurumlarının başkan ve üyeleri,
hâkim ve Cumhuriyet savcıları, ilgili kurum ve kuruluşların üst düzey temsilcileri, sivil
toplum örgütleri ve basın mensupları katılım sağlamışlardır.
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürü Sayın Dr. Nurdan OKUR’un projenin
tanıtımı ve bu alanda kaydedilen gelişmelere ilişkin tanıtım konuşması ile başlayan
konferansta, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Sayın Thorbjørn JAGLAND,Adalet Bakanı
Sayın Sadullah ERGİN, Danıştay Başkanı Sayın H. Hüseyin KARAKULLUKCU,
Yargıtay Başkanı Sayın Ali ALKAN ve Anayasa Mahkemesi Başkanı Sayın Haşim KILIÇ
birer açılış konuşması yapmışlardır.
151
Konferans vesilesiyle Türkiye’de ifade ve medya özgürlüğünün mevzuat ve uygulamaya
ilişkin durumu yerli ve yabancı konuşmacıların değerli katkılarıyla çok yönlü olarak
tartışılmış, sorunlu alanlar detaylı şekilde analiz edilerek çözüm önerileri ortaya konmuş,
bu alanda son dönemde yapılan reformların etkileri değerlendirilmiş, mevzuat ve
uygulamadan kaynaklı bir kısım sorunların çözümü adına reform sürecinin devamına
ilişkin gereksinim vurgulanmıştır.
3.7.EĞİTİM
FAALİYETLERİ
VE
FARKINDALIK
ARTIRICI
FAALİYETLER
3.7.1.Süleyman Demirel Üniversitesi’nde Yapılan Konferans
1 Kasım 2013 tarihinde Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk ve Adalet
Kulübü tarafından düzenlenen "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Türkiye" adlı
Konferans, Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü İnsan
Hakları
Daire
Başkanlığı
İnsan
Hakları
Uzmanı
Ayça
Onural’ın
katılımıyla
gerçekleşmiştir.
Konferansa, Süleyman Demirel Üniversitesi’nin Hukuk Fakültesi öğrencilerinin yoğun
ilgisi yanı sıra, Hukuk Fakültesi Dekanı Sayın Prof. Dr. Faruk Turhan ve Fakültenin çeşitli
Akademik Kadrosu ile katılım sağlanmıştır.
Konferansta, İnsan Hakları Daire Başkanlığı’nın Yapılanması, Görevleri ve Faaliyetleri
hakkında tanıtım yapıldıktan sonra, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Yapısı,
İşleyişi ve Yargılama Usulü ele alınmıştır. Konferansta ayrıca Türkiye’nin AİHM
önündeki son görünümü hakkında istatistiki bilgiler ışığında değerlendirmeler yapılmış ve
Daire’nin 3 Haziran 2011 tarihli Bakan oluru ile kuruluşundan beri bu alanda yapılan
mevzuat değişiklikleri ve AİHM önündeki derdest başvuru sayısının azalması için atılan
adımlar ifade edilmiştir. Son olarak, mezun olan öğrencilerin yurtdışı imkanı ve AİHM’de
çalışma şartları hakkında da bilgi verilmiştir.
3.7.2.Adalet Bakanlığı ve Türkiye İnsan Hakları Kurumu Temsilcilerinin Katılımıyla
Oluşturulan Çalışma Grubu Toplantısı
6 Aralık 2013 tarihinde gerçekleştirilen Çalışma Grubu Toplantısı, ülkemizde insan hakları
alanında yaşanan sorunlar ile insan hakları ihlallerinin önlenmesi adına atılması gerekli
adımlar hakkında karşılıklı fikir alışverişinde bulunulması ve özellikle Türkiye İnsan
Hakları Kurumu’nun yaptığı çalışmalar sırasında tespit ettikleri insan hakları sorunlarını
152
doğrudan Adalet Bakanlığı’nın ilgili birimlerine aktarmaları ve bu alanlarda kaydedilen
gelişmeleri ilk elden öğrenmeleri amacıyla İnsan Hakları Daire Başkanlığının
koordinasyonunda
düzenli
aralıklarla
bir
araya
gelmek
üzere
oluşturulmuştur.
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’nde yapılan ilk toplantıya, Türkiye
İnsan Hakları Kurumu adına İnsan Hakları Kurulu üyeleri Levent Korkut ve Selamet İlday,
İnsan Hakları Kurumu Uzmanı Aydın Bingöl, İnsan Hakları Kurumunda görevli Hâkim
Muzaffer Şakar; Bakanlığımız adına Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürü Dr.
Nurdan Okur, Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Hasan
Söylemezoğlu, Kanunlar Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Kamber Ayık, Ceza
İşleri Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Ali Öztürkmen, Ceza Tevkifevleri Genel
Müdürlüğü Genel Müdür Yardımıcısı Erhan Polat, İnsan Hakları Daire Başkanı Dr. Şener
Dalyan, İnsan Hakları Daire Başkanlığı Tetkik Hâkimleri Mehmet Şahin ve Zeynep
Mercan katılmışlardır.
Toplantıda, Türkiye İnsan Hakları Kurumu ve İnsan Hakları Daire Başkanlığı tarafından
bugüne kadar yapılan çalışmalarla ilgili sunum yapılmıştır. Toplantının devamında ileriki
süreçte Çalışma Grubu tarafından insan hakları alanında yürütülebilecek ortak proje ve
diğer etkinliklere ilişkin görüş alışverişinde bulunulmuştur.
3.7. 3.İçişleri Bakanlığı Görevlilerine Yönelik İnsan Hakları Semineri
9-10 Eylül 2013 tarihlerinde İçişleri Bakanlığı görevlilerine yönelik ‘‘İnsan Hakları
Semineri’’ gerçekleştirilmiştir.
9-10 Eylül 2013 tarihlerinde, Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü İnsan Hakları Daire Başkanlığı’nın ev sahipliğinde “İnsan Hakları Semineri”
gerçekleştirilmiştir. Seminere, İçişleri Bakanlığı (Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi
Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı) ve Adalet
Bakanlığı (İnsan Hakları Daire Başkanlığı) yetkilileri katılmıştır.
İnsan Hakları Dairesi Başkanı Sayın Dr. Şener Dalyan’ın açılış konuşmasıyla başlayan
seminerde, İnsan Hakları Daire Başkan Yardımcıları Okan TAŞDELEN, Nurullah
YAMALI ve Dr. Yavuz YILMAZ; İnsan Hakları Uzmanı Ayça ONURAL; Tetkik
Hâkimleri Harun KARADAĞ, Oktay BAHADIR, Dr. M. Nedim BEKRİ ve Muammer
ÇETİN birer sunum yapmışlardır.
153
Seminerin ilk gününde, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi hakkında kısa bir bilgilendirme
yapıldıktan sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkeme’nin yapısı ve işleyişi, hükümet
savunmalarının hazırlanması, kararların icrası süreci ve Anayasa Mahkemesi’ne bireysel
başvuru yolu konularında sunumlar yapılmıştır. İkinci gününde ise, Avrupa İnsan Hakları
Sözleşmesi kapsamında düzenlenen yaşama hakkı, özgürlük ve güvenlik hakkı, toplantı
özgürlüğü ve işkence yasağı ile ilgili sunumlar yapılmıştır.
Seminerde, özellikle, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yapılan bireysel başvurular ve
kararların icrası süreci çerçevesinde yaşanan sorunlar üzerinde durulmuş, karşılıklı görüş
alış verişinde bulunulmuş ve kurumlar arası işbirliğinin önemi vurgulanmıştır.
3.7.4.AİHM Tarafından Verilen Önemli Kararların Türkçe’ye Tercümesi
Avrupa Konseyi bünyesinde 2008 yılında, temel amacı üye ülkelerin Avrupa İnsan Hakları
Sözleşmesini ulusal düzeyde uygulamak amacıyla yapmış olduğu çalışmaları desteklemek
olan Human Rights Trust Fund (İnsan Hakları Kredi Fonu) kurulmuştur. İnsan Hakları
Kredi Fonu ayrıca, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM ) devamlılığına katkıda
bulunmak amacıyla ulusal devletler düzeyinde insan hakları ihlallerinin önlenmesine
yardımcı faaliyetlerde bulunmak, demokrasi, hukuk devleti gibi temel ilkelerin devlet
mekanizmalarında etkin olarak korunmasını sağlamak gibi eğitici ve yol gösterici
çalışmalara öncülük etmektedir. Bu bağlamda, İnsan Hakları Kredi Fonunun başlatmış
olduğu AİHM kararlarının resmi diller dışındaki dillere tercüme edilmesi projesi
kapsamında, Daire Başkanlığımız tarafından ülkemiz yargı uygulamaları açısından önem
arz eden diğer üye devletler hakkında verilen önemli kararların tercüme edilmesi talep
edilmiştir. Bu kararlar Türkçeye tercüme ettirilmiş olup, Daire başkanlığımızın
www.inhak.adalet.gov.tr adlı internet sitesinden kullanıcıların bilgisine sunulmuştur.
3.7.5.Adli Tıp Kurumu- AİHM Çalışma Ziyareti
Adli Tıp Kurumu ve Bakanlığımızın ilgili birimlerinin temsilcilerinden oluşan heyet 24-25
Ekim 2013 tarihlerinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Avrupa Konseyi
Sekreteryası yetkilileri ile görüş alışverişinde bulunmak üzere Strazburg’a bir çalışma
ziyareti gerçekleştirmiştir. Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü İnsan
Hakları Daire Başkanlığı’nca organize edilen söz konusu çalışma ziyaretinde, Adli Tıp
Kurumu’nun işleyişi ve kurumsal yapısında son yıllarda kaydedilen olumlu gelişmeler ve
154
AİHM’in adli tıp raporlarına ilişkin gelişen içtihatları hakkında AİHM ve Avrupa Konseyi
AİHM Kararlarının İcrası Direktörlüğü ile karşılıklı görüş alışverişinde bulunulmuştur.
Adli Tıp Kurumu Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Fatih YAĞMUR başkanlığında
gerçekleştirilen ziyarete, İkinci
İhtisas Kurulu Başkanı Doç. Dr. Ümit Naci
GÜNDOĞMUŞ, Biyoloji İhtisas Dairesi Başkanı Uz. Dr. Ömer MÜSLÜMANOĞLU,
Üçüncü İhtisas Kurulu Üyesi Uz. Dr. Hacı Mehmet AKIN, Uluslararası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğü İnsan Hakları Daire Başkanlığı Başkan Yardımcısı Dr. Yavuz
YILMAZ, Personel Genel Müdürlüğü Tetkik Hakimi İzzet ŞENSİZOĞLU, Kanunlar
Genel Müdürlüğü Tetkik Hakimi Hamid KÖSE ve İnsan Hakları Daire Başkanlığı Tetkik
Hakimi Selim DOĞANAY katılmıştır. Çalışma ziyaretinin ilk gününde, AİHM’in Türkiye
aleyhine yapılan başvurularla ilgilenen bölümünde görevli hukukçulara, Adli Tıp
Kurumu’nun kurumsal yapısı, işleyişi ve çalışma usulleri ile son dönemde kaydedilen
gelişmeler hakkında bilgiler sunulmuştur. AİHM yetkilileri ise AİHM’in adli tıp
raporlarının ceza soruşturmalarının etkinliğinde yeri ve önemi ile koşullarını belirten
içtihatları hakkında detaylı bilgiler aktarmıştır.
Çalışma ziyaretinin ikinci gününde, Avrupa Konseyi AİHM Kararlarının İcrası
Direktörlüğü temsilcileri ile gerçekleştirilen yuvarlak masa toplantısında ise, Avrupa
Konseyi AİHM Kararlarının icrası süreci hakkında genel bir bilgilendirme yapıldıktan
sonra, kesinleşen ve halen Bakanlar Komitesi tarafından icrası denetlenmekte olan
kararlardan, Adli Tıp Kurumu uygulamalarına ilişkin olanlar hakkında bilgiler verilmiş,
söz konusu kararlara konu olayların gerçekleştiği dönemden günümüze kadar olan süreçte,
Adli Tıp Kurumunun kaydettiği gelişmeler ve ilerlemeler hakkında karşılıklı görüş
alışverişinde bulunulmuştur.
Heyet ayrıca Avrupa Konseyi Nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi Sayın Rauf
Engin SOYSAL tarafından kabul edilmiştir.
3.7.6.Avrupa İnsan Hakları Standartları Işığında Türkiye’de Tutuklama Uygulamaları
Semineri
Avrupa Komisyonu Teknik Destek ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX) organizasyonunda,
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) ve Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk Ve
Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü İnsan Hakları Daire Başkanlığı ortaklığında düzenlenen
“Avrupa İnsan Hakları Standartları Işığında Türkiye’de Tutuklama Uygulamaları
Semineri” 30-31 Mayıs 2013 tarihlerinde Ankara Plaza Otel’de gerçekleştirilmiştir.
155
Seminere adli yargıda görev yapan 95 hâkim ve Cumhuriyet savcısı ile Anayasa
Mahkemesi, Yargıtay, HSYK ve Adalet Bakanlığında görev yapan 30 kişi katılmıştır.
Adalet Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sayın Kenan Özdemir ve HSYK 1. Daire Başkanı
Sayın İbrahim Okur tarafından yapılan açılış konuşmalarıyla başlayan seminerin ilk
gününde, Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Sayın Prof. Dr. Feridun Yenisey, Cenova
(İtalya) Savcısı Sayın Vito Monetti, Münih Kıdemli Savcısı Sayın Andres Franck ve
Saksonya Başsavcısı Sayın Dr. Lothar Scholz birer sunum yapmıştır. Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi (AİHM) Hukukçusu Sayın Sönmez Öztürk de anılan seminere video-konferans
yoluyla katılmıştır.
Seminerin ikinci gününde Avrupa Konseyi Nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Daimi
Temsilciliğinde görevli Adalet Müşaviri Sayın Dr. Mehmet Öncü, AİHM Malta Ulusal
Hakimi Sayın Vincent De Gaetano ve Yargıtay 12. Ceza Dairesi Üyesi Sayın Mustafa
Albayrak konuşmacı olarak katılmıştır.
Seminerde Türkiye’de tutuklamanın gerekçelendirilmesi, tutukluluk haline itiraz hakkı,
haksız tutuklama nedeniyle tazminat hakkı gibi tutuklama müessesesine ilişkin konular,
AİHM kararları ve örnek Avrupa uygulamaları ışığında, yabancı ve yerli konuşmacıların
değerli katkılarıyla çok yönlü olarak tartışılmış, sorunlu alanlar detaylı şekilde analiz
edilerek çözüm önerileri ortaya konmuş, bu alanda son dönemde yapılan reformların
etkileri değerlendirilmiş, mevzuat ve uygulamadan kaynaklı bir kısım sorunların çözümü
adına farkındalık arttırıcı faaliyetlerle de desteklenecek reform sürecinin devamına ilişkin
gereksinim vurgulanmıştır.
3.8.İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞI TARAFINDAN KATILIM
SAĞLANAN TOPLANTILAR
3.8.1. Yılında Bireysel Başvuru Sempozyumu
Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, 7.5.2010 günlü, 5982 sayılı Türkiye
Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un
12 Eylül 2010 tarihinde yapılan referandumla kabul edilmesiyle hukuk sistemimize girmiş
yeni bir hak arama yoludur. Yeni olmasının yanında hem mevcut idari ve yargısal hak
arama yollarından hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde düzenlenen bireysel
156
başvuru mekanizmasından farklılıklar içermesi bu yolun iyice özümsenmesini daha da
önemli hale getirmektedir. Bu nedenle 23 Eylül 2012 tarihinde uygulanmaya başlanan
“Bireysel Başvuru”ya ilişkin kapsamlı ve nesnel bilgiler sunabilmek adına HUKAB
(Hukuk Adamları Birliği) tarafından 27 Eylül 2013 tarihinde “1. Yılında Bireysel Başvuru”
adlı sempozyum düzenlenmiştir.
Sempozyuma Genel Müdürlüğümüz adına İnsan Hakları Daire Başkan Yardımcısı Okan
Taşdelen, ile Adalet Uzman Yardımcıları Onuralp Öztürk, Uğur Bekmez ve Osman Ar
katılmışlardır. Açılış konuşmalarını HUKAB Yönetim Kurulu Başkanı Erdoğan Atılgan,
Anayasa Mahkemesi E. Başkanı Tülay Tuğcu ve Yargıtay Birinci Başkanı Ali Alkan’ın
yaptığı ve iki oturum olarak düzenlenen sempozyumun, birinci oturumunun başkanlığını
Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Atilla Özer yaparken,
konuşmacı olarak Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sibel
İnceoğlu, AİHM Filtraj Bölümü Türkiye Birimi Şefi Hasan Mutaf, Anayasa Mahkemesi
Bölümler Raportörü Mustafa Baysal konuşmacı olarak katılmışlardır.
İkinci oturumun başkanlığını Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof.
Dr. Selin Esen yaparken, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 4. Daire Baş Hukukçu
Yardımcısı Fatoş Aracı, Anayasa Mahkemesi Bölümler Başraportörü Doç. Dr. A. Rıza
Çoban, Anayasa Mahkemesi Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Bahadır Kılınç konuşmacı
olarak katılmışlardır.
3.8.2.Avrupa Konseyin 5-7 Mart 2013Strazburg Toplantısı
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin 5-7 Mart 2013 tarihlerinde Strazburg’ta
gerçekleştirilen toplantısında Adalet Bakanlığı tarafından icra süreci takip edilen
kararlardan Ormancı grubu kararları ile Ümmühan Kaplan kararının icra sürecinde alınan
önlemler müzakereli gündemle incelenmiştir. Bu kararların icrası amacıyla ülkemiz
tarafından 2004 yılından beri uzun yargılama sorununun çözümü amacıyla atılan adımlar,
toplantıya katılan delegeler tarafından toplantı sonunda alınan kararda da belirtildiği gibi
memnuniyetle karşılanmıştır.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, tüm 47 Avrupa Konseyi üyesi ülkelerinin hakkında
AİHM kararlarını uygulamasının denetimini yılda dört kez yapılan insan hakları konulu
olağan toplantıları aracılığıyla gerçekleştirmektedir. AİHM kararlarının denetimi ‘standart’
ve ‘geliştirilmiş’ olmak üzere iki usul altında takip edilmekte olup; acil bireysel önlem
gerektiren kararlar, pilot kararlar, devletlerarası kararlar ile ihlalin yapısal ve karmaşık bir
157
sorun ortaya koyduğunu tespit eden AİHM kararlarının icrası geliştirilmiş usulde takip
edilmekte
iken
diğer
AİHM
kararlarının
icrası
kural
olarak
standart
usulde
denetlenmektedir.
Söz konusu toplantıda Bakanlığımız Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
İnsan Hakları Daire Başkanı Dr. Şener Dalyan tarafından AİHM ‘in uzun yargılama
başvuruları ile ilgili verdiği ilk ihlal kararı olan Ormancı öncü kararı altında yer alan 277
kararın icrası amacıyla 2004 yılından beri ülkemizde uzun yargılama sorununun çözümü
adına atılan adımlar hakkında Bakanlar Komitesi bilgilendirilmiştir. Söz konusu
bilgilendirmede ayrıca 20 Mart 2012 tarihli Ümmühan Kaplan pilot kararının icrası
amacıyla 6384 sayılı “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Yapılan Bazı Başvuruların
Tazminat Ödenmek Suretiyle Çözümüne Dair Kanun”la kurulan iç hukuk yolu hakkında
detaylı bilgiler verilmiştir.
Uzun yargılama sorununun çözümü için gerek toplantı sırasında belirtilen gerekse İnsan
Hakları Daire Başkanlığınca 11 Ocak 2013 tarihinde Bakanlar Komitesine sunulan geniş
kapsamlı eylem planında yer alan gelişmeler ile iç hukuk yolunun süratle ve AİHM
standartları doğrultusunda oluşumu için atılan adımlar Bakanlar Komitesi tarafından
memnuniyetle karşılanmıştır.
Toplantı sonunda alınan kararla Bakanlar Komitesi, Ormancı Grubu altında uzun süredir
geliştirilmiş usulde incelenen 277 adet kararın standart usulde takibini kararlaştırmıştır. Bu
karar öncesi itibariyle Türkiye hakkında verilen ihlal kararlarından 698’i geliştirilmiş
usulde takip edilmekteydi.
Anılan Toplantıya Bakanlığımızı temsilen İnsan Hakları Daire Başkanı Dr. Şener
DALYAN, Başkan Yardımcısı Hacı Ali AÇIKGÜL ve Tetkik Hâkimi Yücel ARSLAN
katılım sağlamıştır.
3.8.3. AİHM 21 Mayıs 2013 Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Olağan Toplantısı
AİHM, yargılamaların makul sürede bitirilemediği iddialarını içeren ve birleştirerek
incelediği 1284 başvurunun, 21 Mayıs 2013 tarihinde verdiği AyşeDurusoy/TÜRKİYE ve
1283 Diğer Başvuru (34600/04) kararı ile iç hukuk yolları tüketilmediğinden kabul
edilemez olduğuna karar vermiştir.
158
AİHM, söz konusu kararında, Ülkemizde yargılamaların makul süreyi aşmasına ilişkin
şikâyetleri değerlendirebilecek bir iç hukuk yolu bulunmamasından şikâyet eden
başvuranların, öncelikle 6384 sayılı Kanuna göre kurulan İnsan Hakları Tazminat
Komisyonuna başvurmaları gerektiğini belirtmiştir. Yine, aynı kararda AİHM, 6384 sayılı
Kanun’un başvuranlara Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6/1 inci maddesi uyarınca
yargılama süresiyle ilgili şikâyette bulunma imkânı sağladığını, 23 Eylül 2012 tarihinden
önce AİHM’e yapılmış başvurulardan henüz Hükümet’e bildirilmemiş ve AİHM önünde
halen derdest olan başvurularla ilgili olarak Sözleşme’nin 13. maddesi anlamında bir
başvuru yolu sunduğunu daha önce Müdür Turgut ve diğerleri/ Türkiye (4860/09)
kararında değerlendirdiğini ifade etmiştir.
Bilindiği üzere, İnsan Hakları Tazminat Komisyonu, 6384 sayılı Kanunla 23 Eylül 2012
tarihi itibariyle yargılamaların makul sürede bitirilemediği veya mahkeme kararlarının icra
edilmemesi, geç ya da kısmen icrası iddiasıyla AİHM önünde derdest bulunan başvuruların
tazminat ödenmek suretiyle sonuçlandırması amacıyla kurulmuş olup, 20 Şubat 2013
tarihinden itibaren de başvuruları kabul etmektedir. 6384 sayılı Kanunun 5/2 nci
maddesinde; İnsan Hakları Tazminat Komisyonuna, 20 Şubat 2013 tarihinden itibaren altı
ay içinde ve bu süre içinde müracaatta bulunmayanların ise AİHM’ in münhasıran iç
hukuk yollarının tüketilmemiş olması gerekçesine dayanan kabul edilemezlik kararının
kendilerine tebliğinden itibaren bir ay içinde müracaat etmeleri öngörülmektedir.
Tutukluluk Sürelerinin Uzunluğu ve Tutukluluk Uygulamalarından Kaynaklanan Diğer
Sorunların Çözümüne İlişkin Ülkemizce Alınan Önlemler Avrupa Konseyi Tarafından
Memnuniyetle Karşılandı.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 47 Avrupa Konseyi üyesi ülkelerin tümü hakkında
AİHM kararlarının uygulamasının denetimini yılda dört kez yapılan insan hakları konulu
olağan toplantıları aracılığıyla gerçekleştirmektedir. Komitenin 4-6 Haziran 2013
tarihlerinde Strazburg’ta gerçekleştirilen toplantısında Adalet Bakanlığı tarafından icra
süreci takip edilen kararlardan Demirel grubu kararlarının icrası sürecinde alınan önlemler
müzakereli gündemle incelenmiştir.
Söz konusu toplantıda Bakanlığımız Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
İnsan Hakları Daire Başkanı Dr. Şener DALYAN tarafından, AİHM‘in 28 Ocak 2003
tarihli Demirel öncü kararı altında yer alan 176 kararın icrası amacıyla ülkemizde 2003
159
yılından beri tutukluluk sürelerinin uzunluğu da dâhil tutukluluk uygulamalarından
kaynaklanan sorunların çözümü adına atılan adımlar hakkında Bakanlar Komitesi
bilgilendirilmiştir. Tutukluluk uygulamalarından kaynaklanan sorunların çözümü için
gerek toplantı sırasında belirtilen gerekse İnsan Hakları Daire Başkanlığınca 9 Nisan 2013
tarihinde Bakanlar Komitesine sunulan geniş kapsamlı eylem planında yer alan gelişmeler
Bakanlar Komitesi tarafından memnuniyetle karşılanmıştır.
Toplantı sonunda alınan kararla Bakanlar Komitesi, özellikle “Üçüncü ve Dördüncü
Reform Paketleri” kapsamında yapılan son değişikler olmak üzere, Türk makamlarının
mevzuat ve yargı uygulamasını Sözleşme gereklilikleri ile bağdaştırmaya yönelik
çabalarını memnuniyetle karşıladığını belirtmiştir. Ayrıca Bakanlar Komitesi, yapılan
reformlar sonucunda tutukluluk sürelerindeki önemli düşüşü ve tutukluluğa alternatif
olarak adli kontrol tedbirlerinin uygulanmasındaki artışı gösteren istatistikî bilgiyi tatmin
edici bulmuştur. Öte yandan aynı kararda, 4. Yargı Paketi kapsamında yapılan reformların,
tutukluluğunun hukuka aykırı olduğunu iddia eden herkese, silahların eşitliği ilkesine
uygun olarak, iddiasını çekişmeli usulde dile getirmesini garanti altına alan yasal bir zemin
oluşturduğu ifade edilmiş ve tutuklama nedeniyle tazminat hakkı kapsamının
genişletilmesinin memnuniyetle karşılandığı belirtilmiştir.
Toplantıda ayrıca, 2003 yılından beri Bakanlar Komitesinin denetim gündeminde olan
Hulki Güneş grubu kararları incelenmiş olup, 4. Yargı Paketi sonrasında bu grup kararlar
bakımından yeniden yargılama yolunun açılması olumlu bir gelişme kabul edilmiş ve bu
grup kararların geliştirilmiş usul yerine standart usulde incelenmesine karar verilmiştir.
AİHM kararlarının denetimi ‘standart’ ve ‘geliştirilmiş’ olmak üzere iki usul altında takip
edilmekte olup; acil bireysel önlem gerektiren kararlar, pilot kararlar, devletlerarası
kararlar ile ihlalin yapısal ve karmaşık bir sorun ortaya koyduğunu tespit eden AİHM
kararlarının icrası geliştirilmiş usulde takip edilmekte iken diğer AİHM kararlarının icrası
kural olarak standart usulde denetlenmektedir.
Anılan toplantıya Bakanlığımızı temsilen İnsan Hakları Daire Başkanı Dr. Şener
DALYAN, Tetkik Hâkimleri Dr. M. Nedim BEKRİ ve Mehmet ŞAHİN katılım
sağlamıştır.
160
3.9.TERCÜME FAALİYETLERİ
650 sayılı KHK ile İnsan Hakları Daire Başkanlığı’na verilen görev doğrultusunda, İnsan
Hakları Daire Başkanlığı’nca, Ülkemizin taraf olduğu tüm AİHM kararları ile AİHM’in
diğer devletlerle ilgili verdiği kararlardan önemli görülenler, AİHM’in gönderdiği başvuru
evrakları, AİHM’e gönderilen 1. ve 2. Hükümet görüşleri, AKİD’e gönderilen eylem planı
ve eylem raporları, ülkemiz hakkında yayımlanan raporlar, AİHM basın bildirileri, yabancı
devlet ve kurumlardan gönderilen yazı ve mektuplar, yabancı devlet ve kurumlara
gönderilen çeşitli rapor ve bilgi notları ile önemli görülen diğer evrakların tercümesi
yapılmaktadır.
Tablo101: 2013 yılı İngilizce Tercüme Bürosu Verileri
İNGİLİZCE TERCÜME BÜROSU
DOSYA
SAYISI
SAYFA
SAYISI
BAŞVURU
130
709
KARAR
132
1225
HÜKÜMET GÖRÜŞLERİ
101
928
EYLEM PLANI
23
146
EYLEM RAPORU
21
86
DİĞER EVRAK TERCÜMELERİ
144
1191
58
664
609
4948
2013 İSTATİSTİKLERİ
TERCÜME İŞLERİ
METİN DÜZENLEME ÇALIŞMALARI
METİN UYARLAMA VE DİL DENETİMLERİ
TOPLAM
2013 yılında 130 dosya, 132 karar, 101 hükümet görüşü İngilizce diline tercüme edilmiş,
bunun yanına eylem planı, eylem raporu ve diğer evraklar ile birlikte toplam 4948 sayfa
tercüme yapılmıştır.
161
Tablo 102: İngilizce Tercüme Bürosu 2013 yılı Tercüme Dağılımı
13%
14%
24%
25%
2%
3%
BAŞVURU
KARAR
EYLEM PLANI
EYLEM RAPORU
19%
Tablo 103 :2013 yılı Fransızca Tercüme Bürosu Verileri
FRANSIZCA TERCÜME BÜROSU
DOSYA
SAYISI
SAYFA
SAYISI
BAŞVURU
90
583
KARAR
145
1539
51
571
EYLEM PLANI
2
27
26
87
32
468
346
3275
2013 İSTATİSTİKLERİ
TERCÜME İŞLERİ
METİN DÜZENLEME ÇALIŞMALARI
TOPLAM
2013 yılında 90 dosya, 145 karar, 51 hükümet görüşü Fransızca diline tercüme edilmiş,
bunun yanına eylem planı, eylem raporu ve diğer evraklar ile birlikte toplam 3275 sayfa
tercüme yapılmıştır
Tablo 104: Fransızca Tercüme Bürosu 2013 yılı Tercüme Dağılımı
162
468; 14%
583; 18%
87;1%
3%
27;
571; 17%
1539; 47%
BAŞVURU
KARAR
EYLEM PLANI
3.9.1. AİHM
İçtihat Veritabanı HUDOC’ un Türkçe Arayüzünün
Kullanıma Açılması
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin içtihat veritabanı olan HUDOC, hâlihazırda
Mahkeme’nin resmi dilleri olan İngilizce ve Fransızca dillerinde hizmet verirken; Adalet
Bakanlığı UHDİGM İnsan Hakları Daire Başkanlığı ve AİHM Sekretaryası işbirliği ile
hazırlanan HUDOC’un Türkçe versiyonu kullanıcıların istifadesine sunulmuştur.
Bilindiği üzere HUDOC’ta Mahkeme kararlarının yanı sıra Mahkeme’ye ilişkin tematik
notlar ile içtihatlarla ilgili bilgi notları da bulunmaktadır.
HUDOC’un bahse konu Türkçe arayüzü, Adalet Bakanımız Sayın Sadullah ERGİN’in
katılımlarıyla 14 Kasım 2013 tarihinde Mahkeme’de düzenlenen resepsiyon ile kullanıma
açılmıştır.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Başkanı Dean Spielmann, Mahkeme’nin içtihat
veritabanı HUDOC’un Türkçe versiyonunun kullanıma sunulmasına ilişkin yaptığı
açıklamada, Mahkemenin; karar ve yayınların pek çoğunun tercüme edilmesi de dâhil
olmak üzere, Adalet Bakanlığı’nın, içtihatları yayma faaliyetleri konusunda sağladığı
163
destekten etkilendiğini, tüm bunların, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ulusal düzeyde
daha etkin bir şekilde uygulanmasına büyük katkı sağladığını ve diğer Devletlere örnek
teşkil edebileceğini ifade etmiştir. HUDOC içtihad veritabanı üzerinden Mahkeme’nin
vermiş olduğu tüm kararlara erişim mümkün olup, özellikle içtihad veritabanının
kullanımının kolay ve çok fonksiyonel olması sebebiyle kullanıcılara büyük kolaylık
sağlamaktadır. Ülkemizdeki uygulayıcıların ve hukuk alanında çalışma yapanların
HUDOC içtihad veritabanından daha fazla yararlanabilmeleri için HUDOC ana sayfasında
yer alan tüm terimler, arama yapılırken kullanılan tüm anahtar kelimeler, yardım sayfası ve
kullanıcı kılavuzu İnsan Hakları Daire Başkanlığınca Türkçe’ye çevrilmiş ve bugün
itibariyle Türkçe’ye çevrilmiş 2653 karar da sisteme yüklenmiştir. HUDOC’un Türkçe ara
yüzünün kullanımı ile söz konusu kararların yanı sıra diğer ülkeler hakkında verilmiş
olmakla birlikte içtihat niteliğinde olan önemli kararlara, Sözleşmede korunan haklar ile
ilgili AİHM’in ilgili birimlerince hazırlanan ve yine İnsan Hakları Daire Başkanlığınca
Türkçe'ye tercümeleri yapılan tematik notlar ile mahkeme içtihatları ile ilgili bilgi notlarına
da ulaşılabilmektedir.AİHM tarafından sonraki dönemlerde verilecek olan Türkiye
hakkındaki güncel kararlar ile yine içtihat niteliğine haiz olan güncel diğer ülke
kararlarının yayımına İnsan Hakları Daire Başkanlığının resmi internet adresinde devam
edilecek olup, halihazırda Başkanlığın internet adresinden ulaşılabilen ve yeni tercümelerle
sürekli güncellenen karar arşivine ise sadece HUDOC Türkçe arayüzü üzerinden
erişilebilecektir.Hâkim ve Cumhuriyet savcıları ile avukatların yanı sıra insan hakları
konularında çalışmalar yapan akademisyen ve ilgili hukukçular ihtiyaç duydukları bilgi
kaynağına HUDOC Türkçe arayüzü üzerinden kolaylıkla ulaşabilecektir. Böylece AİHM
kararlarını geniş kitlelere ulaştırma, en kolay ve hızlı biçimde kullanıcılarının istifadesine
sunma amacıyla hazırlanan HUDOC Türkçe arayüzü ile, AİHM tarafından ortaya konulan
insan hakları standartlarından uygulamacıların en üst seviyede haberdar olabilmelerinin
önü açılmıştır.
164
3.9.2.AİHM Rehber Çalışması
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 5. Maddesinde yer alan ‘özgürlük ve güvenlik
hakkına’ ilişkin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nce yayınlanan AİHM 5.Madde
Rehberi’nin tercüme çalışması Başkanlığımız bünyesindeki tercümanlar tarafından
yapılmıştır. Çalışma kapsamında İngilizce’den Türkçe’ye 56 sayfa metin tercümesi
yapılmıştır.
3.9.3.AİHM İçtüzük çevirileri
İlk tercümesi Prof. Dr. Osman Doğru tarafından yapılmış olan Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi İçtüzüğü, AİHM tarafından yapılan değişiklikler ve güncellemeler
doğrultusunda, İnsan Hakları Daire Başkanlığı bünyesindeki tercümanlar tarafından
Türkçe’ye uyarlanmaktadır.
165
3.10. BİLGİ EDİNME TALEPLERİNE CEVAP VERİLMESİ
İnsan Hakları Daire Başkanlığı, doğrudan internet ortamında veya yazılı olarak yapılan
Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER) veya Bakanlık ve Müsteşarlık Makamları ile Genel
Müdürlüğümüze internet ortamında veya yazılı olarak yapılan ve İnsan Hakları Daire
Başkanlığı’na tevdi edilen 322 bilgi edinme başvurusuna yanıt verilmiştir.
3.11. İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN FAALİYETLER
3.11.1. İnsan Hakları Daire Başkanlığı’nın Resmi İnternet Sitesi
İnsan Hakları Daire Başkanlığı’nın, AİHM'in ülkemiz hakkında verdiği kararların ve diğer
ülkeler aleyhinde verdiği kararlardan gerekli görülenlerin Türkçe’ye çevrilmesini
sağlaması, bu kararları derlemesi, arşivlemesi, AİHS ve uygulaması ile ilgili bilimsel
çalışmaları takip etmesi, kitap, makale ve içtihatların uygulayıcılara ulaştırılmasına yönelik
faaliyetlerde bulunması ve istatistik çalışmaları yapması, insan hakları konusunda ilgili
kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği halinde projeler hazırlaması, ulusal ve uluslararası
sempozyum, seminer ve eğitim faaliyetleri düzenlemesi gerekmektedir.
Söz konusu görevlerin icrasının bir gereği olarak; AİHM içtihatları ile ilgili güncel
gelişmelerin hakim ve savcılar ile diğer uygulamacılar ve kamuoyuna aktarmak amacıyla,
AİHM'nin ülkemiz hakkında verdiği kararların tümü ile diğer ülkeler aleyhinde verdiği
kararlardan gerekli görülenlerin Türkçe tercümelerine, istatistikî bilgiler ve ilgili
uluslararası raporlara ulaşım imkanı sağlayacak www.inhak.adalet.gov.trinternet sayfası 14
Mart 2012 tarihinde kullanıma açılmıştır12.
3.11.2. İnternet Sitesinin İçeriği
Sitede insan hakları metinlerine ilişkin temel bilgilerin yanı sıra AİHM’e nasıl başvuru
yapılabileceğine ilişkin bilgiler yer almaktadır.
-AİHM kararlarından ülkemizin taraf olduğu tüm kararlar sitede yayınlanmakta olup,
Ayrıca ülkemiz hakkında verilmemekle birlikte, önemli görülen diğer ülkeler hakkında
verilen kararlar da sitemizde yayınlanmaktadır.
-AİHM kararlarına ilişkin istatistikler yayınlanmaktadır.
-AİHM kararların icra sürecine ilişkin bilgilere de sitemizde yer verilmiştir.
-Web sitesi üzerinden bilgi edinme başvurusu yapmak mümkündür.
12
Bkz. http://www.basin.adalet.gov.tr/duyuruveaciklamalar/2012/aihm_ictihat.html
166
Tablo 105:2013 Yılı İnsan Hakları Daire Başkanlığı Resmi Web Sitesine İlişkin Veriler
İNSAN HAKLARI DAİRE BAŞKANLIĞI WEB SİTESİNDE BUGÜNE KADAR
YAYINLANANLAR
Yayınlanan AİHM kararları
2.780
Düzenlenen toplantı, çalışma ziyareti ve faaliyetler
21
2012 yılına ait yayınlanan istatistik (sayfa bazında)
25
2013 yılına ait yayınlanan istatistik (sayfa bazında)
14
Yayınlanan proje
2
Yayınlanan raporlar
4
Hazırlanan Web Siteleri
3
Başkanlığımız Web Sitesine 01.01.2013-31.01.2013 Tarihleri Arasında Giren Ziyaretçi
Sayıları
Ziyaret Sayısı
49.865
Sayfa Gösterimleri
70.732
Başkanlığımız Tarafından Oluşturulan ve Güncellemesi Devam Eden Web Siteleri
www.inhak.adalet.gov.tr
www.ifadeozgurlugu.adalet.gov.tr
Ülkere Göre Ziyaretçi Dağılımı
Ülke
Ziyaret
Sayısı
Türkiye
47.447
Fransa
698
ABD
293
Almanya
251
İngiltere
239
Bilinmiyor
189
Azerbaycan
187
Hollanda
79
Kıbrıs
78
İllere Göre Ziyaretçi Dağılımı
Bölge
Ziyaret
Sayısı
Ankara
19.699
İstanbul
12.815
İzmir
2.022
167
Malatya
999
Diyarbakır
936
Adana
924
Antalya
686
Kocaeli
608
Bursa
692
Gaziantep
592
Erzurum
557
Trabzon
556
Samsun
532
Kayseri
526
Balıkesir
507
Konya
484
Manisa
313
Muğla
312
Çanakkale
293
3.12. DEVAM EDEN FAALİYETLER
3.12.1.Human Rights Trust Fund ile Yapılan İşbirliği Kapsamında Tercüme ve Yayım
Faaliyetleri
Human Rights Trust Fund tarafından, yabancı ülkeler hakkında verilen önemli konulara
ilişkin çeşitli sayıda AİHM kararının Türkçe’ ye tercümesi için işbirliğine gidilmiş olup,
tercüme edilecek kararlara ilişkin 2013 yılından itibaren çalışmalar devam etmektedir
3.12.2.AİHM Rehber Çalışması
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. Maddesinde yer alan ‘adil yargılanma hakkına’
ilişkin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nce yayınlanan rehberin tercüme faaliyeti
Başkanlığımız bünyesindeki tercümanlar tarafından devam etmektedir.
168
C. ADLİ YARDIMLAŞMA
1. Genel Olarak2013 yılında Gerçekleştirilen Yenilikler
16/11/2011 tarihinde yürürlüğe giren “Hukukî Konularda Uluslararası İstinabe
Taleplerine Uygulanacak Esaslar” konulu ve 63/2 sayılı, “Hukuki Alanda Uluslararası
Tebligat İşlemleri” konulu ve 63/3 sayılı, “Nafaka Alacaklarının Yabancı Ülkelerde
Tahsiline İlişkin Sözleşmelerin Uygulanması” konulu ve 64/2 sayılı, “Uluslararası Ceza
İstinabe İşlemlerinde Adli Makamlarımızca Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar” konulu ve
69/2 sayılı, “Cezai Konularda Uluslararası Tebligat” konulu 69/3 sayılı ve “Suçluların
İadesi ve Hükümlü Nakli Konularında Adlî Makamlarımızca Dikkat Edilmesi Gereken
Hususlar ” konulu ve 69/4 sayılı Genelgelerimizin ekleri 2013 yılında yenilenmiş olup, bu
eklerde yer alan talepname örnekleri uluslararası standartlarda, kısa cümlelerin kurulduğu,
anlaşılabilir ve yeni bir formata kavuşturulmuştur. Bu Genelgelerin eklerinin
yenilenmesinden itibaren, yabancı adli makamlarca daha kolay anlaşılabilecek ve daha
kolay tercüme edilecek metinler ortaya konmuştur.
Genel Müdürlüğümüzce ceza istinabe ve tebligat, hukuk istinabe ve tebligat, suçlu
iadesi, hükümlü nakli, nafaka ve çocuk kaçırma konularında kullanılan yazı örnekleri
standartlaştırılmış ve bu yazıların formülasyonu ile iş akışları yeniden tanımlanmıştır.
2.Yurt Dışında İşlenen ve Türk Yargı Yetkisine Giren Suçlar Konusunda
Adlî Makamlara Bilgi ve Belge Sağlanmasına Yardımcı Olmak
Yurtdışında işlenen ve Türk Ceza Kanunun 11, 12 ve 13. maddeleri gereğince
Ülkemizde takibi gereken suçlara ilişkin Genel Müdürlüğümüze ulaşan bilgi ve belgeler,
kanunî gereğinin takdir ve ifası için yetkili ve görevli adlî makamımıza intikal
ettirilmektedir.
3. Cezaî Konularda Uluslararası Tebligat ve İstinabe İşlemlerini Yürütme
3.1. Tebligat:
Yurtdışında bulunan Türk vatandaşları, yabancılar, görevli memurlar ve askerî
şahıslar, Türkiye’de yabancı bir devletin temsilcisi sıfatıyla görevli bulunan diplomatik
niteliği olan kişilere yönelik olarak hazırlanarak Genel Müdürlüğümüze gönderilen her
169
türlü tebligat evrakı, tebligatın niteliğine göre gereği yapılmak üzere ilgili Dış
temsilciliğimiz, ilgili ülke Adalet Bakanlığı veya Dışişleri Bakanlığı’na iletilmektedir.
Aynı şekilde yabancı ülke adlî makamlarından alınan tebligat talepleri de adlî
makamlarımıza intikal ettirilmektedir. Her iki halde de taleplerin anlaşma ve sözleşmelere
uygunluğu denetlenmekte, uygun olmayan talepler iade edilmektedir.
Bununla birlikte Tebligat Kanunu’nun 25. maddesindeki değişiklik uyarınca yurt
dışındaki Türk vatandaşlarına yapılacak tebligat ilgili adli makamlarımız tarafından
doğrudan yurt dışındaki ilgili yer Başkonsolosluğumuza iletilebilir.
3.2. İstinabe:
Adlî makamlarımızın, yurtdışında bulunan şüphelilerin ifadelerinin alınması,
sanıkların sorgulanması, tanık, mağdur, şikâyetçi ve katılan beyanlarının tespiti,
soruşturma ya da kovuşturmaya esas teşkil edecek yabancı ülke mahkeme kararı, bilirkişi
raporu, soruşturma evrakı, doktor raporu, imza ve yazı örneği temini vb.gibi belgelerin
istenilmesi, bilgi talebinde bulunulması, arama ve el koyma işlemlerinin yapılması,
yabancıların ekonomik ve sosyal durumlarının araştırılması gibi hususları içeren evrakı
ilgili ülke merkezî makamlarına Genel Müdürlüğümüz tarafından Sözleşmeye uygunluğu
denetlenerek iletilmektedir. Aynı şekilde yabancı ülke adlî makamlarınca hazırlanıp Genel
Müdürlüğümüze ulaştırılan talepler, adlî makamlarımıza iletilmektedir. Ayrıca, Ülkemizde
gerçekleşen yabancı uyrukluların ölüm olayları Viyana Konsolosluk Sözleşmesi hükümleri
uyarınca ilgili yabancı ülke makamlarına iletilmek üzere Dışişleri Bakanlığına
bildirilmektedir.
2013 yılında Adli Yardımlaşma Şube Müdürlüğünde Ceza İstinabe ve Tebligat
Bürosunda suç türünde dosyaların tasnifi yapılmış ve bu sayede değişik suç türlerine ilişkin
daha sağlıklı veri alınması mümkün olmuştur. Örneğin ceza istinabe taleplerine ilişkin
arama ve el koymaya dair istinabe talepleri dosyalarına “ELK” kodu ile verilmiştir. Bu
sayede, yabancı makamların ve adli makamlarımızın el koyma taleplerinde bulunduğu
hallerde, bu mal varlıklarına ilişkin el koyma talebinin devam edip etmediği belirli zaman
aralıklarında sorulabilmektir. Ayrıca ülkemizin ileride karşılaşması muhtemel haksız el
koymaya ilişkin tazminat taleplerinin de önüne geçilmiştir. 2013 yılı içerisinde 15 adet el
koyma dosyası açıldığı görülmektedir.
170
Terör suçlarına ilişkin adli yardım taleplerinde tasnif çalışması da yapılmıştır. 2013
yılında Ülkemiz terör suçlarına ilişkin 92 ceza istinabe talebinde bulunmuş ve bu taleplerin
10'u yerine getirilmiş olup, diğer taleplerimiz halen derdesttir. Yabancı ülke makamlarınca
terör suçlarına ilişkin 25 talepte bulunulmuş olup, bu taleplerin 24 tanesi derdesttir.
Yine 2013 yılında Avrupa Yargı Ağı (EJN) irtibat kişilerine gönderilen mailler,
Uluslararası Kuruluşlar ve Sözleşmeler Şube Müdürlüğü bünyesinde kurulan Adli
Yardımlaşma Takip Merkezi Masası (7/24 AYTAM) ile ortaklaşa takip edilmiştir. 2013
yılı içerisinde gelen yabancı ülke makamlarından gelen 29 elektronik postaya kısa süre
içerisinde cevap verilmiştir. Liste aşağıya çıkarılmıştır.
Tablo 106: Adli Yardımlaşma Takip Merkezi (7/24 AYTAM)
No
Talep Eden Ülke - Birimi
Cevaplanma
Talep Eden İrtibat Kişisi
Geliş Tarihi
Michal Gajdziński
16.01.2013
16.01.2013
Jesper Hjortenberg
21.01.2013
21.01.2013
22.01.2013
23.01.2013
23.01.2013
23.01.2013
Tarihi
Legal Expert International Law Division
1
Department of International Cooperation and
Human Rights Ministry of Justice of the Republic
of Poland
2
Eurojust National member for Denmark
3
Assistant to the National Member for Austria
Lisa Horvatits
Deputy Attorney General Attorney General’s
Dr. Donatella Frendo
4
Office The Palace Valletta, Malta
Dimech
5
Assistant to the National Member for Austria
Lisa Horvatits
08.02.2013
01.03.2013
6
Assistant and Seconded National Expert for Finnish
Jouni Peräinen
18.02.2013
18.02.2013
7
General Prosecutor's Office of the Slovak Republic
Miroslav TIŽA
18.03.2013
22.03.2013
Martina Filippiova
25.03.2013
25.03.2013
Kurt Weisgram
10.04.2013
10.04.2013
10 Assistant to the National Member for Austria
Lisa Horvatits
11.04.2013
11.04.2013
11 Assistant to the National Member for Austria
Lisa Horvatits
12.04.2013
11.04.2013
12 Deputy to the National Member for Austria
Kurt Weisgram
12.04.2013
12.04.2013
8
9
International Department for Criminal Matters
Ministry of Justice of the Czech Republic
Deputy to the National Member for Austria
171
13 Assistant and Seconded National Expert for Finnish
Jouni Peräinen
15.04.2013
15.04.2013
Jouni Peräinen
16.04.2013
22.04.2013
Jouni Peräinen
08.05.2013
08.05.2013
Jouni Peräinen
15.05.2013
15.05.2013
Kurt Weisgram
10.04.2013
21.05.2013
18 Jose F. Castillo García Senior Legal Officer
Jose F. Castillo García
31.05.2013
Senior Legal Officer
Federal Office of Justice Division for International
19 Legal Assistance Swiss Contact Point EUROJUST
Matjaz Vlahovic
04.06.2013
06.06.2013
Miroslav TIŽA
12.06.2013
12.06.2013
Michael Schmid
18.06.2013
24.06.2013
/ Switzerland
Prosecutor of the International Department
20 General Prosecutor's Office of the Slovak Republic
European Judicial Network (EJN) Contact Point
21 Prosecutor EJTN-Trainee to the Austrian Desk
22
23
Sepideh.Koujouie
Seconded National Expert and Assistant to the
Jouni Peräinen
01.07.2013
03.07.2013
Vineta.Lecinska-Krutko
04.07.2013
04.07.2013
Pekka Vasara
17.07.2013
17.07.2013
Kurt Weisgram
18.07.2013
18.07.2013
Lukáš Starý
23.08.2013
26.08.2013
Harri Tiesmaa
13.11.2013
13.11.2013
Boštjan Lamešič
05.12.2013
13.12.2013
National Member for Finland
24
03.07.2013
25 National Bureau of Investigation
27 National Member for the Czech Republic
28 National Member for Finland
Assistant to the National Member for Slovenia,
29 district state prosecutor
Bununla birlikte, yine Ceza İstinabe ve Tebligat Bürosunda siber suç olarak
adlandırılabilecek internet yoluyla işlenen suçlara ilişkin tasnif çalışması yapılmıştır. 2013
yılı içerisinde adli makamlarımızca 279 talebin ilgili ülkelere gönderildiği, 10 adet talebin
de alındığı görülmüştür. Bu taleplere ilişkin ülke ve suç bazında istatistikler tutulmuştur.
İnternet yoluyla işlenen suçlarda en çok talepte bulunduğunuz ABD’ye ilişkin ceza istinabe
172
taleplerine dayanak teşkil eden suçların türleri, yerine getirilme durumları ve derdest
talepler aşağıda verilmiştir. Hemen belirtmek gerekir ki, ABD’nin iç mevzuatı gereğince
hakaret
ve benzeri suçlar ifade özgürlüğü
kapsamında
görüldüğünden
yerine
getirilememektedir.
ABD’ye İlişkin Ceza İstinabe Taleplerine Dayanak Teşkil Eden Suçların Türleri,
Yerine Getirilme Durumları
Tablo 107: Türkiye’nin Talepleri
S.NO
2013 YILI SUÇ BAZLI TALEPLERİMİZİN İSTATİSTİĞİ
SUÇ TÜRÜ
GELEN
TOPLAM
EKSİKLİK
- İADE
Y. DIŞINA
GİDEN
2
1
1
YERİNE
GETİRİLEN
İADE
EDİLEN
DERDEST
2
Konuşmaların kayda alınması ve
dinlenilmesi (Ortam dinleme) TCK 133
md.
Görevi kötüye kullanma
3
Örgüt propagandası
4
Hakaret
Sistemi engelleme, bozma, bilişim
sistemine girme, şifre kırma
60
59
1
90
84
6
3
Tehdit
Bilişim sistemine girme (Sahte profil)
Özel hayatın gizliliğini ihlal
Dolandırıcılık, Hırsızlık, Menfaat temin
etmek
Huzur bozma ve sukunu bozma
İftira
Suç uydurma
23
21
10
15
14
6
8
7
4
1
2
1
1
3
6
4
1
19
7
12
3
2
7
4
15
4
11
4
2
2
5
4
1
5
6
7
8
9
10
11
12
1
1
3
13
Kişisel verileri rızası dışında kullanma,
kişilik haklarına saldırı
36
26
10
14
Sahtecilik
5
4
1
15
Müstehcenlik, pornografik yayın
2
2
16
Uyuşturucu kullanma
5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele
kanunu
Ölüme sebebiyet verecek şekilde kasten
yaralama
İnternet üzerinden dolandırıcılık
1
1
5
5
1
1
2
2
1
1
1
2
17
18
19
1
1
2
1
1
4
1
20
Eşyayı gümrük işlemine tabi tutmaksızın
ithal etmek
4
4
21
Suç işlemeye tahrik
1
1
1
22
Göçmen kaçakçılığı
1
1
1
23
Kasten Adam öldürmeye azmattirme
1
1
1
24
Banka veya kredi kartını kullanmak
suretiyle dolandırıcılık
2
2
2
25
Şantaj, kişisel verilerin hukuka aykırı
olarak dinlenilmesi
5
5
26
Kaçakçılık
2
2
27
Güveni kötüye kullanma
2
2
173
1
1
4
28
Ruhsatsız ateşli silahla mermi satın alma
veya taşıma
2
2
2
29
Çocuğun cinsel istismarı
2
2
1
30
Kaçakçılığıa konu eşyayı bu özelliğini
bilerek ticari amaçlı satın almak
1
1
1
31
Nafaka hükümlerine uymamak
1
1
1
32
Genel güvenliğin kasten tehlikeye
sokulması
1
1
1
33
Kasten adam öldürme
3
2
2
34
İtibarın zedelenmesi
1
1
35
Taksirle ölüme sebep olma
2
2
2
36
Basit yaralama
8
2
2
37
Askeri yasak bölgeye girme
1
1
1
38
Çocuk kaçırma
1
1
1
39
Resmi belgede sahtecilik
6
6
1
40
5411 S.K. Muhalefet
1
1
1
41
İthali yasak eşyayı bilerek taşımak
1
42
Yalan Beyan
1
1
43
Basit cinsel saldırı
3
2
44
Kooperatif kanununa muhalefet
1
1
1
45
Haksız rekabet
2
2
1
46
Hakkı olmayan yere tecavüz
2
1
1
1
47
İmar kirliliğine neden olma
Suç eşyasının satın alınması ve kabul
edilmesi
Taksirle yangına neden olma
3
2
1
1
1
1
1
1
48
49
1
6
1
1
1
50
Hayvanın tehlikeye zarar verilecek
şekilde serbest bırakılması
1
1
51
Çevreyi kasten kirletme
1
TOPLAM
1
1
5
1
1
1
1
1
361
Tablo 108: ABD’nin Talepleri
S.NO
2013 YILI SUÇ BAZLI USA TALEPLERİ İSTATİSTİĞİ
1
2
SUÇ TÜRÜ
Sistemi engelleme, bozma, bilişim
sistemine girme, şifre kırma
dolandırıcılık, Hırsızlık, Menfaat temin
etmek
GELEN
TOPLAM
EKSİKLİK
- İADE
GELEN
TALEP
YERİNE
GETİRİLEN
1
1
1
1
1
1
1
İADE
DERDEST
EDİLEN
3
Müstehcenlik, pornografik yayın
4
Uyuşturucu kullanma
1
1
5
Adam kaçırma, rehin alma, teröristlere
maddi destek sağlama
1
1
1
6
Bilgisayarlara virüs bulaştırmak, kimlik
bilgilerini çalmak, ve çalınan verileri
bir başkasına göndermek
2
1
1
7
Terör
2
2
174
2
8
Türkiyeden İran'a bu ülkeye olan ihraç
yasağını ihlal ederek makine ihracatı
uygulaması
2
2
2
9
Resmi belgede sahtecilik
1
1
1
TOPLAM
11
Aşağıdaki tabloda 2013 yılında Ülkemiz tarafından yerine getirilen ceza istinabe
ve tebligat taleplerinin sayısı verilmiştir.
Tablo 109: Ülkemiz Tarafından Yerine Getirilen Ceza İstinabe Ve Tebligat
Talepleri
2013 YILINDA ÜLKEMİZ TARAFINDAN YERİNE GETİRİLEN CEZA
İSTİNABE VE TEBLİGAT TALEPLERİNİN SAYISI
Talep Eden Ülke
İstinabe
Tebligat
BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ
1
0
AFGANİSTAN
13
0
ARNAVUTLUK
10
0
ERMENİSTAN
6
0
AVUSTURYA
59
3
AVUSTRALYA
11
0
AZERBAYCAN
31
1
BOSNA HERSEK
7
0
BANGLADEŞ
2
0
BELÇİKA
40
4
BULGARİSTAN
90
31
BAHREYN
1
0
BREZİLYA
6
0
BAHAMLAR
1
0
KANADA
3
0
KONGO
2
0
İSVİÇRE
28
5
KAMERUN
1
0
ÇİN
8
0
ÇEKOSLOVAKYA
1
0
KIBRIS
59
2
ÇEK CUMHURİYETİ
9
0
ALMANYA
284
21
DANİMARKA
7
1
CEZAYİR
2
0
EKVADOR CUMHURİYETİ
2
0
MISIR
2
1
İSPANYA
17
0
FİNLANDİYA
9
0
175
FRANSA
İNGİLTERE
GÜRCİSTAN
GANA
GİNE
YUNANİSTAN
HONG KONG
HIRVATİSTAN
MACARİSTAN
İRLANDA
İSKOÇYA
İSRAİL
HİNDİSTAN
IRAK
İRAN
İZLANDA
İTALYA
ÜRDÜN
JAPONYA
KARADAĞ
KIRGIZİSTAN
GÜNEY KORE
KOSOVA
KUVEYT
KAZAKİSTAN
LÜBNAN
SRİLANKA
LİTVANYA
LİBYA
FAS
MOLDOVA
MAKEDONYA
MOĞOLİSTAN
MOLDAVYA
MEKSİKA
MALEZYA
MOZAMBİK
GÜNEY BATI AFRİKA
NAHÇİVAN
NİJERYA
HOLLANDA
NORVEÇ
UMMAN
32
27
73
2
0
61
1
3
24
2
1
3
4
13
37
1
34
3
2
3
11
4
4
1
28
1
0
1
9
2
14
15
1
1
1
1
1
1
1
1
59
7
4
176
4
0
2
0
0
4
0
1
14
0
0
0
1
2
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
2
0
0
PERU
FİLİPİNLER
PAKİSTAN
POLONYA
FİLİSTİN
PORTEKİZ
KATAR
ROMANYA
RUSYA
SUUDİ ARABİSTAN
SIRBİSTAN
SUDAN
İSVEÇ
SLOVENYA
SLOVAKYA
SENEGAL
SURİYE
TAYLAND
TACİKİSTAN
TÜRKMENİSTAN
TUNUS
TÜRKİYE
TAYVAN
UKRAYNA
UGANDA
BİRLEŞİK DEVLETLER
ÖZBEKİSTAN
VENEZUELLA
VİETNAM
YEMEN
GÜNEY AFRİKA
Toplam
1
2
9
15
1
7
4
43
38
8
30
1
15
9
4
2
10
5
3
41
2
8
1
29
1
22
12
2
1
3
4
1539
0
0
0
0
0
0
0
3
0
0
0
0
0
2
0
0
0
0
0
1
0
2
0
1
0
0
0
0
0
0
0
110
Aşağıdaki tabloda 2013 yılında yabancı ülkeler tarafından yerine getirilen ceza
istinabe ve tebligat taleplerimizin sayısı yer almaktadır.
177
Tablo 110: Yabancı Ülkeler Tarafından Yerine Getirilen Ceza İstinabe ve Tebligat
Talepleri
2013 YILINDA YABANCI ÜLKELER TARAFINDAN
YERİNE GETİRİLEN CEZA İSTİNABE VE TEBLİGAT
TALEPLERİMİZİN SAYISI
Talep Edilen Ülke
AFGANİSTAN
ARNAVUTLUK
ERMENİSTAN
ARJANTİN
AVUSTURYA
AVUSTRALYA
AZERBAYCAN
BOSNA HERSEK
BANGLADEŞ
BELÇİKA
BULGARİSTAN
BELARUS
BREZİLYA
BURMA
BELİZE
KANADA
KONGO
İSVİÇRE
ŞİLİ
KAMERUN
ÇİN
KOLOMBİYA
KÜBA
KIBRIS
ÇEK CUMHURİYETİ
DAĞISTAN
ALMANYA
DANİMARKA
DOMİNİKA
CEZAYİR
EKVADOR CUMHURİYETİ
ESTONYA
MISIR
İSPANYA
ETOPYA
178
İstinabe
6
91
10
29
2
219
44
273
5
11
273
284
13
4
1
1
37
1
133
1
3
38
4
1
662
15
1
2035
69
1
31
2
1
66
19
1
Tebligat
0
1
0
7
0
19
10
39
0
0
20
98
3
0
0
0
3
0
18
0
0
0
1
0
39
9
0
242
24
1
2
0
0
1
2
0
FİNLANDİYA
FRANSA
İNGİLTERE
GÜRCİSTAN
GANA
GİNE
YUNANİSTAN
GUATEMALA
HIRVATİSTAN
MACARİSTAN
ENDONEZYA
İRLANDA
İSKOÇYA
İSRAİL
HİNDİSTAN
IRAK
İRAN
İZLANDA
İTALYA
ÜRDÜN
JAPONYA
KARABAĞ
KENYA
KIRGIZİSTAN
KUZEY KORE
GÜNEY KORE
KOSOVA
KUVEYT
KAZAKİSTAN
LÜBNAN
SRİLANKA
LİTVANYA
LÜKSEMBURG
LETONYA CUMHURİYETİ
LİBYA
FAS
MOLDOVA
MAKEDONYA
MOĞOLİSTAN
MOLDAVYA
MALTA
MEKSİKA
MALEZYA
24
494
385
557
5
1
113
2
1
13
1
35
9
10
6
132
365
2
68
12
16
2
2
68
0
6
18
3
57
13
3
4
2
6
22
24
66
20
9
9
3
3
2
179
4
39
62
176
0
0
1
0
0
2
0
7
1
0
0
4
51
0
5
0
1
0
0
10
1
1
1
1
1
1
0
1
0
0
0
1
9
3
0
0
1
0
0
NİJERYA
HOLLANDA
NORVEÇ
YENİ ZELANDA
UMMAN
PANAMA
FİLİPİNLER
PAKİSTAN
POLONYA
FİLİSTİN
PORTEKİZ
KATAR
ROMANYA
RUSYA
RUANDA
SUUDİ ARABİSTAN
SIRBİSTAN
SUDAN
İSVEÇ
SLOVAKYA
SENEGAL
SOMALİ
SURİYE
TAYLAND
TACİKİSTAN
TÜRKMENİSTAN
TUNUS
TÜRKİYE
TAYVAN
TANZANYA
UKRAYNA
UGANDA
URUGUAY
ÖZBEKİSTAN
VENEZUELLA
VİETNAM
YEMEN
GÜNEY AFRİKA
Toplam
31
414
70
2
4
1
4
32
30
39
2
3
68
349
2
40
21
9
120
7
3
6
213
7
4
157
11
8
2
1
72
2
387
4
112
2
3
3
4
9229
180
2
57
17
0
1
0
0
3
8
3
2
0
13
73
0
1
3
1
15
2
0
0
14
0
0
11
1
2
0
0
22
1
14
0
24
0
0
2
2
1217
4. Suçluların İadesi İle İlgili İşlemleri Yürütmek
Suçluların iadesi işlemleri ikili anlaşmalar veya “Suçluların İadesine Dair Avrupa
Sözleşmesi” hükümleri uyarınca yerine getirilmektedir.
Adlî makamlarımızca aranmakta iken yurt dışına kaçan şüpheli, sanık ve
hükümlülerin bulundukları ülkeden iadelerinin sağlanması amacıyla düzenlenen iade
evrakı yabancı makamlara gönderilmektedir. Adlî makamlarımızca düzenlenen iade
evrakının ilgili sözleşmeler ve mevzuatımız (T.C. Anayasası m.38, TCK m. 18, 16/11/2011
tarihli ve 69/4 sayılı Genelgemiz) çerçevesinde hazırlanıp hazırlanmadığı Genel
Müdürlüğümüzce denetlenmektedir.
Aynı şekilde Türk vatandaşı olmayan şüpheli, sanık veya hükümlülerin iadesi için
yabancı adlî makamlarca düzenlenen iade evrakının denetimi yapılarak, bu husustaki
taleplerin karşılanması sağlanmaktadır.
Ayrıca iadelerinin istenilmesi düşünülen, ancak yurtdışında bulundukları yerler
belirlenemeyen şahısların, iadelerinin temini amacıyla uluslararası düzeyde Kırmızı Bülten
(İnterpol Genel Sekreterliğince çıkarılan 5 yıl süreyle geçerli bülten)
veya difüzyon
(kaçakların yakalanması için herhangi bir gecikmeye mahal vermemek amacıyla Kırmızı
Bültene ilişkin ölçütler çerçevesinde ilgili ülke İnterpolleri tarafından diğer İnterpollere
çekilen ve 1 yıl süreyle geçerli olan dağıtımlı teleks yazı) mesajı ile arattırılmaları için
İnterpol nezdinde gerekli girişimlerde bulunulmaktadır.
Aynı şekilde, yabancı ülke adlî makamlarınca Kırmızı Bülten ya da difüzyon
mesajı ile aranmakta olan suçluların Ülkemizde bulunmaları halinde ilgili yabancı ülkeye
iade edilmeleri
amacıyla
aranmaları ve bulunduklarında
yakalanarak
gözaltına
alınmalarının uygun olup olmayacağı değerlendirilerek İçişleri Bakanlığına bu konuda
görüş verilmektedir.
İade işlemlerinin yerine getirilmesinde İçişleri ve Dışişleri Bakanlıkları ile
koordinasyon içinde çalışılmakta olup, yabancı ülkeler tarafından iade talebimiz kabul
edilen sanık ya da hükümlüler ile bunları Ülkemize getirecek güvenlik görevlilerinin yol
ücretleri, harcırahları ve masrafları Bakanlığımız bütçesinden karşılanmaktadır.
181
Ülkemizde gözaltına alınan, tutuklanan ve tahliye edilen yabancılara ilişkin bilgi ve
belgeler, vatandaşı oldukları Ülkeye bilgi verilmesi sağlanmak amacıyla Dışişleri
Bakanlığına iletilmektedir.
2013 yılı Aralık ayında Adli Yardımlaşma Şube Müdürlüğü Suçlu İadesi
Bürosunda terör dosyalarında iade talepleri ve kırmızı bülten taleplerine ilişkin dosyalar
tasnif edilmiştir. Son 10 yılda Türkiye'nin Avrupa Birliği ülkelerinden terör suçundan iade
istemleri ile Avrupa Birliği ülkelerinin ülkemizden son 10 yılda talepleri, kabul, red,
derdest ve vazgeçme sayılarına ilişkin tablolar aşağıda verilmiştir.
Tablo 111: Son 10 Yılda Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerinden Terör Suçundan İade
İstemleri
Son 10 Yılda Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerinden Terör Suçundan İade
İstemleri
ÜLKE
ALMANYA
AVUSTURYA
BELÇİKA
BULGARİSTAN
ÇEK CUMHURİYETİ
DANİMARKA
ESTONYA
FİNLANDİYA
FRANSA
HOLLANDA
İNGİLTERE
İSPANYA
İSVEÇ
İTALYA
MACARİSTAN
POLONYA
PORTEKİZ
ROMANYA
SLOVAKYA
SLOVENYA
YUNANİSTAN
TOPLAM
İSTEM
KABUL
RET
VAZGEÇME
DERDEST
159
13
34
12
0
2
1
1
39
33
18
10
15
17
2
5
0
5
1
1
25
3
3
0
1
107
5
19
7
0
2
1
1
49
3
14
3
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
2
0
0
0
1
0
1
9
9
8
4
9
11
0
3
0
1
1
1
7
0
0
0
1
2
1
1
3
2
0
1
0
0
0
0
0
1
1
0
29
21
9
5
3
4
2
1
0
2
0
0
18
393
10
203
15
165
182
Tablo 112: Son 10 Yılda Avrupa Birliği Ülkelerinin Terör Suçundan İade İstemleri
Son 10 Yılda Avrupa Birliği Ülkelerinin Türkiye'den Terör Suçundan İade
İstemleri
ÜLKE
ALMANYA
AVUSTURYA
BELÇİKA
BULGARİSTAN
ÇEK CUMHURİYETİ
DANİMARKA
ESTONYA
FİNLANDİYA
FRANSA
HOLLANDA
İNGİLTERE
İSPANYA
İSVEÇ
İTALYA
MACARİSTAN
POLONYA
PORTEKİZ
ROMANYA
SLOVAKYA
SLOVENYA
YUNANİSTAN
TOPLAM
İSTEM
KABUL
RET
VAZGEÇME
DERDEST
6
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
4
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
7
4
1
0
2
Tablo 113:2013 Yılında Türkiye'ye İade Edilen Suçlu Sayısı
2013 YILINDA TÜRKİYE'YE İADE EDİLEN
SUÇLU SAYISI
ALMANYA
9
A.B.D.
2
AVUSTURYA
1
BELÇİKA
6
BOSNA HERSEK
2
BULGARİSTAN
6
FRANSA
8
GÜRCİSTAN
4
HOLLANDA
1
IRAK
2
İNGİLTERE
1
İSPANYA
2
183
İSVEÇ
İTALYA
KAZAKİSTAN
KIRGIZİSTAN
K.K.T.C.
MACARİSTAN
MAKEDONYA
POLONYA
RUSYA
SIRBİSTAN
SUUDİ ARABİSTAN
UKRAYNA
ÜRDÜN
YUNANİSTAN
TOPLAM
1
3
1
1
14
2
1
1
5
2
1
2
1
4
83
TERÖR SUÇU
ADİ SUÇ
6
77
Tablo 114: 2013 Yılında Yabancı Ülkelere İade Edilen Suçlu Sayısı
2013 YILINDA YABANCI ÜLKELERE İADE EDİLEN
SUÇLU SAYISI
ALMANYA
9
İSRAİL
2
İSVİÇRE
1
ÖZBEKİSTAN
6
ROMANYA
2
UKRAYNA
6
TOPLAM
TERÖR SUÇU
ADİ SUÇ
26
0
26
5. Hukukî Konularda Uluslararası Tebligat, İstinabe İşlemlerini Yürütme
5.1. Tebligat
“1954 tarihli Hukuk Usulüne Dair Sözleşme” ile “1965 tarihli Hukukî ve Ticarî
Konularda Adlî ve Gayriadlî Belgelerin Yabancı Memleketlerde Tebliğine Dair Sözleşme”
ya da ikili anlaşma hükümleri gereğince Cumhuriyet Başsavcılıkları aracılığıyla
mahkemeler veya noterliklerden gelen yurtdışında bulunan kişilere ilişkin tebligat talepleri
184
Genel Müdürlüğümüz tarafından yurtdışındaki yetkili makamlara iletilmekte, aynı şekilde
yurtdışındaki yetkili makamlardan gelen tebligat talepleri de ilgilinin ikamet adresindeki
ilgili Cumhuriyet başsavcılığına muhataba tebliğ için gönderilmektedir. Her iki halde de
taleplerin anlaşma ve sözleşmelere uygunluğu denetlenmekte, uygun olmayan talepler iade
edilmektedir.
Tablo 115: 2013 Yılında Ülkemiz Tarafından Yerine Getirilen Hukuk Tebligat Talepleri
2013 YILINDA ÜLKEMİZ TARAFINDAN YERİNE GETİRİLEN HUKUK TEBLİGAT
TALEPLERİ
Yerine Getiren Ülke
Muhatap Ülke
Dosya Sayısı Biten Devam
TÜRKİYE
MACARİSTAN
18
12
6
TÜRKİYE
HOLLANDA
113
63
50
TÜRKİYE
BULGARİSTAN
25
16
9
TÜRKİYE
ESTONYA
1
0
1
TÜRKİYE
İRAN
2
0
2
TÜRKİYE
IRAK
4
1
3
TÜRKİYE
ISPANYA
10
5
5
TÜRKİYE
LİBERYA
2
0
2
TÜRKİYE
RUSYA
54
27
27
TÜRKİYE
ROMANYA
92
51
41
TÜRKİYE
ÜRDÜN
3
1
2
TÜRKİYE
SLOVENYA
1
1
0
TÜRKİYE
KIRGIZI STAN
1
1
0
TÜRKİYE
ÇİN
6
2
4
TÜRKİYE
MISIR
12
3
9
TÜRKİYE
FRANSA
313
139
174
TÜRKİYE
OZBEKI STAN
1
1
0
TÜRKİYE
SUDAN
1
1
0
TÜRKİYE
ÇEK CUMHURİ YETİ
17
10
7
TÜRKİYE
YUNANISTAN
41
28
13
TÜRKİYE
M OLDOVA
1
0
1
TÜRKİYE
ALMANYA
TÜRKİYE
Lİ TVANYA
TÜRKİYE
I NGILTERE
TÜRKİYE
POLONYA
TÜRKİYE
KIBRIS
TÜRKİYE
TUNUS
TÜRKİYE
AZERBAYCAN
TÜRKİYE
I SVIÇRE
TÜRKİYE
AVUSTURYA
TÜRKİYE
PAKISTAN
1664
3
37
37
1
4
7
82
185
1
1243
2
30
27
0
0
5
47
146
0
521
1
7
10
1
4
2
35
39
1
185
TÜRKİYE
SLOVAKYA
TÜRKİYE
FAS
TÜRKİYE
ARNAVUTLUK
TÜRKİYE
CEZAYİR
TÜRKİYE
AVUSTRALYA
TÜRKİYE
GÜRCİ STAN
TÜRKİYE
İSRAIL
TÜRKİYE
PORTEKIZ
TÜRKİYE
BELÇIKA
TÜRKİYE
ITALYA
TÜRKİYE
DANIMARKA
TÜRKİYE
GÜNEY KORE
TÜRKİYE
BİRLEŞIK DEVLETLER
TÜRKİYE
NORVEÇ
TÜRKİYE
KAZAKISTAN
TÜRKİYE
Fİ NLANDIYA
TÜRKİYE
GÜNEY AFRİKA
TÜRKİYE
BOSNA HERSEK
TÜRKİYE
BELARUS
TÜRKİYE
İSKOÇYA
TÜRKİYE
LÜKSEMBURG
TÜRKİYE
IRLANDA
TÜRKİYE
KUVEYT
TÜRKİYE
UKRAYNA
TÜRKİYE
JAPONYA
TÜRKİYE
LETONYA
TÜRKİYE
I SVEÇ
TÜRKİYE
SIRBI STAN
TÜRKİYE
HIRVATI STAN
TOPLAM:
1
3
1
16
2
1
1
4
92
52
8
1
37
28
3
18
1
9
3
4
5
4
2
15
1
4
8
1
3
3067
1
0
0
5
2
0
0
1
58
34
6
1
21
24
2
12
1
6
2
3
0
4
0
6
1
4
5
1
1
2063
0
3
1
11
0
1
1
3
34
18
2
0
16
4
1
6
0
3
1
1
5
0
2
9
0
0
3
0
2
1104
Tablo 116: 2013 Yılında Yabancı Ülkeler Tarafından Yerine Getirilen Tebligat
Taleplerimiz
2013 YILINDA YABANCI ÜLKELER TARAFINDAN YERİNE GETİRİLEN TEBLİGAT
TALEPLERİMİZ
Muhatap Ülke
ROMANYA
TÜRKİYE
106
53
53
BlRLEŞIK DEVLETLER
TÜRKİYE
404
238
166
KIBRIS
TÜRKİYE
326
230
96
BOSNA HERSEK
TÜRKİYE
9
3
6
I SPANYA
TÜRKİYE
41
21
20
186
KARABAĞ
TÜRKİYE
1
1
0
BREZI LYA
TÜRKİYE
4
1
3
TACI Kİ STAN
TÜRKİYE
5
0
5
PORTEKI Z
TÜRKİYE
8
4
4
ESTONYA
TÜRKİYE
3
3
0
MOLDOVA
TÜRKİYE
35
15
20
MISIR
TÜRKİYE
23
5
18
YUNANI STAN
TÜRKİYE
75
37
38
I RAN
TÜRKİYE
52
17
35
FAS
TÜRKİYE
9
2
7
HIRVATİSTAN
TÜRKİYE
1
0
1
I SRAI L
TÜRKİYE
77
53
24
MOLDAVYA
TÜRKİYE
1
0
1
BELARUS
TÜRKİYE
4
3
1
PARAGUAY
TÜRKİYE
1
0
1
SENEGAL
TÜRKİYE
3
2
1
AFGANİSTAN
TÜRKİYE
3
3
0
KENYA
TÜRKİYE
2
1
1
FRANSA
TÜRKİYE
648
401
247
AZERBAYCAN
TÜRKİYE
187
99
88
AVUSTURYA
TÜRKİYE
694
409
285
OZBEKI STAN
TÜRKİYE
29
18
11
I SVI ÇRE
TÜRKİYE
269
204
65
İRLANDA
TÜRKİYE
28
8
20
BİRLEŞİK ARAP EMİRL.
TÜRKİYE
33
12
21
ÜRDÜN
TÜRKİYE
12
1
11
ENDONEZYA
TÜRKİYE
5
1
4
YEMEN
TÜRKİYE
1
0
1
MALTA
TÜRKİYE
10
5
5
TUNUS
TÜRKİYE
10
2
8
ARNAVUTLUK
TÜRKİYE
11
8
3
NİKARAGUA
TÜRKİYE
1
0
1
JAMAİKA
TÜRKİYE
1
0
1
SIRBISTAN
TÜRKİYE
6
1
5
BULGARİ STAN
TÜRKİYE
167
122
45
TÜRKMENİSTAN
TÜRKİYE
30
10
20
GÜRCİ STAN
TÜRKİYE
32
19
13
PANAMA
TÜRKİYE
8
5
3
CEZAİ R
TÜRKİYE
11
5
6
JAPONYA
TÜRKİYE
36
26
10
POLONYA
TÜRKİYE
38
12
26
HİNDISTAN
TÜRKİYE
12
6
6
LİBYA
TÜRKİYE
9
2
7
KOLOMBİYA
TÜRKİYE
1
0
1
GÜNEY AFRİ KA
TÜRKİYE
6
3
3
187
HONKKONG
TÜRKİYE
1
1
0
ÇEÇENİSTAN
TÜRKİYE
1
1
0
LİBERYA
TÜRKİYE
4
0
4
PAKI STAN
TÜRKİYE
6
3
3
KATAR
TÜRKİYE
17
5
12
SUDAN
TÜRKİYE
3
0
3
YENİ ZELANDA
TÜRKİYE
9
4
5
BELÇI KA
TÜRKİYE
221
142
79
Fİ NLANDI YA
TÜRKİYE
48
34
14
KAZAKI STAN
TÜRKİYE
57
27
30
TAYVAN
TÜRKİYE
8
3
5
MAKEDONYA
TÜRKİYE
14
9
5
I SVEÇ
TÜRKİYE
211
135
76
FİLİPİNLER
TÜRKİYE
2
0
2
UKRAYNA
TÜRKİYE
93
46
47
LÜKSEMBURG
TÜRKİYE
7
4
3
FİLİSTİN
TÜRKİYE
1
1
0
GÜNEY KORE
TÜRKİYE
7
2
5
KOSOVA
TÜRKİYE
4
3
1
ALMANYA
TURKIYE
6010
3437
2573
SUUDİ ARABİSTAN
TÜRKİYE
85
21
64
I TALYA
TÜRKİYE
93
56
37
NORVEÇ
TÜRKİYE
47
18
29
HOLLANDA
TÜRKİYE
506
327
179
KANADA
TÜRKİYE
70
37
33
LETONYA CUMHURIYETİ
TÜRKİYE
7
2
5
MACARI STAN
TÜRKİYE
12
9
3
I ZLANDA
TURKIYE
1
0
1
KIRGIZI STAN
TÜRKİYE
16
6
10
M EKSİ KA
TÜRKİYE
6
2
4
SI NGAPUR
TÜRKİYE
7
5
2
MALEZYA
TÜRKİYE
1
0
1
PERU
TÜRKİYE
1
0
1
MOĞOLİSTAN
TÜRKİYE
1
1
0
NİJERYA
TURKIYE
5
1
4
TATARI STAN
TÜRKİYE
3
0
3
ETOPYA
TÜRKİYE
2
0
2
MONAKO
TÜRKİYE
AVUSTRALYA
TURKIYE
101
63
38
INGI LTERE
TURKIYE
790
581
209
ISKOÇYA
TÜRKİYE
20
16
4
ÇİN
TÜRKİYE
22
9
13
RUSYA
TÜRKİYE
180
83
97
IRAK
TURKIYE
21
10
11
SURI YE
TURKIYE
24
1
23
188
LİTVANYA
TÜRKİYE
11
8
3
ÇEK CUMHURI YETİ
TÜRKİYE
8
6
2
BEYAZ RUSYA
TÜRKİYE
3
2
1
BANGLADEŞ
TURKIYE
2
0
2
KARADAĞ
TURKIYE
2
1
1
DANI MARKA
TÜRKİYE
103
65
38
LÜBNAN
TÜRKİYE
9
5
4
ERMENİ STAN
TÜRKİYE
2
0
2
KUVEYT
TÜRKİYE
11
3
8
TAYLAND
TÜRKİYE
8
1
7
MORİTANYA
TÜRKİYE
1
1
0
BELİZE
TÜRKİYE
1
0
1
SLOVENYA
TÜRKİYE
1
1
0
SLOVAKYA
TÜRKİYE
3
1
2
TOPLAM:
12398
7270
5128
5.2. İstinabe
“1954 tarihli Hukuk Usulüne Dair Sözleşme” ile “1970 tarihli Hukukî veya Ticarî
Konularda Yabancı Ülkelerde Delil Sağlanması Hakkında Sözleşme” ya da ikili anlaşma
hükümleri gereğince Cumhuriyet başsavcılıkları aracılığıyla mahkemelerden gelen istinabe
talepleri (dava taraflarının veya tanıkların dinlenmesi, bilirkişi incelemesi, keşif yapılması
gibi) Genel Müdürlüğümüz tarafından yurtdışındaki yetkili makamlara iletilmekte, aynı
şekilde yurtdışındaki yetkili makamlardan gelen istinabe talepleri de Cumhuriyet
başsavcılığı aracılığıyla yetkili ve görevli mahkemeye gereği için gönderilmektedir. Her iki
halde de taleplerin anlaşma ve sözleşmelere uygunluğu denetlenmekte, uygun olmayan
talepler iade edilmektedir.
Tablo 117: 2013 Yılında Yabancı Ülkeler Tarafından Yerine Getirilen Hukuk İstinabe
Taleplerimiz
2013 YILINDA YABANCI ÜLKELER TARAFINDAN YERİNE GETİRİLEN HUKUK
İSTİNABE TALEPLERİMİZ
Muhatap Ülke
Dosya
Sayısı
Biten Devam
ROMANYA
TÜRKİYE
22
8
14
TÜRKİYE
109
17
92
KIBRIS
TÜRKİYE
88
31
57
İSPANYA
TÜRKİYE
4
4
0
BREZİLYA
TÜRKİYE
4
1
3
TACİKİSTAN
TÜRKİYE
4
1
3
189
BOSNA HERSEK
TÜRKİYE
3
0
3
ESTONYA
TÜRKİYE
1
0
1
KARABAĞ
TÜRKİYE
3
0
3
İRAN
TÜRKİYE
19
2
17
YUNANİSTAN
TÜRKİYE
31
10
21
İSRAİL
TÜRKİYE
6
1
5
BELARUS
TÜRKİYE
1
0
1
MOLDAVA
TÜRKİYE
7
1
6
MISIR
TÜRKİYE
3
2
1
MOLDAVYA
TÜRKİYE
1
1
0
ŞİLİ
TÜRKİYE
1
0
1
FAS
TURKIYE
3
0
3
TOGO
TÜRKİYE
1
0
1
İSVİÇRE
TÜRKİYE
70
46
24
FRANSA
TÜRKİYE
113
50
63
AVUSTURYA
TÜRKİYE
72
23
49
ÜRDÜN
TÜRKİYE
4
0
4
AZERBAYCAN
TÜRKİYE
38
17
21
TÜRKİYE
14
7
7
ÖZBEKİSTAN
TURKIYE
11
1
10
İRLANDA
TÜRKİYE
8
1
7
TUNUS
TÜRKİYE
2
0
2
ARNAVUTLUK
TÜRKİYE
2
0
2
HIRVATİSTAN
TÜRKİYE
1
0
1
MALTA
TÜRKİYE
2
2
0
YEMEN
TÜRKİYE
1
0
1
TÜRKMENİSTAN
TURKIYE
18
1
17
SUDAN
TÜRKİYE
1
0
1
LİBYA
TÜRKİYE
14
4
10
JAPONYA
TÜRKİYE
5
1
4
GÜRCİSTAN
TURKIYE
15
3
12
BULGARİSTAN
TURKIYE
36
19
17
YENİ ZELLANDA
TÜRKİYE
2
0
2
KATAR
TÜRKİYE
2
0
2
VENEZUELLA
TÜRKİYE
1
0
1
PANAMA
TURKIYE
1
1
0
CEZAİR
TURKIYE
6
0
6
SIRBİSTAN
TÜRKİYE
4
0
4
HİNDİSTAN
TÜRKİYE
5
2
3
POLONYA
TÜRKİYE
3
1
2
PAKİSTAN
TURKIYE
1
0
1
HONG KONG
TURKIYE
1
0
1
BELÇİKA
TÜRKİYE
60
26
34
AFGANİSTAN
TÜRKİYE
9
2
7
KAZAKİSTAN
TÜRKİYE
20
3
17
190
FİLİPİNLER
TÜRKİYE
3
0
3
İSVEÇ
TÜRKİYE
22
11
11
FİNLANDİYA
TÜRKİYE
4
2
2
UKRAYNA
TÜRKİYE
13
1
12
KOSOVA
TÜRKİYE
2
0
2
UGANDA
TÜRKİYE
1
0
1
MAKEDONYA
TÜRKİYE
2
0
2
GÜNEY KORE
TÜRKİYE
2
0
2
ALMANYA
TÜRKİYE
830
265
565
HOLLANDA
TÜRKİYE
151
56
95
KANADA
TÜRKİYE
16
10
6
SUUDİ ARABİSTAN
TÜRKİYE
21
8
13
İTALYA
TÜRKİYE
24
7
17
NORVEÇ
TÜRKİYE
12
1
11
NİJERYA
TÜRKİYE
4
0
4
KIRGIZİSTAN
TÜRKİYE
4
0
4
MACARİSTAN
TÜRKİYE
3
0
3
BAHREYN
TÜRKİYE
1
1
0
LETONYA CUMHURİYETİ
TÜRKİYE
3
0
3
MALEZYA
TÜRKİYE
2
0
2
İNGİLTERE
TÜRKİYE
117
30
87
SURİYE
TÜRKİYE
15
4
11
IRAK
TURKIYE
13
2
11
AVUSTRALYA
TÜRKİYE
29
5
24
İSKOÇYA
TÜRKİYE
4
1
3
RUSYA
TÜRKİYE
32
6
26
ÇİN
TÜRKİYE
5
1
4
LİTVANYA
TÜRKİYE
1
1
0
ÇEK CUMHURİYETİ
TÜRKİYE
3
1
2
DAĞISTAN CUMHURİYETİ
TÜRKİYE
1
0
1
LÜBNAN
TURKIYE
9
3
6
DANİMARKA
TÜRKİYE
22
13
9
KUVEYT
TÜRKİYE
1
0
1
ERMENİSTAN
TÜRKİYE
2
0
2
TAYLAND
TÜRKİYE
2
0
2
2229
718
1511
TOPLAM:
Tablo 118: 2013 Yılında Yerine Getirdiğimiz Hukuk İstinabe Adli Yardım Talepleri
2013 YILINDA YERİNE GETİRDİĞİMİZ HUKUK İSTİNABE ADLİ YARDIM
TALEPLERİ
TÜRKİYE
Muhatap Ülke
BULGARİSTAN
191
4
0
4
TÜRKİYE
ISPANYA
2
0
2
TÜRKİYE
RUSYA
6
4
2
TÜRKİYE
ROMANYA
11
6
5
TÜRKİYE
KIRGIZİSTAN
1
0
1
TÜRKİYE
ÖZBEKİSTAN
1
0
1
TÜRKİYE
MOLDOVA
1
1
0
TÜRKİYE
ÇEK CUMHURİYETİ
2
1
1
TÜRKİYE
MISIR
1
0
1
TÜRKİYE
ALMANYA
103
47
56
TÜRKİYE
POLONYA
8
3
5
TÜRKİYE
AZERBAYCAN
4
2
2
TÜRKİYE
KIBRIS
3
0
3
TÜRKİYE
LİTVANYA
1
0
1
TÜRKİYE
İSVİÇRE
5
2
3
TÜRKİYE
AVUSTURYA
26
9
17
TÜRKİYE
MOĞOLİSTAN
1
0
1
TURKIYE
AVUSTRALYA
2
0
2
TÜRKİYE
SLOVAKYA
1
0
1
TÜRKİYE
ARNAVUTLUK
2
0
2
TÜRKİYE
GÜRCİSTAN
1
0
1
TÜRKİYE
3
1
2
TÜRKİYE
FİNLANDİYA
2
1
1
TÜRKİYE
NORVEÇ
5
2
3
TÜRKİYE
BELÇİKA
1
1
0
TURKIYE
KAZAKİSTAN
4
1
3
TÜRKİYE
İTALYA
2
1
1
TÜRKİYE
DANİMARKA
1
0
1
TÜRKİYE
UKRAYNA
12
5
7
TÜRKİYE
İSVEÇ
2
1
1
TÜRKİYE
LÜBNAN
1
0
1
TÜRKİYE
HIRVATİSTAN
1
0
1
220
88
132
TOPLAM
5.3. Müteferrik
Yurtdışında bulunan Türk vatandaşlarının adres tespitleri, ekonomik ve sosyal
durumlarının araştırılması gibi konularda mahkemelerden gelen talepler, ilgilinin
bulunduğu yerdeki Türk diplomatik temsilciliklerine gönderilmektedir.
192
Tablo 119: 2013 Yılında Yabancı Ülkeler Tarafından Yerine Getirilen Hukuk Müteferrik
Taleplerimiz
2013 YILINDA YABANCI ÜLKELER TARAFINDAN YERİNE GETİRİLEN HUKUK
MÜTEFERRİK TALEPLERİMİZ
KIBRIS
Muhatap
TÜRKİYE
Dosya Sayısı
11
Biten
4
Devam
7
TÜRKİYE
9
3
6
ROMANYA
TÜRKİYE
1
1
0
YUNANİSTAN
TÜRKİYE
2
1
1
AVUSTURYA
TÜRKİYE
19
7
12
İSVİÇRE
TÜRKİYE
12
7
5
FRANSA
TÜRKİYE
32
15
17
HIRVATİSTAN
TÜRKİYE
1
1
0
AZERBAYCAN
TÜRKİYE
3
2
1
ENDONEZYA
TÜRKİYE
1
0
1
YENİ ZELLANDA
TÜRKİYE
1
0
1
TÜRKMENİSTAN
TÜRKİYE
1
0
1
BULGARİSTAN
TÜRKİYE
1
1
0
GÜRCİSTAN
TÜRKİYE
2
0
2
BELÇİKA
TÜRKİYE
13
5
8
KAZAKİSTAN
TÜRKİYE
3
2
1
KOSOVA
TÜRKİYE
1
0
1
İSVEÇ
TURKIYE
3
2
1
UGANDA
TÜRKİYE
1
0
1
UKRAYNA
TÜRKİYE
1
0
1
ALMANYA
TÜRKİYE
152
66
86
HOLLANDA
TÜRKİYE
38
16
22
İTALYA
TÜRKİYE
5
1
4
KANADA
TÜRKİYE
4
0
4
SUUDİ ARABİSTAN
TÜRKİYE
2
1
1
NORVEÇ
TURKIYE
2
0
2
AVUSTRALYA
TÜRKİYE
6
4
2
İNGİLTERE
TÜRKİYE
19
13
6
ÇEK CUMHURİYETİ
TÜRKİYE
1
1
0
RUSYA
TÜRKİYE
3
2
1
ÇİN
TÜRKİYE
7
1
6
IRAK
TÜRKİYE
1
0
1
DANİMARKA
TURKIYE
10
3
7
TAYLAND
TÜRKİYE
1
0
1
369
159
210
TOPLAM
193
Tablo 120: 2013 Yılında Yerine Getirdiğimiz Yabancı Ülkelerin Hukuk Müteferrik
Talepleri
2013 YILINDA YERİNE GETİRDİĞİMİZ YABANCI ÜLKELERİN HUKUK MÜTEFERRİK
TALEPLERİ
TÜRKİYE
Muhatap Ülke
BULGARİSTAN
1
1
0
TÜRKİYE
ISPANYA
2
2
0
TÜRKİYE
SUUDİ ARABİSTAN
17
6
11
TÜRKİYE
HOLLANDA
23
7
16
TÜRKİYE
MACARİSTAN
1
1
0
TÜRKİYE
KATAR
1
1
0
TÜRKİYE
IRAK
2
2
0
TÜRKİYE
BİRLEŞİK ARAP EMİRİKLERİ
4
0
4
TÜRKİYE
ROMANYA
4
0
4
TÜRKİYE
RUSYA
8
4
4
TÜRKİYE
YUNANİSTAN
17
11
6
TÜRKİYE
FRANSA
73
42
31
TÜRKİYE
MAKEDONYA
4
3
1
TÜRKİYE
MISIR
1
0
1
TÜRKİYE
ALMANYA
671
410
261
TÜRKİYE
İNGİLTERE
70
44
26
TÜRKİYE
KIBRIS
24
16
8
TURKIYE
AZERBAYCAN
4
1
3
TÜRKİYE
SİNGAPUR
2
2
0
TÜRKİYE
TUNUS
2
1
1
TÜRKİYE
POLONYA
2
0
2
TÜRKİYE
İSVİÇRE
84
54
30
TÜRKİYE
AVUSTURYA
22
10
12
TÜRKİYE
KANADA
11
8
3
TÜRKİYE
AVUSTRALYA
57
31
26
TÜRKİYE
İSRAİL
5
4
1
TÜRKİYE
CEZAİR
1
0
1
TÜRKİYE
85
56
29
TÜRKİYE
BELÇİKA
52
29
23
TÜRKİYE
KUVEYT
3
2
1
TÜRKİYE
FİNLANDİYA
10
5
5
TÜRKİYE
LÜKSEMBURG
3
2
1
TÜRKİYE
KAZAKİSTAN
10
5
5
TÜRKİYE
NORVEÇ
6
2
4
TÜRKİYE
DANİMARKA
3
0
3
TÜRKİYE
İTALYA
5
2
3
TÜRKİYE
İSVEÇ
18
15
3
TÜRKİYE
BREZİLYA
1
1
0
TOPLAM
1309
780
529
194
Dosya Sayısı
Biten Devam
6. Hükümlülerin Nakline İlişkin İşlemleri Yürütmek
Yabancı bir Devlette suç işleyip de hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkûm edilen Türk
vatandaşlarının bakiye cezalarının Ülkemizde ve aynı şekilde Türkiye’de suç işleyip de
hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkûm edilen yabancıların bakiye cezalarının vatandaşı olduğu
ülkede infazı için gerekli işlemler Genel Müdürlüğümüzce yerine getirilmektedir.
2013 Yılında Türkiye’ye ve Türkiye’den Yurt Dışına Nakil Edilen Hükümlü İstatistiği
Tablo 122 :2013 Yılında Türkiye’den Yurt
Dışına Nakil Edilen Hükümlü İstatistiği
Tablo 121 ;2013Yılında Türkiye’ye Nakil
Edilen Hükümlü İstatistiği
ÜLKE
ALMANYA
A.B.D.
KİŞİ
1
ÜLKE
KİŞİ
FRANSA
2
İNGİLTERE
1
ROMANYA
3
1
AVUSTURYA
2
AZERBAYCAN
2
BELÇİKA
2
FRANSA
1
GÜRCİSTAN
1
İSPANYA
3
İSVİÇRE
5
İTALYA
1
K.K.T.C.
6
ROMANYA
1
SIRBİSTAN
1
UKRAYNA
1
TOPLAM:
28
TOPLAM:
6
TERÖR: YOK
ADİ SUÇ: 6 KİŞİ
TERÖR: YOK
ADİ SUÇ: 28 KİŞİ
195
7. Kovuşturmaların Aktarılması Ve Kesinleşmiş Mahkûmiyetlerin İnfazı
İşlemlerini Yapma
Kovuşturmaların aktarılmasını öngören ikili veya çok taraflı sözleşme hükümleri
uyarınca haklarında yabancı makamlarca yürütülen kovuşturmanın Türkiye’de devam
ettirilmesi gereken şahıslar (örneğin, yurt dışında suç işleyip de ülkemize gelen ve yabancı
ülkeye iadesi mümkün olmayan Türk vatandaşları) hakkında yabancı ülke makamları
tarafından yapılan suç ihbarları değerlendirilerek ilgili Cumhuriyet Başsavcılıklarına
gönderilmekte, adlî makamlarımızdan vakî olan aynı nitelikteki talepler de yabancı ülke
makamlarına iletilmektedir.
Yine, yurt dışında suç işleyip yargılaması yapıldıktan sonra cezası infaz
edilmeksizin Türkiye’ye kaçmış bulunan vatandaşlarımız hakkındaki cezanın infazı için
Ceza Yargılarının Uluslararası Değerine İlişkin Sözleşme ve Türk Ceza Kanunumuz
bakımından değerlendirme yapılarak gerekli bilgiler yabancı makamlardan temin
edilmekte ve gereğinin takdir ve ifası için ilgili Cumhuriyet Başsavcılıklarına
gönderilmektedir.
8. Çocuk Kaçırmaya Dair Lahey Sözleşmesi İle İlgili İşlemleri Yürütmek
“Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukukî Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi”nin
uygulanmasında “merkezî makam” görevini üstlenen Genel Müdürlüğümüz, bu görevini
mahallî Cumhuriyet Başsavcılıkları aracılığı ile yerine getirmektedir.
Bir çocuğun, velayet hakkı ihlal edilerek mutat mesken ülkesinden haksız olarak
götürüldüğünü veya alıkonulduğunu ileri süren kişi, kurum veya örgüt, çocuğun iadesine
ilişkin başvurusunu, gerek bizzat gerek vekili aracılığı ile çocuğun mutat ikametgâhı
merkezî makamlarına veya çocuğun haksız olarak götürüldüğü veya alıkonulduğu Taraf
Devlet merkezî makamına yapabilir.
Çocuğun iadesine ilişkin talebin; talepte bulunan kişinin, çocuğun ve çocuğu
götürdüğü veya alıkoyduğu iddia eden kişinin kimliğine ilişkin bilgileri, çocuğun doğum
tarihini, çocuğun iadesine ilişkin başvurunun dayandığı esasları, çocuğun bulunduğu yer ve
çocuğun birlikte olduğu varsayılan kişinin kimliği ile ilgili mevcut tüm bilgileri ihtiva
etmesi gereklidir. Ayrıca, çocuğun iadesine ilişkin başvurunun yapıldığı merkezî makam,
iade talebine, kendisine talep eden adına hareket etme veya adına hareket etmekle
196
yetkilendirilen bir temsilci tayin etme yetkisi veren yazılı bir yetkilendirme belgesinin
eklenmesini isteyebilir.
Çocuk Kaçırma dosyalarına ilişkin istatistikî bilgiler aşağıda sunulmuştur.
Tablo 123: 2013 Yılında Çocuk Kaçırma Dosyalarına İlişkin Tablo
YABANCI
ÜLKE
TALEPLERİ
TÜRKİYENİN
TALEPLERİ
Toplam
Gönüllü Çözüm
2
10
12
Mahkeme Kararı (Red)
-
-
-
Mahkeme Kararı (Kabul)
-
-
-
Sözleşmeye Uygun Olmayan Başvurular
1
-
1
Devam Eden Başvurular
65
19
84
Velayet Tanıma Tenfiz Talepleri
5
-
5
73
29
102
Toplam
9. Nafaka Alacaklarına Dair Birleşmiş Milletler Ve Lahey Sözleşmeleri İle
İlgili İşlemleri Yürütmek
Genel Müdürlüğümüz Türkiye’nin de taraf olduğu aşağıdaki uluslararası
sözleşmeler gereğince nafaka alacaklarının tahsiline dair işlemleri yerine getirmektedir:
- Nafaka Alacaklarının Yabancı Memleketlerden Tahsiline İlişkin 1956 tarihli Birleşmiş
Milletler Sözleşmesi,
- Çocuklara Karşı Nafaka Yükümlüğü Konusundaki Kararların Tanınması ve Tenfizine
İlişkin 1958 tarihli Lahey Sözleşmesi,
- Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki Kararların Tanınması ve Tenfizine İlişkin 1973
tarihli Lahey Sözleşmesi.
197
Açtığı veya aleyhine açılan boşanma davasında yada kendi açtığı nafaka davasında
lehine ve velayeti kendisine verilen ergin olmayan çocuk(ları) lehine nafakaya hükmedilen,
bu suretle nafaka alacaklısı sıfatını kazanan eş, anılan nafaka kararı ve ilgili dile yapılacak
tercümesi ile Genelgemizde belirtilen başvuru evrakını tamamlayarak bulunduğu yer
Cumhuriyet Başsavcılığı vasıtasıyla Bakanlığımıza yurtdışında bulunan ve nafaka ödeme
gücüne sahip olan (nafaka borçlusu) diğer eşten nafaka tahsili sürecini başlatmaktadır.
Daha sonra, yukarıda belirtilen Sözleşmelerde Merkezi Makam olarak tayin edilen
Genel Müdürlüğümüz nafaka alacaklıları adına yabancı ülkelerde veya borçlusunun
Türkiye’de alacaklısının yabancı ülkede bulunduğu hallerde Ülkemizde nafaka davalarının
açılması, yürütülmesi, sonuçlandırılması, cebrî icra ya da diğer yollarla nafaka bedellerinin
tahsil edilmesi işlemlerini yerine getirmektedir. Halen Almanca, Fransızca ve İngilizce
dillerinde birçok devletle yazışma yapılmaktadır.
Nafaka dosyalarına ilişkin istatistikî bilgiler aşağıda sunulmuştur:
Tablo 124: 2013 Yılında Yabancı Ülkelerden Yapılan Nafaka Talepleri Tablosu
SIRA
NO
ÜLKE ADI
DOSYA
SAYISI
1
ALMANYA
2
2
AVUSTURYA
16
3
SLOVAKYA
4
4
ROMANYA
1
5
HOLLANDA
6
6
İSVİÇRE
1
7
İSKOÇYA
1
8
İNGİLTERE
1
9
MOLDOVA
1
10
POLONYA
4
11
ÇEK CUMHURİYETİ
2
12
MACARİSTAN
1
13
FİNLANDİYA
1
11
UKRAYNA
1
TOPLAM
42
198
Tablo 125: 2013 Yılında Türkiye’den Yabancı Ülkelere Yapılan Nafaka Talepleri
SIRA NO
ÜLKE ADI
DOSYA
SAYISI
1
ALMANYA
21
2
AVUSTURYA
5
3
AVUSTURALYA
1
4
BELÇİKA
6
5
FRANSA
5
6
HOLLANDA
7
7
İNGİLTERE
2
8
İSVİÇRE
3
9
ROMANYA
1
TOPLAM
51
Tablo 126: 2013 Yılında Türkiye’den Müteferrik Bilgi Talepleri
SIRA NO
ÜLKE ADI
1
ALMANYA
MÜTEFERRİK
DOSYA SAYISI
10
2
AVUSTURYA
7
3
AZERBEYCAN
4
4
FRANSA
1
5
İSVİÇRE
8
6
FİLİPİNLER
1
7
K.K.T.C.
3
8
KAZAKİSTAN
2
9
B.ARAP EMİRLİKLERİ
1
10
BELÇİKA
1
11
GÜRCİSTAN
1
12
AMERİKA
1
13
TÜRKMENİSTAN
1
14
ÇEK CUMHURİYETİ
1
15
HOLLANDA
1
16
RUSYA
1
TOPLAM
44
199
D. İKİLİ İŞBİRLİĞİ
1- YURTDIŞI ADALET MÜŞAVİRLERİ ÇALIŞMALARI
1.1. Yurtdışı Adalet Müşavirleri
İşbirliği
Protokolü
çerçevesinde,
Büyükelçiliklerimizde
görevlendirilen
Adalet
Müşavirleriningörev tanımları aşağıda belirtilen şekildedir;
2. Görev yapılan ülke ile uluslararası hukukî ve cezaî adli işbirliğinin, etkili,
sağlıklı ve süratli biçimde yürütülmesine yardımcı olmak;
5. Görev yapılan ülkenin, özellikle ülkemizi ilgilendiren konulardaki ulusal
mevzuatını yakından takip etmek ve güncel gelişmelerden Adalet Bakanlığını haberdar
etmek;
6. Görev çevresinde bulunan uluslararası kuruluşların, Adalet Bakanlığının görev
alanına giren konularda ve yargıyı ilgilendiren, özellikle hukukun üstünlüğü ve insan
hakları, suçla mücadele, uluslararası adlî işbirliği alanlarındaki toplantılarına ve
faaliyetlerine katılmak, bunları takip ve merkeze rapor etmek; Bu toplantılara Adalet
Bakanlığınca katılım sağlandığında ise toplantıya katılan Bakanlık temsilcileri ile
toplantıya ve ilgili faaliyetlere ilişkin istişarelerde bulunmak, böylece bu uluslararası
kuruluşlarda Bakanlığın uzun vadeli stratejilerinin belirlenmesine ve Bakanlığımızın aktif
temsiline katkıda bulunmak;
7. Nezdinde görev yapılan uluslararası kuruluşların ve diğer muhatapların
ülkemizdeki yargı alanında gerçekleşen gelişmeler ile ilgili olarak bilgilendirilmesine katkı
sağlamak;
200
gerçekleştirmek;
hukukî ve adlî işlemlerle ilgili temsilcilik çalışanlarına gerektiğinde danışmanlık hizmeti
vermek;
10. Adalet Bakanlığı tarafından verilen diğer görevleri yerine getirmek şeklinde
belirtilmiştir.
Diğer taraftan, aynı Protokol kapsamında Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı
(AGİT) nezdindeki Daimi Temsilciliğimizde, Birleşmiş Milletler nezdindeki Daimi
Temsilciliğimizde görevlendirilen Adalet Müşavirleri açısından; yukarıda belirtilen görev
olacağının değerlendirildiği belirtilmiştir.
Büyükelçiliklerde Görevli Adalet Müşavirleri
Hâlihazırda Hollanda, İngiltere, ABD, Fransa ve Almanya’da Büyükelçiliklerimiz
nezdinde bir adli müşavir görevli bulunmaktadır.
Tablo127: Büyükelçilerde Görevli Adalet Müşavirler
Lahey
Büyükelçiliği
(Hollanda)
Abdullah
CEBECİ
Londra
Büyükelçiliği
(İngiltere)
Dr. Ömer Faruk
ALTINTAŞ
Washington
Büyükelçiliği
(ABD)
Yüksel
ERDOĞAN
Paris
Büyükelçiliği
(Fransa)
Abdullah
AYDIN
Berlin
Büyükelçiliği
(Almanya)
Mehmet Hakkı
GÜRPINAR
Uluslararası Kuruluşlar Nezdinde Görevli Adalet Müşavirleri
Uluslararası Kuruluşlar nezdindeki Adalet Müşavirlerimiz tabloda gösterilmiştir.
201
Tablo 128:Uluslararası Kuruluşlardaki Adalet Müşavirleri
AGİT
Nezdindeki
Daimi
Temsilcilik
(Viyana)
Ramazan
ÇAYLI
BM Nezdindeki
Daimi Temsilcilik
(New York)
AK Nezdindeki
Daimi Temsilcilik
(Strazburg)
Dr. Kutlay TELLİ
Dr.Nevzat AKBİLEK
Dr. Mehmet
ÖNCÜ
Nurullah YAMALI
Dr. Bayram
TURGUT
AB Nezdindeki
Daimi Temsilcilik
(Brüksel)
Bircan
CİHANGİROĞLU
Yavuz AYDIN
Adalet Müşavirlerinin Faaliyetleri
Büyükelçiliklerimizde Görevli Yurt Dışı Adalet Müşavirlerinin 2013 yılı
kapsamında görevleri dâhilinde gerçekleştirdikleri faaliyetler şu şekildedir:
Tablo129: Adalet Müşavirleri Faaliyetleri
Ülke
Hollanda
İngiltere
Fransa
Almanya
ABD
Belçika
Ülke
Makamları ile
Yapılan
Görüşmeler
7
4
1
6
Uluslararası
Kuruluş
Toplantıları
6
1
3
8
3
Toplantı Sonrası Bilgi Notu
Genel Faaliyet Raporu
Tablo 130: Çalışma Ziyaretlerine Refakat ve Bilgi Notları
Ülke
Hollanda
İngiltere
Fransa
Almanya
ABD
Avusturya
Ülkemizden
Yapılan
Ziyaretlere
Refakat
10
5
1
1
Yabancı Ülke
Makamlarınca
Ülkemize Yapılan
Ziyaretlere Katılım
1
Bilgi Notu
1
1
12
202
Tablo 131: Takip Edilen Adli Yardımlaşma Dosyaları
Ülkeler
İade
Genel takip
yapıldığı
bildirildi
16
İngiltere(İskoçya)
Hollanda
Ceza İst.Tebligat
2
Hukuk
İstinabe
Hukuk
Tebligat
Çocuk
Kaçırma
125
Fransa
Almanya
ABD
Tablo 132:Mukayeseli Hukuk Bilgi Notları Tablo 133: Vatandaşlara Hukuki Yardım
Ülke
Bilgi notu
Hollanda
İngiltere
Fransa
Almanya
ABD
Avusturya
Ülke
Hollanda
İngiltere
Fransa
1
7
5
31
31
Vatandaşlara Hukuki
Yardım Sayısı
4 (Genel)
Almanya
ABD
Tablo 134: Büyükelçilik Hukuk Danışmanlığı
Ülke
Bilgi Notu
Hollanda
Genel Olarak Sürekli Görüş Alışverişi
Yapıldığı Bildirildi
İngiltere
Genel Olarak Görüş Alışverişinde Bulunduğu
Bildirildi
Fransa
Almanya
ABD
203
2- İKİLİ GÖRÜŞMELER
Kurumumuzca diğer ülkeler yetkili makamları ile yapılan ikili görüşmeler, heyetler
arası toplantı ve ziyaretler ve bu ülkeler ile yapılan ikili sözleşmeler kapsamında adli
konulara ilişkin önemli ve gündeme gelebilecek sorunlu dosyalar ve önem arz eden güncel
bilgi ve belgeler derlenerek karşılıklı olarak bilgi alış verişi sağlanmaktadır.
2.1. İkili Görüşmeler Sonucu İmzalanan, Parafe Edilen ve Müzakeresi
Devam Eden Sözleşmeler
Tablo 135: İkili Görüşmeler Sonucu İmzalanan Sözleşmeler
SÖZLEŞMELER LİSTESİ
DİĞER
HUKUK - CEZA
KONUSU
İmzalanan
Hukuki Ticari Ve Cezai Konularda Yapılan Sözleşmeler
71
Suçluların İadesi Konularda Yapılan Sözleşmeler
9
Hükümlü Nakli Konularda Yapılan Sözleşmeler
8
İşbirliği Protokolü Konularda Yapılan Sözleşmeler
18
İmzalanan Mutabakat Zabıtları
5
Toplam
88
37
İmzalanan Ortak Açıklamalar
14
İmzalanan Toplantı Tutanağı
2
Taslak Olarak Gönderilen Ve Görüşmeler Devam Eden
Anlaşmalar
11
(Not: Bu Güne Kadar 65 Sözleşme Yürürlüğe Girmiş olup ayrıca Web Sayfamızda da
yayınlanmıştır.)
204
11
Tablo 136: İkili İşbirliği Kapsamındaİmzalanan ve Parafe Edilen Anlaşmalar
İMZALANAN ANLAŞMALAR
BOSNAHERSEK
Türkiye İle Bosna-Hersek Arasında Cezai Konularında Karşılıklı Adli Yardım
Anlaşması (28.11.2013 tarihinde Saraybosna'da imzalandı)
BOSNAHERSEK
Türkiye İle Bosna-Hersek Arasında Suçluların İadesi Anlaşması (28.11.2013
tarihinde Saraybosna'da imzalandı)
KAZAKİSTAN
Türkiye Cumhuriyeti ile Kazakistan Arasında Hükümlülerin Nakli Anlaşması
(04.07.2013 tarihinde Ankara'da imzalandı)
PAKİSTAN
Türkiye Cumhuriyeti ve Pakistan Arasında Hükümlü Nakli Konularında Adli
Yardımlaşma Anlaşması (17.09.2013 tarihinde Ankara'da imzalandı)
SIRBİSTAN
Türkiye Cumhuriyeti ve Sırbistan Arasında Hukuki Konularda Adli
Yardımlaşma Anlaşması (05.06.2013 tarihinde Belgrad'ta imzalandı)
SIRBİSTAN
Türkiye Cumhuriyeti ve Sırbistan Arasında Cezai Konularda Adli
Yardımlaşma Anlaşması (05.06.2013 tarihinde Belgrad'ta imzalandı)
SIRBİSTAN
Türkiye Cumhuriyeti ve Sırbistan Arasında Suçluların İadesi Anlaşması
(05.06.2013 tarihinde Belgrad'ta imzalandı)
TAYLAND
Türkiye ile Tayland Arasında Hükümlülerin Nakli Anlaşması (05.07.2013
tarihinde İstanbul'da imzalandı)
YEMEN
Türkiye Cumhuriyeti ile Yemen Cumhuriyeti Arasında Hukuki Ticari ve Cezai
Konularda Adli İşbirliği Anlaşması (01.04.2013 tarihinde Ankara'da
imzalandı)
PARAFE EDİLEN ANLAŞMALAR
BAE
Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap Emirlikleri Arasında Suçluların İadesi
Konusunda Anlaşma Parafe Edildi
205
Tablo 137: Karşılıklı Görüşülen ve Tasarı Aşamasında Olan Anlaşmalar
Suudi Arabistan İle Türkiye Cumhuriyeti Arasında Suçluların İadesi-Hükümlü
SUUDİ
Nakli-Cezai Konularda Adli İşbirliği Anlaşmaları Taslak Halinde Olup
ARABİSTAN
Karşılıklı Görüşmeler Neticesinde İmzalanması Planlanmaktadır.
ŞİLİ
Şili İle Türkiye Arasında Hukukî, Ticarî Ve Cezaî Konularda Adlî
Yardımlaşma Anlaşması İmzalanması İle İlgili Taslak Metin Üzerinde
Çalışmalar Devam Etmektedir.
ARJANTİN
Arjantin İle Türkiye Arasında Adli Yardımlaşma Hukuk, Suçlu İadesi
Anlaşmalarının Ayrı Ayrı İmzalanması İle İlgili Taslak Metin Üzerinde
Çalışmalar Devam Etmektedir.
MALEZYA
Türkiye İle Malezya Arasında Suçluların İadesi Ve Hükümlülerin Nakline Dair
Anlaşma Taslağı (Taslak Metin Gönderildi.)
MEKSİKA
Türkiye Cumhuriyeti İle Meksika Arasında Hukuki Ve Cezai Konularda Adli
Yardımlaşma (Taslak Metin Gönderildi.)
SENEGAL
Türkiye İle Senegal Arasında Hukuki Ve Cezai Konularda Adli İşbirliğine
İlişkin Anlaşmasının Derlenerek Taslak Metni Gönderildi.
FİLİPİNLER
Türkiye İle Filipinler Arasında Cezai, Suçlu İadesi Ve Hükümlü Transferi
Konularında Karşılıklı Adli Yardım Anlaşması (Taslak Metin Üzerinde
Görüşmeler Devam Ediyor.)
KÜBA
Türkiye İle Küba Arasında Suçlu İadesi Ve Hükümlü Transferi Konularında
Karşılıklı Adli Yardım Anlaşması Talep Ediliyor, İkili Görüşmeler Devam
Ediyor)
KATAR
Türkiye İle Küba Arasında Hukuki Ve Cezai Konularda Karşılıklı Adli Yardım
Anlaşması Talep Ediliyor, İkili Görüşmeler Devam Ediyor)
AFGANİSTAN
Türkiye Cumhuriyeti ile Afganistan İslam Cumhuriyeti Arasında Hukuki Ticari
ve Cezai Konularda Adli İşbirliği Anlaşması
AFGANİSTAN
Türkiye Cumhuriyeti ile Afganistan İslam Cumhuriyeti Arasında Ortak
Açıklama
ENDENOZYA
Türkiye ile Endonezya Arasında Hükümlülerin Nakli Anlaşması (Taslak Metin
05.08.2013 tarihinde taslak metin gönderildi.)
MORİTANYA Türkiye ile Moritanya Arasında Adli İşbirliği Konularda Bilgi Talebi
KAMERUN
Türkiye ile Kamerun Arasında Hukuki ve Adli Konularda İşbirliği Talebi
206
Tablo 138: Karşılıklı Ortak Açıklama, Mutabakat Zaptı ve Toplantı Tutanağı imzalanan
Anlaşmalar
Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı ile Belçika Adalet Bakanlığı Arasında
İşbirliği Konusunda Ortak Açıklama (22.01.2013 tarihinde Brüksel'de
İmzalandı)
BELÇİKA
Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı ile Hırvatistan Cumhuriyeti Adalet
HIRVATİSTAN Bakanlığı Arasında Ortak Açıklama (08.02.2013 tarihinde Zagrep'de
imzalandı)
KATAR
Türkiye Cumhuriyeti ile Katar arasında Mutabakat Zaptı ( 08.10.2013
tarihinde Ankara'da İmzalandı )
YEMEN
Türkiye Cumhuriyeti ile Yemen Cumhuriyeti Arasında Ortak Açıklama
(01.04.2013 tarihinde Ankara'da İmzalandı)
Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı ile Yunanistan Cumhuriyeti Adalet,
Şeffaflık ve İnsan Hakları Bakan Yardımcısı tarafından imzalanan Adalet
YUNANİSTAN
Alanında İşbirliğinin Geliştirilmesine Dair Ortak Bildiri (04.03.2013 tarihinde
İstanbul'da imzalandı)
2.2.Fiilen İşbirliği Yürütülen Ülkeler ve İşbirliği Kapsamında Yapılan
Faaliyetler
Başta adli yardımlaşma ilişkileri olmak üzere çeşitli sebeplerle ikili işbirliği
içerisinde bulunduğumuz ülkeler ve bu ülkeler ile başta toplantı ve ziyaretler olmak üzere
yapılan faaliyetler aşağıda gösterilmiştir.
Tablo 139: Bölgesel ve İkili İşbirliğine Dâhil Ülkeler
1- Balkanlar
2- Kafkaslar-Orta Asya
3- Ortadoğu-Kuzey Afrika
1- Arnavutluk
1- Gürcistan
1- Irak
2- Makedonya
2- Azerbaycan
2- Suriye
3- Bosna-Hersek
3- Kazakistan
3- İran
4- Kosova
4- Türkmenistan
4- Suudi Arabistan
5- Karadağ
5- Kırgızistan
5- Ürdün
6- Yunanistan
6- Özbekistan
6- Lübnan
7- Bulgaristan
7- Tacikistan
7- Yemen
207
8- Romanya
8- Moğolistan
8- Mısır
9- Moldova
9- Afganistan
9- Libya
10- Hırvatistan
10- Pakistan
10- Cezayir
11- Slovenya
11- Rusya
11- Fas
Tablo 140: Bölgesel ve İkili İşbirliğine Dâhil Diğer Ülkeler
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
ABD
Arjantin
Avustralya
Avusturya
Bangladeş
Belarus
Belçika
Brezilya
Çek Cumhuriyeti
Çin
Danimarka
Filipinler
Finlandiya
Fransa
Hindistan
İspanya
İsveç
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
İsviçre
İtalya
Japonya
Kamboçya
Kanada
KKTC
Kore
Lüksemburg
Meksika
Norveç
Pakistan
Polonya
Portekiz
Slovakya
Sudan
Ukrayna
Tablo 141: İkili İşbirliği Toplantıları (Ülkemizde Yapılanlar)
1
15.01.2013 tarihinde Hollanda Heyetinin Adli İşbirliği kapsamında ülkemize yapılan
çalışma ziyareti çerçevesinde Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Adalet
Müşaviri, Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
2
25.01.2013 tarihinde Edirne'de gerçekleştirilen Hollanda Yetkilileri ile yapılan toplantıya
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
3
13-15.02.2013 tarihleri arasında Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü'nde gerçekleştirilen
Makedonya ile birlikte yürütülen Adli Yardımlaşma kapsamında Uluslar arası Hukuk ve
Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
208
4
14.02.2013 tarihinde Almanya Federal Meclis Nasyonal Sosyalist Yer Altı(NSU) 2.
Araştırma Komisyonu'nun ülkemizde gerçekleştirdiği ziyarete Uluslararası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğü Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
5
28.02.2013 tarihinde Dışişleri Bakanlığı'nda gerçekleştirilen RF Adalet Bakanlığı ve RF
Başsavcılığı Moskova'da Yapılacak Ortak Çalışma Grubuna ilişkin düzenlenen toplantıya
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
6
05-06.03.2013 tarihleri arasında Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü'nde
gerçekleştirilen Sırbistan Adalet Bakanı ve Beraberindeki Heyetin ziyaretine, Uluslararası
Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik
Hâkim seviyesinde katılım sağlanmıştır.
7
07.03.2013 tarihinde Ankara'da gerçekleştirilen Özbekistan ile İkili ve Çok Taraflı
İlişkilerimizin Mevcut Durumunun Değerlendirilmesi ve Anılan Ziyarette Gündeme
Getirilebilecek Somut ve Uygulanabilir İşbirliği Alanlarının Ele Alınması konusunda
düzenlenen toplantıya Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi
seviyesinde katılım sağlanmıştır.
8
14.03.2013 tarihinde Fransız Hâkim Adayı Felıx Delaporte'nin Uluslararası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğü'nde gerçekleştirdiği ziyarete Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
9
14-23.03.2013 tarihleri arasında Suudi Arabistan Krallığı Adalet Bakanlığı ve Beraberindeki
Heyetin ülkemize yönelik Ankara'da gerçekleştirilen ziyarete Uluslararası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğü Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
10
25.03.2013 tarihinde Fransa Heyetinin Genel Müdürlüğümüze ilişkin gerçekleştirdiği ziyarete
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı
ve Tetkik Hâkimleri seviyesinde katılım sağlanmıştır.
11
26-28.03.2013 tarihleri arasında Katar Heyetinin ülkemize yönelik Ankara'da gerçekleştirdiği
ziyarete, Adalet Bakanımız Sayın Sadullah ERGİN, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü Genel Müdürü, Genel Müdür Yardımcısı ve Tetkik Hâkimleri seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
12
27.03.2013 tarihinde, Lüksemburg Başdenetçisi Lydie ERR'IN Adalet Bakanımız Sayın
Sadullah Ergin'e yönelik Ankara'da gerçekleştirdiği ziyarete Uluslararası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğü Daire Başkanı veTetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
13
27.03.2013-06.04.2014 tarihleri arasında Yemen Adalet Bakanlığı Heyetinin ülkemize yönelik
Ankara'da gerçekleştirdiği ziyarete Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı ve Tetkik Hâkimleri seviyesinde katılım sağlanmıştır.
14
16-18.04.2013 tarihleri arasında Avusturya Adalet Bakanı'nın ülkemize yönelik Ankara'da
gerçekleştirdiği ziyarete Adalet Bakanımız Sayın Sadullah ERGİN, Uluslararası Hukuk ve Dış
209
İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanları ve
Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
15
24-25.04.2013 tarihleri arasında Hırvatistan Adalet Bakanı'nın ülkemize yönelik
Ankara'da gerçekleştirilen ziyarete Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
Genel Müdür Yardımcıları ve Tetkik Hâkimleri seviyesinde katılım sağlanmıştır.
16
29-30.04.2013 tarihleri arasında Kırgızistan Heyetinin ülkemize yönelik Ankara'da
gerçekleştirilen ziyarete Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel
Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
17
30.04.2013 tarihindeAnkara'da gerçekleştirilen Romanya Tarım ve Kırsal Kalkınma
Bakanı Sayın Danıel Constantın'ın Türkiye Ziyareti Sırasında Adalet Bakanımız Sayın
Sadullah Ergin ile Yaptıkları İkili Görüşmeye Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
18
09.05.2013 tarihinde Ankara'da gerçekleştirilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti İçişleri ve
Yerel Yönetimler Bakanı Sayın Nazim Çavuşoğlu'nun ve Beraberindeki Heyetin KKTC'de
Ülkemiz Tarafından Yaptırılması Kararlaştırılan Merkezi Cezaevi sebebiyle Adalet
Bakanımız Sayın Sadullah Ergin'i ziyaretinde Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
19
27.05.2013 tarihinde Adalet Bakanlığı Merkez Binada gerçekleştirilen Kazakistan Heyetinin
ülkemize yönelik ziyaretine Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel
Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimleri seviyesinde katılım sağlanmıştır.
20
29.05.2013 tarihinde Ankara'da gerçekleştirilen Kırgızistan Savcılarına Yönelik Düzenlenen
Eğitim Programına Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel Müdür
Yardımcısı seviyesinde katılım sağlanmıştır.
21
04-05.06.2013 tarihleri arasında İstanbul Hakimevinde gerçekleştirilen Türkiye-Belçika
Suçluların İadesi ile ilgili yapılan çalıştaya Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimleri seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
22
05-07.06.2013 tarihleri arasında Romanya Adalet Bakanlığı ve Dııcot Heyetlerinin Ankara'da
gerçekleştirdiği ülkemize yönelik ziyarete Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcıları ve Tetkik Hâkimleri seviyesinde katılım sağlanmıştır.
23
01.07.2013 tarihinde Fas Yargıtay Başkanı Sayın Mostafa Faress'in Ankara'da Adalet
Bakanımız Sayın Sadullah Ergin'e yönelik gerçekleştirdiği ziyarete Uluslararası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
24
01-04.07.2013 tarihleri arasından Kazakistan Cumhuriyeti Başsavcısının Ankara'da ülkemize
yönelik gerçekleştirdiği ziyarete Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel
Müdür, Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
210
25
05-07.07.2013 tarihleri arasında İstanbul'da gerçekleştirilen Türkiye ile Tayland arasında
Hükümlülerin Nakline Dair yapılan anlaşmaya Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
26
22.08.2013 tarihinde Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünde
gerçekleştirilen A.B.D Heyeti ve Adalet Bakanlığı arasındaki Adli İşbirliği çerçevesinde
yapılan ziyarete Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi
27
28.08.2013 tarihinde Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünde
gerçekleştirilen Hollanda İrtibat Görevlisi Ateşe Bert Hoffman'ın Genel Müdürümüz
Sayın Dr. Nurdan OKUR'a yönelik ziyareti Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü Genel Müdür seviyesinde katılım sağlanmıştır.
28
29.08.2013 tarihinde Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünde Tunus
Heyetinin gerçekleştirdiği ziyarete Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
29
10.09.2013 tarihinde Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünde gerçekleştirilen
Kosova Yüksek Yargı Heyetinin ziyaretine Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
30
24.09.2013 tarihinde Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü'nde
gerçekleştirilen İspanya Heyetinin yapmış olduğu ziyarete Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimleri seviyesinde katılım sağlanmıştır.
31
26.09.2013 tarihinde Bakanlık Ana Binada gerçekleştirilen Somali Adalet Bakanı'nın Adalet
Bakanımız Sayın Sadullah Ergin'e yönelik yapılan ziyarete Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
32
30.09-02.10.2013 tarihleri arasında Türkiye Adalet Akademisi'nde gerçekleştirilen Fas
Krallığı Yargıtay’ı ile Türkiye Adalet Akademisinin Ortaklaşa Düzenlediği "Terörizmle ile
Mücadele" üzerine düzenlenen Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Tetkik
Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
33
08.10.2013 tarihinde Ankara Palas Devlet Konukevinde gerçekleştirilen Türkiye-İsviçre
İstişareleri toplantısına Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi
34
08.10.2013 tarihinde Bakanlık Ana Binada Gürcistan Ankara Büyükelçisi Sayın İrakli
Koplatadze'nin Adalet Bakanımız Sayın Sadullah Ergin'e yönelik gerçekleştirdiği ziyarete
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı ve Tetkik
35
08.10.2013 tarihinde Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünde İngiltere'nin
Ankara Büyükelçiliği Nezdinde Görevli Sayın Hadley Gill'in Genel Müdür Yardımcısı Harun
Mert'e yönelik gerçekleştirdiği ziyarete Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
Tetkik Hâkimleri seviyesinde katılım sağlanmıştır.
211
36
08-09.10.2013 tarihleri arasında Ankara'da Katar Başsavcısının ülkemize yönelik
gerçekleştirdiği ziyarete Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel
Müdür, Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
37
08-13.10.2013 tarihleri arasında Ankara'da gerçekleştirilen İngiltere ile Bağlantılı İade
Talepleri, Ceza Konularında Adli Yardım Talepleri ile Hükümlü Nakli Dosyalarına İlişkin
İstişare Toplantısına Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Adalet
Müşaviri seviyesinde katılım sağlanmıştır.
38
23.10.2013 tarihinde Eskişehir'de gerçekleştirilen Belçika'dan Gelen Soruşturma Heyeti
ile Eskişehir Cumhuriyet Savcısının yapmış olduğu görüşmeye Uluslar arası Hukuk ve
Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
39
04.11.2013 tarihinde Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü'nde Hollanda
Güvenlik ve Adalet Bakanlığı ile Hollanda Mahkemeleri, Savcılıkları, Cezaevi ve Polis
Teşkilarında Çalışan Personelin Kurmuş Olduğu "NEXT VENJ"İsimli Organizasyonun
ülkemize yönelik gerçekleştirdiği ziyaret Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
40
Makedonya Cumhuriyeti Yüksek Mahkeme Başkanın Sayın Lidija Nedelkova ve
Beraberindeki Heyetin Ülkemize yönelik gerçekleştirdiği ziyarete Uluslar arası Hukuk ve
Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde
katılım sağlanmıştır.
41
07.11.2013 tarihinde Dışişlerş Bakanlığı Mehmet Baydar Toplantı Salonunda
gerçekleştirilen Somali Eşgüdüm Toplantısına Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
42
11.11.2013 tarihinde Bakanlık Ana Bina'da Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti
Büyükelçisi Bharathi Davina Wijerante'nin Bakanlığımız Müteşarı Sayın Birol ERDEM'e
yönelik gerçekleştirilen ziyarete Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
43
12-13.11.2013 tarihleri arasında Ankara'da gerçekleştirilen Ülkemiz ile Almanya Arasında
Her Yıl Düzenli Olarak Yapılmakta Olan Adli Anlamdaki Teknik Görüşmelere
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Adalet Müşaviri seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
44
Almanya Federal Cumhuriyeti ile Ülkemiz Arasında Adli Konulardaki İşbirliği
Alanlarının Geliştirilmesi ve Karşılıklı Tecrübe Paylaşımına Esas Olmak Üzere Almanya
Federal Adalet Bakanlığından Bir Heyetin Ülkemize yönelik gerçekleştirdiği çalışma
ziyaretine Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel Müdür
YardımcısıDaire Başkanı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
212
45
19-22.11.2013 tarihleri arasında İstanbul'da gerçekleştirilen Türkiye Cumhuriyeti Adalet
Bakanlığı ile Gürcistan Adalet Bakanlığı Arasında İşbirliği Konusunda Ortak Açıklama
Metini Kapsamında Gürcistan Adalet Bakanlığı Heyet ile Adli İşbirliğine Müsteşar
Yardımcımız, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel Müdür
Yardımcısı ve Tetkik Hâkimleri seviyesinde katılım sağlanmıştır.
46
22.11.2013 tarihinde Adalet Bakanlığı İstinaf Ek Bina'da gerçekleştirilen Meksika
Büyükelçiliğinden Gelen İki Katılımcı ile Yapılan Görüşmede Uluslararası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimleri seviyesinde katılım sağlanmıştır.
47
04.12.2013 tarihinde Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü'nde Kenya
Büyükelçiliğinden Gelen Uzmanların Genel Müdürlüğümüze yönelik gerçekleştirdiği
ziyarete Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı,
Tetkik Hâkimi ve Uzman Yardımcısı seviyesinde katılım sağlanmıştır.
48
13.12.2013 tarihinde Kuşadası'nda gerçekleştirilen Belçika/Gent Bölgesi Hâkim,Savcı ve
Polis Komiserinin Türk Vatandaşı Oktay Denizli’ye Ait Bazı Gayrimenkul ve Hesaplarına
El Konulması ile Bilgi Belge Temini Yönündeki Adli Yardımlaşma Talebi ile İlgili
Kuşadası Cumhuriyet Başsavcılığında yapılacak olan toplantıya Uluslararası Hukuk ve
Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
49
20.12.2013 tarihinde İranlı Uzman Heyetinin Kültür ve Turizm Bakanlığı'nda
gerçekleştirmiş olduğu ziyarete Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
Tablo 142: İkili İşbirliği Toplantıları (Yurtdışında Yapılanlar)
1
08-09.01.2013 Tarihlerinde Pakistan ile adli konularda ikili görüşmeye Uluslararası
Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünce Genel Müdür Yardımcısı ve Tetkik Hâkimi
seviyesinde katılım sağlanmıştır
2
15-19.01.2013 tarihli Türkiye ile Tayland arasında hükümlülerin nakline dair anlaşma konulu
toplantıya Uluslararası Hukuk ve Dış ilişkiler Genel Müdürlüğünce Genel Müdür, Genel
Müdür Yardımcısı, Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
3
07-08.02.2013 Tarihli Bölgesel Adli İşbirliği Kapsamında Azerbaycan Ziyaretine
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünce Genel Müdür Yardımcısı, Daire
Başkanı, Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
4
07-09.02.2013 Tarihli Ülkemiz ile Hırvatistan arasında Adli Konulardaki İşbirliğinin
Geliştirilmesi Amacıyla Ortak Açıklama Metninin İmzalanması'na Sayın Bakanımız Sadullah
Ergin, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünce Genel Müdür, Genel Müdür
Yardımcısı, Daire Başkanı, Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
213
5
10-12.02.2013 Tarihli Gürcistan'da Tutuklu veya Hükümlü Olarak Bulunan Vatandaşlarımız
İle İlgili Çalışma Grubu Toplantısı
6
22.02-01.03.2013 Tarihlerinde BAE Emirlikleri ile Türkiye arasında Teknik heyetlerin
"suçluların iadesine ilişkin" ikili görüşmelere Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğünce Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi
7
04-07.03.2013 tarihleri arasında Moskova'da gerçekleştirilen RF Adalet Bakanlığı ve RF
Başsavcılığı ile Moskova'da Yapılacak Ortak Çalışma Grubu Toplantısına Uluslararası
Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı ve Tetkik
8
21-22.03.2013 tarihleri arasında Romanya'da gerçekleştirilen Adalet Bakanımız Sayın
Sadullah ERGİN'in Romanya Ziyaretine Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı ve Daire Başkanı seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
9
10-11.04.2013 tarihleri arasında Özbekistan'da gerçekleştirilen Özbekistan ile Adli
Konularda İkili Görüşmeler Kapsamında Yapılacak Çalışma Ziyareti'ne Uluslararası
Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı ve
10
10-12.04.2013 tarihleri arasında Sırbistan'da gerçekleştirilen Örgütlü Suçla Mücadele,
Yolsuzluk ve Güney Doğu Avrupa Bölgesinde Adli Yardımlaşma Konulu Dördüncü
Bölgesel Konferansı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Genel
Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
11
04-05.06.2013 tarihleri arasında Belgrad'ta gerçekleştirilen Sırbistan Adalet ve Kamu
Yönetimi Bakanlığı ile Parafe Edilen İkili Anlaşmaların İmzalanması'na Uluslararası
Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Daire Başkanı seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
12
20-23.05.2013 tarihleri arasında Cezayir'de gerçekleştirilen Cezayir Demokratik Halk
Cumhuriyetine Yapılacak Olan Ziyaret'e Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde
13
20-24.05.2013 tarihleri arasında Bosna-Hersek'te gerçekleştirilen Bosna Hersek Adli
İşbirliği Taslak Anlaşmaları Çalışma Ziyareti'ne Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğünden Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik
14
30-31.05.2013 tarihleri arasında Karadağ'da gerçekleştirilen Karadağ Ziyareti'ne
Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı ve
214
15
16-22.06.2013 tarihleri arasında ABD'de gerçekleştirilen Ülkemiz ile ABD Arasındaki
Adli Yardımlaşma Konularına İlişkin Sorunların Ele Alınması İçin ABD Adalet
Bakanlığı'na Yapılacak Ziyaret'e Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğünden Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde
16
30.10-02.11.2013 tarihleri arasında Aşkabat'ta gerçekleştirilen Türkiye Cumhuriyeti ile
Türkmenistan Arasında Hukuki ve Cezai Konularda Adli Yardımlaşma Anlaşması
İmzalanmasına Müteakiben Yapılacak Toplantı'ya Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğünden Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
17
12-15.11.2013 tarihleri arasında Lahey'de gerçekleştirilen Bakanlığımız ile Hollanda
Adalet ve Güvenlik Bakanlığı arasında Suçluların İadesi, Hukuki ve Cezai Adli
Yardımlaşma ile Hükümlülerin Nakli Alanlarında Karşılaşılan Sorunları Ele Almak İçin
Yapılacak Toplantı'ya Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Genel
Müdür Yardımcısı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
18
13-14.11.2013 tarihleri arasında Lahey'de gerçekleştirilen Türkiye-Hollanda Adli İşbirliği
Görüşmeleri'ne Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Tetkik
2.3. İkili Proje Teklifleri
İkili işbirliği içerisinde bulunulan ülkeler ile yürütülen veya planlanan proje
faaliyetlerini gösterir tablo aşağıda sunulmuştur.
Tablo 143: 2013 Yılında Ortak Proje Teklifleri Ve Faaliyetleri
Talep
Eden
Talep
Ülke
Moğolistan
Kosova
Moğol Hâkim ve Savcılara
Ülkemizde eğitim verilmesi Talebi
Talep
Tarihi
31.12.2013
Yapılan İşlem
Değerlendirilmektedir.
“Partners Kosova” ve Anlaşmazlık
Söz konusu proje ile ilgili
Çözüm Merkezi ve Kosova Adalet
olarak tecrübelerimiz ışığında
Bakanlığı işbirliğinde Prizen’de
arabuluculuk ve uzlaşma
Kurulacak Arabuluculuk Merkezi
06.06.2013
mevzuatının geliştirilmesinde
ve Kosova yargı reformunun
işbirliği içinde olunmasının
desteklenmesine yönelik yapılacak
her iki ülke açısından faydalı
Proje Talebi
olacağı değerlendirilmiştir.
215
CTE tarafından
Kosova’da İnşa edilmesi Planlanan
Kosova
“Yüksek Güvenlikli Cezaevi
11.10.2013
İnşaatı Projesi“
DNA Laboratuarını destekleme
Görüşmeler devam
etmektedir.
Kosova’da Kurulması Planlanan
Kosova
Planlanmakta olup
Adli Tıp Kurumumuz
14.03.2013
tarafından
değerlendirilmektedir.
Projesi
Adalet Akademisi ve Mısır Ulusal
Hukuki Araştırmalar Merkezi ile
Mısır
Birlikte “Yolsuzlukla Mücadele ve
Karapara Aklama” konulu her iki
Talep Gerçekleştirilmiş Olup
08.03.2013
Genel Müdürlüğümüz den
Katılım Sağlanmıştır.
ülkeden Hâkim ve Savcıların
katılacağı Seminer Programı Talebi
Filistin
Gazze Adli Tıp Labaratuvarlarında
Eğitim Programı
15.07.2013
Gazze Adalet Binasının Teşrifat ve
Filistin
Bilgisayar sistemlerinin döşenmesi
ve Teknik Ekibin eğitimi
15.07.2013
sunulmuş olup
2014 yılı içerisinde Gazze’de görev
yapan hâkim ve savcılara yönelik
olumlu görüş bildirmiştir.
İlgili Kurumların Görüşüne
konularında yardım projesi
Filistin
Adli Tıp Kurumumuz
CTE tarafından
09.07.2013
eğitim faaliyetleri planlanmaktadır.
değerlendirilmektedir. Plan
aşamasındadır
Başsavcılıklar arasında imzalanan
“İşbirliği Mutabakat Zaptı”
çerçevesinde 2013 yılı içerisinde
Kırgızistan ülkemize gelecek olan Kırgızistan
29.01.2013
Başsavcılık çalışanlarının Türk Dili
kurslarında eğitim görmeleri
hakkında proje
216
2013 yılı içerisinde Eğitim
sağlanmıştır.
Bakanlığımız Teknik İşler
Mısır adliye binalarının tesisinde
Dairesi Başkanlığından
yararlanmak üzere ülkelerine
Mısır
adliye binaları modelinin
28.12.2012
elektronik kopyasının iletilmesi
alınan Burdur Adalet
Binasına ait mimari planlar
08.02.2013
elektronik ortamda CD
talebi
olarak gönderilmiştir
Adalet Bakanlığımızla Ulusal
Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP)
Tunus
BİM tarafından
ve adli arşiv sistemimize ilişkin
bilgi, tecrübe ve teknoloji
paylaşımı husussundaki talebi
Seçim sistemi ve siyasi partilerin
Libya
yasal olarak
2013
düzenlenmesi.(20.12.2011)
Libyalı hâkim ve savcıların ve
Libya
Doğrudan bir cevap
verilmedi. Beklenmektedir.
Adalet Akademisi
cezaevi personelinin eğitimi.
Adalet ve insan hakları konularında
2013
Başkanlığı tarafından
eğitim talebi (25.04.2012)
3- ÜLKELER İŞBİRLİĞİ KOORDİNASYONU(Intranet Sayfası)
Ülkelere yönelik yargı birimleri faaliyetlerinin koordinesi amacıyla Adalet
Bakanlığı İntranet sitesinde “Uluslararası İlişkiler” sayfası kurulmuştur. Sayfada ülkelere
ilişkin bilgiler, ziyaret bilgi notları ve ziyaret takvimi yayımlanmaktadır.
Tablo 144: İntranet Veri ve Sayfa İstatistikleri
İNTRANET SAYFASI VERİLERİ
Sayfa Sayısı
Kapladığı Alan
Anasayfa
1
20 KB
Duyurular
22
11 MB
Paylaşım
21
33 MB
BİMER
1
-
Toplantılar
1
1,3 MB
217
Faaliyetler
1
1,7 MB
İş Bölümü
9
12,8 MB
Nöbet Listeleri
3
5,8 MB
Diğer Belgeler
1
2,1 MB
İletişim
1
1,2 MB
E. ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ
1- YURTDIŞI ADALET MÜŞAVİRLERİ
İşbirliği
Protokolü
çerçevesinde,
Büyükelçiliklerimizde
görevlendirilen
adalet
müşavirlerine ait görev tanımları:
2. Görev yapılan ülke ile uluslararası hukukî ve cezaî adli işbirliğinin, etkili,
sağlıklı ve süratli biçimde yürütülmesine yardımcı olmak;
5. Görev yapılan ülkenin, özellikle ülkemizi ilgilendiren konulardaki ulusal
mevzuatını yakından takip etmek ve güncel gelişmelerden Adalet Bakanlığını haberdar
etmek;
6. Görev çevresinde bulunan uluslararası kuruluşların, Adalet Bakanlığının görev
alanına giren konularda ve yargıyı ilgilendiren, özellikle hukukun üstünlüğü ve insan
hakları, suçla mücadele, uluslararası adlî işbirliği alanlarındaki toplantılarına ve
faaliyetlerine katılmak, bunları takip ve merkeze rapor etmek; Bu toplantılara Adalet
Bakanlığınca katılım sağlandığında ise toplantıya katılan Bakanlık temsilcileri ile
toplantıya ve ilgili faaliyetlere ilişkin istişarelerde bulunmak, böylece bu uluslararası
218
kuruluşlarda Bakanlığın uzun vadeli stratejilerinin belirlenmesine ve Bakanlığımızın aktif
temsiline katkıda bulunmak;
7. Nezdinde görev yapılan uluslararası kuruluşların ve diğer muhatapların
ülkemizdeki yargı alanında gerçekleşen gelişmeler ile ilgili olarak bilgilendirilmesine katkı
sağlamak;
gerçekleştirmek;
hukukî ve adlî işlemlerle ilgili temsilcilik çalışanlarına gerektiğinde danışmanlık hizmeti
vermek;
10. Adalet Bakanlığı tarafından verilen diğer görevleri yerine getirmek şeklinde
belirtilmiştir.
Diğer taraftan, aynı Makam Olur'u ile Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı
(AGİT) nezdindeki Daimi Temsilciliğimizde, Birleşmiş Milletler nezdindeki Daimi
Temsilciliğimizde görevlendirilen adalet müşavirleri açısından; yukarıda belirtilen görev
olacağı değerlendirilmektedir.
1.1. Uluslararası Kuruluşlar Nezdinde Görevli Adalet Müşavirleri
Uluslararası Kuruluşlar nezdindeki Adalet Müşavirlerimiz aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
219
Tablo 145: Uluslararası Kuruluşlardaki Adalet Müşavirleri
AGİT Nezdindeki
Daimi Temsilcilik
(Viyana)
BM Nezdindeki
Daimi Temsilcilik
(New York)
AK Nezdindeki Daimi
Temsilcilik
(Strazburg)
AB Nezdindeki Daimi
Temsilcilik
(Brüksel)
Ramazan ÇAYLI
Dr. Kutlay TELLİ
Dr.Nevzat
AKBİLEK
Dr. Mehmet ÖNCÜ
Nurullah YAMALI
Dr. Bayram TURGUT
Bircan
CİHANGİROĞLU
Yavuz AYDIN
2- ADALET MÜŞAVİRLERİNİN FAALİYETLERİ
Uluslararası Kuruluşlarda Görevli Yurt Dışı Adalet Müşavirlerinin 2013 yılı
kapsamında görevleri dâhilinde gerçekleştirdikleri faaliyetler şu şekildedir:
Tablo:146 Uluslararası Kuruluş Toplantıları ve Bilgi Notları
Kuruluş
Toplantı sayısı
Bilgi notu
3
31
9
31
BM (New York)
AGİT (Viyana)
AK (Strazburg)
3
AB (Brüksel)
BM (Cenevre)
3- ULUSLARARASI KURULUŞLARDA GÖREVLENDİRMELER
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Avrupa Konseyi Komiteleri (AK)
nezdinde çalışmak üzere aşağıdaki tabloda gösterilen Hâkimler görevlendirilmiştir.
Tablo 147: Uluslararası Kuruluşlarda Görevli Hâkimler
AİHM'de Bakanlık ve HSYK Tarafından Özlük Hakları Karşılanan
Hâkimler
1
2
3
4
Ali Erdem SEVDİM
Bünyamin Alper EŞKİ
Ebru AKBİLEK
Fatma ÖZKAN
220
Tablo 148: AİHM’de Kadrolu Hâkimler
AİHM'de Kadrolu Olarak Çalışan Hâkimler
1
2
3
4
Nevzat AKBİLEK
Sinan YILMAZ
Mehmet ARI
Ömer ÖZKAN
Tablo149: Avrupa Konseyinde Görevli Hâkimler
Avrupa Konseyi Komitelerinde Görev Yapan Bakanlıkça Özlük
Hakları Karşılanan Hâkimler
1 Hasan HENDEK (CEPEJ)
2 Fatih ÖNDER (MONEVYAL)
3 Murat UYGUN (EXECUTİON)
4- ULUSLARARASI KURULUŞ FAALİYETLERİNE KATILIM
Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi ve Diğer Uluslararası Kuruluş toplantılarına
kurumumuz
tarafından
katılım
sağlanmış
olup
ayrıntılı
katılım
tablosu
aşağıdagösterilmiştir.
Tablo 150: Birleşmiş Milletler Kuruluşları Toplantılarına Katılım
Toplantılara
Katılım
Bilgi
Notu
Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Grubu
2
1
Terörizmle Mücadele Küresel Forumu - BM/TMKF
2
2
SASMUS Sınır Aşan Örgütlü Suça Karşı Girişim Projesi
toplantısı
1
Özel Hukukun Birleştirilmesi Uluslararası Enstitüsü Toplantısı
(UNIDROIT)
1
UNESCO Venedik Ofisi ve Bakanlığımız Kültür Varlıkları ve
Müzeler Genel Müdürlüğü Ortaklığıyla Düzenlenen “Kültür
Varlığı Kaçakçılığı’nın Önlenmesi” konulu sempozyum
1
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER
221
1
BM Terörizmle Mücadele Uygulama Görev Gücü Toplantısı
1
3
1
11
3
Çatışma Sonrası Sivil Kapasitenin Geliştirilmesi (CİVCAP)
Fınancıal Actıon Task Force ( FATF) / Mali Eylem Görev Gücü
16-17.01.2013 Ülkemiz ve ABD'nin Eş Bakanlığının üstlendiği terörizmle mücadele küresel
forumu (TMKF) bünyesindeki Ceza Adaleti ve Hukukun Üstünlüğü Çalışma Grubu Uluslararası
Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünce Tetkik Hâkimi seviyesince katılım sağlanmıştır.
28.01-01.02.2013 Tarihli Endonezya/Medan TMKF Konferansına Uluslar arası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğünce Genel Müdür Yardımcısı seviyesinde katılım sağlanmıştır.
13-15.02.2013 Tarihli CYBERCRIME@IPA Projesi Stratejik Öncelikler Konferansına
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünce Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi
17-23.02.2013 Tarihli Mali Eylem Görev Gücü (FATF) Genel Kurul ve Çalışma Grubu
Toplantısına Müsteşar Yardımcımız Kenan Özdemir, Uluslar arası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğünce Genel Müdür Yardımcısı seviyesinde katılım sağlanmıştır.
25-28.02.2013 tarihleri arasında Viyana'da gerçekleştirilen Siber Suçla Mücadele Çalışma Grubu
Toplantısına Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Tetkik Hâkimi
29-30.04.2013 tarihleri arasında Budva'da gerçekleştirilen CYBERCRİME@IPA Projesi
Kapanış Konferansı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Tetkik
01-04.05.2013 tarihleri arasında Paris'te gerçekleştirilen Mali Eylem Görev Gücü Sekreterya
Görüşmesi'ne Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Genel Müdür
Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
15-18.05.2013 tarihleri arasında Paris'te gerçekleştirilen Mali Eylem Görev Gücü (Financial
Action Task Force Fatf Avrupa Avrasya) Bölgesel İnceleme Grubu Toplantısı'na Uluslararası
Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve
16-22.06.2013 tarihleri arasında Oslo'da gerçekleştirilen Mali Eylem Görev Gücü (FATF) Genel
Kurul Toplantısı ile Çalışma Grubu Toplantıları'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
222
23-26.06.2013 tarihleri arasında Moskova'da gerçekleştirilen Çatışma Sonrası Sivil
Kapasitenin Geliştirilmesi (CİVCAP) Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğünden Daire Başkanı seviyesinde katılım sağlanmıştır.
22-25.09.2013 tarihleri arasında Paris'te gerçekleştirilen Mali Eylem Görev Gücü (FATF)
Avrupa Avrasya Bölgesel İnceleme Grubu Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı ve Daire Başkanı seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
13-19.10.2013 tarihleri arasında Paris'te gerçekleştirilen Mali Eylem Görev Gücü (FATF)
Genel Kurul ve Çalışma Grubu Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
01-07.12.2013 tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen SİBER Suç Sözleşmesi
Komitesi (T-CY) 10. Genel Kurul Toplantısı ve OCTOPUS Konferansı'na Uluslararası
Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
04-06.12.2013 tarihleri arasında Roma'da gerçekleştirilen Özel Hukukun Birleştirilmesi
Uluslar arası Enstitüsünün (UNIDROIT) 72. Genel Kurul Toplantısı'na Uluslararası Hukuk
Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
Tablo 151: Avrupa Konseyi Kuruluşları Toplantılarına Katılım
Toplantılara
Katılım
Bilgi
Notu
Avrupa Savcılar Danışma Konseyi ( CCPE )
2
1
Avrupa Yargıçlar Danışma Konseyi ( CCJE )
1
Ceza Alanında Avrupa Konseyi Sözleşmelerinin İşleyişi (PCOC)
1
1
Avrupa Suç Sorunları Komitesi (CDPC)
4
4
Hukuk İşbirliği Avrupa Komitesi (CDCJ)
2
1
Avrupa Adaletin Etkinliği Komisyonu (CEPEJ)
2
1
Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu (GRECO)
4
4
Avrupa Konseyi Terörizm Uzmanlar Komitesi (CODEXTER)
2
1
AİHM Reform Grubunun (DH-GDR)
1
AVRUPA KONSEYİ
223
Verilerin Korunması AD HOC Komitesi'nin (CAHDATA)
1
Siber Suçla Mücadele Çalışma Grubu
8
Avrupa Konseyi Delegeler Komitesi
3
3
05-07.03.2013 tarihleri arasında Strazburg'da gerçekleştirilen AK Delegeler Komitesi Mart 2012
Toplantısına Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Daire Başkanı ve Tetkik
06-08.03.2013 tarihleri arasında Strazburg'da gerçekleştirilen PC-CP 3.Genel Kurul Toplantısı'na
Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
18-22.03.2013 tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen Avrupa Konseyi Yolsuzluğa Karşı
Devletler Grubu (GRECO) 59.Genel Kurul Toplantısına Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğünden Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
14-15.05.2013 tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen 24. Avrupa Konseyi Terörizm Uzmanlar
Komitesi (CODEXTER) Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden
28-30.05.2013 tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen Avrupa Suç Sorunları Komitesi'nin 64.
Genel Kurul Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Genel Müdür
Yardımcısı ve Daire Başkanı seviyesinde katılım sağlanmıştır.
28-31.05.2013 tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen CDPC Avrupa Suç Sorunları Komitesinin
64.Genel Kurul Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Daire
Başkanı seviyesinde katılım sağlanmıştır.
04-06.06.2013 tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen AK Delegeler Komitesi Haziran 2013
Toplantısına Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Daire Başkanı ve Tetkik
05-07.06.2013 tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen AİHM Reform Grubunun (DH-GDR) 4.
Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Tetkik Hâkimi seviyesinde
16-22.06.2013 tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen GRECO'nun 60. Genel Kurul
Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı ve
10-13.09.2013 tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen Hukuk İşbirliği Komisyonu (CDCJ)
Ebeveynler Arası Uyuşmazlıklarda Çözüm Yolları Çalışma Grubu 1. Toplantısı'na Uluslararası Hukuk
Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
224
08.10.2013 tarihinde Erivan'da gerçekleştirilen CCPE'nin 8. Genel Kurul Toplantısı'na Uluslararası
Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı ve
11-15.11.2013 tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen Verilerin Korunması AD HOC
Komitesi'nin (CAHDATA) İlk Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğünden Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
12-16.11.2013 tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen CCPE Avrupa Yargıçları Danışma
Konseyinin 14. Genel Kurul Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden
05-06.12.2013 Tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen CEPEJ Avrupa Adaletin Etkinliği
Komisyonu Genel Kurul Toplantısına Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığından Tetkik Hakimi
13-15.11.2013 tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen Hukuk İşbirliği Komitesi (CDCJ)
Ebeveynler Arası Uyuşmazlıklarda Çözüm Yolları (Çocukların Yer Değiştirmesi) Çalışma Grubu 2.
26-28.11.2013 tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen CDPC Avrupa Suç Sorunları
Komitesi'nin 65. Genel Kurul Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden
Genel Müdür Yardımcısı ve Daire Başkanı seviyesinde katılım sağlanmıştır.
01-06.12.2013 tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen Avrupa Suç Sorunları Komitesi'nin
(CDPC) 65. Genel Kurul Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden
Genel Müdür Yardımcısı ve Daire Başkanı seviyesinde katılım sağlanmıştır.
Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı
03-05.12.2013 tarihleri arasında Strazburg'ta gerçekleştirilen Avrupa Konseyi Delegeler Komitesi'nin
İnsan Hakları Konulu 1186. Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden
225
Tablo 152: Avrupa Birliği Kuruluşları Toplantılarına Katılım
Toplantılara
Katılım
Bilgi
Notu
EUROJUST
3
2
TAIEX
4
2
Avrupa Yargı Ağı (EJN)
3
3
AVRUPA BİRLİĞİ
28-31.01.2013 Tarihli TAIEX Terörizmin Finansmanı Seminerine Uluslararası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğünce Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
30.01-01.02.2013 Tarihli EUROJUST PKK Taktik Toplantısına Uluslararası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğünce Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
25-27.02.2013 tarihleri arasında Lahey'de gerçekleştirilen 34. Avrupa Yargı
Ağı(EJN)Toplantısına Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünde Tetkik
04-05.06.2013 tarihleri arasında Podrica'da gerçekleştirilen TAIEX Toplantısı'na Uluslararası
Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı seviyesinde katılım
sağlanmıştır.
19-21.06.2013 tarihleri arasında Lahey'de gerçekleştirilen EUROJUST Taktik Toplantısı'na
sağlanmıştır.
27.11.2013 tarihinde Ankara'da gerçekleştirilen TAIEX Mekanizması Bilgilendirme
Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Tetkik Hâkimi
226
Tablo 153: Diğer Uluslararası Kuruluşları Toplantılarına Katılım
Toplantılara
Katılım
Bilgi
Notu
G-20 Liderler Zirvesi
2
2
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü OECD
18
6
Güneydoğu Avrupa Savcılar Danışma Kurulu
1
1
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ( EİT-ECO )
1
1
Avrupa Güvenlik İşbirliği Teşkilatı (AGİT)
2
1
Güneydoğu Avrupa Kanun Uygulama Merkezi (SELEC)
2
UNESCO 1970-1972 Sözleşmeleri ile Türkiye’de Dünya Miras
Alanları ve Yasadışı Yollardan Yurtdışına Çıkartılan Eserlerin İadesi
1
DİĞER ULUSLARARASI TOPLANTILAR
1
2013 yılı içerisinde Uluslararası Kuruluşlar ile ilgili toplantılara 21
yurtiçi 47 yurtdışı olmak üzere toplam 68 faaliyet gerçekleştirilmiştir.
05-07.02.2013 Tarihli OECD Ticari İşlerde Yabancı Kamu Görevlilerine Rüşvetin Önlenmesi
Sözleşmesi Uygulaması- Polonya Ülke İncelemesi Ziyaretine Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğünce seviyesinde katılım sağlanmıştır.
25-26.02.2013 Tarihleri Arasında Moskova'da gerçekleştirilen G-20 SHERPA Toplantısına Uluslar
arası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Tetkik Hâkimi Seviyesinde Katılım sağlanmıştır.
12-15.03.2013 tarihleri arasında Paris'te gerçekleştirilen OECD Ticari İşlerde Yabancı Kamu
Görevlisine Rüşvetin Önlenmesi Sözleşmesi Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu (WGB) Genel Kurul
Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Daire Başkanı ve Tetkik
13-17.05.2013 tarihleri arasında Romanya'da gerçekleştirilen HSYK Tarafından Düzenlenen
Güneydoğu Avrupa Kanun Uygulama Merkezi (SELEC) Ziyareti'ne Uluslararası Hukuk Ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğünden Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
10-14.06.2013 tarihleri arasında Paris'te gerçekleştirilen OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu
Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Daire Başkanı ve Tetkik
07-12.10.2013 tarihleri arasında Paris'te gerçekleştirilen OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu
227
14-15.11.2013 tarihleri arasında Varşova'da gerçekleştirilen Avrupa Güvenlik ve İşbirliği
Teşkilatı (AGİT) Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi Tarafından Düzenlenecek Olan
Nefret Suçları ile Mücadelede Ulusal İrtibat Kişileri Yıllık Toplantısı'na Uluslararası Hukuk Ve
Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden Tetkik Hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
02-07.12.2013 tarihleri arasında Kiev'de gerçekleştirilen AGİT Bakanlar Konseyi Toplantısı'na
sağlanmıştır.
5- SUALNAMELER
Hukuk sistemimiz içerisinde özel konulara ilişkin olarak cevaplandırılmak üzere
tarafımıza gönderilen sualnameler listesi ve konu içerikleri aşağıdaki tabloda sunulmuştur.
Tablo 154: Sualnameler
Geldiği Yer
Geliş Tarihi
Dışişleri Bakanlığı
11.03.2013
BM Suç Eğilimleri Sualnamesi
06.05.2013
UNODC/Suçun Önlenmesi Ve Ceza Adaleti Fonu
2012 Yıllık Sualnameleri
21.05.2013
Taşıyıcı Annelik İle İlgili Sualname
14.06.2013
Gemilerde Silahlı Özel Güvenlik Personeli
Bulundurulmasına İlişkin Yayımlanan Sirküler
Ve Sualname
19.06.2013
UNESCAP Anketi
06.08.2013
Japonya Büyükelçiliğinin Talebi - Çocuk
Kaçırmanın Hukuki Vechelerine Dair
Sözleşmeye Ait Çocuğun Sosyal Gelişimine
İlişkin Bilgi Alışverişi Anket Formu Hakkında
21.11.2013
Dünya Sağlık Örgütü Tarafından Hazırlanan
Küresel Tütün Salgını 2013 Yılı Anketi
22.11.2013
ODIHR Sualnamesi - Dini CemaatlerinHükmi
Şahsiyetlerinin Tanınmasına İlişkin Rehber
İlkeler
Konu
228
06.12.2013
FCTCDSÖ Tütün Üretimine Ekonomik Yönden
Sürdürülebilir Alternatifler Çalışma Grubu"
Hakkında Anket
18.12.2013
Islahevlerinde Çocuk Suçlulara Yönelik Şiddete
İlişkin Sualname
6- ULUSLARARASI KURULUŞLARA YAPILAN KATKI PAYI
Ülkemiz adına Genel Müdürlüğümüz tarafından Uluslararası Kuruluşlara yapılan
ödemelere yönelik tablo aşağıda sunulmuştur.
Tablo 155: Uluslararası Kuruluşlara Katkı Payı
ÜLKEMİZİN ÜYE OLDUĞU ULUSLARARASI KURULUŞLARA YAPILAN
ÖDEMELER
Ödeme Yapılan Kurum
Dönemi
Ödeme Tarihi
Ödeme Tutarı
Lahey Daimi Hakemlik Mahkemesi (DHM)
2013
07.06.2013
10.738,91 TL
Lahey Uluslararası Özel Hukuk Konferansı
( LUÖHK)
2013
06.07.2013
79.233,21 TL
Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu
(GRECO)
2013
07.06.2013
140.045,25 TL
Roma Merkezli Uluslararası Özel Hukukun
Birleştirilmesi Enstitüsü (UNIDROIT)
2013
18.01.2013
51.795,45 TL
05.6 ekonomik kodundan 2013 yılında 281.812,82 TL harcama yapılmıştır.
Uluslararası Kuruluşlara İlişkin Genel Bilgiler;
Tablo 156: Uluslararası Kuruluşlara İlişkin Bilgiler
AVRUPA KONSEYİ
AKPM
AVRUPA KONSEYİ PARLEMENTER MECLİSİ
Üye ülkelerin parlamentolarından seçilen 315 asil, 315 yedek üyeden oluşur. AKPM üyeleri, her
üye ülke parlamentosundan, parlamentodaki güç dengesini yansıtacak şekilde seçilmektedir. Her
üye devlete ayrılan parlamenter sayısı, o ülkenin nüfusuyla orantılıdır. Türkiye'den de 12 asil, 12
yedek üye Milletvekilimizden oluşan heyetimiz AKPM çalışmalarına katılmaktadır.
CDCJ
AVRUPA HUKUKİ İŞBİRLİĞİ KOMİTESİ
229
1963 yılında kurulmuştur. Avrupa Konseyi'nin yasal faaliyetleri konusunda Bakanlar Komitesi
için taslak veya öneriler hazırlamaktadır. CDCJ Strasbourg'da Avrupa Konseyi (Fransa),
merkezinde toplanır. Tüm üye devletlerin hükümetleri üyeler atayabilir. Böylelikle üyeleri
CDCJ içinde doğan konularda oy hakkına sahiptir.
CDPC
AVRUPA SUÇ SORUNLARI İZLEME KOMİTESİ
1958 yılında kurulmuştur. Hükümetlerarası hukuki işbirliği önceliklerini tanımlayan ceza ve usul
hukuku, kriminoloji ve Penoloji alanlarındaki faaliyetleri hakkında Bakanlar Komitesi'ne
önerilerde yapar ve bu faaliyetleri uygular.
GRECO
YOLSUZLUKLA MÜCADELE DEVLETLER GRUBU
Yolsuzlukla mücadele standartlarına Devletlerin uyumu izlemek için AvrupaKonseyi tarafından
1999 yılında kurulmuştur. GRECO’nun amacı, dinamik karşılıklı değerlendirme süreci (a
dynamicprocess of mutualevaluation) ve emsal baskısı (peerpressure) mekanizmalarını işletmek
suretiyle üyelerinin Avrupa Konseyi tarafından oluşturulan yolsuzlukla mücadele standartlarına
uygunluğunu değerlendirmek ve bu yolda kapasitelerinin artırılmasına yardımcı olmaktır. Şu
anda 49 üyesi bulunmaktadır.
CODEXTER TERÖR KONULU UZMANLAR KURULU
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi 11 Eylül 2001 tarihinden sonra yaptığı 8 Kasım 2001 tarihli
ilk toplantısında terörizmle etkili mücadele amacıyla ‘Terörizme Karşı Çok disiplinli Uluslararası
Hareket’ (GMT) oluşturulmasına karar verilmiştir. GMT Şubat 2003 tarihli Bakanlar Komitesi
kararıyla Commitee of Experts on Terrorism (CODEXTER) Terörizm Uzmanları Komitesi’ne
dönüşmüştür.
Görevleri :
 AK ‘nin terörle ilgili uygulamalarını takip etmek, aktivitelerini koordine etmek,
 Üye devletlerin terörle mücadele kapasitesi ve mevzuatı konusundaki bilgilerin yer
aldığı ülke profillerini oluşturup belli aralıklarla güncellemek,
CCJE
AVRUPA HAKİMLERİ DANIŞMA MECLİSİ
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından 2000 yılında kurulmuştur.Üye ülkelerde görev
yapan Hâkimlerin
bağımsız ve tarafsız şekilde görev yapmalarını temin için izleme ve
tavsiyede bulunma şeklinde faaliyetleri vardır.
CCPE
AVRUPA SAVCILARI DANIŞMA MECLİSİ
Bakanlar Komitesi tarafından Temmuz 2005 tarihinde kurulmuştur. Bakanlar Komitesi ve Suç
sorunları Avrupa Komitesi (CDPC) için görüşler hazırlamakta ve üye devletlere tavsiyelerde
bulunmaktadır.
CEPEJ
AVRUPA ADALETİN ETKİNLİĞİ KOMİSYONU
Avrupa Adaletin Etkinliği Komisyonu (CEPEJ) Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin kararı
ile 2002 yılında oluşturulmuştur. CEPEJ’in amacı üye devletlerde yargının etkinliğini ve
işleyişini iyileştirmek ve Avrupa Konseyi tarafından bu amaçla hazırlanmış olan sistemlerin
uygulamasını geliştirmektir.
POMPİDOU MADDE BAĞIMLILIĞI VE YASADIŞI UYUŞTURUCU KAÇAKÇILIĞIYLA
GURUBU
MÜCADELE İŞBİRLİĞİ GRUBU
Uyuşturucu ( Pompidou Grubu); Uyuşturucu Kullanımı ve Kaçakçılığı ile Mücadele İşbirliği
Grubu Fransa Cumhurbaşkanı Georges Pompidou girişimiyle 1971 yılında oluşturulan
hükümetlerarası bir organıdır. Fransa, Belçika, Almanya, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Birleşik
Krallık- uyuşturucu ve uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele deneyimlerini paylaşmak isteyen
yedi Avrupa ülkesinde oluşuyordu. İşbirliği daha sonra yeni ülkeleri kapsayacak şekilde
genişletildi. 1980 yılında Grup, Avrupa Konseyi'nin kurumsal çerçevesi içine dahil oldu ve şu
anda bu 35 üye ülkeleri kapsamaktadır.
230
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER
UNCITRAL
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ULUSLAR ARASI TİCARET HUKUKU KOMİSYONU
1966 yılında yürürlüğe girmiş bir komisyondur. Uluslar arasıticaretin etkili bir biçimde uyumlu hale gelmesinin
sağlanmasını amaçlar. 60 üyesi bulunan bu komisyonda Türkiye de üye statüsündedir.
UNODC
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER UYUŞTURUCU VE SUÇ OFİSİ
1997 yılında farklı bir isimle kurulmuş olup 2002 yılında bu ismi almıştır. Uyuşturucuyla mücadele konusunda
uluslararası alanda mücadele etmek amacıyla faaliyetler yürütmektedir.
UNCAC
BM YOLSUZLUKLA MÜCADELE SÖZLEŞMESİ
Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi ( UNCAC ) Birleşmiş Milletler üyeleri tarafından müzakere
edilmiş çok taraflı bir sözleşmedir. UNCAC taraf devletlerin kanunlarını, kurumlarını ve uygulamalarını
etkileyebilecek yolsuzluk karşıtı önlemler uygulamasını gerektiren 8 bölüme ayrılmış 71 maddeden oluşmaktadır.
Sözleşmeye Ekim 2013 itibariyle Avrupa Birliğinin de dahil olduğu 169 taraf devlet bulunmaktadır.
SASMUS
SINIR AŞAN ORGANİZE SUÇLARLA MÜCADELE SÖZLEŞMESİ VE PROTOKOLLERİ
Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi uluslararası organize suçla mücadelede önemli bir
uluslararası belge niteliğindedir.
UNIDROIT
ÖZEL HUKUKUN BİRLEŞTİRİLMESİ ULUSLARARASI ENSTİTÜSÜ
Roma’da bulunan hükümetler arası bağımsız bir örgüttür. Örgütün amacı devletler ve devlet grupları arasındaki
özel hukuk ve bilhassa ticaret hukukunun modernizasyonu, uyumlaştırılması ve koordinasyonu için metotları ve
ihtiyaçları incelemek ve bu amaçları gerçekleştirmek için tekdüze hukuk enstrümanları, ilkeler ve kurallar formüle
etmektir.Milletler Cemiyetinin yardımcı bir organı olarak 1926 yılında kurulan enstitü Cemiyetin tarihe
karışmasından sonra 1940 yılında UNIDROIT Statüsü olarak çok taraflı bir antlaşma temelinde yeniden
kurulmuştur.
OHCHR
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER İNSAN HAKLARI YÜKSEK KOMİSERLİĞİ
İnsan Hakları için Birleşmiş Milletler Yüksek Komiserliği (OHCHR) Ofisi, insan haklarının korunması ve
geliştirilmesi ve BM bünyesinde insan hakları programının uygulanmasını takip eder. Insan haklarının
korunması, tanımlanması , kararların uygulanmasına yardım eder ve uluslararası insan hakları standartlarını
izlenmesinde aktif çalışır.
CCPR
İNSAN HAKLARI KURULU
İnsan Hakları Komitesi, taraf devletlerin Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi'nin uygulanmasını
denetleyen bağımsız uzmanlardan oluşan bir organdır.
CESCR
EKONOMİK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLAR KURULU
Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi (CESCR) kendi taraf devletlerin Ekonomik, Sosyal ve Kültürel
Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmenin uygulanmasını izleyen bağımsız uzmanlardan oluşan bir organdır.
CERD
AŞIRI AYRIMCILIĞI ORTADAN KALDIRMA KURULU
Irk Ayrımcılığının (CERD) Önlenmesi Komitesi, taraf devletlerin Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin
Sözleşme'nin uygulanmasını denetleyen bağımsız uzmanlardan oluşan bir organdır.
CEDAW
KADINA KARŞI AYRIMCILIĞI ORTADAN KALDIRMA KURULU
Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi'nin uygulanmasını izleyen bağımsız uzmanlardan
oluşan bir organdır.CEDAW Komitesi, dünyanın dört bir yanından kadın hakları üzerinde 23 uzmandan
oluşmaktadır.
18 Aralık 1979 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilen, Kadınlara Karşı Ayrımcılığın
Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW)dünya çapında kadın hakları ve kadın sorunları üzerine odaklanan bir
uluslararası insan hakları sözleşmesidir.
231
CAT
İŞKENCEYE KARŞI KOMİTE
Zalimane, İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muameleyle ilgili yasaklar getiren Sözleşmenin uygulanmasını izler,
10 bağımsız uzmandan oluşan bir organdır.Tüm Taraf Devletler Komiteye düzenli rapor sunmakla yükümlüdür.
SPT
İŞKENCEYİ ÖNLEME ALT KURULU
İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muamele ve ya Cezanın Engellenmesi Alt Kurulu
Birleşmiş Milletler insan hakları sisteminin yeni bir antlaşma türüdür. İşkence ve kötü muamelenin önlenmesi
için, yenilikçi sürekli ve proaktif bir yaklaşım odaklı önleyici bir görevi vardır.
CRC
ÇOCUK HAKLARI KURULU
Çocuk Hakları Komitesi (CRC), taraf devletler tarafından Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin uygulanmasını izleyen
bağımsız uzmanlardan oluşan bir organdır. Ayrıca silahlı çatışmadaki çocuklar, çocuk fahişeliği ve çocuk
pornografisi, çocukların satışı ile ilgili sözleşmenin bağlı protokollerinin uygulanmasını izler.
CMW
GÖÇMEN ÇALIŞANLAR KURULU
Tüm Göçmen İşçilerin ve Ailelerinin Üyelerinin HaklarınınKorunması Komitesi (CMW), taraf devletler tarafından
Tüm Göçmen İşçilerin ve Ailelerinin Üyelerinin Haklarının Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşmenin
uygulanmasını gözlemleyen bağımsız uzmanlardan oluşan bir organdır. 2004 yılının Mart ayında ilk toplantısını
gerçekleştirmiştir.
CRPD
ÖZÜRLÜLERİN HAKLARI KURULU
Engellilerin Hakları Komitesi (EHS) Taraf Devletler tarafından Sözleşme'nin uygulanmasını denetleyen bağımsız
uzmanlardan oluşan bir organdır. Tüm Taraf Devletler Komiteye düzenli rapor sunmakla yükümlüdürler.
CED
ZORLA KAYBOLMA KONUSUNDA KURUL
Zorla Kaybolma Konusunda Kurul (CED) taraf devletler tarafından Sözleşme'nin uygulanmasını denetleyen
bağımsız uzmanlardan oluşan bir organdır. Tüm taraf devletler hakların uygulanma şekli konusunda düzenli
olarak Kurula rapor vermek zorundadır.
CCPCJ
SUÇU ENGELLEME VE CEZA ADALET KOMİSYONU
1991 yılında Versailles de yapılan bakanlar toplantısında ortaya çıkmıştır. Ekonomik ve Sosyal Konsey'in bir yan
organdır.
UNHCR
BM MÜLTECİLER YÜKSEK KOMİSERLİĞİ
UNHCR, dünya genelinde mülteci sorunlarını çözmek ve mültecileri korumak amacıyla uluslararası faaliyetleri
koordine etme ve yürütmekle görevlidir.BM Mülteci Örgütü, BM Genel Kurulu ve Ekonomik ve Sosyal Konseyi
(ECOSOC) altında hizmet verir. 85 üyeden oluşan UNHCR Yönetim Komitesi, Örgüt’ün iki yıllık programlarını ve
mevcut bütçesini onaylar.
UPR
EVRENSEL PERİYODİK GÖZDEN GEÇİRME
Evrensel Periyodik Gözden Geçirme ; Birleşmiş Milletler reform hareketleri çerçevesinde 60/251 sayılı BM Genel
Kurulu Kararı ile insan haklarına ilişkin denetim usullerine eklenmiş bir mekanizmadır.Bu yeni usul, söz konusu
BM Genel Kurul kararı ile İnsan Hakları Komisyonu’nun yerini almak üzere kurulan İnsan Hakları Konseyi
tarafından yürütülmektedir.
ICRC
ULUSLARARASI KIZILHAÇ KURULU
Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC), Kızılhaç –Kızılay hareketinin kurucu organıdır. İnsani görevi sadece savaş
ve iç-şiddet mağdurlarının yaşamını ve onurunu korumaktır. 25 üyeli, bağımsız tarafsız, yansız bir kuruluştur.
1863'de Cenevre, İsviçre'de kurulmuştur.
CTC
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER TERÖRLE MÜCADELE KURULU GÜVENLİK KONSEYİ
232
Bu konsey Amerika Birleşik Devletleri'nde 11 Eylül terör saldırılarının ardından kuruldu. CTC Komitesi politika
kararlarını yürüten Terörle Mücadele Komitesi İcra Müdürlüğü (CTED) tarafından desteklenmektedir, her üye
devletin uzman değerlendirmelerini idare eder ve ülkelere terörle mücadele teknik yardımında kolaylık sağlar.
CTITF
TERÖRLE MÜCADELE YÜRÜTME GÖREV KUVVETİ
Terörle Mücadele Uygulama Görev Gücü (CTITF) Birleşmiş Milletler sisteminin terörle mücadele çabalarının
koordinasyon ve uyum geliştirmek için 2005 yılında Genel Sekreter tarafından kurulmuştur.
DİĞER KURULUŞLAR
EUROJUST
AVRUPA BİRLİĞİ ADLİ İŞBİRLİĞİ KOMİSYONU
Eurojust; özgürlük, güvenlik ve adalet alanı içinde güvenliği sağlamaya yardımcı olmak için oluşturulan bir
adli işbirliği organıdır.
ENCJ
YARGIYA AİT AVRUPA MECLİSLERİ AĞI
ENCJ yürütme ve yasama bağımsız, Avrupa Birliği Üye Devletlerinde ulusal kurumları birleştiren ve adalet
bağımsız teslim yargı desteği için sorumlu olduğu bir kuruluştur. ENCJ tamamen Üyesi ulusal kurumların
oluşturduğu bir örgüttür. Yürütme ve yasama bağımsızdır.
SEEPAG
GÜNEYDO-ĞU AVRUPA SAVCILARI DANIŞMA TOPLULUĞU
Önemli sınır ötesi suçların soruşturulmasında işbirliğini kolaylaştıran
oluşturulan bir topluluktur.
EUROPOL
ve bölge ülkeleri tarafından
AVRUPA POLİS TEŞKİLATI
Organize suçlarla ve terörizmle mücadelede üye devletlerin yetkili makamlarının etkinliğini ve işbirliğini
geliştirmeyi amaçlayan ve Avrupa Kolluk organizasyonudur.
OLAF
AVRUPA DOLANDIRICILIKLA MÜCADELE BÜROSU
AB'de yolsuzluk kavramı ile ilgili olarak, Avrupa Birlğininmaliçıkarlarının korunması amacıyla, Birliğin Teftiş
Kurulu niteliğindeki Avrupa Sahtecilikle Mücadele Ofisi'ni (OLAF) kurulmuştur.
TAIEX
TEKNİK DESTEK VE BİLGİ DEĞİŞİM OFİSİ
TAIEX ya da diğer adıyla Teknik Destek ve Bilgi Değişim Ofisi AB Komisyonu Genişleme Genel Müdürlüğü
Kurumsal Yapılanma Biriminin uygulamakta olduğu bir mekanizmadır. TAIEX AB mevzuatına aktarımı,
uygulanması ve yürütülmesi aşamalarında faydalanıcı ülkelere yardımcı olur. Büyük oranda talep güdümlü
olan bu mekanizma yardım taleplerini yönlendirir ve sorunların kısa vadeli çözümü için en uygun
uzmanlığın tedarikinde katkıda bulunur.
OECD
AVRUPA EKONOMİK İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI
Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü (OECD) savaşla harap olmuş bir kıtanın yeniden inşası için ABD
tarafından finanse edilen Marshall Planı çalıştırmak için 1947 yılında kurulmuştur.
FATF
MALİ FALİYET ÇALIŞMA KOLU
Mali Eylem Görev Gücü (FATF), Karaparanın aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadele alanında
hem ulusal hem de uluslararası alanda politikalar geliştiren ve bu politikaları destekleyen temel bir
uluslararası organizasyondur.
TMKF
TERÖRİZMLE MÜCADELE KÜRESEL FORMU
Terörizmle Mücadele Küresel Forumu (TMKF), terörizmle mücadelenin sivil boyutuna ilişkin kritik
ihtiyaçlarının belirlenmesine, bunların karşılanması için gereken uzmanlık ve kaynakların harekete
geçirilmesine ve küresel ölçekteki işbirliğinin artırılmasına odaklanan, yeni, gayri resmi ve çok taraflı bir
terörle mücadele platformudur.
233
IOM
ULUSLAR ARASI GÖÇ TEŞKİLATI
Uluslararası Göç Örgütü acil durumlarda yardım, mültecilerin yeni bir ülkeye yerleştirilmesi, gönüllü geri
dönüşlere yardım, göçmen sağlığı, para gönderme ve yasal göç seçeneklerinin desteklenmesi gibi
alanlarda faaliyet gösteren uluslararası bir örgüttür. 1951 Yılında Kurulmuş Merkezi İsviçre’nin Cenevre
şehrinde bulunan, hükümetler arası bir kuruluş olan IOM, gelişmekte olan ve gelişmiş ülkelerden toplam
132 üye devletten oluşmaktadır.
PCA - DHM
DAİMİ HAKEMLİK MAHKEMESİ (PCA)
1899 tarihli Uluslararası Uyuşmazlıkların Barışçı Çözümüne Dair Lahey Sözleşmesi ile kurulmuştur.Taraflar
arasında tahkim yöntemi de dahil olmak üzere uyuşmazlıkların barışçı yollardan çözümüne katkıda
bulunmaktır. Türkiye, DHM kayıtlarına göre sadece 1899 Sözleşmesi’ne taraftır.
OPCW
(KSYO)
KİMYASAL SİLAHLARIN YASAKLANMASI TEŞKİLATI
Kimyasal Silahların Yasaklanması Teşkilatı (OPCW), Merkezi Hollanda'nın Lahey kentinde bulunan bir
hükümetlerarası organizasyondur. Örgüt, kimyasal silah kullanımı yasaklayan Kimyasal Silahlar
Sözleşmesi'ni imzalayan ülkelere sözleşmedeki kurallara uymayı ve ülkelerin elindeki kimyasal silahların
imhasını teşvik eder. Ülkelerin kimyasal silahlı kullandığına dair yapılan denetlemelerin değerlendirmesini
yapar.
ICAO
ULUSLAR ARASI SİVİL HAVACILIK TEŞKİLATI
Şikago Konvansiyonu'nu baz alan örgütün merkezi Montreal'dedir.Uluslararası sivil havacılığın güvenli ve
düzenli bir şekilde büyümesini sağlamak; Barışçıl amaçlara yönelik uçak tasarımı ve işletmesini teşvik
etmek; sivil havacılık için havayolları, havaalanları ve hava seyir tesislerinin gelişimini desteklemek;
uluslararası kamuoyunun güvenli, düzenli, verimli ve ekonomik hava taşımacılığı ihtiyaçlarını karşılamak
gibi görevleri vardır.
BSEC (KEİ)
KARADENİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİÖ) 25 Haziran 1992 tarihinde İstanbul'da düzenlenen zirvede
imzalanan anlașma ile kurulan ve Karadeniz havzasındaki ülkelerin ekonomik işbirliğini amaçlayan
uluslararası kuruluştur.Dışişleri Bakanları Konseyi en yüksek karar alma organıdır. Altı ayda bir olmak
üzere, yılda iki defa mutabakat sağlanan yerde toplanmaktadır.
AMNESTY
ULUSLAR ARASI AF ÖRGÜTÜ
Uluslararası Af Örgütü , İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve diğer uluslararası standartlarca belirlenmiş her
türlü insan hakkını savunma ve teşvik etmeyi amaç edinmiş uluslararası bir sivil toplum kuruluşudur.
G-20
GELİŞMİŞ ÜLKELER HÜKÜMETLERARASI KALKINMA MAKAMI
Dünyanın en büyük ekonomileri arasında yer alan 19 ülkeden ve Avrupa Birliği Komisyonu'ndan
oluşuyor.G20 toplantılarında, uluslararası finansal istikrarın arttırılmasına ilişkin görüşme ve çalışmalar
yapmaktadır.
IGAD
DOĞU AFRİKA HÜKÜMETLER ARASI KALKINMA MAKAMI
Doğu Afrika'da Kalkınma Hükümetlerarası Kurumu (IGAD) 1986 yılında kurulan Kuraklık ve Kalkınma
(IGADD) Hükümetlerarası Makamını yerine 1996 yılında kuruldu. 1974 ve 1984 yılları arasında yinelenen
ve şiddetli kuraklıklar ve diğer doğal afetler, Doğu Afrika bölgesinde yaygın kıtlık, ekolojik bozulma ve
ekonomik zorluklara yol açtı. Tek tek ülkelerin durumla başa çıkmak için önemli çabaları ve uluslararası
toplumdan gelen cömert desteklere karşın, sorunun büyüklüğü ve kapsamı ulusal çabaları desteklemek
üzere bölgesel bir yaklaşım şiddetle savunuldu.
CRANS M.F.
CRANS MONTANO FORMU
CransMontana Forumu 1986 yılında CransMontana (İsviçre)’ da oluşturulan İsviçre otoriteleri tarafından
desteklenen İsviçreliUluslar arası bir organizasyondur.
234
ECHR
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), uluslararası bir teşkilat olan Avrupa Konseyi'ne bağlı olarak 1959
yılında kurulmuş uluslararası bir mahkemedir. Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve ek
protokolleriyle güvence altına alınmış olan temel hakların çiğnenmesi durumunda bireylerin, birey
gruplarının, tüzel kişiliklerin ve diğer devletlerin, belirli usulî kurallar dahilinde başvurabileceği bir yargı
merciidir. Avrupa Konseyi'ne üye olan ve aralarında Türkiye, Rusya, Sırbistan, Gürcistan ve Azerbaycan'ın
da bulunduğu 47 Avrupa Konseyi üyesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin yargı yetkisini tanımaktadır.
Mahkeme, Fransa'nın Strazburg şehrinde bulunmaktadır.
ICJ
ULUSLARARASI ADALET DİVANI
Uluslararası Adalet Divanı, Birleşmiş Milletler'in başlıca yargı organıdır. Uluslararası Adalet Divanı'nın
merkezi Hollanda'nın Lahey kentindedir. Genel Kurul ve Güvenlik Konseyi'nden seçilen 15 yargıçtan oluşur.
Yargıçlar değişik ülkelerden seçilir, böylece dünyadaki değişik hukuk sistemlerinin temsil edilmesi
amaçlanır.
Divanın yetki alanı, bir uluslararası uyuşmazlıkta taraf olan ülkelerin kendisine getirdikleri davalar ile BM
Antlaşması'nda ya da yürürlükteki uluslararası antlaşmalarda özellikle öngörülmüş konuları içine alır.
Uluslararası Adalet Divanı Statüsü, BM Antlaşması'nın (BM Şartı) ayrılmaz bir parçasıdır ve Adalet
Divanı'nın çalışma esaslarını belirler.
ECJ
AVRUPA BİRLİĞİ ADALET DİVANI
Avrupa Toplulukları Adalet Divanı ya da kısaca Avrupa Adalet Divanı, AAD (European Court of Justice)
Avrupa Birliği (AB) bünyesi içinde yer alan en yüksek mahkemedir. Avrupa Birliği üyesi ülkeleri arasında,
Avrupa Birliği hukukunu ilgilendiren konularda son sözü söyleyen kurumdur. Kurum 1952 yılında, pek çok
Avrupa Birliği kurumuna ev sahipliği yapan Brüksel kentinde değil, Lüksemburg şehrinde kurulmuştur.
Mahkeme, her Avrupa Birliği üyesi ülkeden bir yargıçtan oluşur ancak bu üyelerden yalnızca on üçü büyük
salonda davalara bakar. Avrupa Adalet Divanı ise üye ülkelerle ya da Avrupa Birliği kurumlarıyla ilgili
davalarla ve üye ülke mahkemelerinin bir üst kuruma sevk ettiği uyuşmazlıklarla uğraşır.
ICC - UCM
ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), savaş suçları, insanlığa karşı işlenen suçlar, soykırım suçları ve saldırı
suçlarına bakan uluslararası bir mahkemedir. 1 Temmuz 2002 tarihinde kurulmuş ve 11 Mart 2003
tarihinde çalışmaya başlamıştır. Mahkeme binası "Ev Sahipliği Anlaşması" yaptığı Hollanda'nın Lahey
kentinde bulunmaktadır.
ICTY
Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi ( ICTY )
Eski Yugoslavya için Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTY) 1990 yılında Balkanlar'daki çatışmalar sırasında
işlenen Soykırım, savaş suçları ve insanlığa karşı suçlarla ilgili bir Birleşmiş Milletler mahkemesidir.
ICTR
Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTR)
1 Ocak 1994 ve 31 Aralık 1994 tarihleri arasında Ruanda'da işlenen ciddi insan hakları ihlalleri olduğunu
kabul ederek ve Birleşmiş Milletler Şartı Bölüm VII altında hareket edenBMGüvenlik Konseyi, 8 Kasım 1994
kararı ile (955 Ruanda) Uluslararası Ceza Mahkemesi’ni (ICTR) oluşturmuştur. Bu tedbirin amacı,
Ruanda'daki ulusal uzlaşı sürecine ve bölgedeki barışın korunmasına katkıda bulunmaktır.
INTERPOL
ULUSLARARASI POLİS TEŞKİLATI
İnterpol 188 üye devletiyle dünyanın en büyük uluslar arası polis kuruluşudur. 1923’te oluşturulan kuruluş
sınır ötesi polis işbirliğini kolaylaştırmakta ve görevi uluslararası suçu önleme ve mücadele olan kurum,
kuruluş ve örgütleri desteklemektedir.
EJN
AVRUPA YARGI AĞI
Avrupa Yargı Ağı cezai konularda adli işbirliğini kolaylaştıran ulusal iletişim noktaları ağıdır.
235
CDMSI
AVRUPA KONSEYİ MEDYA VE BİLGİ TOPLUMU YÖNETİM KOMİTESİ
CDMSI,Bakanlar Komitesi'nin yetkisi çerçevesinde Avrupa Konseyi’nin medya, bilgi toplumu ve veri koruma
alanında çalışmalarının gözetler ve yetki alanı dahilindeBakanlar Komitesinin sorularına insan haklarının
korunması ve geliştirilmesine odaklanılmasını veçapraz bakış açılarının ve diğer uluslararası kuruluşların
faaliyetlerinin dikkate alınması önerir.
MSI-JO
GAZETECİLİĞİN KORUNMASI VE GAZETECİLERİN GÜVENLİĞİ KOMİTESİ
CDMSI gözetiminde, MSI-JOBakanlar Komitesinin tematik tartışmaları ve kararları ve Birleşmiş Milletler
gazetecilerin güvenliğiı eylem planını da dikkate alarak gazeteciliğin korunmasında ve gazetecilerin ve
diğer medya aktörlerinin güvenliği konusunda çalışmaktadır.
F. ULUSLARARASI KURULUŞLARLA KOORDİNASYON
1. OECD ULUSLARARASI TİCARİİŞLEMLERDE YABANCI KAMU
GÖREVLİLERİNE RÜŞVET VERİLMESİNİN ÖNLENMESİ SÖZLEŞMESİ
RÜŞVETLE MÜCADELE ÇALIŞMA GRUBU(WGB)
1.1. Genel Olarak
Ülkemiz, OECD “Uluslararası Ticari İşlemlerde Yabancı Kamu Görevlilerine
Verilen
Rüşvetin
Önlenmesi
Sözleşmesi”ni
17
Aralık
1997
tarihinde
imzalamıştır.Sözleşme 01.02.2000 tarihinde kabul edilen ve 06.02.2000 tarih ve 23956
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4518 sayılı Kanun ile onaylanmıştır. 10.05.2000 tarih
ve 24045 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 09.03.2000 tarih ve 2000/385 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı ile Sözleşme yürürlüğe girmiştir.
OECD Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi ile getirilen hükümlere uyum sağlanması ve
buhükümlerin etkili bir şekilde uygulanması uluslararası yolsuzlukla mücadelede kritik
biröneme sahiptir. Sözleşmeye taraf olan bütün ülkeler ulusal mevzuatlarında yabancı
kamugörevlisine rüşvet verilmesini suç olarak düzenlemek ve bu suçla mücadelede
Sözleşme ilegetirilen hükümlere uyum sağlamak ve uygulamakla yükümlüdürler. Bu
kapsamda ülkelerinyolsuzlukla mücadele sistemleri, OECD Sözleşmesine taraf 37 ülkenin
temsilcilerindenoluşan OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu tarafından detaylı olarak
incelemeye tabitutulmaktadır. Sözleşmeyi imzalayan ve onaylayan ülkeler bu inceleme
sürecinin bir parçasıolmayı kabul etmektedirler. OECD Çalışma Grubu tarafından iki
aşamalı olarakgerçekleştirilen bu incelemelerde, Çalışma Grubu üyeleri arasından lider
inceleyici ülkelerbelirlenmekte ve OECD Sekretaryası ve lider inceleyici ülke
236
temsilcilerinden oluşan incelemeheyeti tarafından yürütülen bu incelemelere Çalışma
Grubu toplantıları sırasında diğer tarafülkeler de aktif olarak katılmaktadırlar.
Nisan 1999’da başlatılan birinci aşama incelemelerinde, incelenen ülke ulusal
mevzuatınınSözleşme hükümlerine uyumlu olup olmadığı değerlendirilmektedir. Söz
konusu incelemelerkapsamında öncelikle Sözleşmenin her bir maddesinin ulusal mevzuata
gerektiği gibiyansıtılıp yansıtılmadığının tespitine yönelik ayrıntılı soruların yer aldığı soru
belgesiincelenecek
ülkeye
gönderilmektedir.
İncelenen
ülkenin
soru
belgesini
cevaplandırarakOECD Sekretaryası ve inceleyici ülkelere iletmesinin ardından, Sekretarya
ve lider inceleyiciülkeler, taslak bir rapor hazırlamaktadırlar. Taslak raporda, incelenen
ülkenin rüşvetlemücadele konusundaki mevzuatının Sözleşme’ye ne derecede uygun
olduğu ve varsa uygunolmayan hususların hangileri olduğu açıklanmaktadır.
İncelenen ülkenin mevzuatını anlamak ve muhtemel eksiklikleri tespit etmek
amacıylayapılan bu süreç, OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu’nda konunun
müzakeresi ile sonaermektedir.
İkinci aşama incelemelerinde incelenen ülke mevzuatının, dolayısıyla OECD
RüşvetleMücadele
Sözleşmesinin,
etkili
bir
şekilde
uygulanıp
uygulanmadığı
İkinci aşama incelemelerinde birinci aşama incelemelerinden farklı olarak lider
inceleyicilerve OECD Sekretaryası temsilcilerinden oluşan inceleme heyeti incelenen
ülkeye yerindeinceleme ziyaretinde bulunmaktadırlar. Söz konusu yerinde inceleme
ziyareti kapsamındayabancı kamu görevlisine rüşvet suçuna ilişkin mevzuatın uygulanması
konusunda AdaletBakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve ilgili diğer kamu kurumları, özel sektör
ve ile sivil toplumörgütleri temsilcileri ile görüşmeler yapılmaktadır.
İncelemeler sonucunda OECD Sekretaryası ve lider inceleyici ülke temsilcileri
tarafındanhazırlanan taslak ülke raporu Çalışma Grubu üyelerine gönderilmekte ve
Çalışma Grubutoplantısında, diğer taraf ülke temsilcilerinin de aktif olarak katıldığı
görüşmeler sonrasındakabul edilmektedir. Söz konusu raporda incelenen ülke mevzuatının
Sözleşmeye uyumu ve bumevzuatın uygulanmasındaki etkinliğin sağlanmasına yönelik
237
tavsiyelere yer verilmektedir.Çalışma Grubu tarafından kabul edilen tavsiyeler, ülkelerin
ulusal mevzuatlarında değişiklikyapmalarında oldukça etkili bir araçtır.
Ülkemizin OECD Rüşvetle Mücadele birinci aşama incelemesi, 11–13 Şubat
2004tarihlerinde
düzenlenen
OECD
Rüşvetle
Mücadele
Çalışma
Grubu
toplantısındatamamlanmıştır. Bu incelemede, ülkemiz için tayin edilen lider inceleyici
ülkeler Brezilya veSlovenya olmuştur. İnceleme sonunda kabul edilen Türkiye
Raporu’nda, Türk mevzuatınıngenel itibarıyla Sözleşme’ye uygun olduğu saptanmış;
bununla birlikte yabancı kamugörevlisi tanımı, etkin pişmanlık, gerçek ve tüzel kişilere
uygulanan yaptırımlar ve rüşvetolarak verilen meblağın vergiden indirimi konularında
iyileştirmeler yapılması istenilmiştir.
Ülkemizin OECD Rüşvetle Mücadele ikinci aşama incelemesi ise 4-7 Aralık 2007
tarihleriarasında gerçekleştirilen OECD Çalışma Grubu toplantısında tamamlamıştır.
İncelemesonucunda, yabancı kamu görevlisine rüşvetle mücadeleye ilişkin mevzuatımız ve
mevzuatınuygulanmasında tespit edilen eksiklikler nedeniyle ülkemiz ikinci aşama
incelemesinin bir yıliçerisinde tekrarlanmasına karar verilmiştir. Anılan sözleşme
kapsamında, Türkiye ikinci aşama tekrar incelemesine yönelik OECDSekretaryası ve lider
inceleyici ülke temsilcileri ile 19-21 Ocak 2009 tarihinde Ankarave İstanbul’da yerinde
inceleme ziyaretlerinde bulunmuşlardır. Bu ziyarette kamu sektörü,özel sektör, işçi ve
işveren temsilcileri ile sivil toplum örgütlerinden çok sayıda temsilcikatılmış, yapılan
çalışmalar OECD temsilcileri tarafından takdirle karşılanmış ve buna ilişkinolarak Türkiye
2. Aşama tekrar incelemesi raporu hazırlanmıştır.
16-19 Haziran 2009 tarihlerinde Paris’te OECD binasında Rüşvetle Mücadele
Çalışma Grubutoplantısında hazırlanan rapor görüşülerek karara bağlanmış ve basın
açıklaması yapılmasınakarar verilmiştir. Raporun görüşülmesi sırasında Türkiye’nin ikinci
aşama tekrar incelemesinetabi tutulan ülkeler arasında bu kadar kısa sürede en fazla
gelişme kaydeden ülke olduğuaçıkça ifade edilmiş, Türkiye’nin inceleme sürecinde OECD
Sekretaryası ile yaptığı işbirliğidiğer ülkelere örnek gösterilmiştir.Ayrıca Türkiye
raporunda ülkemiz aleyhine yapılantavsiyelerin hepsinin yerine getirildiği de belirtilmiştir.
Mayıs 2010 tarihinde Finlandiya ile başlayan ve tamamen yabancı kamu
görevlilerinerüşvetin önlenmesine yönelik olarak ortaya konan yasal düzenlemelerin etkin
238
bir biçimdeuygulanmasının tespitine odaklanan 3.Aşama İncelemelerinde Türkiye için
inceleme tarihleri;Mart 2014 (yazılı sorulara cevap verilmesi), Mayıs 2014 (yerinde
inceleme ziyareti) ve Ekim 2014 (3. Aşama İncelemesi Raporu'nun Çalışma Grubunda
görüşülmesi) olarak tespit edilmiş bulunmaktadır.
Başbakanlık Dış İlişkiler Başkanlığı'nın 04.02.2008 tarihli yazısıyla, daha evvel
DışişleriBakanlığı Çok Taraflı Ekonomik ilişkiler Genel Müdür Yardımcılığı tarafından,
bu Sözleşmekapsamında gerçekleştirilen koordinasyon görevinin, Adalet Bakanlığı
tarafından yerinegetirilmesine karar verildiği bildirilmiş olup, bu görev halen Bakanlığımız
adına Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
1.2. Sözleşmenin Amaçları:
a)Sözleşmenin üye devletlerde etkin bir şekilde uygulanmasının sağlanması ile
ekonomikkalkınmayı zaafa uğratan ve uluslararası rekabet koşullarında sapmaya yol açan
uluslar arasıticari işlemlerdeki rüşvetin önüne geçilmesi,
b)Uluslararası ticari işlemlerde rüşvetin önlenmesi ile serbest rekabet piyasasının
sağlıklı birşekilde oluşması,
c)Bu sayede yabancı şirketlerden mal ve hizmet alan özellikle gelişmekte olan
ülkelerinkaynaklarını etkin bir şekilde kullanarak eşit rekabet şartları altında en uygun
fiyatla enkaliteli hizmet veya mal alımının sağlanması, şeklinde sıralanabilir.
1.3. 2013 Yılında Gerçekleştirilen Faaliyetler:
OECD ve ACN Çalışma Grubu Toplantıları:
- OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu’nun 12-15 Mart 2013 tarihlerinde OECD
merkezinde
(Paris)
düzenlenen
toplantısına
Daire
Başkanı
seviyesinde
katılım
sağlanmıştır.
- OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu’nun 10-14Haziran 2013 tarihlerinde OECD
merkezinde
(Paris)
düzenlenen
toplantısına
sağlanmıştır.
239
Daire
Başkanı
seviyesinde
katılım
- OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu’nun 10-14Haziran 2013 tarihlerinde OECD
merkezinde
(Paris)
düzenlenen
toplantısına
Daire
Başkanı
seviyesinde
katılım
sağlanmıştır.
- OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu’nun 08-11Ekim 2013 tarihlerinde OECD
merkezinde (Paris) düzenlenen toplantısına tetkik hâkimi seviyesinde katılım sağlanmıştır.
- OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu’nun 10-13Aralık 2013 tarihlerinde OECD
merkezinde
(Paris)
düzenlenen
toplantısına
Daire
Başkanı
seviyesinde
katılım
sağlanmıştır.
- Doğu Avrupa ve Orta Asya Yolsuzlukla Mücadele Örgütü (Anti-Corruption Network for
Eastern Europe and Central Asia: ACN) Sekreteryası’nın Etik ve İtibar Derneği ile birlikte
25 Ekim 2013 tarihinde İstanbul’da düzenledikleri “Doğu Avrupa ve Orta Asya İş
Entegrasyonu” konulu toplantısına Tetkik Hâkimi düzeyinde katılım sağlanmıştır.
Ülkemiz 3. Aşama İncelemesi Çerçevesinde Gerçekleştirile Faaliyetler:
Internet Sayfamız
Genel Müdürlüğümüz tarafından düzenli bir şekilde güncellenen OECD Ticari
İşlerde Yabancı Kamu Görevlilerine Rüşvetin Önlenmesi Sözleşmesi ve bu Sözleşme
çerçevesinde OECD faaliyetlerini içerir oldukça geniş kapsamlı bir web sayfası
oluşturulmuştur.
Web sayfasına aşağıdaki linkten ulaşmak mümkündür:
http://www.uhdigm.adalet.gov.tr/oecd/GenelBilgi.html
Söz konusu web sayfasında, anılan Sözleşmenin etkin bir şekilde uygulanmasını
teminen hedeflerimiz, koordinasyon makamımız ve ilgili kurumlar, Sözleşmenin metni,
amacı ve içeriği, konuya ilişkin ilgili Türk mevzuatı, bu kapsamda yabancı rüşvet suçunun
Türk hukukunda yer alma süreci, yaptırımları, tüzel kişilerin sorumluluğu, müsadere ve el
koyma, yabancı rüşvetin öncül suçu olduğu karapara aklama suçu hakkında ayrıntılı
bilgiler yer almaktadır.
240
Kitapçık ve Broşürler
Ayrıca yine aynı web sayfasında, OECD Rüşvetle Mücadele Çalışma Grubu ve üye
ülkeler, OECD Birinci, İkinci ve Üçüncü Aşama İncelemeleri ve Tavsiyelerin yerine
getirilmemesi halinde sonuçları, Türkiye İnceleme süreçleri ve Türkiye hakkında
yayımlanmış Raporlar, Adalet Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen faaliyetler, yabancı
kamu görevlilerine rüşvet verme suçunun Türk Hukuku bakımından oluşumunu gösteren
pratik çalışma, farkındalığı arttırmak üzere hazırlanmış kitapçık ve 3 adet broşür ve sıkça
sorulan sorular da yer almaktadır. İlaveten, faydalı linkler bölümünden uluslararası
kuruluşlar, ilgili Türk kamu kurum ve kuruluşları ile konu hakkında yayımlanmış
makalelere ulaşmak mümkündür.Web sayfasında yer alan bilgilerin büyük çoğunluğuna
İngilizce olarak da erişmek mümkündür.
Genel Müdürlüğümüz tarafından “Uluslararası Ticari İşlemlerde Yabancı Kamu
Görevlilerine Verilen Rüşvetin Önlenmesi OECD Sözleşmesi ve Türkiye Uygulaması”
başlığı altında bir kitapçık hazırlanmıştır. Anılan Kitapçıkta (booklet) OECD bünyesinde
sürdürülen rüşvetle mücadele çalışmaları, yabancı kamu görevlileri ve rüşvet suçu,
Türkiye’de yabancı rüşvetle mücadele, rüşvet veya yolsuzluk olaylarının yetkili makamlara
bildirilme yükümlülüğü, ihracat kredilerine yönelik uygulamalar, yabancı rüşvet suçunun
oluşuma ilişkin örnek olay ve Sözleşme metni yer almaktadır. Söz konusu kitapçık ayrıca
İngilizceye de çevrilmiş olup; yukarıda belirtilen web sayfasından ulaşmak mümkündür.
Genel Müdürlüğümüz tarafından yabancı rüşvetle mücadelede farkındalığı
arttırmak amacıyla 3 adet broşür hazırlanmıştır. Söz konusu broşürler İngilizce’ye
çevrilmiş olup, yukarıda belirtilen web sayfasından ulaşmak mümkündür.
Kurumlararası Toplantılar
Yabancı Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi Türkiye 3. Aşama İncelemesi çerçevesinde
ele alınacak konular üzerinde durmak ve İkinci Aşama İncelemesinden bu yana kaydedilen
gelişmeler ile 3. Aşama hazırlıkları için karşılıklı görüş alışverişinde bulunulması ve
kurumlararası eş güdümün sağlanması amacıyla Genel Müdürlüğümüz tarafından kamu
kurumları
ve
özel
sektör
temsilcilerinin
241
katılımıyla
kurumlararası
toplantılar
düzenlenmiştir. Bunlardan birincisi 19 Mart 2013, ikincisi 30 Nisan 2013, üçüncüsü 11
Kasım 2013 ve dördüncüsü 19 Kasım 2013 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir.
Söz konusu toplantılara kamu kurumlarını temsilen; Başbakanlık, Maliye
Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ilgili birimlerinin yanı sıra Kamu İhale
Kurumu, Eximbank, Sermaye Piyasası Kurulu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurulu, Denetleme Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi ve
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği temsilcileri de katılmışlardır. Ayrıca 4. kurumlararası
toplantıya Türkiye Etik ve İtibar Derneği (TEİD), Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği
(TÜSİAD), Türkiye Mütahitler Birliği, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu
(TÜRKİŞ), Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler
Odaları Birliği (TÜRMOB), Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA),
Sayıştay, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ve Türkiye işadamları ve Sanayiciler
Konfederasyonu, (TUSKON) ile Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği (MÜSİAD)
temsilcileri de katılım sağlamıştır.
Yukarıda belirtilen toplantılar haricinde yine Ülkemiz 3. Aşama İncelemesi
öncesinde sivil toplum kuruluşları ve özel sektörle yapılabilecek çalışmaların tespiti
amacıyla Genel Müdürlüğümüz tarafından aşağıdaki toplantılar düzenlenmiştir:
- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) temsilcilerinin katılımı ile düzenlenen 26
Nisan 2013 tarihli toplantı,
- Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı ile Gelir İdaresi Başkanlığı
temsilcilerinin katılımı ile düzenlenen 30 Nisan 2013 tarihli toplantı,
- Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TÜSİAD) ile Türkiye İş Adamları ve
Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) temsilcilerinin katılımı ile düzenlenen 6 Mayıs
2013 tarihli toplantı (sabah oturumu),
- Hak İş Konfederasyonu, Türkiye İşverenler Sendikaları Konfederasyonu ile Türkiye İşçi
Sendikaları Konfederasyonu temsilcilerinin katılımı ile düzenlenen 6 Mayıs 2013 tarihli
toplantı (öğleden sonraki oturum),
242
- Hak İş Konfederasyonu,Türkiye İhracatçılar Meclisi ile Türkiye İşverenler Sendikaları
Konfederasyonu temsilcilerinin katılımı ile düzenlenen 27 Mayıs 2013 tarihli toplantı
(sabah oturumu),
- Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TÜSİAD) ile Türkiye İş Adamları ve
Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) temsilcilerinin katılımı ile düzenlenen 27 Mayıs
2013 tarihli toplantı (öğleden sonraki oturum).
Hâkim ve Savcılara Yönelik Bilgilendirme Seminerleri
Genel Müdürlüğümüz, OECD Yabancı Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi ve Türkiye
uygulaması konusunda uzman Daire Başkanı ve hâkimlerden oluşan bir ekip kurularak;
uluslararası ticari faaliyetlerin yoğun olduğu büyükşehirler ve Ülkemiz OECD Suç
İndeksinde yer alan soruşturma ve kovuşturmaların yürütüldüğü yer adliyeleri tespit
edilmiş ve bu adliyelerde görev yapan hâkim ve savcılar arasında farkındalığı arttırmak
amacıyla bilgilendirme seminerleri düzenlenmiştir. Bu Proje kapsamında anılan ekip
tarafından; 15 Mayıs 2013 tarihinde Gaziantep, 16 Mayıs 2013 tarihinde Adana, 17 Mayıs
2013 tarihinde Mersin, 20 Mayıs 2013 tarihinde İzmir, 21 Mayıs 2013 tarihinde İstanbul ve
22 Mayıs 2013 tarihinde Bursa adliyelerinde seminerler verilmiştir.
Söz konusu seminerlere; Gaziantep Adliyesi’nde 27 Cumhuriyet savcısı ile 35
hâkim; Adana Adliyesi’nde 63 Cumhuriyet savcısı ile 87 hâkim; Mersin Adliyesi’nde 30
Cumhuriyet savcısı ve 25 hâkim; İzmir Adliyesi’nde 40 Cumhuriyet savcısı ve 50 hâkim;
İstanbul Çağlayan Adliyesi’nde 40 Cumhuriyet savcısı ile 50 hâkim ve Bursa Adliyesi’nde
54 Cumhuriyet Savcısı ile 67 hâkim olmak üzere, toplamda 568 savcı ve hâkim katılımda
bulunmuştur.
Yukarıda bahsi geçen Seminerler haricinde ayrıca; Hâkimler ve Savcılar Yüksek
Kurulu ve Türkiye Adalet Akademisi işbirliği ile 13-16 Mayıs 2013 tarihlerinde Ankara’da
“Yolsuzluk Kaynaklı Suçlarla Mücadele” semineri gerçekleştirilmiştir. Söz konusu
Seminere, ceza mahkemesi hâkimleri ve Cumhuriyet savcıları ile 6 Sayıştay denetçisinden
oluşan toplam 65 kişilik grup katılmıştır. Seminerde Genel Müdür Yardımcısı seviyesinde
243
katılım sağlanarak; “OECD Kapsamında Ticari İşlerde Yabancı Kamu Görevlilerine
Rüşvet Verilmesinin Önlenmesi Sözleşmesi” konusunda bir sunum yapılmıştır.
Yurtdışı Teşkilatına Atanan Personele Yönelik Bilgilendirme Seminerleri
Türk özel sektörünün dış ekonomik ilişkilerini yürütme görevini üstlenen Dış
Ekonomik İlişkiler Kurulu’nun(DEİK) yurtdışı teşkilatına atanan yaklaşık 18 personeline
"Uluslararası Ticari İşlerde Yabancı Kamu Görevlilerine Rüşvetin Önlenmesi" konusunda
30 Mayıs 2013 tarihinde düzenlenen bilgilendirme toplantısında Daire Başkanı düzeyinde
sunum yapılmıştır.
Ekonomi Bakanlığı tarafından 2013 yılında Yurt Dışı Teşkilatına atanan personele
yönelik olarak düzenlenen "Hizmet İçi Eğitim Programı" kapsamında yurtdışı teşkilatına
atanan yaklaşık 20 personele"Uluslararası Ticari İşlerde Yabancı Kamu Görevlilerine
Rüşvetin Önlenmesi" konusunda 7 Haziran 2013 tarihindeGenel Müdürlüğümüzce tetkik
hâkimi seviyesinde sunum yapılmıştır.
Kamu Kurumu ve Sendikalara Yönelik Diğer Bilgilendirme Seminerleri
Ekonomi Bakanlığında uzmanlık eğitimi görmekte olan 49 uzman yardımcısına
yönelik Sözleşme kapsamında farkındalığın arttırılması amacıyla Genel Müdürlüğümüzce
Daire Başkanı seviyesinde 29 Mayıs 2013 tarihinde düzenlenen toplantıda sunum
yapılmıştır.
Başbakanlık Etik Kurulu’nun Avrupa Birliği-Avrupa Konseyi Ortak Programı ile
“Kamu Sektöründe Etiğin Güçlendirilmesi Projesi” kapsamında 3-7 Haziran 2013
tarihlerinde
Ankara’da
düzenlenen
“Etik
Eğitim
Programı”
çerçevesinde;Genel
Müdürlüğümüzce Daire Başkanı seviyesinde 6 Haziran 2013 tarihinde İçişleri Bakanlığı ve
Milli
Eğitim
Bakanlığı’nın
eğitici
ve
uzmanlarından
oluşan
50
kişilik
bir
gruba "Uluslararası Ticari İşlerde Yabancı Kamu Görevlilerine Rüşvetin Önlenmesi"
konusunda bilgilendirici mahiyette bir sunum yapılmıştır.
Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’nun 2 Temmuz 2013 tarihli Yönetim
Kurulu toplantısında Genel Müdürlüğümüzce Daire Başkanı seviyesinde "Uluslararası
244
Ticari İşlerde Yabancı Kamu Görevlilerine Rüşvetin Önlenmesi" konusunda 25 kişiden
oluşan TİSK Yönetim Kurulu’na bilgilendirici mahiyette bir sunum yapılmıştır.
2. GRECO(YOLSUZLUĞA KARŞI DEVLETLER GRUBU)
2.1.Kuruluş
Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu (GRECO), 4 Mayıs 1998 tarihinde
gerçekleştirilen 102. Avrupa Konseyi (AK) Bakanlar Komitesi toplantısında alınan (98) 7
sayılı ilke kararına istinaden 1 Mayıs 1999 tarihinde kurulmuştur. Ülkemiz, ulusal ve
uluslararası alanda önemli bir sorun halini alan yolsuzluk olgusuyla mücadele konusundaki
irade ve kararlılığının bir göstergesi olarak, 1 Ocak 2004 tarihinde GRECO’ya üye
olmuştur. Halen 49 devlet GRECO’ya üyedir.
2.2. Katılım
AK bünyesinde tesis edilen ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ilebirlikte
Konseyin en prestijli uluslararası organizasyonu olarak kabul edilen GRECO,yolsuzlukla
mücadele alanında uluslararası ünü ve prestiji haiz, esnek ve etkin birmekanizmadır.
Katılım için AK’ye üye olmak gerekli değildir. Tam üyelik için aranan tekkoşul, GRECO
tarafından değerlendirilmeye alınmayı kayıtsız şartsız olarak kabul etmek ve“karşılıklı
değerlendirme” aşamalarına herhangi bir çekince koymaksızın katılmaktır.
2.3. Amaç
GRECO’nun amacı, dinamik karşılıklı değerlendirme süreci (a dynamic process of
mutualevaluation) ve emsal baskısı (peer pressure) mekanizmalarını işletmek suretiyle
üyelerinin
AK
tarafından
oluşturulan
yolsuzlukla
mücadele
standartlarına
uygunluğunudeğerlendirmek ve bu yolda kapasitelerinin artırılmasına yardımcı olmaktır.
2.4. Çalışma Yöntemi
GRECO, üye devletlerden temsilcilerin katılımıyla, Strazburg’da yılda 4 kez
düzenli genel kurul toplantıları ve tematik gördüğü konularda bazen Strazburg’dan başka
diğer Avrupa kentlerinde çalıştaylar ya da konferanslar tertip etmektedir. Genel kurul
245
toplantılarına ekseriyetle Genel Müdür Yardımcısı düzeyinde Bakanlığımızdan katılım
sağlanmaktadır.
2.5. GRECO Nezdindeki Türk Heyeti
GRECO nezdindeki Türkiye Heyeti aşağıdaki yetkililerden oluşmaktadır:
- Harun MERT
(Heyet
Başkanı),
Hâkim,
Genel
Müdür
Yardımcısı, Adalet
BakanlığıUluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
- Mete DEMİRCİ (Üye), Başmüfettiş, Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı
- Ayben İYİSOY (Yedek Üye), Daire Başkanı, Adalet BakanlığıUluslararası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğü
- Yüksel YILMAZ (Yedek Üye), Başmüfettiş, Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı
- Bülent TÜRKMEN, Hâkim, Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dışİlişkiler Genel
Müdürlüğü
- Mustafa Burak ÇİL, Hâkim, Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler
GenelMüdürlüğü
- Nedim MERCAN, Hâkim, Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler
GenelMüdürlüğü
2.6. Türkiye’nin GRECO Faaliyetleri
Türkiye’nin GRECO Birinci ve İkinci Aşama Ortak Değerlendirme süreci 2010
yılında tamamlanmış olup, Ülkemiz hâlihazırda Üçüncü Aşama Değerlendirme sürecinde
bulunmaktadır.
Birinci Değerlendirme Aşamasının temalarını, “Yolsuzluk suçlarının önlenmesi,
soruşturulması, yargılanması ve karara bağlanmasından sorumlu kişilerin ya da kurulların
bağımsızlığı, özerkliği ve yetkileri”,“Yolsuzlukla mücadeleden sorumlu kişi ya da
kurulların uzmanlaşmalarının teşvik edilmesi ve görevlerini yerine getirebilmeleri için
uygun imkân ve eğitimin sağlanması” ile“Yolsuzluk davalarıyla ilgili soruşturma,
kovuşturma ve cezadan muafiyet”;İkinci Değerlendirme Aşamasının temalarını ise,
“Yolsuzluk gelirlerine elkoyma ve müsadere”, “Kamu yönetimi ve yolsuzluk” ile “Tüzel
kişiler ve yolsuzluk” konuları oluşturmuştur.
246
GRECO’nun Üçüncü Değerlendirme Aşamasında ise,
- “Suç Haline Getirme” başlıklı Tema I kapsamında, üye devletlerin yolsuzluk suçlarına
ilişkin mevzuatlarının “Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesi” ile anılan Sözleşmeye
Ek Protokol hükümlerine uygun hale getirilmesi;
- “Siyasi Partilerin Finansmanında Şeffaflık” başlıklı Tema II kapsamında ise, siyasi
partilerin ve seçim kampanyalarının finansmanına ilişkin düzenlemelerin AK Bakanlar
Komitesinin 2003/4 sayılı “Siyasi Partilerin ve Seçim Kampanyalarının Finansmanında
Yolsuzluğa Karşı Ortak Kurallar Tavsiyesi”nde belirtilen hususlara
uygunluğu
değerlendirilmiştir.
GRECO, Üçüncü Değerlendirme Aşamasında Ülkemize, Tema I kapsamında 8 ve
Tema II kapsamında 9 olmak üzere toplam 17 tavsiye yöneltmiştir. 20-23 Mart 2012
tarihlerinde gerçekleştirilen GRECO 54. Genel Kurul Toplantısında görüşülerek kabul
edilen Uygunluk Raporu ile, Tema I'e ilişkin 8 tavsiyenin kısmen karşılandığı, Tema II'ye
ilişkin 9 tavsiyeden 4'ünün kısmen karşılandığı ve kalan 5 tavsiyenin ise karşılanamadığı
ifade edilerek, Ülkemiz 30 Eylül 2013 tarihine kadar tüm tavsiyelere uyum konusunda ek
bilgi sunmaya davet edilmiştir.
Tema I kapsamındaki tavsiyeler, “Üçüncü Yargı Reformu Paketi” olarak da bilinen
ve 5 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6352 sayılı “Yargı Hizmetlerinin
Etkinleştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Basın Yayın Yoluyla
İşlenen Suçlara İlişkin Dava ve Cezaların Ertelenmesi Hakkında Kanun” ile Türk Ceza
Kanununun“Rüşvet”, “Nüfuz Ticareti” ve “Görevi Kötüye Kullanma” suçlarına ilişkin
hükümlerinde yapılan değişiklikler sayesinde büyük ölçüde karşılanmış bulunmaktadır.
Tema II’ye ilişkin tavsiyelere uyum konusunda, Bakanlığımızın koordinasyonunda
2820 sayılı “Siyasal Partiler Kanunu” ile 298 sayılı “Seçimlerin Temel Hükümleri ve
Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun”da değişiklik yapmak amacıyla yasa tasarısı taslakları
hazırlanmış olup, bu taslaklar, ilgili Başbakan Yardımcısı ve Adalet Bakanı, İçişleri
Bakanı, Maliye Bakanı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanından oluşan “Türkiye’de
Saydamlığın Artırılması ve Kamuda Etkin Yönetimin Geliştirilmesi Komisyonu (Bakanlar
247
Komisyonu)”na arz edilmek üzere Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığına gönderilmiştir.
Bundan sonraki aşamayı, sözü edilen taslakların Bakanlar Komisyonu tarafından
değerlendirilmesi oluşturmaktadır.
Bakanlığımızca, Uygunluk Raporunun kabulünden sonraÜlkemizin Tema I ve
Tema II kapsamında yerine getirdiği faaliyetler, ek bilgi sunma yükümlülüğü çerçevesinde
ayrı bir Durum Raporuyla GRECO’ya bildirilmiştir. Belirtilen Durum Raporu üzerine
hazırlanacak Ek Uygunluk Raporunun 2014 yılı Mart ayında yapılacak GRECO Genel
Kurulunda görüşülmesi beklenmektedir.
Öte yandan, GRECO’nun sonuncu aşaması olan Dördüncü Değerlendirme
Aşamasında, “Parlamento üyeleri ile hâkim ve savcılara ilişkin yolsuzluğun önlenmesi”
konuları ele alınmaktadır.
2.7. Diğer Faaliyetler
GRECO tarafından Tema I kapsamında Ülkemize yöneltilen tavsiyeler arasında,
AK Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesine Ek Protokole taraf olunması da yer
almaktadır. Ülkemiz 12.04.2012 tarihinde Ek Protokolü imzalanmıştır. Ek Protokolün
onaylanmasının uygun bulunması amacıyla hazırlanan kanun tasarısı halen TBMM Genel
Kurul gündemindedir.
3.MALİ EYLEM GÖREV GÜCÜ (FATF)
3.1. Genel Olarak
Kara para aklamanın uluslararası alanda önlenmesi amacıyla 1989 yılında, ABD,
Japonya, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve Kanada’dan oluşan G-7 ülkeleri tarafından
kurulmuş olan Malî Eylem Görev Gücü (FATF)’ne Ülkemiz de 1991 yılından beri
üyedir.FATF’in halen; 34 ülke ve 2 bölgesel kuruluştan oluşan 36 üyesi bulunmaktadır.
Kara para aklama ve terörün finansmanının önlenmesine yönelik olarak yayınladığı
tavsiyelerin ülkeler tarafından uygulanmasını küresel düzeyde denetlemektedir.
248
FATF faaliyetlerini, Genel Kurul toplantıları ve çeşitli konularda çalışmak üzere
oluşturulan çalışma gruplarının gerçekleştirdiği toplantılar yoluyla yürütmektedir. FATF,
her yıl üç genel kurul toplantısı gerçekleştirmektedir.
Üye ülkeler, karapara aklama ve terörün finansmanının önlenmesi konusunda
gösterdiği gelişmeler bakımından, FATF tarafından “Karşılıklı Değerlendirme Süreci”
olarak adlandırılan dönemsel denetime tabi tutulmaktadırlar. FATF denetimini, karapara
aklama, terörün ve nükleer silahların yayılmasının finansmanı ile mücadeleye yönelik
tedbirleri düzenleyen ve 40 tavsiyeden oluşan uluslararası standartlara göre yapmaktadır.
Bu denetim sonucunda hazırlanan ülke raporu Genel Kurul toplantısında
görüşülmekte ve tespit edilen eksiklikler,
“Güncelleştirme” ve “Düzenli İzleme”
mekanizmaları ile takip edilmektedir.
Takibe alınan üye ülke, raporda belirtilen eksiklikleri giderme noktasında gerekli
önlemleri almakla yükümlüdür. Aksi takdirde aşamalı olarak birbirini takip eden
yaptırımların uygulanması söz konusu olmaktadır.
FATF’in Ülkemiz koordinatörlüğü Malî Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı
(MASAK) tarafından yürütülmekle; FATF faaliyetlerine ilişkin yargı organları ve
Bakanlığımız birimleri arasındaki koordinasyon görevi ise Uluslararası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğü (UHDİGM) tarafından yerine getirilmektedir.
3.2.Mali Eylem Görev Gücünün Amaçları
- Karaparanın aklanması, terörizmin ve nükleer silâhların yayılmasının finansmanı
ilemücadele alanında hem ulusal hem de uluslararası alanda politikalar geliştirmek,
-
Bu
politikaların
uygulanabilirliğini
artırmak
kuruluşlarlairtibata geçmektir.
249
için
ülkelerle
ve
uluslararası
3.3.FATF Sürecinde Türkiye’nin Durumu
Türkiye, karapara aklama ve terörün finansmanının önlenmesi konusunda
gösterdiği gelişmeler bakımından FATF tarafından üçüncü kez değerlendirmeye tabi
tutulmuş ve “Türkiye III. Karşılıklı Değerlendirme Raporu“ 21-23 Şubat 2007 tarihlerinde
kabul edilmiştir.
24 Haziran 2011 tarihinde, FATF Genel Kurulunda alınan karar doğrultusunda
Türkiye, yeterli gelişme kaydetmemesi; özellikle Eylem Planı ile taahhüt edilmesine
rağmen Terörizmin Finansmanı ile Mücadele Kanunu Tasarısının yasalaşmaması ve
Tasarının mevcut haliyle de FATF kriterlerini tam olarak karşılamaması gerekçeleri ile
aralarında İran’ın da bulunduğu, koyu gri liste olarak da bilinen 1. Listenin 2. Kategorisine
nakledilmiş ve “sıkılaştırılmış takip“ sürecine alınmıştır.
FATF’e yönelik hazırlanan Eylem Plânı doğrultusunda 6415 sayılı Terörizmin
Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe
girmiş olmasına rağmen, Kanun’daki ve Yönetmelik’teki bir kısım eksiklikler sebebiyle
sıkılaştırılmış takip süreci halen devam etmektedir.
Koyu gri listede bulunan Ülkemizin takip sürecinden çıkarılması için uluslararası
alanda gerekli adımların atılmasına devam edilmekte, Bakanlığımız tarafından bu alanda
yapılan çalışmalara yoğun destek verilmektedir.
3.4.2013 Yılında Katılım Sağlanan Toplantılar
-18-22Şubat 2013 tarihlerinde arasında Paris’te düzenlenen FAFT Genel Kurul veÇalışma
Grubu Toplantılarına, Genel Müdür Yardımcısı düzeyinde katılım sağlamıştır.
-6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Uygulanmasına İlişkin Usul ve
Esaslar Hakkında Yönetmelikve ülkemize ilişkin yazılacak rapor sürecinin müzakere
edilmesi için 2-3 Mayıs 2013 tarihlerinde Paris’te FATF Sekretaryası ile gerçekleştirilen
görüşmelere Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi düzeyinde katılım
sağlamıştır.
250
-16-17 Mayıs 2013 tarihlerinde Paris’te gerçekleştirilen FATF Avrupa-Avrasya Bölgesel
İnceleme Grubu (EERRG) ToplantısınaGenel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik
Hakimi düzeyinde katılım sağlamıştır.
-17-21 Haziran 2013 tarihlerinde Oslo’da düzenlenen FAFT Genel Kurul veÇalışma Grubu
Toplantılarına,Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi düzeyinde
katılım sağlamıştır.
-23-24 Eylül 2013 tarihlerindeParis’te gerçekleştirilen FATF Avrupa-Avrasya Bölgesel
İnceleme Grubu (EERRG) ToplantısınaGenel Müdür Yardımcısı ve Daire Başkanı
düzeyinde katılım sağlamıştır.
-14-18 Ekim 2013 tarihlerinde arasında Paris’te düzenlenen FAFT Genel Kurul veÇalışma
Grubu Toplantılarına, Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi
düzeyinde katılım sağlamıştır.
3.5.Diğer Çalışmalar
-6415 Sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanunun Uygulanmasına
İlişkinUsul ve Esaslar HakkındaYönetmelik’in hazırlanmasına ilişkin çalışmalara Daire Başkanı ve
Tetkik Hâkimi düzeyinde katılım sağlanmıştır.
-Ülkemizin ve Bakanlığımızın FATF sürecindeki mevcut durumunun ve görevlerinin
değerlendirilmesi
ile
gerçekleştirilecek çalışmalarda izlenecek
Bakanlığımız stratejisinin
belirlenmesini teminen, 09.04.2013 tarihinde Genel Müdürlüğümüzce düzenlenen koordinasyon
toplantısına Ceza İşleri Genel Müdürlüğü, Kanunlar Genel Müdürlüğü ve Avrupa Birliği Genel
Müdürlüğünce katılım sağlanmıştır.
-6415 Sayılı Kanun hükümleri uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından malvarlığının dondurulması
kararı alınmasını teminen hazırlanacak Bakanlar Kurulu Karar Taslağının görüşülmesi amacıyla 8
Temmuz 2013 tarihinde MASAK Başkanlığında gerçekleştirilen toplantıya Daire Başkanı
düzeyinde katılım sağlanmıştır.
251
-Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı’nın (MASAK) 26.06.2013 tarihli yazısı ile
FATF tarafından iletilen bir yazıya atfen İsrail, Romanya, Makedonya ve Lihtenştayn
ülkelerinin karşılıklı değerlendirme süreçlerinde dikkate alınmak üzere ülkemiz tarafından
son yıllarda anılan ülkelere iletilen uluslararası alandaki işbirliği taleplerine ilişkin bazı
hususlarda bilgi talebinde bulunulduğu bildirilmiştir. Anılan bilgi talebi 15.07.2013 tarihli
yazımız ilecevaplandırılmıştır.
-27-29 Kasım 2013 tarihleri arasında, Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında
Kanun uygulamalarına yönelik olarak; Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından
MASAK ve Adalet Bakanlığının desteği, Emniyet Genel Müdürlüğünün katılımı ile
Antalya’dadüzenlenen
“Terörizmin
Finansmanının
Önlenmesi”
konulu
seminer
programına Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Tetkik Hâkimi düzeyinde katılım
sağlanmıştır.
4. G-20 LİDERLER ZİRVESİ TOPLANTISI
4.1. Genel Olarak
G20
Liderler
Zirvesi,
ilk
toplantısını
15-16
Aralık
1999’da
Berlin’de
gerçekleştirmiştir. G20, siyasi bir yaptırımı olmayan, daha çok ekonomik meselelere
odaklanmış bir yapıdır.
G20 üyeleri, 19 ülke ve Avrupa Birliği temsilciliğini kapsamaktadır. Üye ülkeler
ABD, Almanya, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Britanya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney
Afrika, Hindistan, İtalya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan ve
Türkiye’den oluşmaktadır. Bu ülkelerin yanı sıra, Avrupa Birliği ve Avrupa Merkez
Bankası; Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası başkanları da bu toplantılara
katılmaktadır.
Los Cabos Zirvesi’nde G20 liderlerinin 2010 yılında Toronto’da Yolsuzlukla
Mücadele Çalışma Grubu (YMÇG-ACWG) kurulmuştur. Aynı yıl Seul’de uygulamaya
konulan Yolsuzlukla Mücadele Eylem Planı’nın yenilenmesi kararı alınmış ve üye
ülkelerce “uygulamaların yakınlaştırılması” sözü verilmiştir.
G20
YMÇG,
Birleşmiş
Milletler
Yolsuzlukla
Mücadele
Sözleşmesi’nin
uygulanmasını takip etmektedir. G20 YMÇG 2013-2014 Yolsuzlukla Mücadele Eylem
252
Planı’nda üye ülkelere Sözleşmeye taraf olma çağrısı yapmakta, rüşvet alma ve vermeyi
suç haline getiren düzenlemeler yapılması konusunda üye ülkelere çağrı yapmakta, suçtan
kaynaklanan gelirlerle bir suç cenneti yaratılmasının önlenmesi ve mal varlıklarının geri
alınması için FATF standatlarında düzenlemeler yapılması istenmekte, BM Yolsuzlukla
Mücadele Sözleşmesi’nde ve başkaca uluslararası belgelerde bulunmayan yolsuzluğa
bulaşmış yabancı kamu görevlilerinin ülkeye girişinin engellenmesine dair çaba göstermesi
istenmektedir. Ayrıca Eylem Planı, suçtan elde edilen yurtdışındaki malvarlıklarının geri
alınması (asset recovery) ile ilgili uzlaşılan geri alım ilkeleri ve iyi uygulama örneklerini
ön plana çıkarmakta,
yolsuzluk ve rüşvetle mücadeledeki çabalarla ilgili uluslararası
işbirliğinin güçlendirilmesi, bu açıdan ülkelerin irtibat noktası ataması, G 20 üye
ülkelerinin itirafçı (whistle blower) koruma tedbirlerini yasalaştırmasını istemekte, BM
Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi’nde yer alan ülkelerin bağımsız yolsuzlukla mücadele
birimi kurmasını dile getirmekte, kamu sektöründeki yolsuzluğun önlenmesi, hesap
verilebilirlik, şeffaflık ve dürüstlük çalışmalarının teşvik edileceği, uluslararası
organizasyonlarla işbirliğine ve özel sektörle şeffaflığın sağlanması konusunda çalışma
yapılması gibi konular teşvik edilmektedir.
2013 yılında G20 Eşbaşkanlığını Rusya ve Kanada yapmış olup, 2015 yılında ise
ülkemiz eşbaşkanlığı ele alacaktır.
4.2. 2013 Yılında Gerçekleştirilen Toplantılar
1- 25-26 Şubat 2013 tarihlerinde Moskova'da düzenlenenYolsuzlukla Mücadele
Çalışma Grubu (ACWG)toplantısına Adalet Bakanlığını temsilen Tetkik Hâkimi Ömer
TEMİZ katılmıştır. Toplantı kapsamında gündeme gelen özellikle adli yardımlaşmanın
geliştirilmesi ve Suçtan Elde Edilen Gelirlerin Geri Alımı (Asset Recovery) konularında
Bakanlığımız temsilcisi tarafından bir konuşma yapılmış, yapılan konuşmada AB
Bakanlığı tarafından başlanan ve bu aşamada Bakanlığımız ve Hâkimler Savcılar Yüksek
Kurulu tarafından yürütülen Cumhuriyet Başsavcılıkları nezdinde kurulması öngörülen Suç
Gelirleri Geri Alım Ofisleri hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir. Bununla birlikte
Bakanlığımızı ilgilendiren diğer hususlarda Türk delegasyonu başkanına gerekli bilgiler
verilmiş, görüş önerileri sunulmuştur.
2- 6-7 Haziran 2013 tarihlerinde Ottowa’da gerçekleşen Yolsuzlukla Mücadele
Çalışma Grubu (YMÇG-ACWG)toplantısınaAdalet Bakanlığını temsilen Tetkik Hâkimi
253
Ömer TEMİZ katılmıştır. Toplantıda 2013 yılı YMÇG İlerleme Raporu’nda Türkiye’nin
Şubat 2013 tarihinde “Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Kanunu”nu yürürlüğe
koyduğu, terörizmin finansmanını engellemek için dondurma mekanizması oluşturduğu,
Ombudsman Kanunu’nun Haziran 2013’ten beri yürürlükte olduğu ve Baş Ombudsmanın
ilk haftada 300’e yakın şikâyet aldığı belirtilmiştir. Ayrıca, yolsuzluğun önlenmesine
ilişkin, OECD Yabancı Kamu Görevlilerine Verilen Rüşvetin Önlenmesi Sözleşmesi’ne
ilişkin Türkiye Adalet Akademisi’nde hâkim ve savcı adaylarına eğitim verildiği, OECD 3.
Aşama incelemesi kapsamında yüksek nüfuslu şehirlerde hâkim ve savcılara yönelik
eğitimler verileceği ve TADOC tarafından kolluk görevlilerine yolsuzluğun önlenmesine
ilişkin seminerler verildiği bildirilmiştir. Ayrıca bu toplantıda “Karşılıklı Adli Yardım
Yüksek Düzey İlkeler-High-Level Principles on Mutual Legal Assistance” belgesi
yayınlanmıştır.
3- 10-11 Ekim 2013 tarihlerinde OECD Merkezi (Paris)’nde G20 Yolsuzlukla
Mücadele Çalışma Grubu (YMÇG-ACWG) toplantısı düzenlenmiş olup, toplantıya G20
üye ülkelerinin temsilcileri, Dünya Bankası, UNODC, FATF, OECD, IMF ve AB
temsilcileri ve ülkemizi temsilen Bakanlığımız Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü Tetkik Hâkimi Muhammed Zeki Temelkatılmıştır. Toplantıda Avustralya’nın
dönem başkanlığı tebrik edilmiş, BMYMS’nin onaylamayan ülkelere tekrar çağrı yapılmış,
“ülkeye girişin engellenmesi” tedbirine ilişkin oluşturulan irtibat noktaları güncellenmiş,
ülkeler tarafından deklare edilen “malvarlığı geri alım ilkeleri” üzerine Dünya Bankası
tarafından ülke profillerinin yayınlanacağını, FATF’in yolsuzlukla ilgili aktiviteleri ve
tüzel kişilerin şeffaflığı üzerinde durulmuş, vergi cennetleri oluşturulmamasına ilişkin
önlemler ve yolsuzlukla mücadelede yüksek risk taşıyan alanlar üzerine yapılanlar ifade
edilmiştir.
5. EUROJUST
5.1.Genel Olarak
Avrupa Adlî Yargı Ağı oluşumundan sonra, Avrupa Birliği içerisinde işbirliği
alanında atılan diğer bir önemli adım kuşkusuz, Eurojust’ın kuruluşu olmuştur. 28 Şubat
2002 tarihli Konsey Kararı ile geçici statüsü sona erdirilerek sürekli bir yapı haline
dönüşen Eurojust, Avrupa Adlî Yargı Ağı ile aynı amaç fakat farklı yetkilerle donatılmış
tüzel kişiliği olan bir Avrupa Birliği Kurumudur.
254
Özellikle bir veya daha fazla üye devletin karıştığı sınıraşan ciddî suçlar ve
organize suçların araştırılması ve soruşturulmasında yetkili ulusal makamlar arasında
işbirliğini geliştirmek, araştırma ve soruşturmaları teşvik etmek, koordine etmek, üye
devlet ve Konsey’e gerekli uzmanlık bilgisini temin etmek, konuları Eurojust’ın önemli
görevleri arasında sayılmaktadır.
Eurojust’ın genel yetki alanı, yasadışı uyuşturucu trafiği, karapara aklama, insan
kaçakçılığı ve ticareti, radyoaktif madde ticareti, motorlu taşıtlarla ilgili suçlar, bilgisayar
suçları, yolsuzluk ve dolandırıcılık suçları, suçtan kaynaklanan kazanımların aklanması
suçları, çevre suçları, 21 Aralık 1988 tarihli Avrupa Birliği’ne üye devletlerde bir suç
örgütüne katılmayı suç sayan Ortak Eylem anlamında cezaî bir suç örgütüne katılma
suçları ve Eurojust’ın kuruluş amacı çerçevesinde kalan diğer suçlardır.
1- Genel Müdürlüğümüzün girişimleri sonucu 31 Ocak 2013 tarihinde Eurojust
Binasında (Lahey) Eurojust’a üye 27 ülkenin katılımı ile “PKK Terörü ile Mücadele
Eurojust Taktik Toplantısı” düzenlenmiştir. Toplantıda Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Mustafa Sabit bir sunum yapmış ve terör konusundaki
adli yardımlaşama taleplerimize ilişkin istatistikler Eurojust ve üye ülkeler ile
paylaşılmıştır.
Katılımcı
ülkeler
kendilerinde
yürütülen
PKK
soruşturmaları,
kovuşturmaları, iyi uygulama örneklerini paylaşmıştır. Eurojust tarafından yıllık terör
raporu yayımlanması önerimiz olumlu bulunmuştur.
2-20 Haziran 2013 tarihinde Eurojust Binasında Eurojust’a üye 27 ülkenin katılımı
ile “Suriye’de Gönüllü Yabancı Savaşçılar” konulu toplantıya Uluslararası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi Mehmet Yerlikaya katılmıştır. Toplantıda üye
ülkeler, kendi ülkelerinden Suriye’ye savaşmak için giden kişileri engellemek için aldıkları
idari ve adli tedbirlerden söz etmişlerdir. Mehmet Yerlikaya, Ülkemizde bu konuda alınan
idari tedbirlerin olduğunu, İçişleri Bakanlığından alınan bilgilere göre AB üyesi ülkelerden
gelen bilgilere göre AB vatandaşlarının ülkemize girişine tahdit kaydı konulduğu ve bu
konuda her türlü işbirliğine açık olunduğunu ifade etmiştir.
3-2010-2015 yıllarını kapsayan "Organize Suçlarla Mücadele Ulusal Strateji
Belgesi"nin kapsamında 2013-2015 dönemine ilişkin “Organize Suçlarla Mücadele Eylem
Plânı
Taslağı”
kapsamında
Eylem
Plânında
255
koordinatör
birim
olarak
Genel
Müdürlüğümüzce, (13.6) Nolu; "Eurojust ile ilişkilerin karşılıklı olarak geliştirilmesine
yönelik çalışmaların yapılması" başlıklı faaliyete ilişkin faaliyet planı yapılması
öngörülmektedir.
Bu Eylem Planı kapsamında, 22/11/2013 tarihinde Bakanlığımız İstinaf Binası’nda
yapılan toplantıya İçişleri, Dışişleri Bakanlıkları, Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma
Kurulu, Ankara Cumhuriyet Başsavcı Vekili Murat Esen ve Yargıtay temsilcisinin katılım
ile anılan Eylem Planı'na yapılacak katkılara esas olmak üzereEurojust nezdinde
yapılabilecek diğer toplantı konularının tespiti sağlanmaya çalışılmıştır.
Toplantıda, 20 Haziran 2013 tarihinde Eurojust Merkezinde "Suriye'deki Yabancı
Savaşçılar" konulu bir taktik toplantısı sonucunda Eurojust'ta ülkemizinde dâhil olduğu
ülkelerle operasyonel bir toplantı yapılması gerektiği bölümü yer almaktadır. Bu itibarla,
"Suriye'deki Yabancı Savaşçılar" konulu bir taktik toplantısı sonucunda Eurojust 'ta
ülkemizinde dâhil olduğu ülkelerle operasyonel bir toplantı yapılması, Eurojust tarafından
bir terör raporu yayımlanmasını teşvik etmeye devam edecektir.
Avrupa Birliği'ne "Sınıraşan Örgütlü Suç ve Teröre Karşı Mücadele Projesi"
başlıklı IPA projesi başvurusunda bulunulmuştur. Söz konusu proje kapsamında Eurojust
ile işbirliğinin geliştirilmesi konusunda faaliyetler yer alacaktır.
Bunlarla birlikte, Eurojust üye ülkelerinde terör örgütlerinin finansmanının takibine
ilişkin olarak Eurojust nezdinde bir taktik toplantı talebinde bulunulacaktır.
6. AVRUPA YARGI AĞI (EUROPEAN JUDICIAL NETWORK- EJN)
6.1.Genel Olarak
Avrupa Yargı Ağı (EJN), Birliğin adalet, özgürlük ve güvenlik alanı olma amacı
doğrultusundaki gelişmelerle bağlantılı olarak tüm sınıraşan suç çeşitleri ve karşılıklı adlî
yardım alanında, yüzü aşkın temas noktası aracılığıyla etkin ve süratli bir işbirliği yaparak
önemli bir işlevi yerine getirmektedir.
Avrupa Adlî Yargı Ağını kuran Ortak Eylem, Schengen Sözleşmesi çerçevesinde
cezaî işbirliğinin doğrudan doğruya ülke temsilcileri aracılığıyla geliştirilmesi fikrine
dayanmaktadır. Bu nedenle, üye devlet temas noktalarının yeterli yabancı dil seviyesine
sahip olmaları, Ortak Eylemde özellikle vurgulanmıştır. Suçlarla etkili mücadele ve ileri
256
düzeyde hızlı bir işbirliği sunan EJN’in cezaî konulardaki adlî yardımlaşmaya yansıyan
olumlu etkileri, Birliğin resmî metinlerinde de ifade edilmektedir.
2013 yılı içerisinde EJN irtibat noktası olarak yabancı ülkelerden 29 talep
alınmıştır. Bu taleplerin 26 tanesi devam eden adli yardım taleplerinin durumuna ilişkin
bilgiler ve 3 tanesi ulusal hukukumuz hakkında bilgi talebidir. Ülkemiz makamlarınca 1
adet ulusal hukuk hakkında bilgi talebinde bulunulmuştur.
1-26 Şubat 2013 tarihinde Lahey/Hollanda’da yapılan Avrupa Yargı Ağı (EJN) 34.
Olağan Toplantısına Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi
Salih Benli ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi Ulvi Altınışık katılım
sağlamıştır. Toplantıda EJN ve e-adalet işbirliği, e-adalet portalının oluşturulması, EJN
Eylem Gücü tarafından hazırlanacak anketle irtibat kişisi olarak yargısal işbirliğinin ne
şekilde sürdürüleceği konuları ele alınmıştır.
2-“İnsan Ticareti İle Mücadele” ve “Ortak Soruşturma Timlerinin Kurulmasına
Yönelik Mevzuat ve Tecrübe Paylaşımı” EJN Bölgesel Toplantısı: EJN Sekreteryasına
yapılan müracaat sonucu ülkemiz ile Bulgaristan, 31 Ekim-1 Kasım 2013 tarihlerinde
İstanbul’da “İnsan Ticareti ile Mücadele” ve “Ortak Soruşturma Timlerinin kurulmasına
yönelik mevzuat ve tecrübe paylaşımı” konularında EJN Bölgesel Toplantısı’nı İstanbul
Hakimevi’nde düzenlemiştir. Toplantıya EJN Sekreteri Fatima Adelia Martins,
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürü Dr. Nurdan Okur, Uluslararası Hukuk
ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Mustafa Sabit, Hâkimler ve Savcılar
Yüksek Kurulu temsilcisi, Bulgaristan, Romanya, Yunanistan, Almanya EJN irtibat kişileri
ve Bosna-Hersek temsilcisi, İçişleri Bakanlığı temsilcileri ile örgütlü suçları soruşturmakla
sorumlu İstanbul Cumhuriyet Savcılarının katılımı ile gerçekleşmiştir.
Toplantı sonucu CAS projesi kapsamında hazırlanan adli yardım kanunu taslağına
alınması öngörülen ortak soruşturma ekiplerine ilişkin Bulgaristan, Romanya ile Alman
mevzuatı ve uygulama örneklerine dair çok yararlı bilgiler edinilmiştir.
3-18-19 Kasım 2013 tarihindeVilnius’ta yapılan Avrupa Yargı Ağı (EJN) 36.
Olağan ToplantısınaAvrupa Birliği Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimi Ulvi Altınışık katılım
sağlamıştır. Toplantıda üçüncü ülkelerle adli işbirliğine ilişkin konular ele alınmıştır.
257
6.3.2013Yılı Avrupa Birliği İlerleme Raporuna Katkı
2013 yılı İlerleme Raporu'nun 67. Sayfasında “Türkiye hukuki konularda adli
işbirliğine ilişkin 2.107 talep almış ve 8.942 talepte bulunmuştur. Cezai konularda adli
işbirliğine ilişkin olarak, AB kurumları dâhil olmak üzere, birçok AB ülkesindeki Türk
misyonlarına ve uluslararası kuruluşlara adalet müşavirleri atanmıştır. İrtibat noktalarının
karşılıklı olarak belirlenmesine ilişkin yeni bir uygulama kapsamında 15 hâkim atanmıştır.
Türkiye 168, AB’ye üye ülkeler ise 7 suçlu iadesi talebinde bulunmuştur. Türkiye’ye
yalnızca 17 suçlu iade edilmiştir. Türkiye cezai konulara ilişkin 792 karşılıklı adli yardım
talebi almış ve 4.974 talepte bulunmuştur” ibaresi yer almaktadır. Raporun 69. sayfasında
“Örgütlü suçlarla mücadele konusunda uluslararası polis ve adli işbirliğini daha fazla
ilerletmek için kişisel verilerin korunmasına yönelik bir kanuna ihtiyaç duyulmaktadır”
ibaresi yer almaktadır.
Bakanlığımız Eurojust ve EJN toplantılarına düzenli katılım sağlamakta olup, adli
işbirliği alanında ilgili ülkelerin temas noktaları ile bilgi paylaşımı ve taleplerin yerine
getirilmesinde işbirliği yapmaktadır. Ancak, "Kişisel Verilerin Korunması Kanunu
Tasarısı"nın yasalaşması, etkin bir uluslararası adli işbirliğinin sağlanması,Europol ve
Eurojust’a üye olmamız açısından önemlidir.
7.
BİRLEŞMİŞ
MİLLETLER
YOLSUZLUKLA
MÜCADELE
SÖZLEŞMESİ (UNCAC)
7.1. Genel Olarak
Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi Ülkemiz tarafından 10 Aralık
2003 tarihinde imzalanmış, Sözleşme'nin onaylanması 18/5/2006 tarihli ve 5506 sayılı
Kanımla uygun bulunmuş ve 24.05.2006 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe
girmiştir.
Sözleşme genel olarak; yolsuzlukla mücadelede uluslararası işbirliği, dürüstlük,
saydamlık ve hesap verilebilirlik ilkelerinin yerleştiği bir kamu yönetimi, yolsuzlukla
mücadele ile görevlendirilmiş birimlerin etkin bir şekilde çalışması, siyasi partiler ile
seçime katılacak adayların finansmanında saydamlığın artırılması, kamu ihaleleri ve kamu
maliyesinin etkin yönetimi suretiyle yolsuzluğun önlenmesi, kamu etik sözleşmesi, yargı
258
ve kovuşturma hizmetlerine ilişkin önlemler, özel sektörde yolsuzluğun önlenmesi ve sivil
toplumun
yolsuzlukla mücadelede aktif katılımının sağlanması
gibi hususlarda
düzenlemeler içermektedir. Belirtilen hususlarda, Sözleşmeye taraf devletlerin mevcut
hukuki ve kurumsal durumlarının tespiti ile Sözleşmeye ne şekilde uyum sağladıklarını
tespit etmek amacıyla, bir gözden geçirme mekanizması (review mechanism) kurulmuştur.
Sözleşmenin 46. maddesinin 13. fıkrası uyarınca adli yardım taleplerini kabul
etmek veya yerine getirmekle yetkili taraf ülke yerel makamı olarak Bakanlığımız
Uluslararası Hukuk ve Dış ilişkiler Genel Müdürlüğü belirlenmiş olup, bu husus
Sekretaryaya iletilmek üzere 30.10.2009 tarihli yazı ile Dışişleri Bakanlığı'na bildirilmiştir.
7.2. Sözleşmenin Amaçları:
a) Yolsuzluğun Önlenmesi ve yolsuzlukla mücadele amacıyla alınan önlemlerin
daha etkin ve verimli kılınması,
b) Malvarlığının geri alınması dâhil olmak üzere, yolsuzluğun önlenmesi ve
yolsuzlukla mücadelede uluslararası işbirliği ve teknik yardımlaşmanın teşvik edilmesi,
kolaylaştırılması ve desteklenmesi,
e) Bütünlüğünün, hesap verme sorumluluğunun ve kamusal işlemlerin ve kamu
malvarlığının uygun yönetiminin teşvik edilmesi şeklinde sıralanabilir.
7.3 BMYMS 2013-2014 Ülkemiz İncelemesi
Ülkemiz BMYMS’ye taraf olduğundan 2013-2014 yılları arasında ülke
incelemesinden geçecektir. BMYMS ülke incelemesine ilişkin sorumlu kurum,
Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı’dır. BMYMS ülke incelemesinde diğer ilgili
kurumlar Bakanlığımız, Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı Mali
Suçları Araştırma Kurulu’dur.
Ülkemizin BMYMS inceleme süreci 01/07/2013 tarihinde başlamıştır. Bu tarihten
itibaren 6 ay içerisinde ülkelerden Öz Değerlendirme Raporu (self-assesment check list)
düzenlemesi beklenmektedir. 2013-2014 yılları arasında Öz Değerlendirme Raporunun
konusunu Sözleşme’nin III ve IV. Bölümleri oluşturmaktadır. Diğer bir deyişle
Sözleşmenin 15-50. maddeleri arasındaki hükümlere ilişkin ülkemiz Değerlendirme
Raporu düzenlenecektir. 2015 yılında ise ülkemiz Sözleşme’nin II ve V. Bölümlerine
259
ilişkin ülke incelemesinden geçecektir. Öz Değerlendirme Raporunun hazırlanması
çalışmaları devam etmektedir.
2013-2014 yılları arasında Türkiye’yi inceleyecek ülkeler, Malezya ve Belçika’dır.
Ülkemizin hazırlayacağı Öz Değerlendirme Raporu’nun BMYMS Sekreteryasına
sunulmasından sonra, bu ülkeler ülkemizi yerinde inceleyecektir (on-site visit).
Ülkemizde yolsuzlukla mücadele mevzuatı, OECD ve GRECO gibi kuruluşların
raporları doğrultusunda çok güncel olduğu için BMYMS ile mevzuat uyumlaştırması
noktasında sıkıntı yaşanmayacaktır. Ancak Türk Ceza Kanunu’nun yolsuzlukla ilgili
değişikliğe uğrayan maddelerinin uygulanması ve adli yardımlaşmaya ilişkin bir kanunun
bulunmaması sorun olarak görülebilecek hususlardır.
7.4. 2013 Yılında Gerçekleştirilen Toplantılar ve Faaliyetler
1- BMYMS Uygulamanın Gözden Geçirilmesi Mekanizması Grubu Toplantısı 2731 Mayıs 2013 tarihinde Viyana’da düzenlenmiş olup, toplantıya AGİT Daimi
Temsilciliğimizde görevli Adalet Müşavirimiz Ramazan Çaylı katılmıştır. Toplantıda
BMYMS Gözden Geçirmesi Mekanizması kapsamında ülkemizi Malezya ve Belçika’nın
inceleyeceği belirlenmiş ve Öz Değerlendirme Raporunun hazırlanması çalışmalarına
ilişkin görüş alışverişinde bulunulmuştur.
2- BMYMS Varlıkların Geri Alınması Çalışma Grubu Yedinci Toplantısı 29-30
Ağustos 2013 tarihleri arasında Viyana’da yapılmış olup, toplantıya AGİT Daimi
Temsilciliğimizde görevli Adalet Müşavirimiz Ramazan Çaylı katılmıştır.
3- Uluslararası Yolsuzlukla Mücadele Akademisi (IACA) için 29-30 Kasım 2012
tarihlerinde Viyana’da gerçekleştirilmiş toplantıda Bakan Yardımcımız Sayın Veysi
Kaynak 60.000 Avro tutarında mali destek taahüdünde bulunmuş olup, bahse konu
taahüddün karşılanması
için Bakanlığımızca 25/12/2013 tarihinde Türk İşbirliği ve
Koordinasyon Ajansı Başkanlığından talepte bulunulmuştur.
4- 25 Aralık 2013 tarihinde BMYMS Gözden Geçirmesi Mekanizması kapsamında
Öz Değerlendirme Raporunun hazırlanabilmesi için Başbakanlık Ek Bina’da Başbakanlık
Teftiş Kurulu, Bakanlığımız, Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı
Mali Suçları Araştırma Kurulu temsilcilerinin katılımıyla bir toplantı düzenlenmiştir.
260
Toplantıda kurumlardan 24 Ocak 2014 tarihine kadar Omnibus’un doldurulmasına esas
bilgi ve belgelerin iletilmesi talep edilmiştir.
8. TÜRKİYE VE AVRUPA GÜVENLİK VE İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI
(AGİT)
8.1. Genel Olarak
AGİT, güvenliğin üç boyutunda ilke, norm ve standartlar geliştirmekte, yükümlülüklerin
uygulanma durumlarını izlemekte, esnek müzakere ve siyasi diyalog forumu teşkil
etmekte, ayrıca katılımcı Devletlerin demokratikleşme, hukukun üstünlüğü ve insan
haklarına saygı alanlarındaki çabalarına destek ve yardım işlevi görmektedir. AGİT 1975
yılında Merkezi Viyana'da olmak üzere kurulmuştur. Türkiye, Örgütün kurucu
üyelerindendir.
8.2.Türkiye’nin Örgüt’le İlişkileri
AGİT’in kurucu üyeleri arasında yer alan Türkiye, Örgütün tüm boyutlarında (siyasiaskeri, ekonomi-çevre, insani boyut) aktif ve yapıcı bir tutum sergilemektedir. Bu
çerçevede ülkemiz, terörizm, polis faaliyetleri, sınır güvenliği ve yönetimi, ekonomi ve
çevre konuları, hoşgörü ve ayrım gözetmeme, göç ve entegrasyon, insan ticaretiyle
mücadele gibi alanlar başta olmak üzere AGİT çalışmalarına katkıda bulunmaktadır.
Ülkemiz, kapsamlı güvenlik anlayışı çerçevesinde ekonomi ve çevre boyutu faaliyetleri
marifetiyle güvenliğin arttırılabileceği görüşünü taşımakta, bununla birlikte AGİT’in görev
yönergesi ve kısıtlı kaynaklarının dikkate alınmasını ve diğer uluslararası örgütlerin
faaliyetlerinin tekrarlanmasından kaçınılmasını istemektedir. Yolsuzluk, kara para aklama
ve terörizmin finansmanıyla mücadeleye önem atfetmekte, göç yönetiminin ise,
göçmenlerin insan hakları ve yaşadıkları ülkelere sağladıkları katkılar da dikkate alınarak
geliştirilmesi gerektiğini savunmaktadır.
1991 yılında kurulan ve katılımcısı ülkelerin 320 milletvekilinden oluşan AGİT
Parlamenter Asamblesinde (AGİT PA) ülkemiz 8 milletvekiliyle temsil edilmektedir.
AGİT PA Türk Grubu üyeleri, AGİT PA toplantıları ve konferanslarına iştirak etmelerinin
yanısıra, seçim gözlem misyonlarına da katılmaktadırlar.
261
8.3. 2013 Yılında Katılım Sağlanan Toplantılar
- AGİT tarafından insan hakları kapsamında yapılan faaliyetlerden birisi olan Yıllık İnsani
Boyut
Uygulama
Toplantısı
23
Eylül-4
Ekim
tarihleri
arasında
Varşova'da
gerçekleştirilmiş, toplantıya AGİT nezdinde Daimi Temsilciliğimizde görevli Adalet
Müşavirimiz Ramazan Çaylı tarafından katılım sağlanmıştır. Toplantıda, Medya
Özgürlüğü, Ulusal İnsan Hakları Kurumları ve İnsan Hakları Eğitimi, Toplantı ve Gösteri
Yürüyüşleri Özgürlüğü, Yargının Bağımsızlığı ve Adil Yargılanma Hakkı konuları ele
alınmıştır.
- 14 Kasım tarihli Silâhsızlanma, silahların kontrolü, yayılmasının önlenmesi ve ihracatının
kontrolü konularındaki toplantıya genel müdürlüğümüzden Hakim Yetkin Ergün tarafından
9. AVRUPA SAVCILARI İSTİŞARE KONSEYİ (CCPE)
9.1.Genel Olarak
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin bir danışma organı olan Avrupa Savcıları İstişare
Konseyi (CCPE), yıllık olarak düzenlenen Avrupa Başsavcıları Konferansının (CPGE)
kurumsallaştırılması hedefi doğrultusunda 13 Temmuz 2005 tarihinde kurulmuştur.
CPGE toplantıları, ceza adaleti sisteminde savcılığın rolüne dair Rec(2000)19 sayılı
Tavsiye Kararının takibini yapmak amacı ile Strazburg’da başlatılmış olup; 2006 yılına
kadar her yıl düzenli olarak gerçekleştirilmiştir. Bu forumun kurumsallaştırılması ile,
Bakanlar Komitesi ve Komiteye bağlı Avrupa Suç Problemleri Komitesi (CDPC), üye
ülkelerdeki savcılık teşkilatlarının Komite çalışmalarında katkısının sağlanmasının bu
teşkilatların işleyişleri ve faaliyetleri konusunda ortak politikalar ve hukuksal araçlar
oluşturma çalışmaları bakımından taşıdığı önemi vurgulamış bulunmaktadırlar.
CCPE’nin ilk toplantısı 6 Temmuz 2006 tarihinde Moskova’da gerçekleştirilmiştir.
9.2.Yapısı ve İşleyişi
CCPE tüm üye devletlerin temsiline açıktır. Üyeler, savcıların idaresinden sorumlu
kurumların bulunduğu ülkelerde bu kurumlar ile ve savcılık teşkilatının idaresinden
262
sorumlu olan merci ile temas halinde ve yargı sisteminin işleyişine dair konulardaki yetkin
bilgisine ek olarak örnek kişilik özelliklerine sahip faal savcılar arasından seçilmektedir.
Avrupa Birliği de, CCPE’nin faaliyetlerine katılmak üzere toplantılara davet edilmektedir.
CCPE çalışmaları Genel Kurul ve Büro toplantıları ile yürütmektedir. Genellikle Genel
Kurul toplantıları yılda bir kere, Büro toplantıları ise yılda iki defa gerçekleşmektedir.
9.3.Görevi
CCPE’nin görevi, üye ülkelerdeki savcılık teşkilatlarının işleyişleri ve faaliyetleri
konusunda ortak politikalar ve hukuksal araçlar oluşturma amacı doğrultusunda,
Rec(2000)19 sayılı Tavsiye Kararının uygulamasını takip etmektir.
9.4.CCPE Faaliyetlerine Katılım
Avrupa Savcıları İstişare Konseyi'nin (CCPE) 08-09 Ekim 2013 tarihlerinde Erivan’da
gerçekleştirilen 8. Genel Kurul toplantısına Genel Müdürlüğümüzce tetkik hakimi
10. AVRUPA HAKİMLERİ DANIŞMA KONSEYİ(CCJE)
10.1.Genel Olarak
Avrupa Hakimleri Danışma Konseyi(CCJE), 2000 yılında Avrupa Konseyi Bakanlar
Komitesi tarafından Avrupa’da hakimlerin rolünün güçlendirilmesi amacıyla 2000 yılında
kurulmuş olup Avrupa Konseyinin danışma organlarından biri olarak faaliyet
göstermektedir.
Konseyin çalışma alanları hakimlerin bağımsızlığı, tarafsızlığı, yeterliliği vb. alanlarını
kapsamaktadır. Avrupa Hakimleri Danışma Konseyi, yukarıda bahsedilen çalışma
alanlarında her yıl belirlenen spesifik bir konuda Bakanlar Komitesine görüş hazırlayarak
sunmaktadır.
263
Konsey üye devletlerin herhangi birinden bu yönde bir talep gelmesi halinde, belirli bir
konuda da çalışma yapabilmekte ve mevzuat, kurumsal çerçeve ve / veya adli uygulama ile
mevcut durumun iyileştirilmesi yollarını tartışmak için üye ülkelere ziyaretler de
gerçekleştirebilmektedir.
10.2.2013 yılında gerçekleştirilen faaliyetler
Konseyin 14. Genel Kurulu Fransa’nın Strasbourg şehrinde Avrupa Konseyi Agora
Binasında gerçekleştirilmiş olup Genel Kurula Bakanlığımız adına Tetkik Hakimi
düzeyinde katılım sağlanmıştır.
Genel Kurula Avrupa Konseyi üye devletlerinden hakimlerce katılmış, ayrıca Genel Kurul
gözlemci ülke sıfatıyla Japonya, meslek örgütleri bağlamında ise Avrupa Barolar ve Hukuk
Birlikleri Konseyi (CCBE), Yargı Konseyleri Avrupa Ağı(RECJ), Demokrasi ve Özgürlük
İçin Avrupa Hakimleri (MEDEL) ve Avrupa İdari Yargı Hakimleri Birliği tarafından takip
edilmiştir.
Konseyin 14. Genel Kurul gündeminde;
-Avrupa Hakimleri Danışma Konseyinin ‘’Nitelik ve Adaletin Etkinliği Çerçevesinde
Hakimlerle Avukatlar Arasındaki İlişkilere’’ yönelik 16 Nolu Görüşünün görüşülerek
kabul edilmesi,
-Avrupa Konseyi Üye Devletlerinde, Yargı ve Hakimlere Yönelik Durum Raporu,
-2014 ve 2015 yıllarında geçerli olmak üzere Konseyin çalışma alanlarının
belirlenmesi(Terms of reference)
-Konseyin Başkan, Başkan Yardımcısı ve bir Büro çalışanının belirlenmesi ile 2014
yılında faaliyet gösterecek Çalışma Grubunun ve bir adet Cinsiyet Eşitliği Raportörünün
atanması hususları yer almaktadır.
Konseyin 2013 yılı Görüşü ‘’ ’Nitelik ve Adaletin Etkinliği Çerçevesinde Hakimlerle
Avukatlar Arasındaki İlişkilere’’ yöneliktir. Görüşün hazırlanması çerçevesinde üye
devletlere daha önce gönderilen sualnameler ve verilen cevaplar temelinde, Konseyin daha
önce yayınlanan Görüşleriyle paralel olarak Avrupa Hakimleri Magna Cartası ve Konseyin
referans dökümanlar çerçevesinde hazırlanarak 14. Genel Kurulda ele alınmıştır.
264
Yukarıda yer alan hususlar çerçevesinde Konseyin 16 Nolu Görüşü Genel Kurulda kabul
edilmiştir.
Genel Kurulda Konseyin 2014 yılında 17 Nolu Görüşünün ‘’Adalet, Bağımsızlık ve
Hakimlerin Mesleki Performansının Değerlendirilmesi’’ alanında hazırlanması kabul
edilmiştir.
Genel Kurulda üye devletlerce verilecek cevaplar temelinde Raporun güncellenmesine
karar verilmiştir.
Genel Kurulda yapılan oylama sonucunda önümüzdeki dönem CCJE Başkanlığına, halen
Başkan Yardımcılığı görevini yürüten Hollandalı Mr. Bart van LIEROP, Başkan
Yardımcılığına Birleşik Krallıktan Mr. Richard AIKENS, Büro üyeliğine Alman
Mr.Johannes RIEDEL ve Cinsiyet Eşitliği Raportörlüğüne de Romen Ms. Aida-Rodica
POPA seçilmişlerdir. Konseyin 2014 yılındaki Çalışma Grubunda HSYK Tetkik Hakimi
Osman Nesuh YILDIZ da yer alacaktır.
Genel Kurulda, Konseyin 15. Genel Kurulunun 22-24 Ekim 2014 tarihleri arasında
İstanbul’da yapılmasına, Çalışma Grubunun ise 17-19 Mart ve 23-26 Haziran 2014
tarihlerinde toplanmasına karar verilmiştir.
11. HUKUK ALANINDA İŞBİRLİĞİ AVRUPA KOMİTESİ (CDCJ)
11.1 Yapısı ve Görevleri:
Hukuk Alanında İşbirliği Avrupa Komitesi, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin direkt yetkisi
altında kurulmuş olup, 1963 yılından bu yana Avrupa Konseyi'nin hukuki çalışma konularının
birçoğunda görev yapmaktadır. Hukuk Alanında İşbirliği Avrupa Komitesi, özel hukuk ve kamu
hukuku alanında çalışma yapmakla yetkilidir ve çalışmaları Bakanlar Komitesi'ne sunulmak üzere
hazırlanan Anlaşma ve Tavsiye'lerin birçoğunun temelini oluşturur. Hukuk Alanında İşbirliği
Avrupa Komitesi, Fransa'nın Strazburg şehrinde bulunan Avrupa Konseyi binasında çalışma ve
toplantılarını yapmakta olup, her üye ülke Komiteye kendi temsilcisini seçer ve bu temsilciler
Komite çalışmalarında ülkelerini temsil eder, ülkeleri adına oy kullanırlar. Hukuk Alanında
İşbirliği Komitesi genel toplantısını yılda bir kez, büro toplantısını ise yılda 2-3 kez yapar. Ayrıca
Komite Avrupa Konseyi Adalet Bakanları Konferansları'nda kabul edilen karar metinlerinin taslak
çalışmalarında da katkıda bulunur.
265
11.2 ALT ÇALIŞMA GRUPLARI VE BUNLARIN GÖREVLERİ:
11.2.1 Aile Hukuku
Aile Hukuku Uzmanlar Komitesi (The Committee of Experts on Family Law (CJ-FA) ), Hukuk
Alanında İşbirliği Avrupa Komitesinin (CDCJ) otoritesi altında Avrupa Konseyinin ailenin
özellikle çocukların hukuken korunması alanındaki uluslararası aktivitelerinden sorumludur.
Komite, Konseyin 47 üye ülkesinin aile hukuku alanında uzman temsilcilerinden oluşmaktadır.
Avrupa Konseyi gözlemci ülkeleri (Vatikan, Kanada, Japonya, Meksika ve Amerika Birleşik
Devletleri), Avrupa Birliği Komisyonu ve Avrupa Birliği Konseyi ile Lahey Uluslararası Özel
Hukuk Konferansı, Uluslararası Medeni Haklar Komisyonu (CIEC)(International Commission on
Civil Status) , Uluslararası Sosyal Hizmetler (ISS) (International Social Service), Uluslararası Özel
Hukukun Birleştirilmesi Enstitüsü de gözlemci sıfatıyla toplantılara katılmaya davet edilmektedir.
Komitenin, çocukların korunması ve aile hukuku alanında ortak yasal standartların geliştirilmesi
görevleri bulunmaktadır. Özel hukuk alanında ailenin korunmasına ilişkin pek çok uluslararası
belge, aile hukuku uzmanlar komitesi tarafından yapılan çalışmalar sonucunda Avrupa Konseyi
Bakanlar Komitesi tarafından kabul edilmiştir (aile arabuluculuğu, koruyucu aile, evlilik dışı
birlikte yasayan çiftlerin yaptıkları sözleşmelerin geçerliliği, esler arası eşitlik, aile meselelerinde
acil önlemler, yetişkinlerin korunmasına ilişkin kurallar vb. alanlar) .
11.2.2 Ceza Alanı Dışında Savcılar
Savcıların Ceza Alanı Dışındaki Rollerine İlişkin Uzmanlar Komitesi (CJ-S-PR) (The Group of
Specialists on the role of Public Prosecutors outside the Criminal Field), insan hakları ve temel
özgürlüklerin korunması, kuvvetler ayrılığı ve tarafların eşitliği prensipleri ışığında, savcıların ceza
alanı dışında özellikle yasal durumları, yetki ve uygulamalarına ilişkin Taslak Tavsiyeler
hazırlamak üzere oluşturulmuştur.
11.2.3 Diğer Gruplar
-Yargılama ile İlgili Uzmanlar Grubu (Group of Specialists on the Judiciary) (CJ-S-JUD),
bağımsızlık, etkinlik ve uzmanlar grubu tarafından bağımsızlığa ilişkin yürütülen çalışmaların
geliştirilmesinde hakimlerin rolüne ilişkin No.R/(94)12 sayılı Tavsiyenin gözden geçirilerek
düzeltilmesi amacıyla oluşturulmuştur.
-Çocuk Dostu Adalet Uzmanlar Grubu (Group of Specialists on Child-Friendly Justice (CJ-S-CH) ,
taraf ülkeleri çocukların adalete erişiminde kolaylık sağlamaları konusunda destekleyen kapsamlı
çocuk dostu adalet klavuzlarının hazırlanmasını amaçlamaktadır.
266
-Vatandaşlık Konusunda Uzmanlar Grubu (Group of Specialists on Nationality (CJ-S-NAT),
Hukuk Alanında İşbirliği Avrupa Komitesinin (CDCJ) otoritesi altında Avrupa Konseyinin
vatandaşlık alanında mevcut belgelerinin geliştirilmesi ve güçlendirilmesine katkıda bulunulması
amacıyla oluşturulmuştur. Bu kapsamda komite, çocukların vatandaşlık sahibi olmasına veya
doğduğu yahut ikamet ettiği ülke vatandaşlığını kazanmasına engel olan durumları analiz
etmektedir.
-Suç Mağdurları için Başvuru Yollarına İlişkin Çalışma Grubu(Group of Specialists on remedies
for crime victims) (CJ-S-VICT), 27. Avrupa Bakanlar Toplantısında Kabul edilen Suç
Mağdurlarına İlişkin Çözümlerine yönelik çalışmayı ilerletmiştir. Grup Konsey üyesi ülkelerin suç
mağdurlarına ilişkin düzenlemelerini inceleyerek sonuç raporu hazırlamıştır.
- Tıbbi Sorumluluk Konusunda Uzmanlar Grubu (Group of scientific experts on medical liability)
(CJ-S-MED) , 2007 yılında oluşturulmuştur. Tıbbi sorumluluğa ilişkin hasta hakları, hastanın
rızasının alınması, taraf ülkelerdeki doktorlardan biri tarafından yapılan müdahalenin diğer bir taraf
ülkede dava edilmesi gibi hususların incelenmesi amaçlanmıştır.
-İdare Hukuku Proje Grubu (Project Group on Administrative Law) (CJ-DA)
-Borç Problemlerine Yasal Çözümler Aranmasına Dair Uzmanlar Grubu (Group of specialists on
seeking legal solutions to debt problems (CJ-S-DEBT)
-Sivil Toplum Kuruluşlarının Hukuki Statüsü Hakkında Uzmanlar Grubu (Group of Specialists on
the legal status of non-governmental organisations) (CJ-S-ONG)
11.2. FAALİYETLERİ
Son 8 yıl içerisinde Hukuk Alanında İşbirliği Komitesi ile Aile Hukuku Uzmanlar Komitesi'nin
katılım sağladığımız genel toplantılar ve büro toplantıları şunlardır:
-Hukuk Alanında İşbirliği Komitesi'nin 81.genel toplantısı 22-24 Mart 2006 tarihinde Strazburg'ta
gerçekleştirilmiş olup, toplantıya Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel
Müdürü Aykut Kılıç katılım sağlamıştır.
-Hukuk Alanında İşbirliği Komitesi'nin 82.genel toplantısı 26 Şubat-01 Mart 2007 tarihinde
Strazburg'ta gerçekleştirilmiş olup, toplantıya Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
Genel Müdür Yardımcısı Bilal Çalışkan katılım sağlamıştır.
267
-Avrupa Konseyi Aile Hukuku Uzmanlar Komitesi’nin 36. Toplantısı 15-17 Kasım 2006 tarihinde
Strazburg'da gerçekleştirilmiş olup, toplantıya
Uluslararası Hukuk ve Dışilişkiler Genel
Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Abdullah Cebeci katılım sağlamıştır.
Toplantının Konusu: 1967 tarihli Çocukların Evlat Edinilmesine Dair Avrupa Sözleşmenin yerini
almak üzere günümüz şartlarına uygun olarak hazırlanan Anlaşma Taslağının görüşülmesi.
-Avrupa Konseyi Aile Hukuku Uzmanlar Komitesi’nin 37. Toplantısı 28-30 Kasım 2007 tarihinde
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü Tetkik Hakimi Talip Aydın tarafından sağlamıştır.
Toplantının Konusu: Aile hukuku alanında Avrupa Konseyinin uygulamaları, bu bağlamda;
özellikle terörist saldırılar veya doğal afetlerde olduğu düşünülen kayıp kişiler, fiil ehliyetine sahip
olmayan yetişkinlerin hukuken korunması, yıl içinde yapılan çalışmalar ile ilgili bilgilendirme,
gelecekteki aktivitelerin planlanması, 6-7 Aralıkta Kiev’de yapılacak olan Çocuk Hakları
seminerine hazırlık gibi konularda görüşülmesi.
-Avrupa Konseyi Aile Hukuku Uzmanlar Komitesi’nin 38. Toplantısı 17-20 Mart 2009 tarihinde
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü Tetkik Hakimi Seda Türkan Manav Dursun katılım sağlamıştır.
Toplantının Konusu: Ölüm Karinesi ve Kayıp Şahıslara İlişkin Prensipler Hakkında Taslak
Tavsiyeler ile Açıklayıcı Rapor ile Temsilcilerin Yetkisinin Devamına İlişkin Prensipler ile
Ehliyetsizliğe Dair İleri Direktifler Hakkında Taslak Tavsiyeler ile Açıklayıcı Raporun
incelenmesi, Çocukların Evlat Edinilmesine Dair Avrupa Sözleşmesine (Gözden Geçirilmiş)
ülkelerin onay durumları, konulan çekinceler ve imza ve yürürlük tarihleri hususundaki durumların
gözden geçirilmesi, evlilik içi ve evlilik dışı birliktelikler ile birlikte yasamada bu ilişkiler içindeki
çocukların haklarına ilişkin olarak Prof. Nigel Lowe tarafından hazırlanan makalenin sunulması.
-Hukuk Alanında İşbirliği Komitesi 'nin 84.genel kurul toplantısı 06-09 Ekim 2009 tarihinde
Tetkik Hakimi Tuğçe Takcı katılım sağlamıştır.
-Hukuk Alanında İşbirliği Komitesi'nin 84.büro toplantısı 14-18 Haziran 2010 tarihinde
Genel Müdür Yardımcısı Bilal Çalışkan katılım sağlamıştır. Bu toplantıda, 24-26 Kasım 2010
tarihinde İstanbul'da gerçekleştirilen 30.Avrupa Adalet Bakanları Konferansı kapsamındaki hazırlık
çalışmalarına değinilmiş, Konferans'ın alt konularından biri olan “Saydam ve Etkin Adalet”
temasına ilişkin olarak üye ülkeler ile Avrupa Etkin Yargı Komisyonu (CEPEJ)'ndan gelen öneriler
ve Avrupa Adalet Bakanları Konferansı sonrasında kabul edilmesi düşünülen tavsiye kararlarının
268
taslak metinleri Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı
Bilal Çalışkan'a iletilmiştir.
- Hukuk Alanında İşbirliği Komitesi'nin 86.Genel Kurul toplantısı 12-14 Ekim 2011 tarihinde
Tetkik Hakimi Seda Türkan Manav Dursun katılım sağlamıştır.
- Hukuk Alanında İşbirliği Komitesi'nin 86.Genel Kurul toplantısı 18-20 Haziran 2012 tarihinde
Tetkik Hakimi Seda Türkan Manav Dursun katılım sağlamıştır.
- Hazırlık toplantısı Aralık 2012'de yapılan "Ebeveynler Arası Uyuşmazlıklarda Çözüm Yolları"
hakkında CDCJ'in Çalışma Grubunun Taslak Tavsiye Kararının hazırlanması için yapılan 1.
Toplantısı 11-12 Eylül 2013 tarihinde, 2. Toplantısı 13-15 Kasım 2013 tarihinde Strazburg'da
yapılmış olup, anılan her iki toplantıya Genel Müdürlüğümüz Daire Başkanlarından Sayın Ayben
İyisoy katılmıştır.
- "Ebeveynler Arası Uyuşmazlıklarda Çözüm Yolları" hakkında CDCJ'in Çalışma Grubunun
hazırlamış olduğu Taslak Tavsiye Kararı ile ilgili olarak Yazım Grubu açıklayıcı raporu 24-26
Mart 2014 tarihleri arasında Strazburg'da hazırlaması gündemde olup, anılan toplatıya Genel
Müdürlüğümüz Daire Başkanlarından Sayın Ayben İyisoy'un katılımı öngörülmüştür.
11.2.1 Bütçe
CDCJ'in yapmış olduğu faaliyetlerin masrafları, Avrupa Konseyi tarafından karşılanmaktadır.
12.SUÇ SORUNLARI AVRUPA KOMİTESİ (CDPC)
12.1.Yapısı Ve Görevleri:
Suç Sorunları Avrupa Komitesi, 1958 yılında Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi
tarafından suçların önlenmesi ve kontrol altına alınması alanlarında Avrupa Konseyi'nin
faaliyetlerini denetlemek ve koordine etmek amacıyla kurulmuştur. Merkezi Avrupa
Konseyi'nde olup; Strazburg/Fransa’da toplanmaktadır. CDPC sözleşmeler, anlaşmalar,
tavsiyeler ve raporlar hazırlamanın yanı sıra, hükümetlerarası hukukî işbirliğinde
öncelikleri tespit ederek; ceza hukuku ve usulü, kriminoloji, suçluların cezalandırılması
alanlarında çeşitli faaliyetlere ve bunların uygulanmasına ilişkin Bakanlar Komitesi'ne
önerilerde bulunmaktadır. Ayrıca CPDC, kriminolojik araştırma konferansları ile cezaevi
yönetimi direktörlerinin konferanslarını da organize etmektedir. Her yıl bir genel kurul
toplantısı düzenlenmekte olup; anılan Toplantıya üye devletlerin ulusal delegasyonları,
269
Yerel ve Bölgesel Avrupa Yönetimler Kongresi ile Parlamenterler Meclisi temsilcileri,
Avrupa Birliği Konseyi Genel Sekreterliği ve Avrupa Komisyonu temsilcileri, Amerika
Birleşik
Devletleri,
Meksika,
Japonya,
Vatikan
ve
Kanada'dan
gözlemciler,
hükümetlerarası ve sivil kuruluşlardan gözlemciler katılmaktadır. Çalışma dili, Avrupa
Konseyi dilleri olup, bunlar İngilizce ve Fransızca'dır.
12.2 Alt Çalışma Grupları Ve Bunların Görevleri:
1) CDPC Bürosu (CDPC-BU-Bureau of European Committee on Crime Problems):
CDPC Bürosu, bir Başkan ve diğer sekiz üyeden oluşmaktadır. Büro üyeleri,
yenilenmemek üzere dört yıllığına atanmakta olup; CDPC'nin yukarıda sayılan
faaliyetlerini yürütmekle görevlidir. CDPC, gerektiğinde uzman ve danışmanların katılım
ve yardımına da başvurabilir.
2) Suçluların Cezalandırılması Alanında İşbirliğine İlişkin Konsey (PC-CP-Council
for Penelogical Cooperation):
CDPC'nin istişare kuruludur ve üyeleri de CDPC tarafından seçilmektedir. Avrupa
Konseyi, daha insancıl ve sosyal olarak daha etkin cezaevlerinin desteklenmesinde eşsiz
bir deneyim sahibidir. Avrupa Cezaevleri Kuralları'nın yanı sıra cezaevi ve personelinin
eğitimi, cezaevlerinde sağlık koşulları ve aşırı kalabalığa ilişkin çeşitli konularda pek çok
tavsiye kabul edilmiştir. Bu bağlamda, Suçluların Cezalandırılması Alanında İşbirliğine
İlişkin Konsey de anılan hukukî dokumanları hazırlamakla görevlidir. PC-CP bugüne
kadar 67 kez toplanmış olup; 68 inci toplantısı da 16-18 Mayıs 2011 tarihlerinde
düzenlenmesi planlanmaktadır. En son yapılan toplantısında, Cezaevi Personeli Etikleri
Hakkında Avrupa Yasası'na ilişkin tavsiye taslağını görüşmüştür.
3) Cezai Meselelerde İşbirliğine Dair Avrupa Sözleşmelerinin İşleyişinden Sorumlu
Uzmanlar Komitesi (PC-OC-Committee of Experts on the Opeartion of European
Conventions in the Penal Field):
50 yılı aşkın süredir Avrupa kapsamında ve bazen Avrupa dışından diğer devletlerle olan
cezai konular ile ilgili ilişkilerde temel kabul edilen birtakım anlaşmalar Avrupa Konseyi
tarafından oluşturulmuştur. Bu anlaşmalar suçluların iadesi, cezai meselelerde karşılıklı
adli yardım ve hükümlü nakli ve transferi gibi işbirliği mekanizmalarını içermektedir. İş bu
kabil sözleşmeler ayrıca, organize suç, terör ve siber suçlar gibi uluslararası boyutları olan
suçları da kapsamaktadır. PC-OC, 1981’den bu yana cezai meselelerde uluslararası
270
işbirliğini geliştirmek amacıyla üye ve gözlemci devletler ile çeşitli uluslararası
örgütlerden katılımcıların bir araya geldiği ve sözleşmelerin uygulanmasında karşılaşılan
sorunların tartışıldığı bir forum olarak hizmet vermektedir. Forumda her bir üye devletin
bir oy hakkı vardır.
4) Siber Suçlar Sözleşme Komitesi (T-CY-Convention Committee on Cybercrime):
Siber suçların tehlikelerinin farkında olarak ve bu tip suçlarla mücadelede ortak bir hukukî
ve teknik altyapı oluşturma ihtiyacı dikkate alınarak, Avrupa Konseyi üyeleri ile ABD,
Kanada, Japonya ve Güney Afrika tarafından Siber Suçlar Sözleşmesi hazırlanmıştır.
Anılan Sözleşmenin amaçları, gerekli mevzuatın kabul edilmesi ve uluslararası işbirliğinin
geliştirilmesi yoluyla siber suçlara karşı toplumun korunmasını amaçlayan ortak bir ceza
politikasının izlenmesi, siber suçların ortak tanımlarının yapılması, cezai soruşturma ve
kovuşturma yöntemlerinin belirlenmesidir. Bu çerçevede, Siber Suçlar Sözleşme Komitesi
Taraf ülkelerin istişarelerini sağlamakta ve siber suçlarla mücadelede politikalar
oluşturmaktadır. En son yapılan 55 inci toplantısında, çalışma metodları ile finansal
hususlarına ilişkin bir dizi kararlar almıştır. Ayrıca, Siber Suçlar Sözleşmesi ile Ek
Protokolü'ne ülkelerin katılımları değerlendirilmiş ve anılan Sözleşmenin 10. yoldönümü
kutlanmıştır.
5) Kadına Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadele İçin
Geçici Komite (CAHVIO-Ad Hoc Committee on Preventing and Combating Violence
Against Women and Domestic Violence):
Ekim 2008’de Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Avrupa Konseyi Kadınlara Karşı
Şiddetle (Ev İçi Şiddet Dahil) Mücadele Sözleşmesi yapılmasına karar verdi. Aralık
2008’de Kadına Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadele İçin
Geçici Komite (CAHVIO) kuruldu. Her devletten bir iki temsilcinin, uluslararası
kurumların katıldığı, sivil toplum örgütlerinden gözlemcilerin katıldığı bir komite ortaya
çıktı. Kadına yönelik şiddet ve/veya ev içi şiddetle mücadele için bir ya da birden çok
hukuksal olarak bağlayıcı araç yapılması için talimat verildi. Aralık 2008-Nisan 2010
arasında CAHVIO taslak metin müzakerelerinin ilki yapılmış olup; Kadına Yönelik Şiddet
ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadele Sözleşmesi hazırlanmıştır. Anılan
Sözleşme 11 Mayıs 2011 tarihinde İstanbul'da imzaya açılacaktır. Alanında ilk bağlayıcı
dokuman olma özelliğine haiz söz konusu Sözleşme ile, kadına karşı şiddetin çeşitli halleri
271
(zorla evlilik, fiziksel ve psikolojik şiddet) tanımlanmış ve cezalandırılmıştır.
12.3.Suç Sorunları Avrupa Komitesi (CDPC) ve Alt Çalışma Grupları
Faaliyetlerine Katılım
Avrupa Konseyi (AK) Ceza Alanındaki Avrupa Sözleşmelerinin Uygulanması Uzmanlar
Komitesi'ne (PC-OC) bağlı Uluslararası İşbirliği Alanında Kısıtlı Uzmanlar Grubu'nun
(PC-OC Mod) 6-8 Mart 2013 tarihlerinde Strazburg'da yapılan 15. Toplantısına Adalet
Müşavirimiz katılım sağlamıştır.
Avrupa Konseyi ( AK) Avrupa Suç Sorunları Komitesi'ne (CDPC) bağlı Penolojik İşbirliği
Konseyi (PC- CP) tarafından 06- 08 Mart 2013 tarihleri arasında Strazburg'da düzenlenen
3. Genel Kurul toplantısına Tetkik Hâkimi düzeyinde katılım sağlamıştır.
Avrupa Konseyi (AK) Avrupa Suç Sorunları Komitesi'nin (CDPC) 28-30 Mayıs 2013
tarihleri arasında, (PC-OC) Ceza Alanındaki Avrupa Sözleşmelerinin Uygulaması
Uzmanlar Komitesinin Strazburg'da yapılan 64. Genel Kurul toplantısına Genel Müdür
Yardımcısı ve Daire Başkan düzeyinde katılım sağlamıştır.
Avrupa Suç Sorunları Komitesi'ne bağlı (CDPC) Avrupa Konseyi (AK) Ceza Alanındaki
Avrupa Sözleşmeleri'nin Uygulanması Uzmanlar Komitesi'nin (PC-OC) 26-28 Kasım 2013
tarihleri arasında Strazburg'ta yapılan toplantısına Genel Müdür Yardımcısı ve Daire
Başkanı düzeyinde katılım sağlanmıştır.
CD-PC’nin 02-05 Aralık 2013’de Strazburg/Fransa’da gerçekleşen 65. Genel Kurul
toplantısına UHDİGM’i temsilen Genel Müdür Yardımcısı ve Daire Başkanı düzeyinde
14.
ÖZEL
HUKUKUN
BİRLEŞTİRİLMESİ
ULUSLARARASI
ENSTİTÜSÜ(UNIDROIT)
14.1.Genel Olarak:
UNIDROIT Roma'da konuşlanmış bağımsız hükümetlerarası bir organizasyondur.
Bünyesinde 63 üye devlet bulunmaktadır. Üye ülkelerin yıllık katkıları ile finanse edilir .
272
14.2.Kurumun Temel Çalışma Amacı:
Üye ülkeler arasında özel hukukun ve ticaret hukukun tek biçimli ve homojen bir şekilde
formule edilmesi temel amaç olarak belirlenmiştir. Bu çerçevede, ülkeler ve ülke grupları
arasında özel hukukun ve ticaret hukukunun modernize edilmesi, harmonize edilmesi için
düzenlemeler yapılması, yeknesak bir uygulamanın hayata geçirilmesi için nelere ihtiyaç
olduğu, hangi metodlar gerektiği hususunda çalışmalar yürütmek, kurallar, prensipler
geliştirmek, raporlar hazırlamak, spesifik konularda oluşturulan komisyonlar ve uzmanlar
heyetleri arasında bilgi ve tecrübe paylaşımına olanak sağlayan projeler yürütmek,
seminerler düzenlenmek örgütün amaçları arasında sayılabilir.
14.3.Yönetim Konseyi:
UNIDROIT Yönetim Konseyi, ev sahibi ülke olan İtalya tarafından atanan bir başkan ve
farklı ülkelerden 25 uluslarası özel hukuk uzmanından oluşan bir organ olup, Genel
Kurulun onayına sunulmak üzere örgütün 3 yıllık iş programı anılan Konsey tarafından
hazırlanmaktadır. Yönetim Konseyi üyeleri beş yıl için seçilmektedir.
Yönetim Konseyi'nin 7-9 Mayıs 2012 tarihinde gerçekleştirilen 91. toplantısına Genel
Müdürlüğümüzden katılım sağlanmamıştır.
91.Yönetim Konseyi toplantısında "Tasviye Mahsuplarına İlişkin Hükümlerin Uygulama
Kabiliyetine İlişkin Prensipler"i oluşturmak ve bu konudaki çalışmaları nihayete erdirmek
için Hükümetlerarası Uzmanlar Komitesi kurulmasına karar verilmiş olup, uzmanlar
komitesinin ilk toplantısına ve 4-8 Mart 2013 tarihinde Roma'da gerçekleşen ikinci
toplantısına da genel müdürlüğümüzden katılım öngörülmemiştir.
Dışişleri Bakanlığı'nın 4 Haziran 2013 tarihli yazısında, UNIDROIT'in ülkemizin ev
sahipliğinde toplantı düzenlenmesi talebi iletilmiştir. Anılan yazıda, UNIDROIT ülkemizi
"Aracı Kurumda Tutulan Menkul Kıymetlere İlişkin Maddi Kurallar Sözleşmesi"ni kabul
eden diplomatik konferans tarafından kurulan "Gelişmekte Olan Piyasalara İlişkin
Konular, Takip ve Uygulama Komitesi"ne katılmaya davet ederek
anılan komitenin
üçüncü toplantısının ülkemizin ev sahipliğinde yapılmasını talep etmiştir. Ancak konunun
Sermaye Piyasası Kurulu'nun görev ve yetki alanında bulunması nedeniyle anılan kurum
tarafından konunun takibinin uygun olduğu yolundaki görüşümüz iletilmiştir.
Yine Özel Hukukun Yeknesaklaştırılmasına yönelik olarak UNIDROIT işbirliğinde
Sermaye Piyasası Kurulu'nun ev sahipliğinde 11-12 Kasım 2013 tarihlerinde İstanbul'da
273
"Finansal Bütünlüğün Geliştirilmesi: Cenevre Konvansiyonu ve Finansal Yükümlülüklerin
Tasfiyesi Amacıyla Yapılan Netleştirmeye İlişkin UNIDROIT Prensipleri" konulu bir
seminer düzenlenmiş olup anılan seminere katılım öngörülmemiştir.
14.4.Genel Kurul Toplantısı:
Yılda bir defa gerçekleştirilmektedir. Özel Hukukun Birleştirilmesi Uluslararası
Enstitüsü'nün 71. Genel Kurul Toplantısı 29 Kasım 2012 tarihinde Roma'da
gerçekleştirilmiş olup genel müdürlüğümüzden katılım öngörülmemiştir.
Örgütün 72. Genel Kurul toplantısı 5 Aralık 2013 tarihinde gerçekleşmiş olup, genel
müdürlüğümüzden Hakim Üzeyir Karabıyık katılmıştır.
Anılan 72. Genel Kurul toplantısında 1 Ocak 2014-31 Aralık 2018" dönemi UNIDROIT
Yönetim Konseyi üyeliği seçimleri yapılmıştır. Ülkemizden
aday gösterilen İstanbul
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı Profesörü Sayın
Bahadır Erdem yönetim konseyi üyeliğine seçilmiştir.
En son olarak Özel Hukukun Birleştirilmesi Uluslararası Enstitüsü (UNIDROIT) bütçesine
2014 yılı için belirlenmiş katkı payı miktarı 22,770 Avro ödenmiştir.
15.
CODEXTER
(
AVRUPA
KONSEYİ
TERÖRİZM
UZMANLARIKOMİTESİ)
15.1. Kuruluş:
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 11 Eylül terörsaldırısından yaptığı 8 Kasım 2001
tarihli ilk toplantısında terörizmle etkili mücadele amacıyla ‘Terörizme Karşı Çok disiplinli
Uluslararası Hareket’ (Multidisciplinary Gruop on International Action againts Terrrorism
GMT ) kurulmasına karar verilmiştir. Terörle mücadele alanındaki öncelikler ve strajiler
konusunda raporlar hazırlayıp Bakanlar Komitesine sunan bu organizasyon görevini
tamamlamış ve Şubat 2003 tarihli Bakanlar Komitesi kararıyla Commitee of Experts on
Terrorism (CODEXTER) kurulmuştur.
274
15.2. Katılım:
Avrupa Konseyi üyesi 45 devlet CODEXTER’de temsil edilmektedir.
Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Meksika ve Japonya gözlemci sıfatıyla CODEXTER
faaliyetlerine katılmaktadırlar.
Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve Kızıl Haç gibi organizasyonlar CODEXTER’de
temsil edilmektedirler.
15.3. Amaç:
CODEXTER Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin otoritesi altında görev yapmaktadır.
Öncelikli görevi Bakanlar Komitesine terörle ilgili konularda tavsiyede bulunmak ve onu
destekleme görevi bulunmaktadır. Bu kapsamda;
-
AK ‘nin terörle ilgili uygulamalarını takip etmek, aktivitelerini koordine etmek,
-
Üye devletlerin terörle mücadele kapasitesi ve mevzuatı konusundaki bilgilerin
yer aldığı ülke profillerini oluşturup belli aralıklarla güncellemek,
-
AK’nin terörle mücadele kapasitesini artırmak amacıyla ilave öncelikli aktiviteri
belirleyerek Bakanlar Komitesine bildirmek,
amacıyla faaliyetlerde bulunmaktadır.
15.4. Çalışma Yöntemi:
CODEXTER’in kendine özgü bir antlaşması yoktur. Toplanma ve çalışma esasları Avrupa
Konseyi Bakanlar Komitesinin 2011 / 24 sayılı çerçeve kararına göre belirlenmektedir.
Anılan karar sadece CODEXTER’le ilgili olmayıp bütün hükümetlerarası oluşumların
kuruluş ve işleyişinde uygulanan bir çerçeve karar niteliğindedir.
Başkan ve Genel Sekreterlik şeklinde iki organı vardır. Başkan ve Genel Sekreter
CODEXTER Genel Kurulu tarafından 2 yıllığına seçilir. Yılda iki kez toplanan Genel
Kurul her toplantı için terörizmle mücadeleye ilişkin bir konuyu belirleyerek toplantıda ele
alır. Toplantı sonucunda bir rapor hazırlanarak üye devletlerle paylaşılır.
275
15.5. CODEXTER Nezdinde Türkiye’nin Temsili
CODEXTER’de Türkiye’yi temsil yetkisi Kamu Güvenliği Müsteşarlığı’ndadır.
Ayrıca görev alanı itibariyle üye bir çok devletin Adalet Bakanlığı tarafından yapıldığı gibi
Bakanlığımız tarafından da CODEXTER faaliyetleri yakından izlenmekte, anılan kurumca
hazırlanan sualnamelere cevap verilmekte, toplantılara katılım sağlanmaktadır.
G- HALKLA İLİŞKİLER
1. ÖZEL BİLGİLENDİRME
Genel Müdürlüğümüz birimleri tarafından Başbakanlık BİMER, Müsteşarlık
BİMER bilgi edinme bürolarına vatandaşlar tarafından iletilen e-postalara ve vatandaşların
kendilerinin iletmiş olduğu mektuplara ilişkin rakamlar tablodaki gibi olup; başvuruların
tamamı cevaplanmıştır.
Tablo 157: Başbakanlık Bilgi Edinme Merkezi Tarafından
Genel Müdürlüğümüz Birimleri
BAŞBAKANLIK MÜSTEŞARLIK VATANDAŞ
BİMER
BİMER
DİLEKÇELERİ
1
Nafaka Bürosu
6
0
7
2
Sözleşmeler Bürosu
5
8
4
3
Hukuk Tebligat Bürosu
7
3
15
4
Ceza İstinabe Bürosu
8
6
21
5
İade Transfer Bürosu
4
7
27
6
Hukuk İstinabe Bürosu
5
13
12
7
Hukuki Mütalâa ve Görüş Bürosu
23
123
52
8
Çocuk Hukuku Bürosu
16
3
12
TOPLAM
74
163
150
276
Bununla birlikte Meclis soru önergeleri ile Sayın Bakanımıza yöneltilen sorulara
ilişkin Kanunlar Genel Müdürlüğünden alınan bilgi taleplerine verilen cevaplara ilişkin
tablo aşağıdaki gibidir.
Tablo 158:Meclis Soru Önergeleri Hakkında Liste
GELDİĞİ YER
GELİŞ
TARİHİ
GELİŞ
SAYI
KONU
Soru Önergeleri Bilgilendirme Toplantısı 05/04/2013
Cuma Günü Kanunlar Genel Müdürlüğü Toplantı
Hakkında
Ankara Milletvekili Prof. Dr. Özcan Yeniçeri 7/15763
Esas Nolu Soru Önergesi (Sayın Bakanımızın Yurtdışı
Ziyaretlerine İlişkin Talebi)
1
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
03.Nis.13
3290
2
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
01.Şub.13
1030
3
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
06.Şub.13
1238
İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu 7/16002 Esas Nolu
Soru Önergesi (2008-2012 Yılları Arasında Yabancı
Ülkelerde Tutuklu Vatandaşlarımıza İlişkin Bilgi Talebi)
4
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
12.Şub.13
1355
İstanbul Milletvekili İhsan Barutçu 7/13836 Esas Nolu
Soru Önergesi (Kamu Kurum Ve Kuruluşlarındaki Kamp
Ve Eğitim Tesisleri Hakkında Bilgi Talebi)
5
12.May.13
6
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
10.May.13
7
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
17.May.13
8
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
9
Çalışma Ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı
01.Tem.13
15.Ağu.13
14.Haz.13
10
Kanunlar Genel
11 Müdürlüğü
31.Eki.13
Adana Milletvekili Osman Faruk Loğoğlu 7/21223 Esas
20957
Nolu Soru Önergesi (Yemende Yakalanan Silahlar
2
Hakkında Bilgi Talebi)
Kütahya MilletvekiliProf. Dr. Alim Işık 7/20605 Esas
Nolu Soru Önergesi (2011-2013 Yılları Arasında Yerli Ve
4573
Yabancı Konuklar Onuruna Düzenlenen Organizasyonlar
Bursa Milletvekili İsmet Büyükataman 7/22271 Esas
4775 Nolu Soru Önergesi (2011-2013 Yılları Arasında Tanıtım
Faaliyetleri Ve Giderleri Hakkında Bilgi Talebi)
5750
Denizli Milletvekili İlhan Cihaner 7/22701 Esas Nolu
Soru Önergesi (12 Eylül Askeri Darbesinde Yurtdışına
Çıkan Türk Vatandaşları Ve Türkiyeye Giriş Yasağı
Bulunan Vatandaşların Durumu Hakkında Bilgi Talebi)
İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türevi 7/26235 Esas
Nolu Soru Önergesi (2003-2012 Döneminde Türkiye
2382
Genelinde Bakanlığımıza İntikal Etmiş Mobbing
Olaylarına İlişkin Bilgi Talebi)
İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulunun Soru Önergesi
(Çeçenistan Afganistan Libya Ve Suriyedeki Silahlı
78287 Direnişlere Katılan Ve Hayatını Kaybeden
7
Vatandaşlarımız Var Mıdır?-Ve Bu Kişiler Terör
Örgütüne Karışmışmışlar Mıdır? Bu Sorular Hakkında
Bilgi Talebi)
Ankara Milletvekili Prof. Dr. Özcan Yeniçeri 7/31781
Esas Nolu Soru Önergesi (2002-2013 Yılları Arasında
9013
Suçlarına Ve Milletlerine Göre Cezaevlerinde Bulunan
Yabancı Uyruklu Kişiler Hakkında Bilgi Talebi)
277
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
21.Kas.13
9610
İzmir Milletvekili Oğuz Oyan 7/33161 Esas Nolu Soru
Önergesi (Suriyeye Gönderilen Ve El-Kaide, El-Nusra
Terör Örgütlerine Katılan Vatandaşlarımız Hakkında
Bilgi Talebi)
Kanunlar Genel
06.Şub.13
1184
Manisa Miletvekili Erkan Akçay 7/16156 Esas Nolu Soru
Önergesi (Adem Uzun Hakkında Bilgi Talebi)
06.Şub.13
1225
İstanbul Milletvekili Oktay Ekşe 7/16374 Esas Nolu Soru
Önergesi (Leyla Şaylemez-Sakine Cansız Ve Fidan
Doğan Hakkında Bilgi Talebi)
12.Ara.13
1378
Bingöl Milletvekili İdris Baluken 7/16748 Esas Nolu Soru
Önergesi (Hakim Ve Savcı Adaylarına Verilen AİHM
İçtihatları Ve Aihs Sözleşmesi Hakkında Bilgi Talebi)
05.Şub.13
1202
Manisa Miletvekili Erkan Akçay 7/16150 Esas Nolu Soru
Önergesi (AİHM Ye Yapılacak Olan Bireysel Başvuru
17
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
15.Şub.13
Tunceli Milletvekili Hüseyin Aygün 7/16839 Esas Nolu
Soru Önergesi (Fransada Dhkp-C Terör Örgütüne Yönelik
11504
Başlatılar Operasyonlarda Tutuklanan Ve Gözaltına
Alınan Avukatlar Hakkında Bilgi Talebi)
18
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
19.Şub.13
1597
Batman Milletvekili Ayla Akat 7/16857 Esas Nolu Soru
Önergesi (Hollanda Uyruklu Jamal Sahmi Hakkında Bilgi
Talebi)
Kanunlar Genel
25.Şub.13
1773
Diyarbakır Milletvekili Altan Tan 7/16795 Esas Nolu
Soru Önergesi (Turan Çömez Hakkında Bilgi Talebi)
12
13 Müdürlüğü
14
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Kanunlar Genel
15 Müdürlüğü
Kanunlar Genel
16 Müdürlüğü
19 Müdürlüğü
20 Kanunlar Genel
1841
Müdürlüğü
Kanunlar Genel
İstanbulmilletvekili Sezgin Tanrıkulu 7/17214 Esas Nolu
Soru Önergesi (AİHM Kararlar Ve İhlal Davaları
İstanbul Milletvekili Özcan Yeniçeri 7/17437 Esas Nolu
Soru Önergesi (AİHMnin Ülkemiz Aleyhine Verdiği İhlal
Kararları Sonucunda Ödenen Tazminatlar Hakkında Bilgi
Talebi)
Manisa Milletvekili Erkan Akçay 7/16156 Esas Nolu
Soru Önergesi (Basında Çıkan Kürdistan Ulusal Kongresi
Adı Altında Fransadaki Faaliyetleri Ve Adem Uzun
Malatya Milletvekili Veli Ağbaba 7/20614 Esas Nolu
Soru Önergesi (Ülkemizde Ceza Evlerinde Bulunan
Yabancı Uyruklu Hükümlülerin Cezalarının Geri
Kalanının Ülkelerinde Çekmeleri Ve Sidas'a Göre Yasal
Mevzuat Hakkında Bilgi Talebi)
26.Şub.13
1850
06.Mar.13
2225
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
30.Nis.13
4182
24
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
20.Şub.13
1646
Diyarbakır Milletvekili Emine Ayla 7/16846 Esas Nolu
Soru Önergesi (Bm Uluslararası Ceza Mahkemesi-Roma
Statüsü Hakkında Bilgi Talebi)
25
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
08.May.13
4475
Aydın Milletvekili Prof.Dr.Metin Lütfi Baydar 7/19383
Esas Nolu Soru Önergesi (2002-2013 Yılları Arasında
Yapılan Kamu Spotu İlanı Ve Maliyetleri Hakkında Bilgi
Talebi)
20.May.13
4875
Mersin Milletvekili Ali Rıza Öztürk 7/18399 Esas Nolu
Soru Önergesi (Genelge Ve Yönetmeliklere İlişkin
Güncellemeler Hakkında Bilgi Talebi)
21 Müdürlüğü
Kanunlar Genel
22 Müdürlüğü
23
Kanunlar Genel
26 Müdürlüğü
278
27
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
28
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Kanunlar Genel
29 Müdürlüğü
30
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Kanunlar Genel
31 Müdürlüğü
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
03.Tem.13
6420
Kanunlar Genel
34
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Kanunlar Genel
35 Müdürlüğü
Kanunlar Genel
36 Müdürlüğü
Kanunlar Genel
37 Müdürlüğü
38
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Kanunlar Genel
39 Müdürlüğü
Adana Milletvekili Murat Bozlak 7/23668 Esas Nolu Soru
Önergesi (AİHM'nin Türkiye Aleyhine Verdiği Kararlara
Ve Kişilere Ödenen Tazminatlara İlişkin İstatistiki Bilgi
Talebi)
Soru Önergesi (AİHM'ne Kolluk Güçlerinin Orantısız
Güç Kullanımı İlgili Olarak Yapılan Başvurulara İlişkin
Bilgi Talebi)
13.Haz.13
5710
11.Tem.13
6696
11.Tem.13
6696
Soru Önergesi (Gülbahar Özer Ve Diğerlerinin AİHM'ye
Yaptıkları Başvurulara İlişkin Bilgi Talebi)
08.Eki.13
8509
Diyarbakır Milletvekili Nursel Aydoğan 7/30606 Esas
Nolu Soru Önergesi (Pınar Selek Hakkında Bilgi Talebi)
11.Eki.13
8698
10.Eki.13
8611
32
33 Müdürlüğü
İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal 7/25240 Esas Nolu
Soru Önergesi ( AİHM'nin Yargılama Ve Makul Süre
Başvurularına İlişkin Bilgi Talebi)
Soru Önergesi (Bm İşkenceye Karşı Komitenin Türkiye
Raporunda 24. Paragrafında "Ceza Kanunu İşkence
Fiillerinin Zamanaşımı Süresine Tabi Olmamasını
Güvence Altına Almak İçin Değiştirmelidir" Konusuyla
İlgili Bugüne Kadar Yapılan Çalışmalar Hakkında Bilgi
Talebi)
Soru Önergesi (AİHM'nin Verdiği İhlal Kararlarının Rucü
Edilmesine İlişkin Bilgi Talebi)
05.Kas.13
9135
İzmir Milletvekili Musa Çam 7/32268 Esas Nolu Soru
Önergesi (Türkiye'de Cezaevlerinde, Nezarethanelerde Ve
Hatta Kolluğa Ait Araçlarda Gözaltı Esnasında İşkence
Ve Muamele İddialarına İlişkin Bilgi Talebi
25.11.2013
8143
İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal Soru Önergesi
26.12.2013 10585
Kocaeli Milletvekili Lütfi Türkkan'ın 7/35457 Esas Nolu
Soru Önergesi
26.12.2013 10557
Adana Milletvekili Ali Demirçalı 7/34512 8 Sayılı Soru
Önergesi
İstanbul Milletvekili Dr.M. Sezgin Tanrıkulu 7/30663
23.12.2013 10643 Sayılı Soru Önergesi ( Bakanlığın Yabancı Firmalar İle
Yaptığı Anlaşmalar Hakkında Bilgi Talebi)
02.05.2013
4989
Aydın Milletvekili Prof.Dr.Metin Lütfi Baydar 7/22201
Esas Nolu Soru Önergesi (Tuncay Güneyin İfadesinin
Alınması Hakkında Başbakana Yöneltilen Soru Önergesi)
279
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Tekirdağ Vali Yardımcısının Başkanlık
10770
26.11.2013
Ettiği Tekirdağ İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013
7
Yılları Arasında Yapılan Başvurular, AİHM'nin Yapısı,
Çalışmaları İle Kararlar Hakkında İstatistikî Bilgiler)
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Uşak Vali Yardımcısının Başkanlık Ettiği
10770
26.11.2013
Uşak İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013 Yılları
8
Arasında Yapılan Başvurular, AİHM'nin Yapısı,
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Düzce Vali Yardımcısının Başkanlık
10770
26.11.2013
Ettiği Düzce İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013 Yılları
9
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Tunceli Vali Yardımcısının Başkanlık
10771
26.11.2013
Ettiği Tunceli İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013
0
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Yozgat Vali Yardımcısının Başkanlık
10771
26.11.2013
Ettiği Yozgat İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013 Yılları
1
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Trabzon Vali Yardımcısının Başkanlık
10771
26.11.2013
Ettiği Trabzon İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013
2
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Bartın Vali Yardımcısının Başkanlık
10771
26.11.2013
Ettiği Bartın İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013 Yılları
3
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Şanlıurfa Vali Yardımcısının Başkanlık
10771
26.11.2013
Ettiği Şanlıurfa İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013
6
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Aksaray Vali Yardımcısının Başkanlık
10771
26.11.2013
Ettiği Aksaray İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013
7
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Sinop Vali Yardımcısının Başkanlık Ettiği
10771
26.11.2013
Sinop İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013 Yılları
8
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
280
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Ardahan Vali Yardımcısının Başkanlık
10771
26.11.2013
Ettiği Ardahan İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013
9
Yılları Arasında Yapılan Başvurular, AİHM’nin Yapısı,
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Sivas Vali Yardımcısının Başkanlık Ettiği
10772
26.11.2013
Sivas İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013 Yılları
0
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Batman Vali Yardımcısının Başkanlık
10772
26.11.2013
Ettiği Batman İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013
1
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Bayburt Vali Yardımcısının Başkanlık
10772
26.11.2013
Ettiği Bayburt İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013
2
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Van Vali Yardımcısının Başkanlık Ettiği
10772
26.11.2013
Van İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013 Yılları
3
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Iğdır Vali Yardımcısının Başkanlık Ettiği
10772
26.11.2013
Iğdır İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013 Yılları
4
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Karabük Vali Yardımcısının Başkanlık
10772
26.11.2013
Ettiği Karabük İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013
5
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Karaman Vali Yardımcısının Başkanlık
10772
26.11.2013
Ettiği Karaman İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013
6
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Kilis Vali Yardımcısının Başkanlık Ettiği
10772
26.11.2013
Kilis İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013 Yılları
8
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Kırıkkale Vali Yardımcısının Başkanlık
10772
26.11.2013
Ettiği Kırıkkale İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013
9
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
281
60
61
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Osmaniye Vali Yardımcısının Başkanlık
10773
26.11.2013
Ettiği Osmaniye İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013
0
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Şırnak Vali Yardımcısının Başkanlık
10773
26.11.2013
Ettiği Şırnak İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013 Yılları
1
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Yalova Vali Yardımcısının Başkanlık
10773
26.11.2013
Ettiği Yalova İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013 Yılları
2
Arasında Yapılan Başvurular, AİHM’nin Yapısı,
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
Soru Önergesi (Zonguldak Vali Yardımcısının Başkanlık
10773
26.11.2013
Ettiği Zonguldak İl İnsan Hakları Kuruluna 2010-2013
3
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
İstanbul Milletvekili Oktay Ekşi 7/34364 Esas Nolu Soru
11642 Önergesi (Ab İlerleme Raporu İlgili Olarak Uzun Gözaltı,
17.12.2013
9
Savcılık Ve Kolluk Kuvvetlerinin Soruşturmalarda Delil
Toplanması Hakkında Bilgi Talebi)
Kanunlar Genel
Müdürlüğü
27.11.2013
62
63
64
65
İzmir Milletvekili Rıza Türmen 7/32658 Esas Nolu Soru
10830
Önergesi (AİHS'nin 46. Maddesi İle 4721 Nolu Medeni
4
Kanunun 187. Maddesi Hakkında Bilgi Talebi)
2. GENEL BİLGİLENDİRME
2.1. WEB
Genel Müdürlüğümüzün faaliyetlerinin sanal ortamda kamuoyuna duyurulması ve
ülkemiz hukuk sistemi ile kurumlarının Uluslararası alanda tanıtımı amacıyla kurumumuz
bünyesinde tasarlanan www.UHDİGM.adalet.gov.tr isimli bir internet sitesi hali hazırda
faaliyettedir.
Genel Müdürlüğümüzün faaliyetlerinin sanal ortamda kamuoyuna duyurulması ve
ülkemiz hukuk sistemi ile kurumlarının uluslararası alanda tanıtımı amacıyla kurumumuz
bünyesinde tasarlanan www.UHDİGM.adalet.gov.trisimli internet sitesi hali hazırda
faaliyettedir.
2013
yılında uluslar arası alanda da etkinliğimizi geliştirmek
www.ilfr.justice.gov.tr isimli sitemiz de aktif olarak kullanılmaya başlanmıştır.
282
adına
Web sayfası verilerinden de anlaşılacağı üzere uluslararası adli yardımlaşma
faaliyetlerinde en etkin yer kaplayan alanımız sözleşmelerden başlayarak diğer web sayfası
birimlerimizi aşağıdaki tablodan görebiliriz.
Tablo159: UHDİGM Web Sayfası Verileri
2012-2013 yıllık değişim
2013
Sayfa Sayısı
Kapladığı Alan
Sayfa Sayısı
Kapladığı Alan
Adli Yardımlaşma
27
64,7 MB
1
2,1 MB
Sözleşmeler
702
286 MB
382
-25 MB
Genelgeler
142
37,2 MB
-15
1,1 MB
30
5,79 MB
6
0,11 MB
116
374 MB
-12
-12 MB
7
504 MB
-8
-368 MB
Uluslararası
İşbirliği
Duyurular
Bültenler
Tablo 160: UHDİGM İntranet Sayfası Verileri
2013
Sayfa Sayısı
Kapladığı Alan
Ana sayfa
1
20 KB
Duyurular
11
8,44 MB
Paylaşım
26
28 GB
BİMER
1
-
Toplantılar
1
356 KB
Faaliyetler
1
781 KB
İş Bölümü
7
1,39 MB
Nöbet Listeleri
2
908 MB
Diğer Belgeler
1
2 MB
İletişim
1
7,93 MB
283
Tablo 161: Web Sitesine 2013’de Yeni Eklenen Bölümler
2013
Sayfa Sayısı
Kapladığı Alan
SUGGAM
14
23,9 MB
UHAMER
19
71,4 MB
7/24 AYTAM
16
400 KB
PROJELER
2
18 MB
OECD
17
61,7 MB
Tablo 162: UHDİGM Web Sitesine Tıklanma2013Sayısı;
Genel Müdürlüğümüz Web Sitesine 01.01.2013-31.01.2013 Tarihleri Arasında Giren Ziyaretçi
Sayıları
Ziyaret Sayısı
10.351
* Web sitesini geliştirmek için yapılan işler :
- Web sayfasının formatı değişti,
- İngilizce sayfa oluşturuldu,
- Sözleşmelerde adli işbirliği sayfası eklendi,
- Yayınlarımız sayfası oluşturuldu,
- Projeler sayfasında CAS projesi sayfası aktif hale getirildi,
- Web sayfalarımızın güncellenmesi ve bakımı teknik büromuz tarafından her an takip
edilmektedir.
* Duyuru sayısı (UHDİGM), 76 tane,
284
* Bakanlık sayfasında çıkan (UHDİGM)duyurusayısı , 16 Tanedir.
2.2 YAYIM
Kurumumuz nezdinde faaliyet gösteren Uluslararası Hukuk Araştırma Merkezi
(UHAMER) bünyesinde yapılan çalışmalar sonucunda hazırlanan bültenler PDF formatıyla
internet sitemizde yayınlanmaktadır.
H- ARAŞTIRMA VE GÖRÜŞ
1. GÖRÜŞ BİLDİRME
Genel Müdürlüğümüzün görevlerinin tarif edildiği 2992 sayılı Adalet Bakanlığının
Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü
Hakkındaki Kanunun 13/A maddesine göreGenel Müdürlüğümüzün görev alanına giren
konularda bildirdiği görüşler ve görüşlerin iletildiği kurumlara ilişkin tablo aşağıdaki
gibidir.
Tablo 163:3-11 Mütalâa Bürosundan Gidiş Dönüş Yazıları
2013 Yılı 3-11 Mütalaa Bürosundan Gidiş Dönüş Yazıları
Mahkemeler
876
59
Bilgi Edinme
198
Büyükelçilikler
30
Bakanlıklar
75
Genel Müdürlükler
7
TOPLAM BİLDİRİLEN GÖRÜŞ SAYISI
1.245
3-11 Mütalaa Bürosundan Konularına Göre Gelen Taleplere Göreİstatistikî Bilgi
285
Tablo 164:2013 Yılı itibariyle 3-11Mütalaa Konularına Göre Mütalâa Yazıları
KONU
Sayısı
Mütekabiliyet
255
Bilgi Talebi
125
Veraset Mütekabiliyet
90
Mevzuat Talebi
71
Teminattan Muafiyet
63
Tanıma Tenfiz
36
Adli Yardım
40
Tereke
30
Mirasçılık Belgesi
27
Tereke Teslimi
25
Görüş
22
Apostil
10
Vasi Tayini
9
Tenfiz
8
Veraset
7
Haciz
5
Tanıma Ve Tenfiz
5
Mirascılık Belgesi
5
Taşınmaz Mal Edinme
4
Bilgi Edinme
4
Mevzuat
2
Diğer
402
Toplam
1.245
286
Tablo 165:2013 Yılı İçerisinde Görüş Bildirilen Kurumlar
2013 YILI İÇERİSİNDE GÖRÜŞ BİLDİRİLEN KURUMLARA İLİŞKİN SAYISAL
VERİLER
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına
2
Avrupa Birliği Genel Müdürlüğüne
1
Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
2
Dışişleri Bakanlığına
24
Maliye Bakanlığına
3
İçişleri Bakanlığına
3
Ekonomi Bakanlığı
2
Türkiye Büyük Millet Meclisi
3
Milli Savunma Bakanlığı
1
Emniyet Genel Müdürlüğü
2
Kamu Güvenliği Müsteşarlığı
3
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu
1
Kamu İhale Kurumuna
1
Yurtdışı Türkler Ve Akraba Topluluklar
4
Strateji Geliştirme Başkanlığı
2
Adalet Akademisi
2
Kanunlar Genel Müdürlüğü
17
Ceza İşleri Genel Müdürlüğü
2
Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü
2
Ceza Tevkifevleri Genel Müdürlüğü
4
Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı
3
Adli Sicil
1
TOPLAM
73
287
2. ULUSAL ÇALIŞMALARA KATILIM VE KATKI
Genel Müdürlüğümüzce 2013 yılında ulusal çalışmalara ilişkin yapılan bakanlık içi
ve bakanlıklar arası katılım sağlanan toplantılara ilişkin tablo aşağıdaki gibidir.
Tablo 166:Bakanlık İçi Toplantı Sayıları
Avrupa Birliği
12
Adalet Akademisi Başkanlığı
8
Adli Sicil Ve İstatistik Genel Müdürlüğü
1
Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı
7
Ceza İşleri Genel Müdürlüğü
2
Eğitim Dairesi Başkanlığı
1
Kanunlar Genel Müdürlüğü
8
Strateji Geliştirme Başkanlığı
4
UHDİGM (Birim Toplantıları )
435
TOPLAM
478
Tablo 167:Kurumlararası Yapılan Toplantı Sayıları
Aile Ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
5
Anayasa Mahkemesi
3
Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı
4
Başbakanlık Yurtdışı Türkler Ve Akraba Topluluğu Başkanlığı
8
23
Ekonomi Bakanlığı
5
Ulaştırma, Deniz ve Haberleşme Bakanlığı
3
288
İçişleri Bakanlığı EGM
7
Maliye Bakanlığı MASAK
10
Kültür Ve Turizm Bakanlığı
3
Türkiye Büyük Millet Meclisi Dışişleri Komisyonu
4
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
3
Diğer (Ankara, İzmir, Gaziantep ve İstanbul vb illerde Yapılan
Toplantılar)
10
TOPLAM
88
3. YAYIM
2013 yılının şubat ayında “The Judicial System of Turkey and Organisation of the
Ministry of Justice” isimli bültenimiz Genel Müdürlüğümüz tarafından basılarak
yayınlanmıştır.
Yine nisan ayında, yurt dışında faaliyette bulunan ve uluslararası ihalelere katılan
firmalarımızın, Sözleşme, buna bağlı olarak mevzuatımızda yapılan değişiklikler ve bu
değişikliklerin firmalar nezdinde yaratacağı sonuçlar hakkında bilgi sahibi olmaları amacı
doğrultusunda ‘’Uluslar arası Ticari İşlemlerde Yabancı Kamu Görevlilerine Verilen
Rüşvetin Önlenmesi OECD Sözleşmesi ve Türkiye uygulaması’’ isimli kitapçık, Genel
Müdürlüğümüz tarafından basılmıştır.
Genel Müdürlüğümüzün yetki, görev ve sorumlulukları, birime ilişkin bilgiler,
amaç ve hedefler, malî bilgiler, performans bilgilerini sunan 2012 yılının faaliyet raporu
kitap halinde basılmıştır.
Seminer serisinin ilki olan “Sınıraşan Örgütlü Suç ve Teröre Karşı Uluslar arası
İşbirliği” isimli kitap, Avrupa Birliği TAIEX Ofisinin katkıları ile tarafımızdan, ekim
ayında, yayınlanmıştır. Kitapta, 28-29 Kasım 2012 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilen
sınıraşan örgütlü suç ve terör konusunda düzenlenen seminerde paylaşılan sunum ve
görüşler yer almaktadır.
Aralık ayının sonunda, uluslararası adli işbirliği serimizin ilk kitabı olan “AİHM
Kararlarında (Cezai Konularda) Uluslararası Adli İşbirliği” isimli kitap Genel
Müdürlüğümüz tarafından basılmıştır. Avrupa konseyinin bir komitesi olan PC-OC
289
komitesi uzmanları tarafından derlenen, Avrupa Konseyi sözleşmeleriyle alakalı Avrupa
İnsan Hakları Mahkemesinin verdiği kararları, Genel Müdürlüğümüz tercüme ettirerek, bu
kitapta kullanıma sunmuştur.
Kitaplar, kütüphanelerinde değerlendirilmek üzere, yüksek yargı organlarına, ilk
derece adli yargı komisyonlarına, üniversitelere ve çeşitli kurumlara dağıtılmıştır.
Yayımlarımızın elektronik sürümüne, www.uhdigm.adalet.gov.tr/yayınlarimiz.html
internet adresinden ulaşılabilir.
2013 yılında Genel Müdürlüğümüz tarafından basılan kitaplara ilişkin bütçeden
yapılan harcamalar aşağıdaki tabloda ayrıntısıyla gösterilmiştir.
Tablo 168:2013 Yılı Basımı Yaptırılan Ürünler;
2013 YILI BASIMI YAPTIRILAN ÜRÜNLER
S.No
Tarih
1
17.06.2013
Firma
Miktar
Ürün
Açık
Tutar
150
Katalog
2012 Yılı Faaliyet
Raporu
885,00
OECD Sözleşmesi ve
Türkiye
Uygulamasına İlişkin
3.451,50
Ses Reklam
2
17.06.2013
1
Çanta
3
24.06.2013
4000
Dergi
3300
Broşür
Norm Mat.
177,00
4
24.06.2013
1.522,20
5
05.02.2013
Kalkan
Matbaacılık
1000
Katalog
Katalog
5.450,00
6
13.01.2014
Norm Mat.
500
Kitap
Sınır Aşan Örgütlü
Suçlar
4.602,00
7
12.03.2014
Norm Mat.
1000
Kitap
Adli İşbirliği Serisi
6.844,00
Bununla birlikte Türk Yargı Sistemini uluslararası alanda tanıtmak amacıyla
hazırlanan Türk Yargı Sistemi ve Adalet Bakanlığının Yapısı (The Judicial System of
Turkey and The Organisation of the Ministry of Justice) isimli İngilizce eser 1000 adet
bastırılmıştır.
290
YAYIMLANAN KİTAPLAR
1- SEMİNER SERİSİ 1: Sınıraşan Örgütlü Suç ve Teröre Karşı Uluslar arası İşbirliği
EJN İstanbul Toplantısı, UHDİGM Broşürleri, Çocuk Kaçırma, Suç Gelirlerinin Takibi.
Konu: Uluslararsı İşbirliği konusunda
sınıraşan örgütlü suç ve teröre karşı
uluslararası işbirliği konulu Ankara
semineri.
2- ADLİ İŞBİRLİĞİ SERİSİ 1: AİHM Kararlarında Uluslar arası Adli İşbirliği
Kitap hakkında bilgi :
-
Konu:Avrupa
İnsan
Hakları
Sözleşmesi’ne göre bireysel başvuru yolunu
kabul eden ülkeler hakkında ikili veya çok
taraflı
adli
işbirliği
sözleşmelerinin
uygulanmasına ilişkin, AİHM kararlarının
PC-OC uzmanları tarafından derlemesi.
- Basım için yapılan faaliyetler
- Tercüme
- Redaksiyon
- Kapak Tasarım
- Dizgi
291
Not :Kitaplarımızın yayımı tercümesi, dizgisi, deşifresi ve redaksiyonu Genel
Müdürlüğümüz tarafından yapıldığı için herhangi bir ücret ödenmemiştir. Piyasa tahmini
bedeli 35.000 tl olan “AİHM Kararlarında Cezai Konularda Uluslararası Adli İşbirliği”
kitabının 1000 Tanesi 6.844 TL ye malolmuştur.
Tablo 169 : Kitap Dağıtım Listesi
İNSAN HAKLARI KİTAP DAĞITIM LİSTESİ
1 YARGITAY
15 ADET CEZA DAİRESİ 1'ER BAŞKAN
VE 16'ŞAR ÜYE
14
ADALET BAKANLIĞI BİRİMLERİ
255
TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI
CEZA İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2
YARGITAY CUMHURİYET
BAŞSAVCILIĞI
C.SAVCISI
3 DANIŞTAY
BAŞKAN
BAŞSAVCI
BAŞKAN VEKİLİ
DAİRE BAŞKANLARI
ÜYELER
SAVCI
HUKUK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
CEZA VE TEVKİF EVLERİ GENEL MÜD.
ADLİ SİCİL VE İSTATİSTİK GEN. MÜD.
KANUNLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
AVRUPA BİRLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI
EĞİTİM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
İDARİ VE MALİ İŞLER DAİRE BAŞKANLIĞI
BİLGİ İŞLEM DAİRE BAŞKANLIĞI
İÇ DENETİM BİRİMİ BAŞKANLIĞI
222
1
1
2
15
134
33
12,00
4 ANAYASA MAHKEMESİ
BAŞKAN
BAŞKAN VEKİLİ
ÜYELER
RAPORTÖR
1
2
14
108
5
6
7
8
9
10
11
12
13
1
20
1
1
1
22
1
1
1
SAYIŞTAY
T.ADALET AKADEMİSİ
UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ASKERİ YARGITAY
ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ
HSYK
AB DELEGASYONU
EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
MASAK
15 DİĞER BİRİMLER
292
ADLİ YARGI İLK DERECE KOMİSYONLARI
HUKUK FAKÜLTELERİ
UHDİGM HAKİMLERİ
İRTİBAT KİŞİLERİ
160
60
70
400
HAZIRLIĞI DEVAM EDEN KİTAPLAR
2014 yılı içerisinde basıma hazırlanan kitaplarımız şunlardır:
1- SEMİNER SERİSİ 2: Uluslar arası Çocuk Hukuku
2- SEMİNER SERİSİ 3: Türkiye-Hollanda Suç Gelirleri Takibi
3- SEMİNER SERİSİ 4: EJN (European Judicial Network) İstanbul Toplantısı: Ortak
Soruşturma Timleri
4. STAJ PROGRAMI
Genel Müdürlüğümüzde yurtiçinden 9, yurtdışından 4 olmak üzere toplam 13
üniversite öğrencisine staj imkânı sağlanarak, kendilerine staj katılım belgeleri verilmiştir.
Stajyerlere bürolarda aktif olarak görevler verilerek, Genel Müdürlüğümüzün faaliyet ve
çalışmalarını yakından takip etme imkânı tanınmıştır. Ayrıca yurtdışından katılan
öğrencilere geldikleri ülkelerle ilgili kısa bilgi notu şeklinde ödevler hazırlatılmıştır.
Aşağıdaki tablolarda Genel Müdürlüğümüzde staj yapan öğrencilerin öğrenim
gördükleri alanlarla ilgili istatistikî bilgiler yer almaktadır.
Tablo: 170 Stajyer Öğrenci Verileri
Stajyerlerin Öğrenim Gördükleri Alan Dağılımı
Ülkemiz Bünyesinde Staj Yapanlar
Hukuk Fakültesi
Fen Edebiyat Fakültesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler
Düzce Bilgisayar Programcılığı
Yabancı Ülkelerden Gelen Stajerler
Hollanda Hukuk Fakültesi
Hollanda Siyasi Bilimler Fakültesi
Paris 1. Panthean – Sarbonne Üniversitesi
293
Stajyer Sayısı
6
1
1
1
2
1
1
I- PROJELER
1.
TÜRK
CEZA
ADALET
SİSTEMİNİN
ETKİNLİĞİNİN
GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ (CAS)
1.1.Genel Olarak
Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü tarafından sekretaryası yürütülen proje,
Avrupa standartları ile uyumlu olarak Türk ceza adalet sisteminin geliştirilmesini temin
etmek ve Türk ceza adalet sisteminde insan hakları standartlarının uygulanmasını
sağlamayı
amaçlamaktadır.
Projenin temel hedefi, ceza adaleti alanında uygulanabilir durumdaki Avrupa
standartlarının adalet sistemi içindeki yargı ve idari kurumları tarafından eksiksiz olarak
uygulanabileceği koşulları iyileştirmektir. Bunun sonucunda Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesine yapılan başvuruların sayısında bir azalma olması ve ceza adaletinin
idaresine ilişkin ihlallerin de azalması gerekmektedir. Ayrıca böyle bir sonuç, Türkiye’nin
ceza adalet sistemi bağlamında, AB’ye tam üye olma yolunda kaydettiği ilerlemenin bir
parçası olarak Kopenhag siyasi kriterlerini karşılamaya daha da yaklaşacağı anlamına
gelecektir.
Bu amaçla, ceza adalet sisteminin Avrupa standartlarına uygun olarak işlerliğini ve
etkinliğini artırmayı hedefleyen Projede üç alanda yoğunlaşılacaktır. Birinci alan, yargı ve
savcılık kurumları tarafından ceza adalet hizmetinin verilmesinde Avrupa İnsan Hakları
Sözleşmesinin (AİHS) uygulanması ile ilgilidir. AB koşulları ile uyum sağlayabilmek için
gerçekten de reformlar başlatılmıştır. Örneğin, Türk hukuk sistemini AB müktesebatına
yakınlaştırmak amacıyla yeni Ceza Usulleri Kanunu gibi bir dizi kanun yürürlüğe
konmuştur. Ancak, bu reformların uygulanmasında çok sayıda sorunla karşılaşılmaktadır.
Özellikle de adil yargılanma hakkı, ifade özgürlüğü hakkı ile özgürlük ve güvenlik hakkı
gibi insan hakları ile yakından ilişkili hükümlerin uygulanmasında sorun yaşanmaktadır.
Bundan dolayıdır ki, Türkiye son yıllarda başta 2, 5, 10 ve 13 sayılı hükümleri olmak üzere
AİHS’nin pek çok defa ihlal edilmesinden dolayı suçlu bulunmuştur. Dolayısıyla,
hazırlanacak bir ihtiyaç değerlendirme raporu, AB üye devletlerine yapılacak çalışma
ziyaretleri ve eğiticilerin AB kurumlarına görevlendirme yoluyla yerleştirilmesi gibi
294
faaliyetlerden oluşan proje, yargı ve savcılık kurumlarının ceza adalet hizmetinin
verilmesinde AİHS'nin uygulanabilme kapasitesini güçlendirmeyi hedeflemektedir.
İkinci alan ise Türkiye Adalet Akademisinin sürdürülebilirlik açısından karşılaştığı
zorluklara ilişkindir. Akademi, eğitim alanında sürdürülebilirliğin sağlanması ihtiyacını
karşılamak amacıyla 2003 yılında kurulmuştur; bundan önce uygulanan ilk kapsamlı
projede hâkim ve savcıların AİHS ile ilgili konularda eğitimi gerçekleştirilmiştir (NisanHaziran 2004). Ancak Akademide iyi yapılandırılmış bir eğitici/uzman havuzunun
eksikliği hala bir sorun olarak durmaktadır. Bundan dolayı, AB-AK tarafından yürütülen
Yargının Modernizasyonu ve Ceza Reformu adlı Ortak Programın (2005-2007) devamı
olan bu Proje, bir eğitici havuzu oluşturulması, hizmet öncesi ve hizmet için eğitim
müfredatının AİHS ve eğitim kurslarına uygun olarak yeniden tasarlanması yoluyla
Akademinin güçlendirilmesine katkıda bulunacaktır.
Üçüncü ve son alan, uzun soruşturma sürelerinin başlıca nedenlerinden biri olan karşılıklı
adli yardım konusudur. Türkiye bu alanda yeterli uzmanlığa sahip olmadığı için, istinabe
müzekkerelerinin zamanında gönderilmesi ve alınması ile ilgili sorun yaşamaktadır ve
bunun sonucunda çeşitli davalarda Strazburg Mahkemesi tarafından suçlu bulunmuştur.
Dolayısıyla bu konuda Adalet Bakanlığı ve cumhuriyet savcılarının kapasitelerinin
geliştirilmesine ihtiyaç vardır. Bu ihtiyaç, kurumlar arası bir çalışma grubunun
oluşturulması, ihtiyaç değerlendirme çalışmaları, çalışma ziyaretleri, toplantılar ve eğitim
seminerleri aracılığıyla projede giderilmeye çalışılacaktır.
1.2.Proje Ortakları
Projenin sorumlu ortakları Adalet Bakanlığı, Türkiye Adalet Akademisi ile Hakimler ve
Savcılar Yüksek Kurulu olup, proje Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü
koordinesinde yürütülmektedir.
Projenin ikincil ortakları ve yararlanıcı kurumları Yargıtay, Adli Tıp Kurumu, İçişleri
Bakanlığı ve Türkiye Barolar Birliği’dir. Ayrıca proje kapsamında nihaî faydalanıcılar,
Adalet Bakanlığı ve Türkiye Adalet Akademisidir.
295
1.3.Proje Amaçları
- Türk Ceza adalet sisteminde Avrupa Birliği standartlarının yakalanarak Avrupa
İnsan Hakları Sözleşmesi’nin etkin bir şekilde uygulanmasının sağlanması,
- Türkiye Adalet Akademisi'nin eğitim alanında sürdürebilirliğini sağlamak
amacıyla sürekli/uzman eğitici havuzunun eksikliğinin giderilerek akademinin
eğitici havuzunun oluşturulmasının sağlanması ve eğitim müfredatının
oluşturulmasına destek verilmesi,
- Karşılıklı adlî yardım kurumunun güçlendirilerek soruşturma sürelerini kısaltmak
maksadıyla uluslararası istinabe işlemlerinde Türkiye'nin etkinliğini arttırılması
amaçlanmıştır.
1.4.Proje Faydalanıcıları
Projenin başlıca yararlanıcı kurumları, Adalet Bakanlığı (AB) ve Türkiye Adalet
Akademisidir (TAA).
Adalet Bakanlığı, ceza adalet sistemi teşkilatı ve yönetiminden sorumludur. Bakanlık
bünyesinde, bakanlığın yedi Genel Müdürlüğünün Genel Müdürlerinden oluşan daimi bir
“Proje Koordinasyon Birimi” (PKB) kurulmuştur. Bu birimin başlıca görevi, Türk
yargısının yeniden yapılandırılması ve AB, diğer ülkeler ve uluslararası kurumlarla birlikte
yürütülen proje faaliyetleriyle ilgili olarak genel müdürlükler arasında eşgüdüm sağlanması
yoluyla Türk yargısının etkinliğinin geliştirilmesine katkıda bulunmaktır. PKB Başkanı,
aynı zamanda projenin Kıdemli Proje Yöneticisi olan Müsteşar Yardımcısıdır. Bu birimde
genel müdürlüklerin oldukça üst düzeyde temsil edilmesi Bakanlığın bu Projeye verdiği
önemi göstermektedir.
Türkiye Adalet Akademisi 23.07.2003 tarihli ve 4954 sayılı ''Türkiye Adalet Akademisi
Kanunu'' ile kurulmuştur. Ankara’da bulunan Akademi bilimsel, idari ve mali özerkliği
olan bir tüzel kişiliktir. Akademinin başlıca görevleri arasında eğitim faaliyetleri
oluşturmak ve uygulamak yer almaktadır (sivil, idari ve askeri hâkim ve savcıların mesleki
gelişimi için hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim kursları). Akademide ayrıca ulusal ve
296
uluslararası hukuk ve adalet konusunda danışmanlık ve istişari hizmetler verilmekte;
araştırmalar yapılmakta ve seminerler düzenlenmektedir. Akademi bünyesinde bir bilgi ve
dokümantasyon merkezi de bulunmaktadır.
1.5.Proje Bütçesi
“Türk Ceza Adalet Sisteminin Etkinliğinin Artırılması” Projesi için Avrupa Konseyi ile
Merkezî Finans ve İhale Birimi (MFİB) arasında bir hibe sözleşmesi yapılmış ve projenin
Avrupa Birliği tarafından Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı 2009 yılı Planlaması
kapsamında finanse edilmesi uygun bulunmuştur.
Projenin yararlanıcı kurumları, Adalet Bakanlığı ve Türkiye Adalet Akademisi'dir. MFİB
bu Projenin Sözleşme Makamıdır.
Proje için uygun görülen toplam maliyet 3.550.00,00 Avrodur ve bu miktarın %85’i
Avrupa Birliği, %10’u Türkiye Cumhuriyeti ve %5’i Avrupa Konseyi tarafından
karşılanmaktadır.
Proje, son tarafın Proje metnini imzaladığı günü takip eden 12 Mart 2012 günü başlatılmış
olup, toplamda 33 ay sürecek ve 11 Aralık 2014 tarihinde sona erecektir.
2. PROJE FAALİYETLERİ:
2.1. Proje Açılışı
- Proje Açılışı; Ankara JW Marriot Hotel'de Adalet Bakanı Sayın Sadullah Ergin ve
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Daire Başkanları ve üyeleri ile proje ortakları, nihai
faydalanıcılar,
proje ilgili kurumlar ve Avrupa Konseyi yetkililerinin katılımıyla
26/09/2012 tarihinde açılış konferansı yapılmıştır.
2.2 Proje Yürütme Kurulu Toplantıları
- Proje Yürütme Kurulu Toplantıları; projenin tüm ortakları, nihai faydalanıcılar, proje
ilgili kurumları ve Avrupa Konseyi yetkililerinin katıldığı yürütme kurulu toplantılarının
devamı olmak üzere 2013 yılında, 22 Ocak'ta Türkiye Adalet Akademisinde, 11 Nisan'da
Dedeman Otel'de, 2 Temmuz'da Türkiye Barolar Birliği-Litai Otel'de ve 4 Ekim'de Ankara
Polis Moral Eğitim Merkezi'nde gerçekleştirilmiştir.
297
3.PROJENİN 3. BİLEŞENİ-CEZAÎ ALANDA KARŞILIKLI İŞBİRLİĞİNİN
GÜÇLENDİRİLMESİ
3.1. Genel Olarak
- Projenin 3.Bileşeni olan Uluslararası Adli Yardım/İstinabe konusunda proje fişinde
tadilata gidilmiş ve neticeten bir Adli Yardımlaşma Kanunu hazırlanması bu kanunun
uygulanmasını gösterecek bir rehber hazırlanması, ayrıca irtibat hâkim/savcılığı müessesi
oluşturulması ve irtibat kişilerine Akademide ders verilmesi proje faaliyeti olarak
belirlenmiştir.
3.2. 2013 Yılında Gerçekleştirilen Faaliyetler
3.2.1 Çalışma Gruplarının Oluşturulması
- Adli Yardımlaşma Kanunu ve Rehberi Çalışma Grupları, ilk başta Suçluların İadesi, Ceza
İstinabe, Hükümlü Nakli, Muhakeme ve İnfaz Devri konularında 5 ayrı grup olarak
oluşturulmuş olup, daha sonraki aşamada Muhakeme Devri ve İnfaz Devri Çalışma
Grupları çalışmalarını birlikte devam ettirmişlerdir.Bu grupların yanısıra, her bir gruptan
bir temsilcinin katılımıyla Genel Hükümler bölümüne ilişkin de bir çalışma grubu
oluşturulmuştur.
Projenin başlangıcında, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünden İade
grubunda 6, İstinabe grubunda 7, Hükümlü Nakli grubunda 6, Muhakeme Devri grubunda
7 ve İnfaz Devri grubunda 8 hakim görev almıştır.Çalışma gruplarına ayrıca Dışişleri
Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Yargıtay, Ankara Adliyesi, Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ve
Kanunlar Genel Müdürlüğünden temsilciler de dahil edilmiştir. Böylelikle Genel
Müdürlüğümüz yanısıra diğer kurumlardan temsilcilerinin katılımlarıyla oluşturulan
çalışma gruplarında toplamda;
-Genel hükümler çalışma grubunda 11,
-İade çalışma grubunda 22,
-İstinabe çalışma grubunda 32,
-Hükümlü nakli çalışma grubunda 22,
-Muhakemenin devri çalışma grubunda 25,
298
Katılımcı görev almıştır.
3.2.2 Çalışma Ziyaretleri
-Söz konusu çalışma grupları 2013 yılı içerisinde uluslararası adli yardımlaşma alanında
yabancı devlet uygulamalarını yerinde görmek ve incelemelerde bulunmak üzere, 2-4
Nisan 2013 tarihlerinde Hollanda'ya, 15-16 Nisan 2013 tarihlerinde Fransa'ya, 22-24 Nisan
2013 tarihleri arasında İspanya'ya ve 6-8 Mayıs 2013 tarihleri arasında Almanya'ya toplam
4 çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir.
Hollanda'ya gerçekleştirilen çalışma ziyaretine Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğünden Genel Müdür Nurdan Okur, Genel Müdür Yardımcısı Levent Kurt, Daire
Başkanı Faris Karak, Tetkik Hakimleri Tahsin Taşkın, Salih Benli, Nedim Mercan, Polis
Akademisinden Prof. Dr. Cengiz Başak, Yargıtay Tetkik Hakimi Ender Şener, Ankara
Hakimi Mustafa Aydın ve Kanunlar Genel Müdürlüğü Tetkik Hakimi Süleyman Kuyumcu
katılmışlardır.
Çalışma ziyareti sırasında Hollanda makamlarına suçluların iadesi alanında 27, cezaî
alanda adli işbirliği konularında 45, soruşturma ve kovuşturma alanlarında 14, infaz devri
alanında 13 ve hükümlü nakli alanında 16 olmak üzere toplamda toplamda 115 soru
sorulmuştur.
Çalışma ziyareti sonrasında ceza istinabe, varlıkların geri alınması, suçluların iadesi,
hükümlü nakli ile infaz devri alanlarını kapsar şekilde 14 sayfadan ibaret çalışma raporu
oluşturulmuştur.
Fransa'ya gerçekleştirilen çalışma ziyaretine Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Polat, Genel Müdür Yardımcısı Harun
Mert, Daire Başkanı Feyzullah Taşkın, Tetkik Hakimleri Mehmed Yerlikaya, Mustafa
Burak Çil, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesinden Prof. Dr. Durmuş Tezcan,
Uludağ Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yrd. Doç Dr. Timuçin Köprülü, Ankara
Adliyesinden Hakim Zeynep Şahin, Hakim Hamza Yalçınkaya, Yargıtay Tetkik Hakimi
Ömer Faruk Kurşun Ceza İşleri Genel Müdürlüğünden Tetkik Hakimi Ramazan Gürkan ve
Türk Ceza Adalet Sistemi Avrupa Program Ofisinden Proje Asistanı Başak Maraşlıoğlu
katılmışlardır.
299
Çalışma ziyareti sırasında Fransa makamlarına suçluların iadesi alanında 27, cezaî alanda
adli işbirliği konularında 45, soruşturma ve kovuşturma alanlarında 14, infaz devri
sorulmuştur.
Çalışma
ziyareti
sırasında
toplamda
20
sayfadan
oluşan
toplantı
tutanakları
oluşturulmuştur.
İspanya'ya gerçekleştirilen çalışma ziyaretine Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı Haydar Sami Kuzu, Daire Başkanı İlyas
Pehlivan, Tetkik hakimleri Nursal Erdem, Melih Kutlu,Erdinç Avşar, İstanbul Bahçeşehir
Üniversitesi Hukuk Fakültesinden Prof. Dr. Feridun Yenisey, Yargıtay Tetkik Hakimi
Haydar Ersözoğlu,Ankara Adliyesinden Cumhuriyet Savcıları Kenan Koçer ve Mustafa
Sefa Sözgelen, Ceza İşleri Genel Müdürlüğünden Tetkik Hakimi Güray Güçlü, Türk Ceza
Adalet Sistemi Avrupa Program Ofisi Konseyi Proje Yöneticisi Senem Gürol
katılmışlardır.
Çalışma ziyareti sırasında İspanya makamlarına suçluların iadesi alanında 27, cezaî alanda
adli işbirliği konularında 45, soruşturma ve kovuşturma alanlarında 14, infaz devri
sorulmuştur.
Ziyaret sonrasında İspanya ziyareti kapsamında edinilen bilgiler doğrultusunda 27 sayfa
toplantı raporu oluşturulmuştur.
Aynı zamanda çalışma ziyaretine katılan temsilciler tarafından hazırlanan 4 sayfalık rapor
da katılımcıların istifadesine sunulmuştur.
Almanya'ya gerçekleştirilen çalışma ziyaretine Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı Dr. Fazlı Doğan, Daire Başkanları Ahmet
Başaran ve Mustafa Sabit, Tetkik Hakimleri Ömer Temiz, Mehmet Takımsu, Hüseyin
Serkan Yıldız ve Murat Atan, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesinden Prof.
Dr. Faruk Turhan, Yargıtay Tetkik Hakimi İsa Öner, Ankara Hakimi Rahmi Dönmez,
Kanunlar Genel Müdürlüğünden Tetkik Hakimi Hacı Sarıgüzel, Türk Ceza Adalet Sistemi
Avrupa Program Ofisi Konseyi Proje Yöneticisi Senem Gürol, Kıdemlı Proje Yöneticisi
Camilla Ganglof ile tercümanlar Zeynep Bekdik ve Ogün Duman katılmışlardır.
300
Çalışma ziyareti sırasında Almanya makamlarına suçluların iadesi alanında 27, cezaî
alanda adli işbirliği konularında 45, soruşturma ve kovuşturma alanlarında 14, infaz devri
sorulmuştur.
Ziyaret sonrasında 14 sayfalık rapor katılımcıların istifadesine sunulmuştur.
3.2.3.Çalışma Grupları Faaliyetleri
-Çalışma ziyaretlerinin gerçekleştirilmesinden sonra, yabancı devlet uygulamaları da göz
önünde bulundurulmak suretiyle, çalışma gruplarınca Genel Hükümler, Ceza İstinabe,
Hükümlü Nakli, Suçluların İadesi ile Muhakeme ve Soruşturma Devri alanlarında kanun
tasarı taslakları oluşturulmuştur.
-Kanun taslaklarının oluşturulması sürecinde her bir maddenin altına ilgili uluslararası
sözleşme metninin yanısıra, çalışmalar sırasında istifade edilen yabancı ülke adli
yardımlaşma kanunlarının da ilgili hükümleri dercedilmiştir.
-Bugüne kadar Genel Müdürlüğümüz bünyesinde, Ceza İstinabe çalışma grubunca 32,
Suçluların İadesi çalışma grubunca 26, İnfaz ve Soruşturma Devri çalışma grubunca 23 ve
Hükümlü Nakli çalışma grubunca da 31 çalışma toplantısı gerçekleştirilmiştir.
-Aynı zamanda, 16-20 Eylül 2013 tarihleri arasında Genel Müdürlüğümüzde yapılan
toplantılarda Çalışma Gruplarınca oluşturulan taslak metinler, Genel Müdürlüğümüzde
görevli bütün hâkimlerin katılımıyla ele alınmıştır.
3.2.4. Çalıştaylar
3.2.4.1. 27-28 Haziran 2013 Dedeman Otel Çalıştayı
- İade, İstinabe, Soruşturma ve İnfazın Devri ve Hükümlü Nakli konu başlıklarında
çalışan grupların ilk toplantısı 27-28 Haziran 2013 tarihinde İngiltere’den Paul Crome,
Fransa’dan Bernard Rabatel, Avusturya’dan Johannes Martetschlaeger ve Almanya’dan
Joachim Ettenhofer’in katılımı ve Prof Dr. Durmuş Tezcan, Prof. Dr. Feridun Yenisey,
Prof. Dr. Faruk Turhan ve Prof. Dr. Cengiz Başak’ın da katkılarıyla Ankara’da Dedeman
Otel'de gerçekleştirilmiştir.
Çalıştaya Genel Müdürlüğümüzden Genel Müdürümüz yanısıra 5 Genel Müdür
Yardımcısı, 3 Daire Başkanı, 18 Tetkik Hakimi ile 6 uzman yardımcısı katılmıştır.
301
Sözkonusu çalıştaya aynı zamanda Ankara Adliyesinden Mustafa Sefa Özgelen, Kenan
Koçer, Zeynep Şahin ve Rahmi Dönmez, Yargıtay'dan İsa Öner, Ender Şener, Haydar
Ersözoğlu ve Ömer Faruk Kurşun, Ceza İşleri Genel Müdürlüğünden Ramazan Gürkan ve
Güray Güçlü ile Kanunlar Genel Müdürlüğünden Süleyman Kuyumcu katılmışlardır.
Çalıştayın açılışında Proje hakkında genel bilgi verilmiş olup, oluşturulan çalışma grupları
ve yabancı ülkelere gerçekleştirilen ziyaret hakkında katılımcılar bilgilendirilmiştir.
Daha sonra ise yabancı uzmanlar uluslararası adli yardımlaşmaya ilişkin sunum
gerçekleştirerek hazırlanacak taslak kanunla ilgili tavsiyelerini belirtmişlerdir. Buna göre;
-Johannes Martetschlager ''Austian Laws On International Cooperation in Criminal
Matters-A Model to Follow''
-Bernard Rabatel ''Mutual Legal Assistance &Extradition:the liaison magistrate’s
perspective''
-Paul Crome ''Mutual Legal Assistance''
Başlıklarında sunum yapmışlardır.
Çalışma grupları ile ilgili genel tartışmaların ardından her bir grupla birlikte çalışacak
yabancı uzman görevlendirilmiştir.
Çalıştayın diğer günlerinde ise çalışma her bir çalışma grubu kendi bölümüyle alakalı
çalışmaları yürütmüştür.
Çalıştay sonucunda Hükümlü Nakli grubunca 9, iade grubunca 3, infaz devri grubunca 3
ve istinabe ve muhakeme devri gruplarınca 5 sayfa rapor hazırlanmıştır.
Çalıştay sonucunda iade grubuyla alakalı Faruk Turhan tarafından 4 sayfa, Durmuş Tezcan
tarafından 2 sayfa, Feridun Yenisey tarafından 3 sayfa, Joachim Ettenhofer tarafından 4
sayfa, Johannes Martetschlager tarafından 6 sayfa, Bernard Rabatel tarafından 6 sayfa
rapor düzenlenmiştir.
302
3.2.4.2. 25-27 Eylül Limak Otel Çalıştayı
İade, İstinabe, Muhakeme ve İnfaz Devri ve Hükümlü Nakli konu başlıklarında çalışan
grupların ikinci toplantısı 25-27 Eylül 2013 tarihlerinde Prof Dr. Durmuş Tezcan, Prof. Dr.
Feridun Yenisey, Prof. Dr. Faruk Turhan ve Prof. Dr. Cengiz Başak’ın da katılımlarıyla
Ankara’da Limak Otel'de gerçekleştirilmiştir.
Çalıştaya Yargıtay'dan İsa Öner, Ender Şener, Haydar Ersözoğlu ve Ömer Faruk
Kurşun,Kanunlar Genel Müdürlüğünden Hacı Sarıgüzel ve Süleyman Kuyumcu, Ceza ve
Tevkif Evleri Genel Müdürlüğünden Ekrem Bıyık, Ankara Adliyesinden Mustafa Aydın,
Hamza Yalçınkaya, Mustafa Sefa Özgelen, Kenan Koçer, Zeynep Şahin, Rahmi Dönmez
katılmışlardır.
Çalıştayın ilk günü bütün temsilcilerin katılımıyla Genel Hükümler ele alınmış, 26 ve 27
Eylül 2013 tarihlerinde ise her bir çalışma grubunca kanun tasarı taslakları ele alınmıştır.
Çalıştay sonunda hükümlü nakli alanında Cengiz Başak tarafından 5 sayfa, iade alanında
Faruk Turhan tarafından 44 sayfa, istinabe alanında Durmuş Tezcan tarafından 2 sayfa ve
muhakeme ve infaz devri alanında Feridun Yenisey tarafından 3 sayfa rapor hazırlanmıştır.
3.2.4.3 06-08 Kasım Bilkent Otel Çalıştayı
grupların üçüncü toplantısı 06-08 Kasım 2013 tarihlerinde Eric Verbert, Fransa’dan
Bernard Rabatel, Avusturya’dan Johannes Martetschlaeger ve Almanya’dan Joachim
Ettenhofer’in katılımı ve Prof Dr. Durmuş Tezcan, Prof. Dr. Feridun Yenisey, Prof. Dr.
Faruk Turhan ve Prof. Dr. Cengiz Başak’ın da katkılarıyla Ankara’da Bilkent Otel'de
Çalıştaya Yargıtay'dan Ender Şener,Kanunlar Genel Müdürlüğünden Hacı Sarıgüzel ve
Süleyman Kuyumcu, Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğünden Hüseyin Patıraman ve
Abdullah Murat, Ceza İşleri Genel Müdürlüğünden Tetkik Hakimi Ramazan Gürkan ve
303
Uzman Yardımcısı Zeynep Ezgi Görkem, Dışişleri Bakanlığından Mustafa Songur, Ulvi
Darendeli ve Taner Göktepe, İçişleri Bakanlığından Rafet Ufuk Önder, Eyüp Özkan Acar,
Barış Akgüç, Kasım Herdem, Ahmet Can, Mehmet Fatih Savaş, Salim Özbay, Selçuk
Bulut, Mehmet Temel, Fatih Akyol, Yasel Uçak ve Yunus Emre Bilgili,Ankara
Adliyesinden Mustafa Aydın, Hamza Yalçınkaya, Mustafa Sefa Özgelen, Kenan Koçer,
Zeynep Şahin, Rahmi Dönmez katılmışlardır.
Çalıştayın ilk günü bütün temsilcilerin katılımıyla Genel Hükümler ele alınmış, 07 ve 08
Kasım 2013 tarihlerinde ise her bir çalışma grubunca kanun tasarı taslakları ele alınmıştır.
Çalıştay sonunda hükümlü nakli alanında Johannes Martetschlager tarafından 7 ve Cengiz
Başak tarafından 4, suçluların iadesi alanında Joachim Ettenhofer tarafından 3 ve Faruk
Turhan tarafından 9, istinabe alanında Eric Verbert tarafından 20 ve Durmuş Tezcan
tarafından 6 ile muhakemenin devri alanında Bernard Rabatel tarafından 7 ve Feridun
Yenisey tarafından 4 sayfa rapor hazırlanmıştır.
3.2.4.4. 18-20 Aralık Mövenpick Otel Çalıştayı
grupların dördüncü toplantısı 18-20 Aralık tarihlerinde tarihlerinde Prof Dr. Durmuş
Tezcan, Prof. Dr. Feridun Yenisey, Prof. Dr. Faruk Turhan ve Prof. Dr. Cengiz Başak’ın da
katılımlarıyla Ankara’da Mövenpick Otel'de gerçekleştirilmiştir.
Çalıştaya Yargıtay'dan Ender Şener, İsa Öner, Ömer Faruk Kurşun ve Haydar Ersözoğlu,
Kanunlar Genel Müdürlüğünden Hacı Sarıgüzel ve Süleyman Kuyumcu, Ceza ve Tevkif
Evleri Genel Müdürlüğünden Ekrem Bıyık ve Abdullah Murat, Ceza İşleri Genel
Müdürlüğünden Tetkik Hakimi Ramazan Gürkan ve Uzman Yardımcısı Zeynep Ezgi
Görkem, Dışişleri Bakanlığından Bülent Şeref Sarıoğlu, İçişleri Bakanlığından Rafet Ufuk
Önder, Eyüp Özkan Acar, Barış Akgüç, Kasım Herdem, Ahmet Can, Mehmet Fatih Savaş,
Salim Özbay, Selçuk Bulut, Mehmet Temel, Fatih Akyol, Yasel Uçak ve Yunus Emre
Bilgili,Mehmet Akalın, Ankara Adliyesinden Mustafa Aydın, Hamza Yalçınkaya, Mustafa
Sefa Özgelen, Kenan Koçer, Zeynep Şahin, katılmışlardır.
304
Çalıştayın ilk günü bütün temsilcilerin katılımıyla Genel Hükümler bölümü ele alınmış, 19
ve 20 Aralık 2013 tarihlerinde ise her bir çalışma grubunca kanun tasarı taslakları ele
alınmıştır.
Çalıştay sonunda hükümlü nakli alanında Cengiz Başak tarafından 4 sayfa, iade alanında
Faruk Turhan tarafından 4 sayfa, istinabe alanında Durmuş Tezcan tarafından 8 sayfa rapor
hazırlanmıştır.
3.2.5. Tercümeler
3.2.5.1 Yabancı Ülke Adli Yardımlaşma Kanunlarının Tercüme Edilmesi
Türk Ceza Adalet Sisteminin Etkinliğinin Geliştirilmesi Projesinin 3. bileşeni olan adli
yardımlaşma kanunu hazırlanması sürecinde atılan en önemli adımlardan birini yabancı
ülke
adli
yardımlaşma
kanunlarının
tercüme
edilmesi
oluşturmaktadır.Sözkonusutercümelerin bir kısmı Genel Müdürlüğümüz bünyesinde
bulunan tercümanlar tarafından diğer kısmı ise Porje Ofisi tarafından yaptırılmıştır.
Buna göre tercüme edilen ülke kanunları ve tercüme edilen kısımlara ilişkin bilgiler
aşağıdaki gibidir;
-Amerika Birleşik Devletleri adli yardımlaşma kanununun adli yardımlaşma talebinin
yerine getirilmesi başlıklı 2 sayfalık bölümü,
-Almanya adli yardımlaşma kanununun 67 sayfalık bölümü,
-Avusturya iade ve adli yardımlaşma yasasının 28 sayfalık bölümü,
-Fransa adli yardımlaşma kanununun 101 sayfalık kısmı,
-Hollanda ceza adli yardımlaşma ve suçlu iadesi bölümünün 40 sayfalık bölümü,
-İngiltere suçluların iadesi kanununun 114 sayfalık bölümü,
-İngiltere uluslararası işbirliği kanununun 38 sayfalık bölümü,
-İsviçre adli yardım kanununun 34 sayfalık bölümü,
-Kanada adli yardımlaşma kanununun 24 sayfalık bölümü,
-Romanya adli yardımlaşma kanununun 62 sayfalık bölümü,
305
3.2.5.2 Proje kapsamında yapılan diğer tercümeler
a) Avrupa Konseyi sözleşmelerinin mevcut çevrilmiş metinleri bulunmakla birlikte, henüz
çevrilmemiş metinleri de tercüme edilmiştir.
b) Avrupa Konseyi sözleşmelerinin yanısıra, sözleşmelerin açıklayıcı raporları da
tercüme edilmiştir.
c) Genel Müdürlüğümüz bünyesinde,Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin adli işbirliğine
yönelik olarak örnek kararları derlenerek tercümeleri yapılmış ve ''Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi(AHİM) Kararlarında Cezaî Konularda Uluslararası Adli İşbirliği'' ismiyle
kitap haline getirilmiştir. Sözkonusu kitap 273 sayfadan oluşmaktadır. Kitap, Ülkemiz adli
kurumlarına dağıtılmıştır.Buna göre;
-Yargıtay'a 255,
-Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına 222,
-Danıştay'a 186,
-Anayasa Mahkemesine 125,
-Adalet Bakanlığı birimlerine 12,
-Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Komisyonlarına 160,
-Türkiye Adalet Akademisine 20,
-HSYK'ya 22,
-Hukuk fakültelerine 60,
-Genel Müdürlüğümüz hakimlerine 70,
-İrtibat kişilerine 400,
-Diğer kurumlarımıza da 7,
Adet olmak üzere toplamda 1539 adet kitap dağıtılmıştır.
306
3.2.6 Önümüzdeki dönem faaliyetleri
-Projenin bundan sonraki aşamasında, 2014 yılı içerisinde olmak üzere, adlî işbirliği
alanında yabancı uzmanlar ile yerli uzmanların da katılımıyla bir Çalıştayın daha
gerçekleştirilmesi, cezaî alanda uluslararası adli işbirliğine yönelik bir rehberin
hazırlanarak Ülkemiz genelinde uygulamacılara dağıtılması ve bu sayede adli işbirliği
alanındaki uygulamaların bilinirliğinin arttırılması ve 270 hakim ve cumhuriyet savcısı ile
80 yazı işleri müdürünün de adli işbirliği alanında eğitilmesi hedeflenmektedir.
2.BÖLGESEL ADLİ İŞBİRLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ
Bölgesel olarak özellikle sınırımızda bulunan ülkeler ile ortak tutum geliştirilmesi,
adlî işbirliğinin etkin olarak gerçekleştirilmesi, ikili düzeyde ülkelerle yapılan adlî işbirliği
ve diğer işbirliği alanlarının tespit edilerek uygulamasının sağlanması, adlî yardımlaşma
temelinde başlayan görüşmelerin diğer hukuki alanlarda da görüş alışverişinde bulunmak
ve ortak proje ve çalışmalar gerçekleştirmek suretiyle devam ettirilmesi amacıyla tüm
yargı birimlerimizin ortak çalışmaları ve koordinasyonu ile gerçekleştirilmesi planlanan ve
2012 yılında faaliyete geçirilen bir projedir.
2.1.Amaç
Proje kapsamında;
- Bölge ülkeleri ile ikili işbirliğinin artırılması,
- Adlî yardımlaşma konularında ortak bir anlayış geliştirilmesi, süreçlerin
kısaltılması ve etkinliğin sağlanması,
- Adlî yardımlaşmadan kaynaklanan sorunları tartışılacağı platform oluşturulması,
- İkili ilişkilerde karşılıklı dayanışmanın artırılması,
- Bölge ülkeleri nezdinde ülkemizin adlî alanda itibarının artırılması,
- Bölgesel uluslararası kuruluş kurulması konusunda alt yapının oluşturulması,
- Bölgesel düzeyde örgütlü suça karşı etkili mücadele ortamının sağlanması,
- Bölge ülkelerinde bulunan Türk vatandaşlarının haklarının korunması,
307
- Bakanlığımız tarafından bölge ülkelerinde yapılan çalışmalarda koordinasyonun
sağlanması,
Amaçlanmıştır.
2.2 Proje Kapsamındaki Ülkeler
Tablo 171:İşbirliğine Dâhil Ülkeler
İŞBİRLİĞİNE DÂHİL ÜLKELER
1- Balkanlar
2- Kafkaslar-Orta Asya
3- Ortadoğu-Kuzey Afrika
1. Arnavutluk
1. Gürcistan
1. Irak
2. Makedonya
2. Azerbaycan
2. Suriye
3. Bosna-Hersek
3. Kazakistan
3. İran
4. Kosova
4. Türkmenistan
5. Karadağ
5. Kırgızistan
6. Yunanistan
6. Özbekistan
7. Bulgaristan
7. Tacikistan
6. Lübnan
8. Romanya
8. Moğolistan
7. Yemen
9. Moldova
9. Afganistan
8. Mısır
10. Hırvatistan
10. Pakistan
11. Slovenya
11. Rusya
4. Suudi Arabistan
5. Ürdün
9. Libya
10. Cezayir
11. Fas
2.3.Proje Kapsamı
1. Adlî Yardımlaşma İlişkilerinin Güçlendirilmesi
2. Bölgesel Sözleşme Çalışmaları Yapmak
3. Ülkelerin Yargı Faaliyetlerine İlişkin Çalışmalar Yapmak (İnceleme Ve
Raporlama)
308
4. Bölge Ülkeleri Arasında Yargı Birimlerine Yönelik Eğitim Ve Karşılıklı Uzman
Değişimi Faaliyetlerini Desteklemek
5. Bölge Ülkeleri Arasında Ortak Projelerin Desteklenmesi
2.4.Faaliyetler
- Yürütme Kurulu Kuruluşu ve Toplantıları; 25 Nisan 2012 tarihinde Bakanlık ilgili
birimleri, HSYK, TAA katılımları ile yürütme kurulu oluşturulmuştur.
- Yürütme kurulu 2012 yılında 25.04.2012,30.05.2012 ve 03.10.2012 tarihlerinde
olmak üzere 3 toplantı yapmıştır.
- Yürütme Kurulu toplantısında bölge ülkelerine yapılacak ziyaretlerde bakanlık
birimlerinden de katılım sağlanması gerektiği ve karşılıklı bu projenin daha verimli hale
geleceği konusunda görüş birliğine varılmış, bu durumun bölge ülkelerinden gelen heyetler
için de geçerli olduğu, aynı zamanda konuk heyet ülkemize ziyarete geldiğinde bakanlık
birimlerine de ziyaretlerin gerçekleştirilmesinin işi verimli kılacağı hususunda mutabık
kalınmıştır.
- Bölge ülkelerine yönelik yargı birimleri faaliyetlerinin koordinesi amacıyla Adalet
Bakanlığı İntranet sitesinde “Uluslararası İlişkiler” sayfası kurulmuştur. Sayfada ülkelere
ilişkin bilgiler, ziyaret bilgi notları ve ziyaret takvimi yayımlanmaktadır.
- Yurtdışı çalışma ziyaretlerine ilişkin tüm yargı birimleri için standart bilgi notu
formu hazırlanmıştır.
- Bölgesel Adli İşbirliğine dâhil tüm ülkelere ikili görüşme daveti iletilmiştir. Bu
davetleri kabul eden Bosna-Hersek, Yunanistan, Ukrayna ve Birleşik Arap Devletleri ile
2012 yılında görüşmeler gerçekleştirilmiştir.
3.UYAP ADLİ YARDIMLAŞMA PROJESİ
Adlî yardımlaşma evrakının geliştirilecek bir yazılım ile UYAP ortamında hazırlanması ve
süreçlerin yönlendirilmesi amacıyla Genel Müdürlüğümüzde çalışma başlatılmıştır.
309
Programın oluşturulması için gerekli veriler hazırlanarak Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı’na
iletilmiş olup çalışmalar halen devam etmektedir. Proje kapsamında Ceza ve Hukuk
Tebligat alanlarında uygulamaya başlanması planlanmaktadır.
3.1 Amaç
Proje kapsamında,
- UHDİGM iş yoğunluğunun azaltılması,
- Adlî işbirliği taleplerimizin kalitesini artırmak, standart hale getirmek
- İstatistik elde etmek
- Uluslararası, Bölgesel ve ikili adlî işbirliğinde örnek uygulama sahibi olmak
-UYAP’ın adlî işbirliği uygulamaları alanında da örnek oluşturması amaçlanmaktadır.
3.2 Bileşenler
- UYAP’ta adlî makamlarımıza münhasır ve Hukuk ve Ceza Mahkemeleri ve Savcılıklar
için farklılaştırılmış Uluslararası Hukuk İşlemleri sayfası oluşturulması,
- UHDİGM faaliyet alanına ilişkin tüm yazışmaların bu sayfa üzerinden yapılmasının
sağlanması,
- Bu sayfada başta Uluslararası sözleşmeler ve Genelgelerimiz olmak üzere önemli bilgi ve
belgelerin yayımlanması,
- 7201 sayılı Tebligat kanunun 25/A ve 27/1-2 maddesinde yapılan değişiklik bağlamında
öncelikle
adli
makamlarımızın
ilgili
Büyükelçilik,
Konsolosluklar
ve
Kuvvet
Komutanlıklarıyla doğrudan yazışmasını sağlayacak altyapının hazırlanması,
- Program aracılığı ile form yazı haline getirilmiş olan talepnamelerin hazırlanması ve adlî
yardımlaşma sürecinin yönetilmesi,
- Belirli süreler içerisinde evrakın otomatik olarak akıbetinin tekit edilmesinin sağlanması,
- Ülkemiz için oluşturulan adlî yardımlaşma süreç yönetimine ilişkin elektronik sisteminin
yakın ilişki içerisinde bulunduğumuz ülkelerde kurulması imkânının değerlendirilmesi,
- Yakın adlî işbirliği içerisinde bulunduğumuz ülkeler ile elektronik bağlantı oluşturulması
şeklinde sayılabilir.
310
3.3. Faaliyetler
- Bilgi İşlem Daire Başkanlığı ile birlikte projenin gerçekleştirilmesine karar verilmiştir.
- Sistem Gereksinimleri raporu talepname örnekleri ile gerekli tüm bilgi ve belgeler
hazırlanarak Bilgi İşlem Daire Başkanlığına iletilmiş olup, çalışmalar devam etmektedir.
- Nisan 2014 sonu itibarı ile Cumhuriyet Başsavcılıkları ve Mahkemelerin 25/A, 27/1,ve
27/2. Maddelerine göre Büyükelçilik, Konsolosluk ve Kuvvet Komutanlıkları ile doğrudan
yazışma ekranının demosunun tamamlanarak uygulamaya geçirilmesi planlanmaktadır.
4.
(ULUSLARARASI
ADLİ
YARDIMLAŞMA
KAPSAMINDA)
TERCÜME HİZMETLERİNİN GELİŞTİRİLMES PROJESİ
4.1. Proje Genel, Amaç, Ortakları, Bütçe ve Süresi
4.1.1 Genel Olarak
Avrupa Birliği Twining Projesi çerçevesinde Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel
Müdürlüğünce yürütülmekte olan “Geliştirilmiş Bilirkişilik Projesi” kapsamındayürütülen
proje ile genel olarak uluslararası adli yardımlaşma ve işbirliği çerçevesinde ülkemizde
yürütülen yargılama faaliyetleri sırasında yapılan, yazılı, ardıl ve eş zamanlı tercüme
hizmetlerinin kalitesinin artırılması amaçlanmaktadır.
Kamu
güveni
ve
Adil
Yargılanma
ilkesini
gerçekleştirmek
ve
uluslar
arasıişbirliğininin etkinliğini artırmak gibi genel amaçlar çerçevesinde hazırlanan projenin
nihai amacı, Türkiye geneli ve yargı özelinde tercüme hizmetlerinde bir standart
yakalanabilmesi için mevcut mevzuat boşluğu doldurmak ve bu bağlamda uygulanabilir bir
sistem kurmak suretiyle etkin ve güvenilir bir tercüme hizmeti sunumu sağlamaktır.
4.1.2.Proje Ortakları
Projenin sorumlu ortakları Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğü ve Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü olup, proje genel olarak Uluslar arası
Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü koordinesinde yürütülmektedir.
311
4.1.3.Proje Amacı
Çoğunluklauluslararası adli yardımlaşma boyutu da bulunan yargılama faaliyetleri
sırasında sunulan tercüme hizmetlerinin kalitesinin artırılması bağlamında, Türkiye’de adli
makamlar nezdinde verilen tercüme hizmetinin standardını sağlamak yürütülen projenin
nihai hedefi olarak belirlenmiştir.
4.1.4.Proje Bütçesi
Avrupa Birliği Twining projesi kapsamında yürütülen mezkûr proje masrafları
Avrupa Birliği tarafından karşılanmaktadır.
4.2. Uygulama Gözlemleri, Çalıştaylar
4.2.1. Uygulama Gözlemleri
Proje hakkında gerçekleştirilen faaliyetlerden olmak üzere bilirkişilik projesi
altında Almanya’dan gelen yabancı uzman GrahamTomlin İstanbul Adliyesi ile İstanbul
Emniyet Müdürlüğünde ve Ankara Adliyesi ile Ankara Emniyet Müdürlüğü’nde sözlü
tercüme faaliyetlerinin yapıldığı bir duruşma ve ifade alma işlemine katılmış akabinde
görüşlerini bildirir faaliyet raporları hazırlamıştır. GrahamTomlin tarafından ülkemiz
sistemine ilişkin sorun ve ihtiyaçlara ilişkin 3 rapor hazırlanmış olup sistemde yapılması
gereken düzenlemeler tespit edilerek nihai rapor sunulmuştur.
4.2.2. Çalıştaylar
Tespit edilen sorunlara ilişkin çözüm önerilerinin hayata geçirilebilmesi amacıyla
Genel Müdürlüğümüz bünyesinde taslak bir metin oluşturulmuş olup, yerli ve yabancı
uzmanların ve konu ile ilgili tüm paydaşların katılımı da sağlanmak suretiyle Genel
Müdürlüğümüz nezdinde 17 Aralık 2013’te bir çalıştay yapılmıştır.
Ankara Adliyesinden hâkim ve savcıların yanısıra, özel ve kamu sektöründen tercümanlar
ile öğretim üyelerinin katılımı ile gerçekleştirilen Çalıştay’da serdedilen fikirler ve oluşan
müspet kanaat muvacehesinde, proje uzmanı Sayın GrahamTomlin tarafından, pilot
uygulama teşkil edecek olması bakımından, İstanbul ve Antalya Adliyelerinde, yargı
faaliyetlerinde sıkça sözlü veya yazılı çeviriye ihtiyaç duyan hâkim ve cumhuriyet savcıları
312
ile tercüme hizmeti sunan (bilirkişi listelerindeki) tercümanlara yönelik olarak2014 yılı
içerisinde “Eğitim Çalıştayları” yapılması planlanmaktadır.
5. WESTLAW TÜRKİYE PROJESİ
5.1.Genel Olarak
Adalet Bakanlığı 2010-2014 stratejik planı hedef 3.4 ile, 2014 yılı sonuna kadar AİHM,
diğer ülkelerin yüksek mahkeme kararları ve yargıyı ilgilendiren uluslararası belgeler ile
alanında önemli hukuk eserlerinin Türkçe'ye ve temel mevzuatımızın yabancı dillere
çevrilmesi amaçlanmıştır. Bu ihtiyaç, kurumlar arası bir koordinasyon biriminin
oluşturulması, ihtiyaç değerlendirme çalışmaları, toplantılar ve eğitim seminerleri
aracılığıyla projede giderilmeye çalışılacaktır.
5.1.1Proje Ortakları
Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı tarafından sekretaryası yürütülen proje,
12/12/2013 tarihi itibariyle tamamen Genel Müdürlüğümüze devredilmiştir. Genel
Müdürlüğümüz proje kapsamındaki ilişkileri Thomson Reuters Türkiye Temsilcisi STM
Bilgi Hizmetleri ve Yayıncılık San. ve Tic. Ltd. Şirketi ile yürütmektedir.
Projenin katkı sağlayan ortakları Yüksek Yargı birimleri, Hakimler ve Savcılar Yüksek
Kurulu, Bakanlığımız birimlerinden Bilgi İşlem Daire Başkanlığı, Avrupa Birliği Genel
Müdürlüğü, Strateji Geliştirme Başkanlığı, Eğitim Dairesi Başkanlığı, Türkiye Adalet
Akademisi ve diğer birimlerden Başbakanlık, Dışişleri Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı ve
Avrupa Birliği Bakanlığıdır.
5.1.2.Proje Amaçları
Türk hukuk sisteminin uluslararası iş çevreleri ve dünya genelindeki diğer ilgililer için
daha erişilebilir ve tanınır olması amaçlanmaktadır.
5.1.3..Proje Faydalanıcıları
Türk hukuk sistemine ulaşmaya çalışan tüm ilgililer bu projeden faydalanacaktır.
5.1.4.Proje Bütçesi
Proje için 3 faz öngörülmüştür. 2014 yılında öngörülen faz 480.000 USD (Yatırım +
Tercüme gideri), 2015 yılında öngörülen faz 450.000 USD (Teknoloji giderleri + Tercüme
313
gideri) ve 2016 yılında öngörülen faz 550.000 USD (Teknoloji giderleri + Tercüme gideri)
olarak tahmin edilmektedir. Projenin fonlamasının Türkiye Kalkınma Bankası tarafından
yapılması beklenmektedir.
5.2.PROJE FAALİYETLERİ:
5.2.1 Proje Yürütme Kurulu Toplantıları
Proje kapsamında 25.07.2013 tarihinde Yüksek Yargı birimleri, Hakimler ve Savcılar
Yüksek Kurulu, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, Avrupa Birliği
Genel Müdürlüğü, Strateji Geliştirme Başkanlığı, Eğitim Dairesi Başkanlığı, Türkiye
Adalet Akademisi ve Thomson Reuters yetkilerinin katılımıyla ilk toplantı yapılmıştır.
04.10.2013 tarihinde Bakanlık birimleri ve Thomson Reuters yetkilerinin katımıyla ikinci
toplantı yapılmış ve İngilizceye çevrilecek mevzuat ve proje maliyeti konusunda görüş
alışverişinde bulunulmuştur.
21.11.2013 tarihinde
diğer bakanlık ya da ilgili kuruluşların da benzer çalışmaları
yürütmesi muhtemel olduğundan bu konuda fikir alışverişi, işbirliği ve koordinasyonun
sağlanabilmesi için bir toplantı yapılmıştır.
5.2.2 Önümüzdeki dönem faaliyetleri
Bir sonraki adım olarak, projenin gerçekleştirilmesine yönelik Bakanlığımız nezdinde
yabancı dile çevrilecek öncelikli mevzuatın belirlenmesi çalışmaları yürütülmektedir.
5.2.3 Proje Süreci
Westlaw Türkiye (Özel Platform) başlatılması
2014
2015
2016
•120 Yasa Özeti/El
•500 temel Türk mevzuatı
•10,000 Türk yasası; tüm
kitapları;Türkçe ve İngilizce
(kanunlar, yönetmelikler,
ekleri, yorum ve pratik
(tercüme dahil) olarak
içtihat) ekleri ve yorumları
önermeleri ile – yaklaşık
•12 ‘eğitim objeleri’
ile birlikte – yak. 25,000
500,000 sayfa hukuk içeriği
geliştirilmesi (video ve
sayfa hukuki içerik –
– İngilizce tercümesi
çevirimiçi eğitim araçları),
İngilizce tercümesi
•Tüm boyutları ile Westlaw
kanun ve uygulama-larının
•Westlaw International
Türkiye platform’unun
314
anlamlı bir çerçeveye
platform’unda bir Türkiye
İngilizce ve Türkçe olarak
yerleştirilmesi
sitesi yaratılması, ve tüm
geliştirilmesi
•İçerik araştırma araçlarının
WLI abonelerine sunulması
•Westlaw Türkiye
yaratılması
•Veri toplama, XML
platform’un çift dilde teknik
•Sınıflandırma ve kanunların kodlama ve indeksleme
olarak geliştirilmesi
kategorilere ayrıştırılması
•Dergiler, akademik makale,
•Veri toplama, XML
•Kullanıcı arayüzü ve bilgi
haberler ve örnek
kodlama ve indeksleme
mimarisi tasarımı
kontratların dahil edilmesi
•Dergiler, akademik makale,
•Gelişmiş arama özelliği ve
•Test ve onaylar
haberler ve örnek
temel kanunların eğitim
kontratların dahil edilmesi
objelerine bağlantısı
•Test ve onaylar
•Kullanım denemesi ve
içerik yükleme
•Web sitesi danışmanlığı ve
bakım
Getiriler
•Türk Hukuk sisteminin uluslararası kamuoyu tarafından daha iyi anlaşılması
•Tercüme giderlerinin minimize edilmesi, pazara hızlı çıkılması, ve stratejik hedeflere
ulaşma
•Temel Türk yasalarının uluslararası kamoyuna mensup hukukçulara açılması
•Üstün araştırma fonksiyonlu ve uluslararası bir marka ile ilişkilendirilmiş Türk Hukuk
Sistemi
•Tüm boyutları ile Westlaw Türkiye servisinin Uluslararası ve Türk iş çevrelerine
sunulması
•Türk hukuk sisteminin tam şeffaflığı
315
IV. AMAÇ VE HEDEFLER
A. FAALİYET VE PROJE BİLGİLERİ
1.
Bakanlığımız
2010-2014
Stratejik
Planı
İle
İlişkilendirilebilecek
Faaliyetlerimiz
Hedef 3.4. 2014 yılı sonuna kadar, AİHM, diğer ülkelerin yüksek mahkeme
kararları ve yargıyı ilgilendiren uluslararası belgeler ile alanında önemli hukuk
eserlerinin Türkçe’ye ve temel mevzuatımızın yabancı dillere çevrilmesi
26 Ağustos 2011 tarihli ve 650 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile
Genel Müdürlüğümüz bünyesinde İnsan Hakları Daire Başkanlığı kurulmuştur.
Bahse konu KHK ile, İnsan Hakları Daire Başkanlığına verilen görevlerden biri de
“Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Türkiye Cumhuriyeti hakkında verdiği kararların ve
diğer ülkeler aleyhinde verilen kararlardan gerekli görülenlerin Türkçe’ye çevrilmesini
sağlamaktır. Bu çerçevede, AİHM kararları ile bu kararlara ilişkin istatistikî verilere
ulaşılmasının kolaylaştırılabilmesi için, 14 Mart 2012 tarihinde www.inhak.adalet.gov.tr
web sayfası kullanıma açılmıştır. Veri tabanında 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla Türkçe’ye
tercüme edilmiş 2597 karar bulunan ve karar sayısı giderek artan bu sitede, gerek Türkiye
gerekse diğer devletler hakkında verilen güncel AİHM kararları yayınlanmaktadır. AİHM
kararını verdikten en geç 10-15 gün içerisinde web sayfası aracılığıyla kararın tercümesi
kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Yine sitede insan haklarına ilişkin uluslararası raporlara,
istatistiklere ve AİHM’ye başvurabilmek için uyulacak kurallara ilişkin bilgilere yer
verilmektedir. Ayrıca, AİHM tarafından çeşitli konulara ilişkin tematik notların çeviri
süreci de devam etmekte olup, tamamlandığında web sayfasında yayınlanacaktır. Türkçeye
tercüme edilerek web sayfasında yayınlanan kararlar, ayrıca bu kararlara konu olan işlemi
yapan ya da bunlara ilişkin yargı sürecinde yer alan veya ileride alması muhtemel olan
yargı kurumları ile Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay gibi yüksek yargı organları
ile Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'na da iletilmektedir.
Türk
Yargı
Sistemi
ve
Adalet
Bakanlığı
Teşkilatı’na
ilişkin
Müdürlüğümüzce İngilizce kitapçık hazırlanmış olup basım aşamasına gelmiştir.
316
Genel
Yine, Hukuki, Ticari ve Cezai Konularda Adli Yardımlaşma, Hükümlü Nakli,
Suçluların İadesi, Çocuk Kaçırma ve Nafaka konuları başta olmak üzere hukuk alanında
ülkemizin taraf olduğu ikili ve çok taraflı sözleşmelerin genel olarak İngilizce metinleri ile
Türkçe tercümelerine Genel Müdürlüğümüzün “www.UHDİGM.adalet.gov.tr” adlı resmi
internet sitesinden ulaşılabilmekte olup, site içeriği düzenli olarak güncellenmektedir. Bu
kapsamda, son olarak 18/07/2011 tarihli ve 2011/2060 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla
onaylanan ve 10/09/2011 tarih ve 28050 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe
giren "Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismara Karşı Korunmasına İlişkin Avrupa Konseyi
Sözleşmesi"nin
(Sözleşme No: 201) İngilizce metni ve Türkçe tercümesi Genel
Müdürlüğümüz resmi internet sitesine eklenerek yargı mensuplarının ve diğer
kullanıcıların istifadesine sunulmuştur.
Ayrıca, Genel Müdürlüğümüzün resmi internet sitesinin Uluslararası Hukuk
Araştırma Merkezi (UHAMER) bölümünün; terörizm sekmesinde ilgili ulusal ve
uluslararası mevzuata ilişkin bilgilere yer verilmekte olup, sınıraşan suçlar, siber suçlar ve
organize suçlar sekmeleri ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. UHAMER'in yayınlar
sekmesinde Genel Müdürlüğümüzce hazırlanan "Uluslararası Hukuk Bülteni"nin sayıları
yayınlanmakta olup, uluslararası hukuk alanındaki akademik çalışmalara ilişkin bilgilere
de yer verilmektedir.
Bunlara ilave olarak, Genel Müdürlüğümüzce uluslararası belgeler ile alanında
önemli hukuk eserlerinin Türkçe’ye ve temel mevzuatımızın yabancı dillere çevrilmesi
hedefi kapsamında;
-Avrupa Konseyi’nin hukuk kaidesini düzenleme hareketi ilk taslak kararı no: 3,
-Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi Taslak Üçüncü Ek Protokolü
Açıklayıcı Rapor,
-Avrupa Konseyi Resmi Belgelere Erişim Sözleşmesi,
-Tıbbi Ürünlerde Sahtecilik ve Kamu Sağlığını Tehdit Eden Benzer Suçlar Avrupa
Konseyi Taslak Sözleşmesi,
-Belarus Yüksek Ekonomi Mahkemesi İşbirliği Anlaşması,
-Avrupa Konseyi Resmi Belgelere Erişim Sözleşmesi,
317
-Avrupa Konseyi Basitleştirilmiş İade Usulü Anlaşması,
-Birleşik Krallık Adli İşbirliği Kanununun Türkçe tercümeleri ile,
-Siyasi Partiler Kanunu,
-Türk Ceza Kanunu (2005 versiyonu)
-5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun
-Ceza Muhakemesi Kanunu'nun İngilizce tercümeleri yapılmıştır.
Hedef 3.9. 2014 yılı sonuna kadar adalet hizmetlerinin çeşitli alanlarında diğer
ülke uygulamalarının takip edilmesi ve tecrübenin paylaşılması için çalışma yürütülmesi
Genel Müdürlüğümüzün merkezi ve koordinasyondan sorumlu birim olarak
faaliyetleri planlamak ve yürütmek suretiyle katıldığı "Bölgesel Adli İşbirliği Projesi"
kapsamında Balkanlar bölgesi ile ilişkilerin geliştirilmesi hedeflenirken, Orta Asya ve
Ortadoğu ülkeleri ile işbirliğini sağlayacak bir kurumsal yapının oluşturulması da projenin
amaçları arasında yer almaktadır.
Bu çerçevede bölge ülkeleri ile karşılıklı işbirliğinin artırılması, adlî yardımlaşma
konularında ortak bir anlayış geliştirilmesi, süreçlerin kısaltılması ve etkinliğin sağlanması,
adlî yardımlaşmadan kaynaklanan sorunların tartışılacağı platformlar oluşturulması, ikili
ilişkilerde karşılıklı dayanışmanın artırılması hedeflenmektedir.
Bölge ülkeleri ile adlî yardımlaşma konuları görüşülmek üzere Dışişleri Bakanlığı
inisiyatifinde asgari iki yılda bir gerçekleştirilen Konsolosluk Görüşmelerine Bakanlığımız
adına Genel Müdürlüğümüz tarafından katılım sağlanmaktadır. Bunun yanı sıra bölge
ülkeleri ile karşılıklı heyet ziyaretleri çerçevesinde görüşmeler yapılmaktadır. Heyet
ziyaretlerinde adlî yardımlaşma konuları yanında diğer hukuk alanlarına ilişkin
müzakereler de gerçekleştirilmektedir. Özellikle yabancı heyetlerin ülkemize yaptığı
ziyaretlerde bu konular gündeme gelmektedir.
Gerçekleştirilen ziyaretlere ek olarak proje kapsamında bölge ülkelerine ziyaretlerin
artırılması planlanmaktadır. Yapılacak ziyaretlerin bölgesel toplantı ve seminer
çalışmalarının tanıtımının yanı sıra ikili düzeyde yapılmasının muhtemel çalışma ve
projeler için görüşme zemini sağlayacağı düşünülmektedir.
318
Bölgesel adlî işbirliği anlamında karşılıklı anlayış ve güven ortamının hazırlanması,
ortak kavramlar üzerinde görüşmeler yapılmasının sağlanması kısa vadeli kazançlar olarak
hesaplanmaktadır.
Orta vadede bölge ülkeleri arasında irtibat noktaları ağının oluşturulması ve adlî
yardımlaşma başta olmak üzere yargı birimleri arasında kesintisiz devam eden doğrudan
bir iletişim kanalının faaliyete geçirilmesi beklenmektedir
Bu çerçevede Bosna Hersek Adalet Bakanlığı Müsteşarı Sayın Yusuf Halilagiç ve
beraberindeki heyet 28-29 Kasım 2012 tarihlerinde Genel Müdürlüğümüzün davetlisi
olarak resmi temaslarda bulunmuştur.
Yine Genel Müdürlüğümüz ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü’nün daveti üzerine
Yunanistan Adalet Bakanlığı yetkililerinden oluşan bir heyet ülkemize resmi bir ziyarette
bulunmuştur. Bu çerçevede heyette bulunan Yunanistan Adalet Bakanlığı Uluslararası Adli
İşbirliği Müdürlüğü Başkanı Argyro ELEFTHERİODOU ile 26/11/2012 tarihinde Genel
Müdürlüğümüzde toplantı yapılmıştır
Hedef 10.1 2011 yılı sonuna kadar, uluslararası adli yardımlaşma işlemlerinin
yerine getirilmesi ve AB kurumları ile diğer uluslararası kuruluşlarla ilişkilerin daha
etkin yürütülmesi amacıyla kurumsal düzenlemelerin yapılması.
Bakanlığımız ile Dışişleri Bakanlığı arasında 12 Nisan 2012 tarihinde imzalanan
İşbirliği Protokolü kapsamında yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının, Devletimizin ve
diğer devletler ile bazı uluslararası örgütlerle ilişkilerimizin getirdiği ihtiyaçlar da dikkate
alınarak, yurt dışı temsilciliklerinde adlî müşavir görevlendirilmesi kapsamında 2802 sayılı
Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nun 50. maddesi gereğince "Bakan Olur”u ile;
Kanunlar Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Yüksel ERDOĞAN
Vaşington Büyükelçiliğimizde, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
Genel Müdür Yardımcısı Ömer Faruk ALTINTAŞ Londra Büyükelçiliğimizde,
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Abdullah
CEBECİ Lahey Büyükelçiliğimizde, Strateji Geliştirme Başkanlığı Daire Başkanı
Abdullah AYDIN Paris Büyükelçiliğimizde, Bakanlık Teftiş Kurulunda görevli Adalet
Başmüfettişi Mehmet Hakkı GÜRPINAR Berlin Büyükelçiliğimizde, Türkiye Adalet
Akademisinde görevli Tetkik Hâkimi Ramazan ÇAYLI Avrupa Güvenlik ve İşbirliği
319
Teşkilatı nezdindeki Daimi Temsilciliğimizde, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü Tetkik Hâkimi Kutlay TELLİ Birleşmiş Milletler Nezdindeki Daimi
Temsilciliğimizde, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimleri
Dr. Mehmet ÖNCÜ ve Nurullah YAMALI ile Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü Tetkik
Hâkimi Dr. Bayram TURGUT Avrupa Konseyi Nezdindeki Daimi Temsilciliğimizde,
Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü Tetkik Hâkimleri Bircan CİHANGİROĞLU ile Yavuz
AYDIN Avrupa Birliği Nezdindeki Daimi Temsilciliğimizde görevlendirilmiştir.
Yine, ilgili kurumlarla işbirliği halinde mevzuat düzenlemesi çalışmaları yapılması
kapsamında, 11.01.2011 tarihinde kabul edilen 6099 sayılı Tebligat Kanunu ve Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 7. maddesi ile 7201 sayılı Kanunun
25/a maddesine eklenen fıkrayla, yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarına yapılacak
tebligata ilişkin evrakın adli mercilerimizce doğrudan ilgili dış temsilciliğimize
gönderilebilmesi imkanı getirilmiştir. Söz konusu yasa değişikliğiyle uluslararası tebligat
taleplerinin daha hızlı ve pratik olarak karşılanması imkanı sağlanmaktadır.
Ayrıca, "Ceza Adalet Sisteminin Geliştirilmesi Projesi" kapsamında Kanunlar
Genel Müdürlüğü ile koordineli olarak bir "Uluslararası Adli Yardımlaşma Kanunu
Tasarısı" hazırlanması konusunda çalışmalar yapılmaktadır.
Hedef 10.2 2014 yılı sonuna kadar, adli ilişki içerisinde bulunulan ülkelerle imzalanan
adli yardımlaşma sözleşmeleri sayısının arttırılması ve adli yardımlaşma işlemleri
konusunda adli teşkilatın kapasitesinin artırılması.
Ülkemizin 45 ülkeyle adli yardımlaşma ve işbirliğine ilişkin anlaşması
bulunmaktadır. Hâlihazırda Azerbaycan ile Hukuki ve Ticari Konularda Adli İşbirliği
Anlaşması mevcut olup, buna ilaveten 17 Şubat 2012 tarihinde gerçekleştirilen
görüşmelerde Türkiye Cumhuriyeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti arasında uluslararası adli
işbirliğinin, mümkün olduğu kadar merkezi makamlar arasında doğrudan temas etmek
suretiyle etkin, kapsamlı, basit yöntemlerle ve süratli bir şekilde yapılabilmesi konusunda
mutabakata varılmıştır.
19/01/2012 tarihinde Gürcistan ile işbirliği protokolü imzalanmıştır.
Türkmenistan ile Hukuki ve Cezai Konularda Adli Yardımlaşma Anlaşması 28
Şubat 2012 tarihinde imzalanmıştır. (19.11.2012 tarihinde TBMM'ye sevk edildi)
320
Birleşik Arap Emirlikleri ile Hukuki ve Ticari Konularda Adli Yardımlaşma, Cezai
Konularda Adli Yardımlaşma ve Suçluların İadesi anlaşmaları 21/11/2012 tarihinde
müzakere edilmiştir.
Son dönemde adli yardımlaşma ve işbirliği konularında yapılan anlaşma, protokol
ve ortak açıklamaları gösterir ayrıntılı liste Ek-2’de sunulmuştur.
Uluslararası adli yardımlaşma konusundaki güncel gelişmelerin değerlendirilmesi,
uygulamada karşılaşılan sorunlar ve çözüm yollarının tartışılması amacıyla 1 Haziran 2012
tarihinde Ankara, 6 Haziran 2012 tarihinde Antalya, 8 Haziran 2012 tarihinde İzmir
Adliyelerinde istişare toplantıları düzenlenmiştir. Toplantılarda Genel Müdür Yardımcımız
Abdullah CEBECİ, Daire Başkanımız Ahmet BAŞARAN ve Tetkik Hâkimimiz Tahsin
TAŞKIN tarafından uluslararası ceza istinabe, tebligat ve suçlu iadesi konularında brifing
verilmiş, Hâkim ve Cumhuriyet Savcılarıyla görüş alışverişinde bulunulmuştur.
TAIEX işbirliğiyle, "Sınıraşan Örgütlü Suç ve Terör" konusunda 120 Hâkim ve
Cumhuriyet Savcısının, Bakanlığımız ve İlgili Kurumlardan temsilcilerin ve yabancı ülke
temsilcilerinin de katılımıyla 28-29 Kasım 2012 tarihinde Ankara’da bir seminer
düzenlenmiştir.
26-27 Aralık 2012 tarihinde 4 Cumhuriyet Savcısı ile Bakanlığımız ve İlgili
Kurumlardan temsilcilerin katılımı ile, "Suç Gelirleri Geri Alım Merkezi" kurulması
konusunda Ankara'da bir çalışma toplantısı yapılmıştır.
Hedef 10.3. 2011 yılı sonuna kadar, AİHM nezdinde Türkiye ile ilgili davalara ilişkin
görevlerin Bakanlığımız tarafından üstlenilmesi konusunda çalışma yürütülmesi
26 Ağustos 2011 tarih ve 650 sayılı KHK ile Genel Müdürlüğümüz bünyesinde
İnsan Hakları Daire Başkanlığı kurulmuştur. Söz konusu KHK ile, İnsan Hakları Daire
Başkanlığının başlıca görevleri; "Devletimiz aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne
yapılan başvurulara ilişkin savunmaları hazırlamak, insan hakları ihlallerinin ortadan
kaldırılmasına yönelik çalışmalar yapmak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından
ülkemiz hakkında verilen ihlal kararlarının infazı ile ilgili süreçleri yürütmek, insan hakları
konusunda ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği halinde projeler hazırlamak,
321
ulusal ve uluslararası sempozyum, seminer ve eğitim faaliyetleri düzenlemek" şeklinde
belirlenmiştir.
Bakanlığımız ile Dışişleri Bakanlığı arasında 14 Kasım 2011 tarihinde imzalanan
işbirliği Protokolü ile, daha önce Dışişleri Bakanlığı tarafından yürütülen AİHM önündeki
savunmalar ile AİHM kararlarının icrasına yönelik işlemlerin 1 Mart 2012 tarihinden
itibaren Bakanlığımız tarafından yürütülmesi kararlaştırılmıştır. İnsan Hakları Daire
Başkanlığı 1 Mart 2012 tarihinden bu yana Devletimize tebliğ edilen başvurularla ilgili
savunma hazırlama sürecini yürütmektedir. Ayrıca, AİHM tarafından Devletimiz aleyhine
verilmiş olan tüm kararların icra sürecini takip etmektedir.
İnsan Hakları Daire Başkanlığında hâlihazırda, 1 Başkan, 3 Başkan Yardımcısı, 17
Tetkik Hâkimi, 2 İnsan Hakları Uzmanı, 2 Şube Müdürü, 12 Memur, 9 Tercüman, 1
İstatistikçi olmak üzere toplam 47 kişi görev yapmaktadır.
İnsan Hakları Daire Başkanlığının, KHK ile kendisine verilen görevler kapsamında
15-17 Kasım 2011 tarihleri arasında “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Türkiye
Kararları, Sorunlar ve Çözüm Önerileri” konulu Yüksek Düzeyli Konferans ve devamında
Çalıştay düzenlenmiştir. Çalıştay kapsamında, en çok ihlâle konu alanlardan yola çıkılarak,
toplam altı Çalışma Grubu oluşturulmuştur. Çalışma gruplarında; yaşama hakkı, işkence ve
kötü muamele yasağı, özgürlük ve güvenlik hakkı, adil yargılanma hakkı, özel hayatın
gizliliği ve ifade özgürlüğü ile mülkiyet hakkına ilişkin sorunlar ve çözüm önerileri
değerlendirilmiştir.
Yüksek Düzeyli Konferans ve Çalıştay sonunda tespit edilen öneriler bir bildiri
haline dönüştürülmüştür. Bu bildiri, Bakanlığımız tarafından hazırlanan “İnsan Hakları
İhlallerinin Önlenmesine Yönelik Eylem Planı Taslağı”na temel teşkil etmiştir. İlgili
makamlarla görüşmeler devam etmekte olup, Taslağın yakın zamanda son halini alması
beklenmektedir. Yine, Yüksek Düzeyli Konferans ve Çalıştay sonunda tespit edilen
öneriler çerçevesinde İnsan Hakları Kanun Paketi Tasarı Taslağı (4. Paket) hazırlanmıştır.
Önümüzdeki süreçte yasalaşması beklenmektedir.
Türkiye’nin en önemli insan hakları sorunlarından birisi, yargılama sürelerinin
uzunluğu olup, bu konu Çalıştay’da da ele alınmış ve çözüm için alınması gereken
önlemler tartışılmıştır. Daha sonra İnterlaken ve İzmir Konferanslarında yapılan çağrılar da
dikkate alınarak konuya ilişkin hazırlanan niyet mektubu AİHM'ye sunularak, sorunun
322
çözümüne ilişkin adımların atılacağı bildirilmiştir. Bunu müteakiben AİHM tarafından 20
Mart 2012 tarihinde pilot karar niteliğindeki Ümmühan Kaplan kararı açıklanmıştır. Bu
karar ile Türkiye’ye karşı açılan ve uzun yargılama iddiasını içeren başvuruların 1 yıl süre
ile askıya alındığı bildirilerek, sorunun çözümü için atılacak adımlar bakımından kararın
kesinleşeceği 20 Haziran 2012 tarihinden itibaren 1 yıl bekleneceği belirtilmiştir.
Adı geçen pilot karara benzer nitelikte olan ve halen AİHM önünde derdest bulunan
başvuruların tazminat ödenmek suretiyle çözüme kavuşturulabilmesi için, Bakanlığımız
tarafından Uzun Yargılama Komisyonu kurulmasına ilişkin "Yargılama Sürelerinin
Uzunluğu ile Mahkeme Kararlarının Geç veya Kısmen İcra Edilmesi ya da İcra
Edilmemesi Nedeniyle Tazminat Ödenmesine Dair Kanun Tasarısı" hazırlanmış ve bu
Tasarı 17 Mayıs 2012 tarihinde TBMM'ye sunulmuştur. Bu Kanun Tasarısı sadece uzun
yargılama nedeniyle AİHM’ye yapılmış başvuruları değil, aynı zamanda iç mahkeme
kararlarının geç ya da kısmen icra edilmesi ile hiç icra edilmemesi nedeniyle yapılmış olan
başvuruları da kapsamaktadır. Anılan yasa tasarısı 09 Ocak 2013 tarihinde TBMM Genel
Kurulu'nda görüşülerek kabul edilmiş ve 19.01.2013 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanarak
yürürlüğe girmiştir.
2. Adalet Bakanlığı Yargı Reformu Stratejik Hedefleri Taslağı
Yargı Reformu Stratejik Hedefler Taslağı henüz tamamlanarak uygulamaya
başlanmamakla birlikte görev alanımızı ilgilendiren ve yapılan faaliyetlere zemin oluşturan
amaç ve faaliyetler aşağıda gösterilmiştir.
AMAÇ 2: YARGININ KALİTESİ, ETKİLİLİĞİ VE VERİMLİLİĞİNİN
ARTIRILMASI
2.3.Bilirkişilik müessesesinin gözden geçirilmesi
Açıklama:
Bilirkişi
seçiminin
objektif
ölçütlere
bağlanması,
bilirkişilik
ilkelerininbelirlenmesi ve kalite standartlarının oluşturulması gibi önlemlerin alınması
323
etik
istatistiklerine
2.5.Adalet
esas
verilerin
toplanmasıve
istatistiklerin
değerlendirilmesine ilişkinkapasitenin geliştirilmesi (Avrupa AdaletinEtkililiği Komisyonu
(CEPEJ) veri sistemineuyumlu hale getirilmesi)
2.9. Elektronik tebligat ve ilan uygulamasınınyaygınlaştırılması
2.11. Bazı suç türlerinin soruşturulması vekovuşturulmasında ölçütlerin ve rehber
ilkelerinoluşturulması.
AMAÇ
4:
ADALET
ALANINDA
ULUSLARARASI
İŞBİRLİĞİNİNGELİŞTİRİLMESİ
4.1. Uluslararası adlî yardımlaşma faaliyetlerinin etkinleştirilmesi
Açıklama:
– Adlî yardımlaşma mevzuatının hazırlanması
– Adlî yardımlaşma konusunda yararlanıcıların hukuki sorunlar ve davaakış süreçleri
konusunda bilgilendirilmesi amacıyla internet sitesiningeliştirilmesi
– Adalet
Bakanlığı
ile
Dışişleri
Bakanlığı
arasında
bilişim
entegrasyonununsağlanması
– Adlî yardımlaşma faaliyetlerinde koordinasyonun sağlanması içinkomisyon
başkanlıkları nezdinde irtibat noktalarının belirlenmesi
– Adlî yardımlaşma taleplerinin yerine getirilme oranlarınınölçülebilirliliğini
sağlamak amacıyla ölçme ve değerlendirme araçlarıgeliştirilmesi
– İstatistiklerin değerlendirilmesi suretiyle, mütekabiliyet ilkesi çerçevesindeadlî
yardımlaşma politikasının oluşturulması
4.2. Bölgesel ve ikili düzeyde adlî işbirliğinin geliştirilmesi
Açıklama:
-
Bölgesel adlî yardımlaşma sözleşmeleri oluşturmak üzere faaliyettebulunulması
-
Bölgesel adlî yardımlaşma kurumlarının desteklenmesi ve yeni oluşumlaraöncülük
edilmesi
-
Bölgesel ve ikili düzeyde adli işbirliği anlaşmaları oluşturmak üzerefaaliyette
bulunulması
324
-
Bölgesel düzeyde toplantılar düzenlenmesi suretiyle sorunların tespitedilmesi ve
çözüm önerileri geliştirilmesi
-
Ortak
bir
anlayış
oluşturmak
amacıyla
hukuki
konularda
bölgesel
eğitimprogramları düzenlenmesi
-
Bölgesel irtibat ağı oluşturulması
4.3. Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarınınbulundukları ülke hukuk sistemine
uyumsağlamaları ve haklarının korunması amacıylaçalışmalar yapılması
Açıklama:
- İhtiyaç duyulan hukuki sorunların belirlenmesi, bu konularda açık,anlaşılır, yol
gösterici dokümanlar (broşür, el kitapçığı vb.) hazırlanması vebu bilgilerin internet
aracılığıyla erişime sunulması
- Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın bulundukları ülkenin yargımercileri önünde
etkin şekilde hak aramalarının temini için etkinliklerdüzenlenmesi
- Vatandaşlarımızın yargı yolu ve yargılama usulü gibi konulardakisorunlarının adalete
erişim açısından değerlendirilmesi için etkinliklerdüzenlenmesi
-Diplomatik misyon temsilcileriyle hukuki konularda görüş alışverişindebulunulması
4.4. Adlî alanda ilişkilerin yoğun olduğu ülkeler ileulusüstü ve uluslararası
kuruluşlarda irtibathâkimleri veya adli müşavir görevlendirilmesi.Ülkemizde karşılıklılık
ilkesi gözetilerek irtibathâkimleri ve adli müşavirlerin kabul edilebilmesi,
4.5. Adlî konularda taraf olunan ikili, bölgesel veuluslararası sözleşmelerin artırılması
Açıklama:
-
Daha fazla ikili ve çok taraflı sözleşmeye taraf olunması konusundaçalışma
yürütülmesi
-
Taraf
olunan
sözleşmelerin
iç
hukukta
yansımalarının
ve
sonuçlarınındeğerlendirilmesi için izleme yapılması
4.6. Sınıraşan örgütlü suçlar, terör ve siber suçlarkonularında uluslararası işbirliğinin
geliştirilmesi
325
Açıklama:
-
Soruşturma ve kovuşturmaların yürütülmesinde uluslararası standartlarkonusunda
temel eğitim materyali oluşturulup, eğitim programlarıdüzenlenmesi
-
Bu konuda koordinasyonun geliştirilmesi
-
Belirtilen konulardaki taleplerimizin uluslararası kuruluşlarıngündemlerine etkin
şekilde taşınması
- Yabancı ülkeler ile ikili düzeyde işbirliğinin artırılması
4.7. Adalet hizmetlerinin çeşitli alanlarında diğerülke uygulamalarının takip edilmesi,
tecrübeninpaylaşılması ve mukayeseli hukuk çalışmalarıyapılması
Açıklama:
- Adalet alanında mesleki staj ve çalışma ziyareti sayısının artırılması
- Mukayeseli hukuk çalışmalarının çeşitliliğinin artırılması
4.8. Uluslararası hukuk alanına ilişkin araştırmamerkezi kurulması, bilgi kaynakları
oluşturulmasıve ilgililere eğitim verilmesi
Açıklama:
-
Uluslararası hukuk kütüphanesinin kapasitesinin artırılması
-
Bilimsel etkinlikler (toplantı, seminer, sempozyum, çalıştay vb.)düzenlenmesi ve
sonuçların yayın haline getirilmesi
-
Uluslararası hukuk alanında uygulamacılara yardımcı olmak üzerearaştırma
yapmak için eğitim imkânı sağlanması
AMAÇ 5: YARGININ HALKLA İLİŞKİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ
5.2. Halkla ilişkiler konusunda farkındalığın artırılması
Açılama:
-
Yargı mensuplarına ve çalışanlarına yönelik eğitim çalışmalarıdüzenlenmesi
-
Halkla ilişkiler konusunda standartlar geliştirilmesi ve rehber hazırlanması
326
AMAÇ 7:HUKUK EĞİTİMİ İLE MESLEK ÖNCESİ VE MESLEK İÇİEĞİTİMİN
GELİŞTİRİLMESİ
7.4. Yargı mensuplarının yabancı dil ve meslekiyetkinliklerinin artırılması
Açıklama:
-
Yurt içi ve yurt dışında yabancı dil eğitimi programlarının artırılması
-
Yurt içi ve yurt dışında lisansüstü eğitim olanaklarının artırılması
7.5. Yurtdışında mesleki staj ve değişim programlarıgeliştirilmesi
Açıklama:
-
Yargı mensuplarının mesleki staj ve değişim programlarındanfaydalanması
-
Başta Adli Tıp Kurumu ve diğer uzmanlar olmak üzere adalet personelineyönelik
mesleki staj ve değişim programları oluşturulması
-Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve diğer uluslararası kuruluşlarla hâkimve
savcıların meslek içi eğitimi için işbirliği yapılması
7.6. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, diğer ülkelerinyüksek mahkeme kararları ve
yargıyı ilgilendirenuluslararası belgeler ile alanında önemli hukukeserlerinin Türkçeye ve
temel mevzuatımızınyabancı dillere çevrilmesi
AMAÇ 9:ADALETE ERİŞİMİN GELİŞTİRİLMESİ
9.5. Yargı yerlerinde tercüme hizmetlerinin standardabağlanması
AMAÇ 10:YARGISAL UYGULAMALAR VE MEVZUATTANKAYNAKLANAN
İNSAN
HAKLARI
İHLALLERİNİNÖNLENMESİ
VE
İNSAN
HAKLARI
STANDARTLARININGÜÇLENDİRİLMESİ
10.1. Adil yargılanma hakkının etkin bir şekilde güvencealtına alınması için yargı
teşkilatı, yargılamasüreçleri ve diğer alanlarda gerekli önlemlerinalınması
10.2. Tutuklama ve diğer koruma tedbirlerinde Avrupaİnsan Hakları Mahkemesi
standartlarının tamolarak uygulanması için çalışmalar yapılması
327
10.3. Yaşama hakkı ile işkence ve kötü muamele yasağınailişkin adli soruşturma ve
kovuşturmaların, Avrupaİnsan Hakları Mahkemesi kriterleri doğrultusundadaha etkin
şekilde yapılması amacıyla gerekliönlemlerin alınması
10.4. Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yolununişleyişinin izlenerek Avrupa
İnsan HaklarıMahkemesi standartları çerçevesinde etkin birşekilde işleyişi hususunda
gerekli tedbirlerinalınması
10.5. Uzun yargılama sorununun ortadan kaldırılmasıiçin adli zaman yönetimi
sisteminin oluşturulmasıda dâhil olmak üzere yapısal ve uygulamaya dönükiyileştirmelere
devam edilmesi,
Açıklama:
Yapısal ve uygulamaya dönük diğer önlemlerin alınmasının yanındaAvrupa Adaletin
Etkililiği Komisyonu (CEPEJ) tarafından yürütülenSATURN Projesinin adli zaman
yönetimi araçlarının uygulanmasına yönelikçalışmaların takip edilmesi
10.6. Makul süreyi aşan davalar için tazmin prosedürüoluşturulması
Açıklama:
Yargılamaların uzun sürmesi nedeniyle mağdur olanların manevi zararlarınıkarşılamak
suretiyle
mağduriyetlerinin
önlenmesi
ve
böyle
durumlardayargılama
sürecinin
hızlandırılmasını temin edecek iç hukukta etkin birmekanizmanın kurulması
10.7. Mülkiyet hakkı ihlallerinin önlenmesi için gerekentedbirlerin alınması
Açıklama:
Yargısal içtihatlar ve uygulamalar gözden geçirilerek, idari eylem(kamulaştırmasız el
atma vb.) veya yargı kararları (tapu iptali veyakamulaştırma vb.) ile kişilerin mülkiyet
haklarına müdahale edildiğidurumlarda, bundan dolayı hak sahiplerinin maruz kaldığı
zararlarınkarşılanmasına yönelik gerekli önlemlerin alınması
10.8 İnsan hakları konusunda yargı mensuplarınayönelik eğitim ve farkındalık
çalışmalarının planlıve düzenli olarak yürütülmesi
328
10.9. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarındaihlale yol açan sebeplerin tespiti ile
bunlarınortadan kaldırılması amacıyla düzenli olarak ilgilikurum ve kuruluşların
katılımıyla çalışmalaryapılması
B.FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER
1. Bütçe Uygulama Sonuçları ve Temel Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’ne 2012 yılı bütçesiyle
6.396.000,00 TL ödenek tahsis edilmiştir. Tahsis edilen ödeneğe yıl içinde 5.705.500,00
TL ödenek eklenmiştir. Toplam 12.068.500,00 TL olan ödeneğin 11.087.100,00 TL’si
harcanmıştır.
Tablo 172: 2013 Yılı Bütçe Giderlerinin Ekonomik Sınıflandırılması
Tablosu
Ekonomik
1
2013
2 3 4 Bütçe Giderinin Türü
4
Görev Giderleri (AİHM)
03 4
Görev Giderleri(6384 Sayılı Kanun Gereğince
Yapılan Tazminat Ödemeleri)
5
Cari Transferler
6
Yurt Dışı Kuruluşlara Yapılan Katkı Payları
1
Harcama
TL
TL
Görev Giderleri
03 4
5
Ödenek
10.650.000
10.581.274
4.500.000
4.301.540
282.000
281.813
6.252.000
6.187.365
500.000
446.124
Personel Giderleri
1
1
Memurlar
1
2
Sözleşmeli Personel
Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi
Giderleri
2
2
1
Memurlar
979.000
959.079
2
2
Sözleşmeli Personel
100.000
91.224
329
Mal ve Hizmet Alım Giderleri
3
3
2
Tüketime Yönelik Mal ve Hizmet Alımları
154.400
140.054
3
3
Yolluklar
849.000
813.021
3
5
Hizmet Alımları
186.000
183.121
3
6
Temsil ve Tanıtma Giderleri
120.000
116.114
3
7
Menkul Mal Gayrimaddi Hak Alım Bakım Ve
Onarım Giderleri
241.000
237.483
3
8
Gayrimenkul Mal Bakım ve Onarım Giderleri
3
9
Tedavi ve Cenaze Giderleri
3.600
3.508
24.817,00
24.341,720
Toplam
Cari Transferler için Uluslararası Hukuk ve Dış ilişkiler Genel Müdürlüğü
bütçesine 305.000,00 TL ödenek tahsis edilmiş olup, yıl içinde kullanılmayan 23.187,00
TL tenkis edilmiş ve bu ekonomik koddan yıl içinde toplam 281.813,00 TL harcanmıştır.
Ekonomik sınıflandırma açısından Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğünün 2013 yılı bütçesinde yer alan ödeneklerin dağılımı ve yıl sonu
gerçekleşmeleri şöyledir:

“01-Personel Giderleri” için 2013 Mali Yılı’nda 5.282.000,00 TL ödenek tahsis
edilmiştir. Söz konusu ödenek yetersiz kalmış ve yıl içinde 980.000,00 TL ödenek
eklenmiştir. Yıl içinde gerçekleştirilen eklemelerle birlikte personel giderleri için
tahsis edilmiş olan ödenek toplamı 6.252.000,00 TL’ye ulaşmış ve bu ödeneğin
%98,97’u harcanmıştır.

“02-Sözleşmeli Personel Giderleri” için 2013 Mali Yılı’nda ekonomik kod açılmış
ve yapılan 500.000,00 TL ödenek aktarmasından 446.124,00 TL ödenek
harcanmıştır.

“02-Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Pirimi” giderleri için 869.000,00 TL
ödenek tahsis edilmiştir.Söz konusu ödenek yetersiz kalmış ve yıl içinde
110.000,00 TL ödenek eklenmiştir. Yıl içinde gerçekleştirilen eklemelerle birlikte
330
prim giderleri için tahsis edilmiş olan ödenek toplamı 979.000,00 TL’ye ulaşmış ve
bu ödeneğin %97,97’u harcanmıştır.

“02- Sözleşmeli Personel Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Pirimi” için 2013
Mali Yılı’nda ekonomik kod açılmış ve yapılan 100.000,00 TL ödenek
aktarmasından 91.224,00 TL ödenek harcanmıştır.

Uluslararası Hukuk ve Dış ilişkiler Genel Müdürlüğü bütçesine yıl içinde eklenen
toplam ödeneğin %100’ü personel giderleri ile sosyal güvenlik kurumlarına Devlet
primi giderleri, Mal ve Hizmet alımları için eklenmiştir.

“03-Mal ve Hizmet Alım Giderleri” için 6.454.000,00 TL ödenek tahsis edilmiştir.
Yıl içinde yapılan 10.150.000,00 TL ödenek aktarması ile birlikte mal ve hizmet
alımları için tahsis edilen ödenek toplamı 16.604.000,00 TL’ye ulaşmış ve bu
ödeneğin % 98.04 olan 16.378.000,00 TL’si harcanmıştır.
Mal ve hizmet alım giderleri kapsamında ikinci düzey ekonomik kodlarda yer alan
ödenekler ile harcama oranları aşağıda gösterilmiştir:
Tablo 173: 2013 yılı Mal ve Hizmet Alım Giderleri Kapsamında Ödenek Harcama
Oranları Tablosu
AÇIKLAMA
TOPLAM
ÖDENEK (TL)
HARCAMA
(TL)
HARCAMA
ORANI
TüketimeYönelik
Mal.
154.400
140.054,00
%90,71
Yolluklar
849.000
813.021
%95,76
Hizmet Alımları
186.000
183.121
% 98,45
Temsil ve Tanıtma
Gid.
120.000
116.114
% 96,76
Menkul Mal G.Maddi
Hak Alım, Bakım ve
Onarım Gid.
241.000
237.483
%98,54
Gayrimenkul Mal
bakım ve Onarım Gid.
2.000
0
Tedavi ve Cenaze.
3.600
3.508
Görev Giderleri
331
%97,44
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü hizmetleri “ 01- Genel
Kamu Hizmetleri” ana fonksiyonu altında “3- Dış İşleri Hizmetleri” ile “03-Kamu Düzeni
ve Güvenlik Hizmetleri” ana fonksiyonu altında “02-Adli Mahkeme Hizmetleri”
kapsamında yer alan hizmetlerdir.
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü bütçesinde yer alan
ödeneklerin tamamı finansman tipi sınıflandırması itibariyle “1- Genel Bütçeli İdareler”
ödenek türünde yer almaktadır.
Tablo 174: 2013 Yılı Personel Giderleri Tablosu
TERTİP
08.01.35.00-03.3.2.00.-1-01.1
KBÖ
5.272.000
EKLENEN
980.000
TOPLAM ÖDENEK
6.252.000
SERBEST
6.252.000
BLOKE
0
ÖDENEK GÖNDERME
6.252.000
TOPLAM ÖDENEK
GÖNDERME
6.252.000
KULLANILABİLİR
ÖDENEK GÖNDERME
HARCAMA
0
6.187.365
%
KALAN
64.635
332
Tablo 175: 2013 Yılı Sözleşmeli Personel Giderleri Tablosu
TERTİP
08.01.35.00-03.3.2.00.-1-01.2
KBÖ
EKLENEN
500.000
TOPLAM ÖDENEK
500.000
SERBEST
500.000
BLOKE
0
ÖDENEK GÖNDERME
500.000
TOPLAM ÖDENEK
GÖNDERME
500.000
KULLANILABİLİR
ÖDENEK GÖNDERME
0
HARCAMA
446.124
%
KALAN
53.876
Tablo 176: 2013 Yılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Pirimi Tablosu
TERTİP
08.01.00.35-03.3.2.00-102.1
KBÖ
EKLENEN
869.000
110.000
TOPLAM ÖDENEK
979.000
SERBEST
979.000
BLOKE
0
333
ÖDENEK GÖNDERME
979.000
TOPLAM ÖDENEK
GÖNDERME
979.000
KULLANILABİLİR
ÖDENEK GÖNDERME
0
HARCAMA
959.079
%
KALAN
19.921
Tablo 177: 2013 Yılı Sözleşmeli Personel Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Pirimi
Tablosu
TERTİP
08.01.00.35-03.3.2.00-102.2
KBÖ
EKLENEN
100.000
TOPLAM ÖDENEK
100.000
SERBEST
100.000
BLOKE
0
ÖDENEK GÖNDERME
100.000
TOPLAM ÖDENEK
GÖNDERME
100.000
KULLANILABİLİR
ÖDENEK GÖNDERME
0
HARCAMA
91.224
%
KALAN
8.776
334
Tablo 178: 2013 Yılı Tüketime Yönelik Mal ve Malzeme Alımları Tablosu
TERTİP
08.01.00.23-01.3.2.00-1-03.2
KBÖ
380.000
TENKİS EDİLEN
225.600
TOPLAM ÖDENEK
154.400
SERBEST
154.400
BLOKE
0
ÖDENEK GÖNDERME
380.000
TOPLAM ÖDENEK
GÖNDERME
380.000
KULLANILABİLİR
ÖDENEK GÖNDERME
0
HARCAMA
140.054
%
KALAN
14.346
Tablo 179:2013 Yılı Yolluklar Tablosu
TERTİP
08.01.35.00-03.3.2.00-1-03.3
KBÖ
569.000
EKLENEN
280.000
TOPLAM ÖDENEK
849.000
SERBEST
849.000
BLOKE
0
ÖDENEK GÖNDERME
849.000
335
TOPTOPLAM ÖDENEK
GÖNDERME
849.000
KULLANILABİLİR
ÖDENEK GÖNDERME
0
HARCAMA
813.021
%
KALAN
35.979
Tablo 180: 2013 Yılı Hizmet Alımları Tablosu
TERTİP
08.01.00.23-01.3.2.00-1-03.5
KBÖ
181.000
EKLENEN
5.000
TOPLAM ÖDENEK
186.000
SERBEST
186.000
BLOKE
0
ÖDENEK GÖNDERME
186.000
TOPLAM ÖDENEK
GÖNDERME
186.000
KULLANILABİLİR
ÖDENEK GÖNDERME
0
HARCAMA
183.121
%
KALAN
2.879
336
Tablo 181: 2013 Yılı Temsil Tanıtma Giderleri Tablosu
Tablo 182:
TERTİP
08.01.00.35-01.3.2.00-1-03.6
KBÖ
100.000
EKLENEN
20.000
TOPLAM ÖDENEK
120.000
SERBEST
120.000
BLOKE
0
ÖDENEK GÖNDERME
120.000
TOPLAM ÖDENEK
GÖNDERME
120.000
KULLANILABİLİR
ÖDENEK GÖNDERME
0
HARCAMA
116.114
%
0
KALAN
3.886
2013 Yılı Menkul Mal ve Gayrimaddi Hak
Alım-Bakım ve Onarım Giderleri
TERTİP
08.01.00.35-01.3.2.00-1-03.7
KBÖ
221.000
EKLENEN
40.000
TOPLAM ÖDENEK
241.000
SERBEST
241.000
BLOKE
0
337
ÖDENEK GÖNDERME
241.000
TOPLAM ÖDENEK
GÖNDERME
241.000
KULLANILABİLİR
ÖDENEK GÖNDERME
0
HARCAMA
237.483
%
0
KALAN
3.517
Tablo 183: 2013 Yılı Gayrimenkul Mal Bakım ve Onarım Giderleri Tablosu
TERTİP
08.01.00.35-00.03.03-3.2-00.103.8
KBÖ
2.000
EKLENEN
0
TOPLAM ÖDENEK
2.000
TENKİS
2.000
SERBEST
0
BLOKE
0
ÖDENEK GÖNDERME
0
TOPLAM ÖDENEK
GÖNDERME
0
KULLANILABİLİR
ÖDENEK GÖNDERME
0
HARCAMA
0
%
0
KALAN
338
Tablo 184:2013 YılıTedavi ve Cenaze Giderleri Tablosu
TERTİP
08.01.35.00-03.3.3.00-1-03.9
KBÖ
1.000
EKLENEN
2.600
TOPLAM ÖDENEK
3.600
SERBEST
3.600
BLOKE
0
ÖDENEK GÖNDERME
3,600
TOPLAM ÖDENEK
GÖNDERME
3.600
KULLANILABİLİR
ÖDENEK GÖNDERME
0
HARCAMA
3.508
%
0
KALAN
92
Tablo 185: 2013 Yılı Çevirilere Ödenen Giderler Tablosu
TARİH
FİRMA ADI
KONUSU
TUTARI
14.11.2013 Şefik Karakış
AİHM (Bekir Taş) Karar Çevirisi.
672,6
25.11.2013 Arda Tercüme
Almanya Federal Adalet Bakanlığı'resmi Ziyaretine
Tercümanlık Hizmeti
AİHM ( Rıza Dinç) Karar Çevirisi.
Boğaziçi Dil
Hizmetler
2.950,00
634,25
AİHM (İngilizce Ve Fransızcadan) Karar Çevirisi.
1.724,68
AİHM (Abdullah Yaşa) Karar Çevirisi.
1.814,25
01.08.2013 Önder Organizasyon
Avrupa İnsan Hakları Standartları Işığında Türkiye'de
Tutuklama Uygulamaları Taıex Semineri
3.351,20
11.07.2013 Net Tercüme
Kazakistan Heyetine Ait Simultane Çeviri Hizmeti.
AİHM ( Nadire Mater) Karar Çevirisi.
1.628,40
02.07.2013 Karanfil Tercüme
AİHM Karar Çevirisi (Fransızca)
3.967,40
29.08.2013
339
944,00
26.06.2013 Lingo Tercüme
Boğaziçi Dil
Hizmetler
Boğaziçi Dil
03.07.2013
Hizmetler
04.06.2013
Avrupa İnsan Hakları Standartları Işığında Türkiye'de
Tutuklama Uygulamaları Taıex Semineri
AİHM'in Geçici Tedbirler Ve Uluslar Arası Sözleşmelerin
Uygulanması Metninin (İngilziceden) Çevirisi İle Erol
Arıkan Kararının Çevirisi (Fransızcadan)
1.045,78
1.109,20
2.002,88
AİHM (Fransızcadan) Karar Çevirisi.
3.045,00
3.383,14
Bakanlığımız İle Ak Genel Sekreteri Görümesine Ait
Simultane Çevirisi.
Avustura Resmi Heyetine Ait Simultane Çevirisi.
1.233,59
Belçika Resmi Heyetine Ait Simultane Çevirisi.
6.970,55
27.05.2013 Karanfil Tercüme
AİHM (Mehmet Yolcu) Karar Çevirisi
AİHM Karar Çevirisi.
6.038,60
1.867,88
27.05.2013 Edf Çeviri
2.134,44
30.04.2013 Ahmet Caba
Yemen Resmi Heyetine Ait Simultane Çevirisi
1.882,24
AİHM (Fransızcadan) Karar Çevirisi.
1.658,24
3.034,08
01.04.2013 Ahmet Caba
Suudi Arabistan Resmi Heyetine Ait Simultane Çevirisi
1.161,75
4.745,16
4.127,76
AİHM(İngilizce Ve Fransızcadan) 42 Karar Çevirisi.
05.02.2013 Referans Çeviri
615,96
5.715,36
25.04.2013
Boğaziçi Dil
Hizmetler
TOPLAM
817,50
199,42
13.622,82
84.098,13
Tablo 186: 2013 YılıToplantılara İlişkin GiderTablosu
2013 YILI ULUSLARARASI HUKUK VE DIŞ İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜNCE KATILIM
SAĞLANAN TOPLANTALIRA AİT BİLGİ NOTU
05-06 Şubat 2013
Avrupa konseyi Genel sekreteri Thorbjorn JAGLAND ve
beraberindeki heyetin Hatay'daki mülteci kamplarını ziyareti. Savon
Hotel
2.951,00
05-06 Mart 2013
Sırbistan Heyeti. Çiçek lokantası.
1.867,00
05-06 Mart 2013
Sırbistan Heyeti. Göksu lokantası.
1.380,00
05-06 Mart 2013
Sırbistan Heyeti. Mavilim Tur. (araç kiralaması)
2.200,00
340
14-23 Mart 2013
Suudi Arabistan Heyeti. Vilayetlerevi
2.868,00
14-23 Mart 2013
Suudi Arabistan Heyeti. Ankara Açıkcezaevi
1.354,00
14-23 Mart 2013
Suudi Arabistan Heyeti. Altınpark
1.813,00
14-23 Mart 2013
Suudi Arabistan Heyeti. Mavilim Tur. (2 araç kiralaması)
5.192,00
31 Mart 06 Nisan 2013 Yemen Heyeti.İstanbul Hakimevi
562,00
31 Mart 06 Nisan 2013 Yemen Heyeti. Vilayetlerevi
954,00
31 Mart 06 Nisan 2013 Yemen Heyeti. Göksu
1.196,00
31 Mart 06 Nisan 2013 Yemen Heyeti. Şenkal
340,00
31 Mart 06 Nisan 2013 Yemen Heyeti. Boğaz turu (inancan)
694,00
31 Mart 06 Nisan 2013 Yemen Heyeti. Göksu
540,00
31 Mart 06 Nisan 2013 Yemen Heyeti. The Plaza Hotel (6 oda 3 gün)
31 Mart 06 Nisan 2013 Yemen Heyeti. Ankara Açık cezaevi
5.314,00
841,50
16-18 Nisan 2013
Avusturya Adalet Bakanı resmi ziyareti. Ankara Palas
3.160,00
16-18 Nisan 2013
Avusturya Adalet Bakanı resmi ziyareti. Trily Restoran
2.200,00
16-18 Nisan 2013
Avusturya Adalet Bakanı resmi ziyareti. Mavilim Tur. (araç
kiralaması)
2.500,00
29-30 Nisan 2013
Kırgızistan Adalet Bakanlığı resmi ziyareti.Ankara Açık cezaevi İş
yurdu Müd.
350,00
29-30 Nisan 2013
Kırgızistan Adalet Bakanlığı resmi ziyareti. Coşkun Saray
213,00
29-30 Nisan 2013
Kırgızistan Adalet Bakanlığı resmi ziyareti. Çiçek Lokantası
822,00
29-30 Nisan 2013
Kırgızistan Adalet Bakanlığı resmi ziyareti. Bakanlık yemekhanesi
29-30 Nisan 2013
Kırgızistan Adalet Bakanlığı resmi ziyareti. Özdoruk Lokantası
29-30 Nisan 2013
Kırgızistan Adalet Bakanlığı resmi ziyareti. Çengelhan
1.704,00
29-30 Nisan 2013
Kırgızistan Adalet Bakanlığı resmi ziyareti. Rıxos
2.616,00
10-12 Mayıs 2013
(UHDİGM) Stratejik hedefleri değerlendirme toplantısı. Güral Otel
10-12 Mayıs 2013
(UHDİGM) Stratejik hedefleri değerlendirme toplantısı. Mavilim
Tur.(Araç Kiralaması)
27-28 Mayıs 2013
Gazze şeridindeki fiili yönetim Adalet Bakanı resim ziyareti. Göksu
Restoran
27-28 Mayıs 2013
Gazze şeridindeki fiili yönetim Adalet Bakanı resim ziyareti. Fevzi
Hoca Restoran
27-28 Mayıs 2013
Gazze şeridindeki fiili yönetim Adalet Bakanı resim ziyareti. Zerdali
Restoran
341
75,00
213,00
17.010,00
4.248,00
420,00
1.000,00
911,00
27-28 Mayıs 2013
Gazze şeridindeki fiili yönetim Adalet Bakanı resim ziyareti. Rixos
Grand Otel
28-30 Mayıs 2013
Almanya Heyeti ( Bilişim suçlarıyla mücadele kapasitesinin
arttırılması projesi çalıştayı. 32 kişi. Bakanlık yemekhanesi
5.590,00
240,00
04-05 Haziran 2013
Belçika Adalet Bakanı resmi ziyareti. Doğatepe Restoran
3.230,00
05-07 Haziran 2013
Romanya Adalet Bakanı resmi ziyareti. Çardak Restoran
1.100,00
05-07 Haziran 2013
Romanya Adalet Bakanı resmi ziyareti. Vilayetlerevi
1.425,00
12-13 Haziran 2013
Hollanda Adalet Bakanı resmi ziyareti. Bakanlığımız yemekhanesi
735,00
16-19 Temmuz 2013
Türkmenistan Heyeti. İstanbul Hakimevi (6 oda- 2 gün)
704,33
TOPLAM
80.532,83
2. Mali Denetim Sonuçları
2013 yılında malî denetimle ilgili bir rapor hazırlanmamıştır.
V-KURUMSAL KABİLİYET VE KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. GÜÇLÜ VE GELİŞMEYE AÇIK ALANLAR, FIRSATLAR VE
TEHDİTLER
Her ne kadar “Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında
Yönetmelik”te bu bölümün üstünlükler, zayıflıklar ve değerlendirme başlıkları altında
düzenlenmesi öngörülmüş ise de; hazırlanacak stratejik planda izlenecek yöntemle
paralellik sağlamak ve Genel Müdürlüğümüz için bir durum analizi yapmak düşüncesi ile
bu bölüm “Güçlü ve Gelişmeye Açık Alanlar, Fırsatlar ve Tehditler” başlığı altında
incelenmiştir.
1.GÜÇLÜ ALANLAR
1. Bütçe hazırlama yetkisinin olması,
2. Ayrıntılı harcama programı yapma yetkisinin olması,
3. Diğer kurumlardan farklı olarak üst ve orta düzey yöneticilerin hâkimlerden
oluşması
4. Memurların eğitim düzeyinin yüksek olması,
342
5. Hâkim kadrosunun yabancı dil bilen, yurtdışı tecrübesi olan ve çoğunlu yüksek
lisans, bir kısmı doktora yapmış kişilerden oluşması,
6. Hâkimlerin çoğunluğunun kürsü tecrübesi olması, yargının idari, adli, hukuk ve
ceza gibi farklı alanlarından gelmiş olmaları,
7. Bakanlığın farklı Genel Müdürlüklerden gelen hâkim kadrolarının olması,
8. Birimde görev alan hâkimlerin adli sürece katkı sağlamaları nedeniyle mesleki
faaliyetlerinden uzak kalmamaları,
9. Genel Müdürlüğün adli işbirliği ve uluslararası ilişkiler alanında merkezi makam
olması,
10. Adli işbirliği sözleşmelerinin hazırlanmasında inisiyatifin Genel Müdürlükte
olması,
11. Türkiye’nin uluslararası alandaki hukuki ilişkilerin büyük bir bölümüne katkı
sağlaması, (mütekabiliyet uygulamaları, OECD, GRECO)
12. Birimin, idari açıdan yatay yapılanmaya sahip olması, yenilik ve gelişmelere açık
olması,
13. Yıllık ortalama 150 bin evrakın teraküme sebep olmadan yönetilebilmesi,
iş
yüküne rağmen gerekli esneklikle işlerin yürütülebilmesi,
14. AİHM’de ülkemiz aleyhine açılan davalarda savunmaların hazırlanmasında
Bakanlığımızın ciddi katkı sağlıyor olması,
15. İnsan hakları ile ilgili çalışmalara destek sağlanması (hâkim ve savcıların eğitimi ve
yine başka kurum ve kuruluşlara eğitim desteği),
16. Çalışma ortamında iyi bir teşvik ve (bilgi) paylaşımın olması,
17. Protokol işlerinin Genel Müdürlükçe yerine getiriliyor olması ve Genel
Müdürlüğün alanında yurt dışında ve ülkemizde Bakanlığımızı temsil ediyor
olması,
18. Uluslararası hukuk ve diğer ülkedeki adli alandaki gelişmeleri takip edip, iç
hukukumuza aktarma imkânı,
343
19. Başka ülkelerle ikili işbirliği anlaşmaları/protokollerinin yapılmış olması nedeniyle,
gerek yurt dışında ve gerekse ülkemizde çeşitli seminer ve eğitim çalışması
düzenlenmesi,
20. Başka Bakanlıkların uluslararası hukuk alanında Genel Müdürlüğün görüşüne
başvurması ve bizim görüşümüz olmadan esaslı işlem tesis etmemeleri,
21. Bakanlık yapılanmasında birimimizin dışa açılan iki birimden birisi olması ve
ülkesel hukuki etkileşimin ilk buradan başlıyor olması,
2. GELİŞMEYE AÇIK ALANLAR
1. İş miktarının yönetiminin güçlendirilmesi
2. Personel sayısı ve niteliğinin artırılması
3.Fiziki alanın genişletilmesi
4. Geçici yetkili çalışanların kadrolu hale getirilmesi
5.Bakanlığımızın
UYAP
çalışması
doğrultusunda
bilgisayar
ağ
donanımın
tamamlanması ile merkez ve taşra teşkilatı ile diğer kamu kurum ve kuruluşları ile
iletişimin tam olarak sağlanması
6.Yurtdışında ve uluslararası kurumlarda daha fazla geçici görevlendirme ve staj
imkânı sağlanması
7. İş akışının etkinliği önleyecek nitelikte oluşu (gereksiz işlerin çok aşama
kaydederek Genel Müdürlükten çıkması)
8. Memur, şube müdürü, hâkim seviyesinde mesleki etkinlik ve iletişimi artıracak
düzenli bir toplantı trafiğinin olmaması
9. Şube müdürü ve memur seviyesinde disiplininin sağlanması
10. Uzmanlaşmanın gerçekleştirilmesi
11. Eşgüdüm eksikliğinin giderilmesi
12.Genel Müdürlük vizyonunun geliştirilmesi
344
13. Genel Müdürlüğün iş alanının tam olarak belirlenmesi ve görev tanımlarının buna
göre yapılması(toplantı görevlendirme-evrak işlemi)
14. Genel Müdürlük yetki, görev ve faaliyetlerine ilişkin Bakanlık ve taşrada
farkındalığın artırılması
15. Uluslararası ziyaretlerin Genel Müdürlüğümüz iş yükünü ağırlaştırması
16. Sorun tespiti ve çözüm geliştirilmesine ilişkin süreklilik arzeden mekanizma
kurulması,
17. Her aşamada eğitim eksikliğinin giderilmesi
18. Hâkimlerin düzenli olarak yurt dışı tecrübesini edineceği sistemli bir planın
oluşturulması
19. Yurtdışı görevlendirmelerde denge ve liyakate göre dağılım yapılması
20. Dayanışma ve işbirliği ruhunuoluşturacak faaliyetler gerçekleştirilmesi
22. Kurumsal hafızanın oluşturulması
23. Kurum arşivinin olmaması
24. Sorunların çözümünde idari silsilenin takip edilmesi
25. Yeterince ikili sözleşme yapılamaması, sürecin yavaş ilerlemesi
26. Uluslararası mevzuata ilişkin mevzuat yetersizliği
27. Ülkelerle ikili ilişkilerin eksikliği, teknik heyet görüşmelerin bulunmaması
3. FIRSATLAR
1. Avrupa Birliği’ne uyum süreci
2. Globalleşme sonucu uluslararası hukuka verilen önemin daha da artması
3. UHDİGM’ in görev alanını çok iyi bilen bir üst yönetimin olması
4. Ülkenin dış politikasının uluslararası arenada belirleyici hale gelmesi
345
5. AİHM’de Ülkemizin savunmasının üstlenilmesi konusunda yeniden yapılandırma
ihtimali
6. Uluslararası düzenlemelerin Türkiye’deki reform sürecini tetiklemesi sonucu
Genel Müdürlüğün öneminin artması
7. Uluslararası hukukta bireylerin daha fazla süje olarak tanımlanmaya başlanması
8. Türkiye’nin merkezi coğrafi konumu, enerji bölgelerinin ortasında bulunuyor
olması
9. Yargı teşkilatında birimde çalışmaya hazır çok sayıda hâkim ve savcıların varlığı
10.Uluslararası kurumlarda ülkemizin temsil edilmesi için temsilci belirlenmesi
taleplerinin Genel Müdürlüğe gelmesi
11. Yabancılarla evliliklerin artması ve bunun bir kısım hukuki sorunları ortaya
çıkarıyor olması
12. Küreselleşen dünyada gelişen uluslararası ticaretin tahkim türü uyuşmazlık
çözüm yollarını zorunlu kılmasının Genel Müdürlüğe getirdiği konum
13. Bazı uluslararası organizasyon toplantılarının Ülkemizde Genel Müdürlüğümüz
tarafından yapılması.
4.TEHDİTLER
1. Stratejik yönetim anlayışının yeterince gelişmemiş olması
2. Bütçe imkânlarının yetersiz oluşu
3. Herhangi bir ülke ile aramızda doğabilecek siyasi kriz.
4. Muhatap ülkedeki siyasi veya ekonomik krizler, iç karışıklıklar ya da savaş hali.
5. Muhatap ülkenin, kendi hukukunu ya da kamu düzenini gerekçe göstererek adli
yardımdan kaçınması.
6. Ülkemiz kamuoyu baskısından kaynaklanan, belli bir konudaki devlet politikası.
7. Özellikle terör suçlarından aranan kişilere yabancı ülkelerin müsamahalı yaklaşımı.
346
8. Adli teşkilatın yoğun iş yüküne bağlı olarak dışarıdan gelen adli nitelikteki
taleplerin zamanında karşılanamaması.
9. Ülkemize yönelik özellikle komşu ülkelerden göç hareketleri.
10. Ulusal veya ulusalüstü yargı mercilerinin, adli konulardaki olağan idari işleyişi
etkileyebilecek nitelikte ve mutat içtihatları dışında karar vermeleri.
11. UYAP/DYS sistemine olabilecek siber saldırılar.
12. Yoğun adli ilişkilerimizin bulunduğu ülkelerle ikili temasların istenilen seviyede
olmaması.
13. Uluslararası hukuk konularının artması, çeşitlenmesi.
14. Sırf yabancılık unsuru içerdiği gerekçesiyle, Genel Müdürlüğümüzün görevine
girmeyen konularda bilgi-belge-görüş istenmesi.
B. DEĞERLENDİRME
Genel Müdürlüğümüz, Türkiye ile diğer devletler ve uluslararası kurum ve
kuruluşlar arasındaki ilişkileri yürüten ve son yıllarda cezaî ve hukukî alanlarda ve
özellikle insan hakları konusunda büyük bir artış kaydeden işlemlerin çağdaş standartlara
uygun bir şekilde ileriye yönelik rasyonel plân ve programlar çerçevesinde faaliyetlerini
sürdürmektedir.
Yapılan bu çalışma, birim olarak kendimizi değerlendirmemiz, güçlü ve gelişmeye
açık alanlarımız ile fırsat ve tehditlerimizi ortaya koymak açısından büyük önem arz
etmektedir.
5018 sayılı Kanun’un getirdiği yeni malî yönetim anlayışının tam olarak
uygulamaya geçirilmesi ile birlikte gelişmeye açık alanlarımızda da ilerlemeler
sağlanacağı, bu çerçevede tehditlerin zayıflayacağı, güçlü yönlerimizin ise daha da
gelişeceği düşünülmektedir.
Hazırlanan raporda öncelikle Genel Müdürlüğümüzdeki tüm şubelerin yetki görev
ve sorumlulukları belirtilmiş, fiziki ve donanım altyapısı hakkında bilgiler verilmiş, Genel
Müdürlüğümüzce sunulan ürün ve hizmetler değerlendirilmiş ayrıca mevzuatla Genel
Müdürlüğümüze verilen fonksiyonlara yer verilmiştir.
347
C. ÖNERİ VE TEDBİRLER
Faaliyet raporlarının şekil ve içerik olarak ne şekilde düzenlenmesi gerektiği Kamu
İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik’in 18 ve 19’uncu
maddeleri ile Maliye Bakanlığı’nın 30.03.2012 tarihli ve 3884 sayılı genel yazısında
düzenlenmiş, ayrıca 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 41’inci
maddesinin 1. fıkrasında “Üst yöneticiler ve bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama
yetkililerince hesap verme sorumluluğu çerçevesinde, her yıl faaliyet raporu hazırlanır…“
hükmüne yer verilmiştir.
Bilindiği üzere, şeffaf, saygın ve güvenilir bir kurum olmanın ön koşulu yapılan
çalışmaları açıkça paylaşmaktır. Kamu sektörünün hizmetleri etkinleştirilerek, topluma en
hızlı en açık bir biçimde ulaştırılması zorunlu olmaktadır. Tüm bu süreçler, ancak bilişim
teknolojilerinin kurum işleyişinde etkin ve verimli kullanımı ile mümkündür. Bu yaklaşım
klasik kamu bürokrasi anlayışında köklü değişikliklere neden olmuştur. Stratejik yönetim,
bu anlayış değişikliğinin sonucunda ortaya çıkarak kamu yönetimini ülkemizde de etkisi
altına almıştır.
Bu doğrultuda, 5018 sayılı Kanun ile benimsenen kamuda stratejik yönetim
anlayışının vazgeçilmez unsurlarından olan malî saydamlık ve hesap verme sorumluluğu
bakımından büyük önem taşıyan birim faaliyet raporunun ikincisini yayımlamış
bulunmaktayız.
Genel Müdürlüğümüz faaliyetleri sırasında, 5018 sayılı Kanunda yer alan hesap
verilebilirlik ve saydamlık kavramları çerçevesinde kaynakların etkili, ekonomik ve
verimli kullanılması için yukarıda belirtilen tehditler ve gelişmeye açık alanlar özelinde
gerekli çalışmalar yapılmıştır.
Bu çerçevede, Genel Müdürlük Birim Faaliyet raporumuzun hazırlanmasında,
raporlamanın temel felsefesi olarak aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulmuştur:

Faaliyet raporlarının malî saydamlık ve hesap verme sorumluluğunu
sağlayacak şekilde hazırlanacağına ilişkin “Sorumluluk İlkesi”,

Faaliyet raporlarında yer alan bilgilerin doğru, güvenilir, önyargısız ve
tarafsız olmasının zorunlu olduğuna ilişkin “Doğruluk ve Tarafsızlık
İlkesi”,
348

Faaliyet raporlarının ilgili tarafların ve kamuoyunun bilgi sahibi olmasını
sağlamak üzere açık, anlaşılır ve sade bir dil kullanılarak hazırlanacağına
ilişkin “Açıklık İlkesi”,

Faaliyet raporlarında yer alan bilgilerin eksiksiz olması, faaliyet sonuçlarını
tüm yönleriyle açıklaması gerektiğine ilişkin “Tam Açıklama İlkesi”,

Faaliyet sonuçlarının gösterilmesi ve değerlendirilmesi konusunda da aynı
yöntemlerin kullanılacağına ilişkin“Tutarlılık İlkesi”.
İÇ KONTROL GÜVENCE BEYANI
Harcama yetkilisi olarak yetkim dâhilinde;
Bu raporda yer alan bilgilerin güvenilir, tam ve doğru olduğunu beyan ederim.
Bu raporda açıklanan faaliyetler için idare bütçesinden harcama birimimize tahsis edilmiş
kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanıldığını, görev ve yetki alanım
çerçevesinde iç kontrol sisteminin idari ve mali kararlar ile bunlara ilişkin işlemlerin
yasallık ve düzenliliği hususunda yeterli güvenceyi sağladığını ve harcama birimimizde
süreç kontrolünün etkin olarak uygulandığını bildiririm.
Bu güvence, harcama yetkilisi olarak sahip olduğum bilgi ve değerlendirmeler, iç
kontroller, iç denetçi raporları ile Sayıştay raporları gibi bilgim dâhilindeki hususlara
dayanmaktadır.
Burada raporlanmayan, idarenin menfaatlerine zarar veren herhangi bir husus hakkında
bilgim olmadığını beyan ederim. 30.03.2014
Dr. Nurdan OKUR
Hâkim
Genel Müdür
349

uhdigm 2013 yılı faaliyet raporu - Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler

Transkript

Benzer belgeler

Sunday Times gazetesi

HUKUK SİSTEMİ VE AUTOPOİESİS

Right to one`s own image

Raoul Wallenberg İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk Enstitüsü İnsan