“Başarɪsɪz Devletler Endeksi“ ve Türkiye

Transkript

“Başarɪsɪz Devletler Endeksi“ ve Türkiye
Sadɪk KOLUSARI
Günümüzde kapitalist sistem iç ve dɪş sɪnɪrlarɪna varmɪştɪr. Bir taraftan sɪnɪrlarɪna
dayanan kapitalizmi aşma mücadelesi teoride ve pratikte yetersizliğini gösterirken,
umut olurken, diğer taraftan buna paralel olarak 3. Sanayi Devrimi’nin ürünü olan ve
2008’den bu yana global bir boyuta yükselen krizden itibaren sistemin
çürümüşlüğünden parça parça dökülmeler başgösteriyor ve barbarlɪk bütün
çirkinliğini, pisliğini ve insani değerlere olan düşmanlɪğɪnɪ sürekli daha fazla ortaya
koyuyor. Devletlerin bir kɪsmɪ çatɪrdɪyor, çakşɪyor ve devlet olmanɪn temel gereklerini
yerine getiremiyorlar.
Amerika Birleşik Devletleri başkenti Waşington’daki ‘Bağɪmsɪz Araştɪrma Enstitüsü
Barɪş Fonu‘ 2004 yɪlɪndan beri ‘Başarɪsɪz Devletler Endeksi‘ yayɪnlɪyor. 2014 yɪlɪ
endeks’inde 178 devlet kategorilere ayrɪlmɪştɪr. dört kategoriye ayrɪlmɪş. Örnek
vermek gerekirse: Afrika kɪtasɪnda Kongo, Somali, Sudan, Libya, Çad Cumhuriyeti,
Orta Afrika Cumhuriyeti, Nijerya, Mali; Asya kɪtasɪnda Suriye, Irak, Yemen,
Afganistan; Avrupa kɪtasɪnda eski Yugoslavya’dan başta Kosova olmak üzere
çɪkartɪlan devletçikler, Kɪbrɪs, Ukrayna ile Yunanistan, Amerika kɪtasɪnda Meksika,
Jamaika, Kolombiya bu ‘Başarɪsɪz Devletler’in bariz örneklerindendir diyelim ve
‘Başarɪsɪz
Devletler‘
ile
ilgili
olarak
2012’de
yaptɪğɪ
(Bakɪnɪz:
http://www.laenderdaten.de/indizes/failed_state_index.aspx) ‘Bağɪmsɪz Araştɪrma
Enstitüsü Barɪş Fonu‘ tanɪmɪna bakalɪm:
«Başarɪsɪz Devlet“ (ingilizce: failed state) tanɪmɪ kendi temel funksiyonlarɪnɪ artɪk yerine getiremeyen
devleti tarif eder. Terim ilk kez 1990’larɪn başɪnda kullanɪldɪ.
2005’ten beri özel Düşünce Kurumu Barɪş Fonu her yɪl Foreign Policy (Dɪş Politika, sk) dergisiyle
işbirliği içerisinde Başarɪsɪz Devletler denilen ve devletin dağɪlma rizikosunu araştɪran bir endeks
yayɪnlɪyor. Endeks oluşturmak için değişik oniki faktöre bakɪlɪr. Endeks değeri ne kadar yüksek ise,
devlet olma kuralɪ o kadar düşüktür. Bunun için devletler dört değişik sɪnɪfa ayrɪlɪyor: Alarm, uyarɪ,
istikrarlɪ ve sürdürülebilir. Burada alarm sɪnɪfɪ, artɪk başarɪsɪz devlet olmuş veya ağɪr tehlike altɪnda o
yöne giden devletleri kapsɪyor. Ancak, araştɪrma metodlarɪ yenidir ve bilimsel olarak kesinleşmemiştir.
Bugüne kadar diğer araştɪrmacɪlar tarafɪndan bu çalɪşmalarɪn detaylɪ araştɪrmasɪ olmamɪştɪr».
2014 Endeksi’nde ilk üç kategori yeniden kendi içinde üçe ayrɪlɪyor. Örneğin alarm
kategorisi, Çok Yüksek Alarm, Yüksek Alarm ve Alarm diye, Uyarɪ kategorisindeki
ülkeler de Çok Yüksel Uyarɪ, Yüksek Uyarɪ ve Uyarɪ olarak bölünüyor. İstikrarlɪ
ülkeler ise az istikrarlɪ, istikrarlɪ ve çok istikrarlɪ ülkeler olarak ayrɪştɪrɪlɪyor. Son
olarak sürdürülebilir ülkeler var ki, bunlar kendi arasɪnda sürdürülebilir ve yüksek
sürdürülebilir olarak ikiye ayrɪlɪyor.
Aşağɪdaki tabela
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_Fragile_States_Index internet
adresinden alɪnmɪştɪr:
Bakɪnɪz: "Başarɪsɪz Devletler Endeksi 2014"
Ç o k Y ü k s e k Al a r m
Pozisyon
Ülke
2014 2013’deki 2012’deki 2011’deki 2010’daki 2009’daki 2008’deki 2007’deki
puanɪ değişim[6] değişim[7] değişim[8] değişim[9] değişim[10] değişim[11] değişim[12]
1
Güney
112.9
Sudan
2.3
4.5
2
Somali 112.6
1.3
2.3
0.8
1.7
2.1
1.6
1.5
3
Orta
110.6
Afrika
Cumhuriyeti
5.3
6.8
5.6
4.2
5.2
6.9
9.6
1.7
1.0
2.0
0.3
1.5
3.5
4.7
0.9
0.7
1.4
1.7
2.3
2.9
3.6
4
Demokratik
110.2
Kongo
Cumhuriyeti
5
N/A
N/A
N/A
N/A
N/A
Sudan
110.1
Ülke
puanɪ değişim [6] değişim [7] değişim [8] değişim [9] değişim[10] değişim[11] değişim[12]
Yüksek alarm
Pozisyon
6
7
8
108.7
0.3
1.1
1.6
4.6
3.5
2.2
0.1
106.5
0.2
0.5
1.0
2.8
1.7
1.1
4.2
Yemen 105.4
1.6
0.6
5.1
5.4
7.3
10.0
12.2
Çad
Afganistan
Pozisyon
9
10
11
Ülke
Haiti
Pakistan
Zimbabve
puanɪ değişim [6] değişim [7] değişim [8] değişim [9] değişim[10] değişim[11] değişim[12]
104.3
1.5
0.6
3.7
2.7
2.5
5.0
3.4
103.0
0.1
1.4
0.7
0.5
1.1
0.8
2.9
102.8
2.4
3.5
5.1
7.4
11.2
9.7
7.3
12
Gine
102.7
1.4
0.8
0.2
2.3
1.9
0.9
1.4
13
Irak
102.2
1.7
2.1
2.6
5.1
6.4
8.4
9.2
14
Fildişi
101.7
Sahili
1.8
1.9
1.1
0.5
0.8
2.9
5.6
15
Suriye 101.6
4.2
7.1
15.7
13.7
11.8
11.5
13.0
0.5
1.4
2.3
3.4
5.8
9.3
11.8
16
GineBissau
100.6
Alarm
Pozisyon
Ülke
2011’de
2014 2013’deki 2012’deki
2010’daki 2009’daki 2008’deki 2007’deki
ki
[6]
[7]
puanɪ değişim değişim değişim değişim [9] değişim[10] değişim[11] değişim[12]
[8]
17
18
19
19
21
22
23
99.7
1.0
1.4
0.2
0.5
0.1
4.0
4.1
Kenya 99.0
0.6
0.6
0.3
1.7
2.4
5.6
7.7
97.9
1.0
0.3
0.9
1.0
1.8
2.6
97.9
1.1
1.0
1.2
0.1
1.4
3.4
6.7
97.1
0.5
0.4
1.5
0.4
1.4
3.0
1.9
96.0
0.6
0.5
0.3
1.5
0.9
0.1
0.4
Eritre 95.5
0.5
1.0
1.9
2.2
5.2
8.1
10.0
Nijerya
Etiyopya
Nijer
Burundi
Uganda
24
24
26
27
Liberya
Myanmar
Kuzey
Kore
Kamerun
94.3
0.8
1.0
0.3
2.6
2.5
3.3
1.4
94.3
0.3
1.9
4.0
5.1
7.2
6.0
2.7
94.0
1.1
1.5
1.6
3.8
4.3
3.7
3.7
93.1
0.4
1.5
2.3
2.2
1.9
3.7
9
3
1.3
.
0
5.4
5.0
3.9
4.3
6.9
6.3
92.8
0.3
0.6
1.6
3.3
5.3
7.5
3.1
92.6
0.3
0.4
0.5
3.1
4.1
3.0
0.5
28
Moritanya
29
30
Bangladeş
Sri
Lanka
31
Mɪsɪr
91.0
0.4
0.6
4.2
3.4
2.0
2.3
1.8
31
Nepal
91.0
0.8
2.0
2.7
4.4
4.4
3.2
2.6
31
Doğu
Timor
91.0
0.5
1.7
3.9
7.2
6.2
2.8
3.9
90.5
1.2
1.2
0.5
1.8
1.5
2.5
1.3
34
Ruanda
Ç o k Y ü k s e k U ya r ɪ
Pozisyon
Ülke
puanɪ değişim[6] değişim[7] değişim[8] değişim[9] değişim[10 değişim[11] değişim[12]
Sierra
89.9
Leone
1.3
0.5
2.2
3.7
2.2
2.4
3.5
89.8
0.5
11.9
10.5
10.5
11.1
14.2
14.3
37
Kongo
89.6
Cumhuriyeti
0.4
0.5
1.8
2.9
3.5
3.8
3.0
38
89.1
0.1
0.3
2.1
4.5
4.7
3.8
3.1
35
36
Mali
Pozisyon
Ülke
Malawi
39
40
Burkina
Faso
Kamboçya
89.0
1.2
1.6
88.5
0.5
0.2
3.3
2.9
0.4
1.7
2.3
0.9
0.7
0.2
1.2
2.7
2.8
19.1
18.7
18.4
17.8
18.5
0.3
1.6
0.3
0.6
1.0
1.2
41
Libya
87.8
42
Togo
87.8
43
Angola 87.4
0.3
2.3
2.8
3.7
2.4
3.6
2.5
44
İran
87.2
2.5
2.4
3.0
5.0
2.8
1.5
4.4
45
Cibuti 87.1
1.6
3.3
4.5
5.2
6.5
7.1
6.8
86.9
0.6
1.1
0.8
4.0
6.6
8.8
5.5
86.4
1.2
0.8
0.5
2.2
3.2
6.0
5.6
86.3
0.6
1.2
2.0
4.2
6.5
7.1
7.2
86.2
0.4
0.3
2.4
2.3
2.0
4.6
5.6
85.9
3.1
3.5
2.3
4.2
5.2
9.1
9.0
85.8
0.2
2.3
3.3
3.0
3.4
5.8
4.5
85.3
0.8
1.0
2.8
3.2
3.0
2.7
2.9
85.3
2.5
2.1
0.3
1.8
0.5
1.9
2.1
46
47
48
49
50
51
52
53
Lübnan
Solomon
Adalarɪ
Özbekistan
Zambiya
Mozambik
Svaziland
Ekvator
Ginesi
Filipinler
Pozisyon
54
55
Ülke
85.1
1.1
2.1
1.3
1.2
5.5
7.3
84.6
0.6
1.1
3.7
4.6
5.7
4.3
4.1
84.3
0.6
1.2
2.4
4.4
4.7
4.4
2.9
Papua
84.1
Yeni Gine
0.8
0.4
0.1
0.2
0.5
1.0
83.9
1.8
3.5
7.9
4.5
5.2
4.9
4.3
83.1
0.7
1.3
3.9
5.1
6.1
5.9
6.6
83.1
1.3
2.5
2.2
2.9
4.1
6.2
7.1
Madagaska 83.1
r
0.4
0.6
0.1
0.5
1.5
6.4
6.6
82.8
1.4
3.5
6.0
8.2
8.6
11.9
15.9
82.7
1.5
2.1
3.7
7.7
9.1
1.1
0.4
Butan 80.9
0.9
1.5
4.1
6.4
6.4
4.5
5.5
80.8
0.3
0.4
0.5
0.4
0.3
1.7
1.5
80.3
0.4
0.9
0.2
0.9
0.3
0.3
1.1
Komorlar
Tacikistan
56
57
58
59
59
59
62
63
Laos
Kɪrgɪzistan
Kolombiya
Gambiya
Senegal
Gürcistan
64
65
66
Tanzanya
Guatemala
Y ü k s e k U ya r ɪ
Pozisyon
67
Ülke
puanɪ değişim [6] değişim[7] değişim[8] değişim [9] değişim[10] değişim[11] değişim[12]
/
79.5
İsrail / Batɪ
1.3
2.7
4.9
5.1
5.1
4.1
0.1
Pozisyon
Ülke
Şeria
68
Çin
79.0
1.9
0.7
1.1
4.0
5.6
1.3
2.2
68
Fiji
79.0
1.8
1.5
2.1
1.5
0.2
2.4
3.3
70
Bolivya 78.9
1.9
3.2
4.0
6.0
7.4
5.3
3.1
71
Cezayir 78.8
0.1
0.7
0.8
2.5
1.8
1.0
2.9
78.6
0.8
0.4
1.8
3.6
3.2
3.1
2.6
78.4
0.8
1.2
2.8
4.1
4.2
3.3
1.6
74
Benin 78.2
0.3
0.4
1.8
1.4
2.7
5.4
6.2
75
Türkmenist 78.2
an
1.5
0.8
1.5
4.3
6.1
8.0
9.3
76
Honduras
77.9
0.4
0.6
0.4
2.1
0.7
3.0
3.1
77
Azerbeycan 77.8
0.4
2.0
4.1
6.6
6.8
3.2
3.4
78
Tunus 77.5
1.0
3.3
7.4
10.0
9.9
11.9
11.9
2.8
4.9
4.4
3.9
3.0
2.6
1.3
1.8
2.2
1.4
1.0
72
73
Lesotho
Nikaragua
79
Ekvador
77.3
1.3
80
Tayland
77.0
1.9
81
Hindistan
76.9
0.6
1.1
2.4
2.3
0.9
4.0
6.1
82
Indonesia
76.8
1.4
3.8
4.8
6.3
7.3
6.5
7.6
83
Ürdün 76.7
1.0
1.9
2.2
0.3
1.2
0.6
0.1
83
Venezuela 76.7
1.4
0.6
1.5
2.0
2.8
1.2
3.1
Pozisyon
Ülke
85
Russia 76.5
0.6
0.6
1.2
2.5
4.3
3.2
4.7
86
Bosna
75.9
Hersek
0.6
2.0
5.0
7.6
7.4
8.4
9.0
87
Sao
Tome ve
Príncipe
75.8
1.2
1.9
1.3
0.9
2.5
3.0
88
Maldivler
75.4
0.3
0.2
2.9
3.4
5.0
5.7
89
Moldova
75.1
1.4
3.6
6.1
8.7
10.0
10.6
10.6
90
Beyaz
75.0
Rusya
1.7
1.6
2.6
3.7
7.3
9.4
10.2
91
Mikronezya 74.6
1.7
2.7
2.7
4.0
2.7
0.6
1.1
74.4
0.1
1.7
1.9
2.6
2.7
1.4
1.6
74.1
0.4
0.6
1.7
3.1
4.4
6.6
7.0
74.1
1.8
2.5
2.6
3.0
4.1
1.3
0.8
95
Dominik
Cumhuriyet 73.4
i
0.2
0.7
3.5
3.4
4.3
5.0
7.2
96
Suudi
73.1
Arabistan
0.4
0.3
2.1
4.4
4.4
3.8
3.4
72.9
0.6
0.6
0.7
4.0
4.2
4.6
3.5
72.7
0.4
1.3
3.4
3.9
4.2
1.9
5.1
Gabon 72.2
0.7
2.4
3.1
3.1
2.2
2.8
1.1
1.2
2.4
4.0
6.1
5.2
3.5
2.9
92
93
93
97
98
99
100
Fas
Cape
Verde
Türkiye
Peru
Vietnam
El
Salvador
72.0
Pozisyon
101
Ülke
Sɪrbistan
72.0
2.4
3.0
2.4
5.8
7.2
8.1
9.0
102
Paraguay
71.6
0.2
0.7
0.8
0.5
0.4
0.7
1.3
103
Namibya
71.5
1.1
0.5
0.2
3.0
4.1
1.4
0.2
104
Ermenistan 71.3
0.9
1.0
2.8
3.0
0.6
1.0
105
106
Meksika
Guyana
71.1
2.0
2.5
4.0
5.0
4.3
1.1
1.5
71.0
0.2
0.4
1.6
2.0
2.0
1.2
2.3
107
Küba
70.8
2.0
2.3
5.8
8.6
9.8
7.8
7.8
108
Gana
70.7
1.6
3.2
3.0
3.6
4.5
6.1
8.8
70.6
0.6
0.6
0.5
1.9
2.6
1.8
3.3
109
Surinam
U ya r ɪ
Pozisyon
Ülke
110
Samoa 69.3
0.6
0.8
0.2
1.8
2.1
3.1
4.5
111
Kazakistan 68.5
1.3
2.4
1.7
4.2
4.0
3.9
3.8
112
Kɪbrɪs 67.9
0.9
1.1
0.3
0.1
1.0
1.8
2.3
67.2
1.3
1.8
2.3
2.5
3.6
4.2
114
Belize 67.0
0.2
0.2
0.7
1.7
2.5
3.2
2.8
115
Güney
66.6
Afrika
1.0
0.2
1.0
1.3
0.8
3.9
9.2
116
66.4
1.6
2.7
4.6
6.3
8.0
8.2
7.7
113
Ukrayna
Pozisyon
Ülke
Makedonya
117
Malezya
66.2
0.1
2.3
2.5
3.0
2.7
1.0
0.3
118
Grenada
65.2
0.6
0.2
1.2
1.8
2.7
3.8
6.4
119
Jamaika
64.9
0.7
0.9
2.2
2.5
3.7
0.8
0.2
120
Bahreyn
64.7
1.8
2.5
5.7
5.9
5.7
7.9
7.7
121
Botsvana
64.5
0.5
2.0
3.4
4.1
4.3
1.4
1.9
122
Seyşeller
63.7
0.3
1.4
3.3
4.2
4.0
5.8
7.6
123
Arnavutluk 63.6
1.6
2.5
2.5
3.5
6.4
6.1
6.9
124
Brunei 63.6
0.4
0.5
2.2
4.0
4.5
4.9
7.6
61.4
0.7
2.7
3.7
6.0
7.7
6.2
5.5
Trinidad ve 61.3
Tobago
1.3
3.1
2.4
4.8
5.4
5.7
6.0
125
126
Brezilya
Az i s t i k r a r l ɪ
Pozisyon
Ülke
127
Antigua ve 59.0
Barbuda
1.0
0.1
0.9
1.9
3.8
5.1
6.7
127
Kuveyt 59.0
0.6
0.2
0.5
2.5
4.4
3.0
3.1
58.1
0.3
0.6
1.5
2.0
3.8
0.3
0.3
56.9
0.5
2.6
2.9
3.3
4.4
3.0
4.0
129
130
Moğolistan
Pozisyon
Ülke
Romanya
131
Montenegr 55.7
o
1.3
0.2
0.6
1.6
2.3
0.1
0.1
131
Panama
55.7
0.1
0.4
2.1
3.6
4.0
2.9
3.7
133
Bulgaristan 54.4
0.6
1.9
4.6
6.8
7.1
4.1
5.9
134
Bahamalar 54.1
0.6
1.0
2.4
4.8
6.8
6.4
6.0
53.1
1.1
1.4
3.8
4.4
5.9
5.7
7.6
52.9
1.2
3.4
4.4
6.1
7.2
6.5
7.6
Yunanistan 52.1
1.5
1.7
4.7
6.2
6.0
6.7
8.6
51.4
0.6
0.6
1.4
4.0
5.8
7.1
8.5
135
136
137
138
Umman
Hɪrvatistan
Barbados
İstikrarlɪ
Pozisyon
139
Ülke
2014 2013‘deki 2012’deki 2011’deki 2010’daki
puanɪ değişim[6] değişim[7] değişim[8] değişim[9]
2009’daki 2008’deki 2007’deki
değişim[10] değişim[11] değişim[12]
Katar 48.9
1.8
0.9
0.6
2.9
3.0
3.8
4.7
48.5
0.2
1.2
2.1
3.5
4.0
2.4
2.0
141
Macarista 48.3
n
0.7
0.4
1.8
2.4
2.6
2.9
142
Letonya
48.0
0.1
3.9
6.2
7.4
6.6
6.5
8.7
143
Birleşik
Arap
47.6
0.3
1.3
2.8
4.8
4.2
3.6
4.0
140
Kostarika
Pozisyon
Ülke
2014 2013‘deki 2012’deki 2011’deki 2010’daki
2009’daki 2008’deki 2007’deki
değişim[10] değişim[11] değişim[12]
Emirlikleri
144
Arjantin
47.3
1.2
0.8
0.5
1.5
2.6
5.9
5.9
145
Maritus
46.1
1.6
1.4
1.9
1.7
1.4
3.7
3.4
146
Slovakya 45.3
2.1
1.8
3.5
3.3
3.5
4.0
147
Estonya
148
Italya
45.2
0.1
2.3
4.1
5.5
6.0
5.8
5.3
43.4
1.2
2.4
2.4
2.3
0.5
3.5
6.3
2.1
4.6
4.8
5.5
5.8
0.4
0.2
1.5
3.9
149
Litvanya
43.2
0.2
1.0
150
İspanya
43.1
1.3
0.3
43.0
0.6
0.8
2.4
5.2
5.8
5.3
5.5
151
Malta
152
Polanya
42.1
1.2
2.2
4.7
6.9
7.5
5.5
5.5
153
Şili
42.0
0.3
1.5
1.3
4.0
4.5
5.7
8.2
Çok istikrarlɪ
Pozisyon
Ülke
2013’de
2012’deki
2014
2011’deki 2010’daki
ki
değişim
puanɪ değişim[
değişim[8] değişim[9]
[7]
2009’daki
değişim[10]
2008’deki 2007’deki
6]
154
155
156
Çek
Cumhuriy 39.4
eti
0.5
0.1
3.0
2.1
3.2
2.7
2.7
37.9
0.5
2.6
2.5
3.4
3.3
3.5
3.0
36.4
1.0
1.2
2.4
4.9
5.2
4.2
3.3
Uruguay
Güney
Pozisyon
Ülke
2013’de
2012’deki
2014
2011’deki 2010’daki
ki
değişim
[
puanɪ değişim
[7]
2009’daki
değişim[10]
2008’deki 2007’deki
6]
Kore
157
Japonya
36.3
0.2
7.2
5.3
5.0
5.1
6.6
7.8
158
Singapur 35.9
1.9
0.3
0.8
1.1
2.1
2.6
2.9
159
ABD 35.4
1.9
0.6
0.6
0.1
1.4
2.6
1.8
160
Fransa
34.8
2.2
1.2
0.8
0.1
0.5
161
Büyük
Britanya
34.3
1.1
1.0
0.2
0.4
0.7
1.4
0.2
33.1
0.5
1.1
0.8
0.4
1.3
0.7
163
Slovenya 32.6
0.3
1.4
2.9
3.7
4.5
4.9
164
Belçika
32.0
1.1
1.5
2.1
1.5
3.0
6.5
165
Almanya 30.6
0.9
1.1
3.3
5.6
6.7
7.8
162
Portekiz
3.4
4.8
0.7
Sürdürülebilir
Pozisyon
166
167
168
169
2014 2013’deki 2012’deki 2011’deki 2010’daki
2009’daki
değişim[10]
28.6
1.7
0.5
0.3
0.7
1.6
1.3
28.5
1.6
1.0
1.2
1.3
0.9
2.6
2.5
27.4
1.4
0.6
0.3
0.5
0.3
1.1
2.3
Avusturalya 26.3
0.9
2.9
1.8
1.0
0.4
1.7
3.1
Ülke
Hollanda
Avusturya
Kanada
2008‘deki 2007‘deki
Pozisyon
Ülke
2014 2013’deki 2012’deki 2011’deki 2010’daki
2009’daki
değişim[10]
2008‘deki 2007‘deki
170
İrlanda 26.1
1.3
0.4
0.8
3.7
4.5
6.2
6.6
171
İzlanda 25.9
1.2
3.2
4.2
3.9
3.1
5.0
4.8
172
Lüksemburg 24.6
1.3
0.9
1.5
2.7
3.0
3.3
3.5
173
Yeni
Zelanda
24.1
1.4
1.5
0.7
0.2
0.8
2.7
3.6
23.3
1.8
0.1
1.5
2.1
3.0
3.1
Norveç 23.0
1.5
0.9
2.6
4.3
4.7
6.2
5.9
22.8
0.9
0.2
1.0
0.1
0.4
1.3
0.6
21.4
1.7
0.1
1.4
0.5
0.8
1.6
2.1
174
İsviçre
175
176
Danimarka
177
İsveç
Çok Sürdürülebilir
Ülke
Pozisyon
178
Finlandiya
18.7
0.7
1.3
1.0
0.6
0.5
0.3
K a yn a k l a r
1. Jump up ^ "Failed States FAQ Number 6". the Fund for Peace. Retrieved 2007-10-22.[dead link]
2. Jump up ^ "Failing States: SOS". The Economist. June 19, 2007. Retrieved 1 December 2012.
3. Jump up ^ Bloom, David E. (May 5, 2011). "Africa's Daunting Challenges". New York Times.
Retrieved 1 December 2012.
4. Jump up ^ Fragile States Index 2014 The Fund for Peace. Retrieved on 2013-06-24.
5. Jump up ^ Indicators The Fund for Peace. Retrieved on 2013-09-27
6. ^ Jump up to: a b c d e f g h i j k http://ffp.statesindex.org/rankings-2013-sortable Failed States
Index 2013
Index 2012
Index 2011
Index 2010
Index 2009
0.2
Index 2008
Index 2007
13. Jump up ^ "The Failed States Index 2013". The Fund For Peace. Retrieved 31 December 2013.
The FSI focuses on the indicators of risk and is based on thousands of articles and reports
that are processed by our CAST Software from electronically available sources. We
encourage others to utilize the Failed States Index to develop ideas for promoting greater
stability worldwide. We hope the Index will spur conversations, encourage debate, and most
of all help guide strategies for sustainable security.
14. Jump up ^ http://www.foreignpolicy.com/failed_states_index_2012_interactive Failed
States, Foreign Policy, accessed 27 Feb 2013
15. Jump up ^ "The Failed States Index 2010". Fund For Peace. Retrieved 24 November 2014.
Ülkelerin sɪralanmalarɪ ve değerlendirilmeleri bir kaç yönüyle ela alalɪm. Birincisi;
ülke sɪramalarɪ hɪzla değişebiliyor, daha doğrusu ülkeler hɪzla istikarsɪzlaşabiliyor.
Örneğin Suriye 2012 yɪlɪnda 48. sɪradayken iki yɪl sonra 2014’te 15. sɪraya, Libya
111. sɪradan 41. sɪraya, Yunanistan 147. sɪradan 137. sɪraya ve aynɪ dönemde
Mɪsɪr 49. sɪradan 31., Suriye 48. sɪradan 15., Tunus 118. sɪradan 78. sɪraya
düşüyor. İkincisi; bu başarɪsɪzlɪk yani çürüme ve dağɪlma endeksl 2005 yɪlɪndan beri
yapɪlɪyor ki çöküntü korkusu tüm dünya ülkeleri için geçerlidir. Dünyanɪn hiç bir yeri
bu çürümüşlüğün dɪşɪnda kalmazken, merkezler yükü çeper ülkelere bindirip kendi
istikrarlarɪnɪ korumaya çalɪşɪrken çeper ülkelerin daha hɪzlɪ çökmesine sebebiyet
veriyor. Üçüncüsü, devletlerin çoğunluğunun istikrarlɪ olmadɪğɪ, ulus devletlerin
kapitalizmle ömrünün sonlarɪna geldiğini gösteriyor. Ancak kapitalizm devletsiz de
olmaz.
Yukarɪdaki 178 ülkeden 126 ülke Çok Yüksek Alarm ile Uyarɪ kategorileri
arasɪndadɪr. Sadece 56 ülke ‘Az İstikrarlɪ‘ ile ‘Çok Sürdürülebilir‘ arasɪndaki
kategorilere dahildir, ‘Çok Sürdürülebilir“ olarak tanɪmlanan devlet sadece bir tanedir.
Yine söz konusu listedeki ilk 66 devlet artɪk devlet olmanɪn gereklerini yerine
getirememekte veya oldukça zorlanmaktadɪr. Bu gibi devletlerin sayɪsɪ her yɪl
artacaktɪr, çünkü 3. Teknolojik Devrim’in yol açtɪğɪ yeni üretim güçleri ile mevcut
kapitalist üretim ilişkileri arasɪnda uzlaşmaz bir çatɪşma vardɪr. Makinenin ortaya
çɪkmasɪyla feodal üretim ilişkileri nasɪl çatɪrdamaya başlamɪşsa, dijital üretim güçleri
de sömürünün biricik gerçek üretim kaynağɪ olan canlɪ emeği üretim sürecinden
dɪşlayarak kapitalist üretim ilişkilerinin altɪnɪ oymaktadɪr.
Kapitalizmin tükenmişlik aşamasɪ, yeni bir durumu zorunlu kɪlɪyor. Ya sosyalizm ya
barbarlɪk. Bunun farkɪnda olan burjuvazi, sistem karşɪtlarɪndan daha erken veya
daha hɪzlɪ davranarak, kapitalizme ait olan fakat kapitalizmin yerine getiremediği,
çözemediği olgularɪ veya hayalleri tekrar pişirip gündeme getiriyor ve yɪğɪnlarɪn
dikkatlerini, taleplerini onlara yönlendiriyor. Kapitalizmin gelişme döneminde bile
yerine getiremediklerini çürümüşlük döneminde yerine getirmesi mümkün değildir ve
çözüm adɪna geliştirilen çözümsüzlükler sorunlarɪ daha ağɪr hale getirmekte ve
kapitalizmi sistem olarak daha zor duruma sokmakta, barbarlɪğɪ bütün çɪplaklɪğɪ ile
hortlatmaktadɪr. Her reform dediklerinde bir gerileme, her bahar dediklerinde bir kaos
ve barbarlɪk ortamɪ var oluyor. Zenginliğin bir tarafa yoksulluğun bir tarafa yɪğɪldɪğɪ
gidişata bɪrak tek tek insanlarɪ, devletler/bölgeler bile dayanamɪyor.
«Güncelleştirmesi yapılan rakamlardan anlaşıldığına göre, 2013 yılında mülti-milyarder 92 aile,
toplumların yaygın halk tabakasını oluşturan % 50 kesimin toplam geliri kadar servet edinmişti. 2014’te
milyarder aile sayısı 80’e düşmüş. Başka bir deyişle, çift katlı bir otobüs içine alınabilecek sayıda bir
aile grubu, Çin, Hindistan, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği (AB) toplam nüfusuna
karşılık gelen 3,5 milyar dolayında nüfusun toplam gelirini aşan bir serveti kontrol ediyor.
Sosyal eşitsizlik öyle bir hızla seyrediyor ki, böyle giderse, gelecek yıla kadar toplumun %1’lik kısmını
oluşturan en varlıklı sınıf, alt tabakayı oluşturan % 99’luk halk nüfusunun toplam ekonomik varlığından
daha fazla bir serveti kontrol edecek. Konunun küresel ölçekte dikkate alınması halinde ise, binlerce
yıllık insanlık tarihi boyunca, dünya toplumunun içinde bulunduğu bugünkü koşullar kadar sosyal
eşitsizlik
yaşanmadığını
görmek
pek
te
zor
olmayacak.»
(http://www.ozguruniversite.org/index.php/guencel-yazlar/1655-kapitalizm-ve-kueresel-pluetokrasi
:
Andrea Damon, Kapitalizm ve Küresel Plütokrasi, 8 şubat 2015)
Türkiye’de ‘Hayata Dönüş Operasyonu‘, ‘Çözüm Süreci‘ vb. girişimlerle katliamlar
yapɪlɪyor, büyüyen vaadlere paralel olarak inkârlar dillendiriliyor ve çözümsüzlük
derinleştiriliyor. Ekonomik ve siyasi bunalɪm derinleşiyor. Kapitalizm vahşi
kapitalizme dönüşürken, kaos ve barbarlɪk tehlike olmaktan çɪkɪp güncelleşiyor. Bu
gelişmelere paralel olarak devlet otoriterleşiyor. Otoriter yasalar ardɪ ardɪna
çɪkartɪlɪyor, devlet şiddeti artɪyor. Bu gidişatlar 5-10 yɪl içinde Türkiye’nin „“Başarɪsɪz
Devletler Endeksi“indeki yeri çok çok daha kötü olacaktɪr. O zaman Türkiye’nin ne
kadar devlet olduğunu veya ne kadar devlet olarak kaldɪğɪnɪ hep beraber göreceğiz.
Türkiye’de toplum milli ve dini ‘serbestliğe‘ sahip değildir. Son yüzyɪlda kürtler
defalarca, veya daha somut belirtmek gerekirse, ulusal kimliklerinin tanɪnmasɪ ve
gereklerinin yerine getirilmesi için resmi beyanlara göre 29 defa ayaklanmɪşlardɪr.
Her dafasɪnda silah zoruyla bastɪrɪlan bu sorunu, günümüzde ‘Çözüm Süreci‘ adɪnɪ
verdikleri bir gidişatɪn bir parçasɪ olarak ele aldɪlar ve bu temelde kürt ulusalcɪlɪğɪnɪ
ayağa kaldɪrdɪlar. Süreç, palavra sɪnɪrlarɪnɪ aşma noktasɪna doğru geldi ve pratik
adɪm atɪlmasɪ kendisini dayattɪ. İşte o zaman, yani Newroz 2015 hemen öncesi,
süreci başlatanɪn kendisi olduğunu her defasɪnda tekrarlayan bugünkü
cumhurbaşkanɪ Recep Tayyip Erdoğan Balɪkesir’deki konuşmasɪnda "Kardeşim ne
Kürt sorunu ya. Artık böyle bir şey yok“ dedi. Halklarɪn Demokratik Partisi (HDP)
genel başkanɪ Selahattin Demirtaş ‘çözüm‘ masasɪnɪn öbür tarafɪndaki
cumhurbaşkanɪna yanɪt olarak “Kürt sorunu yoksa, hangi adımları niye atıyor, bu
süreci niye yürütüyor?“ diye şaşkɪnlɪğɪnɪ belirtti.
Sürekli tekrar tekrar, süreci desteklemek yerine, bu süreci deşifre etmek gerektiğini
belirttim, belirtiyorum. Yaklaşɪk 2 sene önceki değerlendirmelerimin birinde aşağɪdaki
düşüncelere yer verdim:
«Kendi payɪma, ben bu sürece destek vermiyorum. Türk, kürt, solcu herkes bilsin ki, bu süreç insani
değildir. Bin yɪldɪr sorunlu da olsa bir arada yaşayan insanlarɪn, kürtlerin ve türklerin, alevilerin ve
sünnilerin bir arada yaşayamaz hale getirmek insani değildir. Mevcut durumun daha da
kötüleştirilmesi, kimlikler temelinde insanlarɪn karşɪ karşɪya getirilmesi, kaos ortamɪndan geçerek
‘cehennem’e girilmesi bu sürecin kendisidir. Efendim kürtler özerklik kurabilir, hatta devlet olabilir,
deniyor. Bence de bu olabilir, hatta olacaktɪr diye inanɪyorum. Fakat bu, bölgedeki insanlarɪn arasɪna
güvensizlik ve düşmanlɪk pahasɪna yapɪldɪğɪnda, kusura bakmayɪn, halk deyiminde olduğu gibi “hakkɪ
pokunu ödemez“. Dünyadaki hapishanelere bir yenisi eklenir. Ne de olsa devlet halkɪn hapishanesi
değil mi? Sorun, Türkiye’den bir veya daha fazla devletin (hapishanenin) yaratɪlmasɪ değildir. İster
hepsi aynɪ büyük bir hapishanede kalsɪnlar, ister Kürtler, Türkler, Aleviler, Sünniler ayrɪ ayrɪ küçük
hapishanelerde kalsɪnlar, bundan birisini desteklemek, birinden birini seçmek doğru değildir. İkisi de
sonuç itibarɪyla halklar/insanlar için pek fark etmez. Fakat insanlarɪn kimlikler temelinde, ‘kültürel
savaşlar’ temelinde bir arada yaşayamaz hale getirilmesi kabul edilemez. Buna karşɪ mücadele şarttɪr.
Bu oyunun, bu planɪn deşifre edilmesi vazgeçilmez bir görevdir. Peki şu anda durum nedir?
‘Şu anda çözüm süreci planlandığı şekilde yürüyor. İnşallah Türkiye terörden kurtulmuş olacak. Ondan
sonra ülkemiz kendi sorunlarını siyaset kurumu içinde tartışacak, çözülmesi gereken şeyler varsa
orada çözülecek‘ (Başbakan Yardɪmcɪsɪ Beşir Atalay).
Beşir Atalay doğru söylüyor. Şer süreci planlandɪğɪ gibi yürüyor. Germe ve toplumun değişik
kesimlerini kimlikler temelinde düşmanlaştɪrma planɪ engelsiz yürüyor. Bɪrak engel olmayɪ, engel
olmasɪ gerekenler süreci/planɪ destekliyor.
PKK gerillalarɪnɪn büyük bir gürültüyle Türkiye’yi terketmesi yerine getirilmeyecek umutun büyütülmesi
için bir savaş arasɪdɪr, bir savaş molasɪdɪr. İster kürt, ister türk, ister alevi olsun, ilericiyim diyenler bu
süreci deşifre etme, oyunu ortaya çɪkarma yerine, süreci destekleyerek düşmanca plan sahiplerinin bir
parçasɪ durumuna geldiler. Bunu beceren plan sahipleri, planɪn alternatif alanɪnɪ da yine kendilerinden
olan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), İşçi Partisi (İP) gibilerine teslim
ettiler.
Plana ve planɪn sahiplerine inananlar bilerek veya bilmeyerek bu sürecin sonunda milliyetçiliğin ve
ɪrkçɪlɪğɪn biteceğinin propogandasɪnɪ bɪkmadan, usanmadan, hararetle yapɪyorlar ki, bunun gerçekle
hiç ilgisi yoktur. Bu süreç boyunca;
1) Anadolu ve Mezopotamya’da yaşayan insanlar, kimlikler temelinde ayrɪşɪma tutulacak, sonuç
itibarɪyla bir arada yaşanamaz hale getirileceklerdir.
2) MHP, kendisine olan desteği arttɪracak ve hiç bir zaman erişemediği bir güce erişecektir.
3) Karşɪlɪklɪ olarak kürt-türk, alevi-sünni vs. etnik ve inanç temelindeki ɪrkçɪlɪk gelişirken işçɪ
sɪnɪfɪ marksistliği yapanlar dibe vuracak, piyasadan etkileri daha da silinecektir.
4) Pozitif değil, negatif gelişmeler, negatif çözümler hayat bulacaktɪr. Gelişmelerin yönü ileriye
değil, geriyedir. Paraşütsüz atlayanlar desteğe devam!» (Sermaya Hem Sürece Hem de Alternatifine
Hükmediyor, Sadık KOLUSARI, 04.05.2013, www.gelecek.ch ve www.dusunseluretim.com )
Şu anda da bazɪ kişiler ve çevreler o bildik teranelerine „bu sürecin sonunda
milliyetçiliğin ve ɪrkçɪlɪğɪn biteceğinin propogandasɪnɪ bɪkmadan, usanmadan,
hararetle yapɪyorlar ki, bunun gerçekle hiç ilgisi yoktur“.
Gelinen aşamada süreç eskisi gibi alevere-dalevere üzerinden yürütülememe gibi bir
duruma geldi. Hem devlet ve AKP Hükümeti hem de Abdullah Öcalan/Kandil ve HDP
kendi tabanlarɪnɪn beklentileri karşɪsɪnda zorlanmaya, ileride daha da büyüyecek
ufak tefek çatlaklar göstermeye başladɪ. Cumhurbaşkanɪ Recep Tayyip Erdoğan ile
Ahmet Davutoğlu‘nun başbakan olduğu hükümet üyeleri arasɪnda farklɪ sesler
çɪkarken, diğer taraf olan Abdullah Öcalan ve silahlɪ gerilla güçlerinin komutanlarɪ
arasɪndada birbirine uymayan değerlendirmeler ortalɪğɪ gittikçe daha fazla meşgul
edeceğe benziyor.
Türkler arasɪnda zaten hazɪr olan ve geçmişte kendisini sɪk sɪk gösteren ɪrkçɪlɪk,
kürtler arasɪnda da geliştirilmiş ve iki sivri uç karşɪlɪklɪ diş bilemektedir ki, bu süreçte
her iki tarafta da ɪrkçɪlɪğɪn gerileyeceğini iddia etmek yanlɪştɪr. MHP ve HDP
oylarɪnɪn önümüzdeki seçimlerde artmasɪyla bu söylemler pratikte doğrulanacaktɪr.
‘Çözüm Süreci’ne hɪzla alevilik sorununuda katɪyorlar. Aleviler „kültür“ veya
„medeniyetler“ savaşɪna çekilmek isteniyor ki, bu oyunu bozacak bir karşɪ direnç
ortalɪkta gözükmüyor.
Türkiye sadece kürtlük, alevilik gibi ulusal ve inanç sorunlarɪyla karşɪlaşmɪyor.
Gelişmişliğin önemli dinamiklerinden olan hayvancɪlɪk ve tarɪm apaçɪk gerilemekte ve
dɪş yatɪrɪmlar ülkeyi terketmektedir. Kɪsaca belirtelim.
Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından açıklanan verilere göre, Türkiye'nin altın
rezervi 2015 yɪlɪnɪn ocak ayında 14,2 ton azaldɪ. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM)
açɪklamalarɪna göre aynɪ ayda Türkiye’nin ihracatı, geçen yılın aynı ayına göre
yüzde 9.8 geriledi.
Hayvancɪlɪk yok ediliyor. Ocak 2015 verilerine göre Türkiye’nin küçükbaş hayvan
varlığı son 22 yılda 12,5 milyon azaldı. 1991’de 51 milyon olan küçükbaş hayvan
sayısı 2013’te 38,5 milyona kadar geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK),
açɪklamasɪna göre 2014 yılında bir yɪl öncesine göre Türkiye’de büyük baş hayvan
sayɪsɪ yüzde 2 azaldɪ. Aktuell sayɪyɪ verememekle birlikte, şunu belirteyim ki,
Türkiye’de, 1994 yɪlɪnda sadece koyun sayɪsɪ 48 milyon iken,18 yɪl sonra yani 2002
yɪlɪnda ülkedeki toplam hayvan sayısı 49 milyon oldu ki, bu hayvan sayɪsɪnda yarɪ
yarɪya azalma demektir.
Tarɪm alanɪnda durum farklɪ değildir. 2002-2012 yɪllarɪ arasɪnda tarɪm alanɪ yüzde
10.4 küçüldü. Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı İbrahim Yetkin’in 2011
yɪlɪndaki açɪklamalarɪna göre AB bütçesinin yaklaşık yüzde 40'ını tarım destekleri
oluştururken Türkiye'de bu oran bütçenin yüzde 2'sidir.
Son söz olarak: Toplumun gerçek maddi ve manevi ihtiyaçlarɪ yerine, hayal
kɪrɪklɪklarɪna yol açacak olan söylemler etrafɪnda kutuplaşmalar yaşanɪyor. ‘Çözüm
Süreci‘ denilen sürecin kimin başlattɪğɪnɪ bile kendi aralarɪnda paylaşamayan
Cumhurbaşkanɪ Erdoğan’a ve PKK lideri Abdullah Öcalan‘a, beraber yürüttükleri bu
sürecin sonundaki kaos ve barbarlɪğa da aynɪ şekilde sahip çɪkɪp çɪkmayacaklarɪnɪ
sormak gerekiyor. Her ikisi de yine yarɪşɪrcasɪna „sizi bu hale, buraya ben getirdim“
diyebilecek mi? Hak verme veya hak alma gibi gösterilen sürecin gerici yüzü
tanɪndɪğɪnda, olumsuz yani halklarɪn birbirinden uzaklaşmasɪ temelinde çözüm
yerine çözümsüzlük yüzünü gösterdiğinde de gidişatla övünebiliecekler mi? Veya
süreci deşifre etmek yerine, onlarɪ ilericilik, devrimcilik, barɪş ve insan haklarɪ adɪna
destekleyenler, başlarɪnɪ kaldɪrɪp toplumun yüzüne bakabilecekler mi, kaos ve
barbarlɪk ortamɪnɪn meyvesi olan ‘kardeş kavgasɪ‘nɪn bir tarafɪnɪ desteklemeye
devam edebilecekler mi?
Türkiye “başarɪsɪz devlet” yani devlet olmanɪn ’temel funksiyonlarɪnɪ artɪk yerine
getiremeyen’ bir duruma doğru hɪzla yol almaktadɪr. Bu durumda kapitalizme karşɪ
ortak mücadele olumlu gelişmelere yol açacakken, halklar/çeşitli kesimler arasɪndaki
ayrɪşmalar ve çatɪşmalar negatif gelişmelere ve barbarlɪğa yönlenecektir.
3. Teknolojik Devrim ve ulusötesi objektif gelişmeler, özellikle de canlɪ emeğin üretim
sürecinden dɪşlanmasɪ, anti-kapitalist bir dünya hareketinin dünyaya el koymasɪnɪ
zorunlu hale getiriyor. Ancak toplumsal güçler henüz yeniden şekillenmediklerinden,
global sistemin bir parçasɪ olan Türkiye’de de halen mevcut sistem içi ‘çözüm‘
söylemlerine takɪlɪ kalmaya devam ediliyor.
Elbette sistem yaşarken de sistem içi toplumsal mücadeleler olacaktɪr. Fakat bu
mücadeleler ya kapitalizme karşɪ ortak mücadeleye ve kapitalist üretim ilişkilerini
aşmaya ya da değişik kesimlerin değişik kimlikler temelinde birbirleriyle yaşayamaz
hale gelmelerine ve barbarlɪğa yol açacaktɪr ki, ikincisi mutlaka önlenmelidir.
«Değer eleştirisi, kapitalizm içi sosyal mücadelelere karşɪ sɪrtɪnɪ tam olarak dönmez. Bunlar zorunlu
başlangɪç noktalarɪdɪr. Ancak önemli olan böylesi mücadelelerin hangi yöne doğru geliştikleridir».
(Robert Kurz, almancadan çeviri: Kapitalizmin Ölümü,
Marksist Teori, Kriz ve Kapitalizmin aşɪlmasɪ, sy. 27)
Not: Çevirileri yazɪ yazarɪ yapmɪştɪr.

“Başarɪsɪz Devletler Endeksi“ ve Türkiye

Transkript

Benzer belgeler

Deger Paradoksu

Modül 4 Değişim Yönetimi

Kurumsal Dönüşüm - Irmak için Kaynak

Büyük Değişim Öngörüleri

Full Article

Değişim Üzerine Özlü Sözler

Servis ve garanti koşulları

Canlı Kryon Celsesi Mexico City 20 Ekim 2007 AYDINLANMANIN

Günlük Bülten - Oyak Yatırım

14 Kasım 2013