ÇSED Danışma Süreci Raporu
Transkript
ÇSED Danışma Süreci Raporu
Avrasya Tüneli Projesi İstanbul, Türkiye ÇSED Kamuoyu ve Paydaşlar ile Danışma Süreci Raporu Eylül 2011 ERM Group, Almanya ve İngiltere ELC-Group, İstanbul Kutadgu, İstanbul Delivering sustainable solutions in a more competitive world Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım A.Ş. (ATAŞ - the Eurasia Tunnel Operation, Construction and Investment Inc. Co.) Avrasya Tüneli Projesi, İstanbul, Türkiye ÇSED Kamuoyu ve Paydaşlarla Danışma Süreci Raporu Eylül 2011 Environmental Resources Management adına; Onay: Karen Raymond İmza: Pozisyon: Asli Ortak Tarih: 15 Eylül 2011 Bu rapor, Environmental Resources Management ünvanıyla faaliyet gösteren Environmental Resources Management Ltd. Tarafından, İşveren’le mutabakata varılmış sözleşme hükümlerine uygun ve İş’in genel koşul ve şartlarını da kapsayacak şekilde tüm kaynaklar değerlendirilerek makul yetenek, titizlik ve özenle hazırlanmıştır. Yukarıda belirtilenlerin kapsamı dışında kalan herhangi bir konu ile ilgili olarak, tarafımızca, ne İşveren’e ne de başkalarında yönelik hiçbir sorumluluk üstlenilmeyecektir. Bu rapor İşveren’e özeldir ve bu rapordan haberdar edilmiş üçüncü şahıslar ve taraflara yöneli, her ne olursa olsun, tarafımızca hiçbir sorumluluk kabul edilmeyecektir. Bu konumdaki herhangi bir taraf kendi risklerini üstlenecektir. ERM GmbH Siemensstrasse 9 D-63263 Neu-Isenburg Tel.: +49 (0) 61 02/206-0 Fax.: +49 (0) 61 02/206-202 E-Mail: [email protected] http://www.erm.com Project No. P0106067 ELC Group Ltd. Kavacık Mah. Şehit Mustafa Yazıcı Sok. No:20 KAVACIK/ ISTANBUL (+9)0 216 465 91 30 (pbx) (+9)0 216 465 91 39 (fax) E-Mail: [email protected] http://www.elcgroup.com.tr/ İÇİNDEKİLER 1 1.1 1.2 2 2.1 2.2 3 3.1 3.2 3.3 4 4.1 4.2 4.3 5 5.1 5.2 5.3 GİRİŞ GİRİŞ BELGENİN YAPISI KAMUOYU VE PAYDAŞLARLA DANIŞMA SÜRECİNE GENEL BAKIŞ GİRİŞ DANIŞMA VE KATILIM ARAÇLARI ALINAN GÖRÜŞLERE GENEL BAKIŞ GİRİŞ KAMUOYU KATILIMINA GENEL BAKIŞ DANIŞMA BAŞLIKLARINA VE KONULARINA GENEL BAKIŞ BİLDİRİLEN GÖRÜŞLERDEKİ ANA KONULAR VE PROJE'NİN CEVAPLARI GİRİŞ KAMUSAL KONULAR KAMU KURUMLARININ, SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ VE MESLEKİ OLUŞUMLARIN GÖRÜŞLERİ 1 1 2 3 3 7 7 7 8 11 11 11 16 SONUÇ 32 GİRİŞ 32 32 33 SONUÇ SONRAKİ ADIMLAR VE GELECEKTEKİ DANIŞMA SÜRECİ 1 GİRİŞ 1.1 GİRİŞ Bu belge, Avrasya Tüneli Projesi Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi (ÇSED) çerçevesinde gerçekleştirilen Paydaşlar ile Danışma Süreci Raporu'dur. Proje, Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı Demiryolları Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü (DLH) tarafından İstanbul Boğazı’nın altından şehrin Avrupa ve Anadolu yakalarını birbirine bağlayan yeni bir karayolu tünelini tasarlamak, inşa etmek ve işletmek üzere seçilen ATAŞ (Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım A.Ş.) tarafından geliştirilmektedir. ÇSED süreci dâhilinde, ÇSED Raporu’nun kamuya açıklandığı ve üzerine yorumların alındığı, 7 Mart 2011'de başlayıp 8 Mayıs 2011'e kadar süren bir katılım etkinlikleri programını içinde barındıran 9 haftalık bir paydaşlar ile danışma çalışması yürütülmüştür. Bu belge, bu paydaşlar ile danışma çalışmasında elde edilen sonuçları özetlemekte ve dikkat çekilen çeşitli konulara Proje’nin nasıl karşılık verdiğini açıklamaktadır. Bu Paydaşlar ile Danışma Süreci Raporu'na (Türkçe ve İngilizce olarak) Proje’nin internet sitesinde (www.avrasyatuneli.com) ücretsiz erişilebilir. Ayrıca, [email protected] e-posta adresine bir e-posta gönderilerek, Proje Bilgi Hattı (0 216 700 14 14) aranarak ya da aşağıdaki mektup adresine yazılarak raporun basılı kopyası basım maliyeti karşılığında istenebilir. Avrasya Tüneli Projesi ÇSED Paydaşlar ile Danışma Süreci Kutadgu Danışmanlık Caferağa Mahallesi, Safa Sokak, No:6, Kadıköy, İstanbul Paydaşlar ile Danışma Süreci Raporu'na yukarıda belirtilen yerlerde erişilebildiğine dair kamuyu bilgilendirmek üzere bir gazete ilanı da verilmiştir. Bu belgenin nüshaları, proje güzergâhı üzerindeki bütün mahallelerin Muhtarlarına da gönderilmiş olup söz konusu Muhtarlık ofislerinde okunabilir. Proje güzergâhı üzerindeki tüm Muhtarlık ofislerine ve halka yönelik bilgi panolarına, Paydaşlar ile Danışma Süreci Raporu'nun yukarıda belirtilen yerlerde erişilebilir olduğuna dair kamuyu bilgilendirmek üzere posterler konulmuştur. ATAŞ ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT 1 1.2 BELGENİN YAPISI Belgenin geriye kalanı aşağıdaki şekilde yapılandırılmıştır: Bölüm 2’de danışma ve katılım faaliyetleri tanımlanarak ve belirli danışma etkinliklerine (ÇSED tanıtım etkinlikleri gibi) yönelik detaylar verilerek kamuoyu ile danışma sürecine genel bir bakış sunulmuştur. Bölüm 3’te danışma sürecinde alınan görüşler ve yorumların bir özeti sunulmuştur. Alınan görüşler, gündeme getirilen başlıklar ve konular ile birlikte belirli paydaşlar (kamu kurumları ya da uluslararası STKlar) tarafından dikkat çekilen bazı konular hakkında detaylı bilgi verilmiştir. Buna ek olarak, Proje'ye yönelik kamuoyu desteğinin lehte veya aleyhte hangi seviyede olduğunun bir değerlendirmesine yer verilmiştir. Bölüm 4'te ise, Bölüm 3'te alınan görüş ve konuları Proje’nin nasıl cevaplandırdığı detaylandırılmıştır. Bu bölümde, hem danışma sürecinde alınan görüşlere ATAŞ tarafından verilen belirli cevaplara referans verilmiş hem de daha sıklıkla görülen başlık ve konulara Proje'nin verdiği genel cevaplar tanımlanmıştır. Bölüm 5’te, bu Paydaşlar ile Danışma Süreci Raporu'nun sonucu kısaca derlenmiştir. Danışma Süreci’ne ilişkin Paydaş Kayıt Dokümanı Ek A'da sunulmuştur. Bu belge, danışma sürecinin resmi süresi boyunca alınan tüm görüşler için tutulan kayıtları içermektedir. ATAŞ ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT 2 2 KAMUOYU VE PAYDAŞLAR İLE DANIŞMA SÜRECİNE GENEL BAKIŞ 2.1 GİRİŞ ÇSED Raporu'ndaki kamuoyu ve paydaşlar ile danışma yaklaşımı, danışma süreci sırasında paylaşılan belge setinin (ÇSED Raporu, PKP, broşür, proje özeti, poster, vb.) bir parçası olarak sunulan Paydaş Katılım Planı’nda (PKP) tüm yönleriyle anlatılmıştır. Planda ayrıca, paydaşları belirlemek için yapılan çalışmalar ve paydaşların Proje ile ilgili görüşlerini bildirebilmeleri ve sorun giderme mekanizmalarına erişebilmelerine dair yordamlar açıklanmaktadır. Danışma Süreci Raporu, PKP'de özetlenen Proje faaliyetlerinin 3. Aşama'sını kapsamaktadır. ÇSED çerçevesinde gerçekleştirilen danışma etkinliklerinin detayları Bölüm 2.2'de sunulmuştur. Danışma süreci resmi olarak 7 Mart 2011'de başlamış ve 9 hafta sonra, 8 Mayıs 2011'de sona ermiştir. Fakat Proje, bu tarihten sonra da danışma süreci kapsamında görüş bildirimlerini kabul etmeyi sürdürmüş, paydaşlarla toplantılar düzenlemeye devam etmiştir. Doğru uygulama anlayışına uygun olarak, Proje, inşaat ve işletme dönemleri boyunca paydaşlarla iletişimde olmaya devam edecektir. Halen, herhangi bir paydaş, resmi danışma sürecinde geçerli olan yöntemleri kullanarak, Proje ile iletişime geçmeye devam edebilir. Kısa süre sonra yayınlanacak olan Paydaş Katılım Planı'nın güncellenmiş halinde, yakın gelecekte inşaat aşamasına geçildiğinde Proje tarafından hangi iletişim yöntemlerinin kullanılacağını açıklanacaktır. 2.2 DANIŞMA VE KATILIM ARAÇLARI Tablo 2.1’de, 9 haftalık resmi danışma süreci boyunca yapılan danışma ve katılım etkinliklerinin bir özeti sunulmaktadır. Tablo 2.1 Kamuoyu İle Danışma Süreci Temel Zaman Çizelgesi Araç / Etkinlik / Çalışma Tarih Kamuoyu ve Paydaşlar ile Danışma Süreci’nin Resmi Başlangıcı: • Önceden bilgilendirilen Muhtarların danışma sürecine katkıda bulunmaları (belge setlerinin hazır bulundurulması, posterlerin asılması, vb.) • İstanbul'un her iki yakasındaki ekiplerin, Proje güzergâhı boyunca, ÇSED broşürleri ve posterlerini dağıtmaya başlaması • İki büyük gazeteye verilen genel duyuru ilanlarının ilkinin yayınlanması • ÇSED belgelerini (ve PKP'yi) içeren internet sitesinin çevrimiçi hizmete girmesi • Proje Bilgi Hattı • İstanbul'un her iki yakasında, ÇSED Raporu'nu, PKP’yi ve danışma sürecine ilişkin bir dizi belgeyi içeren ÇSED İnceleme 7 Mart ATAŞ ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT 3 • Salonları'nın ziyarete açılması Proje Özeti'nin paydaşlara gönderilmesi ÇSED broşürleri ve posterlerinin dağıtımının tamamlanması İki büyük gazeteye verilen genel duyuru ilanlarının ikincisinin yayınlanması Birinci ÇSED Tanıtım Etkinliği (Avrupa yakasında) İkinci ÇSED Tanıtım Etkinliği (Asya yakasında) Üçüncü ÇSED Tanıtım Etkinliği (Avrupa yakasında) Kamuoyu ve Paydaşlar ile Danışma Süreci’nin resmi görüş bildirim süresinin bitimi Bireysel paydaşların bildirdiği görüşlere yönelik hazırlanan cevapların gönderilmesi Paydaşların katılımının, internet sitesi, Proje Bilgi Hattı ve mevcut diğer kanallar üzerinden devam etmesi 12 Mart 15 Mart 18 (Cuma) ve 19 (Cmt) Mart 25 (Cuma) ve 26 (Cmt) Mart 3 (Pazar) ve 4 (Pzt) Nisan 8 Mayıs 10 Mayıs sonrası 8 Mayıs sonrası Bundan sonraki bölümler, ana etkinlikleri kısaca açıklamakta olup, ziyaretçi sayıları ve ilgili diğer bilgileri sunmaktadır. 2.2.1 Gazete ilanları İlk genel duyuru ilanları gerek Türkiye’de gerekse Proje güzergâhı üzerinde en yüksek okunma oranlarına sahip iki ulusal günlük gazetede (Hürriyet ve Zaman) 7 Mart 2011 günü yayınlanmıştır. Genel duyuru ilanlarının ikincisi, aynı iki gazetede 15 Mart'ta çıkmıştır. Bu iki ilanda, danışma sürecinin başladığı bilgisi kamuoyuyla paylaşılmış ve ÇSED Tanıtım Etkinliklerinin tarihleri (bk. Bölüm 2.2.7), Proje internet sitesinin adresi ve danışma sürecinde resmi görüş bildirmeye ilişkin farklı yollar kamuoyuna açıklanmıştır. 2.2.2 Kamuoyu ve Paydaşlarla Danışma Süreci Broşürü ve Posteri Proje'yi açıklayan, temel etkilerini özetleyen, ÇSED sürecini ana hatlarıyla anlatan ve kamuoyu ve paydaşlar ile danışma aşamasını tanıtan broşürden yaklaşık 10.000 adet bastırılmıştır. Aynı bilgileri içeren yaklaşık 500 adet poster ise, kafeler, ilan panoları ve hastaneler gibi halka açık noktalarda dağıtılmıştır. Proje güzergâhı yakınındaki yerlere ulaşabilmek amacıyla, broşür ve poster dağıtımını yapmak üzere İstanbul'un Avrupa ve Asya yakalarında olmak üzere iki ayrı ekip görevlendirilmiştir. 7 Mart'tan 12 Mart'a kadar yaklaşık 9000 broşür ve 300 poster, güzergâh üzerinde öncelikli olarak evlere, iş yerlerine ve halk eğitim merkezlerine dağıtılmıştır. Güzergâha 50 metreye kadar mesafedeki tüm yerleşim birimleri ve 100 metreye kadar mesafedeki hassas alıcılar dağıtıma dâhil edilmiştir ancak uygulamada dağıtım bundan daha geniş bir alana yayılmıştır. Broşür ve posterlerin geri kalanı, ÇSED Tanıtım Etkinliklerinde ve ATAŞ ofislerinde erişilebilir hale getirilmiştir. Daha önceden kendilerine danışılan mahalle Muhtarları, danışma sürecine katkıda bulunmuşlar ve bölgelerindeki kritik noktaları belirlemişlerdir. Danışma sürecine ilişkin tüm belgeler, yerel halka yönelik dağıtım noktası konumları itibarıyla Muhtarlıklarda da bulundurulmuştur. Muhtarlar kendi bölgelerindeki bazı hassas paydaşların belirlenmesine de katkıda bulunmuşlardır. ATAŞ ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT 4 2.2.3 Proje İnternet Sitesi Proje’ye özel bir internet sitesi kurulmuş ve tüm ÇSED belgelerinin yanı sıra kamuoyu danışma sürecine ilişkin broşürler, posterler ve PKP gibi tüm belgeler erişilebilir hale getirilmiştir. İnternet sitesi 6 Mart 2011'de çevrimiçi olup erişime açılmıştır. Kamuoyu danışma sürecine ilişkin belgelerin tamamı halen internet sitesinde bulunmaktadır. Bu rapor da dâhil olmak üzere, sonraki belgeler de buraya eklenecektir. İnternet sitesi, Proje’nin yapım ve işletim aşamalarında da bir bilgi kaynağı olmaya devam edecektir. Danışma sürecinin 10 Mayıs 2011'de sona ermesiyle, internet sitesine ATAŞ tarafından bir güncelleme mektubu eklenmiştir. Bu mektupta, danışma süreci çalışmaları özetlemekte ve sürece katılan paydaşlara görüş bildirdikleri için teşekkür edilmektedir. 7 Mart ve 8 Mayıs 2011 tarihleri arasındaki süreçte, internet sitesine 7,053 bireysel ziyaret olmuş, 23,378 sayfa görüntülenmesi yapılmıştır. 2.2.4 Proje Bilgi Hattı Kamuoyundan Proje ile ilgili soru, sorgulama ve görüşleri almak üzere Proje’ye tahsisli bir özel telefon hattı kurulmuştur. Mesai saatleri içerisinde gelen aramaları bir iletişim uzmanı cevaplarken mesai saatleri dışında bir telesekreter devreye alınmıştır. Tüm aramalar, münferiden Görüş Formları'na kaydedilmiştir. Proje Bilgi Hattı, danışma süreci boyunca 59 yorum almıştır. 0 216 700 14 14 numaralı telefondan erişilen hat, inşaat öncesinde ve inşaat aşamasında da çalışır durumda tutulacaktır. 2.2.5 ÇSED İnceleme Salonları İstanbul'un Avrupa ve Asya yakalarında olmak üzere iki ayrı ÇSED Okuma Odası, 7 Mart 2011 sabahında ziyarete açılmıştır. Danışma sürecine ve ÇSED sürecine ilişkin bilgilere halkın erişiminin en üst seviyeye ulaşması için açılan İnceleme Salonları’nda ÇSED Raporu'nun tamamı, PKP ve Proje Özeti’nin yeterli sayıda basılı nüshasının yanı sıra broşürlerin basılı nüshaları ve dijital ortamdaki CD'leri Türkçe ve İngilizce olarak hazır bulundurulmuştur. Her iki yer de, proje güzergâhına mümkün olduğu kadar yakın konumda olacak şekilde seçilmiştir. 9 haftalık danışma etkinlikleri süresince, bu iki İnceleme Salonu’nu toplam 30 kişinin ziyaret ettiği kaydedilmiş, bunlardan 20'si görüş bildirmiştir. ATAŞ ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT 5 2.2.6 STK'lar ve Kamu kuruluşları da dâhil olmak üzere belirlenen paydaşlara ulaşma 7 Mart 2011 tarihinde, Proje ile ilgilenebilecek 100'den fazla paydaşa, ATAŞ doğrudan mektuplar göndermiştir. Kamu kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve mesleki oluşumların dâhil olduğu bu kurumsal paydaşlar PKP'de listelenmiştir. Ekinde Proje Özeti ile beraber gönderilen mektuplarda, Proje’nin ÇSED süreci açıklanmış ve muhatap paydaşlar, Proje ve etkileri ile ilgili görüş bildirmeye davet edilmiştir. 20 kurum ve kuruluştan cevap alınmıştır. 2.2.7 ÇSED Tanıtım Etkinlikleri Halka açık yerlerde üç kez ÇSED Tanıtım Etkinliği düzenlenmiştir. Etkinlikler önceden internet sitesi, iki gazete ilanı, broşür ve posterler yoluyla duyurulmuştur. ÇSED Tanıtım Etkinlikleri’nde, ÇSED Raporu'nun tamamı, PKP, Proje Özeti'nin basılı nüshaları ile birlikte bilgi panoları, videolar, broşürler gibi projeye dair farklı birçok belge ziyaretçilerin incelemesi için hazır bulundurulmuştur. Proje ekibi, soruları cevaplandırmak üzere etkinlikler boyunca görev almıştır. Ziyaretçi profilinin çeşitliliğini artırmak üzere hafta içi bir gün ve hafta sonu bir günün seçildiği etkinlikler saat 10.00'dan 20.00’ye kadar sürmüştür. Üç kez düzenlenen ÇSED Tanıtım Etkinlikleri’ne, toplam 267 kişinin katıldığı kaydedilmiştir (bk. Tablo 2.1). Bu sayıya sadece etkinlik girişinde kayıt edilmeyi tercih eden ziyaretçiler dâhildir. Diğer ziyaretçiler sayılmadığından, yukarıdaki sayı gerçekleşen toplamın altındadır. Tablo 2.1 ÇSED Tanıtım Etkinliklerine Katılan Kayıtlı Ziyaretçilere Genel Bakış Etkinlik Ziyaretçiler 18-19 Mart 2011 25-26 Mart 2011 3-4 Nisan 2011 Toplam 91 106 70 267 ATAŞ ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT 6 3 ALINAN GÖRÜŞLERE GENEL BAKIŞ 3.1 GİRİŞ Bu bölümde, danışma süreci boyunca alınan görüşlere genel bir bakış sunulmuştur. Süreçte dikkat çekilen ana başlıklar ve konular tanımlanmış ve tartışılmış olup, Proje’ye verilen kamuoyu desteğinin tahminî düzeyine yer verilmiştir. 3.2 KAMUOYU VE PAYDAŞ KATILIMINA GENEL BAKIŞ 9 haftalık danışma süreci boyunca toplam 266 paydaş görüş bildirmiştir. Bunlardan 246'sı bireysel paydaşlardan, 20'si ise kamu kurumları ve STKlar gibi kurumsal paydaşlardan gelmiştir. Bireylerin dikkat çektiği konular Bölüm 4,2’de ele alınmış ve başlıklarına göre gruplandırılmıştır. Kurumsal paydaşlardan gelen görüşlere ise Bölüm 4,3’te yer verilmiştir. Kurumların daha spesifik konulara dikkat çekmesine karşın, halktan bireylerin daha genel konular üzerinde durması nedeniyle bireylerden ve kurumlardan gelen görüşler ayrıştırılmıştır. Yine de, bildirilen tüm görüşlerin Proje için eşit derecede geçerli ve önemli olduğunu vurgulamak önemlidir. İletişim kanallarına göre görüşlerin analizi Tablo 3,1’de sunulmaktadır. Tablo 3,1 Bildirilen Görüşlerin Kaynak ve Zamana Göre Dağılımı Hafta H-1 Kaynaklar Etkinliklerden gelen görüşler İnceleme Salonları'ndan gelen görüşler İnternet Sitesi'nden gelen görüşler Bilgi Hattı'ndan gelen görüşler Doğrudan gelen görüşler Toplam H-2 H-3 H-4 27 64 42 4 4 1 3 20 3 5 1 10 13 3 3 34 (%14) 47 (%19) 73 (%30) H-5 H-6 H-7 H-8 H-9 Kümülâtif Toplam 133 (%54) 2 6 2 20 (%8) 2 2 32 (%13) 1 27 28 (%11) 3 (%1) 29 (%12) 246 1 49 (%20) 0 (%0) 3 (%1) 8 (%3) 33 (%13) Görüldüğü gibi, gelen görüşlerin çoğunluğu (%54), üç ÇSED tanıtım etkinliğinde alınmıştır. Sonraki sırada, internet sitesi ve bilgi hattı bulunmaktadır (ikisi de yaklaşık %13). Bunları, genel olarak danışma süresinin sonlarına doğru Proje'ye doğrudan iletilen görüşler takip etmektedir (%11). Son olarak, İnceleme Salonları’nda görüşlerin %8'i alınmıştır. ATAŞ ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT 7 3.3 DANIŞMA SÜRECİNDE ÖNE ÇIKAN BAŞLIKLARA VE KONULARA GENEL BAKIŞ 3.3.1 Genel Analiz 266 görüşün analizinde 23 genel konu başlığı tanımlanmış ve bu başlıklar Tablo 3.2 ve Şekil 3.1'de sunulmuştur. Tablo 3.2 Bildirilen Görüşlerin Analizi Sıra Başlık Sıklık Yüzde 1 Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler 128 %30.62 2 Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması 35 %8.37 3 Genel Sorular 27 %6.46 4 Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile ilgili konular 24 %5.74 5 Kültürel Miras 23 %5.50 6 Genel Çevre 22 %5.26 7 Proje güzergahı ve kavşaklar 21 %5.02 8 Trafik yükü 20 %4.78 9 Tünel içindeki sistemler 17 %4.07 10 Deprem 17 %4.07 11 Tarihi siluet ve görsel etkiler 14 %3.35 12 ÇSED Süreci 11 %2.63 13 Proje’nin İletişimi 9 %2.15 14 Yap İşlet Devret modeli ve süreci 9 %2.15 15 Havalandırma bacaları 9 %2.15 16 İnşaat aşaması süresince verilecek rahatsızlıklar 8 %1.91 17 İş Başvurusu 7 %1.67 18 Geçiş Ücretleri 6 %1.44 19 Tanıtım Etkinlikleri’ne yönelik yorumlar 4 %0.96 20 Jeoloji 3 %0.72 21 Ortaklık / şirket 2 %0.48 22 Denize yönelik etkiler 1 %0.24 23 Gürültü 1 %0.24 418 %100 Toplam Birçok görüş birden fazla konuya değindiğinden, konu başlıkları altındaki toplam sayının 266'dan daha fazla olduğu belirtilmelidir. 266 görüşten, 180'i sadece bir konuya, 60'ı iki konuya, 13'ü üç konuya ve geriye kalan 13'ü de dört ya da daha fazla konuya değinmiştir. Proje'ye desteklerini belirten paydaşların, aynı zamanda kaygı ve sorularını da yorumlarında paylaştıklarına dikkat çekmek gerekir. Çoğu görüş kısa ve kapsam bakımından genel olmakla birlikte, bazı görüşler daha detaylı ve spesifik olmuştur. ATAŞ ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT 8 Şekil 3.1 Bildirilen Görüşlerin Analizi ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT ATAŞ 9 3.3.2 Kamuoyu Desteğinin Düzeyi 266 paydaştan 129'u (ki toplam görüşlerin %48'i ve dikkat çekilen bireysel konu başlıklarının %30'unu oluşturmaktadır) Proje ile ilgili olumlu ve destekleyici görüşler bildirmiştir. Bu görüşlerden bazılarında, aynı zamanda, ilgi gerektiren belli konular üzerindeki kaygılar da dile getirilmiştir. Bu oranın Proje’ye makul düzeyde bir kamuoyu desteğinin varlığına işaret ettiği söylenebilir. 3.3.3 Ana Konu Başlıkları Olumlu yorumlar, genel sorular (ki bunlar bireyler Proje tanımına yönlendirilerek cevaplandırılmıştır) ve iş başvuruları haricindeki ana konular (ki bunlar toplam görüşlerin %42'sini oluşturmaktadır) aşağıda sunulmuştur: • • • • • • • • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması (%8); Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile ilgili konular (%6); Kültürel Miras (%6); Genel çevresel kaygılar; İstanbul'a gelebilecek çevresel zararlar (%5); Proje güzergâhı ve kavşaklar (%5); Trafik yükü (%5); Tünel içindeki sistemler (%4) ve Deprem riskleri (%4). Dikkat çekilen konu başlıklarına genel bir bakış ve Proje’nin bunlara cevapları Bölüm 4.2'de sunulmuştur. ATAŞ ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT 10 4 BİLDİRİLEN GÖRÜŞLERDEKİ ANA KONULAR VE PROJE’NİN CEVAPLARI 4.1 GİRİŞ Danışma Süreci Raporu'nun bu bölümünde, bildirilen görüşler özetlenmekte ve alınan değişik görüşlere yönelik Proje tarafından verilen cevaplar yer almaktadır. Bölüm 4,2, bireysel paydaşların görüşlerinde dikkat çektikleri başlıkları kapsamaktadır. Bölüm 4,3 ise, kurumsal paydaşlar tarafından dikkat çekilen konulara yöneliktir. 4.2 KAMUSAL KONULAR Bölüm 3,3’te belirtildiği gibi, 246 adet bireysel görüş alınmıştır. Bunlardan 56'sı, arazi alımı ile ilgilidir. Bunların her birine bireysel cevaplar verilmiştir (bk. Bölümler 4.2.1 ve 4.2.2). Geri kalan görüşlerin kapsadığı diğer başlıklardaki ana kaygılar şunlardır: • • • • • • Kültürel Miras; Genel çevresel etkiler; Proje güzergâhı ve kavşaklar; Trafik yükü; Tünel içindeki sistemler; ve Deprem riskleri. Bunlar, aşağıda başlıklarda incelenmiştir. Bildirilen görüşlerin 20’sine bireysel olarak geri dönülerek özel cevap verilmesi gerektiği düşünülmüştür. 170 görüşe yönelik olarak ise bu raporda genel cevaplar verilmiştir. 4.2.1 Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması Kamulaştırma ile ilgili temel kaygı, Kumkapı'daki balıkçı tezgâhlarının ve kafe niteliğindeki işletmelerin taşınmasıdır. İşletme ve tezgâh sahiplerinden görüşler alınmıştır. Bu paydaşlara, ATAŞ bireysel olarak yazılı cevaplar vererek, tasarım sürecinin henüz sonlanmadığını ve kesin arazi gereksinimlerine dair detayların henüz netleşmediğini bildirmiştir. Takip edilecek prosedürün açıklanması amacıyla, ATAŞ, Kumkapı Balıkçılar Derneği'nin temsilcileri ile de görüşmüştür. ATAŞ, Balıkçılar Çarşısı’nın öneminin farkındadır ve Kumkapı’daki işletmelerin taşınmasında ortak sorumluluğu bulunacak belediye yetkilileri (İBB) ve DLH ile işbirliğini sürdürmektedir. İBB, bu mülklerin sahibi ve kiralayanı konumundadır. Arazi kamuya ait olduğundan, kamulaştırma ATAŞ ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT 11 işlemi yerine, kamu kurumları arasında bir devir işlemine tabidir. DLH, Proje adına İBB'den DLH'ye devir işlemini güvenceye alacaktır. 4.2.2 Arazi alımına yönelik diğer görüş bildirimleri Kamulaştırma ile ilgili diğer sorgulamaların büyük çoğunluğu (özellikle Kumkapı Balıkçılar Çarşısı ile ilgili olanların aksine: Bölüm 4.2.1) kamulaştırmanın kapsamı ve ne zaman başlayacağı ile ilgili olmuştur. ATAŞ, potansiyel olarak Proje’nin kapsadığı alanda yer alan mal sahiplerine ve kiracılara yazılı cevaplar vererek, tasarım sürecinin henüz sonlanmadığını, süreç sonlandığında ve tüm kamulaştırma gereksinimleri netleştiğinde DLH'nin kamulaştırmayı başlatacağını bildirmiştir. Cevapta ayrıca, kamulaştırma sürecinin etkilenen tüm kişilerle resmi iletişim ve danışma yoluyla başlayacağı belirtilmiş ve paydaşlar ÇSED Raporu Ek D'de bulunan Yeniden Yerleştirme Politikası Çerçevesi de dâhil olmak üzere, ÇSED'in kamulaştırma ile ilgili bölümlerine yönlendirilmişlerdir. Ayrıca, Arazı Alımı, Tazminat ve Yeniden Yerleştirme Planı’nın (ATYYP) 2011 sonuna doğru hazır hale getirilmesinin beklendiği belirtilmiştir. Bu belge halka ücretsiz olarak aşağıdaki kanallardan sunulacaktır: • • • Proje internet sitesi (dijital ortam belgesi olarak); Bu belgenin Bölüm 1.1'inde belirtilen Proje Bilgi Hattı’ndan (basılı nüsha istenmesi halinde); ve Bu belgenin Bölüm 1.1'inde belirtilen adrese yazılı başvuruyla (basılı nüsha istenmesi halinde). Proje'den Etkilenen Kişiler (Proje sonucunda kamulaştırmadan etkilenecek kişiler) kesin olarak tanımlandığında ATYYP'nin basılı bir nüshasını alacaklar ve uygulama aşaması sırasında bireysel düzenlemeleri görüşme fırsatı bulacaklardır. 4.2.3 Kültürel Miras Kültürel miras ile ilgili görüşlerde, öncelikle Proje’nin İstanbul'un tarihi bölgelerine zarar vermemesi istenmiştir. Bu konu ÇSED Raporu'nda ele alınmıştır. Bunun sonucuna göre, Proje, İstanbul'un kültürel miras açısından uluslararası öneme sahip ana alanları niteliğindeki UNESCO Dünya Mirası Alanı'nın dört Merkez Bölgesi yakınında trafiği azaltacaktır. Özellikle, Sultan Ahmet Camii, Ayasofya ve Topkapı Sarayı dâhil olmak üzere, Sultan Ahmet (Dünya Miras Alanı Merkez Bölge I; bk. ÇSED Raporu, Şekil 11-2) civarındaki Kennedy Caddesi'ndeki trafik akışında dikkate değer azalmalar meydana gelecektir. Bu yollarda, sabah en yoğun saatlerindeki azami akış Galata Köprüsü'ne kadar olan bölümde %28, köprüden sonra %17 azalacaktır. Bu trafik modeli, Haliç’i aşan Galata ve Atatürk Köprüleri üzerinde de %7-10 arası azalma öngörmektedir. Trafik, Theodosian Kara Surları'nın (Şekil 11-2'deki IV. Merkez Bölge) hemen dışında ATAŞ ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT 12 devam eden, çift yönlü ana yol niteliğindeki 10. Yıl Caddesi üzerinde de azalacaktır. Proje güzergâhı, Mermerkule'ye yaya geçişini sağlamak için yapılacak olası çalışmaların dışında tarihi alanların belirlenmiş tampon bölgeleri içerisine girmeyecektir. Bu, tampon bölgede - ilgili kurumlarla (Koruma Kurulları gibi) mutabakata bağlı olmak üzere - küçük çalışmaları gerektirebilir. Şehir Surları'na potansiyel etkiyi en aza indirmek için, tarihi nitelikteki yerlerin yakınındaki çalışmalar, fiziksel zarar riskini en aza indirecek şekilde planlanacak ve yürütülecektir. Tarihi nitelikteki yerlerin yakınında çalışacak olan ekipmanı kullanan personel, zarara yol açmamak için özellikle özen gösterilmesinin gerekliliği konusunda bilgilendirilecektir. Tarihi yapıların yakınında patlatma ve vurucu kazık çakımına azaltıcı önlemler alınmadan izin verilmeyecektir. Tarihi yapıların ya da diğer hassas alıcıların yakınında kazık çakmak gerektiği takdirde, hidrolik basınç ve yüksek torkla ilerletilen delme işlemleri ile fore kazık uygulanacaktır. İnşaattan önce ve inşaat sırasında titreşim gözlemlemesi yapılarak titreşimin mevcut düzeyleri tespit edilecek ve önemli binalarda yapılan inşaat sırasında kazık çakma noktalarından 100 metreye kadar olan mesafe içerisinde gerçekleşen değişimler ölçülecektir. Ölçülen düzeyler İngiliz Standartları BS73856 [BS 7385 (1993): Yapılarda titreşim değerlendirmesi ve Ölçümü Bölüm 2: Zemin kaynaklı titreşimden doğan hasar düzeyleri için rehber] uyarınca yapı temellerindeki kabul edilebilir titreşim miktarları ile kıyaslanacaktır. Bu, modern ve tarihi binaların korunmasında standart sağlamaktadır. Aşağıdaki yapılar herhangi bir yüzeysel veya yapısal hasar olup olmadığı ile ilgili olarak inşaattan önce ve inşaat sırasında denetlenecek ve herhangi bir etkinin tespit edilmesi halinde, durumu düzeltici önlemler alınıncaya kadar inşaat çalışmaları durdurulacak ve başka hasarları önlemek için alternatif yöntemler kullanılacaktır: • • • • • Proje güzergâhı boyunca devam eden şehrin deniz surlarının ayakta kalan bölümleri; Kazlıçeşme’deki korunan tarihi bacalar; Mermerkule; Ss. Sergius ve Bacchus Kilisesi / Küçük Ayasofya Camisi; ve Justinian Evi (Bukoleon Sarayı ve Limanı). Proje ayrıca, inşaat sırasında karşılaşılan arkeolojik ve tarihi bulgularla ilgili olarak, uluslararası doğru uygulamaya bağlı bir şekilde, bir tesadüfî bulgular prosedürü oluşturacaktır. 4.2.4 Genel çevresel etkiler Genel çevresel etki görüşleri çok çeşitli konu başlıklarını kapsamaktadır: genel çevre kirliliği ve zarar, atıklar, deniz ortamının korunması, yerel halka etkiler. ATAŞ ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT 13 ÇSED süreci uyarınca, inşaat ve işletme dönemleri boyunca benimsenecek kapsamlı bir hafifletici önlemler paketi tanımlanmıştır. Bu paketin kullanımındaki amaç, Proje’nin kirlilik ve atıklar gibi muhtemel olumsuz etkilerini en aza indirmektir. Bütün bu önlemler, Proje Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı’nda (ÇSED Raporu, Cilt III, Ek D1) sıralanmıştır. ATAŞ, tüm çevresel, sağlık, güvenlik ve sosyal etkileri ve riskleri aşağıdaki prensiplere uygun olarak ele almayı taahhüt etmektedir: 4.2.5 o riskler ve etkiler Türkiye Cumhuriyeti kanun ve mevzuatları ve uluslararası standartlarla (EBRD Performans Gereklilikleri, IFC Performans Standartları ve Ekvator Prensipleri) tutarlı bir biçimde yönetilecektir; o Proje ve ilgili tüm faaliyetler, insanlara hiçbir zarar vermeyecek şekilde sürdürülecektir; o olumsuz etkilerden mümkün olan yerlerde kaçınılacaktır, ve kaçınmanın mümkün olmadığı durumların ortaya çıkması halinde, bu etkiler azaltılacak, hafifletilecek, ya da uygun şekilde telafi edilecektir. o Proje’de, yürürlükte bulunan çevre, sağlık ve güvenlik ve işgücü ve sosyal konularla ilgili kanunlar ve yönetmeliklere uyularak çalışılacaktır; o Proje, çevresel, sağlık, emniyet ve sosyal etkilerin, ÇSED Raporu’nda Proje için tarif edilen etkileri aşmamasını sağlayarak, olumsuz etkileri hafifletecek ve fayda sağlayacak önlemlerin alınmasını temin edecektir; o Proje, devamlılık arz eden bir biçimde, etkilenen topluluklar ile iletişimi koruyacak ve onlara danışacaktır. Proje güzergâhı ve kavşaklar Proje güzergâhı ve kavşaklar ile ilgili görüşler, genellikle Proje'nin yerleşiminin fiziksel kapsamına yönelik kaygılar olup, Proje'nin günlük yaşamlarını ve taşıtla seyahat alışkanlıklarını nasıl etkileyeceği konusunda endişelenen kişilerden gelmiştir. Proje için geliştirilen tasarım ve güzergâh, alternatiflerin değerlendirilmesini ve ardından İstanbul'daki mevcut yol altyapısı kullanımının en üst düzeye çıkarılmasını temel almıştır. ÇSED Raporu'nun (Cilt III) Ek E bölümünde, Proje için düşünülen alternatiflere genel bir bakış sunulmuştur. Proje alternatifleri için temel kaynak, DLH için yürütülen 2005 Fizibilite ATAŞ ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT 14 Çalışması'dır. 1 Bu çalışmada , İstanbul Boğazını geçen 5 potansiyel güzergah düşünülmüş olup, mevcut Proje güzergahı tercih edilen güzergah olarak değerendirilmiştir. Proje, İstanbul'un bu bölgesindeki mevcut yol altyapısını en iyi düzeyde kullanmıştır. Birçok kavşağın tasarımında, Proje’nin mevcut yol ağı ile entegrasyonu temel alınmıştır. 4.2.6 Trafik Akışı Trafik akışı ile ilgili görüşler birçok konuyu kapsamaktadır ancak tünel içinde ve yakınında tıkanıklık olasılığı ve İstanbul'daki genel trafik seviyesine etkisi üzerine kaygılar çoğunlukta olmuştur. ÇSED Raporu’nda bu konu ele alınmakta ve Proje’nin, Boğaz’da ek bir araç geçişi sağlayarak İstanbul'daki trafik akışını iyileştireceğini yapılan modellemenin gösterdiği ortaya koyulmaktadır. Böylece, mevcut iki köprüdeki tıkanıklık azaltılacak ve gelecek yıllarda İstanbul'daki yol kullanımı (araçlar tarafından kat edilen toplam kilometre), projesiz bir durum ile karşılaştırıldığında, tünelin daha kısa geçiş güzergâhı sağlaması nedeniyle azalacaktır. 4.2.7 Tünel Sistemleri (tasarım, güvenlik vb.) Bazı görüşlerde, geçiş emniyeti ve güvenliği ile yangın ve deprem (Deprem riski Bölüm 4.2.8'de ele alınmıştır) gibi acil durumlarla ilgili kaygılara dikkat çekilmiştir. ÇSED Raporu’nda, ATAŞ'ın Proje’nin yapısal unsurlarını (tünel, köprüler, alt geçitler vb.), Türkiye’nin ulusal ve yerel standartlarıyla, güvenlik açısından Amerikan Tasarım Kodu NFPA 502 ile ve Trans-Avrupa Yol Şebekesi’nde belirtilen minimum güvenlik gerekliliklerini düzenleyen AB Direktifi 2004/54 ile uyumlu olacak şekilde tasarlayacağı, inşa edeceği ve işleteceği açıklanmaktadır. Doğal afetlerle ilgili potansiyel risklere özellikle önem verilecektir. Yüklenici, tüm tasarımların kontrolü ve onayı ile yükümlü olacak ve uluslararası doğru inşaat prensiplerine uygun olarak inşaatı tetkik edecek ve denetleyecektir. 4.2.8 Deprem riski Alınan bazı görüşler, tünelin deprem ve bununla ilgili tsunami risklerine dayanma kabiliyetine yönelik olmuştur. ÇSED Raporu’nda, Proje’yi etkileyebilecek depremler, tsunamiler, seller ve fırtınalar gibi doğal afetler tanımlanmıştır. Ayrıca, raporda Proje'nin tasarım ve işletmesinde bunların nasıl ele alındığı açıklanmıştır. Bütün yapılar, Denetleyici Kurum onayına bağlı olan Dizayn Kılavuzu uyarınca Türkiye Deprem Yönetmeliği (2007) ile gerekli kılınan bütün sismik şartlar 1 Nippon Koei Ltd; Karayolu Boğaz Geçiş Tüneli Fizibilite Çalışması (Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı'na); 2007 ATAŞ ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT 15 karşılanacak şekilde tasarlanacaktır. Herhangi bir deprem vukuunda, Avrupa yakası boyunca bulunan dolgu arazide muhtemel bir sıvılaşma riski, o bölgedeki yol ve yapıların tasarımında dikkate alınacaktır. Yol kullanıcılarını (araçlar ve yayalar) ve daha geniş kapsamda halkı etkileyen acil durumları önlemek, bu durumlara hazırlanmak ve gerçekleşme durumunda eyleme geçmek için yapılan planlar dâhil olmak üzere, toplum sağlığının ve emniyetinin korunması için detaylı acil durum hazırlığı ve acil müdahale planları hazırlanacaktır. Bu planlar, yerel acil durum yetkililerine danışılarak hazırlanacak ve gerekli bilgi yol kullanıcılarına ve daha geniş kapsamda toplumsal kesimlere iletilecektir. 4.3 KAMU KURUMLARININ, SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ VE MESLEKİ OLUŞUMLARIN GÖRÜŞLERİ Tablo 4.2’de, ÇSED danışma sürecinde yapılan çağrıya karşılık veren kuruluşlar tanımlanmakta, onların görüşleri ve Proje'nin cevapları özetlenmektedir. ATAŞ ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT 16 Tablo 4.2 Kurumsal Paydaşların Görüşleri ve Proje Cevapları Kurum 1. Çevre ve Orman Bakanlığı Tarih 17.3.2011 Görüş Özeti ÇSED paydaş mektubuna (Proje Özeti ve ona eşlik eden ön yazı) cevap olarak, DLH'den ATAŞ'a ÇSED etkinlikleri yürütmesi için gönderilen yetki mektubunun bir kopyasını istemiştir. Cevap DLH, bu isteği karşılayan mektubu (4 Kasım 2009 tarihli) temin etmiş ve mektup Çevre ve Orman Bakanlığı'na sunulmuştur. 2. Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi 25.3.2011 Hastane, müştemilatı içinde bulunan Sadık Eratik Göz Hastanesi'nin yapısının ve Dr. Eyüp Aksoy Caddesi Çıkışı'nda yapılması planlanan yeraltı otoparkının proje sonucunda zarar göreceğine dair kaygılarını belirtmiştir. Cevap mektubunda, ATAŞ, proje tasarımının henüz sonlanmadığını belirtmiştir. Ayrıca, hastanenin altından geçecek olan tünel parçasının zemin kotunun 35 metre altından geçeceğine dikkat çekilerek, hastaneye yönelik bir etki beklenmediği belirtilmiştir. İnşaat çalışmaları sırasında, sürekli deformasyon ve titreşim ölçümleri gerçekleştirilecek, gerektiğinde durumu düzeltici önlemler tamamlanacaktır. İnşaat hassas bir şekilde yapılacak ve ATAŞ, hastaneye herhangi bir zarar vermekten kaçınmakta özenli olacaktır. Hastane, projenin Göz Hastanesi bina yapısını ve yeraltı otoparkını rahatsız etmeyecek şekilde yeniden tasarlanmasını talep etmiştir. Planlanan otopark ile ilgili olarak, Proje tasarımı, Üsküdar Belediyesi ile işbirliği içinde geliştirilmektedir. Hastane, bilgilendirilme ricasında bulunmuştur. ATAŞ, inşaat süreci boyunca, Araştırma Hastanesi ile beraber hareket edecektir. 3. Serbest Mimarlar Derneği (SMD) 1.4.2011 SMD'den daha geniş bir katılım ile planlanan ikinci toplantı 13 Nisan 2011 tarihinde düzenlenmiştir. İkinci toplantıda, ATAŞ, SMD'nin çeşitli üyelerinden Proje ile ilgili soruları toplamış ve bunlara cevapları içeren bir mektup göndermiştir. ATAŞ bu ikinci toplantıda, SMD'ye ÇSED Raporu'nun bir kopyasını da sunmuştur. SMD ile ATAŞ arasındaki ilişki, Proje’ye genel bakış sunumunu içeren bir tanışma toplantısı (1 Nisan 2011) ile başlamıştır. SMD, Proje'nin değerlendirilmesi için daha fazla teknik bilgiye gereksinim duyduklarını belirtmiş ve ATAŞ'a gereksinim duydukları bilgileri belirten bir yazı yazmıştır. 4. 4 no'lu Koruma Kurulu 11.4.2011 • • 5. Üsküdar Belediyesi 13.4.2011 ATAŞ, ÇSED'in bir parçası olarak yapılan tesadüfî bulgular prosedürü ve arkeo-jeofiziksel araştırma ile ilgili olarak bilgi sunmuştur. ATAŞ, arkeolojik çalışmaların ve azaltıcı önlemlerin, ilgili uluslararası performans standartları uyarınca uygulanacağını da yeniden vurgulamıştır. Kurul aşağıdakilerle ilgili bilgi istemiştir: arkeolojik tesadüfi bulgular prosedürü, ve arkeo-jeofiziksel araştırma çalışması. Güzergâhın, Haydarpaşa Hastanesi ile Marmara Üniversitesi bölgesinden, mevcut yol koridoruna doğru değiştirilmesini ATAŞ, Üsküdar Belediyesi'nin koşulları ile ilgili olarak, tüm araştırma ve etütlerin açıklanması amacıyla bir toplantı yapılmasını talep etmiştir. Henüz bu kurumdan bir cevap alınamamıştır. ÇEVRE KAYNAKLARI YÖNETİMİ ATAŞ 17 istemiştir. Üsküdar İlçesi için trafik bilgilerini istemiştir. 6. İBB Çevre Koruma Genel Müdürlüğü 14.4.2011 ATAŞ bu görüşü dikkate almakta ve yönetmeliklere uyacağını teyit etmektedir. ÇSED paydaş mektubuna cevap olarak, Genel Müdürlük ATAŞ'a, akşam ve gece çalışmaları için izin gerektiğini hatırlatmıştır. Kazılardan çıkacak hafriyatın, yönetmeliklere uygun olarak atılmasını talep etmiştir. 7. Şehir Plancıları Odası (ŞPO) 8.4.2011 ATAŞ, ŞPO ile 8 Nisan 2011'de bir toplantı yapmıştır. 15.4.2011 Akabinde ŞPO, ÇSED çalışmasında hazırlanan tüm trafik bilgilerini talep etmiştir. Mayıs 2011 ŞPO, sonrasında internet sitelerinde bir İtiraz Notu yayınlamıştır. Bu notta ele alınan önemli konular şunlardır: • • • • • • • 8. EMBARQ 20.4.2011 ATAŞ, ŞPO Notu'nu incelemiştir ve dikkat çekilen bütün konular ÇSED Raporu'nda, bu Danışma Süreci Raporu'nda (özellikle Bölüm 4.2) ve ICOMOS görüşlerine verilen cevapta (lütfen bu tablonun devamına bakınız) ele alınmıştır. ATAŞ'ın bunlara dahil etmek istediği bazı önemli noktalar şunlardır: • • artan egzoz emisyonu ve kaza riski; Avrasya Tüneli Projesi’nin toplu taşımayı teşvik etmemesi; Tarihi Yarımada'da ek gelişim baskıları; havalandırma bacalarının yetersiz tasarlanması ve artırılma ihtiyacı doğacağı; Sahil Parkı'na etkileri (ve halkın erişimi); Avrasya Tüneli Projesi’ne ilişkin önceki UNESCO kaygıları; ve toplumsal muhalefet. • • • Proje, Sultanahmet Camii, Ayasofya ve Topkapı Sarayı çevresi dâhil olmak üzere, Tarihi Yarımada'daki önemli yollarda trafiği azaltacaktır. Proje, Haliç geçişinde ve mevcut iki Boğaz Köprüsü'nde de trafiği azaltacaktır. İki havalandırma bacası, İstanbul'un tarihsel siluetini etkilememek için özellikle zeminden 5.0 metre yükseklikte tasarlanmıştır. Havalandırma bacalarının verimliliğini doğrulamak için bir hava kalitesi modellemesi gerçekleştirilmiştir (lütfen ÇSED Raporu Bölüm 8'e ve Ek K'ya bakınız). Yarımada'daki tarihi binalarda yapısal bir hasar potansiyelini ele almak adına, hafifletici ve gözlemleyici önlemler önerilmiştir. Proje, hareket kabiliyeti kısıtlı bireylerin gelecekte Sahil Parkı'na erişebilmeleri için mevcut yaya üst geçitlerini geliştirecektir. Sahil Parkı'nın %20'sinin kaybedileceği kabul edilmekle beraber, kalan alanlar iyileştirilecek ve geliştirilecektir (örneğin: daha iyi tesisler, yeni ağaçlar ve çevre düzenlemesi, vb.). ATAŞ, Proje ile ve ÇSED süreci ile ilgili teknik ve fiili soruları açıklamıştır. EMBARQ ve ATAŞ arasında, 20 Nisan 2011 tarihinde bir toplantı gerçekleşmiştir. ATAŞ’ın belirttiği önemli husus, Proje'nin İstanbul'un genel ulaşım ağının bir parçası olduğu ve mevcut iki Boğaz Köprüsü'ndeki yoğunluğu azaltacağıdır. Proje ayrıca, mevcut ulaşım EMBARQ, Proje'nin, kentsel alanlarda kitlesel geçişi artırmaya ÇEVRE KAYNAKLARI YÖNETİMİ ATAŞ 18 süreleriyle karşılaştırıldığında, Boğaz’dan geçiş süresini önemli ölçüde kısaltan bir güzergah sağlayacaktır. yönelik kendi kurumsal ilkelerine aykırı olduğu görüşündedir. Trafik yükü, gürültü, kirlilik, kıyı geçişinin sınırlandırılması, geçiş ücreti ve danışma sürecinin zamanlaması dâhil olmak üzere Proje'nin çeşitli yönlerine itiraz etmişlerdir. Proje'nin özel araç mülkiyetini özendirdiğini, insan odaklı olmadığını, uygulanmaya elverişli olmadığını ve prensiplerine göre etik olmadığını belirtmiştir. 9. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü "TAU") 22.4.2011 Proje'yi 3194 ve 3162 sayılı Kanunlar uyarınca onaylamış ve onay belgesini ilgili belediyelere ve kamu kuruluşlarına göndermiştir. 10a. ICOMOS 3.5.2011 ATAŞ ve ICOMOS arasında, 3 Mayıs 2011 tarihinde bir toplantı gerçekleşmiştir. Aşağıda ICOMOS’un sorularına ve ATAŞ’ın cevaplarına (ATAŞ tarafından alınan toplantı notları temel alınarak) yer verilmiştir. ATAŞ, hareket kabiliyetleri kısıtlı bireyler için Sahil Parkı'na erişimi önemli ölçüde kolaylaştıracak modern ve gelişmiş yaya geçitleri dâhil olmak üzere, hafifletici önlemleri açıklamıştır. ATAŞ bu görüşü dikkate almaktadır. 1. Yeni yol tasarımı Mermerkule’nin etrafından uzanmaktadır. Koruma Kurulu kararına tabi olarak, bir yaya altgeçidi/üstgeçidi ya da bu amaca hizmet eden başka bir yapının inşa edilmesi planlamaktadır. 1. Mermerkule ve yollar arasındaki ilişki görülmek istenmiştir. Mermerkule'nin izole edileceğine dair kaygılanılmıştır. 2. Proje'de yükseltilmiş yol bulunmakta mıdır? 2. Mevcut yol yüksekliği korunacaktır. Yükseltilmiş yol olmayacaktır. Tüm U-dönüşler altgeçit olmakla beraber, Kennedy Caddesi üzerinde yedi adet yaya üstgeçidi olacaktır. ICOMOS, yaya üstgeçitlerinin yüksekliğinin tarihi siluete etkisi konusunda kaygılarını belirtmiştir. Buna karşın, proje tasarımı, hiç bir unsurun yerden yüksekliği 7 metreyi geçmeyecek şekilde oluşturulmuştur. Bu nedenle, tarihi siluete herhangi bir etki olmayacaktır. 3. Yollar ve Samatya'daki şehir surları arasındaki ilişki nedir? 2x4 şerit bu bölgeye uyabilecek midir? 3. Samatya'daki mevcut yol tasarımı şehir surlarını etkilememektedir. 2x4 şerit, tarihi şehir surları ile mevcut demiryolu arasına uymaktadır. ATAŞ ayrıca tarihi binaları inşaat sırasında korumak amacıyla hafifletici ve gözlemleyici önlemler önermektedir. ÇEVRE KAYNAKLARI YÖNETİMİ ATAŞ 19 4. Proje'nin amacı nedir? ATAŞ'a göre, tünel sadece Kadıköy'ü Avrupa yakasına bağlamaktadır. 4. Proje'nin, sadece Kadıköy bölgesi için değil, şehir genelindeki yol ağlarında bir rahatlama sağlamak için, Boğaz geçişinde yetersiz yol kapasitesi sorununun çözümüne yönelik olması planlanmıştır. 5. Tarihi Yarımada araç trafiği tehdidi altındadır. Bu proje, Tarihi Yarımada'da daha fazla araç olmasına neden olacaktır. 5. Proje geçtiği güzergâhta, temel olarak, şehir surlarıyla kıyı şeridi arasındaki dolgu alana yapılmış olan (1960'lardan beri) mevcut Kennedy Caddesi'ni kullanacaktır. Kennedy Caddesi'ndeki araç trafiği, yeni tünel nedeniyle artsa da, ATAŞ'ın trafik modeline göre, Tarihi Yarımada içindeki trafik yoğunluğu azalacak ve Haliç boyunca trafik akışı da önemli ölçüde azalacaktır (yaklaşık %30). 6. T.C. Ulaştırma Bakanlığı’na yönelik bir soru: Kazlıçeşme'den sonra trafik nasıl dağıtılacaktır? 7. ATAŞ, Proje güzergâhının Kazlıçeşme'de sona erdiğini ancak İBB Ulaşım Planlama Müdürlüğü'nün, Kazlıçeşme'den Yeşilköy'e (Atatürk Havalimanı) kadar olan yolu iyileştirmek için hâlihazırda projeleri olduğunu belirtmiştir. Ayrıca, İBB'nin Avrupa yakasında 10.Yıl Caddesi'ni, Asya yakasında da D-100 karayolunu iyileştirme projesi mevcuttur. Bu projelerin Avrasya Tüneli Projesi'ne paralel olarak uygulanması planlanmaktadır. 7. ICOMOS Proje'ye başlangıçta karşıydı. Projenin uygulanma kararı çoktan alındı. Şimdi bizden beklentiniz nedir? . 7. Proje başlangıçta, Çevre ve Orman Bakanlığı'nın 2007'de aldığı karar uyarınca (resmi mektup ÇSED Raporu Ek B'de verilmiştir), ÇED mevzuatının kapsamının dışındaydı. Bu doğrultuda, DLH'nin ihale aşaması öncesinde ÇED süreci uygulanmamıştır. Buna karşın, ATAŞ 2009 yılında, 2011 yılı başlarında sonuçlanan ve 7 Mart 2011'de kamuoyu ile danışma süreci başlatılan bir ÇSED çalışması hazırlamıştır. ATAŞ, Paydaş Katılım Planı’nın hedefinin Proje’den etkilenen kişiler ve diğer paydaşların zamanında ve yeterli bir biçimde bilgilenmesini, bu gruplara düşüncelerini ve kaygılarını dile getirecek uygun fırsatların tanınmasını ve bu kaygıların proje kararlarını etkilemesini sağlamak olduğunu belirtmiştir. 8. ÇSED çalışması eski (2003 ve 2005) fizibilite bilgilerine mi dayanmaktadır? 8. Tüm teknik çalışmalar ve ÇSED çalışmaları, 2009 & 2010'da yürütülen özgün çalışmalara dayanmaktadır ve bunlar ÇSED Raporu'nda açık ve ücretsiz olarak sunulmaktadır. 9. Hava kalitesi çalışması için kullanılan bilgi kaynağı nedir? 9. Bilgiler güncel Belediye kayıtlarından ve yerinde yapılan ölçümlerden toplanmıştır. Proje çevresindeki hava kalitesini ölçmek üzere numune alımı, ÇSED ekibi tarafından uzun vadeli NO2 konsantrasyonları için 27 pasif numune noktasında yapılmış olup, tünel girişleri ÇEVRE KAYNAKLARI YÖNETİMİ ATAŞ 20 yakınlarındaki 4 mevkiden, kısa vadeli NO2 ve PM10 konsantrasyonları için anlık numune alımı gerçekleştirilmiştir. Daha detaylı bilgi ÇSED Raporu'nda sunulmuştur. 10. Havalandırma bacasından çıkacak olan egzozun rahatsız edici bir görsel etkisinin olması beklenmemektedir. Parçacıkların temel nedeni olan ağır vasıtaların tünele girişine izin verilmeyecektir. 10. Havalandırma bacasından çıkacak olan egzozun rengi olacak mıdır? 11. ATAŞ, bu etkinin araştırıldığını ve sonuçların ÇSED Raporu'nda (Bölüm 8) sunulduğunu açıklamıştır. Tarihi Anıtlara olumsuz bir etki öngörülmemektedir. Yukarıda belirtildiği gibi, aslında Proje, Dünya Mirası Alanı ana unsurları içinde ve çevresinde trafik seviyesini azaltacaktır. 11. SO2, anıtların ve şehir surlarının dış yüzlerini nasıl etkileyecektir? 12. Planlanan yedi yaya üstgeçidinin yerini üç boyutlu olarak sunumda görme şansı var mıdır? 12. Yaya üstgeçitlerinin yerleri, ICOMOS'a yol haritalarında açıklanmıştır. Maalesef, ATAŞ yaya üstgeçitlerinin üç boyutlu çizimlerine sahip değildir. Buna karşın, proje tasarımı, hiç bir unsurun zeminden yüksekliği 7 metreyi geçmeyecek şekilde geliştirilmiştir. Bu nedenle, tarihi siluete herhangi bir etki olmayacaktır. 13. Marmaray Projesi güzergahını değiştirmiştir; şehir surlarına yakın ilerleyecektir. Marmaray ile çatışan bir yer olup olmadığı kontrol edilmelidir (örneğin, U-dönüşleri). 13. ATAŞ, yeni Marmaray rotasını gereğince inceleyecektir. 14. Asya yakasındaki havalandırma bacası Avrupa yakasındakine benzer mi olacaktır? 14. ATAŞ, ICOMOS'u, Asya yakasındaki havalandırma bacası hakkında, ilgili çizimleri kullanarak bilgilendirmiştir. Ayrıca, Asya havalandırma bacasını giriş yakınına doğru değiştirmek amacıyla tasarımda bazı geliştirmeler mevcuttur (bu çalışma hala geliştirme aşamasındadır, eğer bu değişikliğe gidilmesine karar verilirse, kamuoyu ile danışma yapılacaktır). 15. Marmaray Projesi, toplu taşımayı geliştirmek ve hususi araç kullanımı azaltmak için yapılmaktadır. Maalesef, bu Proje hususi araçların kullanımı teşvik etmektedir. Bu bir çelişkidir. 15. ATAŞ, Ulaşım Master Planı'nın Ulaştırma Bakanlığı ve İBB'nin sorumluluğu altında olduğunu belirtmiştir. ATAŞ ayrıca, hem Marmaray Projesi'nin, hem de Avrasya Tüneli Projesi'nin, İstanbul'un genel ulaşım sistemini iyileştirmek için gerekli olduğuna dikkat çekmiştir. Proje, küçük minibüslerin tüneli kullanmalarına izin verecektir. 16. Geniş yeşil sahil bölgesi (Avrupa yakasında) 16. ATAŞ, Proje'nin Sahil Yolu'nun her iki tarafından yaklaşık 3 metreye gereksinim duyduğunu ÇEVRE KAYNAKLARI YÖNETİMİ ATAŞ 21 kamulaştırılacaktır. Bu sahil bölgesi, birçok insan tarafından dinlence yeri olarak kullanılmaktadır. belirtmiştir. ATAŞ, Sahil Parkı'na gelecek etkiyi kabul etmektedir, ancak parkın geriye kalacak alanlarında (%80) azaltıcı önlemler kapsamında iyileştirmeler yapılacağını vurgulamaktadır. Tüm mevcut hemzemin yaya geçitleri ve yaya köprüleri, yedi adet yeni ve geliştirilmiş yaya köprüsü ile değiştirilecektir. Böylece, mevcut sahile geçiş düzeyi muhafaza edilecek ve hareket kabiliyetleri kısıtlı bireylerin erişim olanakları önemli ölçüde artırılacaktır. 17. Ataport Projesi (Kazlıçeşme bölgesindeki liman projesi) ile Avrasya Tüneli arasında bir ilişki var mıdır? 17. ATAŞ, henüz onaylanmamış olan Ataport Projesi ile ilgili belli bir bilgi olmadığını belirtmiştir. 18. Bu Proje, mevcut master ve uygulama şehir planlarında yer almamaktadır. 18. ATAŞ, ilgili kamu kuruluşlarından alınan onaydan sonra hazırlanan master ve uygulama planlarının değişikliklerinin, şu anda İstanbul'daki yerel belediyelerin ve Büyükşehir Belediyesi'nin son onay aşamasında olduğunu açıklamıştır. Bu aşamanın Mayıs 2011'de sonuçlanması beklenmektedir. ICOMOS, başlangıçta Proje'ye itirazda bulunduğunu belirtmiştir. Buna karşın, toplantıda verilen bilgileri yeniden değerlendirecekler ve Proje ile ilgili yorumlarını açıklayıp, UNESCO ile de paylaşacaklardır. 10b. ICOMOS 31.5.2011 ICOMOS, ATAŞ'a Proje ile ilgili bir açıklama göndermiştir. Eleştiri niteliğindeki bu açıklamada Proje’ye itiraz edilmektedir. Önemli noktalar: ATAŞ, asli bir paydaş olan ICOMOS'un görüşlerine ayrıntılı bir cevap hazırlamıştır. Bunun bir özeti aşağıdadır: 1. Tarihi Yarımada, evrensel değerlerin vurgulandığı ve korunduğu bir koruma alanı olarak kayıt altındadır. 1. ÇSED Raporu (Bölüm 11.2.3), Tarihi Yarımada'nın uluslararası öneme sahip bir alan olduğunu vurgulamakta ve alanı ve çeşitli unsurlarını koruyan ulusal kanunları listelemektedir. 2. Planlama açısından, tarihi İstanbul'un 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlarında yer almayan bu trafik çözümü, hazırlanmakta olan Tarihi Yarımada Koruma Planı'na zorla entegre edilmeye çalışılmaktadır. Bölüm 11.5, İstanbul'un Tarihi Bölgeleri'nde öngörülen etkileri ele almaktadır. Bu değerlendirmenin bir kısmı, önerilen projeli ve projesiz trafik akışlarındaki ve dağılımdaki değişiklikleri hesaplamakla ilgilidir. 3. Batıda Yedikule'de, şehir surlarının 1 numaralı Kulesi, Ön Duvar ve hendeği, güneyde ise Mermerkule'nin kıyı tarafını izleyen otoyol ekseniyle, tarihi şehrin batı sınırı harap edilmektedir. Proje, ÇED ÇEVRE KAYNAKLARI YÖNETİMİ Proje, yarımadadaki önemli yollardaki trafik seviyesini azaltacaktır. Özellikle, Sultanahmet Camii, Ayasofya ve Topkapı Sarayı dâhil olmak üzere, Sultan Ahmet (Dünya Miras Alanı Merkez Bölge I; bk. ÇSED Raporu, Şekil 11-2) civarındaki Kennedy Caddesi'ndeki trafik akışında ciddi bir azalma meydana gelecektir. Bu yollarda, sabah saatlerindeki azami akış Galata ATAŞ 22 süreci atlanarak onaylanmış ve ihaleye açılmıştır, bu sakıncalı bir durumdur. 4. Günlük 120000 araç kapasitesine sahip bir tünel ile birlikte, Tarihi Yarımada'nın güney tarafı boyunca, saatte yaklaşık 60km/saat hızla seyahat edecek olan araçların yol açacağı gürültü ve kirlilik görmezden gelinemez bir olumsuzluktur. Bu hem yeşil alan kaybına neden olacak, hem de yakındaki ağır trafik yükü nedeniyle sakince dolaşmayı ve tarihsel çevreyi izlemeyi imkânsız hale getirecektir. Köprüsü'ne kadar olan bölümde %28, köprüden sonra %17 azalacaktır. Bu trafik modeli, Haliç aşılırken, Galata ve Atatürk Köprüleri üzerinde de %7-10 arası azalma öngörmektedir. Trafik, Theodosian Kara Surları'nın (Şekil 11-2'deki IV. Merkez Bölge) hemen dışında devam eden, çift yönlü ana yol 10. Yıl Caddesi üzerinde de azalacaktır. UNESCO kapsamındaki II. ve III. Merkez Bölgeler (Süleymaniye ve Zeyrek) dâhil olmak üzere, Tarihi Yarımada’nın merkezini bypass ederek, iyileştirilen sahil yolunun trafiği daha yoğun olarak kullanmasının bir sonucu olarak, tarihi bölge içerisindeki daha küçük caddelerin pek çoğunda trafik düzeyinde küçük, ama önemli bir azalma olacaktır. Sahil Yolu’ndaki (Kennedy Caddesi) trafikte önemli bir artış olacağı kabul edilmektedir fakat bu artış, tarihi alanın güneyinde ve tünel girişinin batısında, UNESCO kapsamındaki I. Merkez Bölge'nin uzağındadır. Ayrıca belirtilmelidir ki, Kennedy Caddesi üzerindeki trafiğin, İstanbul nüfusunun artışı ve yüksek düzeyde hususi araç sahipliği ve kullanımı nedeniyle, Proje olmadan da yükseleceği öngörülmektedir. 5. Havalandırma bacalarının siluete ağır bir etkisi olmaması için, yükseklikleri 5 metreyi geçmeyecek şekilde tasarlanacağı taahhüt edilmektedir. Fakat bu şekilde, hava kirliliği ve çevresel sorunlar kaçınılmazdır. 2. "Yeni bir Boğaz geçişi" için bir ön-fizibilite çalışması, İstanbul Büyükşehir Belediyesi adına 1997'de yapılan Ulaşım Master Planı temel alınarak 2003 yılında yapılmıştır. Bu çalışmanın sonucunda, yol tüneli, "en yüksek fizibiliteye sahip çözüm" olarak tavsiye edilmiştir. Yeni bir tünel geçişi için alternatif güzergâhları inceleyen bir fizibilite çalışması, 2005 yılında, Nippon Koei Co. Ltd tarafından yapılmıştır. Bunun bir özeti Taslak ÇSED Raporu, Cilt III, Ek E'de verilmiştir. Proje, İstanbul Ulaşım Master Planı'na dâhil edilmiş, bu işlem, JICA (Japanese International Cooperation Agency) ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin uzman ekiplerince birlikte yürütülmüş ve 2008'de tamamlanmıştır. O tarihte, "Lastik Tekerlekli Araçlar için İstanbul Boğazı Tüp Geçit Projesi" olarak anılan Proje, Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Planlama Kurulu kararıyla, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Planları'na 2006 yılında eklenmiştir. Proje'nin 1/5000 ve 1/1000 ölçekli Plan Teklifleri, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin (İBB) Yasama Meclisi tarafından 14 Kasım 2008 tarihinde onaylanmıştır. ÇEVRE KAYNAKLARI YÖNETİMİ ATAŞ 23 İlgili kamu kuruluşlarının onayları, Proje'nin ilgili belediyelerin 1/5000 ve 1/1000 ölçekli arazi kullanım planlarına dâhil edilmesinden önce alınmıştır. Bayındırlık Bakanlığı, Kültür Bakanlığı'nın Koruma Kurulları'nın ve Proje’de payları olan diğer başka bakanlıkların görüşlerini istemiş ve temin etmiştir. Bu planlar kamuoyunun bilgilenmesi ve incelemesi için 6 Nisan 2011 ile 6 Mayıs 2011 tarihleri arasında ilgili belediyelerde yayınlanmıştır. Yukarıda belirtilen arazi kullanımı planlarına Proje'nin dâhil edilmesiyle ilgili olarak yapılan prosedürlere ve danışma etkinlikleri ile paralel olarak, Proje'nin potansiyel etkileri araştırılmış ve hesaplanmıştır. Türk-Kore Ortak Girişimi (daha sonra Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım A.Ş. (ATAŞ) olarak adlandırıldı) Proje'nin YİD kontratını, 30 Haziran 2008'de yapılan uluslararası rekabete dayalı bir ihale sonucunda kazanmıştır. ATAŞ bunun ardından, uluslararası standartlara uygun olarak bir ÇSED çalışmasını başlatmıştır. ÇSED sürecinin bulguları Şubat 2011'de, Taslak ÇSED Raporu'nda sunulmuştur. 3. Yukarıda belirtildiği gibi, Proje aslında UNESCO tarafından belirlenen dört Merkez Alan'ın yakınındaki trafiği azaltacaktır. "Tarihi şehrin batı sınırı" cümlesi ile ilgili olarak, Proje, Theodosian Kara Surları'nın (IV. Merkez Bölge) hemen dışında kuzey-güney doğrultusunda devam eden çift yönlü ana yol konumundaki 10. Yıl Caddesi üzerindeki trafiği azaltacaktır. Sahil Yolu'nun mevcut yapısının geliştirileceği kabul edilmektedir ancak bu yolun hâlihazırda yol ağının yoğun bir parçası olduğunu ve bu yola eklenecek olan trafiğin Tarihi Yarımada'dan etkin bir şekilde kaydırılmış olacağını da belirtmek gerekir. Proje güzergâhı, Mermerkule'ye üst geçit erişimini sağlayacak olan yaya alt geçidinin inşaatının dışında, belirlenmiş tarihi alanların tampon bölgelerine girmeyecektir. Bu Mermerkule'ye halkın erişimini sağlamak için tasarlanmış spesifik bir azaltıcı önlemdir. Şehir Surları'na gelebilecek potansiyel etkilerin en aza indirilmesi için de, inşaat ve işletme sırasında azaltıcı önlemler devreye alınacaktır. Bunlar, ÇSED Raporu'nda (Bölüm 11) kapsamlı bir biçimde detaylandırılmıştır. Proje, ayrıca EBRD’nin standartları gibi uluslararası çevresel ve sosyal performans standartlarının gerekliliklerine uyumlu olacaktır. UNESCO, Proje hakkında, Ağustos 2009'da ÇSED'in kapsamının belirlenmesi sırasında bilgilendirilmiştir (Taslak ÇSED Raporu, Cilt III, Ek G2'deki Paydaş Kayıt Dokümanına bakınız). ÇEVRE KAYNAKLARI YÖNETİMİ ATAŞ 24 ÇSED Ekibi, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu'nu 19 Ekim 2009'da aramış ve bunun 11 Kasım 2009'da bir mektup (ve bir Proje Bilgi Dokümanı) ile takibini yapmıştır. ÇSED Ekibi'ne, UNESCO'nun ÇSED Ekibi ile buluşmayı ya da direkt iletişime geçmeyi tercih etmeyeceği bildirilmiş, yapılacak yorumların Kültür Bakanlığı üzerinden gerçekleşeceği iletilmiştir. ÇSED Raporu Nihai Taslağı, UNESCO'ya, Kültür Bakanlığı aracılığıyla Şubat 2011'de sunulmuştur. ÇSED Ekibi, Mart 2011 başından Mayıs 2011'e kadar, 9 haftalık bir kamuoyunun katılımı ve paydaşlarla danışma süreci yürütmüştür. Bu süre zarfında, ÇSED ekibi, UNESCO da dâhil olmak üzere, 120'nin üzerinde paydaşa mektup göndermiştir. Özet olarak, Proje, ÇSED sürecinin başından beri, UNESCO ve diğer paydaşlarla iletişime geçmek için çalışmıştır ve ÇSED Ekibi Proje'yi görüşmek üzere daima hazır bulunmuştur. 4. İstanbul yol ağının, 24 saatlik periyodun çoğunda, önemli bir trafik akışına sahip olduğu belirtilmelidir. Çevresel gürültü ile ilgili temel olumsuz etki riski, tahmini ortalama trafik akışının hala yüksek olduğu ve alıcı hassasiyetinin gündüze nazaran daha yüksek olduğu gece saatlerinde artacaktır. Proje sonucunda, sadece birkaç mevkide önemli gürültü etkilerinin ortaya çıkacağı öngörülmektedir. 2023 yılında trafik akışının yaratacağı çevresel gürültü, yaklaşım yollarına yakın konumda bulunan hassas alanlarda, Türkiye'de uygulanan gürültü limitlerini hem projeli hem de projesiz durumlar için aşacaktır. Tasarım sona ermeden başka trafik gürültü çalışmaları da yürütülecektir ve bu değerlendirme çalışmaları gürültüye yönelik özel azaltıcı önlemler gerektiren yerlerin belirlenmesini sağlayacaktır. Düşük sesli yol yüzeyi uygulamasının mümkün olabileceği kabul edilmektedir ve bu uygulama güzergâh üzerinde yakınlarda hassas alıcıların bulunduğu yerlerde ATAŞ tarafından benimsenecektir. Proje'nin, UNESCO Dünya Miras Alanı, I. Merkez Bölge yakınındaki Kennedy Caddesi'nde, tünel girişinin kuzeyinde ve doğusunda trafiğin önemli ölçüde (günde 10.000 aracın üzerinde) azalmasını sağlayacağı ve bu değişikliklerin gürültüde azalmalara yol açacağı belirtilmelidir. Ayrıca, Tarihi Yarımada içerisindeki trafikte de küçük düşüşler olacaktır (yukarıda Şekil 2) ve bu gürültü seviyelerinde azalmalar sağlayacaktır. Hava kalitesine etkileri ile ilgili olarak, Dünya Kültür Miras Alanı dört Merkez Bölgesi'ndeki trafikte yaşanacak önemli azalma, hava kalitesinde benzer değişikliklere yol açacaktır; Şehir ÇEVRE KAYNAKLARI YÖNETİMİ ATAŞ 25 Surları'nın güneyinde Kennedy Caddesi üzerinde kalitede azalma ve Tarihi Yarımada içinde ve çevresindeki diğer yerlerde artış meydana gelecektir. Proje, Sahil Parkı toplam alanında %20 civarında azalmaya neden olacaktır. Bu her ne kadar talihsiz bir durum olsa da, Proje tasarımı, mevcut yolların kullanımını en üst düzeye çıkararak Sahil Parkı'ndaki kayıpları en aza indirmeye çalışmıştır. Park kayıplarını iyileştirmek amacıyla, Proje, parkın geriye kalan tesislerini geliştirecek ve iyileştirecek, (herhangi bir ağaç kaybını telafi etmek için) yeni ağaçlar ekecek ve diğer çevre düzenlemesi işlemlerini gerçekleştirecektir. Buna ek olarak, Proje, hem Avrupa hem de Asya yakalarında, güzergâh çapında kamuoyunu bilgilendirme ve eğitme tasarısı geliştirecektir. Bunun amacı, yerel halkın ve sahil parkın ziyaretçilerini bilincini yükseltmek, bölgenin tarihsel anlamı ve arkeolojik ve kültürel önemini vurgulamak olacaktır. Bu tasarının yapısı ve detayları İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve UNESCO/Dünya Miras Komitesi ile danışarak geliştirilecektir. Proje sonucunda, Sahil Parkı'na erişim iyileştirilecektir. Tüm yaya köprüleri (şu anda mevcut Sahil Yolu'nun üzerinden yaya geçişini sağlayan köprüler), basamakların yanında rampalar kurularak, hareket kabiliyeti kısıtlı bireylere (bebek arabalı anneler, tekerlekli sandalye kullanıcıları, bagaj taşıyanlar, vb.) tam erişim olanağı sağlayacak şekilde değiştirilecek ve yeniden tasarlanacaktır. Mevcut yaya köprülerinde sadece basamak bulunmaktadır ve hali hazırda bu köprüler hareket kısıtlılığı olan insanlar tarafından kullanılamamaktadır. Bu nedenle, Proje, Sahil Parkı'na mevcut köprüler ve hemzemin yaya geçitleriyle halen güçlükle erişmeye çalışan halk kesimlerine (ve turistlere) Park'ı erişilebilir kılacaktır. Buna ek olarak, hemzemin yaya geçitlerinin kaldırılması artan emniyet açısından faydalar getirecektir. Tüm yaya köprülerinde geçerli olmak üzere, eskiler yerlerinden kaldırılmadan önce yenileri kurulacaktır. 5. 5 metrelik havalandırma bacalarının çevre kirliliğine yol açacağını söylemek doğru değildir. Taslak ÇSED Raporu'ndaki (Cilt II, Bölüm 8.5.3) her iki havalandırma bacası için yürütülen hava kalitesi modellemesi, bunun böyle olmadığını göstermektedir. Bacaların tasarımı ve özellikleri, ilgili standartları ve prensipleri karşılayacak yeterliliktedir. Havalandırma bacaları, tüneldeki azami trafik akışını (130.000 araç/gün) kullanan nokta kaynaklar şeklinde modellenmiştir. Proje'nin havalandırma sistemi özellikle yüksek hacimli bir akış hızı (160m³/sn) ile tasarlanmıştır: çıkan egzoz, bacanın 5m'lik fiziksel yüksekliğinden çok daha yükseklere itilmektedir. Bu işlem, çıkan egzoz 20m ya da daha yüksekte önemli ölçüde ÇEVRE KAYNAKLARI YÖNETİMİ ATAŞ 26 dağılmaya başlayıncaya kadar, 'sanal bir gaz kümesi' oluşturmaktadır. Sadece az sayıdaki olumsuz meteorolojik koşulda, bu etki azalmaktadır. Hâkim rüzgarlar denize doğrudur ve baca salınımları genel olarak bu yöne doğru, şehirden uzağa dağılacaktır. Projenin işletme aşaması başladığında, hava kalitesi izlemesi yapılacaktır. Bu izleme işlemi halkın bulunabileceği yerlerde hava kalitesi standartlarının aşıldığını işaret ettiği takdirde, havalandırmanın hızını yayılımı daha da arttıracak şekilde arttırmak bir seçenek olabilir ve gerekirse bu seçenek hayata geçirilebilir. Bunun, havalandırma bacalarının yüksekliğinin arttırılacağı anlamına gelmediği dikkate alınmalıdır. Hâlihazırda planlanan havalandırma hızı (yaklaşık 160m3/sn), baca içerisinde farklı bir havalandırma sistemi kullanarak arttırılabilir. 11. TUROB (Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği) 29.4.2011 TUROB ve ATAŞ arasındaki toplantı. ATAŞ, Proje'yi ve ÇSED sürecini anlatmıştır. TUROB'un herhangi bir itirazı olmamaktadır. 12. Balıkçılar Derneği (Kumkapı) 18.3.2011 Dernek yetkilileri, ATAŞ'tan, işyerlerinin geleceği ile ilgili resmi olarak bilgi istemişlerdir. ATAŞ, DLH'ye bir mektup yazmıştır. ATAŞ, her yoruma cevap vererek, tasarımın (ve bu nedenle kamulaştırma gerekliliklerinin) henüz sonlanmadığını belirtmiştir. Tasarım nihai şeklini aldığında, ATAŞ etkilenen her grup/kişiye resmi olarak cevap verecek, sonra danışma ve kamulaştırma işlemlerini Türkiye Cumhuriyeti yasalarına ve uluslararası standartlara (ÇSED Raporu'nda belirtildiği gibi) uygun olarak yapacaktır. ATAŞ, Kennedy Caddesi İyileştirme Uygulama Projesi ile ilgili potansiyel uyumluluk sorunlarını görüşmek ve bundan sonraki bir kaç ay içinde İBB ile birlikte bir mühendislik çözümü geliştirmek ve bu çözümde uzlaşmak üzere DLH'ye yazmıştır. Ayrıca, dernek üyeleri (balıkçılar çarşısındaki işletmeler), çarşının yer değiştirmesi ile ilgili kaygılarını belirten bireysel yorumlarını iletmişlerdir. 13. İBB Ulaşım Planlama Genel Müdürlüğü 10.5.2011 Proje'nin, İBB'nin Kennedy Caddesi İyileştirme Uygulama Projesi planları ile uyumlu olması gerektiğini belirtmiştir. 14. Koşuyolu Sakinleri 13.5.2011 Asya yakasındaki güzergâhın yakınında oturan mahallenin sakinleri, kamulaştırma konusunda kaygılanmışlar ve bir genel toplantı talep etmişlerdir. Haziran 2011'de bu kişilerin temsilcileriyle bir toplantı yapılmıştır. Yöre halkı, Proje rotasının dışında bulunmaktadır ve kaygıları giderilmiştir. ÇEVRE KAYNAKLARI YÖNETİMİ ATAŞ 27 15. İBB Şehir Planlama Müdürlüğü 2.6.2011 2008 Master Planı'nda görülebileceği gibi, Proje planların bir parçasıdır. ATAŞ, şu anda bir politika ve prosedür analizi yürütmektedir ve bu analizin, Proje'nin ilgili planlarla uyumlu olduğunun teyit edilmesi beklenmektedir. Proje'nin Tarihi Yarımada'ya etkileri konusunda azaltıcı önlemler alınması istenmiştir. Proje'nin, İstanbul'un Çevre Düzenlemesi Planı'na uyması istenmiştir. 16. 6 no’lu Koruma Kurulu (Üsküdar Bölgesi) 6.5.2011 Kurul aşağıdakileri talep etmiştir: • Taslak ÇSED Raporu'nun bir nüshası • Bir toplantı tarihinin planlanması ATAŞ, ÇSED Raporu'nun bir nüshasını sunmuş ve toplantı isteğini takip etmiştir. 17. Kültür ve Turizm Bakanlığı 30.5.2011 Koruma Kurulları'nı Proje ile iletişime geçme konusunda görevlendirmiştir. ATAŞ görüşü dikkate almaktadır ve ilgili Koruma Kurulları'na danışılmıştır. 18. 3. Köprü Yerine Yaşam Platformu (3KYYP) 4.4.2011 Ana odak noktaları İstanbul'daki başka bir proje olsa da, 3KYYP, Avrasya Tüneli gibi diğer projelere de karşı durmaktadır. Bu grubun temsilcileri, ÇSED tanıtım etkinliğinin yapıldığı halk eğitim merkezi binasının önünde bir basın açıklaması yapmıştır. Grup, yaptıkları açıklamanın ardından sakin bir şekilde dağılmıştır. Platformun temsilcileri, ÇSED tanıtım etkinliğine davet edilmişlerdir. Bir temsilci Proje ve ÇSED konusunda kısaca bilgilendirilmiştir. Bu ilişki, daha sonra Şehir Plancıları Odası ile bir toplantıyla devam etmiştir. Prensip olarak, Proje'nin bütün yönlerine karşıdır. 19. 5 no’lu Koruma Kurulu 1.6.2011 • • 20. Europa Nostra 20.6.2011 ATAŞ, ÇSED'in bir parçası olarak yapılan tesadüfî bulgular prosedürü ve arkeo-jeofiziksel araştırma ile ilgili olarak bilgi yollamıştır. ATAŞ, arkeolojik çalışmaların ve azaltıcı önlemlerin, ilgili uluslararası performans standartları uyarınca uygulanacağını da vurgulamıştır. Kurul aşağıdakilerle ilgili olarak bilgi istemiştir: arkeoloji tesadüfi bulgular prosedürü, ve arkeo-jeofiziksel araştırma. Europa Nostra, danışma aşamasının başlangıcında bir proje özeti gönderilen paydaşların arasında yer almaktadır. ATAŞ, ayrıca bir toplantı isteği ile bu dernekle bağlantı kurmuştur. Ardından, dernek bir basın açıklaması yayınlamıştır (aşağıda sunulmuştur). Bu açıklamanın alınmasından sonra, ATAŞ; Europa Nostra ile bağlantıya geçmiş ve 20 Haziran 2011 tarihinde bir toplantı yapılmıştır. Bu toplantıda, tüm yorumlara, tek tek, sözlü olarak cevap verilmiştir. Basın açıklamasına Proje'nin cevabı ise, 1 Temmuz 2011 tarihinde derneğin başkanına mektup olarak gönderilmiştir. Mektup, aşağıda sunulmuştur; Europa Nostra Derneği Açıklaması 1. ATAŞ Proje'yi temsil etme yetkisini 25 Şubat 2011 tarihinde, DLH ile ATAŞ arasındaki ÇEVRE KAYNAKLARI YÖNETİMİ ATAŞ 28 1. Bizim Avrupa - Europa Nostra Derneği, 26 Şubat 2011 tarihinde temeli atılarak yapım sözleşmesi imzalanan Avrasya Tüneli Projesi ile ilgili olarak düzenlenen "Paydaş Katılım Planı" kapsamında görüş bildirmek için davet edilmiş bulunmaktadır. Hazırlık çalışmalarının 2006 yılından bu yana devam ettiği anlaşılan proje ile ilgili olarak daha önce herhangi bir danışma, bilgi paylaşımı ve benzeri bir etkinlik düzenlenmemiş olduğu halde, ihale ve temel atma törenleri sonrasında girişilen bu danışma etkinliği zamanlaması ve kapsamı ile çok dikkat çekicidir. Uygulama Sözleşmesinin (US) imzasından sonra üstüne almıştır. Bu tarihten önce, ATAŞ, elindeki sınırlı yetkiyle uyumlu olarak, bir dizi çalışma ve danışma etkinliği geliştirmiştir. Bu tarihten sonra ise, ATAŞ'a, Avrasya Tüneli Projesini temsil etmek için resmi yetki verilmiştir. Danışma Süreci'nin zamanlaması hakkındaki şüphenin nedeni, bu kritik tarih konusundaki bilgi eksikliğidir. US'nin imzalandığı tarihten sonra, ATAŞ, ÇSED'in Paydaşlarla Danışma Aşaması'nı 7 Mart 2011 tarihinde başlatmış ve 100'den fazla paydaşa (Europa Nostra da bunlara dâhildir) görüş belirtmek üzere mektup göndermeyi de içeren şeffaf ve sağlıklı bir kamuoyuna danışma sürecini başlatmıştır. 2. Her şey olup bittikten sonra neden katılım istendiği sorusunun yanıtını aramak üzere yaptığımız araştırma sonucunda, Avrasya Tüneli Projesi‘nin, Paydaş Katılım Planı sürecinin yurt dışı kredi kuruluşlarından kaynak temin etmeye yönelik olarak yürütülmekte olduğunu anlamış bulunuyoruz. Bu nedenle, Proje‘ye ve katılım (!) sürecine yönelik eleştirilerimizi kamuoyu ile paylaşmayı uygun buluyoruz. 2. ATP, Türkiye Cumhuriyeti yasa ve yönetmeliklerinin yanı sıra, çok çeşitli uluslararası standartlara da uyumlu bir biçimde sürdürülmektedir. Proje, Türkiye ÇED sürecinin kapsamının dışında olsa da, Türkiye Cumhuriyeti ve uluslararası standartlara uygun bir ÇSED üstlenilmiştir. Proje'nin finansmanı, Ekvator Prensipleri'ne uyan bir dizi finans kurumu tarafından sağlanmakta olup, ÇSED Raporu hem bu prensiplere ve performans kriterlerine uygundur hem de Türkiye Cumhuriyeti'nin ve ilgili AB Yönergeleri'nin çevresel ve sosyal yönetmelikleriyle uyumludur. Avrasya Tüneli Projesi; ÇSED sürecinin bir aşaması, ÇSED sürecinin sonuçları ve bulguları üzerine kamuoyu ve paydaşlarla danışma sürecini içermektedir. Danışma Süreci Raporu, bu çalışmanın bir özetidir ve Proje'nin görüşleri nasıl cevaplandırdığını özetlemektedir. Bu belgeye, tüm kamuoyu açık ve ücretsiz bir biçimde erişebilecektir. Böylece kamuoyunun soru ve itirazlarının dikkate alınması temin edilecektir. 3 - İstanbul ile ilgili herhangi bir planda yer almamaktadır. Şu anda plansız olan Tarihi Yarımada‘da kaldığı için, geçerli bir geçiş dönemi yapılanma koşulu da bulunmamaktadır. Bu nedenle yapımı yasalara aykırıdır. 3. ATP, Türkiye Cumhuriyeti'nin yasa ve yönetmeliklerine uymaktadır. Proje, ilgili program ve planlarla (2008 Master Planı gibi) uyum halindedir ve ATAŞ gereken kurum ve kuruluşlarla gerektiği gibi istişare etmiştir. Örneğin, Proje, güzergâh üzerindeki Koruma Kurulları'ndan Sonbahar 2010'da onay almıştır (ÇSED Raporu, Bölüm 11'de belirtildiği üzere). 4. - Yürürlükte bulunan makro ölçekli plan kararları ve koruma ilkeleri ile çelişen nitelikler taşımaktadır. 5. - Tarihi Yarımada‘nın güney kıyısında, günde en az 70.000 adet yüksek hızda araç geçişine imkan verecek sekiz şeritli ekspres yol ile, UNESCO Dünya Miras Alanı olarak tescillenmiş, yürüyerek gezilmesi ön görülen Sultanahmet bölgesi ve Kara ve Deniz Surları‘nın bulunduğu alanlarda hava kirliliği, gürültü, yüksek 4. ATP, makro düzeyde planlama kararları ve koruma prensipleri ile çelişen özellikler taşımamaktadır. 5. ÇSED'in bir aşaması olarak hava kalitesi üzerine yapılan çalışmalar ve modellemelerin yanı ÇEVRE KAYNAKLARI YÖNETİMİ ATAŞ 29 yoğunlukta araç trafiği gibi olumsuz etkiler yaratacaktır. Dünya Mirası olan Kara Surları‘nın güney ucunda bulunan Mermer Kule, yapılması düşünülen yeni trafik şeritleriyle çevrelenecek, fiziksel olarak ulaşımı kısıtlanacak, anlamı ve önemi zedelenecektir. sıra, kültürel ve toplumsal varlıklara erişim ve bunların korunması amacıyla gerçekleştirilecek olan azaltıcı önlemler ÇSED Raporu'nda tüm yönleriyle detaylandırılmıştır. Proje'nin önemli faydası, Tarihi Yarımada'da, özellikle UNESCO Dünya Mirası kapsamındaki bazı önemli yapıların etrafındaki trafik seviyesini düşürecek olmasıdır. 6. - Tünel çıkışlarında hâlihazırda yoğun trafik sıkışıklıklarının yaşandığı Anadolu Yakası‘nda Göztepe kavşağı ve Avrupa Yakası‘nda Cankurtaran‘da iki yaka arasında seyahat eden araçların da eklenmesiyle trafik yoğunluğu ve sıkışıklık daha da artacaktır.. 6. Trafik modellemesi Jacobs Consultancy danışmanlık firması tarafından yapılmış olup, sonuçları ÇSED Raporu'nda sunulmuştur. Bu sonuçlar, Tarihi Yarımada'dan geçen trafikte önemli ölçüde azalma olacağını göstermektedir. Proje ayrıca, mevcut Boğaz köprülerindeki trafik yoğunluğunu önemli ölçüde azaltacaktır. Tünel içinde öngörülen trafik seviyelerini karşılamak amacıyla, yaklaşım yollarının kapasiteleri arttırılmıştır. 7. - Tarihi Yarımada‘nın güney kıyısında dolgu üzerinde kurulu olan yeşil alanlar üzerinde yapılacak ek yollar üzerinde trafik ışıkları olmaksızın hızlı bir şekilde akması öngörülen trafik nedeniyle, bu çevrede oturan halkın ve ziyaretçilerin Marmara Denizi ile bağlantısı kesilecek; özel araçları ile seyahat edenlerin menfaatleri için bu alanı kullanan halkın, şehri ziyaret eden ve kıyı boyunca yürümek isteyenlerin aleyhine bir durum ortaya çıkacaktır. 7. Proje'nin, kıyıya erişim ve parktaki kaybın giderilmesi ile ilgili azaltıcı önlemleri temin edilmiştir. 8. - Tünel içinde birikecek zehirli gazların dışarıya atılması için birisi Selimiye Kışlası yakınlarında, diğeri ise Tarihi Yarımada‘da Bukoleon Sarayı karşısında iki adet 5 m yüksekliğinde bacalar tasarlanmıştır. Zehirli gazların böylesi alçak bir kottan dışarı atılması halk sağlığı açısından çok sakıncalıdır. İstanbul‘un hakim rüzgarlarının da etkisiyle zehirli hava bu çevrede bulunan tüm canlıları tehdit eder hale gelecektir. Bacaların çevresinde, Anadolu yakasında hastane, kışla ve üniversiteler, Avrupa yakasında ise konut alanları, kültür mirası tarihi eserler ve turizme açık alanlar bulunmaktadır. 8. Proje'nin tüneldeki egzoz gazları ile ilgili olarak önerdiği çözüm ve bunun hava kalitesinin artırılmasına yönelik etkisi temin edilmiştir. 9. Proje, İstanbul'un siluetini etkilememektedir. Bu durum, havalandırma bacaları ile ilgili ayrıntılar verilerek açıklanmıştır. Bunun yanı sıra, Boğaz'ı deniz tabanının altından geçmenin ve görsel etkilerden kaçınmanın en temel nedeni, Boğaz'ın doğal ve tarihi değerlerine zararı en aza indirgemektir. 10. ÇSED süreci, proje güzergâhı üzerindeki çeşitli Koruma Kurulları da dâhil olmak üzere, ilgili kurumlarla doğrudan ve anlamlı bir katılımı da içermiştir. 4 no’lu Koruma Kurulu'nun 20 Eylül 2011 tarihli kararı geçerlidir ve ATAŞ çalışmalarına bu kararlara göre devam etmektedir. 11. ATAŞ, YİD ihalesinin şartlarının sınırları içinde kalmak zorundadır ve mevcut teknolojinin çizdiği çerçevenin yanı sıra tünelin güvenlik ihtiyaçlarının belirlediği sınırlar nedeniyle de kısıtlanmaktadır. 9. - Bacaların yüksekliği, çevredeki doğa, siluet ve kültür değerleri gözetilerek baskılanmıştır. Dünyadaki benzer örnekler dikkate alınarak bacaların yükseltilmesi durumunda, İstanbul‘un Boğaz ÇEVRE KAYNAKLARI YÖNETİMİ Ayrıca, hiç bir proje, tek başına İstanbul'un trafik problemine kesin bir çare değildir. Bir dizi projeler bütünü içindeki her proje, kapsamlı bir çözüme doğru üstüne düşen rolü oynamaktadır. 12. TBM süreci, boşaltma (deşarj) yöntemi ve uyulacak prosedür açıklanmıştır. ATAŞ 30 kıyılarının güzelliği, Bukoleon Sarayı ve emsalsiz değerdeki silueti olumsuz etkilenecek, çirkinleştirilecektir. 13. Proje'nin, ekonomiye ve sosyal hayata yerel, ulusal ve kümülatif yararları ayrıntılı bir biçimde açıklanmıştır. 10. - Bu proje 2009 yılında İstanbul‘un Tarihi Yarımadasının korunmasıyla ilgili kararlar alan 4 Numaralı Koruma Kurulu‘na sunulduğunda oybirliğiyle reddedilmiş ancak, yapılan politik baskılar sonucu 2010 yılı Ekim ayında, ilgili Yenileme Kurulu tarafından da oy çokluğu ile alınan yeni kararlarla onaylanmıştır. Projenin kurullardan geçmesinin ardından, ilgili meslek odaları olumsuzluğun düzeltilmesi için dava açmışlardır. 11. - Proje‘nin ihale ve sözleşme süreçleri ile ilgili iptal davaları yine ilgili meslek odaları tarafından açılmış bulunmaktadır. 12 - Tüm kültürel, sosyal ve yasal kaygılar giderilmiş olsa dahi, tünel sadece özel araç ve minibüs trafiğine hizmet edecektir; kullanılacak tüp tünel boyut ve teknolojisinden kaynaklanan sınırlamalar gereği, tünel tamamlandığında belediye otobüslerinin geçebileceği yüksekliğe sahip olmayacaktır. 13 - Tünel yapım tekniği nedeniyle deniz tabanı altında ve yaklaşım tünelleri kazısı sonucu yeryüzüne çıkarılacak olan, kimyasal maddelerle kirlenmiş yaklaşık 1 milyon m3 toprak ve kaya kırığının taşınması ve depolanması sırasında yaratılacak olan çevre kirliliği de bir diğer olumsuzluktur. 13. - Yapılan tespitler, Avrasya Tüneli Projesinin mevcut tarihi ve kültürel yapı için oluşturduğu tehditlerin yanı sıra, bölgedeki günlük yaşamı, sosyal ve ticari etkinlikleri de olumsuz etkileyeceği, tüm İstanbul halkı için tamiri imkânsız olumsuz sonuçlara yol açacağına işaret etmektedir. ÇEVRE KAYNAKLARI YÖNETİMİ ATAŞ 31 5 SONUÇ 5.1 GİRİŞ Bu bölümde Danışma Süreci Raporu’nun sonucu bir özet olarak verilmiştir. 5.2 SONUÇ Danışma Süreci Raporu, Proje Paydaş Katılım Planı’ndaki genel danışma planının 3. Aşaması olan ve Avrasya Tüneli Projesi ÇSED sürecinin bir aşaması olarak gerçekleştirilen ÇSED Raporu danışma süreci hakkında bilgi sunmak için ATAŞ tarafından hazırlanmıştır. Raporda kamuoyunun ve çeşitli kuruluş ve kesimlerin katılımını sağlamak için danışma süreci boyunca yararlanılan araç ve etkinliklerin bir özeti yer almaktadır. Raporda, kamuoyundan gelen 246 görüşte belirtilen konuların bir dağılımının özeti ve Proje ekibinin cevapları verilmiştir. Dile getirilen başlıca temel konular kamulaştırma, Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın yerinin değiştirilmesi, kültürel miras, genel çevre kirliliği endişeleri, proje güzergahı ve (kavşak) bağlantıları, trafik yükü, tüneldeki sistemler ve deprem riskidir. Kamuoyunda bireyler tarafından bildirilen görüşlerinin çoğuna ve kurumsal paydaşlar tarafından gündeme getirilen konulara (Bölüm 4.3 ve Tablo 4.2) raporun Bölüm 4.3 başlığı altında Proje ekibince verilen cevaplarda değinilmiştir. Danışma sürecinde, ATAŞ, bireysel paydaşlardan 20 kişiye doğrudan özel mektup göndererek bildirdikleri görüşlere cevap vermiştir. Kurumsal paydaşlardan 20 adet görüş alınmıştır ve kurum görüşlerinin ve Proje ekibinin cevaplarının bir özeti Bölüm 4.3’te verilmiştir. Görüş bildiren kuruluşlar arasında kamu kurumları, yerel ve bölgesel idareler, STK’lar, yerel toplulukları temsil eden kuruluşlar ve belirli menfaat grupları yer almıştır. Tüm görüşler, paydaşların görüş ve önerilerine dayanarak Proje’nin taahhütlerinde ya da etki değerlendirmelerinde herhangi bir değişiklik yapılması gerekip gerekmediğini belirlemek amacıyla Proje Ekibi tarafından dikkatle incelenmiştir. Projenin tasarım, inşaat ya da işletme planlarına özel bir değişiklik öngörülmemişse de Proje Ekibi ileriki aşamalarda da dikkat çekilen konuları göz önünde bulundurmayı sürdürecektir. Danışma sürecinin, ÇSED ekibinin bulgularını ve sonuçlarını değiştirmesine neden olmadığı sonucuna varılmış ve danışma sürecinin başında yayınlanan ÇSED Raporu herhangi bir yönüyle değiştirilmemiştir. ÇSED Raporu ve ÇSYP’de belirtilen azaltıcı önlem önerileri, bu nedenle, Mart 2011’de yayınlandığı kapsamını korumuştur. Resmi kamuoyu ile danışma dönemi bitmiş olmasına rağmen, ATAŞ bireysel ve kurumsal paydaşlardan gelen görüşleri kabul etmeye devam etmiştir. Halkın her türlü katılımını memnuniyetle karşılayan ATAŞ, dikkat çekildiği sürece, görüşleri ve endişeleri göz önüne almaya devam edecektir. ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT ATAŞ 32 5.3 SONRAKİ ADIMLAR VE GELECEKTEKİ DANIŞMA SÜRECİ Bu Danışma Süreci Raporu, Mart 2011’de yayınlanan Proje Paydaş Katılım Planı’nın 3. Aşamasının sona erdiğini belirtmektedir. 4. Aşama, Projenin detaylı tasarımı ve inşaatı sırasındaki danışma sürecini kapsayacaktır. 4. Aşamada gerçekleşecek ana faaliyetler aşağıdaki gibidir. • Projenin tasarımının, inşaatının ve işletmesinin sonuçlandırılması sırasında ATAŞ tarafından uygulanacak tüm azaltıcı önlemleri anlatan güncellenmiş bir Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı’nın (ÇSYP) açıklanması. Güncel ÇSYP kredi anlaşmasına bağlı koşullar olarak kredi kuruluşlarının şart koştuğu bazı ek önlemleri içerecektir. ÇSYP, belirli işler için Proje’ye ilişkin gerekli izin ve onayların sonucunda ek şartlar gündeme geldiği takdirde tekrar güncellenecektir. • Arazi Alım, Tazminat ve Yeniden Yerleştirme Planının yayınlanması ile birlikte Proje için arazi ve emlakın alınmasından ya da kullanılmasından etkilenecek insanlara danışma. • Yerel halk için üç aylık proje güncellemeleri ve ilerlemeye ilişkin bilgi temini. • Görüş Bildirme Sürecinin (PKP Bölüm 6) ve Sorun Giderme Prosedürünün (PKP Bölüm 7) kesintisiz bir biçimde sürdürülmesi ve işlerliğinin sağlanması. • Proje Tasarım Değişikliği Yönetim Sistemi’yle belirlenen önemli tasarım değişikliklerine ilişkin danışma. Bu süreç, önerilen tüm tasarım değişikliklerinin, önerilen değişikliğin kamuoyuna danışmayı gerektirecek kadar önemli olup olmadığının önceden değerlendirildiği bir süreçtir. Bu süreç, Türkiye Cumhuriyeti kanun ve yönetmeliklerine ve uluslar arası standartlara (EBRD Performans Gereklilikleri, IFC Performans Standartları ve Ekvator Prensipleri) uygun bir şekilde yürütülecektir. 4. Aşama planının detayları hâlihazırda geliştirilmektedir. PKP’nin güncellenmiş hali, uygulama projesinin 2011 sonunda yürürlüğe girmesiyle zamanlama açısından örtüşecek şekilde yayınlanacaktır. ENVIRONMENTAL RESOURCES MANAGEMENT ATAŞ 33 EK A: Paydaş Kayıt Dökümanı Ek A: Paydaş Kayıt Dökümanı BÖLÜM I: Bireysel Görüşler Ref Tarih 001 3.4.2011 Sayın Ürüm Beyoğlu • Kültürel Miras • Genel Çevre ● 002 3.4.2011 Sayın Ardıç Şişli • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Proje’nin İletişimi ● 003 3.4.2011 Sayın Duman Fatih 004 3.4.2011 Sayın Aydoğan Fatih • • • • İlçe ve Semt (Bireylerin isimleri gizlilik sebebiyle saklı tutulmuştur) Görüşün Özeti • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • İnşaat aşaması süresince verilecek rahatsızlıklar Karagümrük • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler Kültürel Miras Tarihi Silüet ve Görsel Etkiler Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile ilgili Konular Trafik Yükü 005 3.4.2011 Sayın Özçakı Istanbul Kültür Üniversitesi 006 4.4.2011 Sayın Şeker Fatih Laleli • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler 007 4.4.2011 Sayın Akdeniz Kadıköy • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler 008 4.4.2011 Sayın Borazanoğlu Fatih Karagümrük • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler 009 4.4.2011 Sayın Tusu Fatih Eyüp • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler 010 4.4.2011 Sayın Koç Bağcılar 011 4.4.2011 Sayın Büyükkılıç Kadıköy Koşuyolu • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler 012 4.4.2011 Sayın Berberoğlu Kadıköy Koşuyolu • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile ilgili Konular • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● Doğrudan Görüşme Proje Tanıtım Etkinliği İnternet Sitesi Proje Telefon Hattı Bireysel / Kurum Okuma Odaları Bildirim Yöntemi 013 4.4.2011 Sayın Kısa Fatih 014 4.4.2011 Sayın Kantar Bahçelievler • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kültürel Miras 015 4.4.2011 Sayın Sapçı Beyoğlu • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler 016 4.4.2011 Sayın Nedim 017 4.4.2011 Sayın Manto 018 4.4.2011 Sayın Kivik 019 4.4.2011 Sayın Tan Adalar 020 4.4.2011 Sayın Balcı Beşiktaş 021 4.4.2011 Sayın Aydın Fatih 022 4.4.2011 Sayın Bal Fatih 023 4.4.2011 Sayın Çaltek Fatih 024 4.4.2011 Sayın Yıldız 025 4.4.2011 026 Fatih Şehzadebaşı Kumkapı Ortaköy • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● ● ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Geçiş Ücretleri ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Projenin İletişimi ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Genel Çevre ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Proje Güzergahı ve Kavşaklar ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • İnşaat Aşaması Süresince Verilecek Rahatsızlıklar ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● Kumkapı BÇ • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● Fatih Kumkapı BÇ • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● Sayın Kurt Fatih Kumkapı BÇ • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● 4.4.2011 Sayın Günaydın Fatih • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • İnşaat Aşaması Süresince Verilecek Rahatsızlıklar 027 4.4.2011 İsimsiz Fatih • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler 028 4.4.2011 Sayın Karaca Fatih 029 4.4.2011 Sayın Emir Bakırköy ● ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● 030 4.4.2011 Sayın İsler Bahçelievler 031 4.4.2011 Sayın Aksamaz Fatih 032 4.4.2011 Sayın Can Fatih 033 4.4.2011 Sayın Akın Fatih 034 4.4.2011 Sayın Yılmaz Fatih • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Genel Çevre ● • • • • ● Kültürel Miras Tarihi Silüet ve Görsel Etkiler Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular Trafik Yükü 035 4.4.2011 Sayın Balcı Şişli 036 4.4.2011 İsimsiz Fatih 037 4.4.2011 İsimsiz 038 4.4.2011 İsimsiz 039 4.4.2011 Sayın Bayduk Fatih 040 4.4.2011 Sayın Tekgün Fatih 041 4.4.2011 Sayın Özbaş Fatih 042 4.4.2011 Sayın Yılmaz Beyoğlu 043 25.3.2011 Sayın Bulut Kadıköy Merdivenköy 044 25.3.2011 Sayın Türkkan Kadıköy Koşuyolu 045 25.3.2011 Sayın Bilgin Kadıköy Koşuyolu 046 25.3.2011 Sayın Özçelik Kadikoy Merdivenköy • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular 047 25.3.2011 Sayın Bulut Kadıkoy Merdivenköy • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular 048 25.3.2011 Sayın Bilgin Kadıköy Koşuyolu • Trafik Yükü Kumkapı Cağaloğlu • Tanıtım Etkinlikleri’ne Yönelik Yorumlar ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Deprem ● • Jeoloji ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular ● • Trafik Yükü ● ● ● ● 049 25.3.2011 Sayın Tuna Üsküdar Çamlıca 050 25.3.2011 Sayın Kalaylı Üsküdar Çamlıca 051 25.3.2011 Sayın Uğur Üsküdar Çamlıca 052 25.3.2011 Sayın Pekcan Üsküdar 053 25.3.2011 Sayın Tantur & Sayın Deniz Üsküdar 054 25.3.2011 Sayın Aydın Üsküdar 055 25.3.2011 Sayın Durkut Pendik 056 25.3.2011 Sayın Yaman Üsküdar 057 26.3.2011 Sayın Küçük Üsküdar 058 26.3.2011 Sayın Yılmaz Kadıköy 059 26.3.2011 Sayın Çalışkan Üsküdar 060 26.3.2011 Sayın Akgemci Sarıyer 061 26.3.2011 Sayın Akgemci Sarıyer 062 26.3.2011 Sayın Topuz Üsküdar 063 26.3.2011 Sayın Köroğlu Bahçelievler 064 26.3.2011 Sayın Öcal Bağcılar Beylerbeyi Göztepe • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Deprem • Tarihi Silüet ve Görsel Etkiler ● • Tarihi Silüet ve Görsel Etkiler • Deprem • Jeoloji ● • Geçiş Ücretleri • Deprem ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Jeoloji ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Yap İşlet Devret Modeli ve Süreci ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • • • • ● Trafik Yükü Tarihi Silüet ve Görsel Etkiler Genel Çevre Proje Güzergahı ve Kavşaklar • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • İnşaat Aşaması Süresince Verilecek Rahatsızlıklar • Proje Güzergahı ve Kavşaklar ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Tünel İçindeki Sistemler ● 065 26.3.2011 Sayın Gedik Kemerburgaz 066 26.3.2011 Sayın Bilim Maltepe 067 26.3.2011 Sayın Yıldız Fatih 068 26.3.2011 İsimsiz Ümraniye 069 26.3.2011 Sayın Hanzade Üsküdar 070 26.3.2011 Sayın Arslan Şişli 071 26.3.2011 Sayın Aytaç Yenibosna 072 26.3.2011 Sayın Yıldırım Ataşehir 073 26.3.2011 Sayın Doğru Ümraniye Sayın Tatlı Kadıköy Kadıköy 074 26.3.2011 075 26.3.2011 Sayın İnaltekin 076 26.3.2011 Sayın Çolakoğlu 077 26.3.2011 Sayın Hastürk 078 26.3.2011 İsimsiz 079 26.3.2011 Sayın Gürakıncı 080 26.3.2011 Sayın Turgut 081 26.3.2011 Sayın Eroğlu Bakırköy 082 26.3.2011 İsimsiz Bakırköy 083 26.3.2011 İsimsiz Esenler Fatih Üsküdar Kumkapı BÇ Mecidiyeköy Samatya • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Proje Güzergahı ve Kavşaklar ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Proje Güzergahı ve Kavşaklar ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Yap İşlet Devret Modeli ve Süreci ● • Deprem • Proje Güzergahı ve Kavşaklar ● • Deprem • Tünel İçindeki Sistemler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Deprem • Yap İşlet Devret Modeli ve Süreci ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Trafik Yükü ● Üsküdar • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Genel Sorular ● Kadıköy • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Ortaklık / Şirket ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kültürel Miras • Genel Çevre ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kültürel Miras • Deprem ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Havalandırma Bacaları ● • Tünel İçindeki Sistemler • Yap İşlet Devret Modeli ve Süreci ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Tünel İçindeki Sistemler ● • Tünel İçindeki Sistemler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● 084 26.3.2011 Sayın Kioutsouk 085 26.3.2011 Sayın Altuntaş Üsküdar 086 26.3.2011 Sayın Özen 087 26.3.2011 Sayın Gürdal 088 26.3.2011 Sayın Ertuğrul (IAA) Beyoğlu 089 26.3.2011 İsimsiz 090 26.3.2011 Sayın Turhan 091 26.3.2011 Sayın Akgün 092 26.3.2011 Sayın Üçkan Üsküdar 093 26.3.2011 Sayın Çakır Balıkesir 094 26.3.2011 Sayın Vural Güngören 095 26.3.2011 Sayın Gürdağ Üsküdar 096 26.3.2011 Sayın Mert Maltepe 097 26.3.2011 Sayın Yıldırım Ataşehir • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Deprem ● 098 26.3.2011 Sayın Genç Ataşehir • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Deprem ● 099 26.3.2011 Sayın Demir Kadıköy • Genel Sorular ● Fatih Eyüp 100 26.3.2011 Sayın Kurugöllü Kadıköy • Genel Sorular 101 26.3.2011 Sayın Koç Bağcılar • Tünel İçindeki Sistemler 102 26.3.2011 Sayın Buynouvski Poland 103 26.3.2011 Sayın Aydoğan Kadıköy 104 26.3.2011 Sayın Güngör Üsküdar 105 26.3.2011 Sayın Anka Üsküdar 106 26.3.2011 Sayın Akarca Kadıköy Bostancı 107 19.3.2011 Sayın Hancı K.Çekmece Halkalı 108 19.3.2011 Sayın Aydın Beşiktaş 109 19.3.2011 Sayın Aktaş Fatih 110 19.3.2011 Sayın Ova Fatih Samatya 111 19.3.2011 Sayın Ilgaz Beşiktaş Levent 112 19.3.2011 Sayın Alan Fatih 113 19.3.2011 Sayın Gürdal Fatih 114 18.3.2011 Sayın Hocaoğlu Beşiktaş 115 18.3.2011 Sayın Yıldız (Kumkapı Balıkçılar Çarşısı Derneği Başkanı) Fatih 116 18.3.2011 Sayın Bayındır Yenibosna Kumkapı BÇ ● ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Tanıtım Etkinlikleri’ne Yönelik Yorumlar ● • Genel Sorular ● • • • • ● Trafik Yükü Kültürel Miras Yap İşlet Devret Modeli ve Süreci Genel Çevre • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Deprem • Tünel İçindeki Sistemler • Tanıtım Etkinlikleri’ne Yönelik Yorumlar ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Gürültü ● • Deprem ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Havalandırma Bacaları • Trafik Yükü ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Projenin İletişimi ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● ● 117 18.3.2011 Sayın Karasu NS 118 18.3.2011 Sayın Erkul Fatih Cağaloğlu 119 18.3.2011 Sayın Türk Sarıgazi Sancaktepe 120 18.3.2011 Sayın Şükür Esenler 121 18.3.2011 Sayın Durmuş Sarıgazi Sancaktepe 122 18.3.2011 Sayın Kocamanoğlu Fatih Laleli 123 18.3.2011 Sayın Parlak Fatih Laleli 124 18.3.2011 Sayın Karala Fatih Sultanahmet 125 18.3.2011 Sayın Akıncı Şişli Kurtuluş 126 18.3.2011 Sayın Demir Fatih 127 18.3.2011 Sayın Bekmezci Sefaköy 128 18.3.2011 Sayın Uçak Fatih Cağaloğlu Cağaloğlu • Denize Yönelik Etkiler • Genel Çevre ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • İnşaat Aşaması Süresince Verilecek Rahatsızlıklar ● • Tünel İçindeki Sistemler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kültürel Miras • Genel Çevre ● • Trafik Yükü • ÇSED Süreci ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Genel Sorular ● • Tünel İçindeki Sistemler • Projenin İletişimi ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kültürel Miras • Tarihi Silüet ve Görsel Etkiler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● 129 18.3.2011 Sayın Kurt Fatih 130 18.3.2011 Sayın Yücekök Sarıyer 131 18.3.2011 Sayın Dursun Fatih Eminönü • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Projenin İletişimi ● 132 18.3.2011 Sayın Işık Fatih Süleymaniye • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Projenin İletişimi ● • • • • 133 18.3.2011 Sayın Suvakçı Şişli 134 30.3.2011 Sayın Büyükkılıç & Sayın Semizoğlu Koşuyolu Kadıköy 135 31.3.2011 Sayın Yazıcı Şişli Gayrettepe 136 1.4.2011 Sayın Özgüryayla Üsküdar Belediyesi 137 2.4.2011 Sayın Öz NS ÇSED Süreci Kültürel Miras Yap İşlet Devret Modeli ve Süreci Genel Çevre • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular ● • Genel Sorular Beşiktaş 138 22.3.2011 Sayın Gençer 139 23.3.2011 Sayın Kandemirli 140 24.3.2011 Sayın Zafer 141 25.3.2011 Prof.Dr. Caşkurlu 142 25.3.2011 Sayın Turanal Sarıyer 143 27.3.2011 İsimsiz Fatih Kumkapı 144 27.3.2011 Sayın Işıl Fatih GOP 145 28.3.2011 Sayın Gürün Fatih Kumkapı BÇ 146 14.3.2011 Sayın Öz NS 147 15.3.2011 Sayın Karaca Üsküdar Libadiye 148 15.3.2011 Sayın Yıldız Fatih Kumkapı BÇ Istanbul Deniz Otobüsleri Serbest Mimarlar Derneği Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi ● ● • İş Başvurusu ● • Genel Sorular • Trafik Yükü • Proje Güzergahı ve Kavşaklar ● • Genel Sorular • Genel Sorular • Proje Güzergahı ve Kavşaklar • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Genel Sorular ● ● ● ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • İş Başvurusu ● ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması • İş Başvurusu ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Genel Sorular ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular ● • Genel Sorular ● • Genel Sorular ● • Genel Sorular ● • Genel Sorular ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Tünel İçindeki Sistemler ● • Genel Sorular ● • Genel Sorular ● 149 15.3.2011 İsimsiz Üsküdar 150 15.3.2011 Sayın Özçelik Kadıköy Göztepe 151 15.3.2011 Sayın Türkkan Kadıköy Koşuyolu 152 16.3.2011 Sayın Sert Fatih Sultanahmet 153 16.3.2011 Sayın Ünsal Fatih Samatya 154 16.3.2011 Sayın Bul Koşuyolu Kadıköy 155 17.3.2011 Sayın Tektaş IDO Seabuses 156 18.3.2011 Sayın Çalışkan Beşiktaş 157 17.3.2011 Sayın Yaman NS 158 17.3.2011 Sayın Suvakçı Şişli 159 19.3.2011 Sayın Bilgin Koşuyolu Kadıköy 160 19.3.2011 Sayın Alçık Bahçelievler Şirinevler 161 21.3.2011 Sayın Erol Şişli Fulya 162 7.3.2011 Sayın Bargu Beşiktaş Balmumcu 163 7.3.2011 Sayın Öztürk Üsküdar 164 7.3.2011 Sayın Tuncay Ankara 165 8.3.2011 Sayın Demirel Sivas 166 8.3.2011 Sayın Er İstanbul Deniz Otobüsleri • Genel Sorular 167 8.3.2011 Sayın Mamuş Kartal • Proje Güzergahı ve Kavşaklar Balmumcu • Genel Sorular • Trafik Yükü • Ventilation shaft ● • İş Başvurusu ● • İş Başvurusu ● • Genel Sorular ● • Tünel İçindeki Sistemler ● • Genel Sorular ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Projenin İletişimi ● ● ● 168 9.3.2011 Sayın Çelik Beşiktaş 169 9.3.2011 Sayın Veziroğlu Üsküdar Çamlıca • Proje Güzergahı ve Kavşaklar 170 10.3.2011 Sayın Önder Fatih K.Ayasofya • Kültürel Miras • Genel Çevre 171 11.3.2011 Sayın Çörekçioğlu Fatih Samatya 172 12.3.2011 Sayın Yıldız Fatih Kumkapı BÇ • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması 173 12.3.2011 Sayın Doğan Fatih Kumkapı BÇ • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması 174 12.3.2011 Sayın Karahan Fatih Yenikapı 175 13.3.2011 Sayın Yalçın Fatih 176 13.3.2011 Sayın Tabaş Fatih 177 13.3.2011 Sayın Yüksel Bakırköy 178 13.3.2011 Sayın Kaynak Fatih Nişanca 179 13.3.2011 Sayın Özsoyman Üsküdar Selimiye • Proje Güzergahı ve Kavşaklar • Genel Sorular Sayın Özçetin Zeytinburnu Sümer 181 13.3.2011 Sayın Çavdar Kartal Uğur Mumcu 182 13.3.2011 Sayın Nuhoğlu Kadıköy Göztepe 183 13.3.2011 Sayın Safçı Fatih Eyüp 184 14.3.2011 İsimsiz Kadıköy 185 14.3.2011 Sayın Çevik Fatih ● ● ● • Kültürel Miras • Trafik Yükü ● ● ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kültürel Miras • Genel Çevre ● • Kültürel Miras • Deprem ● • Trafik Yükü ● • Trafik Yükü ● • Proje Güzergahı ve Kavşaklar Eyüp ● ● • Proje Güzergahı ve Kavşaklar 13.3.2011 ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular • Deprem 180 ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Genel Çevre ● ● 186 14.3.2011 Sayın Gürsoy NS 187 14.3.2011 Sayın Yıldırım Üsküdar Koşuyolu 188 14.3.2011 Sayın Akdeniz Kadıköy Kozyatağı 189 14.3.2011 Sayın Aynacı Üsküdar 190 14.3.2011 Sayın Kavcı Şişli Gülbağ 191 14.3.2011 Sayın Erdoğan Kadıköy Feneryolu 192 2.4.2011 Sayın Şişman Üsküdar Bağlarbaşı 193 2.4.2011 Sayın Arsal Üsküdar 194 2.4.2011 Mr Yaprak Fatih Sayın Öskay Zeytinburnu 195 Çamlıca 196 22.3.2011 Sayın Özgül Üsküdar 197 14.3.2011 Sayın Bulut Kadıköy Fikirtepe 198 14.3.2011 Sayın Ünsün Üsküdar Acıbadem 199 17.3.2011 Sayın Bay ve Bayan Aktaş Kadıköy Acıbadem 200 17.3.2011 Sayın Türkkan Kadıköy Koşuyolu 201 8.3.2011 Sayın Çakırhan Bayrampaşa 202 8.3.2011 Sayın Zülka Fatih K.Mustafapaş a 203 12.3.2011 İsimsiz Fatih Samatya • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Genel Sorular ● • Tünel İçindeki Sistemler ● • Tünel İçindeki Sistemler ● • Trafik Yükü ● • Genel Çevre ● • Kültürel Miras • İnşaat Aşaması Süresince Verilecek Rahatsızlıklar ● • • • • ● Kültürel Miras Ortaklık / Şirket Genel Çevre Tünel İçindeki Sistemler • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Projenin İletişimi ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular ● 204 13.4.2011 Sayın Karadeniz (Baban Petrol) Kadıköy Koşuyolu 205 13.4.2011 Sayın Arı Fatih Samatya 206 13.4.2011 Sayın Erçavdar Fatih Yedikule 207 25.4.2011 Sayın Kurtoğlu Üsküdar Bulgurlu 208 20.4.2011 Sayın Şahin Pendik 209 4.5.2011 Sayın Oruç Fatih Kumkapı BÇ 210 4.5.2011 Sayın Yıldız Fatih Kumkapı BÇ 211 4.5.2011 Sayın Demir Fatih Kumkapı BÇ 212 4.5.2011 Sayın Sunal Fatih Kumkapı BÇ 213 4.5.2011 Sayın Yıldız Fatih 214 4.5.2011 Sayın Avşar 215 4.5.2011 216 ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Genel Sorular ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular ● • İş Başvurusu ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● Kumkapı BÇ • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● Fatih Kumkapı BÇ • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● Sayın Altun Fatih Kumkapı BÇ • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● 4.5.2011 Sayın Bağcı Fatih Kumkapı BÇ • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● 217 8.4.2011 Sayın Sarıyaprak Fatih Kumkapı BÇ • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● 218 8.4.2011 Sayın Sarıyaprak Fatih Kumkapı BÇ • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● 219 20.4.2011 Sayın Alan Bursa • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● 220 20.4.2011 Sayın Argun Fatih • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● Kumkapı BÇ 221 14.4.2011 Sayın Gün Fatih Kumkapı BÇ 222 4.5.2011 Sayın İknadiyasyan Fatih Kumkapı BÇ 223 4.5.2011 Sayın Gün Fatih Kumkapı BÇ 224 13.4.2011 Sayın Arslan Fatih Kumkapı BÇ 225 13.4.2011 Sayın Sümbül Fatih Kumkapı BÇ 226 13.4.2011 Restoran Fatih Kumkapı BÇ 227 6.4.2011 Sayın Köseoğlu Güngören 228 5.5.2011 Sayın Doğan Fatih 229 6.4.2011 Sayın Kerey Zeytinburnu 230 13.4.2011 Sayın Buzcuoğlu Fatih Kumkapı BÇ 231 13.4.2011 Sayın Gün Fatih Kumkapı BÇ 232 13.4.2011 Sayın Gün Fatih Kumkapı BÇ 233 13.4.2011 Sayın Batur Fatih Kumkapı BÇ 234 13.4.2011 Sayın Arslan Fatih Kumkapı BÇ 235 13.4.2011 Sayın Çayır Fatih Kumkapı BÇ 236 25.4.2011 Sayın Yaman TUROB 237 22.4.2011 Sayın Doğu Kadıköy 238 22.4.2011 Sayın Yaşaroğlu Bahçelievler 239 22.4.2011 Sayın Akbulut Fatih Kumkapı BÇ • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● ● • Genel Sorular Göztepe • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● 240 22.4.2011 Sayın Pekesen NS 241 22.4.2011 Sayın Çetingöz Pendik 242 22.4.2011 Sayın Kara Kadıköy 243 2.5.2011 Sayın Artaş Fatih 244 3.5.2011 Sayın Arslan Fatih Kumkapı BÇ 245 4.5.2011 İsimsiz Kadıköy Koşuyolu 246 27.4.2011 Sayın Atik & Sayın Dinçer Göztepe • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler ● • İş Başvurusu ● • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular ● • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular ● BÖLÜM II: Ref Tarih 247 Kurum ve Kuruluşlar Görüşün Özeti [detaylı bilgi için lütfen Tablo 4.2 ‘ye bakınız] Kurum Koşuyolu Bölgesi Sakinleri • Kamulaştırma ve Yeniden Yerleştirme ile İlgili Konular 248 18.3.2011 Kumkapı Balıkçılar Çarşısı Derneği • Kumkapı Balıkçılar Çarşısı’nın Taşınması 249 17.3.2011 Çevre ve Orman Bakanlığı • Genel Sorular ve Onay Süreci 250 25.3.2011 Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi • Proje Güzergahı ve Kavşaklar 251 1.4.2011 Serbest Mimarlar Derneği • • • • • • • • 252 11.4.2011 4 No’lu Koruma Kurulu • Kültürel Miras • Tarihi Silüet ve Görsel Etkiler • Havalandırma Bacaları 253 13.4.2011 Üsküdar Belediyesi • Proje Güzergahı ve Kavşaklar 254 14.4.2011 İBB Çevre Koruma Müdürlüğü • İnşaat Aşaması Süresince Verilecek Rahatsızlıklar 255 15.4.2011 Şehir Plancıları Odası • • • • • • • • • • • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler Trafik Yükü Kültürel Miras Tünel İçindeki Sistemler Deprem Proje Güzergahı ve Kavşaklar Tarihi Silüet ve Görsel Etkiler Havalandırma Bacaları Trafik Yükü Kültürel Miras Tünel İçindeki Sistemler Deprem Proje Güzergahı ve Kavşaklar Genel Çevre Tarihi Silüet ve Görsel Etkiler Yap İşlet Devret Modeli ve Süreci Havalandırma Bacaları Geçiş Ücretleri ÇSED Süreci 256 20.4.2011 EMBARQ • • • • • • • 257 22.4.2011 Bayındırlık ve İskan Bakanlığı • Projenin Onayı 258 31.5.2011 ICOMOS • • • • • • 259 29.4.2011 TUROB • Projeyi öven, tebrik eden ya da projeye destek belirtenler 260 10.5.2011 İBB Ulaşım Planlama Müdürlüğü • Proje Güzergahı ve Kavşaklar 261 2.6.2011 İBB Şehir Planlama Müdürlüğü • Kültürel Miras • Genel Çevre 262 6.5.2011 6 No’lu Koruma Kurulu (Üsküdar Bölgesi) • Genel Sorular • ÇSED Süreci 263 30.5.2011 Kültür ve Turizm Bakanlığı • ÇSED Süreci 264 1.6.2001 5 No’lu Koruma Kurulu • Kültürel Miras • Tarihi Silüet ve Görsel Etkiler • Havalandırma Bacaları 265 20.6.2011 Europa Nostra • • • • • • • • • • • Trafik Yükü Kültürel Miras Proje Güzergahı ve Kavşaklar Genel Çevre Tarihi Silüet ve Görsel Etkiler Geçiş Ücretleri ÇSED Süreci Trafik Yükü Kültürel Miras Proje Güzergahı ve Kavşaklar Genel Çevre Tarihi Silüet ve Görsel Etkiler Havalandırma Bacaları Trafik Yükü Kültürel Miras Tünel İçindeki Sistemler Deprem Proje Güzergahı ve Kavşaklar Genel Çevre Tarihi Silüet ve Görsel Etkiler Yap İşlet Devret Modeli ve Süreci İnşaat Aşaması Süresince Verilecek Rahatsızlıklar Havalandırma Bacaları ÇSED Süreci 266 4.4.2011 3. Köprü Yerine Yaşam Platformu • • • • • • • • • Trafik Yükü Kültürel Miras Proje Güzergahı ve Kavşaklar Genel Çevre Tarihi Silüet ve Görsel Etkiler Yap İşlet Devret Modeli ve Süreci Havalandırma Bacaları Geçiş Ücretleri ÇSED Süreci ERM’nin dünya genelinde aşağıdaki ülkelerde ofisleri bulunmaktadır. ABD Almanya Arjantin Avustralya Belçika Birleşik Arap Emirlikleri Brezilya Çin Ekvator Endonezya Fransa Güney Afrika Güney Kore Hindistan Hollanda Hong Kong İngiltere İrlanda İspanya İsveç İtalya Japonya Kanada Kazakistan Kolombiya Macaristan Malezya Meksika Peru Polonya Portekiz Porto Riko Romanya Rusya Singapur Şili Tayvan Tayland Venezuela Vietnam Yeni Zelanda ERM’nin Frankfurt Ofisi Siemensstrasse 9 63263 Neu-Isenburg Germany T: +49 6102 206 0 F: +49 6102 206 202 www.erm.com ERM consulting services worldwide www.erm.com