MEB 10.Sınıf Batı Müziği Koro Eğitimi Ders Kitabı

Transkript

GÜZEL SANATLAR VE SPOR LİSELERİ
BATI MÜZİĞİ KORO EĞİTİMİ
DERS KİTABI
10.SINIF
YAZARLAR
Levent SEZGİN - Şule Nurdan CAF
DEVLET K İTAPLARI
ÜÇÜNCÜ BASKI
………………………, 2014
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI……………………………………………: 5786
DERS KİTAPLARI DİZİSİ……………………………………………………………: 1577
14.?.Y.0002.4289
Her hakkı saklıdır ve Millî Eğitim Bakanlığına aittir. Kitabın metin, soru ve şekilleri
kısmen de olsa hiçbir suretle alınıp yayımlanamaz.
Editör
Yrd. Doç. Dr. Emel Funda TÜRKMEN
Dil Uzmanı
Güney ÖZKILINÇ
Program Geliştirme Uzmanı
Talip AYDEMİR
Ölçme ve Değerlendirme Uzmanı
İsmail ŞENER
Görsel Tasarım Uzmanı
Gülçen YILMAZ DÜZGÜN
Rehberlik ve Araştırma Uzmanı
Serap ÖZÜDOĞRU
ISBN 978-975-11-3697-8
Millî Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulunun 29.06.2012 gün ve 73 sayılı
kararı ile ders kitabı olarak kabul edilmiş, Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün
28.03.2014 gün ve 1310094 sayılı yazısı ile üçüncü defa 2.142 adet basılmıştır.
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir ancak.
Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı:
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı:
Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.
Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl!
Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl?
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl.
Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl.
Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda!
Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda,
Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.
Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım.
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım.
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.
Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli:
Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli.
Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeliEbedî yurdumun üstünde benim inlemeli.
Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar,
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar,
Medeniyyet dediğin tek dişi kalmış canavar?
O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım,
Her cerîhamdan İlâhî, boşanıp kanlı yaşım,
Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na’şım;
O zaman yükselerek arşa değer belki başım.
Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın;
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.
Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın;
Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın
Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.
Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl;
Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyyet;
Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl!
Mehmet Âkif Ersoy
GENÇLİĞE HİTABE
Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini,
ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en
kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek
isteyecek dâhilî ve hâricî bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti
müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın
vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok
namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek
düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili
olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün
tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil
işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere,
memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet
içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini,
müstevlîlerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde
harap ve bîtap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen,
Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmaktır. Muhtaç olduğun kudret,
damarlarındaki asil kanda mevcuttur.
Mustafa Kemal Atatürk
İÇİNDEKİLER
ÖĞRENME ALANI: KORODA SES EĞİTİMİ
I. ÜNİTE: İNSANDA SES SİSTEMİ ..................................................................................
1. Ses Sistemini Meydana Getiren Ögeler .............................................................
2. Solunum Türleri ......................................................................................................
12
12
17
II. ÜNİTE: SESİN GELİŞİMİ VE DEĞİŞİMİ, SES SAĞLIĞI ................................................
1. Sesin Gelişimi ve Değişimi (Mutasyon) Dönemi ...............................................
2. Ses Sağlığının Önemi ve Korunması ...........................................................
3. Ses Hastalıkları ve Nedenleri ........................................................................
21
21
22
23
III. ÜNİTE: SES EĞİTİMİNDE SOLUNUM ............................................................................
1. Doğru Şarkı Solunumu ..........................................................................................
2. Bağlı (Legato) Soluk ..............................................................................................
3. Kısa-Kesik (Staccato) Soluk .................................................................................
4. Hafif (Piano) Soluk .................................................................................................
5. Orta Kuvvette (Mezzoforte) Soluk .......................................................................
6. Kuvvetli (Forte) Soluk ............................................................................................
7. Gittikçe Kuvvetlenen (Kreşendo) Soluk ..............................................................
8. Gittikçe Hafifleşen (Dekreşendo) Soluk ...............................................................
9. Dalgalı Soluk ...........................................................................................................
10. Çabuk Soluk Alma ...................................................................................................
11. Soluk Fırlatma .........................................................................................................
12. Ritmik Soluk .............................................................................................................
13. Karma Soluk ...........................................................................................................
26
26
28
29
29
30
30
31
31
31
32
32
32
32
IV. ÜNİTE: SES ÜRETME VE YAYMA ..........................................................................
1. Bağlı (Legato) Söyleme .........................................................................................
2. Bağsız (Non Legato) Söyleme .............................................................................
3. Kısa-Kesik (Staccato) Söyleme ...........................................................................
34
35
36
37
V. ÜNİTE: DİL VE KONUŞMA .......................................................................................
1. Dil ve Konuşmanın Önemi ....................................................................................
2. Doğru Konuşma Tonunu Kullanma ......................................................................
39
39
40
ÖĞRENME ALANI: KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER
I.ÜNİTE: ORTA ÇAĞ ..............................................................................................................
1. Orta Çağ Dönemi Stil ve Yorum Özellikleri ........................................................
2. Orta Çağ Dönemi Bestecileri ...............................................................................
3. Orta Çağ Dönemi Eserleri ...........................................................................
44
44
47
47
II.ÜNİTE: RÖNESANS DÖNEMİ ...........................................................................................
1. Rönesans Dönemi Stil ve Yorum Özellikleri .......................................................
2. Rönesans Dönemi Bestecileri ..............................................................................
3. Rönesans Dönemi Eserleri ..........................................................................
49
49
52
53
ÖĞRENME ALANI: KORO KÜLTÜRÜ VE ESER UYGULAMALARI
I. ÜNİTE: KORO DİSİPLİNİ ....................................................................................................
II. ÜNİTE: ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME ..................................
56
61
TERİMLER SÖZLÜĞÜ...............................................................................................................
KAYNAKÇA ................................................................................................................................
126
128
KİTAPTA YER ALAN ESERLER
Let Us Break Bread Together
Little Jack
Lo How A Rose
London’s Burning
Long Long Ago
Love Me Tender
123
83
81
80
72
66
A Boat A Boat
Aegra
Afrika Ezgisi
All Night All Day
Amazing Grace
At the Foot of Younders Mountain
Aura Lee
Ay (İki sesli)
82
50
88
111
67
65
104
95
Bebek
Benedictus
Bir Yıldız Kaydı
91 Neşeye Şarkı
53 Ninni
90
Our Father
80
Ömür de Çiçek Gibi
79
62 Pembe Düş
36 Pastime With Good Company
37
124 Rorate Coeli
103
63
94 Saray Yolu
97 Sarı Mendil
Serçeler
96 Shepherd, Shepherd
80 Sonbahar
73 Stars Of The Summer Night
78 Sumer Is Icumen In
Sunalar
93
109 Uzun İnce Bir Yoldayım
70
79 Verbum Patris Humonatur
Viva la Musica
71
What Will You Do, Love
37
78 Yel Değirmeni
78 Yine Bir Gülnihal
119 Your Shining Eyes
76 You Tell Me Your Dream
89 Yurda Veda
78
Zum Gali
69
64
79
98
87
112
46
95
Çalışmanın Tadı
Dağlardan
Denizciler
Dumanlı Dağlar
Dumlupınar
Drop Drop Slow Tears
Early Dawn
Evlerine Vardım
Gece Yürüyüşü
Göç
Greensleeves
Güneş
Halime
Hawai Ponoi
Hekimoğlu
Hey Ho Nobody At Home
I Danced in the Morning
Kahkaha
Kanon I
Kanon II
Karanfil Deste Gider
Kayadan İndim Bugün
Kışa Veda
Kuka Bura
Mutluluk Şarkısı
81
74
75
86
105
45
113
47
82
76
68
116
106
85
83
84
KİTABIMIZI TANIYALIM
I.
ÜNİTE
Bu bölümde ünite adları yer alır.
1.
İNSANDA SES SİSTEMİ
SES SİSTEMİNİ MEYDANA GETİREN ÖGELER
Bu bölümde ünite alt başlıklarının adları yer alır.
Hazırlık Çalışmaları
Bu bölümde öğrenilecek konunun sezdirilmesini ve yeni bilgilerin öğrenilmesini
sağlamaya yönelik düzenlenmiş ön hazırlık yapmayı gerektiren çalışmalar yer alır.
Dikkat Çekme
Bu bölümde öğrenilecek konuya ilgi ve dikkat çekmek için kullanılan vurgulayıcı
söz ve görseller yer alır.
Etkinlik
Sınıf içinde işlenecek konuya yönelik etkin katılımın sağlandığı bölümdür.
Uyarı
Bu bölüm neden-sonuç ilişkilerini ortaya koyarak öğrenilen bilgilerin kalıcı olması
ve pekiştirilmesini amaçlayan uyarıları içerir.
Ders Dışı Etkinlik
Sınıf dışında bireysel veya grup hâlinde yapıIacak çalışmaların yer aldığı bölümdür.
Bilgi Notu
Konuya ilişkin bilgilerin verildiği bölümdür.
Okuma Metni
Konuya veya etkinliğe yönelik okuma metinleri bu bölümde yer alır.
Ölçme Değerlendirme Çalışmaları
İşlenen konularla ilgili bilgi ve becerilerin ölçüldüğü bölümdür.
İSTİKLÂL MARŞI
MARŞI(*)
(*)
İSTİKLÂL
*
*
Moderato
Moderato
Kork
1. Kork
Çat
2. Çat
Söz: Mehmet Âkif ERSOY
Söz: Mehmet
Âkif ÜNGÖR
ERSOY
Müzik:
Osman Zeki
Müzik: Osman Zeki ÜNGÖR
ma
ma
ma
ma
sön mez
sön mez
kur ban
kur ban
bu
bu
o
o
şa fak
şa fak
la yım
la yım
lar
lar
çeh
çeh
da
da
re
re
al
zen
zen
al
ey naz lı
ey naz lı
yü
yü
ni
ni
san
san
hi
hi
*
*
cak
cak
lal
lal
Sön me den yur
Sön me den yur
Kah ra man ır
Kah ra man ır
du
du
kı
kı
*
*
tü ten en son o cak O
tü ten en son o cak O
bu şid det bu ce lal Sa
bu şid det bu ce lal Sa
*
*
nim mil le
nim mil le
maz dö
ol
ol
maz dö
be
be
na
na
mun üs tün de
mun üs tün de
ma bir gül ne
ma bir gül ne
ti
ti
kü
kü
min
min
len
len
yıl
yıl
kan
kan
dı
dı
la
la
zı
zı
rı
rı
min
min
min
min
dir
dir
is
is
dır par
dır par
mız son
mız son
la
la
ra
ra
ya cak O be
ya cak O be
he lâl Hak kı
he lâl Hak kı
*
*
nim
nim
dır
dır
dir
dir
Hak
Hak
o
o
k'a
k'a
be
be
ta
ta
nim
nim
pan
pan
mil
mil
mil
mil
le ti
le ti
le ti
le ti
an
an
tik
tik
cak
cak
lâl
lâl
ARŞI(*)(*) İstiklâl Marşı’nın birinci sözlerini söylerken virgül (,), ikinci sözlerini söylerken yıldız (*)
işaretinin bulunduğu
soluk alınız.
Söz: Mehmetyerlerde
Âkif ERSOY
Müzik: Osman Zeki ÜNGÖR
*
lar
çeh
da
re
yü
ni
al
zen
ey naz lı
san
hi
ÖĞRENME ALANI
KORODA SES EĞİTİMİ
I. ÜNİTE: İNSANDA SES SİSTEMİ
II. ÜNİTE: SESİN GELİŞİMİ VE DEĞİŞİMİ, SES SAĞLIĞI
III. ÜNİTE: SES EĞİTİMİNDE SOLUNUM
IV. ÜNİTE: SES ÜRETME VE YAYMA
V. ÜNİTE: DİL VE KONUŞMA
I.
ÜNİTE
İNSANDA SES SİSTEMİ
şınız.
1. Doğada sesin oluşumunu araştırınız.
2. Doğadaki sesleri gözlemleyiniz. Rüzgâr, yağmur, araba vb. sesleri taklit etmeye çalı-
3. İnsan ses sistemini tanıtıcı görsel materyaller bulunuz.
4. Konuşma yapan, haber sunan ve şarkı söyleyen insanların soluk alıp verişlerini gözlemleyiniz.
Dikkat Çekme
1.
SES SİSTEMİNİ MEYDANA GETİREN ÖGELER
Doğada sesin oluşması için bir ses kaynağı, ses kaynağının titreşmesini sağlayacak
bir etki, titreşimlerin kulağımıza ulaşmasını sağlayacak bir ortam ve titreşimleri algılayabilecek
kulak ile beyin olması gereklidir. Ses, insan vücudunda oluşurken aynı evrelerden geçer.
İnsanda ses sistemi; sesin oluşumu için soluk alışverişi düzenleyen organlar (solunum
sistemi), sesin oluştuğu organ (titreşim sistemi), oluşan sesin çoğalmasını ve şekillenmesini
sağlayan organlar (yankı sistemi) olmak üzere üç bölümde incelenebilir.
12
a. Solunum Aygıtı
Sesin oluşumu için soluk alışverişini düzenleyen organlardan (soluk borusu, akciğerler,
diyafram, göğüs kafesi, karın kasları gibi) oluşur.
Soluk borusu
Göğüs kafesi
Akciğer
Diyafram
Karın kası
b. Titreşim Aygıtı
Gırtlak içindeki ses telleri akciğerlerden gelen havanın etkisiyle titreşir. Kıkırdak ve kas
dokularından oluşan gırtlak (larinks, larenks) sesin ilk üretildiği organdır.
Epiglot
Hiyoid kemik
Tiroid kıkırdak
Krikoid kıkırdak
Soluk
borusu
a. Ön
b. Arka
Epiglot
Hiyoid kemik
Ön çıkıntı
(Adem elması)
Tiroid kıkırdak
Krikoid kıkırdak
Soluk borusu
c. Yan
13
c. Yankı Aygıtı
Ses tellerinin titreşmesi sonucunda oluşan ses, her insanda farklı bir yapıda bulunan
rezonans boşlukları ve artikülasyon organları sayesinde yankılanma yoluyla çoğalır ve
şekillenir. Böylece kişiye ait ses rengi oluşur. Yankı aygıtı içinde yutak (farinks, farenks), burun,
sinüsler, damak, dil, diş, çene ve dudaklar bulunur.
Sinüs
Sert damak
Burun boşluğu
Burun açıklığı
Üst çene kemiği
Dudak
Kesici diş
Yumuşak damak
Yutağın burun bölümü
Yutağın ağız bölümü
Dil tepesi
Alt çene kemiği
1. Etkinlik
Görseldeki gibi tutulan cetvele vurarak ses elde ediniz. Elde edilen sesin oluşum
aşamalarını tartışınız.
Bilgi Notu
Doğada insan kulağının algılayamadığı sesler de vardır. İnsan kulağı
yaklaşık 16 - 20.000 hertz
arası sesleri algılayabilir.
14
2. Etkinlik
Doğadaki sesleri (rüzgâr, yağmur, gök gürültüsü ve kuş sesleri vb.) ritmik olarak taklit
ediniz.
Sınıf dört gruba ayrılarak;
• Birinci gruptan parmak şıklatma yoluyla yağmuru yansılamaları,
• İkinci gruptan rüzgâr gibi “vu!” sesiyle eşlik etmeleri,
• Üçüncü gruptan ayak sesleriyle koşuşturan insanları yansılamaları,
• Dördüncü gruptan el çırpma yoluyla şimşek çakmasını yansılamaları istenir.
Uyarı
Bu etkinlik farklı ses yansılamalarıyla çeşitlendirilebilir. Kanon gibi düşünülerek
seslendirme çalışmaları denenebilir.
Görsel materyallerden ( DVD, VCD, CD, insan vücudu, solunum sistemi, baş, burun
kesit levhaları ve modelleri…) yararlanarak insanda sesin oluşumunu açıklayan bir sunum
hazırlayınız. Hazırlamış olduğunuz sunumu arkadaşlarınızla paylaşınız.
3. Etkinlik
Solunum sisteminde yer alan organların adlarını aşağıdaki kutuların içine yazınız.
Solunum sistemi
15
4. Etkinlik
Titreşim sistemi içinde yer alan ses tellerinin solunum ve fonasyon hâlindeki durumunu
aşağıdaki görsellerin altına yazınız.
..............................
..............................
5. Etkinlik
Aşağıdaki görselde yankı sisteminde yer alan organları işaretleyerek adlarını uygun
yerlere yazınız.
Ses alanında uzman bir tıp doktoruyla sesle ilgili organların çalışma prensipleri hakkında
görüşme yapınız. İzlenimlerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
16
6. Etkinlik
Aşağıda, insan sesinin oluşumunda işlevi olan organları işlevleri bakımından eşleştiriniz.
Çene
Gırtlak
İnsan sesinin oluşumunda soluk alışverişin
düzenlenmesi
Akciğer
Sinüsler
Sesi oluşturmak için titreşimin sağlanması
Diyafram
Damak
Soluk borusu
2.
Oluşan sesin yankılama yoluyla çoğaltılması ve
şekillendirilmesi
SOLUNUM TÜRLERİ
Soluk alma ve verme işlemi solunum olarak adlandırılır. Solunum, genellikle karın odaklı
ve göğüs odaklı olmak üzere iki şekilde yapılır. Bunların yanında ses bozukluklarına yol açan,
boyun kaslarının sıkıştığı, kalbin zorlandığı, köprücük kemiği solunumu ya da en üst göğüs
solunumu denebilecek bir solunum şekli daha vardır.
Otururken, konuşurken ya da şarkı söylerken alınan soluğun verilme süreleri birbirinden
farklıdır. Üç çeşit solunum türü vardır.
a. Doğal Solunum
Yaşamımızı devam
ettirmek için doğal
olarak alıp verdiğimiz
solunumdur.
b. Konuşma Solunumu
Güzel ve anlaşılabilir dille
konuşmak için diyafram
yardımıyla sesin şiddetinin,
duraksama noktalarının ve
vurguların kontrollü olarak
yapılmasını sağlayan
solunumdur.
c. Şarkı Solunumu
Soluk alışverişinin
şarkıda geçen müzik
cümlelerinin özelliğine
göre diyafram yardımıyla kontrollü bir şekilde
yapılmasıdır.
17
Konuşma ve şarkı solunumunda diyafram kası büyük önem taşır. Kas ve zarlardan
oluşan diyafram, göğüs ve karın boşluğunu birbirinden ayırır, göğüs boşluğunu alttan kapatır.
Diyafram, soluk alırken alçalarak akciğerlere hava dolmasını, soluk verirken eski hâline
gelerek havanın dışarı atılmasını sağlar. Bu hareket kişinin eylemine bağlı olarak hızlı ya da
yavaş olabilir. Çeşitli egzersizlerle diyaframın bu hareketi düzenlenip geliştirilebilir. Böylece
uzun müzik cümlelerinin tek solukta söylenmesi kolaylaşır. Diyafram aynı zamanda duygusal
anlatımların ifade edilmesinde önemli rol oynar. Örneğin, yaşanan olaylarla bağlantılı olarak
diyaframın gerilmesi, gevşemesi ya da titremesi sonucunda korku, sevinç, gülme, ağlama gibi
duygusal tepkiler oluşur.
1. Etkinlik
Doğal solunum, konuşma solunumu ve şarkı solunumu aşamalarını örneklendirmek için
aşağıdaki uygulamaları gerçekleştiriniz.
• Konuşmadan ve şarkı söylemeden durunuz (doğal solunum).
• Bildiğiniz bir şarkının sözlerini şiir okur gibi okuyunuz (konuşma solunumu).
• Şarkıyı söyleyiniz (şarkı solunumu).
• Her aşamada alınan soluğun verilme sürelerini gözlemleyiniz.
2. Etkinlik
Aşağıdaki görselleri inceleyiniz. Bunların hangisinde soluk alma ve verme eylemi gerçekleşmiştir? Altlarına yazınız.
..............................
18
..............................
1. Aşağıdakilerden hangisi doğada sesin oluşumu ve oluşan seslerin algılanması için gerekli
değildir?
A) Ses kaynağı
B) Titreşim
C) Kulak
D) Burun
E) Hava
2. Aşağıdakilerden hangisi solunum sistemi organlarındandır?
A) Akciğer
B) Damak
D) Sinüsler
E) Gırtlak
C) Diş
3. İnsanda sesin ilk üretildiği sistem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Solunum sistemi
B) Titreşim sistemi
D) Sindirim sistemi
E) Kas sistemi
C) Yankı sistemi
4. Konuşma ve şarkı solunumunda gerekli düzenlemeleri yapan en önemli organ aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Diyafram
B) Sinüsler
C) Soluk borusu
D) Kulak
E) Dudak
5. İnsan sesinin yankılama yoluyla çoğalmasını ve şekillenmesini sağlayan sistem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Solunum sistemi
B) Dolaşım sistemi
C) Sindirim sistemi
D) Sinir sitemi
E) Yankı sistemi
6. Aşağıdaki eksik cümleyi anlamlı biçimde tamamlayınız.
İnsanda sesin oluşması için soluk alışverişini düzenleyen organlar ………………. sistemi
içinde yer alır.
7. Aşağıdaki bilgi cümlelerinin karşısına yargı doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız.
• Televizyon izlerken almış olduğumuz solunum, doğal solunumdur. ( )
• Şarkı söylerken almış olduğumuz solunum, doğal solunumdur. ( )
• Konuşurken almış olduğumuz solunum, şarkı solunumudur. ( )
8. Doğada sesin oluşumunu örnekleyerek açıklayınız.
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
9. İnsanda sesin oluşumunu kısaca açıklayınız.
..................................................................................................................................................
10. Solunum, titreşim ve yankı sisteminde yer alan organları yazınız, bu organların sesin
oluşumunda oynadığı rolü açıklayınız.
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
19
11. Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.
1
4
2
7
3
5
6
8
1. Sesin ilk üretildiği organın adı.
2. Ses oluşumu için soluk alışverişini düzenleyen organlardan biri.
3. Oluşan sesleri beynimize ileten organımızın adı.
4. Kulak yoluyla iletilen titreşimleri algılayan organımızın adı.
5. Yankı sistemi içinde yer alan organlarımızdan biri.
6. Ses oluşumu için soluk alışverişini düzenleyen organların tümünü ifade eden sistemin adı.
7. Sesin üretildiği organları ifade eden sistemin adı.
8. Sesin çoğalmasını ve şekillenmesini sağlayan organlardan oluşan sistemin adı.
20
II.
SESİN GELİŞİMİ VE DEĞİŞİMİ, SES SAĞLIĞI
ÜNİTE
1. Ses gelişimi ve değişimi döneminde seste ne gibi değişiklikler olur? Araştırınız.
2. Ses ve solunum organında meydana gelen rahatsızlıkları örnekleyen görsel materyaller
bulunuz.
Dikkat Çekme
1.
SESİN GELİŞİMİ VE DEĞİŞİMİ (MUTASYON), SES SAĞLIĞI
Mutasyon üçgeni
İnsan hayatının en önemli evrelerinden biri kabul
edilen ergenlik dönemi; fiziksel, cinsel, duygusal, zihinsel, sosyal değişim ve gelişimin yaşandığı süreçtir.
Kızlarda ve erkeklerde etkileri farklı hissedilmektedir.
Bu dönemde en belirgin değişim ise seste olan farklılaşmadır. Ses; kızlarda bir buçuk ton, erkeklerde bir
oktav kalınlaşır. Sesteki bu farklılaşma birdenbire ortaya çıkıp biten bir durum değildir. Mutasyon, her bireyde
farklı zamanlarda başlar ve gelişimini tamamlar. Uzman
görüşlerine göre sesin gelişimi ve değişimi ülkemizde
yaklaşık olarak 12-15 yaşlarında başlamakta ve kızlarda 17, erkeklerde 19 yaşına kadar sürebilmektedir.
Sesin gelişimi ve değişimi döneminde ses telleri
tam olarak birleşmez. Aralarında üçgen biçiminde bir
açıklık kalır. Meydana gelen açıklık nedeniyle güzel
bir ses elde edilemez. Bu dönemi yaşayanlar sürecin
bilincinde olup seslerini korumak zorundadırlar. Bu
süreçte yapılan hatalar seste kalıcı rahatsızlıklara
neden olabilir.
1. Etkinlik
Sesinizin tonunu kontrol edemediğiniz bir dönem oldu mu? Bu dönemde neler yaşadınız?
Arkadaşlarınızla paylaşınız.
21
Sesin gelişimi ve değişimi döneminde sesin korunma yollarını ve yanlış kullanımında
oluşabilecek ses rahatsızlıklarını araştırınız. Bulgularınızı arkadaşlarınızla paylaşarak sınıf
panosunda sergileyiniz.
2.
SES SAĞLIĞININ ÖNEMİ VE KORUNMASI
Sesimiz, ruh ve beden sağlığında oluşan olumsuz durumlardan doğrudan etkilenir.
Sesini yoğun şekilde kullanacak kişilerin ruh ve beden sağlığına özen göstermesi gerekir.
Ses sağlığını bozacak dış etkenlere karşı dikkatli olunmalı; sigara, alkollü içkiler, acılı
besinler, çok sıcak ya da çok soğuk içecekler ve aşırı yemek tüketilmemelidir. Mevsim geçiş
dönemlerinde, kuru iklimli bölgelerde, ısı farklılığı olan ortamlarda, tozlu ve kirli havalarda
sağlığa dikkat edilmeli, düzenli uyku alışkanlığı kazanılmalıdır.
1. Etkinlik
Dış etkenler nedeniyle ses organlarında oluşabilecek olumsuz durumları anlatacağınız
görsel bir sunum hazırlayınız.
Dış etkenlerden dolayı sesi zarar görmüş kişilerle görüşme yapınız. Görüşme sonucunu
arkadaşlarınızla paylaşınız.
Her insanın sesine uygun düşen bir konuşma tonu vardır. Bu nedenle sese uygun düşen
konuşma tonu bulunmalı, sesi incelterek ya da kalınlaştırarak çok kısık ya da çok yüksek sesle
konuşulmamalı, ses sınırlarını zorlayacak hareketlerden kaçınılmalı, ses alıştırmalarının süresi
çok uzun tutulmamalıdır.
1. Etkinlik
Sesin yanlış kullanılma durumlarını açıklayınız.
22
Uyarı
Sesin kondisyon kazanması için düzenli egzersiz yapılması gerekir.
Ruh sağlığındaki olumsuzlukların ses kaslarındaki gerilimi artıracağı, boğazda kuruma
ve bedende güç kaybı gibi durumlara neden olacağı bilinmelidir.
1. Etkinlik
Olumsuz duygu durumlarının ses sağlığı üzerindeki etkilerini tartışınız.
3.
SES HASTALIKLARI VE NEDENLERİ
Sesin yanlış kullanımından, dış etkenlerden, özellikle mevsimsel durumlardan dolayı
çeşitli ses hastalıkları ortaya çıkar.
Boğazda görülen bademcik iltihabı, anjin, farenjit, larenjit, gırtlak veremi, solunum
organları ile ilgili bronşit, astım, akciğer veremi; burun bölgesinde nezle, burun kanamaları,
sinüzit; burunda fazla et ve kemik eğriliği; tüm ses-solunum organları üzerinde oluşan tümörler
ses sağlığı üzerinde tehdit oluştururlar.
Genel insan sağlığını da tehdit eden tüm bu hastalıklar; sesini yoğun kullananlar için
doğru ve düzenli nefes almayı, temiz bir ses üretmeyi ve sesleri doğru bir şekilde çoğaltmayı
engelleyen hastalıklardır.
Ses ve solunum organları hastalıklarını, bu hastalıkların nedenlerini ve sese
verebilecekleri zararlardan korunma yollarını araştırınız. Araştırma sonuçlarını arkadaşlarınızla
paylaşınız.
Sınıfınızdan gruplar oluşturarak olanaklar doğrultusunda KBB uzmanı, konuşma ve ses
patoloğu, şan öğretmeni ve opera sanatçıları ile görüşmeler yapınız. Görüşme sonuçlarını
Uyarı
Hastayken sesin daha dikkatli kullanılması gerektiği vurgulanır.
23
Okuma Metni
ANI
Türk eğitim müziğinin temel taşlarından biri olan Saip Egüz, “sesin gelişimi ve
değişimi” ile ilgili yaşadığı bir olayı şöyle aktarmaktadır:
“Uzun yıllar önce, çoğunluğu ses değişimi içinde bulunan bir sınıfıma öğütlerde
bulunuyordum. Dersin bitiminde arka sıralarda oturan soluk yüzlü, sağlığı iyi olmayan bir
öğrenci, kürsüye doğru yönelerek bana yaklaştı ve çok hafif bir sesle:
‘Efendim, ben boş zamanlarımda geçimim için çorap satıyorum. Bunu yapmak için
de bağırmak zorunda kalıyorum.’ dedi ve gözleri dolu dolu benden karşılık bekledi. Ben,
çocuğa karşılık olarak:
‘Bu üzüntü duyulacak bir şey değil, övünülecek bir şeydir.’ dedim ve sesine yardımcı
olmak üzere, bir zil almasını bu zili çalarak daha hafif sesle satışlarını yapmasını öğütledim.”
Saip EGÜZ
Toplu Ses Eğitimi
24
1. Aşağıdakilerden hangisi sesin gelişimi ve değişimi (mutasyon) döneminde sesin yanlış
kullanımında oluşabilecek hastalıklardan değildir?
A) Ses kaybı
B) Nodül
C) Polip
D) Guatr
E) Ses kısıklığı
2. Ülkemizde sesin gelişimi ve değişimi (mutasyon) dönemi, hangi yaşlarda görülmektedir?
Bu dönemde güzel bir ses elde edilememesinin nedeni nedir? Açıklayınız.
…………………………………………………………………………………….........................……
………………………………………………………………………..................................................
3. Mutasyon sürecinde insan sesinde oluşan değişiklikler nelerdir?
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
4. Ses değişim döneminizde sesinizde gözlediğiniz değişiklikleri açıklayınız.
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
5. Aşağıdaki bilgi cümlelerinin karşısına yargı doğru ise ( D ), yanlış ise (Y) yazınız
•Sesi çok incelterek ya da kalınlaştırarak konuşma, ses alanını geliştirir.( )
•Ruh ve beden sağlığımız, ses sağlığımızı da yakından ilgilendirir. ( )
•Düzenli ve uygun şekilde yapılan egzersiz sesin gelişmesini ve kondisyon kazanmasını
sağlar.( )
• Özellikle kuru iklimli bölgelerde çok daha fazla ses alıştırmaları yapılmalıdır.( )
6. Aşağıdakilerden hangisi ses sağlığını tehdit eden hastalıklardan biri değildir?
A) Larenjit
B) Astım
C) Sinüzit
D) Boyun fıtığı
E) Bronşit
7. Aşağıdakilerden hangisi ses hastalıklarının, sesini yoğun kullananlarda yarattığı sıkıntılardan
biri değildir?
A) Sesi doğru biçimde çoğaltamama
B) Sesleri doğru duyamama
C) Temiz ses üretememe
D) Düzenli nefes alamama
E) Nefesi doğru alamama
8. Aşağıdakilerden hangisi ses hastalıklarının sebeplerinden biri değildir?
A) Mevsimsel durumlar
B) Sesin yanlış kullanımı
C) Fazla sıvı tüketmek
D) Aşırı yorgunluk
E) Tozlu ve kirli ortamlarda bulunmak
25
III.
ÜNİTE
SES EĞİTİMİNDE SOLUNUM
1. Şarkı söyleme pozisyonunu örnekleyen görseller bulunuz.
2. Bedensel rahatlamayı sağlayacak hareketleri araştırınız.
3. Ruhsal yönden rahatlamanızı sağlayabilecek “konu”, “olay”, “kişi” vb. neler olabilir?
Düşüncelerinizi ifade eden bir kompozisyon yazınız.
4. Evde sırt üstü uzanarak soluk alıp veriniz. Soluğun hangi bölgeye alındığına dikkat
ediniz.
5. Öğrendiğiniz nota değerlerini kullanarak sekiz ölçülük ritim kalıbı oluşturunuz.
Dikkat Çekme
1.
DOĞRU ŞARKI SOLUNUMU
a. Duruş
Doğru şarkı solunumu, vücudun doğru duruşu ile elde edilir. Ayakta ya da otururken
en ideal duruş, omurganın dik olarak başın taşındığı duruştur. Oturarak şarkı söyleme
pozisyonunda sandalyenin arkalığına yaslanmadan, ucuna doğru dik konumda oturulmalıdır.
Ayaklar omuz hizasında açılarak yere tam basılmalı, baş ise karşıdaki şefi görecek doğrultuda
olmalıdır. Elde nota bulunuyorsa notalar omuz hizasını geçmeyecek şekilde tutulmalı, nota yok
ise eller diz üzerinde rahat bir konumda durmalıdır.
Ayakta şarkı söyleme pozisyonunda vücut ağırlığı, omuz hizasında açılmış iki ayağa da
dengeli olarak bölünmeli ve ayaklar yere tam basmalı, baş ise karşıdaki şefi görecek doğrultuda
olmalıdır. Elde nota bulunuyorsa notalar omuz hizasını geçmeyecek şekilde tutulmalı, nota yok
ise eller serbestçe iki yana bırakılmalıdır.
Doğru şarkı söyleme pozisyonlarını ayna karşısında uygulayınız.
26
b. Bedensel ve Ruhsal Rahatlama
Bedensel Rahatlama: Vücut hareketlerinin planlı ve düzenli yapılması sonucunda kas
sisteminin sinir sistemini etkilemesiyle dış rahatlama ve yumuşamanın sağlanmasıdır.
Ruhsal Rahatlama: Olumlu düşünme yoluyla uyarılan sinir sisteminin rahatlaması,
yumuşaması ve zihinsel uyanıklığın uzun bir süre için canlı tutulmasıdır.
Doğru şarkı solunumu için vücut yumuşaklığının ve rahatlığının sağlanması daha kaliteli
ses elde edilmesine ve sesin gerektiği şekilde tınlatılmasına olanak sağlar.
1. Etkinlik
Aşağıda açıklanan bedensel rahatlama etkinliklerini uygulayınız.
• Ellerinizle yüz kaslarınıza masaj yapınız.
• “p” sessiziyle dudaklarınızı titreştiriniz.
• “r” sessiziyle dilinizi titreştiriniz.
• Alt çenenizi serbest bırakınız. Alt ve üst çenenizi rahat ve seri hareketlerle birbirine
yaklaştırıp birbirinden uzaklaştırınız.
• Başınızı oldukça yavaş hareketlerle (içinizden on beşe kadar sayarak) soldan sağa,
sağdan sola dairesel olarak çeviriniz.
• İki omuzunuzu önden arkaya, arkadan öne doğru dairesel olarak hareket ettiriniz.
• Kollarınızı iki yanda yere paralel uzatınız. Her iki kolunuzla da önden arkaya, arkadan
öne doğru olmak üzere daireler çiziniz.
• Önce sağ, sonra sol kolunuzu uzatabileceğiniz kadar yukarı uzatınız.
• Kollarınızı iki yanda aşağı, serbest bırakarak silkeleyiniz.
• İki elinizi belinize koyarak soldan sağa ve sağdan sola dairesel hareketler yapınız.
• İki elinizle önce sağ bacağınızı sonra sol bacağınızı tutarak bel hizasına doğru çekiniz,
bir süre tutup bırakınız.
• Sağ ve sol ayağınızı silkeleyerek rahatlayınız.
Uyarı
Bedensel rahatlama hareketlerinde aşırıya kaçılarak fiziksel rahatsızlığa neden
olunmamalıdır.
2. Etkinlik
Öğretmeninizin kontrolünde çalınan müziği gözlerinizi kapatarak dinleyiniz. Bu esnada
ruhsal olarak rahatlamanızı sağlayabilecek konu, olay, kişi vb. düşünerek rahatlamaya çalışınız.
c. Soluk Alma
Alınan soluğun diyafram ve karın kaslarının etkisiyle akciğerlerin alt yarısında
depolanmasıdır.
ç. Soluk Tutma
Alınan soluğun diyafram ve karın kaslarının etkisiyle soluk basıncını denetlemek ve
doğru ses üretmek için bir süre tutulmasıdır (bloke edilmesi).
d. Soluk Verme
Alınan soluğun diyafram ve karın kaslarının etkisiyle düzenli, istenilen basınçta ve sürede
dışarı verilmesidir.
27
3. Etkinlik
Şarkı söylemede doğru ve yanlış duruşu örnekleyen görselleri sınıf panosunda
sergileyiniz.
4. Etkinlik
Doğru şarkı solunumu için elinizi belinize koyarak aşağıdaki çalışmaları yapınız.
• Çiçek koklar gibi soluk alınız.
• İç çeker gibi soluk alınız.
• Hayret anındaki gibi soluk alınız.
Bilgi Notu
• Korku anındaki gibi soluk alınız.
Çiçeği koklar• Aldığınız soluğu 5 saniye tutunuz.
ken, bir korku anın• Aldığınız soluğu 10 saniye tutunuz.
da aniden ya da sırt
• Aldığınız soluğu 15 saniye tutunuz.
üstü uzanıldığında
alınan soluk, diyafram soluğudur.
Uyarı
Soluk tutma çalışmaları, soluğun çok uzun süreli tutulmasına yönelik değil; diyafram
kasının kontrolünü geliştirmeye yöneliktir.
• Aldığınız soluğu mumu söndürür gibi üfleyiniz.
• Aldığınız soluğu mumun alevini titretir gibi üfleyiniz.
• Aldığınız soluğu ateşi alevlendirmeye çalışır gibi hızlıca (körük gibi) alıp veriniz.
• Aldığınız soluğu cama buhar yapar gibi hohlayınız.
• Ayakta şarkı söyleme pozisyonunu aldıktan sonra elleriniz
belinizde, gövdeniz doksan derece olacak şekilde öne doğru
Bilgi Notu
eğiliniz. Almış olduğunuz soluğu hissediniz.
• Oturarak şarkı söyleme pozisyonunu aldıktan sonra elleriniz
Elinizi belinize
belinizde, dizlerinizi hafifçe açarak öne doğru eğiliniz. Almış
koyarak hissettiğiniz
olduğunuz soluğu hissediniz.
-belinizi can simidi
• Sınıf ortamına getirdiğiniz mumu önce 10 cm sonra yavaş
gibi çevreleyen- soluyavaş 30 cm’ye kadar uzaktan üfleyerek söndürmeyi deneyiniz.
numa, diyafram soluMumu aynı mesafelerden üfleyerek söndürmeden titretmeye
numu denir.
çalışınız.
2.
BAĞLI (LEGATO) SOLUK
1. Etkinlik
Aşağıda açıklanan bağlı (legato) soluk çalışmalarını yapınız.
• Almış olduğunuz soluğu, çok kısa bir süre tuttuktan sonra bağlı olarak “ f ” ve “s”sessiziyle
sırasıyla 5, 10 ve 15’e kadar sayma süresinde boşaltınız.
fffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff
28
sssssssssssssssssssssssssssss
Uyarı
1. Soluğunuzu burun ve ağızdan (karışık soluk) doğru bölgelere aldığınıza emin olunuz.
2. Alıştırmaları bitirirken kalan soluğu basınçla boşaltınız.
3.
KISA - KESİK (STACCATO) SOLUK
1. Etkinlik
Aşağıda açıklanan kısa - kesik (staccato) soluk çalışmalarını yapınız.
• Almış olduğunuz soluğu, çok kısa bir süre tuttuktan sonra kısa - kesik olarak “ f ” ve “s”
sessiziyle sırasıyla 5, 10, 15 ve 20’ye kadar sayma süresinde boşaltınız.
f-f-f-f-f
s-s-s-s-s
f-f-f-f-f
s-s-s-s-s
f-f-f-f-f
s-s-s-s-s
f-f-f-f-f
s-s-s-s-s
• Kısa - kesik ve bağlı soluk çalışmalarını aşağıda belirtildiği gibi karışık olarak uygulayınız.
Çalışmaları arkadaşlarınızla birlikte çeşitlendiriniz.
s-s-s-s-s
s-s-s-s-s
s-s-s-s-s
ssssssssssssss
sssssssssssssssssss
s-s-s-s-s
ssssssssssssss
Uyarı
Çalışmalarda ortaya çıkabilecek baş dönmesi, alınan fazla oksijenden kaynaklanmaktadır. Doğru ve düzenli çalışmalar sonucunda bu durum ortadan kalkacaktır.
4.
HAFİF (PİYANO) SOLUK
1. Etkinlik
Aşağıda açıklanan hafif (piyano) soluk çalışmalarını yapınız.
• Almış olduğunuz soluğu, çok kısa bir süre tuttuktan sonra “s” sessiziyle bağlı (legato),
kısa - kesik (staccato) olmak üzere sırasıyla 5, 10 , 15 ve 20’ye kadar sayma süresinde
boşaltınız.
Hafif (Piyano)
sssssssssssssssssssssssssssssssssssssssss
s-s-s-s-s
Hafif (Piyano)
s-s-s-s-s
s-s-s-s-s
s-s-s-s-s
29
5.
ORTA KUVVETTE (MEZZOFORTE) SOLUK
1. Etkinlik
Aşağıda açıklanan orta kuvvette (mezzoforte) soluk çalışmalarını yapınız.
kısa - kesik (staccato) olmak üzere sırasıyla 5, 10, 15 ve 20’ye kadar sayma süresinde
boşaltınız.
Orta kuvvette (Mezzoforte)
ssssssssssssssssssssssssssssssssssssss
s-s-s-s-s
6.
Orta kuvvette (Mezzoforte)
s-s-s-s-s
s-s-s-s-s
s-s-s-s-s
KUVVETLİ (FORTE) SOLUK
1. Etkinlik
Aşağıda açıklanan kuvvetli (forte) soluk çalışmalarını yapınız.
kısa - kesik (staccato) olmak üzere sırasıyla 5, 10, 15 ve 20’ye kadar sayma süresinde
boşaltınız.
Kuvvetli (Forte)
ssssssssssssssssssssssssssssssssssss
s-s-s-s-s s-s-s-s-s s-s-s-s-s s-s-s-s-s
Uyarı
Soluk çalışmaları yapılırken kalbe getireceği yükü düşünerek ev ve okuldaki çalışma
sürenizi iyi planlayınız.
2. Etkinlik
• Hafif (Piyano), orta kuvvette (mezzoforte) ve kuvvetli (forte) soluk çalışmalarını
aşağıda belirtildiği gibi karışık olarak uygulayınız. Çalışmaları arkadaşlarınızla birlikte
çeşitlendiriniz.
(Orta kuvvette)
s-s-s-s-s
(Hafif)
s-s-s-s-s
30
(Kuvvetli)
s-s-s-s-s
(Kuvvetli)
(Hafif)
s-s-s-s-s
(Orta kuvvette)
sssssssssssssssss
(Orta kuvvette)
(Orta kuvvette)
s-s-s-s-s sssssssssssssssss s-s-s-s-s
Uyarı
1. Soluk alıştırmalarında soluk kalitesinin bozulmamasına özen gösterilmelidir.
2. Soluk alıştırmalarında yapılan gürlük alıştırmalarının eser uygulamalarını doğrudan
etkilediği untulmamalıdır.
3. Alıştırmalar sırasında küçük rahatlama ve yumuşamalar sağlanmalıdır.
7.
GİTTİKÇE KUVVETLENEN (KREŞENDO) SOLUK
1. Etkinlik
Aşağıda açıklanan gittikçe kuvvetlenen (kreşendo) soluk çalışmasını yapınız.
•Almış olduğunuz soluğu diyafram ve karın kasları yardımıyla kontrollü olarak hafiften
(piyano) kuvvetliye (forte) doğru “ f ” ve “s” sessizleriyle boşaltınız.
p
8.
f
GİTTİKÇE HAFİFLEŞEN (DEKREŞENDO) SOLUK
1. Etkinlik
Aşağıda açıklanan gittikçe hafifleşen (dekreşendo) soluk çalışmasını yapınız.
•Almış olduğunuz soluğu, diyafram ve karın kasları yardımıyla kontrollü olarak
kuvvetliden (forte) hafife (piyano) doğru “ f ” ve “s” sessizleriyle boşaltınız.
f
9.
p
DALGALI SOLUK
1. Etkinlik
Aşağıda açıklanan dalgalı soluk çalışmasını yapınız.
•Almış olduğunuz soluğu gürlük terimlerinden yararlanarak boşaltınız.
Hafif (p)
Kr
o
nd
e
eş
Kuvvetli (f)
De
kr
e
şe
nd
o
Hafif (p)
31
10.
ÇABUK SOLUK ALMA
1. Etkinlik
Aşağıda açıklanan çabuk soluk alma çalışmasını yapınız.
•Almış olduğunuz soluğu, bağlı (legato) soluk olarak “ f ” ve “s” sessizleriyle boşaltırken el
çırpılan bir anda çabuk nefes alarak bağlı soluğa devam ediniz.
mf
mf
mf
11.
SOLUK FIRLATMA
1. Etkinlik
Aşağıda açıklanan soluk fırlatma çalışmasını yapınız.
•Almış olduğunuz soluğu, diyafram ve karın kasları yardımıyla rezonans bölgelerini
düşünerek “kıh” ve “koh” heceleriyle birdenbire dışarı atınız.
kıh
kıh
koh
kıh
koh
koh
Uyarı
Önce her fırlatma için soluk alınız sonra tek solukta 2-3 fırlatma deneyiniz.
12.
RİTMİK SOLUK
1. Etkinlik
Aşağıda açıklanan soluk fırlatma çalışmasını yapınız.
Önceden hazırlamış olduğunuz ritim kalıbını kullanarak aldığınız soluğu “s” sessizi ile
nefesleyerek boşaltınız.
13.
KARMA SOLUK
1. Etkinlik
Öğrendiğiniz tüm soluk alıştırmalarından yola çıkarak karma bir soluk alıştırması
hazırlayıp uygulayınız.
32
1. Aşağıdaki görsellerden hangisi doğru şarkı söyleme pozisyonlarından birini gösterir?
A)
B)
C)
D)
E)
2. Aşağıdaki cümlelerin bitiminde gösterilen yerlere yargılar doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız.
• Soluğun depolanmasında diyafram ve karın kasları her zaman etkilidir. ( )
• Bedensel rahatlama, olumlu düşünce yoluyla uyarılan sinir sisteminin etkilenmesiyle
sağlanır. ( )
• Diyafram ve karın kaslarının etkisi olmadan konuşma ve şarkı solunumu doğru
yapılamaz. ( )
• İç yumuşama ile anlatılmak istenen, bedensel rahatlamanın sağlanmasıdır. ( )
• Alınan havanın soluk yoluyla dışarı verilmesi, karın kasları ve diyaframın
kontrolüyle olur. ( )
SES EĞİTİMİNDE SOLUNUM ÇALIŞMALARI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
ÖLÇÜTLER
Otururken doğru şarkı söyleme pozisyonunu ayna karşısında uyguladım.
Ayakta doğru şarkı söyleme pozisyonunu ayna karşısında uyguladım.
Bedensel rahatlama hareketlerini uyguladım.
Doğru şarkı solunumu çalışmalarını uyguladım.
Bağlı (legato) soluk çalışmalarını uyguladım.
Kısa-kesik (staccato) soluk çalışmalarını uyguladım.
Soluğumu burun ve ağızdan doğru bölgelere almaya dikkat ettim.
Hafif (piyano) soluk çalışmalarını uyguladım.
Orta kuvvette (mezzoforte) soluk çalışmalarını uyguladım.
Kuvvetli (forte) soluk çalışmalarını uyguladım.
Gittikçe kuvvetlenen (kreşendo) soluk çalışmalarını uyguladım.
Gittikçe hafifleşen (dekreşendo) soluk çalışmalarını uyguladım.
Dalgalı soluk çalışmalarını uyguladım.
Çabuk soluk çalışmalarını uyguladım.
Soluk fırlatma çalışmalarını uyguladım.
Ritmik soluk çalışmalarını uyguladım.
Karma soluk çalışmalarını uyguladım.
Evet
Hayır
33
IV.
ÜNİTE
SES ÜRETME VE YAYMA
1. Bağlı soluk alıştırmaları yapınız. Bağlı soluk alıştırmalarını “u”, “a” sesli harfleri ile
yapmaya çalışarak ses tellerinizin durumunu hissediniz.
2. Kısa ve kesik soluk alıştırmaları yapınız. Kısa ve kesik soluk alıştırmalarını “huh”,
“hah”, ve “hoh” heceleri ile yapmaya çalışarak ses tellerinizin durumunu hissediniz.
3. Sınıfta anlatabileceğiniz bir fıkra bulunuz.
4. Yankı sisteminde yer alan organları hatırlayınız.
Dikkat Çekme
Sesimizi doğru kullanabilmemiz için soluk ve ses bağlantısının kurulması zorunludur.
Doğru şekilde kurulmayan soluk ve ses bağlantısı gırtlağımızda aşırı yüklenmeye neden olur.
Bu durumda çalışmalara devam edilirse sesi kaybetmeye varan sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu
nedenle ses ve soluk bağlantısı çalışmalarına önem vermek gerekir.
1. Etkinlik
Doğru şekilde soluk alıp kısa bir süre tutunuz.
Camın üzerinde buhar oluşturur gibi hohlayarak soluk veriniz. Soluk vermeye devam
ederken soluk basıncını biraz artırarak “u” seslisi ile sesi oluşturunuz. Sesi oluştururken ses
tellerinizi ve titreşimini hissetmeye çalışınız.
Ses oluşturmayı keserek hohlamayı sürdürünüz ve ses tellerinizin durumunu hissetmeye
çalışınız.
Bilgi Notu
2. Etkinlik
Hazırlık çalışmaları kapsamında bulduğunuz fıkrayı
sınıfta arkadaşlarınıza anlatınız. Kahkaha ile gülme anında
ses tellerinizin durumunu hissetmeye çalışınız.
34
Kahkaha ile gülme
sırasında soluk ve ses
arasındaki bağ daha
kolay hissedilebilir.
1.
BAĞLI (LEGATO) SÖYLEME
1. Etkinlik
Aşağıdaki alıştırmayı yönlendirmeler doğrultusunda uygulayınız.
Uyarı
m
n
u
a
a
1.“a” seslisi ile yapılan alıştırmada dilinizin arka bölümünün kalkmamasına dikkat ediniz.
2. Virgül ( ) işareti gördüğünüz yerlerde soluk alınız.
• Alıştırmayı ağzınız kapalı “m” sessizi ile
uygulayınız. Uygulama sırasında rezonansı
m m m
m m m m
önde, dudak bölgesinde tutmaya çalışınız
n mn mn m n m n mn mn m m
• Alıştırmayı dudaklarınız hafif aralık, dilinizi üst
u nu nu n u n u nu nu n n
dişlerinizin arkasına yerleştirerek “n” sessizi
a ua ua u a u a ua ua u u
ile uygulayınız.
e aı ai a o a ö au aü a a
• Alıştırmayı “u” seslisi ile yaparak rezonansı
a e ı i
o ö u ü
aynı bölgede tutmaya çalışınız.
• Alıştırmayı esneme yansılaması yaparak “a” seslisi ile seslendiriniz.
• Alıştırmayı tüm sesli harfleri, rezonans bölgesini önde tutarak seslendiriniz.
Bilgi Notu
2. Etkinlik
Yumuşak damağın yukarı
kaldırılması ile ağızda kubbeye benzer bir boşluk oluşur.
Bu boşluk, oluşturulan sesin
büyümesinde ve zenginleşmesinde önemli rol oynar.
Aşağıda verilen bağlı (legato) söyleme alıştırmalarını
“uyarı” logosu altında belirtilen yönlendirmeler doğrultusunda
uygulayınız. Örnek eseri seslendiriniz.
Uyarı
1. Alıştırmalarda verilen bölüm tek bir solukta uygulanmalıdır.
2. Alıştırmalar sesler zorlanmayacak şekilde, kromatik olarak tiz ve pes seslere doğru
geliştirilmelidir.
3.Gerektiği kadar soluk alınız. Fazla alınan soluğun gırtlakta baskı yaratacağını
unutmayınız.
2)
1)
yu
mi
si
ya
mo
so
yu
mi
si
ya
mo
so
yu
mi
si
ya
yo
so
yu
ya
sa
4)
3)
yu
mi
si
ya
yo
so
yu
mi
si
ya
yo
so
35
6)
5)
yu
mi
si
ya
yo
so
yu
mi
si
ya
yo
so
yu
ya
sa
10)
7)
yu
mi
si
ya
yo
so
yu
mi
si
ya
yo
so
yu
ya
sa
yu
mi
si
11)
8)
yu
mi
si
ya
yo
so
yu
mi
si
ya
yo
so
yu
mi
si
9)
ya
yo
sa
12)
yu
mi
si
ya
yo
so
yu
mi
si
ya
yo
so
yu
mi
si
ya
yo
so
yu
ya
sa
yu
mi
si
Dumanlı Dağlar
Oy
2.
oy
a man
Mor dağ lar
ya
yo
so
yu
ya
sa
Söz - Müzik: Ziya AYDINTAN
da ek sil mez
du man
BAĞSIZ (NON LEGATO) SÖYLEME
1. Etkinlik
Aşağıda verilen bağsız söyleme alıştırmalarını uygulayınız. Örnek eseri seslendiriniz.
2)
1)
ma ma ma ma mam
no no no no non
36
mam mam mam mam ma ma ma ma ma
non non non non no no no no no
3)
4)
ma ma ma ma mam
no no no no non
mo mo mo mo mo
so so so so so
ma ma ma ma mam
no no no no non
Dumlupınar
1. Dum lu pı nar
2. Dum lu pı nar
gel dik sa
su yun kev
Dum lu pı nar
Dum lu pı nar
3.
na
ser
Müzik: Ziya AYDINTAN
Söz: İzzet ULVİ
Yüz sür me ye top
Ar ma ğa nın bü
Dum lu pı nar
Dum lu pı nar
Ne de şi rin bağ
Her kes bu gün se
ra ğı
yük za
la rın
ni a
na
fer
var
nar
KISA - KESİK (STACCATO) SÖYLEME
1. Etkinlik
niz.
Aşağıda verilen kısa - kesik söyleme alıştırmalarını uygulayınız. Örnek eseri seslendiri2)
1)
nah hah
sih hih
hah hah hah
hih hih hih
hahhahhahhahhahhah hah
3)
4)
nah hah
sih hih
hah hah hah hah hah
hih hih hih hih hih
nah hah hah hah hah
sih hih hih hih hih
Kahkaha
Hah hah ha
Gü
le
lim
hah hah ha
oy
na
hah hah ha
ya
lım biz
Müzik: Luigi CHERUBİNİ
Söz: Z. AYDINTAN - S. EGÜZ
Bir yan kı o
Bu
lur dö ner kah ka ha mız
gün ler ça
buk ge
çer
37
1. Aşağıda verilen alıştırmaları uygulayarak cümlelerin bitiminde gösterilen yere yargılar doğru
ise (D) yanlış ise (Y) yazınız.
• Aşağıdaki alıştırma legato söyleme
çalışmasıdır. ( )
• Aşağıdaki alıştırma non legato söyleme
ma ma ma ma mam
no no no no non
hahhahhahhahhahhah hah
• Aşağıdaki alıştırma staccato söyleme
yu
ya
yu
ya
mi
yo
mi
yo
si
so
si
so
2. Doğru şekilde kurulmayan soluk ve ses bağlantısının neden olacağı problem, aşağıdakilerden
hangisi değildir?
A) Ses kısıklığı
B) Boğaz ağrısı
C) Ses kaybı
D) Polip
E) Diş ağrısı
3. Aşağıdaki alıştırmalarda uygulanan söyleme teknikleri, seçeneklerden hangisinde sırasıyla
verilmiştir?
nah hah hah hah hah
sih hih hih hih hih
A) Legato, legato
D) Staccato , non legato
yu
mi
si
B) Legato, non legato
E) Staccato, legato
ya
yo
so
C) Non legato, legato
SES ÜRETME VE YAYMA ÇALIŞMALARI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
ÖLÇÜTLER
Bağlı (legato) söyleme çalışmalarını doğru uyguladım.
Bağsız (non legato) söyleme çalışmalarını doğru uyguladım.
Kısa-kesik (staccato) söyleme çalışmalarını doğru uyguladım.
Soluk ve ses bağlantısını doğru kurmaya dikkat ettim.
38
Evet
Hayır
V.
ÜNİTE
DİL VE KONUŞMA
1. Uzun dalga radyo alıcısı aracılığıyla değişik ülkelerin radyo yayınlarını dinleyerek farklı
dillerin tınısını anlamaya çalışınız.
2. Duygularımızı aktarmada konuşmanın etkisini nasıl arttırabiliriz?
3. Konuşma tonumuzu ayarlamada nelere dikkat etmemiz gerekir?
4. Konuşma tonunun iyi ayarlanmasını gerektiren meslekler hangileridir? Araştırınız.
5. Doğru konuşma tonu kullanılmadığında karşılaşılacak sorunlar neler olabilir?
6. Aynı duyguyu ifade eden yerli ve yabancı sözlü iki şarkı bulunuz.
7. Söylediğiniz bir şarkı ya da okuduğunuz bir şiiri kaydediniz.
Dikkat Çekme
“Bir ulusun dili, bütün bilim kavramlarını oluşturacak şekilde gelişmemişse, o ulusun bilim ve kültür alanında bir varlık göstermesi
beklenemez.”
1.
DİL VE KONUŞMANIN ÖNEMİ
Dil, insanlar arasında iletişim kurmaya, düşünce ve duyguları bildirmeye yarayan ses,
işaret ya da hareketlerin bütünüdür. Başlı başına yaratıcı bir etkinlik olan dil, aynı zamanda
estetik içeriği olan kültürel bir değerdir.
Konuşma ise düşünce ve duyguların, başkalarına sözlü olarak bildirilmesidir.
Konuşma için sesli düşünme de denir. Buna göre insanlar, düşüncelerini başkalarına
seslerle iletirler. Ancak bunu yaparken de sözlerini etkili kılmak için, jest, mimik, tonlama, vurgulama vb. konuşmayı tamamlayıcı ögelere başvururlar. Dil ve konuşma, bireyin kendini ifade
etmesinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Güzel konuşan ve kendini iyi ifade eden birey,
toplumda her zaman daha saygın bir yere sahip olur.
Dil;
İnsanları birbirine bağlar,
İnsanlar arasında iletişim kurmaya yarar,
İnsanları diğer canlılardan ayırır,
Elde edilen deneyimin ve birikimin diğer kuşaklara aktarılmasını sağlar.
39
Bütün sözlü eserlerin temel ögesi dildir ve en az müzik kadar önemlidir. Bir sözlü eserin
iyi yorumlanabilmesi için o dilin iyi bilinmesi gerekir. Aksi durumda müzik yapıtının etkisi
kaybolur. Dil, müziği bu şekilde etkilerken, müzik de dili kelimelerin anlamını kuvvetlendirerek
etkiler.
1. Etkinlik
Aynı duyguyu ifade eden yabancı ve Türkçe sözlü iki şarkı seslendiriniz. Seslendirdiğiniz
şarkıların üzerinizde bıraktığı etkiyi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Görsel ve işitsel materyallerden faydalanarak yabancı ülke insanlarına ait konuşma örnekleri araştırınız. Bulduğunuz örnekler arasındaki farklılıkları arkadaşlarınızla tartışınız.
2. Etkinlik
• Öğretmeniniz tarafından dinletilen sözsüz müzik örneğinin size neler hissettirdiğini
• Aynı müziğin size sözlü olarak dinletilmesinden sonra neler hissettiniz? Düşüncelerinizi
• Eserde verilmek istenen duygunun hangisinde daha iyi yansıtıldığını tartışınız.
2.
DOĞRU KONUŞMA TONUNU KULLANMA
Günlük yaşantıda ihtiyaca göre hafif, orta ya da kuvvetli tonda konuşulabilir. Bazı
insanların her durumda hafif ya da kuvvetli konuştukları gözlenebilir. Bu durum bir konuşma
kusuru olarak değerlendirmeli ve konuşma eğitimi alınmalıdır.
Ayrıca sağlıklı oldukları hâlde kırık, güçsüz, titreyen ve sallanan konuşma tonlarına da
rastlanmaktadır.
Konuşma bozukluklarının nedenleri arasında; solunum sorunları, ses organı rahatsızlıkları, ruhsal nedenlere bağlı rahatsızlıklar yer almaktadır.
Konuşma tonunun yanlış kullanılması kronik ses kısıkBilgi Notu
lıklarına, ciddi boğaz ve göğüs rahatsızlıklarına, hatta ses
kaybına neden olabilir.
Spikerlik, tiyatro
Konuşma tonu yanlış kullanıldığında tonun asıl yeri
oyunculuğu gibi bazı
değişebilir. Örneğin daha önce tiz olan bir ses yanlış kullameslekler özel nitelikte
nımdan sonra pes tonlara yerleşebilir.
ses gerektirir.
1. Etkinlik
Pazarda satış yapan insanları taklit ederek sesinizde oluşan yorgunluğu hissediniz.
40
2. Etkinlik
Kendi sesinizi kullanarak ses kayıt cihazına kaydettiğiniz bir şarkıyı veya şiiri sınıfta
dinleyerek sizde bıraktığı izlenimi arkadaşlarınızın izlenimleriyle karşılaştırınız.
3. Etkinlik
Öğrencilerden gözlerini kapatmaları istenir. Ardından belirlenen öğrenci konuşma
yapmaya başlar. Gözleri kapalı öğrenciler konuşan öğrencinin kim olduğunu anlamaya çalışır.
Okuma Metni
ANI
Konuşma tonunun yanlış kullanılmasından doğan sonuçlara örnek niteliği taşıyan
Saip Egüz’ün bir anısı şöyledir:
“Her öğretim yılının başında olduğu gibi o öğretim yılında da yeni aldığım öğrencilerin
seslerini tanımaya çalışıyordum. İçlerinden biri gayet boğuk bir sesle konuşuyordu. Uzun
soruşturmalardan sonra, giriş sınavında söylediği bir şarkıyı söylettim ve bu şarkıyı yarımşar
ses incelterek tekrar ettirdim. Sonuçta sesine bariton süsü veren bu öğrencinin, hafif bir
tenor sesi olduğunu anladım ve niçin böyle bastırarak boğuk bir biçimde konuştuğunu
sorduğum zaman da kendisinden şu karşılığı aldım:
‘İki yıl önce ilköğretmen okulunu bitirdim ve bir köy okuluna atandım. Köy ihtiyar kurulu
üyeleri ile ilk tanıştığım zaman, onların yaşlı başlı ve kalın sesli kişiler olduğunu gördüm.
Hâlbuki benim incecik çocuksu bir sesim vardı. Bu sesle de bir otorite kuramayacağımı ve
çocuk yerine konacağımı düşündüğüm için kalın sesle konuşmaya başladım’ dedi.
Sözü edilen bu öğrencinin sesi, bu tür konuşmasından ötürü büyük zarar görmüştü.
Ancak bu kusuru, birkaç yılda düzeltilebildi”.
...
Saip EGÜZ
Toplu Ses Eğitimi
(Kısaltılarak alınmıştır.)
41
1. Aşağıda yer alan ifadelerden hangisi dilin işlevlerinden değildir?
A) Dil, değişik milletleri birbirine bağlayan önemli bir araçtır.
B) Dil, ulusal kimliğin en önemli unsurlarından biridir.
C) Toplumlar kültürlerini dil sayesinde gelecek kuşaklara aktarır.
D) Dil, toplumun bireyleri arasında ortak duygu ve düşünce meydana getirir.
E) Dil, duygu, düşünce ve hayallerimizi en etkili biçimde anlatabileceğimiz bir sistemdir.
2. Aşağıdakilerden hangisi konuşma tonunun yanlış kullanılmasından doğan bir rahatsızlıktır?
A) Baş ağrısı
B) İşitme kaybı
C) Kulak ağrısı
D) Boğaz ağrısı
E) Çene yorgunluğu
3. Aşağıdaki cümlelerin bitiminde gösterilen yere cümlelerdeki yargılar doğru ise (D) yanlış ise
(Y) yazınız.
• Dil kültürel bir değerdir. ( )
• Konuşma tonunun yanlış kullanılması kronik ses kısıklıklarına sebep olabileceği gibi aynı
zamanda ciddi rahatsızlıklara da neden olabilir. ( )
• Kendileri sağlıklı oldukları hâlde sesleri titreyen, kırılan, sallanan kişilerin bazılarında bu
kusurun nedeni ruhsal problemlerdir. ( )
• Yaşını büyük göstermek için konuşma tonunun asıl yeri dışında kullanılması, sesin tam
yerini bulmasını sağlar. ( )
4. Aşağıdaki ifadelerde noktalı yerleri uygun sözcüklerle doldurunuz.
• Sürekli olarak kuvvetli ya da hafif konuşma, bir …………………… olarak nitelendirilebilir.
• Konuşma tonu yanlış kullanıldığında, …………… ve ………….. rahatsızlıkları yaşanılabilir.
5. Dil ve konuşma toplum için neden önemlidir? Açıklayınız.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
6. Dil ve müzik birbirini nasıl etkiler? Açıklayınız.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
7. Konuşma tonu yanlış kullanıldığında karşılaşılabilecek sorunlar neler olabilir? Açıklayınız.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
42
ÖĞRENME ALANI
KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER
I. ÜNİTE: ORTA ÇAĞ
II. ÜNİTE: RÖNESANS DÖNEMİ
43
I.
ÜNİTE
ORTA ÇAĞ
1. Orta Çağ Döneminde kullanılan vokal müzik türlerini araştırınız.
2. Orta Çağ Dönemi müziğinin karakteristik özelliklerini araştırınız.
3. Orta Çağ Dönemi müziklerinden örnekler bulunuz.
4. Halk ozanlarının toplumsal yaşam üzerindeki etkisini araştırınız.
Dikkat Çekme
1.
ORTA ÇAĞ DÖNEMİ STİL VE YORUM ÖZELLİKLERİ
Orta Çağ, Hristiyanlığın başlarından 15. yüzyılın ilk yarısına kadar süren dönemdir.
Kilisede çalgı yasaktır, en kutsal çalgı olarak insan sesi kabul edilmiştir. Müzik kutsal ve
Tanrı’ya adanmış olmalıdır. Müzik yoluyla duaların kolay ezberletilmesi ve ayinlere tılsımlı bir
hava katılması amaçlanmıştır. Bu sayede Orta Çağ Papazları yüzyıllar boyunca müzik sanatını
kilise koroları ve tek sesli ilahilerle kendi egemenlikleri altında tutmuşlardır.
1. Etkinlik
Yanda verilen görseli inceleyiniz.
Bu nota örneğini ölçü sayısı, ölçü çizgisi, tek ya da çok sesli oluşu açısından
değerlendirerek arkadaşlarınızla tartışınız.
44
2. Etkinlik
Bulduğunuz Orta Çağ Müziği örneklerini dinleyerek stil ve yorum özelliklerini tartışınız.
3. Etkinlik
Aşağıda yer alan Orta Çağ Dönemi Gregorius Ezgisini seslendiriniz.
Rorate Coeli
Ro ra
A pe
te coe li
ri a tur ter
de
su per
ra
et
Orta Çağ Gregorius ezgisi
nu bes plu
et ger mi net Sal
va
ant
tor
iu
stum
rem
Hristiyanlık dünyasında tören müziği, Papa Gregorius tarafından derlenmiştir. 6. yüzyılda Papa Gregorius, daha önce hiç yayınlanmamış tüm ilahileri derleyerek neumalarla kalıcı
kılmıştır. Belli bir ritmik düzeni olmayan ilahiler, latince olan sözleriyle tek sesli eşliksiz erkek
korosuyla seslendirilirlerdi. Tören müziğinde birliği sağlamak amacıyla derlenen bu ezgiler
Gregorius Ezgileri olarak adlandırılmıştır. Papa Gregorius, Schola Cantorum adında bir müzik okulu kurarak kilise koroları için erkek çocukları yetiştirmeyi amaçlamıştır. Eğitimli şarkıcı
papazlar Hristiyan kiliselerine gönderilerek müzikte birlik sağlanmıştır. Gregorius Ezgileri
16. yüzyıla kadar Batı müziğinin esin kaynağı olmuştur. Bu ezgilerin teknik özellikleri şöyle
sıralanabilir:
• Tek seslidir,
• Sözleri latincedir,
• Eşliksizdir,
• Erkek sesi kullanılır,
• Belli bir ritmik düzeni yoktur,
• Bugünkü majör-minör ses dizilerinden
farklı olarak makamsal bir yapıdadır.
Çok sesli müziğin başlangıcı ile ilgili bilgilere bazı kaynaklarda 10. yüzyıl bazı
kaynaklarda 7. yüzyılda rastlanmaktadır.
Kontrpuanın en ilkel biçimi olan organum çok
Organum örneği
sesliliğin ilk örneği olarak kabul edilmektedir.
Kilise müziği katı bir kuramcılık anlayışıyla yazılıyordu. Haçlı Seferleri aracılığıyla farklı
yerleri tanıyan şövalyeler 11. yüzyıldan itibaren din dışı müziğin gelişmesinde de önemli bir
yere sahip oldular. İlk defa Orta Fransa’da ortaya çıkan bu gezgin halk ozanlarına buluşçu anlamına gelen Troubadour deniyordu. Gezgin ozanlara örnek olarak Almanya’da Minnesinger,
İtalya’da Travatore, İngiltere’de Harper gibi farklı isimler verildi.
45
13. yy.da oldukça önemli bir yere
sahip olan vokal müzik biçimi “motet”
hem dinî hem din dışı alanda çok sesliliğe
öncülük etmiştir.
Dinsel törenlerde kullanılan ayin
müziğinin en gelişmiş biçimi “missa”
gelişmesini 16. yy.a dek sürdürerek yeni
türlere esin kaynağı olmuştur.
Çok sesliliğin gelişmesinde kullanılan bir diğer araç “kanon”dur. Kanon,
14.yy.da doğmuş ve İtalyan müziğinde
önemli bir yer tutmuştur.
Troubadour çalgıcılar
Troubadour Ezgisi örnekleri araştırınız, bulduğunuz örnekleri sınıfta arkadaşlarınıza
dinletiniz.
5. Etkinlik
Aşağıda yer alan Orta Çağ Dönemi kanon örneğini seslendiriniz.
Sumer Is Icumen In
I
II
Su mer is
i
cu men in
IV
Lhu de sing cuc cu
blo weth med Andspringth the w de
af
Mu
wel
46
ter lomb Lhouth af
rie sing
sing ges
cuc
the
ter cal ve
nu
Sing cuc
cu
cu
cuc
cu
Anonim
13.yy.
III
Ne
Gro weth sed and
cu
Aw e ble teth
Bul loc ster teth buc ke ver teth
Cuc
cu
swik
thu na
Cuc
ver
cu
nu
2.
ORTA ÇAĞ DÖNEMİ BESTECİLERİ
Orta Çağ Dönemi önemli bestecilerinden bazıları şunlardır:
Ambrosius, Gregorius, Leonin, Perotin, Adam de le Halle, Philipe de Vitry, Guillaume de
Machaut, John Dunstable, Alfanso el Sabio, Johannes Ciconia, Francesco Landini, Leonel
Power.
Arkadaşlarınızla gruplar oluşturarak yukarıda yer alan Orta Çağ bestecilerinden bir tanesini araştırınız. Araştırma sonuçlarını arkadaşlarınızla paylaşınız. Görsel materyalleri sınıf
3.
ORTA ÇAĞ DÖNEMİ ESERLERİ
Verbum Patris Humonatur
1.
2.
3.
4.
5.
Ver
No
In
Au
Ho
bum pa
vus mo
pa ren
di par
mo de
lu
sa
dum u
vir go
cre a
dum pax
E
ta
ni
pa
tu
ter
ya
tris
dus
te
tum
us
ta
tur
rit
ra
ris
hu ma na
ge ni tu
sal va to
pre ter mo
no bis da
fe cun
cre a
nec pu
cre a
nun ci
E
O
O
O
O
O
tur
re
ris
rem
tur
da
tu
do
to
a
ya
O dum pu
O sed ex
O non est
O vir go
O da tus
tur
re
ris
rem
tur
el la sa lu ta tur
ce dens ius na tu re
pa rens nos tri mo ris
pa rit sal va to rem
no bis de mon stra tur
ne
ri
vi
cre ans om
mar cent li
pa trem fi
ce lis glo
no
Motet (Orta Çağ)
va
gau
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
a
a
a
a
a
sci
ni
li
li
ri
di
a
47
1. Aşağıdaki cümlelerin bitiminde gösterilen yerlere -Orta Çağ Dönemi müzik özelliklerini
dikkate alarak- yargılar doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız.
• Kilise, çalgı yerine insan sesini kullanmıştır. ( )
• Müzik büyü yapmak amacıyla kullanılmıştır. ( )
• Müzikte katı bir ölçü ve çalgı eşliği göze çarpar. ( )
• Kilisede kullanılan ilahiler Latince sözlere dayanır. ( )
2. Aşağıda verilen ifadelerdeki noktalı yerleri uygun sözcüklerle doldurunuz.
• Kiliseler, müziği ................ezberletmek amacıyla kullanmıştır.
• Orta Çağ’da kiliselerde kullanılan tören müzikleri ...........................tarafından derlenmiştir.
• .………………………..….. Papa Gregorius tarafından kilise koroları için erkek çocukların
yetiştirilmesi amacıyla kurulan okulun adıdır.
• ........................, ......................, ......................., ...................... Orta Çağ bestecilerindendir.
3. Orta Çağ Dönemi koro müziğinin stil ve yorum özelliklerinden üç tanesini yazınız.
...........................................
.......................................
.....................................
4. Aşağıdakilerden hangisi 11. yüzyıldan itibaren Orta Fransa’da görülmeye başlayan gezgin
ozanlara verilen addır?
A) Minnesinger
B) Troubadour
C) Harper
D) Gregorius
E) Motet
5. Aşağıdakilerden hangisi gezgin ozanların müziğin gelişimine sağladıkları katkılardandır?
A) Kilise müziklerinin birleştirilmesi
B) Schola Cantorum’un kurulması
C) Din dışı müziğin gelişmesi
D) Kilisenin yüceltilmesi
E) Eğitimli papazların yetiştirilmesi
6. Yandaki bulmacayı çözünüz.
1. 13. yüzyılda kullanılan bir vokal müzik
biçimi.
2. İlk olarak Orta Fransa’da ortaya çıkan
gezgin ozanlara verilen ad.
1
3. Kilise koroları için erkek çocukları
yetiştirmeyi amaçlayan okulun
3
adı.
4. 14. yüzyılda doğmuş ve İtalyan müziğinde önemli bir yer tutmuş bir çok
seslilik biçimi.
5. Bir Orta Çağ bestecisi adı.
6. Gregorius Ezgilerinde kullanılan ortak
dil.
7. Kontrpuanın en ilkel biçimi.
8. Dini törenlerde kullanılan ayin müziğinin adı.
48
2
6
5
8
4
7
II.
ÜNİTE
RÖNESANS DÖNEMİ
1. Rönesans Döneminde kullanılan vokal müzik türlerini araştırınız.
2. Rönesans Dönemi müziğinin karakteristik özelliklerini araştırınız.
3. Rönesans Dönemi müziklerinden örnekler bulunuz.
Dikkat Çekme
1.
RÖNESANS DÖNEMİ STİL VE YORUM ÖZELLİKLERİ
Müzik tarihinde dönem geçişleri kesin
tarihlerle belirtilememekle birlikte Rönesans Döneminin yaklaşık olarak 15. yüzyılın ikinci yarısından 17.
yüzyıl başlarına kadar uzanan dönemi kapsadığı
genel kabul görmektedir. Kelime anlamı ‘yeniden
doğuş’ olan Rönesansta egemen ruh, Orta Çağ
müziğinin dinî havasının aksine daha insancıldır.
İnsan olmanın değerinin farkına varılmasıyla dans
müzikleri ve din dışı şarkılar önem kazanmış, dinî
müziklerde ise daha zengin bir teknik ve derin
duygular dikkati çekmiştir.
Rönesans Döneminin ilk yıllarında ‘Flemenk
Okulu’ bestecileri, kendi müzik anlayışlarını Rönesans Dönemi duyuş ve düşünüşüyle birleştirerek
hem dinî eserler hem de din dışı eserler üretmişlerdir.
Rönesans Dönemi öncesinde vokal müzik,
çeşitliliği olmayan tek tipte dinî içerikli ve uluslararası özellikte yazılmaktayken 15. yüzyıl ortalarından
itibaren Fransızlarda “şanson”, Almanlarda “lied”, İtalyanlarda “frottola”, İngilizlerde “carol” gibi
ulusal şarkı biçimleri ortaya çıkmıştır. Dinî alandaki görüş; dinsel inançların ancak insan sesiyle
ifade edilebileceği şeklindedir. Çalgı müziğinin dinî müzikte tercih edilmemesi “a capella” yani
eşliksiz koroların önem kazanmasını sağlamış, bunun sonucunda armonik doku gelişmiştir.
49
Bu dönemde ortaya çıkan en önemli din dışı vokal müzik biçimi “madrigal” dir. İtalya’da
ortaya çıkan bu biçim sonraları dinî müzik alanında da kullanılmıştır.
Katolik kilisesindeki ayinler Latince yapılırdı. Protestan kilisesinin Katolik kilisesinden
ayrılmasıyla her ülke kendi dilinde konuşmaya, dua etmeye ve şarkı söylemeye başlamıştır.
Böylece dinî müzik alanında Almanya’da “koral”, Fransa’da “psalm”, İngiltere’de “anthem”
biçimi gelişmeye başlamıştır.
•Rönesans Dönemi eserlerinde müzik cümleleri büyük, sesler geniştir.
•Ölçüler belirgin değildir.
•Dramatik duyguların anlatımında yarım aralıklar (kromatik) kullanılmıştır.
•Cümle bitişleri ağırlaştırılarak belirginleştirilir.
•Ani değişiklikler içeren nüans ve vurgular çok nadir görülür.
1. Etkinlik
Bulduğunuz Rönesans müziği örneklerini dinleyerek stil ve yorum özelliklerini tartışınız.
2. Etkinlik
Aşağıda yer alan Rönesans Dönemi eserini seslendiriniz.
Aegra
Orlando di LASSO
I
Ae
gra
cu
r
rit
ad
me
II
Ae
gra
di cum
cum
50
a
r
vas fe
di
et
cu
cum
mor
et
fe
re
mul ti
a
ad
me
rens a ro ma
vas
bo
rit
mor
bo
ti cum
ns
a
ro
ma
pli ci
ver bo
mul ti
pli ci
ti
cu ra
ver
tur
ver
bo
cu ra
di
tur me
ra
bo
tur
bo
di
bo
cu
ra
tur
tur
cu
bo
ra
r
cu
tur me
me
me
cu
ver
ver
tu
ra
ver bo
ci
ci
ver
cu
ra
bo
ra
cu
tur
ver
di
ci
di
ci
3. Etkinlik
Müziğin dinî etkilerden sıyrılmaya başlamasının stil üzerindeki yansımalarını, çalgı ve
vokal müzik açısından tartışınız.
Rönesans Dönemine rastlayan en önemli yeniliklerden biri matbaanın bulunmasıdır.
Giovanni Petrucci, ilk nota basımını 1501’de Venedik’te gerçekleştirmiştir. Nota basımının
gelişmesiyle değişik yörelerde bestelenen müzikler daha geniş kitlelere ulaşabilmiştir.
51
4. Etkinlik
Matbaanın bulunmasının müziğin gelişimine katkılarını tartışınız.
2.
RÖNESANS DÖNEMİ BESTECİLERİ
Rönesans Dönemi önemli bestecilerinden bazıları şunlardır:
Giovanni Gastoldi, Orlando Gibbons, Hans Leo Hassler, Heinrich Isaac, Thomas Tallis,
Orlando di Lasso, William Byrd, Guillaume Dufay, Thomas Morley, Giovanni Pierluigi da
Palestrina.
Arkadaşlarınızla gruplar oluşturarak yukarıda yer alan Rönesans bestecilerinden
birini araştırınız. Araştırma sonuçlarını arkadaşlarınızla paylaşınız. Görsel materyalleri sınıf
5. Etkinlik
Aşağıdaki sözcükleri tablo içinde bulunuz. Tablo içinde hiç kullanılmayan ünlü ve ünsüzler
yardımıyla şifreli sözcükleri bularak kutucukların içine yazınız.
Kelime Avı
Rönesans
Byrd
Madrigal
Flemenk
A Capella
Lied
Matbaa
Palestrina
Lasso
Koro
Pres
Eser
52
V
P
R
E
S
B
Z
L
R
A
L
S
A
Y
İ
A
Ö
L
A
E
L
R
A
S
N
E
G
R
K
D
L
S
E
S
İ
A
N
M
L
O
S
T
R
A
E
K
E
K
A
R
D
B
M
O
P
L
N
İ
A
T
E
R
A
İ
S
N
M
A
L
O
C
E
O
A
K
M
F
Ü
A
D
3.
RÖNESANS DÖNEMİ ESERLERİ
Benedictus
William BYRD
I
Be
ne
di
c
tus
qui
ve
nit
in
ne
di
c
tus qui ve
c
tus
qui
ve
II
Ben
III
Be
no
ne
mi ne Do
mi
ni Do mi
nit
nit
in
ni
mi ne
O
ni
Do
O
in
ex
in no
no
Do
ne
mi
ni
in
in
ex
cel
sis
san na
in
ex
cel
sis
O san na
in
ex cel
cel
ex
cel
sis
O
san na
in
sis
i
in
n ex ce
ex
Do
mi
mi ne Do
san na
mi ni
san na
in
in
no
di
ex
mi
no
O
mi ne
san na
O san na
sis
cel
sis
l
cel
O
sis
sis
53
1. Aşağıdaki cümlelerin bitiminde gösterilen yerlere yargılar -Rönesans Dönemi müzik
özelliklerini dikkate alarak- doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız.
• Müzik büyük ölçüde dini unsurlar taşır. ( )
• Vokal müzik örneği yoktur. ( )
• Madrigal bu dönemde doğmuştur. ( )
• Protestan kilisesinin Katolik kilisesinden ayrılması ulusal müzik türlerinin ortaya çıkmasında
etken olmuştur. ( )
• Müziğin içeriğinde insani ve dünyevi duyguların da işlenmesi temel fikir olarak önem kazanmıştır. ( )
2. Aşağıdakilerden hangisi Rönesans Döneminde Fransa’da kullanılan ulusal vokal müzik
türüdür?
A) Frottola
B) Chanson
C) Madrigal
D) Lied
E) Koral
3. Aşağıdakilerden hangisi Rönesans Dönemi bestecilerinden değildir?
A) Orlando di Laso
B) Carlo Gesualdo
C) Papa Gregorius
D) Giovanni Pierluigi da Palestrina
E)Josquin de Pres
4. Rönesans Döneminde İngiltere’de kullanılan vokal müzik türlerini aşağıdaki noktalı yerlere
yazınız.
Dini:…………………………...
Ulusal:…………………………
5. Aşağıdaki ifadelerde noktalı yerleri uygun sözcüklerle doldurunuz.
• İlk nota basımı …………………….. tarafından ................... yılında …….’te gerçekleşmiştir.
• Protestan kilisesinin ................... kilisesinden ayrılması sonucunda insanlar kendi dillerinde
dua etmeye ve …………… ……………. başladılar.
• Müzikte ana dilin kullanılması sonucunda Fransa’da dinî müzik alanında ………………
biçimi gelişmeye başlamıştır.
54
ÖĞRENME ALANI
KORO KÜLTÜRÜ VE ESER
UYGULAMALARI
I. ÜNİTE: KORO DİSİPLİNİ
II. ÜNİTE: ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME
55
I.
ÜNİTE
KORO DİSİPLİNİ
1. Koro çalışmasında şefin önemi ve gerekliliği hakkında bir yazı yazınız.
2. Koro çalışmalarında toplu çalışma ve bireysel çalışma arasındaki farkların neler
olabileceğini araştırınız.
Dikkat Çekme
Koro disiplini denilince; koroda olması beklenen müzik bilgisi, becerisi ve kültürünün
yanı sıra koroyu başarıya götürecek, birlikte müzik yapmayı sağlayacak kuralların tümü akla
gelmelidir.
Koro eğitiminde ve yönetiminde oldukça önemli bir yere sahip olan koro disiplini kesinlikle
ihmal edilemez.
Koronun bir ayağını şef diğer ayağını üyeler oluşturur. Koro disiplininin uygulanması
ve yerleşmesinde koronun her bir üyesine önemli görevler düşer. Bir koro ne kadar iyi olursa
olsun şefin tutum ve davranışları koroyu desteklemez, sürüklemez durumdaysa başarı elde
edilemez. Diğer taraftan şef ne kadar iyi olursa olsun, koro üyeleri sorumluluklarını yerine
getirmez ve koro disiplinine uymazlarsa yine çalışmalar sonuçsuz kalabilir.
Her koro üyesinin, ileride kendi korosunu kurarak koro şefi olma ihtimali göz ardı
edilmemelidir. Bu nedenle iyi bir koro şefinin özelliklerini, korosunu başarıya ulaştırma yollarını
bilmesi beklenir.
Yönettiği koro üyeleriyle sağlıklı bir iletişim kurabilen koro şefi;
• Lideri olduğu koroyu başarılı bir şekilde yönlendirebilir.
• Birbirleriyle sorun yaşayan koro üyeleri arasındaki problemlerin çözümünde önemli bir
etken olabilir.
• Uygulayacağı yöntemlerle koroyu dinamik, istekli, üretken ve etkin kılabilir.
• Koro üyeleri arasında güzel bir sevgi ve saygı bağı oluşturabilir.
• Koro üyelerinin iletişim kurma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir.
56
• Oluşturacağı demokratik ortamla koro üyelerinin toplumsal gelişimlerine hizmet edebilir.
• Büyük bir ekip bilinciyle başarıya ulaşmada öncü olabilir.
• Başarıya ulaşılması ve başarının paylaşılması, koro üyelerinin hayata daha güler yüzle
bağlanma hislerini geliştirmede ve özgüvenlerini arttırmada etkili olabilir.
• Yetiştireceği bazı üyelerin müziği meslek olarak seçmelerine yol açabilir.
• Gerek toplumun gerekse bireylerin müzik kültürlerine katkıda bulunarak ait olduğu
toplumun müzik yaşamının gelişmesine hizmet edebilir.
Profesyonel bir koroya ait konser görüntüleri araştırarak şef ve koro arasındaki uyumu
gözlemleyiniz.
Koro üyelerinin her birinin varlığı koro için önemlidir. Bu sorumlulukla çalışmalardaki
devamlılığa dikkat etmeleri, birbirlerini denetlemeleri gerekir.
Koro başarısını artırmada;
• İnsan ilişkilerinde duyarlılık,
• Birlikte iş yapma becerisi ve isteği,
• Başarma arzusu,
• Sorumluluk alma,
• Paylaşma
gibi özelliklerin kuvvetli olması gerekir. Koro çalışmaları sayesinde bu özellikler kuvvetlendirilebilir.
1. Etkinlik
Koro üyelerinin çalışmalara devamsızlık yapmaları, koro başarısını nasıl etkiler, tartışınız?
2. Etkinlik
Tarihi önceden belirlenerek planlanmış çeşitli konser gezileri, festival ve yarışmaların
koro açısından önemini sınıfta tartışınız.
Koro disiplininin yerleştirilmesinde dikkat edilmesi ve önem verilmesi gereken bazı
unsurlar vardır:
Çalışma Sırasında Disiplin
• Koro şefi ve koro üyeleri, koro disiplininin gerekliliği hakkında konuşarak ortak kararlar
almalı, sorumluluklar önceden belirlenerek paylaşılmalıdır.
• Koro çalışmalarının saatleri ve süresi iyi planlanmalıdır. Planlı ve düzenli çalışma, koronun verimini artırır, koro disiplininin oturmasını sağlar.
• Eser uygulaması öncesinde yapılan sesle ilgili teknik çalışmaların önemi bilinmeli ve bu
çalışmalara katılmada titiz davranılmalıdır.
57
• Repertuvar; koronun yetkinliği ve özellikleri göz önünde bulundurularak seçilmelidir.
Zorluk derecesi yüksek eserlerin koro üyelerinin motivasyonunu düşüreceği ve bu
durumun koro disiplinini olumsuz yönde etkileyeceği unutulmamalıdır. Koroya müzik
zevki ve sevgisi verebilen, toplumun beğeni düzeyine olumlu katkılar sağlayabilen bir
repertuvar sayesinde koro üyelerinin çalışma isteği artırılarak iç disiplinin iyi yürümesi
sağlanabilir.
• Esere ait partiler tek tek çalışılırken diğer gruplar kendi partilerini düşünerek çalışmayı
dinlemeli, koro çalışmasından kopmadan çalışmanın içinde bulunmalıdır.
Görüntüde Disiplin
• Konser öncesinde, eserlere özel uygun akustik duruşun önceden planlanarak ön
çalışmalarının yapılması, konserin başarısını artırır.
• Sahne kıyafetleri dikkatle seçilmeli, kıyafette abartılı görüntülerin seslendirmenin önüne
geçmemesine dikkat edilmelidir.
• Koro üyelerinin konser sırasında dosya kullanıp kullanmayacağı önceden planlanmalı,
bütünlük açısından tüm üyelerin alınan karara uymaları sağlanmalıdır.
• Sahneye çıkışta ve sahneyi terk edişte tüm üyeler yaptıkları işe ve birbirlerine saygı
duymalı, yürüyüş hızı belli bir ritmle, arada boşluk bırakmadan yapılmalıdır.
Sahnede Disiplin
• Koro üyeleri sahneye çıkışta gerginlikten uzak fakat ciddi bir tavırda olmalı, etrafa
bakınmaktan kaçınmalı, şef sahneye çıktığı anda seyirciye değil şefe odaklanmalıdır.
• Koro ve şef göz göze gelmeli, seslendirilecek eserin yansıtmaya çalıştığı ruhsal duruma
hazırlanılmalıdır.
• Konser sırasında dosya kullanılacaksa herkes dosyasını önceden çalışıldığı şekilde
aynı anda açmalı, aynı anda kapatmalıdır. Eserlere başlamak için verilen sesler, akorlar
dikkatle dinlenmelidir.
• Eserlerin seslendirilmesi sırasında şefin uyguladığı tüm dinamikler ve ifadeler seyirciye
yansıtılmalıdır.
• Selam verme biçimi şef tarafından belirlenmeli, özel olarak çalışılmalı, tüm üyelerin bu
selamlama biçimini uygulaması sağlanmalıdır.
• Sahneye çıkış ve sahneyi terk ediş biçimi daha önceden planlanmalı ve uygulanması
sağlanmalıdır.
3. Etkinlik
Daha önce çalışılan bir eser öğrencilerden biri tarafından yönetilir. Şef-koro arasındaki
uyum sınıf içerisinde değerlendirilir.
4. Etkinlik
Her ses grubundan ikişer kişinin katılımıyla bir vokal grubu oluşturulur. Seslendirilecek
eserin bir bölümünde seslerden biri susturulur. Eserin tüm ekip tarafından seslendirilmesi ile
gruptan bir sesin susturularak seslendirilmesi arasındaki fark değerlendirilir.
58
5. Etkinlik
Aşağıdaki görselde koro disiplinini bozan durumları tartışınız.
F
O
T O
Ğ R A F
6. Etkinlik
Aşağıdaki metni okuyunuz, sonunu tamamlayınız. Koro disiplini açısından yaşanan
olumlu ve olumsuz durumları tartışınız.
16 Mayıs Cuma koromuzun konser günüydü. Koro ile ilk defa bir konser etkinliğine
katılacak olmam beni müthiş heyecanlandırıyordu. Koronun bir üyesi olmak benim için bir
hayalken, gerçeğe dönüşmüştü. Yorucu fakat bir o kadar zevkli çalışmalar sonucunda başarılı
bir konser vereceğimiz beklentisini taşıyorduk. Şefimiz anlayışlı, bir o kadar disiplinli, işini iyi
bilen bir yöneticiydi. Bütün koro üyeleri arasında son derece iyi bir iletişim kurabilmek için elinden
gelen gayreti sarfediyordu. Hepimiz çalışmalara zamanında katılıyor, çalışma öncesindeki
hazırlığımızı yapıyorduk. Artık sona yaklaşmıştık. Ertesi gün konsere çıkacak olmanın sevinciyle
arkadaşlarla bir araya geldik ve eğlenmeye karar verdik. Ne de olsa çalışmalar bitmiş sayılırdı.
O gece, geç vakitlere kadar bağıra çağıra şarkılar söyledik, eğlendik. ……………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………..………………
59
1. Aşağıdakilerden hangisi koro disiplininin sağlanmasında koro üyelerinin üstlenmesi gereken
sorumluluklardan biri değildir.
A) Çalışma öncesi ön hazırlık yapmak.
B) Şefin sahnede yapacağı uygulamalara dikkat etmek.
C) Sahnede uygulanması planlanan selamlama şekline uymak.
D) Repertuvar seçiminde titiz davranmak.
E) Çalışmalara zamanında katılmak.
2. Aşağıdakilerden hangisi koro- şef uyumunu ifade etmez?
A) Tüm koro üyelerinin eseri seslendirmeye aynı anda ve doğru zamanda başlaması,
B) Sahneye çıkış hızının belli bir ritimle, arada boşluk bırakmadan yapılması,
C) Eserde verilmek istenen duygunun seyirciye yansıtılması,
D) Selamlama biçiminin kararlaştırılması ve aynı şekilde uygulanması,
E) Dosyaların tüm üyeler tarafından aynı anda açılması.
3. Koro disiplinini iyi almış bir koro için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Koro üyeleri ses sağlığının önemini bilir ve ses sağlığına dikkat eder.
B) Koro üyeleri sesle ilgili teknik çalışmaların önemini bilir ve bu çalışmalara katılır.
C) Koro üyeleri yaptıkları işe ve birbirlerine saygı duyar, sahneye bu ciddiyetle çıkarlar.
D) Koro üyeleri üst düzey müzikal bilgi ve beceriye sahip olmalıdırlar.
E) Her bir üye kendi varlığının koro için önemini bilir.
4. Bir koronun başarıya ulaşmasında koro disiplininin önemini açıklayınız.
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
5. Aşağıdaki ifadede noktalı yerleri uygun şekilde tamamlayınız.
• Konser sırasında kullanılıp kullanılmayacağı önceden belirlenen ............................. şefin
işaretiyle aynı anda açılmalıdır.
• Koro üyeleri ve koro şefi arasında sıkı bağ ve uyum olmalıdır. Çünkü, ................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
.................................................................................................................................
60
II.
ESER İNCELEME, ÇÖZÜMLEME VE SESLENDİRME
ÜNİTE
1. Bir eseri seslendirmeye geçmeden önce eserde temel olarak incelenmesi gereken
unsurlar neler olabilir? Araştırınız.
2. Eserin seslendirilmesinde dikkate alınması gereken unsurlar neler olabilir? Araştırınız.
3. “Hekimoğlu” türküsünün öyküsünü araştırarak bir sunum hazırlayınız.
Dikkat Çekme
Eser uygulama çalışmalarında bir eseri seslendirmeye başlamadan önce eserin teknik
inceleme ve çözümlemeleri yapılmalıdır.Yapılan bu çalışmalar eser hakkında her türlü bilgiye
sahip olmamızı, eserin seslendirilmesi sırasında dikkat edilmesi gereken hususları ve karşılaşabileceğimiz zorlukları önceden görmemizi sağlar.
Uyarı
Aşağıdaki etkinliklerin her biri 50-124. sayfalarda yer alan tüm eserler çalışılırken işlem
basamakları açısından sırayla dikkate alınmalı ve gereği yerine getirilmelidir.
1. Etkinlik
Seslendirilecek eserlerin öncelikle şekil açısından tek sesli, kanon, iki sesli, üç sesli,
dört sesli oluşu, eşliksiz (a capella), sololu, çalgı/çalgı grubu ya da orkestra eşlikli olma
durumlarından hangisine uygun olduğunu tespit ediniz.
2. Etkinlik
Seslendirilecek eserlerin ölçü sayısını ve tonunu belirleyiniz.
3. Etkinlik
Seslendirilecek eserlerde hız, nüans terimlerini ve nefes alma yerlerini işaretleyiniz.
61
4. Etkinlik
62. sayfadan başlamak üzere devamında verilen eserlerde öncelikle sizi zorlayabileceğini düşündüğünüz müzik cümlelerini, aralıkları, tiz ve pes sesleri, melodik yürüyüşleri işaretleyiniz. Sonra işaretlediğiniz bu bölümler üzerinde ön hazırlık çalışmaları yapınız.
5. Etkinlik
Verilen eserlerin sözlerini okuyunuz, sözlerde verilmek istenen duygu ve düşüncelerin
neler olabileceğini arkadaşlarınızla paylaşınız.
Kitap içinde yer alan İngilizce sözlü eserlerin Türkçe anlamlarını bulunuz. Nasıl telaffuz
edilmesi gerektiğini araştırınız.
6. Etkinlik
Aşağıdaki eserlerin;
• Nota isimleri ile tartımını (bonasını) yapınız.
• Sözlerini nota sürelerine uygun olarak konuşma korosu şeklinde okuyunuz.
• Solfejini yapınız.
• Sözlerini ekleyerek eseri seslendiriniz.
Uyarı
1. Eserler çalışılırken 6. etkinlikteki uygulama sırası takip edilmelidir.
2. Eseri çalışmaya başlamadan önce “Ses Eğitiminde Soluk ve Ses Üretme Yayma”
ünitesinde kazanılan beceriler doğrultusunda doğru ses üretmeye hazır hâle geliniz.
3. Eser içerisinde sus işaretinin bulunduğu yerler doğal soluk alma yerleridir. Ayrıca virgül
( ) işareti gördüğünüz yerlerde de soluk alınmalıdır.
Denizciler
m m m m
m m m
n n n n
n n n
u u u u
u u u
a a a a
a a a
ö bil
a e ı i Kor o ku
u
Ey
62
m
n
u
a
mez
ü
de niz ma
ge
vi
mi
de
niz
ci
Söz - Müzik: Faik CANSELEN
Der ler
Biz
se
bi
ni
ze
çok
Türk gen
se
ve
ci
riz
Ninni
Çek şarkısı
Söz: Saip EGÜZ
Moderato
Moderato
Piyano
1.
2.
Hay
Çok
Gök
Her
Nin
di
sus
dün
de
ce
üz
ler
ge
ni
nin
u
bak
hep
se
ni
yu
an
me
ni
sus u
nin
ne
lek
bek
yu
yav
ni
ni
ler
ler
rum nin
ni
63
Sarı Mendil
Halk türküsü
Piyano Eşlik: Saip EGÜZ
Piyano
1. Sa rı men dil
2. Gül le rim bağ
64
el de dir
da bi ter
Yar
Yar
yar
yar
1.
2.
yar a man
yar a man
yar a man
yar a man
1.
2.
Gü rün şa lı bel de dir
Tü tü nümdağ da tü ter
Gel
Gel
1.
2.
gel a man
gel a man
gel a man
gel a man
1.
2.
gel
gel
At The Foot Of Younders Mountain
1.
2.
3.
4.
At the foot of yon ders
Now
why she won't
I
wish I were a
I
Wish I were a
foot of yon ders
wants some free
write
her
a
to
my love's
She's
Yet
I'd
I'd
I
And
I
That
moun
have
clark
lark
moun
hold
let
win
tain there runs a
well un
me
I
and could write a
with swift wings and
tain there
er
and
ter from
dow this
clear stream
der stand
fine hand
could fly
fair
a
lives
have no
I
tant
dis
this
night I'd draw
hand some shes's
can main
I
send it by
the
in
sit
the
prop er and her
tain
her on
wa
ters just
win dow all
ask no bet
as man y oth
think of pret
for love of pret
pas time than to
fine things as my
Mar y wher
Mar y I
ter
er
ty
yy
Virjinya şarkısı
ways
sil
for to
night
they
ver
let
long
At the
She
I'd
It's
queen
land
land
night
are
and
her
and
feat
gold
know
cry
be
with my sweet
love's house can hold
ev
er
I
go
glad
ly would die
65
Love Me Tender
Söz - Müzik
Elvis PRESLEY- Vera MATSON
Piyano
1. Love me ten der
2. Love me ten der
3. Love me ten der
love me sweet
love me long
love me dear
life com plete
You have made my
I be long
For it's there that
I'll be yours through all the years
66
Nev er let me
go
Take me to your heart
Tell me you are mine
And I love you so
And we'll nev er part
Till the end of time
Love me ten der
For my dar lin
love me true
I love you
All my dreams full
1.
2.
And I al ways will
And I al ways will
1.
2.
Amazing Grace
1. A
maz ing grace! how sweet
2. 'Tvas grace that taught my heart
3. Thro' man y
dan gers toils
4. When we've been there ten thou
once
pre
grace
no
was lost but
cious did that
hath brought me
less days to
fill
the sound that saved
to fear and grace
andsnares I have
sandyears bright shin
now
am found was blind
pear the hour
grace ap
safe
thus far and grace
sing
God's prasise than when
Britanya ezgisi
Söz: John NEWTON
I
a wretch like me
my fears re lieved How
read
al
y come 'Tis
ing as
the sun we've
but
I
will
we
now
first
lead
first
I
be
me
be
see
lieved
home
gun
67
Yel Değirmeni
Söz - Müzik: Ziya AYDINTAN
Piyano eşlik: Saip EGÜZ
Moderato
1. Şu
2. Rüz
yel
gâr
de
e
ğir
sin
me
ce
ni
o
Moderato
Piyano
Dur ma dan bık ma dan
Dur ma dan bık ma dan
hep
hep
dö ner
dö ner
Eğ len di
Dur gun la
1.
ni
ler
68
Dur ma dan bık madan
Bir du rup bir dö ner
hep
dö ner
naz la nır
1.
rir
şır
2.
ner
o
2.
sey re de
ba zı gün
Saray Yolu
1. Sa
2. Sa
3. Sa
ray
ray
ray
Halk türküsü
Piyano eşlik: Saip EGÜZ
lu
lu
lu
yo
yo
yo
in
ne
düz
ce
taş
gi
dir
lı
der
Piyano
Sa
Sa
Sa
ray
ray
ray
yo
yo
yo
lu
lu
lu
in
ne
düz
ran
rin
da
lık
gö
lı
ge
zü
kız
ce
yaş
gi
dir
lı
der
ce
taş
gi
loy
loy
loy
dir
lı
der
Ne
O
İn
Ne
O
Bir
ka
ya
şal
ran
rin
lah
ka
ya
e
lık
gö
bi
69
BİTİRMELİK
ge
zü
ze
ce
yaş
gi
ce
yaş
gi
ge
zü
ze
dir
lı
der
dir
lı
der
7. Etkinlik
Hekimoğlusunumu arkadaşlarınızla paylaşınız. Eseri
“Hekimoğlu” türküsü ile ilgili hazırladığınız
Halk türküsü
seslendiriniz.
Hekimoğlu
He kim oğ
lu
1. He kim oğ
der
lu
Ay na lı mar tin
der
ler
ler
be
nim as
be
yap tır dım da na ri nim
Ay na lı mar tin
Halk türküsü
yap tır dım da na ri nim
lı
nim as
ken
ma
lı
di
ken
ma
nes li
di
me
nes li
me
2. Hekimoğlu derler ufak bir uşak
Bir omuzdan bir omuza narinim on arma fişek
Hekimoğlu derler ufak bir uşak
Bir omuzdan bir omuza narinim on arma fişek
Hekimoğlu dediğin de narinim aslan yürekli
3. Konaklar yaptırdım mermer direkli
Konaklar yaptırdım mermer direkli
Hekimoğlu dediğin de narinim aslan yürekli
Ünye de Fatsa bir oldu da narinim baş edemedim
4. Konaklar yaptırdım döşeyemedim
Konaklar yaptırdım döşeyemedim
Ünye de Fatsa bir oldu da narinim baş edemedim
Hekimoğlu dediğin de narinim o da vuruldu
5. Ünye de Fatsa arası ordu da kuruldu
70
Ünye de Fatsa arası ordu da kuruldu
Hekimoğlu dediğin de narinim o da vuruldu
I Danced In The Morning
1.
2.
3.
4.
I
I
I
I
Söz - Müzik: T. Syney CARTER
danced in the mor ning when the world was be gun and Idanced in the moon and the
danced for the scribe and the pha ri
see but theywould not dance and they
danced on the sab bath and I cured the
lame The
peo ple
ho ly
danced on Fri day
when the sky turned black It's
dance with the
hard to
stars
would not
said it
vil
de
and the sun
fol low me
was a shame
on your back
danced on the earth
James and John they
hung me high and
'd gone
thought I
And
I
I
They
They
at Bet
came with
they left
I
but
came down from hea ven
danced for the fis her
whipped and they stripped
bu
ried my bo
dy
le
me
me
am the
hem
and
there
dance
had my
I
dance went
the
on a cross to
still go
and I
I
and
man for
and they
and they
birth
on
die
on
1-4
Dance
then
where
e
ver you may be
I
am the Lord
of the
dance said He And I'll lead you all where e ver you may be and I'll lead you all in the
5
dance said He
They cut me down and I leap up high
ne ver ne ver die
I
am
the
I'll
Lord
live
in
of
you
the
I
if you'll live
dance
said
am the life that 'll
in
me
He
71
Long Long Ago
Söz - Müzik: Charles Edward HORN
Sing me the songs that to me were so dear
Long long a go
Piyano
long
long a go
Long long a go
bright to re main
72
Call
long a
back the tones
go
E
I cle light
Tell
cho the voi
ces that
ed to hear
me of plea sures too
sound not a gain
Dear
are those words
Long
long
a
tho' so
go
long
a
mourn
go
ful
so vain
long
Greensleeves
1.
2.
3.
4.
Green
you so
loved
I still re
so
di tate a
me
still thy lo ver
long de
main a
lone u
true come
sleeves was all my joy
Green sleeves was my heart of
gold
off dis cour teonus ly and
more en rap ture me so
wan ton va ni ty so
pray to pro sper thee for
light ing in
lo
ver in
pon your in
once a gain
Green
go
Anonim İngiliz ezgisi
my love you do me wrong tocast me
A las
tend thus to dis dain it does so
in
If you
love that you should own a heart of
my
A las
Ah Green sleeves now fare well a dieu to God I
I have
e ven
must I
I am
a
your com pa ny
cap ti
vi ty
sin ci
ri ty
and lo ve me
sleeves was my de light
and who but my la
dy Green sleeves
73
8. Etkinlik
Aşağıdaki eserin türünü ve ait olduğu dönemi noktayla belirtilen yere yazınız. Stil ve
yorum özelliklerini söyleyiniz. Eseri seslendiriniz.
Our Father
............................................
Serbest, konuşur gibi
Our
Fa ther
Thy will be done
who art in heav en
On earth as it
is in heav en
And for give us our tres pass es
And lead us not in to temp ta
74
Hal low ed be Thy Name Thy king dom come
Give us this day our dai ly bread
As we for give those who tres pass a gainst us
tion
But de liv er us from e
vil
A men
Ömür de Çiçek Gibi
İskoç ezgisi
Söz: Ali Ulvi ELÖVE
Andantino
1. İn
2.
3.
Andantino
ce dal la rın
kunç bir yel e
de yı kıl ma
da
ser
yan
Çi
Dal
Sağ
Piyano
çek sö ner
lar kı
rı
lam yü rek
e
la
ler
rir
rak
dir
Can
Can
Te
dan e ser
dan e ser
miz vic dan
1-2
maz on da
maz on da
mez i nan
Ö mür de böy le
Ö mür de böy le
Öl mez çi çek ler
dir
dir
1-2
kal
kal
sön
3
Kor
Biz
dir
3
75
9. Etkinlik
Aşağıda verilen “Kayadan İndim Bugün” türküsünün usulünü ve makamını belirleyiniz.
Eseri seslendiriniz.
Uyarı
Yukarıdaki etkinlik gerçekleştirilirken “Müziksel İşitme Okuma Yazma” ve “Türk Müziği
Koro Eğitimi” derslerinde edinilen bilgilerden faydalanılacaktır.
Kayadan İndim Bugün
1. Ka ya
2. Ka ya
dan
di
Her gün gör
Ben sa na
in
bi
dim
saz
bu
o
dü ğüm ya
gül
di
ri
ye
gün
lur
mi
mem
Kırım ezgisi
E lim de al
Gül a çıl sa
Ne dün gör düm
Gü lün öm rü
tın
yaz
gü ğüm
o lur
ne
az
bu gün
o lur
What Will You Do Love
Söz - Müzik: Samuel LOVER
What will you do Love when I am go ing With white sail flow ing The seas be
Piyano
76
yond
chide
chid
thee
What will you
us for
ing
on
do
love when waves di
be ing fond
in faith a
bid
Tho' waves di
ing I'll still
the dis tant o cean in deep cle vo
be
tion
vide
us And friends may
vide
true
us and friends be
And I'll pray for
That's what I'll
do
77
Kuka Bura
I
Avusturalya ezgisi
Söz: Hayri AKAY
II
Ku ka Bu ra ih
ti yar sa kız a ğa cın da
Sa ğa so la sal la na sal la na ö ter
Güneş
I
Alman ezgisi
Söz: Ziya AYDINTAN
II
Bir gün gök
te
güneş
nur saç ma
sa
Kap ka ran
lık
O gün dün
ya
o lur
III
o gün dün
ya
Kap ka ran
lık
tır
Kanon
I
1. Ça
Fab
2. Ha
O
Müzik: Maurice CHEVAIS
Söz: Celal GÜRLER
II
lar
ri
yat
nun
sa at
ka ba
ta ça
i çin
ye di
ca sın
lış maz
iş çi
yi
dan
san
ler
İn
Si
Bak
Ko
ce
yah
maz
şar
bir
bir
lar
tez
Kanon
O
ye
Çev re
78
şil
ni
çi
se
men le
rip
ye
re
re
Değ ne
Şöy le
ter
ter
na
na
dü dük ö
du man tü
göz ya şı
gâh ba şı
Müzik: Maurice CHEVAIS
Söz: Celal GÜRLER
ği
ce
ni
bir
at
yat
ço
ço
ban
ban
Dağlardan
Dağ lar
Gök
ler
her
şey
dan
rüz gâ rın se sin den
den
kuş
den
Şar
Her
Kır lar
dan
dan
kı lar
tür
ma vi den ye şil den
Sev
kü ler
uy
Serçeler
I
Dal
II
lar
Fransız ezgisi
Söz: Muammer SUN
lar
sa
da
şu
bah gün
ser
doğ
çe
ma
ler
le
du ra
lım
Müzik: J. J. SCHAUBLIN
Söz: Saip EGÜZ
Bak şen
dan
giy
Ne
gü
len
zel
di
ö
her
ter
yer
ler
Hey Ho Nobody At Home
Söz - Müzik: Thomas RAVENSCROFT
II
I
Hey
ho
no bod
y
at home
Meat
nor
drink
nor
III
mon ey have I none
Fill the pot
Ed
ie
Fill the pot
Ed
ie
79
Çalışmanın Tadı
Müzik: Maurice CHEVAİS
Söz: Celal GÜRLER
I
II
İ
Bü
yi
yük
Ça
Ta
ço
a
cuk
dam
ma
yaz
lış
rih
lar
ol
nın
sın
bi
da
ta
a
lir
sen
dı
dı
nı
nı
Göç
I
Teksas ezgisi
Söz: İsa COŞKUNER
II
1.
2.
3.
4.
Pı
nar
Top rak
Gi
di
(Islıkla...)
İ
Bi
Öz
çe
çe
le
la
la
yo
me
me
di
rı
rı
rum
ku
ço
ev
rak
rak
den
su
buğ
ye
dim
dim
ğim
la
da
şil
rı
yı
le
London's Burning
Lon don 'sbur
ning
Lon don 'sbur
III
en gines Fire
80
ning
nı
nı
re
Büyük Britanya ezgisi
II
I
rak
rak
zak
ku
ço
u
fetch the
en
gines fetch the
IV
Fire
Fire
Fire
Pour on wa
ter pour on
wa
ter
Mutluluk Şarkısı
I
Müzik: Thord GUMMESSON
Söz: Salih AYDOĞAN
Andante
Hay di
şar kı
söy le
Hay di
bir lik
te
II
Dur ma
bi ze ka tıl
u zak ol sun
u
zak
Neş e
ol sun
Dan set
sağ lık
Neş e
el e
bi zim ol
sağ
lık
sun
bi zim
Lo How A Rose
Hırs kin nef ret
Düş man lık
ol
lar
sun
Söz - Müzik: Melchior VULPIUS
II
I
Lo
le
how
a
e’er bloom
rose
ing from ten der
III
stem
sprung Of
hath
Jes
se's
IV
lin
eage com
ing, as men of
old
have sung
81
Viva La Musica
I
İtalyan ezgisi
II
Vi
va
vi
va
la
mu
si
ca
vi
va
vi
va
la
III
mu
si
ca
va
vi
la
mu
si
ca
Little Jack
İngiliz ezgisi
I
Litt le Jack Hor ner
sat
in a cor ner
ea ting his Christ mas
pie
he
II
put
in his strumb and pulled ont a plunx and
said
Yum
jum
jum
III
what a good boy
what a good boy what a good boy am
I
am I
A Boat A Boat
I
A
boat
a
boat Haste to
the
fer ry
II
Söz - Müzik: John JENKINS
For
We'll
go
o
III
to
82
be
mer ry
To
laugh
and
sing
and drink
old
sher ry
ver
10. Etkinlik
Sınıf ve ses özelliklerinize uygunluğunu kontrol ederek bulduğunuz bir koro eserini seslendiriniz.
Yurda Veda
Alman ezgisi
Söz: Saip EGÜZ - Ziya AYDINTAN
I
1. El
Gi
2. El
Du
ve da
di yor
ve da
man lı
be
ken
ya
dağ
nim
ya
şil
lar
gü
ban
kuy
ma
zel
cı
tu
vi
yur dum
e le
or man
gök ler
ar
ar
ar
ar
tık
tık
tık
tık
sa
sa
sa
sa
na
na
na
na
ve
ve
ve
ve
da
da
da
da
II
1. Ay
2. Ay
kal
pa
rıl sam
rıl sam
bim
cak
da
da
şim
şim
sen den
kal bim
di
di
ey
ben
Gü
Gü
zel
zel
yur dum
sen den
yur dum
yur dum
Ay rıl maz
Has re tin
ve
ve
yi
le
ne
çar
da
da
83
Zum Gali
Eski İbrani ezgisi
Söz: Hayri AKAY
I
Zum ga li ga li ga li zum ga li ga li
II
Ha şa lom
A yo dan
le
le
men Ab dul lah
men Ab dul lah
Ab dul lah git
Fe si ne püs
miş pa za ra
kül a ra mış
Zum ga
li
Pa za ra git
A ra mış püs
Fe si ne
en se si ne
öf ke len miş
ga li ga li zum ga li
bir
84
men ha şa lom
A vo oah
miş Ab dul lah
kül fe si ne
Zum ga li ga li ga li zum ga
ga li
tek me at mış
le
Püs kül değ miş
Ab dul lah çok
Ab dul lah
En se si ne
Öf ke len miş
li
ga li
püs kül değ miş
çok Ab dul lah
At mış bir
tek
me fe si ne
You Tell Me Your Dream
Müzik: Charles N. DANIELS
Söz: S. A. RICE - A.H. BROWN
I
You
had
a
dream
Well
I
had
one
too
II
I
know mine's best
Come
sweet heart tell
You
tell
me your
couse
it
me
dream
was
of
now
is
I'll
tell
you
the
time
you
mine
85
Pembe Düş
Müzik: Lorenz MAIERHOFER
Moderato
I
Tral
la la
la
la
Tral
la la
la
Her
ge
ce
II
ay
nı
düş
Hep
Dans
ne şey
ay nı
e
Bu
pem be
düş
Tüm in san lar
hep e le le
düş
bu
düş
Tüm in san lar
hep e le le
di
yor ne şey le
La la la
le
hep ne şey le
Bu
la
pem be
la la la la
la
bir
bu
düş
la
Ay
dın
lık
bir
ya
rın
i
çin
düş
Ay
dın
lık
bir
ya
rın
i
çin
1.
Tüm
Tüm
86
dün
dün
2.
ya
dost
luk
i
çin
hey
ya
dost
luk
i
çin
hey
la
la
pem be
Sonbahar
Söz - Müzik: Cenan AKIN
I
Vu
vu
vu
vu
vu
vu
vu
vu
vuvv
Vu
vu
vu
vu
vu
vu
vu
Rüz gar eser
II
vu
vu
Rüz gar es ser
Şim şek ça kar
Bak son
Bak son
Sel ler co şar
Her kes ko şar
şar
şar
vu
çav
Sel ler ço şar
Her kes ko şar
ba har
ba har
vu
vu
vu
çav
vu
vu
vu
vu
Bak son
Bak son
vu
vu
vu
vu
Şim şek
vu
vuvv
Tit rer ağaç
Kuş lar ü şür
şar
şar
şar
şar
vu
vu
vu
vu
Tit rer a ğaç
Kuş lar ü şür
vu
vu
vu
vu
vu
vu
vu
vu
vu
vu
ba har
ba har
vu
vu
vu
vu
1.
vu
vu
şar
şar
vu
2.
ça kar
vu
vu
vu
vu
87
Afrika Ezgisi
Etiyopya ezgisi
I
I
ka ma zim ba zim
ba
za
yo
I
ka ma zim ba zim ba
zi
II
88
I
ka
ma
I
ka ma zim ba zim ba
I
ka
I
ka ma zim ba zim ba
za
ma
za
I
ka
yo
I
ma
li
o
ka ma zim
I
ka
yo
I
ma
li
re
ba zim ba
o
zi
re
ka ma zim ba zim ba zi
11. Etkinlik
Aşağıdaki eserin seslendirilmesi sırasında sırayla birer kişi sadece dinleyici olsun.
Sonunda izlenimlerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Kışa Veda
Alman ezgisi
Söz: H. Bedii YÖNETKEN
I
1. Ey kış sa
2. Ar tık ne
na
kar
ar tık ve
ne ka yak
da
var
Sen git gü
Ne kar to
le
pu
le
gü
o yu nu
1. Ey kış sa
2. Ar tık ne
na
kar
ar tık ve
ne ka yak
da
var
Sen git gü
Ne kar to
le
pu
le
gü
o yu nu
II
Gö rü şe
Ne de kar
lim yi
dan hel
ne
va
Ey kış sa
Ey kış sa
na
na
ar
ar
tık ve
tık ve
da
da
Gö rü şe
Ne de kar
lim yi
dan hel
ne
va
Ey kış sa
Ey kış sa
na
na
ar
ar
tık ve
tık ve
da
da
89
Bir Yıldız Kaydı
Amerikan ezgisi
Moderato
I
Is sızge ce le ri yap yal nız gök te ki her yıl dız
Is sız ge ce le ri yap yal nız
Sen sin ge ce le ri min dü şü
II
Bir
Bir
dız
dız
sö nü yor
ka yı yor
gök te ki her yıl dız
düş le ri min sü sü
Is sız ge ce le ri yap yal nız
Sen sin ge ce le ri min dü şü
düş le ri min sü sü
Bin
Bin
Ka ran lı
Ba rış u
has ret
tür kü sü
Doğ sun
Doğ sun
90
yıl
yıl
yıl dız do ğu yor
u mut o lu yor
e
vi mi ze
o da mı za
bir
bir
yıl
yıl
ğa
mut
dız
dız
kar
ülkü
şı
sü
Bir
yıl
dız
ka
Bir
ya da bin
yıl
dız
Bir
ya da bin
yıl
dız
Bir
ya da bin
yıl
dız
yı
(SON)
yor
12. Etkinlik
Aşağıdaki eseri yatay ya da dikey çok seslilik açısından inceleyerek seslendiriniz.
Bebek
Halk türküsü
Düzenleme: Muammer SUN
Ağırca
I
II
Nen
ni
1. Be
Nen
ni
bek
ni
Yak tı yık
Nen
nen
tı
nen ni
ni
be
ni
nen
ni
kül
nen ni
nen
del
nen
ey
le
hu
ni
hu
ey
le
ni
hu
di
di
Her ka pı
Nen
ni
ya
nen ni
91
kul
ey
nen ni
nen
Nen
le
di
Nen
hu
ni
ne
ni
hu
ni
ni
ne
Nen ni
hu
nen
nen
ni
nen
ni
nen ni
ni
be
ni
hu
bek
nen
ni
hu
oy
hu
2. Bebeğin beşiği çamdan
Su sızıyor yufka damdan
Kurtulur mu gelin gamdan
Nenni nenni...
3. Dere olup taşamadım
Kader dağın aşamadım
Gelin oldum yaşamadım
Nenni nenni...
Takım ruhunun, birlikte çalışmanın ve söylemenin güzelliğini anlatan kısa film çekiniz.
Çektiğiniz filmi sınıfta arkadaşlarınıza izletiniz.
92
Halime
Yugoslav ezgisi
KORO
1. Türk men gü ze li
2. Sa ğar ke çi yi
Dur
Yü
ma dan
re ği
ki
se
lim
vinç
Ha li me
ko yu nu
do
do
Ya kar kı na lar
Dal lar kıs ka nır
kur
lu
Ya
Yo
nık tür
rul mak
kü
bil
ler
mez
e
bo
li ne
yu nu
o
ko
kur
lu
I
Yıl
dız
o na pı rıl
dar
Meh
tap
o na ı şıl
dar
Yıl
dız
o na pı rıl
dar
Meh
tap
o na ı şıl
dar
II
Rüz
gâr
o na fı sıl dar
As
ker
Türk men oğ lu
nu
Rüz
gâr
o na fı sıl dar
As
ker
Türk men oğ lu
nu
93
Early Dawn
İsveç şarkısı
I
Dawn streaks through
the
fog
of
night
Sun gleams o'er
the
II
Dawn streaks through
moun
tain
As
94
er
the
morn
Dawn now
turns
hear
lark
the
fog
Light re flects each white capped wave
Sun gleams o'er te moun
bright
the
tain
In
light
the
grows brigh
to
day
Dawn
now
re
of
As
night
the morn grows
flects each white capped wave
sky
hear
the
lark
er
In
the
sky
light
day
light
day
light
turns
to
Ay
Müzik: J. B. LULLY
Söz: S. EGÜZ - Ziya AYDINTAN
Moderato
I
1. Bir par ça bu
2.Her ge ce da
lut
lar
yok
ken
ne par lak gök ler
her şey uy ku ya
Yi ne gök le
Bir göl ge dü
ri
şer
ay
di
II
bu ge ce süs
şu dur gun su
na
lo
ler
ya
Göz kır par ken
Ay çi zer ken
Nur yüz lü do
Sey ret tim ses
lu
siz
şim
her
nay
ce
di
an
ne hoş gü lüm
ben do ya do
Sunalar
I
II
Gök
Uç
1. Gök
2. Uç
II
Su
Su
Su
Su
çift
zim
çift
zim
ser
ya
Halk türküsü
Halk türküsü
Sunalar
I
her yıl dız o
ye ni bir tab
su
kö
su
kö
na
ye
na
ye
tu
tü
tu
tü
uç
düş
uç
düş
ten
tu da
ten
tu da
bir
bi
bir
bi
Su
na
Su
na
Su
na
Su
na
Su
na
Su
na
Su
na
Su
na
Su
na
Su
na
Su
na
Su
na
na
na
na
na
lar
lar
lar
lar
hey
hey
hey
hey
Su
Su
Su
Su
na
na
na
na
lar
lar
lar
lar
Su
na
lar
Su
na
lar
Su
na
lar
Su
na
lar
Su
na
lar
Su
na
lar
95
Gece Yürüyüşü
Çekoslovakya ezgisi
Allegretto
I
Kır yo lun da
ge
ce yü rü yo ruz
Dansdö nü şü
bu
ü şü mü yo ruz
II
Kır yo lun da
ge
ce yü rü yo ruz
Dans dö nü şü
bu
ü şü mü yo ruz Hey
1.
Ne gü zel
dü şü yor
ne gü zel
kar
lar
Ne be yaz
yer
2.
ü
96
şü yor
dal
lar
Ne gü zel
yer
ler
yu
var
lan
ler
Evlerine Vardım
Halk türküsü
Söz: Faik CANSELEN
Moderato
I
Ev le ri
ne
var
dım
o
lur
mu
böy
le
II
Ev le ri
Ev le ri
o
Bir
ne
lur
var
mu
der
din
Bir
der
gel
ba
söy
le
o
lur
dım
böy
o
din
na
lur
le
lur
Ev le ri
sa
gel
ba
Bir
der
o
lur
söy
le
Ev
sa
o
gel
ne
le
sa
var
mu
böy
ne
na
din
dım
le
var
dım
söy
le
o
lur
gel
ba
Bir
der
sa
na
ri
ne
var
dım
ba
na
söy
le
din
97
13. Etkinlik
Aşağıdaki eseri eşlikle uyumlu biçimde seslendiriniz.
Uyarı
Eser uygulamalarının her aşamasında doğru duruşa, doğru soluk alıp vermeye ve doğru
ses üretmeye dikkat ediniz.
Shepherd Shepherd
I
II
Piyano
98
Müzik: Henry PURCELL
Söz: John DRYDEN
Düzenleme: Victoria MEREDİTH
Shep herd shep herd
leave de coy ing
Pipes are sweet on
sum mer's day
Shep herd shep herd
leave de coy ing
Pipes are sweet on
sum mer's day
Here with dance and
song en joy
ing
trip
we light our
Here with dance and
song en joy
ing
trip
we light our
roun de lay
roun de
lay
99
100
Shep herd shep herd
leave de
coy ing
Pipes are sweet on
sum mer's day
Shep herd shep herd
leave de
coy ing
Pipes are sweet on
sum mer's day
Here with dance and
song en
joy
ing
trip
we light our
Here with dance and
song en
joy
ing
trip
we light our
roun de
roun
de
lay
lay
High a bove bright sun is shin
ing
Na
ture joins in
our de
light
High a bove bright sun is shin
ing
Na
ture joins in
our de
light
Mirth and mu sic
all com bin ing
play and
dance now
day
and night
Mirth and mu sic
all com bin ing
play and
dance now
day
and
night
101
play
and
dance
and night
102
now
play
and
dance
now
play
and
dance
now
play and
dance now
play
and dance
now
play and
dance now
play
and dance now
day
and night
day and
night
14. Etkinlik
Aşağıdaki eserin bölümlerini işaretleyiniz. Eserin bölümlerinde verilmek istenen duyguyu
sınıfta tartışınız. Eseri seslendiriniz.
Neşeye Şarkı
Müzik: Ludvig van BEETHOVEN
Söz: Ziya AYDINTAN
Moderato
I
Kar deş
o
lun
ey
in
san lar
Bu
nu
is
ter
Tan
rı mız
Kar deş
o
lun
ey
in
san lar
Bu
nu
is
ter
Tan
rı mız
II
III
Bu dün
ya
da
her şey
ge
çer
Yal nız
sa
na
dost
ka lır
Bu dün
ya
da
her şey
ge
çer
Yal nız
sa
na
dost
ka lır
İn
san
lı
ğa
doğ
ru
lu
ğa
Göğ sü
nü
aç
kork ma dan
İn
san
lı
ğa
doğ
ru
lu
ğa
Göğ sü
nü
aç
kork ma dan
103
Hür doğ muş tur
in
san oğ
lu
Hür ya
şa mak
hak
kı
dır
Hür doğ muş tur
in
san oğ
lu
Hür ya
şa mak
hak
kı
dır
17. Etkinlik
Aşağıdaki çok sesli eserde kendi partinizin dışındaki partiler çalışılırken kendi partinizi
zihninizden söyleyerek takip ediniz.
Aura Lee
Müzik: George R. POULTON
Söz: W.W. FOSDICK
Koro
1. As the black bird
2. On her cheek the
Sat and piped I
In her eyes the
in the spring
rose was born
heard him sing
rays of morn
Neath the wil low tree
Mu sic when she spoke
Sing ing Au ra
In
to splen dor
Lee
broke
maid with gold en
hair
I
II
Au
ra
Lee
Au
ra
Lee
III
Sun shine came a
104
long with thee
And swal lows
in
the
air
Pastime With Good Company
Söz - Müzik: Henry VIII
I
II
III
1.Past time with good com pa ny I
Grant to last but non with nigh so
2.Youthmustpass and down the yearsfor
Grant the nee dy thingsand best oh
love and shall un
God bid me the
good on earth for
God can pranceus
til
I
spi rit of
pas
to
thy
die
times
2.
life For
jest For
my pas time
I
go there
do'er these fall
who can say
I sing and dance
in cheap east dress
For my com fort
but mirth and play
Who
is
shall
but
my heart
sur prise
be
of
is dead
us all
1.
2.
that For
all For
that
all
will
the
105
15. Etkinlik
Aşağıdaki eseri nüans terimlerine uygun olarak seslendiriniz.
16. Etkinlik
Aşağıdaki eseri seslendiriniz. Aynı eserin profesyonel bir koro tarafından seslendirilmiş
kaydını bularak izleyiniz veya dinleyiniz. İzlediğiniz ya da dinlediğiniz kaydı kendi koronuzla
karşılaştırınız.
Your Shining Eyes
Söz - Müzik: Thomas BATESON
I
Your shin ing eyes and gold en hair
your li ly ros ed
lips most fair
Your shin ing eyes and
gold en hair
your li ly ros ed
lips most fair
Your shin ing eyes and
gold en hair
your li ly ros
II
III
your li ly ros
106
ed lips most fair
your o ther
ed lips most fair
beau ties that ex
your li ly ros
ed
lips most fair your
o ther beau ties
that
your li ly ros
ed
lips most fair: your
o ther beau ties
that ex cel
ex
cel
your o ther
cel your o
beau ties that ex
cel
ther beau ties that ex
cel
men can not
cel
men can not choose but like them
your o ther
choose but like
beau ties that ex
them well
men can not
choose but like them
men can not choose but like them well
But
well, but like them
well
But
well, but like them
well
But
when for
them
when for them they
when for them they
say
they say they’ll die
they say they’ll die
say
they say they’ll die be lieve them
they’ll die
they’ll
die
be
they say they’ll die be lieve
107
lieve them
not
they do but lie
not
they do but
them
not
lie
be
lie
be
lie but lie be
they do but lie be
lieve
lieve them
lie
be lieve them
be
not,
lieve
them
lieve them not
them
lieve them
not
they do but
not
they do but
they do
not
they do but lie
not
they do
be
they
do
lieve
but lie
1.
lie
be
lieve
not they do but
they
108
them not they
lie they
do
do
do
but
but
2.
lie
But
lie
but
lie
But
lie
but
lie
But
lie
but
them
18. Etkinlik
Aşağıdaki eserin seslendirilmesi sırasında kendi sesinizi, grubunuzun sesini ve koronun
tümünün sesini dinleyerek koro ile uyumlu ses üretiniz.
Uyarı
Eser uygulamalarının her aşamasında entonasyona dikkat ederek detone olmamaya
özen gösteriniz.
Hawaii Ponoi
Müzik: Heinrich BERGER
Söz: King KALAKAUA
I
1. Ha wai i
2. Ha wai i's
po
own
no i
true sons
Na na
Be loy
i
al
kou
to
mo
i
Ka la ni
your chief Your coun try's
1. Ha wai i
2. Ha wai i's
po
own
no i
true sons
Na na
Be loy
i
al
kou
to
mo
i
Ka la ni
1. Ha wai i
2. Ha wai i's
po
own
no i
true sons
Na na
Be loy
i
al
kou
to
mo
i
Ka la ni
1. Ha wai i
2. Ha wai i's
po
own
no i
true sons
Na na
Be loy
i
al
kou
to
mo
i
Ka la ni
II
III
IV
109
110
A
liege
li
i ke A
and lord the A
li
li
i
i
Ma ku a
Fa ther a
la
ni e
bove us all
Ka me ha
Ka me ha
A
liege
li
i ke A
and lord the A
li
li
i
i
Ma ku a
Fa ther a
la
ni e
bove us all
Ka me ha
Ka me ha
A
liege
li
i ke A
and lord the A
li
li
i
i
Ma ku a
Fa ther a
la
ni e
bove us all
Ka me ha
Ka me ha
A
liege
li
i ke A
and lord the A
li
li
i
i
Ma ku a
Fa ther a
la
ni e
bove us all
Ka me ha
Ka me ha
me
me
ha e
ha e
Na ka ua e pa
Who guard ed in the
le
war
Me
With
ka
his
i
he
spear
me
me
ha e
ha e
Na ka ua e pa
Who guard ed in the
le
war
Me
With
ka
his
i
he
spear
me
me
ha e
ha e
Na ka ua e pa
Who guard ed in the
le
war
Me
With
ka
his
i
he
spear
me
me
ha e
ha e
Na ka ua e pa
Who guard ed in the
le
war
Me
With
ka
his
i
he
spear
19. Etkinlik
All Night All Day
Amerikan şarkısı
Aşağıdaki eseri çok seslilik açısından yatay ve dikey olma durumunu belirleyerek
seslendiriniz.
I
All Night All Day
day
Lordşarkısı
An gels watch ing o ver me my
Amerikan
all
all
day
day
An gels watch ing o ver me my
Lord
An gels watch ing o ver me my Lord
night
all
day
An gels watch ing o ver me
my Lord
my
All
All
night
night
all
all
day
day
my Lord
my Lord
All
night
all
day
my Lord
All
night
all
All
All
night
night
All
I
II
II
III
III
IV
IV
All
night
all
day
All
All
night
night
all
all
day
day
All
night
all
day
All
All
night
night
all
all
day
day
111
All
night
all
day
Stars Of The Summer Night
Müzik: I. B. WOODBURY
Söz: Henry W. LONGFELLOW
I
1. Stars
2. Moon
3. Dreams
of
of
of
the
the
the
sum
sum
sum
mer night
mer night
mer night
Far
Far
Tell
in yon
down yon
her her
az
west
lov
ure deeps
ern steeps
er keeps
1. Stars
2. Moon
3. Dreams
of
of
of
the
the
the
sum
sum
sum
mer night
mer night
mer night
Far
Far
Tell
in yon
down yon
her her
az
west
lov
ure deeps
ern steeps
er keeps
II
III
IV
112
Hide
Sink
Watch
hide your
sink in
while in
gold
sil
slum
en light
ver light She
ber light
sleeps my la
dy
sleeps
Hide
Sink
Watch
hide your
sink in
while in
gold
sil
slum
en light
ver light She
ber light
sleeps my la
dy
sleeps
She
sleeps
she
She
sleeps
she
sleep
my la
dy
sleeps
sleep my la
dy
sleeps
Uzun İnce Bir Yoldayım
Söz - Müzik: Aşık Veysel ŞATIROĞLU
Düzenleme. Hakan ÖNSÖZ
I
Oy
oy
oy
oy
oy
II
Oy
oy
oy
oy
oy
Oy
oy
oy
oy
oy
Oy
oy
oy
oy
oy
III
IV
113
1. U zun in ce
2. Dün ya ya gel
bir yol
di ğim
oy
oy
oy
oy
oy
oy
oy
oy
gi di yo rum
yü rü düm ay
114
gün düz
nı za
da yım
an da
ge ce
man da
u zun
dün ya
in ce
ya gel
bir yol
di ğim
da yım
an da
u zun
dün ya
in ce
ya gel
bir yol
di ğim
da yım
an da
bir yol
di ğim
da yım
an da
bir yol
di ğim
da yım
an da
u
dün
zun in ce
ya ya gel
u
zun in ce
dün ya ya gel
gi
yü
di yo rum
rü düm ay
gün düz
nı za
ge ce
man da
gi
yü
di yo rum
rü düm ay
gün düz ge ce
nı za man da
oy
oy
oy
oy
oy
oy
oy
oy
oy
oy
gi
yü
di yo rum
rü düm ay
gün düz ge ce
nı za man da
oy
oy
oy
oy
oy
oy
gi
yü
di yo rum
rü düm ay
gün düz ge ce
nı za man da
bil mi yo rum
i ki ka pı
ne hal
lı bir
da yım
han da
gi di
oy
ne hal
bir
da yım
han da
gi
di
yo rum gün düz
ge
ce
oy
ne hal
bir
da yım
han da
gi
di
yo rum gün düz
ge
ce
oy
ne hal
bir
da yım
han da
gi
di
yo rum gün düz
ge
ce
gün
düz
ge
ce
gün
yo rum
düz
gün düz ge ce
ge
ce
gün
düz
ge
ce
gün
düz
ge
ce
gün
düz
ge
ce
gün
düz
ge
ce
gün
düz
ge
ce
gün
düz
ge
ce
115
1.
2.
gün
düz
ge
ce
oy
oy
gün
düz
ge
ce
oy
oy
oy
gün
düz
ge
ce
oy
gün
düz
ge
ce
oy
oy
oy
oy
oy
oy
20. Etkinlik
Aşağıdaki eserin seslendirmeye hazırlık aşamalarını görüntülü olarak kaydediniz. Gelişim sürecini yorumlayınız.
Yine Bir Gülnihal
Söz - Müzik: İsmail Dede Efendi
Düzenleme: Ziya AYDINTAN
I
1. Yi
2. Gör
ne bir
me dim
gül
kim
ni
se
hal
de
Al
Böy
dı
le
bu
bir
gön
dil
lü
rü
mü
ba
1. Yi
2. Gör
ne bir
me dim
gül
kim
ni
se
hal
de
Al
Böy
dı
le
bu
bir
gön
dil
lü
rü
mü
ba
1. Yi
2. Gör
ne bir
me dim
gül
kim
ni
se
hal
de
Al
Böy
dı
le
bu
bir
gön
dil
lü
rü
mü
ba
1. Yi
2. Gör
ne bir
me dim
gül
kim
ni
se
hal
de
Al
Böy
dı
le
bu
bir
gön
dil
lü
rü
mü
ba
II
III
IV
116
1.
Sim
Böy le
ten
kaş
gon
böy
ca fem
le göz
Bi
Böy
be
le
del
el
ol
böy
gü
le
zel
yüz
Sim
Böy le
ten
kaş
gon
böy
ca fem
le göz
Bi
Böy
be
le
del
el
ol
böy
gü zel
le yüz
Sim
Böy le
ten
kaş
gon
böy
ca fem
le göz
Bi
Böy
be
le
del
el
ol
böy
gü zel
le yüz
Sim
Böy le
ten
kaş
gon
böy
ca fem
le göz
Bi
Böy
be
le
del
el
ol
böy
gü
le
zel
yüz
2.
Aaa
Aaa
ol
böy
gü
le
zel
yüz
Aaa
ol
böy
gü
le
zel
yüz
A
A
te
şı
şin
kın
ruh
bağ
le
rı
ri
nı
yak
üz
tı
me
ol
böy
gü
le
zel
yüz
A
A
te
şı
şin
kın
ruh
bağ
le
rı
ri
nı
yak
üz
tı
me
ol
böy
gü
le
zel
yüz
A
A
te
şı
şin
kın
ruh
bağ
le
rı
ri
nı
yak
üz
tı
me
117
Aaa
118
Aaa
Aaa
bu
ye
gön
göz
lü
sü
mü
zer
A
A
te
şı
şin
kın
ruh
bağ
le
rı
ri
nı
bu
ye
gön
göz
lü
sü
mü
zer
A
A
te
şı
şin
kın
ruh
bağ
le
rı
ri
nı
bu
ye
gön
göz
lü
sü
mü
zer
A
A
te
şı
şin
kın
ruh
bağ
le
rı
ri
nı
Pür
El
e
a
da
man
pür
pek
ce
ya
fa
man
Pek
Her
kü
za
Pür
El
e
a
da
man
pür
pek
ce
ya
fa
man
Pek
Her
kü
za
Pür
El
e
a
da
man
pür
pek
ce
ya
fa
man
Pek
Her
kü
za
Pür
El
e
a
da
man
pür
pek
ce
ya
fa
man
Pek
Her
kü
za
1.
çük
pek
2.
gü
zel
pek
gü
zel
çük
man
pek
ol
gü
gü
zel
zel
pek
ol
gü
gü
zel
zel
çük
man
pek
ol
gü
gü
zel
zel
pek
ol
gü
gü
zel
zel
çük
man
pek
ol
gü
gü
zel
zel
pek
ol
gü
gü
zel
zel
21. Etkinlik
Çalışılan eserleri seslendirmek üzere konser organizasyonları düzenleyiniz. Konserlerde
kaydedilen sahne performanslarını yorumlayınız.
Karanfil Deste Gider
I
II
Nay
ni nay
ni nay
ni nay nay
Halk türküsü
Düzenleme: Ercan BAŞ
nay na ri nay na ri nay na ri nay
III
IV
Nay ninay ninay ni naynay nayna rinayna rinayna rinay
nayna rinayna rinayna rinay
Nay ninay ninay ni naynay nayna rinayna rinayna rinay
nayna rinayna rinayna rinay
119
nay na ri nay na ri nay na ri nay Na
nay
na nay
na
nay
na nay
na
nay na ri nay na ri nay na ri nay Na
nay
na nay
na
nay
na nay
na
D.C.
nay
na nay
na
nay
na nay
nay
na nay
na
nay
na nay
Na nay
Hah hahha na
be nim
ko ku su dos ta gi
nay
kal bim de
sen
se nin kal bin de kim ler
120
fil des te gi
der
Na nay
der
Na nay
Na nay
Hah hah ha na
sin
nay
Na nay
Na nay
Na nay
Ka ran
Hah hah ha
Na nay
Hah hahha na
na
Na
nay
nay
nay
na
nay
na nay el le
rin ma lı
çü rük bel le
hah
rin ba ğı
hah
gün o
hah hah
lur dev ran dö ner
hah
hah
hah ha
ben de sa ra rım ya ri Na nay
na nay
na
nay
na nay
na nay
na nay
na
ben de sa ra rım ya ri Na nay
na nay
na
nay
na nay
na nay
na nay
na
D.C.
nay
na nay
nay
na nay
Na nay
Ku ru
çeş me ak mı
Na nay
yar
yü
zü me bak mı
te gül kok la
yor
yor
nay
hah ha
na
nay
na
nay
Na nay
Hah
dım
hah ha na
Na nay
Hah
Na nay
Üç des
Hah
hah ha
Na nay
121
Na nay
ya rim
Hah
gi bi kok mu yor
na nay el le
rin ma lı
nay
Na
nay na
nay
Na nay
çü rük bel le
hah
122
hah ha na
hah
rin ba ğı
gün o
hah hah
lur devran dö ner
hah
hah
hah ha
ben de
sa ra
rım ya
ri
Na
nay
na nay
na
nay
na nay
na
ben de
sa ra
rım ya
ri
Na
nay
na nay
na
nay
na nay
na
nay
na
nay
na
nay
na
nay
na
nay
nay
na
nay
na
nay
na
nay
na
nay
(SON)
Let Us Break Bread Together
Anonim Spiritual
I - II
Let
us
break bread
to
geth
er
on
our
knees
III - IV
Let us
fall
down
sun
Oh
on
breakbread to geth er
my
knees
Lord
have
with
on our
my
mer cy
knees
face
on
When I
to
the
ris
ing
me
123
Drop Drop Slow Tears
Orlando GIBBONS
I
Drop
Cease
In
drop slow
tears
Drop
Drop
not
wet
eyes
your deep floods
And
Slow Tears
His
drown
bathe
mer
all
those beau teaurs
cies to
en
my Orlando
faults GIBBONS
and
III
III
II
1. Drop
2. Cease
3. In
drop slow
not
wet
your deep
tears
eyes
floods
And
His
drown
bathe
mer
all
those beau teaurs
cies to
en
my faults and
Drop
Cease
In
drop slow
not
wet
your deep
tears
eyes
floods
And
His
drown
bathe
mer
all
those beau teaurs
cies to
en
my faults and
1. Drop
2. Cease
3. In
drop slow
not
wet
your deep
tears
eyes
floods
And
His
drown
bathe
mer
all
those beau teaurs
cies to
en
my faults and
IV
III
IV
124
feet
treat
fears
Which brought from heav'n The news and Prince of
To
cry
for ven geance Sin doth nev
er
Nor
let
his eye see
sin but through my
Peace
cease
tears
feet
treat
fears
To
cry
er
Nor
let
his eye see
sin but through my
Peace
cease
tears
feet
treat
fears
To
cry
er
Nor
let
his eye see
sin but through my
Peace
cease
tears
feet
treat
fears
To
cry
er
Nor
let
his eye see
sin but through my
Peace
cease
tears
ESER UYGULAMA ÇALIŞMALARI DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
ÖLÇÜTLER
Evet
Hayır
Eserin türünü inceledim.
Eserin bestecisini araştırdım ve buldum.
Eserin tonunu-makamını buldum.
Eserin ölçü sayısını-usulünü buldum.
Eseri yatay- dikey çok seslilik açısından inceledim.
Şarkı söylemeye başlamadan önce bedensel ve ruhsal rahatlama
için gerekli çalışmaları yaptım.
Şarkı söylerken doğru duruş pozisyonunu uyguladım.
Entonasyona dikkat ettim.
Şarkı söylerken koro ile uyuma dikkat ettim.
Koro çalışmalarına katılmadan önce ön çalışma yaptım.
Koro çalışmalarında gerekli malzemeleri (nota, dosya vb.) yanımda
bulundurdum.
Konser sırasında görüntüde disipline dikkat ettim.
Eserleri seslendirirken yansıtılmak istenen ifadeleri ve dinamikleri doğru
uyguladım.
Konser sırasında sahneye çıkış ve sahneyi terk ediş biçimlerine dikkat
ettim.
Konser sırasında şef ile uyuma dikkat ettim.
Konser bitiminde selamlama biçimini doğru uyguladım.
Eseri yorumlarken stil ve yorum özelliklerine dikkat ettim.
Eserleri seslendirirken müzikte verilmek istenen duyguları uygulamaya
dikkat ettim.
125
TERİMLER SÖZLÜĞÜ
A
allegretto: Eserin allegrodan biraz daha ağır tempoda çalınacağını belirten hız terimi.
allegro: Eserin canlı, neşeli ve hızlı tempoda çalınacağını belirten hız terimi.
andante: Eserin yavaş tempoda çalınacağını belirten hız terimi.
andantino: Eserin andanteden daha canlı, daha hızlı tempoda çalınacağını belirten hız
terimi.
B
bona: Notaları sadece ritmik değerleriyle okuma.
D
detone: Eserin seslendirilişi sırasında, seslerin bulunması gereken perde frekansının dışına
çıkması. Ton dışına çıkma.
diyafram: Akciğerle solunum yapan memelilerde göğüs boşluğu ile karın boşluğunu birbirinden ayıran, alınan nefesin kontrollü bir biçimde kullanımını sağlayan kas ve bağ
dokusundan oluşan kubbemsi yapı.
E
entonasyon: Ses tutarlılığı.
epiglot: Dilin arkasında, gırtlak başlangıcının, yani solunum yollarının ağıza açıldığı yerin
üzerinde bulunan, yaprak şeklindeki, mukoza ile örtülü bir kıkırdak parçası.
F
farinks(farenks): Ağız boşluğu ile yemek borusu arasında uzanan kısa, kaslı bir kanal. Yutak.
fonasyon: Özel anatomik yapılar aracılığıyla, işitilebilen seslerin çıkarılması.
forte (f): Bir eseri kuvvetli gürlükte çalma, söyleme.
G
guatr: Boyundaki troit bezinin aşırı büyümesiyle beliren hastalık.
H
hertz: Kısaca “Hz” ile gösterilen ve bir saniyede salınan dalga boyu sayısını ifade eden
frekans birimi.
hiyoid: Dil kemiği.
J
jest: Herhangi bir şeyi açıklamak için genellikle el, kol ve baş ile yapılan içgüdüsel veya
iradeli hareket.
K
kanon: Belli kurallar dahilinde özel olarak kurgulanmış bir müzik eserinde, en az iki ya da
daha çok sesin aynı anda ve belirli aralıklarla birbirini taklit ederek oluşturdukları bütün.
kontrpuan: Bestecilikte, akorlara dayalı armoninin yerine, zaman beraberliğinden
yararlanarak birçok ezgiyi üst üste getirme sanatı.
krikoid (Cricoid): Kıkırdak.
kromatik: Yarım tonlardan oluşan (ses dizisi).
126
L
larinks(larenks): Memeli hayvanlarda ve insanda ses çıkarma organı olarak da görev
yapan, soluk borusunun kıkırdak iskeletle desteklenmiş üst bölgesi.
Gırtlak.
legato: Bağlı. Bir parçanın notalarını ara vermeden birbirine bağlayarak söyleme, çalma.
M
makam: Türk müziğinde dizilerin işleniş biçimine verilen ad.
mezzoforte (mf): Bir müzik eserini orta kuvvetteki gürlükle çalma, söyleme.
mimik: Yüz, el, kol hareketleriyle düşünceyi anlatma sanatı.
moderato: Eserin orta hızda bir tempoyla çalınacağını belirten hız terimi.
N
nodül: Düğümcük, bezecik.
non legato: Bağsız. Bir parçanın notalarını ara vererek birbirine bağlamadan söyleme veya
çalma.
O
oktav: Sekiz seslik aralık.
organum: Paralel iki ezgiden oluşan ilkel çok seslilik biçimi.
P
piyano (p): Bir müzik eserini hafif gürlükte çalma söyleme.
polip: Mukoza ile kaplı boşluklar içinde gelişen, yumuşak telsel, genellikle saplı bir armut
biçiminde ur.
R
repertuvar: Bir müzisyen, müzik topluluğu veya koronun seslendirmesi için seçilip hazırlanan eserlerin listesi.
rezonans: Tınlayış, yankı. Aynı ses yüksekliğindeki iki titreşim kaynağından birinin titreşime
başladığında diğerinin de ona uyarak titreşmesi.
S
sinüs: Organların ya da dokuların arasındaki boşluk ya da herhangi bir açıklık.
solfej: Notaları ait oldukları frekanstaki seslerle okuma.
staccato: Müzikte, notaları birbirine bağlamaksızın, kesik kesik çalma söyleme.
T
tiroid: Boynumuzun ön tarafında bulunan kelebek şeklindeki salgı bezi.
ton: Birbirini izleyen iki nota arasındaki ses farkı.
Y
yansılama: Örnek alınması istenen davranış biçiminin olduğu gibi yinelenmesi.
127
KAYNAKÇA
AKAY, Hayri, Asırlık Çınar Seçme Koro Eserleri, Türkiye Polifonik Korolar Derneği Yayınları,
Ankara, 2003.
ARKAN, Muzaffer, Koro Eğitimi ve Yönetimi, Birinci Baskı, MEB Devlet Kitapları, İstanbul,
1971.
ARSEVEN, Veysel, Çoksesli Halk Türküleri, Maarif Basımevi, İstanbul, 1957.
AYDOĞAN, Salih, Koro Şarkıları ve Türküleri Okul Koroları İçin, Arkadaş Yayınevi, Ankara,
2005.
AYDOĞAN, Salih, Evrensel Koro Şarkıları, Elit Yayıncılık, Ankara, 2001.
CEVANŞİR, Benhut ve GÜREL Güzin, Foniatri, Sanal Matbaacılık, İstanbul, 1982.
ÇEVİK, Prof. Suna, Koro Eğitimi Yönetimi ve Teknikleri, Yurt Renkleri Yayınevi, Ankara,
1999.
ÇEVİK, Prof. Suna, Koro Albümü,Yurtrenkleri Yayınevi, Ankara, 2000.
DAVRAN, Yalçın, Şarkı Söyleme Sanatının Öyküsü, Evrensel Müzikevi, Ankara, 1997.
EGÜZ, Saip, Piyano Eşlikli Okul Şarkıları, Doğuş Matbaacılık, Ankara, 1978.
EGÜZ, Saip, Piyano Eşlikli Halk Türküleri I-II, Doğuş Matbaacılık, Ankara, 1982
EGÜZ, Saip, Koro Eğitimi ve Yönetimi, Ayyıldız Matbaası, Ankara, 1981.
EGÜZ, Saip, Toplu Ses Eğitimi I Temel Konular, Doğuş Matbaacılık, Ankara, 1999.
ELMAS, Yücel, Ses Eğitiminde Gecikme ve Yarattığı Sorunlar, Yayımlanmamış Doktora
Tezi, İstanbul, 1987.
EVREN, Gül Fahriye, Ses Eğitimi Yöntemlerinin Ses Hastalıklarının Tedavisinde Kullanımı,
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2006.
FALLER, Adolf ve Michael Schünke, The Human Body, Theime, New York, 2004.
HELVACI, Ayhan, Ses Eğitiminde Nefes ve Atak, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir,
1995.
İKESUS, Saadet Altan, Ses Eğitimi ve Korunması, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1965.
KIZILDELİ, Nurdan, Mutasyon Döneminde Ses Eğitiminin Önemi, Yayımlanmamış Yüksek
Lisans Tezi, Konya, 2001.
KOLÇAK, Olcay, Ses Eğitimi ve Şarkı Sanatı, Esin Yayınevi, İstanbul, 1998.
MALKOÇ, Tülin, Ses Eğitiminin Ergenlik Döneminde Ses Fonksiyonları Üzerindeki Etkisi,
Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 1998.
METİN, Elif, İnsan Sesinde Fizyolojik Gelişim ve Değişim(Mutasyon) Döneminin Şarkı
Söylemeye Etkilerinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bolu, 2001.
MİMAROĞLU, İlhan, Müzik Tarihi, Varlık Yayınları, İstanbul, 1990.
OKATAN, İlknur, Şarkı Söyleme Sanatı ve Eğitimi, I. Ulusal AGSL Müzik Bölümleri
Sempozyumu, Yay. Haz. Gülay Göğüş, UÜ Basımevi, Bursa, 1997.
ÖMÜR, Mehmet, Sesin Peşinde, Pan Yayıncılık, İstanbul, 2001.
ÖNALDI, Şenel, Güzel Ses Çıkarma Sanatı, Afa Matbaacılık, İstanbul, 1978.
ÖZTÜRK, Serdar, Seçkin ve Eğitici Konularda Çoksesli Koro Şarkı ve Türküleri, Söz
Sanat Ajansı Yayınları, İstanbul, 2004.
ÖZTÜRK, Serdar, Seçkin ve Eğitici Konularda Çoksesli Koro Şarkıları, Söz Sanat Ajansı
Yayınları, İstanbul, 2004.
SAY, Ahmet, Müzik Ansiklopedisi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 2005.
SEZGİN, Levent, Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi Öğrencilerinin Dönemsel Ses Özelliklerine Uygun Batı Müziği Koro Eğitimi Dersi Öğretiminde Kullanılabilecek Eserler Üzerine
Antolojik Bir Çalışma Önerisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2009
SİLVER BURDETT COMPANY, Music In Our Times, USA, 1959.
128
STEWART K., Elizabeth, The National Standarts For Arts Education: A Selected
Application To Representative Quality Choral Literatüre For Boys Changigng Voices,
Michigan, 1999.
SUN, Muammer, Çoksesli Türküler, Ajans Türk Matbaacılık, Ankara, 1981.
SUN, Muammer, Gençlik Koroları İçin Koro Dağarcığı I, Evrensel Müzikevi, Ankara, 1991.
SUN, Muammer, Gençlik Koroları İçin Koro Dağarcığı, Sun Yayınları, Ankara, 2005.
SUN, Muammer, Çocuklar ve Gençler İçin Şarkı Demeti 1960-2006, Sun Yayınevi, Ankara,
2006.
TAŞER, Suat, Konuşma Eğitimi, Papirüs Yayınevi, İstanbul, 2000.
TÖREYİN, Prof. Dr. Ayşe Meral, Ses Eğitimi, Sözkesen Matbaası, Ankara, 2008.
TÖREYİN, Prof. Dr. Ayşe Meral, Mutasyon Döneminde Harcanan Sesler ve Eğitimi, Müzik
Eğitimcileri Derneği (MÜZED) Dergisi, S 12, Grafiker Ofset, Ankara, 2005.
Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara, 2005.
TÜRKMEN, Emel Funda, Anadolu Güzel Sanatlar Liselerindeki Ses Problemleri,
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa, 1999.
UÇAN, Ali, Müzik Eğitimi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 1994.
USHER, Ann L., Tracking The Adolecent Male Voice Mutation: Public Middle School
Choral Teachers’ Preparation, Practices, And Success, Ohio, 2005.
YALÇIN, Melek, Soprano Sesinin Özellikleri ve Eğitimi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans
Tezi, İstanbul, 2006.
Yazım Klavuzu, TDK Yayınları, Ankara, 2005.
YİĞİT, Nalan, Fonasyon Sistemindeki Anatomik Yapıların Ses Üzerindeki Etkileri,
(Yayımlanmamış Doktora Tezi), GÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara,1998.
YÜCE, Vedat, Orta Öğretim Kurumlarında Müzik Derslerinde Mutasyon Dönemindeki
Öğrencilerin Ses Sorunları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya, 1992.
ZEREN, Ayhan, Müziğin Fiziği, Pan Yayıncılık, İstanbul, 1995.
İnternet Adresleri:
http://kbb.uludag.edu.tr/larenksanatomofizyo.htm
http://www.saglik.im/gogus-kafesi-toraks)10.01.2009
http://www.tdk.gov.tr
www.cpdl.org
129

MEB 10.Sınıf Batı Müziği Koro Eğitimi Ders Kitabı

Transkript

Benzer belgeler

Untitled

Mustafa Kutlu Hikâyelerinde İnsanî Bir Yitim Alanı Olarak Kent ve

White Light - Brethren Fast