Patika Gezi Rehberi - İTÜ Ekoloji Kulübü

Transkript

İ.T.Ü. Doğa Parkı Gezi Rehberinin hazırlanmasında katkılarından dolayı
İ.T.Ü. Rektörlüğüne teşekkür ederiz.
2
4
İTÜ, DOĞA ve ÇEVRE PARKI
İstanbul’un yakın tarihinde vadiler ve tepeler boşken,
maki toplulukları dikkati çekerdi. İTÜ, Maslak
Yerleşkesi’nde bunların bir kısmı halen korunuyor.
Parktaki bitki topluluğu, Pteridophyta (İlkel bitkiler),
Pinophyta (Açık Tohumlular) ve Magnolopytha (Kapalı
Tohumlular) nın türlerinin oluşturduğu üç büyük bölüm
içerir. Pteridophyta, Atkuyrukları (Equisetaceae) ve
eğreltiler (Hypolepidaceae) ile temsil edilir.
Açık Tohumlular (Pinophyta); Çamgiller (Pinaceae),
Servigiller (Cupressaceae) ve Porsukgiller (Taxaceae) dir.
Üçüncü bölüm ise Kapalı Tohumlular (Magnolopytha) dır.
Bu grup içinde yer alan türler bölgedeki bitki topluluğunun
çoğunluğunu oluşturur.
Liken toplulukları bölgeye özgü türleri barındırır.
Göletteki balık topluluğu Sazangiller (Cyprinidae) ile
temsil edilmiştir.
Kuşlar, vadide farklı habitatlarda çeşitli gruplar oluşturur.
Su, su kenarı ve sulak alan ortamlarında, Batağanlar
(Podicipediformes), Pelikanlar (Pelacaniformes), Leylekler
(Cicconiformes), Ördekler (Anceriformes) ve Turnalar’a
(Gruiformes) ait türler yaşamaktadır.
Çalılık habitatında, ötücüler (Passeriformes) kısa boylu
ağaçlar ve koruluklarda zengin çeşitleri ile dikkati çeker.
Bunun yanı sıra Gündüz yırtıcıları (Accipiteriformes),
Baykuşlar-Gece Yırtıcıları (Strigiformes), KargalarKuzgunlar (Coraciiformes), Sağanlar (Apodiformes)
Kırlangıçlar (Hirundidae) ve Güvercinler (Columbiformes)
diğer gruplarıdır.
Memeli hayvanlar, kemiriciler (Rodentia) ve Etçiller
(Carnivora) ile temsil edilir. Sürüngen sınıfında Yılanlar
(Serpentes), Kertenkeleler (Squamata) ve Kaplumbağa
(Chelonia) türleri yaygındır. İki yaşamlılar özellikle kıyı-su
ortamında kuyruksuz kurbağa (Anura) nın çeşitli cins ve
türleri ile karakteristiktir.
Böcekler (Insecta) sınıfı içinde Kelebek (Lepidoptera),
Kınkanatlı (Coleoptera), Zarkanatlı (Hymenoptera),
Çekirge (Saltotaria), Kızböceği (Odonoptera), ve
Yarımkanatlı ların (Heteroptera) türleri yer alır.
5
6
İÇİNDEKİLER
Giriş-------------------3
Bitkiler--------------6
Kuşlar ------------30
Böcekler---------56
Dizin --------------68
Harita-------------73
7
8
10
Bilimsel adı
Narcissus pseudonarcissus
Türkçe adı
Çayır Nergisi
Formasyon: Otsu
Bilgi
Yapraklar mavimsi yeşil, çiçek leri solukkoyu sarı (ender olarak beyaz) renklidir. Güneşli ve yarı gölgelik
alanları tercih eder. Suya gereksinim duyar. Kökleri yumruludur.
Aile: AMARYLIDACEAE
Patika:
Kayıt No: 1100101
Bilimsel adı
Pistacia terebinthus
Türkçe adı
Menengiç
Formasyon: Ağaç
Bilgi
Gri gövdeli, yaprak döken çalı ya da
küçük bir ağaçtır. Yaprakları derimsi
yüzeylidir. Akdeniz bölgesi’nde açık
ormanlar, çalılıklar ve kurak kayalık yamaçlar yaşam alanıdır.
Çiçekler, yeşilimsiden kırmızımsı-mora değişen renklerde, sık
kümeler halindedir. Meyvesi, gençken göze batacak şekilde
mercan kırmızısı renktedir. Bütün ağaç reçinelidir. Anavatanı
Türkiye’dir.
Aile: ANACARDIACEAE
Patika:
Kayıt No: 1100201
11
Bilimsel adı
Vinca major
Türkçe adı
Cezayir Menekşesi
Formasyon: Otsu
Bilgi
Avrupa ve Kafkaslarda doğal olarak yetişir. Ülkemizde’de doğal
olarak yerleşmiş olup, huni şeklinde güzel mavi çiçekleri ile
bahçe ve parklarımızda süs bitkisi olarak kullanılır. Her mevsim
yeşil özelliğini korur.
Aile: APAOCYNIACEAE
Patika:
Kayıt No: 1100301
Bilimsel adı
Hedera canariensis
Türkçe adı
Alacalı Orman Sarmaşığı
Formasyon: Odunsu Tırmanıcı
Bilgi
Vatanı Kanarya
adaları olan alaca yapraklı sarıcı veya
tırmanıcılardır. Güneşli ve kısmi gölgeli yerleri tercih eder.
Herzaman yeşildir. Ülkemizde süs bitkisi ve sarıcı bitki olarak
kullanılır.
Aile: ARALIACEAE
Patika:
Kayıt No: 1100401
12
Bilimsel adı
Mahonia aquifolium
Türkçe adı
Oregon Asması
Formasyon: Çalı
Bilgi
Herdemyeşil çalı biçimli bitkilerdir. Yaprak kenarları dikenli dişli,
üst yüzü parlak yeşildir. Ender olarak donuk ve serttir. Dökülmeden
önce koyu kırmızı renge dönüşür. Nisan-Mayıs aylarında açık sarı
çiçekleri dik duran büyük salkım şeklinde kurullar oluşturur. Olgun
üzümsü meyveler siyah renklidir. Güneşli yerleri sever. Arı, kuş ve
kelebekleri çeker. Vatanı Kuzey Amerika’nın batısıdır.
Aile: BERBERIDACEAE
Patika:
Kayıt No: 1100501
Bilimsel adı
Cistus creticus
Türkçe adı
Kaya gülü
Formasyon: Çalı
Bilgi
Çalı tipindeki bitkilerdir. Çiçekleri pembe renklidir. Meyvesi sık
basık tüylüdür. Özellikle batı ve güney Anadolu’da maki alanlarında
yaygındır. Lokal olarak Karadeniz bölgesinde görülür. Süs bitkisi
olarak yetiştirilir.
Aile: CISTACEAE
Patika:
Kayıt No: 1100601
13
Bilimsel adı
Cladonia pyxidata
Türkçe adı
Formasyon: Liken
Bilgi
Likenler mantarlar ile alglerin ortak yaşamı şeklinde gelişen
simbiyotik canlılardır. Ortak yaşama katılan alg tipi yeşil algler
olması nedeniyle renkeleri genelde yeşildir. Toprak ve kumlu kaya
üzeri yaşam alanıdır. Fertlerinin şeker külahı şeklinde oluşu ile
dikkati çeker.
Aile: CLADONIACEAE
Patika:
Kayıt No: 1100701
Bilimsel adı
Anthemis chia
Türkçe adı
Papatya
Formasyon: Otsu
Bilgi
Dik veya sarkık duran, seyrek
tüylü, tek yıllık bitkilerdir. Gövde tabandan itibaren dallanmıştır.
Ortada sarı ana bölümün etrafında beyaz renkli oval biçimli
yapraklarıyla dikkati çeker. Yol kenarlarında yaygındır. Koloniler
oluşturur. Güneşli ortamları tercih eder.
Aile: COMPOSITAE
Patika:
Kayıt No: 1100801
14
Bilimsel adı
Bellis perennis
Türkçe adı
Çayır Papatyası
Formasyon: Otsu
Bilgi
Güneş ya da yarı gölgelik alanları tercih eder. Mart-Nisan aylarında
çiçek açmaya başlar. Yapraklar spatül şeklindedir, küt veya geniş
olarak sivri uçludur. Her iki yüzü de seyrek tüylüdür. Işınsal
çiçekleri beyazdır ve altları pembedir. Islak ve rutubetli topraklar
yaşam alanıdır.
Aile: COMPOSITAE
Patika:
Kayıt No: 1100902
Bilimsel adı
Corylus avellana
Türkçe adı
Fındık
Formasyon: Çalı
Bilgi
Yaprağını döken çalıdır.
Kahverengi meyvelerinden oluşan
kümeleri kolayca tanınır. Yapraklar yuvarlak, uzun-sivri uçlu,
kenarları çift dişli ve hafifçe lobludur. Yaprak sapında salgı yapan
tüyler görülür. Sürgünler yoğun olarak sert kırmızımsıdır. Orman ve
çalılıklar oluşturur. Genellikle yayılgan bir çalı biçimindedir. Çit
yapımında kullanılan esnek dalları için sürgünlendirilir. Meyveleri
yenilebilir ve besleyicidir. Odunu hasır yapımında kullanılır. MartNisan aylarında çiçek açar
Aile: CORYLACEAE
Patika:
Kayıt No: 1101001
15
Bilimsel adı
Cupressus sempervirens
Türkçe adı
Kara Servi
Formasyon: Ağaç
Bilgi
Taç kısmı piramit veya sütun şekilli
ağaçlardır.
20-30
m.'ye
kadar
uzayabilir. 500-700 yıl yaşayabilir. Serviler küresel dişi
kozalaklarıyla ayırt edilir. Kozalakları beşgen şekillidir. Dayanıklı,
sağlam ve kokulu kerestesinin eski çağlarda rağbet gördüğü
bilinmektedir. Ülkemizde Akdeniz bölgesinde doğal olarak yetişir.
Ülkemizde piramit biçimlere sahip olan Cupressus sempervirens
var. pyramidalis yaygın şekilde süs bitkisi olarak kullanılır.
Aile: CUPRESSACEAE
Patika:
Kayıt No: 1101101
Bilimsel adı
Equisetum arvense
Türkçe adı
At kuyruğu
Formasyon: Otsu
Bilgi
Anadolu ve Trakya’da su kenarlarında, ormanlarda ağaç altlarında,
döküntü alanlarda yaygındır. Gövdesi silindir biçimindedir.
Yaprakları ince uzun ve sivri uçlu ve pul şeklinde olabilmektedir.
İlkel bitkilerdendir. Spor ile çoğalırlar. Spor keseleri gövdenin
ucunda başak şeklindedir.
Aile: EQUISEATCEA
Patika:
Kayıt No: 1101201
16
Bilimsel adı
Calluna vulgaris
Türkçe adı
Formasyon: Çalı
Bilgi
Herdemyeşildir. Genelde yoğun çalı
şeklindedir. güneşli ortamlarda yaşar.
Çiçekler yaprak altlarındadır. Sonbahar
ve kışın bronz-sarı renklidir. Yaz sonundan sonbahar başına kadar
çiçeklidir. Meyvesi kapsül biçimlidir. Park ve bahçelerde yol
kenarlarında yayılım gösterir. Ana vatanı kuzey ülkeleridir.
Aile: ERICACEAE
Patika:
Kayıt No: 1101301
Bilimsel adı
Arbutus unedo
Türkçe adı
Kocayemiş
Formasyon: Çalı
Bilgi
Herdemyeşil çalılıklarda, orman kenarlarında, kurak kayalık ve
yamaçlarda bulunur. Yaprakları parlak dörtgenimsi-mızrağımsı,
kenarları genellikle testere dişlidir. Çiçekleri vazo şekilli, kısa sarkık
kümeler halinde, beyaz, genellikle yeşil, ya da pembeye çalar
renklidir. Sonbahar’da olgun meyvelerle birlikte ortaya çıkar. Meyve
etli, önceleri sarıdır, zamanla vişne kırmızısı renge döner.
Tamamen olgunlaşıncaya kadar ekşidir. Gövde kabuğu koyu
kahverengidir, şeritler halinde soyulur. Akdeniz bölgesi, Güney ve
Güney-Batı Avrupa doğal yayılım alanlarıdır.
Aile: ERICACEAE
Patika:
Kayıt No: 1101302
17
Bilimsel adı
Erica arborea
Türkçe adı
Ağaç Fundası
Formasyon: Çalı
Bilgi
Herdemyeşil bir çalıdır. Akdeniz bölgesi ve Güney-Batı Avrupa’ya
özgüdür. Açık ormanlar herdemyeşil çalılıklar, akarsu kenarları
yaşam alanlarıdır. Yaprakları iğnemsidir, beyaz tüylü sürgünleri
vardır ve genellikle dalın etrafını çeviren gruplar halindedir.
Çiçekleri yoğun kümeler oluşturur.
Aile: ERICACEAE
Patika:
Kayıt No: 1101303
Bilimsel adı
Quercus coccifera
Türkçe adı
Kermes Meşesi
Formasyon: Ağaç-Çalı
Bilgi
Akdeniz herdemyeşil meşesidir. Çoban
püskülü’ne (Ilex aquifolium) benzeyen çalılıklar oluşturur. En sıcak
ve en kuru yamaçlarda dahi büyük alanlar üzerinde dağılmış olarak
bulunur. Yapraklar küçük, sert, parlak koyu yeşil ve kenarları sivri
dikenlidir. Yeni yapraklar ilk baharda çiçek salkımlarıyla birlikte
çıkar. Genelde bronz renkli ve tüylüdür. Meyve ikinci yıl olgunlaşır
ve yaşlı yaprakların arasında bulunur. Dokunulmazsa zamanla
küçük bir ağaç haline gelebilir. Ağaç formu doğada nadiren görülür.
Aile: FAGACEAE
Patika:
Kayıt No: 1101401
18
Bilimsel adı
Pteridium aquilinum
Türkçe adı
Kartal Eğreltisi
Formasyon: Otsu
Bilgi
Rutubetli ormanlık alanlar ve sahil bölgelerinde yetişir. Büyük
sertçe çok katlı tüysü yeşil yaprakları vardır. Lopları üçgen şeklinde
sivridir. Yaprakların altında spor toplulukları bulunur. Kışın
yapraklar kurur ve bakır rengini alır. Nemli alanlarda bulunur.
Aile: HYPOLEPIDACEAE
Patika:
Kayıt No: 1101501
Bilimsel adı
Juncus effusus
Türkçe adı
Kofa
Formasyon: Otsu
Bilgi
Çok yıllıktır. Dip taraftaki kınları ekseriyetle açık kımızımsı–
kahverengi olan otsu bitkilerdir. Gövde ve yapraklar düzgün veya
hafif çizgilidir.
Aile: JUNCACEAE
Patika:
Kayıt No: 1101601
19
Bilimsel adı
Lavandula stoechas
Türkçe adı
Karabaş otu
Formasyon: Çalı
Bilgi
Yaşam alanları genelde güneşli ve kuru, kayalık yerlerdir. Polen için
yoğun arı hücumlarına uğrar. Soğuk kışlarda düşük sıcaklığa kadar
yaşayabilir. En iyi yaşadığı ortam güneşli ve iyi direne edilmiş
topraklardır. Kuzeybatı ve batı Anadolu’da özellikle maki içerisinde
yaygın olan çok yıllık bitkilerdir. Çiçekler çok sayıda, başak
durumundadır. Taç yapraklar siyahımsı-mor renklidir. MayısAğustos çiçeklenme mevsimidir. Hoş kokusu nedeniyle parfüm
sanayinde tercih edilen bitkidir.
Patika:
Aile: LABIATAE
Kayıt No: 1101701
Bilimsel adı
Laurus nobilis
Türkçe adı
Defne
Bilgi
Derimsi yapılı, kenarları ondüleli koyu yeşil yaprakları ile dikkati
çeker. Yaz, kış yeşildir. Ağaç formu ya da çalı topluluğu oluşturur.
Yaprakları ovalandığında kendine has koku yayar. Anavatanı
Anadoludur. Akdeniz bölgesi’nin karakteristik bitkisidir ve kendi
ismi ile anılan bir kuşağı temsil eder (Lauretum). Mitolojide zaferin,
sonsuzluğun ve saflığın simgesidir. Sabun üretiminde ve
baharatçılıkta kullanılır.
Aile: LAURACEAE
Kayıt No: 1101801
20
Bilimsel adı
Spartium junceum
Türkçe adı
İspanyol Katırtırnağı
Formasyon: Çalı
Bilgi
Çok dallı çalıdır. Genellikle yapraksızdır. Çiçekleri dal uçlarında,
gösterişli, hoş kokulu, sarı renktedir. Sürgünleri donuk mavimsi
yeşil ve esnektir. Yaprakları basit ve bant şeklindedir. Akdeniz
bölgesi’nin yaygın çalısıdır, kurak, güneşli ve kayalık ortamları
tercih eder.
Aile: LEGUMINOSAE
Patika:
Kayıt No: 1101901
Bilimsel adı
Gleditsia tricanthos
Türkçe adı
Amerikan Gladiçyasi
Formasyon: Ağaç
Bilgi
Gövdesinde, parlak kırmızı kestane renginde, kümeler halinde sivri
dikenleri bulunur. Sert dikenlerinden dolayı çit yapımı kullanımında
anavatanı olan Kuzey Amerika'dan Avrupa'ya getirilmiştir.
Aile: LEGUMINOSAE
Patika:
Kayıt No: 1101902
21
Bilimsel adı
Lathyrus undulatus
Türkçe adı
Yabani bakla
Formasyon: Otsu
Bilgi
Tırmanıcı, çok yıllık otsu bitkidir. NisanMayıs aylarında mor çiçekleriyle dikkati
çeker. Genelde yol kenarında ağaç ve
benzeri yerlere sarılarak tırmanır. Yaprakçıklar, dalgalı kenarlı,
uzun paralel damarlıdır. Çiçek sapları yapraklardan daha uzundur.
Bakla tipi meyvesi vardır. Endemik türdür.
Aile: LEGUMINOSAE
Patika:
Kayıt No: 1101903
Bilimsel adı
Robinia pseudoacacia
Türkçe adı
Yalancı akasya
Formasyon: Ağaç
Bilgi
Gövdesi engebeli, derin çatlaklı ve
büklümlüdür. Gevrek dalları açık yeşil
renkteki yaprakları taşır. Dikenli gövdelerden oluşan yoğun
çalılıklar oluşturabilir. Yaprakların dibi genellikle dikenlidir.
Çiçekleri beyaz, sarkık kümeler halindedir ve hoş kokuludur.
Genellikle kumlu alanların ve bentlerin toprak stabilizasyonu amacı
için dikilir. Orta ve Kuzey Amerika kökenlidir. Güney ve batıda geniş
ölçüde doğallaşmıştır. Erişkin ağaçlar resimsel güzelliktedir.
Aile: LEGUMINOSAE
Patika:
Kayıt No: 1101904
22
Bilimsel adı
Asparagus acutifolius
Türkçe adı
Kuşkonmaz
Bilgi
Odunsu, uzun tırmanıcı veya sürünücü, yeşilimsi, çizgili gövdeleri
olan bitkilerdir. Çiçekler her demette tektir. Çiçek örtüsü sarımsı
veya yeşilimsidir. Üzümsü meyvesi siyah renklidir. Ağustos-Eylül
aylarında çiçek açar. Yaşam yerleri çam ormanları, makilik alanlar
ve yol kenarlarıdır.
Aile: LILIACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102001
Bilimsel adı
Acacia dealbata
Türkçe adı
Gümüşi akasya
Formasyon: Ağaç
Bilgi
Güzel, narin, gümüşi gri, herdemyeşil bir ağaçtır. Gövde kabuğu
düzgündür. Yaprakları büyüktür. Her bir yaprak parçalara
ayrılmıştır. Bunların her biri üzerinde 30-50 çift yaprakçık bulunur.
Çiçekleri uzun dallanan kümeler halindedir. Güney Avrupa’da
yaygın şekilde dikilmiş ve doğallaşmıştır.
Aile: MIMOSIACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102101
23
Bilimsel adı
Phillyrea latifolia
Türkçe adı
Akçakesme
Bilgi
Küçük yapraklı, herdemyeşil çalı ya da ağaçtır. Düzgün yüzeyli gri
gövde kabukludur. Yaprakları ya yumurta şekilli veya mızrağımsı
şekillidir. Çiçekleri yeşilimsi beyazdır. Kısa, sık kümeler
halindedir. Bir Akdeniz bitkisidir. Kıyılarda görülür. Parlak ve gür
yaprakları nedeniyle süs bitkisi olarak da yetiştirilir.
Aile: OLEACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102201
Bilimsel adı
Ligustrum japonicum
Türkçe adı
Kurt Bağrı
Formasyon: Çit Bitkisi
Bilgi
Küçük, sık, herdemyeşil ağaç ya da iri
çalıdır. Sürgünleri beyaz gözeneklerle kaplıdır. Çiçekleri krem rengibeyazdır. Yaprakları parlak koyu yeşil, uzun-sivri uçludur. Genç
yaprakları kırmızımsıdır. Meyve tozlu görünümlü mavimsi siyahtır.
Güney Avrupa’da yol kenarı ağacı olarak yaygın şekilde dikilmiştir.
Özellikle böcek saldırılarına karşı iyi bir engeldir. Anavatanı Çin ve
Japonya’dır.
Aile: OLEACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102202
24
Bilimsel adı
Fraxinus angustifolia
Türkçe adı
Dişbudak
Formasyon: Ağaç
Bilgi
Ağaç formunda bir bitkidir. Küçük, kahverengi tomurcukları ile
hemen tanınır. Yaprakçıkları genellikle dar, dikdörtgenimsi, uzun ve
mızrağımsıdır. Kenarları çentikli dişlere sahiptir. Yaprakçıkların alt
yüzü ya tüysüzdür, ssp. angustifoia , ya da ana damarın alt kısmı
sapa doğru tüylüdür, ssp. oxycarpa (Kafkas Dişbudağı olarak
bilinir). Genç ağaçların yaprakçıkları çok daha geniştir. Gövde ince,
pürüzlü ve dikine çatlaklı olur, ve zaman içinde yumrulu hale gelir.
Güney ve Güney-Doğu Avrupa’da akarsu kıyılarında, su basan
düzlüklerde ve yaprak döken ormanlar yaşam alanlarıdır.
Aile: OLEACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102203
Bilimsel adı
Ligustrum vulgare
Türkçe adı
Adi (Alacalı) Kurtbağrı
Formasyon: Çit Bitkisi
Bilgi
Yaprak döken bir çalıdır. Yaprakları karşılıklı, mızrağımsı şekillidir.
Çiçekler beyaz, yoğun şekilde hoş kokulu, sık, dik ve dal uçlarında
bulunan kümeler üzerindedir. Meyve parlak siyahtır. Orman
kenarları, çitler, dere kenarlarında, özellikle alkali topraklarda
yetişen yayılgan türdür. Orta ve Güney Avrupa’da geniş dağılım
gösterir.
Aile: OLEACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102204
25
Bilimsel adı
Picea pungens
Türkçe adı
Mavi Ladin
Formasyon: Ağaç
Bilgi
Çamgillerin önemli türüdür. Mavi-yeşil
formları ile gösterişli, dekoratif ağaçtır.
İğne yaprakları dört yüzlü, uçları batıcıdır. Tüysüz, sarı-kahverengi
sürgünleri ile tipiktir. Erkek kozalaklar turuncu veya kırmızıdır. Dişi
kozalaklar mat görünümlüdür. Anavatanı Kuzey Amerika’dır.
Gösterişli mavi-yeşil sürgünlerinden dolayı park ve bahçelerde
kullanılır. Mavi ladinler arasında bulunan sık dallı örnek türün
ender görülen formlarıdır.
Patika:
Aile: PINACEAEA
Kayıt No: 1102301
Bilimsel adı
Pinus nigra
Türkçe adı
Kara Çam
Formasyon: Ağaç
Bilgi
Orta ve Güney Avrupa’da yaygın şekilde dağılım gösteren dağ
ağacıdır. Koyu renkli, siyahımsı-kahverengi üst ana dalları, sarımsı
kahverengi-turuncu renkteki sürgünleri, kalın iğneleri; yumurta
şekilli ve ucuna doğru birden daralan sivri uçlu tomurcukları ile
tanınır. Kozalaklar açıldığında, asimetrik yapılı, kahverengi-turuncu
renktedir. Değişik coğrafyalarda yetişen bir çok alt türü vardır.
Balkanlar, Karpatlar, Kırım ve Anadolu’da doğal yayılış gösterir.
Kara Çamlar önemli kereste ağaçlarıdır. Açık alanlara rüzgar kırıcı
olarak ve yaygın şekilde park ve bahçelere dikilir.
Aile: PINACEAEA
Patika:
Kayıt No: 1102302
26
Bilimsel adı
Pinus pinaster
Türkçe adı
Sahil Çamı
Formasyon: Ağaç
Bilgi
İğne yaprakları koyu yeşil, sert ve dikensi uçludur. Sürgünleri açık
kahverengi ve tüysüzdür. Yaşlandıkça kızılımsı-kahverengi olur.
Tomurcukları reçinesizdir. Erkek kozalakları çok sayıda, kümeler
halinde ve kısa ömürlüdür. Genç döneminde piramidal,
yaşlılığında dağınık tepelidir. Batı Akdeniz ve Güney Atlantik
sahillerinin önemli doğal ağacıdır.
Aile: PINACEAEA
Patika:
Kayıt No: 1102303
Bilimsel adı
Pinus radiata
Türkçe adı
Monteri Çamı
Formasyon: Ağaç
Bilgi
Gövde kabuğu koyu kahverengi, derin çatlaklıdır. Geniş, düzensiz,
yoğun, yuvarlak tepesi vardır. Kozalakları iridir. Genellikle kümeler
halinde ve son derece asimetriktir. Dalların üzerinde uzun süre
düşmeden kalır. Doğal yayılımını California’nın Monterey
Yarımadası’nda yapar. Batı Avrupa’da deniz kıyılarına gölge ağacı
olarak dikilir. Rüzgara oldukça dayanıklıdır.
Aile: PINACEAEA
Patika:
Kayıt No: 1102304
27
Bilimsel adı
Platanus orientalis
Türkçe adı
Doğu Çınarı
Formasyon: Ağaç
Bilgi
Uzun omurlu ulu-anıt agaçlardır. Yapraklari 5-7 lobludur. Meyveleri
küre biçimli, uzun bir sap uzerinde yer alir. Bileşik meyvelerin
durumu Doğu Çınarı'nin özelliğidir. Güneydoğu Avrupa'dan
Himalayalar'a kadar çok geniş alana yayılır. Ülkemizde doğal
yetisen tek çınar türüdür. Mitolojide, dallarının uzun ve yaygın
olması nedeniyle cömertliğin, sağlam karakterin ve yüksek ahlaki
değerlerin simgesi olarak kabul edilir. Kayalık vadilerde, özellikle
su kenarları yaşam alanıdır. Güney ve Güney-Doğu Avrupa’da
köylere dikilmiş ve buralarda çok büyük boylara ulaşmıştır.
Bireylerinin gölgeli altları halkın buluşma yeri haline gelmiştir.
Aile: PLATANACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102401
Bilimsel adı
Clematis vitalba
Türkçe adı
Dede Sakalı
Bilgi
Odunsu tırmanıcı bitkidir. Ağaç ve çalılar arasında büyür. Çiçekleri
yeşilimsi beyazdır, dal uçlarında kümeler halinde bulunur. Bir süre
sonra çiçek kümelerinin yerini gümüşi kuştüyü görünümlü kümeler
alır ve genellikle bir sonraki bahara kadar bitkinin üzerinde göze
batacak şekilde kalır. Gövde kabukları olukludur, şeritler halinde
dökülür.
Patika:
Aile: RANUNCULACEAE
28
Kayıt No: 1102501
Bilimsel adı
Cydonia oblonga
Türkçe adı
Ayva
Formasyon: Ağaç
Bilgi
Asya kökenli çalı ya da küçük bir ağaçtır. Avrupa’da yaygın şekilde
yetiştirilmiş, güneyde yer yer doğallaşmıştır. Zamanla yaprakların
üst yüzü koyu yeşildir. Alt yüzü beyaz yünsü tüylerle kaplıdır.
Aile: ROSACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102601
Bilimsel adı
Laurocerasus officinalis
Türkçe adı
Karayemiş
Formasyon: Ağaç
Bilgi
Büyük, parlak, herdemyeşil yapraklıdır. Güney-Doğu Avrupa’nın
doğal bitkisidir. Gövde kabuğu kahverengi-gridir. Sürgünleri, yaprak
sapları ve tomurcukları yeşildir. Çiçek kümeleri diktir.
Aile: ROSACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102602
29
Bilimsel adı
Rosa canina
Türkçe adı
Kuş Burnu
Formasyon: Çalı
Bilgi
Çalı şeklinde, dalları ve gövdesi dikenli, beyaz ve pembe çiçekli
yıllık bitkidir. Yaprakları elips şekillidir.Meyvelerinin iç kısmı yoğun
tüylü ve kılçıklıdır. Buna yakın başka bir tür R.rugosa meyvesi
kılçıksız olması nedeniyle tercih sebebidir. Meyveler toplu salkım
şeklinde olduğundan toplanmaları R.canina’ya göre daha
kolaydır. Kışın yaprağını döke
Aile: ROSACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102603
Bilimsel adı
Crataegus monogyna
Türkçe adı
Geyik Dikeni
Bilgi
Avrupa alıçlarının en yaygınıdır. Çok dikenli bir çalı ya da ağaç
formundadır. Genelde orman kenarlarında bulunur. Çayırlık
yamaçlarda koloniler oluşturur. Arazi veya yol kenarı çiti olarak
yaygın şekilde kullanılır. Yaprakları küt ya da sivri olabilen loblara
sahiptir. Sürgünler kırmızımsı-kahverengidir. Çiçek kümeleri keskin
kokuludur. Meyve tek çekirdeklidir ve açık kırmızıdan morumsu
kırmızıya kadar değişik renklerde olabilir. Gövde kabuğu pul pul
parçalanır. Odunu ağır ve yoğundur.
Aile: ROSACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102604
30
Bilimsel adı
Rubus canescens
Türkçe adı
Böğürtlen
Formasyon: Çalı
Bilgi
Çok yıllık olup, dikenli sürünücü gövdeleri ile kolaylıkla yayılır.
Bileşik yapraklarının altında keçemsi tüyler bulunmaktadır.
Beyazımsı-pembe çiçekleri vardır. Salkım şeklinde sonbaharda
olgunlaşan mor renkli bileşik meyveleri lezzetlidir.
Aile: ROSACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102605
Bilimsel adı
Eriobotrya japonica
Türkçe adı
Yeni Dünya
Formasyon: Ağaç
Bilgi
Herdemyeşil bir ağaçtır. Yaprakları büyük, koyu yeşildir ve defneye
(Laurus nobilis) benzer. Genellikle meyvesi için ya da süs ağacı
olarak yetiştirilir. Yaprakları sert, derimsi, belirgin şekilde
damarlıdır. Alt yüzü grimsi renkte keçemsi tüylerle kaplıdır.
Sürgünler hep tüylü kalır. Çiçekleri beyaz, hoş kokuludur. Yoğun
kahverengi tüyler arasında kümeler halinde bulunur. Meyvesi altın
sarısı, eliptik ya da armut şekilli, tatlıdır ve yenebilir. Anavatanı
Çin’dir.
Aile: ROSACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102606
31
Bilimsel adı
Osyris alba
Türkçe adı
Süpürge Çalısı
Formasyon: Çalı
Bilgi
Dilsi yapraklı, iki eşeyli çalımsı bir parazittir. Çiçek örtüsü 3
parçalıdır. Meyve küçük kırmızı üzümsü biçimlidir. Ülkemizde
yaşayan tek Osyris türüdür.
Aile: SANTALANACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102701
Bilimsel adı
Buddleia davidii
Türkçe adı
Kelebek Çalısı
Formasyon: Çalı
Bilgi
Güzel görünümlü ve devamlı yeşil kalabilen çalı formunda bitkidir.
İnce yaprakları zeytin yeşili renktedir. Güneşli ortamları ve sert
zeminleri tercih eder. Gösterişli ve kokulu çiçekleri bitkiyi albenili
yapar. Çiçeğinin kokusu ve polenleri özellikle bir kelebek cinsi olan
Venessa’yı, arıları ve arıkuşlarını kendisine çeker. Kışın yaprağını
döker
Aile: SCROPHULARIACEACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102801
32
Bilimsel adı
Celtis australis
Türkçe adı
Adi Çitlembik
Formasyon: Ağaç
Bilgi
Yaprakları küçük, yumurta şekilli ile mızrağımsı şekillidir. Yaprak
kenarları sivri dişli, dip kısmı asimetrik şekilde yuvarlak veya kalp
şekillidir. Üst yüzü çok pürüzlü, alt yüzü yumuşak tüylüdür., Meyvesi
kahverengimsi-siyahtır. Etli, tatlı ve yenilebilir. Akdeniz ve Güney
Avrupa çalılıklarının doğal ağacıdır. Genellikle süs bitkisi ve gölgesi
için dikilir.
Aile: ULMACEAE
Patika:
Kayıt No: 1102901
33
34
36
Bilimsel adı
Ciconia ciconia
Türkçe adı
Leylek
Bilgi
Uzun beyaz boyunları ve gövdeleri, siyah
kanat telekleri, kırmızı gaga ve bacaklarıyla kolayca tanınır. Genç
olanın gagası daha kısa ve siyahımsıdır. Sessiz kuştur. Ancak kur
sırasında gaga takırtıları şeklinde sesi ile dikkati çeker.Göçlerini yaz
sonu- sonbahar başında İstanbul üzerinde görmek mümkündür.
Kışı Afrika'da geçirirler.
Aile: CICONIIDAE
Kayıt No: 1200401
Bilimsel adı
Tachybaptus ruficollis
Türkçe adı
Küçük Batağan
Bilgi
Türkiye'de
görülen
en
küçük
batağandır.Uzaktan ördeğe benzeyen zarif yapılı bir kuş türü olup,
küçük yapılı vücudu, gaga dibindeki sarı leke, yuvarlağa yakın kafa
yapısı ve kestane rengi yanağı ile tanımlanabilir. Hızla kanat
çırparak uçar ve uçarken kanatlarındaki beyazlık görülmez. Küçük
gruplar halinde yaşar.
Aile: PODICIPEDIDAE
Kayıt No: 1201902
37
Bilimsel adı
Podiceps cristatus
Türkçe adı
Bahri
Bilgi
Üreme giysisinde siyah tepesinin iki yanında kaldırılabilen kulak
tüyleri ve kızıl boyunluğuyla hemen tanınır. Bu süs tüyleri kur
sırasında hemen kabartılır. Küçük göl ve havuzlarda, Kışın
nehirlerde ve nehirlerin denize döküldükleri bölgeler yaşam
alanlarıdır. Dalıcı kuşlardır. Yüzerken boynunu çoğunlukla dik tutar.
Aile: PODICIPEDIDAE
Kayıt No: 1201901
Bilimsel adı
Phalacrocorax carbo
Türkçe adı
Karabatak
Bilgi
Türkiye'deki en büyük ve en koyu renkli
deniz kuşudur.Göl deniz ve nehir kenarlarında yaşar. Sivri kayalar
ve ağaç üzerinde yuvalanır. Yerli ve göçücü özellikleri de vardır.
Erginleri, kanat ve omuz bölgeleri hariç siyah metalik renklidir.
Koloniler halinde yaşar. Sürüler halinde uçar. Dalarak ve balık
avlayarak beslenir. Uçarken boynunu öne doğru eğri bir şekilde
uzatır ve sürekli kanat çırpar.
Aile: PHALACROCORAX
Kayıt No: 1201701
38
Bilimsel adı
Fulica atra
Türkçe adı
Sakarmeke
Bilgi
Sakarmeke, siyah gövdesi, beyaz alnı ve gagası ile kolayca
tanımlanabilen bir sukuşudur. Daha tıknaz ve yuvarlak hatlı olması
nedeniyle ördeklerden ayrılır. Bacakları yeşilimsidir. Parmaklarında
perde yerine geniş loblar bulunur.Sudan havalanırken uzun süre su
üstünde koşar. Kıyıları bitkiler ve sazlıkla kaplı tatlı su göllerinde
ürer. Kışın büyük sürüler oluşturur. Sığ sulak alanlar, lagünler ve
deniz kıyıları yaşam alanlarıdır. Ülkemizin yerli kuşlardır.
Aile: RALLIDAE
Kayıt No: 1202101
Bilimsel adı
Gallinula chloropus
Türkçe adı
Sutavuğu
Bilgi
Tatlı su kenarlarında ve sazlıklarda yaşar. Sutavuğu görünüşte
sakarmekeyi andırır. Erkeğin siyah tüyleri, kırmızı alın ve gagası
tanımı kolaylaştırır. Yüzerken bir tavuk gibi başını ileri geri oynatır.
Sudan fazla uzaklaşmaz. Ara sıra sulu çayırlık alanlarda beslendiği
görülür.
Aile: RALLIDAE
Kayıt No: 1202102
39
Bilimsel adı
Larus cachinnans
Türkçe adı
Gümüş Martı
Bilgi
Gümüş martı, Akdeniz ve Karadeniz kıyılarında en bol bulunan
martısıdır. Gagası parlak sarıdır. Gaga ucunda koyu kırmızı leke
bulunur. Gözü açık sarı, göz içi halkası alev kırmızısıdır. Bacakları
sarıdır. Kanat ucunda siyah üzerine beyaz benekler bulunur. Ergin
hale gelmeleri 4-5 yılı bulur. Kayalık adalar, lagünler ve şehirlerde
yuva yapar. Sıkça şehirdeki çöplüklere gelip besin arar.
Aile: LARIIDAE
Kayıt No: 1201101
Bilimsel adı
Larus ridibundus
Türkçe adı
Karabaş Martı
Bilgi
Karabaş martı, Türkiye'deki en yaygın küçük boylu martıdır. Kışın
deniz kıyısı ve lagünlerde bolca bulunur. Yaz aylarında bataklıklar,
sazlıklar ve göllerde ürer. Açık denizlerde bulunmaz. Üreme
durumundaki fertlerde erişkinin başı kahverengi ensesi beyazdır.
Kış mevsiminde ise bu başlık gözün gerisinde koyu bir beneğe
dönüşür. Gagası ve bacakları kırmızıdır. Sesi keskin ve kargamsıdır.
Aile: LARIIDAE
Kayıt No: 1201102
40
Bilimsel adı
Accipiter nisus
Türkçe adı
Atmaca
Bilgi
Orta ve Güney Anadolu’da kışın, diğer bölgelerde ise bütün yıl
boyunca bulunur. Kışları bahçe ve parklarda görülür. Genelde çam
ormanlarının bulunduğu yerler yaşam alanlarıdır. Koyu gri renkli
kuyruk üzerinde dört tane koyu enine bant bulunur. Karın beyaz
üzerine koyu kahve çizgilidir. Gagası, kaidesi sarımsı kemik grisi
renkte ucu siyahtır. Ayakları limon sarısı, gözdeki iris portakal sarısı
ya da portakal kırmızısıdır. Göçmen kuşlarıdır.
Aile: ACCIPITRIDAE
Kayıt No: 1200101
Bilimsel adı
Buteo buteo
Türkçe adı
Şahin
Bilgi
Sırtı kahve ve kırmızı alacalı, alın ve ense beyaz beneklidir. Kuyruk
kahverengi ve enine açık kahverengi bantlıdır. Vücudun alt kısmı
sarımsı beyaz benekli, genelde giysisi koyu kahveden beyaza kadar
çok değişik renkte olabilir. Konduğunda, koyu renkli başı ile boynu
ve göğsündeki açık renkli kolyesi ile kolaylıkla tanınır. Gaga siyah
kemik renginde, kaide kısmı açık renklidir. Ayaklar sarı, pençeler
kemik renginde, İris değişken renklidir. Uçarken bir anda havada
asılı kalabilir. Ormanlar, ağaçlıklar ve ağaçlarla çevrili tarım arazileri
yaşam alanlarıdır. Fare, köstebek gibi kemiriciler, kuşlar ve balıklar
ile beslenir.
Aile: ACCIPITRIDAE
Kayıt No: 1200102
41
Bilimsel adı
Falco columbarius
Türkçe adı
Boz Doğan
Bilgi
Trakya dahil Anadolu’nun her tarafında kışlar. En küçük boylu
yırtıcıdır. Erkeğin üst tarafı ve kuyruğu gri, kanat telekleri koyu
renkli, kuyruk ucu siyahtır. Uçuşta kalın yapılı ve tıknazdır. Kuyruğu
kısadır. Erkek atmacadan sivri kanatları ve kısa kuyruğu ile ayrılır.
Çok hızlı alçaktan ve düz bir hatta uçar. Kışın açık arazide ve sulak
alanların çevresinde bulunur. Gaga, mavimsi kemik renginde, ucu
siyah, alt gaganın kaidesi sarıdır. Ayakları, sarı, iris ceviz
kahverengisidir. Göçmen kuşlardır. Orta ve güney Avrupa ile kuzey
Afrika da kışlar.
Aile: FALCONIDAE
Kayıt No: 1200801
Bilimsel adı
Falco tinnunculus
Türkçe adı
Kerkenez
Bilgi
Atmacayla birlikte en yaygın küçük gündüz yırtıcısıdır. Kanatları
uzundur. Sivri kuyruğu dikkat çekicidir. Erkeğinin başı ve kuyruğu
mavi-gri, sırtı kestane kızılı üzerine koyu beneklidir. Dişisi ve genci
kızıl renkli giysisi ile diğer doğan tipi yırtıcılardan kolaylıkla ayrılır.
Gagası yeşilimsi sarı renkli, ayakları krem sarısı, iris koyu
kahverengidir. Ağaçlı açık arazilerde dağlarda ve şehirlerde
bulunur. Havada asılı kalarak aniden süzülerek avlanır. Tüm
Anadolu'da yaygındır. Böcek, kurbağa, kertenkele ve küçük
kemiriciler ve balıklar ile beslenir. Yerli, gezici ve göçmen kuşlardır.
Aile: FALCONIDAE
42
Kayıt No: 1200802
Bilimsel adı
Columbia livia
Türkçe adı
Kaya Güvercini
Bilgi
Bütün Anadolu ve Trakya da bilinen yaygın bir kuştur. Genelde sahil
bölgelerinde çok daha fazla görülür. Boyun kısmının üstü yeşilimsi,
altı mavimsidir. Kanat üzerinde enine iki siyah bant bulunur. Gözü
kırmızı, göz halkası sarıdır. Şehir güverciniyle karışır. Kuyruk
sokumu ve kanat altı beyazdır. Dağlarda ve deniz kıyısındaki kayalık
yerlerde yaşar. Şehirde yaşayanları ile yakın benzerliği bulunur.
Aile: COLUMBIDAE
Kayıt No: 1200501
Bilimsel adı
Psittacula krameri
Türkçe adı
Yeşil Papağan
Bilgi
Kafeslerden kaçanlar ya da satış için getirilen sonradan doğaya
bırakılan bu kuşlar İstanbul koruluklarını kendilerine mekan
edinmiştir. İTÜ Yerleşkesi’nde olduğu gibi, Yıldız, Emirgan ve diğer
korularda bunlara rastlamak olasıdır. Gagası kırmızı, kuyruğu çok
uzundur. Boynun arkasına doğru gittikçe pembeleşen ince bir
boyun halkası vardır. Erkeğin boğazı siyah, dişinin ki yeşildir. Hızlı
uçar. Kanat çırpışları güçlüdür. Uçuş sırasında çığlık sesi duyulur.
Ağaç kovuklarına yuva yapar. Şehir yaşamına alışmışlardır. Özellikle
kışları küçük gruplar oluşturur.
Aile: PSITTACIDAE
Kayıt No: 1202001
43
Bilimsel adı
Athene noctua
Türkçe adı
Kukumav Kuşu
Bilgi
Türkiye’de her mevsim görülen yerli kuştur.
Seyrek ağaçlı
tarlalarda, meyve bahçelerinde açık ormanlarda ve kayalık yerlerde
görülür. Ağaç kovuklarına yuva yapar. Çoğu baykuşun aksine
gündüzleri de aktiftir. Üst tarafı gri-kahverengi üzerine inciye
benzeyen beyaz benekli alt tarafı çizgilidir. Gaga sarımsı
yeşilimsidir. İris sarı-kükürt sarısıdır. Ayakları soluk sarı, parmaklar
gri-kahverengidir. Kuyruğu kısadır. Uçuşu alçaktan ve dalgalıdır.
Sesi keskin ve tizdir. Genellikle taş ve toprak yığıntılarına, çitlere ve
bacalara tüner. Her türlü arazide bulunabilir. Küçük yerleşimlerde
sıkça rastlanılır. Böcekler, küçük memeliler, kuşlar ve sürüngenler
avları arasında yer alır. Yerli kuşlardandır.
Aile: STRIGIDAE
Kayıt No: 1202301
Bilimsel adı
Apus apus
Türkçe adı
Ebabil
Bilgi
Ülkemizin hemen her tarafında yazın
kuluçkaya yatan göçmen kuşlardır. Genel görünümleri ile
kırlangıçlara benzer. Ancak kanatları yarım ay şeklinde ve daha
uzundur. Çatallı olan kuyrukları daha kısadır. Vücudun genel rengi
kahverengi-siyahtır. Gerdan kısmı açık gridir. Devamlı olarak
birbirlerini kovalar. Sürüler oluşturur. Ayaklarının çok küçük ve
tutunmaya elverişsiz olduğu için bir yere konamaz. Havada asılı
kalarak uyur. Sulak alanlar, yerleşim alanları ve açık arazilerde
havada beslenerek yaşar.
Aile: APODIDAE
44
Kayıt No: 1200301
Bilimsel adı
Apus melba
Türkçe adı
Akkarınlı sağan
Bilgi
Bölgede üreyen en büyük ebabildir. Küçük bir doğana benzer.
Türkiye de yazın kuluçkaya yatan göçmen kuşur. Klasik görünümü
donuk kahverengi giysisi, karın tarafının beyaz olması ve kursak
bölgesinde kahverengi bir bandın bulunması ile kolaylıkla tanınır.
Deniz kıyılarındaki kayalık yerlerde, şehirlerde çatı kenarları yaşam
yerleridir. Tiz sesleri ile dikkati çeker. Böceklerle beslenir. Afrika da
kışlar.
Aile: APODIDAE
Kayıt No: 1200302
Bilimsel adı
Alcedo atthis
Türkçe adı
Yalıçapkını
Bilgi
Küçük boylu ve çok renkli bir kuştur. Üst tarafı parlak turkuaz ve
mavi, alt tarafı turuncu-kırmızı renktedir. Ayakları kırmızı, gagası
siyahtır. Gıdık ve kulak arkasındaki tüyleri beyazdır. Türkiye de her
mevsimde görülür. Havada asılı kalarak ya da bir tünekten bakarak
balık avlar. Uzaktan duyulabilen tiz sesi vardır. Tatlı su kenarlarında
ürer. Lagünler ve deniz kıyısında bulunur.
Aile: ALCEDINIDAE
Kayıt No: 1200201
45
Bilimsel adı
Dendrocopos syriacus
Türkçe adı
Alaca Ağaçkakan
Bilgi
Türkiye de en fazla bulunan ağaçkakandır. Erginlerde tepe genelde
siyahtır. Erkeğin alnı kırmızıdır. Yanaklarının ve boynunun yanı
devamlı düz beyazdır. Kanatlarında geniş beyazlık bulunur. Kuyruk
altı pembemsi kırmızıdır. Siyah uçma tüyleri üzerinde enine beyaz
benek dizileri vardır. Gaga kurşun grisi, alt gaga daha açık renklidir.
Ayakları gri renkli, iris kiremit kırmızısıdır. Uçuşu dalgalıdır ve
kanatlar kapalıdır. İlkbaharda düzenli olarak “tak tak” sesi çıkartır.
Saniyede 8-10 vuruş yapar. Yaprak döken ormanlarda, meyve ve
zeytin ağaçlarının bulunduğu bahçelerde bulunur.
Aile: PICIDAE
Kayıt No: 1201801
Bilimsel adı
Motacilla alba
Türkçe adı
Akkuyruksallayan
Bilgi
Türkiye’nin her tarafında görülen yerli kuşlardandır. Siyah-beyaz
rengi ve uzun kuyruğu ile dikkati çeker. Siyah başı, siyah göğsü ve
gri sırtı ile tipiktir. At nalı şeklinde siyah kursak bandı bulunur.
Kuyruk siyah, kuyruk dış telekleri beyazdır. Küçük yerleşimlerin
çevresi, su kenarları, açık araziler yaşam alanlarıdır. Böcekler ile
beslenir.
Aile: MOTACILLIDAE
Kayıt No: 1201201
46
Bilimsel adı
Luscinia megarhynchos
Türkçe adı
Bülbül
Bilgi
Türkiye’nin her yerinde bulunur ve yazın kuluçkaya yatar. Göçmen
kuştur. Gövdesi kızıl kahverengi, kuyruğu kızıl renklidir. Çoğu kez bir
çalının içine kaçarken kızıl renkli kuyruğu ile tanınır. Baş ve sırt
tarafı hafif kırmızı kahverengi, koyu kahverengi kanat tüylerinin
kenarları açık renklidir. Kursak gri-kahverengidir. Gaga ve ayaklar
siyahtır. Böcekler ile beslenir. Fundalıklarda, parklarda ve küçük
derelerin kenarındaki koruluklar yaşam yerleridir.
Aile: MUSCICAPIDAE
Kayıt No: 1201301
Bilimsel adı
Erithacus rubecula
Türkçe adı
Kızılgerdan
Bilgi
Türkiye’nin her tarafında her mevsim görülen yerli kuşlardır. Yüzü
ve göğsü kırmızıdır. Karın yanı ve kuyruk altı tüyleri sarıdır. Gaga
siyahtır. Böcekler, larvalar ve salyangozlarla beslenir. Oyuk ve duvar
deliklerinde yuva yapar. İnce ötüşü bütün yıl duyulabilir.
Ormanlarda yuva yapar. Kışın parklar, bahçeler ve çitlerde bulunur.
Aile: TURDIDAE
Kayıt No: 1202501
47
Bilimsel adı
Turdus iliacus
Türkçe adı
Kızıl Ardıç
Bilgi
Türkiye’nin her tarafında kışlayan göçmen kuşlardandır. Beyazkrem renkli kaşı ve kızıl böğrü ile kolaylıkla tanınır. Karın beyazımsı
gri, yan kesimler kırmızıdır. Kursak ve karın yanlarında boyuna iri
siyah benekler bulunur. Uçuş sırasında kızıl renkli kanat altı tüyleri
ile tanınır. Gaganın ucu siyah, dip kısmı sarımsı kahverengidir.
Solucan, böcek ve salyangoz ile beslenir. İğne yapraklı ormanlar ve
tundralar yaşam yerleridir.
Aile: TURDIDAE
Kayıt No: 1202502
Bilimsel adı
Turdus philomelos
Türkçe adı
Öter Ardıç
Bilgi
Trakya ve Anadolu’nun kuzey kesimlerinde her mevsim görülen
yerli kuşlardır. Başın ve vücudun üst ısmı esmer kahverengidir.
Gözden ince bir çizgi geçer. Beyaz olan gerdanının yanlarında
küçük siyah benekler bulunur. Gövdede ters kalp şeklindeki
benekleri ile dikkati çeker. Sırt kısmı yeşilimsidir. Genç fertlerde sırt
kısım açık renklidir. Kısa kuyrukludur. Ötüşü melodik ve gürdür.
Yerde zıplayarak ve koşarak yürür. Park ve ormanlarda, şehirlerde,
kışın bahçelerde yaşar.
Aile: TURDIDAE
Kayıt No: 1202504
48
Bilimsel adı
Turdus merula
Türkçe adı
Karatavuk
Bilgi
Tüm Türkiye'de yaygın bir ötücüdür. Dişisi ve genci koyu kahvedir,
erkeği simsiyah ve parlak sarı-turuncu gagasıyla dikkat çeker. Erkek
bireylerin ince sarı bir göz halkası vardır. Çoğu zaman kanatlarını
sarkık tutar, konduğunda kuyruğunu diker. Yerde hem zıplar hem
koşar. Ormanlar, çalılıklar, meyve bahçeleri, parklar ve bahçelerde
bulunur.
Aile: TURDIDAE
Kayıt No: 1202503
Bilimsel adı
Hippolais pallida
Türkçe adı
Ak Mukallit
Bilgi
Sırt tarafı soluk renkli grimsi-kahverengidir. Karın tarafı beyazımsı
kahvedir. Kaş çizgisi soluk sarıdır. Kuyruk kenarları grimsi beyazdır.
Kapalı ormanlık alanların dışında çalılık ve çitlik arazilerde bulunur.
Öterken kuyruğunu kaldırır. Böceklerle beslenir.
Aile: SYLVIIDAE
Kayıt No: 1202401
49
Bilimsel adı
Sylvia atricapilla
Türkçe adı
Karabaşlı Ötleğen
Bilgi
Türkiye'nin ötücü göçmen kuşlarındandır. Erkeğinin başının üst
kısmında siyah ya da kızıl kahveye kaçan renkte tepelik bulunur.
Boynu kül rengi gridir. Sırtında gri kahverengi tüyler yer alır. Kursak
bölgesi gri renklidir. 14 cm. boyundadır. Böcekler ile beslenir. Park
ve ormanlarda çitlik yerlerde bulunur.
Aile: SYLVIIDAE
Kayıt No: 1202404
Bilimsel adı
Sylvia curruca
Türkçe adı
Küçük Akgerdanlı Ötleğen
Bilgi
Türkiye'nin her yerinde yazın kuluçkaya yatan göçmen kuşlardır.
Başın üstü, ense ve sırt kısım kül rengindedir. Uçma tüylerinin
kenarlarında açık renkli şeritler bulunur. Kanatları kahverengidir.
Göz ile gaga dibi arası siyahtır. Gerdanı beyazdır. Böcekler, larvalar
ve meyveler ile beslenir.
Aile: SYLVIIDAE
Kayıt No: 1202405
50
Bilimsel adı
Sylvia melanocephala
Türkçe adı
Maskeli Ötleğen
Bilgi
Trakya, Marmara ve Ege’nin yerli kuşlarıdır. Akdeniz bitki örtüsünün
tipik ötücüsüdür. Baş simsiyah, boğaz ve boyun kısımları beyazdır.
Gözü ve göz halkası kırmızıdır. Bu erkeğe ait özelliklerdir. Dişi de ise
baş grimsi sırt tüyleri kahverengidir. Kuyruğu uzun ve siyahtır.
Kuyruk kenarlarında beyaz çizgiler görülür.
Genelde bitki
örtüsünde saklanır çoğu kez görmek zordur. Böcek ve larvaları ile
beslenir. Fundalıklarda, parklarda ve bahçelerde görülür. Sesi ile
dikkati çeker.
Aile: SYLVIIDAE
Kayıt No: 1202406
Bilimsel adı
Phylloscopus collybita
Türkçe adı
Çıvgın
Bilgi
Ülkemizin kuzeybatı kesimlerinde kuluçkaya yatan yerli kuşlardır.
Üst kesimi soluk yeşil-kahverengi alt tarafı, kursak ve göğüs kısmı
gridir. Kaş çizgisi belirgin sarıdır. Ayakları siyahımsı kahvedir. Bir
özelliği avlarını uçarken yakalamasıdır. Çalılık arazilerde,
bahçelerde, parklarda ve orman kenarlarındaki bodur ağaçlarda
yaşar. Sesiyle kolaylıkla ayırt edilir.
Aile: SYLVIIDAE
Kayıt No: 1202402
51
Bilimsel adı
Regulus regulus
Türkçe adı
Çalıkuşu
Bilgi
Ülkemizin büyük bir kısmında görülen, en küçük yerli kuşlardır.
Küçük bir top görümündedir. İnce gagası, renkli tepesi ve çift kanat
çizgisiyle diğer çıvgınlardan ayrılır. Tepe rengi erkekte turuncu
dişide sarıdır. Bunun yan kesimlerinde birer siyah çizgi dikkati
çeker. Sırt kısmı gri-yeşildir. Bu lekeler kur sırasında tüylerini
kabarttığında belirginleşir. Çam ormanlarında, parklarda ve
bahçelerde bulunur. Böcek ve larvalarıyla beslenir.
Aile: REGULIDAE
Kayıt No: 1202201
Bilimsel adı
Phylloscopus trochilus
Türkçe adı
Söğütbülbülü
Bilgi
Ülkemizin her tarafında göç sırasında görülen göçmen
kuşlardandır. Sırtı zeytin yeşili, alt tarafı sarıdır. Bacakları
pembemsi, kaş çizgisi sarıdır ve çıvgından daha belirgindir. 11 cm.
boyundadır. Sinekler, kınkanatlılar, kelebekler, böcek larvaları ve
yumurtaları ile beslenir. Küçük bitkilerin bulunduğu alanlarda,
ovalarda, dağlarda, söğütlüklerde, ve sulak alanların kenarındaki
alanlarda bulunur.
Aile: SYLVIIDAE
Kayıt No: 1202403
52
Bilimsel adı
Lanius collurio
Türkçe adı
Kızılsırtlı Örümcekkuşu
Bilgi
Ülkemizin her bölgesinde yazın kuluçkaya yatan göçmen kuşlardır.
Baş ve kuyruk sokumu gri renklidir. Çok renkli bir kuş olarak dikkati
çeker. Alnı ve sırtı siyah, gögüs kısmı beyazdır. Kanadın her iki
tarafında beyaz lekeler dikkati çeker. Göğüs kısmının yan kesimleri
turuncuya yakın renk gösterir. Siyah kuyruğun yan kısımlarında
beyaz uzun renkler görülür. Böcekler ve kuş yavruları besinleri
arasında yer alır. Gaga rengi siyahtır. Ormanlık alanların
kenarlarında, cadde, park ve bahçelerde görülür.
Aile: LANIIDAE
Kayıt No: 1201001
Bilimsel adı
Corvus corone
Türkçe adı
Avrupa Leş Kargası
Bilgi
Bütün Türkiye'de her mevsim görülen yerli kuşlardır. Ekin kargasıyla
aynı boydadır. Baş, kursak, kanatlar ve kuyruk tüyleri mavimsi
siyahtır. Ense, sırt tarafı ve karnının tümü gri renklidir. Ayaklar ve
gaga siyahtır. Çalı çırpıdan oluşan yuvaları ağaçların üst kısımlarına
yapar. Ormanlarda, Her çeşit açık arazide, şehirlerin parklık
alanlarında yaygın olarak bulunur.
Aile: CORVIDAE
Kayıt No: 1200601
53
Bilimsel adı
Corvus frugilegus
Türkçe adı
Ekin Kargası
Bilgi
Trakya, Marmara ve Doğu Karadeniz de yerli kuşlardır. Diğer
bölgelerde ise kışlar.Tüm tüyler mavi parlaklık gösteren ya da
metalik siyah renklidir. Gaga dibi grimsi beyaz tüylüdür. İnce konik
gagalıdır. Ayaklarında paçalık tüyleri belirgindir. Sesi serttir.
Dönerek yükselirken görüntüsü bir gündüz yırtıcısını andırır. Bütün
mevsimlerde sürüler oluşturur. Ağaçlık alanlar, kavaklarda yuva
yapar. Kışın şehirlerde beslenmek için küçük gruplar oluşturur.
Solucanlar, böcekler, leşler ve bitkisel artıklar besinleridir.
Aile: CORVIDAE
Kayıt No: 1200602
Bilimsel adı
Corvus monedula
Türkçe adı
Küçük karga
Bilgi
Türkiye’nin her tarafında görülen yerli kuştur. Gövdesi siyah ya da
siyaha yakın koyu gridir. Ensesi gridir. Karın tarafı sırttan daha açık
gridir. Gözler beyazdır. Bu önemli özellikleri ile ayırt edilir. Küçük
koloniler oluşturur. Yerde diğer kargalardan hızlı hareket eder.
Ceviz, solucan, sümüklü böcek fare, diğer kuş yumurtaları ve
yavruları besinleri arasındadır. Gaga siyahtır. Toplu olarak yaşar.
Ağaç kovuklarında ve kayalıklarda yuva yapar. Ormanlar, ağaçlık
alanlar ve şehirler, parklar besin aradıkları yaşam yerleridir.
Aile: CORVIDAE
Kayıt No: 1200603
54
Bilimsel adı
Garrulus glandarius
Türkçe adı
Alakarga
Bilgi
Türkiye’nin her tarafına yayılmıştır. Kanat tüyleri mavi ve beyaz
renklidir. Enine siyah çizgili tüyler belirgindir. Maviler üzerinde siyah
şeritler göze çarpar. Uçma tüyleri üzerinde geniş beyaz lekeler
bulunur. Kuyruk siyah, Kuyruk altı tüyleri beyazdır. Siyah renkli
gaganın ucundan başlayarak geriye doğru siyah bir bant dikkati
çeker. Meşe palamudu, meyve ve böcekler ile beslenir. Ağaç
üzerinde çalı çırpı ile yuva yapar. Dalgalı bir uçuşu vardır, yerde
zıplayarak yürür. Her çeşit ormanlık ve ağaçlık alanlarda,
bahçelerde bulunur. Yerli kuşlardır. Sonbahar ve kışın büyük
sürüler oluşturabilir.
Aile: CORVIDAE
Kayıt No: 1200604
Bilimsel adı
Pica pica
Türkçe adı
Saksağan
Bilgi
Güzel görünümü ve her tarafta bulunuşu ile dikkati çeker. Türkiye
de devamlı görülen kuşlardandır. Karın ve omuz tüyleri beyazdır.
Diğer kısımlardaki tüyler siyah olup metalik parlaklık gösterir.
Metalik koyu yeşil olan kuyruk tüyleri oldukça uzun ve uçları parlak
mavidir. Gaga siyahtır. Böcek, kuş yumurtası, leş ve solucanlar ile
beslenir. Kısa kanatları ve uzun kuyruğu ile uçuşu dengesizdir.
Diğer kargalar gibi zıplayarak yerde yürür. Küçük gruplar
oluşturabilir. Ağaçlık yerler ve parklar yaşam yerleridir. Çalı-çırpıdan
oluşan yuvası büyük ve üstü kapaklıdır. Bu özelliği ile Karga
yuvalarından ayrılır. Karga yuvaları şekil olarak saksağan yuvalarına
benzer ancak üstleri açıktır.
Aile: CORVIDAE
Kayıt No: 1200605
55
Bilimsel adı
Sturnus vulgaris
Türkçe adı
Sığırcık
Bilgi
Siyah üstüne sarıya çalan benekleriyle kolayca dikkati çeker.
Uçuşta sivri ve üçgen şekilli kanatlarıyla tanınır. Ergin tip siyah
renklidir. Üreme tipinde yanar dönerli siyah renk üzerinde açık
renkli benekler görülür. Gaga sarı renklidir. Bu üreme sırasındaki
bireylere özgüdür. Diğerlerinde kahverengidir. Açık arazilerde, tarım
arazilerinde parklarda, bahçelerde sürüler halinde yaşar. Zaman
zaman sulak alanları da tercih eder. Sürülerin havadaki hareketleri
görülmeye değer. Kışın on binlercesi bir araya toplanıp bulut gibi
gözüken büyük gruplar oluşturur. Böcekler ve larvaları ile beslenir.
Aile: ORIOLIDAE
Kayıt No: 1201401
Bilimsel adı
Passer domesticus
Türkçe adı
Serçe
Bilgi
Türkiye’nin her tarafında yayılmış yerli kuşlardır. Erkek’de kül rengi
tepe kısmının yan arkası kahverengi bir kısımla çevrilmiştir. Sırt
tarafı kahverengidir. Üzerinde siyah çizgiler bulunur. Kanat üstü
tüylerinin uç kısımları beyazdır. Kaş çizgisi, omuz, baş ve kulak
bölgesi beyaz renklidir. Çene ve gerdan beyaz dır. Vücut altı siyah
beneklidir. Ayakları kahverengidir. Gaga mevsime göre renk
değişikliği gösterir. Sonbahar ve kış kahverengi, yaz ve ilkbaharda
ise siyahtır. Küçük böcekler, tohumlar ve meyvelerle beslenir.
Şehirlerde, parklarda, bahçelerde ve tarlalarda küçük gruplar
oluşturarak yaşar.
Aile: PASSERIDAE
56
Kayıt No: 1201601
Bilimsel adı
Fringilla coelebs
Türkçe adı
İspinoz
Bilgi
Ülkemizde tüm mevsimlerde görülen yerli kuşlardandır. Erkeğin
tepesi ve ensesi gri-mavidir. Sırtı kestane kızılı, göğsü kirli pembe,
kuyruk sokumu yeşildir. Küçük kanat üstü tüyleri beyazdır.
Kanatlardaki beyaz lekeler en belirgin özelliğidir. Gagası mavimsi
renklidir. Böcekler, tohumlar ve meyvelerle beslenir.
Aile: FRINGILLIDAE
Kayıt No: 1200901
Bilimsel adı
Parus ater
Türkçe adı
Çam Baştankarası
Bilgi
Özellikle Trakya, Marmara ve Ege ile Akdeniz bölgelerinin yerli
ötücü kuşudur. Başın üst kısmı, gözün arkasından başlayarak
ensenin yan kısımları ve gerdan siyah renkli tüylerle kaplıdır. Yanak
ve ense kısmı ise beyazdır. Sırtı kül rengi, kanat tüyleri siyahımsı,
uçları beyazdır. Gençlerde başın yanlarında bulunan benek sarıdır.
Ayaklar mavimsi siyahtır. Gagası mavi-siyahtır. Tohum ve böcekler
ile beslenir. Her çeşit çam ormanı yaşam yeridir.
Aile: PARIDAE
Kayıt No: 1201501
57
Bilimsel adı
Parus caeruleus
Türkçe adı
Mavi Baştankara
Bilgi
Türkiye'nin her bölgesinde bulunan ötücü yerli kuşlardandır. Başın
yanları ve alnı beyazdır. Başın üst kısmı ise parlak mavidir. Göz
çizgisi ve gerdan siyahtır. Gerdandan ayrılan siyah çizgi bir siyah
maske gibi başı çevirir. Maskenin iç kısmı beyazdır. Sırt ve kuyruk
sarımsı-mavidir. Ayaklar esmer-mavidir. Böcekler, larvaları ve
tohumlarla beslenir. Ağaçlık alanlarda özellikle yaprak döken
tiplerin bulunduğu yerlerde, park ve bahçelerde görülür.
Aile: PARIDAE
Kayıt No: 1201502
Bilimsel adı
Parus lugubris
Türkçe adı
Akyanaklı Baştankara
Bilgi
Bütün Türkiye de yayılmış yerli
kuşlardandır. Gözden başlayarak başın üst ve ense bölgesi siyahtır.
Sırt, kanat üstü ve kuyruk tüyleri gri-esmer-kahverengidir. Başın altı
ve gerdan yanlarından başlayarak bütün karın beyazdır. Çene ve
gerdan siyahtır. Ayaklar esmer-mavidir. Böcek ve larvalarıyla
beslenir. Ormanlık alanlar yaşam yerleridir. Ayrıca yaprak döken
ağaçlık alanlarda da bulunur.
Aile: PARIDAE
Kayıt No: 1201503
58
Bilimsel adı
Parus major
Türkçe adı
Büyük Baştankara
Bilgi
Türkiye'nin her bölgesinde görülen ve en iyi bilinen yerli
kuşlardandır. Göz hizasından başlayarak başın üstü, ensenin
yanları ve gerdan bölgesi siyahtır. Gözün altında üçgen şekilli beyaz
açıklık bulunur. Gaganın altından başlayarak kuyruğa kadar uzanan
siyah bir şerit belirgin özelliğidir. Kanat üstü ve sırtı esmerimsi mavi
ve sarımsı renktedir. Kanat üstü örtü tüylerinin uçları beyazdır.
Karın kısmı kirli sarı renklidir. Gaga siyahımsı-mavidir. Böcek ve
larvaları ile beslenir. Yaprak döken ormanlarda, ağaçlık park ve
bahçeler yaşam alanlarıdır.
Aile: PARIDAE
Kayıt No: 1201504
Bilimsel adı
Emberiza schoeniclus
Türkçe adı
Bataklık Kirazkuşu
Bilgi
Sahil bölgelerde göçmen, Trakya ve Anadolu nun iç kısımlarında
yerli kuşlardandır.Erkek tipte baş ile göğüs kısmı gri renklidir.
Gözün ön kısmı siyahtır. Sırt ve kuyruk kısmı kestane rengi-kahve
üzerine siyah çizgilidir. Kahverengi gagası boyuna siyah çizgilidir.
Böcek larvaları ve tohumlar ile beslenir. Sulak ve bataklık yerlerde,
göl kenarlarında ıslak çayırlarda ve sazlıklarda bulunur.
Aile: EMBERIZIDAE
Kayıt No: 1200701
59
Kuş Gözlem Topluğu kampus içersinde 83 adet kuş türü saptamıştır.
Rehberde sadece 46 türün künyesi hazırlanmıştır. Tam liste
aşağıdadır.
Türkçe adı
Leylek
Alaca Balıkçıl
Gri balıkçıl
Küçük akbalıkçıl
Karabatak
Küçük batağan
Bahri
Sakarmeke
Sutavuğu
Su kılavuzu
Yeşilbaş Ördek
Akdeniz martısı
Gümüş martı
Karabaş martı
Karasırtlı martı
Küçük gümüş martı
Çulluk
Dere düdükçünü
Atmaca
Bozdoğan
Kerkenez
Küçük Orman Kartalı
Şahin
Güvercin
Tahtalı
Kumru
Küçük kumru
Guguk
Yeşil papağan
Florya
Kukumav
Çobanaldatan
Ebabil
Ak karınlı sağan
Kırlangıç
Yalıçapkını
İbibik
Alaca ağaçkakan
Akkuyruksallayan
Dağ kuyruksallayanı
Sarı kuyruksallayan
60
Latince adı:
Ciconia ciconia
Ardeola ralloides
Ardea cinerea
Egretta garzetta
Phalacrocorax carbo
Tachybaptus ruficollis
Podiceps cristatus
Fulica atra
Gallinula chloropus
Rallus aquaticus
Anas plathyrnchos
Larus melanocephalus
Larus cachinnans
Larus ridibundus
Larus fuscus
Larus canus
Scolopax rusticola
Actitis hypoleucos
Accipiter nisus
Falco columbarius
Falco tinnunculus
Aquila pomarina
Buteo buteo
Columbia livia
Columba palumbus
Streptopelia decaocto
Streptopelia senegalensis
Cuculus canorus
Psittacula krameri
Carduelis chloris
Athene noctua
Caprimulgus europeus
Apus apus
Apus melba
Delichon urbica
Alcedo atthis
Upupa epops
Dendrocopos syriacus
Motacilla alba
Motacilla cinerea
Motacilla flava
Bülbül
Dağ bülbülü
Çitkuşu
Kızılgerdan
Kızıl ardıç
Öter ardıç
Tarla ardıcı
Karatavuk
Ak mukallit
Boz kuyrukkakan
Kara kızılkuyruk
Kızılkuyruk
Akgerdanlı ötleğen
Karabaşlı ötleğen
Maskeli ötleğen
Küçük akgerdanlı ötleğen
Kır incirkuşu
Benekli sinekkapan
Karabaşlı iskete
Küçük iskete
Çıvgın
Çalıkuşu
Söğütbülbülü
Kızılbaşlı örümcekkuşu
Kızılsırtlı örümcekkuşu
Alakarga
Ekin kargası
Küçük karga
Leş kargası
Kuzgun
Saksağan
Sığırcık
Serçe
İspinoz
Saka
Akyanaklı baştankara
Büyük baştankara
Çam baştankarası
Mavi baştankara
Uzunkuyruklu baştankara
Bataklık kirazkuşu
Karabaşlı Kirazkuşu
Luscinia megarhynchos
Prunella modularis
Trglodytes troglodytes
Erithacus rubecula
Turdus iliacus
Turdus philomelos
Turdus pilaris
Turdus merula
Hippolais pallida
Oenanthe isabellina
Phoenicurus ochruros
Phoenicurus phoenicurus
Sylvia communis
Sylvia atricapilla
Sylvia melanocephala
Sylvia curruca
Anthus campestris
Muscicapa striata
Carduelis spinus
Serinus serinus
Phylloscopus collybita
Regulus regulus
Phylloscopus trochilus
Lanius senator
Lanius collurio
Garrulus glandarius
Corvus frugilegus
Corvus monedula
Corvus corone
Corvus corax
Pica pica
Sturnus vulgaris
Passer domesticus
Fringilla coelebs
Carduelis carduelis
Parus lugubris
Parus major
Parus ater
Parus caeruleus
Aegithalos caudatus
Emberiza schoeniclus
Emberiza melanocephala
61
62
64
BÖCEKLER
Takım KELEBEKLER
Kelebek takımı diğer böcek takımlarından kanatlarının pullu olması
nedeniyle kolaylıkla ayrılır. Bu sınıf içinde ayakları ve kanatları
pullarla nadiren de tüylerle örtülü taksonları olan tek gruptur. Ağız
yapıları kural olarak emici tiptir. Üremelerinde yumurta, tırtıl ya da
larva, pup ve ergin fert safhaları görülür. Bunlarla ilgili süreler
değişkenlik gösterir. Larvalar çiğneyici erginler ise emici ağza
sahiptir. Çoğu grupta çevreye uyum mükemmel gelişmiştir. Özellikle
kanatlardaki renk ve desenleri bunu sağlamaktadır. Ağaç kabukları,
likenler ve yosunlar ile kolaylıkla uyum sağlayabilirler. Kelebekler
jeoloji tarihinde Mesozoyik zamanın sonlarına doğru ortaya çıkan
çiçekli bitkilerle birlikte çeşitlenmiştir. Tanımlanmış 150.000 türü ile
kınkanatlılardan sonra böcekler sınıfının en zengin cins ve türe sahip
takımıdır.Gözlemlerde
gündüz
kelebeklerinden
Papilinoidea,
Pieridae,
Satyridae,
Nymphalidae,
Lycaenidae
ve
gece
kelebeklerinden Sphingidae ailesi ne ait türler saptanmıştır.
Türkçe aile adı:
Aile:
PAPILINOIDAE
Kırlangıç Kelebekleri
Bilgi: Genellikle büyüktür. Ülkemizde zengin ve güzel görünümlü
türleri olan kelebeklerdir. Canlı renkleri ile dikkati çeker.
Bilimsel tür adı::
Papilio machaon
Kayıt No: 13010101
Bilimsel tür adı:
Iphiclides podalirius
Kayıt No: 13010102
65
Türkçe aile adı:
Aile:
PIERIDAE
Lahana Kelebekleri
Bilgi: Son derece geniş coğrafyaya yayılmıştır. Kutuplarda, dağların
yüksek yerlerinde bu ailenin fertlerine rastlanılır. Güneşi ve çiçekleri
çok sevmelerine rağmen soğuk iklimlerde bulunmaları şaşırtıcıdır.
Türlerin çoğu sarı, beyaz, mavi, kırmızı ve siyahın değişik tonlarında
renklidir. Çoğu ormansız alanlarda görülür. Özellikle güneş ışığının
yoğun olduğu saatlerde toprağa yakın olarak uçar. Su içmeyi çok
severler.Bu nedenle kampus deki gölet civarında oldukça çeşitli cins
ve türleri ile diğerlerine göre daha çok sayıda görülür.
Aporia crataegi
Kayıt No: 13010201
Pieris napi
Kayıt No: 13010202
Leptidea morsei
Kayıt No: 13010203
66
Leptidea sinapis
Kayıt No: 13010204
Colias coreceus
Kayıt No: 13010205
Pontia daplidice
Kayıt No: 13010206
67
Türkçe aile adı:
Aile:
SATYRIDAE
Esmer Kelebekler
Bilgi: Türce zengin bir ailedir. Aile karakteri olarak, ön kanatta kaide
kısmı torba gibi şişmiş damarların hem üst hem de alt tarafta
hissedilebilir olmasıdır. Dünya da çok geniş bir coğrafyada
yayılmışlardır. En önemli özellikleri kanatlarının koyu kahve ya da
siyah olmalarıdır.
Hipparchia fagi
Kayıt No: 13010301
Türkçe aile adı:
Aile:
NYMPHALIDAE
Alaca Kelebekler
Bilgi: Gündüz Kelebekleri arasında en fazla cins ve türe sahip
gruptur. Çok farklı renk ve desene sahip olmaları koleksiyoncular için
vazgeçilmez örneklerdir. Dünyanın her tarafına yayılmışlardır.
Özellikle hortumları iyi gelişmiştir. Gözleri yarım küre şeklindedir.
Tropiklerde kanat açıklıkları 15 cm ye kadar olanları vardır. Gündüz
hayvanlarıdır. Uçuşları süratlidir ve güneşli yerleri severler. Larvaları /
tırtılları dallı dikenli çıkıntıları ile dikkati çeker, sürüler oluşturur.
Vanessa atalanta
Kayıt No: 13010401
68
Vanessa cardui
Kayıt No: 13010402
Inachis io
Kayıt No: 13010403
Melitaea didyma
Kayıt No: 13010404
69
Türkçe aile adı:
Aile:
LYCAENIDAE
Sugüzelleri
Bilgi: Tüm kıtalara yayılmış çok çeşitli türler içerir. Türlerinin çoğunda
kanatlar mavidir. Bunun haricinde sarı, kahverengi ve beyaz renkli
olanları da vardır.
Polyommatus icarus
Kayıt No: 13010501
Celastrina argiolus
Kayıt No: 13010502
Aile:
SIPHINGIDAE
Türkçe aile adı:
Ölübaş kelebekler
Bilgi: Dar kanatları kaslı ve kuvvetli göğüsleri torpil şeklindeki
abdomenleri ile çok kolaylıkla tanınırlar. Puplaşma için toprağa girer.
Larvaların rahatsız edilmesi ile sfenkslere benzeyen şekil alarak
korunurlar. Bu bir korkutma şeklidir ve larvaları bu özellikleri ile
tanınır.
Bilimsel tür adı:: Agrius convolvulius
Kayıt No: 13010601
70
Türkçe aile adı:
Aile:
THAUMETOPOEIDAE
Keseli Kelebekler
Bilgi: Küçük, dikkat edilmedikçe pek fazla görülmeyen kelebeklerdir.
Genelde tıknaz vücutludur. Vücutlarının ön kısımları çok sık kısa yün
gibi kıllarla örtülüdür. Bu özelliği ile dikkati çeker. Emici hortumları
kaybolmuştur. Yaprak yemelerinin dışında, tırtıllarının beyaz yakıcı
kılları sağlık açısından önemli problemler oluşturur. Bu kıllar rüzgarla
yuvadan çok uzak mesafelere taşınabilir ve özellikle hayvanlarda
daha sonra da insanlarda önemli alerjik sağlık sorunları oluşturabilir.
Ancak bazı kuşlar tırtıllardan etkilenmezler ve bunların önemli besin
maddesidirler.
Thaumetopoea pityocampa
Kayıt No: 13010701
Aile:
ARCTIDAE
Türkçe aile adı:
Ayıkelebekleri
Çadır tırtıllar
Bilgi: Kıtaların tümüne yayılmıştır. Tırtılları son derece sık kıllar ile
örtülü olması onu ayıya benzer bir şekilde büründürmüştür. Bu
nedenle ayı kelebekleri ismini alırlar. Kıl görünümlü çıkıntılar diken
gibidir. Eğilmezler. Hareketli türler içeren aile cinslerinin büyük bir
kısmı gündüz uçar. Kanat renkleri göz alıcıdır. Parlak kırmızı sarı ya
da siyah olabilir. Ağızda emme hortumu çok iyi gelişmiştir.
Panaxia (Callimorpha) quadripunctaria
Kayıt No: 13010801
71
Takım :
KINKANATLILAR
Canlılar aleminin en büyük grubudur. Bilinen tür sayısı yaklaşık
400.000 dir. Bu sayı yeni türlerin keşfiyle her sene yaklaşık 2.000
civarında artmaktadır. İşlevsel olarak iki kanat sistemine sahip
olmalarına rağmen ön kanatlar kitinleşerek sertleşmiş ve canlı bir
örtü ve koruma kını içine girmiştir. Ön kanatlar bu nedenle uçma
esnasında aktif değildir. Bazılarında arka kanatlar da uçma
aktivitelerini yitirmişlerdir. Uçuş bittikten sonra zayıf olan arka
kanatları bir kın gibi korur. Bu koruyucu kanatlara elytra ismi verilir.
Vücut baş, toraks ve abdomen olmak üzere üç bölgeden oluşur.
Larvalarının çoğu tarım zararlısı olarak bilinir. İTÜ yerleşkesi içinde
çeşitli gruplara ait Coleoptera cins ve türleri bulunmaktadır.
Bunlardan en önemlisi Carabidae, Crysomelidae, Coccinellide ve
Tenebrionidae aileleridir.
Türkçe aile adı:
Aile:
CARABIDAE
Karaböcekler
Bilgi: Avcılıkla geçinen böcekleri kapsar. Avları arasında diğer
böcekler, salyangozlar, örümcekler bulunur. Çoğunlukla yırtıcı ve
genelde uçamayan böceklerdir. Çoğu yararlıdır ve geceleri aktiftir.
Carabus coriaceus
Kayıt No: 13010901
Aile:
COCCINELLIDAE
Türkçe aile adı:
Uğur Böcekleri
Bilgi: Çoğunlukla renkli hayvanlardır. Elytraları kırmızı üzerine sarı ya
da siyah noktalıdır. Bu noktalar genelde 7 tanedir. Bazen de tersi
renklenme olabilir. Boyları genelde 1-3 ya da daha iri 8 mm
civarındadır. Tropik bölgelerdeki türlerin renklenmeleri çok daha
fazladır. Vücutları çoğun yarım küre şeklindedir. Bazı tiplerde ise oval
şekil göze çarpar. Ülkemizde yedi noktalı olanlar Coccinella
septempunctata, iki noktalı olanlar Adalis bipunctata, beş noktalı
72
olanlar Coccinella quinquepunctata yaygındır. İTÜ yerleşkesinde beş
ve yedi noktalılar gözlenebilir.
Coccinella septempunctata
Kayıt No: 13011001
Coccinella quinquepunctata
Kayıt No: 13011002
Takım :
KIZBÖCEKLERİ-YUSUFÇUKLAR
Orman kenarlarında, çoğunlukla su kenarlarında yaygın olarak
bulunur. Çok iyi avcıdır. Bir an hareketsiz durup aniden hareketlenen
böceklerdir. Uçarken çiftleşebilmeleri ve yumurta bırakabilmeleri bu
grubun hava ortamına en iyi uyum sağlayan böcekler olduğunu
kanıtlar. Amphibiyotik yaşayan bu grup uzun abdomen yapıları ve
güçlü bir çift kanadı ile böcekler aleminin en aktif canlılarıdır. İTÜ
yerleşkesinde özellikle gölet civarında, gölet üstünde bahar ve yaz
aylarında sıcaklığın arttığı dönemlerde etkin olurlar.
Aile:
AESCHNIDAE
Türkçe aile adı:
Asil Yusufçuklar
Bilgi: Parlak ve renkli abdomenleri ile dikkati çeker. Durgun göl gibi
sularda yaşar. Özellikle su bitkilerinin arasında sıkça görülür.Değişik
renklerde olabilir. Boyları oldukça uzundur. Yaklaşık 10 cm civarında
olanları bulunur. Mavi, yeşil, kırmızı renkler ile dikkati çeker.
Kanatları son derece ince ve damarlıdır. Kanat apeksindeki siyah
noktalar türlerin ayırımında belirgin rol oynar.
73
Kayıt No: 13011101
Aile:
LESTIDAE
Türkçe aile adı:
Küçük Kız Böcekleri
Kayıt No: 13011201
Aile:
COENAGRIONIDAE
Türkçe aile adı:
Küçük Kız Böcekleri
Kayıt No: 13011301
74
Takım :
ÇAYIR-ÇALI ÇEKİRGELERİ
Oldukça sesli ve kendilerine özgü tipik sıçramaları ile, ve de
besinlere verdikleri zararlar ile böcekler sınıfının en fazla dikkati
çeken ve çalışılan grubudur. Sınıflandırılmalarında antenlerin yapıları
ve uzunlukları önemli rol oynar ve bu özelliklerine göre de iki
alttakıma ayrılır. Antenlerin uzunluğu vücutlarının uzunluğundan
daha fazla ve kıl gibi ince olanlar Ensifera (Uzun antenli çekirgeler),
antenleri vücudun yarısından daha kısa olanlar ve antenleri şekil
bakımından daha basık ve küt olanlar Caelifera (Kısa antenli
çekirgeler) dır. Her iki alttakıma ait çekirge cins ve türlerine İTÜ
yerleşkesi’nin her tarafında, özellikle çalılık alanda sıkça
rastlanılmaktadır.
Aile:
GRYLLIDAE
Türkçe aile adı:
Cırcırlar
Kayıt No: 13011401
Aile:
TETTIGONIIDAE
Türkçe aile adı:
Çayır çekirgeleri
Kayıt No: 13011501
75
76
Dizin
Bilimsel ada göre
A
Acacia dealbata ................................. 19
Accipiter nisus.................................... 35
Agrius convolvuli ................................ 60
Alcedo atthis ...................................... 39
Anthemis chia .................................... 10
Aporia crataegi................................... 56
Apus apus........................................... 38
Apus melba ........................................ 39
Arbutus unedo.................................... 13
Asparagus acutifolius ........................ 19
Athene noctua.................................... 38
B
Bellis perennis ................................... 11
Buddleia davidii ................................. 28
Buteo buteo........................................ 35
C
Calluna vulgaris ................................. 13
Carabus coriaceus............................. 62
Celastrina argiolus............................. 60
Celtis australis ................................... 29
Ciconia ciconia................................... 31
Cistus creticus...................................... 9
Cladonia pyxidata .............................. 10
Clematis vitalba ................................. 24
Coccinella quinquepunctata ............. 63
Coccinella septempunctata .............. 63
Colias coreceus.................................. 57
Columbia livia..................................... 37
Corvus corone .................................... 47
Corvus frugilegus ............................... 48
Corvus monedula............................... 48
Corylus avellana................................. 11
Crataegus monogyna ........................ 26
Cupressus sempervirens .................. 12
Cydonia oblonga ................................ 25
D
Dendrocopos syriacus ....................... 40
E
Emberiza schoeniclus ....................... 53
Equisetum arvense............................ 12
Erica arborea...................................... 14
Eriobotrya japonica............................ 27
Erithacus rubecula............................. 41
F
Falco columbarius ............................. 36
Falco tinnunculus .............................. 36
Fraxinus angustifolia ......................... 21
Fringilla coelebs................................. 51
Fulica atra .......................................... 33
G
Gallinula chloropus............................ 33
Garrulus glandarius ........................... 49
Gleditsia tricanthos ........................... 17
H
Hedera canariensis.............................. 8
Hipparchia fagi ...................................58
Hippolais pallida ................................43
I
Inachis io ............................................59
Iphiclides podalirius...........................55
J
Juncus effusus ...................................15
L
Lanius collurio ....................................47
Larus cachinnans...............................34
Larus ridibundus ................................34
Lathyrus undulatus ............................18
Laurocerasus officinalis ....................25
Laurus nobilis.....................................16
Lavandula stoechas...........................16
Leptidea morsei .................................56
Leptidea sinapis.................................57
Ligustrum japonicum .........................20
Ligustrum vulgare ..............................21
Luscinia megarhynchos.....................41
M
Mahonia aquifolium............................. 9
Melitaea didyma ................................59
Motacilla alba.....................................40
N
Narcissus pseudonarcissus ................ 7
O
Osyris alba ..........................................28
P
Panaxia (Callimorpha) quadripunctaria
......................................................61
Papilio machaon ................................55
Parus ater ...........................................51
Parus caeruleus .................................52
Parus lugubris ....................................52
Parus major ........................................53
Passer domesticus ............................50
Phalacrocorax carbo ..........................32
Phillyrea latifolia.................................20
Phylloscopus collybita........................45
Phylloscopus trochilus .......................46
Pica pica .............................................49
Picea pungens....................................22
Pieris napi...........................................56
Pinus nigra..........................................22
Pinus pinaster ....................................23
Pinus radiata ......................................23
Pistacia terebinthus............................. 7
Platanus orientalis .............................24
Podiceps cristatus..............................32
Polyommatus icarus ..........................60
77
Pontia daplidice ................................. 57
Psittacula krameri.............................. 37
Pteridium aquilinum .......................... 15
Sylvia atricapilla .................................44
Sylvia curruca .....................................44
Sylvia melanocephala........................45
Q
Quercus coccifera .............................. 14
T
Tachybaptus ruficollis ........................31
Thaumetopoea pityocampa...............61
Turdus iliacus .....................................42
Turdus merula ....................................43
Turdus philomelos..............................42
R
Regulus regulus ................................. 46
Robinia pseudoacacia ....................... 18
Rosa canina........................................ 26
Rubus canescens .............................. 27
S
Spartium junceum ............................. 17
Sturnus vulgaris ................................. 50
78
V
Vanessa atalanta ...............................58
Vanessa cardui...................................59
Vinca major........................................... 8
Türkçe ada göre
A
Adi (Alacalı) Kurtbağrı........................ 21
Adi Çitlembik ...................................... 29
Ağaç Fundası...................................... 14
Ak Mukallit.......................................... 43
Akçakesme......................................... 20
Akkarınlı sağan .................................. 39
Akkuyruksallayan............................... 40
Akyanaklı Baştankara........................ 52
Alaca Ağaçkakan................................ 40
Alaca Kelebekler................................ 58
Alacalı Orman Sarmaşığı ..................... 8
Alakarga.............................................. 49
Amerikan Gladiçyasi .......................... 17
Asil Yusufçuklar.................................. 63
At kuyruğu .......................................... 12
Atmaca................................................ 35
Avrupa Leş Kargası............................ 37
Ayva..................................................... 25
B
Bahri ................................................... 32
Bataklık Kirazkuşu............................. 53
Boz Doğan .......................................... 36
Böğürtlen............................................ 27
Bülbül.................................................. 41
Büyük Baştankara ............................. 53
C
Cezayir Menekşesi............................... 8
Ç
Çalıkuşu.............................................. 46
Çam Baştankarası ............................. 51
Çayır Nergisi ......................................... 7
Çıvgın .................................................. 45
Çayır çekirgeleri ................................. 11
D
Dede Sakalı ........................................ 24
Defne .................................................. 16
Dişbudak ............................................ 21
Doğu Çınarı......................................... 24
K
Kara Çam............................................22
Kara Servi ...........................................12
Karabaş Martı ....................................34
Karabaş otu........................................16
Karabaşlı Ötleğen ..............................44
Karabatak...........................................32
Karaböcekler......................................62
Karatavuk ...........................................43
Karayemiş...........................................25
Kartal Eğreltisi....................................15
Kaya Güvercini ...................................37
Kelebek Çalısı.....................................28
Kerkenez.............................................36
Kermes Meşesi ..................................14
Keseli Kelebekler...............................61
Kırlangıç Kelebekleri..........................55
Kızıl Ardıç ............................................42
Kızılgerdan..........................................41
Kızılsırtlı Örümcekkuşu......................47
Kocayemiş ..........................................13
Kofa.....................................................15
Kukumav Kuşu...................................38
Kurt Bağrı............................................20
Kuş Burnu, Köpek gülü......................26
Kuşkonmaz.........................................19
Küçük Akgerdanlı Ötleğen.................44
Küçük Batağan...................................31
Küçük karga .......................................48
Küçük Kız Böcekleri...........................64
L
Lahana Kelebekleri............................56
Leylek..................................................31
M
Maskeli Ötleğen .................................45
Mavi Baştankara................................52
Mavi Ladin ..........................................22
Menengiç .............................................. 7
Monteri Çamı......................................23
O
Oregon Asması ..................................... 9
E
Ebabil.................................................. 38
Ekin Kargası ....................................... 48
Esmer Kelebekler .............................. 58
Ö
Ölübaş kelebekler ..............................60
Öter Ardıç............................................42
F
Fındık (Adi fındık) ............................... 11
P
Papatya...............................................10
G
Geyik Dikeni ....................................... 26
Girit Ladeni / Kaya gülü ...................... 9
Gümüş akasya ................................... 19
Gümüş Martı ...................................... 34
S
Sahil Çamı ..........................................23
Sakarmeke .........................................33
Saksağan............................................49
Serçe...................................................50
Sığırcık ................................................50
Söğütbülbülü ......................................46
Sugüzelleri ..........................................60
Sutavuğu.............................................33
Süpürge Çalısı ....................................28
İ
İspanyol Katırtırnağı .......................... 17
İspinoz ................................................ 51
79
Ş
Şahin................................................... 35
U
Uğur Böcekleri.................................... 62
80
Y
Yabani bakla.......................................18
Yalancı akasya....................................18
Yalıçapkını...........................................39
Yeni Dünya..........................................27
Yeşil Papağan.....................................37
Kaynakça
Sakınç, M., 2002, İstanbul Teknik Üniversitesi Maslak kampusü Biyolojik Çeşitliliği, İTÜ
Araştırma Fonu Projesi, Proje No: 1957, 109 s.
Demirsoy, A., 1995, Yaşamın Temel Kuralları. Omurgasızlar / Böcekler, Entomoloji, Cilt-II /
Kısım II, Metaksan Yayınları, 935 s.
Güneyi, N., Kuşçu M., 1972, Uşak ve civarı gündüz kelebekleri, İ.Ü., Fen Fakültesi Mec.
Cilt, XXXVII, sayı 1-2, 91-96.
Güneyi, N., Kuşçu M., 1972, 1964-1969 yıllarında Kefeliköy’de toplanmış kelebek türleri.
1-Gündüz kelebekleri, İ.Ü., Fen Fakültesi Mec. Cilt, XXXVII, sayı 1-2, 119-128.
İnternet kaynakları
www.lincstrust.co.uk
www.faunistik.net
www.guypadfield.com
www.nysaes.cornell.edu
81
82
84

Patika Gezi Rehberi - İTÜ Ekoloji Kulübü

Transkript

Benzer belgeler

Persepolis

ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Emrah DİKBIYIK 2. Doğum tarihi : 03.03

TÜRKÇE`NİN