n - - Ratiopharm A??r?

TÜRKÇE
Canınız sıkkın -
Hem de uzun bir süredir?
2 DEPRESYON
DEPRESYON 3
Manik aşama
Hipotalamus
Beyin epifiz bezi
Sağlıklı serotonin
sistemi
Hipofiz
Hasta serotonin
sistemi
Sinir ucu
Reabsorpsiyon
(geri emilim)
Yeniden
başlama
Aşırı neşeli
veya
aşırı üzgün
s
ap
Serotonin
salgılanır
Beyincik
İsteksizlik
Bezgin ruh hali
Reseptörler
serotonini bağlar
Serotonin
Sin
Bir sonraki sinir
hücresi
Uykusuzluk
Beyinden gelen sinyaller
Endişeler
Uyarımlar
Uyku aşamaları
Beyin sapı
Rüya
aşamaları
UykuUyanıklık
merkezi
Hafif uyku
Derin uyku
Uyku yetersizliği
Canınız sıkkın Hem de uzun bir süredir?
Son yıllarda hastalıkta artış gözlemlemekteyiz, muhtemelen de mesleki ve
özel yaşantımızdaki modern yaşam
koşullarının bir sonucu olarak.
İyi haber: Depresyon iyi tedavi edilebilir bir hastalıktır!
Kötü haber: Etkilenen kişilerin birçoğu utancından doktora gitmemektedir,
çünkü bu durumun kendi suçları olduğunu ve artık kendilerine yardım edilemeyeceğini düşünmektedirler!
Bir depresyonu tanımanız ve bunu ciddiye almanız çok önemlidir, çünkü bir
depresyon sadece geçici hüzünlü bir
moral bozukluğu değil, aksine psişik
bir bozukluktur. Bu da tıbbi bir tedavi
gerektirmektedir.
Herkesi etkileyebilir
Dünya size monoton geliyor. Bir çıkış yolu görmüyorsunuz ve üstelik uzun
zamandır böyle hissediyorsunuz. Üstüne üstlük de kendinizi mutsuz ve boş hissediyorsunuz. Muhtemelen bir depresyon geçiriyorsunuz.
Depresyonlar, uzun süre kalıcı moral
bozukluğu, uzun süre keyifsizlik, isteksizlik ve muhtemelen de intihar düşünceleri ile kendini göstermektedir.
“Kendi kendini iyileştirme güçleri”
bu ruhsal vaziyette artık yeterli gelmemektedir ve sizin mutlaka doktor yardımına ihtiyacınız var.
Bu rehber size, ruhsal çöküntüden tekrar çıkabilmek için depresyonu tanı-
manıza yardımcı olacaktır. Size tedavi
olanakları ve kendi kendine yardım
konusunda bilgiler aktarmaktadır.
Depresyon - Çözümü var!
Avusturya’da yaklaşık yarım milyon
insan depresyon geçirmektedir. Gerçek bir “toplum hastalığı”. Kadınlar
erkeklere göre depresyona daha fazla
yakalanmaktadır.
Bir depresyon her insanda görülebilir
- kadınlarda, erkeklerde, çocuklarda,
gençlerde ve yaşlılarda. Bir depresyonun nedenleri tamamen aydınlatılabilmiş değildir.
Genetik faktörler de hormonal değişiklikler (örn. loğusalık, menopoz gibi),
bedensel hastalıklar, ölüm olayları, ayrılıklar, zorlayıcı sorunlar ve beyindeki belirli habercilerin yetersizliği kadar
önemli rol oynar.
Depresif bir aşamada ilgililer artık
kendilerini de olumlu olarak algılayamazlar ve olumsuz duygulara yenik
düşerler: Suçluluk duygusu, değersizlik ve çaresizlik duyguları.
Hastalar çabuk yorulur, işleri sürüncemede bırakırlar, neredeyse hiç sıkıntı
ve yük kaldıramazlar, günlük olaylara ilgilerini kaybederler. Kendi başına
karar vermek birçoğuna zor gelir.
Aşağıdaki belirtiler bir depresyona işaret edebilir:
• Umutsuzluk
• Hüzün
• İlgisizlik/isteksizlik
• Duygu boşluğu
• İntihar düşüncesi
• Konsantrasyon sorunları
• Uyku problemleri
• Güçsüzlük
• Yorgunluk hissi/aşırı halsizlik
• Daha az veya daha fazla iştah
• Özgüvende azalma
4 DEPRESYON
DEPRESYON 5
Ne tür tedavi imkânları var?
Bir depresyonu tedavi etmek için çoğu
zaman ilaçlar, psikoterapi ve sosyal
hizmetler (sosyoterapi) uygulanır.
İlaçla tedavi
Bütün depresyonlar
aynı mı?
Hayır - farklı depresyon türleri bulunmaktadır.
Depresyon hastalığının görüntüsünün
sayısız yüzü vardır. Bunları birbirinden “Unipolar” ve bipolar depresyonlar (bozukluk)” olarak ayırmaktayız.
Unipolar, ilgilinin sadece depresyon
geçirdiğini ifade etmektedir. Bipolar bozukluklarda ise manik depresif
aşamalar görülür. Manik aşamada ilgili kişinin morali aniden yükselir ve
kendisi hareket ve teşebbüs hevesi
içerisinde bulunur, daha fazla konuşur,
yorgunluğu ve uyku ihtiyacı azalır ama
aynı zamanda hırçınlık ve asabiyet de
görülür. Manik aşama çabuk ve odaklı biçimde tedavi edilmek zorundadır,
aksi takdirde finansal (alışveriş çılgınlığı), mesleki ve ailevi konularda zarar
görme riski doğar. Doğru tedavi için
manik bir aşamayı, davranış şekilleri
yardımıyla tanımak çok önemlidir!
Uzun süre devam eden bir stres de depresyonlara veya “Burn Out” sendromuna yol açabilir.
Belirli ilaçlardan veya çeşitli bedensel
rahatsızlıklardan dolayı da sıkça depresyonlar meydana gelir. Hastaların yaklaşık yarısı ayrıca korku ve panik ataklardan dolayı rahatsızlık yaşamaktadır.
Başka birçok depresif
hastalıklar da var, örnek:
• Sonbahar-kış depresyonu
• Harici olaylar (örn. ailede ölüm
olayı)
• Hamilelik depresyonu
• Yaşlılık depresyonu
• Çocuğun doğumundan sonra
• Menopoz- (hormonsal değişimler,
ykl. 50 yaş dolayında)
Antidepresanlar - Depresyonda çoğunlukla kullanılan ilaçlara verilen addır;
Psikofarmakolojik ilaçlar grubuna aittir. Çoğu zaman bir tedavinin başında
kullanılır ve bir psikoterapi ile desteklenir. Preparatlar kendi içerisinde etki
bakımından sınıflandırılmaktadır, yani
bunlar moral yükseltmek, isteği artırmak, isteği dizginlemek, sakinleştirmek ve korkuyu çözmek için yardımcı
olur.
Citalopram, Mianserin, Sertralin, Paroxetin veya Quetiapin gibi antidepresanlar genel olarak iyi hazmedilir ve
bağımlılık yaratmazlar. Depresif bir
insana çabuk yardım edebilmek için
ilaçla tedavi çoğu zaman en iyi seçenektir. Antidepresanlar hastalara birlikte uygulanan tedavilerden en yüksek faydayı sağlayabilmek için ihtiyaç
duydukları manevi gücü verirler.
Hastalık resminizi, önceden geçirdiğiniz hastalıkları ve diğer ilaçları da göz
önünde bulundurarak doktorunuz sizin
için en uygun ilaca karar verir. Eğer
daha önce bir antidepresan kullandıysanız, bunu doktorunuza söyleyiniz.
Evet, ise hangisi ve bundan olumlu bir
sonuç aldınız mı?
Eğer antidepresanlar yan etki gösterirse, derhal tedaviyi uygulayan doktora
başvurunuz. Asla görüşmeden ilacı
bırakmayınız veya dozunu değiştirmeyiniz!
Hafif depresyonlarda kılıç otu preparatları ile bitki esaslı tedavi seçeneği
bulunmaktadır. Kılıç otunun alınması
için de doktorla görüşülmelidir, çünkü başka ilaçlarla etkileşim söz konusu olabilir. Kılıç otu “doğum kontrol
ilacı”nın etkisini ortadan kaldırabilir
ve siz düzenli olarak hap kullansanız
dahi hamile kalabilirsiniz.
Yan etkilerden korkma
Bazı hastalar yan etkilerden korktukları için antidepresan kullanmaktan
çekinirler. Belki de daha önceden kullananlar, psikofarmakolojik ilaçların
kullanımından dolayı kendilerini “pamuk üzerinde” hissettiklerini” veya
cinsel hayatlarında sorunlar yaşadıklarını anlatmışlardır. Bu yan etkiler
sizde de görülmek zorunda değildir!
Endişelerinizi doktorunuzla paylaşınız, kendisi size uygun ilacı seçecektir.
Psikoterapi
Psikoterapide çeşitli tedavi seçenekleri
bulunmaktadır. Bütün tedavilerin or-
DEPRESYON 7
Ailenin ve tüm sosyal çevrenin de işin
içerisine katılmasının büyük önemi
var. Çünkü aile üyelerinin kabulü ve
anlayışı ve sağlam sosyal bir ağ, hastalığın nüksetmesini önlemektedir.
Kendiniz ne yapabilirsiniz?
tak yanı ise, hastalığın problem olarak
görülmesi ve sizin de çözüme yoğun
olarak katkıda bulunabilmenizdir. Yaşadığınız olayları yeniden olumlu algılamaya ve bundan dolayı değişiklikler
yaratmaya ve kendinizi bunun için de
ödüllendirmeye teşvik edileceksiniz.
Çünkü hisleriniz, düşünceleriniz ve
eylemleriniz olumsuz yönde değişmiştir. Psikoterapi çeşitli şekillerde krizden çıkmanın yolunu göstermektedir.
Ancak tedavi uzun süre uygulanmalıdır ki başarılı bir etki sağlayabilsin.
www.psyonline.at web sayfasında,
Avusturya’daki bütün terapistlerin listesini bulabilirsiniz. Birçok terapistin
de şu anda sağlık kasaları ile anlaşmaları bulunmaktadır.
Sosyoterapi /sosyal hizmet
Sosyoterapi, psişik hastalara en kısa
zamanda yabancı yardımdan kurtulmayı öğretmektedir. İşin odak noktası,
günlük hayatın organize edilmesidir.
Sorunlarınızla yalnız başa çıkmaya
çalışmayınız, aksine psikoterapi yardımıyla hasta yapıcı davranış modellerini tanımayı ve değiştirmeyi deneyiniz. İlaç tedavisini de kendi başınıza
sonlandırmayınız, aksine tedavinin
Bunun için birçok seçenek mevcuttur:
• Ergoterapi - isteklendirir, aktiviteyi
ve özgüveni teşvik eder
• Bedensel aktivite - sporun anti
depresif etkisi vardır
• Uykudan mahrum bırakılma
(Uykusuzluk tedavisi) - ilgililer bir gece ve bir gün uyanık
kalır. İncelemeler, pozitif etkiyi
kanıtlamıştır.
• Işık terapisi - özellikle de
Sonbahar-kış depresyonu için
• Beslenme - dengeli, vitaminden
yana zengin beslenme, bol balık
veya Omega-3 yağ asitlerinin
alınması
değiştirilmesi için tedaviyi uygulayan
doktorunuzla görüşünüz. Kendi kendine yardım grupları da bir çözüm yolu
olarak önerilmektedir. Benzer durumda olan insanlarla iletişim kurmak,
kesinlikle faydalı olabilir.
Size yardımcı olabilecek diğer öneriler:
• Rahatsızlığınızı gizlemeyiniz
- bu sizi ayrıca yorar ve çevrenizde
kimse size yardımcı olamaz!
• Hareket, temiz hava ve güneş size
iyi gelir (bisiklet sürmek, yürüyüş
yapmak)
• Gününüzü programlayınız ve kendinize küçük hedefler koyunuz.
• Kendinizi sıkça şımartınız (yemeğe
giderek, konser ziyaret ederek, alışveriş yaparak)
• Gevşemeye çalışınız (belki Yoga
bunun için doğru bir çözüm olur).
İntihar (kendi hayatına son
verme)
İntihar düşünceleri konusundaki işaretleri fark etmek her zaman kolay olmaz. Bu belirtiler üzerine siz aile üye-
8 DEPRESYON
DEPRESYON 9
hiçe sayarak bedensel aktiviteler, kırmızıda karşıdan karşıya geçmek gibi)
• Kendisi için önemli olan değerli eşyaları başkalarına hediye eder,
• Çok alkol ve/veya uyuşturucu kullanır
• Ölmeyi planlar (vasiyetname, ödenmiş borçlar)
•Y
akın son beklentisiyle aniden davranışını değiştirir, aktif, sağlıklı ve
neşeli görünür,
• Kendini öldüren insanlarla özdeşleştirir (“o başardı”, “o sıkıntılarından
kurtuldu”).
leri eyleme geçmelisiniz:
Hasta,
• Her zaman ümitsizlikten, intihar düşüncesinden söz eder,
• Kendini ailesinden, arkadaşlarından,
bilinen aktivitelerden hep daha fazla
çeker,
• Kendine zarar verdiği güne kadar risk
dolu davranışlarda bulunur (tehlikeyi
Eğer bu işaretlerden birini veya birkaçını fark ederseniz, derhal ilgilinin bir
doktorla görüşmesini sağlayınız!
“Kendini öldürmek isteyen kişi
bundan söz etmez” gibi bir söz ise
saçmalıktan başka bir şey değildir! Kendini öldürmek niyetinde olan
depresif bir insanın doktor veya terapistlerden acilen profesyonel yardım
alması gerekmektedir. Bir kliniğe yatırılması da anlamlı olabilir.
Bir intihar veya kendi hayatına son
verme girişimi çoğu zaman birden bire
yapılan düşüncesiz harekettir. Ama
unutmayınız: İntihar bir sondur! Depresyon geçicidir!
İşi bu noktaya getirmeyin! Yardım almaktan çekinmeyin!
BAŞVURU MERKEZLERI
Psychosoziale Dienste Wien
Tel.: 01/313 30
www.psd-wien.at
Kriseninterventionszentrum Wien
Tel.: 01/406 95 95
www.kriseninterventionszentrum.at
Bündnis gegen Depression,
www.buendnis-depression.at
Folgende Listen finden Sie hier:
Krankenhäuser – mit psychiatrischen Stationen/Ambulanzen
Sozialpsychiatrische Dienste – bieten professionelle Betreuung an
Selbsthilfegruppen – gibt es in allen Bundesländern
Telefonseelsorge und E-Mail-Beratung
PsyOnline.at
www.psyonline.at
IMPRESSUM
Medieninhaber, Herausgeber und Verleger: MedMedia Verlag und Mediaservice GmbH, Seidengasse 9/Top 1.1,
1070 Wien. Tel.: 01/407 31 11-0, Redaktion: Mag. Birgit Schmidle-Loss. Layout und DTP: creative­director.cc
lachmair gmbh, 2120 Wolkersdorf. Illustration (Seite 2): Henning Riediger, Hamburg. Lektorat: Mag. Andrea
Crevato, 2823 Pitten. Fotos: iStockphoto.com, fotolia.com, shutterstock.com