Görüntüle

B ankacrl ar
D ergi siS
, ayr7t : i,2011
Ticari lglerdeAkdi Faiizve TemerrtitFaizi
Prof.Dr. HamdiYasaman
l. FaizinTanrnr,Hukuki Niteli$ive Tiirleri
,:larak
Fai:2,bellrlibir mebla$rn,bu mebla$rnalercaklrsrna
sa$ladt}t"medeni semc,re"
( ana
tantntlanmaktadtr.
Astl alaca$aba$lr fer'i bir borgturve hukuki mukadderatlitibrariy
paraalac;a$tnt
takipeder.FaiztalebininhukukitemeliniaglklayanUgteorimevcuttur:
Bunlardanilki,alacakltntn,
alaca$rnr
tahsiledemedi$iiginfinansalpiyasalardan
Lrrrglanlp ,zararau$rayaca$tntkabul eder ve bu redenle faiz talebini fiili zararn !,"da,,
mum
emergens")
bir pargastolarakgdrur.
ikinciteori,alacakltnrn
alaca$rnr
elde edemedi$iigin paraslnrigletmeksure:iyle'iazageliriesas allr ve faizi yoksunkalrnankazang("lucruncessans")igerisirrde
nabilece(ii
rrutalaa eder.
Ugtincu\/e son yaklagrmise,borglunun
odemeyizamanlndayapmamaslnedr-.niy
l,,ralacakltntnaleyhne hakstzolarakzenginlegti$ini
ve elde etmesi muhtemeltutan ala<l;:rklrya
odentesigerekti$inikabuleden sebepsizzenginlegme
("negotorium
gesfio")gdrUgtdUr
Bilittdi$ii,tzere,faizintUrleribakrmrndan
gergitli
ayrrmlaryaprlmaktadrr.
Bu ay'lml,t' gergevesinde, faiz:-;
- Taraflarcasdzlegmedekaradagtrrrlmrg
gore:akdi faiz/kanunifeiz,
olup olrnamastna
- Vadeyekadarya da vadedenitibarenigletilmesine
gdre:kapitalfaizi/temerrutfaizi,
- Astl alaca$tntemelindebulunaniligkininniteli$ine
ve uygulanacak
faiz oranrne96'r,r:adi
faiz/ ticari faiz,
- Faizin;3n?p;3t'oya
eklenerekyenidenfaiz igletilipigletilmedigine
gore: basitfaizJblegi,'r,
faiz
geklindetUrlerr>
ayrrlmaktadrr.
Kapital'feilzi,
bir alaca$a,akdi veya kanuniolarak vadeyekadar igletilenfaizcir. "l,r:,tn€r' igin
rUt faizi ise, zamantnda6denmeyenalacaga,,radesinden
sonra, vadeyi gegen ;Unlr.,
igletilenfaizi if.fie eder.
Alacakln:trl
zaran temerrUtfaizindenaz dahi olsa,akdi ya da kanunitemerrU:.fai'l:.
ri talep etme hakktnasahiptir.Dolaytsryla,
temerrUtIaizi,alacakllntn,
aksi ispatolunanayaI faraydnelik:maktuve gdturu bir tazminatnitcli$irrledir.
zi zarannlnasgariorandagiderilmesine
TemerrUl:.faizi
talepedilebilmesiiginborglununkusurlubulunmasnagerekyoktur.
Galatasaray
Uni'rersitesi
HukukFakultesiTicaretHukukuAnabilimDalrBagkanr.
6'1
Prof.Dr. HamdiYasaman
T-fK md.22 hUkmuuyannca,ticariigletmesiile ilgilibir ig gdren (avansveren ya da
masrafyapan) tacir, arada faiz ddenmesinedair sozlegmebulunmasad a h i , 6 d ; m el a r i h i n den itibarenliapital(ve gerekenhallerdetemerrut)faizi
talepedebilir.
Yiarg
rta'yuygulamasrnda,
kredisozlegmel
erinde;hesabrnigletildi$i
sUrecevi-'bi r)deme
tarihi(vade),SngdrUlmUgse
bu tarihekadarher;aplan
an faiz kapitalfaizi,hesabtnkat r,rdilmesindensonraigleyenfaiz ise temerrUtfaizi alarirkkabuledilmektedir.
ll. 3095SayrlrKanun'unSistemi
1. Borglar Kanunu ve Ttirk Ticaret Karrunu'nda Faize lligkin Olarak On ilrSrtilen
DtizenlemelerinAkrbeti
3 0 9 5 S a y t l tK a n u n iF a i zv e T e m e r r UFt e r i z i nlel i g k i nK a n u n ' u nm d . 5 / l l h U < m uB
, K ve
TTl('ndatemerrUtfaizinidUzenleyen
hukUmlerin
uygulanmayaca$lnr
ongormektr;dir.
)olayr"ozeldUzenleme"
styla,3t195siaytltKanun,faiz konusunda
("lexspecialis")
konununcirdrr.
D,cktrinrleki
bir gorUge(Reiso$lu)gore ise, 3095 sayllrKanun,BK ve TTK'nrii,kifaiz
oranlartile ilgilihUkumleri
ilga etmemig,sadec;e
uygulanmalarrnr
l:nfli:t
durdurmugtur"
:;yonun
dUgmes;i
ve buna ba$ll olarak3095 sayrlrKarrun'un
yUrUrlUkten
ha indr,lBK ve
kaldrrrlmasl
TTK'ndadngdrUlenhUkumleryenidenuygularnaalant kazanabilirler.
Bu g6rUgtlgc n>,TTK
,Sngdrulen
md. 14ti1lllhukmundeticariiglerbakrmrndan
iskontofaiz oranl, enflar;yorrrin
dugmesiilerbirlikteyenidenuygulamaalanrbulabilecektir.
2. Adi l=aiz
Fitizddemelerineiligkinozel kanun("lex:specialis")
statusundeki
3095 sayrl Ka r rrniFatzv'eTelmerrrit
Faizineitigt<in
Kanun'ungetirdi!isistemgu gekildeozetlenebilir:
TLFaiz:Oranlarr(md. 1 ve md. 2):
- ArJiiglerde:
Sd;zlegmede
akdifaizkararlagtrrrlmamrg
ise yrlrk yUzde12'dir(md.1/l),
(BakanlarKurulu,bu orant aylrkolarakbelirle>meye,
yUzdeonuna kadar indirneye reya bir
katrnal<adararttrmayayetkilidir-md.llll-1.1.21110
tarihindenitibarenyUzde9 olilrakrrygulanmaktadtr).
Bu oran,hem kapitalfaizi hem de temerrutfaizi bakrmlndan
gegerlidir
(r r l. 2ll ve
2ilr).
SdzlegmedetemerrUtfaizininkararlagtrnlmadr$1,
yalntzcakapitalfaizininkirrari,g t r r r l m t g
oldu$uhallerde;sozlegmede
kararlagtrrrlan
ka;rital
faizikanundabelirtilen
,sekise,
orandanyirll
tenterriit faiz,iakdi kapital faizinden az olamaz imd. 2llll).
3. Ticari Fatz
Ticariiqlerde,TUrkiyeCumhuriyet
Merke:z
Bankasr'nrn
(TCMB)krsavadeliitvarrli
; iglenr
leriiginuyguladr$r
faiz oranlUzerinden
taleptebulunulabilir.
TCMB'nin6ncekiytltn 31 AraltkgUnUkrs;avadeliavanslarigin uyguladrgr
f riz o a n l ka'ut
nunda bngbrtllenorandanfazla ise, arada sezlegmeolmasa bile ticari iglerde1Bffr(rrr
bu orerntizerindenistenebilir.36z konusu avans faiz orant, 30 Haziran gUnt 6n:;,>ki
62
B ankacrl ar
D er(ri si
31 AraltkgUnUu'ygulallan
avans fatz oranIndanbeg puan veya daha Uzerindefarkltise yt ln
ikinciyarrsrnda
bu orangegerliolur-md. 2/ll).
Hem kapitail
faizi hem de temerrUtfaizi bakrmrndan
ticarifaiz (avansfaizi)talebindebu unabilmeimkdntmevcultur.Ticarifaizindava dilekgesinde
agrkve net olaraktalepedilmesigerekir.Ticarifaiztalebincle
bulunulmadr$t
sUrece,asrlolan adifaizehrlkmedilmesidir.
Ticarifeilzin,
avans faizi olaraktalep edilmesigerekir.Uygulamadarastlanrldl$l
gekil,le
avansfaizoranlntn
alttndabiroranUzerinden
(orne$in3095sayrllKanununeski halineparalel ofarakreeskontfaiz:oranl uzerinden)taleptebulunulmaslhalinde,"talepleba1lrlrd'ilkrisi
gere$incedaha azolan bu oran gergevesinde
faiz hesablyaprlacaktrr.
4. Yabancl Para BorglarrndaFaiz
Sdzlegnnede
daha yuksekkapitalveya temerrutfaizikararlagtrnlmadrgl
takdirde,yabarcr
para borcunaigletilecek
faizinhesaplanmastnda,
devletbankalalntn,o yibanct para uzer,nden aElmrgbir yil vade'timevduat hesabrna\dediQien yul<sekfaiz orantesasallnrr.
Bu dUzenleme,
hem kapitalfaizihem de temerrutfaizibakrmrndan
gegerlidir.
lll. BilegikFaizYasagr
Faizinanaparavaeklenerekbilegikfaiz yUrUtUlmesi
kuralolarakyasaktrr:Kanunikapilal
faizi ve temerrUtfaizi l'resaplanlrken
mUrekkepfaiz yurUtUlemez
(309-5sayrlrKanun md. EiK
md. 104llll-BK md. 30i3/lll).
Yasa$rnistisnalanl:
TTK'dabilegikfaiz igletilmesiner
imk6ntanrnanhallersaklrdrr(30t)5
s a y r lK
r a n u nm d .3 / l l ) .
TTK,iki istisnaihaldebilegikfaiz igletilmesine
imkdrrtanrmaktadlr
(TTKmd. B/ll):
- Carihesapsdzlegmelerinde,
- Borglubakrmlndan
tir:ariig mahiyetinihaizolan karz(oJUng)akitlerinde,
devreitibariyleUgaydernagagtolmamakUzere,'faizinarraparayaeklenerektekrar faizy11rttulmesi("bileqikfaiz")gartlongorUlebilmektedir.
Ayrtca,faiz borcununddenmesinde
temerrUde
dUgUlmesi
halinde,icrayaya da ma rkemeyemUretcaat
gUnr)nden
itibarende faizefaiz igletih:bilir
(BK md. 1141 ve li). lcraya'',a
da mahkeme'ye
ntUracaat
tarihindenonce ise bilegikfaiz'.
igletilebilmesi
mUmkundegildir(EK
m d .1 0 4 / l l l ) .
TUrkhukukunda,
BK md. 10411-ll
ve TTK md. B/ll hiikumlerinde
ongdrUlen
istisnaihall:rin dtglnda,bilegikfaiz igletilmesi
yasaktrr.Bu yasagailykrrrsozlegmshUkUmleri,
emredci
hUkmeaykrrrltk
gegersizkabuledilirler(BK mrJ.30B/lll).
nedeni'yle
Bu itibarla,bir cari hesir,p
ya da borgt'ubakmrndanticariig niteli$indebir karz (6dung)akdi s6z konusu(rlsdzlegmesi
madrkga,sozlegnre
ile rjahibilegikfaizkararragtrnlabilme,si
mumkunde$ildir.
Meseleyb
e a n k a c r l ruky g u l a m a sarg r s r n d ayna k l a g r l d r ! r n d a ;
- Ancakticarikredileryonundenbilegikfaiz uygulanabilecegi
(ziraTTK md. B/ll hUkmUnc
e
krediiglemininmutlakaborglubakmrndan ticariolmaslaranmaktadrr),
ri3
Prof.Dr. HarndiYasaman
- Diger kreditUrleribakrmlndanise bilegikfaiz uy1;ulanmastntn
mUmkUnolmadr$1,
[icari
n i t e l i k t eo l m a y a nk r e d i l e r i n" B o r g l uC a r i H e s a b r "a c l la l t r n d aa g l l m a l a r r n rdna b u d u r u m u
de$igtirmeyece$i;
zira, banka ile kredi mUgterisiaraslndakargllrkllalacaklrlrk
durumt bu.
lunmadr$rndan,
gergektehukukianlamda(TTK md. il7 vd.) bir cari hesapiligkisinin
mtirvcu
t
o l m a d t $ tk, r e d ii g i na g t l a nh e s a b r n" c a r ih e s a p "o l a r a ki s i m l e n d i r i l m e s i n
b iung e r g e $di : $ i g tirmeyeceg
i,
- Nitekim,tuketicikredilerive kredi kartlanyonunden,4077 sayllr TuketicininKorunnasI
H a k k l n d aK a n u n ' u nm d . 1 0 v e 1 0 A / l lh U k U m l ei rl e
i b i l e g i kf a i z u y g u l a n m a s l nar n
g l k g a! i r s ? k .
landr$r,
- Ticarikredik:rebilegikfaiz uygulanrrken
ise, faizinen az uger aylrkdevrelerleana p€rayi,l
eklenmesi
kogulunun
mutlakagdzetilmesi
gerekti$i
sonuglarr
ortayagrkmaktadlr.
Bu noktadaise gu soru akla gelmektedir:
Bankantn,sdz konusumebla$rkredio ara i
vermekigilnyurt dlqlndanborglandr$r
(6rne$insendikasyonkredilerivasltaslyla)ve l:enci
alacakllslna
bilegikI'aizodedi$idugunUldU$Unde;
acabakendikrediborglusundan
(ticar kre.
dilerdrgrnda)
trilegik
faiztalepedememesi
adil bir sonugmudur?
lV. HaksrzFiilde Fatz
rJlgtnda,
Akdiiligkilerin
hakstzfiil halindeodenmr>si
gerekentazminatauygulanacal:fai:,:
de incelenmelidir.
TTK md.21ill hukmUndeyer alan,bir tarafiginticarisayllanmukavelelerin
diler tarel
iginde ticarikabulerdilecekleri
ydnUndeki
karinesdzlegmelere
ozgudUr;haksrzfiillereLygu.
lanmaz.Bu itibarla,yaln'zcahakslzfiili yapan bakrnlndanticarinitelikteolan eylemlerderr
d o $ a n t a z r n i n a t y U k t r m l u l U $ u n ef at iiczauryi g u l a n r r ( Y a r1g1. .H D . , 2 5 . 0 4 . 2 0 0 E
0 ,. 2 O O S 1 t 6 6 i : f
K. 2006/4648).Fiiliika eden taraf bakrmtndan
ticariolmayanhakslzfiillerdeise ticarifazta.
lep edilemez.
Hakstzfiil her iki tarafrnda ticariigletmesiile ilgiliise (orneginhakslz rekabetha leril,
eylemfiiliika eden bakrmtndan
her halUkarda
yine ticarifaiz talepedile.
ticariolacagrndan,
bilir.
V. Vade Farkl
Uygulamada,
LaraflararaslndakisdzlegmedeternerrUt
faizi konusundaanlagmab rlun.
madt$thallerde,
borglunun
borcunuvadesinde6dememesi
durumundabelirlibir oranda rcdr,t
fark odeyece$ini
ongdrenfaturalarkullanrlmaktadrr.
\/ade farkl uygulanmastnr
ongorenfatu.
rayaB gUrrigerisindeiliraz
edilmemesi
halindeise,Tl'K md.23lllhUkmUuyanncafatureige.
ri$ininba$laylcr
kabuledilipedilemeyecegi
tartrgmasr
ortayagrkmaktadtr.
Bu mesele27.06.2003
tarihlilgtihadrBirlegtirm€,
Karannakonuolmugtur(E.2OO1'1K,
200311).
Yarg. IBK tienel Kurulu,hakltolarak,taraflararasrndavade farkl (akditemerr[t fai.
zi) odenmesiyonundesozlegmebulunmayanhallerde;vade farkl igerenfaturayaitirazedil.
memigolmastntn,bu faturayt"vadefarkrydnUnden"ba$layrcrhale getirmeyece$ine
llarar'
vermigtir.
Gergekten,
vatJefarkrkaydlfaturanrnmutadigerri$ine
dahildegildir.Bu nedenle,r;Ure"
sindefaturayaitirazedilmemigolmaslvade farkrnlnda kabuledilmigoldu$uanlamrnagel.
mez. Zira,vade farhlt"akdi temerrUtfaizi"niteli$indeoldu$undan,sozlegmedeagrkgae ngo.
rUlmUg
olmadrkga
uygulanabilmesi
mUmkUn
degildir.
B anka;rl ar1.-.. r gisi
vl. Temerri,itFaizini Agan zarar (Munzam zarar)
Temerrutfaizi ile kargllanamayan
zarar.Ln
tilzminiigin,BK md.105hukmrinunsurrnu$u
"MunzamZaraf'talebinde
bulunmalmkanrndan
faydalan,luOilir.
Soz konusuhrikme
(BK
md'105i1):"Alacaklrnrn
dugaroldu$u zarargegmi; gunlerfaizindenfazlaoldu$u 96r::r
sur
rtte
I
orglu kertdisinehigbirkusur isnat editemeyerJgiiiisbJtetmedikge
bu zarandahi tazmn ik,rmukelleftir".
BK rnd' 1ll5 hukmu,temerrudedugenbor(;lunun
temerrutsonucualacaklrnrrr
u!t",tyaca$t tum zarar<lansorumlututulaca$rnr'ongdreir
BK md. 102il hukmundekig€n(irli l lr , r n i n ,
para borglarrna6zel bir uygulamasrndan
ibJrettir.Bagkabir ifadeyle,BK md. 1o2tlh r i l m U
(verme,yapma ya da yapmama)her gegitborcu kapsarken,
BK mo. 105 (,,munzan Z i ' i ' a f " )
munh'srranparaborgrarrna
ozgu bir duzenreme
.ngdrmektedir.
sonucunda
j"J.l':lyl temerrudu
birzarara
ugrarveotayda
:ahe
l kuk
?*3ii:',13:-?11]
"r;;;;i,;ri;ffi;,iil;' )"1
n
prrocinrla
farvrnrrii*
^i-i
il^ 1-^..^.r - .gevesinde
temerrutffaizi
ile
kargrlanam-ay
an zaran igin
iei tazminattalebindebulunmahalr:lr:lna
sahiptir.
i) Alacagrneldeedilmesine
yonelikgirigimlerden
doganmasraflar,
ii) Tenrerrtidun
alacakllnlnkendiafacaklrsr
ile arasrndaki
iligkiyiolumsuzetkilemesirrderrdoQanzararlar,
i i i ) Borglutaraftndanodenmeyenparanrnfarklrkilynaklardan
sa$lanmaslnay6nelikril€r::
"aflar,
iv)Yoksunkalrnankar,
v) Parernrn
alrmgucununazalmasrndan
do$an zanarlar,
vi) Yabanclpara borglartbaklmtndankur farkrndarr
do$an
zararlar,
munzamzararkavramligerisinde
yer alrrlar.
"Munzamz:araf"olarak isimlendirilen
bu zararn talep edilebilmesiigin gerekengerttar ise
gunlardlr:
a) Alacakltnln
ternerrutfaiziile kargrlanamayan
bir zararrnrnbulunmasr
Buradasozu edilenzararmiktan,borgzamanrnder
ifa edilmigolsa idi afacaklrnrn
m a l v a r!ll ntn ulaqaca$r
dunumile borcunzamanrndaifa edilmemesi
nedeniylemalvarlr$rnrn
ig nde ,ulundugudunumaraslndakifarktanibarettir.
b) Munzamzararile temerrUt
arasrndauygunilliyetba$lnlnbutunmasl
zarar,genelhayattecrubeleri
ve olaylarrn
ola$an;akrgr
dikkateallndr$rnda
borglunurterri>rrtidUnden
kaynaklanmaya
elverigli
olmalrdrr
c) Borglunun
kusursuzlu$unu
kanrflayamamrg
olmasr
Borglukusurlubulunmasadahi temerrutfaizinden
r;orumlututulur.Ne var ki, borglunr
n ff [,nzam zarardanscrrurillututulabilmesikusursuzlu$unu
ispat etmesineba$lrdlr.Yasa ka 'ire
borglunun
kusurlul
butundu$unu
kabuleder;kusursuzlu$unu
ispatyr;kuborgluyaaittir.
Prof.Dr. HamdiYasaman
"Muspetzarar"niteli$itagryanmunzam zararn varlr$rntve miktarrnrispat yUku alacaklrya
aittir.Alacaklrnrn
zaran ilk plandagdtUrUbir tazminatniteli$itagryantemerrutfaizi ile giderildi$inden
temerrutboyuncaiglemigbulunantoprlam
temerrutfaizi tutarrndanaz
, zararmriktan
veya ona egit ise ortadata:zminigerekenbir munzamzarar<Jabulunmaz.Dolaylslyla,ancak
zarann temerrilt faizi topla,nrndanfazla oldugunun ispail halinde BK md. 105 hUkmUnedayanllarakmunzarnzarartalebindebulunulabilir.
ispatkonusundia
en bUyUkguglUk,paranrnalrmgucurrUn
enflasyonnedeniyledUgmesindendo$an zarannispatrndayaganmaktadlr.
ParanrnallrngucUnUn
dUgmesinden
do$an
zararn munzamzarar olarakkabul edilece$iTUrkHukuku'rrda
neredeyseoybirli$iile kabul
e d i l m e k t e d(i B
r a r l a sK
, a r t a lT
, e k i n a y/ A k m a n l B u r c u o l l u , ' A l t o p ,A k m a n ,K l l l g o $ l uU, y a r ,
Eren).
TemerrUt
faizinirrUzerindekalanenflasyonun,
munzamzararn varlr$lnailigkinmarufve
meghurbir vaktaolarakHLIMKmd. 238/llve MK md. 7 hUkumleri
gergevesinde
fiilibir karine
tegkiledipedemeyece$i
konusundaYargrtaydairelerigeligkilikararlarvermigtir.
Yargttay11. HD.si,)rerlegikigtihadrile yUksekenflasyonunmevcutoldugudurumda
munzamzararn somutdelillerlekanrtlanmasrna
gerek olmadr$rnr,
parann faiz oranlarrnrn
UstUndede$eryitirdi(jibir donemdepara borcununtemerrUdUnden
dogan munzamzarann
fiilibir karineolduQunu,
alaca$tntzamanlndaelde eden bir tacirinbunu bir an 6nce yatrrrma
ydnlendirmesinin
hayatrnola$anakrgrnauygunbulundu$unu
kabuletmigtir.
Buna kargrltk,
\'argltay15 ve 19. HD.'leri,bu y6nde hrirkarineuygulanmastnr
reddetmekteve parantnternerrUt
sUresincede$erkaybetmigolmasrnadayanllarakmunzamzararn
tazminininistenilmesihalinde,zarann somut delilterleispateditmesigerektifligdrUgUnU
savunmaktad
rrlar.
Bu igtihalsr,rktrtlt$rnl
gSidermek
uzeretoplananigtihatlarr
Birlegtirme
BUyukGenelKurulu, 8.10.1999tarih, 199712E. ve 1999/1 K. sayrlrkaran ile "igtihatlannbirtegtirilmesine
yer
olmadtQtna" kararvermi9tir,
Bu yaklaglrTln
elegtiriyeson dereceagrkoldu$uortadadrr.Bu karardansonra,Yargrtay
H u k u kG e n e lK u r u l u ' n u n , ' 1 9 9
y r9l t n d a ni t i b a r e ny, e k n e s a k l r $
r $ l a m a ka d r n am U s t e k abr i sa
gimde; "kamulag'rilrmit
alac;aQtntntahsiline iligkinuyugmazttklardryndakf' tUm ihtilaflarda,
alaca$rnlgeg alan alacakhntnparantn deQerkaybrnr6nleme,kadtna getiri saQlayanyafirtdara ydneleceQini"karine olarak" kabul etmigtir.
Bu hususailigkinolarakson ornek,HGK'nun7.2.2007tarihve 2007111-55
E.2007153
K. sayrllkarartdtr.
Bu kararagdre,munzamzararnvarlr$lfiilibir karineolarakkabuledilmeli
ve alacakltntn
paraslnryattrrmaraglannayatrramamasr
nedeniyleu$radt}tzarar,yani munzam zarar miktarr:
i) enflasyonun
artrgorant,
ii) bu orantnegyafiyatlarrna
yansrmadurumu(toptanegyafi1's1;rn
endeksi),
iii) mevduatfaiz oranlan,
lv) devlettahvillerine
rSdenern
faiz oranlarrve,
v) d6vizkurlarrndaki
degigil<likler
dikkateallnarak,
bfrililrkigi
incelemesiyoluylahesaplanmalr
ve gerekenhallerdeBK md.43/l hUkmUnUn
hakime
hnd$r takdiryetkisirrden
y'ararlanrlmalrdrr.
,,'
I
I
i
)
\
\
E
c
I
E
v
n
d
z
a
Bankaclar C r,t.gisi
-
'.':
,n*f,
,flq:::?iil,'ffii,:"=
ffi:'n"ffi
ilrrfi:{F';atxrutri*"sl;ff
riir4i,"iif
:li
:
3
il
[
5
*;u:::i
r]i.ffi,]
,u_
:"T,',Tlffilfl:iHp,S:lllFg"'";,"J,i'il:i?:,:iilf:,1nfl|*n
?:_i;;"1''i,
jil::]ff
j,T:xil"l:fi
1
'x',l ,,iil:f
!;:'.1#l1i:iffJ"J;xgifi
:;#Tr1ir"'ffi
r,*"rn*:lh,:;i''ij:'3;i'ii'"?;;lll,T:',il:'ff:f
jJ;n:[i::1,,
*x#:il:'j;:ffi
,**:yffi
nts,o,a
!l]IffTIff,'1;*j-",[[l
rak reg
i,|,a
i![:ile:l'il:-'ff
hff *" r: : b]r,uza
tin
lr-t^^;
-.-.--
il[ill
| :)V-
il,fifl::ln:,;i#:idil,",;':d?'{,f,{{i:?llii?:"'""
i:[i;#",i]#i|i1fi;i,rlni:di?fi1fi
ff,ni'lli:J'il3il1,1;[:a'-lltzf,
T.2,20or,
zcto/
tlr _ssr.-z6'6n
ts5?:;
K rrd.l,l5
Kanlm-tzca'
fflunzamz?ra,ra.laca$rnrn
asrlafar:aktan
ru de$ifclir'fvlunz"^
ba$rmslzolarakdrigrinri,lme
asll ur"""g-,nvadesinder
si dr,ritahsired-ilem"-,r.,-"-"i
zaranntrirpiargastdtr;
"itr,
nedeniyre
dolayrsryfa
-B;l
ug.anr
i:n
asrlliacar<tanoai',r; z
obrakn,t"i"noiritemei.
ibar
r ,r,
;;;sinin
,ui."i
fl:/,:,:riffi!,'!J,Eif{aii:::A;i;;
zarar
tatebi
bakmrndan
dat€Q,:,
ti
son ofarak'rnunzam
zarartalebineiligkin zamana$rmr
iglemeve
suresininhangitarihtenit
bagl-ayacao'
ol ia.rtrgmavr
bar,:,r
rg,;raj,o,r-ei;i.o;is"
caktemerrut
gore,
munzamzararmikti'ar..
faizit:'ihsit
eoltoiii;;';;la"11ay,a
E,rcJro,noai,
="r"nugrmrtemerrut
firizirir
l?31"'?1i3:3t'b1T:il[?il;l
oabuvondedir
(ya
rg 11,
l;*l;nfu:i';6ffi1"is'';"'as
Kantmtzca' trtunzamzarartn
temerrilt ilebirtiktedoQup
melidir'Bu itibarla'zaman"g't'
olugmayabagtad$r kabut
ed,:I,
s.ireside asrl
ordugu
tarihten
itibarer
"r"r"ginlir".."r
bar,;
',l[Til*
:
I
ordugi
t"iir,t*n
baslaya-cagrn,
f;Tffi:lil,i^?J"-',ffi1-Un;er
ong.ren
Br(mrr
Kaldrki' BK nrd' 105/llhtjkmu
uyarlnca,alacal:lr,
asrr.a.racak
temerrutf'aiziile kargllanamayacak
igindava ikameed*rkerr
mrnz"rn
zararnlr
da
tarep uo"oirr" hakkrnasarripti,
Gergekten'soz konuiu t'luLt" g6re,
munzam zararderhaltakdirolunabilirse
dair karar vertrkenbu zararln
hakiffi,€sas,rl
miktarnr o"r'ritayin
Alacaktr,asrr alaca$rigin Jav,r
agarkentemerrutfaizinin zararnr..
"J"nijir.
kargrfayrpkargrla'1amayacag,n,
rahatfrkfa ongorebir
bunu hesaplayabilir'
r v,,r
Bunun igin,soz r..inuJ, parayt
suietiyleelde edebilecegi
orantile temerrutfaizioranlailnt,kargrlagtnl"r, ii;letme.k
letiii
yeteriioir.Munza^ =iirirasrr
te talepedifdi$itakdirde'alacaklloan
atacakire trirrik.
o"u" yotuila
lananklsmtnrayrlcaispatetm"tii;iil;;meyecek, t"rrp ettigi="ru* t"mer^it faizi,ekargr.
rnunzam zararorarak
ise ayrtcaispatedilnnesi
tarepettigikr,;mrrr
aranacaktrr'
bolayrsryla,
kurert
asrlalacagrtalepederkerr
munzamzararo'rda talepetmesigerekti$iydnunde alacaklrnrn
olmalrdrr.
Bu noktadaise usurhukukun
dan kaynaklanan
bir engel ile karglagrtm"akiadlr.
Davilnrn
ne
kadar
surece$ive asrrafar;a$rr
iligkinodemeninne za'iran yaprlicagr
o"iii otmaoigino"n,aracakrrtarep edecegi
zarartutarlntnastlbefirleyecek've
bu"tutarrizerindeinasrl'nisbih;rg;J;yecektir? munzarr
yontemfeErozu[ebifir:
soru r gr
Nasrlki talep edilentemerrutfaizi igin
ay.ca harg 6denmesigerer<mi.
yorsa' astl alaca$aelkolaraktalep
edifenrrn.r*
zararieil de ayrca nisbi harg odenrrnes
aranmamaltdtr'
Bu terkdirde,
alacakllnlnastl alaca.kigirragigr davada
munzam zarartare
de bulunabilmesinin
bin6nu agrlmlgve usul ekonomisine
ouyuk
katkr
sa$lanmrg
gekten'munzarnzararnaglmsl2
olacaktrr.
risrde$il fer'i nitefiktebir aLcat olarak-k"ort
yine fer'i nitelikteolan tem6rrtit
edilecekofursa,
faiziiini rrn zam zarerigin de ayrrcaharg
odenmesige.ekmeyecektir.
Bu ag;rklamalar
gergevesinde,
gahsig6rUgUm,
krlralolarakasrl alaca$lntalep edidi$i
davada munzam zarartalebindenutunutriasr
gerekti$i
yonundedir.Dolayrsryla,
-hafe
mun;:am
zarar alaca$lda astl alacak ile birlikt"
tu"..el
kabuf
'l6t*is
eoitmlti,
zamanagrm
asrl alaca$tnzamanaglmtnlnbagladrgr
da
tarinte uaglaiilm"l,b,r.
Asrl atacagailigkindavada
67
Prof.Dr. HamdiYasanran
munzamzarartarebinder
bufunulmamr$
ise,asrraraca$rn
igerisinde
her zamanrsriah
y;_g"
ek
dava
m"k"pr"
I srires
i
yoluyra
yacakgekilde
lf1lutundugu zamana$f
tarebinr'nuflZ?tTt
genigtetif",rii,ri"rr
zarar alaca$ln,'J,
mUmkUndur.
'",?,!T;#,T:.i[f
"".,n1[#,/:iii"l:-iH,!,:ilryiil:ffi
"*Ji;?:"Tffi
:fi
3;lTilj
iffi'?:
HJil'i,g$lffi;t
T:6lmffi #ilT lT:fi:'j:fl gnrii,e
n
ciil
noigi
:.,
'1fl:iill?:3t',f
ndg,"ilx'J#
iTU
k# ri I #ffii,,*:l,lff
t[ i;llTI:
*?lf ta
t oiaT
:Iffii;:l#'il*'iiflnlxlm13
':lffiiffi
ii T:liB,r
' "j,,ffi ip.fi:
ffiIT;
s:i
;Xffi
#:,ilJ,#:H?=
ta
kd
i
ro
L,
i,i
ffi:'n=",
)
^,
a,,l
u",,
i:Eif
ln:':,*glff
"
o"u^tii)ii"iii']"'"t,tmrs
oH"n"o,r.e;"jr-'haksrz
:1il""?,1Tr.o't
veadafetsiz
birtabroteskil
j8